Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΧΟΡΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΠΑΡΚΙΝΣΟΝΙΣΜΟ:

Transcript

1 Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΧΟΡΟΥ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΠΑΡΚΙΝΣΟΝΙΣΜΟ: Λαζάρου Ιουλιέττα1, Τσολάκη Μάγδα2 1Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ 2 3 η Πανεπιστημιακή νευρολογική Κλινική «Γ.Ν. Παπανικολάου, Ιατρική Σχολή Α.Π.Θ» 3 Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer και συγγενών διαταραχών

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Επιδημιολογικές μελέτες : νόσος του Πάρκινσον επηρεάζει 4,1-4,6 εκατομμύρια άτομα ηλικίας άνω των 50 χρόνων Πάρκινσον συμπτώματα: 1. τρόμος 2. δυσκαμψία, 3. βραδυκινησία, 4. τρέμουλο κατά τη διάρκεια της βάδισης 5. έλλειψη ελέγχου της κίνησης 6. αστάθεια 7. ψυχολογικά προβλημάτα όπως η κατάθλιψη, συναισθήματα της μοναξιάς, και χαμηλή αυτοεκτίμηση 8. προοδευτική μείωση των σωματικών και πνευματικών ικανοτήτων. 9. ηλικία και φύλο είναι άλλοι παράγοντες κινδύνου: άνω των 60 ετών και τα αρσενικά είναι πιο πιθανό να έχουν PD. Η κληρονομικότητα

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Εξέλιξη της ασθένειας- επιδείνωση συμπτωμάτωνκρίσιμος ρόλος της άσκησης για τη διατήρηση της σωματικής και ψυχικής υγείας των ηλικιωμένων. Χορός έχει βρεθεί ότι : Προάγει τη ψυχοσυναισθηματική κατάσταση των ατόμων Ενισχύει την κοινωνική αλληλεπίδραση Διεγείρει τις αισθήσεις Βοηθάει τον κινητικό συντονισμό Δημιουργεί ευχάριστες περιβαλλοντικές συνθήκες για τους ανθρώπους.

4 ΧΟΡΟΣ 4 στάδια σε μια τυπική συνεδρία χορού: 1. προετοιμασία 2. μάθηση 3. εκτέλεση 4. και η αξιολόγηση. Μελέτες κοόρτης: η έντονη άσκηση στη μέση ηλικία μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης PD (Xu Q et al.2010). H ευημερία σε ασθενείς με PD έχει συσχετισθεί με την άσκηση. Έτσι, αν η άσκηση μπορεί να εμπλέκεται στη μείωση του κινδύνου PD, είναι πιθανό ότι μπορεί να παίζει ένα ρόλο στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου(kuroda et al. 1992). Στην ανασκόπηση αυτή παρουσιάζουμε τον αντίκτυπο που έχει o χορός, όπως έχει αποδειχθεί από πολλές μελέτες, όχι μόνο στη σωματική υγεία αλλά και στην ψυχολογία των ασθενών με παρκινσονισμό.

5 ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΝΟΣΟΥ PARKINSON Μέτρηση της σοβαρότητας των συμπτωμάτων που προκαλούνται από PD: 1. H ενιαία Κλίμακα Μέτρησης Parkinson s Disease(UPDRS): μέτρηση της συμπεριφοράς και της λειτουργικότητας στις δραστηριότητες της καθημερινής ζωής, και τα κινητικά προβλήματα. 2. Η κλίμακα ισορροπίας του Berg (BBS), η οποία εκτιμά εν συντομία την αστάθεια και την ισορροπία. 3. Το "Timed Up and Go (TUG) μετρά την ικανότητα του ασθενούς να σηκωθεί από μια πολυθρόνα, να περπατήσει τρία μέτρα, να στρίψει, να γυρίσει πίσω, και να καθίσει πάλι. Η κλίμακα αυτή έχει αποδειχθεί ότι είναι μια αξιόπιστη μέτρηση της κινητικότητας, και συσχετίζεται με το BBS και τη ταχύτητα. 4. Fullerton Advanced Balance Scale (FAB) κλίμακα ισορροπίας

6 BONGIOANNI, ET AL. 15 ασθενείς (6 άνδρες και 9 γυναίκες) που πάσχουν από PD (μέση ηλικία ± SD: 74 ± 6yrs) μέτριας σοβαρότητας. 20 εβδομαδιαίες συνεδρίες χορού Biodanza. Χρησιμοποίησαν την Ενιαία Κλίμακα εκτίμησης για την ασθένεια Parkinson (UPDRS) για να αξιολογήσουν τις γνωστικές και κινητικές διαταραχές, τo ερωτηματολόγιο Κατάθλιψης Beck (BDI) για την αξιολόγηση της διάθεσης και το Σύντομο Ερωτηματολόγιο-36 (SF-36), για την ποιότητα ζωής Βρήκαν ότι και οι δύο βαθμολογίες UPDRS (p <0,05) και BDI βαθμολογίες (p <0,01) μειώθηκαν στατιστικά σημαντικά βελτίωση. Μετά από 20 Biodanza συνεδρίες, η διάθεση και η συναισθηματική ισορροπία βελτιώθηκε σε 91% και 87% των ασθενών Οι δυσκολίες κίνησης (βάδισμα αστάθεια, ακαμψία και τρόμος) της καθημερινής ζωής μειώθηκαν στο 62% των ασθενών με PD.

7 HACKEY ET AL.(2009) 14 ασθενείς με Parkinson 10 μαθήματα 1.5-h Argentine tango για 2 weeks Ο χορός και η μουσική: θετικές επίδραση στη ζωή των ηλικιωμένων και βελτίωση της κινητικότητας, της ισορροπίας και της ποιότητας ζωής του ασθενούς. Οι συμμετέχοντες βελτιώθηκαν: Στη κλίκακα ισοροπίας Berg (μέγεθος της επίδρασης (p = 0,021), Στην Ενιαία Κλίμακα Νόσου Πάρκινσον Υποκλίμακα Κίνησης ΙΙΙ (p = 0,029), Στο χρόνο βάδισης (p = 0,015).

8 HACKEY ET AL άτομα με PD κατανεμήθηκαν τυχαία στις 2 ομάδες 2 ομάδες-20 προπονήσεις 1. Αργεντίνικου τανγκό (tango) 2. Πρόγραμμα άσκησης αντοχής. Η ομάδα ταγκό έδειξε βελτιώσεις στη Κλίμακα Ισορροπίας του Berg (P <0,001). Σημαντική βελτίωση στην UPDRS για τους συμμετέχοντες τάνγκο (P <0,001) και για τους συμμετέχοντες άσκησης (Ρ <0,001). Επίδραση στο χρόνο (p <0,01) Ομάδα τανγκό τάση προς βελτίωση στο τεστ TUG (προ: 10,7 _ 0,4 δευτερόλεπτα, μετά: 9,8 _ 0,4 sec). Έτσι η έρευνά τους απέδειξε ότι όσοι συμμετείχαν στην ομάδα του Αργεντινικου τανγκό βελτιώθηκαν σχετικά με την ισορροπία και τη κινητικότητα περισσότερο από ό, τι η ομάδα άσκησης.

9 FOSTER ET AL.(2013) 12 μήνες μαθήματα Αργεντίνικου τανγκό 52 άτομα με νόσο του Πάρκινσον Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν τυχαία σε ομάδα Tango (Ν=26) και ελέγχου (Ν=26). ΟΜΑΔΑ Tango: 1. αυξημένη συμμετοχή σε πολύπλοκες καθημερινές δραστηριότητες σε σύγκριση με την αρχική εκτίμηση (p 0,008), ενώ η ομάδα ελέγχου δεν άλλαξε (p 0.11). 2. ανάκτηση των δραστηριοτήτων που χάθηκαν από την έναρξη της PD 3. και συμμετοχή σε νέες κοινωνικές δραστηριότητες (p = 0,003) σε αντίθεση με την ομάδα ελέγχου (p = 0,71).

10 MCKEE ET AL. (2013) 23 PD ασθενείς (στάδιο ασθένειας 1-3) 1,5 h μάθημα τανγκό, 12 εβδομάδες(ν=23) και θεωρητικά μαθήματα (Ν=8) Βελτιώθηκε η αντίληψη του χώρου και η σοβαρότητα της νόσου, σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου(ν=8) 1. Συμμετέχοντες Tango βελτιώθηκε η σοβαρότητα της νόσου UPDRS-III (p = 0,008), και χωρικής αντίληψης Corsi Block test(p = 0,021) σε σύγκριση με τους άλλους συμμετέχοντες 2. Συμμετέχοντες Tango βελτιώθηκε η ισορροπία FAB (p = 0,038) και εκτελεστική λειτουργία Brooks Spatial Task(p = 0,012). 3. Μειώθηκε ο αριθμός των πτώσεων (πρό= 47 ετησίως, μετά=14) 4. Η βελτίωση διατηρήθηκε εβδομάδες μετά την παρέμβαση(χαμηλός αριθμός πτώσεων=27).

11 HOUSTON ET AL. (2013) 24 PD 12-εβδομάδων πρόγραμμα χορού, υπό την ηγεσία του Εθνικού Μπαλέτου της Αγγλίας. 1. Τα αποτελέσματα από την κλίμακα ισορροπίας (FAB) δείχνουν ότι υπήρχε σημαντική διαφορά μεταξύ του πρώτου και του τελευταίου σετ των βαθμολογιών ισορροπίας, παρουσιάζοντας αύξηση της σταθερότητας και της ισορροπίας μέχρι το τέλος του έργου για την ομάδα(p = 0.011) 2. νέοι τρόποι κίνησης που επιτρέπουν την ελευθερία έκφρασης και το αίσθημα.

12 DE DREU ET AL (2012) Μετα-ανάλυση(K=6) (N=168) ασθενείς με PD Θεραπεία σε ασθενείς με PD μέσω του χορού και της μουσικής Στατιστικά σημαντική ομοιογένεια (P<0.01): Κλίμακα ισορροπίας Berg (BBS), Timed Up and Go test (TUG) and διάρκεια βάδισης (stride length (SL) 2 έρευνες με 3 είδη χορών σε ζευγάρια μέτρησαν το TUG και βρήκαν στατιστικά σημαντική ομοιογένεια (Z = 4.08; P < 0.01). Η παρούσα μετά-ανάλυση δεν βρήκε ωστόσο ότι ο χορός επιδρά θετικά στη κλίμακα UPDRS-III.

13 SHU ET AL. Συστηματική ανασκόπηση 18 τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες, 901 ασθενείς PD Αερόβια άσκηση αποτελεσματική για ασθενείς με Parkinson. Μελέτες με αερόβιες ασκήσεις (διάδρομος, χορός, περπάτημα, Tai Chi) Αποτελέσματα: βελτίωση 1. κίνησης (p = 0.003) 2. Ισορροπίας (p = 0.01) 3. βηματισμό (p=0.0001) 3 έρευνες αποδεικνύουν τη διατήρηση αυτής της βελτίωσης και μετά από 4-24 εβδομάδες

14 ΣΥΖΗΤΗΣΗ Ο χορός αποτελείται από ρυθμικό κινητικό συντονισμό, ισορροπία και μνήμη, συναισθήματα, κοινωνική αλληλεπίδραση, ακουστική διέγερση, και μουσική εμπειρία πέρα από τις απαιτήσεις για τη σωματική δραστηριότητα. Ο χορός έχει καθιερωθεί ως θεραπευτικό εργαλείο για την θεραπεία της άνοιας της νόσου του Parkinson(Hackey 2010).

15 ΣΥΖΗΤΗΣΗ κινητικές δεξιότητες και δυσκολίες μειωμένη γνωστική και σωματική απόδοση, Μπορούν να βελτιωθούν με: 1. τη μουσική, 2. το χορό και 3. την άσκηση που δείχνει ότι οι αλλαγές σχετίζονται με την ηλικία και την ασθένεια είναι ιάσιμες 4. Επίσης, θεραπείες που επιτρέπουν στους ασθενείς να επανακτήσουν και να πάρουν τον έλεγχο του σώματος τους και εμπλέκουν την κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ των ανθρώπων στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και των γνωστικών λειτουργιών.

16 ΣΥΖΗΤΗΣΗ 1. Ο χορός κατάλληλη επιλογή για τη βελτίωση των δυσλειτουργιών σχετίζονται με την ηλικία 2. PD ασθενείς πρόγραμμα χορού διασκεδαστική παρέμβαση χωρίς τις παρενέργειες των σημερινών αντιπαρκινσονικών φαρμάκων. Το θετικό και υποστηρικτικό περιβάλλον που παρέχονται από ένα τυπικό πρόγραμμα άσκησης και το ομαδικό πνεύμα δεν μπορούν να αγνοηθούν 3. Βελτιώνεται η στάση,η ισορροπία, το βάδισμα, η αστάθεια και η διάθεση

17