Έλα κεγάιν επραξηζηψ, ηελ θαζεγήηξηα κνπ, θπξία, απνπληδάθε Καιιηφπε, ππεχζπλε επίβιεςεο ηεο δηπισκαηηθήο κνπ

Transcript

1

2

3 Έλα κεγάιν επραξηζηψ, ηελ θαζεγήηξηα κνπ, θπξία, απνπληδάθε Καιιηφπε, ππεχζπλε επίβιεςεο ηεο δηπισκαηηθήο κνπ εξγαζίαο, γηα ηελ πνιχηηκε ζπκβνιή ηεο θαζ φιε ηε δηάξθεηα εθπφλεζήο ηεο. ηνλ παηέξα κνπ, γηα ηε ζπλνιηθή ζπλεηζθνξά ηνπ θαη εηδηθφηεξα γηα ηε βνήζεηά ηνπ ζην ζηάδην δηεμαγσγήο ησλ ζπλεληεχμεσλ. ε φινπο φζνπο πξφζπκα δέρηεθαλ λα ζπκκεηάζρνπλ ζηελ πξαγκαηνπνίεζε ησλ ζπλεληεχμεσλ, γηα ηελ νινθιήξσζε ηεο εξγαζίαο. 7/8/2010 1

4 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ Πξόινγνο.. 4 Πεξίιεςε. 5 Δηζαγσγή ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΟ ΓΗΚΑΗΟ ΓΗΑ ΣΟΤ ΟΗΚΟΣΟΠΟΤ & ΣΖΝ ΑΓΡΗΑ ΕΧΖ Δ ΓΗΔΘΝΔ, ΔΤΡΧΠΑΗΚΟ & ΔΘΝΗΚΟ ΔΠΗΠΔΓΟ 1.1 Γηεζλνπνίεζε Πεξηβαιινληηθώλ Πξνβιεκάησλ Γηεζλήο Πεξηβαιινληηθή Ννκνζεζία θαη ην δήηεκα ελαξκόληζεο ηνπ Γηεζλνύο κε ην Δζληθό Γίθαην Σν Γίθαην γηα ηελ πξνζηαζία θπζηθώλ πεξηνρώλ θαη άγξησλ εηδώλ παλίδαο & ρισξίδαο Ο Δζληθόο Νόκνο 1650/1986 «γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο» Έιεγρνο-Πξνζθπγέο πκπεξαζκαηηθέο Παξαηεξήζεηο Ζ ΔΘΝΗΚΖ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΖ ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΣΖΝ ΠΡΑΞΖ 2.1 Ηζηνξηθή Αλαδξνκή Απνινγηζκόο εθαξκνγήο Δζληθήο πεξηβαιινληηθήο Πνιηηηθήο Παξάγνληεο ππνλόκεπζεο ηεο εθαξκνγήο ηνπ Πεξηβαιινληηθνύ Γηθαίνπ ΠΡΟΣΑΣΔΤΟΜΔΝΔ ΠΔΡΗΟΥΔ & ΣΟΠΗΚΔ ΚΟΗΝΧΝΗΔ ΣΟΝ ΔΛΛΖΝΗΚΟ ΥΧΡΟ 3.1 Ο ξόινο ηεο Σνπηθήο Κνηλσλίαο ζηελ επίηεπμε ησλ ζηόρσλ ηνπ Γηεζλνύο Γηθαίνπ γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο Σνπηθή Απηνδηνίθεζε Ζ Σνπηθή Κνηλσλία Τθηζηάκελε θαηάζηαζε ζηηο πξνζηαηεπόκελεο πεξηνρέο ηνπ δηθηύνπ Natura Σνπηθέο αληηδξάζεηο θαη ζπγθξνύζεηο ζηηο πεξηνρέο πξνζηαζίαο Παξαδείγκαηα από ηελ ειιεληθή εκπεηξία Ζ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΣΟΤ ΤΓΡΟΒΗΟΣΟΠΟΤ ΣΟΤ ΑΜΒΡΑΚΗΚΟΤ ΚΟΛΠΟΤ Α ΜΔΡΟ 4.1 Οξηνζέηεζε & νηθνινγηθή αμία ηεο ππό κειέηε πεξηνρήο Παξαγσγηθέο δξαζηεξηόηεηεο Καζεζηώο πξνζηαζίαο. 96 2

5 4.3 Ζ πεξηνρή ηνπ Ακβξαθηθνύ θόιπνπ ζήκεξα Γξάζεηο & Αληηδξάζεηο ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο ΚΤΑ «γηα ηελ ραξαθηεξηζκό ηνπ πεξηβάιινληνο ηνπ Ακβξαθηθνύ Κόιπνπ σο Δζληθό Πάξθν» Β ΜΔΡΟ 4.5 Έξεπλα γηα ηελ θνηλσληθή απνδνρή ηνπ Δζληθνύ Πάξθνπ ηνπ Ακβξαθηθνύ κέζσ ζπλεληεύμεσλ κε πξνλνκηαθνύο πιεξνθνξηνδόηεο Απνηειέζκαηα Απνηειεζκαηηθόηεηα ηεο ΚΤΑ & αηηίεο ηνπηθώλ αληηδξάζεσλ Παξάγνληεο πεξηβαιινληηθήο ππνβάζκηζεο ζηελ πξνζηαηεπόκελε πεξηνρή Σν δήηεκα ηεο ελεκέξσζεο δηαβνύιεπζεο Γεληθά πκπεξάζκαηα. 137 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ ΠΑΡΑΡΣΖΜΑΣΑ Παξάξηεκα Η ΝνκηθΪ δεζκεπηηθϊ εξγαιεέα Οξηζκνέ ΥαξαθηεξηζκΫλσλ πεξηνρψλ βϊζεη ηνπ Νφκνπ 1650/1986 Παξάξηεκα ΗΗ ΠεξηνρΫο ππφ ΓηεζλΫο, Δπξσπατθφ θαη Δζληθφ θαζεζηψο πξνζηαζέαο Παξάξηεκα ΗΗΗ ΥΪξηεο Παξάξηεκα ΗV πλεληεχμεηο 3

6 Πξόινγνο ηε ζεκεξηλά θνηλσλέα, ηα πεξηβαιινληηθϊ πξνβιάκαηα Ϋρνπλ ιϊβεη δξακαηηθϋο δηαζηϊζεηο θαη δελ λννχληαη πιϋνλ γη απηϊ θαζνξηζκϋλα φξηα. Οη επηπηψζεηο ηνπο, σο απνηϋιεζκα θπξέσο ησλ εληαηηθψλ θαη επηζεηηθψλ αλζξψπηλσλ δξϊζεσλ, παξνπζηϊδνπλ δηαζπλνξηαθά εκβϋιεηα, ε νπνέα πξνζδέδεη ζηα νηθνινγηθϊ πξνβιάκαηα νηθνπκεληθφ ραξαθηάξα. πλεπψο, ην πεξηβϊιινλ, απνηειεέ αληηθεέκελν Γηεζλνχο κϋξηκλαο θαη νη αληέζηνηρεο ιχζεηο αλαδεηνχληαη ζε κφληκνπο ζεζκνχο θαη ξπζκέζεηο ζε ΓηεζλΫο Δπέπεδν. Γηα ηελ απνηειεζκαηηθά αληηκεηψπηζε ησλ νμχηαησλ πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκϊησλ, Ϋρεη ζεζπηζηεέ εηδηθφ ζχλνιν θαλφλσλ δηεζλνχο δηθαένπ, πνπ θαηνρπξψλεηαη απφ ηα δηϊθνξα θξϊηε ηεο παγθφζκηαο Κνηλφηεηαο. Ζ ΔιιΪδα Ϋρεη θαηνρπξψζεη νξηζκϋλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα Γηεζλά λνκηθϊ θεέκελα, ηα νπνέα ηα ζπγθξνηνχλ Γηεζλεέο πκβϊζεηο, ΔπξσπατθΫο Οδεγέεο, Καλνληζκνχο θ.α., κε αληηθεέκελν πξνζηαζέαο, ηνπο θπζηθνχο νηθνηφπνπο, ηνπο πδϊηηλνπο πφξνπο θαη ηελ Ϊγξηα δσά πνπ εκθαλέδεηαη ζε απηνχο. Βαζηθφο ζθνπφο εέλαη ε πξνζηαζέα αιιϊ θαη ε αλϊδεημε ησλ επαέζζεησλ εζληθψλ βηνηφπσλ, κϋζσ ηεο ηάξεζεο θαλφλσλ θαη κϋηξσλ αιιϊ θαη ηελ πινπνέεζε δξϊζεσλ πνπ επηβϊιινληαη απφ ην ΓηεζλΫο Γέθαην, κϋζα ζε νξηνζεηεκϋλεο πεξηνρϋο πνπ Ϋρνπλ θεξπρζεέ ππφ θαζεζηψο πξνζηαζέαο. Παξφια απηϊ, παξνπζηϊδνληαη δπζρϋξεηεο ηφζν θαηϊ ηελ ελζσκϊησζε αιιϊ θαη θαηϊ ηελ εθαξκνγά ησλ δηαηϊμεσλ πνπ νξέδνληαη απφ ην ΓηεζλΫο Πεξηβαιινληηθφ Γέθαην. Ζ Ϊζθεζε ηεο Δζληθάο Πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο παξνπζηϊδεη απνζπαζκαηηθφηεηα θαη αλεπϊξθεηα. Σα αξλεηηθϊ απνηειϋζκαηα ηεο ειιεηκκαηηθάο απηάο πνιηηηθάο, γέλνληαη αηζζεηϊ ζηηο ΔζληθΫο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο πνπ εληϊζζνληαη ζην δέθηπν Natura 2000, ην νπνέν νξέδεηαη ζηελ Δπξσπατθά Οδεγέα 92/49/ΔΟΚ. ηελ ζπληξηπηηθά πιεηνςεθέα ηνπο, νη πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο θαη ηδέσο νη Γηεζλψο αλαγλσξηζκϋλνη πγξνβηφηνπνη Ramsar (ηνπο νπνένπο ζπκπεξηιακβϊλεη ην Γέθηπν Natura), Ϋρνπλ ππνζηεέ ζνβαξά ππνβϊζκηζε θαη ζε πνιιϋο πεξηπηψζεηο παξνπζηϊδνπλ κε αλαζηξϋςηκα πξνβιάκαηα. Ζ δπζκελάο θαηϊζηαζε ζην πξνζηαηεπφκελν θπζηθφ πεξηβϊιινλ ηεο ΔιιΪδαο, νθεέιεηαη θπξέσο ζηελ αλεμϋιεγθηε θαη εληαηηθά Ϊζθεζε ησλ αλζξψπηλσλ δξαζηεξηνηάησλ πϊλσ ζε απηϋο. Οη πξσηεχνληεο παξϊγνληεο γηα ηελ δηακφξθσζε απηψλ ησλ ηϊζεσλ, αλαδεηνχληαη θαηϊ θχξην ιφγν ζηελ πξνζάισζε ηνπ ΚξΪηνπο ζηελ επηδέσμε νηθνλνκηθάο κεγϋζπλζεο σο βαζηθφ αλαπηπμηαθφ ζηφρν, αιιϊ θαη ζηηο θαηεζηεκϋλεο αληηιάςεηο θαη ηελ αξλεηηθά ζηϊζε ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ απϋλαληη ζηηο πξνζπϊζεηεο πξνζηαζέαο ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ. Απφ ηελ πιεπξϊ ησλ θξαηηθψλ Γεκφζησλ αξρψλ, ε επηθξϊηεζε ηεο ηδενινγέαο γηα κνλνδηϊζηαηε νηθνλνκηθά επηδέσμε, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ εμππεξϋηεζε πξνζσπηθψλ ζπκθεξφλησλ, νδάγεζε ζηελ πινπνέεζε κεγϊιεο θιέκαθαο ηερληθψλ Ϋξγσλ, ηνπνζεηψληαο ηελ πεξηβαιινληηθά δηϊζηαζε ζε δεπηεξεχνλ δάηεκα. Απφ ηελ Ϊιιε, ε κεησκϋλε πεξηβαιινληηθά ζπλεέδεζε, ε Ϋιιεηςε πιεξνθφξεζεο θαη ζπκκεηνρηθψλ δηαδηθαζηψλ πνπ ραξαθηεξέδεη ηνπο ηνπηθνχο πιεζπζκνχο πνπ ζπκπιεξψλεηαη κε ηελ ακθηζβάηεζε θαη ηελ πξνθαηϊιεςε πξνο ηελ θξαηηθά Γεκφζηα Γηνέθεζε, νδεγνχλ ζηελ απξνζπκέα γηα ζπκκφξθσζε κε πνιιϋο απφ ηηο ππεξεζληθϋο δεζκεχζεηο, ζηελ θαηαπϊηεζε ηνπο θαη ελ ηϋιεη ζηελ πξφθιεζε αληηδξαζηηθψλ ζπκπεξηθνξψλ θαη ζηελ δεκηνπξγέα ζπγθξνχζεσλ κεηαμχ δηϊθνξσλ εκπιεθφκελσλ παξαγφλησλ. Όια απηϊ νδεγνχλ κε ηε ζεηξϊ ηνπο ζηελ εληεηλφκελε ππνβϊζκηζε ηνπ θπζηθνχ πεξηβϊιινληνο, φπνπ νη θαηαζηξνθηθϋο ζε απηφ επηπηψζεηο, ηειηθψο επηδξνχλ δπζκελψο ζηελ επεκεξέα ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ. 4

7 Πεξίιεςε Ζ παξνχζα κειϋηε δηεξεπλϊ ηηο ελδερφκελεο δηελϋμεηο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηηο θαηνρπξσκϋλεο Γηεζλεέο θαη ΔπξσπατθΫο πκβϊζεηο, ηηο νπνέεο Ϋρεη απνδερζεέ ε ΔιιΪδα γηα ηελ πξνζηαζέα επαέζζεησλ πεξηνρψλ κεγϊιεο νηθνινγηθάο αμέαο θαη νη νπνέεο επεξεϊδνπλ, εθ πξψηεο φςεσο δπζκελψο, ηηο αλαπηπμηαθϋο πξννπηηθϋο ησλ εγγχο Σνπηθψλ Κνηλσληψλ. ΔμεηΪδεηαη ε πνξεέα ηεο Πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο ζηελ Διιεληθά επηθξϊηεηα θαη ηα απνηειϋζκαηϊ ηεο ζηηο πεξηνρϋο ηνπ επηβαιιφκελνπ θαζεζηψηνο πξνζηαζέαο, ψζηε λα αλαδεηρζνχλ νη αιιειϋλδεηνη παξϊγνληεο ζε θξαηηθφ αιιϊ θαη ηνπηθφ επέπεδν, πνπ επϋδξαζαλ ζηελ δηακφξθσζε ζπγθεθξηκϋλσλ ηϊζεσλ θαη αλαπηπμηαθψλ επηινγψλ. Απψηεξνο ζθνπφο ηεο εξγαζέαο, εέλαη ε αλϊδεημε ησλ βαζχηεξσλ αηηέσλ πνπ επζχλνληαη γηα ηελ πξφθιεζε ηνπηθψλ αληηδξϊζεσλ ελϊληηα ζηελ ζεζκηθά πξνζηαζέα ησλ θεξπγκϋλσλ πεξηνρψλ. Με Ϊιια ιφγηα, αλαδεηεέηαη ε πεγά ηνπ πξνβιάκαηνο πνπ νδάγεζε ζηελ δεκηνπξγέα αξλεηηθψλ ζηϊζεσλ απφ ηνπο ηνπηθνχο πιεζπζκνχο απϋλαληη ζην λνκηθφ πιαέζην, Ϋηζη ψζηε λα ζηαζνχλ εκπφδην γηα ηελ επέηεπμε ησλ ζηφρσλ πξνζηαζέαο πνπ ηέζεληαη. Γηα ηελ επέηεπμε ηνπ ζθνπνχ απηνχ, θξέζεθε απαξαέηεηε ε δηεμαγσγά κηαο ελδειερνχο Ϋξεπλαο ζε πεξέπησζε πξνζηαηεπφκελεο πεξηνράο, ε νπνέα Ϋρεη ππνζηεέ πεξηβαιινληηθά ππνβϊζκηζε θαη βξέζθεηαη ππφ θαζεζηψο πξνζηαζέαο. Γηα ηνλ ιφγν απηφ επηιϋρζεθε ν Γηεζλψο αλαγλσξηζκϋλνο πγξνβηφηνπνο ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ, ν νπνένο ππφθεηηαη ζε θαζεζηψο πξνζηαζέαο ζχκθσλα κε ηελ Κνηλνηηθά Οδεγέα 92/43/ΔΟΚ, ηελ Γηεζλά χκβαζε Ramsar θαη Ϋρεη ραξαθηεξηζζεέ σο «Δζληθφ ΠΪξθν» βϊζεη ησλ δηαηϊμεσλ ηνπ Δζληθνχ Νφκνπ 1650/1986. Μειεηάζεθε ε πθηζηϊκελε θαηϊζηαζε ζηνλ θφιπν, νη δηαηϊμεηο ηεο ΚΤΑ ε νπνέα Ϋρεη εθδνζεέ γηα ηνλ ραξαθηεξηζκνχ ηνπ σο Δζληθφ πϊξθν (κϋηξα, ππνρξεψζεηο, απαγνξεχζεηο, δξϊζεηο). Σαπηφρξνλα δηεξεπλάζεθε ε θνηλσληθά απνδνρά ηεο, κϋζσ ζπλεληεχμεσλ κε αληηπξνζσπεπηηθφ δεέγκα απφ ηνπο ηνπηθνχο πιεζπζκνχο πνπ επεξεϊδνληαη Ϊκεζα απφ ηελ εθαξκνγά ησλ θαλφλσλ πνπ ζϋηεη, ζηηο δψλεο πξνζηαζέαο. ηα πιαέζηα ηεο βαζχηεξεο απηάο Ϋξεπλαο, εμεηϊζηεθαλ νη ζπλζάθεο θαη ηα ραξαθηεξηζηηθϊ εθεέλα ηεο ηνπηθάο θνηλσλέαο πνπ ζθηαγξαθνχλ ηελ θαηϊζηαζε ζηελ πεξηνρά κειϋηεο θαη δηθαηνινγνχλ ηηο φπνηεο αληηδξϊζεηο. ΣειηθΪ, απνδεηθλχεηαη φηη ε εθαξκνγά ηεο θαηνρπξσκϋλεο Γηεζλνχο πεξηβαιινληηθάο λνκνζεζέαο ζηελ ΔιιΪδα, απνηειεέ Ϋλα πνιπδηϊζηαην θαη δπζεπέιπην δάηεκα. Οη επηπηψζεηο ηνπ γέλνληαη ηδηαέηεξα εκθαλεέο ζην ππνβαζκηζκϋλν θπζηθφ πεξηβϊιινλ. ηελ πξνβιεκαηηθά θαηϊζηαζε ησλ Διιεληθψλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ, αιιειεπηδξνχλ ζε κηθξφηεξν ά κεγαιχηεξν βαζκφ φινη εθεέλνη νη αλαζηαιηηθνέ παξϊγνληεο, πνπ μεθηλϊλε απφ ηελ ηδενινγέα ηνπ θεληξηθνχ θξϊηνπο θαη ηεο Γεκφζηαο Γηνέθεζεο θαη θαηαιάγνπλ ζηηο θαηεζηεκϋλεο αληηιάςεηο θαη αηνκηθηζηηθϋο ζπκπεξηθνξϋο ησλ θαηνέθσλ ησλ Σνπηθψλ θνηλσληψλ. Μέα ζεκαληηθά πηπρά πνπ αλαδεέρζεθε, εέλαη φηη ην θπξέαξρν πξφβιεκα εληνπέδεηαη θαηϊ ηα πξψηα ζηϊδηα ρϊξαμεο ηεο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο, δειαδά απφ ην πξψηκν ζηϊδην ηνπ ζρεδηαζκνχ ησλ λνκηθψλ απνθϊζεσλ γηα ηνλ ραξαθηεξηζκφ κηαο πεξηνράο σο αληηθεέκελν πξνζηαζέαο. Ζ αδπλακέα θαηϊξηηζεο νξζνχ θαη απνηειεζκαηηθνχ ζεζκηθνχ πξνζηαηεπηηθνχ πιαηζένπ, ζπλεπϊγεηαη ηελ αλεπϊξθεηα, ηηο ειιεέςεηο θαη ηνλ απνπξνζαλαηνιηζκφ απφ ηηο βαζηθϋο αλϊγθεο θαη ζηφρνπο πνπ δχλαηαη λα εμππεξεηάζεη. πλεπψο θαηϊ ηελ πξαθηηθά εθαξκνγά ησλ θαλφλσλ θαη ησλ κϋηξσλ πνπ νξέδεη, αλαδεηθλχνληαη ζε Σνπηθφ επέπεδν, ηα πξνβιάκαηα θαη ηα ιϊζε πνπ εκπεξηϋρεη. Σν γεγνλφο απηφ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ πξνθαηϊιεςε, ηελ ακθηζβάηεζε πξνο ηηο ΚεληξηθΫο αξρϋο, αιιϊ θαη ηελ πζηϋξεζε ζε πεξηβαιινληηθά παηδεέα θαη πνιηηηζκηθφ ππφβαζξν πνπ ραξαθηεξέδεη ηνπο ηνπηθνχο πιεζπζκνχο, νδεγεέ ζηελ πξφθιεζε αληηδξϊζεσλ αιιϊ θαη ζπγθξνχζεσλ, κεηαμχ απηψλ ησλ νπνέσλ ηα ζπκθϋξνληα ζέγνληαη απφ ηνπο φξνπο πξνζηαζέαο θαη απηψλ πνπ επηβϊιινπλ ηνπο φξνπο απηνχο. 5

8 Αbstract The present research studies the possible controversies resulting from the consolidated International and European Conventions, which Greece has agreed to, in order to protect areas of great ecological value, and which also affect at first sight negatively, the prospective of development of the local communities. The course of the ecological Policy in the Greek state is examined, as well as its results in the areas where this regime of protection is inflicted. The ulterior purpose of this research is to reveal the interrelated factors, affecting the formation of certain trends and ways of urban and rural development. Another goal, is to reveal the deeper causes leading to local reactions against the institutional protection of the declared areas. In other words, the research searches the source of the problem, that led to the creation of a negative attitude towards the legal framework among the local communities, which intend to impede the achievement of the goals set by the framework. Thus, the conduct of a thorough research was demanded in a case of a protected area, which has been ecologically downgraded. For this reason, the wetland of Amvrakikos gulf was selected, which is under the regime of protection according to the Council Directive 92/43/EEC, the Convention on Wetlands of International Importance as Wildlife Habitat (Ramsar Convention) and which was characterized as National Park according to the provisions of the National law 1650/1986. The current situation of the gulf was studied, in addition to the provisions of the Joint Ministerial Decision (the final level of the National legislation concerning the Environmental protection), issued for the characterization of the gulf as a National Park (obligations, prohibitions, actions). At the same time, the social approval was estimated, through interviews with representative sample of the local residents, who are directly affected by the implementation of the rules the Decision sets. Furthermore, the conditions and the characteristics of the local society that outline the predominated situation in the case study and justify any reactions arise, are examined. Finally, it is proven that the issue of implementing the established International environmental law in Greece, is complicated and difficult. Its consequences are particularly obvious in the downgraded natural environment. In the problematic situation of the Greek protected areas, all those inhibitory factors, beginning from the ideology of the state and of the public administration, and ending in the established notions and individualistic ways of behavior in local societies, interact to a large extent. An important aspect that came into light, is that the main problem is tracked down to the early stages of the planning of the environmental policy, that is, to early stage of composing the legal decisions for characterizing an area as an object to protect. The weakness to set up a correct and effective legal framework for protection, means the inadequacy, the deficiencies and the disorientation from the basic needs and goals that this framework is expected to fulfill. Consequently, during the implementation of the rules and measures it defines, the problems and the mistakes it includes, are revealed on a local level. That means, the deficiencies of the legal framework, combined with the prejudice the discredit towards the authorities and the lack of environmental culture and background that characterize the local communities, leads to reactions and disputes among those whose interests are harmed by the rules of protection and those who impose them. 6

9 Δηζαγσγή Κχξην ζθνπφ ηεο κειϋηεο απνηειεέ ε δηεξεχλεζε ησλ ελδερφκελσλ δηελϋμεσλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηηο θαηνρπξσκϋλεο Γηεζλεέο θαη ΔπξσπατθΫο πκβϊζεηο, ηηο νπνέεο Ϋρεη απνδερζεέ ε ΔιιΪδα γηα ηελ πξνζηαζέα πεξηνρψλ κεγϊιεο νηθνινγηθάο θαη Ϊιιεο ζπνπδαηφηεηαο θαη νη νπνέεο επεξεϊδνπλ, εθ πξψηεο φςεσο δπζκελψο, ηηο αλαπηπμηαθϋο πξννπηηθϋο ησλ εγγχο Σνπηθψλ Κνηλσληψλ. Σν ελδηαθϋξνλ εζηηϊδεηαη ζηνπο βαζηθνχο παξϊγνληεο πνπ ππνλνκεχνπλ ηελ εθαξκνγά ηεο Δζληθάο Πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο θαη νπζηαζηηθϊ εέλαη απηνέ πνπ Ϋρνπλ νδεγάζεη ζηελ δηακφξθσζε ζπγθεθξηκϋλεο θαηεζηεκϋλεο λννηξνπέαο θαη πξφθιεζε αξλεηηθψλ ζηϊζεσλ απϋλαληη ζηα κϋηξα θαη ηνπο θαλνληζκνχο πνπ επηβϊιινληαη απφ ην ΓηεζλΫο Γέθαην. Σε βαζηθά νξγαλσηηθά δηϊξζξσζε ηεο εξγαζέαο ζπληζηνχλ ηϋζζεξα θεθϊιαηα. ην πξψην, πεξηγξϊθνληαη νη θπξηφηεξεο απφ ηηο Γηεζλεέο πκβϊζεηο θαη ηηο ΔπξσπατθΫο Οδεγέεο ηηο νπνέεο Ϋρεη θαηνρπξψζεη ε ΔιιΪδα, πνπ Ϋρνπλ σο αληηθεέκελν ηελ πξνζηαζέα θαη δηαηάξεζε ηεο Βηνπνηθηιφηεηαο. Δηδηθφηεξα αλαθϋξνληαη νη θαλνληζκνέ θαη ηα κϋηξα πνπ πξϋπεη λα ιεθζνχλ αιιϊ θαη νη πεξηνξηζκνέ, νη απαγνξεχζεηο θαη νη ππνρξεψζεηο πνπ ηέζεληαη, γηα ηελ νξζνινγηθά δηαρεέξηζε ησλ ραξαθηεξηζκϋλσλ πεξηνρψλ πνπ εληϊζζνληαη ζηα Γέθηπα πξνζηαζέαο, ηα νπνέα νξέδνληαη ζηα αληέζηνηρα Γηεζλά ππνρξεσηηθϊ θεέκελα. ην δεχηεξν θεθϊιαην, γέλεηαη Ϋλαο απνινγηζκφο ηεο εθαξκνγάο ηεο Δζληθάο πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο, κϋζσ ηεο εμϋηαζεο ηεο εμειεγθηηθάο ηεο πνξεέαο, κϋρξη ηελ πθηζηϊκελε θαηϊζηαζε. ΟπζηαζηηθΪ, θαηαδεηθλχεη ηελ απνηπρέα ζηελ επέηεπμε ησλ ζηφρσλ πξνζηαζέαο πνπ Ϋρνπλ ηεζεέ ζηα πιαέζηα ηεο Γηεζλνχο Ννκνζεζέαο γηα ην πεξηβϊιινλ. Καηφπηλ, δηεξεπλψληαη νη πξσηεχνληεο παξϊγνληεο πνπ ζπληϋιεζαλ ζηελ δηακφξθσζε ηεο θαηϊζηαζεο απηάο θαη νη νπνένη αλεπξέζθνληαη ηφζν ζηελ ηδενινγέα ησλ θξαηηθψλ κεραληζκψλ γηα νηθνλνκηθά αλϊπηπμε εηο βϊξνο ηεο πεξηβαιινληηθάο αμέαο, αιιϊ επέζεο θαη ζηελ αληηδξαζηηθά ζπκπεξηθνξϊ απφ ηνπο ηνπηθνχο πιεζπζκνχο. ηε ζπλϋρεηα, ζην επφκελν θεθϊιαην, ε κειϋηε εζηηϊδεη ζηνλ εμϋρνληα ξφιν ηεο Σνπηθάο Κνηλσλέαο, ζπκπεξηιακβαλνκϋλνπ ηεο Σνπηθάο Απηνδηνέθεζεο αιιϊ θαη ησλ ηνπηθψλ πιεζπζκψλ ησλ εγγχο θαη επξχηεξσλ ραξαθηεξηζκϋλσλ πεξηνρψλ, γηα ηελ επέηεπμε ησλ ζηφρσλ ηνπ Γηεζλνχο Γηθαένπ γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπο. ΔπηπιΫνλ εληνπέδνληαη νη πεξηβαιινληηθϋο δπζκελεέο επηπηψζεηο ησλ αλζξψπηλσλ δξαζηεξηνηάησλ ζηηο ππφ πξνζηαζέα πεξηνρϋο ηεο Διιεληθάο ΔπηθξΪηεηαο, πνπ αλάθνπλ ζην Γέθηπν Natura 2000 θαη ζην δέθηπν Γηεζλψλ Τγξνηφπσλ Ramsar, νη νπνέεο θαλεξψλνπλ ηελ εγθαηϊιεηςε ηνπο πνπ Ϋρεη νδεγάζεη ζηελ ξαγδαέα ππνβϊζκηζά ηνπο. ηελ έδηα ελφηεηα, δηεξεπλψληαη νη βαζχηεξεο αηηέεο πνπ Ϋρνπλ νδεγάζεη ζηελ πξφθιεζε αληηδξϊζεσλ πνπ παξαηεξνχληαη ζε Σνπηθφ επέπεδν ελϊληηα ζηελ πινπνέεζε ησλ επηβαιιφκελσλ ελεξγεηψλ ζηηο δψλεο πξνζηαζέαο. Σν ηειεπηαέν θεθϊιαην επηθεληξψλεηαη ζηελ δηεξεχλεζε ηνπ ζϋκαηνο ηεο θνηλσληθάο απνδνράο ηνπ ζεζκηθνχ πιαηζένπ πνπ ηζρχεη ζηνλ Γηεζλψο πξνζηαηεπφκελν πγξνβηφηνπν ηνπ Ακβξαθηθνχ θφιπνπ, ψζηε λα αλαδεηρζνχλ νη θχξηεο αηηέεο ησλ πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκϊησλ απφ ηα νπνέα καζηέδεηαη ε ππφ κειϋηε πεξηνρά, αιιϊ θαη εληνπηζηνχλ νη βαζχηεξνη παξϊγνληεο ηεο πξφθιεζεο ηνπηθψλ αληηδξϊζεσλ θαη ζπγθξνχζεσλ κεηαμχ εκπιεθφκελσλ νκϊδσλ ζπκθεξφλησλ. 7

10 1.ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΟ ΓΗΚΑΗΟ ΓΗΑ ΣΟΤ ΟΗΚΟΣΟΠΟΤ & ΣΖΝ ΑΓΡΗΑ ΕΧΖ Δ ΓΗΔΘΝΔ, ΔΤΡΧΠΑΗΚΟ & ΔΘΝΗΚΟ ΔΠΗΠΔΓΟ 1.1 Γηεζλνπνίεζε Πεξηβαιινληηθώλ Πξνβιεκάησλ ««ππλλήήζζσοο,, ηηαα ππεεξξη ηββααιιιιννλληηη ηθθάά ππξξννββιιήήκκααηηαα ααππααη ηηηννχχλλ µηαα κκεεγγάάιιεε θθααηηααζζηηξξννθθήή γγη ηαα λλαα κκππννξξέέζζννππλλ ννη η άάλλζζξξσππννη η λλαα ζζππλλεεη ηδδεεηηννππννη ηήήζζννππλλ φφηηη η ππξξέέππεεη η λλαα θθάάλλννππλλ θθάάηηη η γγη η ααππηηφφ»» Boo yyl lee,, ηε ζχγρξνλε πξαγκαηηθφηεηα, νη θνηλσλέεο καζηέδνληαη απφ πεξηβαιινληηθϊ πξνβιάκαηα γηα ηα νπνέα δελ λννχληαη πιϋνλ θαζνξηζκϋλα φξηα. Ζ ζνβαξφηεηα ηεο θαηϊζηαζεο θαη ε ηαρχηαηε εμϊπισζεο ησλ δπζκελψλ αιπζηδσηψλ επηπηψζεσλ πνπ απηϊ επηθϋξνπλ, Ϋρεη ελεξγνπνηάζεη ηελ Γηεζλά Κνηλφηεηα γηα ηελ ιάςε Ϊκεζσλ θαη πξσηνπνξηαθψλ κϋηξσλ γηα ηελ απνηειεζκαηηθά αληηκεηψπηζε ηνπο. Οη ξαγδαέεο ηερλνινγηθϋο εμειέμεηο ζεσξνχληαη σο κέα απφ ηηο θχξηεο αηηέεο γηα ηελ δηφγθσζε ησλ ζχγρξνλσλ πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκϊησλ θαη ηε δεκηνπξγέα κϋζα ζηελ επηθξϊηεηα ησλ θξαηψλ ά Ϋμσ απφ απηϊ, εζηηψλ νηθνινγηθάο θαηαζηξνθάο κε δηαζπλνξηαθά εκβϋιεηα. ηηο θπξηφηεξεο αιιαγϋο πνπ νη εμειέμεηο επϋθεξαλ, ζπγθαηαιϋγεηαη ε αχμεζε ησλ βηνκεραληθψλ δξαζηεξηνηάησλ, ε εκθϊληζε ζχγρξνλσλ κνξθψλ θαιιηϋξγεηαο (π.ρ. κνλνθαιιηϋξγεηα 1 ), νη κεγϊιεο αζηηθϋο ζπγθεληξψζεηο πνπ ζπλνδεχηεθαλ απφ ηελ Ϋληνλε δξϊζε πνιπεζληθψλ εηαηξεηψλ. (ΛαδαξΫηνπ, 2002& ακηψηεο, ΣζΪιηαο, 1990) Ζ θαηαζηξνθά ησλ δαζψλ, ε ζηαδηαθάο εμαθϊληζεο εηδψλ ρισξέδαο θαη παλέδαο, ην θαηλνκϋλν ηεο απεξάκσζεο, ε ζηαδηαθά απψιεηα ηεο βηνπνηθηιφηεηαο, ε δηαηϊξαμεο ηεο νηθνινγηθάο ηζνξξνπέαο ησλ νηθνζπζηεκϊησλ θαη ε νηθνινγηθά απνδηνξγϊλσζε απνηεινχλ ηα θπξηφηεξα πεξηβαιινληηθϊ πξνβιάκαηα ζε παγθφζκηα θιέκαθα. Ζ αλζξψπηλε παξϋκβαζε απνηειεέ θαζνξηζηηθφ παξϊγνληα πξφθιεζεο ησλ πεξηβαιινληηθψλ δπζκελψλ επηπηψζεσλ, κε ηελ πξαγκαηνπνέεζε κεγϊιεο θιέκαθαο Ϋξγσλ θαη δξαζηεξηνηάησλ, ππεξεθκεηϊιιεπζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ. Ζ ρξάζε γελεηηθϊ ηξνπνπνηεκϋλσλ νξγαληζκψλ, ε ζπζζψξεπζε ρεκηθψλ νπζηψλ ζηνλ αϋξα θαη ζηα λεξϊ, ε αηζζεηηθά αιινέσζε ηνπ ηνπένπ, ε Ϊλαξρε δφκεζε, ε επεθηαηηθά νηθνδνκηθά δξαζηεξηφηεηα ά αλεμϋιεγθηε απφζεζε ζθνππηδηψλ, απνηεινχλ εθθϊλζεηο ηνπ ζχγρξνλνπ πεξηβαιινληηθνχ δεηάκαηνο. Δέλαη αληηιεπηφ, φηη νη αξλεηηθϋο ζπλϋπεηεο εθδειψλνληαη Ϋκκεζα ζηελ πγεέα ησλ αλζξψπσλ. (ΛαδαξΫηνπ, 2002, Παπαδεκεηξένπ,1995, ζ.343) Ζ λϋα ηϊμε πξαγκϊησλ θαηϋζηεζε ηα θπζηθϊ θαη λνκηθϊ πξφζσπα (θξϊηε 2, εηαηξεέεο) ηθαλϊ λα επηθϋξνπλ πεξηβαιινληηθϋο βιϊβεο ζε παγθφζκηα θιέκαθα κε ηα πεξηβαιινληηθϊ ζηνηρεέα λα απνηεινχλ θνξεέο ξχπσλ ζε κεγϊιε εκβϋιεηα 3. ΔμΪιινπ θαη ε Πνιηηηθά ζπγθξφηεζε ηεο Γηεζλνχο Κνηλσλέαο δελ αθάλεη πεξηζψξηα γηα θαζνξηζκϋλα φξηα ζηα νηθνζπζηάκαηα ζε φηη 1 Ζ ΜνλνθαιιηΫξγεηα ζπλνδεχεηαη απφ ρξάζε ρεκηθψλ ιηπαζκϊησλ θαη ρεκηθψλ παξαζηηνθηφλσλ, απφ δεκηνπξγέα ζπζηεκϊησλ Ϊξδεπζεο θαιιηεξγνχκελσλ εθηϊζεσλ θ.α. ΔπηθΫξεη ηε κεέσζε ησλ απνζεκϊησλ λεξνχ, ππνβϊζκηζε εδϊθνπο θαη γεληθφηεξα ηε δηαηϊξαμε ηνπ θπζηθνχ πεξηβϊιινληνο. 2 Παξαηεξεέηαη Ϋληνλε δξαζηεξηνπνέεζε θξαηψλ ζε ρψξνπο εθηφο εζληθάο δηθαηνδνζέαο ηα νπνέα Ϋρνπλ απμεκϋλεο δπλαηφηεηεο παξϋκβαζεο, κε ζθνπφ ηελ ηθαλνπνέεζε εθκεηαιιεπηηθψλ θαη ζηξαηησηηθψλ επηδηψμεσλ. (ακηψηεο Γ., ΣζΪιηαο Γ., 1990,ζει.88-89) 3 ΥαξαθηεξηζηηθΪ παξαδεέγκαηα ε φμηλε βξνρά ά ε ζαιϊζζηα ξχπαλζε απφ πνηακνχο πνπ δηαζρέδνπλ βηνκεραληθϋο ά αζηηθϋο ζπγθεληξψζεηο.(λαδαξϋηνπ, 2002) 8

11 αθνξϊ ζηα ζηνηρεέα αιιϊ θαη ζηα πξνβιάκαηα, δηφηη αθφκα θαη ηα αληηθεέκελα πνπ αλάθνπλ ζε ζπγθεθξηκϋλα θξϊηε πιάηηνληαη απφ ην δηεζλϋο εκπφξην ά εληϊζζνληαη ζηα πιαέζηα ηνπ δηεζλνχο ελδηαθϋξνληνο ζαλ βαζηθφ ζηνηρεέν ηεο θνηλάο θιεξνλνκηϊο ηεο αλζξσπφηεηαο. (ακηψηεο, ΣζΪιηαο, 1990, ζ.88) ηα πιαέζηα απηϊ, ην πεξηβϊιινλ απνηειεέ αληηθεέκελν Γηεζλνχο κϋξηκλαο δειαδά δηεζλνπνηεέηαη θαη νη αληέζηνηρεο ιχζεηο αλαδεηνχληαη ζε ιηγφηεξν ά πεξηζζφηεξν κφληκνπο ζεζκνχο θαη ξπζκέζεηο ζε ΓηεζλΫο Δπέπεδν. Ζ Γηεζλνπνέεζε ηνπο κπνξεέ λα ζεσξεζεέ ζαλ αλαγθαέν επαθφινπζν ησλ ζχγρξνλσλ αξλεηηθψλ αλζξψπηλσλ παξεκβϊζεσλ ζην πεξηβϊιινλ θαη ηεο θνηλάο πιϋνλ αληέιεςεο, φηη ε αλϊπηπμε ηεο ηερλνινγέαο πξϋπεη λα ζπλνδεχεηαη κε ηελ εθαξκνγά ζεκαληηθψλ αξρψλ φπσο απηψλ ηεο πξφιεςεο θαη ηεο αεηθνξηθάο δηαρεέξηζεο ησλ πφξσλ. ε απηφ ην πιαέζην, ε πξνβιεκαηηθά πεξηβαιινληηθά θαηϊζηαζε εληεέλεηαη απφ ηελ νηθνλνκηθά θαη ηερλνινγηθά αδπλακέα ησλ αλαπηπζζφκελσλ ιαψλ ζην λα πξνζηαηεχζνπλ ην θπζηθφ ηνπο πεξηβϊιινλ. πλεπψο, φπσο εμεγνχλ νη ακηψηεο θαη ΣζΪιηαο «ην πεξηβϊιινλ απνηειεέ Ϋλα δηεζλϋο δάηεκα κε ηνπηθά, πεξηθεξεηαθά θαη νηθνπκεληθά δηϊζηαζε, θαζφζνλ ηα κεκνλσκϋλα θξϊηε ηεο δηεζλνχο θνηλφηεηαο δχλαηαη λα εμϊγνπλ ξχπαλζε θαη λα επεξεϊδνπλ ηα θπζηθϊ νηθνζπζηάκαηα θαη ην αλζξσπνγελϋο πεξηβϊιινλ Ϊιισλ θξαηψλ θαη ρψξσλ εθηφο εζληθάο δηθαηνδνζέαο». (1990:85) Οη απμεκϋλεο αλϊγθεο δηεζλνχο ξχζκηζεο ησλ εληεηλφκελσλ πξνβιεκϊησλ πνπ επηβαξχλνπλ ην πεξηβϊιινλ, νδάγεζαλ ζηελ ζϋζπηζε εηδηθνχ ζπλφινπ θαλφλσλ δηεζλνχο δηθαένπ γηα ηελ πξνζηαζέα θαη δηαηάξεζε ηνπ.(ακηψηεο, ΣζΪιηαο, 1990, ζ.114) 1.2 Γηεζλήο Πεξηβαιινληηθή Ννκνζεζία θαη ην δήηεκα ελαξκόληζεο ηνπ Δζληθνύ κε ην Γηεζλέο Γίθαην ««Η κκφφλλεε κκέέζζννδδννοο ππννππ ζζαα κκππννξξννχχζζεε ζζήήκκεεξξαα λλαα ννδδεεγγήήζζεεη η ζζηηεελλ θθααηηννρρχχξξσζζεε εελλφφοο ααλλζζξξψππη ηλλννππ δδη ηθθααη ηψκκααηηννοο ζζηηεε δδσήή,, εεί ίλλααη η εεθθεεί ίλλεε ππννππ ααλλααππηηχχζζζζεεηηααη η κκέέζζαα ααππφφ ηηεελλ εεμμέέιιη ημμεε ηηεεοο ππννη ηφφηηεεηηααοο ηηννππ ααλλζζξξψππη ηλλννππ ππεεξξη ηββάάιιιιννλληηννοο..»» 44 Όπσο αλαθϋξζεθε θαη ζηελ πξνεγνχκελε ελφηεηα, ε δηαζπλνξηαθά εκβϋιεηα πνπ παξνπζηϊδνπλ νη πεξηβαιινληηθϋο επηπηψζεηο ησλ αλζξψπηλσλ δξϊζεσλ, πξνζδέδεη ζηα νηθνινγηθϊ πξνβιάκαηα νηθνπκεληθφ ραξαθηάξα. Δέλαη θαλεξά φηη ε απνζπαζκαηηθά αληηκεηψπηζε ηνπο, ζηα πιαέζηα εζληθνχ δηθαένπ, απφ ην νπνέν, κϋρξη ηηο αξρϋο ηνπ 1980 δηϋπνληαλ νη πεξηζζφηεξεο αλαπηπγκϋλεο ρψξεο, δελ επαξθεέ (Υαηδεκπέξνο, 2008). ΟπζηαζηηθΪ, ε ζϋζπηζε εηδηθνχ ζπλφινπ θαλφλσλ ηνπ δηεζλνχο δηθαένπ γηα ην πεξηβϊιινλ, θϊλεθε, απφ ηα κϋζα ηνπ 20 νπ αηψλα, σο απφιπηε θαη επηηαθηηθά αλϊγθε αιιϊ απφ ηελ δεθαεηέα ηνπ 1970 εληνπέδεηαη ε ελεξγνπνέεζε ησλ θξαηψλ θαη ηεο Γηεζλνχο Κνηλφηεηαο κε ζθνπφ ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο. Κπξηφηεξνο ζηαζκφο αιιϊ θαη νπζηαζηηθά απαξρά άηαλ ε ΓηΪζθεςε ηεο ηνθρφικεο ην (Ννκηθφο Οδεγφο, 2009, ζ ). ΜΫρξη ηα κϋζα ηεο δεθαεηέαο ηνπ 1990, ε πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο αλαδεέρζεθε ζε κνλαδηθφ αληηθεέκελν παγθφζκησλ 4 ακηψηεο Γ., ΣζΪιηαο Γ., 1990 «Γηεζλήο Πξνζηαζία ηνπ Πεξηβάιινληνο: Σφκνο Ι Γηεζλέο Πνιηηηθέο θαη Γίθαην ηνπ πεξηβάιινληνο», Αζάλα, εθδφζεηο Παπαδάζε ζ Σν πξννέκην ηεο Γηαθάξπμεο ηεο ηνθρφικεο ππνγξακκέδεη μεθϊζαξα ηελ επξχηεηα θαη ηε ζχλζεζε ηνπ ζϋκαηνο, ελψ ην ζχλνιν ηνπ θεηκϋλνπ δεέρλεη ηελ ηϊζε πξνζαλαηνιηζκνχ ζε λϋεο αξρϋο (αεηθνξέα, ζπκκεηνρηθφηεηα, ζπλεξγαζέα) θαη ελζσκϊησζε ηερληθψλ, κϋζσ ησλ νπνέσλ ζα επηηξαπεέ ζηνλ Ϊλζξσπν λα θαιπηεξεχζεη ην πεξηβϊιινλ ηνπ. 9

12 δηαζθϋςεσλ, αξρέδνληαο ην 1992, κε ηελ παγθφζκηα ζπλδηϊζθεςε ηνπ Ρέν, φπνπ ην πεξηβϊιινλ απνηϋιεζε Ϋλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα ζϋκαηα ησλ δηαβνπιεχζεσλ γηα ην κϋιινλ ηνπ θφζκνπ. 6 Ζ Γηεζλνπνέεζε ηνπ Γηθαένπ ηνπ ΠεξηβΪιινληνο παξαπϋκπεη ζηελ Ϋλλνηα ηεο Παγθφζκηαο Πεξηβαιινληηθάο ΓηαθπβΫξλεζεο, ζηα πιαέζηα ηεο νπνέαο δηακνξθψλνληαη δηαθξηηϊ επέπεδα ιάςεο απνθϊζεσλ, ηα νπνέα ζπληζηνχλ ην ηνπηθφ, ην εζληθφ, ην πεξηθεξεηαθφ θαη ην παγθφζκην. ηνρεχνπλ δε κε ηηο δξϊζεηο ηνπο ζηελ πξνψζεζε πεξηβαιινληηθψλ επηδηψμεσλ κϋζα απφ ηνλ αλαζρεδηαζκφ ηεο νηθνλνκηθάο πνιηηηθάο θαη ζηελ ελδπλϊκσζε ησλ ζεζκηθψλ πεξηβαιινληηθψλ θνξϋσλ. ηελ γεληθφηεξε θηινζνθέα πνπ δηϋπεη ηελ Γηεζλά Πεξηβαιινληηθά Πνιηηηθά, εληϊζζεηαη ε νινθιεξσκϋλε πξνζϋγγηζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ δεηεκϊησλ, ζηα πιαέζηα ηεο αεηθνξέαο, κε βαζηθφ Ϊμνλα, ζπληνληζκϋλεο θαη ζπιινγηθϋο δξϊζεηο, ζπκκεηνρηθϋο δηαδηθαζέεο θαη απνηειεζκαηηθϋο ζεζκηθϋο πξσηνβνπιέεο θπβεξλεηηθψλ θαη Ϊιισλ εκπιεθφκελσλ θνξϋσλ(ακηψηεο, ΣζΪιηαο, 1990). ΠξνυπνζΫζεηο γηα ηελ επέηεπμε ησλ παξαπϊλσ δξϊζεσλ, απνηεινχλ ε ελζσκϊησζε ηεο πεξηβαιινληηθάο δηϊζηαζεο ζηηο δηαθνξεηηθϋο ηνµεαθϋο πνιηηηθϋο, ε κεέσζε ησλ αξκνδηνηάησλ ηνπ θξϊηνπο, ε ελζϊξξπλζε ηεο δηαζπλνξηαθάο ζπλεξγαζέαο, ε ελέζρπζε ησλ ζπκκεηνρηθψλ δηαδηθαζηψλ ησλ ΜΚΟ, ησλ θηλάζεσλ ησλ πνιηηψλ θαη ησλ ζεζκνζεηεκϋλσλ θνξϋσλ δηαρεέξηζεο θαη ηδξπκϊησλ ζε ηνπηθφ, εζληθφ, πεξηθεξεηαθφ θαη παγθφζκην επέπεδν.(ηνχηε, 1995) Οη αξρϋο πνπ δηαηππψζεθαλ ζην ΓηεζλΫο Γέθαην ηνπ ΠεξηβΪιινληνο, απνηϋιεζαλ ηνλ βαζηθφ θνξκφ γηα ηελ πεξαηηϋξσ ζϋζπηζε αληέζηνηρσλ θαλφλσλ ζην Δπξσπατθφ Κνηλνηηθφ Γέθαην 7. (Ννκηθφο Οδεγφο, 2009, ζ.24) ΠξΪγκαηη, ε Δπξσπατθά Κνηλφηεηα, επηδηψθνληαο ηελ πξσηνπνξέα ηεο ζηε Γηεζλά ζθελά πξνζαλαηνιηζκϋλε ζε απηφλ ηνλ ηνκϋα, Ϋρεη επηθπξψζεη πνιπκεξεέο δηεζλεέο ζπκβϊζεηο, Ϋρεη ζπκκεηϊζρεη ζηηο εξγαζέεο εηδηθεπκϋλσλ νξγαληζκψλ θαη Ϋρεη επεθηεέλεη ηε δηκεξά ζπλεξγαζέα ηεο κε ηξέηεο ρψξεο ζε πεξηβαιινληηθϊ δεηάκαηα.(γνχζε,2001,ζ.52) Σα θνηλνηηθϊ λνκνζεηάκαηα κε αληηθεέκελν ηελ πεξηβαιινληηθά πξνζηαζέα, πνπ πεξηγξϊθνληαη εθηελϋζηεξα ζε επφκελν θεθϊιαην, ελζσκαηψζεθαλ θαη ζπλερέδνπλ λα δηνρεηεχνληαη ζην Δζληθφ Γέθαην ησλ Κξαηψλ Μειψλ ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο( Ννκηθφο Οδεγφο, 2009,ζ.35). Σν ΓηεζλΫο Γέθαην ηνπ ΠεξηβΪιινληνο ζπκπεξηιακβϊλεη Ϋλα επξχ θϊζκα κε δεζκεπηηθψλ θαλφλσλ πνπ αλαπηχζζνληαη κϋζα ζε θεέκελα κε αλαγθαζηηθνχ ραξαθηάξα ηα ιεγφκελα soft laws (πζηϊζεηο, Οδεγέεο, Γηαθεξχμεηο αξρψλ θαη ΠξνγξακκΪησλ ΓξΪζεο ) θαη δηαηππψλνληαη σο θαηεπζπληάξηνη Ϊμνλεο ζε θεέκελα δηεζλψλ δηαθεξχμεσλ γηα ην πεξηβϊιινλ. Δπέζεο πθέζηαληαη θαη απνθϊζεηο ππνρξεσηηθνχ ραξαθηάξα ( Hard Law) γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο. Σα παξαπϊλσ θεέκελα ζπγθξνηνχλ Γηεζλεέο Γηκεξεέο 8 ά πνιπκεξεέο πκβϊζεηο 9.( ακηψηεο, ΣζΪιηαο, 1990, ζ ) πγθεθξηκϋλα νξηζκνέ γηα ην παξϊγσγν 6 Ηζηφηνπνο ΜΚΟ Καιιηζηψ, «ηαζκνέ-νξφζεκα-αξηζκνέ γηα ηελ πξνζηαζέα ηεο θχζεο» εχξεζε ζην 7 Ζ Δπξσπατθά Έλσζε αθνινχζεζε κε ρξνληθά θαζπζηϋξεζε κεξηθψλ εηψλ ηηο ΖΠΑ ζηελ αλϊπηπμε πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο. ΠΪλησο, απφ θαηξφ θαηϋρεη εγεηηθά ζϋζε ζε παγθφζκην επέπεδν. Ζ πεξηβαιινληηθά πνιηηηθά ηεο κε θηλνχζεο δπλϊκεηο νξηζκϋλεο βφξεηεο ρψξεο, ζηεξέδεηαη ζηελ Δπξσπατθά πλζάθε πλζδκ, ηηο Γηεζλεέο πκβϊζεηο πνπ Ϋρνπλ πηνζεηεζεέ απφ ηελ ΔΔ θαη ηα Ϋμη ( ) ΔπξσπατθΪ ΠξνγξΪκκαηα ΓξΪζεο γηα ην ΠεξηβΪιινλ. (Υαηδεκπέξνο Κέκσλ,2008 «Πεξηβαιινληηθφ έιιεηκκα θαη κεηαξξπζκηζηηθφ αίηεκα») 8 ηα πιαέζηα ησλ δηκεξψλ ζπκβϊζεσλ, ν ζπγθεθξηκϋλνο αξηζκφο ησλ ξπζκέζεσλ αλαθνξηθϊ κε ηελ πξφιεςε - θαηαζηνιά ηεο δηαζπλνξηαθάο κφιπλζεο εέλαη δχζθνιν λα εμαθξηβσζεέ. Δλ ηνχηνηο εέλαη γεγνλφο φηη ν αξηζκφο απηφο δελ ππεξβαέλεη ηνλ αληέζηνηρν ησλ πνιπκεξψλ ζπκβϊζεσλ, ελψ ηεέλεη φιν θαη πεξηζζφηεξν λα κεησζεέ αθνχ ηα πξνβιάκαηα πνπ εμεηϊδνπλ Ϋρνπλ θαηϊ πνιχ μεπεξϊζεη ηα ζχλνξα δχν θαη κφλν θξαηψλ, αθνξψληαο ζηηο πεξηζζφηεξεο ησλ πεξηπηψζεσλ ην ζχλνιν ησλ θξαηψλ ηεο Γηεζλνχο Κνηλφηεηαο. 9 ην ρψξν ησλ δηεζλψλ πνιπκεξψλ ζπκβϊζεσλ θαη εηδηθφηεξα κεηϊ ην 1970, ε Γηεζλάο θνηλφηεηα Ϋρεη λα επηδεέμεη κηα ζεκαληηθά δξαζηεξηφηεηα αθνχ πεξέ ηηο 300 ζπκβϊζεηο ηνπ εέδνπο αθνξνχλ απνθιεηζηηθϊ ζηελ πξνζηαζέα ηνπ 10

13 Κνηλνηηθφ Γέθαην ην νπνέν ην ζπληζηνχλ Οδεγέεο, Καλνληζκνέ θαη ΑπνθΪζεηο βξέζθνληαη ζην ΠαξΪξηεκα Η,Α. Σν πεξηερφκελν ηεο Γηεζλνχο Ννκνζεζέαο ζπκπεξηιακβϊλεη φιεο ηηο απαξαέηεηεο δηαδηθαζέεο, κεζφδνπο, φξνπο θαη πεξηνξηζκνχο θαη θαιχπηεη φια ηα ζηνηρεέα ηνπ θπζηθνχ ρεξζαένπ θαη ζαιϊζζηνπ πεξηβϊιινληνο (Ϋδαθνο, πδϊηηλν δπλακηθφ, αηκφζθαηξα, Ϊγξηα δσά, ηνπέν) γηα ηα νπνέα ηα ζπκβαιιφκελα θξϊηε πξϋπεη λα κεξηκλάζνπλ πξνθεηκϋλνπ λα ζπκβϊιινπλ ζηελ πξνζηαζέα θαη δηαηάξεζε ηνπο, κϋζσ ηεο αεηθφξνπ δηαρεέξηζεο ηνπο. Οη ΑξρΫο ηνπ Γηεζλνχο Γηθαένπ ηνπ ΠεξηβΪιινληνο ζηεξέρζεθαλ βαζηθϊ ζε ζεκειηψδεηο αξρϋο ηνπ Γηεζλνχο Γηθαένπ, φπσο αλεμαξηεζέα, θπξηαξρέα θαη ηζφηεηα. Σν δέθαην απηφ, δηακφξθσζε ηηο δηθϋο ηνπ βαζηθϋο αξρϋο θαη πεξηιακβϊλεη πνιππιεζεέο ζηφρνπο πνπ Ϋρνπλ λα θϊλνπλ κε ηελ αλϊζρεζε ηεο απψιεηαο ηεο βηνπνηθηιφηεηαο, ηελ πξνζηαζέα ησλ επαέζζεησλ παξϊθηησλ νηθνζπζηεκϊησλ, ηε κεέσζε ησλ εθπνκπψλ ησλ αϋξησλ ξχπσλ, ηε βειηέσζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ θπζηθνχ θαη αζηηθνχ πεξηβϊιινληνο, ηελ νξζνινγηθά δηαρεέξηζε θαη ρξάζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ θ.α.( ακηψηεο, ΣζΪιηαο, 1990, ζ.133 & Υαηδεκπέξνο, 2008). Αλαιπηηθφηεξα νξηζκϋλεο απφ ηηο ζπνπδαηφηεξεο αξρϋο πνπ Ϋρνπλ αλαπηπρζεέ ζηελ πνξεέα ηεο δηακφξθσζεο ηνπ Γηεζλνχο Γηθαένπ γηα ην ΠεξηβΪιινλ θαη ζηηο νπνέεο απηφ ζηεξέδεηαη γηα λα δηαηππψζεη ηηο δξϊζεηο πνπ πξϋπεη λα πινπνηεζνχλ γηα πςειφ επέπεδν πξνζηαζέαο ηνπ πεξηβϊιινληνο εέλαη: o ε Αξρά ηεο αεηθνξέαο o ε Αξρά ηεο Δπηθνπξηθφηεηαο κϋζσ ηεο απνθϋληξσζεο εμνπζέαο ζην θαηψηεξν δπλαηφ επέπεδν o ε Αξρά ηεο επζχλεο θαη ηεο απνδεκέσζεο 10 o ε Αξρά ηεο πξφιεςεο ά/θαη ηεο πξνθχιαμεο o ε Αξρά ηεο «ζεξαπεέαο» ζηελ πεγά. o ε Αξρά ηεο επζχλεο ηνπ ξππαέλνληνο (Ρolluter Ρays Ρrinciple). o ε Αξρά ηεο ζηάξημεο ζηελ δηαζϋζηκε επηζηεκνληθά θαη ηερληθά γλψζε o ην δηθαέσκα ηεο πιεξνθφξεζεο θαη ελεκϋξσζεο Ζ εθαξκνγά ησλ παξαπϊλσ αξρψλ, ζπλεπϊγεηαη ηελ αλϊπηπμε δηαζπλδϋζεσλ κεηαμχ πεξηβαιινληηθάο πνηφηεηαο θαη νηθνλνκηθάο βησζηκφηεηαο, ηε δεκηνπξγέα αληαγσληζηηθψλ πιενλεθηεκϊησλ βαζηζκϋλσλ ζηελ πνηφηεηα ηνπ πεξηβϊιινληνο, θαζψο θαη δηαθαλεέο δηαδηθαζέεο ιάςεο απνθϊζεσλ κε ηελ δηακφξθσζε ελφο αλνηθηνχ θαη επξχηαηα ζπκκεηνρηθνχ ζπζηάκαηνο δηαθπβϋξλεζεο. Ζ πξφιεςε απνηειεέ ηελ ζπνπδαηφηεξε αξρά κϋζα ζηα πιαέζηα ηνπ δηεζλνχο δηθαένπ ηνπ πεξηβϊιινληνο. Όκσο ππϊξρνπλ ζεκαληηθϋο θαζπζηεξάζεηο εμαηηέαο εκπνδέσλ πνπ νθεέινληαη ζε πξνζάισζε ζηνλ παξαδνζηαθφ ζεζκφ ηεο εζληθάο θπξηαξρέαο, ζε νηθνλνκηθϊ ά ζηξαηησηηθϊ ζπκθϋξνληα. πρλϊ ηα θξϊηε εέλαη απξφζπκα λα αλαιϊβνπλ ππνρξεψζεηο πξφιεςεο γηα ιφγνπο εζληθνχ ζπκθϋξνληνο ά ππϋξνγθνπ νηθνλνκηθνχ θφζηνπο πνπ ζπλεπϊγεηαη ν ζσζηφο πξνγξακκαηηζκφο ά ε νιηθά απνρά απφ ζπγθεθξηκϋλεο θαηϊ ηα Ϊιια θεξδνθφξεο νηθνλνκηθϋο δξαζηεξηφηεηεο. (Κνπηνχπα-ΡεγθΪθνπ, 2007, ζ.45-65, & ακηψηεο, ΣζΪιηαο, 1990,ζ , & Υαηδεκπέξνο 2008) Γέλνληαο Ϋκθαζε ζηε δϋζκεπζε γηα ηζφηεηα ζε ηνπηθφ επέπεδν, επηδηψθεηαη ε δεκηνπξγέα επθαηξηψλ επηρεηξεκαηηθφηεηαο θαη απαζρφιεζεο πνπ ζπλϊδνπλ κε ηηο παξαγσγηθϋο δεμηφηεηεο ηνπ ηνπηθνχ πιεζπζκνχ, ελζαξξχλεηαη ε ηνπηθά ηερλνγλσζέα θαη γεληθψο επηδηψθεηαη ζε καθξνπξφζεζκν νξέδνληα, ε βειηέσζε ησλ ζπλζεθψλ δσάο ζε ηνπηθφ επέπεδν θαη ε ηθαλνπνέεζε ησλ πξνζδνθηψλ ηνπ ηνπηθνχ πιεζπζκνχ ζε ζρϋζε κε ηελ νηθνλνκέα θαη ην επέπεδν δηαβέσζεο. Αμέδεη λα αλαθεξζεέ σο παξϊδεηγκα ε Κνηλνηηθά ζχγρξνλε πξαθηηθά γηα ηελ πξνψζεζε άπηαο πεξηβϊιινληνο. Ο ζεκαληηθφηεξνο θαη πιϋνλ ιεηηνπξγηθφο ρψξνο πνπ αλαθϋξνληαη ζπλάζσο εέλαη ν ζαιϊζζηνο. (ακηψηεο, ΣζΪιηαο, 1990, ζει.121) 10 Σν δέπηπρν επζχλε απνδεκέσζε θαέλεηαη λα Ϋρεη αηνλάζεη θαη ρϊζεη ηελ απνηξεπηηθά πξνιεπηηθά ηνπ ιεηηνπξγέα πξϊγκα πνπ ππαγνξεχεη ηε ζπκπιάξσζε απηνχ ηνπ θελνχ κε ηελ αξρά ηεο πξφιεςεο. 11

14 κνξθάο νηθνλνκηθψλ δξαζηεξηνηάησλ ηνπ δεπηεξνγελνχο θαη ηξηηνγελνχο ηνκϋα κϋζσ επηδνηνχκελσλ πξνγξακκϊησλ 11 Ζ ΔιιΪδα Ϋρεη πηνζεηάζεη πνιιϋο ΚνηλνηηθΫο θαη Γηεζλεέο ΡπζκηζηηθΫο ΑπνθΪζεηο κε πεδέν ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο, ελζσκαηψλνληαο ηεο ζην εζσηεξηθφ ηεο δέθαην. Αθνινπζψληαο ηηο θνηλνηηθϋο επηηαγϋο, ε ΔιιΪδα ηξνπνπνέεζε ππϊξρνπζεο, ζϋζπηζε λϋεο θαη αθχξσζε νξηζκϋλεο δηαηϊμεηο. ηηο επφκελεο ελφηεηεο πεξηγξϊθνληαη νη ζεκαληηθφηεξεο πξϊμεηο ηνπ Γηεζλνχο Ννκνζεηηθνχ πιαηζένπ ηηο νπνέεο θαηνρχξσζε ε ΔιιΪδα. ΠεξηγξΪθνληαη νη επηδησθφκελνη ζηφρνη, ηα πξνβιεπφκελα κϋηξα, νη φξνη, νη ππνρξεψζεηο θαη δηαδηθαζέεο πνπ απνξξϋνπλ απφ ηηο δηαηϊμεηο θαζψο θαη νη πξνβιεπφκελνη αξκφδηνη θνξεέο γηα ηελ εθαξκνγά ηνπο ζηελ Διιεληθά ΔπηθξΪηεηα, θαηϊ ηελ αληέζηνηρε Διιεληθά Ννκνζεζέα πνπ ηνπο επηθχξσζε Σν Γίθαην γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θπζηθώλ πεξηνρώλ θαη άγξησλ εηδώλ παλίδαο & ρισξίδαο ««Οηη ππξξννζζηηααηηεεππφφκκεελλεεοο ππεεξξη ηννρρέέοο εεί ίλλααη η εε ππννιιη ηηηη ηζζµη ηθθήή ααππάάλληηεεζζεε ζζηηη ηοο ααλληηη ηιιεεππηηέέοο ααππεεη ηιιέέοο ππξξννοο ηηεε θθχχζζεε.. Κααζζψοο εε θθννη ηλλσλλί ίαα ζζππλλεερρψοο ααιιιιάάδδεεη η,, εεμμί ίζζννππ ααιιιιάάδδννππλλ θθααη η ννη η θθννη ηλλσλλη ηθθέέοο ννππηηη ηθθέέοο ζζρρεεηηη ηθθάά µεε ηηη ηοο ππξξννζζηηααηηεεππφφκκεελλεεοο ππεεξξη ηννρρέέοο θθααη η ηηη ηοο ααμμί ίεεοο ηηη ηοο ννππννί ίεεοο θθη ηιιννδδννμμννχχλλ λλαα ππξξννζζηηααηηεεχχζζννππλλ»» MccNeeeel lyy,, Απφ ηηο αξρϋο ηνπ 20νχ αηψλα άηαλ εκθαλάο ε ηαθηηθά εθκεηϊιιεπζε εηδψλ ηεο ρεξζαέαο Ϊγξηαο δσάο θαη θπξέσο ηεο παλέδαο γεγνλφο πνπ νδάγεζε ζηελ δεκηνπξγέα ζνβαξψλ θηλδχλσλ αθαληζκνχ πνιιψλ εηδψλ, θπξέσο ζηα πιαέζηα ηεο παγθφζκηαο αλαπηπμηαθάο δηαδηθαζέαο γηα ηελ νπνέα εζεσξεέην θαη ζπλερέδεη λα απνηειεέ ε Ϊγξηα δσά, Ϋλα κϋζν κε Ϊκεζν νηθνλνκηθφ ελδηαθϋξνλ (πξψηεο χιεο θαη πξντφληα γηα βηνκεραληθά ρξάζε, δηαηξνθά, παξαγσγά ελϋξγεηαο, παξαζθεπά θαξκαθεπηηθψλ πξντφλησλ θ.ιπ.). Οη παξαπϊλσ δξϊζεηο ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο επεξρφκελεο ηξνκαθηηθϋο δηαηξνθηθϋο αλϊγθεο, ηελ αλεμϋιεγθηε δηεζλά εκπνξεπκαηηθά δηαθέλεζε εηδψλ θαη πξντφλησλ ηεο Ϊγξηαο δσάο θαη ηελ δηαζπλνξηαθά ξχπαλζε, πνπ δηακνξθψζεθαλ θπξέσο ιφγσ ηεο πιεζπζκηαθάο Ϋθξεμεο, ησλ θαηαλαισηηθψλ πξνηχπσλ θαη ηεο ηερλνινγηθάο αλϊπηπμεο, θαηϋζηεζαλ απφ λσξέο απαξαέηεηε ηελ απφιπηε πξνζηαζέα ηεο Ϊγξηαο δσάο θαη ησλ θπζηθψλ νηθνηφπσλ απφ ηνπο νπνένπο εμαξηψληαη. (ακηψηεο, ΣζΪιηαο, 1990, ζ ) 11 Γηα παξϊδεηγκα ε ζπλνξηαθά πεξηνρά ΓΫιηα-Ρνδφπεο, Ϋρεη εληαρζεέ θαη πινπνηεέ ην Δπξσπατθφ Καηαζηαηηθφ (ελζσκαησκϋλν κε ηα EMAS, Agenda 21 θαη Ecolabel / ARCHICHARTER INTERREG III, ΓΔΜΖ Β / ARCHIMED) κε αληηθεέκελν ηελ πξνψζεζε ηνπ βηψζηκνπ ηνπξηζκφ ζηηο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο ηνπ Archimed. Δπηδηψθεηαη ε δεκηνπξγέα δηθηχσλ πιεξνθφξεζεο θαη δξϊζεσλ επαηζζεηνπνέεζεο ζε ζϋκαηα βηψζηκνπ ηνπξηζκνχ θαη κέα ζεηξϊ απφ ελϋξγεηεο γηα ηελ αληαιιαγά θαη κεηαθνξϊ ηερλνγλσζέαο γηα ην βηψζηκν ηνπξηζκφ ζηηο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο αλϊκεζα ζηηο ρψξεο ησλ εηαέξσλ. Δπέζεο ην Δπξσπατθφ Καηαζηαηηθφ γηα ηε κεζνγεηαθά αιηεέα κηθξάο θιέκαθαο θαη αλϊπηπμε / MeSFiDE INTERREG III, ΓΔΜΖ Β / ARCHIMED κε ζθνπφ ηελ «αλαγϋλλεζε» ηεο παξαδνζηαθάο αιηεέαο θαη ησλ πξντφλησλ ηεο σο Ϋλαο ελδνγελάο πφξνο ζηηο ΜεζνγεηαθΫο παξϊθηηεο θαη λεζησηηθϋο πεξηνρϋο, κϋζσ αλαπηπμηαθψλ πνιηηηθψλ πνπ ελαξκνλέδνληαη κε ην πεξηβϊιινλ θαη ηηο ηνπηθϋο παξαδφζεηο, θϊλνληαο ρξάζε ελφο βηψζηκνπ κνληϋινπ αλϊπηπμεο. (εχξεζε 12 McNeely 1998:189 ζην Chape et al. 2005:444 ζην ΒΫιιε Γ., 2006 «Κνηλσληθέο ζπγθξνχζεηο ζε ζέκαηα πξνζηαζίαο ηνπ Πεξηβάιινληνο. Οη αληηδξάζεηο ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο ζην λεζί ηεο Μήινπ ζην Γίθηπν Natura 2000» Γηαηξηβά, ηνκϋαο Πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο θαη Γηαρεέξηζεο, Πξφγξακκα Μεηαπηπρηαθψλ πνπδψλ, Παλεπηζηάκην Αηγαένπ ΔπηβιΫπσλ: Ησζάθ ΜπνηεηδΪγηαο 12

15 Όκσο ε επέιπζε ηϋηνηαο Ϋθηαζεο πξνβιεκϊησλ πξνυπνζϋηεη, φπσο αλαθϋξζεθε θαη ζην πξνεγνχκελν θεθϊιαην, ηελ ζπλεξγαζέα ησλ θξαηψλ ηεο δηεζλνχο Κνηλφηεηαο ζηε δηθαηνδνζέα ησλ νπνέσλ ηα εέδε ηεο ρεξζαέαο Ϊγξηαο δσάο, ππϊγνληαλ κφληκα, σο ελδεκηθϊ εέδε, ά πεξηζηαζηαθϊ σο απνδεκεηηθϊ. Ζ ζπληξηπηηθά πιεηνςεθέα ησλ ζρεηηθψλ δηεζλψλ θεηκϋλσλ κε παγθφζκηα εκβϋιεηα δεκηνπξγάζεθε ζηε δεθαεηέα θαη αθνξϊ δηκεξεέο ε πνιπκεξεέο ζπκθσλέεο ζε πεξηθεξεηαθφ θαη ΓηεζλΫο επέπεδν, νη νπνέεο, θαηϊ πεξέπησζε, θαιχπηνπλ ζπλνιηθϊ ηελ ρεξζαέα Ϊγξηα δσά ά ζπγθεθξηκϋλα εέδε. Έηζη, ζε αξρηθφ ζηϊδην, ην δηεζλϋο θαζεζηψο ην νπνέν δηακνξθψζεθε, εέρε σο βαζηθφ Ϊμνλα θαηεχζπλζεο, ηελ πξνζηαζέα θαη ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο εθκεηϊιιεπζεο ησλ εηδψλ παλέδαο. ηαδηαθϊ φκσο, ζπλππνινγέδνληαο θαη ηελ κεγϊιε νηθνινγηθά, επηζηεκνληθά, αηζζεηηθά, πνιηηηζηηθά θαη εθπαηδεπηηθά αμέα θαη ζε πνιιϋο πεξηπηψζεηο ην ηζηνξηθφ, αξραηνινγηθφ, πνιηηηζκηθφ θαη εθπαηδεπηηθφ ελδηαθϋξνλ ησλ θπζηθψλ νηθνηφπσλ πνπ θηινμελνχλ ηα απεηινχκελα θαη ζπϊληα εέδε, ε Γηεζλάο Κνηλφηεηα ζηξϊθεθε θαη ζηελ δηθά ηνπο πξνζηαζέα (ακηψηεο, ΣζΪιηαο, 1990, , ) πλεπψο, νη Γηεζλεέο ππνρξεσηηθϋο ξπζκέζεηο πνπ δηακνξθψζεθαλ, πξνζαλαηνιέζηεθαλ ηδηαέηεξα ζηελ ζϋζπηζε κϋηξσλ θαη θαλνληζκψλ πνπ αθνξνχλ ζηελ πξνζηαζέα θαη ηε δηαηάξεζε ηεο βηνπνηθηιφηεηαο κϋζσ ηεο νξζνινγηθάο δηαρεέξηζεο ησλ ρεξζαέσλ θαη πδϊηηλσλ νηθνζπζηεκϊησλ πνπ ηελ ζπληζηνχλ. Γηα ηελ επέηεπμε ηνπ ζηξαηεγηθνχ απηνχ ζηφρνπ, θξέλεηαη ππνρξεσηηθά, ζηελ πιεηνςεθέα ησλ ζρεηηθψλ θαλφλσλ Γηθαένπ γηα ηελ βηνπνηθηιφηεηα, ε έδξπζε ζεζκηθϊ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ θαη θαηϊξηηζε εηδηθψλ θαηαιφγσλ γηα ηα εέδε πνπ εληνπέδνληαη ζε απηϋο. Σν ΓηεζλΫο Γέθαην εκθαλέδεη κεγϊιν αξηζκφ δηεζλψλ θεηκϋλσλ ππνρξεσηηθνχ ραξαθηάξα κε αληηθεέκελν ηελ πξνζηαζέα ηεο βηνπνηθηιφηεηαο. ΑπηΪ εμεηδηθεχνπλ ζηελ πξνζηαζέα θαη δηαρεέξηζε ηεο Ϊγξηαο δσάο θαη ησλ νηθνηφπσλ ηεο. ηνλ εκπινπηηζκφ ηνπ Γηθαένπ ηεο βηνπνηθηιφηεηαο Ϋρεη ζπλδξϊκεη ζεκαληηθϊ ην Δπξσπατθφ Κνηλνηηθφ δέθαην, κε ηελ ζχληαμε αμηφινγσλ ξπζκέζεσλ ππεξεζληθνχ ραξαθηάξα, γηα ηελ πξνζηαζέα ηεο Ϊγξηαο δσάο. Οη ΔζληθΫο ΠνιηηηθΫο κε Ϊμνλα ηελ πξνζηαζέα θαη δηαηάξεζε ηεο βηνπνηθηιφηεηαο, ρξεζηκνπνηνχλ σο βϊζε πκβϊζεηο Παγθφζκηαο ΔκβΫιεηαο κε θπξηφηεξεο ηε χκβαζε γηα ηελ Βηνινγηθά Πνηθηιφηεηα, ηε χκβαζε Ramsar θαη ηε χκβαζε ηεο ΒΫξλεο, νη νπνέεο απνηϋιεζαλ θαη ηνλ ζθειεηφ πϊλσ ζηνλ νπνέν ζηεξέρζεθε ην Κνηλνηηθφ Γέθαην γηα ηελ δηαηχπσζε ζρεηηθψλ Οδεγηψλ θαη Καλνληζκψλ πνπ θαηνρχξσζε κε ηε ζεηξϊ ηεο, ε Δζληθά καο Ννκνζεζέα. ΟπζηαζηηθΪ ε θαηϊξηηζε ησλ Ρπζκηζηηθψλ απηψλ πκβϊζεσλ, εθθξϊδεη ηελ αθχπληζε θαη ην ελδηαθϋξνλ ηεο δηεζλνχο θνηλφηεηαο γηα ην ζπγθεθξηκϋλν ζϋκα ελψ επέ πιϋνλ πηζηνπνηεέ ηα ακνηβαέα ζπκθϋξνληα θαη ηηο ππνρξεψζεηο ησλ θξαηψλ γηα ηελ πξνζηαζέα ηεο θπζηθάο θιεξνλνκηϊο, αλαηξϋπνληαο θαη απηφλ ηνλ ηξφπν, ηελ παξαδνζηαθά εζληθά θπξηαξρέα θαη πξνϊγνληαο ηελ δηεζλά ζπλεξγαζέα θαη αιιειεγγχε. θνπεχνπλ θπξέσο ζηελ πξνζηαζέα ησλ πγξνηφπσλ, ζηε δηαηάξεζε ηεο παγθφζκηαο θπζηθάο θιεξνλνκηϊο, ζηε ξχζκηζε ηεο εκπνξεπκαηηθάο δηαθέλεζεο εηδψλ θαη πξντφλησλ ηεο Ϊγξηαο δσάο, δέλνληαο Ϋκθαζε ζηα απνδεκεηηθϊ, επαέζζεηα θαη απεηινχκελα ππφ εμαθϊληζε εέδε. ηε ζπλϋρεηα αλαθϋξνληαη θαη πεξηγξϊθνληαη νη ζθνπνέ θαη νη πξνβιεπφκελεο απαηηνχκελεο ελϋξγεηεο γηα εθαξκνγά ησλ ζεκαληηθφηεξσλ Γηεζλψλ θαη Κνηλνηηθψλ ππνρξεσηηθψλ ξπζκέζεσλ γηα ηελ πξνζηαζέα θαη δηαηάξεζε ηεο Ϊγξηαο δσάο, ησλ νηθνηφπσλ θαη γεληθψο ηεο βηνπνηθηιφηεηαο ηνπ πιαλάηε. ΑλαθΫξνληαη επέζεο νη ΔζληθΫο λνκνζεηηθϋο πξϊμεηο κε ηηο νπνέεο Ϋρνπλ θπξσζεέ απφ ηελ ΔιιΪδα. 13

16 Ζ ύκβαζε Ρακζάξ γηα ηελ πξνζηαζία ησλ δηεζλνύο ελδηαθέξνληνο πγξνηόπσλ Ζ Γηεζλάο χκβαζε γηα ηνπο Τγξνβηφηνπνπο Γηεζλνχο πνπδαηφηεηαο σο Βηφηνπνπο ηεο Άγξηαο Παλέδαο θαη Υισξέδαο (Convention on Wetlands of International Importance as Wildlife Habitat), γλσζηά θαη σο χκβαζε Ramsar 13 απνηειεέ ην πξψην λνκνζεηηθφ θεέκελν πνπ αζρνιάζεθε απνθιεηζηηθϊ κε ηελ πξνζηαζέα ησλ βηνηφπσλ. ΤπεγξΪθε ην 1971 ζηελ πφιε ΡακζΪξ ηνπ ΗξΪλ θαη ηϋζεθε ζε ηζρχ ηνλ ΓεθΫκβξην ηνπ Βαζηθφο ζθνπφο ηεο, εέλαη ε πξνζηαζέα θαη δηαηάξεζε ησλ πγξνηφπσλ δηεζλνχο ελδηαθϋξνληνο κϋζσ ηεο νξζνινγηθάο Γηαρεέξηζεο ηνπο θαη ε επηδέσμε ηεο αχμεζεο ηνπ πιεζπζκνχ ησλ πδξφβησλ θαη απνδεκεηηθψλ πηελψλ πνπ ηνπο ρξεζηκνπνηνχλ. Πξσηεχνπζα ππνρξϋσζε ησλ πκβαιιφκελσλ κεξψλ εέλαη ε νξηνζϋηεζε θαηϊιιεισλ πγξνηφπσλ κϋζα ζηα φξηα ηεο εδαθηθάο επηθξϊηεηϊο ηνπο σο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο πνπ ζα πεξηιεθζνχλ ζε Ϋλαλ θαηϊινγν Τγξνηφπσλ Γηεζλνχο εκαζέαο (List of Wetlands of International Importance). Ζ ΔιιΪδα πξνϋβε ζε απηάλ ηε δηαδηθαζέα αλαθεξχζζνληαο 11 πγξνηνπηθϋο πεξηνρϋο. Απαηηνχκελε δηαδηθαζέα πνπ απνξξϋεη απφ ηελ παξαπϊλσ ελϋξγεηα, εέλαη ν θαζνξηζκφο, ε δηαηχπσζε, θαηϊζηξσζε θαη εθαξκνγά ρεδένπ, κε ζηφρν ηελ πξνψζεζε ηεο πξνζηαζέαο, δηαηάξεζεο θαη νξζνινγηθάο ρξάζεο ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πγξνηφπσλ αιιϊ θαη ηεο πδξφβηαο νξληζνπαλέδαο πνπ εληνπέδεηαη ζε απηνχο. ηα πιαέζηα απηϊ, απαηηεέηαη ε πξνψζεζε ηεο εθπαέδεπζε πξνζσπηθνχ, αξκφδηνπ γηα ηελ επηζηεκνληθά Ϋξεπλα, ηελ δηαρεέξηζε θαη θχιαμε ησλ πγξνηφπσλ, θαζψο θαη ε επηδέσμε ηνπ ζπληνληζκνχ θαη ηεο ππνζηάξημεο πθηζηϊκελσλ θαη κειινληηθψλ πξνγξακκϊησλ θαη δηαηϊμεσλ, πνπ αθνξνχλ ζηελ πξνζηαζέα ησλ πγξνηφπσλ θαη ηεο ρισξέδαο θαη παλέδαο πνπ εκθαλέδνπλ ( Ϊξζξν 4 παξ.5, Ϊξζξν 5) Δπηπξφζζεηα ζηηο πξνβιεπφκελεο δξϊζεηο, πεξηιακβϊλεηαη ε ζπλεηζθνξϊ ζηνλ πξνυπνινγηζκφ απφ θϊζε πκβαιιφκελν, θαηφπηλ ςεθνθνξέαο απφ ηα πκβαιιφκελα ΜΫξε ζε κηα ηαθηηθά ζχλνδν ηεο ΓηΪζθεςεο ησλ πκβαιινκϋλσλ Μεξψλ 14 (Ϊξζξν 6 παξ. 5). Με ηελ χκβαζε παξϋρεηαη ην δηθαέσκα δηαγξαθάο ά πεξηνξηζκνχ γηα επεέγνληεο ιφγνπο εζληθνχ ζπκθϋξνληνο, πγξνηφπσλ πνπ Ϋρνπλ άδε θαηαρσξεζεέ (Ϊξζξν 8, παξ. 2). Όηαλ φκσο δηαγξϊθνληαη ά πεξηνξέδνληαη ηα φξηα ελφο πγξνηφπνπ πνπ πεξηϋρεηαη ζηνλ Πέλαθα γηα επεέγνληεο ιφγνπο εζληθνχ ζπκθϋξνληνο, ην θξϊηνο ππνρξενχηαη λα αληηθαηαζηάζεη, φζν πεξηζζφηεξν γέλεηαη, θϊζε απψιεηα θαη ηδηαέηεξα ζα πξϋπεη λα δεκηνπξγάζεη επηπξφζζεηεο πεξηνρϋο (εηδηθάο πξνζηαζέαο) γηα ηα πδξφβηα πηελϊ θαη γηα ηελ πξνζηαζέα, εέηε ζηελ έδηα πεξηνρά εέηε αιινχ, ελφο ηθαλνπνηεηηθνχ ηκάκαηνο ηνπ αξρηθνχ νηθνηφπνπ (Ϊξζξν 4, παξ.2). Ννκνζεηηθό Γηάηαγκα 191/1974 (ΦΔΚ 350/ηεύρνο Α/ ) 13 Ζ Ramsar εέλαη απηά πνπ θαιχπηεη ηελ επξχηεξε γεσγξαθηθά Ϋθηαζε. Έρεη 138 ζπκβαιιφκελα κϋξε θαη 864 πεξηνρϋο ζπκβϊιινληαο ζεκαληηθϊ ζηελ δηαηάξεζε πνιιψλ πγξνηφπσλ. Ζ χκβαζε Ϋρεη επέζεο εηζϊγεη ηελ Ϋλλνηα ηεο «νξζνινγηθήο ρξήζεο» πνπ αλαθϋξεηαη ζε φινπο ηνπο πγξνηφπνπο κηαο ρψξαο, εέηε πεξηιακβϊλνληαη ζηνλ θαηϊινγν ησλ πγξνηφπσλ δηεζλνχο ελδηαθϋξνληνο ( θαηϊινγνο ΡακζΪξ) εέηε φρη θαη Ϋρεη επξεέα απάρεζε. Ζ Ϋθηαζε πνπ θαιχπηεηαη απφ ηνπο πγξνηφπνπο απηνχο εέλαη πϊλσ απφ ηεηξαγσληθϊ ρηιηφκεηξα. (Γηεζλεέο πκβϊζεηο), ηζηφηνπνο Διιεληθάο Οξληζνινγηθάο Δηαηξεέαο, εχξεζε ζην 14 Ζ Γηεζλάο 'Έλσζε γηα ηελ Πξνζηαζέα ηεο Φχζεσο θαη ησλ Φπζηθψλ Πφξσλ Ϋρεη αλαιϊβεη ηα ρξϋε κφληκνπ Γξαθεένπ αξκφδηνπ γηα ηνλ ζπληνληζκφ ηεο πλδηϊζθεςεο θαη ηελ δηεπζϋηεζε δεηεκϊησλ κεηαμχ ησλ ζπκβαιιφκελσλ κεξψλ (Ϊξζξν 8, παξ.1) 14

17 Ζ ΔιιΪδα κε ην Ννκνζεηηθφ ΓηΪηαγκα 191/1974, (ΦΔΚ 350/ηεχρνο Α/ ) 15, απνηϋιεζε ηελ 7ε ρψξα πνπ ππϋγξαςε θαη ελεξγνπνέεζε ηελ χκβαζε Ramsar κε ηα Τπνπξγεέα ΠεξηβΪιινληνο θαη Γεσξγέαο λα εέλαη ζπλαξκφδηα θαη θαηϊ ζπλϋπεηα λα Ϋρνπλ ηελ επζχλε εθαξκνγάο ηεο ζηελ ΔιιΪδα. 16 Ζ Γηεζλήο ύκβαζε ηεο Βέξλεο γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ Δηδώλ ηεο Άγξηαο Υισξίδαο θαη Παλίδαο θαη ησλ Βηνηόπσλ ηνπο H Γηεζλάο χκβαζε γηα ηελ Πξνζηαζέα ησλ Δηδψλ ηεο Άγξηαο Υισξέδαο θαη Παλέδαο θαζψο θαη ησλ Βηνηφπσλ ηνπο ζηελ Δπξψπε ά φπσο εέλαη γλσζηά σο χκβαζε ηεο ΒΫξλεο (Convention on the Conservation of European Wildlife and Natural Habitats), ηέζηεθε απφ ην πκβνχιην ηεο Δπξψπεο θαη ππνγξϊθηεθε ην επηϋκβξην ηνπ 1979 ζηε ΒΫξλε ηεο Διβεηέαο, ελψ ηϋζεθε ζε ηζρχ ηνλ Ηνχλην ηνπ Τπάξμε πξσηνπφξν θεέκελν γηα ηελ πξνζηαζέα ησλ εηδψλ θαη ησλ νηθνηφπσλ ηνπο ζηελ Δπξψπε αιιϊ απνηϋιεζε θαη ηε βϊζε γηα ηε δεκηνπξγέα ηεο Οδεγέαο 92/43 ΔΟΚ γηα ηνπο νηθνηφπνπο ε νπνέα πεξηγξϊθεηαη παξαθϊησ. Αλαγλσξέδνληαο ηνλ θπξέαξρν ξφιν ηεο Ϊγξηαο δσάο ζηε δηαηάξεζε ηεο βηνινγηθάο ηζνξξνπέαο, αιιϊ θαη ηε ζπαληφηεηα θαη Ϋληνλε απεηιά αθαληζκνχ πνιπϊξηζκσλ εηδψλ, ε χκβαζε ζηνρεχεη ζηελ πξνζηαζέα θαη δηαηάξεζε ζεκαληηθψλ εηδψλ Ϊγξηαο ρισξέδαο θαη παλέδαο ηεο Δπξψπεο, ηδέσο εθεέλσλ πνπ απεηινχληαη κε εμαθϊληζε, θαζψο θαη ησλ θπζηθψλ νηθνηφπσλ ηνπο, επηδηψθνληαο ηελ ελζϊξξπλζε δηεζλψλ ζπλεξγαζηψλ γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο ( Ϊξζξν 1, πξννέκην). Σα ζπκβαιιφκελα κϋξε ππνρξεψλνληαη λα πξνζηαηεχνπλ ηνπο πιεζπζκνχο ηεο Ϊγξηαο ρισξέδαο θαη παλέδαο θαη λα δέλνπλ ηδηαέηεξν βϊξνο ζηα επϊισηα εέδε, ζε φζα θηλδπλεχνπλ κε εμαθϊληζε ζπκπεξηιακβαλνκϋλσλ θαη κεηαλαζηεπηηθψλ εηδψλ αιιϊ θαη ησλ πεξηνρψλ πνπ απηϊ ρξεζηκνπνηνχλ γηα μερεηκψληαζκα, ζηϊζε, εχξεζε ηξνθάο, αλαπαξαγσγά ά αιιαγά θηεξψκαηνο.(ϊξζξν 4, παξ. 3). Γηα ηνλ ιφγν απηφ ηε ζχκβαζε ζπλνδεχνπλ παξαξηάκαηα 17 κε νλνκαζέεο ζπγθεθξηκϋλσλ εηδψλ πνπ ρξάδνπλ ηδηαέηεξεο πξνζηαζέαο. Δπηζεκαέλνληαη απφιπηεο θαη ζρεηηθϋο απαγνξεχζεηο γηα ηελ νηθνλνκηθά εθκεηϊιιεπζε ά ζχιιεςε εηδψλ γηα εξαζηηερληθνχο ιφγνπο, φπσο θαη γηα ηελ εθ πξνζϋζεσο βιϊβε ά θαηαζηξνθά ησλ ηφπσλ αλαπαξαγσγάο ά πεξηνρψλ αλϊπαπζεο ησλ εηδψλ. (Ϊξζξν 6,παξ. β). Δέλαη δπλαηά ε παξϋθθιηζε απφ ηηο ππνρξεψζεηο πνπ απνξξϋνπλ απφ ηελ ζχκβαζε αιιϊ κφλν ζε πνιχ πεξηνξηζκϋλεο θαη ζπγθεθξηκϋλεο πεξηζηϊζεηο φπσο πξνο φθεινο ηεο δεκφζηαο πγεέαο θαη αζθϊιεηαο ππφ απζηεξνχο φξνπο, ψζηε λα κελ βιϊπηεηαη ε επηβέσζε ηνπ πξνζηαηεπφκελνπ εέδνπο. ΔπηηξΫπεηαη γηα παξϊδεηγκα ε θαηνρά εηδψλ γηα επηζηεκνληθά Ϋξεπλα ά αλαπαξαγσγά, αιιϊ θαη εθφζνλ ζεσξεέηαη φηη πξνθαινχλ δεκέα θαη ελφριεζε ζπλάζσο νηθνλνκηθάο θχζεο. Ο ρψξνο, ν ρξφλνο θαη ηα κϋζα ζχιιεςεο θαη θαηνράο ηνπο ζπλάζσο εέλαη ζπγθεθξηκϋλα θαη πεξηνξηζκϋλα. (Ϊξζξν 9). 15 Με ηνλ Νφκνο 1751/1988 (ΦΔΚ 26 Α /9-2/1988), ε ΔιιΪδα θχξσζε ην ηξνπνπνηεηηθφ πξσηφθνιιν ηεο ζχκβαζεο ΡακζΪξ ην νπνέν ππνγξϊθηεθε ζην Παξέζη ζηηο 3/12/ ΒνπηπξΪθεο Μ. ( 2005, 20 επηεκβξένπ) «Γηεζλείο πκβάζεηο γηα ην πεξηβάιινλ» ηζηφηνπνο ecocrete-ην βάκα ησλ νηθνιφγσλ θαη πεξηβαιινληηθψλ νκϊδσλ ηεο Κξάηεο εχξεζε ζην 17 Σν ΠαξΪξηεκα Η πεξηιακβϊλεη θαηϊινγν θπηψλ. Σν ΠαξΪξηεκα ΗΗ εέλαη Ϋλαο θαηϊινγνο απζηεξϊ πξνζηαηεπφκελσλ εηδψλ ηεο παλέδαο θαη πεξηιακβϊλεη κεγϊιν κϋξνο ηεο επξσπατθάο νξληζνπαλέδαο. Σν ΠαξΪξηεκα ΗΗΗ θαιχπηεη φια ζρεδφλ ηα εέδε πνπιηψλ πνπ ιεέπνπλ απφ ην ΠαξΪξηεκα ΗΗ, εθηφο απφ 11 εέδε. 15

18 Νόκνο 1335/1983 (ΦΔΚ 32/ ηεύρνο Α/ ) ηελ ΔιιΪδα θπξψζεθε κε ην Νφκν 1335/1983 (ΦΔΚ 32/ ηεχρνο Α/ ) «γηα ηε Γηαηάξεζε ηεο Ϊγξηαο δσάο (Ϊγξηαο ρισξέδαο θαη παλέδαο θαη Βηνηφπσλ)». ΛακβΪλνληαο ππφςε ηνπο βαζηθνχο ζθνπνχο ηεο χκβαζεο, ν Νφκνο νξέδεη ηελ Ϋληαμε ησλ ζηφρσλ γηα ηελ πξνζηαζέα θαη δηαηάξεζε ηεο Ϊγξηαο ρισξέδαο θαη παλέδαο θαη ησλ θπζηθψλ ηνπο νηθνηφπσλ, ζηελ Δζληθά ρσξνηαμηθά θαη αλαπηπμηαθά Πνιηηηθά ΔπηπιΫνλ πξνβιϋπνληαη ελϋξγεηεο γηα ηελ πξνψζεζε ηεο ζπλεξγαζέαο κεηαμχ πεξηζζφηεξσλ Κξαηψλ ζε πεξηπηψζεηο πνπ απαηηεέηαη θαη δξϊζεηο γηα ηελ εθπαέδεπζε θαη δηϊδνζε ησλ γεληθψλ πιεξνθνξηψλ πεξέ ηεο αλϊγθεο δηαηάξεζεο ησλ εηδψλ ζηνπο θπζηθνχο νηθνηφπνπο. Σα Τπνπξγεέα ΠεξηβΪιινληνο θαη Γεσξγέαο εέλαη ζπλαξκφδηα θαη θαηϊ ζπλϋπεηα Ϋρνπλ ηελ επζχλε εθαξκνγάο ηεο ζηελ ΔιιΪδα. (Ϊξζξν 3, παξ.2, 3) Ο Νφκνο πξνβιϋπεη ηελ απαγφξεπζε ηεο εθ πξνζϋζεσο ζπγθνκκηδάο, ζπιινγάο, θνπάο ά εθξέδσζεο ησλ αλαθεξφκελσλ θπηψλ ηνπ Παξαξηάκαηνο Η ηεο χκβαζεο.(ϊξζξν 5) Απαγνξεχεηαη ε εκπνξέα ά θαηνρά ά ζαλϊησζε πθηζηϊκελεο παλέδαο ησλ εηδψλ απηψλ εέηε πξντφλησλ πξνεξρφκελσλ απφ απηϊ. Δπέζεο απαγνξεχεηαη ε εθ πξνζϋζεσο ππνβϊζκηζε ά θαηαζηξνθά ησλ ηφπσλ αλαπαξαγσγάο ά πεξηνρψλ αλαπαχζεσλ (Ϊξζξν 6). πλεπψο νη απαγνξεχζεηο απαηηνχλ ηε ιάςε κϋηξσλ, φπσο γηα ηνλ θαζνξηζκφ πεξηφδνπ απαγφξεπζεο, γηα πξνζσξηλά ά ηνπηθά απαγφξεπζε εϊλ εέλαη αλαγθαέν ψζηε λα επηηξαπεέ ζηνπο πιεζπζκνχο λα επαλαθηάζνπλ Ϋλα ηθαλνπνηεηηθφ επέπεδν αιιϊ θαη γηα ηε ξχζκηζε ηεο πψιεζεο, θαηνράο, κεηαθνξϊο, Ϊγξησλ δψσλ, λεθξψλ ά δσληαλψλ (Ϊξζξν 7 παξ.3). Αλαιπηηθφηεξα ζε ΠαξΪξηεκα 18 ηνπ Νφκνπ πεξηγξϊθνληαη ηα απαγνξεπκϋλα κϋζα θαη νη κϋζνδνη θπλεγηνχ θαη Ϊιισλ κνξθψλ εθκεηαιιεχζεσλ γηα ηα ζειαζηηθϊ εέδε θαη ηα πηελϊ πνπ εληνπέδνληαη ζηηο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο. Να ζεκεησζεέ φηη δέλεηαη ε δπλαηφηεηα ζϋζπηζεο απζηεξφηεξσλ κϋηξσλ απφ ηα πξνβιεπφκελα ζε πεξηπηψζεηο πνπ θξέλεηαη αλαγθαέν.(ϊξζξν 12) ΤπΪξρεη δπλαηφηεηα παξϋθθιηζεο 19 απφ ηα Ϊξζξα ηνπ Νφκνπ κφλν εθφζνλ δελ ππϊξρεη ηθαλνπνηεηηθά Ϊιιε ιχζε θαη ε παξϋθθιηζε δελ βιϊπηεη ηελ επηβέσζε ζπγθεθξηκϋλνπ πιεζπζκνχ. ηνπο ιφγνπο παξϋθθιηζεο ζπγθαηαιϋγεηαη ε πξφιεςε ζεκαληηθψλ δεκηψλ ζηελ θαιιηϋξγεηα, θηελνηξνθέα, δϊζε, αιηεέα, χδαηα, Γεκφζηα πγεέα θαη αζθϊιεηα, αζθϊιεηα 18 ΑπαγνξεπκΫλα κϋζα θαη κϋζνδνη θπλεγηνχ θαη Ϊιισλ κνξθψλ εθκεηαιιεχζεσο ( Ϊξζξν. Θειαζηηθά Βξφρνη/ ΕσληαλΪ δψα ηπθισκϋλα ά αθξσηεξηαζκϋλα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζαλ θξϊρηεο/ Μαγλεηφθσλα/ ΖιεθηξηθΪ Μεραλάκαηα ηθαλϊ λα ζθνηψζνπλ ά λα αλαηζζεηνπνηάζνπλ/ ΣερλεηΫο θσηεηλϋο πεγϋο/ ΚαζξΫθηεο θαη Ϊιια εθηπθισηηθϊ αληηθεέκελα/ Μεραληζκνέ πνπ θσηέδνπλ ηνλ ζηφρν/ Μεραληζκνέ ζθνπεχζεσο πνπ πεξηιακβϊλνπλ κεηαηξνπϋα εηθφλαο ά ειεθηξνληθφ εληζρπηά εηθφλαο γηα λπθηεξηλά ζθφπεπζε/ ΔθξεθηηθΪ/ Γέρηπα/ Παγέδεο/ Γειεηάξην ά εξεκηζηηθϊ δνιψκαηα/ Όπια ησλ νπνέσλ ν γεκηζηάξαο κπνξεέ λα ρσξϋζεη πϊλσ απφ δχν θπζέγγηα/ ΑεξνπιΪλα/ Μεηαθηλνχκελα απηνθέλεηα. ΠΣΖΝΑ Βξφρνη/ Ξφβεξγεο/ Αγθέζηξηα/ ΕσληαλΪ δψα ηπθισκϋλα ά αθξσηεξηαζκϋλα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζαλ θξϊρηεο/ Μαγλεηφθσλα/ ΖιεθηξηθΪ Μεραλάκαηα ηθαλϊ λα ζθνηψζνπλ ά λα αλαηζζεηνπνηάζνπλ/ ΣερλεηΫο θσηεηλϋο πεγϋο/ ΚαζξΫθηεο θαη Ϊιια εθηπθισηηθϊ αληηθεέκελα/ Μεραληζκνέ πνπ θσηέδνπλ ηνλ ζηφρν/ Μεραληζκνέ ζθνπεχζεσο πνπ πεξηιακβϊλνπλ κεηαηξνπϋα εηθφλαο ά ειεθηξνληθφ εληζρπηά εηθφλαο γηα λπθηεξηλά ζθφπεπζε/ ΔθξεθηηθΪ/ Γέρηπα/ Παγέδεο/ Γειεηάξην ά εξεκηζηηθϊ δνιψκαηα/ Όπια ησλ νπνέσλ ν γεκηζηάξαο κπνξεέ λα ρσξϋζεη πϊλσ απφ δχν θπζέγγηα / ΑεξνπιΪλα/ Μεηαθηλνχκελα απηνθέλεηα. (ΠαξΪξηεκα Η) 19 Οη παξεθθιέζεηο απαηηνχλ ηελ ππνβνιά Ϋθζεζεο, φπνπ αλαθϋξνληαη ην εέδνο ησλ πιεζπζκψλ, αξηζκφ δεέγκαηνο, ηα επηηξεπφκελα κϋζα ζαλϊησζεο ά ζχιιεςεο, ε Αξκφδηα Αξρά γηα πηζηνπνέεζε ησλ επηθέλδπλσλ ζπλζεθψλ, γηα πξαγκαηνπνηεζϋληεο ειϋγρνπο θαη γηα ηα ρξεζηκνπνηνχκελα κϋηξα ειϋγρνπ θαη ηα απνηειϋζκαηα ηνπο ζηελ Γηαξθά Δπηηξνπά, ε έδξπζε ηεο νπνέαο πξνβιϋπεηαη ζην Ϊξζξν 13 ηνπ παξφληνο λφκνπ γηα ηελ θηιηθά δηεπζϋηεζε νπνηαζδάπνηε δπζρϋξεηαο(ϊξζξν 9, παξ.2) 16

19 αεξνπινΐαο, ά Ϊιισλ πξσηαξρηθψλ Γεκφζησλ πκθεξφλησλ. Δμέζνπ ζεκαληηθϋο αηηέεο γηα παξεθθιέζεηο, απνηεινχλ εθπαηδεπηηθνέ θαη εξεπλεηηθνέ ζθνπνέ ά ιφγνη επαλεγθαηϊζηαζεο πιεζπζκνχ, επαλεηζαγσγάο θαη εθηξνθάο, ελψ επηηξεπηά ππφ απζηεξϋο ειεγρφκελεο πξνυπνζϋζεηο ζε επηιεθηηθά βϊζε θαη θϊησ απφ νξηζκϋλα κϋηξα, εέλαη ε ζχιιεςε θαηνρά ά Ϊιιε νξζνινγηθά εθκεηϊιιεπζε νξηζκϋλσλ Ϊγξησλ δψσλ θαη θπηψλ ζε κηθξϋο πνζφηεηεο.(ϊξζξν 9) Κνηλνηηθή Οδεγία 79/409 «γηα ηε δηαηήξεζε ησλ αγξίσλ πνπιηώλ» ) Αλαγλσξέδνληαο ηελ κεγϊιε θηλεηηθφηεηα ησλ πνπιηψλ ε νπνέα θαζηζηϊ αλαπνηειεζκαηηθά ηελ πξνζηαζέα ηνπο ζε κέα κφλν ρψξα ά πεξηνρά, φπσο θαη ηνλ θέλδπλν απψιεηαο νηθνηφπσλ κε γξάγνξνπο ξπζκνχο, ιφγσ ηεο ζπλερνχο πεξηβαιινληηθά ππνβϊζκηζεο, ε Δπξσπατθά Δπηηξνπά ςάθηζε ηελ Κνηλνηηθά Οδεγέα 79/409 ακϋζσο κεηϊ ηε χκβαζε ηεο ΒΫξλεο θαη Ϋζεζε ηα ζεκϋιηα γηα ηελ δηακφξθσζε νινθιεξσκϋλνπ Ννκνζεηηθνχ πιαηζένπ απφ ηελ Δπξσπατθά Έλσζε, γηα ηε δηαηάξεζε ηεο θπζηθάο θιεξνλνκηϊο. Ζ νδεγέα πηνζεηάζεθε ηνλ Απξέιην ηνπ 1979, ηϋζεθε ζε ηζρχ ηνλ Απξέιην ηνπ 1981 θαη απνηειεέ ηελ πξψηε θνηλνηηθά δξϊζε ζρεηηθϊ κε ηε δηαηάξεζε ηεο νξληζνπαλέδαο. Ζ νδεγέα απηά εγθαζηδξχεη Ϋλα γεληθφ θαζεζηψο πξνζηαζέαο γηα ηα Ϊγξηα πηελϊ πνπ βξέζθνληαη ζε θνηλνηηθφ Ϋδαθνο. Θεσξεέηαη απφ ηελ Κνηλφηεηα σο ην πιεξϋζηεξν θεέκελν γηα ηελ πξνζηαζέα ησλ Ϊγξησλ πηελψλ θαη απαηηεέ επέζεο απφ ηα θξϊηε κϋιε, λα δηαηεξάζνπλ επαξθά Ϋθηαζε θαη πνηθηιέα βηνηφπσλ γηα λα επηηεπρζεέ ε πξνζηαζέα ηνπο ( ακηψηεο, ΣζΪιηαο, 1990, ζ ) Ζ θπξηφηεξε θαη πξσηεχνπζα ππνρξϋσζε γηα ηα θξϊηε κϋιε, εέλαη ν θαζνξηζκφο ησλ πην θαηϊιιεισλ πεξηνρψλ (ζαιϊζζησλ θαη ρεξζαέσλ), ζε αξηζκφ θαη κϋγεζνο, σο «Εψλεο Δηδηθάο Πξνζηαζέαο» ΕΔΠ 20 (SPAs-Special Protection Areas) γηα ηε δηαηάξεζε εηδψλ πνπ αλαθϋξνληαη ζε παξϊξηεκα πνπ ζπλνδεχεη ηελ Οδεγέα. ηε ζπλϋρεηα ηα θξϊηε κϋιε ππνρξεψλνληαη λα πηνζεηάζνπλ θαηϊιιεια κϋηξα πξνζηαζέαο ησλ βηνηφπσλ πνπ εληνπέδνληαη ηα εέδε ηνπ παξαξηάκαηνο, Ϋηζη ψζηε λα δηαζθαιέδεηαη ε επηβέσζε θαη αλαπαξαγσγά ζηελ πεξηνρά εμϊπισζάο ηνπο 21.Δπέζεο Ϊκεζε επηδέσμε απφ ηελ εθαξκνγά ησλ κϋηξσλ απνηειεέ ε απνθπγά ηεο ξχπαλζεο ά ππνβϊζκηζεο ησλ βηνηφπσλ ά νπνηαζδάπνηε ελφριεζεο πνπ ζα επεξϋαδε ηα πνπιηϊ, ζην βαζκφ πνπ απηά ζα απνηεινχζε ζεκαληηθά απεηιά γηα ηελ επέηεπμε ησλ απψηεξσλ ζηφρσλ ηεο Οδεγέαο (Ϊξζξν 4, παξ.1,4). ΚΤΑ /1985 (ΦΔΚ 757Β/ ) «Μέηξα δηαρείξηζεο άγξηαο πηελνπαλίδαο» Ζ ελζσκϊησζε ηεο παξνχζαο Οδεγέαο ζην Δζληθφ Γέθαην Ϋγηλε κε ηελ ΚΤΑ /1985 (ΦΔΚ 757Β/ ) «ΜΫηξα δηαρεέξηζεο Ϊγξηαο πηελνπαλέδαο» πνπ ζπλεπϊγεηαη ηελ ζϋζπηζε Δηδηθψλ Εσλψλ Πξνζηαζέαο θαη ηελ ηαμηλφκεζε ησλ εληνπηδφκελσλ εηδψλ ζηηο 20 Οη ρψξεο-κϋιε ηεο Δ.Δ. Ϋρνπλ αλαθεξχμεη 1740 πεξηνρϋο σο SPAs, πνπ θαιχπηνπλ Ϋθηαζε ζηξεκκϊησλ ( km 2 ). Οη πεξηνρϋο πνπ Ϋρνπλ αλαθεξπρζεέ σο SPAs απνηεινχλ ην ζεκεξηλφ ζθειεηφ γηα ην Γέθηπν Natura (Ηζηφηνπνο ΜΚΟ Καιιηζηψ, «ηαζκνί-νξφζεκα-αξηζκνί γηα ηελ πξνζηαζία ηεο θχζεο» εχξεζε ζην 21 ΛακβΪλνληαη ππφςε θαη ηα ηαθηηθϊ εκθαληδφκελα κεηαλαζηεπηηθϊ εέδε πνπ δελ αλαγξϊθνληαη ζην ΠαξΪξηεκα Η, κε ηελ ιάςε κϋηξσλ γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπο ζηελ ζαιϊζζηα ά ρεξζαέα πεξηνρά φπνπ εθαξκφδεηαη ε νδεγέα, φζνλ αθνξϊ ζηηο πεξηνρϋο αλαπαξαγσγάο, αιιαγάο θηεξψκαηνο, μερεηκσληϊζκαηνο θαζψο θαη ζηνπο ζηαζκνχο θαηϊ κάθνο ησλ κεηαλαζηεπηηθψλ ηνπο νδψλ (Ϊξζξν 4,παξ. 2) 17

20 θαηεγνξέεο ησλ ΠαξαξηεκΪησλ ηεο Οδεγέαο ψζηε λα εμαζθαιηζζεέ ε εθαξκνγά ησλ δηαηϊμεσλ ηεο. Με ηελ εθαξκνγά ηεο ζπγθεθξηκϋλεο ΚΤΑ, επηδηψθεηαη ε επέηεπμε ησλ ζθνπψλ ηεο Οδεγέαο γηα ηελ πξνζηαζέα θαη δηαηάξεζε ηεο πηελνπαλέδαο κϋζσ απαηηνχκελσλ ελεξγεηψλ γηα ηε δηαρεέξηζε θαη ξχζκηζε ησλ πιεζπζκψλ ηεο, ψζηε λα αληαπνθξέλνληαη ζηηο νηθνινγηθϋο, επηζηεκνληθϋο θαη πνιηηηζηηθϋο απαηηάζεηο ιακβϊλνληαο ππφςε ηαπηφρξνλα, ηηο νηθνλνκηθϋο θαη ςπραγσγηθϋο αλϊγθεο. (Ϊξζξν 1) ηηο δηαηϊμεηο αλαθϋξνληαη νη απαγνξεπκϋλνη ηξφπνη θαη ηα κϋζα ζάξαο ζε ζεκαληηθνχο βηνηφπνπο, ζηα νπνέα ζπγθαηαιϋγνληαη ε ρξάζε κεραλνθέλεησλ πισηψλ κϋζσλ γηα ζάξα (ζε ιέκλεο, πνηακνχο, ειψδεηο εθηϊζεηο θαη ιηκλνζϊιαζζεο θαη ζε ζαιϊζζηεο δψλεο 300 κϋηξα απφ ηηο αθηϋο), ρεξζαέα κεραλνθέλεηα κϋζα, αεξνζθϊθε θ.η.ι. Δπέζεο επηβϊιιεηαη ε απαγφξεπζε ηεο ζχιιεςεο ά δηαηάξεζεο ζε αηρκαισζέα, αγνξαπσιεζέαο, θαηνράο, κεηαθνξϊο, εηζαγσγάο θαη εμαγσγάο θϊζε εέδνπο δσληαλνχ πηεξσηνχ ζεξϊκαηνο πϋξαλ νξηζκϋλσλ ραξαθηεξηζκϋλσλ εμαηξϋζεσλ φπσο εέλαη ζεξϊκαηα απφ ηερλεηά εθηξνθά θαη νη ειεγρφκελεο θπλεγεηηθϋο πεξηνρϋο. Γηα ηελ πξνζηαζέα ησλ βηνηφπσλ ησλ εηδψλ ηεο Ϊγξηαο πηελνπαλέδαο, απαγνξεχεηαη ε ξχπαλζε βηνηφπσλ κε δειεηάξηα ά απφβιεηα βηνκεραληψλ θαη βηνηερληψλ, ε θαηαζηξνθά ά αθαέξεζε θσιηψλ θαη ε ρξεζηκνπνέεζε γεσξγηθψλ θαξκϊθσλ ησλ νπνέσλ δελ επηηξϋπεηαη ε θπθινθνξέα. Δπηπξφζζεηα απαγνξεχεηαη ε εθ πξνζϋζεσο δηαηϊξαμε ηεο εζπρέαο, ηδηαέηεξα θαηϊ ηελ πεξένδν αλαπαξαγσγάο θαη ε εθηϋιεζε εξγαζηψλ πνπ κπνξεέ λα δηαηαξϊμνπλ ηελ νηθνινγηθά ηζνξξνπέα. (Ϊξζξν 7, παξ.1 Ϋσο 3) Με απφθαζε ηνπ Τπνπξγνχ Γεσξγέαο πνπ εθδέδεηαη χζηεξα απφ πξφηαζε ηεο αξκφδηαο Γαζηθάο Αξράο, θαζνξέδνληαη νη πξνυπνζϋζεηο, νη κϋζνδνη θαη ηα κϋζα ζαλϊησζεο, ζχιιεςεο, θαηνράο ζπγθεθξηκϋλσλ πηελψλ πνπ αλάθνπλ ζε Ϋλα απφ ηα Παξαξηάκαηα ηεο ΚΤΑ. Δπηπξφζζεηα, κε απφθαζε ΝνκΪξρε, κπνξεέ γηα νξηζκϋλνπο βηνηφπνπο εμαηξεηηθάο ζεκαζέαο λα επηβϊιινληαη πεξηνξηζκνέ βνζθάο θαηϊ ηελ πεξένδν αλαπαξαγσγάο ά λα απαγνξεχεηαη ε εθρϋξζσζε, ε πινηνκέα ά απνθιϊδσζε κεκνλσκϋλσλ δϋληξσλ εέηε ζπζηϊδσλ, πξνθεηκϋλνπ λα δηαηεξεζνχλ νη θαηϊιιειεο ζπλζάθεο θσιενπνέεζεο θαη αλαπαξαγσγάο ησλ εηδψλ ηνπ Παξαξηάκαηνο Η. Δπέζεο πξνβιϋπεηαη ε ιάςε εηδηθψλ κϋηξσλ γηα βειηέσζε ησλ βηνηφπσλ ηεο Ϊγξηαο πηελνπαλέδαο κε δηαηάξεζε ά έδξπζε δσληαλψλ θξαθηψλ ζηα φξηα ησλ ηδηνθηεζηψλ, κε δηαηάξεζε αθαιιηϋξγεησλ θνκκαηηψλ θαηϊ κάθνο ησλ ξπαθηψλ θαη έδξπζε δελδξνζηνηρηψλ θαηϊ κάθνο ησλ αγξνηηθψλ δξφκσλ (Ϊξζξν 8 παξ.1,4,5). Γηα ηηο παξαβϊζεηο ησλ Ϊξζξσλ ηεο ΚΤΑ πξνβιϋπνληαη πνηληθϋο θαη δηνηθεηηθϋο θπξψζεηο κε θπιϊθηζε θαη ρξεκαηηθά πνηλά. Γηα παξϊδεηγκα νδεγνέ ά θϊηνρνη κεραλνθέλεησλ κϋζσλ, ηηκσξνχληαη κε θπιϊθηζε κϋρξη Ϋλα Ϋηνο ά κε ρξεκαηηθά πνηλά ελψ νη ζεξεχνληεο κε θπιϊθηζε κϋρξη δχν Ϋηε θαη ρξεκαηηθά πνηλά ( Ϊξζξν 9) Οη δηαηϊμεηο ηεο ΚΤΑ γλσζηνπνηνχλ πεξηπηψζεηο εηδψλ πηελψλ γηα ηα νπνέα επηηξϋπεηαη ην θπλάγη. ηα ζπγθεθξηκϋλα εέδε αλάθνπλ απηϊ ηα νπνέα δεκηνπξγνχλ θηλδχλνπο γηα ηε δεκφζηα πγεέα, ηελ αζθϊιεηα θαη αεξνπινΐα, ά πξνθαινχλ ζνβαξϋο δεκηϋο ζηελ γεσξγηθά, θηελνηξνθηθά, δαζηθά, αιηεπηηθά θαη πδαηηθά νηθνλνκέα, ά ζϋηνπλ ζε θέλδπλν ηελ Ϊγξηα ρισξέδα ά παλέδα θαη δελ ππϊξρεη ελαιιαθηηθά ηθαλνπνηεηηθά ιχζε. Μέα Ϊιιε πεξέπησζε επηηξεπφκελεο ζάξαο απνηειεέ ε επηζηεκνληθά Ϋξεπλα θαη εθπαέδεπζε 22 εέηε ε αλαπαξαγσγά. ΔπηηξΫπεηαη θαη ην θπλάγη θαηεγνξέαο εηδψλ ηνπ Παξαξηάκαηνο σο Ϊζιεκα κε ζπγθεθξηκϋλν κϋζν, ζε ζπγθεθξηκϋλν ρξνληθφ δηϊζηεκα θαη ζε φιε ηελ επηθξϊηεηα πϋξαλ ησλ Ππξάλσλ Δζληθψλ Γξπκψλ, ζε κφληκα θαηαθχγηα ζεξακϊησλ, ζε πφιεηο, ρσξηϊ ά νηθηζκνχο θαη ζε αθηέλα Ζ αλϊπηπμε ηεο επηζηεκνληθάο Ϋξεπλαο θαη εθπαέδεπζεο ζεσξεέηαη νπζηαζηηθφ ζηνηρεέν θϊζε ζχγρξνλεο πξνζπϊζεηαο πξνζηαζέαο. Ζ θαηαγξαθά επέζεο θαη ε κειϋηε ησλ εηδψλ θαη ησλ νηθνηφπσλ ηνπο απνηειεέ ζθνπηκφηεηα χςηζηεο πξνηεξαηφηεηαο. Γηα εέδε ζεκαληηθϊ απφ σθειηκηζηηθά ά Ϊιιε ζθνπηϊ, ηα νπνέα απεηινχληαη ζνβαξϊ κε εμαθϊληζε, απαηηεέηαη Ϊκεζε δηαηάξεζε ηνπο ζε γελεηηθϋο ηξϊπεδεο, δσνινγηθνχο ά βνηαληθνχο θάπνπο θ.η.ι. 18

21 κϋηξσλ απφ ηελ ηειεπηαέα θαηνηθέα, ζε θαιιηεξγεκϋλεο εθηϊζεηο θαη ζε πεξηθξαγκϋλεο εθηϊζεηο φπνπ ηζρχνπλ εηδηθϋο ξπζκέζεηο.(ϊξζξα 3 & 6) Σν Πξνεδξηθφ ΓηΪηαγκα 67/1981(ΦΔΚ Α23) «πεξέ πξνζηαζέαο ηεο απηνθπνχο Υισξέδαο θαη Αγξέαο Παλέδαο θαη θαζνξηζκνχ δηαδηθαζέαο ζπληνληζκνχ θαη ειϋγρνπ ηεο Ϋξεπλαο επ' απηψλ», θαηαγξϊθεη 200 πεξέπνπ εέδε παλέδαο (εμαηξνπκϋλσλ ησλ πνπιηψλ) θαη ρισξέδαο γηα ηα νπνέα απαγνξεχεηαη ε ζπιινγά, ζϊλαηνο, ζχιιεςε, δηαηάξεζε ζε αηρκαισζέα, εκπνξέα ά εμαγσγά. Οη σο Ϊλσ δξαζηεξηφηεηεο ειϋγρνληαη ζχκθσλα κε ηελ θεέκελε ΚΤΑ. 23 Οδεγία 92/43/ΔΟΚ γηα ηε δηαηήξεζε ησλ θπζηθώλ νηθνηόπσλ, ηεο άγξηαο παλίδαο θαη απηνθπνύο ρισξίδαο Οη δηαηππψζεηο ηεο Οδεγέαο 92/43/ΔΟΚ 24 νη νπνέεο φπσο αλαθϋξζεθε βαζέζηεθαλ ζηελ πλζάθε ηεο ΒΫξλεο, ςεθέζηεθαλ κε νκνθσλέα ησλ θξαηψλ κειψλ ηεο Δ.Δ. θαη ππνγξϊθεθαλ ηνλ ΜΪην ηνπ 1992 γηα ηελ πξνζηαζέα ηεο θπζηθάο θιεξνλνκηϊο ηεο Δπξσπατθάο Κνηλφηεηαο. Ζ θαηλνηνκέα ηεο νδεγέαο Ϋγθεηηαη ζην γεγνλφο φηη ζϋηεη σο αξρά ηελ πξνζηαζέα νιφθιεξσλ δσλψλ θαη θπζηθψλ νηθνηφπσλ αλεμϊξηεηα απφ ην αλ απνηεινχλ ά φρη βηνηφπνπο πξνζηαηεπφκελσλ εηδψλ. Κχξην ζθνπφ ηεο εθαξκνγάο ηεο, απνηειεέ ε εληαηηθά πξνζηαζέα ζπγθεθξηκϋλσλ πεξηνρψλ ηεο Δπξψπεο κε ηδηαέηεξε νηθνινγηθά αμέα, πνιχηηκα βηνγελεηηθϊ απνζϋκαηα θαη βηνινγηθά πνηθηινκνξθέα, ε δηαθχιαμε ησλ νπνέσλ ρξάδεη επηηαθηηθάο αλϊγθεο γηα ηε δηαηάξεζε ηεο θπζηθάο ηξνθηθάο αιπζέδαο (Ϊξζξα 1,2). Γηα λα επηηεπρζεέ ν ζηξαηεγηθφο ζηφρνο πνπ ζϋηεη ε Δπξσπατθά Δπηηξνπά, ε Οδεγέα νξέδεη Ϋλα θνηλφ πιαέζην δξϊζεσλ ζην νπνέν ελζσκαηψλνληαη νη εζληθϋο ζηξαηεγηθϋο, θαζηζηψληαο ηε δηαηάξεζε ηεο θχζεο κηα πνιηηηθά ππνρξϋσζε ζε Δπξσπατθφ επέπεδν. Σν πιαέζην ην δηακνξθψλεη Ϋλα Δπξσπατθφ νηθνινγηθφ Γέθηπν εηδηθϊ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ κε ηελ νλνκαζέα Natura ην νπνέν απνηειεέ θαη ην βαζηθφ εξγαιεέν γηα ηελ επέηεπμε ησλ ζηφρσλ γηα ηελ πξνζηαζέα ηεο θχζεο. χκθσλα κε ηελ Οδεγέα, ραξαθηεξέδνληαη σο πξνζηαηεπφκελεο θαη εληϊζζνληαη ζην Γέθηπν Natura 2000, νη πεξηνρϋο εθεέλεο πνπ θηινμελνχλ νξηζκϋλνπο ηχπνπο νηθνηφπσλ θαζψο θαη βηνηφπνπο ζπγθεθξηκϋλσλ εηδψλ ρισξέδαο ά παλέδαο, ηα νπνέα βϊζεη επηζηεκνληθψλ δεδνκϋλσλ θαη επηηφπησλ εξεπλψλ ζεσξνχληαη φηη ρξάδνπλ πξνζηαζέαο ζε Κνηλνηηθφ επέπεδν (Ϊξζξα 1,3). Οη ηχπνη ησλ θπζηθψλ νηθνηφπσλ θαη ηα εέδε θπηψλ θαη δψσλ Κνηλνηηθνχ ελδηαθϋξνληνο αλαθϋξνληαη ζηα Παξαξηάκαηα Η θαη ΗΗ ηεο Οδεγέαο αληέζηνηρα. ΠξΫπεη λα ηνληζζεέ φηη νη αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο δελ εμαηξνχληαη απφ ηηο πεξηνρϋο απηϋο. ΛακβΪλνληαο ππφςε ζπγρξφλσο ηελ ζεκαζέα ηεο αιιειεπέδξαζεο ηνπ Ϊλζξσπνπ κε ην θπζηθφ πεξηβϊιινλ θαη ηηο νηθνλνκηθϋο θαη θνηλσληθϋο σθϋιεηεο πνπ κπνξεέ λα πξνθχςνπλ, ε Οδεγέα πξνζπαζεέ λα πηνζεηάζεη µηα νινθιεξσκϋλε πξνζϋγγηζε πξνζηαζέαο θαη δηαηάξεζεο ηεο βηνπνηθηιφηεηαο αιιϊ θαη απνθαηϊζηαζεο αλϊδεημεο θαη πξνβνιάο ηνπ θπζηθνχ θαη πνιηηηζηηθνχ πινχηνπ, κϋζσ ηεο ελζϊξξπλζεο άπησλ αλζξψπηλσλ δξαζηεξηνηάησλ θαη ηελ πξναγσγά βηψζηµσλ πξαθηηθψλ πνπ ζα ππνζηεξέδνπλ ηνπο ζηφρνπο ηνπ Γηθηχνπ ζηηο πεξηνρϋο 23 «Διιεληθή λνκνζεζία Δθαξκνγή Δπξσπατθήο», ηζηφηνπνο Διιεληθάο Οξληζνινγηθάο Δηαηξεέαο, εχξεζε ζην 24 Σξνπνπνηάζεθε απφ ηηο ΚνηλνηηθΫο Οδεγέεο 81/254/ΔΟΚ, 94/92/ΔΚ θαη 97/49/ΔΚ. 25 Σεο δεκηνπξγέαο ηνπ δηθηχνπ Natura 2000, πξνεγάζεθε ην 1989, ε δεκηνπξγέα ηνπ δηθηχνπ Emerald, σο εθαξκνγά ηεο χκβαζεο ηεο ΒΫξλεο. Σν δέθηπν Emerald, αθνξϊ φιεο ηηο ρψξεο ηεο Δπξψπεο, εληφο θαη εθηφο ΔΔ (Σπλεζέα, Μαξφθν, ελεγϊιε, Μπνπξγθέλα ΦΪζν θηι) θαη ζηεξέδεηαη ζηηο έδηεο αξρϋο κε ην Γέθηπν Natura Εψεο Α.(2008, 10 Ηνπλένπ), εθεκεξέδα «Η έξεπλα», αξ. θχιινπ 14927, ζειίδα 16, εχξεζε απφ 19

22 Natura χκθσλα κε ηηο δηαηππψζεηο ηεο Παλαγηψηαο Μαξαγθνχ «Οη πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο ζηεξέδνπλ κέα δσληαλά θνηλσλέα πνπ σθειεέ ηε θχζε θαη σθειεέηαη απφ ηελ πξνζηαζέα ηεο» 26 ΔπνκΫλσο, επηδηψθεηαη λα απνηειϋζνπλ κϋζν εθαξκνγάο δξϊζεσλ γηα ηελ αλϊδεημε λϋσλ κνληϋισλ αλϊπηπμεο ηεο ππαέζξνπ, κϋζσ αεηθνξηθάο δηαρεέξηζεο ζε πνιιϋο πεξηνρϋο ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο. Να ζεκεησζεέ φηη ζην Ϊξζξν 2 ηεο Οδεγέαο, ππνγξακκέδεηαη ε πξνηεξαηφηεηα πνπ δέλεηαη ζηελ πξνζηαζέα θαη ε δηαηάξεζε ηεο νηθνινγηθάο ηζνξξνπέαο, Ϋλαληη ησλ νηθνλνκηθψλ επηδηψμεσλ. Δθφζνλ ε ζπγθεθξηκϋλε Οδεγέα Ϋξρεηαη λα ζπκπιεξψζεη ηελ 79/409/ΔΟΚ «γηα ηε δηαηάξεζε ησλ αγξέσλ πνπιηψλ», εέλαη ζθφπηκν λα πξνβιεθζεέ Ϋλα γεληθφ ζχζηεκα πξνζηαζέαο γηα νξηζκϋλα εέδε ρισξέδαο θαη παλέδαο. Απηφ ζεκαέλεη φηη ην δέθηπν Natura 2000 ζπκπεξηιακβϊλεη θαη ηηο Εψλεο Δηδηθάο Πξνζηαζέαο πνπ Ϋρνπλ θαζνξηζηεέ βϊζεη ηεο Οδεγέαο 79/409/ΔΟΚ. Οη δηαηϊμεηο ζπλνδεχνληαη απφ Παξαξηάκαηα ζρεηηθϊ κε ηελ αλαθνξϊ ζπγθεθξηκϋλσλ εηδψλ πνπ πξϋπεη λα εληνπέδνληαη ζε κηα πεξηνρά, ζρεηηθϊ κε ηα θξηηάξηα πνπ νθεέιεη λα ηεξεέ κηα πεξηνρά γηα λα εληαρζεέ ζην Γέθηπν αιιϊ θαη γηα ηνπο πιεζπζκνχο ησλ εηδψλ. ΟπζηαζηηθΪ, ην Γέθηπν Natura 2000 πεξηιακβϊλεη ηηο πεξηνρϋο πνπ ραξαθηεξέδνληαη σο ΔηδηθΫο Εψλεο Γηαηάξεζεο βϊζεη ηεο παξνχζαο Οδεγέαο ΔΕΓ 27 (Special Areas of Conservation SAC), φπνπ κϋζα ζε απηϋο ελδϋρεηαη λα εκπέπηνπλ θαη πεξηνρϋο ηνπ θαηαιφγνπ Ramsar θαη νη πεξηνρϋο πνπ αλαγλσξέδνληαη σο Εψλεο Δηδηθάο Πξνζηαζέαο γηα ηα πνπιηϊ ΕΔΠ, ζχκθσλα κε ηελ Οδεγέα 79/409/ΔΟΚ γηα ηελ πξνζηαζέα ησλ πνπιηψλ (Special Protected Areas SPA). Σα θξϊηε κϋιε ηεο Έλσζεο πξφηεηλαλ ηηο ππφ Ϋληαμε πεξηνρϋο ζην δέθηπν ψζηε θαηφπηλ λα ελαξκνλέζνπλ ηε ζπγθεθξηκϋλε νδεγέα γηα ηνπο ηξφπνπο δηαθχιαμεο ησλ πεξηνρψλ απηψλ κε ηελ εζληθά ηνπο λνκνζεζέα, δειαδά λα πξνβνχλ ζηελ δηαηχπσζε φξσλ δηαδηθαζηψλ γηα ηελ νξζνινγηθά δηαρεέξηζε ησλ πεξηνρψλ απηψλ θαη λα ιϊβνπλ κϋηξα γηα ηελ αλαβϊζκηζε ηνπο. Να ζεκεησζεέ φηη ζρεδφλ φιεο νη πεξηνρϋο νη νπνέεο βξέζθνληαη ππφ εζληθφ ά δηεζλϋο θαζεζηψο πξνζηαζέαο Ϋρνπλ πξνηαζεέ γηα Ϋληαμε ζην Γέθηπν NATURA Πξσηαξρηθά απαηηνχκελε ελϋξγεηα γηα ηα θξϊηε κϋιε εέλαη ε πηνζϋηεζε κϋηξσλ δηαρεέξηζεο γηα νξηζκϋλα εέδε, ζπκπεξηιακβαλνκϋλνπ ηεο απαγφξεπζεο νξηζκϋλσλ ηξφπσλ ζχιιεςεο ά ζαλϊησζεο. ΠξΫπεη λα ηεξνχληαη νξηζκϋλα θξηηάξηα γηα ηελ Ϋληαμε κηαο πεξηνράο ζην δέθηπν Natura 2000 (απφ ηνπο ηχπνπο πνπ πεξηγξϊθνληαη ζην ΠαξΪξηεκα Η 29 ) ά ελφο βηνηφπνπ (κεηαμχ ησλ εηδψλ πνπ πεξηγξϊθνληαη ζην ΠαξΪξηεκα ΗΗ). Δπέζεο αλαθϋξνληαη θαη ηα θξηηάξηα γηα ηελ δεκηνπξγέα θαηαιφγνπ εηδψλ. ΒΪζεη ηνπ ζπλφινπ ησλ πξναπαηηνχκελσλ θξηηεξέσλ, νξέδνληαη νη πεξηνρϋο πνπ εέλαη ζεκαληηθϋο ζε εζληθφ επέπεδν ελψ πεξαηηϋξσ δηαδηθαζέα αθνινπζεέηαη γηα ηελ αλαγλψξηζε πεξηνρψλ ζεκαληηθψλ ζε παλεπξσπατθφ επέπεδν. άκεξα Ϋρνπλ άδε ραξαθηεξηζηεέ ΕΔΠ, πνπ θαιχπηνπλ πεξέπνπ 8% ηνπ εδϊθνπο ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο ζηελ μεξϊ θαζψο θαη επηπιϋνλ ζεκαληηθϋο ζαιϊζζηεο εθηϊζεηο πνπ ππεξβαέλνπλ ηα 2,7 εθαη. 26 Μαξαγθνχ Παλαγηψηα, 2003 «Η Γηαρείξηζε πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ: νδεγφο νξζήο πξαθηηθήο» Αζάλα, ζ.5 27 χκθσλα κε ηνλ νξηζκφ γηα ηελ ΔΕΓ ζην Ϊξζξν 1 ηεο παξνχζαο Οδεγέαο "Δηδηθά Εψλε Γηαηάξεζεο" (αιιηψο ζηελ βηβιηνγξαθέα κπνξεέ λα εληνπηζζεέ σο Ϋλαο Σφπνο Κνηλνηηθάο εκαζέαο) νξηζκϋλα απφ ηα θξϊηε κϋιε κϋζσ θαλνληζηηθάο, δηνηθεηηθάο ά θαη ζπκβαηηθάο πξϊμεο, θαη ζηηο νπνέεο εθαξκφδνληαη ηα κϋηξα δηαηάξεζεο πνπ απαηηνχληαη γηα ηε δηαηάξεζε ά ηελ απνθαηϊζηαζε, ζε ηθαλνπνηεηηθά θαηϊζηαζε δηαηάξεζεο, ησλ θπζηθψλ νηθνηφπσλ ά/θαη ησλ πιεζπζκψλ ησλ εηδψλ γηα ηα νπνέα νξέζηεθε ε δψλε. 28 Γηα παξϊδεηγκα ν ζεζκφο ησλ Δζληθψλ ΠΪξθσλ θαη ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ, άηαλ άδε επξϋσο δηαδεδνκϋλνο ζηνλ επξσπατθφ ρψξν φπσο θαη ηα φξγαλα δηαρεέξηζεο ζε πεξηθεξεηαθφ ά θαη ηνπηθφ επέπεδν. Δλ ηνχηνηο, ην Γέθηπν Natura 2000, Ϋδσζε ζηηο πεξηζζφηεξεο ρψξεο Ϋλα παξαπϊλσ θέλεηξν γηα ηελ ηαπηνπνέεζε αθφκε πεξηζζφηεξσλ πεξηνρψλ θαη γηα ηε δεκηνπξγέα πην απζηεξψλ ζεζκψλ θαη κϋηξσλ γηα ηε ζπζηεκαηηθά θαη θαηνρπξσκϋλε πξνζηαζέα ηνπο. 29 Σν ΠαξΪξηεκα Η, εέλαη Ϋλαο θαηϊινγνο εηδψλ θαη ππνεηδψλ ηα νπνέα ζηελ Δπξσπατθά Έλσζε, εέηε απεηινχληαη κε εμαθϊληζε, εέηε εέλαη επϊισηα ζε ζπγθεθξηκϋλεο αιιαγϋο ησλ βηνηφπσλ ηνπο, εέηε εέλαη ζπϊληα ιφγσ κηθξψλ πιεζπζκψλ ά πεξηνξηζκϋλεο ηνπηθάο θαηαλνκάο, εέηε εέλαη εέδε πνπ απαηηνχλ ηδηαέηεξε πξνζνρά ιφγσ ηεο εηδηθάο θχζεο ησλ βηνηφπσλ ηνπο. Σξνπνπνηάζεθε ην 1985 θαη πιϋνλ πεξηιακβϊλεηαη Ϋλαλ θαηϊινγν 144 εηδψλ θαη ππνεηδψλ. 20

23 εθηϊξηα, κνινλφηη, κφλν ηϋζζεξηο ρψξεο (ΒΫιγην, Γαλέα, Λνπμεκβνχξγν θαη Οιιαλδέα) Ϋρνπλ ζρεδφλ νινθιεξψζεη ηε ζπκβνιά ηνπο ζην δέθηπν ησλ ΕΔΠ. 30 ύκβαζε CITES γηα ην δηεζλέο εκπόξην αγξίσλ εηδώλ παλίδαο θαη ρισξίδαο πνπ απεηινύληαη κε εμαθάληζε Ζ Γηεζλάο χκβαζεο Δκπνξέαο ησλ ΑπεηινπκΫλσλ κε ΔμαθΪληζε Δηδψλ ηεο Άγξηαο Υισξέδαο θαη Παλέδαο γλσζηά σο CITES (Convention on International Trade in Endangered Species of Fauna and Flora, ά Washington Convention) ππνγξϊθεθε ην 1973 ζηελ ΟπΪζηγθηνλ ησλ Ζ.Π.Α. Βαζηθφο ζηφρνο εέλαη ε πξνζηαζέα νξηζκϋλσλ εηδψλ Ϊγξηαο παλέδαο θαη ρισξέδαο ηα νπνέα απεηινχληαη κε εμαθϊληζε, κϋζσ ηνπ ειϋγρνπ ά ηεο απαγφξεπζεο ηεο εκπνξεπκαηηθάο δηαθέλεζεο (εηζαγσγϋο, εμαγσγϋο) εηδψλ θαη πξντφλησλ ηεο Ϊγξηαο δσάο ηα νπνέα, ιφγσ ηεο ππεξεθκεηϊιιεπζεο ηνπο, απεηινχληαη κε κεέσζε ά θαη εμαθϊληζε 31. Ζ ζεκαληηθά ζπκβνιά ηεο ζπγθεθξηκϋλεο πκθσλέαο ζηελ δηαηάξεζε ησλ νηθνζπζηεκϊησλ εέλαη ηδηαέηεξα εκθαλάο, θαζψο κϋζσ ηνπ πεξηνξηζκνχ ηνπ δηεζλνχο εκπνξένπ αγξέσλ δψσλ θαη θπηψλ επηηπγρϊλεηαη θαη ε πξνζηαζέα ησλ βηνηφπσλ ησλ Ϊγξησλ εηδψλ. 32 Σα θξϊηε κϋιε ηεο χκβαζεο, Ϋρνπλ ζπκθσλάζεη ζηελ ηάξεζε θαη εθαξκνγά εληαέσλ αξρψλ, θαλφλσλ θαη ζπγθεθξηκϋλσλ δηαδηθαζηψλ δηαθέλεζεο θαη εκπνξέαο ησλ εηδψλ ηεο Ϊγξηαο παλέδαο θαη ρισξέδαο, πξνθεηκϋλνπ λα πξνζηαηεπζνχλ ζε παγθφζκην επέπεδν εέδε πνπ απεηινχληαη κε εμαθϊληζε 33 (ππ.31). Βαζηθά αξρά ηεο χκβαζεο εέλαη φηη ε εκπνξέα θαη δηαθέλεζε εηδψλ CITES (ζπκπεξηιακβαλνκϋλσλ πβξηδέσλ ηνπο, δεηγκϊησλ, δσληαλψλ ά λεθξψλ, κεξψλ ηνπο ά πξντφλησλ κεξψλ θαη παξαγψγσλ) γέλεηαη κϋζσ ελφο εληαένπ ζπζηάκαηνο αδεηνδφηεζεο θαη πηζηνπνηεηηθψλ δηαθέλεζεο ά θαηνράο ηνπο, πνπ εθδέδνληαη απνθιεηζηηθϊ απφ ηηο αξκφδηεο ΓηαρεηξηζηηθΫο ΑξρΫο CITES (CITES Management Authorities) ησλ κεξψλ ηεο χκβαζεο. Όιεο νη εηζαγσγϋο θαη εμαγσγϋο ησλ εηδψλ πνπ θαιχπηνληαη απφ ηε πλζάθε πξϋπεη λα εγθξηζνχλ κϋζσ ελφο ζπζηάκαηνο ρνξάγεζεο αδεηψλ. 34 H ζπλζάθε πξνζηαηεχεη πεξέπνπ εέδε δψσλ θαη εέδε θπηψλ. Σα θξϊηε κϋιε ζπκκεηϋρνπλ ζ απηάλ κεκνλσκϋλα ά κϋζσ δηαθφξσλ Οξγαληζκψλ ησλ Κξαηψλ ζηα νπνέα αλάθνπλ. Μπνξνχλ λα ιϊβνπλ ά λα δηαηεξάζνπλ απζηεξφηεξα κϋηξα, ηδέσο ζε φηη αθνξϊ ζηελ 30 «Δπξσπατθέο Οδεγίεο θαη πκβάζεηο», ηζηφηνπνο Διιεληθάο Οξληζνινγηθάο Δηαηξεέαο, εχξεζε ζην 31 Μαπξνεηδάο, H. (2008, 27 Ηνπιένπ) «Η απψιεηα ηεο βηνπνηθηιφηεηαο θαη νη θπξηφηεξεο δηεζλείο πεξηβαιινληηθέο ζπκβάζεηο», Γξ. ρεκηθφο κεραληθφο, εχξεζε ζην 32 Αλησλένπ Α., Παληαδά Υ. 2001, «χκβαζε CITES γηα ην δηεζλέο εκπφξην αγξίσλ εηδψλ παλίδαο θαη ρισξίδαο πνπ απεηινχληαη κε εμαθάληζε», Κχπξνο, Τπνπξγεέν Γεσξγέαο, Φπζηθψλ Πφξσλ & ΠεξηβΪιινληνο, Τπεξεζέα ΠεξηβΪιινληνο, Ϋθδνζε Theopress Ltd εχξεζε ζην %8D%CE%BC%CE%B2%CE%B1%CF%83%CE%B7%20CITES.pdf 33 χκθσλα κε ηηο ζρεηηθϋο δηαηϊμεηο ηεο χκβαζεο, ηα εέδε πνπ απεηινχληαη κε εμαθϊληζε θαηαηϊζζνληαη ζε δχν θαηεγνξέεο, αλϊινγα κε ην βαζκφ επηθηλδπλφηεηαο αθαληζκνχ ηνπο (Παξαξηάκαηα Η θαη ΗΗ). ΟξηζκΫλα θξϊηε-κϋξε ηεο χκβαζεο, γηα ιφγνπο πξνζηαζέαο θϊπνησλ ελδεκηθψλ εηδψλ ηεο ρψξαο ηνπο, επϋβαιαλ ζηε χκβαζε θαη ηξέηε θαηεγνξέα (ΠαξΪξηεκα ΗΗΗ). 34 Ηζηφηνπνο ηνπ ΤΠΔΚΑ, «Δθαξκνγά χκβαζεο CITES», εχξεζε ζην 21

24 θαηνρά δεηγκϊησλ εηδψλ πνπ εκπέπηνπλ ζηε χκβαζε. ΚΪζε θξϊηνο, πξϋπεη λα ππνδεέμεη κηα ά πεξηζζφηεξεο ΓηνηθεηηθΫο ΑξρΫο, ππεχζπλεο γηα ηε δηαρεέξηζε ηνπ ζπζηάκαηνο ρνξάγεζεο αδεηψλ θαη κηα ά πεξηζζφηεξεο ΔπηζηεκνληθΫο αξρϋο γηα λα ηηο ζπκβνπιϋςεη γηα ηα απνηειϋζκαηα ηνπ εκπνξένπ ζην πεδέν ησλ εηδψλ. 35 Απφ ην 1997, ε Δπξσπατθά Έλσζε Ϋρεη θπξψζεη ηελ χκβαζε κε ηελ Ϋθδνζε κηαο ζεηξϊο θαλνληζκψλ φπσο ν Καλνληζκφο 338/1997 «γηα ηελ πξνζηαζέα ησλ εηδψλ Ϊγξηαο παλέδαο θαη ρισξέδαο κε παξϊιιειν Ϋιεγρν ηνπ εκπνξένπ ησλ εηδψλ απηψλ». Απφ ην 2003, Ϋρεη ηεζεέ ζε ηζρχ θαη ν Καλνληζκφο 349/2003 «γηα ηελ αλαζηνιά εηζαγσγάο δεηγκϊησλ ζηελ θνηλφηεηα απφ νξηζκϋλα εέδε Ϊγξηαο παλέδαο θαη ρισξέδαο» 36. Mε ηνπο ελ ιφγσ θαλνληζκνχο, ζηελ νπζέα Ϋρνπλ επηβιεζεέ απζηεξφηεξα κϋηξα ειϋγρνπ απφ απηϊ πνπ πξνβιϋπνληαη απφ ηελ Γηεζλά χκβαζε 37. Νόκνο 2055/1992 (ΦΔΚ 105/ηεύρνο Α/ ) Ζ ΔιιΪδα εθαξκφδεη ηελ Γηεζλά χκβαζε απφ ηνλ Οθηψβξην ηνπ 1992 θαη ηελ ελζσκϊησζε ζην Νφκν 2055/1992 (ΦΔΚ 105/Α/ ). ΠΫξαλ ησλ δεζκεχζεσλ θαη ππνρξεψζεσλ πνπ απνδϋρζεθε πξνζρσξψληαο ζηε χκβαζε CITES, εθαξκφδεη θαη ηνπο ζρεηηθνχο κε ηε χκβαζε Καλνληζκνχο ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο, νη νπνένη φπσο επηζεκϊλζεθε, επηβϊιινπλ απζηεξφηεξα κϋηξα πξνζηαζέαο θαη δηαθέλεζεο ησλ εηδψλ CITES (ππ. 36). Ο λνκνζεηηθφο κεραληζκφο επηβνιάο ηεο εληφο ηεο Διιεληθάο επηθξϊηεηαο, πνπ βξέζθεηαη ζε ηζρχ, ζεζπέζηεθε κε ηνλ Νφκν 2637/1998 «χζηαζε Οξγαληζκνχ Πηζηνπνέεζεο Λνγαξηαζκψλ, Οξγαληζκνχ Πιεξσκψλ θαη ΔιΫγρνπ Κνηλνηηθψλ Δληζρχζεσλ Πξνζαλαηνιηζκνχ θαη Δγγπάζεσλ, Οξγαληζκνχ Πηζηνπνέεζεο θαη Δπέβιεςεο Γεσξγηθψλ Πξντφλησλ, Γεληθψλ Γηεπζχλζεσλ θαη ζϋζεσλ πξνζσπηθνχ ζην Τπνπξγεέν Γεσξγέαο θαη Δηαηξεέαο Αμηνπνέεζεο Αγξνηηθάο Γεο" Α.Δ. θαη Ϊιιεο δηαηϊμεηο» (ΦΔΚ 200/η. Α'/ ), κεηϊ απφ θπξψζεηο πνπ επϋβαιε ε δηεζλάο θνηλφηεηα ζηελ ΔιιΪδα γηα κε ζπκκφξθσζά ηεο πξνο ηηο δηαηϊμεηο ηεο ζχκβαζεο. Σνλ ζπγθξνηνχλ νη ΔιιεληθΫο ΓηαρεηξηζηηθΫο ΑξρΫο CITES, ΓαζηθΫο Τπεξεζέεο, ΣεισλεηαθΫο ΑξρΫο θαη ε Διιεληθά Αζηπλνκέα. Οη Ϊδεηεο θαη ηα πηζηνπνηεηηθϊ CITES, εθδέδνληαη απνθιεηζηηθϊ απφ ηηο ΓηαρεηξηζηηθΫο ΑξρΫο CITES θαη εέλαη αλεμϊξηεηεο απφ ηπρφλ Ϊιια δηθαηνινγεηηθϊ πνπ απαηηνχληαη γηα πγεηνλνκηθϋο, ηεισλεηαθϋο, ζπλαιιαγκαηηθϋο θαη ινηπϋο δηαδηθαζέεο φπσο Ϋρνπλ ελδερφκελα θαζνξηζζεέ απφ Ϊιιεο αξρϋο ά ππεξεζέεο 38 ΠΪλησο ζε ζπλζάθεο θαζεκεξηλφηεηαο θαη απφ ηελ πιεπξϊ ηνπ πνιέηε, ζε πεξέπησζε θαηνράο εέδνπο δψνπ «ζπληξνθηϊο» πξνζηαηεπφκελν απφ ηελ χκβαζε CITES, δελ γέλεηαη ιφγνο γηα ηάξεζε ησλ ηππηθψλ δηαηϊμεσλ ηνπ Νφκνπ. Γηα παξϊδεηγκα θαζ φιε ηελ δηαδηθαζέα, απφ ηελ αγνξϊ κϋρξη ηνλ ζϊλαην ελφο ηϋηνηνπ εέδνπο, πξϋπεη βϊζεη ησλ δηαηϊμεσλ ηεο Ννκνζεζέαο, λα αθνινπζεζνχλ θαη λα ηεξεζνχλ νξηζκϋλεο ελϋξγεηεο, φπσο εέλαη ε Ϊκεζε δάισζε εληφο 48 σξψλ ηεο γϋλλεζεο λενγλψλ ζηελ πιεζηϋζηεξε δαζηθά ππεξεζέα, ηελ νπνέα αθνινπζεέ ε 35 «Γηεζλείο πκβάζεηο», ηζηφηνπνο Διιεληθάο Οξληζνινγηθάο Δηαηξεέαο, εχξεζε ζην 36 ρσξέο ζπγγξαθϋα «Λέγα ιφγηα γηα ηε χκβαζε CITES» Ηζηφηνπνο the petz εχξεζε ζην 37 Οη θαλνληζκνέ απηνέ ζπκπιεξψλνληαη θαη ηξνπνπνηνχληαη ζπλερψο, κε βϊζε ηα επηζηεκνληθϊ δεδνκϋλα πνπ πξνθχπηνπλ γηα ηα εέδε θαζψο θαη ηηο δπζιεηηνπξγέεο πνπ εκθαλέδνληαη ζην ζχζηεκα αδεηνδφηεζεο, φζνλ αθνξϊ ηα εέδε πνπ πεξηιακβϊλνπλ θαη ην θαζεζηψο πξνζηαζέαο ηνπο ά ηνπο κεραληζκνχο ειϋγρνπ ηεο δηαθέλεζάο ηνπο θ.η.ι. ( ρσξέο ζπγγξαθϋα «Λέγα ιφγηα γηα ηε χκβαζε CITES» Ηζηφηνπνο the petz εχξεζε ζην 38 «Θεζκηθφ πιαέζην», Τπνπξγεέν Αγξνηηθάο ΑλΪπηπμεο, εχξεζε ζην ΠΛΑΗΗΟ CITES7.doc 22

25 πηζηνπνέεζε απφ ππϊιιειν θαηφπηλ απηνςέαο. ηελ πξϊμε, θϊηη ηϋηνην δελ Ϋρεη ζρεδφλ πνηϋ πξαγκαηνπνηεζεέ. ύκβαζε ηεο Βαξθειώλεο «γηα ηελ πξνζηαζία ηεο Μεζνγείνπ ζαιάζζεο από ηε ξύπαλζε» Ζ Γηεζλάο χκβαζεο ηεο Βαξθειψλεο, ππνγξϊθεθε ην 1976 κε ζθνπφ ηελ ελεξγνπνέεζε θαη ζπλεξγαζέα φισλ ησλ ρσξψλ ηεο Μεζνγεένπ γηα ηελ πξφιεςε, ειϊηησζε θαη θαηαπνιϋκεζε ηεο ζαιϊζζηαο ξχπαλζεο. Ζ χκβαζε απηά ηξνπνπνηάζεθε ην 1995 ζηε Βαξθειψλε ζε «χκβαζε γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ ζαιϊζζηνπ πεξηβϊιινληνο θαη ησλ παξϊθηησλ πεξηνρψλ ηεο Μεζνγεένπ». Με ηελ αιιαγά απηά, ην πεδέν εθαξκνγάο ηεο δηεπξχλζεθε ψζηε λα πεξηιακβϊλεη θαη ην παξϊθηην ρψξν θαη επηπιϋνλ εηζάρζε ε Ϋλλνηα ηεο εμϊιεηςεο θαηϊ ην δπλαηφλ ηεο ξχπαλζεο, θαζψο θαη ηεο αεηθνξηθάο αλϊπηπμεο ηεο Μεζνγεένπ. Δπέζεο ην 1982 πηνζεηάζεθε ην Πξσηφθνιιν «πεξέ ησλ ΔηδηθΪ Πξνζηαηεπφκελσλ Μεζνγεηαθψλ Πεξηνρψλ» γηα λα πξνζθϋξεη εηδηθά πξνζηαζέα ζηα κεζνγεηαθϊ εέδε πνπ βξέζθνληαη ζε θέλδπλν θαζψο θαη ζηνπο βηφηνπνπο πνπ ζεσξνχληαη δσηηθνέ γηα ηε δηαηάξεζά ηνπο. 39 Δλαξθηάξην βάκα γηα θϊζε ζπκβαιιφκελν κϋινο απνηειεέ ε θαζηϋξσζε πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ νη νπνέεο ζα εληαρζνχλ ζην δέθηπν ησλ Μεζνγεηαθψλ Πεξηνρψλ Δηδηθάο Πξνζηαζέαο SPAs 40 θαη ε αλϊιεςε Γηαρεηξηζηηθψλ ΓξΪζεσλ γηα ηελ πξνζηαζέα θαη ηελ απνθαηϊζηαζε ηνπο, ζχκθσλα κε ην Πξσηφθνιιν ηεο Γελεχεο. Σα ππφινηπα Πξσηφθνιια θαη ΠξΪμεηο αλαθϋξνληαη ζηε ξχπαλζε απφ δηϊθνξεο πεγϋο. Νόκνο 855/1978 (ΦΔΚ 235/ηεύρνο Α/ 1978) Ζ ΔιιΪδα ελαξκφληζε ηελ χκβαζε κε ηνλ Νφκν 855/1978 (ΦΔΚ 235/ηεχρνο Α/ 1978), ελψ φια ηα Πξσηφθνιια θαη νη ΠξΪμεηο πνπ αθνξνχλ ηελ ππφςε χκβαζε θπξψζεθαλ κε ην Νφκν 1634/1986 (ΦΔΚ 104/ηεχρνο Α/ ). ύκβαζε ηεο Βόλλεο «γηα ηε δηαηήξεζε ησλ απνδεκεηηθώλ εηδώλ ηεο άγξηαο παλίδαο» Ζ Γηεζλάο χκβαζε γηα ηα ΑπνδεκεηηθΪ Δέδε ηεο Άγξηαο Παλέδαο, γλσζηά θαη σο χκβαζε ηεο Βφλλεο (Convention of the Conservation of Migratory Species of Wild Animals) ππνγξϊθεθε ζηε Βφλλε ην 1979 θαη ηϋζεθε ζε ηζρχ ηνλ ΝνΫκβξην ηνπ 1983, Ϋρνληαο σο ζθνπφ ηελ πξνζηαζέα θαη ηε δηαηάξεζε ησλ κεηαλαζηεπηηθψλ εηδψλ ηα νπνέα εέλαη ηδηαέηεξα επαέζζεηα ζε θηλδχλνπο φπσο ε ζπξξέθλσζε ησλ βηνηφπσλ αλαπαξαγσγάο, ην ππεξβνιηθφ θπλάγη θαηϊ ηηο κεηαλαζηεπηηθϋο δηαδξνκϋο θαη ε ππνβϊζκηζε ησλ πεξηνρψλ δηαηξνθάο. ηφρνο ηεο εέλαη ε 39 «Δπξσπατθέο Οδεγίεο θαη πκβάζεηο», ηζηφηνπνο Διιεληθάο Οξληζνινγηθάο Δηαηξεέαο, εχξεζε ζην 40 ΔλλΫα ζαιϊζζηεο θαη παξαζαιϊζζηεο πεξηνρϋο Ϋρνπλ ραξαθηεξηζζεέ σο εηδηθϊ πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο γηα ηηο ΜεζνγεηαθΫο SPAs (ΠεξηνρΫο Δηδηθάο Πξνζηαζέαο) 23

26 πξνζηαζέα ησλ εηδψλ, ζειαζηηθψλ, ςαξηψλ θαη αζπφλδπισλ, δεδνκϋλνπ φηη ηα εέδε απηϊ ρξεηϊδνληαη πξνζηαζέα ζε φιν ην εχξνο ηεο κεηαλαζηεπηηθάο δηαδξνκάο ηνπο πνπ ζεκαέλεη ηε δηεζλά ζπλεξγαζέα θαη δξϊζε απφ φια ηα ΚξΪηε ησλ δσλψλ εμϊπισζεο θϊζε απνδεκεηηθνχ εέδνπο. Ζ χκβαζε ζπλνδεχεηαη απφ ην ΠαξΪξηεκα Η 41 θαη ΗΗ 42. Γηα ηα εέδε ηνπ Παξαξηάκαηνο Η 43 ηα ζπκβαιιφκελα κϋξε πνπ απνηεινχλ θξϊηε δηϋιεπζεο, εέλαη ππνρξεσκϋλα λα πξνζπαζάζνπλ λα δηαηεξάζνπλ θαη φπνπ εέλαη εθηθηφ, λα απνθαηαζηάζνπλ βηνηφπνπο πνπ Ϋρνπλ ζεκαζέα γηα ηελ επηβέσζε ησλ εηδψλ πνπ αληηκεησπέδνπλ θέλδπλν εμαθϊληζεο (Ϊξζξα 3,4). Σα Τπνπξγεέα ΠεξηβΪιινληνο θαη Γεσξγέαο εέλαη ζπλαξκφδηα θαη θαηϊ ζπλϋπεηα Ϋρνπλ ηελ επζχλε εθαξκνγάο ηεο Οδεγέαο ζηε ρψξα καο 44. Γηεζλήο ύκβαζε «γηα ηελ Πξνζηαζία ηεο Παγθόζκηαο Πνιηηηζκηθήο θαη Φπζηθήο Κιεξνλνκηάο» (Convention on the protection of World wide Cultural and Natural Inheritance). Ζ χκβαζε γηα ηελ πξνζηαζέα ηεο παγθφζκηαο πνιηηηζκηθάο θαη θπζηθάο θιεξνλνκηϊο γλσζηά θαη σο χκβαζε γηα ηελ Παγθφζκηα ΚιεξνλνκηΪ, ηϋζεθε ζε ηζρχ ηνλ ΓεθΫκβξην ηνπ 1975 θαη ζηφρνο ηεο εέλαη ε πξνζηαζέα ηεο πνιηηηζηηθάο θαη θπζηθάο θιεξνλνκηϊο πνπ Ϋρεη εμαηξεηηθά παγθφζκηα αμέα. Έσο ζάκεξα πϊλσ απφ 170 ΚξΪηε Ϋρνπλ πξνζρσξάζεη ζηελ χκβαζε (ακηψηεο, ΣζΪιηαο, 1990 ζ. 214). Πξσηαξρηθφ κϋιεκα θϊζε ζπκβαιιφκελνπ κϋξνπο εέλαη ν θαζνξηζκφο πεξηνρψλ θπζηθάο θιεξνλνκηϊο θαη ε ππνβνιά απνγξαθάο ησλ αγαζψλ ηεο πνιηηηζηηθάο θαη θπζηθάο θιεξνλνκηϊο ζηελ Δπηηξνπά Παγθφζκηαο ΚιεξνλνκηΪο. Σν δεχηεξν κϋξνο ηεο παξνχζαο ζπκθσλέαο αλαθϋξεηαη ζηελ πξνζηαζέα ηεο θπζηθάο θιεξνλνκηϊο 45 θαη πεξηιακβϊλεη θαηϊ πεξέπησζε ηελ 42 Σα εέδε ηνπ Παξαξηάκαηνο Η απεηινχληαη κε εμαθϊληζε ζε νιφθιεξε ηελ θαηαλνκά ηνπο ά ζε κεγϊιν κϋξνο ηεο θαη ηα εέδε ηνπ Παξαξηάκαηνο ΗΗ εέλαη εθεέλα πνπ ζα επσθειεζνχλ απφ ηε δηεζλά ζπλεξγαζέα γηα ηε δηαηάξεζε θαη πξνζηαζέα (Ϊξζξα 3,4) 43 Γηα ηα εέδε ηνπ Παξαξηάκαηνο ΗΗ, ηα ζπκβαιιφκελα κϋξε ππνρξεψλνληαη λα ππνγξϊςνπλ ζπκθσλέεο πνπ κεξηκλνχλ γηα ηε δηαηάξεζε ελφο δηθηχνπ ζεκαληηθψλ βηνηφπσλ θαηϊιιεια θαηαλεκεκϋλσλ ζε ζρϋζε κε ηηο κεηαλαζηεπηηθϋο νδνχο. Έηζη, αλ Ϋλα ζπκβαιιφκελν θξϊηνο απνηειεέ ρψξν δηϋιεπζεο ελφο κεηαλαζηεπηηθνχ εέδνπο πνπ αλαθϋξεηαη ζηα Παξαξηάκαηα Η θαη ΗΗ, ηφηε ην θξϊηνο απηφ αλαιακβϊλεη ηελ ππνρξϋσζε λα παξϋρεη απζηεξά πξνζηαζέα φζνλ αθνξϊ ζηα εέδε ηνπ Παξαξηάκαηνο Η θαη λα ζπλϊπηεη ζπκθσλέεο κε Ϊιια θξϊηε δηϋιεπζεο γηα ηε δηαηάξεζε θαη δηαθχιαμε εηδψλ ηνπ Παξαξηάκαηνο ΗΗ 44 H Κνηλνηηθά Οδεγέα 98/145/EC ηεο 12εο Φεβξνπαξένπ 1998, πεξηιακβϊλεη κηα ιέζηα απφ 21 εέδε ηα νπνέα πξνζηϋζεθαλ ζην ΠαξΪξηεκα Η ηεο χκβαζεο (ΑπεηινπκΫλσλ εηδψλ) θαη 22 εέδε Ϋρνπλ πξνζηεζεέ ζην ΠαξΪξηεκα ΗΗ (εέδε πνπ ζπληεξνχληαη κϋζσ ησλ ζπκθσληψλ). Κπξψζεθε κε ην Νφκν 2719/1999, (ΦΔΚ 106/ηεχρνο Α/ ).( ΔπξσπαηθΫο Οδεγέεο θαη πκβϊζεηο», ηζηφηνπνο Διιεληθάο Οξληζνινγηθάο Δηαηξεέαο, εχξεζε ζην 45 ΚαηΪ ηε χκβαζε, σο «θπζηθή θιεξνλνκηά» ζεσξνχληαη : ΦπζηθΪ κλεκεέα πνπ απνηεινχληαη απφ θπζηθνχο πφξνπο ά βηνινγηθνχο ζρεκαηηζκνχο ά νκϊδεο ηϋηνησλ ζρεκαηηζκψλ, πνπ Ϋρνπλ εμαηξεηηθά παγθφζκηα αμέα απφ αηζζεηηθά ά επηζηεκνληθά Ϊπνςε. Γεσινγηθνέ θαη θπζηνγξαθηθνέ ζρεκαηηζκνέ θαη αθξηβψο νξηνζεηεκϋλεο πεξηνρϋο πνπ απνηεινχλ βηνηφπνπο απεηινχκελσλ δσηθψλ θαη θπηηθψλ εηδψλ παγθνζκένπ αμέαο απφ ηελ Ϊπνςε ηεο επηζηάκεο ά ηεο αλϊγθεο δηαηάξεζάο ηνπο (ησλ εηδψλ). ΦπζηθΪ ηνπέα ά επαθξηβψο νξηνζεηεκϋλεο πεξηνρϋο εμαηξεηηθάο παγθφζκηαο αμέαο απφ ηελ Ϊπνςε ηεο επηζηάκεο, ηεο αλϊγθεο δηαηάξεζεο ά ηνπ θπζηθνχ θϊιινπο. 24

27 πξνζηαζέα νηθνηφπσλ αιιϊ θαη εηδψλ ηεο Ϊγξηαο δσάο πνπ ζχκθσλα κε ην Ϊξζξν 2, παξνπζηϊδνπλ παγθφζκην ελδηαθϋξνλ θαη ζπνπδαηφηεηα απφ ηελ Ϊπνςε ηεο επηζηάκεο θαη ηεο δηαηάξεζεο. Ζ ζθνπηκφηεηα απηά πινπνηεέηαη κε δηεζλά ζπλεξγαζέα θαη εηδηθφηεξα κε ηνπο ζεζκνχο ησλ θαηαιφγσλ Παγθφζκηαο ΚιεξνλνκηΪο θαη ηνπ ζρεηηθνχ Σακεένπ (World Heritage List, List of World Heritage in Danger θαη World Heritage Fund, Άξζξα 8-11 θαη 15). Ζ χκβαζε θπξψζεθε ζηελ ΔιιΪδα κε ηνλ Νφκν Ν.1126/ θχξσζεο (ΦΔΚ 32/Α/ ). Γηεζλήο ύκβαζε «γηα ηε βηνινγηθή πνηθηιόηεηα» Ζ Γηεζλάο χκβαζε γηα ηελ Βηνπνηθηιφηεηα 46 (Convention on Biological Diversity) πνπ εέλαη απνηϋιεζκα ηεο πλδηϊζθεςεο θνξπθάο ζην Ρέν (1992), ππνγξϊθεθε ζην Ρέν ην 1992, ζην πιαέζην ηεο ΓηΪζθεςεο ησλ ΖλσκΫλσλ Δζλψλ γηα ην πεξηβϊιινλ θαη ηελ αλϊπηπμε 47. θνπφο ηεο χκβαζεο εέλαη ε δηαηάξεζε θαη ε πξνζηαζέα ηεο βηνινγηθάο πνηθηιφηεηαο, ε βηψζηκε ρξεζηκνπνέεζε ησλ ζπζηαηηθψλ ηεο θαη ν νξζφο θαη ηζφηηκνο θαηακεξηζκφο ησλ σθειεκϊησλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ρξεζηκνπνέεζε ησλ γελεηηθψλ πφξσλ. ΟπζηαζηηθΪ νη ζθνπνέ πνπ ηέζεληαη γηα ηελ πξνζηαζέα ηεο βηνινγηθάο πνηθηιφηεηαο ζηελ χκβαζε, επηκεξέδνληαη ζηνπο ζηφρνπο Ϊιισλ Γηεζλψλ πκβϊζεσλ, γηα νξηζκϋλεο απφ ηηο νπνέεο Ϋγηλε ιφγνο παξαπϊλσ, δεδνκϋλνπ φηη ηελ βηνινγηθά πνηθηιφηεηα ηελ ζπγθξνηνχλ θαη πιεζψξα εηδψλ Ϊγξηαο ρισξέδαο θαη παλέδαο γηα ηα νπνέα νξέδνληαη κϋηξα πξνζηαζέαο ζε Ϊιιεο Γηεζλεέο πκβϊζεηο θαη ΚνηλνηηθΫο Οδεγέεο. Δέλαη γεγνλφο φηη νη δξϊζεηο πνπ πξνσζνχληαη κε ηε χκβαζε αληηθαηνπηξέδνπλ κηα λϋα, δηαθνξεηηθά πξνζϋγγηζε ζηελ δηαρεηξηζηηθά Πνιηηηθά πνπ εθαξκφδεηαη ζηηο Πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο. ΠιΫνλ ε πξνζϋγγηζε ηεο απφιπηεο πξνζηαζέαο ησλ θπζηθψλ πεξηνρψλ κϋζσ ηνπ απνθιεηζκνχ ησλ αλζξψπηλσλ δξαζηεξηνηάησλ Ϋρεη αληηθαηαζηαζεέ κε απηά ηεο ελζσκϊησζεο ηεο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνράο ζηνλ επξχηεξν ρψξν θαη ηεο ζχλδεζεο ηεο πξνζηαζέαο κε ηελ αεηθνξηθά ρξάζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ. Ζ αληέιεςε ηεο κνλνδηϊζηαηεο Γηαρεέξηζεο ζε φια ηα ζηϊδηα, απφ ηνλ ρεδηαζκφ κϋρξη ηελ Γηνέθεζε, Ϋρεη εγθαηαιεηθζεέ. Σε ζϋζε ηεο θαηαιακβϊλεη ε νινθιεξσκϋλε πξνζϋγγηζε ζηελ νπνέα πξσηεχνληα ξφιν δηαηεξεέ ε ζπκκεηνρηθά δηαδηθαζέα κε ηελ αιιειεπέδξαζε θνξϋσλ, νξγαληζκψλ θαη δηεπηζηεκνληθψλ νκϊδσλ φπσο θαη ε παξϋκβαζε ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ 48. ΔπηπιΫνλ δέλεηαη Ϋκθαζε ζην ζπκκεηνρηθφ πλεχκα θαη ζηε ζπλεξγαζέα, ηελ αληαιιαγά ηερλνγλσζέαο, γλψζεσλ θαη πιεξνθνξηψλ κεηαμχ ησλ πκβαιιφκελσλ Μεξψλ. ΔπηπιΫνλ, πξνσζψληαο ηελ αξρά ηεο Δπηθνπξηθφηεηαο, επηδηψθεηαη ε ηνπηθά αλϊπηπμε κϋζσ ηεο 46 Χο βηνινγηθά πνηθηιφηεηα ελλνεέηαη: α) Ζ πνηθηιέα ησλ εηδψλ ζπκπεξηιακβαλνκϋλσλ ησλ θπηψλ ησλ δψσλ θαη ησλ κηθξννξγαληζκψλ β) Ζ πνηθηιέα πνπ ππϊξρεη αλϊκεζα ζηα Ϊηνκα ηνπ θϊζε εέδνπο θαη ε νπνέα Ϋρεη γελεηηθά βϊζε θαη γ) Ζ πνηθηιέα ησλ νηθνζπζηεκϊησλ. 47 ΚαηΪ ηε δηϊξθεηα ηεο Παγθφζκηαο ΓηΪζθεςεο ηνπ ΟΖΔ, πνπ Ϋγηλε ζην Ρέν ηεο Βξαδηιέαο ην 1992, νη εθπξφζσπνη 172 ρσξψλ, κπξνζηϊ ζηνλ νξαηφ θέλδπλν εμαθϊληζεο πνιιψλ εηδψλ θαη ππνβϊζκηζεο ησλ νηθνζπζηεκϊησλ, ζπκθψλεζαλ φηη ρξεηϊδνληαη επεέγνπζεο ελϋξγεηεο γηα ηελ πξνψζεζε ελφο λϋνπ κνληϋινπ νηθνλνκηθάο θαη θνηλσληθάο αλϊπηπμεο, κε γλψκνλα ηε δηαηάξεζε θαη πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο (βηψζηκε ά αεηθφξνο αλϊπηπμε). Έηζη ε «αεηθνξία» αλαδεέρζεθε θπξέαξρε Ϋλλνηα ζηελ ππφζεζε ηεο πξνζηαζέαο ηνπ πεξηβϊιινληνο πηνζεηάζεθε σο κνληϋιν θαζνιηθάο θαη ελαιιαθηηθάο πξφηαζεο (Ννκηθφο Οδεγφο, 2009) 48 «χκβαζε ηνπ Ρίν ληε Σδαλέηξν γηα ηε βηνπνηθηιφηεηα» εχξεζε ζην 25

28 δηαηάξεζεο θαη αλϊδεημεο παξαδνζηαθψλ δξαζηεξηνηάησλ θαη εγρψξησλ πξντφλησλ, ελψ κεγϊιε ζεκαζέα δέλεηαη θαη ζηελ πξναγσγά βνάζεηαο θαη ππνζηάξημεο ησλ αλαπηπζζφκελσλ ρσξψλ. Νόκνο 2204/1994 (ΦΔΚ 59/ηεύρνο Α/ ) Ζ ΔιιΪδα επηθχξσζε ηελ χκβαζε κε ην Νφκν 2204/1994 (ΦΔΚ 59/ηεχρνο Α/ ) «Πξνζηαζέα βηνινγηθάο πνηθηιφηεηαο ζε ζρϋζε κε ηα δεηάκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ αλϊπηπμε θαη δηϊδνζε ηεο βηνηερλνινγέαο» Σν ζεκεέν ζην νπνέν πξϋπεη λα ζηαζνχκε, εέλαη φηη εηζϊγεηαη ε κϋξηκλα γηα ηελ Γηαρεέξηζε ησλ πεξηνρψλ πνπ γεηηληϊδνπλ κε ηνπο πξνζηαηεπφκελνπο βηφηνπνπο κε θαηεχζπλζε ηελ αεηθνξηθά αλϊπηπμε. Σνλέδεηαη ε απαέηεζε γηα ζεβαζκφ, πξνζηαζέα θαη δηαηάξεζε ηεο γλψζεο, ησλ θαηλνηνκηψλ θαη ησλ πξαθηηθψλ, ησλ απηνρζφλσλ θαη ληφπησλ θνηλνηάησλ πνπ αλαπηχζζνπλ παξαδνζηαθνχο ηξφπνπο δσάο. (Ϊξζξν 1, πξννέκην). Έλα Ϊιιν ζηνηρεέν πνπ αλαδεηθλχεηαη, εέλαη ε δηαβνχιεπζε θαη ε ζπλεξγαζέα.(ϊξζξν 5) ΠξνβιΫπεηαη ε ελζϊξξπλζε ηεο ζπκκεηνράο θαη ελεκϋξσζεο ηνπ θνηλνχ, θαζψο θαη ε ζπλεξγαζέα κεηαμχ ησλ ζπκβαιιφκελσλ θξαηψλ κε ελϋξγεηεο θνηλνπνέεζεο θαη αληαιιαγάο ηερλνγλσζέαο θαη πιεξνθνξηψλ (Ϊξζξα 13,17,18). Σν ΤΠΔΥΧΓΔ απνηειεέ ην ππεχζπλν Όξγαλν γηα ηελ εθαξκνγά θαη ηνλ Ϋιεγρν ηεο Δζληθάο Ννκνζεζέαο γηα ηελ χκβαζε. ΠξνβιΫπεηαη ε ελζσκϊησζε ησλ βαζηθψλ ζηφρσλ ηεο χκβαζεο ζηα ζρεηηθϊ ΣνκεαθΪ θαη ΓηαηνκεαθΪ ΠξνγξΪκκαηα θαη ηξαηεγηθϊ ρϋδηα (Ϊξζξν 6). Ζ ζπζηεκαηηθά παξαθνινχζεζε κε δεηγκαηνιεςέα θαη Ϊιιεο ηερληθϋο θαη ε ηάξεζε, ελεκϋξσζε θαη νξγϊλσζε πιεξνθνξηαθψλ ζηνηρεέσλ πνπ απνξξϋνπλ απφ δξαζηεξηφηεηεο αλαγλψξηζεο, απνηειεέ Ϊιιε κέα ππνρξεσηηθά ελϋξγεηα γηα ηα ζπκβαιιφκελα κϋξε (Ϊξζξν 7). Δπέζεο πξνβιϋπεηαη ε ζϋζπηζε πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ, φπνπ απαηηνχληαη ηδηαέηεξα κϋηξα γηα ηελ δηαηάξεζε ηεο βηνπνηθηιφηεηαο. ΚΤΑ 33318/3028/1998 (ΦΔΚ1289Β/ ) «Καζνξηζκόο κέηξσλ θαη δηαδηθαζηώλ γηα ηε δηαηήξεζε ησλ θπζηθώλ νηθνηόπσλ θαη ηεο άγξηαο ρισξίδαο θαη παλίδαο» Οη δηαηϊμεηο ηεο ΚΤΑ, πινπνηνχλ ηελ ελζσκϊησζε ησλ κϋηξσλ πνπ πξνβιϋπεηαη απφ ην ΓηεζλΫο θαη Κνηλνηηθφ Γέθαην γηα ηελ Βηνπνηθηιφηεηα ζηελ Δζληθά Ννκνζεζέα. Πξφθεηηαη νπζηαζηηθϊ γηα ηελ εζληθά απφθαζε πνπ θαηνρπξψλεη ηηο δηαηϊμεηο ηεο Κνηλνηηθάο Οδεγέαο 92/43 ιακβϊλνληαο φκσο ππφςε ηηο δηαηϊμεηο ηνπ Δζληθνχ Νφκνπ 1338/83, ν νπνένο ζπληζηϊ ην απνηϋιεζκα ηεο θχξσζεο ηεο Γηεζλνχο χκβαζεο ηεο ΒΫξλεο. Δπέζεο ν βαζηθφο Ϊμνλαο θαηεχζπλζεο δηακνξθψλεηαη ζχκθσλα κε ηηο βαζηθϋο αξρϋο ηεο χκβαζεο γηα ηελ βηνπνηθηιφηεηα. Γηα ηελ δηαηχπσζε ησλ κϋηξσλ δέλεηαη κεγϊιε Ϋκθαζε ζηηο νηθνλνκηθϋο θνηλσληθϋο θαη πνιηηηζηηθϋο ζπλζάθεο θαζψο θαη ζηηο ηνπηθϋο ηδηνκνξθέεο. (Ϊξζξν 1) Αξκφδηνο Γηαρεηξηζηηθφο ΦνξΫαο νξέζηεθε ην Τπνπξγεέν ΠεξηβΪιινληνο Υσξνηαμέαο θαη εµφζησλ Ϋξγσλ (εθεμάο ΤΠΔΥΧΓΔ ). Πξσηαξρηθφ κϋιεκα γηα ηελ ΔιιΪδα απνηειεέ ε δεκηνπξγέα Δζληθνχ Καηαιφγνπ κε πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο, δηαδηθαζέα κε ηελ νπνέα νπζηαζηηθϊ αλαγλσξέδνληαη θαη πξνηεέλνληαη βηφηνπνη γηα λα εληαρζνχλ ζην Δπξσπατθφ Γέθηπν ΔηδηθΪ Πξνζηαηεπφκελσλ Πεξηνρψλ Natura Ο Δζληθφο ΚαηΪινγνο δηαβηβϊδεηαη ζηελ Δπηηξνπά Δπξσπατθψλ Κνηλνηάησλ ε νπνέα θαηαξηέδεη ρϋδην Καηαιφγνπ Σφπσλ Κνηλνηηθάο εκαζέαο (Ϊξζξν 4, παξ.1 Ϋσο 5). 26

29 ΠξνβιΫπνληαη ζπγθεθξηκϋλεο απαγνξεχζεηο ζε δξϊζεηο πνπ ελδϋρεηαη λα πξνθαιϋζνπλ βιϊβε ά θαηαζηξνθά ησλ ηφπσλ αλαπαξαγσγάο ά πεξηνρψλ αλϊπαπζεο ηδέσο νξηζκϋλσλ επϊισησλ εηδψλ πνπ αλαθϋξνληαη ζην ΠαξΪξηεκα ΗΗ ηεο σο Ϊλσ ΚΤΑ. Απαηηεέηαη ε ιάςε κϋηξσλ γηα ηνλ θαζνξηζκφ πεξηφδνπ απαγφξεπζεο εϊλ εέλαη αλαγθαέν, ψζηε λα επηηξαπεέ ζηνπο πιεζπζκνχο λα επαλαθηάζνπλ Ϋλα ηθαλνπνηεηηθφ επέπεδν, θαζψο θαη γηα ηε ξχζκηζε ηεο πψιεζεο, θαηνράο θαη κεηαθνξϊο, Ϊγξησλ δψσλ, λεθξψλ ά δσληαλψλ. Ζ επνπηεέα εληφο ησλ ζεζκνζεηεκϋλσλ πεξηνρψλ αζθεέηαη απφ ηηο αξκφδηεο ΝνκαξρηαθΫο, ΠεξηθεξεηαθΫο ά ΚεληξηθΫο ππεξεζέεο ηνπ ΤΠΔΥΧΓΔ (Ϊξζξν 10). Ζ ΚΤΑ παξαζϋηεη ηα απαγνξεπκϋλα κϋζα θαη κεζφδνπο θπλεγηνχ θαη Ϊιισλ κνξθψλ εθκεηαιιεχζεσο γηα ηα ζειαζηηθϊ εέδε θαη ηελ πηελνπαλέδα. 49 (Ϊξζξν 11) Θεσξεέηαη απαξαέηεην λα ζεκεησζεέ φηη ηα κϋηξα πξνζηαζέαο, 50 νη πξνυπνζϋζεηο, νη δηαδηθαζέεο ηεο Γηαρεηξηζηηθάο Πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο ησλ Πξνζηαηεπφκελσλ Πεξηνρψλ θαη ησλ εηδψλ, νη νηθνλνκηθϋο ξπζκέζεηο θαη νη θπξψζεηο (χζηαζε Τπεξεζηψλ Παξαθνινχζεζεο, χληαμε Δηδηθψλ Πεξηβαιινληηθψλ Μειεηψλ θ.η.ι.), νξέδνληαη βϊζεη ησλ δηαηϊμεσλ ηνπ ζεκειηψδνπο Νφκνπ 1650/1986 «Γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ ΠεξηβΪιινληνο» ν νπνένο αλαπηχζζεηαη δηεμνδηθφηεξα ζηελ ελφηεηα πνπ αθνινπζεέ. ΤπΪξρεη δπλαηφηεηα παξεθθιέζεσλ ζηηο ππνρξεψζεηο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηηο δηαηϊμεηο, αιιϊ κφλν ζε πνιχ πεξηνξηζκϋλεο θαη ζπγθεθξηκϋλεο πεξηζηϊζεηο πνπ απνβιϋπνπλ εέηε ζην λα εμαζθαιηζζεέ ε αλϊδεημε αξραηνινγηθψλ ρψξσλ θαη κλεκεέσλ, εέηε ζηελ πξφιεςε ζνβαξψλ δεκηψλ ηδέσο ζε θαιιηϋξγεηεο ηεο θηελνηξνθέαο, ζηα δϊζε, ζηνπο πιεζπζκνχο ηρζχσλ θαη πδϊησλ, εέηε ζηε δεκφζηα πγεέα θαη αζθϊιεηα ά ζε Ϊιινπο επηηαθηηθνχο ιφγνπο δεκφζηνπ ζπκθϋξνληνο. Παξφια απηϊ, ε ρξάζε ηνπ δηθαηψκαηνο παξϋθθιηζεο δελ πξϋπεη πνηϋ λα βιϊπηεη ηελ επηβέσζε ηνπ ζρεηηθνχ πιεζπζκνχ πξνζηαηεπφκελνπ εέδνπο (Ϊξζξν 9). 51 Όζν αθνξϊ ζηηο ΜειΫηεο Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ (εθεμάο ΜΠΔ), νη νπνέεο πξνβιϋπνληαη ζην Ϊξζξν 5 49 Θειαζηηθά Βξφρνη/ ΕσληαλΪ δψα ηπθισκϋλα ά αθξσηεξηαζκϋλα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζαλ θξϊρηεο/ Μαγλεηφθσλα/ ΖιεθηξηθΪ Μεραλάκαηα ηθαλϊ λα ζθνηψζνπλ ά λα αλαηζζεηνπνηάζνπλ/ ΣερλεηΫο θσηεηλϋο πεγϋο/ ΚαζξΫθηεο θαη Ϊιια εθηπθισηηθϊ αληηθεέκελα/ Μεραληζκνέ πνπ θσηέδνπλ ηνλ ζηφρν/ Μεραληζκνέ ζθνπεχζεσο πνπ πεξηιακβϊλνπλ κεηαηξνπϋα εηθφλαο ά ειεθηξνληθφ εληζρπηά εηθφλαο γηα λπθηεξηλά ζθφπεπζε/ ΔθξεθηηθΪ/ Γέρηπα/ Παγέδεο/ Γειεηάξην ά εξεκηζηηθϊ δνιψκαηα/ Όπια ησλ νπνέσλ ν γεκηζηάξαο κπνξεέ λα ρσξϋζεη πϊλσ απφ δχν θπζέγγηα/ ΑεξνπιΪλα/ Μεηαθηλνχκελα απηνθέλεηα. Πηελά Βξφρνη/ Ξφβεξγεο/ Αγθέζηξηα/ ΕσληαλΪ δψα ηπθισκϋλα ά αθξσηεξηαζκϋλα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζαλ θξϊρηεο/ Μαγλεηφθσλα/ ΖιεθηξηθΪ Μεραλάκαηα ηθαλϊ λα ζθνηψζνπλ ά λα αλαηζζεηνπνηάζνπλ/ ΣερλεηΫο θσηεηλϋο πεγϋο/ ΚαζξΫθηεο θαη Ϊιια εθηπθισηηθϊ αληηθεέκελα/ Μεραληζκνέ πνπ θσηέδνπλ ηνλ ζηφρν/ Μεραληζκνέ ζθνπεχζεσο πνπ πεξηιακβϊλνπλ κεηαηξνπϋα εηθφκαο ά ειεθηξνληθφ εληζρπηά εηθφλαο γηα λπθηεξηλά ζθφπεπζε/ ΔθξεθηηθΪ/ Γέρηπα/ Παγέδεο/ Γειεηάξην ά εξεκηζηηθϊ δνιψκαηα/ Όπια ησλ νπνέσλ ν γεκηζηάξαο κπνξεέ λα ρσξϋζεη πϊλσ απφ δχν θπζέγγηα/ ΑεξνπιΪλα/ Μεηαθηλνχκελα απηνθέλεηα. 50 ηα πξναπαηηνχκελα κϋηξα γηα δηαηάξεζε Ϊγξηαο ρισξέδαο θαη παλέδαο ππϊγεηαη - ε ζχληαμε θαη ηάξεζε Καλφλσλ γηα πξφζβαζε ζε ζπγθεθξηκϋλνπο ηνκεέο - ε πξνζσξηλά ά ηνπηθά απαγφξεπζε ηεο ιάςεο δεηγκϊησλ απφ ην θπζηθφ πεξηβϊιινλ θαη ε εθκεηϊιιεπζε νξηζκϋλσλ πιεζπζκψλ. - ε ππαγσγά ζε θαλφλεο ησλ πεξηφδσλ ά θαη ησλ ηξφπσλ ιάςεσο ησλ δεηγκϊησλ. - ε ππαγσγά ηεο ιάςεο δεηγκϊησλ ζε θπλεγεηηθνχο ά αιηεπηηθνχο θαλφλεο ψζηε λα ιακβϊλεηαη ππφςε ε δηαηάξεζε ησλ νηθέσλ εηδψλ. - ε ρνξάγεζε αδεηψλ απφ ηελ αξκφδηα ππεξεζέα ηεο Γεληθάο Γξακκαηεέαο Γαζψλ θαη Φπζηθνχ ΠεξηβΪιινληνο ηνπ Τπνπξγεένπ Γεσξγέαο, γηα ηε ιάςε δεηγκϊησλ. - ε εθηξνθά δσηθψλ εηδψλ ππφ αηρκαισζέα θαζψο θαη ε ηερλέηε αλαπαξαγσγά θπηηθψλ εηδψλ φκσο ππφ ζπλζάθεο απζηεξϊ ειεγρφκελεο ψζηε λα κεηψλεηαη ά ιάςε δεηγκϊησλ απφ ην θπζηθφ πεξηβϊιινλ. - ε απνηέκεζε απνηειϋζκαηνο ησλ εθδηδφκελσλ κϋηξσλ. 51 Σν ΤΠΔΥΧΓΔ πξϋπεη θϊζε δχν Ϋηε λα ππνβϊιιεη ζηελ Γηαξθά Δπηηξνπά Ϋθζεζε επέ ησλ παξεθθιέζεσλ. Ζ Δπξσπατθά Δπηηξνπά αλαθνηλψλεη ηελ γλψκε ηεο γηα απηϋο ηηο παξεθθιέζεηο κϋζα ζε δψδεθα κάλεο ην πνιχ απφ ηελ παξαιαβά ηεο Ϋθζεζεο θαη ελεκεξψλεη ηελ σο Ϊλσ επηηξνπά

30 ηνπ Νφκνπ 1650/1986, ζε πεξέπησζε πνπ εμϊγνληαη αξλεηηθϊ ζπκπεξϊζκαηα, αιιϊ ε πξαγκαηνπνέεζε ηνπ Ϋξγνπ ά ηεο δξαζηεξηφηεηαο ζηελ Πξνζηαηεπφκελε Πεξηνρά ειιεέςεη ελαιιαθηηθψλ ιχζεσλ επηβϊιιεηαη γηα ιφγνπο νπζηψδνπο δεκφζηνπ ζπκθϋξνληνο ά ηδηαέηεξεο νηθνλνκηθάο ζεκαζέαο, ην ΤΠΔΥΧΓΔ ζε ζπλεξγαζέα κε ηα ζπλαξκφδηα Τπνπξγεέα, κπνξεέ λα ιϊβεη θϊζε αλαγθαέν δηνηθεηηθϊ αληηζηαζκηζηηθφ κϋηξν, πξνθεηκϋλνπ λα δηαζθαιηζηεέ ε πξνζηαζέα ηεο ζπλνιηθάο ζπλνράο ηνπ Γηθηχνπ ΝΑΣURA 2000 θαη λα ελεκεξψζεη ηελ Δπηηξνπά Δπξσπατθψλ Κνηλνηάησλ. ΔΪλ φκσο πξφθεηηαη γηα Εψλε πνπ ζπκπεξηιακβϊλεη Ϋλαλ ηχπν θπζηθνχ νηθνηφπνπ Πξνηεξαηφηεηαο ά Δέδνο πξνηεξαηφηεηαο, εέλαη δπλαηφλ λα πξνβιεζνχλ επηρεηξάκαηα κφλν ζρεηηθϊ κε ηελ Γεκφζηα Τγεέα θαη αζθϊιεηα ά κε ζεηηθϋο ζπλϋπεηεο πξσηαξρηθάο ζεκαζέαο γηα ην ΠεξηβΪιινλ ά εθφζνλ πξνεγεζεέ γλσκνδφηεζε ηεο Δπξσπατθάο Δπηηξνπάο ζρεηηθϊ κε Ϊιινπο επηηαθηηθνχο ιφγνπο νπζηψδνπο δεκφζηνπ ζπκθϋξνληνο ά ηδηαέηεξεο νηθνλνκηθάο ζεκαζέαο (Ϊξζξν 6, παξ.2). ΠαξΫρεηαη ην δηθαέσκα ηνπ απνραξαθηεξηζκνχ πξνζηαηεπφκελεο πεξηνράο ζην πιαέζην ησλ πεξηνδηθψλ εθηηκάζεσλ πνπ πξαγκαηνπννχληαη γηα ην δέθηπν Natura 2000 (Ϊξζξν 19 ηεο νδεγέαο 92/43) ζε πεξέπησζε δπζκελνχο εμϋιημεο ε νπνέα δηαπηζηψλεηαη εέηε απφ ηελ επνπηεέα θαη ηαθηηθνχο ειϋγρνπο απφ ηα αξκφδηα φξγαλα εέηε απφ ΜειΫηεο Αμηνιφγεζεο. Σειηθψο, παξϋρεηαη θαη ε δπλαηφηεηα ζϋζπηζεο απζηεξφηεξσλ κϋηξσλ απφ ηα πξνβιεπφκελα. ε πεξέπησζε παξϊβαζεο ησλ δηαηϊμεσλ κε πξϊμε ά παξϊιεηςε, επηβϊιινληαη νη πνηληθϋο, αζηηθϋο θαη δηνηθεηηθϋο θπξψζεηο πνπ πξνβιϋπνληαη ζηα Ϊξζξα 28,29 θαη 30 ηνπ Νφκνπ 1650/86. Πξόγξακκα ηεο UNESCO «Γηα ηνλ άλζξσπν θαη ηε βηόζθαηξα» Σν Πξφγξακκα «Γηα ηνλ Άλζξσπν θαη ηελ Βηφζθαηξα» (Man and the Biosphere "MAB") ηεο UNESCO (Δθπαηδεπηηθφο, Δπηζηεκνληθφο θαη Πνιηηηζηηθφο Οξγαληζκφο ησλ ΖλσκΫλσλ Δζλψλ) εγθαηληϊζηεθε ην 1970 κε ζηφρν ηελ αλϊπηπμε ηεο βϊζεο γηα νξζνινγηθά ρξάζε θαη δηαηάξεζε ησλ πφξσλ ηεο βηφζθαηξαο, κϋζα ζηηο θπζηθϋο θαη θνηλσληθϋο ππεξεζέεο. Με ην ζρϋδην ΜΑΒ 8 «γηα ηελ δηαηάξεζε ησλ θπζηθψλ πεξηνρψλ θαη ηνπ γελεηηθνχ πιηθνχ πνπ πεξηϋρνπλ» ην νπνέν απνηειεέ Ϋλα απφ ηα 14 Γηεζλά ζρϋδηα ηνπ πξνγξϊκκαηνο, πξνβιϋπεηαη ε δεκηνπξγέα ελφο παγθφζκηνπ δηθηχνπ εζληθψλ πϊξθσλ σο ΑπνζΫκαηα Βηφζθαηξαο ( Ννκηθφο Οδεγφο, 2009, ζ.266). ε 102 ρψξεο παγθνζκέσο Ϋρνπλ νξηνζεηεζεέ ζπλνιηθϊ 482 ΑπνζΫκαηα Βηφζθαηξαο. Άιιεο θαηεγνξέεο πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ εληνπέδνληαη ζηα ρϋδηα ηεο Γηεζλνχο Έλσζεο γηα ηελ Πξνζηαζέα ηεο Φχζεο (IUCN) κϋζσ ηεο Δπηηξνπάο γηα ΔζληθΪ ΠΪξθα θαη Πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο (CNPPA) γηα ηελ δηαηάξεζε βαζηθψλ νηθνινγηθψλ δηεξγαζηψλ θαη ζπζηεκϊησλ δηαηάξεζεο δσάο, ηελ αεηθνξηθά ρξάζε εηδψλ θαη νηθνζπζηεκϊησλ θαη πξνζηαζέαο γελεηηθάο πνηθηιφηεηαο Ο Δζληθόο Νόκνο 1650/1986 «γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο» 52 Ζ πξνο Ϋληαμε πεξηνρά ζην δέθηπν ΑπνζεκΪησλ Βηφζθαηξαο πξϋπεη λα αλάθεη ζε κέα ά πεξηζζφηεξεο απφ ηηο αθφινπζεο θαηεγνξέεο: 1. Αληηπξνζσπεπηηθφ παξϊδεηγκα θπζηθνχ νηθνζπζηάκαηνο. 2. Μνλαδηθά θνηλφηεηα ά πεξηνρά αζπλάζηζησλ θπζηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ κε εμαηξεηηθφ ελδηαθϋξνλ, φπσο γηα παξϊδεηγκα Ϋλαο πιεζπζκφο ελφο παγθνζκέσο ζπαλένπ εέδνπο. 3. ΠαξΪδεηγκα αξκνληθνχ ηνπένπ σο απνηϋιεζκα παξαδνζηαθψλ ηξφπσλ ρξάζεσλ γεο. 28

31 Ζ ζϋζπηζε ηνπ Νφκνπ-πιαηζένπ 1650/1986 «γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο», απνηειεέ ζε θαλνληζηηθφ επέπεδν, ηελ πην θηιφδνμε λνκνζεηηθά πξϊμε κε ηελ νπνέα επηρεηξεέηαη ε ζθαηξηθά πξνζϋγγηζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ δεηεκϊησλ θαη ηέζεληαη ηα ζεκϋιηα ηεο Διιεληθάο Πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο. (Γνχζε,2001,ζ.66-67& παλνχ,1995, ζ.144) ΟπζηαζηηθΪ απνηειεέ ηνλ θνξϋα ησλ λϋσλ αληηιάςεσλ θαη ησλ δηαθνξεηηθψλ πξνζεγγέζεσλ ηνπ Γηεζλνχο Γηθαένπ γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ θπζηθνχ πεξηβϊιινληνο θαη ηεο Γηαρεηξηζηηθάο Πνιηηηθάο ησλ Πξνζηαηεπφκελσλ Πεξηνρψλ. πγθεληξψλνληαο ηνπο πξσηαξρηθνχο θαη ζηξαηεγηθνχο ζηφρνπο ησλ ζεκαληηθφηεξσλ Γηεζλψλ θαη Κνηλνηηθψλ ΑπνθΪζεσλ, ν Νφκνο πξνβιϋπεη ηελ ζϋζπηζε ζεκειησδψλ θαλφλσλ, ηελ ιάςε πξνιεπηηθψλ κϋηξσλ θαη ηελ θαζηϋξσζε θξηηεξέσλ, πξνδηαγξαθψλ φξσλ θαη κεραληζκψλ, απνζθνπψληαο ζηελ απνηξνπά ηεο ππνβϊζκηζεο ηεο πνηφηεηαο ηνπ θπζηθνχ πδϊηηλνπ θαη ρεξζαένπ πεξηβϊιινληνο απφ αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο, κε απψηεξν ζηφρν ηελ βειηέσζε ηνπ βηνηηθνχ επηπϋδνπ ηνπ αλζξψπνπ. 53 Ο Ν1650/1986 ηξνπνπνηάζεθε κε ηνλ Ν3010/ πξνθεηκϋλνπ λα ελαξκνληζηεέ κε ηηο Οδεγέεο 97/11ΔΔ θαη 96/61/ΔΔ ζρεηηθϊ κε ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο απφ Ϋξγα θαη δξαζηεξηφηεηεο πνπ επηθϋξνπλ δπζκελεέο επηπηψζεηο ζε απηφ. Ζ δφκεζε ηνπ πεξηερνκϋλνπ ηνπ, απνδεηθλχεη ηελ πξνζπϊζεηα θσδηθνπνέεζεο δηϊζπαξησλ δηαηϊμεσλ κε ηελ ζπκπιάξσζε λϋσλ πνπ ξπζκέδνπλ ζϋκαηα αζηηθνχ ζρεδηαζκνχ, πξνβιϋπνπλ φξνπο γηα ηελ έδξπζε θαη εγθαηϊζηαζε βηνκεραληθψλ κνλϊδσλ, ηελ δηαρεέξηζε ζηεξεψλ θαη πγξψλ απνβιάησλ, ηελ θαζηϋξσζε θαη επηκεξηζκφ αξκνδηνηάησλ απφ ην ζηϊδην ηεο πινπνέεζε Ϋσο θαη ηνλ Ϋιεγρν ησλ δξαζηεξηνηάησλ πνπ επεξεϊδνπλ ην θπζηθφ πεξηβϊιινλ. Δπέζεο, αλ θαη ζε πεξηνξηζκϋλν αξηζκφ δηαηϊμεσλ, εηζϊγεη λϋα εξγαιεέα πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο, φπσο θφξνπο, ηϋιε ά ρξάζε ηεο εθϊζηνηε θαιχηεξεο δηαζϋζηκεο θαη νηθνλνκηθϊ εθηθηάο ηερλνινγέαο θαη επηβϊιιεη θαηϊ ην ζρεδηαζµφ λα ιακβϊλνληαη ππφςε νη θνηλσληθϋο, νηθνλνκηθϋο, ηερληθϋο, πεξηβαιινληηθϋο θαη ελ γϋλεη νη εηδηθϋο ζπλζάθεο ηεο πεξηνράο. (Ϊξζξν 12, παξ.3) Δηδηθφηεξα ν Νφκνο δνκεέηαη απφ 3 βαζηθϊ ζθϋιε: o πξνζηαζέα ηνπ ΠεξηβΪιινληνο απφ Έξγα θαη Γξαζηεξηφηεηεο o πξνζηαζέα ηνπ ΠεξηβΪιινληνο απφ ηελ Ρχπαλζε o πξνζηαζέα ηεο θχζεο θαη ηνπ ηνπένπ Πξνζηαζία ηνπ Πεξηβάιινληνο απφ Έξγα θαη Γξαζηεξηφηεηεο Οη δηαηϊμεηο ηνπ πεδένπ απηνχ πξνβιϋπνπλ ηελ ηαμηλφκεζε ησλ Ϋξγσλ ζε 3 θαηεγνξέεο 55 ηεξαξρηθϊ αλϊινγα κε ηνλ βαζκφ επηθηλδπλφηεηαο θαη ην κϋγεζνο ηεο ξχπαλζεο πνπ πξνθαινχλ. Δπέζεο βϊζεη ησλ Ϊξζξσλ ηνπ θεθαιαένπ, γηα ηελ ρσξνζϋηεζε ελφο λϋνπ Ϋξγνπ ά δξαζηεξηφηεηαο, απαηηεέηαη ε ζχληαμε ΜΠΔ θαη θαηφπηλ ε Έγθξηζε Πεξηβαιινληηθψλ Όξσλ (εθεμάο ΔΠΟ) απφ ηνπο Αξκφδηνπο Φνξεέο πνπ νξέδνληαη αλϊινγα κε ηελ θαηεγνξέα ζηελ νπνέα ππϊγεηαη Ϋλα Ϋξγν. 53 χκθσλα κε ην Ϊξζξν 1, θνπφο ηνπ Νφκνπ εέλαη ε ζϋζπηζε ζεκειησδψλ θαλφλσλ θαη ε θαζηϋξσζε θξηηεξέσλ θαη µεραληζµψλ γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο, Ϋηζη ψζηε ν Ϊλζξσπνο, σο Ϊηνµν θαη σο µϋινο ηνπ θνηλσληθνχ ζπλφινπ, αλ δεη ζε Ϋλα πςειάο πνηφηεηαο πεξηβϊιινλ, µϋζα ζην νπνέν λα πξνζηαηεχεηαη ε πγεέα ηνπ θαη λα επλνεέηαη ε αλϊπηπμε ηεο πξνζσπηθφηεηϊο ηνπ. 55 Ζ πξψηε θαηεγνξέα πεξηιακβϊλεη ηα Ϋξγα θαη ηηο δξαζηεξηφηεηεο πνπ ιφγσ ηεο θχζεο ηνπ µκεγϋζνπο ά ηεο Ϋθηαζάο ηνπο εέλαη πηζαλφ λα πξνθαιϋζνπλ ζνβαξνχο θηλδχλνπο γηα ην πεξηβϊιινλ. ηα Ϋξγα θαη ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηεο θαηεγνξέαο απηάο επηβϊιινληαη θαηϊ πεξέπησζε, πϋξα απφ ηνπο γεληθνχο φξνπο θαη ηηο πξνδηαγξαθϋο, εηδηθνέ φξνη θαη πεξηνξηζµνέ γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο. Ζ δεχηεξε θαηεγνξέα πεξηιακβϊλεη Ϋξγα θαη δξαζηεξηφηεηϋο ηνπ, ρσξέο λα πξνθαινχλ ζνβαξνχο θηλδχλνπο ά νριάζεηο πξϋπεη λα ππνβϊιινληαη γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο ζε γεληθϋο πξνδηαγξαθϋο, φξνπο θαη πεξηνξηζκνχο πνπ πξνβιϋπνληαη απφ θαλνληζηηθϋο δηαηϊμεηο. Ζ ηξέηε θαηεγνξέα πεξηιακβϊλεη Ϋξγα θαη δξαζηεξηφηεηεο πνπ πξνθαινχλ ηδηαέηεξα µηθξφ θέλδπλν ά φριεζε ά ππνβϊζκηζε ζην πεξηβϊιινλ. (Ϊξζξν 3, παξϊγξαθνο 2) 29

32 Πξνζηαζία ηνπ Πεξηβάιινληνο απφ ηελ Ρχπαλζε Οη δηαηϊμεηο επηβϊιινπλ ηε ιάςε θαηϊιιεισλ κϋηξσλ θαη πεξηνξηζκψλ γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ εδϊθνπο, ηεο αηκφζθαηξαο, ησλ πδϊηηλσλ πφξσλ απφ ζηεξεϊ θαη ξαδηελεξγϊ απφβιεηα, επηθέλδπλεο νπζέεο θαη παξαζθεπϊζκαηα. Απαηηεέηαη ν θαζνξηζµφο ηεο επηζπκεηάο θαη επηηξεπφκελεο πνηφηεηαο ησλ θπζηθψλ απνδεθηψλ θαζψο θαη ησλ θϊζε εέδνπο επηηξεπφκελσλ εθπνκπψλ απνβιάησλ, ησλ κεζφδσλ θαη ζπρλνηάησλ δεηγκαηνιεςέαο θαη αλϊιπζεο ησλ θαηϊιιεισλ παξακϋηξσλ θαη νξηαθψλ ηηµψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη, ψζηε λα µελ πξνθαιεέηαη ππνβϊζκηζε ηνπ πεξηβϊιινληνο. Κξηηάξηα γηα ηελ εθαξκνγά ηνπ παξαπϊλσ Ϊμνλα θαηεχζπλζεο, απνηεινχλ ε επηζηεκνληθά γλψζε θαη εµπεηξέα, ε ρξάζε ηεο θαιχηεξεο δηαζϋζηµεο θαη νηθνλνµηθϊ εθηθηάο ηερλνινγέαο, ε εμϋηαζε ησλ ηνπηθψλ ζπλζεθψλ θαη ηδηνκνξθηψλ ηνπ πεξηβϊιινληνο θαη ηνπ πιεζπζκνχ, ησλ αλαγθψλ αλϊπηπμεο, θαζψο θαη ησλ πθηζηϊκελσλ ρσξνηαμηθψλ θαη αλαπηπμηαθψλ ζρεδέσλ ( Ϊξζξν 16) Πξνζηαζία ηεο θχζεο θαη ηνπ ηνπίνπ Σα πεξηζζφηεξα Ϊξζξα ηνπ Νφκνπ αθνξνχλ ζηα θξηηάξηα θαη ηηο θαηεγνξέεο ησλ ππφ θάξπμε πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ θαη ηηο ππεξεζέεο ΠεξηβΪιινληνο πνπ ζρεηέδνληαη κε ηελ Γηαρεέξηζε ηνπο. Σα ηειεπηαέα Ϊξζξα ηνπ Νφκνπ ζπκπεξηιακβϊλνπλ ηηο πνηληθϋο θαη αζηηθϋο θπξψζεηο πνπ πξνβιϋπνληαη ζε πεξέπησζε παξαβέαζεο ησλ µϋηξσλ, ησλ απαγνξεχζεσλ, ησλ φξσλ θαη ησλ πεξηνξηζµψλ πνπ επηβϊιινληαη. Απαηηεέηαη ε θαηϊηαμε θϊζε δξαζηεξηφηεηαο ά αλαπηπμηαθνχ Έξγνπ Γεκφζηνπ ά Ηδησηηθνχ θνξϋα, ζε κέα απφ ηηο 3 θαηεγνξέεο,ψζηε λα ππνβιεζεέ ζε γεληθϋο ά εηδηθφηεξεο πξνδηαγξαθϋο, φξνπο θαη πεξηνξηζκνχο πνπ πξνβιϋπνληαη απφ θαλνληζηηθϋο δηαηϊμεηο. Ζ ιεηηνπξγέα λϋσλ, εθζπγρξνληζκϋλσλ εέηε κεηεγθαηεζηεκϋλσλ δξαζηεξηνηάησλ ά Ϋξγσλ, πξνυπνζϋηεη ηε ρνξάγεζε Ϊδεηαο εγθαηϊζηαζεο. Ζ δηαδηθαζέα φκσο απηά πξνυπνζϋηεη ηελ ΔΠΟ ε νπνέα κε ηε ζεηξϊ ηεο πξνυπνζϋηεη ηελ ζχληαμε θαη ππνβνιά ΜΠΔ, 56 ε νπνέα νπζηαζηηθϊ εληνπέδεη θαη αμηνινγεέ ηηο βαζηθϋο επηπηψζεηο ζην πεξηβϊιινλ θαη ηελ εμϋηαζε ελαιιαθηηθψλ ιχζεσλ θαη ππφδεημε ησλ θχξησλ ιφγσλ ηεο επηινγάο ηεο πξνηεηλφκελεο ιχζεο (Ϊξζξν 4). ηα πιαέζηα ηνπ ζηφρνπ γηα ηελ επαηζζεηνπνέεζε θαη ελεξγνπνέεζε ησλ πνιηηψλ ζηα ζϋκαηα πξνζηαζέαο ηνπ πεξηβϊιινληνο κϋζα απφ ζσζηά πιεξνθφξεζε θαη εθπαέδεπζε, επηβϊιιεηαη απφ ην νηθεέν λνκαξρηαθφ ζπκβνχιην, ε ελεκϋξσζε θϊζε πνιέηε θαη ησλ θνξϋσλ εθπξνζψπεζεο γηα ηελ ΜΠΔ. Ο ηξφπνο ελεκϋξσζεο θαζνξέδεηαη κε απφθαζε ηνπ Τπνπξγνχ ΠΔΥΧΓΔ. Γηα λϋα Ϋξγα θαη δξαζηεξηφηεηεο ηεο πξψηεο θαηεγνξέαο απαηηεέηαη πξνϋγθξηζε πνπ αθνξϊ ηελ ρσξνζϋηεζε. Γηα ηα Ϋξγα ηεο δεχηεξεο θαηεγνξέαο ε πξνϋγθξηζε απηά εέλαη δπλεηηθά. ΠξνΫγθξηζε δελ απαηηεέηαη ζηηο βηνκεραληθϋο πεξηνρϋο 57 θαη ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ ε ρσξνζϋηεζε πξνβιϋπεηαη απφ εγθεθξηκϋλν ρσξνηαμηθφ ά πνιενδνκηθφ ά ξπζκηζηηθφ ζρϋδην ά απφ ηηο δψλεο πνπ θαζνξέδνληαη ζην Ϊξζξν 24 «Εψλεο αλϊπηπμεο παξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηάησλ», θαζψο θαη ζηηο βηνκεραληθϋο κεηαιιεπηηθϋο θαη ιαηνµηθϋο πεξηνρϋο πνπ Ϋρνπλ θαζνξηζζεέ ζχµθσλα µε ηελ ηζρχνπζα ζρεηηθά λνµνζεζέα (Ϊξζξν 4, παξ.6). Σν ΤΠΔΥΧΓΔ κπνξεέ απηνηειψο λα δηελεξγεέ ειϋγρνπο γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηεο ηάξεζεο ησλ πεξηβαιινληηθψλ φξσλ ζε νιφθιεξε ηε ρψξα. Δπηπξφζζεηα, εέλαη δπλαηφ λα επηβϊιινληαη 56 Με ην ΠΓ 1180/81 ζεζκνζεηάζεθε γηα πξψηε θνξϊ ε ππνβνιά ΜειΫηεο Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ γηα ηελ εγθαηϊζηαζε νξηζκϋλσλ βηνκεραληθψλ δξαζηεξηνηάησλ. ηε ζπλϋρεηα θαη κεηϊ ηελ Οδεγέα ηνπ πκβνπιένπ 85/337/ΔΟΚ 27 Ηνπλένπ 1985, κε ηνλ Νφκν1650 ν νπνένο ηξνπνπνηάζεθε απφ ηνλ Ν3010/02, ηϋζεθαλ νη πξνδηαγξαθϋο γηα ηελ πεξηβαιινληηθά αδεηνδφηεζε φπσο ηζρχνπλ ζάκεξα. Με κηα ζεηξϊ απφ ΤπνπξγηθΫο ΑπνθΪζεηο, θαζνξέδεηαη Ϋλα εηδηθφ πιαέζην πεξηβαιινληηθάο αμηνιφγεζεο ησλ Ϋξγσλ θαη δξαζηεξηνηάησλ. Ζ Ϋγθξηζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ φξσλ 57 Νφκνο 4458/1965, ΦΔΚ 33, φπσο ηξνπνπνηάζεθε µε ην Νφµν 742/1977, ΦΔΚ

33 ηϋιε 58 ζε βϊξνο ησλ επηρεηξάζεσλ 59 πνπ αζθνχλ δξαζηεξηφηεηεο ά εθηεινχλ Ϋξγα πνπ ππϊγνληαη ζηηο δχν πξψηεο θαηεγνξέεο, πξνθεηκϋλνπ λα θαιπθζνχλ ηα Ϋμνδα θαηαζθεπάο θαη ιεηηνπξγέαο ζπγθεθξηκϋλσλ Ϋξγσλ θαη πξνγξακκϊησλ πξνζηαζέαο ηνπ πεξηβϊιινληνο πνπ πξνβιϋπνληαη απφ ηνπο πεξηβαιινληηθνχο φξνπο θαη εθηεινχληαη απφ ηνπο νξγαληζκνχο ηνπηθάο απηνδηνέθεζεο (Ο.Σ.Α.) ά Ϊιινπο θνξεέο. (Ϊξζξν 6, παξ.4) Πεξηνξηζµνέ θαη κϋηξα θαηϊ θαηεγνξέα θαη πεξηνρά, επηβϊιινληαη ζε πθηζηϊκελα θαη ζε λϋα Ϋξγα θαη δξαζηεξηφηεηεο, πνπ εέλαη πηζαλφ λα ππνβαζκέζνπλ ηελ αηκφζθαηξα. ΔλδΫρεηαη λα δηαθνξνπνηνχληαη αλϊινγα µε ην εέδνο θαη ην κϋγεζνο ησλ Ϋξγσλ ά δξαζηεξηνηάησλ θαη ηε ζεµαζέα ηνπο γηα ηελ εζληθά νηθνλνµέα. Δηδηθφηεξα, φηαλ πξφθεηηαη γηα βηνκεραληθϋο, βηνηερληθϋο, ιαηνµηθϋο, κεηαιιεπηηθϋο, γεσξγνθηελνηξνθηθϋο, εµπνξηθϋο θαη ηνπξηζηηθϋο δξαζηεξηφηεηεο, εγθαηαζηϊζεηο παξαγσγάο ελϋξγεηαο, απαγνξεχεηαη θϊζε εέδνπο θαχζε ά αλνηρηά θσηηϊ, απνζάθεπζε θαη δηαθέλεζε πιηθψλ ρχδελ ά γεληθϊ δξαζηεξηφηεηεο πνπ πξνθαινχλ νζµϋο. ΠξνβιΫπεηαη ε ιάςε κϋηξσλ γηα ηάξεζε απνζηϊζεσλ αζθαιεέαο, εθαξκνγά ηερλνινγέαο αληηξξχπαλζεο, ρξάζε ζπγθεθξηκϋλσλ πξψησλ θαη βνεζεηηθψλ πιψλ θαη θαπζέµσλ, αιιϊ θαη ν θαζνξηζκφο νξηαθψλ ηηµψλ αϋξησλ απνβιάησλ, κεζφδσλ δεηγκαηνιεςηψλ θαη αλαιχζεσλ παξακϋηξσλ θαηαπνιϋκεζεο νζµψλ. Σν ΤΠΔΥΧΓΔ ππνρξενχηαη λα εγθαηαζηάζεη ζε αληηπξνζσπεπηηθϋο ζϋζεηο, εζληθφ δέθηπν ζηαζµψλ, γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηεο πνηφηεηαο ηεο αηκφζθαηξαο. ΔπηπιΫνλ πξνβιϋπεηαη ε ιάςε κϋηξσλ γηα θαζνξηζκφ νξηαθψλ ηηµψλ αϋξησλ απνβιάησλ ζπγθεθξηκϋλα απφ νράκαηα ά κεραλάκαηα, θαζψο θαη ν νξηζκφο ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ θαηαζθεπάο θαη ζπληάξεζεο ησλ νρεκϊησλ ά κεραλεκϊησλ πνπ εηζϊγνληαη ά θαηαζθεπϊδνληαη ζηελ έδηα ά Ϊιιε ρψξα ( Ϊξζξν 8, παξ.2) Οκνέσο θαη γηα ηελ πξνζηαζέα ηεο πνηφηεηαο ησλ πδϊηηλσλ πφξσλ απαηηεέηαη ε αληέζηνηρε εθαξκνγά πεξηνξηζκψλ θαη ιάςε κϋηξσλ φπσο γηα ηνλ θαζνξηζκφ ησλ θαηεπζπληάξησλ ά θαη νξηαθψλ ηηµψλ ραξαθηεξηζηηθψλ παξαµϋηξσλ πνηφηεηαο λεξψλ ά θαη ζηνηρεέσλ πδαηηθνχ νηθνζπζηάκαηνο, κεζφδσλ δεηγκαηνιεςέαο θαη αλϊιπζεο ησλ παξαµϋηξσλ θ.η.ι. Σν ΤΠΔΥΧΓΔ ζρεδέαζε θαη εγθαηϋζηεζε ζε αληηπξνζσπεπηηθϋο ζϋζεηο εζληθφ δέθηπν ζηαζµψλ µκϋηξεζεο ησλ παξαµϋηξσλ ηεο πνηφηεηαο ησλ λεξψλ (Ϊξζξν 9). Γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ εδϊθνπο, θαζνξέδνληαη ηα κϋηξα θαη νη ηξφπνη πξνζηαζέαο ησλ εδαθψλ απφ επηδάκηεο αλζξψπηλεο παξεκβϊζεηο. (δηϊβξσζε, Ϋιιεηςε αεξηζµνχ, απνμάξαλζε, ππεξγάξαλζε, θαηαζηξνθά δνµάο, αιϊησζε, απνθϊιπςε δπζκελψλ νξηδφλησλ, ρεµηθά εμϊληιεζε, ππεξιέπαλζε ά αθαηϊιιειε ιέπαλζε, πξνζζάθε ηνμηθψλ νπζηψλ απφ ηε ρξάζε ιηπαζκϊησλ θαη θπηνθαξκϊθσλ, γηα ηε δηαηάξεζε θαη αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηϊο ηνπο) ( Ϊξζξν 11, παξ.1) Όζνλ αθνξϊ ζηε δηαρεέξηζε ησλ απνβιάησλ, νη ρψξνη πνπ επηηξϋπεηαη ε ηειηθά δηϊζεζε ηνμηθψλ θαη επηθέλδπλσλ απνβιάησλ θαζνξέδνληαη κε ΚΤΑ θαη γλψκε ησλ ΟΣΑ, ελψ κε απφθαζε ηνπ νηθεένπ ΝνκΪξρε θαη χζηεξα απφ γλψµε ησλ Ο.Σ.Α. θαζνξέδνληαη νη ρψξνη γηα ηελ ηειηθά δηϊζεζε ζηεξεψλ απνβιάησλ 60 ( Ϊξζξν 11, παξ. 2). Απαγνξεχεηαη ε αλεμϋιεγθηε απφξξηςε ζηεξεψλ απνβιάησλ εληφο ά εθηφο αζηηθψλ πεξηνρψλ θαη ζε νπνηνδάπνηε θπζηθφ απνδϋθηε ( Ϊξζξν 12, παξ.5). Μπνξεέ λα επηβϊιιεηαη, θαηϊ πεξέπησζε, ά ρξάζε θπζηθψλ ιηπαληηθψλ νπζηψλ ά κϋζσλ γηα ηελ πξνζηαζέα δψσλ θαη θπηψλ απφ αζζϋλεηεο θαη πεξηνξηζµνέ ά 58 Σα ηϋιε απηϊ θαζνξέδνληαη αλϊινγα µε ην µϋγεζνο, ην ξππαληηθφ θνξηέν θαη ηελ πνζφηεηα ησλ απνβιάησλ ηνπ Ϋξγνπ ά ηεο δξαζηεξηφηεηαο. 59 χκθσλα κε ηελ παξϊγξαθν 2 ηνπ Ϊξζξνπ 13 Δπηρεηξάζεηο πνπ παξϊγνπλ θαη εηζϊγνπλ πξντφληα πνπ πξνθαινχλ ηδηαέηεξα πξνβιάκαηα δηαρεέξηζεο ησλ ζηεξεψλ απνβιάησλ ηνπο θαη ηδέσο αλαθχθισζεο κπνξεέ λα επηβαξχλνληαη κε εηδηθφ ηϋινο ην νπνέν πεξηϋξρεηαη ζηνπο Ο.Σ.Α. γηα µειϋηεο θαη Ϋξγα δηϊζεζεο εηδηθψλ ζηεξεψλ απνβιάησλ. 60 ηελ αξκνδηφηεηα ησλ παξαπϊλσ, ππϊγεηαη θαη ε απφθαζε ηνπ θαζνξηζκνχ ηνπ ρψξνπ, ε δηϊζεζε ζηεξεψλ απνβιάησλ απφ µκεηαιιεπηηθϋο ά ιαηνµηθϋο δξαζηεξηφηεηεο µϋζα ζηνπο µκεηαιιεπηηθνχο ά ιαηνµηθνχο ρψξνπο γέλεηαη ζχµθσλα µε ηελ ηζρχνπζα λνµνζεζέα. 31

34 απαγνξεχζεηο ζηελ παξαγσγά, εηζαγσγά θαη εµπνξέα θπηνθαξκϊθσλ θαη ιηπαζκϊησλ πνπ δεκηνπξγνχλ θέλδπλν ξχπαλζεο 61 (Ϊξζξν 11, παξ.3). Γεληθεχνληαο, ζηα πιαέζηα ηεο αεηθφξνπ αλϊπηπμεο, ε πεξηβαιινληηθά αδεηνδφηεζε απνηειεέ αλαγθαέα θαη ππνρξεσηηθά δηαδηθαζέα γηα ηελ Ϊζθεζε δξαζηεξηνηάησλ ά θαηαζθεπά Ϋξγσλ θαη ζπληζηϊ Ϋλα απφ ηα βαζηθφηεξα εξγαιεέα γηα ηελ αληηκεηψπηζε δπζκελψλ επηπηψζεσλ ζην πεξηβϊιινλ, κε απψηεξν ζηφρν ηελ ιάςε πξνιεπηηθψλ κϋηξσλ γηα ηελ απνηξνπά νπνηαζδάπνηε κνξθάο ξχπαλζεο. χκθσλα κε ην Ϊξζξν 18, παξϊγξαθν 3 ηνπ Νφκνπ, πξνβιϋπεηαη ν ραξαθηεξηζκφο πϋληε θαηεγνξηψλ πεξηνρψλ σο εμάο: o ΠεξηνρΫο απφιπηεο πξνζηαζέαο ηεο θχζεο o ΠεξηνρΫο πξνζηαζέαο ηεο θχζεο o ΔζληθΪ πϊξθα 62 (ζπκπεξηιακβαλνκϋλσλ ζαιϊζζησλ πϊξθσλ ά εζληθψλ δξπκψλ) o Πξνζηαηεπφκελνη θπζηθνέ ζρεκαηηζκνέ (π.ρ. δϋληξα, ζπζηϊδεο δϋληξσλ θαη ζϊκλσλ, θπζηθνέ θξϊρηεο, θαηαξξϊρηεο, πεγϋο, θαξϊγγηα, χθαινη, ζπειηϋο, βξϊρνη, απνιηζσκϋλα δϊζε, δϋληξα ά ηκάκαηϊ ηνπο, παιαηνληνινγηθϊ επξάκαηα, θνξαιιηνγελεέο θαη γεσκνξθνινγηθνέ ζρεκαηηζκνέ). ε απηάλ ηελ θαηεγνξέα εληϊζζνληαη θαη ηα κλεκεέα ηεο θχζεο, πξνζηαηεπφκελα ηνπέα θαη ζηνηρεέα ηνπ ηνπένπ (φπσο αηζζεηηθφ δϊζνο, ηνπέν Ϊγξηαο θχζεο) o ΠεξηνρΫο νηθναλϊπηπμεο πνπ ζπγθξνηνχλ εθηεηακϋλεο πεξηνρϋο πνπ κπνξνχλ λα πεξηιακβϊλνπλ ρσξηϊ ά νηθηζκνχο. (Γηα εθηελϋζηεξε πεξηγξαθά ησλ ραξαθηεξηζκψλ, βιϋπε παξϊξηεκα Η,Β ) Ο Νφκνο απνζθνπεέ ζηελ πξνζηαζέα θαη δηαηάξεζε ησλ παξαπϊλσ πεξηνρψλ, ψζηε λα δηαζθαιέδνληαη νη θπζηθϋο δηεξγαζέεο, ε απνδνηηθφηεηα ησλ θπζηθψλ πφξσλ, ε ηζνξξνπέα θαη ε εμϋιημε ησλ νηθνζπζηεκϊησλ θαζψο θαη ε πνηθηινκνξθέα, ε ηδηαηηεξφηεηα ά ε κνλαδηθφηεηϊ ηνπο. ηηο νξηνζεηεκϋλεο πεξηνρϋο ππφ θαζεζηψο πξνζηαζέαο παξνπζηϊδνληαη δψλεο ζηηο νπνέεο νη αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο θιηκαθψλνληαη, απφ ηηο δψλεο φπνπ απαγνξεχεηαη θϊζε δξαζηεξηφηεηα θαη απνηεινχλ ηνπο ππξάλεο πξνζηαζέαο, θηϊλνληαο κϋρξη ηηο επξχηεξεο πεξηνρϋο πνπ ηηο πεξηβϊιινπλ (πεξηνρϋο νηθναλϊπηπμεο) φπνπ πξνβιϋπεηαη ε αλϊπηπμε νηθνλνκηθψλ δξαζηεξηνηάησλ θπξέσο κε ηελ κνξθά άπησλ κνξθψλ ελαιιαθηηθνχ ηνπξηζκνχ, ηνπηθψλ βηνηερληθψλ εθαξκνγψλ θαη αγξνηηθψλ αζρνιηψλ. ΛεπηνκεξΫζηεξα, ε ζπγθεθξηκϋλε δσλνπνέεζε ηνπ θπζηθνχ ρψξνπ, ζπλέζηαηαη ζηελ δηακφξθσζε ηξηψλ θπξέαξρσλ δσλψλ επϋκβαζεο ζηελ επξχηεξε πεξηνρά φπνπ εκθαλέδεηαη ην επαέζζεην νηθνζχζηεκα. Γειαδά θαζνξέδνληαη κϋηξα θαη πεξηνξηζκνέ εθηφο ησλ πεξηνρψλ απφιπηεο πξνζηαζέαο θαη ζε γεηηνληθϋο εθηϊζεηο. 61 ΔηδηθΪ γηα ηα ζηεξεϊ απφβιεηα απφ κεηαιιεπηηθϋο δξαζηεξηφηεηεο, ππφρξενη θνξεέο δηαρεέξηζεο ηνπο ζε ιαηνµηθνχο ρψξνπο εέλαη απηνέ πνπ Ϋρνπλ ην δηθαέσµα εθκεηϊιιεπζεο ηνπ νξπθηνχ ζηνπο ρψξνπο απηνχο (Ϊξζξν 12, παξ.4). ΠξΫπεη λα ζπληϊζζνπλ ζρϋδην γηα ηνλ ηξφπν ιάςεο θαηϊιιεισλ µϋηξσλ γηα ηνλ πεξηνξηζµφ ησλ ζηεξεψλ απνβιάησλ, ηελ εθαξκνγά κεζφδσλ γηα ηελ αλαθχθισζε θαη ηελ επεμεξγαζέα ηνπο, ηε ιάςε απφ απηϊ πξψησλ πιψλ θαη ελϋξγεηαο θαη γηα θϊζε Ϊιιε κϋζνδν επαλαρξεζηκνπνέεζεο ηνπο.(ϊξζξν 12, παξ.4) Καη γηα ηα απφβιεηα πνπ δεκηνπξγνχληαη απφ κϋζα κεηαθνξϊο, πθέζηαληαη δηϊηαμε πνπ πξνβιϋπεη ηελ απαγφξεπζε ρξάζεο νξηζκϋλσλ ηχπσλ ζπζθεπαζέαο πξντφλησλ, εθφζνλ ιφγσ ηνπ πιηθνχ θαηαζθεπάο ηνπ φγθνπ ά ηεο πνζφηεηϊο ηνπο, εέλαη αδχλαηε ε αλαθχθισζά ηνπο. Μπνξεέ λα επηβϊιιεηαη απαγφξεπζε ηεο δηαθάµηζεο ηϋηνησλ πξντφλησλ ά λα ηέζεληαη πεξηνξηζµνέ γηα ην πιηθφ θαη ηα ινηπϊ ραξαθηεξηζηηθϊ ηεο ζπζθεπαζέαο θαζψο επέζεο θαη πξνζεζκέα ζπκκφξθσζεο ( Ϊξζξν 13, παξ.1) 62 Ο ραξαθηεξηζκφο πεξηνρψλ σο εζληθϊ πϊξθα απνζθνπεέ ζηε δηαθχιαμε ηεο θπζηθάο θιεξνλνκηϊο θαη ζηε δηαηάξεζε ηεο νηθνινγηθάο ηζνξξνπέαο επξχηεξσλ πεξηνρψλ ηεο ρψξαο κε παξϊιιειε παξνρά ζην θνηλφ δπλαηνηάησλ πεξηβαιινληηθάο εθπαέδεπζεο θαη θπζηνιαηξηθψλ δξαζηεξηνηάησλ. ηα εζληθϊ πϊξθα επηηξϋπεηαη λα εθηεινχληαη Ϋξγα, λα γέλνληαη Ϋξεπλεο θαη λα αζθνχληαη δξαζηεξηφηεηεο, θπξέσο παξαδνζηαθνχ ραξαθηάξα, κε ηνπο φξνπο θαη πεξηνξηζκνχο πνπ θαζνξέδνληαη εηδηθφηεξα απφ ηνλ νηθεέν θαλνληζκφ ιεηηνπξγέαο θαη δηαρεέξηζεο.(ϊξζξν 19, παξ.3) 32

35 Ζ 1 ε δψλε απνηειεέ ηνλ ππξάλα πξνζηαζέαο (πεξηνρϋο απφιπηεο πξνζηαζέαο), ε 2 ε δψλε απνηειεέ ηελ κεηαβαηηθά φπνπ νη επεκβϊζεηο εέλαη δηαθξηηϋο θαη δεκηνπξγνχλ κηα βαζκηαέα κεηϊβαζε απφ ηελ απζηεξά πξνζηαζέα ζηελ εληεηλφκελε ρξάζε ηνπ ρψξνπ (ΠεξηνρΫο πξνζηαζέαο ηεο θχζεο,δζληθϊ πϊξθα, Πξνζηαηεπφκελνη θπζηθνέ ζρεκαηηζκνέ, πξνζηαηεπφκελα ηνπέα θαη ζηνηρεέα ηνπ ηνπένπ) θαη ε 3 ε ε πεξηθεξεηαθά δψλε ζηελ νπνέα ιακβϊλνπλ ρψξα νη πεξηζζφηεξεο αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο (ΠεξηνρΫο νηθναλϊπηπμεο). ΔηδηθΪ ζε απηάλ ηελ δψλε επηδηψθεηαη ε ελέζρπζε ησλ παξαδνζηαθψλ αζρνιηψλ θαη δξαζηεξηνηάησλ. πλεπψο, επηηξϋπεηαη ε Ϊζθεζε κηθξάο θιέµαθαο παξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηάησλ, νη νπνέεο πξνζαξκφδνληαη ζην θπζηθφ πεξηβϊιινλ θαη ηελ ηνπηθά αξρηηεθηνληθά. Ηδηαέηεξα ελζαξξχλνληαη ε αλϊπηπμε ηνπ αγξνηνπξηζκνχ µε ρξεζηκνπνέεζε αγξνηηθψλ θαηνηθηψλ, μελψλσλ, θϊκπηλγθ θαη Ϊιισλ θαηαζθεπψλ. ΒηνκεραληθΫο δξαζηεξηφηεηεο εέλαη δπλαηφ λα επηηξϋπνληαη, εθ φζνλ επλννχλ ηελ νηθνλνµηθά αλαδσνγφλεζε ησλ αγξνηηθψλ πεξηνρψλ θαη δελ πξνθαινχλ ππνβϊζκηζε ηνπ πεξηβϊιινληνο αζπκβέβαζηε µε ην ραξαθηάξα ησλ πεξηνρψλ απηψλ 63 (Ϊξζξν 19, παξ.5). Με ΠΓ νξέδεηαη ν ραξαθηεξηζκφο θαη ε έδξπζε πξνζηαηεπφκελεο πεξηνράο πνπ πξνυπνζϋηεη φκσο ηε ζχληαμε ΜΠΔ γηα ηελ ηεθκεξέσζε ηεο ζεµαζέαο ηνπ πξνζηαηεπηϋνπ αληηθεηκϋλνπ θαη ηε ζθνπηκφηεηα ησλ πξνηεηλφκελσλ µϋηξσλ πξνζηαζέαο. Ζ Ϋγθξηζε ηεο γέλεηαη κε απφθαζε ηνπ Τπνπξγνχ ΠΔΥΧΓΔ. ην ηξέην ζθϋινο ηνπ θεέκελνπ Νφκνπ, αλαπηχζζνληαη δηαηϊμεηο κε ξπζκέζεηο ζρεηηθϋο κε απνδεκηψζεηο. χκθσλα κε ηελ παξϊγξαθν 1 ηνπ Ϊξζξνπ 22 πεξέ νηθνλνκηθψλ ξπζκέζεσλ, πξνβιϋπεηαη απνδεκέσζε ησλ ζηγφκελσλ απφ πεξηπηψζεηο πνπ νη επηβαιιφκελνη φξνη, πεξηνξηζµνέ θαη απαγνξεχζεηο εέλαη εμαηξεηηθϊ επαρζεέο, µε απνηϋιεζµα λα παξαθσιχεηαη ππϋξµεηξα ε Ϊζθεζε ησλ εμνπζηψλ πνπ απνξξϋνπλ απφ ηελ θπξηφηεηα ηεο ηδηνθηεζέαο. ηνλ ζηγφκελν δέλεηαη ην δηθαέσκα χζηεξα απφ αέηεζε, λα αληαιιϊμεη ηδησηηθϋο εθηϊζεηο µε εθηϊζεηο ηνπ εµνζένπ, ά λα ηνπ παξαρσξεζνχλ θαηϊ ηε ρξάζε δεµφζηεο εθηϊζεηο ζε θεέκελεο πεξηνρϋο γηα αλϊινγε ρξάζε, ε κεηαθνξϊ ζπληειεζηά δφµεζεο ζε Ϊιιε ηδηνθηεζέα θ.α. Γηα πιηθϋο δεµηϋο πνπ πξνθαινχληαη ζε γεσξγηθϋο, θηελνηξνθηθϋο ά Ϊιιεο αγξνηηθϋο εθκεηαιιεχζεηο ά εγθαηαζηϊζεηο ά ζε αιηεπηηθϊ εξγαιεέα απφ εέδε ηεο Ϊγξηαο παλέδαο πνπ Ϋρνπλ ραξαθηεξηζζεέ, ζχµθσλα µε ηηο δηαηϊμεηο ηνπ Ϊξζξνπ 20, σο ζπϊληα ά απεηινχµελα µε εμαθϊληζε, κπνξνχλ λα ρνξεγνχληαη, µε απφθαζε ηνπ Τπνπξγνχ Γεσξγέαο, απνδεκηψζεηο, επηδνηάζεηο ά Ϊιιεο θαηϊ πεξέπησζε παξνρϋο. Ζ εθηέµεζε ησλ δεµηψλ γέλεηαη απφ ηελ αξµφδηα ππεξεζέα ηνπ Τπνπξγεένπ Γεσξγέαο, Κηελνηξνθέαο θαη αζψλ ηνπ έδηνπ ππνπξγεένπ ά απφ Ϊιιεο πεγϋο ρξεκαηνδφηεζεο. ΔπηηξΫπεηαη ε αλαγθαζηηθά απαιινηξέσζε ηδησηηθψλ εθηϊζεσλ ππϋξ ηνπ εµνζένπ, σο ζθνπφο δεµφζηαο σθϋιεηαο εθ φζνλ εέλαη απνιχησο αλαγθαέα γηα ηελ επέηεπμε ηνπ ζθνπνχ πεξέ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ. Ζ απαιινηξέσζε θεξχζζεηαη µε KYA & ζπλνδεχεηαη απφ µειϋηε αλαγθαηφηεηαο ηεο απαιινηξέσζεο. Ζ απαιινηξέσζε ζπληειεέηαη µε ηελ επηµϋιεηα ηεο αξµφδηαο ππεξεζέαο ηνπ Τπνπξγεένπ Γεσξγέαο, ε νπνέα βαξχλεηαη µε ηελ θαηαβνιά ηεο απνδεµέσζεο θαη ησλ Ϊιισλ δαπαλψλ. Σν Ϊξζξν 24 ηνπ Νφκνπ πεξηγξϊθεη ηηο δηαδηθαζέεο, πξνυπνζϋζεηο θαη θαλνληζκνχο δηαρεέξηζεο πνπ αθνξνχλ ζε εθηϊζεηο πξφζθνξεο γηα ηελ αλϊπηπμε βηνκεραληθψλ, κεηαιιεπηηθψλ, ιαηνµηθψλ ά ηνπξηζηηθψλ δξαζηεξηνηάησλ ά γηα αγξνηηθά εθκεηϊιιεπζε, νπφηε θαη 63 Αλ µηα επηρεέξεζε ά δξαζηεξηφηεηα πξνθαιεέ ξχπαλζε ά Ϊιιε ππνβϊζκηζε ηνπ πεξηβϊιινληνο, επηβϊιιεηαη πξνζσξηλά απαγφξεπζε ηεο ιεηηνπξγέαο ηεο Ϋσο λα ιεθζνχλ ηα θαηϊιιεια κϋηξα ψζηε λα απνηξϋπεηαη ε ξχπαλζε ά ε ππνβϊζκηζε. Μπνξεέ επέζεο λα επηβιεζεέ ε νξηζηηθά δηαθνπά ηεο ιεηηνπξγέαο ηεο, αλ ε επηρεέξεζε ά ε δξαζηεξηφηεηα παξαιεέπεη λα ζπκκνξθσζεέ πξνο ηα ππνδεηθλπφκελα κϋηξα ά αλ ε ιάςε απνηειεζκαηηθψλ µϋηξσλ εέλαη αλϋθηθηε. Ζ δηαθνπά επηβϊιιεηαη µε απφθαζε ηνπ νηθεένπ ΝνκΪξρε. Με απφθαζε ηνπ νξγϊλνπ πνπ επϋβαιε ηελ απαγφξεπζε ιεηηνπξγέαο ηεο επηρεέξεζεο ά δξαζηεξηφηεηαο κπνξεέ, ζε θϊζε πεξέπησζε, λα αέξεηαη ε απαγφξεπζε απηά, αλ ε επηρεέξεζε ά ε δξαζηεξηφηεηα ιϊβεη απνηειεζκαηηθϊ κϋηξα, ψζηε λα παχζεη νξηζηηθϊ ε ξχπαλζε ά ππνβϊζκηζε ηνπ πεξηβϊιινληνο ( Ϊξζξν 30, παξ.3) 33

36 ελδεέθλπληαη γηα εθαξκνγά απνθιεηζηηθάο ρξάζεο πνπ ζεκαέλεη απαγφξεπζε θϊζε Ϊιιεο δξαζηεξηφηεηαο, εθηφο απφ εθεέλε ε νπνέα απνδέδεη ραξαθηεξηζκφ δψλεο θχξηαο ρξάζεο. 64 Έλα απφ ηα νπζηψδε κϋξε ηεο Πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο ζπλέζηαηαη ζηνλ Ϋιεγρν ηνπ ζπλφινπ ησλ δηαδηθαζηψλ θαη ησλ ζηνηρεέσλ πνπ ζρεηέδνληαη κε Ϋξγα θαη δξαζηεξηφηεηεο πνπ επεξεϊδνπλ ην θπζηθφ πεξηβϊιινλ. Ο Νφκνο επηβϊιεη ηελ ζπγθξφηεζε Κιηµαθέσλ ΔιΫγρνπ Πνηφηεηαο ΠεξηβΪιινληνο (Κ.Δ.Π.Π.Δ.) κε απφθαζε ηνπ νηθεένπ ΝνκΪξρε απφ ην πξνζσπηθφ ηεο λνκαξρέαο. Σα θιηκϊθηα ζηειερψλνληαη θαη απφ ππαιιάινπο ηεο αξµφδηαο ππεξεζέαο ηνπ ΤΠΔΥΧΓΔ. Δπέζεο κπνξνχλ λα ζπκκεηϋρνπλ θαη εθπξφζσπνη ησλ ΟΣΑ, ζηελ πεξηνρά ησλ νπνέσλ γέλεηαη ν Ϋιεγρνο. Σα θιηµϊθηα ειϋγρνπλ ηελ ηάξεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ φξσλ θαη γεληθϊ ηελ εθαξκνγά ηεο λνµνζεζέαο γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο.. Γηελεξγνχλ απηνςέα ζε εγθαηαζηϊζεηο ά δξαζηεξηφηεηεο ηδέσο φηαλ πηζαλνινγεέηαη φηη ε ιεηηνπξγέα ηνπο ππνβαζκέδεη ην πεξηβϊιινλ, θϊλνπλ ηηο απαξαέηεηεο ζπζηϊζεηο θαη ππνδεέμεηο γηα ηα θαηϊιιεια λα ιεθζνχλ κϋηξα, ζπληϊζζνπλ ζρεηηθά Ϋθζεζε θαη εηζεγνχληαη ηηο επηβαιιφκελεο θπξψζεηο. Ζ ηαθηηθά δεκνζέεπζε πιεξνθνξηψλ θαη ζηνηρεέσλ ζρεηηθϊ µε ηνπο δηελεξγνχκελνπο ειϋγρνπο θαη ηηο επηβαιιφκελεο θπξψζεηο απνηειεέ ππνρξεσηηθά πξϊμε ησλ αξκφδησλ ειεγθηηθψλ αξρψλ (Ϊξζξν 26). Με θπιϊθηζε ηξηψλ κελψλ Ϋσο δχν Ϋηε θαη ρξεµαηηθά πνηλά ηηκσξεέηαη φπνηνο πξνθαιεέ ξχπαλζε ά ππνβαζκέδεη ην πεξηβϊιινλ, µε πξϊμε ά παξϊιεηςε πνπ αληηβαέλεη ζηηο δηαηϊμεηο ηνπ λφµνπ απηνχ ά ησλ θαη εμνπζηνδφηεζά ηνπ εθδηδφκελσλ δηαηαγκϊησλ θαη ππνπξγηθψλ ά λνκαξρηαθψλ απνθϊζεσλ, ά αζθεέ δξαζηεξηφηεηα ά επηρεέξεζε ρσξέο ηελ απαηηνχκελε ζχµθσλα µε ηηο δηαηϊμεηο ηνπ λφµνπ απηνχ ά ησλ θαη εμνπζηνδφηεζά ηνπ εθδηδνκϋλσλ δηαηαγκϊησλ θαη ππνπξγηθψλ ά λνκαξρηαθψλ απνθϊζεσλ, Ϊδεηα ά Ϋγθξηζε ά ππεξβαέλεη ηα φξηα ηε Ϊδεηαο ά Ϋγθξηζεο πνπ ηνπ Ϋρεη ρνξεγεζεέ θαη ππνβαζκέδεη ην πεξηβϊιινλ 65 (Ϊξζξν 16). Νόκνο 2742/1999 (ΦΔΚ 207 Α / ) «Υσξνηαμηθόο ρεδηαζκόο θαη Αεηθόξνο Αλάπηπμε θαη άιιεο δηαηάμεηο» Αλ θαη φπσο πεξηγξϊθεθε παξαπϊλσ, ε δεκηνπξγέα πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ εέρε ζεζκνζεηεζεέ απφ ην 1986 κε ην Νφκν 1650, εληνχηνηο κε ηνλ Ν. 2742/99 (ΦΔΚ 207Α/ ) ζπκπιεξψζεθαλ νη αζϊθεηεο θαη ηα θελϊ ηνπ Νφκνπ θαη θαζνξέζηεθε ην πιαέζην ηεο δηνέθεζεο θαη δηαρεέξηζεο 66 πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ. Ο Νφκνο 2742/1999 πεξηιακβϊλεη νξηζκϋλεο απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο ξπζκηζηηθϋο δηαηϊμεηο ζην πεδέν ησλ πεξηνρψλ ππφ θαζεζηψο πξνζηαζέαο. Πξφθεηηαη γηα ηελ εθαξκνγά Γηαρεηξηζηηθάο Πνιηηηθάο ζηηο ΔιιεληθΫο Πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο θαη ηελ δεκηνπξγέα ΦνξΫσλ Γηαρεέξηζεο. Δηδηθφηεξα, ην πϋκπην θεθϊιαην ηνπ θεέκελνπ Νφκνπ Ϋρεη σο αληηθεέκελν ηελ Γηνέθεζε θαη Γηαρεέξηζε Πξνζηαηεπφκελσλ Πεξηνρψλ μεθηλψληαο απφ ην Ϊξζξν 15 κε ην νπνέν ξπζκέδεηαη ε δηαδηθαζέα 64 Ο ραξαθηεξηζµφο πεξηνρψλ ά εθηϊζεσλ σο δσλψλ αλϊπηπμεο παξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηάησλ θαη ε νξηνζϋηεζά ηνπο γέλνληαη µε πξνεδξηθφ δηϊηαγµα, πνπ εθδέδεηαη µε πξφηαζε ηνπ Τπνπξγνχ ΠεξηβΪιινληνο, Υσξνηαμέαο θαη εµνζέσλ Έξγσλ θαη ηνπ θαηϊ πεξέπησζε, αξµφδηνπ ππνπξγνχ, ζε εθαξκνγά πεξηθεξεηαθνχ ά λνκαξρηαθνχ ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζµνχ ά ηνµεαθάο ρσξνηαμηθάο θαη αλαπηπμηαθάο κειϋηεο, κεηϊ απφ γλψµε ηνπ νηθεένπ λνκαξρηαθνχ ζπκβνπιένπ. Με ην έδην πξνεδξηθφ δηϊηαγµα ζεζπέδνληαη νη παξαπϊλσ εηδηθνέ φξνη θαη πεξηνξηζµνέ, θαζνξέδεηαη ην πεξηερφκελν θαη ε δηαδηθαζέα Ϋθδνζεο ηνπ εηδηθνχ θαλνληζµνχ δηαρεέξηζεο θαη ιεηηνπξγέαο θαη ε αξµφδηα γηα ηελ εθαξκνγά ηνπ ππεξεζέα θαη ξπζµέδεηαη θϊζε ιεηηνπξγέα. ( παξαγ. 4 Ϊξζξν 24) 65 ηηο ελϋξγεηεο θπξψζεσο πεξηιακβϊλεηαη ε θαηϊζρεζε ησλ εξγαιεέσλ ά κϋζσλ πνπ ρξεζηκνπνηάζεθαλ γηα ηελ παξϊλνµε ζχιιεςε, ζαλϊησζε, ηξαπκαηηζκφ ά ζπιινγά ησλ πξνζηαηεπφκελσλ εηδψλ, ε αθαέξεζε ηεο Ϊδεηαο θπλεγηνχ ά αιηεέαο ηνπ παξαβϊηε γηα ρξνληθφ δηϊζηεµα απφ ηξεηο κάλεο Ϋσο ηξέα Ϋηε. ε πεξέπησζε ππνηξνπάο ε αθαέξεζε ηεο Ϊδεηαο επηβϊιιεηαη νξηζηηθϊ. 66 Ϊξζξα ηνπ Κεθαιαένπ Δ φπνπ πξνζδηνξέδνληαη νη θνξεέο πνπ κπνξνχλ λα αλαιϊβνπλ ηε δηαρεέξηζε κηαο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνράο θαη πεξηγξϊθνληαη αλαιπηηθϊ νη αξκνδηφηεηεο θαη νη ππνρξεψζεηο ηνπο, θαζψο θαη νη πφξνη πνπ κπνξνχλ απηνέ λα εθκεηαιιεπηνχλ. 34

37 έδξπζεο ΦνξΫσλ Γηαρεέξηζεο ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ, θαζψο θαη ηηο αξκνδηφηεηεο θαη ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγέαο ηνπο. Οη Φνξεέο Γηαρεέξηζεο εέλαη θνηλσθεινχο ραξαθηάξα, κε Ϋδξα κϋζα ά θνληϊ ζηα πξνζηαηεπφκελα αληηθεέκελα, επνπηεχεηαη απφ ηνλ Τπνπξγφ ΠΔΥΧΓΔ θαη δηνηθεέηαη απφ επηακειϋο Ϋσο ελδεθακειϋο δηνηθεηηθφ ζπκβνχιην ην νπνέν ζπγθξνηεέηαη απφ Ϋλαλ επηζηάκνλα κε απνδεδεηγκϋλε γλψζε θαη εκπεηξέα ζηα πεξηβαιινληηθϊ ζϋκαηα, εθπξφζσπνπο ησλ ππνπξγεέσλ ΠΔΥΧΓΔ, Γεσξγέαο, ΑλΪπηπμεο θαη εθπξφζσπνπο ηεο ηνπηθάο απηνδηνέθεζεο (ΠεξηθΫξεηεο, Ννκαξρέεο. Γάκνη), ελψ πξνβιϋπεηαη θαη ε ζπκκεηνρά εθπξνζψπνπ πεξηβαιινληηθάο νξγϊλσζεο πνπ δξαζηεξηνπνηεέηαη ζηελ πεξηνρά κε φξην ζεηεέαο 3 ρξφληα 67. Δμνπζηνδνηνχληαη κε δηϊθνξεο αξκνδηφηεηεο 68 θαη επζχλεο πνπ πεξηιακβϊλνπλ ηελ εθπφλεζε δηαρεηξηζηηθψλ ζρεδέσλ κε πεληαεηά ηζρχ θαη κειεηψλ, θαηϊξηηζε θαλνληζκψλ ιεηηνπξγέαο, παξαθνινχζεζε θαη εθηέκεζε ηεο εθαξκνγάο ησλ θαλνληζκψλ (αλαθϋξνληαη ζην Ϊξζξν 18 παξαγ.5 ηνπ Νφκνπ 1650/1986 φπσο ηξνπνπνηεέηαη κε ηνλ Νφκν απηφλ), Ϋιεγρν ησλ παξεκβϊζεσλ ζηηο πεξηνρϋο, γλσκνδφηεζε γηα ηελ πξνϋγθξηζε ρσξνζϋηεζεο θαη Ϋγθξηζεο πεξηβαιινληηθψλ φξσλ ησλ Έξγσλ ά δξαζηεξηνηάησλ πνπ εκπέπηνπλ ζηηο πεξηνρϋο επζχλεο ηνπο, δηεμαγσγά Ϋξεπλαο, νηθνλνκηθά δηαρεέξηζε (πξνβιϋπεηαη ε θαηϊξηηζε νηθνλνκνηερληθάο κειϋηεο) θαζψο θαη επαηζζεηνπνέεζε ηνπ θνηλνχ 69. Με ηνλ ζπγθεθξηκϋλν Νφκν ηδξχνληαη 25 Φνξεέο Γηαρεέξηζεο «Φνξείο δηαρείξηζεο: έλαο ηξφπνο δηαρείξηζεο ηνπ Φπζηθνχ Πεξηβάιινληνο ζηελ Διιάδα», ηζηφηνπνο ΜΚΟ «ΚΑΛΛΙΣΧ», εχξεζε απφ 68 ην ζχλνιν ησλ αξκνδηνηάησλ ησλ ΦνξΫσλ Γηαρεέξηζεο, ππϊγνληαη ε θαηαζθεπά, επηζθεπά θαη ζπληάξεζε αλαγθαέσλ Ϋξγσλ ππνδνκάο, πξνψζεζε, ππνζηάξημε, νξγϊλσζε θαη εθαξκνγά νηθνηνπξηζηηθψλ πξνγξακκϊησλ. Δπέζεο κεξηκλνχλ γηα ηελ ζπιινγά, ηαμηλφκεζε θαη επεμεξγαζέα πεξηβαιινληηθψλ ζηνηρεέσλ θαη δεδνκϋλσλ γηα ηηο πεξηνρϋο επζχλεο ηνπο θαη γηα ηελ ιεηηνπξγέα ζρεηηθψλ βϊζεσλ δεδνκϋλσλ θαη ηεθκεξέσζεο θαζψο θαη γηα Υνξάγεζε ζάκαηνο πνηφηεηαο θαη ζπλεξγαζέαο ζε επηρεηξάζεηο πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη εληφο πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ (Ϊξζξν 15,παξ.2). 69 Ζ ελεκϋξσζε, εθπαέδεπζε θαηϊξηηζε θαη επαηζζεηνπνέεζε ηνπ πιεζπζκνχ ζε ζϋκαηα πνπ ζρεηέδνληαη κε ην Ϋξγν ησλ θνξϋσλ δηαρεέξηζεο, πξνβιϋπεηαη λα γέλεηαη κϋζα απφ ηελ έδξπζε ΚΫληξσλ Πιεξνθφξεζεο θαη ηε δηεμαγσγά επηκνξθσηηθψλ ζεκηλαξέσλ (Ϊξζξν 15,παξ.2) ΓΫιηα Έβξνπ/2.ΓΪζνπο ΓαδηΪο/3.Λέκλεο Κεξθέλεο/4. ΛηκλνζΪιαζζαο Μεζνιινγένπ/5. ΓΫιηα Αμηνχ Λνπδέα ΑιηΪθκνλα / 6. Ληκλψλ Κνξψλεηαο Βφιβεο / 7. Δζληθνχ ΘαιΪζζηνπ ΠΪξθνπ Αινλλάζνπ - Β. πνξϊδσλ / 8. ΓΫιηα ΝΫζηνπ Βηζησλέδαο Ηζκαξέδαο / 9. Όξνπο ΠΪξλσλα θαη πγξνηφπνπ Μνχζηνπ / 10. Λέκλεο Πακβψηηδαο Ησαλλέλσλ / 11. Τγξνηφπνπ Ακβξαθηθνχ / 12. Κνηπρένπ ηξνθπιηϊο / 13. Δζληθψλ Γξπκψλ Βέθνπ - Αψνπ θαη Πέλδνπ / 14. Δζληθνχ Γξπκνχ Πξεζπψλ / 15. Δζληθνχ Γξπκνχ Αένπ / 16. Δζληθνχ Γξπκνχ Οιχκπνπ / 17. Δζληθνχ Γξπκνχ ακαξηϊο / 18. Δζληθνχ Γξπκνχ Παξλαζζνχ / 19. Δζληθνχ Γξπκνχ ΠΪξλεζαο / 20. Δζληθνχ Γξπκνχ Οέηεο / 21. ηελψλ θαη Δθβνιψλ ΚαιακΪ θαη ΑρΫξνληα / 22. Υεικνχ Βνπξατθνχ / 23. ΟξνζεηξΪο Ρνδφπεο / 24. ΚαξπΪζνπ αξέαο / 25. ΚΪξιαο καπξνβνπλένπ - Κεθαιφβξπζνπ Βειεζηέλνπ (Ϊξζξν 15, παξϊγξαθνο 10) 35

38 ύκβαζε Ramsar (1971) «γηα ηελ πξνζηαζέα ησλ δηεζλνχο ελδηαθεξφλησλ πγξνηφπσλ» Τγξνβηόηνπνο Ρακζάξ πλζήθε Βέξλεο(1979) «γηα ηελ Πξνζηαζέα ησλ Δηδψλ ηεο Άγξηαο Υισξέδαο θαη Παλέδαο θαη ησλ Βηνηφπσλ ηνπο» Κνηλνηηθή νδεγία 79/109 «γηα ηε δηαηάξεζε ησλ αγξέσλ πνπιηψλ» «Εώλεο Δηδηθήο Πξνζηαζίαο» ΕΔΠ (SPAs) Ννκνζεηηθό Γηάηαγκα 191/ Διιεληθνέ πγξνβηφηνπνη ζηνλ ΚαηΪινγν Ramsar Νόκνο 1650/1986 «γηα ηελ Πξνζηαζέα ηνπ ΠεξηβΪιινληνο» o Απφ Ϋξγα θαη Γξαζηεξηφηεηεο Καηεγνξέεο /ΠΠΔ/ΜΠΔ/ΔΠΟ o απφ ηελ Ρχπαλζε δεηγκαηνιεςέα/παξϊκεηξνη/νξηαθϋο ηηκϋο o πξνζηαζέα ηεο θχζεο & ηνπένπ ΘεζκνζΫηεζε Εσλψλ ππξάλαο/κεηαβαηηθά/νηθναλϊπηπμεο o Έιεγρνο/Κπξψζεηο Δζληθό Πάξθν Νόκνο 1338/1983 ΚΤΑ 33318/3028/1998 «Καζνξηζκφο κϋηξσλ θαη δηαδηθαζηψλ γηα ηε δηαηάξεζε ησλ θπζηθψλ νηθνηφπσλ θαη ηεο Ϊγξηαο ρισξέδαο θαη παλέδαο» Γηεζλήο ύκβαζε γηα ηε βηνινγηθή πνηθηιόηεηα (1992) ΚΤΑ /1985 «ΜΫηξα δηαρεέξηζεο Ϊγξηαο πηελνπαλέδαο» Πξνεδξηθό Γηάηαγκα 67/1981 Καηαγξαθά 200 πεξέπνπ εηδψλ παλέδαο Κνηλνηηθή Οδεγία 92/43/ΔΟΚ «γηα ηε δηαηάξεζε ησλ θπζηθψλ νηθνηφπσλ θαζψο θαη ηεο Ϊγξηαο παλέδαο θαη απηνθπνχο ρισξέδαο» o ΔηδηθΫο Εψλεο Γηαηάξεζεο ΔΕΓ ( SAC) Natura 2000: ΔΕΓ (SAC) + ΕΔΠ (SPAs) + Ramsar Νόκνο 2742/1999 «Υσξνηαμηθφο ρεδηαζκφο θαη Αεηθφξνο ΑλΪπηπμε θαη Ϊιιεο δηαηϊμεηο» o Φνξεέο Γηαρεέξηζεο Νέα πξνζέγγηζε πξνο αεηθνξηθή Γηαρείξηζε ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ Νόκνο 2204/1994 «Πξνζηαζέα βηνινγηθάο πνηθηιφηεηαο ζε ζρϋζε κε ηα δεηάκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ αλϊπηπμε θαη δηϊδνζε ηεο βηνηερλνινγέαο» : βαζίδεηαη ζε : θαηνρπξώλεηαη κε Γηάγξακκα 1: Καηνρχξσζε Γηεζλνχο & Δπξσπατθάο Ννκνζεζέαο γηα ηελ Πξνζηαζέα ηεο Άγξηαο Εσάο θαη ησλ Φπζηθψλ Βηνηφπσλ απφ ην Διιεληθφ Γέθαην Πεγή: Δπεμεξγαζέα ζπγγξαθϋα 36

39 Έιεγρνο-Πξνζθπγέο & πκκεηνρηθέο Γηαδηθαζίεο Όπσο Ϋγηλε αληηιεπηφ απφ ηα πξνεγνχκελα θεθϊιαηα, ν ξφινο ησλ Δζληθψλ θνξϋσλ ζηνλ ζρεδηαζκφ, ζηελ πινπνέεζε θαη ζηνλ Ϋιεγρν ηεο εθαξκνγάο κϋηξσλ πεξηβαιινληηθάο πξνζηαζέαο εέλαη θαζνξηζηηθφο. Ζ Δζληθά Ννκνζεζέα ζηνλ θξέζηκν, γηα ηελ Πεξηβαιινληηθά Πνιηηηθά, ηνκϋα ηνπ ΔιΫγρνπ γηα ηε ζπκκφξθσζε κε ηελ πεξηβαιινληηθά λνκνζεζέα, πξνβιϋπεη ηελ ζχζηαζε θαη ιεηηνπξγέα πνηθέισλ ζρεηηθψλ θνξϋσλ θαη κεραληζκψλ πνπ πεξηιακβϊλνπλ ειεγθηηθϊ ζψκαηα, φξγαλα Ϋθδνζεο αδεηψλ θαη ππεξεζέεο επηζεψξεζεο. Δηδηθφηεξα εληνπέδνληαη ΔιεγθηηθΪ Όξγαλα γηα ηελ επνπηεέα φισλ ησλ βαζκέδσλ ηεο Πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο, απφ ηνλ εμσηεξηθφ Ϋιεγρν κε απηνςέα ζηνλ ρψξν φπνπ αζθεέηαη ε αλζξψπηλε δξαζηεξηφηεηα ά εγθαζέζηαηαη ην Ϋξγν, κϋρξη ηνλ εζσηεξηθφ Ϋιεγρν θαη αμηνιφγεζε Γεκφζησλ Γηνηθάζεσλ θαη θιϊδσλ ηεο Απηνδηνέθεζεο. ηνπο θπξηφηεξνπο Μεραληζκνχο Πεξηβαιινληηθνχ ΔιΫγρνπ ζπγθαηαιϋγνληαη ηα θιηκϊθηα ΔιΫγρνπ Πνηφηεηαο ΠεξηβΪιινληνο ( ΚΔΠΠΔ) 71, ε Δηδηθά Τπεξεζέα Δπηζεσξεηψλ ΠεξηβΪιινληνο (ΔΤΔΠ) 72,ην ψκα Δπηζεσξεηψλ - Διεγθηψλ Γεκφζηαο Γηνέθεζεο ( ΔΔΓΓ) 73, ν Γεληθφο Δπηζεσξεηάο Γεκφζηαο Γηνέθεζεο (ΓΔΓΓ) 74 θαη ν πλάγνξνο ηνπ Πνιέηε (ηπ) ν νπνένο απνηειεέ αλεμϊξηεηε Αξρά ε νπνέα δελ ππφθεηηαη ζε ηεξαξρηθά επνπηεέα θαη νπνηνδάπνηε δηνηθεηηθφ Ϋιεγρν 75 ( Ννκηθφο Οδεγφο, 2009, ζ.89 Ϋσο 98) Έλα παξϊδεηγκα πνπ αλαδεηθλχεη ηελ ζπκβνιά ηνπ ηπ ε νπνέα ζεσξεέηαη πνιχηηκε γηα πξνβιάκαηα πνπ δηαπηζηψλνληαη απφ πνιέηεο εέηε ΜΚΟ ζην θπζηθφ πεξηβϊιινλ, εέλαη ε Ϊκεζε παξϋκβαζε ηνπ γηα ηελ επέιπζε πξνβιεκϊησλ αηκνζθαηξηθάο ξχπαλζεο θαη επηβαξχλζεηο πγεέαο θαηνέθσλ, χζηεξα απφ αλαθνξϋο πνπ δϋρηεθε (Αηκνειεθηξηθνέ ηαζκνέ ΑΖ Αγ. Γεκεηξένπ, Πηνιεκαΐδαο ηεο ΓΔΖ ΑΔ ζην Ν. ΚνδΪλεο). Αθνχ δηαπηζηψζεθαλ νη ζπζηεκαηηθϋο ππεξβϊζεηο ζηηο εθπνκπϋο αεξέσλ, ππφ ηελ κε Ϋγθπξε απφθαζε Έγθξηζεο Πεξηβαιινληηθψλ Όξσλ θαη ιεγκϋλε Ϊδεηα ιεηηνπξγέαο ζηαζκψλ (εδψ θαη δχν Ϋηε) μεθέλεζαλ Ϊκεζα δηαδηθαζέεο γηα Ϋγθαηξε ιάςε πξνιεπηηθψλ κϋηξσλ γηα πξνζαξκνγά εγθαηαζηϊζεσλ ζηηο ΒΫιηηζηεο 71 ΠξνβιΫπνληαη ζηνλ Ν.1650/1986. Ζ ζπγθξφηεζε ηνπο γέλεηαη κε Απφθαζε ΝνκΪξρε, ηα ζηειερψλνπλ ην πξνζσπηθφ ηεο αξκφδηαο λνκαξρέαο θαη ηεο αξκφδηαο ππεξεζέαο ηνπ Τπνπξγεένπ ελψ ε δξαζηεξηφηεηα ζπληνλέδεηαη απφ ην ΤΠΔΥΧΓΔ. Σα ΚιηκΪθηα εέλαη αξκφδηα γηα ηνλ Ϋιεγρν ηεο Σάξεζεο Πεξηβαιινληηθψλ φξσλ, γεληθφηεξα ηεο ζπκκφξθσζεο κε ηελ εθαξκνγά ηεο λνκνζεζέαο γηα πξνζηαζέα ΠεξηβΪιινληνο θαη πξαγκαηνπνηεέηαη θπξέσο κε απηνςέεο ζηηο εγθαηαζηϊζεηο θαη ζηηο δξαζηεξηφηεηεο. 72 Ζ ζχζηαζε ηεο απνηειεέ επηβαιιφκελν κϋηξν ζηηο δηαηϊμεηο ηνπ Νφκνπ 2947/2001 (ΦΔΚ 228/ηεχρνο Α/ ). ΤπΪγεηαη ζην ΤΠΔΥΧΓΔ θαη ζηηο αξκνδηφηεηεο ηεο πεξηιακβϊλεηαη ε δηαπέζησζε ηεο ηάξεζεο θαη αμηνιφγεζεο ησλ πξναπαηηνχκελσλ δηαδηθαζηψλ (ΔΠΟ, ΜΠΔ) γηα ηα Ϋξγα θαη δξαζηεξηφηεηεο ηνπ Γεκνζένπ (π.ρ. ΥΤΣΑ) θαη ηνπ επξχηεξνπ Γεκφζηνπ θαη ηδησηηθνχ ηνκϋα (ηνπξηζηηθϋο, βηνκεραληθϋο, θηελνηξνθηθϋο εγθαηαζηϊζεηο, εμνξπθηηθϋο δξαζηεξηφηεηεο), θαηαπαηάζεηο δεκφζησλ εθηϊζεσλ απφ αλϋγεξζε θαη ζπληάξεζε απζαέξεησλ θαηαζθεπψλ εηδηθϊ κϋζα ζε ζεζκνζεηεκϋλεο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο. 73 Θεζπέζηεθε κε ηνλ Νφκν 2477/1977 (ΦΔΚ 59/ηεχρνο Α/ ) θαη ζπληζηϊ ην αξκφδην φξγαλν Δζσηεξηθνχ ΔιΫγρνπ θαη Δπηζεψξεζεο ηεο Γεκφζηαο Γηνέθεζεο. ΔξεπλΪ, επηζεσξεέ θαη εληνπέδεη θαηλφκελα ΓηαθζνξΪο θαη θαθνδηνέθεζεο, αδηαθαλεέο δηαδηθαζέεο θαη ρακειάο παξαγσγηθφηεηαο. Δηδηθφηεξα νη αξκνδηφηεηεο ηνπο ξπζκέδνληαη κε Ν.3074/2002. ηηο ειεγρφκελεο ππεξεζέεο αλάθνπλ ΝΠΓΓ, ΟΣΑ, Γεκφζηεο Δπηρεηξάζεηο, ηε δηνέθεζε ησλ νπνέσλ νξέδεη ην Γεκφζην. θ.η.ι. ( Νηθνιφπνπινο Σ., ΜαπξηδΪθεο Θ., ΚνζκΪο Ν., ΒΪζε Π., Σαζζνπνχινπ Δ., Πξφληδαο Γ.,2008) 74 ΠξνβιΫπεηαη κε ηνλ Νφκν 3613/2007 (ΦΔΚ 263/ηεχρνο Α/ ). Απνηειεέ Γηνηθεηηθά Αξρά κε αληηθεέκελν ηνλ ζπληνληζκφ θαη ηελ Αμηνιφγεζε ηνπ Ϋξγνπ ειεγθηηθψλ ζσκϊησλ Γεκφζηαο Γηνέθεζεο, εληνπηζκφ θαηλνκϋλσλ δηαθζνξϊο θαη θαθνδηνέθεζεο, δηαζθϊιηζε εχξπζκεο θαη απνηειεζκαηηθάο ιεηηνπξγέαο Γηνέθεζεο, θαηαγγειέεο θαηϊ Γεκφζησλ Τπεξεζηψλ. Δπέζεο κπνξεέ λα δψζεη εληνιά επηζεψξεζεο ζην ΔΔΓΓ. 75 Ηδξχζεθε κε ην Ν.2477/1997 ΦΔΚ 59/ηεχρνο Α/ ) Γηακεζνιαβεέ κεηαμχ ησλ πνιηηψλ θαη ησλ δεκφζησλ ππεξεζηψλ, ησλ ΟΣΑ, ησλ ΝΠΓΓ, κε ζηφρνπο ηελ πξνζηαζέα δηθαησκϊησλ ηνπ πνιέηε, ηελ θαηαπνιϋκεζε ηεο θαθνδηνέθεζεο, ηελ ηάξεζε ηεο λνκηκφηεηαο θαη ηεο ηζφηεηαο. ΔξεπλΪ κφλν αηνκηθϋο δηνηθεηηθϋο πξϊμεηο, παξαιεέςεηο ά πιηθϋο ελϋξγεηεο νξγϊλσλ ησλ δεκφζησλ ππεξεζηψλ. Σν 2001 αλαβαζκέζηεθε ζεζκηθϊ θαζψο θαηνρπξψζεθε ζην Διιεληθφ χληαγκα. 37

40 ΓηαζΫζηκεο ΣερληθΫο φπσο ππνδεηθλχνληαη απφ ηελ Κνηλνηηθά Οδεγέα 1996/61/ΔΚ.(Ννκηθφο Οδεγφο, 2009, ζ.135) Ζ ειιεληθά Ϋλλνκε ηϊμε δέλεη ηελ δπλαηφηεηα Ϊζθεζεο πξνζθπγψλ θαηϊ δηνηθεηηθψλ πξϊμεσλ γηα ζϋκαηα πεξηβϊιινληνο 76. Υαξαθηεξηζηηθφ θαη δηαδεδνκϋλν ζηελ Διιεληθά ΔπηθξΪηεηα κϋζν πξνζθπγάο απνηειεέ ε Αέηεζε αθχξσζεο ά Αλαζηνιάο εθηϋιεζεο, πξνο ην πκβνχιην ηεο Δπηθξαηεέαο (εθεμάο ηδ). Όηαλ ε εθηϋιεζε κηαο πξϊμεο ελδϋρεηαη λα πξνθαιϋζεη αλεπαλφξζσηε ά δχζθνια επαλνξζψζηκε βιϊβε, εέλαη δπλαηά ε παξνρά δηθαζηηθάο πξνζηαζέαο απφ ην ηδ κε ηελ αλαζηνιά ηεο εθηϋιεζεο εέηε ζηηο ρεηξφηεξεο ησλ πεξηπηψζεσλ, αθχξσζε ηεο δηνηθεηηθάο πξϊμεο. Ζ Ννκνινγέα ηνπ, Ϋρεη δηεπξπλζεέ φζνλ αθνξϊ ζηα ζϋκαηα πεξηβϊιινληνο, δέλνληαο ηαπηφρξνλα ηελ επθαηξέα ελεξγάο ζπκκεηνράο απφ ΜΚΟ, θαηνέθνπο θαη δεκφηεο ηεο πεξηνράο ηνπ πξνβιάκαηνο, αιιϊ θαη ηεο επξχηεξεο πεξηνράο, γηα ζϋκαηα νηθνινγηθάο πξνζηαζέαο θαη πνηφηεηαο δσάο. Χο απνηϋιεζκα, ην ηδ Ϋρεη αληηκεησπέζεη επηηπρψο πιάζνο δεηεκϊησλ πνπ εγθπκνλνχζαλ ζνβαξνχο θέλδπλνπο γηα ηελ πνηφηεηα ηνπ πεξηβϊιινληνο ζε πξψην επέπεδν θαη γηα ηελ πνηφηεηα ηεο δσάο ησλ θαηνέθσλ καθξνπξφζεζκα. ΑκΫηξεηεο εέλαη νη πεξηπηψζεηο απφ ηελ Διιεληθά Δκπεηξέα απφ ηελ επηηπρεκϋλε θαη απνηειεζκαηηθά παξϋκβαζε ηνπ ηδ θαηϊ βιαπηηθψλ πξϊμεσλ απφ Γεκφζηνπο ά Ηδησηηθνχο Φνξεέο ζην πεξηβϊιινλ. (π.ρ. αέηεζε αθχξσζεο θαηϊ απφθαζεο ηνπ ΝνκΪξρε Γσδεθαλάζνπ γηα ηελ δηελϋξγεηα αεξνςεθαζκψλ ζε πεξηνρϋο ηεο Ρφδνπ γηα ηελ θαηαπνιϋκεζε ηνπ δϊθνπ ηεο ειηϊο, ε θαηαδέθε κε πνηλϋο θπιϊθηζεο φζσλ θαηεγνξάζεθαλ γηα ηελ παξϊλνκε δηϊζεζε πγξψλ βηνκεραληθψλ απνβιάησλ θαη ιπκϊησλ ζηνλ ρεέκαξξν Αζσπφ Βνησηέαο. ( Ννκηθφο Οδεγφο, 2009, ζ. 109 θαη 112) Γπλαηφηεηεο Πξνζθπγψλ ζε Δπξσπατθφ Δπίπεδν Ζ Δπηηξνπά κπνξεέ αλ δηαπηζηψζεη παξαβέαζε ησλ θνηλνηηθψλ ππνρξεψζεσλ λα θηλάζεη ηνλ κεραληζκφ ηεο πξνζθπγάο θαηϊ ηνπ ΚξΪηνπο ΜΫινπο. Ζ δπλαηφηεηα πξνζθπγάο ζε Μεραληζκνχο ΔιΫγρνπ ά ζηα αξκφδηα φξγαλα γηα ηελ εθαξκνγά ηεο πεξηβαιινληηθάο λνκνζεζέαο δελ εμαληιεέηαη ζε εζληθφ Δπέπεδν, δεδνκϋλνπ φηη ην Κνηλνηηθφ Γέθαην ππεξϋρεη ηνπ Δζληθνχ θαη πξϋπεη λα εθαξκνζηεέ κε νκνηφκνξθν ηξφπν εληφο ησλ Κξαηψλ Μειψλ. Πνιέηεο θαη ΜΚΟ κπνξνχλ λα πξνζθχγνπλ κε θαηαγγειέα ά αλαθνξϊ ζηελ Δπξσπατθά Δπηηξνπά ά ζην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην αληέζηνηρα, γηα ηελ ηάξεζε Πεξηβαιινληηθψλ πξνδηαγξαθψλ πνπ επηβϊιεη ε θνηλνηηθά Ϋλλνκε ηϊμε. ΔπηπιΫνλ θϊζε πνιέηεο ά επηρεέξεζε θξϊηνπο - κϋινπο ηεο Δ.Δ. κπνξεέ λα ππνβϊιεη αλαθνξϊ ζηνλ Δπξσπατθφ Γηακεζνιαβεηά, εθφζνλ Ϋρεη δηαπηζηψζεη θϊπνην θξνχζκα θαθνδηνέθεζεο ζηηο δξαζηεξηφηεηεο ησλ ζεζκηθψλ νξγϊλσλ θαη ησλ νξγαληζκψλ ηεο Έλσζεο. ΠξΫπεη λα ππνγξακκηζζεέ φηη πξηλ ηελ ππνβνιά θαηαγγειέαο 77, ζα πξϋπεη λα Ϋρεη θαηαβιεζεέ θϊζε πξνζπϊζεηα γηα ηελ επέιπζε ηνπ δεηάκαηνο ζε εζληθφ επέπεδν, αμηνπνηψληαο ηνπο εζληθνχο κεραληζκνχο ειϋγρνπ (θνηλνβνπιεπηηθφο Ϋιεγρνο, πλάγνξνο ηνπ Πνιέηε, Δπηζεσξεηάο ΠεξηβΪιινληνο θ.η.ι.) Όπσο δηαηππψλνπλ νη ζπγγξαθεέο ηνπ Ννκηθνχ Οδεγνχ (2009), ν Ϋιεγρνο ηεο ηάξεζεο ηεο λνκηκφηεηαο ησλ θνηλνηηθψλ πξϊμεσλ θαη ηεο νξζάο εθαξκνγάο ηνπ θνηλνηηθνχ δηθαένπ, εμαζθαιέδεηαη απφ ην Γηθαζηάξην Δπξσπατθψλ Κνηλνηάησλ (ΓΔΚ). Δπέζεο ην Πξσηνδηθεέν 76 Αέηεζεο ζεξαπεέαο (απνθαηϊζηαζε αδηθέαο ά Ϊξζε κηαο παξϊλνκεο λνκηθάο θαηϊζηαζεο πνπ πξνθϊιεζε ε πξνζβαιιφκελε δηνηθεηηθά πξϊμε), ηεξαξρηθά, ελδηθνθαλάο ά δηνηθεηηθά πξνζθπγά, δηνηθεηηθά πξνζθπγά θαηϊ πξϊμεσλ ΟΣΑ, θαηϊ απνθϊζεσλ ΝνκΪξρε θαη ηνπ Γεληθνχ ΓξακκαηΫα ΠεξηθΫξεηαο θ.α. ( Ννκηθφο Οδεγφο, 2009, ζ ) 77 Ζ απνηειεζκαηηθά ηεθκεξέσζε ηεο θαηαγγειέαο ζπλεπϊγεηαη ζε αξθεηϋο πεξηπηψζεηο θαη ζεκαληηθφ νηθνλνκηθφ θφζηνο πξνθεηκϋλνπ λα θαιπθζνχλ ηα Ϋμνδα γηα ηε ζπιινγά ζηνηρεέσλ, εκπινθά εηδηθψλ επηζηεκφλσλ (λνκηθψλ, πεξηβαιινληνιφγσλ αιιϊ θαη ηελ ελδερφκελε ζπκκεηνρά ζε ζπζθϋςεηο ζηελ Δ..Δ. Απφ ηε ζηηγκά πνπ ν θαηαγγϋιισλ πνιέηεο ιακβϊλεη ηελ επηζηνιά παξαιαβάο, σο ηελ νξηζηηθά θαηϊιεμε κεζνιαβεέ Ϋλα αξθεηϊ κεγϊιν ρξνληθφ δηϊζηεκα πνπ θπκαέλεηαη απφ 1 Ϋσο 3 Ϋηε. Ννκηθφο Οδεγφο, 2009,ζ. 77) 38

41 Δπξσπατθψλ Κνηλνηάησλ ην νπνέν ηδξχζεθε ην 1989, εθδηθϊδεη φιεο ηηο πξνζθπγϋο πνπ αζθνχλ ηα θξϊηε κϋιε θαηϊ ηεο Δπηηξνπάο θαη θαηϊ νξηζκϋλσλ πξϊμεσλ ηνπ πκβνπιένπ ά πξνζθπγϋο 78 πνπ αζθνχλ ελψπηνλ ηνπ, θπζηθϊ ά λνκηθϊ πξφζσπα θαηϊ απνθϊζεσλ ά παξαιεέςεσλ ησλ θνηλνηηθψλ νξγϊλσλ. (Ννκηθφο Οδεγφο WWF, 2009, ζει. 118) Οη απνθϊζεηο ηνπ Γηθαζηεξένπ θαη Πξσηνδηθεένπ Ϋρνπλ ππνρξεσηηθφ ραξαθηάξα εληφο ησλ θξαηψλ κειψλ. ΔΪλ ην Γηθαζηάξην δηαπηζηψζεη φηη δελ ππϊξρεη ζπκκφξθσζε θξϊηνπο κϋινπο, κε απφθαζε ηνπ κπνξεέ λα επηβϊιεη ηελ θαηαβνιά πεξηθνπάο πνζνχ ην νπνέν πξνζαλαηνιέδεηαη γηα επηρνξάγεζε, ά ηελ θαηαβνιά ρξεκαηηθάο πνηλάο 79. Όκσο ζηα πιαέζηα ησλ Γηεζλψλ πεξηβαιινληηθψλ ζπκθσληψλ θαηϊ ηελ εθαξκνγά ηνπο απφ ηα ΚξΪηε ΜΫιε ηεο Δ.Δ., ζε πεξέπησζε πνπ δηαπηζηψλεηαη παξαβέαζε ησλ ππνρξεψζεσλ πνπ πεγϊδνπλ απφ ηε χκβαζε, παξνπζηϊδεηαη Ϋιιεηςε κεραληζκψλ ζπκκφξθσζεο, πξνθεηκϋλνπ λα πξνζθεχγνπλ νη πνιέηεο θαη νη ΜΚΟ. ηηο ιηγνζηϋο πεξηπηψζεηο πνπ ππϊξρνπλ κεραληζκνέ ζπκκφξθσζεο, νη πνιέηεο δελ κπνξνχλ λα ππνβϊιινπλ θαηαγγειέα αλαθνξηθϊ κε ηελ παξαβέαζε ησλ ππνρξεψζεσλ ηεο χκβαζεο, παξϊ κφλν εϊλ θϊηη ηϋηνην πξνβιϋπεηαη ξεηϊ ζην πιαέζην ηεο ζχζηαζεο ηνπ Μεραληζκνχ πκκφξθσζεο. (Ννκηθφο Οδεγφο, 2009,ζ. 74) 1.3. πκπεξαζκαηηθέο παξαηεξήζεηο Ζ Γηεζλάο Κνηλφηεηα ζπλϋηαμε θαη θαηνρχξσζε Ϋλα επξχηαην λνκηθφ πιαέζην κε δηεζλεέο θαη επξσπατθνχο θαλφλεο, γηα ηελ πξνζηαζέα ησλ ζπϊλησλ θαη απεηινχκελσλ Ϊγξησλ εηδψλ θαη ησλ βηνηφπσλ κεγϊιεο νηθνινγηθάο αμέαο, θαζψο θαη γηα ηελ πξφιεςε θαη απνθαηϊζηαζε ηνπ θπζηθνχ πεξηβϊιινληνο απφ θϊζε εέδνπο ξχπαλζε πξνθαινχκελε απφ αλζξψπηλεο παξεκβϊζεηο. Ζ θπξέαξρε πεξηβαιινληηθά πνιηηηθά εηδηθϊ απφ ηα κϋζα ηνπ 1970 κϋρξη ηελ δεθαεηέα ηνπ 1990 φπνπ εθδφζεθαλ νη ζεκειηψδεηο Γηεζλεέο ππνρξεσηηθϋο απνθϊζεηο, ραξαθηεξέδεηαη σο «Πνιηηηθά Γηαηαγψλ θαη ΔιΫγρνπ» 80. Γηακνξθψλεηαη κε θχξην Ϊμνλα θαηεχζπλζεο, ηηο Ϊκεζεο θαλνληζηηθϋο παξεκβϊζεηο (ζϋκαηα πνηφηεηαο παξακϋηξσλ πδαηηθψλ θαη ρεξζαέσλ πφξσλ, ζϋζπηζε αλψηαησλ νξέσλ εθπνκπψλ θαη ζπγθεληξψζεσλ, επηηξεπφκελεο θαη απαγνξεπκϋλεο νπζέεο, ηερλνινγηθϋο θαη ζπζθεπαζηηθϋο πξνδηαγξαθϋο) νη νπνέεο ζπληζηνχλ θαη ην ζπληξηπηηθφ πνζνζηφ ηνπ πεξηερνκϋλνπ ηνπ Νφκνπ 1650/1986. Γειαδά βαζέζηεθε ζρεδφλ απνθιεηζηηθϊ ζηελ εμεηδηθεπκϋλε απνθιεηζηηθά επηβνιά πιάζνπο ηερλνινγηθψλ πξνδηαγξαθψλ θαη αληέζηνηρσλ νξέσλ γηα ηα επηηξεπηϊ φξηα εθπνκπάο θαη ζπγθϋληξσζεο ξππαληηθψλ θνξηέσλ ζηα επηκϋξνπο πεξηβαιινληηθϊ κϋζα. Όκσο κε ην πϋξαζκα ησλ ρξφλσλ, νη ζπλερεέο κεηαβνιϋο ζηελ θνηλσληθννηθνλνκηθά θαη πεξηβαιινληηθά πξαγκαηηθφηεηα θαη ε πνιππινθφηεηα θαη ε ηξνκαθηηθά δηϊζηαζε ησλ ζρεηηθψλ κε ηνλ θπζηθφ ρψξν πξνβιεκϊησλ, θαηϋζηεζαλ απαξαέηεηε 78 Πξνζθπγά αθχξσζεο : δάηεζε αθχξσζεο πξϊμεο νξγϊλνπ (θαλνληζκφο, νδεγέα, απφθαζε) Πξνζθπγά γηα παξϊιεηςε : δηεμαγσγά ειϋγρνπ λνκηκφηεηαο αδξϊλεηαο θνηλνηηθψλ νξγϊλσλ 79 Ζ Δπηηξνπά Δπξσπατθψλ Κνηλνηάησλ πξνζϋθπγε ζην ΓΔΚ κε πξνζθπγά (Ϊξζξν 226 ΔΚ) θαηϊ ηεο ΔιιΪδαο ιφγσ παξϊβαζεο, γηα ηε κε ιάςε αλαγθαέσλ κϋηξσλ γηα ηε βηψζηκε δηαρεέξηζε θαη ηελ απνηειεζκαηηθά πξνζηαζέα ηεο ιηκλνζϊιαζζαο ηνπ Μεζνινγγένπ θαη γηα ηελ παξαβέαζε ησλ ππνρξεψζεσλ πνπ απνξξϋνπλ απφ ηελ Οδεγέα 79/409/ΔΟΚ «πεξί πξνζηαζίαο άγξησλ πηελψλ θαη ησλ νηθνηφπσλ ηνπο». Σν δηθαζηάξην απνθϊζηζε φηη ε Διιεληθά Γεκνθξαηέα φλησο δελ Ϋιαβε φια ηα αλαγθαέα κϋηξα γηα ηε ζϋζπηζε θαη εθαξκνγά ελφο ζπλεθηηθνχ, ζπγθεθξηκϋλνπ θαη νινθιεξσκϋλνπ λνκηθνχ θαζεζηψηνο ηθαλνχ λα εμαζθαιέζεη ηε βηψζηκε δηαρεέξηζε θαη ηελ απνηειεζκαηηθά πξνζηαζέα ηεο Εψλεο Δηδηθάο Πξνζηαζέαο ηεο ιηκλνζϊιαζζαο ηνπ Μεζνινγγένπ, βϊζε ησλ ζηφρσλ δηαηάξεζεο ηεο Οδεγέαο, παξϋβε ηηο ππνρξεψζεηο ηεο Οδεγέαο θαη ηελ θαηαδέθαζε ζηα δηθαζηηθϊ Ϋμνδα. Ννκηθφο Οδεγφο WWF, 2009, ζ. 119) 80 Όπσο αλαιχεη ν θνχξηνο ε «Πνιηηηθή Γηαηαγψλ θαη Διέγρνπ», (Command and Control) Ϋρεη νξηζκϋλα ραξαθηεξηζηηθϊ φπσο 1.ΚαηΪηκεζε ζε πνιπϊξηζκεο επηκϋξνπο ξπζκέζεηο. ΜεκνλσκΫλε αληηκεηψπηζε πεξηπηψζεσλ ρσξέο λα ιακβϊλνληαη ππφςε αιιειεπηδξϊζεηο θαη νηθνινγηθϋο ζπλϋξγεηεο. πλεπψο φκνξνη απνδϋθηεο επηδϋρνληαη αξλεηηθϋο επηδξϊζεηο θαη ζπλεπψο δπζρεξαέλεηαη ε ζπλνιηθά επέηεπμε ησλ ζηφρσλ. Έκθαζε ζηηο παξαδνζηαθϋο πεγϋο ξχπαλζεο θπξέσο βηνκεραληθϋο πεγϋο ρσξέο λα αλαγλσξέδεηαη ε ζεκαζέα ησλ λϋσλ. 2.Πξνζαλαηνιηζκφο ζηελ θαηαζηνιά παξϊ ζηελ πξφβιεςε ησλ πξνβιεκϊησλ κε ζπλϋπεηα ζηελ αληηκεηψπηζε ησλ ζπκπησκϊησλ θαη φρη ηελ εμϊιεηςε ησλ αηηηψλ ζηε βϊζε δηακφξθσζεο λϋσλ ζπκπεξηθνξψλ. (θνχξηνο,,1995,ζ.222) 39

42 ηε ζπκπιάξσζε αιιϊ θαη αληηθαηϊζηαζε ησλ Ϊκεζσλ θαλνληζηηθψλ ξπζκέζεσλ κε επϋιηθηα ζράκαηα νηθνλνκηθψλ θηλάηξσλ. (θνχξηνο,1995,ζ.18) Όπσο πεξηγξϊθεθε θαη παξαπϊλσ, κε ηηο δηαηϊμεηο ησλ θπξηφηεξσλ Γηεζλψλ πκβϊζεσλ (ΒΫξλεο, ΟπΪζηγθηνλ, CITES, Ρέν ληε ΣδαλΫηξν, Βφλλεο, Βαξθειψλεο κε αληηθεέκελν ηελ πξνζηαζέα ηεο Ϊγξηαο δσάο) απαξηζκνχληαη θαη θαζνξέδνληαη ηα πξνζηαηεπφκελα εέδε ρισξέδαο θαη παλέδαο, ζεζπέδνληαη κϋηξα δηαζθϊιηζεο θαη παξαθνινχζεζάο ηνπο, πξνζδηνξέδνληαη νη απαγνξεχζεηο, νη φξνη θαη νη αξρϋο θαηνράο, ζάξαο, εκπνξέαο, εθηξνθάο θαη θχιαμεο. ρεηηθϊ κε ηελ ζπλζάθε Ramsar γηα ηελ πξνζηαζέα ησλ δηεζλνχο ελδηαθϋξνληνο πγξνηφπσλ, ε νπνέα απνηειεέ ηε ζεκειηψδε θαη πξψηε πλζάθε πνπ επηθεληξψζεθε ζηελ πξνζηαζέα ησλ νηθνηφπσλ, αλ θαη επηβϊιεη ηε ζχληαμε δηαρεηξηζηηθψλ ζρεδέσλ δελ θαζνξέδεη θπξσηηθϋο δηαδηθαζέεο. Σν πξφβιεκα απηφ εέλαη παξφλ ζην κεγαιχηεξν κϋξνο ησλ Γηεζλψλ ζεζκψλ, νη νπνένη δελ Ϋρνπλ ην βαζκφ δεζκεπηηθφηεηαο ηνπ θνηλνηηθνχ ζπζηάκαηνο νχηε ζπλνδεχνληαη απφ αλϊινγεο ρξεκαηνδνηηθϋο εληζρχζεηο ( Ννκηθφο Οδεγφο, 2009). Σελ Ϋιιεηςε απηά Ϋξρεηαη λα ζπκπιεξψζεη ε ηξνπνπνέεζε ηεο Γηεζλνχο χκβαζεο ηεο Βαξθειψλεο θαη ηνπ Πξσηνθφιινπ Πξνζηαζέαο ηεο Μεζνγεένπ ηνπ 1980 αιιϊ θαη ζε Πεξηθεξεηαθφ επέπεδν, ε Κνηλνηηθά Οδεγέα γηα ηνπο Οηθνηφπνπο 92/43/ΔΟΚ. ηε κελ χκβαζε, ηέζεληαη πεξηνξηζκνέ θαη δηαδηθαζέεο ειϋγρνπ γηα δξαζηεξηφηεηεο πνπ ρσξνζεηνχληαη ζηελ παξϊθηηα ά ζαιϊζζηα πεξηνρά γηα ηελ πξνζηαζέα απφ ηελ ξχπαλζε, νη δε δηαηϊμεηο ηεο Οδεγέαο, εέλαη λνκηθϊ δεζκεπηηθϋο γηα ηα κϋιε ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο θαη επηβϊινπλ ηελ πηνζϋηεζε κϋηξσλ, πεξηνξηζκψλ θαη απαγνξεχζεσλ γηα ηνπο Σφπνπο Κνηλνηηθάο εκαζέαο ζηηο νπνέεο εληϊζζνληαη φινη νη πγξφηνπνη ηνπ Καηαιφγνπ Ramsar. ΔπνκΫλσο ζε Πεξηθεξεηαθφ Δπέπεδν, νπζηαζηηθά ζπκβνιά ζηελ πξνζηαζέα ησλ βηνηφπσλ, παξϋρεη ε αλσηϋξσ Κνηλνηηθά Οδεγέα, ε νπνέα καδέ κε ηελ πξνυπϊξρνπζα Οδεγέα γηα ηα Άγξηα πνπιηϊ (79/409/ΔΟΚ), επηβϊιινπλ ηελ δηακφξθσζε ηνπ Γηθηχνπ Natura 2000 κε ηελ νξηνζϋηεζε Εσλψλ Δηδηθάο Πξνζηαζέαο (ΕΔΠ) θαη Σφπσλ Κνηλνηηθάο εκαζέαο (ΣΚ) θαη πξνσζνχλ ηελ πηνζϋηεζε ζηξαηεγηθάο αεηθνξηθάο δηαρεέξηζεο θαη Πεξηβαιινληηθνχ ρεδηαζκνχ πνπ ζα επηηχρεη ηελ αξκνληθά ζπλχπαξμε άπησλ παξαγσγηθψλ αλζξψπηλσλ δξαζηεξηνηάησλ θαη δξϊζεσλ πξνζηαζέαο θαη δηαηάξεζεο ηνπ θπζηθνχ πεξηβϊιινληνο. Όκσο νη δχν Οδεγέεο δελ ππαγνξεχνπλ ζηα θξϊηε κϋιε ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνέν ζα πξνζηαηεχζνπλ ηηο πεξηνρϋο απηϋο. Σα θξϊηε κϋιε «πηνζεηνχλ θαηϊιιεια κϋηξα» ά «θαζνξέδνπλ ηα αλαγθαέα κϋηξα δηαηάξεζεο» ηα νπνέα ζπλεπϊγνληαη θαλνληζηηθϊ, δηνηθεηηθϊ ά ζπκβαηηθϊ κϋηξα, Ϋηζη ψζηε λα επηηχρνπλ ηνπο ζθνπνχο ησλ Οδεγηψλ. ΑλαθνξΪ ζε δηαρεηξηζηηθϊ ζρϋδηα γέλεηαη κφλν ζηελ Οδεγέα γηα ηνπο νηθνηφπνπο. χκθσλα κε ηελ απηάλ, ηα αλαγθαέα κϋηξα δηαηάξεζεο «ελδερνκϋλσο ζπλεπϊγνληαη εηδηθϊ ελδεδεηγκϋλα ζρϋδηα δηαρεέξηζεο». (χιινγνο Διιάλσλ Πνιενδφκσλ θαη Υσξνηαθηψλ, 2007) εκαληηθά εέλαη ε ζπκβνιά ηνπ Κνηλνηηθνχ Γηθαένπ ζηελ πξφιεςε θαη ζηελ απνθαηϊζηαζε ησλ βηνηφπσλ απφ ηελ ξχπαλζε απφ ηνμηθϊ θαη Ϊιια επηθέλδπλα απφβιεηα, παξϋρνληαο λνκηθά θαη ζεζκηθά πξνζηαζέα, γηα ηελ νινθιεξσκϋλε δηαρεέξηζε ηνπο κε ηελ επηβνιά απαγνξεχζεσλ, ειϋγρσλ θαη πεξηνξηζκψλ κε ζθνπφ ηελ επέηεπμε ηεο θαιάο νηθνινγηθάο θαη ρεκηθάο θαηϊζηαζεο ησλ πδϊησλ θαη ηνπ εδϊθνπο ηεο Δπξψπεο. Χζηφζν θαη παξϊ ην ΓηεζλΫο πεξηβαιινληηθφ Γέθαην, ηα θξϊηε παξαβηϊδνληαο ηηο δηεζλεέο ηνπο ππνρξεψζεηο αλϋρνληαη ά θαη ηα έδηα επηδέδνληαη ζε κηα αληηπαξϊζεζε κε ην θπζηθφ πεξηβϊιινλ γηα ηελ εμαζθϊιηζε θαη επϋθηαζε ησλ αλζξσπνγελψλ ζπζηεκϊησλ ζε βϊξνο ησλ θπζηθψλ νηθνηφπσλ. ΒΫβαηα εέλαη γεγνλφο φηη ε θπξηαξρέα ησλ θξαηψλ ζηνπο θπζηθνχο ηνπο πφξνπο απνηειεέ δηθαέσκα θαηνρπξσκϋλν αθφκε θαη ζε Γηεζλά θεέκελα πξνζηαζέαο πεξηβϊιινληνο. Όηαλ φκσο ε θπξηαξρέα ζπλδϋεηαη κε ηερλνινγηθά θαη Ϊιιε αδπλακέα νξζνινγηθάο δηαρεέξηζεο θαη πξνζηαζέαο ηνπο, δεκηνπξγνχληαη ππνρξεψζεηο γηα ηα έδηα ηα θξϊηε αιιϊ θαη ηελ ππφινηπε Γηεζλά Κνηλφηεηα (ακηψηεο, ΣζΪιηαο, 1990, ζ.222) Όπσο Ϋρεη απνδεηρζεέ απφ ην πεξηερφκελν ησλ πεξηζζφηεξσλ δηαηϊμεσλ, πνπ πξνζπαζνχλ λα βειηηψζνπλ ηελ δπζκελά απηά θαηϊζηαζε, ην ΓηεζλΫο Γέθαην πξνλνεέ πξνσζψληαο θαη ελζαξξχλνληαο ηελ δηαζπλνξηαθά ζπλεξγαζέα θαη 40

43 γεληθψο ηελ ζπκπαξϊζηαζε θαη ελέζρπζε νηθνλνκηθϊ θαη ηερλνινγηθϊ αδχλακσλ ζπκβαιιφκελσλ κεξψλ απφ ηα πην αλαπηπγκϋλα. (π.ρ. Άξζξν 21, παξ.1 ηνπ Νφκνπ 2204/1994 (ΦΔΚ 59/ηεχρνο Α/ )) Όζνλ αθνξϊ ζηελ Δζληθά Πεξηβαιινληηθά Πνιηηηθά, εέλαη εκθαλάο ν θαζνξηζηηθφο ξφινο ηεο Κνηλνηηθάο Ννκνζεζέαο, θαζφζνλ Ϋδσζε ην Ϋλαπζκα γηα ηελ πεξαηηϋξσ εμϋιημε ηεο θαη γηα ηε ξχζκηζε δεηεκϊησλ γηα ηα νπνέα δελ ππάξραλ πξνεγνπκϋλσο αληέζηνηρεο ξπζκέζεηο. Οη ρξεκαηνδνηηθϋο επηρνξεγάζεηο θαη Ϊιια θέλεηξα πνπ ηε ζπλνδεχνπλ, βνεζνχλ ηελ ΔιιΪδα λα γέλεη πην ιεηηνπξγηθά θαη απνηειεζκαηηθά. ΠαξΪ ηηο πξναλαθεξζεέζεο αδπλακέεο, νη θνηλνηηθνέ θαλφλεο απνηεινχλ ζάκεξα ηε βϊζε ησλ ξπζκέζεσλ ζε αξθεηνχο ηνκεέο, φπσο π.ρ. γηα ηε δηαρεέξηζε ηεο αηκφζθαηξαο, ηα χδαηα, ηελ πξφιεςε αηπρεκϊησλ, ηε δηαρεέξηζε ησλ απνβιάησλ, ηελ πξφζβαζε ηνπ θνηλνχ ζηελ πιεξνθφξεζε, ηελ πξνζηαζέα ησλ νηθνηφπσλ. Ζ εθαξκνγά απηψλ ησλ θαλφλσλ ππφθεηηαη ζε θνηλνηηθφ Ϋιεγρν. Όπσο αλαθϋξζεθε θαη ιέγν παξαπϊλσ θαη πεξηγξϊθεηαη ζηηο δηαηππψζεηο ηεο ΔκκαλνπΫιιαο. Γνχζε, «νη πεξηζζφηεξεο απφ ηηο πεξηβαιινληηθϋο νδεγέεο Ϋρνπλ κηληκαιηζηηθφ ραξαθηάξα, παξϋρνπλ δειαδά ηελ απνιχησο απαξαέηεηε πξνζηαζέα θαη αθάλνπλ πνιιϊ πεξηζψξηα ζηα θξϊηε κϋιε λα θαζνξέδνπλ εηδηθφηεξα κϋηξα θαη απαγνξεχζεηο γηα ηελ πεξηβαιινληηθά δηαρεέξηζε».(2001:71) Απφ ηε κέα, ε ζπλζάθε απηά δέλεη ηελ δπλαηφηεηα ζηα θξϊηε κϋιε αλ ην θξέλνπλ ζθφπηκν, λα ιϊβνπλ απζηεξφηεξα κϋηξα απφ απηϊ πνπ θαζνξέδνπλ νη έδηεο νη Οδεγέεο, αιιϊ απφ ηελ Ϊιιε, κεηαθϋξνληαη ζηα θξϊηε κϋιε θαη νη "αδπλακέεο" πνπ ζπλνδεχνπλ ηηο έ- δηεο, εθφζνλ πνιιϋο απφ απηϋο πξνβιϋπνπλ γηα νξηζκϋλα εηδηθϊ ζϋκαηα ηελ Ϋθδνζε κειινληηθψλ πξϊμεσλ, κε απνηϋιεζκα λα κϋλνπλ νπζηαζηηθϊ αλεθϊξκνζηεο. Όπσο ε έδηα επεμεγεέ, αλ θαη ε επηξξνά ησλ ππεξεζληθψλ επηδηψμεσλ εέλαη εκθαλάο, παξφια απηϊ ζεσξεέηαη φηη ελ ηϋιεη, νη εζσηεξηθϋο δπλϊκεηο αθνινπζνχλ ηηο δηθϋο ηνπο πξνηεξαηφηεηεο. ηα πιαέζηα ινηπφλ ηεο πινπνέεζεο ησλ Κνηλνηηθψλ δηαηϊμεσλ, ε Δπξσπατθά Έλσζε κφλν ζε πεξηνξηζκϋλν βαζκφ κπνξεέ λα επεξεϊζεη ηα θξϊηε κϋιε. ε πνιιϋο πεξηπηψζεηο ελαξκφληζεο ηνπ εζσηεξηθνχ ηεο Γηθαένπ κε ηηο Γηεζλεέο θαη ΚνηλνηηθΫο απνθϊζεηο, ε ΔιιΪδα θϊλεθε λα αλάθεη ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ πηνζεηεέ απηνχζην ην θεέκελν ησλ νδεγηψλ (Γνχζε, 2001). ΠαξΫρεηαη Ϋηζη ε ειϊρηζηε δπλαηά πξνζηαζέα ζην πεξηβϊιινλ θαη ηνπο πνιέηεο, δεδνκϋλνπ φηη ηα κϋηξα θαη νη πεξηνξηζκνέ δελ δηακνξθψλνληαη κε βϊζε ηηο πξαγκαηηθϋο αλϊγθεο θαη ηα πξνβιάκαηα πνπ αληηκεησπέδεη ην θπζηθφ πεξηβϊιινλ θαη δελ πξνζαξκφδνληαη ζηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηνπ. Δλ ηϋιεη θαηϊ ην ζηϊδην ηεο πινπνέεζεο ησλ ππεξεζληθψλ δηαηϊμεσλ πνπ απνηειεέ θαη ην νπζηαζηηθφ ζηϊδην ηεο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο, γέλνληαη εκθαλά ηα πεξηζζφηεξα πξνβιάκαηα. Ο Νφκνο 1650/1986, σο θνξϋαο ησλ λϋσλ αληηιάςεσλ θαη ησλ δηαθνξεηηθψλ πξνζεγγέζεσλ ηεο Πεξηβαιινληηθάο πξνζηαζέαο, Ϋζεζε ηα ζεκϋιηα γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο. ηα βαζηθφηεξα ζεηηθϊ ζηνηρεέα ζπγθαηαιϋγεηαη ε ηαμηλφκεζε θαη νκαδνπνέεζε ησλ δξαζηεξηνηάησλ βϊζεη ηνπ βαζκνχ επηθηλδπλφηεηαο ηνπο, θαζψο θαη ε εηζαγσγά πεξηβαιινληηθάο αμηνιφγεζεο ζε πξψηκν ζηϊδην (ΜΠΔ). ΔπηπιΫνλ, αλ θαη ηε βαζηθά ηνπ δνκά ηελ ζπγθξνηνχλ Ϊκεζεο θαλνληζηηθϋο ξπζκέζεηο, πξνσζεέηαη θαη ε εηζαγσγά νηθνλνκηθψλ εξγαιεέσλ ζε πεξηνξηζκϋλεο βϋβαηα πεξηπηψζεηο δηαηϊμεσλ, κε ραξαθηεξηζηηθά ηελ πεξέπησζε ηεο θαζηϋξσζεο αληαπνδνηηθψλ ηειψλ ζε αλαινγέα κε ην εθπεκπφκελν θνξηέν ξχπνπ.( θνχξηνο, 1995, ζ.236) χκθσλα κε ηελ παξϊγξαθν 4 ηνπ Ϊξζξνπ 6 ηνπ Νφκνπ, ηα ηϋιε πξνβιϋπνληαη ζε πεξηπηψζεηο βηνκεραλέαο κηθξάο θαη κεζαέαο φριεζεο θαη ζε επηρεηξάζεηο παξαγσγάο θαη εηζαγσγάο πξντφλησλ κε ηδηαέηεξα πξνβιάκαηα δηαρεέξηζεο ησλ ζηεξεψλ απνβιάησλ ηνπο, ζχκθσλα κε ηελ παξϊγξαθν 2 ηνπ Ϊξζξνπ 13. Χζηφζν, ην εθηελϋο πεξηερφκελν θαη ην κεγϊιν εχξνο ησλ ηνκϋσλ πξνζηαζέαο πνπ θαιχπηεη ν Νφκνο, ζπλεπϊγεηαη ηελ Ϋθδνζε πιεζψξαο ζρεηηθψλ εηδηθψλ θαλνληζηηθψλ πξϊμεσλ γηα φια ηα 41

44 ζεκαληηθϊ δεηάκαηα εθαξκνγάο, (ηελ απαξέζκεζε ησλ µϋηξσλ, ησλ απαγνξεχζεσλ, ησλ φξσλ θαη ησλ πεξηνξηζµψλ πνπ επηβϊιινληαη, θαηϊηαμε Ϋξγσλ, αξκνδηφηεηεο, πξνδηαγξαθϋο, ακνηβϋο, ηξφπνο δεκνζηνπνέεζεο θιπ,) φπσο ηα ΠξνεδξηθΪ ΓηαηΪγκαηα ά νη ΤπνπξγηθΫο ά ΝνκαξρηαθΫο ΑπνθΪζεηο, πνπ εθδέδνληαη θαη εμνπζηνδφηεζά ηνπ. Απφξξνηα ηεο θαηϊζηαζεο απηάο ε πεξαηηϋξσ θαζπζηϋξεζε ζε ζρϋζε κε ηελ ελαξκφληζε κε ηελ θνηλνηηθά λνκνζεζέα. (ΦΪκειινο, 2002) Δπηπξφζζεηα ζχκθσλα κε ηελ Ϊπνςε ησλ θνχξηνπ θαη νθνχιε «ν ραξαθηάξαο ηνπ εέλαη ζπκβνιηθφο θαη νθεέιεηαη ζηελ πξνζπϊζεηα ηεο ηφηε θπβϋξλεζεο λα ζπκβηβϊζεη ηελ ηθαλνπνέεζε ησλ θνηλσληθψλ πξνζδνθηψλ κε ηηο πηϋζεηο πνπ πξνϋξρνληαλ απφ ηα θχξηα νηθνλνκηθϊ ζπκθϋξνληα.( ) Χο απνηϋιεζκα νη δηαηππψζεηο ηνπ Νφκνπ ραξαθηεξέδνληαη απφ γεληθφηεηα θαη παξαιεέςεηο» (1995: 112). Δηδηθφηεξα, φπσο ηνλέδεη ζην θεέκελν ηνπ ν σθξϊηεο ΦΪκειινο, ν Νφκνο δελ πξνβιϋπεη ζεζκνζϋηεζε ηεο ηξαηεγηθάο Δθηέκεζεο Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ -.Δ.Π.Δ. γηα ην ζπλνιηθφ Ϋξγν. ΔπηπιΫνλ ε εθπφλεζε ΜΠΔ γηα ηα Ϋξγα Β' Καηεγνξέαο δελ εέλαη απαξαέηεηε, αξθεέ ε ππνβνιά δηθαηνινγεηηθψλ κε ηελ κνξθά πεξηβαιινληηθάο Ϋθζεζεο γηα ηελ ζχληαμε ηεο νπνέαο δελ ππϊξρνπλ πξνδηαγξαθϋο θαη ζπλεπψο δελ κπνξνχλ λα γέλνπλ εθηηκάζεηο. (Ϊξζξν 4, παξϊγξαθνο 3 ηνπ Νφκνπ 1650/1986). (ΦΪκειινο, 2002) Ζ κε απνθϋληξσζε αξκνδηνηάησλ γηα ηα Ϋξγα Α θαηεγνξέαο ζηηο αξκφδηεο ΠεξηθΫξεηεο, νη νπνέεο Ϋρνπλ θαη ηελ επζχλε πινπνέεζάο ηνπο, απνηειεέ Ϊιινλ Ϋλαλ αλαζηαιηηθφ παξϊγνληα εηδηθϊ γηα ηελ εμαζθϊιηζε ηεο αξράο ηεο επηθνπξηθφηεηαο ε ζσζηά εθαξκνγά ηεο νπνέαο ζεσξεέηαη χςηζηεο ζεκαζέαο ζηα Γηεζλά ΠεξηβαιινληηθΪ θεέκελα. Ζ αλϊζεζε αξκνδηνηάησλ ζε ΟΣΑ γηα Ϋξγα Γ' θαηεγνξέαο, απνηειεέ εμέζνπ αξλεηηθά παξϊκεηξν γηα ηελ επέηεπμε ησλ ζηφρσλ πνπ απηφο ζϋηεη (δελ Ϋρνπλ εμαζθαιηζηεέ ε απαηηνχκελε ηερλνγλσζέα, πξνζσπηθφ θαη πφξνη ζε απηνχο, γεγνλφο πνπ εγθπκνλεέ θέλδπλν ζηξεβιψζεσλ θαη αδπλακηψλ ζηελ εθαξκνγά). (ΦΪκειινο, 2002) 42

45 2. ΔΘΝΗΚΖ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΖ ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΣΖΝ ΠΡΑΞΖ 2.1.Ηζηνξηθή Αλαδξνκή ««Η ππεεξξη ηββααιιιιννλληηη ηθθήή ππππννββάάζζκκη ηζζεε εεί ίλλααη η κκααθθξξννππξξφφζζεεζζκκαα ««ααλληηη ηννη ηθθννλλννκκη ηθθήή»» ηννχχηηεε Γ.., Όπσο Ϋρεη άδε δηαηππσζεέ θαη ζην δεχηεξν θεθϊιαην, νη πξψηεο ελδεέμεηο γηα ηε Γηεζλά ζπλεηδεηνπνέεζε ηεο βαξχηεηαο θαη ηνπ κεγϋζνπο ησλ πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκϊησλ εθδειψζεθαλ θαηϊ ηε δεθαεηέα ηνπ ε Δζληθφ επέπεδν, ην Ϋηνο 1975 ζεσξεέηαη σο ρξνληθφ ζεκεέν Ϋλαξμεο ηεο ειιεληθάο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο, φηαλ ην λϋν χληαγκα 82 κε ην Ϊξζξν 24, ζπκπεξηϋιαβε φιεο ηηο βαζηθϋο πηπρϋο ηνπ πεξηβϊιινληνο.(γνχζε,2001,ζει.63) ΒΫβαηα, φπσο επηζεκαέλεη ε ΔκκαλνπΫιια Γνχζε «νξηζκϋλα απφ ηα πεδέα πεξηβαιινληηθψλ δεηεκϊησλ αλαθνξηθϊ κε ηελ φριεζε θαη ηνπο θηλδχλνπο πνπ Ϋπιεηηαλ ηελ πγεέα θαη ηελ αζθϊιεηα ηνπ αλζξψπνπ, εέραλ δηαηππσζεέ ζην πιαέζην Ϊιισλ πνιηηηθψλ, απνζθνπψληαο ζηνλ πεξηνξηζκφ ησλ επηδάκησλ επηπηψζεσλ ησλ αλζξσπέλσλ δξαζηεξηνηάησλ». (Γνχζε,2001,ζει.64) Ζ αξρηθά πξνζϋγγηζε φκσο άηαλ ηνκεαθά θαη πεξηνξηζκϋλε. Βαζηθφο παξϊγνληαο ηεο θαηϊζηαζεο απηάο αιιϊ θαη ηεο δηζηαθηηθάο θαη αξγάο θαηεχζπλζεο πξνο κηα νινθιεξσκϋλε πξνζϋγγηζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ δεηεκϊησλ, ζεσξεέηαη ε εζηέαζε ησλ εζληθψλ πξνηεξαηνηάησλ ζηελ επέηεπμε νηθνλνκηθάο κεγϋζπλζεο 83 θπξέσο κϋζσ ηεο πινπνέεζεο δεκφζησλ Ϋξγσλ ππνδνκάο, ρσξέο λα ππνινγέδεηαη ηδηαέηεξα ην πεξηβαιινληηθφ θφζηνο. ΜεγΪιν κεξέδην επζχλεο γηα πξνζαλαηνιηζκφ ζε ηϋηνηνπ εέδνπο αλαπηπμηαθϋο επηδηψμεηο, απνδέδεηαη ζηελ Ϋλσζε ηνπ λϋνπ ηφηε Τπνπξγεένπ Υσξνηαμέαο, Οηθηζκνχ θαη ΠεξηβΪιινληνο πνπ ηδξχζεθε ην 1980, κε ην Τπνπξγεέν Γεκνζέσλ Έξγσλ ην 1985, ελϋξγεηα πνπ ζεσξεέηαη αζχκβαηε θαη νδεγεέ ζηελ ππνβέβαζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ δεηεκϊησλ Ϋλαληη αλαπηπμηαθψλ βιϋςεσλ. ΚαηΪ ζπλϋπεηα, ε ηαθηηθά ηεο αλεμϋιεγθηεο θαη ρσξέο Ϋιεγρν εθκεηϊιιεπζεο ησλ θπζηθψλ πφξσλ γηα αλαπηπμηαθνχο ζθνπνχο ζπλερέζηεθε θαη ζπληϋιεζε ζηελ ζηαδηαθά ππνβϊζκηζε ηνπ πεξηβϊιινληνο θαη επηβϊξπλζε ηεο πγεέαο ησλ πνιηηψλ 84.(Γνχζε, 2001 & ηνχηε Γ., 1995 «Βηψζηκε αλϊπηπμε θαη πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο» ζην θνχξηνο Μ., νθνχιεο Κ.,1995 «Η πεξηβαιινληηθή πνιηηηθή ζηελ Διιάδα : αλάιπζε ηνπ πεξηβαιινληηθνχ πξνβιήκαηνο απφ ηε ζθνπηά ησλ θνηλσληθψλ επηζηεκψλ»,αζάλα, εθδφζεηο ηππσζάησ 82 ηελ θνξπθά ησλ θαλφλσλ δηθαένπ βξέζθεηαη ην χληαγκα 1975/1986/2001.χκθσλα κε ην Ϊξζξν 28 παξαγ.1 ηνπ πληϊγκαηνο, ην ΓηεζλΫο Γέθαην ππεξϋρεη Ϋλαληη ησλ θνηλψλ λφκσλ θαη ζπλεπψο νη δηεζλεέο πεξηβαιινληηθϋο ζπκβϊζεηο ππεξϋρνπλ Ϋλαληη ηεο εζληθάο λνκνζεζέαο.( Ννκηθφο Οδεγφο, 2009,ζ.32) 83 Ζ Ϋλλνηα ηεο νηθνλνκηθάο κεγϋζπλζεο παξαπϋκπεη ζηελ δηεχξπλζε θαη ηελ παξαγσγηθά δηαδηθαζέα πρ. ηελ αχμεζε νξηζκϋλσλ νηθνλνκηθψλ κεγεζψλ, φπσο αμέα βηνκεραληθψλ πξντφλησλ ά ην θαηϊ θεθαιάλ εηζφδεκα. Απνηειεέ κνλνδηϊζηαην φξν. Δλψ ν φξνο νηθνλνκηθά αλϊπηπμε εέλαη επξχηεξνο απφ ηνλ φξν ηεο νηθνλνκηθάο κεγϋζπλζεο. ΠεξηιακβΪλεη κέα πνιπδηϊζηαηε θνηλσληθά δηαδηθαζέα πνπ επηθϋξεη δηαξζξσηηθϋο αιιαγϋο ζε Ϋλαλ θνηλσληθφ ζρεκαηηζκφ. ΔκπεξηΫρεη νηθνλνκηθϋο, θνηλσληθϋο πνιηηηθϋο κεηαβιεηϋο. Γελ ζεκαέλεη κφλν αχμεζε πξντφληνο αιιϊ κεηαβνιϋο ζηελ θαηαλνκά, ζηελ ηερλνινγέα, ζηε δηϊξζξσζε ηεο παξαγσγάο, ζην ζεζκηθφ θαη δηνηθεηηθφ ζρεηηθφ πιαέζην. Οηθνλνκηθά αλϊπηπμε ρσξέο κεγϋζπλζε δελ επηηπγρϊλεηαη, ελψ νηθνλνκηθά κεγϋζπλζε δελ ζεκαέλεη απαξαηηάησο θαη νηθνλνκηθά αλϊπηπμε. ( ΥαηδεκηρΪιεο Κ., 2001 «Βηψζηκε Σνπηθή θαη Πεξηθεξεηαθή Αλάπηπμε», Αζάλα 84 Σελ έδηα Ϊπνςε ζπκκεξέδνληαη θαη νη Δ.Μπξηαζνχιε θαη Κ. νθνπιάο απνδέδνληαο ηηο πξσηεχνπζεο αηηέεο γηα ηνλ πξνζαλαηνιηζκφ ζηελ νηθνλνκηθά κεγϋζπλζε ζην γεγνλφο φηη ην Δζληθφ πκβνχιην Υσξνηαμέαο θαη ΠεξηβΪιινληνο ην νπνέν αξρηθϊ εέρε ηε ζπλνιηθά επζχλε γηα ηελ πεξηβαιινληηθά πνιηηηθά θαη γηα ηελ Ϋγθξηζε θαη επέβιεςε φισλ ησλ ρσξνηαμηθψλ ζρεδέσλ θαη ησλ πξνγξακκϊησλ γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο, εηϋζε ππφ ηελ αηγέδα ηνπ Τπνπξγεένπ Δζληθάο Οηθνλνκέαο. Σν γεγνλφο απηφ αληηθαηνπηξέδεη ηελ εμϊξηεζε ηεο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο απφ ηελ νηθνλνκηθά πνιηηηθά. πλεπψο ε αξκνδηφηεηα ηνπ ζπγθεθξηκϋλνπ ππνπξγεένπ ζρεηηθϊ κε ηελ πξνψζεζε ηεο νηθνλνκηθάο αλϊπηπμεο ζα νδεγνχζε αλαπφθεπθηα ζε ιχζεηο νη νπνέεο ζα άηαλ θϊζε Ϊιιν παξϊ θηιηθϋο πξνο ην πεξηβϊιινλ.( Μπξηαζνχιε & νθνχιεο,1995) 43

46 ΛαδαξΫηνπ, 2002 & ΜπατξαθηΪξεο, 2008 )Χο απνηϋιεζκα, ε πνηφηεηα ηνπ πεξηβϊιινληνο ζηαδηαθϊ αιιϊ ζηαζεξϊ Ϋρεη ππνζηεέ ζνβαξϋο κεηαβνιϋο. ΠαξαθΪησ γέλεηαη κηα ζπλνπηηθά πεξηγξαθά ζηνπο αξλεηηθνχο παξϊγνληεο πνπ επϋδξαζαλ, ζηα πιαέζηα ηεο νηθηζηηθάο, ηνπξηζηηθάο θαη βηνκεραληθάο αλϊπηπμεο πνπ παξαηεξεέηαη απφ ηελ κεηαπνιεκηθά πεξένδν θαη κεηϊ ζηελ ΔιιΪδα. ΟπζηαζηηθΪ, νη παξϊγνληεο απηνέ ζεσξεέηαη φηη «Ϋζεζαλ ηα ζεκϋιηα» γηα ηελ κεηϋπεηηα ιαλζαζκϋλε πνξεέα ηεο αλαπηπμηαθάο Πνιηηηθάο ζηελ ΔιιΪδα, ε νπνέα πξνθϊιεζε νμχηαηα πξνβιάκαηα ζην θπζηθφ αιιϊ θαη δνκεκϋλν πεξηβϊιινλ θαη ζε πνιιϋο πεξηπηψζεηο, κε αλαζηξϋςηκα Ξεθηλψληαο απφ ηελ νηθηζηηθά Πνιηηηθά, ε ζπγθξφηεζε ηεο, ραξαθηεξέδεηαη απφ Ϊλαξρε θαη αζρεδέαζηε αλϊπηπμε πφιεσλ ρσξέο ηεξαξρεκϋλνπο ζηφρνπο θαη απνζπαζκαηηθϋο ξπζκέζεηο θαλνληζηηθνχ θαη απαγνξεπηηθνχ ραξαθηάξα. Άκεζν θαηλφκελν ησλ δξϊζεσλ απηψλ, ππάξμε ε Ϋληνλε αζηηθνπνέεζε, ε νπνέα ζπλνδεχηεθε κε πιεζπζκηαθά Ϋθξεμε, πςεινχο ζπληειεζηϋο δφκεζεο, θαηϊιεςε εδαθψλ πςειάο παξαγσγηθφηεηαο θαη δαζηθψλ εθηϊζεσλ, θαζψο θαη κε πνιιαπιαζηαζηηθϋο δπζκελεέο πεξηβαιινληηθϋο επηπηψζεηο, φπσο κεηαβνιά ζηελ πνηφηεηα ηνπ λεξνχ θαη ηνπ αϋξα, αηκνζθαηξηθά ξχπαλζε θαη απψιεηα θπζηθψλ ρψξσλ αλαςπράο. (Μπξηαζνχιε, νθνπιάο, 1995, ζ ) πλερέδνληαο, φπσο παξαηεξνχλ νη Μπξηαζνχιε θαη νθνπιάο (1995) «ε αλαπηπμηαθά θαηεχζπλζε πξνζαλαηνιηδφκελε ζηνλ ηνπξηζκφ, βαζέζηεθε ζε κηα Πνιηηηθά θηλάηξσλ θαη δεκφζησλ επελδχζεσλ, δειαδά γξάγνξεο αχμεζε ηνπξηζηηθάο πξνζθνξϊο, κε Ϊκεζν αξλεηηθφ απνηϋιεζκα ηελ ππϋξβαζε ηεο ηνπξηζηηθάο θϋξνπζαο ηθαλφηεηαο». Δπηθξαηνχζε κηα κνλνδηϊζηαηε πξνζϋγγηζε ηνπ ηνπξηζκνχ, σο κϋζν βειηέσζεο ηεο νηθνλνκέαο. Χο απνηϋιεζκα νη παξεκβϊζεηο ηνπ ζπγθεθξηκϋλνπ θιϊδνπ επϋθεξαλ δπζκελεέο επηπηψζεηο ζηνπο πδϊηηλνπο πφξνπο, ζηα ρεξζαέα θαη παξϊθηηα ζπζηάκαηα θαη ζπλϋβαιιαλ ζηελ αηζζεηηθά αιινέσζε, ζηε κεέσζε ηεο δαζνθϊιπςεο θαη ηελ πηψζε ηνπ πδϊηηλνπ νξέδνληα. (Μπξηαζνχιε, νθνπιάο., 1995). ΠαξΪγσγν απνηϋιεζκα απνηϋιεζε ε πεξαηηϋξσ νηθηζηηθά αλϊπηπμε γηα απξνγξακκϊηηζηεο επεθηϊζεηο πφιεσλ θαη ε αζρεδέαζηε κεηαηξνπά ρξάζεσλ γεο, φπσο απφ γεσξγηθά γε πςειάο παξαγσγηθφηεηαο ζε ηνπξηζηηθά ρξάζε. Καη ζηελ πεξέπησζε απηά, εέλαη εκθαλάο ν θπξέαξρνο ξφινο ησλ νηθνλνκηθψλ παξαγφλησλ θαηϊ ηελ πινπνέεζε ηνπξηζηηθψλ δξϊζεσλ ζε κηα πεξηνρά, γεγνλφο πνπ επεξεϊδεη θαη ηηο εμαξηψκελεο απφ ηνλ ηνπξηζκφ δξαζηεξηφηεηεο ηνπ ηξηηνγελνχο ηνκϋα, φπσο εέλαη ην εκπφξην θαη ε αλαςπρά. ηνλ θιϊδν ηεο βηνκεραλέαο, παξαηεξνχληαη νη έδηεο αδπλακέεο θαη εζθαικϋλεο πξαθηηθϋο πνπ ραξαθηεξέδνπλ ηνλ ηνπξηζηηθφ ηνκϋα κε ραξαθηεξηζηηθά ηελ απνπζέα ηεο πεξηβαιινληηθάο δηϊζηαζεο ζηηο ζρεδηαδφκελεο ελϋξγεηεο, ηελ εθαξκνγά απνζπαζκαηηθψλ κϋηξσλ πξνζηαζέαο θαη ηελ ρσξηθά γεηηλέαζε κε Ϊιιεο αζχκβαηεο δξαζηεξηφηεηεο. ε ηειηθά αλϊιπζε, φια ηα παξαπϊλσ αληηθαηνπηξέδνπλ ηελ Ϋιιεηςε ζπληνληζκνχ κεηαμχ ησλ δηαθφξσλ Πνιηηηθψλ θαη ηελ απνπζέα ελφο πεξηβαιινληηθϊ νξζνινγηθνχ πιαηζένπ Πνιηηηθάο γεο πνπ ζα ζπκπεξηιακβϊλεη ηνλ νξζφ ζρεδηαζκφ, ηνλ ζπζηεκαηηθφ Ϋιεγρν θαη ηελ επηζηεκνληθά παξαθνινχζεζε ησλ δξϊζεσλ, αλαδεηθλχνληαο Ϋηζη, ηελ αλϊγθε γηα ηελ ξηδηθά αλαδηϊξζξσζε ηνπ. Ζ πξψηε πξνζπϊζεηα ζε θαλνληζηηθφ επέπεδν, γηα ηελ ζθαηξηθά πξνζϋγγηζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ δεηεκϊησλ κϋζσ ελφο ξπζκηζηηθνχ πιαηζένπ, επηρεηξάζεθε κε ηε ζϋζπηζε ηνπ Ννκνζεηηθνχ πιαηζένπ 1650/1986 «γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο», νη δηαηϊμεηο ηνπ νπνένπ πεξηγξϊθεθαλ δηεμνδηθφηεξα ζην πξνεγνχκελν θεθϊιαην. ΒΫβαηα, νπζηαζηηθά ψζεζε ζηελ πεξαηηϋξσ εμϋιημε ηεο Δζληθάο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο, Ϋδσζε ε δηεέζδπζε ηνπ Κνηλνηηθνχ Πεξηβαιινληηθνχ Γέθαηνπ, πξνζθϋξνληαο κηα ηζρπξά βϊζε θαλφλσλ θαη εηζϊγνληαο 44

47 θαηλνχξγηεο αληηιάςεηο θαη εξγαιεέα πνιηηηθάο. Σαπηφρξνλα νη ρξεκαηνδνηηθϋο επηρνξεγάζεηο θαη Ϊιια θέλεηξα πνπ ηε ζπλνδεχνπλ, βνάζεζαλ ηελ ΔιιΪδα λα ζηξαθεέ πξνο ηελ αλϊπηπμε πεξηβαιινληηθϊ θηιηθψλ επελδχζεσλ.(γνχζε, 2001, ζ. 68) Όκσο ε ΔιιΪδα απφ ηα πξψηα ζηϊδηα πηνζϋηεζεο ησλ πεξηζζφηεξσλ Οδεγηψλ, Ϋδεημε αζπλϋπεηα.(γνχζε,2001) Ζ ΔκκαλνπΫιια Γνχζε ζηεξέδεη ηελ Ϊπνςε ηεο ζην γεγνλφο φηη πεξηζζφηεξεο θαλνληζηηθϋο δηαηϊμεηο θαζπζηϋξεζαλ πεξέπνπ 6 Ϋηε γηα λα κεηαθεξζνχλ ζηελ ειιεληθά Ϋλλνκε ηϊμε θαη Ϊιια επηπιϋνλ 3 κε 5 Ϋηε γηα λα ελαξκνληζηνχλ κε ην εζσηεξηθφ Γέθαην θαη λα θνηλνπνηεζνχλ ζηελ Δπηηξνπά, κε ηελ απεηιά γηα παξαπνκπά ζην ΓΔΚ. 85 (2001:70) ΔζηηΪδνληαο ζηνλ ζεζκφ ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ, ε ελεξγνπνέεζε ηεο ΔιιΪδαο ζην πεδέν ηεο πξνζηαζέαο ηνπο, μεθηλϊεη απφ ην (ΥαηδεραξαιΪκπνπο,2006) Κπξέαξρε πξνζϋγγηζε ζε Δζληθφ αιιϊ θαη ΓηεζλΫο Δπέπεδν, απνηϋιεζε ε απφιπηε πξνζηαζέα ησλ ζεζκνζεηεκϋλσλ πεξηνρψλ πνπ ζπλνδεχεηαη απφ ηνλ απνθιεηζκφ ησλ αλζξψπηλσλ δξαζηεξηνηάησλ. Με ην πϋξαζκα ησλ ρξφλσλ, εγθαηαιεέθζεθε ε κνλνδηϊζηαηε αληέιεςε ηεο απφιπηεο πξνζηαζέαο θαη αθνινπζψληαο ηελ πξνζϋγγηζε πνπ εηζάγαγε ε Γηεζλάο Κνηλφηεηα γηα ηελ πεξηβαιινληηθά πξνζηαζέα ζηα πιαέζηα αεηθνξηθάο αλϊπηπμεο, ε ΔιιΪδα δηαηχπσζε θαη αλϋπηπμε λϋνπο ηξφπνπο έδξπζεο θαη δηαρεέξηζεο πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ 87. Ζ ζχγρξνλε αληέιεςε πξνζηαζέαο πξεζβεχεη φηη νη πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο δελ εέλαη ζπλπθαζκϋλεο κφλν κε πεξηνξηζκνχο θαη απαγνξεχζεηο, αιιϊ ζηνρεχνπλ ζηελ πξνζηαζέα ηεο βηνπνηθηιφηεηαο θαη ζηελ ελέζρπζε ηνπ βηνηηθνχ επηπϋδνπ ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ. Αθνινπζψληαο ηνπο ζθνπνχο απηνχο, ε ΔιιΪδα εηζϊγεη λϋα θξηηάξηα νξηνζϋηεζεο θαη λϋεο θαηεγνξέεο ζεζκνζεηεκϋλσλ πεξηνρψλ πνπ δηαηππψλνληαη ζηηο λνκνζεηηθϋο ξπζκέζεηο ηνπ Νφκνπ 1650/1986 ζηα Ϊξζξα 18 «Αληηθεέκελα πξνζηαζέαο θαη δηαηάξεζεο» θαη 19 «Κξηηάξηα ραξαθηεξηζκνχ θαη αξρϋο πξνζηαζέαο» (ΒιΫπε ζειέδα ηεο κειϋηεο). Δπηδηψθεηαη ε ελζσκϊησζε ησλ επαέζζεησλ πξνζηαηεπφκελσλ νηθνζπζηεκϊησλ ζηηο επξχηεξεο γεσγξαθηθϋο ελφηεηεο, κϋζσ ηεο θιηκϊθσζεο ησλ αλζξψπηλσλ δξαζηεξηνηάησλ, απφ ηνλ ππξάλα πξνζηαζέαο ζηηο νηθνηνπξηζηηθϋο πεξηνρϋο, κε ζθνπφ ηελ ελέζρπζε ηνπηθψλ παξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηάησλ πνπ ζα ζπκβϊινπλ ζηελ ηνπηθά νηθνλνκέα θαη ζηελ δηαηάξεζε ηεο ζπλνράο ηνπ θνηλσληθνχ ηζηνχ. Έηζη, ε εμειηθηηθά πνξεέα ζηελ Γηαρεηξηζηηθά Πνιηηηθά ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ, αθνξϊ δηαθνξεηηθά πξνζϋγγηζε ζηνπο ζθνπνχο, ηα κϋζα θαη ηηο ηερληθϋο γηα ηελ νξζνινγηθά δηαρεέξηζεο ηνπο. ε αξρηθφ ζηϊδην, νη θεξπγκϋλεο πεξηνρϋο δηνηθνχληαλ κφλν απφ ηηο θεληξηθϋο θξαηηθϋο ππεξεζέεο, κε κνλαδηθά πεγά ρξεκαηνδφηεζεο ηνπο θφξνπο. ηνλ ζρεδηαζκφ θαη ζηελ δηαρεέξηζε ηνπο, απνπζέαδε ε παξϋκβαζε ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ. Ζ ζχγρξνλε πξαγκαηηθφηεηα ραξαθηεξέδεηαη απφ ζπκκεηνρηθά δηαδηθαζέα ζε φιεο ηηο θϊζεηο πνπ δηϋπνπλ ην ζεζκηθφ πιαέζην ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ, απφ ηνλ ζρεδηαζκφ θαη ηελ ζεζκνζϋηεζε ηνπο, Ϋσο θαη ηελ δηαρεέξηζε ηνπο, κε ηελ ζπλεξγαζέα ηδησηηθψλ θαη δεκφζησλ θνξϋσλ θαη νξγαληζκψλ, δηεπηζηεκνληθψλ νκϊδσλ αιιϊ θαη κε ηνλ ηνπηθφ πιεζπζκφ λα παέδεη πξσηαγσληζηηθφ ξφιν. Βαζηθά ζεηηθά παξϊκεηξνο ζεσξεέηαη ε ελζσκϊησζε πνιπδηϊζηαησλ ζηφρσλ ζην θαζεζηψο πξνζηαζέαο, πνπ ζπκπεξηιακβϊλνπλ αμέεο νηθνλνκηθϋο, πνιηηηζηηθϋο, επηζηεκνληθϋο θαη θνηλσληθϋο θαη αθνξνχλ εθηφο απφ ηελ δηαηάξεζε ηεο νηθνινγηθάο ηνπο αμέαο, ζηελ ζπκβνιά 85 Ζ Γνχζε παξαζϋηεη ην ραξαθηεξηζηηθφ παξϊδεηγκα ηεο Οδεγέαο 80/779/ΔΟΚ γηα ηνλ θαζνξηζκφ νξηαθψλ θαη θαζνδεγεηηθψλ ηηκψλ πνηφηεηαο ηεο αηκφζθαηξαο γηα ην δηνμεέδην ηνπ ζεένπ θαη ηα αησξνχκελα ζσκαηέδηα, ε νπνέα ελψ ηϋζεθε ζε ηζρχ ην 1982, ε ΔιιΪδα Ϋιαβε ηα ζρεηηθϊ κϋηξα ελαξκφληζεο ην Οκνέσο ελψ νη πξϊμεηο ελαξκφληζεο ηεο Οδεγέαο 85/337/ΔΟΚ( ηϋζεθε ην 1988) γηα ηελ αμηνιφγεζε ησλ επηπηψζεσλ νξηζκϋλσλ δεκνζέσλ θαη ηδησηηθψλ Ϋξγσλ ζην πεξηβϊιινλ, εθδφζεθαλ ην 1990, ηα κϋηξα ελαξκφληζεο ηεο ηξνπνπνέεζεο ηεο Οδεγέαο απηάο (Οδεγέα 97/11/ΈΚ), θνηλνπνηάζεθαλ ζηελ Δπηηξνπά ζην ηϋινο ηνπ (2001:70) 86 ηηο πξψηεο πεξηνρϋο πνπ αλαγλσξέζηεθαλ θαη ηϋζεθαλ ππφ πξνζηαζέα αλάθνπλ νη Δζληθνέ Γξπκνέ ηνπ Οιχκπνπ θαη ηνπ Παξλαζζνχ, θάξπμε κε Ν.856/1937 «Πεξέ Δζληθψλ Γξπκψλ» (ΥαηδεραξαιΪκπνπο,2006) 87 Να ζεκεησζεέ φηη ε αξρά ηεο αεηθνξέαο θαζηεξψλεηαη ζπληαγκαηηθϊ κε ηελ αλαζεψξεζε ηνπ πληϊγκαηνο ην 2001( Ννκηθφο Οδεγφο, 2009, ζ.32) 45

48 ζηελ ηνπηθά αλϊπηπμε σο θνηλσληθφ αγαζφ θαη ηνπξηζηηθφ πξντφλ κε απψηεξν ζηφρν, ηελ αλαβϊζκηζε ηεο πνηφηεηαο δσάο θαη ηνπ επηπϋδνπ δηαβέσζεο. ( ΥαηδεραξαιΪκπνπο 2006, βνξψλνπ 2003) 2.2.Απνινγηζκόο ηεο εθαξκνγήο Πεξηβαιινληηθήο Πνιηηηθήο ««Μεεηηααμμχχ ηησλλ Νννηηη ηννεεππξξσππαατ τθθψλλ ρρσξξψλλ εε Διιιιάάδδαα εεκκθθααλλί ίδδεεη η ζζρρεεηηη ηθθήή ζζππλλέέππεεη ηαα ζζηηεελλ εελλζζσκκάάηησζζεε ηησλλ θθννη ηλλννηηη ηθθψλλ Οδδεεγγη ηψλλ ααιιιιάά εεμμααη ηξξεεηηη ηθθήή ααλλααππννηηεειιεεζζκκααηηη ηθθφφηηεεηηαα ζζηηεελλ εεθθααξξκκννγγήή»» G..PPrri iddhhaam Ζ αλαζθφπεζε ηεο πνξεέαο ηεο Διιεληθάο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο αλαδεηθλχεη ηα βαζηθϊ αξλεηηθϊ ραξαθηεξηζηηθϊ ηεο, δειαδά ηελ απνπζέα ζηξαηεγηθνχ ρσξνηαμηθνχ θαη πεξηβαιινληηθνχ ζρεδηαζκνχ θαη κε ην δηνηθεηηθφ ζχζηεκα λα ραξαθηεξέδεηαη απφ αλεπαξθεέο, αζπληφληζηεο απξνγξακκϊηηζηεο θαη πεξηπησζηνινγηθϋο δξϊζεηο. Οη δπζρϋξεηεο θαηϊ ηελ πινπνέεζε ηεο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο ζηελ ΔιιΪδα, δελ νθεέινληαη ηφζν ζηελ Ϋιιεηςε λνκνζεηηθψλ ξπζκέζεσλ αιιϊ ζηελ απνζπαζκαηηθά θαη εζθαικϋλε εθαξκνγά ηνπο. Σα πεξηβαιινληηθϊ πξνβιάκαηα αληηκεησπέδνληαη κε ηκεκαηηθφ θαη κε επηθνπξηθφ ηξφπν, ψζηε ηα νηθνζπζηάκαηα ζηε Διιεληθά επηθξϊηεηα λα θηλδπλεχνπλ θπξέσο απφ ηελ αλζξψπηλε δξαζηεξηφηεηα, κε θπξέαξρν δάηεκα ηε ζεκαληηθά κεέσζε ηνπ πδϊηηλνπ ζηνηρεένπ. Οη αδπλακέεο πνπ παξνπζηϊζηεθαλ ζηα πξψηα ρξφληα ηεο Ϊζθεζεο πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο ζηελ ΔιιΪδα, ζπλϋρηζαλ λα παξνπζηϊδνληαη θαη λα δηεπξχλνληαη, παξ φιεο ηηο λνκηθϋο ππνρξεψζεηο πνπ απνξξϋνπλ απφ ηελ Γηεζλά Πεξηβαιινληηθά Κνηλφηεηα. Καηαξράλ, εζηηϊδνληαο ζηηο νηθνλνκηθϋο εηζξνϋο απφ ηα ΔπξσπατθΪ ΠξνγξΪκκαηα, γηα ηελ δηεθπεξαέσζε δξϊζεσλ ζρεηηθψλ κε ην πεξηβϊιινλ, Ϋλα κεγϊιν πνζνζηφ ησλ πφξσλ πξννξέζζεθε θπξέσο γηα ηε δεκηνπξγέα ππνδνκψλ παξαθνινχζεζεο ησλ πδϊησλ θαη ηνπ αηκνζθαηξηθνχ πεξηβϊιινληνο ηεο ρψξαο (π.ρ. έδξπζε Δζληθνχ Γηθηχνπ παξαθνινχζεζεο), ηε δηαρεέξηζε ησλ ζηεξεψλ θαη ηνμηθψλ απνβιάησλ, ηελ πξνζηαζέα θαη δηαρεέξηζε ζεκαληηθψλ βηνηφπσλ ππφ θαζεζηψο πξνζηαζέαο, ηε ζχληαμε θαη εθαξκνγά ηνπ εζληθνχ θηεκαηνινγένπ θ.α. 89 (Γνχζε, 2001, ζ.74). Αμέδεη λα ζεκεησζεέ φηη αξθεηνέ πφξνη θαηϋιεμαλ ζε κειϋηεο ά πξνηϊζεηο πνπ ηειηθϊ δελ εθαξκφζηεθαλ ελψ ηδηαέηεξα απνγνεηεπηηθφ άηαλ θαη ην πνζνζηφ δηϊζεζεο θνηλνηηθψλ θνλδπιέσλ γηα δξϊζεηο δηαρεέξηζεο, πξνζηαζέαο θχιαμεο θαη δηνέθεζεο ησλ ζεζκνζεηεκϋλσλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ. ΔπηπιΫνλ ππάξμαλ πξνγξϊκκαηα πνπ εθαξκφζηεθαλ απνζπαζκαηηθϊ κε ζηφρν απιϊ ηελ απνξξφθεζε πφξσλ θαη ζηε ζπλϋρεηα εγθαηαιεέθζεθαλ.(π.ρ. ηα πξνγξϊκκαηα αλαθχθισζεο) (Γνχζε, 2001, ζ.77) χκθσλα πϊιη κε ηηο δηαηππψζεηο ηεο ΔκκαλνπΫιιαο Γνχζε, «ηζρχεη ε Ϊπνςε φηη ε ΔιιΪδα αλάθεη, καδέ κε Ϊιιεο ρψξεο ηνπ επξσπατθνχ λφηνπ, ζηελ νκϊδα ησλ ρσξψλ πνπ "βξαδππνξνχλ" (laggard countries) ζε δεηάκαηα εθαξκνγάο ηεο θνηλνηηθάο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο, ελ αληηζϋζεη κε ηηο αλαπηπγκϋλεο ρψξεο ηνπ βνξξϊ πνπ πξνσζνχλ ηελ πεξηβαιινληηθά πξνζηαζέα» Βαζηθνέ παξϊγνληεο γηα ηνλ ραξαθηεξηζκφ ζπληζηνχλ νη πθηζηϊκελεο αδπλακέεο ησλ πνιηηηθψλ θαη δηνηθεηηθψλ ζεζκψλ αιιϊ θαη ε ηϊζε ηεο εμππεξϋηεζεο πξνζσπηθψλ ζπκθεξφλησλ, νη θαηεζηεκϋλεο αληηιάςεηο, ε κεησκϋλε πεξηβαιινληηθά ζπλεέδεζε πνπ ζπλδπϊδεηαη κε ηνλ πεξηνξηζκϋλν ζεβαζκφ ηνπ δεκφζηνπ ρψξνπ θαη ηϋινο ε ζπρλά ηϊζε απξνζπκέαο γηα ζπκκφξθσζε κε πνιιϋο απφ ηηο ππεξεζληθϋο δεζκεχζεηο. Σελ έδηα Ϊπνςε ζπκκεξέδεηαη θαη ν Κέκσλ Υαηδεκπέξνο ν νπνένο ζην Ϊξζξν ηνπ «Πεξηβαιινληηθφ Ϋιιεηκκα θαη κεηαξξπζκηζηηθφ αέηεκα» αλαθϋξεη φηη ζηελ Δπξσπατθά Έλσζε ησλ 27, ε ΔιιΪδα ηεέλεη πξνο ηηο ηειεπηαέεο 88 G.Pridham National environmental policy making in the European framework.. ζει.83, ζην παλνχ Κ. «Γεκφζηα Γηνέθεζε θαη ΠεξηβΪιινλ, ππνζεκ. 142, ζει Όπσο επηζεκαέλεη ε Γνχζε (2001) θαηϊ ηελ εθαξκνγά ηνπ Β Κνηλνηηθνχ Πιαηζένπ ηάξημεο, ν ηνκϋαο ηνπ πεξηβϊιινληνο παξνπζέαζε ρακειϊ πνζνζηϊ απνξξνθεηηθφηεηαο ζε ζρϋζε κε ηηο Ϊιιεο βαζηθϋο ππνδνκϋο, εηδηθϊ σο πξνο απηϋο ησλ κεηαθνξψλ θαη ηεο ελϋξγεηαο νη νπνέεο θαηϋιαβαλ ην 71% ηνπ ζπλφινπ ησλ δαπαλψλ.(2001: 74) 46

49 ζϋζεηο ζε αξθεηνχο πεξηβαιινληηθνχο ηνκεέο, δεδνκϋλνπ φηη θηλεηνπνηεέηαη ιηγφηεξν αθφκα θαη απφ ρψξεο κε πνιχ ρακειφηεξν νηθνλνκηθφ επέπεδν.(υαηδεκπέξνο, 2008) ηελ δηακφξθσζε απηάο ηεο δπζκελνχο θαηϊζηαζεο, ζπλϋβαιε ζε κεγϊιν βαζκφ ε εκκνλά ησλ Ρπζκηζηηθψλ Πνιηηηθψλ, γηα νηθνλνκηθά κεγϋζπλζε. Ζ θπξέαξρε απηά ηϊζε ηεο κνλνδηϊζηαηεο αλϊπηπμεο απνηειεέ θαη Ϋλαλ απφ ηνπο πξσηεχνληεο παξϊγνληεο ηεο εληαηηθάο ρξάζεο θαη θζνξϊο ησλ θπζηθψλ πφξσλ, αθνχ βαζέδεηαη ζρεδφλ απνθιεηζηηθϊ ζηελ πινπνέεζε κεγϊισλ Ϋξγσλ ππνδνκάο. 90 Όκσο ε εζληθά πξνηεξαηφηεηα ζηελ νηθνλνκηθά αλϊπηπμε δελ απνηειεέ πξνζσξηλά ηαθηηθά ηεο κεηαπνιηηηθάο πεξηφδνπ. πλερέζηεθε κϋρξη ηελ ζχγρξνλε πξαγκαηηθφηεηα, φπνπ ην πεξηβαιινληηθφ θφζηνο ππνηηκϊηαη θαη δελ δηαπεξλϊ ηελ πνιηηηθά ησλ Γεκφζησλ Έξγσλ, κε ηελ επηθξϊηεζε κηαο ηδενινγέαο ηεο αλϊπηπμεο, ε νπνέα ζπλδϋζεθε κε ηελ θαηαλαισηηθά λννηξνπέα, ηελ Ϊλαξρε ρσξνηαμηθά δφκεζε θαη ηα κεγϊιεο Ϋθηαζεο αλαπηπμηαθϊ Ϋξγα ( παλνχ, 1995) Σα πξνβιάκαηα πνπ δεκηνπξγνχληαη, εκθαλέδνληαη θπξέσο κε ηελ κνξθά ηεο αηκνζθαηξηθάο ξχπαλζεο, ην ζφξπβν, ηελ αιινέσζε ηεο πνηφηεηαο ησλ πδϊηηλσλ πφξσλ θαη ηνπ εδϊθνπο απφ ηελ απφξξηςε επηθέλδπλσλ ηνμηθψλ, βηνκεραληθψλ θαη ηερλνινγηθψλ απνβιάησλ. Σν θπζηθφ θαη πνιηηηζηηθφ ηνπέν θαη ηδηαέηεξα ην παξϊθηην, δϋρεηαη πηϋζεηο θαη απφ ηελ αλεμϋιεγθηε δφκεζε θαη ζε πνιιϋο πεξηπηψζεηο απζαέξεηε 91, εκθαλέδνληαο κε αλαζηξϋςηκε πνηνηηθά ππνβϊζκηζε θαη αηζζεηηθά αιινέσζε ησλ ηνπέσλ απαξϊκηιινπ θπζηθνχ θϊιινπο. Γέλεηαη αληηιεπηφ, φηη ε ζηϊζε θαη ε λννηξνπέα πνπ Ϋρεη δηακνξθσζεέ θαηϊ ηελ ρϊξαμε ηεο πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο απφ ηνπο εκπιεθφκελνπο Διιεληθνχο θνξεέο, απνηππψλεηαη θαη ζηα ΓηαρεηξηζηηθΪ ρϋδηα πνπ θαηαξηέδνληαη. Οπφηε ζηα έδηα πιαέζηα ηεο πξνβιεκαηηθάο εθαξκνγάο ησλ Γηεζλψλ Πεξηβαιινληηθψλ απνθϊζεσλ ζηελ ΔιιΪδα, εληϊζζεηαη θαη ην ζχζηεκα Γηαρεέξηζεο ησλ ππφ πξνζηαζέα πεξηνρψλ, θαη ραξαθηεξέδεηαη απφ αλεπϊξθεηα θαη ειιεέςεηο. Οη ππϊξρνληεο Φνξεέο Γηαρεέξηζεο εέλαη πνιχ ιέγνη ζε ζρϋζε κε ηηο πεξηνρϋο ηνπ Γηθηχνπ Natura (Οη πεξηνρϋο ρσξέο Φνξεέο Γηαρεέξηζεο απνηεινχλ ην 80% ησλ πθηζηϊκελσλ ηνπ Γηθηχνπ) θαη νη πεξηζζφηεξνη απφ απηνχο αληηκεησπέδνπλ δηϊθνξα πξνβιάκαηα νξγαλσηηθάο θαη νηθνλνκηθάο θπξέσο θχζεο (WWF ΔιιΪο, 2005) ΒΪζεη φισλ ησλ παξαπϊλσ, εέλαη πξνθαλϋο ην ζπκπϋξαζκα φηη ε αληέιεςε, ε ζηϊζε θαη νη ζπγθεθξηκϋλεο πξαθηηθϋο ησλ εκπιεθφκελσλ ειιεληθψλ θνξϋσλ γηα ηελ Ϊζθεζε ηεο Γηεζλνχο θαη Δζληθάο Ννκνζεζέαο, νδάγεζε ζηελ αλαπνηειεζκαηηθά εθαξκνγά ησλ κϋηξσλ πνπ πξνβιϋπνληαη ζηηο δηαηϊμεηο πνπ αθνξνχλ ην ζχλνιν ησλ ηνκϋσλ ηνπ ΠεξηβΪιινληνο (Γηαρεέξηζε απνβιάησλ, πδϊηηλνη πφξνη, Πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο θ.η.ι.). Οη δηαπηζηψζεηο απηϋο δηακνξθψλνπλ θαη ην απνθαινχκελν ζε πνιιϋο βηβιηνγξαθηθϋο αλαθνξϋο «ζηξεβιφ» κνληϋιν αλϊπηπμεο ηεο ΔιιΪδνο. (Υαηδεκπέξνο 2008, παλνχ 1995, Μπξηαζνχιε & νθνπιάο 1995). ηε ζπλϋρεηα, γέλεηαη δηεμνδηθφηεξε αλαθνξϊ ζηηο αδπλακέεο ηεο εθαξκνζκϋλεο Πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο φπσο δηαπηζηψζεθαλ απφ ηελ Διιεληθά επηζηεκνληθά Ϋξεπλα ζηνπο δηϊθνξνπο ηνκεέο ηνπ αλζξσπνγελνχο πεξηβϊιινληνο, πνπ επηδξνχλ αξλεηηθϊ ζηνπο θπζηθνχο νηθνηφπνπο θαη ηεο Ϊγξηαο δσάο πνπ εμαξηϊηαη απφ απηνχο. ρεηηθά κε ηνλ Υσξνηαμηθφ ρεδηαζκφ ΥαξαθηεξηζηηθΪ γλσξέζκαηα ηεο ειιεληθάο ρσξνηαμηθάο πνιηηηθάο, απνηεινχλ νη αηϋιεησηεο θαηαπαηάζεηο δεκφζησλ θαη νηθνινγηθϊ πνιχηηκσλ εδαθψλ, ε αιφγηζηε εθκεηϊιιεπζε γεο γηα απξνγξακκϊηηζηεο αζηηθϋο επεθηϊζεηο, ε παξαζεξηζηηθά θαη πνιιϋο θνξϋο παξϊλνκε δφκεζε, 90 Σελ βαζηθά αηηέα θαη ε παλνχ (1995) ηελ αλαδεηεέ ζηελ ζπλχπαξμε ηνπ ππνπξγεένπ ΠεξηβΪιινληνο κε απηφ ησλ Γεκφζησλ Έξγσλ ελέζρπζε ηελ ηϊζε γηα πξνηεξαηφηεηα ζηηο αλαπηπμηαθϋο επηινγϋο θπξέσο κϋζσ θαηαζθεπάο ηερληθψλ Ϋξγσλ αθνχ ηα ΣερληθΪ Τπνπξγεέα Ϋδηλαλ πξνηεξαηφηεηα ζηελ νηθνλνκηθά αλϊπηπμε. 91 Ζ ρψξα θαηϋρεη ηελ πξψηε ζϋζε ζηελ Δπξσπατθά Έλσζε σο πξνο ηνλ αξηζκφ απζαηξϋησλ θαη ηελ ρακειά πνηφηεηα θαηαζθεπάο. (Υαηδεκπέξνο,2008) 47

50 ηα Ϊλαξρα ηερληθϊ Ϋξγα, ε απνζπαζκαηηθά ρσξνζϋηεζε δξαζηεξηνηάησλ θαη ε αζπλϊξηεηε ζπλχπαξμε ηνπο, πνπ νδεγνχλ ζηελ ζχγθξνπζε ρξάζεσλ γεο, θαη ζηελ αληηπαξϊζεζε δηϊθνξσλ νκϊδσλ ζπκθεξφλησλ. Όια απηϊ απνδεηθλχνπλ ηελ Ϋιιεηςε ζαθνχο θαη ζεζκνζεηεκϋλνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ 92. (Υαηδεκπέξνο,2008). ρεηηθά κε ηε Γηαρείξηζε ησλ Απνβιήησλ ηνλ ηνκϋα ηεο δηαρεέξηζεο ησλ επηθέλδπλσλ απνβιάησλ, ε ΔιιΪδα παξνπζηϊδεη πξνβιάκαηα αλεπϊξθεηαο θαη Ϋιιεηςεο νξγϊλσζεο ζηε δηαρεέξηζε απνξξηκκϊησλ θαηϊ ηε ζπλνιηθά δηαδηθαζέα, απφ ην ζηϊδηα ηεο ζπιινγάο κϋρξη ηεο ηειηθάο δηϊζεζάο ηνπο. Όπσο επεμεγεέ ε ΔκκαλνπΫιια Γνχζε απφ ην 1981 ε ΔιιΪδα φθεηιε λα απαγνξεχζεη ηελ αλεμϋιεγθηε απφξξηςε απνβιάησλ θαη λα δεκηνπξγάζεη λϋνπο ρψξνπο απνζϋζεσλ απνξξηκκϊησλ ζε ζπκκφξθσζε κε ηηο δηαηϊμεηο ησλ Οδεγηψλ 77/442/ΔΟΚ 78/319/ΔΟΚ.(Γνχζε 2001,ζ ππνζ.77-78) Σα κϋηξα ελαξκφληζεο εθδφζεθαλ θαη νη απαξαέηεηεο πξϊμεηο ζεζπέζηεθαλ κε ηελ ΚΤΑ 49541/1424/1986. Παξφια απηϊ, ε ησξηλά θαηϊζηαζε ραξαθηεξέδεηαη απφ αλεμϋιεγθηε απφξξηςε ζθνππηδηψλ ζε ππεξβνιηθϊ κεγϊιν αξηζκφ ρσκαηεξψλ, νη νπνέεο ζε πνιιϋο πεξηπηψζεηο εέλαη παξϊλνκεο θαζφζνλ δελ Ϋρεη πξνεγεζεέ ΜΠΔ, εέηε ιεηηνπξγνχλ ρσξέο Ϊδεηα.(Υαηδεκπέξνο 2008,Γνχζε 2002) ηνπο ρψξνπο απηνχο εέλαη ζπρλφ ην θαηλφκελν ηεο δηϊζεζεο ηνμηθψλ, ζηεξεψλ θαη Ϊιισλ επηθέλδπλσλ απνβιάησλ ρσξέο πξνεγνχκελε επεμεξγαζέα ηνπο, κε απνηϋιεζκα ηνλ ζνβαξφ θέλδπλν γηα ηελ πγεέα ησλ θαηνέθσλ ησλ επξχηεξσλ πεξηνρψλ. Παξφιν πνπ ζπληϊρζεθε ε ΚΤΑ 19396/1546/97 γηα ηελ πινπνέεζε ησλ πξνβιεπφκελσλ ελεξγεηψλ πνπ πξνβιϋπνληαη ζηηο Οδεγέεο 91/689 θαη 94/31 γηα ηα επηθέλδπλα απφβιεηα, δελ πθέζηαηαη θαλελφο εέδνπο δηαρεέξηζε θαη δηϊζεζε ησλ επηθηλδχλσλ απνβιάησλ ζηελ ΔιιΪδα. Ζ απνπζέα εθαξκνγάο νθεέιεηαη ζην φηη δελ δεκνζηεχηεθαλ νη πξνβιεπφκελεο ζπκπιεξσκαηηθϋο ΚΤΑ γηα ηνλ Δζληθφ ζρεδηαζκφ επηθηλδχλσλ απνβιάησλ θαη πξνδηαγξαθψλ ηερλνινγηψλ δηαρεέξηζεο ηνπο.(φϊκειινο, 2002) ΑπνηΫιεζκα φισλ ησλ παξαπϊλσ, εέλαη ε ζεκαληηθά αχμεζε ησλ θαηαγγειηψλ θαηϊ ηεο ΔιιΪδαο, πνπ πξνϋξρνληαη ζπλάζσο απφ Με ΚπβεξλεηηθΫο Οξγαλψζεηο, πνιιϋο απφ ηηο νπνέεο θαηϋιεμαλ ζην Γηθαζηάξην ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηάησλ (εθεμάο ΓΔΚ) κεηϊ απφ πξνζθπγά ηεο Δπηηξνπάο 93. ΟξηζκΫλεο απφ απηϋο αθνξνχλ ζηελ κε ηάξεζε ησλ θνηλνηηθψλ πεξηβαιινληηθψλ θαλφλσλ ζηηο πεξηπηψζεηο ηεο ξχπαλζε ησλ πδϊησλ 94 θαη ηεο δηϊζεζεο απνβιάησλ. 95 (Γνχζε, 2001, ζ.71) 92 Όπσο ζεκεηψλεη ν Κέκσλ Υαηδεκπέξνο «ν λφκνο 360/1976 πεξί Υσξνηαμίαο θαη Πεξηβάιινληνο» ν νπνένο απνηειεέ ηελ πξψηε νπζηαζηηθϊ λνκνζεηηθά πξνζπϊζεηα Πνιηηηθάο γεο, πξνϋβιεςε ηε ζπγθξφηεζε ηνπ Δζληθνχ πκβνπιένπ Υσξνηαμέαο θαη ΠεξηβΪιινληνο αιιϊ Ϋηπρε πεξηνξηζκϋλεο εθαξκνγάο. ηε ζπλϋρεηα, ε αδπλαµέα εθαξκνγάο ηνπ ζεζµηθνχ πιαηζένπ ηνπ Νφκνπ 2742/1999 πεξέ «Αεηθφξνπ ΑλΪπηπμεο θαη Ϊιισλ δηαηϊμεσλ» νδάγεζε ζηε ζηαδηαθά ππνβϊζµηζά ηνπ. πλερέδεη αλαθϋξνληαο φηη ην 2002, ε πξφηαζε ηνπ ΤΠΔΥΧΓΔ γηα ην Γεληθφ Πιαέζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ ΑλΪπηπμεο, πνπ Ϋγηλε απνδεθηά ην 2003 απφ ην Δζληθφ πκβνχιην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ ΑλΪπηπμεο γηα ηελ πινπνέεζε 12 πεξηθεξεηαθψλ ρσξνηαμηθψλ ζρεδέσλ παξϋκεηλε αλελεξγά κϋρξη θαη ην 2005, φπνπ αλαηϋζεθε Ϊιιε κειϋηε γηα ην «Δζληθφ Υσξνηαμηθφ ρέδην, θαζψο θαη εηδηθέο ρσξνηαμηθέο κειέηεο γηα ηνλ ηνπξηζκφ, ηε βηνκεραλία θαη ηηο αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο». (Υαηδεκπέξνο,2008) 93 ην Ϊξζξν 226 ηεο πλζδκ πξνβιϋπεηαη ε δηαδηθαζέα πξνζθπγάο θαηϊ θξϊηνπο κϋινπο γηα παξϊβαζε ηνπ θνηλνηηθνχ δηθαένπ. 94 Τπνζ. C-232/95 θαη C-233/95, απφθαζε ηεο 11εο Ηνπλένπ 1998, Δπηηξνπή! Διιάδα, πιινγή, 1998, ζει ζην Γνχζε Δ., 2001 «Η θνηλνηηθή πνιηηηθή πεξηβάιινληνο θαη ε επίδξαζε ηεο ζηελ πεξίπησζε ηεο Διιάδαο» ζει.71 ππνζ Τπνζ. C-45/91, απφθαζε ηεο 7εο Απξηιένπ 1992, Δπηηξνπή/Διιάδα, πιινγή, 1992, ζει ζην Γνχζε Δ., 2001 «Η θνηλνηηθή πνιηηηθή πεξηβάιινληνο θαη ε επίδξαζε ηεο ζηελ πεξίπησζε ηεο Διιάδαο» ζει.71 ππνζ

51 ρεηηθά κε ηελ δηαρείξηζε ησλ πδαηηθψλ πφξσλ ΔμεηΪδνληαο ηελ πνξεέα ηεο Πνιηηηθάο γηα ηνπο πδϊηηλνπο πφξνπο, παξαηεξνχληαη φκνηα πξνβιάκαηα κε απηϊ ηεο Γηαρεέξηζεο ησλ απνβιάησλ. Δλ νιέγνηο, νη αδπλακέεο εληνπέδνληαη ζηε Ϋιιεηςε νινθιεξσκϋλνπ ζρεδηαζκνχ θαη πξνγξακκαηηζκνχ, ηε κε ζπκκφξθσζε κε ηηο απαηηάζεηο ηεο Κνηλνηηθάο Οδεγέαο Πιαέζην 2000/60 γηα ηα λεξϊ. ηηο θχξηεο αηηέεο θαηϊζηαζεο απηάο, εληϊζζεηαη ε πνιπδηϊζπαζε πνιπϊξηζκσλ εκπιεθφκελσλ αξκφδησλ θνξϋσλ ζε εζληθφ, πεξηθεξεηαθφ θαη ηνπηθφ επέπεδν, πνπ ζπλνδεχεηαη απφ Ϋιιεηςε ζπληνληζκνχ θαη ηελ αλϊπηπμε αληαγσληζηηθνχ πλεχκαηνο. Δπέζεο απνπζηϊδεη επαξθϋο θαη θαηϊιιεια εηδηθεπκϋλν πξνζσπηθφ, πιηθνηερληθά ππνδνκά αιιϊ θαη ζπγθξνηεκϋλν δέθηπν κεηξάζεσλ θαη παξαθνινχζεζεο. (Υαηδεκπέξνο 2008, ΦΪκειινο 2002) Σα θαηλφκελα απηϊ επλφεζαλ παξϊλνκεο παξαγσγηθϋο δξαζηεξηφηεηεο, φπσο ην ζχλεζεο γηα ηα ειιεληθϊ δεδνκϋλα θαηλφκελν, ηεο αλεμϋιεγθηεο Ϊληιεζεο ησλ πδϊησλ γηα αξδεπηηθνχο ζθνπνχο. Δέλαη πξνθαλϋο φηη ε αιφγηζηε απφζεζε επηθέλδπλσλ απνβιάησλ πνπ αλαθϋξζεθε πξνεγνπκϋλσο, επηβϊξπλε ηδηαέηεξα ην πδϊηηλν δπλακηθφ. Ζ δηαηαξαρά ηνπ πδαηηθνχ ηζνδπγένπ κε εμϊληιεζε, πθαικχξσζε θαη κεηαπηψζεηο ηεο ζηϊζκεο ησλ παξϊθηησλ θαη ππφγεησλ πδξνθνξϋσλ θαη ε ρσξέο πξνεγνχκελν ξχπαλζε ησλ επηθαλεηαθψλ λεξψλ απφ ιηπϊζκαηα, βηνκεραληθϊ θαη αζηηθϊ ιχκαηα εέλαη κεξηθϊ απφ ηα ζνβαξφηεξα πξνβιάκαηα πνπ εκθαλέδνπλ. Απφ ηα πξνβιάκαηα απηϊ, πϊζρεη ε ζπληξηπηηθά πιεηνςεθέα ησλ Γηεζλψο αλαγλσξηζκϋλσλ θαη πξνζηαηεπφκελσλ απφ ηε ζπλζάθε Ramsar πγξνβηφηνπσλ. (ΦΪκειινο 2002, Maragou and Mantziou, 2000) ρεηηθά κε ηε δηαδηθαζία πεξηβαιινληηθήο αδεηνδφηεζεο Θεσξεέηαη απαξαέηεην λα γέλεη εζηέαζε ζην δάηεκα ηεο ππνρξεσηηθάο δηαδηθαζέαο ζχληαμεο Μειεηψλ γηα ηελ εθηέκεζε Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ απφ ηελ πινπνέεζε αλαπηπμηαθψλ δξϊζεσλ, ελϋξγεηα ε νπνέα Ϋρεη απνδψζεη αμηφινγα απνηειϋζκαηα ζε Δπξσπατθφ Δπέπεδν θαη ζπγθαηαιϋγεηαη ζηηο θπξηφηεξεο λνκνζεηηθϋο δηαηϊμεηο γηα ηελ πξφιεςε δπζρεξεηψλ ζην θπζηθφ πεξηβϊιινλ. (Υαηδεκπέξνο,2008) ΠξΪγκαηη, γέλεηαη αληηιεπηά ε ζεκαζέα νη ΜΠΔ γηα ηελ εθαξκνγά ηεο αξράο ηεο πξφιεςεο εθφζνλ ππεηζϋξρνληαη ζηε αξρηθά θϊζε ηνπ Αλαπηπμηαθνχ ρεδηαζκνχ. πλεπψο, ε ζχληαμε ΜΠΔ σο πξνυπφζεζε γηα νξηζκϋλεο θαηεγνξέεο Ϋξγσλ ά δξαζηεξηνηάησλ, αληηθαηνπηξέδεη θαη ηελ αιιαγά ηνπ πξνζαλαηνιηζκνχ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνηηθνχ ζεζκηθνχ πιαηζένπ γηα ην ΠεξηβΪιινλ, απφ ζηφρνπο απνθαηϊζηαζεο θαη κεέσζεο, ζε επηδηψμεηο πξφιεςεο θαη απνηξνπάο. ηελ ΔιιΪδα ην ππνρξεσηηθφ απηφ κϋηξν ηεο αμηνιφγεζεο ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ θαηϊ ηνλ ζρεδηαζκφ θαη εθηϋιεζε Ϋξγσλ, πξαγκαηνπνηάζεθε θαηϊ ηελ εθαξκνγά ηνπ δεχηεξνπ Κνηλνηηθνχ Πιαηζένπ ηάξημεο. 96 Γπζηπρψο φπσο Ϋρεη απνδεηρζεέ, νη ΜΠΔ ζηνλ Διιαδηθφ 96 Σν Π.Γ. 1180/1981, ε θνηλνηηθά Οδεγέα 85/337 θαη ν Ν1650/1986, πξνϋβιεςαλ ζε δηαθνξεηηθϋο ζηηγκϋο ηελ ππνρξϋσζε ππνβνιάο ΜΠΔ γηα νξηζκϋλεο θαηεγνξέεο Γεκφζησλ ά ηδησηηθψλ Ϋξγσλ κε πηζαλϋο βιαπηηθϋο ζπλϋπεηεο γηα ην πεξηβϊιινλ. Ζ ππνρξϋσζε απηά δελ ηεξάζεθε αιιϊ ην 1990 φπνπ εκθαλέζηεθε ε Τπνπξγηθά Απφθαζε πνπ κεηϋθεξε ηελ Κνηλνηηθά Οδεγέα θαη εθδφζεθε ηειηθϊ ππφ ηελ απεηιά φηη ην Διιεληθφ ΚξΪηνο ζα παξαπϋκπνληαλ 49

52 ρψξν απνηεινχλ Ϊιιε κέα απφξξνηα ηεο ειιεηκκαηηθάο εθαξκνγάο ηεο Πεξηβαιινληηθάο Ννκνζεζέαο κε θχξην ραξαθηεξηζηηθφ, ηνλ κεκνλσκϋλν θαη απνζπαζκαηηθφ ραξαθηάξα. Πην ζπγθεθξηκϋλα, ζε δηϊθνξεο ηϋηνηεο κειϋηεο, αλ θαη ππϊξρεη πιάζνο αλαθνξψλ ζηε «βησζηκφηεηα», απηά παξακϋλεη κέα ζεσξεηηθά θαη αθεξεκϋλε Ϋλλνηα ρσξέο λα γέλεηαη πξνζπϊζεηα ελζσκϊησζεο ηεο ζε πξνηεηλφκελεο ελϋξγεηεο, ελψ δελ παξνπζηϊδνληαη νη αλαγθαέεο, πξνο ηελ επέηεπμά ηεο, πεξηβαιινληηθϋο πξνηεξαηφηεηεο. πλάζσο δέλεηαη εκκϋζσο αδηθαηνιφγεηε Ϋµθαζε ζηηο κεγϊιεο θιέκαθαο ππνδνµϋο. 97 ΔπηπιΫνλ ζπρλφ εέλαη θαηλφκελν ηεο πξαγκαηνπνέεζεο δεκφζησλ Ϋξγσλ βϊζεη Δπξσπατθψλ ρξεκαηνδνηηθψλ εληζρχζεσλ, ηα νπνέα ππνζηεξέδνληαη απφ αλαμηφπηζηεο ΜΠΔ κε ηελ δηθαηνινγέα φηη πξνσζνχλ ηελ νηθνλνκηθά αλϊπηπμε. Οκνέσο ζηελ πεξέπησζε ησλ ΜΠΔ πνπ Ϋρνπλ σο αληηθεέκελν ηηο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο, ηζρχνπλ νη έδηεο παξαηεξάζεηο. Γειαδά ηηο ραξαθηεξέδεη απνζπαζκαηηθφηεηα, αζπλϋπεηα θαη αλεπϊξθεηα ζηελ ηεθκεξέσζε ησλ ζπκπεξαζκϊησλ πνπ πξνθχπηνπλ θαη ησλ πξνηϊζεσλ πνπ πξνβιϋπνληαη. Με ιέγα ιφγηα, ε εθπφλεζε ηνπο εέλαη πξνβιεκαηηθά, θαζφζνλ δελ ηεξνχληαη νη πξνδηαγξαθϋο ηνπο ψζηε λα ζπκβϊιινπλ ζηελ απνηειεζκαηηθά δηαρεέξηζε ησλ ζεζκνζεηεκϋλσλ πεξηνρψλ. Έλα ζπγθεθξηκϋλν παξϊδεηγκα ζπληζηϊ ην δάηεκα ηεο δηαρεέξηζε ηεο βφζθεζεο, ην νπνέν απνηειεέ πξφβιεκα πξνο επέιπζε ζε πνιιϋο ΜΠΔ θαη νδεγεέ ζηελ δηαηχπσζε κϋηξσλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ. πλάζσο ε Ϊζθεζε ηεο θηελνηξνθέαο απνθιεέεηαη εληφο ζεζκνζεηεκϋλσλ δσλψλ πξνζηαζέαο. Ζ απφθαζε απηά φκσο ζπλνδεχεηαη απφ ειιηπά ηεθκεξέσζε θαη νδεγεέ ζηνλ απνθιεηζκφ θϊζε πηζαλφηεηαο νξζάο ελζσκϊησζεο ηεο ζηα πιαέζηα ηεο ηνπηθάο αεηθνξηθάο αλϊπηπμεο. ηηο πεξηπηψζεηο πνπ επηηξϋπεηαη, νη πξνυπνζϋζεηο θαη πξνδηαγξαθϋο γηα ηελ Ϊζθεζε ηεο ζπγθεθξηκϋλεο δξαζηεξηφηεηαο, θαζνξέδνληαη ζε απαηηνχκελεο ζπκπιεξσκαηηθϋο εηδηθϋο ΜειΫηεο, νη νπνέεο ζπρλϊ πξφθεηηαη γηα ιηβαδνπνληθϋο κειϋηεο νη νπνέεο εθπνλνχληαη αλεμϊξηεηα απφ ην ρϋδην Γηαρεέξηζεο ηεο Πξνζηαηεπφκελεο Πεξηνράο 98 (ΣζνπγθξΪθεο Γ., ΠαπαλαζηΪζεο Β., Τθαληάο Γ., 2006, ζ.14). Αμέδεη λα αλαθεξζεέ φηη ζχκθσλα κε ηα ζπκπεξϊζκαηα ηεο Καιιηφπεο παλνχ φηη «ζην πιαέζην ηεο αλεπαξθνχο κειεηεηηθάο πξνεηνηκαζέαο ησλ Ϋξγσλ πνπ νξέδνληαη ζηα ΠεξηθεξεηαθΪ ΔπηρεηξεζηαθΪ ΠξνγξΪκκαηα (ΠΔΠ) ηνπ Β Κνηλνηηθνχ Πιαηζένπ ηάξημεο, ζηελ ζπληξηπηηθά πιεηνςεθέα δελ Ϋρνπλ ζπληαρζεέ ΜΠΔ.» (παλνχ, 2001, ζ.170) Μέα απφ ηηο ραξαθηεξηζηηθϋο πεξηπηψζεηο πξνβιεκαηηθάο εθαξκνγάο ηνπ ζεζκνχ ησλ ΜΠΔ εέλαη εθεέλε ηεο εθηξνπάο ηνπ πνηακνχ Αρειψνπ πξνο ηνλ Θεζζαιηθφ θϊκπν γηα ηελ παξαγσγά ελϋξγεηαο θαη ηελ Ϊξδεπζε κεγϊισλ εθηϊζεσλ ηνπ. 99 Οη κειϋηεο πνπ εθπνλάζεθαλ απνθιεηζηηθϊ γηα ηα επηκϋξνπο ηκάκαηα ηνπ, βαζέζηεθαλ ζε πξνυπϊξρνληα ζηνηρεέα ακθέβνιεο αμηνπηζηέαο θαη ππφ ειϊρηζην επηηφπην Ϋιεγρν, ελψ πεξηνξέζζεθαλ ζηνλ ππξάλα ηεο επηξξνάο ηνπ Ϋξγνπ ρσξέο λα εμεηϊδνληαη νη ζπλϋπεηεο ηεο επξχηεξεο πεξηνράο κειϋηεο. Σν γεγνλφο απηφ ζην Δπξσπατθφ Γηθαζηάξην γηα κε ζπκκφξθσζε πξνο ηελ Κνηλνηηθά Οδεγέα. ( )Όια ηα Ϋξγα πνπ πάξαλ Ϊδεηα πξηλ ηελ Ϋθδνζε ηεο ΚΤΑ αιιϊ κεηϊ ηελ εκεξνκελέα πνπ φξηδε ε Οδεγέα, δειαδά ηνλ Ηνχιην ηνπ 1988, απαιιϊζζνληαλ απφ ηελ ππνρξϋσζε ππνβνιάο ΜΠΔ γηα ηϋζζεξα ρξφληα. πλερέδεη εξκελεχνληαο ηελ πξνζπϊζεηα λνκηκνπνέεζεο φισλ ησλ αδεηψλ πνπ παξαλφκσο ρνξεγάζεθαλ σο απνηϋιεζκα ηεο θαζπζηϋξεζεο πνπ παξαηεξάζεθε. ( παλνχ,1995,169) 97 WWF ΔιιΪο,2005 «ρφιηα ζηα θεέµελα πξνο δηαβνχιεπζε µε ηνπο νηθνλνµηθνχο θαη θνηλσληθνχο εηαέξνπο» Δζληθφο Αλαπηπμηαθφο Πξνγξαµµαηηζµφο , εχξεζε ζην 98 Όπσο επηζεκαέλνπλ νη ΣζνπγθξΪθεο Γ., ΠαπαλαζηΪζεο Β. θαη Τθαληάο Γ., νη ππϊξρνπζεο φκσο πξνδηαγξαθϋο πνπ ρξεζηκνπνηεέ ε Γαζηθά Τπεξεζέα εέλαη ηνπ 1977 (Απφθαζε /6511/ ) θαη δελ πεξηιακβϊλνπλ ηηο ζχγρξνλεο αληηιάςεηο πεξέ δηαρεέξηζεο ηνπ θπζηθνχ πεξηβϊιινληνο θαη πνιχ πεξηζζφηεξν ηηο απαηηάζεηο ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ θαη ηεο λνκνζεζέαο πνπ ηηο δηϋπεη γηα ηελ πξνζπϊζεηα αξκνληθάο ζπλχπαξμεο θαη αιιειεπέδξαζεο αλζξψπηλσλ δξαζηεξηνηάησλ θαη θπζηθν ηα πεξηβϊιινληνο. (ΣζνπγθξΪθεο Γ., ΠαπαλαζηΪζεο Β., Τθαληάο, 2006, ζ.15) Σν ζρϋδην απηφ πνπ απνθαζέζηεθε ην 1984, πεξηιακβϊλεη ηελ εθηϋιεζε πνιιψλ Ϋξγσλ, ηελ θαηαζθεπά θξαγκϊησλ θαη ζεξϊγγσλ, αξδεπηηθϊ Ϋξγα, δέθηπα απνμάξαλζεο, αληηπιεκκπξηθϊ Ϋξγα θαη ηελ δηϊλνημε λϋνπ δξφκνπ πνιιψλ ρηιηνκϋηξσλ. 50

53 απνηεινχζε θξαγκφ γηα ηελ αμηνιφγεζε ησλ αζξνηζηηθψλ θαη καθξνπξφζεζκσλ επηπηψζεσλ ηνπ Ϋξγνπ. χκθσλα κε ηηο δηαπηζηψζεηο ηνπ ΠΫηξνπ Νηθφιανπ(2009), νη κειϋηεο απηϋο δελ εμϋηαζαλ πνηϋ ηε κεδεληθά ιχζε 100 ε νπνέα απνηειεέ ππνρξεσηηθά δηαδηθαζέα θαηϊ ηελ δηαδηθαζέα ζχληαμεο. Άιιε ζνβαξά Ϋιιεηςε απνηειεέ ε ζχληαμε ζπλνιηθάο ΜΠΔ γηα ηελ νινθιεξσκϋλε εθηέκεζε ηνπο, γεγνλφο πνπ απνηειεέ παξαβαηηθά παξϊιεςε ζηα πιαέζηα ηεο Κνηλνηηθάο Ννκνζεζέαο. Καηφπηλ απαέηεζεο ηνπ ηδ 101 ζπληϊζεθε ζπλνιηθά κειϋηε πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ. Όκσο ε ΜειΫηε εθπνλάζεθε ζε δηϊζηεκα ηξηψλ κελψλ, πξνθιεηηθϊ ζχληνκν γηα ηελ αμηνιφγεζε φισλ ησλ παξακϋηξσλ 102. Αθφκα θαη ε ζπλνιηθά ΜΠΔ ραξαθηεξέδεηαη απφ αζϊθεηα, ειιεέςεηο, παξαιεέςεηο θαη παξαπνκπά ζε Ϊιιεο κειϋηεο, ελψ εέλαη ζαθάο ε πξνζπϊζεηα επηιεθηηθάο ρξάζεο ζηνηρεέσλ γηα ηελ εμαγσγά ησλ επηζπκεηψλ ζπκπεξαζκϊησλ 103. ρεηηθά κε ηνπο Διεγθηηθνχο Μεραληζκνχο πεξηβάιινληνο Θέγνληαο ην κεέδνλ δάηεκα ηεο αμηνιφγεζεο θαη ηνπ ειϋγρνπ, αλ θαη κε Πξνεδξηθφ ΓηΪηαγκα. θαη Κ.Τ.Α. πνπ πξνβιϋπνληαη απφ ηνλ Νφκνπ 1650/1986 νξέζζεθαλ ηεξαξρέεο Διεγθηηθψλ Μεραληζκψλ γηα φιεο ηηο ζρεηηθϋο δηαδηθαζέεο κε ηελ δηαρεέξηζε θαη πξνζηαζέα ηνπ ΠεξηβΪιινληνο, ηα θιηκϊθηα απηϊ ηνπ Πεξηβαιινληηθνχ ΔιΫγρνπ, ραξαθηεξέδνληαη απφ ειιεέςεηο πξνζσπηθνχ, εμνπιηζκνχ θαη πφξσλ κε απνηϋιεζκα ηελ αδπλακέα ηεο Κεληξηθάο, Πεξηθεξεηαθάο θαη Σνπηθάο Απηνδηνέθεζεο λα αληεπεμϋιζεη ζηηο αλϊγθεο πξνζηαζέαο θαη πεξηθξνχξεζεο ηνπ πεξηβϊιινληνο. (Ννκηθφο Οδεγφο 2008, ΦΪκειινο 2002) Όπσο επηζεκαέλεη θαη ν σθξϊηεο ΦΪκειινο «εθηφο απφ ηηο ειιεέςεηο ζε θαηαξηηζκϋλν αλζξψπηλν δπλακηθφ, εέλαη θαλεξά θαη ε απνπζέα ελφο αμηφπηζηνπ εζληθνχ ζπζηάκαηνο κϋηξεζεο,ειϋγρνπ θαη πξφιεςεο ηεο ξχπαλζεο κε ρξάζε αμηφπηζησλ θαη ζχγρξνλσλ ηερληθψλ κεζφδσλ».(φϊκειινο, 2002) ρεηηθά κε ηελ Σνπηθή Απηνδηνίθεζε Όζν αλαθνξϊ ηελ χςηζηεο ζεκαζέαο γηα ηελ αεηθνξέα, αξρά ηεο επηθνπξηθφηεηαο, δελ ελζσκαηψλεηαη πιάξσο ζηηο πξνβιεπφκελεο ελϋξγεηεο, δεδνκϋλνπ φηη νη αξκνδηφηεηεο ζε Σνπηθφ Δπέπεδν εέλαη θαλεξϊ πεξηνξηζκϋλεο παξφιν πνπ ζε πνιιϋο πεξηπηψζεηο ππϊξρεη ηδηαέηεξν ελδηαθϋξνλ θαη δηϊζεζε απφ ΣνπηθΫο Απηνδηνηθάζεηο γηα εθαξκνγά ρεδέσλ θαη ΠξνγξακκΪησλ ζηα πιαέζηα ηεο αεηθνξηθάο αλϊπηπμεο (ΜπατξαθηΪξεο, 2008). Γελ Ϋρνπλ αξκνδηφηεηα εθαξκνγάο ζεκαληηθψλ εθηειεζηηθψλ ά ειεγθηηθψλ δξαζηεξηνηάησλ, πϋξαλ ηεο κηθξάο εκπινθάο ηνπο ζε ζϋκαηα πνιενδνκέαο θαη ρσξνηαμέαο, ελψ ν ξφινο ηνπο εέλαη θπξέσο γλσκνδνηηθφο θαηϊ ηελ έδξπζε θαη Ϊζθεζε κϋηξσλ ζηεο λνκηθϊ πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο. Οη 100 Ζ κεδεληθά ιχζε ζπκπεξηιακβϊλεηαη ζηηο ελαιιαθηηθϋο δηεμφδνπο θαη αθνξϊ ζηελ εμϋηαζε ησλ επηπηψζεσλ θαη ησλ νθειψλ ζε πεξηπηψζεηο κε θαηαζθεπάο ηνπ πξνβιεπφκελνπ ηερληθνχ Ϋξγνπ ά εθαξκνγάο δξαζηεξηφηεηαο. 101 ηδ 2759/94, Σκάκα Δ. 102 χκθσλα πϊιη κε ηηο δηαηππψζεηο ηνπ ΠΫηξνπ Ν. Γηα ηελ εθπφλεζε ηεο ζπγθεθξηκϋλεο ΜειΫηεο γηα ηελ νπνέα αλεμϊξηεηνη κειεηεηϋο ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο ππνιφγηδαλ φηη ζα ρξεηαζηνχλ πεξέπνπ ηϋζζεξα ρξφληα. (ΠΫηξνπ, 2009) 103 ΠΫηξνπ Ν. (2009, 3 Μαΐνπ), «Ο κχζνο ηεο εθηξνπάο ηνπ Αρειψνπ», Διιεληθά εηαηξεέα πξνζηαζέαο ηεο θχζεο ΔΔΠΦ, ζην πεξηνδηθφ "ε θχζε" ηεχρνο 115, Οθηψβξηνο - ΓεθΫκβξηνο 2006, εχξεζε ζην & Γνχζε Δ., 2001 «Η θνηλνηηθή πνιηηηθή πεξηβάιινληνο θαη ε επίδξαζε ηεο ζηελ πεξίπησζε ηεο Διιάδαο», ζει.74 51

54 ζνβαξϋο ειιεέςεηο ζε νηθνλνκηθνχο πφξνπο θαη ζε νπζηαζηηθϋο αξκνδηφηεηεο ζρεηηθϋο κε ηελ Ϊζθεζε πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο απνηεινχλ ηνπο θπξηφηεξνπο παξϊγνληεο πνπ εκπνδέδνπλ ηελ ελεξγά παξνπζέα θαη δξϊζε ηνπο ζηνλ ΣνκΫα ηνπ ΠεξηβΪιινληνο.(παλνχ,1995) ρεηηθά κε ηελ πεξηβαιινληηθή πιεξνθφξεζε ησλ πνιηηψλ Αλ θαη ε επαηζζεηνπνέεζε θαη νξζά πιεξνθφξεζε ησλ πνιηηψλ απνηειεέ πξνηεξαηφηεηα ζηελ ρϊξαμε πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο θαη απνηππψλεηαη ζην πεξηερφκελν ησλ Γηεζλψλ θαη Κνηλνηηθψλ δηαηϊμεσλ πνπ Ϋρνπλ θαηνρπξσζεέ απφ ηελ Δζληθά Ννκνζεζέα ΓηαηΪμεσλ, ζηελ ΔιιΪδα απνηειεέ θνηλά δηαπέζησζε φηη ε πξνζπϊζεηα πεξηβαιινληηθάο εθπαέδεπζεο εέλαη αηζζεηϊ πεξηνξηζκϋλε. χκθσλα κε δεκνζθφπεζε ηνπ ΔπξσβαξνκΫηξνπ ηνλ ΜΪξηην ηνπ 2008 πνπ πξαγκαηνπνηάζεθε ζε δεέγκα Διιάλσλ πνιηηψλ, ε πιεηνςεθέα απφ ηνπο εξσηεζϋληεο ζπκκεξέδνληαη ηελ παξαπϊλσ Ϊπνςε, κε ην 41% ηνπ δεέγκαηνο λα ζεσξεέ φηη ππϊξρεη ζεκαληηθφ Ϋιιεηκκα πιεξνθφξεζεο γηα πεξηβαιινληηθϊ ζϋκαηα 104. ΔπηπιΫνλ ην 74% ζεσξεέ φηη πξϋπεη λα δέλεηαη κεγαιχηεξε βαξχηεηα απφ ηνπο ππεχζπλνπο ιάςεο απνθϊζεσλ ζηηο πνιηηηθϋο πεξηβαιινληηθάο πξνζηαζέαο, Ϋλαληη ησλ νηθνλνκηθψλ θαη θνηλσληθψλ πνιηηηθψλ 105. χκθσλα κε Ϋξεπλα πνπ δηεμάγαγε ην Δπξσβαξφκεηξν ηνλ Ηνχλην ηνπ 2008, ε ζπληξηπηηθά πιεηνςεθέα ησλ Διιάλσλ εξσηεζϋλησλ, δειαδά ην 90%, ηνπνζεηεέ ην παγθφζκην πξφβιεκα ηεο θιηκαηηθάο αιιαγάο ζηελ πξψηε ζϋζε αθνινπζεκϋλε απφ απηφ ηεο θηψρεηαο (Ννκηθφο Οδεγφο, 2009, ζ.16). Δπηπξφζζεηα ην έδην πνζνζηφ δειψλεη φηη ε θαηϊζηαζε ηνπ πεξηβϊιινληνο επεξεϊδεη ηελ πνηφηεηα ηεο δσάο ηνπο θαη ην 84% ζεσξεέ φηη επεξεϊδεη ζεκαληηθϊ θαη ηελ θαζεκεξηλφηεηα ηνπ. Να ζεκεησζεέ φηη ηα παξαπϊλσ πνζνζηϊ αλάθνπλ ζηα πςειφηεξα, ζε ζρϋζε κε ηνλ Δπξσπατθφ κϋζν φξν. 106 πκπεξαζκαηηθϊ, φπσο δηαπηζηψλεηαη απφ ηνπο ζπγγξαθεέο ηνπ Ννκηθνχ Οδεγνχ, νη Έιιελεο πνιέηεο εθθξϊδνπλ ηελ πξφζεζε ηνπο γηα αλϊιεςε ελεξγνχο δξϊζε αιιϊ θαη ηελ Ϋληνλε αλεζπρέα ηνπο γηα ηελ ζνβαξά Ϋιιεηςε ζπληνληζκϋλσλ θαη απνηειεζκαηηθψλ ζηξαηεγηθψλ γηα ηελ ελεκϋξσζε ηνπο 107. (Ννκηθφο Οδεγφο, 2009, ζ.16) ρεηηθά κε ηηο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρέο Όζνλ αθνξϊ ζην πεδέν Γηαρεέξηζεο ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ, ελψ ε Ϋληαμε ελφο βηνηφπνπ ζε ζχζηεκα πεξηνρψλ ππφ θαζεζηψο πξνζηαζέαο, απνηειεέ έζσο ηελ θπξηφηεξε ζεζκηθά πξσηνβνπιέα γηα ηελ επέηεπμε ηεο πξνζηαζέαο θαη δηαηάξεζεο ηεο θχζεο κε παξϊιιειε ελέζρπζε ηεο ηνπηθάο αλϊπηπμεο, ζηελ ΔιιΪδα ε θαηϊζηαζε εέλαη απνγνεηεπηηθά θαη θαλεξψλεη ηελ Ϋιιεηςε πνιηηηθάο βνχιεζεο θαη ελδηαθϋξνληνο γηα ην δάηεµα απηφ ηελ έδηα δεκνζθφπεζε, ζε Κνηλνηηθφ επέπεδν, αλϊινγε Ϊπνςε δηαηεξνχλ θαη νη Δπξσπαένη, δειψλνληαο φηη ζα άηαλ δηαηεζεηκϋλνη λα αλαιϊβνπλ πεξηβαιινληηθά δξϊζε ζε αηνκηθφ επέπεδν, αλ εέραλ θαιχηεξε πιεξνθφξεζε κε πεξηβαιινληηθϋο επηινγϋο πνπ Ϋρνπλ κηθξφ ά κεδακηλφ θφζηνο. Δπέζεο ζα αλαιϊκβαλαλ πην ελεξγφ ξφιν, εϊλ πέζηεπαλ φηη νη ζπκπνιέηεο ηνπο ζα Ϋθαλαλ ην έδην. (Ννκηθφο Οδεγφο, 2009, ζει.16 ζην Euro barometer Special Surveys, Ref.295,eb68.2, Attitudes of European citizens towards the environment March 2008) 105 Ζ ζπγθεθξηκϋλε Ϊπνςε γηα ηελ πξνηεξαηφηεηα ζηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο Ϋλαληη ηεο νηθνλνκηθάο αλϊπηπμεο, απνηειεέ θαη ηελ πην επξϋσο δηαδεδνκϋλε αμέα ζηελ Δπξσπατθά Έλσζε. Απηφ επηβεβαηψλεηαη απφ ην 62% ησλ Δπξσπαέσλ, πνπ ηνπνζεηνχλ ηελ θιηκαηηθά αιιαγά αλϊκεζα ζηα πην ζχγρξνλα πξνβιάκαηα ακϋζσο κεηϊ ηε θηψρεηα (68%). Ννκηθφο Οδεγφο, 2009, ζην Δπξσπατθφο Οξγαληζκφο ΠεξηβΪιινληνο «Σν Δπξσπατθφ Πεξηβάιινλ: θαηάζηαζε θαη πξννπηηθέο-2005» Νν1 / Ννκηθφο Οδεγφο, 2009, ζει.16 ζην Standard Euro barometer 69/Άλνημε 2008-Κνηλά Γλψκε ζηελ Δ.Δ., Δζληθά ΑλΪιπζε ΔιιΪδα Ηνχληνο Ννκηθφο Οδεγφο, 2009, ζει.16) ζην Eurobarometer Special Surveys, Ref.295,ΔΒ68.2, Attitudes of European citizens towards the environment March ΠηηαξηδΪθεο Α «Αλαθνέλσζε ΠξνΫδξνπ ΣΔΔ/ΣΓΚ γηα ηελ πξνηεηλφκελε αλαζεψξεζε ηνπ Ϊξζξνπ 24» Σερληθφ Δπηκειεηηάξην ΔιιΪδνο Σκάκα Γπηηθάο Κξάηεο εχξεζε ζην, ΑΡΥΔΛΧΝ, χιινγνο γηα ηελ 52

55 ΠαξΪ ηηο ζαθεέο ππνρξεψζεηο θαη επζχλεο πνπ νξέδνληαη ζηα Γηεζλά θαη ΔπξσπατθΪ λνκηθϊ θεέκελα θαη θπξέσο ζηελ Οδεγέα ησλ Οηθνηφπσλ θαη ζηε χκβαζεο Ramsar, ε ΔιιΪδα ραξαθηεξέδεηαη απφ ηελ απνπζέα ζεζκνζϋηεζεο θαη ηελ ειιηπά εθαξκνγά ησλ απαξαέηεησλ κϋηξσλ θαη απαγνξεχζεσλ ζηηο πεξηνρϋο πνπ αλάθνπλ ζην δέθηπν Natura 2000 θαη ζηνλ θαηϊινγν ησλ πγξνηφπσλ Ramsar. Με Ϊιια ιφγηα, ε Ϊζθεζε πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο φρη κφλν δελ Ϋρεη ζπκβϊιιεη απνηειεζκαηηθϊ ζηελ πξνζηαζέα θαη δηαηάξεζε ηνπο, αιιϊ ζηαδηαθϊ, ε νηθνινγηθά ηνπο αμέα ππνβαζκέδεηαη θαη ηα πεξηβαιινληηθϊ πξνβιάκαηα πνπ εκθαλέδνληαη ζε απηϋο, ζπλερψο επηδεηλψλνληαη. Δηδηθφηεξα, κφιηο 25 απφ ηηο πξνηεηλφκελεο πεξηνρϋο δηαζϋηνπλ Φνξεέο Γηαρεέξηζεο, νη πεξηζζφηεξνη απφ ηνπο νπνένπο εέλαη αλελεξγνέ ελψ δελ Ϋρνπλ αθφµε νξηνζεηεζεέ επέζεµα ηα φξηα ζε πνιιϋο απφ ηηο πεξηνρϋο απηϋο. (WWF ΔιιΪο, 2005,ζ ζην Ννκηθφο Οδεγφο, 2008). Αθφµα θαη κϋζα ζην πεξηνξηζκϋλν δεέγµα ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ µε ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο, µφλν 5 πεξηνρϋο ππϊγνληαη ζε απηφ ην θαζεζηψο µε Πξνεδξηθφ ΓηΪηαγµα ά Κνηλά Τπνπξγηθά Απφθαζε. ΔπηπιΫνλ, µε εμαέξεζε ηηο πϋληε απηϋο πεξηνρϋο, φιεο νη Ϊιιεο γηα ηηο νπνέεο Ϋρνπλ ζπζηαζεέ Φνξεέο Γηαρεέξηζεο, ζπλερέδνπλ λα ζηεξνχληαη ζαθνχο νξηνζϋηεζεο µε θαζνξηζµϋλα κϋηξα γηα θϊζε δψλε. ην δηϊζηεµα , 27 Φνξεέο Γηαρεέξηζεο ηδξχζεθαλ ζηελ ΔιιΪδα κε επζχλε ηελ νξζά δηαρεέξηζε ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ πνπ ππϊγνληαη ζηελ επζχλε ηνπο. Αμέδεη λα ζεµεησζεέ φηη αθφµα θη αλ απηϊ ηα ζεκειηψδε πξνβιάκαηα εέραλ επηιπζεέ θαη ε δηαρεέξηζε άηαλ απνηειεζκαηηθά, νη παξαπϊλσ Φνξεέο θαιχπηνπλ µφλν ην 20% ησλ ΣΚ θαη ησλ ΕΔΠ. 109 ΦηΪλνληαο ζην ηϋινο ηνπ θεθαιαένπ, θξέλεηαη αλαγθαέν λα επηζεκαλζνχλ θαη νξηζκϋλεο ζεηηθϋο πηπρϋο ηεο Πεξηβαιινληηθάο Γηαρεηξηζηηθάο Πνιηηηθάο ζηνλ Διιεληθφ ρψξν, φπσο ε κεγϊιε ζπκβνιά ηνπ πκβνπιένπ ηεο Δπηθξαηεέαο (εθεμάο ηδ) ζηελ πξνζπϊζεηα ελζσκϊησζεο ηεο αεηθφξνπ αλϊπηπμεο ζηε λνκνινγέα θαη ζηνλ επαλαθαζνξηζκφ ηνπ πεξηερνκϋλνπ ηνπ πιαηζένπ ηεο πεξηβαιινληηθάο λνκνζεζέαο.(γνχζε, 2001, ζ.91) ΔηδηθΪ ζε πεξηπηψζεηο βιαπηηθψλ απνθϊζεσλ γηα ην πεξηβϊιινλ ην ηδ εκθαλέδεηαη σο Ϋλαο απφ ηνπο πην Ϋλζεξκνπο ππεξαζπηζηϋο ηνπ.( παλνχ, 1995, ζ.162). ΟξηζκΫλα παξαδεέγκαηα ησλ επηηπρεκϋλσλ θαη απνηειεζκαηηθψλ επεκβϊζεσλ ηνπ, παξνπζηϊδνληαη ζηελ ελφηεηα πνπ αθνινπζεέ. ηηο ζεηηθϋο εμειέμεηο κπνξεέ επέζεο λα θαηαγξαθεέ θαη ε δηεχξπλζε ηεο ρξάζεο νηθνλνκηθψλ εξγαιεέσλ ζηελ πεξηβαιινληηθά πνιηηηθά 110. Δπηπξφζζεηα πξϋπεη λα αλαθεξζεέ θαη ν θαζνξηζηηθφο ξφινο ησλ Με Κπβεξλεηηθψλ Οξγαλψζεσλ (εθεμάο ΜΚΟ), νη νπνέεο ζε ζπλεξγαζέα κε Σνπηθνχο Φνξεέο θαη εθπαηδεπηηθϊ Ηδξχκαηα, Ϋρνπλ απνθηάζεη ζεκαληηθά παξνπζέα θαη ζπκβϊινπλ ζηε επαηζζεηνπνέεζε, ελεκϋξσζε θαη αθχπληζε ησλ Σνπηθψλ Κνηλσληψλ. (Γνχζε, 2001, ζ.95) Γελ εέλαη ιέγα ηα παξαδεέγκαηα φπνπ ελεξγνπνηνχλ θνηλνηηθϊ φξγαλα, θαηϊ πξϊμεσλ θαη παξαιεέςεσλ ηνπ ειιεληθνχ θξϊηνπο. Βεβαέσο πξϋπεη λα ηνληζζεέ θαη ε κεγϊιε ζπκβνιά απφ ηελ ζπληνληζκϋλε θηλεηνπνέεζε πεξηβαιινληηθψλ Οξγαλψζεσλ πξνζηαζέα ηεο ζαιϊζζηαο ρειψλαο Γέθηπν ΜΔΟΓΔΗΟ S.O.S., Διιεληθά Οξληζνινγηθά Δηαηξεέα, Διιεληθά Δηαηξεέα Πξνζηαζέαο ηνπ ΠεξηβΪιινληνο θαη ηεο Πνιηηηζηηθάο ΚιεξνλνµηΪο, Διιεληθά Δηαηξεέα Πξνζηαζέαο ηεο Φχζεο MOm Δηαηξεέα γηα ηε ΜειΫηε θαη Πξνζηαζέα ηεο Μεζνγεηαθάο Φψθηαο, WWF ΔιιΪο,2005 «Αλαθνξά γηα ηελ θαηάζηαζε ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ ζηελ Διιάδα» WWF ΔιιΪο- Δ ΟΔ - EΛΛΔΣ, ΑΡΥΔΛΧΝ, χιινγνο γηα ηελ πξνζηαζέα ηεο ζαιϊζζηαο ρειψλαο Γέθηπν ΜΔΟΓΔΗΟ S.O.S., Διιεληθά Οξληζνινγηθά Δηαηξεέα, Διιεληθά Δηαηξεέα Πξνζηαζέαο ηνπ ΠεξηβΪιινληνο θαη ηεο Πνιηηηζηηθάο ΚιεξνλνµηΪο, Διιεληθά Δηαηξεέα Πξνζηαζέαο ηεο Φχζεο MOm Δηαηξεέα γηα ηε ΜειΫηε θαη Πξνζηαζέα ηεο Μεζνγεηαθάο Φψθηαο, WWF ΔιιΪο,2005 «Αλαθνξά γηα ηελ θαηάζηαζε ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ ζηελ Διιάδα» 110 ΠαξΪδεηγκα νηθνλνκηθψλ εξγαιεέσλ απνηειεέ, ε ζπγθϋληξσζε ησλ πξνζηέκσλ πνπ επηβϊιινληαη ζε πεξέπησζε πξφθιεζεο ξχπαλζεο ηνπ πεξηβϊιινληνο ζε εηδηθφ ηακεέν («γαιάδην ηακείν») θαη ε ρξεζηκνπνέεζε ηνπο γηα ηελ θαηαπνιϋκεζε ηεο ξχπαλζεο ά ν εηδηθφο θφξνο θαηαλϊισζεο πνπ επηβϊιιεηαη ζηα θαχζηκα ησλ νρεκϊησλ θαη ζηνρεχεη ζηε ζπγθϋληξσζε πφξσλ γηα ηελ πξνψζεζε δξϊζεσλ θηιηθψλ πξνο ην πεξηβϊιινλ («πξάζηλν ηακείν»). (Γνχζε,2002, ζει.94) 53

56 Γηεζλνχο δξϊζεο, πνπ δξνπλ θαη ζηελ ΔιιΪδα 111, φπσο θαη Δζληθψλ νξγαλψζεηο πνπ δξνπλ ζε φιε ηελ ειιεληθά επηθξϊηεηα 112 απνθηψληαο ζπλερψο φιν θαη κεγαιχηεξε επηξξνά. Χζηφζν, ε δπλαηφηεηα Ϊζθεζεο ηνικεξάο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο εέλαη πεξηνξηζκϋλε θπξέσο ιφγσ Ϋιιεηςεο πφξσλ, κεγϊινπ αξηζκνχ κειψλ θαη θαηϊξηηζεο.(υαηδεκπέξνο,2008). Ζ ελέζρπζε ησλ ΜΚΟ κε επηζηεκνληθϊ εηδηθεπκϋλν πξνζσπηθφ, ζπλϋβαιε ζην λα γέλνπλ «ζχκβνπινη» ηνπ ππνπξγεένπ ζε ζπγθεθξηκϋλα πεξηβαιινληηθϊ ζϋκαηα, δεδνκϋλνπ φηη ε ηερληθά πξνζϋγγηζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκϊησλ, απνηειεέ ηνλ Ϋκκεζν ηξφπν γεθχξσζεο ηνπ ρϊζκαηνο κεηαμχ ησλ ππεξεζηψλ θαη ησλ ΜΚΟ (παλνχ,1885,ζ.164) Αλαθεθαιαηψλνληαο, παξαθϊησ αλαθϋξνληαη νη θπξηφηεξεο εθθϊλζεηο ηνπ «ειιεέκκαηνο» ζηελ πεξηβαιινληηθά πνιηηηθά φπσο πνιχ εχζηνρα ν Κέκσλ Υαηδεκπέξνο (2008), ραξαθηάξηζε ηα απνηειϋζκαηα ηεο πνξεέαο ηεο Πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο ζηνλ Διιαδηθφ Υψξν : o αλεπαξθά θαη πεξηπησζηνινγηθά εθαξκνγά ησλ Γηεζλψλ θαη Δπξσπατθψλ λνκηθψλ ππνρξεψζεσλ o απνπζέα Ϋιεγρνπ ζηηο επηζεηηθϋο, εληαηηθϋο θαη πνιιϋο θνξϋο παξϊλνκεο αλζξψπηλεο παξεκβϊζεηο ζηνπο παξακειεκϋλνπο βηφηνπνπο ηνπ Δπξσπατθνχ Γηθηχνπ Natura 2000 θαη ηεο Γηεζλνχο χκβαζεο Ramsar o δαπαλεξϋο αιιϊ αλαπνηειεζκαηηθϋο δξϊζεηο γηα ηελ δηαρεέξηζε ησλ αζηηθψλ, γεσξγηθψλ θαη βηνκεραληθψλ απνβιάησλ o αδηϋμνδε θαη πνιιϋο θνξϋο απζαέξεηε νηθηζηηθά επϋθηαζε πνπ απνθνξπθψλεηαη ζηηο παξϊθηηεο πεξηνρϋο o απξνγξακκϊηηζηε ρσξνηαμηθά αλϊπηπμε κε απνηϋιεζκα ηηο ζπγθξνχζεηο ρξάζεσλ γεο o απνπζέα ζπζηεκαηηθψλ ζπκκεηνρηθψλ δηαδηθαζηψλ απφ ηνπο ηνπηθνχο παξϊγνληεο 2.3. Παξάγνληεο ππνλόκεπζεο ηεο απνηειεζκαηηθόηεηαο ηνπ Δζληθνύ Πεξηβαιινληηθνύ Γηθαίνπ ««ηηφφζζνν ζζεε δδη ηεεζζλλέέοο φφζζνν θθααη η ζζεε εεζζλλη ηθθφφ εεππί ίππεεδδνν ννη η ππφφξξννη η θθααη η εε ππννιιη ηηηη ηθθήή ββννχχιιεεζζεε ααππννδδεεη ηθθλλχχννλληηααη η ααλλεεππααξξθθεεί ίοο γγη ηαα ηηεελλ ααππννηηξξννππήή ηηεεοο ππεεξξααη ηηηέέξξσ ππππννββάάζζκκη ηζζεεοο ηηννππ ππεεξξη ηββάάιιιιννλληηννοο.. Χοο ααππννηηέέιιεεζζκκαα,, ηηνν ρράάζζκκαα ααλλάάκκεεζζαα ζζηηνν ηηη η έέρρεεη η γγί ίλλεεη η θθααη η ζζηηνν ηηη η ααλληηη ηθθεεη ηκκεελλη ηθθάά ρρξξεεη ηάάδδεεηηααη η λλαα γγί ίλλεεη η,, δδη ηααξξθθψοο ααππμμάάλλεεηηααη η»» ΟΖΔ,, ααππφφ ζζππααζζκκαα ααππφφ ηηνν ππεεξξη ηββααιιιινν λληηη ηθθφφ ππξξφφγγξξαακκκκαα ηελ πξνεγνχκελε ελφηεηα, ν απνινγηζκφο ηεο πνξεέαο ηεο εθαξκνζκϋλεο Πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο, θαηαδεηθλχεη ηελ απνηπρέα επέηεπμεο ησλ ζηφρσλ πξνζηαζέαο θαη δηαηάξεζεο πνπ Ϋρνπλ ηεζεέ ζηα πιαέζηα ηεο Γηεζλάο Πεξηβαιινληηθάο Ννκνζεζέαο. Οη αηηέεο πνπ ζπληϋιεζαλ ζηελ δηακφξθσζε ηεο θαηϊζηαζεο απηάο, αλεπξέζθνληαη ηφζν ζηελ θηινζνθέα ησλ θξαηηθψλ κεραληζκψλ γηα νηθνλνκηθά αλϊπηπμε εηο βϊξνο ηεο πεξηβαιινληηθάο αμέαο, αιιϊ επέζεο θαη ζηελ Ϋιιεηςε θηινπεξηβαιινληηθάο ζπκπεξηθνξϊο απφ ηνπο ηνπηθνχο πιεζπζκνχο. Δηδηθφηεξα, ε πξνζάισζε ησλ θξαηηθψλ ζπληειεζηψλ ζε κνλνδηϊζηαηνπο ζηφρνπο αλϊπηπμεο, νδάγεζε ζηελ εθαξκνγά επεθηαηηθψλ θαη εληαηηθψλ δξϊζεσλ κεγϊιεο θιέκαθαο, θπξέσο γηα ηελ επέηεπμε νηθνλνκηθψλ ζπκθεξφλησλ. Απφ ηελ κεξηϊ ησλ απηφλνκσλ πνιηηψλ, παξαηεξνχληαη θαηεζηεκϋλεο αληηιάςεηο ζρεηηθϊ κε ην δάηεκα ηεο πξνζηαζέαο ηνπ πεξηβϊιινληνο, νη νπνέεο ζε 111 ΜεξηθΪ παξαδεέγκαηα απνηεινχλ ην Παγθφζκην Σακεέν γηα ηε Φχζε (WWF ΔιιΪο) πνπ ιεηηνπξγεέ απφ ην 1990, θαη ε Greenpeace ε νπνέα ιεηηνπξγεέ απφ ην Υαξαθηεξηζηηθφ παξϊδεηγκα απνηειεέ ε Διιεληθά Δηαηξεέα γηα ηελ Πξνζηαζέα ηνπ ΠεξηβΪιινληνο θαη ηεο Πνιηηηζηηθάο ΚιεξνλνκηΪο πνπ ιεηηνπξγεέ απφ ην 1972 θαη ε Διιεληθά Οξληζνινγηθά Δηαηξεέα πνπ ιεηηνπξγεέ απφ ην απφζπαζκα απφ ην πεξηβαιινληηθφ πξφγξακκα ζην ΦΪκειινο., (2002, 15 Ηνπλένπ), «ΔιιΪδα θαη πεξηβαιινληηθά πνιηηηθά», εχξεζε ζην 54

57 ζπλδπαζκφ κε ηελ Ϋιιεηςε πεξηβαιινληηθάο ζπλεέδεζεο θαη ηελ επηδέσμε αηνκηθψλ νθειψλ, ζπλϋβαιαλ ζηελ δηακφξθσζε αληηδξαζηηθψλ ζηϊζεσλ. ηελ ελφηεηα απηά, εμεηϊδνληαη θπξέσο νη παξϊγνληεο πνπ ζρεηέδνληαη κε ηνπο θξαηηθνχο Μεραληζκνχο θαη ηε Γεκφζηα Γηνέθεζε, ελψ ε πεξέπησζε ηεο επηξξνάο ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ ζηελ Ϊζθεζε ηεο Πεξηβαιινληηθά, αλαιχεηαη εθηελϋζηεξα ζην επφκελν θεθϊιαην. Απνπζία δηππνπξγηθήο ζπκθσλίαο ΜεγΪιν κϋξνο ηεο επζχλεο γηα ηελ πξνβιεκαηηθά πεξηβαιινληηθά πνιηηηθά ζηνλ Διιαδηθφ ρψξν, θϋξεη ε Γεκφζηα Γηνέθεζε. Οη αδπλακέεο ηεο Ϋρνπλ ηηο ξέδεο ηνπο ζηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνέν δηακνξθψζεθε ν δηνηθεηηθφο κεραληζκφο. Καηαξράλ, ην ΤΠΔΥΧΓΔ απνηϋιεζε ηνλ βαζηθφ αξκφδην θνξϋα γηα ηε δηαηχπσζε θαη εθαξκνγά ηεο. Όκσο νη ΓηνηθεηηθΫο αξκνδηφηεηεο ζε δεηάκαηα ηνπ πεξηβϊιινληνο δελ εμαληινχληαη ζε απηϋο πνπ ζπγθεληξψλεη ην θεέκελν Τπνπξγεέν, αιιϊ παξνπζηϊδνπλ δηαζπνξϊ θαη ζε Ϊιια φπσο Τγεέαο, Γεσξγέαο, Βηνκεραλέαο, Μεηαθνξψλ, Δκπνξηθάο Ναπηηιέαο ηα νπνέα αζρνινχληαη κε δηϊθνξεο πηπρϋο ηεο πξνζηαζέαο ηνπ πεξηβϊιινληνο 114. Ζ Καιιηφπε παλνχ αλαθϋξεη σο ραξαθηεξηζηηθφηαην παξϊδεηγκα ηελ Γηαρεέξηζε ησλ ΤδΪησλ, φπνπ εκπιϋθεηαη κεγϊινο αξηζκφο ζπλαξκφδησλ Τπνπξγεέσλ θαη ππεξεζηψλ φπσο ηα Τπνπξγεέα Τγεέαο, Γεσξγέαο, Βηνκεραλέαο, Μεηαθνξψλ, Δκπνξηθάο Ναπηηιέαο.( παλνχ,1995) Αλαπφθεπθηε ζπλϋπεηα ηεο αιιεινεπηθϊιπςεο ησλ αξκνδηνηάησλ ηνπ ΤΠΔΥΧΓΔ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ απνπζέα ζπληνληζκνχ θαη ζπλεξγαζέαο κε ηα ζπλαξκφδηα ππνπξγεέα, εέλαη ε ζχγρπζε επζπλψλ θαη ε πξφθιεζε ζπγθξνχζεσλ κεηαμχ ηνπο, θπξέσο ιφγσ ησλ δηαθνξεηηθψλ πξνηεξαηνηάησλ πνπ απηϊ εθθξϊδνπλ.(γνχζε 2001, παλνχ 1995). Ζ αδπλακέα Ϊζθεζεο ζπλεθηηθάο πνιηηηθάο, ζπλεπϊγεηαη θαη ηελ αδπλακέα ζθαηξηθάο δηαρεέξηζεο ησλ πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκϊησλ Ζ ζνβαξφηεηα ηνπ πξνβιάκαηνο απηνχ γέλεηαη ηδηαέηεξα αληηιεπηά αλ ιεθζεέ ππφςε φηη ιφγσ ηνπ δηαηνκεαθνχ θαη πνιπδηϊζηαηνπ ραξαθηάξα ηνπ πεξηβαιινληηθνχ δεηάκαηνο, ε ζθαηξηθφηεηα, ε ζπλεξγαζέα θαη ε ελζσκϊησζε ηεο πεξηβαιινληηθάο παξακϋηξνπ ζηηο πνηθέιεο ηνκεαθϋο πνιηηηθϋο, απνηεινχλ πξσηεχνπζεο πξνυπφζεζεο γηα ηελ επέηεπμε απνηειεζκαηηθάο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο. (Γνχζε 2001, χιινγνο Διιάλσλ Πνιενδφκσλ θαη Υσξνηαθηψλ 2007, παλνχ 1995) Πξνβιήκαηα θαηά ηελ θαηνρχξσζε ηνπ Γηεζλνχο Πεξηβαιινληηθνχ Γηθαίνπ ΔζηηΪδνληαο ζηελ θαηνρπξσκϋλε Γηεζλά πεξηβαιινληηθά Ννκνζεζέα, ην θπξέσο πξφβιεκα, φπσο Ϋρεη θαη παξαπϊλσ αλαθεξζεέ, θαέλεηαη λα εληνπέδεηαη πεξηζζφηεξν θαηϊ ηελ εθαξκνγά θαη φρη θαηϊ ηελ ελζσκϊησζε ηεο.(γνχζε,2001,ζ.78) Αλ θαη δελ κπνξεέ λα ακθηζβεηεζεέ φηη ε Δζληθά Ννκνζεζέα θαηϋρεη Ϋλα ηζρπξφ λνκηθφ νπινζηϊζην, παξφια απηϊ, ε χπαξμε ππεξβνιηθϊ κεγϊινπ αξηζκνχ λνκηθψλ ξπζκέζεσλ απνηειεέ πεξηνξηζηηθφ παξϊγνληα γηα ηελ νξζά πινπνέεζε ησλ πξνβιεπφκελσλ δηαηϊμεσλ ηεο ζρεηηθάο Ννκνζεζέαο. Γηα παξϊδεηγκα ε πινπνέεζε ηνπ βαζηθφηεξνπ ζεζκηθνχ πιαηζένπ γηα ην πεξηβϊιινλ, δειαδά ηνπ Νφκνπ 1650/1986, πξνυπνζϋηεη ηελ Ϋθδνζε πιεζψξαο γηα θϊζε πεξέπησζε, Κνηλψλ Τπνπξγηθψλ ΑπνθΪζεσλ θαη Πξνεδξηθψλ ΓηαηαγκΪησλ θαη εμνπζηνδφηεζε ηνπ. Γέλεηαη αληηιεπηφ φηη ν κεγϊινο αξηζκφο ξπζκέζεσλ νδεγεέ ζηελ δεκηνπξγέα κεγαιχηεξσλ θελψλ ζηελ εθαξκνγά ηνπο, ηα νπνέα νδεγνχλ ζε λϋεο ξπζκηζηηθϋο παξεκβϊζεηο. Όπσο παξαηεξεέ ν θνχξηνο ΜηρΪιεο «Σν γεγνλφο απηφ εκπφδηζε ηελ επεμεξγαζέα κηαο εληαέαο, νινθιεξσκϋλεο θαη πεξηεθηηθάο δξϊζεο, επηηεέλνληαο ηελ 114 Νηθνιφπνπινο Σ., ΜαπξηδΪθεο Θ., ΚνζκΪο Ν., ΒΪζε Π., Σαζζνπνχινπ Δ., Πξφληδαο Γ., (2008, 22 Ηαλνπαξένπ) «Οη Σνπηθέο Πνιηηηθέο Πεξηβάιινληνο θαη ε Δθαξκνγή ηεο Πεξηβαιινληηθήο Ννκνζεζίαο ζην Ννκφ Αηησιναθαξλαλίαο» ζην «Η Γηνηθεηηθή Οξγάλσζε ηεο πεξηβαιινληηθήο πνιηηηθήο θαη πξνζηαζίαο» ΣΔΗ Μεζνινγγένπ, Δξεπλεηηθφ πξφγξακκα ΔΠΔΑΔΚ - Αξρηκάδεο ΗΗ, εχξεζε ζην 55

58 θαηϊηκεζε αξκνδηνηάησλ ζε επηκϋξνπο ζπρλϊ αληαγσληζηηθνχο θνξεέο ηεο Γεκφζηαο Γηνέθεζεο.» (1995:221) Μέα Ϊιιε παξϊκεηξνο πνπ αλαδεηθλχεηαη απφ ηηο επηζεκϊλζεηο ηνπ Φ. ππξφπνπινο (2006), εέλαη φηη ε ππνρξεσηηθά ζχληαμε αλαξέζκεησλ ΚΤΑ ζηελ Διιεληθά Ϋλλνκε ηϊμε, απνηειεέ Ϋλαλ κϋζν απνθπγάο απφ ην ηδ. Γηφηη, θαζνξέδνληαο φηη νη πεξηβαιινληηθνέ θαλφλεο κπνξνχλ λα ζεζπέδνληαη κε ΤπνπξγηθΫο ΑπνθΪζεηο αληέ γηα ΓηαηΪγκαηα, απνθεχγεηαη ν πξνιεπηηθφο Ϋιεγρνο ηνπ ηδ απφ ηνπο θξαηηθνχο κεραληζκνχο. Δπέζεο ηνλέδεη φηη ε παξνρά δηνηθεηηθψλ αδεηψλ, απ επζεέαο κε λφκν «εέλαη Ϋλαο Ϊιινο ηξφπνο ψζηε λα απνθεχγεηαη ν αθπξσηηθφο Ϋιεγρνο ηνπ Γηθαζηεξένπ». 115 ΔπηπιΫνλ ζε φηη αθνξϊ ην πεξηερφκελν ησλ θαλνληζηηθψλ πξϊμεσλ, ε ινγηθά ηεο απηνχζηαο ελζσκϊησζεο ησλ Γηεζλψλ πκβϊζεσλ θαη Κνηλνηηθψλ Οδεγηψλ, γηα ηελ νπνέα Ϋγηλε αλαθνξϊ ζην 2 ν θεθϊιαην, νδεγεέ αλαπφθεπθηα ζηελ δηαηχπσζε αλεπαξθνχο θαη αζαθνχο ζεζκηθνχ πιαηζένπ, ην νπνέν δελ πξνζαξκφδεηαη ζηηο πξαγκαηηθϋο αλϊγθεο ηεο Διιεληθάο επηθξϊηεηαο, παξϋρνληαο ηελ ειϊρηζηε δπλαηά πξνζηαζέα ζην πεξηβϊιινλ θαη ηνπο πνιέηεο θαη κε ηνλ θέλδπλν ηεο ελζσκϊησζεο ησλ Γηεζλψλ θαη Κνηλνηηθψλ πξνβιεκϊησλ ζηηο εζληθϋο. ηα παξαπϊλσ λα πξνζηεζεέ θαη κηα Ϊιιε εμέζνπ ζεκαληηθά αηηέα δεκηνπξγέαο πξνβιεκϊησλ θαηϊ ηελ πινπνέεζε ησλ ππεξεζληθψλ δεζκεχζεσλ γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο. Δέλαη ηα πςειάο ηερληθάο πνιππινθφηεηαο δεηάκαηα πνπ παξνπζηϊδνπλ ηα Γηεζλά θαη ΚνηλνηηθΪ λνκνζεηάκαηα ηα νπνέα δεκηνπξγνχλ πξνβιάκαηα ηερληθάο εθαξκνγάο, ζπλζάθε πνπ εληζρχεηαη κε ηελ ζπλάζσο αθαηϊιιειε ζηειϋρσζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ. Απνπζία ειέγρνπ & ζπζηεκαηηθήο παξαθνινχζεζεο ΜεγΪιν κϋξνο ηεο απνηπρέαο ηεο Πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο Ϋγθεηηαη ζηελ αλππαξμέα νπζηψδνπο κεραληζκνχ παξαθνινχζεζεο, αμηνιφγεζεο θαη ειϋγρνπ. Μεξέδην επζχλεο γηα ηελ θαηϊζηαζε απηά θϋξεη θαη ε Δπξσπατθά Έλσζε ε νπνέα δελ δηαζϋηεη κεραληζκνχο πνπ ζα εμαζθαιέζνπλ ηελ απνηειεζκαηηθά παξαθνινχζεζε θαη εθαξκνγάο ηεο πνιηηηθάο ηεο πνπ θαζηζηϊ ηνπο εγρψξηνπο παξϊγνληεο πνιχηηκνπο γηα ηνλ εληνπηζκφ πεξηζηαηηθψλ κε ζπκκφξθσζεο πξνο ηηο θνηλνηηθϋο επηηαγϋο εθφζνλ ν Ϋιεγρνο ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο δελ κπνξεέ λα ππεξβεέ απηά ηεο ηππηθάο εθαξκνγάο (Ννκηθφο Οδεγφο, 2009). Αλαπηπμηαθνί ζηφρνη γηα νηθνλνκηθή κεγέζπλζε 116 Έλαο απφ ηνπο θαζνξηζηηθνχο παξϊγνληεο γηα ηελ απνηπρέα ηνπ Διιεληθνχ πζηάκαηνο θαηϊ ηελ Ϊζθεζε πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο, ζεσξεέηαη ε πξνζάισζε ζηελ νηθνλνκηθά κεγϋζπλζε, δάηεκα ην νπνέν Ϋρεη ζπδεηεζεέ άδε ζηελ πξψηε ελφηεηα ηνπ παξφληνο θεθαιαένπ. ΠξΪγκαηη, ε εζληθά πξνηεξαηφηεηα γηα αλϊπηπμε, ζηεξηδφκελε ζε Γεκφζηα Ϋξγα θαη δξαζηεξηφηεηεο κεγϊιεο θιέκαθαο, νδάγεζε ζην λα ππνβηβαζηεέ ε ζεκαζέα ηεο Πεξηβαιινληηθάο Πξνζηαζέαο θαη λα ζεσξεζεέ ε αλϊιεςε επζπλψλ ππϋξ ηεο πξνζηαζέαο, σο δεπηεξεχνλ δάηεκα 117 Ζ εκκνλά ζηελ νηθνλνκηθά κεγϋζπλζε γηα ηελ αλϊπηπμε ηεο ρψξαο κϋζσ ηεο πξνψζεζε κεγϊισλ Ϋξγσλ ππνδνκάο, αλαδεηθλχεη θαη Ϋλαλ Ϊιιν εμέζνπ ζεκαληηθφ παξϊγνληα πνπ 115 ππξφπνπινο Φ., 2006, «ΠεξηβΪιινλ θαη αλϊπηπμε» εηζάγεζε ΟκΪδα ΗΗ 116 ΦΪκειινο, 2002 & παλνχ, 1995 & Μπξηαζνχιε. νθνπιάο, 1995 & Παπαδεκεηξένπ, 1995 & Γνχζε Σν πνζνζηφ ηνπ ΑΔΠ πνπ αθηεξψλεηαη ζην πεξηβϊιινλ αληηζηνηρεέ ζην 1%. Οη ζπλνιηθϋο πεξηβαιινληηθϋο δαπϊλεο γηα ηνλ Ϋιεγρν θαη ηελ θαηαπνιϋκεζε ηεο ξχπαλζεο, νη νπνέεο ζπκπεξηιακβϊλνπλ ηηο δαπϊλεο γηα παξνρά λεξνχ θαη ηελ πξνζηαζέα ηεο θχζεο ππνινγέδνληαη ζε 1,3% ηνπ ΑΔΠ. Σα πνζνζηϊ απηϊ εέλαη παξφκνηα κε εθεέλα ησλ ππφινηπσλ ρσξψλ ζπλνράο, αιιϊ εέλαη ζεκαληηθϊ κηθξφηεξα ζε ζρϋζε κε Ϊιιεο ρψξεο ηνπ επξσπατθνχ ΒνξξΪ (Γνχζε, 2001) 56

59 ελέζρπζε ηελ ηϊζε απηά θαη επηηϊρπλε ηελ ππνβϊζκηζε ηνπ θπζηθνχ πεξηβϊιινληνο. Πξφθεηηαη γηα ηα αηνκηθϊ εέηε ζπιινγηθϊ θπξέαξρα νηθνλνκηθϊ ζπκθϋξνληα ηα νπνέα νπζηαζηηθϊ απνηεινχλ θαη ηελ αηηέα δηακφξθσζεο αληηιάςεσλ ππϋξ ηϋηνηαο κνξθάο αλϊπηπμεο, ρσξέο λα ππνινγέδεηαη ηδηαέηεξα ην πεξηβαιινληηθφ θφζηνο. Γειαδά ην πεξηβϊιινλ απνηειεέ ζπρλϊ κϋζν εμππεξϋηεζεο ζηφρσλ Ϊιισλ πνιηηηθψλ, φπσο γηα ηελ αχμεζε ησλ Γεκφζησλ εζφδσλ, εέηε γηα ηδησηηθϋο επηδηψμεηο. ηηο πεξηπηψζεηο απηϋο απνδέδνληαη «ελνρϋο» ζηελ πεξηβαιινληηθά λνκνζεζέα γηα ηνλ ιφγν φηη απνηειεέ ηξνρνπϋδε ζηηο επελδχζεηο. Σα αλσηϋξσ πξνβϊιινπλ θαη κέα Ϊιιε ηδηαέηεξε πηπρά ηεο Διιεληθάο θνηλσληθννηθνλνκηθάο πξαγκαηηθφηεηαο, ε νπνέα ζπκβϊιιεη ζηελ εθπιάξσζε πξνζσπηθψλ θαη ζπιινγηθψλ ζπκθεξφλησλ, κϋζσ ηεο θαηαπϊηεζεο ησλ λνκνζεηηθψλ Γηεζλψλ, Δπξσπατθψλ θαη Δζληθψλ ππνρξεψζεσλ γηα ην πεξηβϊιινλ, πνπ δελ εέλαη Ϊιιε απφ ηελ θπξηαξρέα ησλ πειαηεηαθψλ ζρϋζεσλ θξϊηνπο θαη θνηλσλέαο πνπ εληζρχνπλ ζην Ϋπαθξνλ ηα θαηλφκελα δηαθζνξϊο. Γειαδά φπσο ζα δηαπηζησζεέ θαη απφ παξαδεέγκαηα ζηε ζπλϋρεηα απφ ηελ Διιεληθά Δκπεηξέα, δελ εέλαη ιέγεο νη θνξϋο φπνπ νη Γεκφζηεο ΠνιηηηθΫο ππαγνξεχνληαη απφ αηνκηθϊ ζπκθϋξνληα ηα νπνέα δηακνξθψλνπλ ην πεξηερφκελν ησλ απνθϊζεσλ. (π.ρ. πξφζβαζε ζε δηεπζπληηθϊ ζηειϋρε θξαηηθψλ ππεξεζηψλ κϋζσ νηθνγϋλεηαο, ζπγγϋλεηαο ά πνιηηηθϋο ζρϋζεηο, δσξνδνθέεο αξκφδησλ ππαιιάισλ θ.α.)(κνχζε Μ.,1995 & θνχξηνο Μ.,1995 & Υαηδεκπέξνο 2008) Όπσο επηζεκαέλεη ε Καιιηφπε παλνχ «Ζ πειαηεηαθά παξϊδνζε Ϋρεη νδεγάζεηο ζηελ αδξαλνπνέεζε ηνπ επέζεκνπ πνιηηηθνχ θαη δηνηθεηηθνχ κεραληζκνχ θαη ζηνλ θαηαθεξκαηηζκφ ηεο θξαηηθάο ηζρχνο ζε κηα πιεζψξα θϋληξσλ ιάςεο απνθϊζεσλ πνπ ηεέλνπλ λα ιεηηνπξγάζνπλ ζηελ βϊζε Ϊηππσλ θξηηεξέσλ γηα ηελ εμππεξϋηεζε πνηθέισλ αηνκηθψλ ά κεξηθψλ ζπκθεξφλησλ».(1995:173) ΠξΪγκαηη ε αηνκηθά πξφζβαζε ζε πνιηηηθϊ πξφζσπα ηνπ θξαηηθνχ κεραληζκνχ, εέλαη ηθαλά λα νδεγάζεη ζηελ απνηξνπά ηεο εθαξκνγάο ηεο Γηεζλνχο Πεξηβαιινληηθάο Ννκνζεζέαο. Γελ εέλαη ζπϊληεο νη πεξηπηψζεηο φπνπ παξαθϊκπηνληαη θαη πεξηζσξηνπνηνχληαη λνκηθϋο ξπζκέζεηο θαη ζεζκηθϋο δηαδηθαζέεο απφ νξγαλσκϋλεο επαγγεικαηηθϋο ά Ϊιιεο νκϊδεο ζπκθεξφλησλ πνπ δξνπλ εηο βϊξνο ηνπ πεξηβϊιινληνο θαιππηφκελνη ππφ ηελ ζηάξημε ησλ θξαηηθψλ ζπζηεκϊησλ. Ζ αλϊπηπμε κεγϊισλ βηνκεραληθψλ κνλϊδσλ ρσξέο ηα απαηηνχκελα κϋηξα πξνζηαζέαο ηνπ πεξηβϊιινληνο θαη ηηο απαξαέηεηεο ππνρξεσηηθϋο πξνδηαγξαθϋο, ζηεξέδεη ηηο παξαπϊλσ δηαηππψζεηο γηα ην δηϊρπην θαηλφκελν ησλ πειαηεηαθψλ ζρϋζεσλ. ηεξηδφκελνη ζην κηθξφηεξν δπλαηφ θφζηνο παξαγσγάο πξνο φθεινο ηνπ κεγαιχηεξνπ πξφζθαηξνπ θϋξδνπο, παξαγλσξέδνληαο εληειψο ηνλ θέλδπλν θαηαζηξνθάο γηα ην πεξηβϊιινλ πνπ ε πνιηηηθά απηά επηθπιϊζζεη, νη επηρεηξεκαηηθϋο νκϊδεο βαζέδνληαη ζηελ ζπγθαηϊζεζε ησλ Κπβεξλεηηθψλ θνξϋσλ γηα αιφγηζηε δξϊζε. (Κνχζε 1995 & παλνχ 1995) Αμέδεη λα ζεκεησζεέ φηη ε θαηϊζηαζε απηά απνηειεέ θαηλφκελν Γηεζλνχο βειελεθνχο, φπνπ απφ ηελ κέα εκθαλέδνληαη νη ηζρπξϋο Κπβεξλάζεηο ησλ αλαπηπγκϋλσλ ρσξψλ πνπ επηδηψθνπλ ηελ βηνκεραληθά θαηϊιεςε ζε αλαπηπζζφκελεο αδχλακεο ρψξεο ( εγθαζέδξπζε εξγνζηαζέσλ, εμαγνξϋο, ζπγρσλεχζεηο) θαη απφ ηελ Ϊιιε νη αδχλακεο Κπβεξλάζεηο ησλ ρσξψλ απηψλ πνπ αλαιακβϊλνπλ ην βϊξνο ηεο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο θαη πξνζθϋξνπλ κεγϊιεο θνξνινγηθϋο απαιιαγϋο ζηελ ειπέδα ηεο νηθνλνκηθάο αλαπηϋξσζεο. Άκεζε απφξξνηα ησλ παξαπϊλσ, εέλαη ε Ϋιιεηςε νξζνινγηθνχ ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ σο Ϋλαο απφ ηνπο θχξηνπο ζπληειεζηϋο ησλ πεξηβαιινληηθψλ δπζκελψλ επηπηψζεσλ ζην Διιεληθφ θπζηθφ πεξηβϊιινλ. 118 ΟπζηαζηηθΪ απνπζηϊδεη Ϋλα νξγαλσκϋλν θαη ηεθκεξησκϋλν πιαέζην 118 ΑΡΥΔΛΧΝ, χιινγνο γηα ηελ πξνζηαζέα ηεο ζαιϊζζηαο ρειψλαο Γέθηπν ΜΔΟΓΔΗΟ S.O.S., Διιεληθά Οξληζνινγηθά Δηαηξεέα, Διιεληθά Δηαηξεέα Πξνζηαζέαο ηνπ ΠεξηβΪιινληνο θαη ηεο Πνιηηηζηηθάο ΚιεξνλνµηΪο, Διιεληθά Δηαηξεέα Πξνζηαζέαο ηεο Φχζεο MOm Δηαηξεέα γηα ηε ΜειΫηε θαη Πξνζηαζέα ηεο Μεζνγεηαθάο Φψθηαο, WWF ΔιιΪο,2005 «ΑλαθνξΪ γηα ηελ θαηϊζηαζε ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ ζηελ ΔιιΪδα», 57

60 πνιηηηθάο γεο, γεγνλφο πνπ επηηϊρπλε ηελ Ϊλαξρε θαη αλεμϋιεγθηε νηθηζηηθά επϋθηαζε θαη αζχκβαηε ρσξνζϋηεζε ρξάζεσλ γεο, κε κε αλαζηξϋςηκεο πεξηβαιινληηθϋο επηπηψζεηο γηα ηελ βηνπνηθηιφηεηα ησλ νηθνζπζηεκϊησλ. Γέλεηαη αληηιεπηφ ηα πξνβιάκαηα απηϊ νδεγνχλ ζε αληηθϊζεηο θαη αζπκβαηφηεηεο πνπ κε ηε ζεηξϊ ηνπο, νδεγνχλ ζε ηζρπξϋο ζπγθξνχζεηο κε νιϋζξηεο ζπλϋπεηεο. (Μπξηαζνχιε, νθνπιάο,1995& παλνχ 1995) Αλεπαξθήο ρξεκαηνδφηεζε Άιινο παξϊγνληαο πξφθιεζεο νμπκϋλσλ πξνβιεκϊησλ ζηελ Πεξηβαιινληηθά Γηαρεέξηζε πνπ επεξεϊδεη ηδηαέηεξα ην πεδέν ησλ πεξηνρψλ ππφ θαζεζηψο πξνζηαζέαο, εέλαη ε Ϋιιεηςε επαξθνχο ρξεκαηνδφηεζεο. Δέλαη απνδεδεηγκϋλε ε ηϊζε ηεο κεησκϋλεο παξνράο ηθαλνπνηεηηθψλ θνλδπιηψλ γηα ηηο αλϊγθεο πξνζηαζέαο ηεο θχζεο ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ, παξφιε ηελ νηθνλνκηθά ελέζρπζε απφ πνιιϋο ΚνηλνηηθΫο πεγϋο (ΓηαξζξσηηθΪ Σαµεέα, Σαµεέν πλνράο, INTERREG, LEADER, LIFE), κε απνηϋιεζκα ηνλ ειϊρηζην ζπλνιηθφ πξνυπνινγηζµφ γηα ηηο αλϊγθεο απηϋο 119. Δπέζεο ε κεγϊιε θαζπζηϋξεζε ηεο Ϋγθξηζεο ησλ θαλνληζκψλ ιεηηνπξγέαο ησλ ΦνξΫσλ Γηαρεέξηζεο απφ ην ΤΠΔΥΧΓΔ Ϋρεη σο κε απνηϋιεζκα λα κελ εέλαη δπλαηά ε ιάςε ησλ πξνβιεπφκελσλ ρξεκαηνδνηάζεσλ απφ ηα αληέζηνηρα ΔπξσπατθΪ ΠξνγξΪκκαηα. Αμέδεη λα ηνληζζεέ φηη ζηνπο θαλνληζκνχο ιεηηνπξγέαο πνπ εθθξεκνχλ γηα πνιινχο Φνξεέο Γηαρεέξηζεο (π.ρ. ηνπ Δζληθνχ ΘαιΪζζηνπ ΠΪξθνπ πνξϊδσλ, ησλ Δζληθψλ ΠΪξθσλ Πέλδνπ, ΓαδηΪο θ.ιπ.), ζπγθαηαιϋγεηαη ε πξφζιεςε πξνζσπηθνχ θαη δηνέθεζεο πνπ ζπλεπϊγεηαη ηελ αδπλακέα εθαξκνγάο δξϊζεσλ Γηαρεέξηζεο πξνζηαζέαο θαη απνθαηϊζηαζεο. Αλαμηνπηζηία Μειεηψλ Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ Άιινο Ϋλαο αλαζηαιηηθφο παξϊγνληαο ζηελ Ϊζθεζε νξζνινγηθάο Πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο ν νπνένο αλαδεηθλχεη ηελ γεληθφηεξε αδπλακέα εθαξκνγάο ησλ ππεξεζληθψλ λνκηθψλ επηηαγψλ, εέλαη ε απνζπαζκαηηθφηεηα θαη ε αζπλϋπεηα ζηελ εθπφλεζε ησλ απαηηνχκελσλ Πεξηβαιινληηθψλ κειεηψλ γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ παξαγφλησλ πνπ ελδϋρεηαη λα επηδξϊζνπλ βιαπηηθϊ ζην νηθνζχζηεκα θαη ηελ πξφηαζε κϋηξσλ θαη ελαιιαθηηθψλ πξνηϊζεσλ δηαρεέξηζεο ηνπ. Απφ ηελ ειιεληθά θνηλά εκπεηξέα Ϋρεη δηαπηζησζεέ φηη νη κειϋηεο γηα ηελ εθηέκεζε ησλ επηπηψζεσλ νξηζκϋλσλ ζρεδέσλ δεκφζησλ θαη ηδησηηθψλ Ϋξγσλ ζην πεξηβϊιινλ εχθνια αλαηέζεληαη θαη εθπνλνχληαη αιιϊ δχζθνια εγθξέλνληαη θαη ζπϊληα εθαξκφδνληαη (Υαηδεκπέξνο,2008). ΔπηπιΫνλ, ηα ζπκπεξϊζκαηϊ ηνπο ζπρλϊ αιινηψλνληαη κε ηξνπνπνηάζεηο πνπ εμππεξεηνχλ ζπγθεθξηκϋλα ζπκθϋξνληα, ζε βϊξνο ηνπ πεξηβϊιινληνο. Υαξαθηεξέδνληαη απφ αλεπϊξθεηα θαη επηθαλεηαθφ πεξηερφκελν. Δθηφο απφ ηελ απνπζέα θαηαξηηζκϋλεο δηεπηζηεκνληθάο νκϊδαο γηα ηε ζχληαμε ηνπο, ε ρακειά πνηφηεηα ηνπο απνδέδεηαη θαη ζην γεγνλφο φηη ε εθπφλεζε ησλ ΜΠΔ ζπληζηϊ βαζηθά πξνυπφζεζε γηα ηε ρξεκαηνδφηεζε Ϋξγσλ. Απηφ ζεκαέλεη φηη πνιιϋο θνξϋο ε ζχληαμε ΜΠΔ ζεσξάζεθε ζαλ κηα ηππηθά δηαδηθαζέα γηα ηελ παξαιαβά επηδνηάζεσλ. ΑξθεηΪ Ϋξγα πνπ ρξεκαηνδνηάζεθαλ απφ θνηλνηηθνχο πφξνπο, ζηεξέρζεθαλ ζε αλαμηφπηζηεο θαη αλεπαξθεέο ΜΠΔ, νη νπνέεο δελ εμϋηαδαλ ηηο πηζαλϋο ελαιιαθηηθϋο ιχζεηο θαη δελ ηεθκεξέσλαλ ηθαλνπνηεηηθϊ ηα ζπκπεξϊζκαηα ηνπο θαη ιεηηνπξγνχζαλ σο κϋζν επέηεπμεο πξνθαζνξηζκϋλσλ ιχζεσλ. ( παλνχ Κ,1995) 119 Δλψ ην 3ν Kνηλνηηθφ Πιαέζην ηάξημεο (ΚΠ) ππάξμε µηα απφ ηηο βαζηθϋο πεγϋο ρξεκαηνδφηεζεο γηα ην πεξηβϊιινλ, ζηελ ΔιιΪδα, µφλν Ϋλα απνγνεηεπηηθφ 1.8% ηνπ ζπλνιηθνχ πξνυπνινγηζµνχ ηνπ, δηαηϋζεθε γηα ζρεηηθϋο δξϊζεηο. Δπέζεο κϋζα ζην 3 ν ΚΠ, νη αλϊγθεο πξνζηαζέαο ηεο θχζεο ησλ πξνζηαηεπφκελσλ δσλψλ ζπλδϋνληαη πξψηηζηα µε ην Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξαµµα γηα ην ΠεξηβΪιινλ (ΔΠΠΔΡ) ηνπ ΤΠΔΥΧΓΔ. Οη πεξηνρϋο ππφ θαζεζηψο πξνζηαζέαο ρσξέο ΦΓ φκσο, νη νπνέεο απνηεινχλ πεξέπνπ ην 80% ηνπ ζπλφινπ ζηελ Διιεληθά επηθξϊηεηα δελ πιεξνχλ ηα θξηηάξηα γηα ηε ρξεκαηνδφηεζε απφ ην ΔΠΠΔΡ. 58

61 ΔπηπιΫνλ παξαηεξνχληαη ειιεέςεηο θαη ζε Ϊιια ζηϊδηα ηεο πεξηβαιινληηθάο ππνρξεσηηθάο δηαδηθαζέαο, φπσο ζηα θξηηάξηα θαηϊηαμεο ησλ Ϋξγσλ ά ησλ δξαζηεξηνηάησλ ζηηο επηκϋξνπο θαηεγνξέεο απφ ηηο ππεξεζέεο, κε απνηϋιεζκα ζε νξηζκϋλα απφ απηϊ, λα κελ κειεηϊηαη ην ζχλνιν ησλ επηπηψζεσλ ζην πεξηβϊιινλ, λα πθέζηαληαη ειιεέςεηο ζηνλ Ϋιεγρν ηάξεζεο ησλ εγθεθξηκϋλσλ ΠΟ, αθφκα θαη εθ ησλ πζηϋξσλ λνκηκνπνέεζε Ϋξγσλ ά δξαζηεξηνηάησλ ά εθ ησλ πζηϋξσλ ππνβνιά ΜΠΔ γηα λνκηκνπνέεζε άδε πινπνηεκϋλσλ Ϋξγσλ, κε απνθνξχθσκα ηελ ιεηηνπξγέα Ϋξγσλ ρσξέο θαλ Ϊδεηα ( Ννκηθφο Οδεγφο, 2009, ζ.52). Σειηθψο, ε πεξηβαιινληηθά πνιηηηθά παξνπζηϊδεη απνζπαζκαηηθφ ραξαθηάξα θαη ραξϊδεη βξαδεέα θαη αλαπνηειεζκαηηθά πνξεέα. «Σα κϋηξα πνπ ιακβϊλνληαη εέηε δελ ηεξνχληαη εέηε απνζχξνληαη κφιηο αληηκεησπέζνπλ ηελ ειϊρηζηε αληέζεζε» παξαηεξεέ ε Καιιηφπε παλνχ.(1995:168). Ζ παξακϋιεζε ησλ ππνρξεψζεσλ πνπ πεγϊδνπλ απφ ηελ Τπεξεζληθά λνκνζεζέα αιιϊ θαη ε αλαπνηειεζκαηηθά εθαξκνγά θαη ειϋγρνπ ηνπο, καξηπξνχλ ηελ κεησκϋλε Πνιηηηθά βνχιεζε, ηηο ΓηνηθεηηθΫο αδπλακέεο θαη ηηο θαηεζηεκϋλεο ηνπηθϋο αληηιάςεηο. 59

62 3. ΝΟΜΟΘΔΣΗΚΑ ΠΡΟΣΑΣΔΤΟΜΔΝΔ ΠΔΡΗΟΥΔ & ΣΟΠΗΚΔ ΚΟΗΝΧΝΗΔ ΣΟΝ ΔΛΛΖΝΗΚΟ ΥΧΡΟ 3.1. Ο ξόινο ηεο Σνπηθήο Κνηλσλίαο ζηελ επίηεπμε ησλ ζηόρσλ ηνπ Γηεζλνύο Γηθαίνπ γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο ««Ναα ααγγααππάάοο ηηεελλ εεππζζύύλλεε.. Ναα ιιεεοο Εγγώ κκννλλάάρρννοο κκννππ έέρρσ ρρξξέέννοο λλαα ζζώζζσ ηηεε γγεε.. Άκκαα δδεελλ ζζσζζεεί ί εεγγώ ζζαα θηηααί ίσ»» Νίθθννοο Κ ααδδααλληηδδάάθθεοο,, Αζζθθεηηη ηθθή Αλ θαη νη αηηέεο ησλ πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκϊησλ ζπλάζσο δελ πεξηνξέδνληαη ζε Σνπηθφ επέπεδν, κεγϊιν κϋξνο ησλ πξνβιεκϊησλ αλαθχπηνπλ ηνπηθϊ.(παλνχ 1995,ζ.130) Δέλαη απηνλφεην, φηη ηφζν νη ηνπηθϋο θνηλσλέεο φζν θαη ε ηνπηθά απηνδηνέθεζε, εέλαη Ϊκεζα θαη ζε ζεκαληηθφ βαζκφ εκπιεθφκελεο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκϊησλ. Δηδηθφηεξα, ε πξαγκαηηθά δηϊζηαζε ηεο επζχλεο γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο αξρέδεη απφ ηνλ απιφ πνιέηε 120. Με ηηο θαζεκεξηλϋο ηνπ ελϋξγεηεο επεξεϊδεη ηελ νηθνινγηθά ηζνξξνπέα ηνπ πεξηβϊιινληνο αιιϊ δϋρεηαη θαη ηελ ζνβαξά επηξξνά απφ ηα ζρεηηθϊ κε απηφ πξνβιάκαηα. Ζ επζχλε πξνρσξϊεη ζηε ζπλϋρεηα ζηηο ΓηνηθεηηθΫο ΑξρΫο ηνπ ΚξΪηνο, ηνπ νπνένπ ν ξφινο εέλαη πξσηαξρηθφο ζηνλ θαζνξηζκφ ηεο πνξεέαο ηεο Πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο κϋζσ ηεο επηινγά ηνπ ηξφπνπ θαη ηνπ βαζκνχ εθκεηϊιιεπζεο ηνπ πεξηβϊιινληνο. Σα πξνεγνχκελα θεθϊιαηα δελ εζηέαζαλ ζηνλ θαζνξηζηηθφ ξφιν ηεο Σνπηθάο Απηνδηνέθεζεο θαη ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ ζηε δηακφξθσζε ηεο Πεξηβαιινληηθάο ηξαηεγηθάο γηα ηελ πξνζηαζέα ησλ νηθνζπζηεκϊησλ. Καηαξράλ, ηα ηνπηθϊ φξγαλα ζπληζηνχλ ηνλ θνληηλφηεξν θνξϋα Πεξηβαιινληηθάο Γηαρεέξηζεο. Απνηεινχλ θαη ηνλ Ϊκεζν εθπξφζσπν ηεο ηνπηθάο θνηλσλέαο ε νπνέα κε ηε ζεηξϊ ηεο εέλαη ν Ϊκεζνο απνδϋθηεο ησλ δπζκελψλ ζπλεπεηψλ ησλ πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκϊησλ Ο ξόινο ηεο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζε Αξρέδνληαο απφ ηελ ζεκαζέα ηεο Σ.Α. ζηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο, ε ζπκκεηνράο ηεο ζηηο δξϊζεηο πνπ πξνβιϋπνληαη απφ ηελ Γηεζλά, Δπξσπατθά θαη Δζληθά Ννκνζεζέα, απνηειεέ εμϋρνπζαο ζεκαζέαο παξϊγνληα γηα ηελ απνηειεζκαηηθά αληηκεηψπηζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκϊησλ. Με Ϊιια ιφγηα, ε γεσγξαθηθά θαηαλνκά ησλ αξκνδηνηάησλ ζε ηνπηθφ επέπεδν, ζεσξεέηαη δσηηθάο ζεκαζέαο γηα ηελ επηηπρεκϋλε εθαξκνγά ηεο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο θαη Ϋηζη αλαδεηθλχεη ηελ αλϊγθε ιεηηνπξγέαο ελφο απνθεληξσκϋλνπ δηθηχνπ δξϊζεο, πιεξνθφξεζεο, παξαθνινχζεζεο θαη ειϋγρνπ, σο πξνηεξαηφηεηα ζηελ πεξηβαιινληηθά δηνέθεζε. 121 Χζηφζν, ζηελ ΔιιΪδα νη αλακθηζβάηεηεο ηϊζεηο ζπγθεληξσηηζκνχ ηεο Αζάλαο, δελ επλννχλ ηελ ζπγθξφηεζε ηζρπξνχ δηθηχνπ πεξηθεξεηαθψλ ππεξεζηψλ θαη ηελ ζαθά κεηϊζεζε αξκνδηνηάησλ θαη επζπλψλ ζε ηνπηθφ επέπεδν. ( παλνχ, 1995, ζ.131)καηϊ ζπλϋπεηα, ε Σ.Α, Ϋρεη πεξηνξηζκϋλεο εμνπζέεο ζηνλ ηνκϋα ηνπ πεξηβϊιινληνο θαη δελ αμηνπνηεέηαη απφ ηελ κέα, ην κεγϊιν πιενλϋθηεκα πνπ ηεο πξνζδέδεη ε εγγχηεηα ηεο πξνο νξηζκϋλεο θαηεγνξέεο πξνβιεκϊησλ, γηα παξαθνινχζεζε θαη Ϋιεγρν θαη απφ ηελ Ϊιιε, ε ηθαλφηεηα ηεο λα δηαζθαιέζεη ηε δεκνζηφηεηα θαη ηελ ελεξγφ ζπκκεηνρά θαη ζπκβνιά ησλ πνιηηψλ, κϋζσ ηεο 120 Ζ Μαξέα Κνχζε επεμεγεέ φηη ε αληέιεςε απηά ππνδνπιψλεη Ϋκκεζα φηη ν ππεχζπλνο ηεο ππνβϊζκηζεο ηνπ πεξηβϊιινληνο εέλαη ην Ϊηνκν σο ρξάζηεο ησλ νηθνζπζηεκϊησλ θαη σο θαηαλαισηάο ησλ πξντφλησλ πνπ παξϊγνληαη. (1995:277) 121 πξαθνχιεο Κ., ΦεθΫο Μ., Πνχιηνπ Α., WWF ΔιιΪο, 2009 «Οξγάλσζε θαη ιεηηνπξγία πεξηβαιινληηθψλ νξγαλψζεσλ», Αζάλα, WWF ΔιιΪο 60

63 θνηλσληθάο θηλεηνπνέεζεο γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο. ΟπζηαζηηθΪ, ν ραξαθηάξαο ηεο Σ.Α. εέλαη θπξέσο επηθνπξηθφο θαη ζπκβνπιεπηηθφο 122, θπξέσο γηα πεξηπηψζεηο ιάςεο εηδηθψλ κϋηξσλ γηα πεξηνρϋο κε Ϋληνλα πεξηβαιινληηθϊ πξνβιάκαηα, ρσξέο φκσο λα ζπκκεηϋρεη ζηελ παξαθνινχζεζε θαη αμηνιφγεζε ηεο εθαξκνγάο ηνπο.(παλνχ, 1995, ζ.154) Οκνέσο θαη γηα πξνγξϊκκαηα πεξηθεξεηαθάο αλϊπηπμεο, Ϋρεη γλσκνδνηηθφ ξφιν, φπνηε ηεο δεηεζεέ ζπλάζσο ελφςεη ρσξνηαμηθψλ ρεδέσλ θαη Ϋξγσλ. Πην ζπγθεθξηκϋλα ζηε δηθαηνδνζέα ηεο Σ.Α. φζν αλαθνξϊ ζε ζϋκαηα πεξηβϊιινληνο, πεξηιακβϊλνληαη ε Ύδξεπζε, ε απνρϋηεπζε, (ππνζηεξηδφκελεο απφ ην ζεζκφ ησλ Γεκνηηθψλ Δπηρεηξάζεσλ), ε απνθνκηδά θαη δηϊζεζε απνξξηκκϊησλ. Γελ κπνξεέ λα ζπκκεηϊζρεη ζηελ αδεηνδφηεζε δξαζηεξηνηάησλ θαη Ϋξγσλ κε επξχηεξεο ζπλϋπεηεο ζην πεξηβϊιινλ πνπ εκπέπηνπλ ζηελ δηθαηνδνζέα ηεο Ννκαξρέαο 123 θαη ηεο Κεληξηθάο Γηνέθεζεο.(Γνχζε,2008,ζ.87, ππ.89) ΠαξΪγνληεο φπσο νη ειιεέςεηο ζε νηθνλνκηθνχο πφξνπο θαη νη ππνηππψδεηο ππνδνκϋο ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ εμϊξηεζε απφ ηελ θξαηηθά ρξεκαηνδφηεζε, απνηεινχλ εκπφδην ζηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο Σ.Α., κε απνηϋιεζκα λα παξαηεξνχληαη θαηαζηϊζεηο αδξϊλεηαο ζε πεξηβαιινληηθϊ δεηάκαηα. (ΔΠΟΥ) Οη πεξηνξηζκϋλεο αξκνδηφηεηεο ηεο, δελ αθάλνπλ πεξηζψξηα γηα ηελ εθαξκνγά πξσηνβνπιηψλ θαη δξϊζεσλ πνπ Ϋρνπλ θαηϊ θαηξνχο πξνηαζεέ απφ φξγαλα Σνπηθψλ Απηνδηνηθάζεσλ ηεο ρψξαο, κε ζθνπφ ηε ζπλεηζθνξϊ ηνπο ζηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο. Γπζηπρψο νη λνκηθϋο απνθϊζεηο πξψηα δηακνξθψλνληαη απφ ηα αλψηεξα ΓηνηθεηηθΪ θιηκϊθηα θαη χζηεξα απνζηϋιινληαη γηα γλσκνδφηεζε ζηηο ΣνπηθΫο Απηνδηνέθεζεο, γεγνλφο πνπ απνδεηθλχεη θαη ηελ ρακειά ζεκαζέα πνπ δέλεηαη ζηελ αξρά ηεο επηθνπξηθφηεηαο. Όπσο αλαθϋξζεθε πην πϊλσ, κεγϊιε Ϋκθαζε Ϋρεη δνζεέ απφ ηα φξγαλα ηεο Σ.Α. ζηελ δηακφξθσζε πιαηζένπ Γηεθδέθεζεο θαη πξνψζεζεο πξνηϊζεσλ γηα ηελ νξζνινγηθά Γηαρεέξηζε ησλ πεξηνρψλ ππφ θαζεζηψο πξνζηαζέαο. ΠνιιΫο εέλαη νη πεξηπηψζεηο πνπ πξνβϊιιεηαη ε βνχιεζε γηα ηελ αλϊιεςε πξσηνβνπιηψλ απφ Σνπηθνχο Γεκφζηνπο θαη Ηδησηηθνχο θνξεέο 124. Σα ζϋκαηα κε ηα νπνέα θαηαπηϊλνληαη εέλαη ζηελ ζπληξηπηηθά ηνπο πιεηνςεθέα, ζρεηηθϊ κε Γηαρεέξηζε ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ εληφο ηεο πεξηνράο επζχλεο ηνπο, γηα ζϋκαηα πνπ αθνξνχλ ζηελ Υσξνηαμηθά Πνιηηηθά, ζηελ αμηνιφγεζε εγθξηζϋλησλ ζεζκηθψλ ξπζκέζεσλ θαη ζηελ εθπφλεζε Δπξσπατθψλ ΠξνγξακκΪησλ θαη πηινηηθψλ δξϊζεσλ (ΔΠΠΔΡ θαη ΠΔΠ ζην Γ ΚΠ, INTERREG ΗΗΗ, LIFE +, ΟΠΑΑΥ, LEADER + θ.η.ι.) 125. (ΜπατξαθηΪξεο, 2008) 122 Οη απφςεηο ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ γηα ηελ πξνζηαζέα ησλ νηθνζπζηεκϊησλ εθπξνζσπνχληαη απφ ηνπο Γάκνπο θαη ηηο ΣΔΓΚ θαη ζπλνιηθϊ ηε ΚΔΓΚΔ θπξέσο κϋζσ ηεο δεκφζηαο δηαβνχιεπζεο, ηνπ Δζληθνχ Υσξνηαμηθνχ θαη ησλ Δηδηθψλ Υσξνηαμηθψλ ρεδέσλ. 123 ε επέπεδν Ννκαξρέαο, νη αξκνδηφηεηεο ζε ζϋκαηα πεξηβϊιινληνο πεξηιακβϊλνπλ, κεηαμχ Ϊιισλ, ηε δηακφξθσζε θαη εθαξκνγά πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο ζε πεξηθεξεηαθφ επέπεδν, ηε ξχζκηζε θαη ηελ πξνζηαζέα ηνπ θπζηθνχ πεξηβϊιινληνο ζε πεξηθεξεηαθφ επέπεδν θαη ηελ εθαξκνγά ησλ Υσξνηαμηθψλ ρεδέσλ πνπ Ϋρνπλ εθπνλεζεέ θαη εγθξηζεέ απφ ην ΤΠΔΥΧΓΔ ζε θεληξηθφ επέπεδν..(γνχζε,2008,ζ.87, ππ.89) 124 Γάκνη, ΓεκνηηθΫο Δπηρεηξάζεηο, ΑλαπηπμηαθΫο Δηαηξεέεο, ΣΔΓΚ, ΚΔΓΚΔ 125 Υαξαθηεξηζηηθφ παξϊδεηγκα απνηειεέ ην ζεκαηηθφ ζπλϋδξην γηα ηε δηαρεέξηζε ησλ νηθνζπζηεκϊησλ θαη ηηο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο. Σν 2008 δηνξγαλψζεθε ζηηο Ϋξξεο απφ ηελ ΚΔΓΚΔ θαη ην ΠΑΝΓΟΗΚΟ, πκκεηεέραλ θαη αξθεηϋο ΟηθνινγηθΫο νξγαλψζεηο, ε Σνπηθά Απηνδηνέθεζε θαη Ϊιινη θνξεέο φπνπ δηϋγλσζαλ ηα πξνβιάκαηα θαη πξφηεηλαλ ζπγθεθξηκϋλα κϋηξα θαη ιχζεηο πνπ πεξηιακβϊλνληαη ζην ςάθηζκα ηνπ ζπλεδξένπ. πκπιεξσκαηηθϊ, ε ΚΔΓΚΔ ζϋηεη Ϋλα πιαέζην ζηφρσλ θαη δηεθδηθάζεσλ πνπ ζα ζπκβϊιινπλ ζηελ Πεξηβαιινληηθά Πξνζηαζέα θαη ζηελ νξζνινγηθά δηαρεέξηζε ησλ νηθνζπζηεκϊησλ, κε ζηφρν ηε βησζηκφηεηα ησλ θνξϋσλ δηαρεέξηζεο, ηελ νπζηαζηηθά ηνπ ιεηηνπξγέα πνπ ζα ζπκβϊιιεη ζηελ αεηθφξν αλϊπηπμε κε ελεξγφ πϊληα ην ξφιν ηεο ηνπηθάο θνηλσλέαο. (ΜπαηξαθηΪξεο Γ., 2008 «Θεκαηηθά ελφηεηα: Πξνζηαζέα ΟηθνζχζηεκΪησλ Φνξεέο Γηαρεέξηζεο Πξνζηαηεπφκελσλ Πεξηνρψλ», Δηάζην Σαθηηθφ πλϋδξην ΚΔΓΚΔ) 61

64 Σνπηθή Κνηλσλία ΔμΫρνληα ξφιν ζηελ αληηκεηψπηζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκϊησλ ζε ηνπηθά θιέκαθα, θαηϋρεη ε ηνπηθά θνηλσλέα. Ζ Γηεζλάο Πεξηβαιινληηθά Ννκνζεζέα πξνζδέδεη πνιιϊ δηθαηψκαηα ζηνπο πνιέηεο γηα επϋκβαζε θαη ζπκκεηνρά ζηε Γηαρεέξηζε ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ. ΑλΪκεζα ζηα δηθαηψκαηα ησλ πνιηηψλ Ϋλαληη δξϊζεσλ γηα ηελ πεξηβαιινληηθά πξνζηαζέα, αλάθεη θαη απηφ γηα ηελ εθθέλεζε δηαδηθαζέαο ραξαθηεξηζκνχ κηαο πεξηνράο σο πξνζηαηεπφκελεο 126 ά γηα ηνλ επαλαθαζνξηζκφ ησλ νξέσλ κηαο ππϊξρνπζαο, κε πξσηνβνπιέα δηθά ηνπο. ΤπΪξρεη θαη ε δπλαηφηεηα αέηεζεο Δηδηθάο Πεξηβαιινληηθάο ΜειΫηεο θαη ζε πεξέπησζε πνπ Ϋρεη μεθηλάζεη δηαδηθαζέα ραξαθηεξηζκνχ, λα απεπζχλνληαη ζηα αξκφδηα Τπνπξγεέα γηα Ϋθδνζε ΚΤΑ κε ηελ νπνέα ζα θαζνξέδνληαη Ϋσο φηνπ εθδνζεέ ην ΠΓ 127 νη φξνη θαη ηα κϋηξα πξνζηαζέαο απφ επηβιαβεέο επεκβϊζεηο θαη δξαζηεξηφηεηεο (Ννκηθφο Οδεγφο,2009, ζ.57-59) Γηα ηηο πεξηνρϋο πνπ Ϋρνπλ άδε θεξπρζεέ ππφ ζεζκηθφ θαζεζηψο πξνζηαζέαο, νη Πνιέηεο κπνξνχλ λα δξϊζνπλ γηα ηελ δηαθχιαμε ηνπ πξνζηαηεπηηθνχ θαζεζηψηνο πνπ επηθξαηεέ, απεπζπλφκελνη (αθνχ αλαηξϋμνπλ ζηελ ΔΠΜ, ζην νηθεέν λνκνζϋηεκα πξνζηαζέαο θαη ζην ηπρφλ πθηζηϊκελν ρϋδην Γηαρεέξηζεο ηνπ θνξϋα) ζηνπο αξκφδηνπο θνξεέο δηαρεέξηζεο γηα παξαιεέςεηο ά παξαβέαζε ησλ δηαηϊμεσλ ησλ πξνζηαηεπηηθψλ λνκνζεηεκϊησλ, δεηψληαο δηελϋξγεηα επνπηηθψλ ειϋγρσλ. Δπέζεο κπνξνχλ λα δεηάζνπλ αλαγθαέεο πιεξνθνξέεο θαη δηεπθξηλάζεηο ελψ ζε πεξέπησζε παξαβαηηθάο ζπκπεξηθνξϊο Ϋρνπλ ηελ επζχλε λα εηδνπνηνχλ εγθαέξσο ηηο αξκφδηεο ειεγθηηθϋο αξρϋο 128. ε πεξηπηψζεηο επαέζζεησλ νηθνζπζηεκϊησλ πνπ δελ πθέζηαηαη πξνζηαηεπηηθφ πιαέζην, κπνξνχλ λα επηδηψθνπλ κε θϊζε δπλαηφ κϋζν (θαηαγγειέεο, πξνζθπγϋο, κελχζεηο) ηελ δηαθνπά ησλ δηαδηθαζηψλ εγθαηϊζηαζεο ά ηελ αλϊθιεζε ηεο Ϊδεηαο ιεηηνπξγέαο βιαπηηθψλ δξαζηεξηνηάησλ (Ννκηθφο Οδεγφο, 2009, ζ.66-70). Σα ζεκαληηθϊ δηθαηψκαηα πνπ πξνβιϋπνληαη απφ ηελ ζχγρξνλε Γηεζλά Πεξηβαιινληηθά Ννκνζεζέα ζην πεδέν ηεο εθαξκνδφκελεο Πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο απφ κφλα ηνπο δελ αξθνχλ, γηα λα δψζνπλ «ψζεζε» ζηελ ελεξγνπνέεζε ησλ πνιηηψλ απϋλαληη ζε δξϊζεηο παξϊβαζεο θαη ζρϋδηα πνπ επηβαξχλνπλ πεξηβαιινληηθϊ ηηο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο. Με Ϊιια ιφγηα, ε ελεξγά ζπκκεηνρά θαη ε θηλεηνπνέεζε ησλ θαηνέθσλ πνπ απνηεινχλ ηνπο πξσηεχνληεο απνδϋθηεο ησλ κϋηξσλ θαη ησλ απαγνξεχζεσλ δελ απνηειεέ δεδνκϋλε ζπλζάθε. ε πνιιϋο πεξηπηψζεηο, αλ θαη ππϊξρεη Ϋληνλε ζπλαέζζεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκϊησλ απφ ηνπο ηνπηθνχο πιεζπζκνχο πνπ ηϊζζνληαη ππϋξ ηεο πξνηεξαηφηεηαο ζε ελϋξγεηεο πξνζηαζέαο ηνπ πεξηβϊιινληνο, εληνχηνηο ην ελδηαθϋξνλ απηφ δε κεηαθξϊδεηαη απαξαέηεηα ζε αληέζηνηρε θηινπεξηβαιινληηθά ζπκπεξηθνξϊ. 129 ΠΫξαλ απφ ηελ αλελεξγά ζηϊζε πνπ κπνξεέ λα επηδεέμνπλ νη πνιέηεο κηαο πεξηνράο πνπ καζηέδεηαη απφ πεξηβαιινληηθϊ πξνβιάκαηα, δελ εέλαη θαζφινπ ζπϊληα ηα θαηλφκελα Ϋληνλσλ αληηδξϊζεσλ απφ ηελ κεξηϊ κεξέδαο ησλ κφληκσλ θαηνέθσλ ηεο Σνπηθάο Κνηλσλέαο γηα ηελ εθαξκνγά κϋηξσλ πξνζηαζέαο θαη δηαηάξεζεο ησλ πξνζηαηεπφκελσλ νηθνηφπσλ. ε πνιιϋο πεξηπηψζεηο ηεο Διιεληθάο εκπεηξέαο, πξφθεηηαη γηα επαγγεικαηηθϋο νκϊδεο νη νπνέεο ρξεζηκνπνηνχλ θπζηθνχο πφξνπο ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ σο θχξηα πεγά απαζρφιεζεο 126 Ζ πξσηνβνπιέα ά ζπκκεηνρά θνηλνχ ζηε δηαδηθαζέα ραξαθηεξηζκνχ κηαο πεξηνράο σο πξνζηαηεπφκελεο νξέδεηαη κε ΤΑ 71961/ Σν νηθεέν Ννκαξρηαθφ πκβνχιην ππνρξεψλεηαη λα δεκνζηεχζεη ζηνλ ηνπηθφ ηχπν πξφζθιεζε πνιηηψλ θαη θνξϋσλ εθπξνζψπεζεο ηνπ πξνθεηκϋλνπ λα ιϊβνπλ γλψζε ηνπ ζρεδένπ ηνπ Πξνεδξηθνχ ΓηαηΪγκαηνο. ( Σν ρϋδην ζπλνδεχεηαη απφ αληέγξαθν Δηδηθάο Πεξηβαιινληηθάο ΜειΫηεο, ρϊξηε θαη δψλεο πξνζηαζέα) Σν Ννκαξρηαθφ πκβνχιην δηαβηβϊδεη ηηο πξνηϊζεηο ζην ΤΠΔΥΧΓΔ 128 Παξαδεέγκαηνο ρϊξε κπνξνχλ λα απεπζπλζνχλ ζην νηθεέν Ληκελαξρεέν γηα παξϊλνκε δηϋιεπζε, θέλεζε θαη παξακνλά ζθαθψλ ά ζαιϊζζηα ξχπαλζε ζε Δζληθφ ζαιϊζζην ΠΪξθν, ζηε Γαζηθά Τπεξεζέα γηα παξϊλνκε ζάξα ά ηε Γ/ζε ΠεξηβΪιινληνο γηα ηελ αλϊζρεζε πεξηβαιινληηθάο ξχπαλζεο. ( Ννκηθφο Οδεγφο,2009) 129 Witherspoon & Martin 1992 ζην Hawthorne & Alabaster 1999:27 ζην ΒΫιιε Γ.,

65 θαη ληψζνπλ λα απεηιεέηαη ε επαγγεικαηηθά βησζηκφηεηα ηνπο. Οη βαζηθϋο αηηέεο γηα ηελ πξφθιεζε αληηδξϊζεσλ ζηνπο πεξηβαιινληηθνχο φξνπο θαη θαλνληζκνχο πξνζηαζέαο, απφ ηελ Γηεζλά, Δπξσπατθά θαη Δζληθά Ννκνζεζέα αιιϊ θαη ησλ ζπλεπαγφκελσλ ζπγθξνχζεσλ κεηαμχ δηαθφξσλ εκπιεθφκελσλ νκϊδσλ, αλαιχνληαη ζε επφκελε ελφηεηα. 3.2.Τθηζηάκελε θαηάζηαζε ζηηο πξνζηαηεπόκελεο πεξηνρέο ηνπ δηθηύνπ Natura 2000 & ηεο ύκβαζεο Ramsar. ηελ ΔιιΪδα εληνπέδεηαη κεγϊιν εχξνο πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ ππφ θαζεζηψο πξνζηαζέαο πνπ πξνβιϋπνληαη ζε Γηεζλεέο πκβϊζεηο θαη ΔπξσπατθΫο Οδεγέεο ηηο νπνέεο Ϋρεη θαηνρπξψζεη. Οη ζεκαληηθφηεξεο ζηελ Διιεληθά ΔπηθξΪηεηα θαη κε ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ Ϋθηαζεο, εληϊζζνληαη ζην δέθηπν Natura 2000, ελψ εληνπέδνληαη θαη πγξνβηφηνπνη Γηεζλψο αλαγλσξηζκϋλνη ζην δέθηπν ηεο Γηεζλάο χκβαζεο Ramsar θαη ηα απνζϋκαηα Βηφζθαηξαο ηνπ ΠξνγξΪκκαηνο ηεο UNESCO «γηα ηνλ Ϊλζξσπν θαη ηε βηφζθαηξα».(βιϋπε πέλαθα 1, ΠαξΪξηεκα ΗΗ) ην ζεκεέν απηφ ππελζπκέδεηαη φηη νη πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο SPA, ησλ νπνέσλ ε έδξπζε νξέδεηαη ζηηο δηαηϊμεηο ηεο Κνηλνηηθάο Οδεγέαο γηα ηα Άγξηα πνπιηϊ (79/409/ΔΟΚ) ζπκπεξηιακβϊλνληαη ζην δέθηπν Natura 2000 ηεο Οδεγέαο γηα ηνπο Οηθνηφπνπο (92/43/ΔΟΚ), ε νπνέα πεξηιακβϊλεη θαη ηνπο Σφπνπο Κνηλνηηθάο εκαζέαο ζην νπνέν εληϊζζνληαη νη πεξηνρϋο πνπ νξέδνληαη ζηελ Οδεγέα 79/409/ΔΟΚ (Εψλεο Δηδηθάο Πξνζηαζέαο ΕΔΠ (Special Protected Areas SPA) αιιϊ θαη νη πγξνβηφηνπνη ηεο χκβαζεο Ramsar. ( ΒιΫπε πέλαθα 2 & 3 ΠαξΪξηεκα ΗΗ) Τγξόηνπνη Γηεζλνύο εκαζίαο ηεο Διιάδαο (Τγξόηνπνη Ramsar) ΓΫιηα Έβξνπ Λέκλε Βηζηνλέο, Πφξην ΛΪγνο, Λέκλε Ηζκαξέο θαη ιηκλνζϊιαζζεο γεηηνληθϋο (Μ) ΛηκλνζΪιαζζα Μεζνινγγένπ (Μ) ΛηκλνζΪιαζζα Κνηπρένπ (Μ) ΓΫιηα ΝΫζηνπ θαη γεηηνληθϋο ιηκλνζϊιαζζεο (Μ) Λέκλεο Βφιβε θαη Κνξψλεηα (Μ) Λέκλε Κεξθέλε ΓΫιηα Αμηνχ, Δθβνιά Λνπδέα, ΓΫιηα ΑιηΪθκνλα (Μ) Λέκλε Μηθξά ΠξΫζπα Ακβξαθηθφο θφιπνο (Μ) Ζ ΔιιΪδα Ϋρεη κϋρξη ζάκεξα ραξαθηεξέζεη (163) ΕΔΠ θαη (239) ΣΚ. (Γέθηπν Natura 2000). Σν ρεξζαέν ηκάκα ηεο Ϋθηαζεο NATURA 2000 θαηαιακβϊλεη ην 21% ηνπ ειιεληθνχ ρϋξζνπ εδϊθνπο θαη ην ζαιϊζζην ην 5,5% ησλ ρσξηθψλ καο πδϊησλ. (ΜπαηξαθηΪξεο Γ., 2008 (ΒιΫπε ΠαξΪξηεκα ΗΗΗ, XΪξηεο 1) Οη 11 ειιεληθνέ πγξφηνπνη Γηεζλνχο εκαζέαο πνπ Ϋρνπλ ραξαθηεξηζζεέ (θχξσζε ηηο 21 Απγνχζηνπ ηνπ 1975) σο Τγξφηνπνη Γηεζλνχο εκαζέαο (Τγξφηνπνη ΡακζΪξ) θαιχπηνπλ Ϋθηαζε εθηαξέσλ ( ζηξϋκκαηα) θαη πεξηιακβϊλνληαη ζην δέθηπν Natura 2000 θαζψο Ϋρνπλ ραξαθηεξηζηεέ θαη σο Σφπνη Κνηλνηηθάο ζεκαζέαο 130. (ΒιΫπε ΠαξΪξηεκα ΗΗΗ, XΪξηεο 2) ηνλ παξαπϊλσ πέλαθα ην (Μ) αληηζηνηρεέ ζηνπο Τγξνηφπνπο πνπ πεξηιακβϊλνληαη ζηνλ ΚαηΪινγν ΜνληξΫ. Γηα ηνπο πγξνηφπνπο ΡακζΪξ, νη αιιαγϋο ζηελ νηθνινγηθά θαηϊζηαζε 130 Σν κϋζν κϋγεζνο ελφο ειιεληθνχ πγξνηφπνπ ΡακζΪξ αλϋξρεηαη ζηα ζηξϋκκαηα, κε ηνλ κηθξφηεξν, ηε ιέκλε Μηθξά ΠξΫζπα λα Ϋρεη Ϋθηαζε θαη ηνλ κεγαιχηεξν, ηε ιηκλνζϊιαζζα Μεζνινγγένπ λα θαιχπηεη Ϋθηαζε ζηξϋκκαηα. ΠΫληε απφ ηνπο 10 ειιεληθνχο πγξνηφπνπο ΡακζΪξ εέλαη δϋιηα πνηακψλ θαη ε ιέκλε Κεξθέλε ζπλδϋεηαη Ϊκεζα κε πνηακφ. 63

66 θξέλνληαη ηδηαέηεξα αλεζπρεηηθϋο θαη εληϊζζνληαη ζηνλ ΚαηΪινγν ηνπ ΜνληξΫ 131, δειαδά ηε «καχξε ιέζηα» ηεο χκβαζεο ΡακζΪξ. Δέλαη ζεκαληηθφ λα αλαθεξζεέ φηη ζηηο δχν ηειεπηαέεο πλδηαζθϋςεηο ησλ πκβαιιφκελσλ Μεξψλ ηεο χκβαζεο ΡακζΪξ (2005 & 2008) πηνζεηάζεθε ςάθηζκα κε ην νπνέν δεηεέηαη απφ ηελ ΔιιΪδα λα ελεκεξψζεη ην Γεληθφ ΓξακκαηΫα ηεο χκβαζεο ζρεηηθϊ κε ηα κϋηξα δηαρεέξηζεο πνπ Ϋρεη ιϊβεη γηα ηε βειηέσζε ηεο θαηϊζηαζεο ζηνπο 7 πγξνηφπνπο πνπ Ϋρνπλ πεξηιεθζεέ ζηνλ ΚαηΪινγν ΜνληξΫ θαη ηα κϋηξα πνπ ιακβϊλεη γηα ηε πξνζηαζέα ησλ ηξηψλ πγξνηφπσλ πνπ Ϋρνπλ εμαηξεζεέ απφ απηφλ. 132 Οη πεξηζζφηεξνη απφ ηνπο πγξνηφπνπο ΡακζΪξ Ϋρνπλ πξφζθαηα θαη κε κεγϊιε θαζπζηϋξεζε ραξαθηεξηζηεέ σο ΔζληθΪ ΠΪξθα ( 7 απφ ηνπο 10 πγξνηφπνπο, κε ΚΤΑ), θαη εθαξκνγά ηνπ λ. 1650/1986 «γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο».ζ πξαγκαηνπνέεζε ηνπ εζπεπζκϋλνπ ραξαθηεξηζκνχ ζεσξεέηαη φηη Ϋγηλε σο δηνξζσηηθά θέλεζε γηα ρξφληεο εθθξεκφηεηεο πξνζηαζέαο. ( WWF ΔιιΪο,ΔΟΔ,EΛΛΔΣ, 2009) ΔπηπιΫνλ, νη πεξηζζφηεξνη απφ ηνπο 11 πγξνηφπνπο ΡακζΪξ πεξηιακβϊλνπλ κεγϊιεο εθηϊζεηο πνπ πξνζηαηεχνληαη θαη σο «Καηαθχγηα Άγξηαο Εσάο» κε απνθϊζεηο ησλ πεξηθεξεηαθψλ Γηεπζχλζεσλ Γαζψλ. Θεσξεέηαη αδηακθηζβάηεην γεγνλφο, φηη ε ζσζηά θαη ζπζηεκαηηθά δηαρεέξηζε ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ κπνξεέ λα ζπκβϊιιεη ζηελ νηθνλνκηθά αλϊπηπμε ηεο ειιεληθάο ππαέζξνπ, πξνζθϋξνληαο θέλεηξα γηα ηνπηθϋο παξαγσγηθϋο δξαζηεξηφηεηεο σο πεγά ζπκπιεξσκαηηθάο εηζνδάκαηνο. Καη απηφλ ηνλ ηξφπν, δεκηνπξγνχληαη επλντθϋο ζπλζάθεο γηα λϋεο ζϋζεηο εξγαζέαο, βειηέσζε πθηζηϊκελσλ ππνδνκψλ θαη αλϊπηπμεο λϋσλ ππεξεζηψλ, (αγξνηνπξηζκφο, βηνινγηθϋο θαιιηϋξγεηεο, δηαηάξεζε πνιηηηζκηθνχ απνζϋκαηνο) πνπ ζπλεηζθϋξνπλ ζηε βειηέσζε ηνπ επηπϋδνπ δσάο ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ. Γπζηπρψο νη ΔιιεληθΫο πεξηνρϋο ππφ θαζεζηψο λνκηθάο πξνζηαζέαο, απνηεινχλ πεδέν αλεμϋιεγθηεο θαη εθηεηακϋλεο αλζξψπηλεο παξϋκβαζεο κε θαηαζηξνθηθϋο επηπηψζεηο. Απνηειεέ δπζϊξεζηε πξαγκαηηθφηεηα φηη νη πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο πιάηηνληαη απφ ηελ Ϊζθεζε αλζξψπηλσλ δξαζηεξηνηάησλ, ε αιφγηζηε εθαξκνγά ησλ νπνέσλ, επλνεέηαη απφ Ϋιιεηςε Γηνηθεηηθψλ ξπζκέζεσλ, ηελ πνιηηηθά αδξϊλεηα θαη ηελ απνπζέα ζαθνχο ζεζκηθνχ πιαηζένπ θαηνρχξσζεο, νξηνζϋηεζεο, δηαρεέξηζεο θαη ειϋγρνπ. ηηο ζπλζάθεο απηϋο πξνζηέζεηαη θαη ε επηδέσμε αηνκηθψλ ά ζπιινγηθψλ νηθνλνκηθψλ ζπκθεξφλησλ ππφ ηελ ζηάξημε ηεο Πνιηηεέαο πνπ νδεγνχλ ζηελ ξαγδαέα ππνβϊζκηζε θαη εγθαηϊιεηςε ηνπο. Όπσο ραξαθηεξηζηηθϊ αλαθϋξεη ν αληηπξφεδξνο ηνπ ζπιιφγνπ Πξνζηαζέαο ΠεξηβΪιινληνο ηεο ΚΫξθπξαο, «ε ρψξα καο, ελ αληηζϋζεη κε Ϊιια επξσπατθϊ θξϊηε, Ϋρεη κεέλεη πνιχ πέζσ ζ' απηφ ην ζϋκα. Σν δάηεκα Ϋρεη ιπζεέ νξηζηηθϊ, ζε επέπεδν Φ.Δ.Κ., κφλν γηα ην 15-20% ησλ πεξηνρψλ Natura ζε φιε ηελ ΔιιΪδα, ζηηο νπνέεο πεξηιακβϊλεηαη θπξέσο Ϋλα κϋξνο ηεο βφξεηαο ρψξαο» Γηα παξϊδεηγκα ε ζεζκηθά θαηνρχξσζε ηεο πξνζηαζέαο ησλ 10 πγξνηφπσλ ΡακζΪξ Ϋρεη παξνπζηϊζεη αδηθαηνιφγεηε θαζπζηϋξεζε γηα πεξηζζφηεξεο απφ ηξεηο δεθαεηέεο θαη θξέλεηαη αλεπαξθάο. ΔθηηκΪηαη φηη 3 ζηηο 4 πεξηνρϋο Natura 2000 ηεο ρψξαο, δελ Ϋρνπλ ζπγθεθξηκϋλα φξηα θαη ζεζκνζεηεκϋλεο ρξάζεηο γεο.» (ΜπαηξαθηΪξεο, 2008) 131 Σν 1990, φηαλ θαηαξηέζηεθε γηα πξψηε θνξϊ ν θαηϊινγνο ηνπ ΜνληξΫ, πεξηϋιαβε θαη ηνπο 10 πγξνηφπνπο ηεο ΔιιΪδαο, αιιϊ ην 1999 ηξεηο απφ απηνχο (Λέκλε Μηθξά ΠξΫζπα, Λέκλε Κεξθέλε θαη ΓΫιηα ηνπ Έβξνπ) εμαηξϋζεθαλ απφ απηφλ. Ζ εμαέξεζε ελφο πγξνηφπνπ απφ ηνλ ΚαηΪινγν ΜνληξΫ γέλεηαη φηαλ θξέλεηαη φηη ε θαηϊζηαζά ηνπ Ϋρεη βειηησζεέ. Έηζη, ζάκεξα επηϊ απφ ηνπο 10 ειιεληθνχο πγξνηφπνπο ΡακζΪξ εληϊζζνληαη ζηνλ ΚαηΪινγν ΜνληξΫ, νη πεξηζζφηεξνη αλϊ ρψξα καδέ κε ην ΗξΪλ Δηδηθά αλαθνξϊ πξϋπεη λα γέλεη ζην ΓΫιηα ηνπ Έβξνπ, ην νπνέν ελψ εμαηξϋζεθε ην 1990 απφ ηνλ θαηϊινγν, ζάκεξα παξνπζηϊδεη ζεκαληηθά νηθνινγηθά ππνβϊζκηζε. 132 WWF ΔιιΪο, Διιεληθά Οξληζνινγηθά Δηαηξέα & Eιιεληθά Δηαηξεέα ΠεξηβΪιινληνο θαη Πνιηηηζκνχ, 2009 «Διιεληθνί Τγξφηνπνη Ρακζάξ: Αμηνιφγεζε Πξνζηαζίαο θαη Γηαρείξηζεο», Αζάλα 64

67 Γέλεηαη αληηιεπηφ φηη γηα ηελ δξακαηηθά θαηϊζηαζε πνπ επηθξαηεέ ζηελ πιεηνςεθέα ησλ ζεζκνζεηεκϋλσλ πεξηνρψλ, νη αηηέεο αλαδεηνχληαη ζηνπο έδηνπο παξϊγνληεο πνπ θαζφξηζαλ θαη ηελ πνξεέα ηεο εθαξκνγά ησλ Πεξηβαιινληηθψλ ΝνκνζεηεκΪησλ. ΟπζηαζηηθΪ νη πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο απνηεινχλ ηελ απφδεημε ησλ επηπηψζεσλ ηνπο. Απζαέξεηα θηέζκαηα, παξϊλνκεο ρσκαηεξϋο, αιφγηζηεο απνξξέςεηο απφ βηνκεραληθϊ ά αζηηθϊ απφβιεηα, αηζζεηηθϊ αιινησκϋλα ηνπέα απφ εμνξπθηηθϋο δξαζηεξηφηεηεο, εέλαη κεξηθϊ απφ ηα ζπλεζϋζηεξα θαηλφκελα πνπ παξαηεξνχληαη εληφο ησλ νξηνζεηεκϋλσλ δσλψλ πξνζηαζέαο.(κνηξσληϊο,2008) Χο απνηϋιεζκα, ε ΔιιΪδα θαηεγνξεέηαη γηα πιεκκειά πξνζηαζέα νξηζκϋλσλ πγξνβηφηνπσλ ηεο θαη παξαπϋκπεηαη ζηα φξγαλα ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο κε θαηαδέθεο γηα παξαβέαζε ηεο θνηλνηηθάο πεξηβαιινληηθάο λνκνζεζέαο θαη ηε κε ηάξεζε ησλ ππνρξεψζεσλ ηεο. ε γεληθϋο γξακκϋο ε ΔιιΪδα θαηϊ ηελ Γηαρεηξηζηηθά ηεο πνξεέα κε πεδέν ηεο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο, εκθϊληζε ζεκαληηθϋο ειιεέςεηο θαη αλεπϊξθεηεο αδπλαηψληαο λα επηηχρεη ηνπο ζηφρνπο πνπ ηέζεληαη απφ ηελ Γηεζλά Ννκνζεζέα. Όπσο ζεκεηψλεηαη ζηελ παξϊγξαθν 2 ηνπ Ϊξζξνπ 2 ηεο Οδεγέαο ησλ Οηθνηφπσλ, ηα θξϊηε µϋιε πξϋπεη λα ζεζπέζνπλ «ηα θαηϊιιεια µϋηξα ψζηε ζηηο εηδηθϋο δψλεο δηαηάξεζεο λα απνθεχγεηαη ε ππνβϊζκηζε ησλ θπζηθψλ νηθνηφπσλ θαη ησλ νηθνηφπσλ εηδψλ, θαζψο θαη νη ελνριάζεηο πνπ Ϋρνπλ επηπηψζεηο ζηα εέδε γηα ηα νπνέα νη δψλεο Ϋρνπλ νξηζζεέ». Οη εκπιεθφκελνη αξκφδηνη θνξεέο φρη κφλν δελ θαηϊθεξαλ λα εθαξκφζνπλ ηα νξζϊ κϋηξα θαη ηνπο θαλνληζκνχο γηα ηελ νξζνινγηθά δηαρεέξηζε ηνπο ψζηε λα πξνζηαηεπζνχλ θαη λα αλαδεηρζνχλ, αιιϊ νδάγεζαλ ζηελ ζηαδηαθά ππνβϊζκηζε ηνπο θαη ηειηθϊ εγθαηϊιεηςε ηνπο. Οη αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο απνηεινχλ ηελ θχξηα αηηέα δεκηνπξγέαο νμχηαησλ θαη πνιιϋο θνξϋο κε αλαζηξϋςηκσλ πξνβιεκϊησλ ζηηο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο. Γπζκελεέο επηπηψζεηο πξνθαινχληαη ζηα ρεξζαέα θαη πδϊηηλα πξνζηαηεπφκελα νηθνζπζηάκαηα απφ φινπο ηνπο ηνκεέο ηεο παξαγσγηθάο δηαδηθαζέαο θαη θπξέσο απφ ηελ Ϊζθεζε ηεο γεσξγέαο, ηηο βηνκεραληθϋο δξαζηεξηφηεηεο θαη ηνλ ηνπξηζηηθφ θιϊδν, πνπ εληνπέδνληαη ζε αξθεηϋο πεξηπηψζεηο αθφκα θαη εληφο ηνπ ππξάλα πξνζηαζέαο. Ξεθηλψληαο απφ ηνλ πξσηνγελά ηνκϋα, ζνβαξά απεηιά απνηειεέ ε εληαηηθνπνέεζε θαη επϋθηαζε ηεο γεσξγέαο ε νπνέα ζπλνδεχεηαη ζπλάζσο απφ ηελ αλεμϋιεγθηε ιεηηνπξγέα αληιηνζηαζέσλ γηα ηελ απνζηξϊγγηζε εθηϊζεσλ, ηε κεηαηξνπά παξζϋλσλ εθηϊζεσλ ζε θαιιηεξγάζηκεο. Δπέζεο ε εληαηηθά θαιιηϋξγεηα απαηηεέ ηελ ρξάζε παξαζηηνθηφλσλ θπηνθαξκϊθσλ, δηδαληνθηφλσλ θαη Ϊιισλ αγξνηνρεκηθψλ ε απνξξνά ησλ νπνέσλ, επεξεϊδεη ζε ηξαγηθφ επέπεδν ηελ πνηφηεηα ησλ πδϊηηλσλ πφξσλ. Γεληθψο ε ππϋξκεηξε ζπζζψξεπζε ησλ θεξηψλ πιψλ σο επαθφινπζν ηεο αλεμϋιεγθηεο απνξξνάο γεσξγηθψλ θαη βηνκεραληθψλ αζηηθψλ απνβιάησλ, ζπληζηϊ Ϋλα θαηλφκελν πνπ Ϋρεη πϊξεη δξακαηηθϋο δηαζηϊζεηο. Ζ πεξέπησζε ηεο ιέκλεο Κεξθέλεο εέλαη ραξαθηεξηζηηθά, θαζψο νη επνρηθϋο κεηαβνιϋο ηεο ζηϊζκεο ηεο ιέκλεο γηα ηελ εμππεξϋηεζε ησλ αξδεπηηθψλ αλαγθψλ πξνθαιεέ ηελ απψιεηα ελδηαηηεκϊησλ θαη ηελ ππνβϊζκηζε ηεο βηνπνηθηιφηεηαο ηεο πεξηνράο. Δπέζεο ην βϊζνο ησλ Ληκλψλ Βηζησλέδαο θαη Ηζκαξέδαο εκθαλέδεη ζπλερά κεέσζε ιφγσ ηεο απμεκϋλεο εηζξνάο θεξηψλ πιψλ αιιϊ θαη ιφγσ απνζηξαγγηζηηθψλ Ϋξγσλ. ππνβϊζκηζε ηνπ νηθνζπζηάκαηνο ηεο Λέκλεο Ηζκαξέδαο, επϋθεξε ηερλεηφ θαλϊιη, κάθνπο 9ρικ. γηα ηε ζχλδεζε ηεο ιέκλεο κε ηε ζϊιαζζα. (Maragou -Mantziou 2000, WWF ΔιιΪο-ΔΟΔ-ΔΛΛΔΣ 2009) Δπέζεο, θηελνηξνθηθϋο δξαζηεξηφηεηεο πνπ εθδειψλνληαη κε εληαηηθά εθηξνθά θαη αλεμϋιεγθηε βφζθεζε, ζπλάζσο κε ηελ απνπζέα θαηϊιιειεο πεξηβαιινληηθάο κειϋηεο πνπ λα ιακβϊλεη ππφςε ηελ θϋξνπζα θπζηθά ηθαλφηεηα ησλ επαέζζεησλ νηθνηφπσλ, απνηεινχλ πξσηεχνληα παξϊγνληα ζεκαληηθάο απψιεηαο ελδεκηθψλ εηδψλ ρισξέδαο θαη θαηαζηξνθάο ηνπ εδϊθνπο, θαηλφκελα πνπ επεξεϊδνπλ αξλεηηθϊ θαη ηελ επηβέσζε ηεο παλέδαο θαη ελ ηϋιε 65

68 ππνβαζκέδνπλ εκκϋζσο ηελ πγεέα ησλ θαηνέθσλ ηεο πεξηνράο 133. Ζ επϋθηαζε ησλ εγθαηαζηϊζεσλ εθηξνθάο δψσλ Ϋρεη απαγνξεπζεέ ζηνλ ππξάλα ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ βϊζεη ησλ ζρεηηθψλ ΚΤΑ, αιιϊ νη θαλνληζκνέ δελ αθνινπζνχληαη ζε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο. ΠαξΪδεηγκα απνηειεέ ε ιηκλνζϊιαζζα Κνηπρένπ, φπνπ απφθαζε γηα ηελ κεηαθέλεζε ησλ εγθαηαζηϊζεσλ εθηξνθάο δψσλ Ϋρεη εθδνζεέ απφ ην Παξφια απηϊ πεξέπνπ 15 νηθνγϋλεηεο ζπλερέδνπλ αθφκα ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηνπο. Γελ κπνξεέ λα κε γέλεη αλαθνξϊ ζηελ εληαηηθά ππεξβφζθεζε ρηιηϊδσλ επηδνηνχκελσλ αηγνπξνβϊησλ, δξϊζε ε νπνέα απνηειεέ κέα απφ ηηο πξσηαξρηθϋο ελϋξγεηεο ζην πεδέν ηεο θηελνηξνθέαο, γηα ηελ αηηηνιφγεζε ησλ ρξεκαηηθψλ πφξσλ απφ επηδνηάζεηο ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο. πλεπψο, ε επθαηξέα γηα ηελ αεηθνξηθά αλϊπηπμε ηνπ ηνκϋα ζηα πιαέζηα θηιηθψλ πξνο ην πεξηβϊιινλ πξαθηηθψλ κε καθξνπξφζεζκα νθϋιε, πνπ πξνσζεέηαη απφ ηα ΔπξσπατθΪ ΠξνγξΪκκαηα, κϋλεη αλεθκεηϊιιεπηε. Όπσο ηνλέδεη ν Σζηκπέδεο Θνδσξάο (2008) ζην Ϊξζξν ηνπ «δελ εέλαη ιέγεο νη θνξϋο φπνπ ε ηνπηθά απηνδηνέθεζε ελνηθέαζε ζε πνιιϋο πεξηπηψζεηο παξαηχπσο, δεκνηηθϋο εθηϊζεηο πνπ δελ ππϊξρνπλ, ελψ επέζεο ελνηθέαζε σο βνζθφηνπνπο, πεξηνρϋο πνπ ππφθεηληαη ζε Γηεζλά ά Δπξσπατθά πξνζηαζέα γηα ηελ εμππεξϋηεζε θαηνέθσλ, νη νπνένη ζε πνιιϋο πεξηπηψζεηο δελ εέλαη θηελνηξφθνη θαη επηζπκνχλ ηελ αλϊιεςε ηεο επηδφηεζεο». Οη πξαθηηθϋο απηϋο νδεγνχλ ζε ηεξϊζηηα αχμεζε ηνπ αξηζκνχ ησλ αηγνπξνβϊησλ, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ ελαζρφιεζε ζηελ θηελνηξνθέα πνιιψλ κε επαγγεικαηηψλ θηελνηξφθσλ. Σα δπζκελά απνηειϋζκαηα εέλαη ηδηαέηεξα Ϋληνλα ζηηο πεξηνρϋο ησλ λεζηψλ ηνπ Αηγαένπ ηεο Κξάηεο, θαζψο θαη ζηηο βξαρνλεζέδεο. 134 Ζ εληαηηθά θαη ζπρλϊ παξϊλνκε αιηεέα θαζψο θαη νη ξαγδαέα επεθηεηλφκελεο ηρζπνθαιιηϋξγεηεο νη νπνέεο ζπλνδεχνληαη απφ Ϋξγα κεγϊιεο θιέκαθαο γηα ηελ αλαβϊζκηζε θαη αχμεζε ηεο ηρζπνπαξαγσγάο, απνηεινχλ απεηιεηηθϋο γηα ηα νηθνζπζηάκαηα δξαζηεξηφηεηεο. Σα ζηελϊ ηνπ ΝΫζηνπ εέλαη επξϋσο γλσζηϊ γηα ηηο αξλεηηθϋο επηπηψζεηο πνπ αληηκεησπέδνπλ, ζηελ πνηφηεηα ησλ πδϊησλ θαη ζηελ νκαιά αλαπαξαγσγά ησλ ςαξηψλ ηνπ πνηακνχ ιφγσ ηεο παξϊλνκεο αιηεέαο. ( WWF ΔιιΪο- ΔΟΔ-ΔΔΠΠ, 2009) Ηδηαέηεξα απμεκϋλεο εέλαη θαη νη επηπηψζεηο ησλ βηνκεραληθψλ θαη εμνξπθηηθψλ δξαζηεξηνηάησλ θπξέσο κϋζσ ηεο εθξνάο ζηεξεψλ, ηνμηθψλ θαη Ϊιισλ επηθέλδπλσλ απνβιάησλ ζε πδϊηηλνπο θπξέσο απνδϋθηεο κε κε αλαζηξϋςηκεο ζπλϋπεηεο γηα ηελ πνηφηεηα ηνπ πδϊηηλνπ δπλακηθνχ θαη Ϊιιεο ζπλαθφινπζεο επηπηψζεηο. Δπέζεο ε πινπνέεζε ηϋηνησλ δξϊζεσλ, επηθϋξεη ζεκαληηθά αηζζεηηθά αιινέσζε ηνπ θπζηθνχ ηνπένπ, ελψ ε δξϊζεηο θαη πξνβιάκαηα φριεζεο ζηηο γεηηληϊδνπζεο πεξηνρϋο. Οκνέσο θαη ηα πγξϊ απφβιεηα πνπ πξνϋξρνληαη εέηε απφ ηα επηθέλδπλα πξντφληα θαζεκεξηλάο ρξάζεο (απνξξππαληηθϊ, θαζαξηζηηθϊ θ.ι.π.) εέηε απφ νηθνδνκηθϋο δξαζηεξηφηεηεο, πξνθαινχλ νμχηαηα πξνβιάκαηα, ησλ νπνέσλ νη βιαπηηθϋο επηπηψζεηο εέλαη θαλεξϋο ζηελ πιεηνςεθέα ησλ πδϊηηλσλ νηθνζπζηεκϊησλ ηνπ Διιαδηθνχ ρψξνπ. ΥαξαθηεξηζηηθΪ παξαδεέγκαηα επηβαξεκϋλσλ πγξνβηφηνπσλ απφ ηελ δηϊζεζε βηνκεραληθψλ θαη αζηηθψλ απφβιεησλ εέλαη ε ιέκλε Βφιβε ε νπνέα φπσο ραξαθηεξέζηεθα Ϋρεη επηζεκαλζεέ «Ϋρεη 133 γηα λα κπνξϋζνπλ λα επηβηψζνπλ φια απηϊ ηα δψα, δεδνκϋλεο ηεο Ϋιιεηςεο θπζηθάο ηξνθάο, εηζϊγνληαη ζηα λεζηϊ ηξνθϋο, π.ρ. ππνπαξϊγσγα ηνπ βακβαθηνχ, νη νπνέεο Ϋρνπλ πςειά πεξηεθηηθφηεηα ζε θπηνθϊξκαθα θαη Ϊιιεο βιαβεξϋο νπζέεο. Οη νπζέεο απηϋο αλαπφθεπθηα κπαέλνπλ ζηελ ηξνθηθά αιπζέδα κνιχλνληαο ην θξϋαο θαη ηα ππνπξντφληα ησλ αηγνπξνβϊησλ, θαζψο θαη ην ρψκα Όια ηα παξαπϊλσ θνηλσληθϊ πξνβιάκαηα ζηελ πεξηνρά, δεδνκϋλνπ φηη «πνιηνξθνχληαη» θαηνηθεκϋλεο θαη γεσξγηθϋο πεξηνρϋο. 134 Σζηκπέδεο Θ.(2008, 11 Ηνπιένπ) «Η αλεμέιεγθηε ππεξβφζθεζε ρηιηάδσλ επηδνηνχκελσλ αηγνπξνβάησλ θαηαζηξέθεη ηα λεζηά», Ηλζηηηνχην ΘαιΪζζηαο Πξνζηαζέαο, πεξηνδηθά Ϋθδνζε ΑξρηπΫιαγνο, εχξεζε ζην 66

69 πεξηνξηζηεέ ζε Ϋλαλ αδηϊβαην βνχξθν» 135. ΔηδηθΪ ε ιέκλε Κνξψλεηα θαηϋιεμε ζηνλ αθαληζκφ θαζφζνλ μεξϊζεθε θαη αθφκα ζπλερέδνπλ λα θαηαδεηνχληαη νη βαζηθνέ χπνπηνη 136. Οκνέσο, ζηελ ιέκλε Πακβψηηδα θαηαιάγνπλ ηνμηθϊ ιχκαηα απφ ηνλ ΚαιακΪ θαη ηνπο παξαπνηϊκνπο ηνπ, απφ βηνκεραλέεο θαη νηθηζκνχο πνπ δελ Ϋρνπλ ζπζηάκαηα δηαρεέξηζεο ιπκϊησλ πνπ ιφγσ ηεο απνπζέαο νξγαλσκϋλνπ ζπζηάκαηνο θαζαξηζκνχ, ην ξππαληηθφ θνξηέν λα ζπγθεληξψλεηαη ζηνλ ππζκϋλα ηεο. Δπέζεο ζηελ παξαιέκλε ηεο Αλζεδψλνο Δπβνέαο, ε νπνέα αλάθεη ζην Γέθηπν Natura 2000 θαη απφ ηα λεξϊ ηεο πδξνδνηνχληαη πεξηνρϋο ηεο Υαιθέδαο, δηαηέζεληαη ηνμηθϊ απφβιεηα. Να ζεκεησζεέ φηη κεγϊιεο θαιιηεξγάζηκεο εθηϊζεηο, δέπια αθξηβψο απφ ηε ιέκλε, Ϋρνπλ κεηαηξαπεέ ζε κηθξϋο ρσκαηεξϋο ζηηο νπνέεο εληνπέδνληαη κεγϊιεο πνζφηεηεο ζπζθεπαζηψλ θαη ιηπαζκϊησλ. ηε ζϋζε Δρεδψξνπ ησλ Δθβνιψλ Αμηνχ θαη ΑιηΪθκνλα πνπ απνηειεέ κϋξνο ηνπ Γηθηχνπ Νatura 2000, εκθαλέδνληαη πςειϋο ζπγθεληξψζεηο βαξϋσλ κεηϊιισλ, θαηϊινηπα θπηνθαξκϊθσλ θαη ηνμηθψλ παξαζηηνθηφλσλ. ΜεγΪιν κεξέδην ζηε ξχπαλζε ηνπ θφιπνπ Ϋρεη ε πιεκκειάο ιεηηνπξγέα ηνπ βηνινγηθνχ θαζαξηζκνχ ηεο Θεζζαινλέθεο, θαζψο θαη νη θξπθνέ αγσγνέ ησλ βηνκεραληψλ πνπ ξέρλνπλ ηα απφβιεηϊ ηνπο ζηνλ θφιπν. ΠαξΪλνκεο ρσκαηεξϋο νη νπνέεο εληϊζζνληαη ζηνπο θπξέαξρνπο παξϊγνληεο επηβϊξπλζεο ησλ πξνζηαηεπφκελσλ νηθνζπζηεκϊησλ, εληνπέδνληαη ζην φξνο Μαέλαιν ηεο Αξθαδέαο (εηθ.1) πνπ εκπέπηεη ζην Γέθηπν Νatura, ζηνλ πδξνβηφηνπν ηεο πεξηνράο Φινέζβνπ ζηα ΚακΫλα Βνχξια, ζηε ιέκλεο ηεο ΚαζηνξηΪο (εηθ.2) αιιϊ θαη ζηνλ Δζληθφ Γξπκφ Βέθνπ- Αψνπ (εηθ.3). ε ζθνππηδφηνπν Ϋρεη επέζεο κεηαηξαπεέ ε επξχηεξε πεξηνρά ηνπ πνηακνχ πεξρεηνχ ζηελ Δηθόλα 1 Μαθξαθψκε Φζηψηηδαο πνπ αλάθεη ζην Γέθηπν Natura 2000, εμαηηέαο ησλ παξϊλνκσλ ρσκαηεξψλ πνπ ιεηηνπξγνχλ ζηελ θνέηε θαη ηηο φρζεο ηνπ 137. Αμέδεη λα ζεκεησζεέ πσο πξηλ απφ πεξέπνπ 20 ρξφληα ζηελ πεξηνρά θαηαζθεπϊζηεθε ζχζηεκα βηνινγηθνχ θαζαξηζκνχ, ην νπνέν δελ ιεηηνχξγεζε πνηϋ. Ο Σνπξηζηηθφο ηνκϋαο πνπ απνηειεέ βαζηθφ ππιψλα αλϊπηπμεο γηα ηελ ΔιιΪδα, ραξαθηεξέδεηαη απφ Ϊλαξρεο θαη ζε κεγϊιν βαζκφ παξϊλνκεο ππνδνκϋο, πνπ ρσξνζεηνχληαη φρη κφλν ζηηο πεξηνρϋο πνπ γεηηληϊδνπλ κε ηα επαέζζεηα πξνζηαηεπφκελα αληηθεέκελα αιιϊ δπζηπρψο αθφκα θαη ζηνπο ππξάλεο πξνζηαζέαο ησλ Δηθόλα 3 πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ. Δλψ γέλεηαη πξνζπϊζεηα αλϊπηπμεο άπησλ κνξθψλ ηνπξηζκνχ κε ζηφρν ηελ ελέζρπζε ησλ ηνπηθψλ εηζνδεκϊησλ φπσο ν αγξνηνπξηζκφο θαη ν νηθνηνπξηζκφο, νη ζηφρνη απηνέ δελ εληϊζζνληαη ζε ζπγθεθξηκϋλν πξφγξακκα δηαρεέξηζεο αιιϊ αθνινπζνχλ ηπραέα θαη αζπλϊξηεηα πξφηππα. Αλ ζπλππνινγηζηεέ θαη ε απνπζέα ειϋγρνπ θαη παξαθνινχζεζεο, νη ηνπξηζηηθϋο δξϊζεηο πξνθαινχλ κφλν δπζρϋξεηεο ζηηο πθηζηϊκελεο θπζηθϋο πεξηβαιινληηθϋο κεηαβιεηϋο. ΑκΫηξεηεο πεξηπηψζεηο παξϊλνκσλ εγθαηαζηϊζεσλ Ϋρνπλ αλαθεξζεέ ζε πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο εηδηθϊ κε ηε κνξθά ηνπξηζηηθψλ θαηαιπκϊησλ γηα παξαζεξηζκφ φπσο θαη νριάζεηο θαη δηαηαξαρϋο ζηελ πθηζηϊκελε παλέδα απφ καδηθϋο επηζθϋςεηο αηφκσλ θπξέσο γηα ςπραγσγηθϋο δξαζηεξηφηεηεο. Υαξαθηεξηζηηθφ παξϊδεηγκα ε 135 Δηθόλα 2 Υσξέο ζπγγξαθϋα (2008, 18 Ηνπιένπ) «ΑπξνζηΪηεπηεο δϋθα πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο», εθεκεξέδα ειεπζεξνηππέα, εχξεζε 136 & Tζηγγαλαο Θ.(2009, 19 Ηνπλένπ) «Κνξψλεηα: ην έγθιεκα νινθιεξψζεθε», εθεκεξίδα Η Καζεκεξηλή, εχξεζε ζην Οπσο επηζεκαέλεη ν θ. ηϋθαλνο ηακϋιινο, κϋινο ησλ Οηθνιφγσλ ΠξΪζηλσλ ηεο Φζηψηηδαο, «νη ρσκαηεξέο απηέο απαγνξεχεηαη λα ιεηηνπξγνχλ, ελψ είλαη γλσζηφ πσο απφ ηελ 1ε Ιαλνπαξίνπ ηνπ 2009, αλ δελ θιείζνπλ θαη δελ απνθαηαζηαζνχλ, ζα επηβιεζεί πξφζηηκν απφ ηελ ΔΔ ηεο ηάμεσο ησλ επξψ αλά εκέξα γηα θάζε παξάλνκε ρσκαηεξή πνπ ιεηηνπξγεί ζηε ρψξα καο». 67

70 δηαηαξαρά ηεο νξληζνπαλέδαο ζηε ιέκλε ΠξΫζπα φπσο θαη ζην ΓΫιηα ηνπ Έβξνπ απφ ακϋηξεηνπο ηνπξέζηεο πνπ ηα θσηνγξαθέδνπλ. Πεξηζζφηεξα παξαδεέγκαηα πεξηνρψλ πνπ Ϋρνπλ ππνζηεέ ηηο θαηαζηξνθηθϋο ζπλϋπεηεο ησλ ηερληθψλ ππνδνκψλ θαη νηθνδνκεκϊησλ γηα ηνπξηζηηθνχο ζθνπνχο παξνπζηϊδνληαη ζε επφκελε ελφηεηα ηνπ θεθαιαένπ. Άιιεο δξαζηεξηφηεηεο νη νπνέεο εληνπέδνληαη ζην πεξηβϊιινλ ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ θαη ην επηβαξχλνπλ, εέλαη ε παξϊλνκε πινηνκέα ησλ παξαπνηϊκησλ δαζψλ (ραξαθηεξηζηηθφ παξϊδεηγκα ηα. πδξνραξά δϊζε ηεο Λέκλεο Βηζησλέδαο), ππξθαγηϋο, ιαζξνζεξέα, παξϊλνκεο ακκνιεςέεο. Δμέζνπ ζεκαληηθά απεηιά εέλαη θαη ε παξϊλνκε θαη απζαέξεηε δφκεζε, πνπ απεηιεέ ζπλνιηθϊ ην θπζηθφ πεξηβϊιινλ ηεο ΔιιΪδαο.( ΜπατξαθηΪξεο 2008, WWF 2005) Υαξαθηεξηζηηθά εέλαη ε παξϊλνκε κεηαηξνπά ησλ παξαδνζηαθψλ πειϊδσλ ησλ ςαξϊδσλ ηεο ιηκλνζϊιαζζαο ηνπ Μεζνινγγένπ, ζε κεγϊιεο εμνρηθϋο θαηνηθέεο, κε απνηϋιεζκα ηνλ θέλδπλν ξαγδαέαο ππνβϊζκηζεο ηεο, αιιϊ θαη ε παξϊθηηα δφκεζε πνπ επηβαξχλεη ηελ παξϊθηηαο δψλε ηνπ Δζληθνχ ΠΪξθνπ Αλαηνιηθάο Μαθεδνλέαο θαη ΘξΪθεο θαη ηε ΛηκλνζΪιαζζαο Κνηπρένπ, πεξηπηψζεηο πνπ πεξηγξϊθνληαη εθηελϋζηεξα ζηελ επφκελε ελφηεηα. 138 Απφ ηηο παξαπϊλσ, ην θπλάγη εέλαη κέα δξαζηεξηφηεηα πνπ αλ θαη ρσξέο εκπνξηθά αμέα εέλαη δηαδεδνκϋλε θπξέσο ζηνπο πγξνβηφηνπνπο, πξνθαιψληαο πνιχ ζνβαξϊ πξνβιάκαηα 139. Αμέδεη λα ζεκεησζεέ φηη ζηα ηκάκαηα φισλ ησλ πγξνηφπσλ ΡακζΪξ πνπ Ϋρνπλ ραξαθηεξηζηεέ σο Καηαθχγηα Άγξηαο Εσάο θαη ζηα νπνέα κεηαμχ Ϊιισλ απαγνξεχεηαη θαη ην θπλάγη, θαηαγξϊθεηαη ζε πςειφ βαζκφ ε ιαζξνζεξέα 140. Οη αλαθεξζεέζεο αλζξψπηλεο επεκβϊζεηο απνηεινχλ ηνπο βαζηθφηεξεο αηηέεο γηα ηελ δηαηϊξαμε ηνπ πδξνινγηθνχ θαζεζηψηνο ζε φινπο ηνπο πγξνβηφηνπνπο θαη ηελ αιινέσζε ηεο πνηφηεηαο ησλ πδϊησλ. Φαηλφκελα φπσο αχμεζε αιαηφηεηαο, επηξνθηζκφο θαη απνμεξϊλζεηο ησλ πγξνηνπηθψλ εθηϊζεσλ, απνηεινχλ κεξηθϊ απφ ηα αλαπφθεπθηα απνηειϋζκαηα ηνπο. Υαξαθηεξηζηηθφ παξϊδεηγκα απνηειεέ ε αιιαγά ηνπ πδϊηηλνπ θαζεζηψηνο ηνπ πνηακνχ ΝΫζηνπ ιφγσ ηεο θαηαζθεπάο θξαγκϊησλ κε απνηϋιεζκα ηηο Ϋληνλεο απμνκεηψζεηο ηεο πνζφηεηαο ησλ πδϊησλ ηνπ θαη ηελ αχμεζε ησλ θεξηψλ πιψλ πνπ δηνρεηεχνληαη ζην ΓΫιηα. Απηφ θϋξεη θαη αιινέσζε ηεο παξαπνηϊκηαο βιϊζηεζεο θαη επηπηψζεηο ζηελ αλαπαξαγσγά ησλ ςαξηψλ. πλνςέδνληαο, νη πεξηγξαθφκελεο πεξηπηψζεηο αλαδεηθλχνπλ ηελ αλϊγθε πεξαηηϋξσ ελέζρπζεο ηεο θχιαμεο ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ θαη ηεο ζηάξημεο ηεο ιεηηνπξγέαο ησλ ειεγθηηθψλ κεραληζκψλ πνπ νθεέινπλ λα παξαθνινπζνχλ θαη λα επεκβαέλνπλ ππϋξ ηεο εθαξκνγάο φισλ ησλ ζρεηηθψλ δηαηϊμεσλ. ην ζεκεέν απηφ πξϋπεη λα αλαθεξζεέ, φηη θαη ζε πεξηπηψζεηο φπνπ πθέζηαληαη θχιαθεο, αθφκα θη φηαλ απηνέ εληνπέδνπλ παξϊλνκεο δξαζηεξηφηεηεο δελ Ϋρνπλ ηε ζεζκηθά δπλαηφηεηα λα επϋκβνπλ γηα λα ηηο ζηακαηάζνπλ. ηελ επζχλε ηνπο ππϊγεηαη ε ελεκϋξσζε ησλ αξκφδησλ θαηϊ πεξέπησζε αξρψλ φπσο γηα παξϊδεηγκα ηελ Αζηπλνκέα, ηελ 138 ΛηΪιηνο Γ. (2008, 17 Ηαλνπαξένπ), «Πξσηηά ζηελ παξαλνκία κε θάιπςε ηηο πειάδεο» εχξεζε ζην WWW HELLAS-EOE-EΔΠΠ Μηα θξαπγαιϋα πεξέπησζε ιαζξνζεξέαο, εέλαη απηά ηεο λαλφρελαο ζηε Λέκλε Κεξθέλε, εέδνο παγθνζκέσο απεηινχκελν, θαζψο εθηηκϊηαη φηη ν πιεζπζκφο ηεο ηα ηειεπηαέα 60 ρξφληα Ϋρεη κεησζεέ θαηϊ 98% θαη ζάκεξα κε δπζθνιέα μεπεξλϊ ηα 60 Ϊηνκα. Σνλ ΓεθΫκβξην ηνπ 2007 βξϋζεθε λεθξά λαλφρελα απφ ππξνβνιηζκφ ζηε Λέκλε Κεξθέλε κϋζα ζην Καηαθχγην Άγξηαο Εσάο. Να ζεκεησζεέ φηη ην θπλάγη ηεο λαλφρελαο Ϋρεη απαγνξεπηεέ ζηελ ρψξα καο απφ ην Δπέζεο ζην Δζληθφ ΠΪξθν ηνπ Βνπξατθνχ, ζην Γηαθνπηφ Αραΐαο, ην νπνέν θπιϊγεηαη απφ ιέγνπο δαζνθχιαθεο Ϋρνπλ βξεη θαηαθχγην 30 εέδε ζπϊλησλ πεηαινχδσλ. Όκσο θϊζε ΜΪην, Γεξκαλνέ ζπιιϋθηεο ηηο παγηδεχνπλ, θαη εθ ησλ πζηϋξσλ ηηο πσινχλ, αθφκα θαη πξνο επξψ ηελ θαζεκέα. 140 χκθσλα κε δεδνκϋλα ηνπ Τπνπξγεένπ Γεσξγέαο, κϋζα ζην 1998, 237,837 Ϊδεηεο θπλεγεηηθϋο were ζπιιϋρζεθαλ κε ζπλνιηθφ πνζφ πϊλσ απφ δ.ξ.ρ. 68

71 Γαζηθά Τπεξεζέα, ηελ Αγξνθπιαθά ά ην Ληκεληθφ ψκα. 141 ε απηϊ λα πξνζηεζεέ ε Ϋιιεηςε ηνπ απαξαέηεηνπ εμνπιηζκνχ γηα ηελ πεξηθξνχξεζε ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ θαη ε αθαηϊιιειε ζπλάζσο θαηϊξηηζε ησλ ζηειερψλ ησλ αξρψλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ απεηιψλ. (WWF ΔιιΪο- ΟΔΟ-ΔΛΛΔΣ,2009,ζει.32) Ζ αξλεηηθά επηξξνά ζην ζπλνιηθφ νηθνζχζηεκα θαη ην αηζζεηηθφ ηνπέν απφ ηηο αλζξψπηλεο παξεκβϊζεηο, απνηειεέ ηνλ θπξέαξρν παξϊγνληα ζηαδηαθάο ππνβϊζκηζεο ησλ θπζηθψλ ειιεληθψλ νηθνζπζηεκϊησλ θαη θαιαέζζεησλ ηνπέσλ. ΒΫβαηα φια απηϊ πεγϊδνπλ απφ ηνπο παξϊγνληεο εθεέλνπο πνπ Ϋρνπλ ππνλνκεχζεη ηελ εθαξκνγά ηεο Δζληθάο πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο θαη ελ ηϋιεη Ϊθεζαλ ειεχζεξν ην πεδέν γηα ηελ αλεμϋιεγθηε δξαζηεξηνπνέεζε θαη δξϊζε. ρεηηθϊ κε ηνπο Φνξεέο Γηαρεέξηζεο ζηηο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο ηνπ δηθηχνπ Natura 2000, ε έδξπζε ηνπο πξνβιϋθζεθε ην 1999 κε ηελ Ϋθδνζε ηνπ λφκνπ 2742/99 «Υσξνηαμηθφο ρεδηαζκφο θαη αεηθφξνο αλϊπηπμε θαη Ϊιιεο δηαηϊμεηο», φπνπ ζην Ϊξζξν 15 ξπζκέδεηαη ε δηαδηθαζέα έδξπζεο θαζψο θαη νη αξκνδηφηεηεο θαη ν ηξφπνο ιεηηνπξγέαο ηνπο 142. Οη Φνξεέο Γηαρεέξηζεο εμνπζηνδνηνχληαη κε δηϊθνξεο αξκνδηφηεηεο θαη επζχλεο πνπ πεξηιακβϊλνπλ ηελ εθπφλεζε δηαρεηξηζηηθψλ ζρεδέσλ, κειεηψλ θαη θαλνληζκψλ ιεηηνπξγέαο, επαηζζεηνπνέεζε ηνπ θνηλνχ ηελ παξαθνινχζεζε θαη εθηέκεζε ηεο εθαξκνγάο ησλ θαλνληζκψλ, ηελ γλσκνδφηεζε γηα ηελ πξνϋγθξηζε ρσξνζϋηεζεο θαη ζϋζπηζε πεξηβαιινληηθψλ φξσλ, θαζψο θαη ηνλ Ϋιεγρν ηεο εθαξκνγάο ηεο πεξηβαιινληηθάο λνκνζεζέαο θαη ησλ πεξηβαιινληηθψλ θαη πνιενδνκηθψλ φξσλ πνπ ηζρχνπλ ά επηβϊιινληαη αληέζηνηρα γηα Ϋξγα ά δξαζηεξηφηεηεο πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη ζηηο πεξηνρϋο επζχλεο ηνπο. (Ϊξζξν 15, παξϊγξαθνο 2) 143. (Ννκηθφο Οδεγφο, 2009) Όπσο Ϋρεη άδε αλαθεξζεέ, ζπλνιηθϊ Ϋρνπλ ζπζηαζεέ 27 θνξεέο, κε πξψην πεξηνρά ηνλ ΦνξΫα ηνπ Δζληθνχ ΘαιΪζζηνπ ΠΪξθνπ Εαθχλζνπ βϊζεη ηνπ Νφκνπ1650/1986. Με ηνλ έδην λφκν ζπζηϊζεθε ην Δζληθφ ΘαιΪζζην ΠΪξθν ρνηληϊ Μαξαζψλα (Ν.2742/1999) ελψ κε ην Ν. 3044/20002 ηδξχζεθαλ Ϊιινη 25 Φνξεέο Γηαρεέξηζεο. Γηα ηηο ππφινηπεο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο δελ ππϊξρεη ζπγθεθξηκϋλνο θνξϋαο δηαρεέξηζεο αιιϊ ζ απηϋο ηηο πεξηνρϋο παξεκβαέλνπλ Ϊιινη παξϊγνληεο φπσο νη αξκφδηνη θξαηηθνέ θνξεέο, ηα Γαζαξρεέα, ε Σ.Α., νη πεξηβαιινληηθϋο νξγαλψζεηο θ.η.ι. ε πεξηνρϋο φπσο ην ΓΫιηα Αμηνχ-Λνπδέα-ΑιηΪθκνλα κπνξεέ ε ΚΤΑ λα Ϋρεη ππνγξαθεέ απφ ην ΤΠΔΥΧΓΔ, αιιϊ ε δηαδηθαζέα Ϋρεη παγψζεη γηα πεξηζζφηεξα 141 Δηδηθά αλαθνξϊ γέλεηαη ζηελ πεξέπησζε ηεο Λέκλεο Μηθξάο ΠξΫζπαο ζηελ νπνέα κε πξνζπϊζεηεο ηεο Δηαηξέαο Πξνζηαζέαο Πξεζπψλ επηδηψθεηαη ε ζπλεξγαζέα κε ηε Γαζηθά Τπεξεζέα γηα ηελ θαηαλφεζε ησλ ηδηαηηεξνηάησλ ηνπ ιηκλαένπ νηθνζπζηάκαηνο, θαζψο ε ιέκλε απνηειεέ κϋξνο Δζληθνχ Γξπκνχ. (WWF ΔιιΪο- ΟΔΟ- ΔΛΛΔΣ,2009,ζει.33) 142 ηα δηνηθεηηθϊ ζπκβνχιηα ησλ ΦνξΫσλ Γηαρεέξηζεο ζπκκεηϋρνπλ Ϋλαο επηζηάκνλαο κε απνδεδεηγκϋλε γλψζε θαη εκπεηξέα ζηα πεξηβαιινληηθϊ ζϋκαηα, εθπξφζσπνη ησλ ππνπξγεέσλ ΠΔΥΧΓΔ, Γεσξγέαο, ΑλΪπηπμεο θαη εθπξφζσπνη ηεο ηνπηθάο απηνδηνέθεζεο (ΠεξηθΫξεηεο, Ννκαξρέεο. Γάκνη), ελψ πξνβιϋπεηαη θαη ε ζπκκεηνρά εθπξνζψπνπ πεξηβαιινληηθάο νξγϊλσζεο πνπ δξαζηεξηνπνηεέηαη ζηελ πεξηνρά. (Ϊξζξν 15, παξϊγξαθνο 4.α.) 143 Σηο ππεξεζέεο πνπ Ϋρνπλ αξκνδηφηεηα ζηελ πεξηνρά επζχλεο ησλ θνξϋσλ Γηαρεέξηζεο ηεο ζπληζηνχλ -ε Πνιενδνκέα γηα πεξηπηψζεηο απζαέξεηεο Γφκεζεο -ε Γ/ζε ΠεξηβΪιινληνο Ννκαξρέαο γηα πεξηπηψζεηο πεξηβαιινληηθάο ξχπαλζεο/ππνβϊζκηζεο θαη απζαέξεησλ παξεκβϊζεσλ (απνμεξϊλζεηο/επηρσκαηψζεηο/ εθζθαθϋο/ ακκνιεςέεο/) -ε αδεηνδνηνχζα αξρά ά νη δηαλνκαξρηαθϋο θαη πεξηθεξεηαθϋο ππεξεζέεο γηα πεξηπηψζεηο θαηαζηξαηάγεζεο ησλ ΠΟ κηαο δξαζηεξηφηεηαο. -Κηεκαηηθά Τπεξεζέα ηνπ Τπνπξγεένπ Οηθνλνκέαο γηα πεξηπηψζεηο απζαέξεηεο δφκεζεο θαη παξεκβϊζεσλ ζε αηγηαιφ, παξαιέα θαη πγξνηφπνπο -ε Γ/ζε Σερληθψλ Τπεξεζηψλ ηεο Ννκαξρέαο γηα πεξηπηψζεηο απζαηξϋησλ παξεκβϊζεσλ ζε ξϋκαηα -ε Γ/ζε Αγξνθπιαθάο ΠεξηθΫξεηαο -ε ΝνκαξρηαθΫο ά πεξηθεξεηαθϋο ά θεληξηθϋο ππεξεζέεο ηνπ ΤΠΔΥΧΓΔ ηνπ Τπνπξγεένπ Γεσξγέαο ά θαη θαηϊ πεξέπησζε ζπλαξκφδηνπ Τπνπξγεένπ ( Ννκηθφο Οδεγφο, 2009,) 69

72 απφ δχν ρξφληα 144. Οκνέσο θαη γηα ηελ πξνζηαηεπφκελε πεξηνρά ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ ε νπνέα βξέζθεηαη ππφ θαζεζηψο πξνζηαζέαο ηεο χκβαζεο Ramsar θαη ηεο Οδεγέαο γηα ηνπο Οηθνηφπνπο, ελψ απφ ην 2006 δηακνξθψζεθε ε ΚΤΑ γηα ηελ αλαθάξπμε ηνπ ζε Δζληθφ ΠΪξθν, πϋξαζαλ δχν ρξφληα γηα λα ζεζκνζεηεζεέ. ηελ έδηα πεξέπησζε αλάθεη θαη ε πεξηνρά ηεο νξνζεηξϊο ηεο Ρνδφπεο, αιιϊ θαη ηνπ ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Δζληθνχ Γξπκνχ Πξεζπψλ. Όρη Ϊδηθα θαέλεηαη λα θαηαγγϋιινπλ νη πεξηβαιινληηθϋο νξγαλψζεηο φηη «νη θνξεέο δηαρεέξηζεο ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ ηεο ρψξαο βξέζθνληαη ζηελ «θαηϊςπμε» απφ ην 2002» 145 Όζνλ αθνξϊ ζηελ απνηειεζκαηηθφηεηα θαηϊ ηελ Ϊζθεζε ησλ αξκνδηνηάησλ ηνπο, νη θνξεέο παξνπζηϊδνπλ ζνβαξϋο αδπλακέεο θαη ειιεέςεηο. Γελ Ϋρνπλ ειεγθηηθϋο αξκνδηφηεηεο, ελψ ε κεησκϋλε νηθνλνκηθά κϋξηκλα απφ ηελ πιεπξϊ ησλ θπβεξλεηηθψλ παξαγφλησλ γηα ηελ ελέζρπζε ησλ ελεξγεηψλ ζην πεδέν ηεο πξνζηαζέαο, απνηειεέ Ϋλαλ αθφκα αλαζηαιηηθφ παξϊγνληα γηα ηελ βησζηκφηεηα ησλ θνξϋσλ. ΠΫξαλ ησλ νηθνλνκηθψλ, ζηεξνχληαη θαη αλζξψπηλσλ πφξσλ δεδνκϋλνπ φηη δελ Ϋρνπλ επαξθψο θαηαξηηζκϋλν πξνζσπηθφ πνπ λα εξγϊδεηαη ζε κφληκε βϊζε θαη λα κελ εμαξηϊηαη απφ ηελ αλαλϋσζε βξαρππξφζεζκσλ ζπκβϊζεσλ. Υαξαθηεξηζηηθά εέλαη ε πεξέπησζε ηεο Λέκλεο Μηθξάο ΠξΫζπαο, ζηελ νπνέα ζηειϋρε ηνπ ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο εθπαηδεχνληαη θαη θαηαξηέδνληαη ζε ζϋκαηα δηαρεέξηζεο ηεο πεξηνράο απφ ζηειϋρε ηεο Δηαηξέαο Πξνζηαζέαο Πξεζπψλ, γεγνλφο πνπ αλαδεηθλχεη θαη ηελ ζπλεηζθνξϊ ησλ ΜΚΟ ζηελ πξνζηαζέα θαη δηαρεέξηζε ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ ηεο ρψξαο. Όπσο παξαηεξεέηαη απφ ηελ κειϋηε αμηνιφγεζεο ησλ πεξηνρψλ Ramsar (2009). «αθφκα θη αλ νη Φνξεέο Γηαρεέξηζεο Ϋρνπλ εμαζθαιέζεη θϊπνηνπο πφξνπο κϋζσ ησλ θνηλνηηθψλ θνλδπιέσλ, νη θαλνληζκνέ γηα ηε ρξάζε ησλ πφξσλ θαη νη γξαθεηνθξαηηθϋο θαζπζηεξάζεηο δξνπλ πεξηνξηζηηθϊ ζηε ιεηηνπξγέα ηνπο».(διιϊο, ΟΔΟ,ΔΛΛΔΣ,2009,ζ.33 ) Όπσο θαηαγγϋιιεη ζην «Βάκα» ε ππεχζπλε Πξνζηαηεπφκελσλ Πεξηνρψλ WWF ΔιιΪο Παλαγηψηα Μαξαγθνχ, θαλϋλαο θνξϋαο δηαρεέξηζεο δελ Ϋρεη θαλνληθφ δηαρεηξηζηηθφ ζρϋδην ά νινθιεξσκϋλε ραξηνγξϊθεζε. Δπηζεκαέλεη φηη ζπρλϊ σο πξφεδξνη θνξϋσλ δηαρεέξηζεο, ηνπνζεηάζεθαλ πξφεδξνη κφλν κε θνκκαηηθϊ θξηηάξηα, νη νπνένη δελ γλψξηδαλ ην αληηθεέκελν. ΔηδηθΪ γηα ηνπο εζληθνχο δξπκνχο, ηα πξνβιάκαηα μεθηλνχλ απφ ηελ Ϋιιεηςε ζπληνληζκνχ ησλ ζπλαξκνδέσλ ππεξεζηψλ. Oη δϋθα δξπκνέ εέραλ ηδξπζεέ απφ ηε Γαζηθά Τπεξεζέα (ππνπξγεέν Αγξνηηθάο ΑλΪπηπμεο), ε νπνέα Ϋρεη σο θαη ζάκεξα ηελ επζχλε γηα ηνλ πξνγξακκαηηζκφ θαη ηελ εθηϋιεζε ησλ Ϋξγσλ. Σα δαζαξρεέα φκσο αλάθνπλ πιϋνλ ζηηο πεξηθϋξεηεο (ππνπξγεέν Δζσηεξηθψλ), ελψ νη πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο απνηεινχλ αξκνδηφηεηα ηνπ ΤΠΔΥΧΓΔ. 146 Δηδηθφηεξα, κϋιε ηνπ Παλειιαδηθνχ πιιφγνπ ΔξγαδνκΫλσλ ΦνξΫσλ Γηαρεέξηζεο Πξνζηαηεπφκελσλ Πεξηνρψλ, ππνζηεξέδνπλ πσο, παξϊ ηηο δεζκεχζεηο, δελ Ϋρεη γέλεη ην παξακηθξφ βάκα αλαλϋσζεο ησλ ζπκβϊζεσλ, νπφηε «νη θνξεέο θηλδπλεχνπλ κε ινπθϋην». Οη έδηνη ζεκεηψλνπλ πσο, ζε πεξέπησζε πνπ δελ αλαλεσζνχλ νη ζπκβϊζεηο ηνπο, ε εκπεηξέα πνπ απνθηάζεθε ζηε δηαρεέξηζε ησλ πεξηνρψλ θαη ησλ Δπξσπατθψλ ΠξνγξακκΪησλ ζα ραζεέ θαη φια ζα πξϋπεη λα αξρέζνπλ απφ ην «κεδϋλ» 147. Αλ θαη ε λϋα πξνγξακκαηηθά πεξένδνο πξνζθϋξεη ζηα θξϊηε κϋιε ηεο Δ.Δ πνιιϋο δπλαηφηεηεο αμηνπνέεζεο πφξσλ γηα ηηο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο, ζηελ ΔιιΪδα δελ δηαθαέλνληαη πξνο ην παξφλ εθεέλεο νη ηξνπνπνηάζεηο πνπ ζα δηεπθφιπλαλ ηε ρξεκαηνδφηεζε ησλ ΦνξΫσλ Γηαρεέξηζεο. (WWF ΔιιΪο, ΟΔΟ,ΔΛΛΔΣ,2009,ζ.33 ) 144 Υσξέο ζπγγξαθϋα (2008, 18 Ηνπιένπ) «ΑπξνζηΪηεπηεο δϋθα πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο», εθεκεξέδα ειεπζεξνηππέα, εχξεζε 145 Υσξέο ζπγγξαθϋα ( Ηνπιένπ) «ηελ θαηάςπμε νη θνξείο δηαρείξηζεο ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ ηεο ρψξαο» εχξεζε απφ Υσξέο ζπγγξαθϋα ( Ηνπιένπ) «ηελ θαηάςπμε θνξείο δηαρείξηζεο ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ ηεο ρψξαο» εχξεζε απφ Υσξέο ζπγγξαθϋα, ( επηεκβξένπ) «Πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρέο ρσξίο... πξνζηάηεο» (δηαδηθηπαθή εθεκεξίδα «Αγγειηνθφξνο» ) 70

73 πλερέδνληαο κε ην πεδέν ηνπ ειϋγρνπ θαη ηεο ζπζηεκαηηθάο επηζηεκνληθάο παξαθνινχζεζεο, εέλαη θνηλά αληέιεςε φηη απνηεινχλ αλαπφζπαζηα εξγαιεέα γηα ηελ επέηεπμε ηεο ζσζηάο δηαρεέξηζάο ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ. Όκσο ε παξαθνινχζεζε ησλ δηϊθνξσλ παξακϋηξσλ (πρ. εέδε θπηψλ θαη παλέδαο, πνηφηεηα θαη πνζφηεηα πδϊησλ, πνηφηεηα εδαθψλ, θιπ.) πνπ εέλαη αλαγθαένη γηα ηελ αμηνιφγεζε ηεο πνξεέαο ησλ πγξνηνπηθψλ θαη ρεξζαέσλ βηφηνπσλ, πεξηνξέδεηαη ζε πεξηζηαζηαθϋο δξϊζεηο ζπλάζσο ζηα πιαέζηα Δπξσπατθψλ πξνγξακκϊησλ φπσο ην LIFE, ΔΠΠΔΡ, ά απφ ηνπηθϋο πξσηνβνπιέεο Πεξηβαιινληηθψλ Οξγαλψζεσλ θαη παλεπηζηεκηαθψλ ηδξπκϊησλ. Όπσο παξαηεξεέηαη ζην θεέκελν γηα ηελ αμηνιφγεζε ηεο Γηαρεηξηζηηθάο πνξεέαο ζηνπο Διιεληθνχο Τγξνβηφηνπνπο ΡακζΪξ 148, «εέλαη ραξαθηεξηζηηθφ φηη ζε θϊπνηεο πεξηνρϋο νη δξϊζεηο παξαθνινχζεζεο ζπκπέπηνπλ αθξηβψο κε ηε δηϊξθεηα απηψλ ησλ πξνγξακκϊησλ, ελψ νη νξγαλψζεηο δελ δηαζϋηνπλ ηα έδηα κϋζα γηα ηε ζπλϋρηζά ηνπο. Μέα ζεκαληηθά παξϊκεηξνο γηα ηελ απνηειεζκαηηθά Γηαρεέξηζε ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ, ε νπνέα φκσο απνπζηϊδεη ζηελ πξϊμε, εέλαη ε ζηειϋρσζε ησλ νκϊδσλ απφ Ϊηνκα θαηϊιιεια κε ηθαλφηεηεο θαη δεμηφηεηεο γηα θξηηηθά πξνζϋγγηζε θαη Ϋξεπλα, κε Ϋκθαζε ζηελ δηεπηζηεκνληθά θαη ζπκκεηνρηθά πξνζϋγγηζε ησλ δεηεκϊησλ πνπ πξνθχπηνπλ. ηελ έδηα αδξαλά θαηϊζηαζε, βξέζθεηαη θαη ν Ϋιεγρνο απφ ΔπηζεσξεηΫο πεξηβϊιινληνο θαη ειεγθηηθνχο κεραληζκνχο, επλνψληαο ηελ αλεμϋιεγθηε θαη αζπλεέδεηε αλζξψπηλε δξϊζε. ΝνκαξρηαθΫο Τπεξεζέεο ΠεξηβΪιινληνο θαη Γαζαξρεέα αδπλαηνχλ λα επνπηεχζνπλ επαξθψο ηηο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο ιφγσ Ϋιιεηςεο πξνζσπηθνχ, κϋζσλ θαη πφξσλ. Υαξαθηεξηζηηθά απφδεημε ηεο Ϋιιεηςεο δηαρεηξηζηηθψλ κϋηξσλ πξνζηαζέαο φπσο παξαηέζεηαη ζην θεέκελν «Διιεληθνί Τγξφηνπνη Ρακζάξ: Αμηνιφγεζε Πξνζηαζίαο θαη Γηαρείξηζεο», απνηειεέ ε πξφζθαηε θαηαδέθε ηεο ΔιιΪδαο απφ ην ΓΔΚ ην ΓεθΫκβξην 2008 (ππφζεζε C-293/07) γηα ηελ Ϋιιεηςε κϋηξσλ πξνζηαζέαο αιιϊ θαη ηελ χπαξμε δξαζηεξηνηάησλ εληφο ησλ Εσλψλ Δηδηθάο Πξνζηαζέαο (ΕΔΠ) πνπ ελδϋρεηαη λα βιϊςνπλ ηελ αθεξαηφηεηα ηνπο. Ζ θαηαδέθε απηά γηα παξαβέαζε θνηλνηηθάο λνκνζεζέαο θαη ζπγθεθξηκϋλα, ηεο Οδεγέαο 79/409/ΔΟΚ αθνξϊ θαη ζηνπο 10 πγξνηφπνπο ΡακζΪξ θαζψο φινη πεξηιακβϊλνληαη ζε ΕΔΠ. Ζ ελεκϋξσζε θαη επαηζζεηνπνέεζε ηνπ ηνπηθνχ πιεζπζκνχ ζρεηηθϊ κε ηελ αμέα ησλ νηθνινγηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ησλ πεξηνρψλ πξνζηαζέαο ελψ απνηειεέ απαξαέηεηε πξνυπφζεζε γηα ηε πξνζηαζέα κηαο πεξηνράο, ζηελ πεξέπησζε ηεο ΔιιΪδαο εέλαη ηδηαέηεξα ππνηνληθά. Οη πξψηεο πξνζπϊζεηεο νξγϊλσζεο ηεο δηαρεέξηζεο ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ κϋζσ πξνγξακκϊησλ ζηνπο πεξηζζφηεξνπο πγξνηφπνπο ΡακζΪξ πεξηιϊκβαλαλ ηελ έδξπζε ΚΫληξσλ ελεκϋξσζεο θαη πιεξνθφξεζεο, νη πεξηζζφηεξνη απφ ηνπο νπνένπο ιεηηνπξγνχζαλ σο ρψξνη ζηϋγαζεο ησλ γξαθεέσλ ησλ ΦνξΫσλ Γηαρεέξηζεο. Γελ θϊλεη κεγϊιε εληχπσζε ην γεγνλφο φηη ηα πεξηζζφηεξα εέηε δελ ιεηηνπξγνχλ εέηε ππνιεηηνπξγνχλ ρσξέο ηα απαξαέηεηα κϋηξα ζπληάξεζεο θαη αλαλϋσζεο. ΔπηπιΫνλ, ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο απνπζηϊδνπλ νη επηπιϋνλ απαξαέηεηεο ππνδνκϋο (ζρϋδην δηαρεέξηζεο επηζθεπηψλ, ζάκαλζε, κνλνπϊηηα, πχξγνη παξαηεξάζεσλ, θηι) ψζηε λα θαζηζηνχλ ηνλ θϊζε πγξφηνπν ελαιιαθηηθφ πφιν Ϋιμεο επηζθεπηψλ.( WWF ΔιιΪο,- ΔΟΔ EΛΔΠ 2009, ζει.34) Σα νμχηαηα πξνβιάκαηα πνπ εληνπέδνληαη ζηηο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο, απνηεινχλ απφξξνηα φισλ εθεέλσλ ησλ παξαγφλησλ ηεο ειιεηκκαηηθάο Πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο πνπ κειεηάζεθαλ. Σειηθψο, απνδεηθλχεηαη φηη ζηελ πεξέπησζε ηεο Δζληθάο Πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο, δελ γέλνληαη πξνζπϊζεηεο αμηνπνέεζεο ησλ πξννπηηθψλ πνπ πεγϊδνπλ απφ ην κνληϋιν δηαρεέξηζεο πνπ πξνσζεέηαη απφ ηηο Γηεζλεέο πκβϊζεηο αιιϊ νχηε θαη απφ ηηο ρξεκαηηθϋο εληζρχζεηο ηεο Δπξσπατθάο Κνηλφηεηαο. Γέλεηαη θαλεξά ε επηηαθηηθά αλϊγθε, απφ ηε κέα γηα αλϊιεςε επζπλψλ απφ ηελ πνιηηεέα γηα ηε βειηέσζε ηεο θαηϊζηαζεο ησλ πγξνβηφηνπσλ θαη ηελ αεηθνξηθά δηαρεέξηζά ηνπο, αιιϊ θαη απφ ηελ Ϊιιε γηα ηελ αθχπληζε θαη θηλεηνπνέεζε ηεο θνηλσλέαο θαη ηδηαέηεξα ησλ ηνπηθψλ θνξϋσλ. 148 WWF ΔιιΪο, Διιεληθά Οξληζνινγηθά Δηαηξέα & Eιιεληθά Δηαηξεέα ΠεξηβΪιινληνο θαη Πνιηηηζκνχ, 2009 «Διιεληθνί Τγξφηνπνη Ρακζάξ: Αμηνιφγεζε Πξνζηαζίαο θαη Γηαρείξηζεο», Αζάλα 71

74 72

75 3.3 Σνπηθέο αληηδξάζεηο θαη ζπγθξνύζεηο ζηηο πεξηνρέο πξνζηαζίαο ««ππεεξξη ηββάάιιιιννλλ θθααη η ααλλάάππηηππμμεε δδεελλ ππξξέέππεεη η λλαα λλννννύύλληηααη η σοο έέλλλλννη ηεεοο ααλληηη ηζζεεηηη ηθθέέοο θθααη η ζζππγγθθξξννππζζη ηααθθέέοο ααιιιι σοο έέλλλλννη ηεεοο ααιιιιεειιννζζππκκππιιεεξξννύύκκεελλεεοο.. Δεελλ κκη ηιιννύύκκεε γγη ηαα ππεεξξη ηββάάιιιιννλλ ήή ααλλάάππηηππμμεε ααιιιιάά γγη ηαα ππεεξξη ηββάάιιιιννλλ θθααη η ααλλάάππηηππμμεε»» ππππξξόόππννππιιννοο Φ..,, θθααζζεγγεηηήοο ππλληηααγγκααηηη ηθθννύύ Γηθθααί ίννππ Παξφιε ηελ εμϋρνπζα ζεκαζέα ηεο ηνπηθάο θνηλσλέαο ζηελ πξνζηαζέα θαη δηαηάξεζε ησλ επαέζζεησλ νηθνηφπσλ, ηα δεέγκαηα απφ ηελ Διιεληθά εκπεηξέα ζε ζρϋζε κε ηνλ βαζκφ ελεξγνχο δξϊζεο θαη δξαζηεξηνπνέεζεο ηεο, δελ εέλαη ηθαλνπνηεηηθϊ. ΚΪλνληαο αλαθνξϊ ζε νξηζκϋλεο δηαηππψζεηο ηεο πξνεγνχκελεο ελφηεηαο, ε Ϊπνςε θαη ε ζπλεηδεηνπνέεζε ηνπ κεγϋζνπο ησλ πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκϊησλ απφ ηελ κεξηϊ ησλ εγρψξησλ θαηνέθσλ, δελ ζπλεπϊγεηαη θαη αληέζηνηρεο εθαξκφζηκεο ελϋξγεηεο. Σα αέηηα αλαδεηνχληαη ζε βαζηϊ ξηδσκϋλεο αληηιάςεηο πνπ ζπλδπϊδνληαη κε θαλεξά Ϋιιεηςε πεξηβαιινληηθάο παηδεέαο θαη ζπλεέδεζεο. Γεληθψο νη αιιειϋλδεηνη παξϊγνληεο πνπ αλαθϋξνληαη ζηε ζπλϋρεηα θαη ζπληεινχλ ζην λα ζηαζεέ ν πνιέηεο σο Ϋλα επηπιϋνλ εκπφδην γηα ηελ εθαξκνγά ησλ φξσλ θαη θαλφλσλ δηαρεέξηζεο ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ, ζπλεπϊγνληαη θαη ηελ δεκηνπξγέα ζπγθξνχζεσλ θαη δηελϋμεσλ κε απηνχο πνπ ηϊζζνληαη ππϋξ ηεο πξαγκαηνπνέεζεο δξϊζεσλ γηα ηε δηαηάξεζε θαη πξνζηαζέα ηνπο. Ξεθηλψληαο κε παξαπνκπά ζην ηζρπξφηεξν Διιεληθφ Ννκνζεηηθφ θεέκελν, κε κηα απιά παξαηάξεζε ζηελ αξρηθά δηϊηαμε ηνπ Ϊξζξνπ 24, πνπ νξέδεη φηη ε πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο απνηειεέ δηθαέσκα ηνπ θαζελφο θαη φηη ην δηθαέσκα απηφ ζπλππϊξρεη κε Ϊιια ζπληαγκαηηθϊ δηθαηψκαηα θαη κε Ϊιιεο ζπληαγκαηηθϋο αμέεο θαη αξρϋο, εέλαη εκθαλϋο φηη ε ζπλχπαξμε πιεηφλσλ δηθαησκϊησλ θαη αξρψλ πξνθαιεέ ζπγθξνχζεηο, αθνχ ε Ϊζθεζε ηνπ δηθαηψκαηνο ηνπ ελφο ελδϋρεηαη λα πεξηνξέδεη ά λα αλαηξεέ ηελ Ϊζθεζε ησλ δηθαησκϊησλ ησλ Ϊιισλ. 149 Βαζηθά αηηέα πνπ θαζηζηϊ αζζελά θαη ζπρλϊ αλελεξγά ηελ δξϊζε ηεο ηνπηθάο θνηλσλέαο, απνηειεέ ε Ϋιιεηςε πεξηβαιινληηθάο ζπλεέδεζεο ησλ αηφκσλ πνπ ηελ απνηεινχλ. Ζ θαηϊζηαζε απηά πεγϊδεη απφ ηνπο παξϊγνληεο εθεέλνπο πνπ ζπληϋιεζαλ ζηελ δηακφξθσζε ζπγθεθξηκϋλσλ θαηεζηεκϋλσλ αληηιάςεσλ, αξλεηηθψλ θαη εγσθεληξηθψλ ζηϊζεσλ απϋλαληη ζε θϊζε λνκηθά πξνζπϊζεηα πξνζηαζέαο θαη δηαηάξεζεο ηνπ πεξηβϊιινληνο. Όπσο ζεσξνχλ νη ππεχζπλνη ρϊξαμεο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο, αιιϊ θαη πνιινέ εξεπλεηϋο, νη ζρϋζεηο θνηλσλέαο θαη πεξηβϊιινληνο εξκελεχνληαη σο ζϋκαηα κειϋηεο ησλ αληηιάςεσλ θαη ηεο ζπκπεξηθνξϊο ηνπ αηφκνπ γχξσ απφ ην πεξηβϊιινλ θαζψο θαη πεξηβαιινληηθάο παηδεέαο. ΠξΪγκαηη, πνιιϋο εέλαη νη πεξηπηψζεηο θπξέσο ζηηο κηθξϋο θνηλφηεηεο πνπ γεηηληϊδνπλ κε ηηο πεξηνρϋο πξνζηαζέαο, φπνπ νη θϊηνηθνη ραξαθηεξέδνληαη απφ αηνκηζηηθϋο ζπκπεξηθνξϋο πνπ νδεγνχλ ζε αληηδξαζηηθά ζηϊζε κε ζηφρν θπξέσο ηελ επηδέσμε εμππεξϋηεζεο δηθψλ ηνπο νηθνλνκηθψλ ζπκθεξφλησλ ρσξέο θακέα πεξηβαιινληηθά επαηζζεζέα. ηελ ειιεληθά εκπεηξέα ηϋηνηεο νκϊδεο ζπληζηψληαη απφ επαγγεικαηηθνχο ηνπηθνχο θαη κε θνξεέο, πνπ δξνπλ ζηηο εγγχο 149 Ζ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο σο πξνζηαηεπφκελν Ϋλλνκν αγαζφ, ππφθεηηαη ζε ζηϊζκηζε θαη αμηνιφγεζε (αξρά αλαινγηθφηεηαο) ηδέσο φηαλ ππϊξρεη ζχγθξνπζε κε Ϊιια ζπληαγκαηηθϊ δηθαηψκαηα. Ζ λνκνινγέα πηνζεηεέ θαηϊ πεξέπησζε σο κϋζνδν Ϊξζεο ηεο ζχγθξνπζεο ηελ αξρά ηεο ζηϊζκηζεο ζπκθεξφλησλ. ΒΫβαηα ε λνκνινγέα ηνπ ηδ παξϋρεη, σο γλσζηφλ, πϊκπνιια παξαδεέγκαηα πξνηεξαηφηεηαο ηεο πεξηβαιινληηθάο πξνζηαζέαο Ϋλαληη ηεο νηθνλνκηθάο ειεπζεξέαο θαη επνκϋλσο θαη ηεο αλϊπηπμεο. (ππξφπνπινο,2006) 73

76 πεξηνρϋο. Άιισζηε ζηηο πεξηπηψζεηο ησλ θιεηζηψλ θαη γεσγξαθηθϊ πεξηνξηζκϋλσλ θαη ζπλάζσο απνκαθξπζκϋλσλ ειιεληθψλ θνηλνηάησλ, ην θπζηθφ πεξηβϊιινλ απνηειεέ ηνλ βαζηθφ πφξν πνπ ππνζηεξέδεη ηηο παξαγσγηθϋο δξαζηεξηφηεηεο πνπ εμαζθνχλ νη θϊηνηθνέ ηνπο. ε απηάλ ηελ ζπλζάθε πξνζηέζεηαη, ε βαζηθά επηζπκέα πνπ δηαθαηϋρεη ην Ϊηνκν γηα κεγηζηνπνέεζε ηνπ πξνζσπηθνχ ηνπ θϋξδνπο. ΔπνκΫλσο, φηαλ ε εθαξκνγά ζπγθεθξηκϋλσλ δηαηϊμεσλ ά ξπζκέζεσλ πνπ επηβϊιινληαη απφ εμσηεξηθνχο θνξεέο νη νπνέεο ζπλνδεχνληαη κε Ϋλα πιάζνο πεξηνξηζκψλ θαη απαγνξεχζεσλ ηνπ ζηεξνχλ ηελ πξφζβαζε ζηνπο θπζηθνχο πφξνπο θαη ηε δπλαηφηεηα εθκεηϊιιεπζάο ηνπο, ε λνκηθά δηαδηθαζέα εθιακβϊλεηαη σο πξϊμε πνπ ζέγεη ηα ζπκθϋξνληα ηνπο. Γηα παξϊδεηγκα ε απαγφξεπζε ηεο πξφζβαζεο ζε δψλεο ηδηαέηεξεο πεξηβαιινληηθάο πξνζηαζέαο κπνξεέ λα ζηεξεέ ζηνλ εγρψξην θϊηνηθν ην δηθαέσκα γηα θαηνηθέα, ιφγσ απαγφξεπζεο ηεο αλνηθνδφκεζεο ζε αξραηνινγηθνχο ρψξνπο, εέηε ην δηθαέσκα γηα εξγαζέα γηα επαγγεικαηηθά ρξάζε, ιφγσ ησλ πεξηνξηζκψλ ζηελ εγθαηϊζηαζε θαη ιεηηνπξγέα νρινπζψλ βηνκεραληθψλ εγθαηαζηϊζεσλ, ά γηα γεσξγηθά εθκεηϊιιεπζε θαη αιηεπηηθά ζε πεξηπηψζεηο πξνζηαηεπφκελσλ πγξνβηφηνπσλ. Ζ Ϋιιεηςε πιεξνθφξεζεο θαη επαξθνχο ελεκϋξσζεο απνηειεέ Ϋλαλ εμέζνπ πξσηεχνληα παξϊγνληα πνπ ζπλεηζθϋξεη ζηελ ελέζρπζε ηεο αξλεηηθά θαη θαρχπνπηεο ζηϊζεο ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ θαζψο πξνθαιεέ µηα πεξηζζφηεξν ελζηηθηψδε παξϊ αληηθεηκεληθά αληέδξαζε ζηηο πξνβιεπφκελεο ελϋξγεηεο πξνζηαζέαο θαη δηαηάξεζεο ησλ Πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ. Άιιε αηηέα γηα ηελ Ϋιιεηςε ζπλαηλεηηθάο δηϊζεζεο απφ πιεπξϊο ηνπηθνχ πιεζπζκνχ πξνο πξνβιεπφκελεο πεξηβαιινληηθϋο δξϊζεηο, απνηειεέ ε ρακειά ζπκκεηνρηθά δξϊζε ζηελ ιάςε ζεκαληηθψλ απνθϊζεσλ. ΑπνπζηΪδνπλ ζπζηεκαηηθϋο δηαδηθαζέεο νξγαλσκϋλνπ δηαιφγνπ θαη ζπκκεηνράο ηνπ θνηλνχ ζηηο απνθϊζεηο, ελψ θπξηαξρεέ ε παξαπιεξνθφξεζε θαηϊ ηελ δεκνζηνπνέεζε ησλ δηαθφξσλ αλαπηπμηαθψλ ζρεδέσλ. Γελ πξϋπεη λα παξαβιεθζνχλ νη ιαλζαζκϋλεο επηθξαηνχζεο αληηιάςεηο θαη πξνζεγγέζεηο πεξέ απφιπηεο πξνζηαζέα θαηϊ ηελ Ϊζθεζε ηεο Γηαρεηξηζηηθάο πνιηηηθάο ζηηο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο, θαηϊ ηα αξρηθϊ ζηϊδηα εθαξκνγάο ηνπ ζεζκνχ ζηελ ΔιιΪδα. Γηφηη ε απζηεξά απηά αληηκεηψπηζε ησλ πεξηνρψλ, δηακφξθσζε αλϊινγεο θξέζεηο θαη λννηξνπέεο ζηνπο ηνπηθνχο παξϊγνληεο. Γειαδά ην γεγνλφο φηη ε δηαρεέξηζε ησλ πεξηνρψλ απηψλ γέλνληαλ κε ηϋηνην ηξφπν ψζηε λα απνθιεένληαη νη πηζαλϋο σθϋιεηεο ηεο πξνζηαζέαο ηνπο, ιφγσ ηεο απαγφξεπζεο νπνηαζδάπνηε δξαζηεξηφηεηαο, πξνθαινχζε ηελ αληέδξαζε ησλ θαηνέθσλ ησλ επξχηεξσλ πεξηνρψλ θαη δεκηνπξγνχζε ηελ θαρππνςέα θαη ηελ αέζζεζε κηαο επηπιϋνλ απεηιάο ε νπνέα Ϋξρνληαλ λα πξνζηεζεέ ζε κέα πιεζψξα Ϊιισλ αλαπηπμηαθψλ θαη θνηλσληθψλ πξνβιεκϊησλ πνπ καζηέδνπλ ηηο θνηλφηεηεο ζηηο νπνέεο δνπλ. Γέλεηαη αληηιεπηφ ην γεγνλφο φηη ιφγσ ηνπ κεγϊινπ βαζκνχ εμϊξηεζεο ησλ εγρψξησλ πιεζπζκψλ γηα ηελ επηβέσζε ηνπο απφ αζρνιέεο πνπ αζθνχληαλ πϊλσ ζηηο επαέζζεηεο απηϋο πεξηνρϋο θαη δεδνκϋλνπ ηεο ρακειάο πξνηεξαηφηεηαο ζηα πεξηβαιινληηθϊ δεηάκαηα ηελ ζρεηηθϊ απξφζκελε θαη μϋλε γη απηνχο λνκηθά απφιπηε απαγφξεπζε, ηελ εμϋιαβαλ σο ελϋξγεηα παξϊινγε θαη θαηαζηξνθηθά. Ζ αληέιεςε απηά δηαηεξάζεθε θαη απνηππψζεθε βαζηϊ ζηηο επφκελεο γελεϋο. ΚΪπσο Ϋηζη αλαπηχρζεθαλ θαη εδξαηψζεθαλ ζπγθεθξηκϋλεο ζηϊζεηο θαη αξλεηηθϋο ζπκπεξηθνξϋο. ε ζπλδπαζκφ κε ηηο ξηδσκϋλεο εκπεηξέεο ζηε ζπλεέδεζε ησλ ηνπηθψλ πιεζπζκψλ απφ ηηο απαξϊδεθηεο πνιιϋο θνξϋο θαη ζαθϋζηαηα πξνθιεηηθϋο επηινγϋο θαη ελϋξγεηεο ησλ ηνπηθψλ θαη θξαηηθψλ αξκφδησλ νξγϊλσλ θαηϊ ηελ εθαξκνγά ηεο Πεξηβαιινληηθάο Ννκνζεζέαο 150, νδάγεζαλ ζηελ Ϋιιεηςε εκπηζηνζχλεο, ζηελ ακθηζβάηεζε 150 Σν αλεπαξθϋο πεξηερφκελν εέηε επηηεδεπκϋλν θαη ε αλαμηνπηζηέα ησλ ΜΠΔ θαη ζε πνιιϋο πεξηπηψζεηο ε αλππαξμέα ηνπο θαηϊ ην πξψην ζηϊδην πινπνέεζεο Ϋξγσλ Πεξηθεξεηαθψλ ΠξνγξακκΪησλ (ΠΔΠ), απνηειεέ Ϋλα ραξαθηεξηζηηθφηαην παξϊδεηγκα πξνθιεηηθάο αληηκεηψπηζεο ησλ πεξηβαιινληηθψλ δεηεκϊησλ θαη 74

77 ηνπο θαη θαηϋζηεζαλ ηελ αιιαγά ηεο ζηϊζεο, ηδηαέηεξα δχζθνιε θαη βξαρππξφζεζκε δηαδηθαζέα. ΒΫβαηα ε ζπγθπξέα απηά κπνξεέ λα νδεγάζεη Ϋλα κεξέδην επαηζζεηνπνηεκϋλσλ νκϊδσλ ζε ζπληνληζκϋλεο θηλεηνπνηάζεηο ελϊληηα ζηηο πξνθιεηηθϋο ζηϊζεηο θαη ζπκπεξηθνξϋο ησλ εκπιεθφκελσλ παξαγφλησλ θαηϊ ηελ ρϊξαμε πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο. Έλα παξϊδεηγκα απνηειεέ ε θηλεηνπνέεζε ησλ ηνπηθψλ πιεζπζκψλ γηα λα απνδεέμεη ηελ ελδερφκελε επηβϊξπλζε πνπ επξφθεηην λα ππνζηεέ ην πεξηβϊιινλ απφ ην πξνηεηλφκελν Πξφγξακκα γηα ηελ αλϊπηπμε γεσζεξκηθάο ελϋξγεηαο ζην λεζέ ηεο Μάινπ πνπ ζπγρξεκαηνδνηεέηαη απφ ηελ Δπξσπατθά Κνηλφηεηα. Οη ηζρπξηζκνέ ηεο ΚπβΫξλεζεο θαη ηεο ΓΔΖ επηβεβαέσλαλ φηη δελ ππάξρε θέλδπλνο απφ ην Ϋξγν, αιιϊ κηα αλεμϊξηεηε πεξηβαιινληηθά κειϋηε ππνζηάξημε ην αληέζεην. ΔκκΫλνληαο ζην δάηεκα ακθηζβάηεζεο θαη θαρππνςέαο απϋλαληη ζηηο ΑξρΫο ζε ηνπηθφ θαη Δζληθφ Δπέπεδν, πξϋπεη λα ζεκεησζεέ φηη ρακειά εκπηζηνζχλε εθθξϊδεηαη θαη πξνο Ϊιιεο κνξθϋο εθπξνζψπεζεο ηεο θνηλσλέαο ησλ πνιηηψλ, ζπκπεξηιακβαλνκϋλσλ θαη ησλ πεξηβαιινληηθψλ νξγαλψζεσλ, γεγνλφο πνπ θαηαιάγεη ζπρλϊ ζε φθεινο ηνπ θξαηηθνχ ζπγθεληξσηηζκνχ γηα πξνγξακκαηηζκφ πνιιψλ Ϋξγσλ εθ ησλ Ϊλσ. ΜεγΪιν εέλαη ην πνζνζηφ ησλ αηφκσλ πνπ ζεσξνχλ ηηο ΜΚΟ λα ιπγέδνπλ κπξνζηϊ ζε ΚπβεξλεηηθΪ ζπκθϋξνληα εέηε λα αδπλαηνχλ λα επϋκβνπλ γηα δηϊθνξνπο ιεηηνπξγηθνχο θαη νηθνλνκηθνχο ιφγνπο. Ζ θαηϊζηαζε ινηπφλ ηεο απεηιάο γηα ηηο ηνπηθϋο θνηλσλέεο απφ ηα κϋηξα πξνζηαζέαο ζηηο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο, ηαπηφρξνλα κε ηελ πεξηβαιινληηθά «Ϊγλνηα» θαη ηε ρακειά πεξηβαιινληηθά ζπλεέδεζε πνπ ηηο ραξαθηεξέδεη θαη καδέ κε ηελ επηθξϊηεζε ηεο αηνκηθηζηηθάο αληέιεςεο γηα εμππεξϋηεζε ζπκθεξφλησλ, νδεγεέ πνιιϋο θνξϋο ζε κνλνδηϊζηαηνπο ζηφρνπο πξνο νηθνλνκηθϋο επηδηψμεηο θαη ζε αληαγσληζηηθϋο ηϊζεηο. πλεπψο φιεο νη ζπγθπξέεο απηϋο, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ παξαδνζηαθά πιϋνλ Ϋιιεηςε εκπηζηνζχλεο πξνο θϊζε εκπιεθφκελν παξϊγνληα ζηελ Ϊζθεζε πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο ζηελ ΔιιΪδα, θαηαιάγνπλ ζηελ πξφθιεζε αληηδξϊζεσλ ελϊληηα ζηελ εθαξκνγά πεξηνξηζκψλ θαη κϋηξσλ πξνζηαζέαο, αιιϊ θαη ηζρπξψλ ζπγθξνχζεσλ πνπ απαμηψλνπλ θϊζε πξνζπϊζεηα ζσηεξέαο ησλ θπζηθψλ απεηινχκελσλ νηθνζπζηεκϊησλ. ηηο θηλεηνπνηάζεηο ππϋξ θαη θαηϊ ηεο εθαξκνγάο ηεο πεξηβαιινληηθάο λνκνζεζέαο, εκθαλέδνληαη λα αιιειεπηδξνχλ δηαθνξεηηθϋο εκπιεθφκελεο νκϊδεο. ηνπο δξψληεο ζπλαληψληαη απινέ πνιέηεο, πεξηβαιινληηθϋο νξγαλψζεηο κε ηνπηθά, εζληθά εέηε δηεζλά δξϊζε, επαγγειµαηηθϊ ζσκαηεέα, ΟΣΑ, θξαηηθνέ θνξεέο, ηδησηηθϋο εηαηξεέεο, κε δηαθνξεηηθϋο αμέεο θαη δηαθνξεηηθϋο επηδηψμεηο. Όπσο εχζηνρα δηαηππψλεη ε παλνχ Καιιηφπε «ν δηαηνκεαθφο ραξαθηάξαο ησλ πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκϊησλ θαη ηεο αληέζηνηρεο πνιηηηθάο, αλαδεηθλχεη ηηο ζπγθξνχζεηο αμηψλ θαη ζπκθεξφλησλ πνπ αλαπφθεπθηα πξνθχπηνπλ ζε θϊζε βάκα. Γηφηη εέλαη γεγνλφο φηη ε πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο πξνυπνζϋηεη πεξηνξηζκνχο θαη κεηαβνιϋο πνπ ζπλεπϊγνληαη αλαθαηαλνκά ηνπ θφζηνπο νθϋινπο κεηαμχ ησλ επηκϋξνπο εκπιεθφκελσλ νκϊδσλ. (παλνχ,1995, ζ ) Ζ ειιεληθά εκπεηξέα απνδεηθλχεη φηη ζηελ πιεηνςεθέα ησλ πεξηπηψζεσλ, νη εγρψξηνη πιεζπζκνέ ηέζεληαη ππϋξ ηεο πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο θαη ζπλάζσο νη αληηδξϊζεηο θαη νη θηλεηνπνηάζεηο πξνθαινχληαη κε αθνξκά ηελ Ϊζθεζε πξνβιεπφκελσλ επηζεηηθψλ αλαπηπμηαθψλ πνιηηηθψλ φπσο κεγϊιεο ηερληθϋο ππνδνκϋο ά δξαζηεξηφηεηεο γηα πξνθαλεέο ζθνπνχο. Απηφ ζεκαέλεη φηη πξνθαινχληαη αληηδξϊζεηο απφ ηνπο θϊηνηθνπο ηεο πεξηνράο φπνπ ζεσξνχλ λα απεηιεέηαη ε επεκεξέα ηνπο θαη Ϋξρνληαη ζε ζχγθξνπζε κε ηδησηηθνχο θνξεέο (π.ρ. βηνκεραληθϋο πξνζαλαηνιηζκνχ ηεο Πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο πξνο ζπγθεθξηκϋλνπο ζθνπνχο, πνπ νδεγεέ ζε κεγϊιεο ακθηζβεηάζεηο θαη αληηδξϊζεηο απφ ηελ ηνπηθά θνηλσλέα. 75

78 επηρεηξάζεηο) θξαηηθνχο θνξεέο, ά ΣνπηθΫο εμνπζέεο, δειαδά κε φζνπο Ϋρνπλ Ϊκεζα νηθνλνκηθϊ ζπκθϋξνληα απφ ηελ πινπνέεζε ηϋηνηνπ κεγϋζνπο Ϋξγσλ. Όπσο επηζεκαέλεη ε Κνχζε Μαξέα «ε εμϋηαζε ησλ ηνπηθψλ θηλεηνπνηάζεσλ δεέρλεη φηη νη αληηδξϊζεηο ελεξγνπνηνχληαη κε αθνξκά ηνλ πξνγξακκαηηζκφ πνιιψλ Ϋξγσλ εθ ησλ Ϊλσ, γεγνλφο πνπ νδεγεέ ζηελ επηκνλά ησλ θηλεηνπνηεκϋλσλ πνιηηψλ λα ζπκκεηϊζρνπλ ελεξγϊ ζην ζρεδηαζκφ ηεο αλϊπηπμεο ησλ πεξηνρψλ ηνπο». (1995 : 286) Υαξαθηεξηζηηθφηαην παξϊδεηγκα εέλαη ηα εηδηθϊ ηνπξηζηηθϊ ζρϋδηα, γηα ηελ αιφγηζηε αλϊπηπμε παξαζεξηζηηθψλ θαηνηθηψλ εθηφο πνιενδνκηθνχ ζρεδηαζκνχ κε ηελ παξαρψξεζε αλππνιφγηζησλ νηθνινγηθϊ ζεκαληηθψλ εθηϊζεσλ θαη παξϊθηησλ πεξηνρψλ, ηα νπνέα ζα δεκηνπξγάζνπλ ζπλζάθεο θνηλσληθννηθνλνκηθνχ απνθιεηζκνχ γηα ηελ επξχηεξε πεξηνρά. χκθσλα κε ηηο επηζεκϊλζεηο ηνπ πξφεδξνπ ηνπ Ξελνδνρεηαθνχ Δπηκειεηεξένπ ηεο ΔιιΪδνο θ. Γεξ. ΦσθΪ «κηα νιφθιεξε θνηλσλέα γέλεηαη ζχκα ηνπ αηνκηθνχ θαη ηνπ παξϊλνκνπ κηθξνζπκθϋξνληνο ειαρέζησλ πνπ εθκεηαιιεπφκελνη ηελ Ϊγλνηα θαη ηε ιατθέζηηθε λννηξνπέα νξηζκϋλσλ πνιηηηθψλ ηεο, πνπ δελ επηηξϋπνπλ ηελ αλϊπηπμά ηεο». ΠΪλησο ζεσξεέηαη απαξαέηεην λα αλαθεξζεέ θαη ε Ϊιιε «φςε ηνπ λνκέζκαηνο», φηαλ πθέζηαληαη αξλεηηθϋο ζπκπεξηθνξϋο απφ κεξηϊο ησλ ηνπηθψλ πιεζπζκψλ, θαηαιάγνπλ ζηελ θαηαπϊηεζε, αγλφεζε εέηε πιεκκειά εθαξκνγά ησλ θαλνληζκψλ θαη ησλ λφκσλ. Απνηειεέ θνηλά αληέιεςε φηη ε επηβνιά πεξηνξηζκψλ θαη απαγνξεχζεσλ δελ επλνεέ ζπγθεθξηκϋλεο νκϊδεο. Ζ θαηϊζηαζε απηά νθεέιεηαη ζπλάζσο ζηνλ ζρεκαηηζκφ ηζρπξψλ ηνπηθψλ νκϊδσλ, κε πξφζσπα απφ ηζρπξϋο επαγγεικαηηθϋο νκϊδεο εέηε ηελ ηνπηθά εμνπζέα, νη νπνέεο πξνζθϋξνπλ θϊιπςε ζε παξϊλνκεο ελϋξγεηεο, επηηξϋπνληαο δξϊζεηο πνπ επηβαξχλνπλ ζνβαξϊ ην θπζηθφ πεξηβϊιινλ.(υαηδεκπέξνο,2008) Απηφ Ϋρεη νδεγάζεη ζηελ θαζπζηϋξεζε ηεο νξηνζϋηεζεο πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ θαη θαζνξηζκνχ γεο ιφγσ ησλ ηνπηθψλ αληηδξϊζεσλ θαη δηαπξαγκαηεχζεσλ κε ηα ηνπηθϊ ζπκθϋξνληα. Όια ηα παξαπϊλσ απνδεηθλχνπλ φηη ην δάηεκα ηεο πεξηβαιινληηθάο ηζφηεηαο, ζηηο ζχγρξνλεο θνηλσλέεο εέλαη πξαθηηθϊ αδχλαην λα επηθξαηάζεη. Γηφηη φπσο αηηηνινγεέ θαη ν Ησζάθ ΛεθΪθεο «ηα πεξηβαιινληηθϊ κϋηξα πξνζηαζέαο εέλαη δπλαηφλ λα κελ γέλνληαη απνδεθηϊ απφ φια ηα θνηλσληθϊ ζηξψκαηα επεηδά νη επηπηψζεηο ηνπο δελ εέλαη νκνηφκνξθεο αιιϊ θαη ε δπλαηφηεηα κηαο δέθαηεο απνδεκέσζεο ησλ ζηγφκελσλ δελ εέλαη εθηθηά»(1995: 201). Σα πεξηβαιινληηθϊ θαηλφκελα ζα εέλαη ζπλερψο επέθεληξν ζπγθξνχζεσλ, αληαγσληζκψλ θαη πνιηηηθψλ δηακαρψλ. (Κνχζε Μ., 1995, ζ.278 ) Αζζελήο Κνηλσληθή Γξάζε Κεληξηθά πεγά ηεο αδχλακεο θνηλσληθάο ζπιινγηθάο ζπλεέδεζεο εέλαη ε εμϊξηεζε ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ απφ ην θξϊηνο θαη ε βαζηϊ ξηδσκϋλε πιηζηηθά αληέιεςε ηεο επεκεξέαο πνπ ζε αηνκηθφ επέπεδν θαζηζηϊ ην πεξηβϊιινλ, πεδέν κεγηζηνπνέεζεο νηθνλνκηθψλ νθειψλ. Με Ϊιια ιφγηα ε πεξηβαιινληηθά επαηζζεζέα ζπλππϊξρεη κε αληηθαηηθϋο θαη ζπγθξνπφκελεο αμέεο θαη ζπκθϋξνληα..( παλνχ Κ,1995) Σελ εμαηξεηηθϊ δπζκελά απηά θαηϊζηαζε πξνζπαζεέ λα αληηζηξϋςνπλ νη ΜΚΟ. Χζηφζν, ε δπλαηφηεηα Ϊζθεζεο ηνικεξάο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο εέλαη ζρεηηθϊ αθφκα πεξηνξηζκϋλε, θπξέσο ιφγσ Ϋιιεηςεο πφξσλ, κεγϊινπ αξηζκνχ κειψλ θαη θαηϊξηηζεο. Να ηνληζζεέ φηη νξηζκϋλεο θνξϋο ε έδηα ε θνηλσλέαο κπνξεέ λα ζηαζεέ εκπφδην γηα ηε δξϊζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ νξγαλψζεσλ. Σν γεγνλφο απηφ εξκελεχεηαη απφ ηελ αληέιεςε πνπ Ϋρεη δηακνξθσζεέ ζπλάζσο κε απφιπηε πξνζϋγγηζε ησλ Πεξηβαιινληηθψλ ΠξνβιεκΪησλ απφ ηα 76

79 νηθνινγηθϊ θηλάκαηα, γεγνλφο πνπ θαηαιάγεη ζην λα απνδέδεηαη ζηνλ ραξαθηεξηζκφ «νηθνιφγνο», ππνηηκεηηθά αθφκα θαη γξαθηθά Ϋλλνηα 151 (Υαηδεκπέξνο,2008) ηηο ιέγεο πεξηπηψζεηο πνπ νη θνηλσλέεο αληηδξνχλ αξλεηηθϊ ζηα κϋηξα πξνζηαζέαο θαέλεηαη λα επηδξϊ ν παξϊγνληαο ηεο Ϋιιεηςε πεξηβαιινληηθάο ζπλεέδεζεο, ηνπ θφβνπ γηα απεηιά ηεο επαγγεικαηηθάο βησζηκφηεηαο, ησλ θαηεζηεκϋλσλ αληηιάςεσλ αιιϊ θαη ηεο απνπζέαο δξϊζεσλ ελεκϋξσζεο θαη επαηζζεηνπνέεζεο πνπ εληζρχνπλ ηελ θαηϊζηαζε απηά Παξαδείγκαηα από ηελ ειιεληθή εκπεηξία ««εε ππννιιιιέέοο ππεεξξη ηππηηώζζεεη ηοο ππααξξεεκκββάάιιιιννλληηααη η ηηννππη ηθθννί ί ππααξξάάγγννλληηεεοο ((δδήήκκααξξρρννη η,, κκεεγγααιιννγγααη ηννθθηηήήκκννλλεεοο,, θθππλλεεγγεεηηη ηθθννί ί ζζύύιιιιννγγννη η,, μμεελλννδδόόρρννη η)),, ππννππ ααζζθθννύύλλ ππη ηέέζζεεη ηοο θθάάζζεε εεί ίδδννπποο θθααη η εε Πννιιη ηηηεεί ίαα ππππννθθύύππηηεεη η εεππη ηηηξξέέππννλληηααοο θθάάζζεε ιιννγγήήοο δδξξααζζηηεεξξη ηόόηηεεηηεεοο»».. Φίιιη ηππππννοο Κππξξθθί ίηηζζννοο,, ππεεξξη ηββααιιιιννλληηννιιόόγγννοο Αζξνέδνληαο ηα ραξαθηεξηζηηθϊ ησλ πξνβιεκαηηθψλ ζπλζεθψλ απφ ηηο δηϊθνξεο ππνζϋζεηο πνπ Ϋρνπλ θαηϊ θαηξνχο πξνθχςεη ζηηο Ϊκεζεο θαη επξχηεξεο πεξηνρϋο ππφ θαζεζηψο πξνζηαζέαο, φπσο αλαθϋξζεθε θαη ζε πξνεγνχκελν θεθϊιαην, νη αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο απνηεινχλ ηελ θχξηα αηηέα γηα ηελ εκθϊληζε ηνπο, νη νπνέεο επλννχληαη απφ ηελ απνπζέα εθαξκνγάο νπνηαζδάπνηε Γηαρεηξηζηηθάο Πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο θαη ηελ αληθαλφηεηα θαη ζπρλϊ αδηαθνξέα ησλ ηνπηθψλ θαη θξαηηθψλ Αξρψλ. Ζ κεξηθά ά νινθιεξσκϋλε επέιπζε ησλ δεηεκϊησλ πξνζηαζέαο θαη δηαρεέξηζεο ζηεξέδεηαη ζπλάζσο ζε πξνεηδνπνηάζεηο επηζηεκνληθψλ θνξϋσλ, θαηαγγειέεο πνιηηψλ, ηηο ζπιινγϋο ππνγξαθψλ θαη ςεθηζκϊησλ, αιιϊ θαη ηηο πξνεηδνπνηάζεηο απφ μϋλεο νξγαλψζεηο πνπ πξνζθεχγνπλ ζηελ Δπξσπατθά Δπηηξνπά θαηϊ ηεο ειιεληθάο δηνέθεζεο γηα ηελ αλεπϊξθεηϊ ηεο λα πξνζηαηϋςεη ην θπζηθφ πεξηβϊιινλ ηεο. Σν παξφλ θεθϊιαην παξνπζηϊδεη παξαδεέγκαηα απφ ηελ Διιεληθά πξαγκαηηθφηεηα πνπ ζέγνπλ ην δάηεκα ηεο θαηαζηξαηάγεζεο ηνπ θαηνρπξσκϋλνπ Γηεζλνχο θαη Δπξσπατθνχ Γηθαένπ, ην νπνέν βξέζθεη εθαξκνγά ζε πεξηνρϋο ππφ θαζεζηψο πξνζηαζέαο θαη αλαδεηθλχεη ηηο αδπλακέεο, ειιεέςεηο αιιϊ θαη ηηο επηηεδεπκϋλεο δξϊζεηο γηα ηελ εμππεξϋηεζε αηνκηθψλ ά ζπιινγηθψλ ζπκθεξφλησλ απφ ηε Γεκφζηα Γηνέθεζε αιιϊ θαη γηα ηδησηηθϋο επηρεηξεκαηηθϋο επηδηψμεηο. Παξαηεξνχληαη ηερληθϋο ππνδνκϋο κε ηε κνξθά καδηθψλ βηνκεραληθψλ ά ηνπξηζηηθψλ εγθαηαζηϊζεσλ ζε ππξάλεο πξνζηαζέαο, πνπ ζπλάζσο εμππεξεηνχλ ηδησηηθϊ ζπκθϋξνληα θαη απνδεηθλχνπλ ηελ πνιηηηθά πξνηέκεζε γηα Ϊζθεζε αλαπηπμηαθψλ ζηξαηεγηθψλ. Σαπηφρξνλα, ηνλέδεηαη θαη ε ζεκαληηθά θαη αδηακθηζβάηεηε ζπκβνιά ηνπ πλεγφξνπ ηνπ Πνιέηε ( εθεμάο ηπ ) κϋζσ ζπγθεθξηκϋλσλ επηηπρεκϋλσλ ελεξγεηψλ γηα ηελ αλαηξνπά ησλ δπζκελψλ θαηαζηϊζεσλ πνπ πξνθαινχληαη απφ ηνπο αλαθεξφκελνπο παξϊγνληεο. ην ηϋινο ηνπ θεθϊιαην παξαηέζεληαη νξηζκϋλεο ηξαληαρηϋο πεξηπηψζεηο ρσξνζϋηεζεο εληαηηθψλ εμνξπθηηθψλ δξαζηεξηνηάησλ πνπ ζπλαληνχλ ηελ ηζρπξά αληέδξαζε ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ θαη ησλ πεξηβαιινληηθψλ νκϊδσλ. Ζ ελφηεηα μεθηλϊεη κε ηελ πεξέπησζε ηεο νηθνζπζηάκαηνο ηεο ιέκλεο ΚατΪθα, ην νπνέν αλάθεη ζην Δπξσπατθφ Γέθηπν Natura ην ελ ιφγσ ηκάκα, παξνπζηϊζηεθαλ παξϊλνκεο νηθνδνκηθϋο δξαζηεξηφηεηεο. ΒΪζεη ησλ πεξηνξηζκψλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ Κνηλνηηθά θαη Δζληθά πεξηβαιινληηθά Ννκνζεζέα, εληφο ηεο θεέκελεο πεξηνράο απαγνξεχεηαη ξεηψο ε δφκεζε. Δληνχηνηο, ζηελ πεξηνρά αλεγϋξζε απζαέξεηε ηνπξηζηηθά επηρεέξεζε ελνηθηαδνκϋλσλ δσκαηέσλ δηψξνθσλ θηηζκϊησλ κε θεξφκελν σο ηδηνθηάηε ην 151 Υαξαθηεξηζηηθά πεξέπησζε αθξαέαο θαη Ϊγνλεο αληηπαξϊζεζεο άηαλ ν αγψλαο θαηϊ ηνπ Οιπκπηαθνχ Κσπειαηνδξνκένπ ζην ρνηληϊ, πνπ δηάξθεζε επέ πνιινχο κάλεο, Ϋιαβε δηεζλεέο δηαζηϊζεηο θαη παξ νιέγν λα νδεγάζεη ζηε καηαέσζε ηνπ Ϋξγνπ (Υαηδεκπέξνο Κέκσλ,2008) 77

80 Γάκαξρν ηεο ΕαρΪξσο. χκθσλα κε ηνπο αξκφδηνπο ηνπ ηερληθνχ επηκειεηεξένπ Γπηηθάο ΔιιΪδαο, νη Ϊδεηεο εέλαη παξϊλνκεο θαη Ϊθπξεο, δηφηη νη αηξεηνέ εθπξφζσπνη ηεο Απηνδηνέθεζεο δελ κπνξνχλ κε βϊζε ηνλ λφκν λα αληηθαζηζηνχλ ηελ Πνιενδνκέα ρσξέο λα πϊξνπλ Ϊδεηα απφ ην Ννκαξρηαθφ ζπκβνχιην. Απφ ην Ϋηνο 2000 πνπ εθδφζεθαλ νη Ϊδεηεο, δελ θϊλεθε θακέα θέλεζε απφ ηηο αξκφδηεο ππεξεζέεο γηα δηαδηθαζέεο, κϋζσ πξσηνθφιισλ, θαηεδϊθηζεο θαη επηβνιάο πξνζηέκσλ. ηηο Ϋγηλε θαηαγγειέα απφ ηελ αληηπνιέηεπζε θαη ηνπο πνιέηεο ηεο επξχηεξεο πεξηνράο κε αλαθνξϊ ηνπο πξνο ηνλ εηζαγγειϋα ηνπ Αξεένπ ΠΪγνπ θαη ζηηο αξκφδηεο ππεξεζέεο 152. ηα πιαέζηα ηνπ παξαπϊλσ ζπκβϊληνο θηλεέηαη θαη ε ηδηαέηεξε πεξέπησζε ηεο Εαθχλζνπ. ΜεηΪ απφ θαηαγγειέεο ηνπ ΦνξΫα Δζληθνχ ΘαιΪζζηνπ ΠΪξθνπ Εαθχλζνπ (ΔΘΠΕ)θαη απφ Ϊιιεο ΜΚΟ θαη ελδηαθεξφκελνπο πνιέηεο απφ φιε ηελ Δπξσπατθά ΔπηθξΪηεηα, ην ΤΠΔΥΧΓΔ απνθϊζηζε λα εληζρχζεη νηθνλνκηθϊ ηνλ ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο κε , πνζφ πνπ νπζηαζηηθϊ αξθνχζε λα θαιχςεη µηα ειϊρηζηε µεξέδα ησλ ρξεψλ ηνπ. ΜεηΪ απφ ηελ ππνβνιά εμψδηθνπ ζην ΤΠΔΥΧΓΔ απφ ηνλ ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο ΔΘΠΕ, ν ηφηε Τπνπξγφο απϊληεζε µε ηελ απνκϊθξπλζε ηνπ ΠξνΫδξνπ ηνπ ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο θαη ηνλ πξνθιεηηθφ δηνξηζµφ ελφο λϋνπ, ν νπνένο ππάξμε ζηελφο ζπγγελάο ηνπηθάο νηθνγϋλεηαο θαηφρνπ παξϊλνµσλ θηηξέσλ ζηε πεξηνρά πξνζηαζέαο. ηα παξαπϊλσ λα πξνζηεζεέ Ϊιιε κηα πξνθιεηηθά ελϋξγεηα εθ κϋξνπο ηεο ηνπηθάο εμνπζέαο. Πην ζπγθεθξηκϋλα ν ΝνκΪξρεο ηνπ Ννκνχ Ζιέαο πξφηεηλε ηελ επϋθηαζε ηεο καξέλαο ηνπ αθξσηεξένπ ηνπ ΚαηΪθνινπ ηνπ Πχξγνπ Ζιέαο, πεξηνρά εληαγκϋλε ζην Γέθηπν Natura 2000, γηα ηελ εμαζθϊιηζε ηϋηαξηεο ζϋζεο γηα θξνπαδηεξφπινηα, αλαβϊζκηζε ηνπ ιηκαληνχ ζε ΓηεζλΫο θαη ζχλδεζε κε δέθηπα κεηαθνξψλ (νδηθφ, ζηδεξνδξνκηθφ, αεξνπνξηθφ) 153. Αληέζηνηρα κε ηελ ιέκλε ΚατΪθα, αιιϊ ζε κεγαιχηεξε γεσγξαθηθά θιέκαθα θαηλφκελα δηεπξπκϋλεο θαη παξϊλνκεο νηθνδφκεζεο παξνπζηϊδνπλ θαη oη πεξηζζφηεξνη απφ ηνπο ζπνπδαένπο πγξνβηφηνπνπο (ιηκλνζϊιαζζα Αληηληψηε, ην πιεζένλ Ϋινο Κνπλνπθαδένπ, ε ιηκλνζϊιαζζα Κνξηζζέσλ) ηνπ λνκνχ ΚΫξθπξαο, πνπ βξέζθνληαη θαη απηνέ ππφ θαζεζηψο πξνζηαζέαο βϊζεη ηεο νδεγέαο 92/43/ΔΟΚ γηα ην Γέθηπν Natura 2000 θαη θαλεξψλνπλ ηελ απνπζέα θνξϋα Γηαρεέξηζεο θαη ηηο θαηαζηξνθηθϋο επηπηψζεηο ηεο αιφγηζηεο αλζξψπηλεο παξϋκβαζεο. Ννκηθφο Οδεγφο, 2009) Αλαιπηηθφηεξα, ζηε ιέκλε Αληηληψηε, ιεηηνπξγνχζε μελνδνρεηαθά κνλϊδα κεγϊιεο δπλακηθφηεηαο, ε αλϋγεξζε ηεο νπνέαο δελ ζπλνδεχνληαλ απφ ηελ απαηηνχκελε Ϊδεηα. Τπφ ηελ παξϋκβαζε ηνπ ηπ θαη ηελ γλσκνδφηεζε ηνπ Ννκηθνχ πκβνπιένπ ηνπ ΚξΪηνπο ην 2006, ν Γεληθφο ΓξακκαηΫαο ΠεξηθΫξεηαο Ηφλησλ Νάζσλ αλαθϊιεζε ηελ απφθαζε πεξέ Ϋγθξηζεο ησλ Πεξηβαιινληηθψλ Όξσλ. Γεληθψο ε επξχηεξε πεξηνρά ηεο πξνζηαηεπφκελεο ππφ θαζεζηψο Natura 2000 ιηκλνζϊιαζζαο Αληηληψηεο, απνηειεέ πεδέν εθαξκνγάο ηνπ ζηξεβινχ θαη αζπλϊξηεηνπ ζε ζρϋζε κε ηα ΔιιεληθΪ δεδνκϋλα, Δηδηθνχ Υσξνηαμηθνχ ρεδένπ Σνπξηζκνχ πνπ πξνσζεέ επελδχζεηο καδηθάο παξαγσγάο παξαζεξηζηηθάο θαηνηθέαο. ηελ πξνθεέκελε πεξηνρά επηρεηξεέηαη ε ηζηκεληνπνέεζε επξεέαο Ϋθηαζεο ζπλνιηθνχ εκβαδνχ 245 ζηξεκκϊησλ εληφο ηνπ νπνένπ πξνβιϋπεηαη λα αλεγεξζεέ κηα ζχλζεηε ηνπξηζηηθά επϋλδπζε, ε νπνέα πεξηιακβϊλεη πνιπηειά ζπγθξνηάκαηα παξαζεξηζηηθψλ θαηνηθηψλ κε γάπεδα, ρψξνπο αλαςπράο θιπ. Να ζεκεησζεέ φηη ην λεζέ 152 ΝνδΪξνο Μ. (2008, 29 επηεκβξένπ) «Έρηηζε ζε πεξηνρή Natura», εθεκεξέδα Διεπζεξνηππέα, εχξεζε ζην Σν ζαιϊζζην νηθνζχζηεκα ηεο πεξηνράο ηνπ αθξσηεξένπ ηνπ ΚαηΪθνινπ ηνπ Πχξγνπ Ζιέαο, δϋρεηαη ζνβαξά επηβϊξπλζε απφ απφβιεηα θαη ιχκαηα απφ ηα πινέα θαη ηηο απνρεηεχζεηο κεηαηξϋπεηαη απφ ηδαληθά πεξηνρά γηα θνιχκβεζε ζε λεθξά παξαιέα. Πεγά:

81 ραξαθηεξέδεηαη σο θνξεζκϋλν, δεδνκϋλνπ φηη Ϋρεη μεπεξϊζεη ηελ θϋξνπζα ηνπξηζηηθά ηθαλφηεηα. Ζ θαηϊζηαζε απηά ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο ππνηππψδεηο ππνδνκϋο ζε ζπγθνηλσληαθϊ δέθηπα, ηνπο πνζνηηθϊ θαη πνηνηηθϊ ππνβαζκηζκϋλνπο πδϊηηλνπο πφξνπο, Ϋρνπλ πξνθαιϋζεη θνηλσληθφ θαη νηθνλνκηθφ απνθιεηζκφ. Όπσο ζεκεηψλεη ν αιβϊλνο πχξνο (2007), νη μελνδνρεηαθϋο κνλϊδεο γηγαληψλνληαη θαη ειϋγρνληαη φιν θαη πεξηζζφηεξν απφ μϋλα πξνο ηνλ ηφπν ζπκθϋξνληα, ην «all inclusive» άδε νδεγεέ ζηε πηψρεπζε ηηο κηθξϋο επηρεηξάζεηο θαη ζηε αλεξγέα ην ηνπηθφ πιεζπζκφ 154. Απζαέξεηεο θαηαζθεπϋο εληνπέδνληαη θαη ζηνλ αηγηαιφ θαη ηελ παξαιέα ησλ πεξηνρψλ ηεο Σνπξιέδαο Αηησιναθαξλαλέαο αιιϊ θαη ζηελ παξαιέα ηνπ Λνχξνπ ηνπ Ννκνχ ΠξεβΫδεο. Πην ζπγθεθξηκϋλα ζηελ θεξπγκϋλε ππφ θαζεζηψο πξνζηαζέαο ζηα πιαέζηα ηνπ Γηθηχνπ Natura 2000 πεξηνρά ηνπ Λνχξνπ, ηνλ ΦεβξνπΪξην ηνπ 2008 ε πεξηθϋξεηα Γπηηθάο ΔιιΪδνο θαηεδϊθηζε 9 θαηαζηάκαηα, φκσο ην θαινθαέξη ιεηηνχξγεζαλ επηπιϋνλ 39. ΠΫξαλ ησλ θαηεδαθέζεσλ, ηϋζεθαλ θαη πξφζηηκα ζπλνιηθνχ χςνπο επξψ φπσο εηζεγνχληαη νη επηζεσξεηϋο πεξηβϊιινληνο ηνπ ΤΠΔΥΧΓΔ γηα πεξηβαιινληηθϋο παξαβϊζεηο ζε 8 απφ ηηο 10 ειεγρζεέζεο εηαηξεέεο ηεο Ζπεέξνπ, πνπ εέλαη εγθαηεζηεκϋλεο θνληϊ ζην Λνχξν πνηακφ. Όκσο λα ζεκεησζεέ φηη νη Ϋιεγρνη πνπ επξφθεηην λα γέλνπλ ζηελ πεξηνρά ην επφκελν εμϊκελν απφ ηνπο επηζεσξεηϋο πεξηβϊιινληνο ζηηο εηαηξεέεο πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηνλ Ακβξαθηθφ θφιπν, πξναλαγγϋιινληαη απφ ηνλ πθππνπξγφ, αληέ λα πξαγκαηνπνηνχληαη αηθληδηαζηηθϊ. Δπέζεο επξφθεηην λα θαηεδαθηζηνχλ, 37 απζαέξεηεο θαηαζθεπϋο ζηελ παξϊθηηα δψλε ησλ πεξηνρψλ ηεο Σνπξιέδαο, ε νπνέα καδέ κε ηνπο λάζνπο ΔρηλΪδεο αλαθεξχρζεθαλ ην 2006 Δζληθφ ΠΪξθν θαη απϋθηεζαλ ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο γηα ηηο νπνέεο ππάξραλ ηειεζέδηθα πξσηφθνιια θαηεδϊθηζεο απφ ηελ Κηεκαηηθά Τπεξεζέα Αηησιναθαξλαλέαο. Οη θαηαπαηεηϋο κε Ϋληνλεο αληηδξϊζεηο θαηϊθεξαλ θαη πϋηπραλ ηελ πξνζσξηλά αλαζηνιά ησλ θαηεδαθέζεσλ. ΟπζηαζηηθΪ πξφθεηηαη γηα ηελ ππφζεζε ηεο παξϊλνκεο αληηθαηϊζηαζεο ησλ παξαδνζηαθψλ πειϊδσλ 155 ηεο ιηκλνζϊιαζζαο Μεζνινγγένπ (αλαθϋξζεθε θαη παξαπϊλσ) πνπ απνηειεέ ππξάλα πξνζηαζέαο, κε θαηνηθέεο θαη Ϋρεη θαηαδηθαζηεέ απφ ην Δπξσδηθαζηάξην, αιιϊ δελ Ϋρνπλ εθαξκνζηεέ αθφκα κϋηξα. ΠαξαπΫκπνληαο ζηνλ παξϊγνληα ηεο εμππεξϋηεζεο αηνκηθψλ ά ζπιινγηθψλ ηδησηηθψλ θαη θξαηηθψλ ζπκθεξφλησλ, ν πξνεγνχκελνο επηθεθαιάο ηεο ηνπηθάο ΚΔΓ, ν νπνένο ηϊζεθε θαηϊ ησλ θαηαπαηάζεσλ, απνκαθξχλζεθε απφ ην ππνπξγεέν Οηθνλνκηθψλ, γεγνλφο πνπ πξνθϊιεζε αληηδξϊζεηο ζηελ πεξηνρά. Σε κεηϊζεζε απνδνθέκαζε αθφκα θαη ν έδηνο ν επηζεσξεηάο Γεκφζηαο Γηνέθεζεο. ν νπνένο πξφζθαηα παξϋπεκςε ηνλ λϋν πξντζηϊκελν ηεο ΚΔΓ γηα πεηζαξρηθφ παξϊπησκα. Υαξαθηεξηζηηθά εέλαη ε πεξέπησζε ηεο πξνβιεπφκελεο θαηαζθεπάο γϋθπξαο ζηελ πεξηνρά ηνπ ΓΫιηα ηνπ ΝΫζηνπ ππφ ηελ Ϋγθξηζε ηνπ Γάκνπ Υξπζνχπνιεο θαη ηνπ λνκαξρηαθνχ ζπκβνπιένπ ΚαβΪιαο, πνπ φπσο ππνζηεξέδνπλ, ε θαηαζθεπά ηεο γϋθπξαο - ζε ζπλεξγαζέα κε ηηο ηνπηθϋο ζηξαηησηηθϋο ππεξεζέεο - ζα αλαθνπθέζεη ζπγθνηλσληαθϊ ηελ πεξηνρά θαη ζα κεηψζεη ηελ απφζηαζε κεηαμχ ηνπ δάκνπ Υξπζνχπνιεο θαη ησλ γεηηνληθψλ δάκσλ ηνπ λνκνχ ΞΪλζεο. Ζ απφθαζε 156 επϋθεξε ζθνδξϋο αληηδξϊζεηο απφ ηνπο πεξηβαιινληηθνχο θνξεέο 157 θαη ηηο 154 αιβϊλνο.( 2007, 18 Γεθεκβξένπ) «Νέα πξφθιεζε ζηελ Αληηληψηε», εθεκεξέδα Κεξθπξατθφ Βάκα, εχξεζε ζην 155 παξαδνζηαθϊ μχιηλα ζπηηϊθηα πϊλσ ζε παζζϊινπο πνπ ρηέδνληαλ απφ ηνπο αιηεέο, ηα νπνέα ρξεζηκνπνηνχζαλ σο βϊζε γηα ηε δξαζηεξηφηεηϊ ηνπο 156 Γηα ην Ϋξγν Ϋρνπλ εθδνζεέ ε ζεηηθά γλσκνδφηεζε Πξνθαηαξθηηθάο Πεξηβαιινληηθάο Δθηέκεζεο θαη Αμηνιφγεζεο (ΠΠΔΑ) απφ ην Σκάκα ηνπ Πεξηβαιινληηθνχ & Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ ηνπ ΓΗΠΔΥΧ κε Α.Π / ν Γαζαξρεέν ΚαβΪιαο, ην Ηλζηηηνχην Αιηεπηηθψλ Δξεπλψλ ΝΫαο ΠεξΪκνπ, ε Διιεληθά Οξληζνινγηθά Δηαηξέα θ.ϊ. 79

82 νηθνινγηθϋο νξγαλψζεηο ηνπ λνκνχ, νη νπνέεο ζεσξνχλ φηη ζα πιάμεη αλεπαλφξζσηα ηελ πξνζηαηεπφκελε πεξηνρά, ε νπνέα εκπέπηεη ζηελ Α Εψλε Πξνζηαζέαο ηνπ Δζληθνχ ΠΪξθνπ Αλαη. Μαθεδνλέαο-ΘξΪθεο θαη πεξηιακβϊλεηαη ζηηο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο ηεο χκβαζεο Ramsar θαη ΦΤΖ 2000, θαζψο θαη ζηελ Κνηλνηηθά Οδεγέα 409/79 γηα ηελ πξνζηαζέα ηεο Οξληζνπαλέδαο 158. Μέα απφ ηηο ακϋηξεηεο πεξηνρϋο πνπ Ϋρεη δερζεέ ηηο θαηαζηξνθηθϋο ζπλϋπεηεο ηεο ζπγθϋληξσζεο ζθνππηδηψλ κεηαηξϋπνληαο ηελ ζε παξϊλνκε ρσκαηεξά απνηειεέ ε ιηκλνζϊιαζζα Δπαλνκάο, Ϋλαλ απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο απφ νηθνινγηθάο αμέαο πγξνηφπνπο ηνπ λνκνχ Θεζζαινλέθεο πνπ ππϊγεηαη ζην δέθηπν πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ Natura Έρεη ππνζηεέ ξαγδαέα ππνβϊζκηζε θαη νη αηηέεο αλεπξέζθνληαη ζχκθσλα κε θαηαγγειέεο ηεο Διιεληθάο Οξληζνινγηθάο Δηαηξέαο (ΔΟΔ), ζηελ εζθεκκϋλε θαχζε θαη ηνλ εληαθηαζκφ ησλ ζθνππηδηψλ ζε παξϊλνκε ρσκαηεξά εληφο ησλ νξέσλ ηεο πεξηνράο Natura, ηελ νπνέα δηαπέζησζαλ θαηφπηλ ειϋγρνπ ην ΝνΫκβξε ηνπ Ζ δξαζηεξηφηεηα απηά πϋξαλ απφ ζνβαξφ ξχπν γηα ην πεξηβϊιινλ απνηειεέ θαη απεηιά γηα ηελ πγεέα ησλ θαηνέθσλ. Ο θέλδπλνο νηθνινγηθάο θαηαζηξνθάο ηεο ιηκλνζϊιαζζαο ΒΪζνβαο πνπ ππϊγεηαη ζην επξχηεξν πδϊηηλν νηθνζχζηεκα ηνπ ΓΫιηα ηνπ ΝΫζηνπ θαη πξνζηαηεχεηαη απφ ηε ζπλζάθε Ramsar εέλαη ηδηαέηεξα Ϋληνλνο. Ζ αηηέα βξέζθεηαη ζηελ επηθεέκελε εγθαηϊζηαζε απνζεθψλ θαη δηαθέλεζεο πγξψλ θαπζέκσλ κε ηελ ζεηηθά Ϋθβαζε ηνπ ΤΠΔΥΧΓΔ απνηειεέ κηα ζεκαληηθά ππφζεζε πνπ Ϋθηαζε θαη απηά κϋρξη ην ΓΔΚ 159. Δέλαη απαξαέηεην λα ζεκεησζεέ φηη ην ΤΠΔΥΧΓΔ εέρε μαλαπαξνπζηϊζεη παξφκνηα ζηϊζε θαζφζνλ εέρε επηηξϋςεη ηελ ιεηηνπξγέα δεμακελψλ απνζάθεπζεο θαη δηαθέλεζεο πγξψλ θαπζέκσλ κε ηαπηφρξνλε ηαθά ηνμηθψλ απνβιάησλ ζην Ϋδαθνο ηνπ επαέζζεηνπ νηθνζπζηάκαηνο ηνπ Κφιπνπ ηεο ΓΫξαο ζην λεζέ ηεο ΛΫζβνπ, ην νπνέν απνηειεέ κϋξνο ηνπ Γηθηχνπ Natura 2000, εγθξέλνληαο ηνπο πεξηβαιινληηθνχο φξνπο γηα ηελ Ϊδεηα ιεηηνπξγέα ηνπο 160. Ζ αλαζεψξεζε ηεο ΚΤΑ 161 πνπ εγθξέζεθε ην 2008 απνηειεέ επηδεέλσζε ηνπ θαζεζηψηνο πξνζηαζέαο θαζψο επηηξϋπεη εμαηξεηηθϊ νρινχζεο δξαζηεξηφηεηεο ζε ηδηαηηϋξσο επαέζζεηα ηκάκαηα ησλ δχν πγξνηφπσλ ψζηε εθπξφζσπνη πεξηβαιινληηθψλ νξγαλψζεσλ ην απνθϊιεζαλ «Δζληθφ ΠΪξθν Απζαηξεζέαο» Σειεηψλνληαο, αλαθϋξεηαη θαη κέα πεξέπησζε ελαληέσζεο ηνπηθψλ παξαγφλησλ ζε δξϊζεηο λνκηθάο πξνζηαζέαο, ιφγσ ηνπ πξνβιεπφκελνπ πεξηνξηζκνχ ζηελ Ϊζθεζε επαγγεικαηηθψλ δξαζηεξηνηάησλ πνπ επηθπιϊζζεη ηνλ θέλδπλν αχμεζεο ηεο αλεξγέαο. Με αθνξκά ηελ θξέζε ζηε καξκαξνβηνκεραλέα ζηε ΓξΪκα, μϋζπαζαλ ηνπηθϋο αληηδξϊζεηο κε ζπληνληζηά ηνλ πξφεδξν ηνπ πλδϋζκνπ Δπηρεηξάζεσλ ΜαξκΪξνπ Μαθεδνλέαο - ΘξΪθεο θαηϊ ηνπ ΠξνγξΪκκαηνο Natura 2000, κε ηνλ ηζρπξηζκφ φηη νη πεξηνξηζκνέ πνπ ηέζεληαη απφ ην Ννκηθφ Πιαέζην πνπ δηϋπεη ην Γέθηπν, απνηειεέ ηξνρνπϋδε γηα ηελ ιεηηνπξγέα ησλ ιαηνκεέσλ Ϊξα θαη ηεο αλϊπηπμεο επηρεηξεκαηηθάο δξαζηεξηφηεηαο. χκθσλα κε ηηο δηαηππψζεηο ηνπ, ε απαζρφιεζε ζηε καξκαξνβηνκεραλέα ζε ΓξΪκα θαη ΚαβΪια, πνπ παξϊγνπλ ην 80% ηνπ ειιεληθνχ καξκϊξνπ, Ϋρεη πιεγεέ, κε ην απαζρνινχκελν πξνζσπηθφ ζηα ιαηνκεέα καξκϊξσλ ηεο Βφξεηαο ΔιιΪδαο λα παξνπζηϊδεη ηελ ηειεπηαέα δεθαεηέα πησηηθά πνξεέα θαηϊ 25% θαη ηα παξαδνζηαθϊ θϋληξα εμφξπμεο λα θζέλνπλ ρσξέο λα αλαπηχζζνληαη λϋα. Δπέζεο απνθαιεέ ην ζϋκα ηνπ ΠξνγξΪκκαηνο 158 Υσξέο ζπγγξαθϋα (2009, 7 Γεθεκβξένπ) «Οηθνινγηθέο νξγαλψζεηο θαηά γέθπξαο» εχξεζε ζην «Γάισζε ηνπ λνκϊξρε ΚαβΪιαο ζρεηηθϊ κε ηελ αλαθαηαζθεπά γϋθπξαο ζηνλ πνηακφ ΝΫζην», 2009, 2 Γεθεκβξένπ εχξεζε ζην Απνζηνιέδεο Σ.( Ηνπλένπ ΚαβΪιαο, δηαδηθηπαθά εθεκεξέδα «Μαθεδνλία» 160 ηελ πεξέπησζε ηεο ΛΫζβνπ ην ΣΔ, θξέλνληαο ηελ δξαζηεξηφηεηα αζχκβαηε, αθχξσζε ηνπο ΔΠΟ θαη εμϋδσζε αλαζηνιά ηεο εθηϋιεζεο ηεο δξαζηεξηφηεηαο. Παξ φια απηϊ ε ιεηηνπξγέα ζπλερέζηεθε παξϊλνκα. Καηφπηλ αλαθνξψλ ζην ηα Π, ε αξρά αλαδεηθλχνληαο ην δάηεκα ηεο απαγνξεπηηθάο ρσξνζϋηεζεο ηνπο, ελεξγνπνέεζε ηε Ννκαξρηαθά Απηνδηνέθεζε ηεο ΛΫζβνπ ε νπνέα απαέηεζε απφ ηελ εηαηξεέα ηελ ιάςε θα αλϊιπζε εδαθηθψλ δεηγκϊησλ θαη παξαθνινχζεζε ηνπ ππφγεηνπ λεξνχ πξνθεηκϋλνπ λα δηαπηζησζεέ ε ξχπαλζε. άκεξα νη εγθαηαζηϊζεηο δελ ιεηηνπξγνχλ ελψ ε εμπγέαλζε ηεο πεξηνράο ζπλερέζηεθε γηα κεγϊιν ρξνληθφ δηϊζηεκα. 161 ΝΫα ΚΤΑ 44549/08 (ΦΔΚ 497 Γ/ ) 80

83 Natura Ϋλα κχζν, αηηηνινγψληαο ην ιϋγνληαο φηη «ε Δπξσπατθά Έλσζε δάηεζε απφ ηα θξϊηε κϋιε λα νξέζνπλ πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο θαη θϊζε ρψξα δάισζε ην 3% - 4% ηεο Ϋθηαζάο ηεο, ζε αληέζεζε κε ηελ ΔιιΪδα πνπ πεξηραξϊθσζε ην 25%», θαη ζπλερέδεη εμεγψληαο πσο ζηφρνο άηαλ ζηηο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο λα αλαπηπρζεέ κηα ζεηξϊ δξαζηεξηνηάησλ φπσο ε πινηνκέα θαη ν αγξνηνπξηζκφο, θϊηη πνπ δελ ζπλϋβε ζηε ρψξα καο. Καηαιάγνληαο εμεγεέ πσο δηεζλψο ηα ιαηνκεέα βξέζθνληαη ζηελ ηειεπηαέα ζϋζε φριεζεο ηνπ πεξηβϊιινληνο Μαζηνπνχινπ Μ. ( Μαξηένπ), δηαζϋζηκν ζην (δηαδηθηπαθά εθεκεξέδα «Μαθεδνλία») 81

84 4. Ζ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΣΟΤ ΤΓΡΟΒΗΟΣΟΠΟΤ ΣΟΤ ΑΜΒΡΑΚΗΚΟΤ ΚΟΛΠΟΤ 4.1.Οξηνζέηεζε & νηθνινγηθή αμία ηεο ππό κειέηε πεξηνρήο Ο Ακβξαθηθφο Κφιπνο εέλαη Ϋλαο απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο πνηθηιφκνξθνπο θαη ζεκαληηθφηεξνπο απφ νηθνινγηθάο αμέαο πγξνηφπνπο ηεο ΔιιΪδαο. 163 Απνηειεέ κηα εκέθιεηζηε ζαιϊζζηα πεξηνρά ζπλνιηθάο επηθϊλεηαο 404 km 2 κάθνπο 33 km, θαη κϋγηζηνπ βϊζνπο 60 m, ε νπνέα ζπλδϋεηαη κε ην Ηφλην ΠΫιαγνο κϋζσ ελφο ζηελνχ δηαχινπ πιϊηνπο κφιηο 600 m θαη βϊζνπο κηθξφηεξνπ ησλ 12 m. ( ΔΣΑΝΑΜ,2000 & ΛνπθΪο,2008)ην βφξεην ηκάκα ηνπ θφιπνπ βξέζθνληαη ηα εθβνιηθϊ ζπζηάκαηα ησλ πνηακψλ Λνχξνπ θαη ΑξΪρζνπ 164, θαζψο θαη Ϋλα εθηεηακϋλν ζχκπιεγκα ιηκλνζαιαζζψλ πνπ θαιχπηνπλ κ ΟΝΟΜΑΗΑ ΔΚΣΑΖ (km*) ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ Βαζχ 0,45 Πσγσλέηζα 0,425 ΜΪδσκα 1,625 ΣζνηηΫιη 1,0 ΡνδηΪ 13,5 ΣζνπθαιηΪ 16,5 Λνγαξνχ 25,75 ΚΪζηξα 0,495 Αγξέινο 1,5 Παιηνκπνχθα 0,840 ΚαηΪθνπξθν 0,75 Ρνχγα 0,3 ΛηκΫλη (ά ΜπξηΪξη) 0,4 Μηθξά αιηέλε 0,125 ύλνιν 63,660 Πίλαθαο 1: Έθηαζε ησλ ιηκλνζαιαζζψλ Ακβξαθηθνχ θφιπνπ Πεγή: Α. ΜεξηδΪλεο (1992) ζην Τ.ΠΔ.ΥΧ.ΓΔ, 2004 «Δηδηθά Πεξηβαιινληηθά ΜειΫηε ηεο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνράο ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ» Γεληθά Γηεχζπλζε ΠεξηβΪιινληνο ΓηΫπζπλζε Πεξηβαιινληηθνχ ρεδηαζκνχ, Σκάκα Γηαρεέξηζεο Φπζηθνχ ΠεξεηβΪιινληνο, Αζάλα, ΦεβξνπΪξηνο 2004 Σν ζπλνιηθφ κάθνο ησλ αθηψλ εέλαη 256 ρικ. Οη βφξεηεο αθηϋο εέλαη πνιπζρηδεέο, γεγνλφο πνπ νθεέιεηαη ζηηο πξνζρψζεηο πνπ δεκηνπξγνχλ νη θεξηϋο χιεο ησλ πνηακψλ Άξαρζνπ θαη Λνχξνπ. Οη ρακειϋο εθηϊζεηο πνπ πεξηβϊιινπλ ηνλ θφιπν θαη ηηο ιηκλνζϊιαζζεο ζηα βφξεηα, ζπλέζηαηαη απφ αιαηνχρα εδϊθε πϋξα απφ ηα νπνέα εθηεέλνληαη γεσξγηθϋο εθηϊζεηο εληαηηθϊ θαιιηεξγνχκελεο κε βακβϊθη θαη εζπεξηδνεηδά.(δσαναμ,2000) ηελ πεξηνρά ζρεκαηέδεηαη Ϋλα πξαγκαηηθφ κσζατθφ πγξνηφπσλ κε κεγϊιεο αβαζεέο πθϊικπξεο166 ιηκλνζϊιαζζεο, παξαπνηϊκηεο δψλεο, θαιακψλεο θαη ζρεκαηηζκνχο απφ ακκψδεηο ινπξνλεζέδεο. ην βϊιην ηεο ΡνδηΪο, βξέζθεηαη θαη ν κεγαιχηεξνο 163 Ζ γεσγξαθηθά ηνπ ζϋζε πεξηιακβϊλεηαη κεηαμχ ησλ ζπληεηαγκϋλσλ : Βφξεην γεσγξαθηθφ πιϊηνο: 30ν 50' - 39ν 10' Αλαηνιηθφ γεσγξαθηθφ κάθνο: 20ν 40' - 21ν 101'(ΔΣΑΝΑΜ, 2000 «ΑΜΒΡΑΚΙΚΌ Κφιπνο». Τπνπξφγξακκα 3 «θχζε 2000» ζην Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα «Πεξηβάιινλ», ΤΠΔΥΧΓΔ 164 ΛεθΪλε Απνξξνάο : km2, εθ ησλ νπνέσλ ηα km2 αλάθνπλ ζηε ιεθϊλε απνξξνάο ηνπ Άξαρζνπ, ελψ ηα 685 km2 θαηαιακβϊλεη ε ιεθϊλε απνξξνάο ηνπ Λνχξνπ. (ΤΠΔΥΧΓΔ, 2004, ζ. 40,42) 165 Τ.ΠΔ.ΥΧ.ΓΔ, 2004 «Δηδηθή Πεξηβαιινληηθή Μειέηε ηεο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρήο ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ» Γεληθά Γηεχζπλζε ΠεξηβΪιινληνο Γηεχζπλζε Πεξηβαιινληηθνχ ρεδηαζκνχ, Σκάκα Γηαρεέξηζεο Φπζηθνχ ΠεξηβΪιινληνο, Αζάλα, ΦεβξνπΪξηνο Ζ ζαιϊζζηα ιεθϊλε ζηνλ θφιπν, ραξαθηεξέδεηαη απφ πθϊικπξα λεξϊ δειαδά δϋρεηαη πεξηζζφηεξα λεξϊ κϋζσ ησλ βξνρνπηψζεσλ θαη ησλ πνηακψλ απφ φ,ηη ρϊλεη κϋζσ ηεο εμϊηκηζεο θαη ηεο πιεκκπξέδαο λεξψλ ηνπ Ηνλένπ. 82

85 ζε Ϋθηαζε θαιακηψλαο ηεο ΔιιΪδαο, ελψ νη ιηκλνζϊιαζζεο πιαηζηψλνληαη απφ ηε κεξηϊ ηνπ θφιπνπ κε ινπξνλεζέδεο απνηεινχκελεο απφ εθαηνκκχξηα φζηξαθα. (ΒιΫπε ΗΗI, ΥΪξηεο 3) Ζ θαιιηεξγνχκελε Ϋθηαζε ζπκκεηϋρεη κε ζεκαληηθφ πνζνζηφ (38%) ζηε ζπλνιηθά Ϋθηαζε ηεο πεξηνράο θαη θαηαιακβϊλεη ζρεδφλ απνθιεηζηηθϊ ηηο ρακειϋο γφληκεο πεδηλϋο εθηϊζεηο πϋξημ ηνπ Ακβξαθηθνχ. Οη εθηϊζεηο πνπ θαιχπηνληαη κε χδαηα ιφγσ ηεο παξνπζέαο ιηκλνζαιαζζψλ θαη θξαγκϊησλ ζηνπο πνηακνχο Άξαρζν θαη Λνχξν, θαηαιακβϊλνπλ ηδηαέηεξα πςειφ πνζνζηφ (16%) θαη Λνπξνλεζίδα παέδνπλ ζεκαληηθφ γεσκνξθνινγηθφ, νηθνλνκηθφ θαη θνηλσληθφ ξφιν ζηελ πεξηνρά κειϋηεο. (ΤΠΔΥΧΓΔ 2004). ην δηϊγξακκα πνπ αθνινπζεέ απεηθνλέδνληαη νη θπξηφηεξεο ρξάζεηο γεο πνπ εκθαλέδεη ε πεξηνρά. Γηάγξακκα 1: Υξάζεηο γεο ζηελ πεξηνρά κειϋηεο Πεγή: ΔΠΜ ηεο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνράο ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ, ΤΠΔΥΧΓΔ,2004, επεμεξγαζέα ζπγγξαθϋα Υαξαθηεξηζηηθφ γλψξηζκα ηνπ Κφιπνπ απνηειεέ ε βξαδεέα αλαλϋσζε ησλ λεξψλ ηνπ απφ ην πϋιαγνο ε νπνέα γέλεηαη αλϊ 2 Ϋσο 5 ρξφληα ιφγσ ηεο ζηελφηεηαο ηνπ ζηνκένπ ηνπ. Δπέζεο ιφγσ ηεο ππνδνράο γιπθψλ λεξψλ απφ ηξέα πνηϊκηα θαη πνιινχο ρεέκαξξνπο, Ϋρεη ζπλνιηθϊ κηθξφηεξε αιαηφηεηα απφ ηελ αλνηρηά ζϊιαζζα 167. Ζ νξηνζϋηεζε ηεο πεξηνράο ηνπ Ακβξαθηθνχ θφιπνπ, βαζέδεηαη ζηελ Δηδηθά Πεξηβαιινληηθά ΜειΫηε ηεο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνράο ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ (ΤΠΔΥΧΓΔ,2004), πνπ απνηειεέ θαη ηελ πην νινθιεξσκϋλε θαη ζχγρξνλε κειϋηε πνπ Ϋρεη πξαγκαηνπνηεζεέ γηα απηφλ. Ζ ζπλνιηθά πεξηνρά απνηειεέηαη απφ : o ηελ εγγχηεξε πεξηνρά κειϋηεο168 o ηελ επξχηεξε πεξηνρά κειϋηεο169 Ζ νξηνζϋηεζε ηεο Ϊκεζεο πεξηνράο βαζέζηεθε ζηελ δσλνπνέεζε ησλ πεξηνρψλ πξνζηαζέαο ηνπ Ακβξαθηθνχ θφιπνπ, πνπ Ϋγηλε κε ηελ Κ.Τ.Α /93 (θαη ηελ πξνγελϋζηεξε ηεο). (ΒιΫπε παξϊξηεκα IΗΗ, ΥΪξηεο 4). Γειαδά ν Ϊκεζα ελδηαθεξφκελνο πιεζπζκφο πνπ αληηζηνηρεέ ζηελ Ϊκεζε πεξηνρά κειϋηεο, αληηζηνηρεέ ζηα ηκάκαηα ησλ Ο.ΣΑ. πνπ Ϋρνπλ ζπκπεξηιεθζεέ ζηηο δψλεο πξνζηαζέαο, νη δξαζηεξηφηεηεο ησλ νπνέσλ, επεξεϊζηεθαλ Ϊκεζα απφ ην θαζεζηψο 167 Απφζπαζκα, 2000 «Λάςε κϋηξσλ γηα ηελ Πξνζηαζέα ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ», 9/10/2000, Γάκνο ΠξΫβεδαο, (Αξηζ.ΘΫκαηνο: 23Αξηζ.Απφθαζεο :294/2000) 168 Ζ εγγχο πεξηνρά κειϋηεο πεξηιακβϊλεη ηα φξηα ησλ θηεκαηηθψλ πεξηθεξεηψλ ησλ Ο.Σ.Α (φπσο απηϊ εκθαλέδνληαη ζηνπο ρϊξηεο ηεο Δ..Τ.Δ., θιέκαθαο 1: ), ηκάκα ησλ νπνέσλ ππϊγεηαη ζε θαζεζηψο πξνζηαζέαο, ζχκθσλα κε ηελ ΚΤΑ /1193/ θαη ηηο ηξνπνπνηάζεηο ηεο θαη ηε ζαιϊζζηα Ϋθηαζε, κϋρξη ηελ ηζνβαζά ησλ 6 m, ζχκθσλα κε φζα πξνβιϋπεη ε ΚΤΑ πνπ πξναλαθϋξζεθε. ΤΠΔΥΧΓΔ,2004, ζ.30) 169 Σελ επξχηεξε πεξηνρά κειϋηεο ηελ απνηειεέ ε Ϋθηαζε πνπ δηακνξθψλεη ν πδξνθξέηεο ηνπ πδξνγξαθηθνχ δηθηχνπ, πνπ θαηαιάγεη ζηνλ Ακβξαθηθφ θφιπν, θαηϊληε ησλ θξαγκϊησλ ζηνπο πνηακνχο Λνχξν θαη Άξαρζν θαη ην ζχλνιν ηεο ζαιϊζζηαο Ϋθηαζεο ηνπ Ακβξαθηθνχ θφιπνπ (ΤΠΔΥΧΓΔ,2004, ζ.43) 83

86 πξνζηαζέαο. Με απηφ ην δεδνκϋλν, ην εμεηαδφκελν ζχλνιν ηνπ Ϊκεζα ελδηαθεξφκελνπ πιεζπζκνχ αθνξϊ ζε Ϊηνκα 170 Έηζη, παξαηεξεέηαη φηη ηκάκαηα ησλ Ννκψλ Άξηαο, ΠξΫβεδαο θαη Αηησιναθαξλαλέαο απνηεινχλ ηελ πεξηνρά κειϋηεο, πεξηβϊιινληαο ζρεδφλ ζε πιάξε θχθιν ηνλ Ακβξαθηθφ θφιπν. Ζ εγγχο πεξηνρά κειϋηεο, Ϋθηαζεο 800 km2, θαηαιακβϊλεη πεξέπνπ ην 9,8 % ηεο Ϋθηαζεο ησλ αλσηϋξσ λνκψλ ( ζην ζχλνιν ηνπο θκ2). Ζ ζπκκεηνρά ηεο Ϋθηαζεο ηνπ θϊζε λνκνχ ζηελ πεξηνρά κειϋηεο, εκθαλέδεηαη ζην παξαθϊησ δηϊγξακκα..(τπδυχγδ, 2004 ζ.157) Γηάγξακκα 2: Έθηαζε εγγχο πεξηνράο κειϋηεο ζε ζρϋζε κε ηελ αληέζηνηρε ησλ 3 λνκψλ Πεγή: ΔΠΜ,ΤΠΔΥΧΓΔ, 2004,επεμεξγαζέα ζπγγξαθϋα Γηάγξακκα 2 Ο Ϊκεζα ελδηαθϋξσλ πιεζπζκφο απνηειεέ ην 3,5% ησλ 3 λνκψλ θαη ην 0,74% ηνπ πιεζπζκνχ ηεο ρψξαο. Δπέζεο, πιεζπζκφο ηνπ Ννκνχ Άξηαο, ζπκκεηϋρνπλ ζην κεγαιχηεξν πνζνζηφ ζηελ ζπγθξφηεζε ηνπ Ϊκεζα ελδηαθεξφκελνπ πιεζπζκνχ, ελψ αθνινπζεέ ν Ννκφο ΠξΫβεδαο θαη κε κεγϊιε δηαθνξϊ ν Ννκφο Αηηνιναθαξλαλέαο. ( ΒιΫπε ΓηΪγξακκα 3) Γηάγξακκα 3: πκκεηνρά % ηνπ πιεζπζκνχ θϊζε λνκνχ, ζηνλ Ϊκεζα ελδηαθεξφκελν ηεο εγγχηεξεο πεξηνράο κειϋηεο Πεγή: ΔΠΜ ηεο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνράο ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ, ΤΠΔΥΧΓΔ,2004, επεμεξγαζέα ζπγγξαθϋα 170 Αλαιπηηθφηεξα, ην ζχλνιν ηεο πεξηνράο κειϋηεο απφ ηα Ϊηνκα ην 1981 θζϊλεη ηα Ϊηνκα ην 1991, εκθαλέδεη δειαδά αχμεζε 8,39%. O πιεζπζκφο θαη ησλ 3 λνκψλ πνπ εκπιϋθνληαη ζηελ πεξηνρά ζχκθσλα κε ζηνηρεέα ηεο ΔΤΔ γηα ην Ϋηνο 1991 εέλαη Ϊηνκα. Σν πνζνζηφ απηφ εέλαη κεγαιχηεξν απφ ην πνζνζηφ αχμεζεο ηνπ ζπλφινπ ησλ ηξηψλ λνκψλ (2,76%) θαη κεγαιχηεξν επέζεο απφ ην πνζνζηφ αχμεζεο ηνπ ζπλφινπ ηεο ρψξαο (5,33%) θαηϊ ηελ έδηα δεθαεηέα. (ΤΠΔΥΧΓΔ,2004,.ζ.188) 84

87 ΑλαιπηηθΪ, ε εγγχο πεξηνρά κειϋηεο, ε νπνέα εμεηϊδεηαη ζηελ παξνχζα κειϋηε, απνηειεέηαη απφ ηνπο εμάο Ο.Σ.Α.: Ο.Σ.Α. ΔΞΔΛΗΞΖ ΠΛΖΘΤΜΟΤ ΜΔΣΑΒΟΛΖ ΠΛΖΘΤΜΟΤ Μ.Δ.Ρ.Μ.% Γ. Ακθηινρίαο ,56 1,63-0,16 0,16 Κ. Αγ. ΝηθνιΪνπ ,78-12,67-21,21-1,35 Κ. ΑλνημηΪηηθνπ ,00 15,45 0,00 1,45 Κ. Βφληηζαο ,73 13,48 0,56 1,27 Κ. Λνπηξνχ ,50 9,85 0,82 0,94 Κ. Μεληδένπ ,29 16,91-0,86 1,57 χλνιν Πεξηνρ. Ν.Αηη/λέαο ,44 8,25-2,26 0,80 ύλνιν Ν. Αηη/λίαο ,03 3,83-0,41 0,38 Γ. Αξηαίσλ ,60 6,41-0,26 0,62 Κ. Αγ. Παξαζθεπάο ,42-3,47-0,56-0,35 Κ. Αγ. ππξέδσλα ,64 1,45-0,90 0,14 Κ. ΑθξνπνηακηΪο ,19 18,40-0,85 1,70 Κ. ΑλΫδεο ,50-6,31-0,36-0,65 Κ. Βέγιαο ,93-14,04-1,60-1,50 Κ. Καινγεξηθνχ ,06 0,55 0,68 0,05 Κ. Κεξακαηψλ ,08 26,35-0,42 2,37 Κ. ΚνκκΫλνπ ,24 24,96-0,75 2,25 Κ. Κνκπνηένπ ,16 9,89-0,42 0,95 Κ. Κσζηαθηψλ ,05 30,04 0,59 2,66 Κ. Κνξσλεζέαο ,30 57,94 1,52 4,68 Κ. Λνπηξνηφπνπ ,41-5,41-0,77-0,55 Κ. Νενρσξένπ ,06 41,50 0,68 3,53 Κ. Παρπ θαιϊκνπ ,08-1,28 1,68-0,13 Κ. Πνιχδξνζνπ ,87-0,37-0,92 Κ. ΡΪρεο ,87-1,54 0,28-0,15 Κ. ηξνγγπιάο ,83-11,72-8,06-1,24 Κ. πθεψλ ,10 1,38-0,63 0,14 Κ. Φαζνηνπένπ ,74 21,94-0,80 2,00 χλνιν πεξηνράο Ν. Άξηαο ,16 7,87-0,32 0,76 ύλνιν Ν. "Αξηαο ,13-1,66 0,21-0,17 Γ. Πξέβεδαο ,02 10,97 0,49 1,05 Κ. Λνχξνπ ,47 18,86 1,27 1,74 Κ. Μηραιηηζένπ ,60 3,73-0,37 0,37 Κ. ΝΫαο Κεξαζνχληνο ,95 6,58 0,95 0,64 Κ. Νεαο ακςνχληνο ,53 0,33 0,54 0,03 Κ. ΝΫαο ηλψπεο ,04 6,86 0,78 0,67 Κ. Νηθνπφιεσο ,11-4,61 2,43-0,47 Κ. ΠΫηξαο ,51 0,19-0,57 0,02 Κ. ηεθϊλεο ,99 3,66-1,50 0,36 Κ. ΦιΪκπνπξσλ ,02 12,42-1,27 1,18 Κ. Χξσπνχ ,02-0,36 5,33-0,04 χλνιν πεξηνράο Ν ,79 9,37 0,75 0,90 ΠξΫβεδαο ύλνιν Ν. Πξέβεδαο ,19 4,85-0,12 0,47 ΤΝΟΛΟ ΠΔΡΗΟΥΖ ,21 8,39-0,43 0,81 ΤΝΟΛΟ ΝΟΜΧΝ ,26 2,76-0,23 0,27 ΤΝΟΛΟ ΥΧΡΑ Πίλαθαο 1: Πιεζπζκηαθά ΔμΫιημε ζηνπο Ο.Σ.Α ηεο εγγχηεξεο πεξηνράο παξϋκβαζεο 11,08 5,33 1,06 0,52 Πεγή: ΔΠΜ «ΔμΫιημε πιεζπζκνχ Αζηηθψλ ΚΫληξσλ πεξηνράο ΜειΫηεο» ΠΗΝΑΚΑ Β ,2004, ζ. 191, ΔΤΔ 1971,1981,

88 Μέα αμηνζεκεέσηε παξαηάξεζε ζηνλ παξαθϊησ πέλαθα ε κεέσζε κε ηελ πϊξνδν ηνπ ρξφλνπ ησλ κηθξψλ ειηθηψλ ζηνπο λνκνχο ηεο κειϋηεο πνπ ηεέλνπλ ζηνλ ειιεληθφ κϋζν φξν δειαδά πηζηνπνηεέηαη θαη ζηελ πεξηνρά ην δάηεκα ηεο ππνγελλεηηθφηεηαο. ΟΜΑΓΔ ΖΛΗΚΗΧΝ Ν.ΑΡΣΑ Ν.ΠΡΔΒΔΕΑ Ν.ΑΗΣ/ΝΗΑ ΥΧΡΑ ,1 36,1 34, ,6 40,8 40, ,5 16,9 19, ,8 6,2 7,0 8 ΤΝΟΛΟ , ,1 32,2 32, ,6 38,8 39, ,2 19,7 19, ,1 9,3 10,0 10 ΎΝΟΛΟ 100,0 100,0 100, ,7 27,5 28,0 23, ,7 38,4 36,0 40, ,0 21,7 22,0 22, ,6 12,4 14,0 12,7 ΤΝΟΛΟ 100,0 100,0 100,0 100, ,7 20,5 21, ,2 40,1 40, ,2 25,0 23, ,9 14,4 14,4 13 ΤΝΟΛΟ 100, Πίλαθαο 2: «ΔμΫιημε ηεο ειηθηαθάο θαηαλνκάο ζε επέπεδν λνκψλ» Πεγή: ΔΠΜ, «ΔμΫιημε ηεο ειηθηαθάο θαηαλνκάο ζε επέπεδν λνκψλ» ΠΗΝΑΚΑ Β ,2004, ζ. 191, ΔΤΔ 1961, 1971,1981,1991 Ο Κφιπνο εέλαη Ϋλαο απφ ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο πγξνηφπνπο ηεο Δπξψπεο θαη κηα απφ ηηο πην πινχζηεο ζε εέδε πνπιηψλ πεξηνρϋο ηεο ΔιιΪδνο. Ζ κεγϊιε πνηθηιφηεηα νηθνηφπσλ πνπ παξνπζηϊδεη, επηηξϋπεη ηε δηαηάξεζε ζπαλέσλ εηδψλ ρισξέδαο θαη νξληζνπαλέδαο.. ΠαξνπζηΪδεη κεγϊιν εχξνο κεηαλαζηεπηηθάο 171 θαη ελδεκηθάο παλέδαο,πνιιϋο θνξϋο ζπϊληαο θαη απεηινχκελεο ππφ εμαθϊληζε. ηα πην γλσζηϊ ζπγθαηαιϋγνληαη o αξγπξνπειεθϊλνο (Pelecanus crispus), ε ιεπηνκχηα (Numenius tenuirostris) θαη ε βαιηφπαπηα (Aythya nyroca), πνπ απεηινχληαη παγθνζκέσο κε εμαθϊληζε. Έρεη παξαηεξεζεέ Ϋλαο εληππσζηαθϊ κεγϊινο αξηζκφο εηδψλ αξπαθηηθψλ πνπιηψλ, φπσο γεξϊθηα, θέξθνη, βαξβαθέλεο θαη αεηνέ. 171 Ο Ακβξαθηθφο Κφιπνο θηινμελεέ 102 εέδε πνπιηψλ ηα νπνέα Ϋξρνληαη ζηελ πεξηνρά (θαη) ηε ρεηκεξηλά πεξένδν. Μεηαμχ απηψλ θαη πϊπηεο θαη θαιαξέδεο θϊζε ρεηκψλα, κε κϋγηζην κϋζν φξν ηα Ϊηνκα ηνλ ΗαλνπΪξην. Πιεζπζκνέ νη νπνένη αληηπξνζσπεχνπλ ην 1/3 ησλ πνπιηψλ απηψλ ζηελ ΔιιΪδα Έηζη, νη κεγαιχηεξεο ζπγθεληξψζεηο πδξφβησλ πνπιηψλ ζηελ ΔιιΪδα θαηϊ ηε δηϊξθεηα ηνπ ρεηκψλα παξαηεξνχληαη ζηνλ Ακβξαθηθφ. (Υαλδξηλφο, 1996 ζην Τ.ΠΔ.ΥΧ.ΓΔ, 2004 «Δηδηθή Πεξηβαιινληηθή Μειέηε ηεο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρήο ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ» ζ. 118). 86

89 χκθσλα κε ηα δεδνκϋλα ηεο Δηδηθάο Πεξηβαιινληηθάο ΜειΫηεο ηεο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνράο ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ, απφ ηα 254 εέδε πηελψλ πνπ Ϋρνπλ παξαηεξεζεέ ζηελ πεξηνρά ηνπ Ακβξαθηθνχ, 188 εέδε απαληνχλ θαηϊ ηε δηϊξθεηα ησλ κεηαλαζηεπηηθψλ επνρψλ, 102 εέδε Ϋξρνληαη ζηελ πεξηνρά (θαη) ην ρεηκψλα, 78 εέδε απαληνχλ ζηελ πεξηνρά ζε φιε ηε δηϊξθεηα ηνπ Ϋηνπο, 153 εέδε θσιηϊδνπλ ά πηζαλφηαηα Ϋρνπλ θσιηϊζεη θαη 8 εέδε απαληνχλ αθαλφληζηα.(2004:117) Δπέζεο ζηνλ Ακβξαθηθφ θφιπν δνπλ θαη αλαπαξϊγνληαη πεξηζζφηεξα απφ 30 εέδε ςαξηψλ. ηα πην θεκηζκϋλα αιηεχκαηα ηνπ θφιπνπ πεξηιακβϊλεηαη Ϋλα εέδνο γαξέδαο, γλσζηά ζηελ πεξηνρά σο γϊκπαξε, αιιϊ θαη ε ζαξδειέηζα, ε γιψζζα θαη ε ζνππηϊ. Ο θφιπνο παξϊγεη επέζεο πϋληε εέδε θϋθαινπ, ιαβξϊθηα, ηζηπνχξεο θαη Ϊιια εθιεθηϊ ςϊξηα πνπ αιηεχνληαη θαη ζηηο ιηκλνζϊιαζζεο νη νπνέεο απνηεινχλ κέα απφ ηηο ζπνπδαηφηεξεο πινπηνπαξαγσγηθϋο πεγϋο ηνπ πγξνηνπηθνχ ζπκπιϋγκαηνο. 172 (Κατηαηδάο, 2010) Ιζηνξηθά ηνηρεία χκθσλα κε ηα αξραηνινγηθϊ επξάκαηα, θαηϊ ηε Νενιηζηθά Δπνρά ( π.υ.) ηδηαέηεξα αλεπηπγκϋλε άηαλ ε λαπηηιέα θαη νη αληαιιαθηηθϋο ζρϋζεηο. ΠνιπΪξηζκα εέλαη ηα κεγαιηζηθϊ θξνχξηα ηεο Μπθελατθάο Πεξηφδνπ (2.000 π.υ.) ηα νπνέα άηαλ ρηηζκϋλα δηϊζπαξηα ζε εκηνξεηλϋο ζϋζεηο πϊλσ ζε γθξεκνχο θαη δχζβαηεο πεξηνρϋο, κε ζθνπφ ηελ δηαζθϊιηζε ησλ ρεξζαέσλ κεηαθνξψλ. ΑπηΪ ζπλϋδεζαλ ηηο πφιεηο κεηαμχ ηνπο κε αζθαιεέο πιαθφζηξσηνπο δξφκνπο πηζαλφηαηα απφ θπιεηηθϋο νκϊδεο θπλεγψλ θαη θηελνηξφθσλ πνπ εγθαηϋιεηπαλ ηελ νξεηλά ελδνρψξα γηα λα εγθαηαζηαζνχλ πην θνληϊ ζηε ζϊιαζζα. ρεηηθϊ κε ηνλ ηδξπηά ηεο Ακβξαθέαο ππϊξρνπλ πνιιϋο εθδνρϋο πνπ δελ Ϋρνπλ μεθαζαξέζεη. 173 ΠΪλησο πϊλσ ζηα εξεέπηα ηεο, εέλαη ρηηζκϋλε ε ζεκεξηλά πφιε ηεο Άξηαο. Σν 625 π.υ. εγθαηαζηϊζεθαλ ζ απηάλ νη Κνξέλζηνη θαη ε πφιε, πνπ θηινμελνχζε ζπλνιηθϊ θαηνέθνπο, ειεχζεξνπο θαη δνχινπο, γλψξηζε ζεκαληηθά αλϊπηπμε. ΠαξΪιιεια,νη Κνξέλζηνη έδξπζαλ ζηνλ Ακβξαθηθφ θαη Ϊιιεο απνηθέεο φπσο ηελ ΖξΪθιεηα, ην Αλαθηφξηνλ θαη ην επέλεηφ ηνπ, ην Άθηην κε ηεξφ ηνπ Απφιισλα ηνπ ζενχ ηεο λαπζηπινΐαο. Πξνο ηηκάλ ηνπ Αθηένπ Απφιισλα, ηεινχληαλ θϊζε ρξφλν - ηνπιϊρηζηνλ απφ ηνλ 4ν π.υ. αηψλα αγψλεο πνπ νλνκϊδνληαλ Άθηηα. Σν 295 π.υ. επέ βαζηιεέαο Πχξξνπ, Ϋγηλε πξσηεχνπζα ηνπ θξϊηνπο ηνπ θαη ην 167 π.υ. ε πεξηνρά παξαδφζεθε ζηνπο Ρσκαένπο νη νπνένη θαηϋζηξεςαλ ηα κεγαιηζηθϊ θξνχξηα Σν 31 π.υ., κεηϊ απφ ηελ άηηα ηνπ Αλησλένπ θαη ηεο ΚιενπΪηξαο ζηε γλσζηά λαπκαρέα ηνπ Αθηένπ, ν Ρσκαένο απηνθξϊηνξαο Οθηαβηαλφο, Ϋρηηζε ζην ζηφκην ηνπ Ακβξαθηθνχ ηε Νηθφπνιε, ηα εξεέπηα ηεο νπνέαο ζψδνληαη κϋρξη ζάκεξα. Ζ λϋα πφιε απνξξφθεζε ηνλ πιεζπζκφ ηεο Ακβξαθέαο, ζπλδϋζεθε κε ηελ Δγλαηέα νδφ, απϋθηεζε κνλαδηθφ γηα ηα δεδνκϋλα ηεο επνράο πδξαγσγεέν, ην νπνέν κεηϋθεξε λεξφ ζηελ πφιε κε ζάξαγγα θαη αλνηρηφ αγσγφ απφ ηελ πεξηνρά Αγένπ Γεσξγένπ ΦηιηππηΪδαο θαη απϋθηεζε ζεκαληηθά δχλακε κε απνηϋιεζκα ε Ακβξαθέα λα θαηαξξεχζεη πιεζπζκηαθϊ. Ήδε απφ ην 12ν αηψλα εκθαλέδνληαη θαη νη Βελεηνέ, πξνζθϋξνληαο θέλεηξα ζηηο παξαζαιϊζζηεο "ρψξεο" γηα εληαηηθφηεξε εθκεηϊιιεπζε ησλ ηρζπνηξνθεέσλ. Έηζη ν Ακβξαθηθφο αξρέδεη λα εμειέζζεηαη ζ' Ϋλα απφ ηα κεγαιχηεξα εθκεηαιιεχζηκα ηρζπνηξνθεέα ηεο Μεζνγεένπ. ΜεηΪ ην 1449, ε Άξηα αλαπηχζζεηαη ηδηαέηεξα θαη ε Κφπξαηλα, γέλεηαη κεγϊιν ιηκϊλη απ' φπνπ εμϊγνληαη 172 Κατηαηδάο Φ.(2010, 7 Απγνχζηνπ),«Σν μεραζκϋλν ΑΔΠ ηεο θχζεο : Θεζαπξνέ NATURA», εθεκεξέδα «Διεπζεξνηππέα» εχξεζε ζην χκθσλα κε δηϊθνξεο εθδνρϋο, ην ηνπσλχκην νθεέιεηαη ζηνλ Άκβξαθα, γην ηνπ Θεζπξσηνχ ά ζηελ Ακβξαθέα θφξε ηνπ ΜειαλΫα ησλ Γξπφπσλ, ά ηνπ Απγεένπ ηεο 'Ζιηδαο, 87

90 θηελνηξνθηθϊ πξντφληα, δϋξκαηα θαη καιιέ γηα θϊπεο πξνο δηϊθνξεο ρψξεο ηεο Δπξψπεο. Απφ ηα ηϋιε ηνπ 15νπ αηψλα παξαηεξεέηαη Ϋληνλε λαππεγηθά δξαζηεξηφηεηα ζηελ ΠξΫβεδα θαη ζην ιηκϊλη ηεο αιαψξαο. Σνλ 17 ν αηψλα, νη ΠξεβεδΪλνη ππνδνπιψλνληαη ζηνπο Βελεηνχο θαη αλαγθϊδνληαη λα εγθαηαιεέςνπλ ηε κεηαπνέεζε. Σφηε δεκηνπξγνχληαη νη εθηεηακϋλνη ειαηψλεο ηεο θνληηλάο πεδηϊδαο θαη ηεο Κνξσλεζέαο. Σνλ 18ν αηψλα ε λαππάγεζε ζηνπο ηαξζαλϊδεο ηεο ΠξΫβεδαο μαλαγλσξέδεη Ϊλζεζε αθνχ ε αλϊγθε δηαθέλεζεο ησλ ηνπηθψλ πξντφλησλ (θηελνηξνθηθϊ εέδε, δαζηθϊ, παζηϊ ςϊξηα θαη ην πεξέθεκν ραβηϊξη ηνπ Ακβξαθηθνχ) απαηηνχζε ηε δεκηνπξγέα εκπνξηθνχ ζηφινπ. Έηζη ην 19ν αηψλα, ε ΠξΫβεδα γέλεηαη Ϋλα απφ ηα κεγαιχηεξα ιηκϊληα ηεο δπηηθάο Οζσκαληθάο Απηνθξαηνξέαο, ελψ ν Ακβξαθηθφο απφ κεζνξηαθφ ζεκεέν γέλεηαη θφκβνο. ηνλ πφιεκν ηνπ 1828 θαηϊ ησλ Σνχξθσλ, νη Έιιελεο θαηϋζηξεςαλ ηνλ ερζξηθφ ζηφιν ζηνλ Ακβξαθηθφ. Λέγν αξγφηεξα ζηε ζϋζε ηνπ ηνπξθηθνχ ζηαζκνχ ΚαξβαζαξΪο, ρηέζηεθε ζην κπρφ ηνπ Κφιπνπ ε Ακθηινρέα, ε νπνέα Ϋγηλε επέλεην ηνπ Αγξηλένπ θαη θϋληξν θαιιηϋξγεηαο θαπλνχ. Ζ Άξηα πξνζαξηάζεθε ζηελ ειεχζεξε ΔιιΪδα ην 1881 θαη ε ΠξΫβεδα ην ( ΤΠΔΥΧΓΔ, 2004 & Μαζνχξα,2008) Παξαγσγηθέο Γξαζηεξηόηεηεο Σν κεγαιχηεξν κϋξνο ηεο απαζρφιεζεο ζηελ πεξηνρά εμαζθαιέδεηαη απφ ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ πξσηνγελά ηνκϋα παξαγσγάο θαη θπξέσο απφ ηε γεσξγέα καδέ κε ηελ αιηεέα ηελ ηρζπνηξνθέα ηελ ρνηξνηξνθέα αιιϊ θαη πηελνηξνθέα, ελψ ην ππφινηπν απφ ηε βηνκεραλέα, ηελ παξνρά ππεξεζηψλ θαη ην ΚΑΛΛΗΔΡΓΔΗΑ ΠΔΡΗΟΥΖ ΜΔΛΔΣΖ ΝΟΜΟΗ ΠΔΡΗΟΥΖ εκπφξην. (ΔΠΠΔΡ,2000) ΔΚΣΑΖ ΠΟΟΣ ΔΚΣΑΖ Ο% Ο Ακβξαθηθφο Αξαβφζηηνο Ακηγάο θαη ζπγθ/λνο 29,4 9,50% 225,2 πεξηβϊιιεηαη απφ ηελ πην ζεκαληηθά ΒακβΪθη 14,7 4,80% 69,8 γεσξγηθά δψλε ΚηελνηξνθηθΪ θπηϊ γηα ζαλφ ρφξην 73,2 23,70% 322,4 ηεο Ζπεέξνπ, θ.ι.ηη ΠαηΪηεο (χλνιν) 6,7 2,20% 26,3 ΣνκΪηεο λσπάο θαηαλϊισζεο 4,3 1,40% 14,3 ΠνξηνθαιηΫο 51,6 16,70% 91,4 ΛεκνληΫο 4,1 1,30% 10,3 ΜαληαξηληΫο 4,5 1,50% 9,1 ΔιηΫο 53,3 17,20% 321,3 χλνιν θαιι/κσλ εθηϊζεσλ 309,2 78,20% 1.986,40 Πίλαθαο3: Κπξηφηεξεο θαιιηϋξγεηεο ζηελ επξχηεξε πεξηνρά κειϋηεο Πεγή: ΔΠΜ ηεο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνράο ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ, ΤΠΔΥΧΓΔ,2004, ε νπνέα θαηαιακβϊλεη Ϋθηαζε ζηξεκκϊησλ Οη πεδηλϋο εθηϊζεηο ηεο πεξηνράο βξέζθνληαη θαηϊ θχξην ιφγν ζηελ βφξεηα πιεπξϊ ηνπ θφιπνπ θαη θαηαιακβϊλνπλ κηα Ϋθηαζε ζηξεκκϊησλ. Οη γεσξγηθϋο εθηϊζεηο αξδεχνληαη ζε πνζνζηφ 54% θαη θηινμελνχλ θαιιηϋξγεηεο θπξέσο κε εζπεξηδνεηδά, αξαβφζηην, βξψζηκε ειηϊ, βακβϊθη, κεδηθά θαη παηϊηα ΒαξειΪ Μ. θ.α., 1996 «Πξφγξακκα νξηνζϋηεζεο πγξνβηφηνπσλ ζχκβαζεο Ramsar : Τγξνβηφηνπνο ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ «ΤΠΔΥΧΓΔ, Αζάλα ζην (επηκ.) Μαζνχξα Γ., 2008, «Ζ πξνζϋγγηζε ηνπ αιηεπηηθνχ απνζϋκαηνο ηεο γϊκπαξεο Melicertus Kerarhurus ζηνλ Ακβξαθηθφ Κφιπν. ΜνξθνινγηθΫο παξαηεξάζεηο» Πξφγξακκα Μεηαπηπρηαθψλ πνπδψλ «Βηψζηκε ΑλΪπηπμε», Καηεχζπλζε «Γηαρεέξηζε ΠεξηβΪιινληνο» Υαξνθφπεην Παλεπηζηάκην, Σκάκα Οηθνλνκέαο θαη Οηθνινγέαο ΔπηβιΫπσλ: Βαζέιεηνο ΓΫηζεο 88

91 Ο.Σ.Α. ΠΛΖΘΤΜ Ο ΠΑΡΑΓΧΓΗΚΟΗ ΣΟΜΔΗ ΚΑΣΑΝΟΜΖ (%) ΑΠΑΥ.ΑΝΑ Ο.Σ.Α. 1 ν/γελήο 2ν/γελήο 3ν/γελήο 1ν/γελήο 2ν/γελήο 3ν/γελήο Γ. Ακθηινρίαο ,2 9,4 36,5 Κ. Αγ. Νηθνιάνπ ,2 3,9 14,0 Κ. Αλνημηάηηθνπ ,2 0,9 4,9 Κ. Βόληηζαο ,1 16,7 30,2 Κ. Λνπηξνύ ,8 4,5 6,7 Κ. Μεληδίνπ ,8 1,5 9,8 ύλνιν Πεξηνρ ,4 7,8 20,9 Ν.Αηη/λίαο ύλνιν Ν. Αηη/λίαο ,0 6,9 14,1 0 Γ. Αξηαίσλ ,2 14,3 41,5 Κ. Αγ. Παξαζθεπήο ,3 0,8 6,9 Κ. Αγ. ππξίδσλα , ,6 Κ. Αθξνπνηακηάο ,4 1,3 9,3 Κ. Αλέδεο ί ,5 6,3 Κ. Βίγιαο ,9 5,8 6,3 Κ. Καινγεξηθνύ ,3 1,4 3,3 Κ. Κεξακαηώλ ,0 4,0 6,9 Κ. Κνκκέλνπ ,2 3,1 4,7 Κ. Κνκπνηίνπ ,0 5,0 4,0 Κ. Κσζηαθηώλ ,7 74,2 16,1 Κ. Κνξσλεζίαο ,6 0,6 1,8 Κ. Λνπηξνηόηηνπ ,6 2,4 0,0 Κ. Νενρσξίνπ ,9 1,9 6,2 Κ. Παρπθαιάκνπ ,6 3,6 1.8 Κ. Πνιύδξνζνπ ,1 3,4 4,5 Κ. Ράρεο ,0 18,0 0,0 Κ. ηξνγγπιήο ,3 4,7 0,0 Κ. πθεώλ ,7 2,3 2,0 Κ. Φαζνηνπίνπ ,2 14,3 9,5 ύλνιν πεξηνρήο Ν ,7 9,2 21,1 Άξηαο ύλνιν Ν. Άξηαο ,9 6,0 12,1 Γ. Πξέβεδαο ,8 13,2 45,0 Κ. Λνύξνπ ,7 9,8 17,5 Κ. Μηραιηηζίνπ , ,3 Κ. Νέαο Κεξαζνύληνο ,6 34,8 3.5 Κ. Νεαο ακςνύληνο ,1 21,7 12,2 Κ. Νέαο ηλώπεο ,2 3,7 8,1 Κ. Νηθνπόιεσο ,6 8,2 10,2 Κ. Πέηξαο ,1 9,2 5,6 Κ. ηεθάλεο ,1 5,6 9.3 Κ. Φιάκπνπξσλ ,8 13,4 1,8 Κ. Χξσπνύ ,9 1,9 5,1 ύλνιν πεξηνρήο Ν ,9 12,4 26,7 Πξέβεδαο ύλνιν Ν. Πξέβεδαο , ,2 ΤΝΟΛΟ ,201 70,5 10,3 19,2 ΠΔΡΗΟΥΖ ΤΝΟΛΟ ΝΟΜΧΝ ,7 7,1 14,2 Πεγά: ΔΠΜ, «Απαζρφιεζε ζηελ πεξηνρά κειϋηεο( )» ΠΗΝΑΚΑ Β ,2004, ζ. 191, ΔΤΔ 1961, 1971,1981,

92 Σν πνζνζηφ ηεο θχξηαο απαζρφιεζεο ησλ θαηνέθσλ ηεο πεξηνράο δειαδά ζηνλ πξσηνγελά ηνκϋα παξαγσγάο αγγέδεη ην 72%. Έρεη νξγαλσζεέ κηα ελεξγά θνηλσλέα, απφ αιηεέο, ηρζπϋκπνξνπο, ηρζπνθαιιηεξγεηϋο, θηελνηξφθνπο, αγξφηεο, ηρζπνιφγνπο, εξγαδφκελνπο ζηηο κνλϊδεο, Ϋκπνξνπο θαη θαηαζηεκαηϊξρεο, ε επηβέσζε ησλ νπνέσλ ζπλδϋεηαη Ϊκεζα κε ηε ζϊιαζζα ηνπ Ακβξαθηθνχ σο κνλαδηθά πεγά θϋξδνπο175. (ΦσηηΪδεο,2008) Ζ γεσξγηθά γε θαηϋρεηαη απφ ηδηψηεο θαη ρξεζηκνπνηεέηαη πξσηέζησο γηα κνλνεηεέο θαιιηϋξγεηεο, δελδξνθαιιηϋξγεηεο θαη ακπειψλεο ελψ ε γεσξγηθά παξαγσγά ραξαθηεξέδεηαη απφ εζπεξηδνεηδά (25%), ειαηνπαξαγσγά (16%), ηξηθχιιη 15 %, αξαβφζηηνο 13%. Δηδηθφηεξα ε δηαρεέξηζε ζε ηερληθφ επέπεδν ησλ θαιιηεξγεηψλ, ραξαθηεξέδεηαη απφ ζρεηηθϊ πςεινχ επηπϋδνπ κεραλνπνέεζε θαη απφ ηελ ρξάζε ηφλσλ ιηπαζκϊησλ θαη 300 ηφλσλ εληνκνθηφλσλ. ΜΫζα ζηελ γεσξγηθά πεξηνρά ππϊξρνπλ πνιιϋο κνλϊδεο εθηξνθάο δψσλ. Ζ ππφ εμϋηαζε πεξηνρά, παξνπζηϊδεη αμηφινγε παξαγσγά δσνθνκηθψλ πξντφλησλ σο απφξξνηα ηεο αμηφινγεο χπαξμεο δσηθνχ θεθαιαένπ. Ζ παξαγσγά δσηθνχ θεθαιαένπ απνηειεέ ηνλ δεχηεξν πην ζεκαληηθφ νηθνλνκηθφ ηνκϋα ζηελ πεξηνρά, κε ηα ζεκαληηθφηεξα πξντφληα λα ηα ζπληζηνχλ ηα ρνηξνεηδά θαη ηα πξνβαηνεηδά. ΚαηΪ ηε δηϊξθεηα ηεο ηειεπηαέαο δεθαεηέαο ηφζν ε ρξάζε ζχγρξνλεο ηερλνινγέαο ζηηο παξαγσγηθϋο κνλϊδεο φζν θαη ε ππνζηάξημε ηνπ θιϊδνπ απφ ηελ πνιηηεέα ζρεδφλ δηπιαζέαζε ηελ παξαγσγά ηδηαέηεξα ζην ρνηξηλφ θξϋαο. ( ΤΠΔΥΧΓΔ, 2004 & Μαζνχξα,2008) Ζ πεξηνρά κειϋηεο ζπγθεληξψλεη ην 62,7 %, 47,1% θαη 3,5 % ηεο ρνηξνηξνθέαο γηα ηνπο λνκνχο Άξηαο, ΠξΫβεδαο θαη Αηη/λέαο αληέζηνηρα θαη ην 4% πεξέπνπ ηεο ρψξαο. Αμέδεη λα ζεκεησζεέ φηη φπ ην 85% πεξέπνπ ηεο ρνηξνηξνθέαο ησλ Ν.Άξηαο θαη ΠξΫβεδαο εέλαη ζπγθεληξσκϋλν ζε ζηελά πεξηνρά ηνπ ρψξνπ κειϋηεο θαη ζπγθεθξηκϋλα ζηε ιεθϊλε ηνπ κϋζνπ θαη θϊησ ξνπ ηνπ πνηακνχ Λνχξνπ θαη ηεο πϋξημ πεξηνράο ησλ ιηκλνζαιαζζψλ ΡνδηΪο, ΣζνπθαιηΪ θαη Λνγαξνχ. (ΤΠΔΥΧΓΔ, 2004, ζ.169) Γηάγξακκα 4: Πνζνζηηαέα παξαγσγά δσνθνκηθψλ πξντφλησλ Πεγή: Μαζνχξα,2008, επεμεξγαζέα ζπγγξαθϋα ΝΟΜΟ ΑΡΗΘΜΟ ΜΟΝΑΓΧΝ ΥΟΗΡΟΜΖΣΔΡ Δ Άξηαο ΠξΫβεδαο Πίλαθαο 4: ΥνηξνηξνθηθΫο κνλϊδεο ζηελ επξχηεξε πεξηνρά κειϋηεο Πεγή: ΔΠΜ,«ΥνηξνηξνθηθΫο κνλϊδεο», Πέλαθαο Β «ΥνηξνηξνθηθΫο κνλϊδεο», ΤΠΔΥΧΓΔ, Αηησιναθαξλαλέαο ΦσηηΪδεο Η.( 2008, 4 Απξηιένπ) «Ακβξαθηθφο. Πνηφο θηαέεη πνπ πεζαέλεη;» Δθεκεξέδα Καζεκεξηλά, εχξεζε ζην : Ο βαζκφο εηάζηαο απαζρφιεζεο ζηνλ ηνκϋα απηφ εέλαη εμαηξεηηθϊ ρακειφο, ηεο ηϊμεο ησλ 160 εκεξνκηζζέσλ ην Ϋηνο θαη' Ϊηνκν ελεξγνχ πιεζπζκνχ. ηελ νηθνλνκέα ηεο επξχηεξεο πεξηνράο επηθξαηεέ ην εηζφδεκα απφ ηελ πξσηνγελά παξαγσγά ζε πνζνζηφ 65% ηνπ ζπλφινπ. 90

93 ΔΣΟΗ ΠΔΡΗΟΥΖ Γάια Κξέαο Σπξί Σπξί Μαιιηά Μέιη Απγά (ρηι. καιαθό ζθιεξό πξνβάησλ ηεκ.) 1 Πεξηνρή κειέηεο , , , ,50 78, ,60 9 Ννκνί πεξηνρήο Υώξα Πεξηνρή κειέηεο , , ,90 779,80 167,10 155, ,10 9 Ννκνί πεξηνρήο Υώξα Πίλαθαο 5: Κχξηα θηελνηξνθηθϊ πξνηφληα ζηελ ππφ εμϋηαζε πεξηνρά (ηφλνη) Πεγή: ΤΠΔΥΧΓΔ,2004 Πέλαθαο Β «Παξαγσγά βαζηθψλ θηελνηξνθηθψλ πξντφλησλ ζηελ πεξηνρά κειϋηεο ηνπο λνκνχο ηεο πεξηνράο θαη ηε ρψξα, εηψλ 1991 θαη 1993 (ηνλ.)», ΔΤΔ 1991, 1993 Οη αξδεπφκελεο εθηϊζεηο εμππεξεηνχληαη απφ Ϋλα αξδεπηηθφ θαη ζηξαγγηζηηθφ δέθηπν. Ζ ηξνθνδνζέα ηνπο γέλεηαη απφ ηα λεξϊ ηνπ ΑξΪρζνπ ηα νπνέα δηνρεηεχνληαη ζηα ζεκεέα δάηεζεο κε ρσκϊηηλεο δηψξπγεο. Όζν αθνξϊ ζηηο αιηεπηηθϋο δξαζηεξηφηεηεο, απηϋο αλαπηχζζνληαη εληφο ηνπ Κφιπνπ, ζηηο ιηκλνζϊιαζζεο θαη ζηα εζσηεξηθϊ χδαηα. Απφ ηε ξσκατθά πεξένδν ππάξραλ εληαηηθϋο ηρζπνθαιιηϋξγεηεο ζηηο ιηκλνζϊιαζζεο ηνπ θφιπνπ. Σν Ϊξρηζαλ νη πξψηεο πξνζπϊζεηεο γηα ηελ παξαγσγηθά αμηνπνέεζε ησλ ιηκλνζαιαζζψλ. ηηο αξρϋο ηνπ '80 Ϊξρηζε ε ζπζηεκαηηθά πξνζπϊζεηα αλϊπηπμεο ζηνπο ηνκεέο ηεο αιηεέαο θαη ησλ πδαηνθαιιηεξγεηψλ (Κατηαηδάο, 2010). Ο ηνκϋαο ηεο αιηεέαο Ϋρεη γηα ην Ννκφ ΠξΫβεδαο ηδηαέηεξε νηθνλνκηθά θαη θνηλσληθά ζεκαζέα, εμαζθαιέδνληαο ζϋζεηο εξγαζέαο θαη απνηειψληαο ζεκαληηθά ζπληζηψζα ηεο ηνπηθάο νηθνλνκέαο. Ζ Αιηεέα εζσηεξηθψλ γιπθψλ λεξψλ ιακβϊλεη ρψξα θπξέσο ζηνπο πνηακνχο Λνχξν θαη Αξαρζν θαη ζηηο ηϊθξνπο κε βαζηθφ αιέεπκα ηνλ θππξέλν θαη ηελ πϋζηξνθα. ΠξΫπεη λα ηνληζζεέ ην ζπκπϋξαζκα ησλ ζπληαθηψλ ηεο Δηδηθάο Πεξηβαιινληηθάο ΜειΫηεο γηα ηνλ Ακβξαθηθφ Κφιπν (ΤΠΔΥΧΓΔ, 2004) φηη ζηηο κειϋηεο πνπ Ϋρνπλ εθπνλεζεέ γηα ηελ θαηϊζηαζε ηνπ Ακβξαθηθνχ, νη αλαθνξϋο ζηελ αιηεέα δελ εέλαη πϊληνηε ζαθεέο ύλνιν ρώξαο Ν.Αηη/λίαο Ν.Άξηαο Ν.Πξέβεδαο Πίλαθαο 6: Γηαρξνληθά εμϋιημε αξηζκνχ απαζρνινπκϋλσλ ζηελ αιηεέα εζσηεξηθψλ πδϊησλ Πεγή: ΔΠΜ, «ΠΗΝΑΚΑ 45.3 Γηαρξνληθά εμϋιημε αξηζκνχ απαζρνινπκϋλσλ ζηελ αιηεέα εζσηεξηθψλ πδϊησλ», ΤΠΔΥΧΓΔ,

94 Οη επαγγεικαηηθϊ αζρνινχκελνη κε ηελ εθκεηϊιιεπζε ηρζπνηξνθεέσλ ζηνπο Ννκνχο Αηη/λέαο, Άξηαο θαη ΠξΫβεδαο ηελ πεξένδν παξνπζηϊδνληαη ζηνλ παξαθϊησ πέλαθα. ΜΗΘΧΣΖ ΤΝΔΣΑΗΡΗΜΟ ΗΥΘΤΟΣΡΟΦΔΗΟ Έθηαζε km 2 Μέιε Α.. Αιπθήο Κνκπνηίνπ Αξηαο Αγξίινο 1,5 12 Α.. Κνξσλεζίαο - Κνινγεξηθνύ. Λνγαξνύ 26,0 110 Α.. Βόληηζαο Μπξηάξη, Ρνύγα 0,70 22 Α.. Αγίνπ Νηθνιάνπ Βόληηζαο Κνθθάια, Βνπιθαξηά 10,8 12 Α.. Αλέδαο Καινγεξηθνύ- Κνξσλεζίαο Σζνπθαιηά - Ρνδηά 30,0 77 Α.. Νενρσξίνπ "Αγ. Γεκήηξηνο" Κόθηξα, Παιηνκπνύθα. 1,3 25 Α.. Πξέβεδαο Βαζύ, Γξίπνο, Λάζθαξα, 27,0 48 Μάδσκα, Πσγσλίηζα, Σζνπέιη, Λάθθνη, όγσλν. ύλνιν 97,3 306 Πίλαθαο 7: ηνηρεέα ηρζπνηξνθεέσλ ην Ϋηνο 1993 Πεγή: ΔΠΜ,2004, ΠΗΝΑΚΑ 46.4 «ΔθκεηΪιιεπζε εθηαηηθψλ ηρζπνηξνθεέσλ ην Ϋηνο 1993». ηνηρεέα ησλ κειεηεηψλ ΠξΫπεη λα ζεκεησζεέ φηη ν εθζπγρξνληζκφο ησλ εθηαηηθψλ ηρζπνηξνθεηψλ ησλ ιηκλνζαιαζζψλ ηνπ Ακβξαθηθνχ, ζπλεπϊγεηαη δξαζηηθά κεέσζε ησλ απαζρνινπκϋλσλ. Ζ κεέσζε απηά εθηηκϊηαη ζε πνζνζηφ 80 % ηνπ ζεκεξηλνχ αξηζκνχ ησλ ζπλεηαέξσλ, δηφηη αλ εθζπγρξνληζζνχλ ηα ηρζπνηξνθεέα, αξθνχλ εξγαδφκελνη γηα ηε ιεηηνπξγέα ηνπο, Ϋλαληη ησλ 306 αηφκσλ πνπ ζάκεξα εκθαλέδνληαη σο εξγαδφκελνη ζ' απηϊ.( ΤΠΔΥΧΓΔ, 2004) Ο.Σ.Α. Δπαγ/ηίεο Αιηεύκαηα Αιηείο Πέζηξνθεο Κππξίλνη Τθάικπξσλ Άιια ύλνιν Γ.ΑΜΦΗΛΟΥΗΑ Γ.ΒΟΝΗΣΑ Κ.Α γ. Νηθνιάνπ Κ,Αλνημηάηηθνπ Κ.Λνπηξνύ Κ.Μεληδίνπ ύλνιν Ν.Αηη/λίαο ύλζεζε παξαγσγήο (%) ,00 100,00 Γ.ΑΡΣΑΗΧΝ Κ.Αγ. Παξαζθεπήο Κ.Αγ.ππξίδσλα «.Αθξνπνηακηάο Κ.Αλέδαο Κ.Βίγιαο Κ. Καινγεξηθνύ , Κ.Κεξακαηώλ Κ. Κνκκέλνπ Κ.Κνκπνηίνπ Κ.Κνξσλεζίαο Κ.Κσζηαθηώλ Κ.Λνπηξόηνπνπ Κ.Νενρσξίνπ Κ.Παρπθάιακνπ Κ. Πνιύδξνζνπ Κ,Ράρεο Κ.ηξνγγύιεο Κ.πθεώλ Κ.Φαζνηνπίνπ ύλνιν Ν/Αξηαο

95 ύλζεζε παξαγσγήο (%) 0,12 0,12 58,15 41,61 100,00 Γ.ΠΡΔΒΔΕΑ Κ,Λνύξνπ Κ.Μηρζιηηζίνπ Κ. Ν. Κεξαζνύληνο Κ.Ν.ακςνύληαο Πεγή: ΔΠΜ, «Αιηεέα εζσηεξηθψλ πδϊησλ ζηνπο Ο.Σ.Α. ηνπ Ακβξαθηθνχ θφιπνπ ην Ϋηνο 1991» (αιηεχκαηα ζε kg), ΠΗΝΑΚΑ 45.4, ΤΠΔΥΧΓΔ, 2004 Λφγσ ησλ παιηξξνηαθψλ ξεπκϊησλ πνπ θπξηαξρνχλ ζηελ πεξηνρά θαη ηεο χπαξμεο Ϊθζνλσλ ζξεπηηθψλ νπζηψλ, ν Ακβξαθηθφο πξνζειθχεη ςϊξηα απφ ην Ηφλην πϋιαγνο, ηα νπνέα κπνξνχλ λα δηαβηψλνπλ κϋζα ζε απηφλ θαη ζπλεπψο νη ιηκλνζϊιαζζεο ηεο πεξηνράο ιεηηνπξγνχλ σο θπζηθϊ ηρζπνηξνθεέα, φπνπ νπζηαζηηθϊ γέλεηαη εθκεηϊιιεπζε ηεο αλφδνπ θαη θαζφδνπ ησλ ςαξηψλ απφ ηε ζϊιαζζα ζηα εζσηεξηθϊ λεξϊ θαη αληέζεηα 176. ηα βαζηθφηεξα εκπνξηθϊ πξντφληα ηεο ηνπηθάο αιηεέαο ζπγθαηαιϋγνληαη ε γϊκπαξε, ην ιαβξϊθη, ε ηζηπνχξα, ηα ρϋιηα, κπαξκπνχληα, θνπηζνκνχξα, ζνππηϊ, ζαξδϋια θαη γαχξνο. Σα εέδε πνπ παξνπζηϊδνπλ ηε κεγαιχηεξε αθζνλέα εέλαη νη ζαξδϋιεο θαη ν γαχξνο, θαζφιε ηε δηϊξθεηα ηνπ Ϋηνπο. ( Μαζνχξα, 2008, ζ.31) Γεπηεξνγελήο & Σξηηνγελήο Σνκέαο ρεηηθϊ κε ηελ κεηαπνηεηηθά δξαζηεξηφηεηα. ζηελ πεξηνρά κειϋηεο πθέζηαηαη θπξέσο ε επεμεξγαζέα αγξνηηθψλ πξντφλησλ θπηηθάο ά δσηθάο πξνϋιεπζεο (ηξφθηκα, θισζηνυθαληνπξγέα, μχιν), θαη ε βηνηερλέα ζηνπο θιϊδνπο Ϋλδπζεο, κεηαιιηθψλ νξπθηψλ θ.ιπ. πνπ θαιχπηνπλ πξσηέζησο ηηο αλϊγθεο ηεο ηνπηθάο αγνξϊο. Υαξαθηεξηζηηθφ ηεο κεηαπνέεζεο ζηελ πεξηνρά εέλαη ε ρξάζε αλεηδέθεπηεο εξγαζέαο θαη ε ζπκκεηνρά ηεο ζε θιϊδνπο πνπ δελ απαηηνχλ πςειά ηερλνινγέα Οη κεηαπνηεηηθϋο κνλϊδεο ηεο πεξηνράο κπνξνχλ λα ραξαθηεξηζζνχλ σο απιϊ βηνηερληθϊ εξγαζηάξηα νηθνγελεηαθνχ ηχπνπ κε ην 91,4% ησλ νπνέσλ λα απαζρνιεέ θϊησ απφ 5 Ϊηνκα. 177 Αληηθεέκελν ηεο κεηαπνηεηηθάο δξαζηεξηφηεηαο ζηελ πεξηνρά κειϋηεο εέλαη θπξέσο ε επεμεξγαζέα αγξνηηθψλ πξντφλησλ θπηηθάο ά δσηθάο πξνϋιεπζεο (ηξφθηκα, θισζηνυθαληνπξγέα, μχιν), θαη ε βηνηερλέα ζηνπο θιϊδνπο Ϋλδπζεο, κεηαιιηθψλ νξπθηψλ θ.ιπ. πνπ θαιχπηνπλ πξσηέζησο ηηο αλϊγθεο ηεο ηνπηθάο αγνξϊο. Υαξαθηεξηζηηθφ ηεο κεηαπνέεζεο ζηελ πεξηνρά εέλαη ε ρξάζε αλεηδέθεπηεο εξγαζέαο θαη ε ζπκκεηνρά ηεο ζε θιϊδνπο πνπ δελ απαηηνχλ πςειά ηερλνινγέα.(τπδυχγδ, 2004, ζ.181). Ζ χπαξμε κνλϊδσλ κεηαπνέεζεο αγξνηηθψλ πξντφλησλ εέλαη πεξηνξηζκϋλε (θνλζεξβνπνηεέα - ζπζθεπαζηάξηα ειηψλ- ειαηνηξηβεέα θιπ. ). ηελ πεξηνρά ηεο Ακθηινρέαο ππϊξρνπλ δπν εγθαηαζηϊζεηο παξαιαβάο, απνζάθεπζεο θαη δηαλνκάο πγξψλ θαπζέκσλ (Shell θαη ΔΚΟ) ελψ ζηελ πεξηνρά ηνπ Αθηένπ βξέζθνληαη ν θξαηηθφο αεξνιηκϋλαο ηεο πεξηνράο θαη ε ππνζαιϊζζηα ζάξαγγα πνπ ελψλεη ηνλ λνκφ Αηησιναθαξλαλέαο κε ηνλ λνκφ ΠξεβΫδεο. 176 Σελ Ϊλνημε θϊζε ρξφλνπ, πνπ ηα λεξϊ ησλ ιηκλνζαιαζζψλ θηλνχληαη πξνο ηε ΘΪιαζζα, πνιιϊ εέδε ςαξηψλ θαη ηδηαέηεξα ν γφλνο απφ θεθϊινπο, ηζηπνχξεο, ρϋιηα θιπ., θηλνχληαη αληέζεηα πξνο ην ξεχκα θαη κπαέλνπλ ζηηο ιηκλνζϊιαζζεο ζε αλαδάηεζε θαιχηεξνπ πεξηβϊιινληνο απφ Ϊπνςε ζεξκνθξαζέαο, αικπξφηεηαο, ηξνθάο. Ζ ιηκλνζϊιαζζα, Ϋηζη, ιεηηνπξγεέ ζαλ θπζηθφ ηρζπνηξνθεέν. Σν θζηλφπσξν ηα ςϊξηα πνπ εέλαη Ϋηνηκα γηα αλαπαξαγσγά θηλνχληαη αληέζεηα πξνο ην ξεχκα ηεο παιέξξνηαο, θαηεβαέλνπλ πξνο ηε ζϊιαζζα θαη ζπιιακβϊλνληαη ζηηο ζπιιεπηηθϋο εγθαηαζηϊζεηο πνπ νη ςαξϊδεο Ϋρνπλ ηνπνζεηάζεη ζηα δηϊθνξα ζηφκηα επηθνηλσλέαο 177 ΠεληαεηΫο πξφγξακκα, Ακβξαθηθνχ ΚΔΠΔ 1987 ζην ΤΠΔΥΧΓΔ, 2004, ζ

96 Γηάγξακκα 5 χκθσλα κε ζηνηρεέα ηεο Δηδηθάο Πεξηβαιινληηθάο ΜειΫηεο (ΤΠΔΥΧΓΔ,2004) ν ηξηηνγελάο ηνκϋαο απαζρνιεέ ζπλνιηθϊ Ϊηνκα ά πνζνζηφ 22,6% ηελ απαζρνινπκϋλσλ ζηελ πεξηνρά κειϋηεο. Σν πνζνζηφ απηφ εέλαη πςειφηεξν απφ ην αληέζηνηρν πνζνζηφ ησλ απαζρνινπκϋλσλ ζηνλ ηξηηνγελά ηνκϋα ζην ζχλνιν ησλ 3 λνκψλ πνπ εέλαη 14,2%, δεδνκϋλνπ φηη ε πεξηνρά κειϋηεο πεξηιακβϊλεη ηηο Ϋδξεο ησλ Ννκψλ ΠξΫβεδαο θαη Άξηαο κε πςειφηεξα πνζνζηϊ ηξηηνγελνχο απαζρφιεζεο ζε ζρϋζε κε ην ζχλνιν ησλ λνκψλ. Γηάγξακκα 5: απαζρφιεζε % ζηνλ ηξηηνγελά ηνκϋα γηα ηα ηκάκαηα ησλ ηξηψλ Ννκψλ ηεο εγγχο πεξηνράο Πεγή: ΔΠΜ,2004,ζηνηρεέα ησλ κειεηεηψλ ην θιϊδν ηνπ εκπνξένπ θπξηαξρνχλ νη πνιιϋο κηθξϋο κνλϊδεο νηθνγελεηαθνχ ηχπνπ. ηελ πεξηνρά κειϋηεο, ε αληηζηνηρέα θαηαζηεκϊησλ πνπ δηαθηλνχλ ρνλδξηθψο ά ιηαληθψο θαηαλαισηηθϊ αγαζϊ πξνο ηνλ εμππεξεηνχκελν πιεζπζκφ, εέλαη 17 θαηαζηάκαηα αλϊ θαηνέθνπο Γηαπηζηψλεηαη ζηνλ παξαθϊησ πέλαθα ε κεγϊιε απαζρφιεζε ζηνλ ηνκϋα ηνπ ηνπξηζκνχ ζηνλ νπνέν ιφγσ ηεο πνιπκνξθέαο ηνπ ηνπένπ, ηνπ πεξηβαιινληηθνχ ελδηαθϋξνληνο θαη ηεο αηζζεηηθάο ηδηαηηεξφηεηαο ππϊξρνπλ κεγϊιεο πξννπηηθϋο. Θεσξεέηαη φηη ζηηο ππφ εμϋηαζε πεξηνρϋο κπνξεέ λα αλαπηπρζνχλ ελαιιαθηηθϋο κνξθϋο πνπ ζα επηκεθχλνπλ ηελ ηνπξηζηηθά πεξένδν θαη ζα δψζνπλ δηϋμνδν ζηνπο θαηνέθνπο. O.T.A. ΟΡΤΥΔΗΑ ΒΗΟΜ. ΖΛΔΚΣΡΗΜΟ TOYP. ΜΔΣΑΦΟΡΔ ΣΡΑΠΔ ΕΔ (1) BIOTEX. (2-3) (4) ΔΜΠ. (6) (7) (8) Γ. Ακθηινρίαο Κ. Αγ. Νηθνιάνπ Κ. Αλνημηάηηθνπ π 0 Κ. Βόληηζαο Κ. Λνπηξνύ Κ. Μεληδίνπ ' ύλνιν Πεξηνρ. Ν.Αηη/λίαο ύλνιν Ν. ΑηηΜαο Γ. Αξηα!σλ Κ. Αγ. Παξαζθεπήο Κ. Αγ. ππξίδσλα Κ. Αθξνπνηακηάο Κ. Αλέδηθ Κ. Βίγιαο Κ. Καινγεξηθνύ α Κ. Κεξακαηώλ Κ. Κνκκέλνπ Κ. Κνκηηνηίνπ Κ. Κσζηαθηώλ Κ. Κνξσλεζίαο

97 Κ. Λνπηξνηόπνπ Κ. ΝεαρσξΗνπ Κ. Παρπθαιάκνπ Κ. Πνιύδξνζνπ Κ. Ράρεο Κ. ηξνγγπιήο Κ. ί/θεώλ Κ. Φαζνηνηηίνπ ύλνιν πεξηνρήο Ν. Άξηαο ύλνιν Ν. Άξηνο Γ. Πξέβεδαο Κ. Λνύξνπ Κ. Μηραιηηζίνπ Κ. Νέαο Κεξαζνύληνο Κ. Νεαο ακςνύληνο Κ. Νέαο ηλώπεο Κ. Νηθνπόιεσο Κ. Πέηξαο Κ. ηεθάλεο Κ, Φιάκπνπξσλ Κ. Χξσπνύ ύλνιν πεξηνρήο Ν Πξέβεδαο ύλνιν Ν. Πξέβεδαο ΤΝΟΛΟ ΠΔΡΗΟΥΖ 68 2, ΤΝΟΛΟ ΝΟΜΧΝ Πτλαθαο 8: Αξηζκφο απαζρνινπκϋλσλ ζην δεπηεξνγελά θαη ηξηηνγελά ηνκϋα (1988) Πεγή: ΔΠΜ,2004, Πέλαθαο «Αξηζκφο απαζρνινπκϋλσλ ζην δεπηεξνγελά θαη ηξηηνγελά ηνκϋα (1988)» πεξηνρή αθίμεηο δηαλπθηεξεύζεηο ζπλνιηθή κέζε δηάξθεηα παξακνλήο εκεδαπνί αιινδαπνί εκεδαπνί αιινδαπνί πιεξόηεηα ζπλόινπ Ν. Πξέβεδαο 43, ,20 36,60 Ν. Αηη/λίαο ,92 33,70 Ν. Άξηαο ,31 52,92 Πίλαθαο 9: Κέλεζε Δπηζθεπηψλ γηα 1991 γηα ην ζχλνιν ησλ θαηαιπκϊησλ Πεγή: ΔΠΜ,2004, ΠΗΝΑΚΑ 6 «Κέλεζε Δπηζθεπηψλ γηα 1991 γηα ην ζχλνιν ησλ θαηαιπκϊησλ, ζηνηρεέα απφ ε.ν.η ην ζπλνιηθφ νδηθφ δέθηπν ηεο ππφ εμϋηαζε πεξηνράο, ε θχξηα νδηθά αξηεξέα ζπλδϋεη ηελ Αζάλα κε ηα ΗσΪλληλα αιιϊ θαη ηελ Ζγνπκελέηζα ηεο νπνέαο ην ιηκϊλη παξϋρεη ηαθηηθά θαινθαηξηλά ζχλδεζε κε ηελ Ηηαιέα. Δπέζεο νη ζαιϊζζηεο νδνέ εέλαη ηδηαηηϋξσο ζεκαληηθϋο γηαηέ ζπλδϋνπλ ηελ ελδνρψξα βφξεηα κε ηελ ΚΫξθπξα θαη λφηηα κε ηελ ΛεπθΪδα θαζψο θαη κε ηα ζεκεέα ειϋγρνπ ησλ ειιεληθψλ ζπλφξσλ κε ηελ Αιβαλέα θαη ηελ ΠΓΓΜ. Ζ ζχλδεζε ηεο πεξηνράο κε ην νδηθφ δέθηπν ηεο ρψξαο γέλεηαη κε ηελ Δζληθά νδφ Αληέξξηνπ - Ησαλλέλσλ. ΠεξηκεηξηθΪ ηνπ Ακβξαθηθνχ ππϊξρεη αζθαιηνζηξσκϋλν νδηθφ δέθηπν πνπ εθηεέλεηαη ζηηο λεζέδεο Κνξσλεζέα θαη αιαψξα. Ζ δηϋιεπζε ηνπ ζηελνχ ηεο ΠξΫβεδαο γέλεηαη κε κηθξϊ νρεκαηαγσγϊ ζθϊθε. Γηα ην ζθνπφ απηφ Ϋρεη δηαλνηρηεέ πθαιαχιαθαο κάθνπο 2,67 m θαη πιϊηνπο 55 m. ηελ πεξηνρά ππϊξρνπλ 4 ιηκϊληα: ηεο ΠξΫβεδαο, Βφληηζαο, Μεληδένπ θαη Ακθηινρέαο θαη αεξνδξφκην ζην Άθηην. 95

98 ηνλ πνηακφ Λνχξν, ζηε ζϋζε ΠαληΪλαζζα Ϋρεη θαηαζθεπαζηεέ θξϊγκα, φπνπ ιεηηνπξγεέ πδξνειεθηξηθφο ζηαζκφο ηζρχνο 300 MW. ηνλ πνηακφ Άξαρζν, ζηε ΘΫζε "ΠνπξλΪξη" Ϋρεη θαηαζθεπαζζεέ κεγϊιν θξϊγκα ελαπνζάθεπζεο γηα παξαγσγά ειεθηξηθάο ελϋξγεηαο θαη Ϊξδεπζε ηεο επξχηεξεο πεξηνράο, ηζρχνο 300 MW. Ζ επξχηεξε πεξηνρά κειϋηεο παξνπζηϊδεη εγγεηνβειηησηηθϊ Ϋξγα, κε ηα ζεκαληηθφηεξα λα εκθαλέδνληαη ζηελ πεδηϊδα ηεο Άξηαο φπσο αληηπιεκκπξηθάο πξνζηαζέαο, απνζηξαγγηζηηθϊ θαη απνρεηεπηηθϊ, ηα αξδεπηηθϊ, ζπγθαηαιϋγνληαη ηα θξϊγκαηα εθηξνπάο Άξαρζνπ θαη Λνχξνπ, αληιηνζηϊζηα Ϊξδεπζεο, αξδεπηηθϊ δέθηπα απφ ρσκϊηηλεο θπξέσο δηψξπγεο ζηελ πεδηϊδα Άξηαο θαη επελδπκϋλεο δηψξπγεο ζηελ πεξηνρά ΛΪκαξεο Καζεζηώο πξνζηαζίαο Γηα ηε ζπλνιηθά ππφ εμϋηαζε πεξηνρά ηνπ πγξνηνπηθνχ ζπζηάκαηνο ηνπ Ακβξαθηθνχ ηζρχνπλ νη ζεκαληηθφηεξεο πεξηβαιινληηθϋο ξπζκέζεηο ηνπ Γηεζλνχο θαη Κνηλνηηθνχ Γηθαένπ, νξέδνληαο ηελ σο πεξηνρά ππφ θαζεζηψο πξνζηαζέαο. ( ΤΠΔΥΧΓΔ, 2004, ζ.119 & Μαζνχξα,2008, ζ.35) Αλαιπηηθφηεξα, o ε χκβαζε Ramsar γηα ηελ Ϋληαμε ηνπ πγξνβηφηνπνπ ηνπ Ακβξαθηθνχ θφιπνπ ζηνλ θαηϊινγν Ramsar (3GR009). o ε Κνηλνηηθά Οδεγέα 79/409 «γηα ηε δηαηάξεζε ησλ αγξέσλ πνπιηψλ», γηα ηνλ νξηζκφ Εψλεο Δηδηθάο Πξνζηαζέαο (S.P.A.). o o θαη γηα ηελ Ϋληαμε ζην Γέθηπν Natura (Ακβξαθηθφο θφιπνο, ΛηκλνζΪιαζζα ΚαηΪθνπξθν θαη Κνξαθνλάζηα (GR ) o ε Κνηλνηηθά Οδεγέα 79/409 σο Δηδηθά Εψλε Γηαηάξεζεο (SCI) ( Ακβξαθηθφο Κφιπνο, ην ΓΫιηα ηνπ Λνχξνπ θαη ΑξΪρζνπ, GR ) o Καηαθχγην Άγξηαο Εσάο (ΛηκλνζΪιαζζα Σζνπθαιηφ θαη ΒΪιηνο ΡνδηΪο) o ε πλζάθε ηεο Βαξθειψλεο γηα ηηο εηδηθϊ Πξνζηαηεπφκελεο ΜεζνγεηαθΫο ΠεξηνρΫο (SPA), ζπκθσλϊ κε ην Πξσηφθνιιν o Οη πκβϊζεηο ηεο ΒΫξλεο «γηα ηε δηαηάξεζε ησλ κεηαλαζηεπηηθψλ εηδψλ αγξέσλ εηδψλ δψσλ» θαη ηεο Βφλλεο «γηα ηελ ηε δηαηάξεζε ησλ απνδεκεηηθψλ εηδψλ ηεο Ϊγξηαο παλέδαο» o H Kνηλνηηθά Οδεγέα 91/27EK γηα ηελ επεμεξγαζέα αζηηθψλ ιπκϊησλ o Ζ Κνηλνηηθά Οδεγέα 91/676/ΔΚ γηα ηε ληηξνξχπαλζε γεσξγηθάο πξνϋιεπζεο. Ιζηνξηθφ Γηαρείξηζεο Οη ζεζκηθϋο αδπλακέεο θαη ειιεέςεηο Ϊξρηζαλ λα θαέλνληαη απφ ηηο πξψηεο πξνζπϊζεηεο λνκνζεηηθάο πξνζηαζέαο ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ. πγθεθξηκϋλα ηνλ ΦιεβΪξε ηνπ 1985 ην λϋν ρεδέν πξνγξακκαηηθάο ζχκβαζεο αλϊπηπμεο θαη πξνζηαζέαο Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ ζεσξάζεθε απφ ηελ Σνπηθά Απηνδηνέθεζε αζαθϋο θαζψο παξνπζηϊδε απιά θαηαγξαθά ησλ δξϊζεσλ ζηηο νπνέεο πεξηιακβϊλνληαη θαη θαηαζθεπϋο κεγαιεπάβνισλ Ϋξγσλ. Γελ πξνβιεπφηαλ θαλϋλα ζρεηηθφ κε ηελ πξνζηαζέα ηνπ Κφιπνπ Ϋξγν, ε νπνέα απνηειεέ θαη ηνλ πξσηεχνληα ζθνπφ παξϋκβαζεο, αιιϊ αληηζϋησο πξνηεέλνληαλ Ϋξγα ηνπξηζηηθάο αλϊπηπμεο. Διιεέςεηο επηζεκϊλζεθαλ επέζεο ζε ζρϋζε κε ηελ απνπζέα παξαγσγηθψλ επελδχζεσλ γηα ηελ αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο θαη ηελ Ϋιιεηςε κϋξηκλαο γηα νπζηαζηηθά πξνζηαζέα φπσο π.ρ ηελ πξφβιεςε Ϋξγσλ βηνινγηθνχ θαζαξηζκνχ Απφζπαζκα, 1985 ΦιεβΪξεο 1985, «Νέν ζρέδην πξνγξακκαηηθήο ζχκβαζεο αλάπηπμεο θαη πξνζηαζίαο Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ» Γάκνο ΠξΫβεδαο, Αξηζ.ΘΫκαηνο: 23Αξηζ.Απφθαζεο :294/2000 & απφζπαζκα, ΜΪξηηνο 1985, «Πξνγξακκαηηθήο χκβαζεο αλάπηπμεο θαη αμηνπνίεζεο Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ» Γάκνο ΠξΫβεδαο, Αξηζ.ΘΫκαηνο: 23Αξηζ.Απφθαζεο :294/

99 άκεξα, ε πεξηνρά πνπ πεξηιακβϊλεη ηηο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο ηνπ Γηθηχνπ Natura 2000, (δειαδά ε Δηδηθά Εψλε Γηαηάξεζεο (SCI) GR θαη ε Εψλε Δηδηθάο Πξνζηαζέαο (SPA) θαη βξέζθεηαη εληφο ηεο πεξηνράο SCI, GR ), ραξαθηεξέζζεθε σο «Δζληθφ ΠΪξθν Τγξνηφπσλ Ακβξαθηθνχ» κε ηελ ΚΤΑ ΦΔΚ Γ 477/3L «γηα ηελ πξνζηαζέα, δηαηάξεζε θαη δηαρεέξηζε ηεο θχζεσο θαη ηνπ ηνπένπ ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ, σο θπζηθάο θιεξνλνκηϊο θαη πνιχηηκνπ θπζηθνχ πφξνπ». Σν Δζληθφ ΠΪξθν Ϋρεη Ϋθηαζε πεξέπνπ ηεηξ. ρηι.,πεξηιακβϊλνληαο ηα 250 απφ 405 Km 2 ηνπ θφιπνπ πεξηιακβϊλνληαο φιε ηελ παξϊθηηα δψλε, ην δϋιηα ησλ πνηακψλ, ηνπο νηθνηφπνπο ηδηαέηεξεο ζεκαζέαο πϋξημ ηεο ιηκλνζϊιαζζαο, ηηο λεζέδεο ηνπ θφιπνπ θαη ην ηκάκα ηεο πδϊηηλεο δψλεο. (ΛνπθΪο, 2008 & Μαζνχξα, 2008) ΜεηΪ απφ δηαδηθαζέεο ρξφλσλ (απφ ηελ δεθαεηέα ηνπ 1980 πνπ θαηνρπξψζεθε ε ζπλζάθε Ramsar), ην 2008 ζε εθαξκνγά ησλ δηαηϊμεσλ ηεο ζχκβαζεο Ramsar, ζεζκνζεηεέηαη ν θφιπνο σο Δζληθφ ΠΪξθν, πξϊμε πνπ ζεσξάζεθε σο ε κνλαδηθά ιχζε γηα ηελ αλαηξνπά ηεο πξνβιεκαηηθάο θαηϊζηαζεο θαη γέλεηαη ε νξηνζϋηεζε ησλ δσλψλ πξνζηαζέαο, ν θαζνξηζκφο ρξάζεσλ γεο, νξέδνληαη απαγνξεχζεηο θαη πεξηνξηζκνέ θαη νη αξκνδηφηεηεο ηνπ ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο. Ζ δσλνπνέεζε αθνξϊ ζηελ δηακφξθσζε ηξηψλ Εσλψλ πξνζηαζέαο: ηε Εψλε Α «πεξηνρά πξνζηαζέαο ηεο θχζεο» ε νπνέα νπζηαζηηθϊ απνηειεέ ηνλ ππξάλα πξνζηαζέαο κε ηηο ιηκλνζϊιαζζεο ηεο πεξηνράο, ηε Εψλε Β «πεξηνρά εηδηθψλ ξπζκέζεσλ» κε εηδηθϋο ξπζκέζεηο σο πξνζηαηεπηηθφο καλδχαο ηνπ ππξάλα, ηε Εψλε Α1 «πεξηνρά εηδηθάο δηαρεέξηζεο πδϊησλ», κϋζα ζηνλ ππξάλα κε ζπγθεθξηκϋλεο παξαγσγηθϋο δξαζηεξηφηεηεο θαη εηδηθϋο ξπζκέζεηο, θαη ε Εψλε «πεξηβαιινληηθνχ ειϋγρνπ» πνπ ζπληζηϊ ηελ επξχηεξε πεξηνρά παξϋκβαζεο σο ηελ πεξηθεξεηαθά δψλε πνπ πεξηιακβϊλεη νηθηζκνχο θαη πφιεηο ρσξέο ζεκαληηθϋο απαγνξεχζεηο. (Άξζξν 3 ηεο ΚΤΑ) ΛεπηνκεξΫζηεξα ηελ ΚΤΑ ηελ απνηεινχλ 7 Ϊξζξα, μεθηλψληαο απφ ηνπο ζθνπνχο ηεο, ζπλερέδνληαο κε ηνλ ραξαθηεξηζκφ, ηελ νξηνζϋηεζε ησλ δσλψλ θαη ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ επηηξεπφκελσλ θαη κε ρξάζεσλ θαη δξαζηεξηνηάησλ ζε απηϋο θαη ηειεηψλνληαο κε ηηο πξνβιεπφκελεο θπξψζεηο (ζχκθσλα πϊληα κε ηηο δηαηϊμεηο ησλ Ϊξζξσλ 28,29 θαη 30 ηνπ Ν. 1650/86) θαζψο θαη ηηο κεηαβαηηθϋο δηαηϊμεηο θαη ε ηζρχο ηεο. Με ηελ θάξπμε ηνπ Δζληθνχ ΠΪξθνπ κπαέλνπλ απζηεξφηεξνη θαλφλεο ζηελ πδαηνθαιιηϋξγεηα, ηελ αιηεέα θα ηελ θηελνηξνθέα ζηελ πεξηνρά ελψ απαγνξεχεηαη ην θπλάγη γηα δηϊζηεκα ηξηψλ εηψλ ζηνλ ππξάλα ηεο δψλεο. Ζ πην ζεκαληηθά πξφβιεςε ηεο ΚΤΑ εέλαη φηη νη πθηζηϊκελεο εγθαηαζηϊζεηο απνζάθεπζεο πγξψλ θαχζηκσλ (Ϊλσ ησλ 300 m2) θαζψο θαη νη πθηζηϊκελεο ππνδνκϋο εμππεξϋηεζεο ηνπο ππνρξενχληαη λα κεηαθηλεζνχλ ζε δηϊζηεκα πϋληε εηψλ. Απφ ηφηε ζα απαγνξεπηεέ θαη ε ζαιϊζζηα κεηαθνξϊ πεηξειαηνεηδψλ, ελψ ζε Ϋμη κάλεο απφ ηελ θάξπμε ηνπ ΠΪξθνπ ζα απαγνξεχεηαη ε κεηαθνξϊ Ϊιισλ επηθέλδπλσλ νπζηψλ θαη απνβιάησλ ζηνλ θφιπν. Χζηφζν εμαηξνχληαη απφ ηελ απφθαζε νη εγθαηαζηϊζεηο ηνπ ζηξαηνχ θαη ηεο αεξνπνξέαο (Δθεκεξέδα Απγά,5/04/08). ΜΫζα ζην 2010, αλακϋλεηαη λα ηειεηψζεη ην εηδηθφ ζρϋδην δηαρεέξηζεο πνπ εθπνλεέηαη κε κϋξηκλα ηνπ ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο (Ϊξζξν 3) γηα λα δηαδξακαηέζεη θπξέαξρν ξφιν ζηελ εθαξκνζκϋλε ζεζκηθά πνξεέα ηνπ πϊξθνπ. Ο ΦνξΫαο Γηαρεέξηζεο Τγξνηφπσλ Ακβξαθηθνχ ηδξχζεθε ην 2002 ζχκθσλα κε ηνλ λφκν 3044/2002 καδέ κε Ϊιινπο 24 θνξεέο δηαρεέξηζεο εέλαη Ννκηθφ Πξφζσπν Ηδησηηθνχ Γηθαένπ (ΝΠΗΓ) ηνπ επξχηεξνπ Γεκφζηνπ (ΤΠΔΚΑ). Ζ Ϋιιεηςε δηαρεηξηζηηθνχ ζρεδένπ θαη ε κε νινθιάξσζε ηνπ λνκηθνχ πιαηζένπ ηνπ Δζληθνχ ΠΪξθνπ, ζεσξνχληαη νη βαζηθνέ παξϊγνληεο ηεο αλελεξγάο δξϊζεο ηνπ ΦνξΫα. Σν θαινθαέξη ηνπ 2007, Ϋγηλε ε πξφζιεςε ηνπ πξψηνπ πξνζσπηθνχ. άκεξα απαζρνινχληαη 12 Ϊηνκα εθ ησλ νπνέσλ δχν βηνιφγνη, Ϋλαο ηρζπνιφγνο, 97

100 κέα νηθνλνκνιφγνο, κέα γξακκαηϋαο θαη 7 Ϊηνκα ην πξνζσπηθφ θπξέσο θχιαμεο. Δδξεχεη ζηελ Άξηα. 4.3 Ζ πεξηνρή ηνπ Ακβξαθηθνύ Κόιπνπ ζήκεξα Αλλ ππππάάξξμμεεη η εεθθηηεεηηαακκέέλλεε δδη ηααξξξξννήή ζζεε κκη ηαα ααππφφ ηηη ηοο κκεειιιιννλληηη ηθθέέοο ππξξννζζααξξάάμμεεη ηοο,, ηηφφηηεε,, εεμμααη ηηηί ίααοο ηηννππ θθιιεεη ηζζηηννχχ θθααη η ααββααζζννχχοο θθφφιιππννππ θθααη η ηηεεοο έέιιιιεεη ηςεεοο ζζααιιάάζζζζη ησλλ ξξεεππκκάάηησλλ,, ζζαα δδήήζζννππκκεε φφιιννη η ηηνν ρρεεη ηξξφφηηεεξξνν εεθθη ηάάιιηηεε κκααοο.. ΣΣνν ζζάάλλααηηνν ηηννππ Ακκββξξααθθη ηθθννχχ.. ΛννππθθΪΪοο ΜηρρΪΪιιεεοο,, ππ.. Πξξχχηηααλλεεοο Γεεσππννλλη ηθθνν χχ Πααλλεεππη ηζζηηεεκκέ έννππ Ο δηεζλνχο ζεκαζέαο πγξνβηφηνπνο ηνπ Ακβξαθηθνχ θφιπνπ αληηκεησπέδεη πιεζψξα πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκϊησλ πνπ εγθπκνλνχλ ηνλ θέλδπλν λα ππνζηεέ αλεπαλφξζσηεο νηθνινγηθϋο ζπλϋπεηεο θαη λα κεηαηξαπεέ ζε κνιπζκϋλν πδξνβηφηνπν ηεο Δπξψπεο. Βαζηθφο παξϊγνληαο ππνβϊζκηζεο, ζεσξεέηαη ε παξνπζέα θαη δξϊζε αλζξψπηλσλ δξαζηεξηνηάησλ, «εγθιάκαηα» φπσο απνθαινχληαη απφ ηελ ηνπηθά θνηλσλέα θαη ηηο πεξηβαιινληηθϋο νξγαλψζεηο, πνπ νδεγνχλ ζηελ νινθιεξσηηθά ηνπ θαηϊξξεπζε. ηε δηακφξθσζε απηψλ ησλ ζπλζεθψλ, ζπληειεέ ε απνπζέα θξαηηθάο κϋξηκλαο, ε Ϋιιεηςε ζπγθξνηεκϋλνπ ζεζκηθνχ πιαηζένπ αιιϊ θαη απνπζέα κεραληζκψλ εθαξκνγάο θαη ειϋγρνπ ηνπ πθηζηϊκελνπ Ννκνζεηηθνχ πιαηζένπ. ε ζηαζεξά βϊζε, ε νηθνινγηθά ηνπ ηζνξξνπέα δηαηαξϊζζεηαη θαη ε παξαγσγηθά ηθαλφηεηα ηνπ ειαηηψλεηαη 179. Πην ζπγθεθξηκϋλα ηα ηρζπναπνζϋκαηα κεηψλνληαη κε ξαγδαένπο ξπζκνχο ε Ϊγξηα δσά ζηαδηαθϊ εμαθαλέδεηαη, ελψ δξακαηηθά εέλαη θαη ε κεέσζε ησλ γιπθψλ λεξψλ ησλ πνηακψλ. H πεξηνρά πνπ ηειεέ ππφ ηελ πξνζηαζέα ηεο Γηεζλνχο χκβαζεο Ramsar, πεξηιακβϊλεηαη ζηε καχξε ιέζηα ηνπ θαηαιφγνπ ηνπ ΜνληξΫ ηεο ζχκβαζεο Ramsar απφ ην Σν δάηεκα ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ, ηνπ νπνένπ ε νηθνινγηθά αμέα μεπεξλϊεη ηα εζληθϊ φξηα, δελ Ϋρεη πξνβιεκαηέζεη κφλν ηελ ηνπηθά θνηλσλέα αιιϊ ηελ επξχηεξε Δζληθά επηθξϊηεηα, απνηειψληαο κεέδνλ πεξηβαιινληηθφ ζϋκα ζε Ϊξζξα εληχπσλ εζληθάο εκβϋιεηαο. Όπσο αλαθϋξεηαη ραξαθηεξηζηηθϊ ζε Ϊξζξν ζην Έζλνο, (2008) «ζε λεθξά δψλε Ϋρεη κεηαηξαπεέ ν βπζφο ηνπ Ακβξαθηθνχ, ζϋηνληαο ζε Ϊκεζν θέλδπλν ηελ αιηεπηηθά παξαγσγά, ηε δηαηάξεζε ηεο βηνπνηθηιφηεηαο θαη ηελ πνηφηεηα ησλ λεξψλ ζε Ϋλαλ απφ ηνπο κεγαιχηεξνπο θιεηζηνχο θφιπνπο ηεο ρψξαο» Οη επηζηάκνλεο θϊλνπλ ιφγν γηα λεθξφ ππζκϋλα ζην κεγαιχηεξν κϋξνο ηνπ θφιπνπ θη εθπϋκπνπλ ζάκα θηλδχλνπ, επηζεκαέλνληαο πσο ν Ακβξαθηθφο εέλαη βαξηϊ Ϊξξσζηνο» 180. Γηα ηελ νηθνινγηθά επηβϊξπλζά πνπ νδεχεη πξνο κε αλαζηξϋςηκε θαηϊζηαζε, ελνρνπνηεέηαη θπξέσο ε αδηϊθνπε ξχπαλζε απφ αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο. ε γεληθϋο γξακκϋο πιάηηεηαη απφ ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ πξσηνγελνχο θαη Νεθξά ςάξηα ζηνλ Ακβξαθηθό 179 χκθσλα κε κεηξάζεηο απφ 17 δεηγκαηνιεπηηθνχο ζηαζκνχο πνπ ηνπνζεηάζεθαλ ζε φιε ηελ Ϋθηαζε ηνπ θφιπνπ απϋδεημαλ πσο ε δσά Ϋρεη πεξηνξηζηεέ ζηα αλψηεξα ζηξψκαηα. «ην κεγαιχηεξν ηκήκα ηνπ βπζνχ δελ ππάξρεη δσή, γεγνλφο πνπ έρεη ζεκαληηθέο επηπηψζεηο ζηελ πνηφηεηα ηνπ νηθνζπζηήκαηνο, ζηε βηνπνηθηιφηεηα θαη ζηελ αιηεπηηθή παξαγσγή", ππνγξακκίδεη ν Γηάλλεο Λενλάξδνο, αλαπιεξσηήο θαζεγεηήο ηνπ Σκήκαηνο Βηνινγηθψλ Δθαξκνγψλ θαη Σερλνινγηψλ ζην παλεπηζηήκην Ισαλλίλσλ. ( 2009, Πξφγξακκα "Γηαρείξηζε, απνθαηάζηαζε θαη βειηίσζε ηνπ δηεζλνχο πγξνηφπνπ Ακβξαθηθνχ») 180 Φψζθνινο Γ «ΒαξηΪ Ϊξξσζηνο ν Ακβξαθηθφο Κφιπνο», εθεκεξέδα ην Έζλνο, εχξεζε ζην 98

101 δεπηεξνγελνχο ηνκϋα. Σν κεγαιχηεξν κεξέδην επζχλεο γηα ηελ δξακαηηθά ππνβϊζκηζε ηνπ θφιπνπ απνδέδεηαη ζηελ ιεηηνπξγέα εγθαηαζηϊζεσλ ηρζπνθαιιηϋξγεηαο, ζε θηελνηξνθηθϋο κεηαπνηεηηθϋο εγθαηαζηϊζεηο θαη ρνηξνηξνθηθϋο κνλϊδεο ρσξέο βηνινγηθφ θαζαξηζκφ, ειαηνηξηβεέα θαη ζηα ζπλεπαγφκελα ιχκαηα, ηα κπαδψκαηα ζηηο αθηϋο, ζηελ αλεμϋιεγθηε ρξάζε γεσξγηθψλ θαξκϊθσλ ζηηο θαιιηϋξγεηεο απνηεινχλ ηνπο θχξηνπο παξϊγνληεο ηα παξαπϊλσ πξϋπεη λα πξνζηεζεέ θαη ν θφβνο απφ ελδερφκελν αηχρεκα απφ ηηο δεμακελϋο θαπζέκσλ πνπ πθέζηαληαη ζηνλ ππξάλα ηεο ππφ εμϋηαζε πεξηνράο.( Φψζθνινο, 2008& ΛνπθΪο 2008) Όπσο ηνλέδεηαη απφ κϋινο Γεκνηηθνχ πκβνπιένπ θαηϊ ηελ δηελϋξγεηα ζπκβνπιένπ γηα ηνλ Ακβξαθηθφ «ελψ ζα κπνξνχζε λα απνηειεέ πξφηππν αεηθνξέαο θαη αλϊπηπμεο κε ηελ νξζνινγηζηηθά εθκεηϊιιεπζε θαη πξνζηαζέα ηνπ, ηειηθϊ απνηειεέ πξφηππν εξγαζηάξην δνθηκψλ αδηαθνξέαο θαη αλεμϋιεγθηεο επθαηξηαθάο θεξδνθνξέαο, αζχκβαηεο κε ην πεξηβϊιινλ θαη ηελ Ϋλλνηα ηεο ζπλϋρεηαο» 181. ΜΫρξη ζάκεξα δελ Ϋρεη θαλεέ θακέα αηζηφδνμε εμϋιημε παξ φιεο ηηο δαπϊλεο ησλ επξψ γηα ηελ δηαρεέξηζε θαη ηελ απνθαηϊζηαζε ηνπ πγξνβηφηνπνπ πνπ δφζεθαλ απφ ην ρξεκαηνδνηηθφ ΜΫζν Δπξσπατθνχ Οηθνλνκηθνχ Υψξνπ 1999/2003 ην πλεπψο ην Ϋιιεηκκα ηεο πεξηβαιινληηθάο πξνζηαζέαο ζηελ επξχηεξε πεξηνρά ηνπ θιεηζηνχ ζπζηάκαηνο ησλ πγξνβηφηνπσλ ηνπ Ακβξαθηθνχ, Ϋρεη θϋξεη ην επαέζζεην απηφ νηθνζχζηεκα ζε νξηαθά, αλ φρη κε αλαζηξϋςηκε θαηϊζηαζε. Γεσξγηθά, αζηηθά θαη βηνκεραληθά απφβιεηα Έλαο απφ ηνπο πξσηεχνληεο παξϊγνληεο επηβϊξπλζεο ηνπ πδϊηηλνπ πεξηβϊιινληνο ηνπ Ακβξαθηθνχ εέλαη ε αλεμϋιεγθηε απφζεζε ζε απηφλ, αζηηθψλ, γεσξγηθψλ θαη βηνκεραληθψλ απνβιάησλ (ρνηξνζηϊζηα, πηελνηξνθέα, ρεινηξνθηθϋο κνλϊδεο, ζθαγεέα, ζαιακνπνηεέα, γαιαθηνβηνκεραλέεο, ρπκνπνηεέα, ρσκαηεξϋο πνξηνθαιηψλ θ.ϊ..) Καηαξράλ ε ζϋζε ηνπ Ακβξαθηθνχ θφιπνπ πεξηθπθισκϋλε απφ 3, εέλαη αληηιεπηφ λα θαζηζηϊ ηνλ θφιπν απνδϋθηε αλεπεμϋξγαζησλ ιπκϊησλ θαη ξππαληηθψλ θνξηέσλ. Να ζεκεησζεέ φηη εηδηθϊ ηα ιχκαηα απφ ηελ πφιε ηεο ΠξΫβεδαο, απνξξέπηνληαη ζηελ εέζνδν ηνπ θφιπνπ δεκηνπξγψληαο Ϋηζη ζνβαξφηαηε εζηέα ξχπαλζεο. Σα πξνβιάκαηα εληεέλνληαη αθφκε πεξηζζφηεξν απφ ηηο γεσξγηθϋο απνξξνϋο ιφγσ ηεο εληαηηθάο θαιιηϋξγεηαο ηεο επξχηεξεο πεδηλάο πεξηνράο κε επξεέα θαηαλϊισζε ιηπαζκϊησλ θαη θπηνθαξκϊθσλ θαη ησλ κνλϊδσλ επεμεξγαζέαο ησλ αγξνηηθψλ πξντφλησλ (π.ρ. ειαηνηξηβεέα, ηπξνθνκεέα). Σα ππνιεέκκαηα ησλ απνβιάησλ ησλ γεσξγηθψλ βηνκεραληψλ δηακϋζνπ ησλ πνηακψλ Λνχξνπ θαη Άξαρζνπ θαηαιάγνπλ θαη απηϊ ζηελ Ϊκεζε πεξηνρά ηνπ θφιπνπ. Ζ αξλεηηθά επέδξαζε ησλ απνξξνψλ απηψλ Ϋρεη γέλεη ηδηαέηεξα αηζζεηά ζην πεξηβϊιινλ ηνπ Ακβξαθηθνχ κε ην θαηλφκελν ηνπ επηξνθηζκνχ λα εκθαλέδεηαη ζηνλ ππζκϋλα θαη λα νδεγεέ ζηελ Ϋιιεηςε ηνπ πνιχηηκνπ νμπγφλνπ γηα ηνλ ηρζπφθνζκν. (ΛνπθΪο.2005) Δθηφο απφ ηηο θεξηϋο χιεο θαη ηα ζξεπηηθϊ Ϊιαηα ησλ πνηακψλ, νη κεγϊιεο ηηκϋο ηεο ρισξνθχιιεο νθεέινληαη ζηα ιχκαηα ησλ νηθηζκψλ θαη ησλ ρνηξνηξνθηθψλ κνλϊδσλ πνπ απνβϊιινληαη ζηνλ θφιπν, ιφγσ Ϋιιεηςεο βηνινγηθψλ θαζαξηζκψλ. 182 Ζ δσά ησλ νξγαληζκψλ Ϋρεη πεξηνξηζηεέ κϋρξη ην βϊζνο ησλ 4-5 κϋηξσλ. Υαξαθηεξηζηηθφ εέλαη Ϊιισζηε πσο απφ ηα Απφζπαζκα, 2000 «Απνδνρή πίζησζεο θαη ππνγξαθή πξνγξακκαηηθήο ζχκβαζεο γηα ηελ πξνζηαζία, δηαρείξηζε θαη αλάδεημε ηεο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρήο Ακβξαθηθνχ κε ΔΣΑΝΑΜ ΑΔ θαη ΤΠΔΥΧΓΔ.», 29/5/2000, Γάκνο ΠξΫβεδαο (Αξηζ. ΘΫκαηνο: 40 Αξηζ. Απφθαζεο : 182/2000) 182 χκθσλα κε κειϋηε πνπ εθπνλάζεθε απφ ηα ΣΔΗ Άξηαο κε ζϋκα ηελ επέδξαζε πϋληε θπηνθαξκϊθσλ ζην θπηνπιαγθηφλ, ην δσνπιαγθηφλ θαη ηα ςϊξηα ηνπ Ακβξαθηθνχ, ηα ρεκηθϊ ησλ θπηνθαξκϊθσλ Ϋρνπλ θαηαιπηηθά επηξξνά ζηελ ηξνθηθά αιπζέδα. (ΦσηηΪδεο,2008) 99

102 κϋηξα ε αιαηφηεηα απμϊλεη παξϊ πνιχ, δεκηνπξγψληαο ζηξσκϊησζε ηνπ λεξνχ θη εκπνδέδνληαο ηελ αλαλϋσζε ζηα θαηψηεξα ζηξψκαηα. 183 Όπσο ππνγξακκέδεη ν πξψελ πξφεδξνο ηεο Οκνζπνλδέαο ΑιηΫσλ Ζπεέξνπ Παχινο ΥαξαιΪκπνπο νη αιηεέο (ζε φιν ηνλ θφιπν ππϊξρνπλ 700 Ϊδεηεο αιηεπηηθψλ) βξέζθνληαη ζε απφγλσζε ιφγσ ηεο ηξαγηθάο κεέσζεο ησλ ηρζπαπνζεκϊησλ 184. ΔπηπιΫνλ ζεκαληηθφ κεξέδην επζχλεο γηα ηελ πξφθιεζε αξλεηηθψλ αιιαγψλ ζηελ νηθνινγηθά ηζνξξνπέα ηνπ Κφιπνπ θϋξνπλ ηα ππϊξρνληα αλαπηπμηαθϊ Ϋξγα αιιϊ θαη ε επηβνιά λϋσλ αλαπηπμηαθψλ ππνδνκψλ φπσο απηνθηλεηφδξνκνη (Άξηαο - Ληκέλεο) 185, καξέλεο (ΠξΫβεδα), ε εέζνδνο δεμακελφπινησλ (Ακθηινρέα) πνπ απνδεηθλχνπλ ηελ Ϋιιεηςε πξφιεςεο, νξζνινγηθνχ ζρεδηαζκνχ θαη δηεξεχλεζεο ησλ Πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ πνπ πξφθεηηαη απηϊ λα επηθϋξνπλ. Δπέζεο απνζηξαγγηζηηθϊ Ϋξγα Ϋρνπλ θφςεη ηελ ξνά ησλ πνηακψλ πξνο ηνπο πγξνβηφηνπνπο, κε απνηϋιεζκα ηελ εμαθϊληζε νξηζκϋλσλ εηδψλ ρακφδεληξσλ (tamarix scrub)θαη ηελ κεέσζε ησλ πδξνθφξσλ νξηδφλησλ ιφγσ ηεο επηηϊρπλζεο ησλ απνξξνψλ. (ΛνπθΪο, 2005) Υαξαθηεξηζηηθφ απνηϋιεζκα ησλ παξαπϊλσ απνηειεέ ε ζνβαξφηαηε ππνβϊζκηζε ησλ δχν «πλεπκφλσλ» φπσο απνθαινχληαη απφ ηελ ηνπηθά θνηλσλέα ηνπ Κφιπνπ, νη πνηακνέ Άξαρζνο θαη Λνχξνο, πνπ Ϋρνπλ πϊςεη λα ηξνθνδνηνχλ ηνλ Ακβξαθηθφ. Ο πνηακφο Άξαρζνο ν νπνένο Ϋρεη απνθηάζεη πιϋνλ δχν θξϊγκαηα απφ ηε ΓΔΖ γηα ηελ παξαγσγά ειεθηξηθάο ελϋξγεηαο αδπλαηεέ πιϋνλ λα εκπινπηέζεη θαη λα αλαλεψζεη ηα λεξϊ ηεο πεξηνράο πξνθαιψληαο νηθνινγηθά αληζνξξνπέα. 186 Όπσο ππνζηεξέδνπλ θϊηνηθνη ηεο πεξηνράο, ε ΓΔΖ παξαβιϋπεη ηνπο φξνπο ιεηηνπξγέαο γηα ηελ ζηαζεξά απειεπζϋξσζε νξηζκϋλσλ θπβηθψλ κϋηξσλ λεξνχ ζηνλ Ακβξαθηθφ θαη απζαηξεηψληαο απειεπζεξψλεη πνζφηεηεο θαηϊ βνχιεζε αλϊινγα κε ηε ρξάζε ηνπ πδξνειεθηξηθνχ ζηαζκνχ. Όζνλ αθνξϊ ζηελ θαηαζθεπά ηεο Μαξέλαο γηα ηελ ρσξνζϋηεζε ηνπξηζηηθνχ ΛηκΫλα ζην Άθηην, δπλακηθφηεηαο 125 ζϋζεσλ ζθαθψλ ζηε ζηεξηϊ θαη 136 ζηε ζϊιαζζα 187, απηά Ϋρεη μεζεθψζεη ζχειια αληηδξϊζεσλ απφ ηελ Σνπηθά απηνδηνέθεζε θαη ηνπο επαηζζεηνπνηεκϋλνπο πνιέηεο θαη θνξεέο.(λνπθϊο,2008) Χζηφζν Ϋρνπλ άδε γέλεη παξεκβϊζεηο κε εξγαζέεο κπαδψκαηνο ζε Ϋμη ζηξϋκκαηα ζαιϊζζηνπ πεξηβϊιινληνο, κε απνηϋιεζκα ηελ ζπξξέθλσζε ηνπ ζηνκένπ ηνπ Αθηένπ πνπ πξνθαιεέ επηβξϊδπλζε ζηελ αλαλϋσζε ησλ λεξψλ, ε νπνέα εέλαη εμφρσο πξνβιεκαηηθά. 188 Όκνηα ζπλϋπεηα Ϋρεη θαη ε θαηαζθεπά ηνπ λϋνπ εκπνξηθνχ ιηκαληνχ ηεο ΠξΫβεδαο πνπ ζπλϋβαιε θαη απηφ ζην λα κηθξχλεη αθφκε πην πνιχ ην Ϊλνηγκα ζην ζηφκην ηνπ θφιπνπ κϋζσ ηνπ νπνένπ ν Ακβξαθηθφο επηθνηλσλεέ κε ην Ηφλην ΠΫιαγνο. Σν δήηεκα ηεο ππεξαιίεπζεο 183 Πξφγξακκα «Γηαρείξηζε, απνθαηάζηαζε θαη βειηίσζε ηνπ δηεζλνχο πγξνηφπνπ Ακβξαθηθνχ» 2009, Σκάκα Βηνινγηθψλ Δθαξκνγψλ θαη Σερλνινγηψλ ζην παλεπηζηάκην Ησαλλέλσλ 184 Φψζθνινο Γ., 2008 «Βαξηά άξξσζηνο ν Ακβξαθηθφο Κφιπνο», εθεκεξέδα ην Έζλνο, εχξεζε ζην Ηδηαέηεξα ζνβαξφ πξφβιεκα δεκηνπξγεέ ε πινπνέεζε ηνπ λϋνπ απηνθηλεηφδξνκνπ πνπ ζα ζπλδϋεη ηελ Άξηα κε ην ρσξηφ Ληκέλε 6,5 ρικ θαη ζα δηϋξρεηαη απφ ηνλ θνξπθνγξακκά ηνπ ιφθνπ ηεο ΠεξΪλζεο, ν ιφθνο εέλαη εληαγκϋλνο ζην Δζληθφ ΠΪξθν Ακβξαθηθνχ θαη πξνζηαηεχεηαη απφιπηα απφ ηηο δηεζλεέο ζπλζάθεο Ramsar θαη κε ηελ ΚΤΑ 11989/08 (ΦΔΚ 123Γ/ ) θαη εέλαη ην Ϊθξν ηνπ νηθνζπζηάκαηνο πξνο ηνλ νξεηλφ φγθν ηεο Πέλδνπ. 186 ΦσηηΪδεο Η.( 2008, 4 Απξηιένπ) «Ακβξαθηθφο. Πνηφο θηαίεη πνπ πεζαίλεη;» Δθεκεξέδα Καζεκεξηλά, εχξεζε ζην : 187 Τπ αξηζ. Σ/3475/ απφθαζε ηεο Τπνπξγνχ ΑλΪπηπμεο (ΦΔΚ 878/ ). ηηο 15/11/2002 ρνξεγάζεθε απφ ην Ληκελαξρεέν ΠξεβΫδεο ε κε αξηζ. πξση. 3412/ Ϊδεηα Ϋλαξμεο θαηαζθεπάο ηνπ Ϋξγνπ. 188 ΦσηηΪδεο Η.( 2008, 4 Απξηιένπ) Ακβξαθηθφο. Πνηφο θηαέεη πνπ πεζαέλεη; Δθεκεξέδα Καζεκεξηλά, εχξεζε ζην : 100

103 Ζ παξϊλνκε θαη ζπλάζσο αιφγηζηε αιηεέα κε ππεξζχγρξνλεο αληηνηθνινγηθϋο κεζφδνπο, ζπληειεέ ζε κεγϊιν βαζκφ ζηελ εμϊληιεζε ησλ αιηεπηηθψλ πφξσλ απεηιψληαο ηε βηνπνηθηιφηεηα. Σα απνηειϋζκαηα εέλαη άδε εκθαλά θπξέσο ζηα ζηφκηα ησλ ιηκλνζαιαζζψλ φπνπ ζεκαληηθνέ βηφηνπνη Ϋρνπλ θαηαζηξαθεέ ελψ παξϊιιεια Ϋρεη κεηαβιεζεέ ε επηθνηλσλέα κεηαμχ ησλ λεξψλ ηεο ζϊιαζζαο θαη ησλ ιηκλνζαιαζζψλ. χκθσλα κε ηηο επηζεκϊλζεηο Οηθνλφκνπ Α., (2008) αληηπξφεδξν ηνπ Ν.Δ. Σ.Δ.Δ. Άξηαο, «ζηηο ιηκλνζϊιαζζεο ηα ρϋιηα απφ 150 ηφλνπο δπζηπρψο Ϋρνπλ θζϊζεη ηνπο 5 ηφλνπο. Πξηλ απφ 20 ρξφληα ν Ακβξαθηθφο θφιπνο πξνζϋθεξε πϊλσ απφ ζϋζεηο εξγαζέαο, ελψ ζάκεξα ππνινγέδνληαη φηη παξϋκεηλαλ πεξέπνπ επαγγεικαηέεο αιηεέο» 189. Υαξαθηεξηζηηθά παξϊλνκε ελϋξγεηα απνηειεέ ε αλεμϋιεγθηε νζηξαθναιηεέα, πνπ ηεέλεη λα νδεγάζεη ζε αθαληζκφ θϊπνησλ εηδψλ νζηξϊθσλ, ηα νπνέα ζπκβϊιινπλ ζην «θηιηξϊξηζκα» ησλ πδϊησλ 190.(ΦσηηΪδεο, 2008) Οη πεξηζζφηεξνη απφ ηνπο επαγγεικαηέεο αιηεέο απνδέδνπλ ηελ δπζκελά απηά θαηϊζηαζε ζηελ αλππαξμέα ειϋγρνπ θαη αζηπλφκεπζεο ψζηε λα κελ δξαζηεξηνπνηνχληαη αιηεέο νη νπνένη ςαξεχνπλ κε ζπζηάκαηα πνπ θπξηνιεθηηθϊ ζαξψλνπλ ηνλ γφλν. Απαηηνχλ ηελ δέσμε θαη θαηαδέθε ηεο παξϊλνκεο αιηεέαο κϋζσ ηεο Ϋθδνζεο ςεθέζκαηνο θαη ηελ επϊλδξσζε ηνπ Ληκεληθνχ ψκαηνο 191. Σν δήηεκα ησλ Ιρζπνθαιιηεξγεηψλ Έλα απφ ηα κεέδνλα πξφβιεκα πνπ πξνθαινχλ αληηδξϊζεηο θαη ζπγθξνχζεηο ζηελ επξχηεξε πεξηνρά πνπ πεξηβϊιεη ηνλ Κφιπν, εέλαη ε ιεηηνπξγέα ηρζπνθαιιηεξγεηψλ. Αλ θαη ε δξαζηεξηφηεηα απηά ζπλνδεχεηαη απφ ζεκαληηθϊ πιενλεθηάκαηα φπσο εέλαη ε παξνρά αιηεπκϊησλ ζε επαξθεέο πνζφηεηεο θαζφιε ηε δηϊξθεηα ηνπ ρξφλνπ θαη ε δεκηνπξγέα εηζνδεκϊησλ θαη ζϋζεσλ εξγαζέαο, ζηελ ππφ εμϋηαζε πεξηνρά ε αλεμϋιεγθηε επϋθηαζε ησλ εγθαηαζηϊζεσλ ησλ ηρζπνθαιιηεξγεηψλ εληαηηθάο κνξθάο κε ηελ απξνγξακκϊηηζηε θαη Ϊλαξρε ρσξνζϋηεζε ηνπο, ζεσξεέηαη φηη Ϋρεη επηθϋξεη αξλεηηθϋο επηπηψζεηο ζηελ παξϊθηηα δψλε θαη γεληθϊ ζηα πγξνηνπηθϊ ζπζηάκαηα ηεο192. Υαξαθηεξηζηηθά εέλαη ε πεξέπησζε ηνπ Φαζνηνπένπ φπνπ νη πνιιϋο κνλϊδεο κεέσζαλ θαηαθφξπθα ηνπο πιεζπζκνχο ησλ απεηινχκελσλ εηδψλ ησλ πνπιηψλ φπσο ηνπ θαιακνθϊλα θαη ηνπ λεξνρειέδνλνπ (Κατηαηδάο,2010). Γπζηπρψο απφ κεηξάζεηο πνπ δηεμάρζεζαλ θαηϊ ηα Ϋηε 1998, 2006 θαη 2007 απφ ην ρεκηθφ ηκάκα ηνπ Παλεπηζηεκένπ Ησαλλέλσλ ζε κνλϊδεο Ηρζπνθαιιηεξγεηψλ ζηνλ Ακβξαθηθφ θφιπν, δηαπηζηψζεθε ε ζνβαξά επηβϊξπλζε ηνπ θφιπνπ κε νξγαληθφ θνξηέν απφ ιχκαηα Ηρζπνθαιιηεξγεηψλ. Αλαιπηηθφηεξα, κειϋηεο ηφζν ηνπ Παλεπηζηεκένπ Ησαλλέλσλ φζν θαη ησλ Παηξψλ απνδεηθλχνπλ, φηη ε εληαηηθά εθηξνθά ηρζχσλ ζπλεπϊγεηαη ηελ παξαγσγά νξγαληθψλ θνξηέσλ 189 Οηθνλφκνπ Α.,2008 «Η πξνζηαζία ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ θαη ε λέα Κ.Τ.Α.» εχξεζε ζην : ΦσηηΪδεο Η.( 2008, 4 Απξηιένπ) «Ακβξαθηθφο. Πνηφο θηαίεη πνπ πεζαίλεη;» Δθεκεξέδα Καζεκεξηλά, εχξεζε ζην : 191 Απφζπαζκα, 2001 «πδήηεζε ζρεηηθά κε ηελ παξάλνκε αιηεία ζηνλ Ακβξαθηθφ Κφιπν»,27/8/2001, Γάκνο ΠξΫβεδαο, Αξηζ. ΘΫκαηνο : Π.Ζ.Γ. Αξηζ. Απφθαζεο : 276/ ηηο ππνρξεψζεηο πνπ απνξξϋνπλ απφ ηελ θεέκελε λνκνζεζέα ζπγθαηαιϋγεηαη ε εγθαηϊζηαζε ηρζπνηξνθεέσλ κηα απφζηαζε ηνπιϊρηζηνλ 500 κϋηξσλ κεηαμχ ηνπο, ηε κεηαθέλεζε ησλ θισβψλ θϊζε δχν ρξφληα θαη ηελ εγθαηϊζηαζά ηνπο ζε κεγϊιν βϊζνο ηεο ζϊιαζζαο, ψζηε λα γέλεηαη αλαλϋσζε ησλ πδϊησλ. (Απφθαζε 2/2002 Γεκνηηθνχ πκβνπιένπ, ΔΣΑΝΑΜ, Πεξηβαιινληηθά Δηαηξέα ΠξΫβεδαο) 101

104 ηα νπνέα κε ηελ απειεπζϋξσζε ηνπο, επηβαξχλνπλ ζεκαληηθϊ ηνλ Κφιπν. ΚΪησ απφ ηνπο ηρζπνθιψβνπο θαηαθϊζεηαη κεγϊινο φγθνο ππνιεηκκϊησλ απφ ηξνθϋο, 3 κε 4 κϋηξα ζηξψκαηα ηδεκϊησλ απφ ηα πεξηηηψκαηα ςαξηψλ, αληηβηνηηθϊ, ηα νπνέα πεξηιακβϊλνληαη ζηηο ηξνθϋο αιιϊ θαη ραιθνχρεο ελψζεηο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ πιχζε ησλ δηρηπψλ. Όια ηα παξαπϊλσ απνηεινχλ ηνπο θχξηνπο παξϊγνληεο παξαγσγάο θαη ζπζζψξεπζεο νξγαληθνχ θνξηένπ ην νπνέν ρξεηϊδεηαη νμπγφλν γηα λα απνζπληεζεέ 193 (ΦσηηΪδεο,2008). Αμέδεη λα αλαθεξζεέ φηη πξηλ ηελ εγθαηϊζηαζε ησλ κνλϊδσλ ηρζπνθαιιηϋξγεηαο, ν Ακβξαθηθφο θφιπνο εέρε πεξηεθηηθφηεηα νμπγφλνπ %. Οη 20 ελεξγϋο κνλϊδεο κε παξαγσγά 9.000,0 ηφλσλ ςαξηψλ ην ρξφλν, επηβαξχλνπλ Ϊκεζα ηε ζαιϊζζηα ιεθϊλε κε 6.300,0 ηφλνπο νξγαληθφ θνξηέν ψζηε ηελ ηειεπηαέα 20εηέα ,0 ηφλνη νξγαληθάο χιεο λα επηθϊζνληαη ζην βπζφ ηνπ Ακβξαθηθνχ 194. (ΥαξαιΪκπνπο,2010) Απνηειεέ θνηλά αληέιεςε φηη ε ζπζζψξεπζε απνβιάησλ ζηνλ ππζκϋλα ησλ πδϊησλ ηνπ Κφιπνπ απφ ηηο ηρζπνθαιιηϋξγεηεο, απνηειεέ βαζηθφ ζηνηρεέν ηεο δηεχξπλζεο ηνπ θαηλνκϋλνπ ησλ αλνμηθψλ καδψλ πνπ παξαηεξνχληαη ζε απηφλ 195 θαη Ϋρνπλ ζηαζεέ 3 θνξϋο αηηέα γηα ηνλ καδηθφ ζϊλαην ςαξηψλ ηρζπνθαιιηεξγεηψλ κε θαηαζηξνθηθϋο επηπηψζεηο ζην θπζηθφ πεξηβϊιινλ αιιϊ θαη ζηελ ηνπηθά νηθνλνκέα. 196 Όπσο ηνλέδεη ν πξφεδξνο ηνπ ζπιιφγνπ Δλεξγψλ Πνιηηψλ γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ Ακβξαθηθνχ θ. Π. ΥαξαιΪκπνπο, «ζηνλ Ακβξαθηθφ ζάκεξα ιεηηνπξγνχλ πϊλσ απφ 30 κνλϊδεο ηρζπνθαιιηϋξγεηαο θαη ν θφιπνο απφ Δζληθφ Οηθνινγηθφ ΠΪξθν θηλδπλεχεη λα γέλεη πϊξθν ηρζπνθισβψλ». ΔηδηθΪ ζηελ παξϊθηηα δψλε ε ηρζπνθαιιηϋξγεηα ζπληειεέ ζηελ εκθϊληζε ηνπ θαηλνκϋλνπ ηνπ επηξνθηζκνχ, ιφγσ ηεο απειεπζϋξσζεο αλφξγαλσλ ζξεπηηθψλ αιϊησλ θπξέσο αδψηνπ θαη θσζθφξνπ πνπ νδεγνχλ ζηελ ππϋξκεηξε αλϊπηπμε θπηνπιαγθηνληθψλ νξγαληζκψλ, πνπ θαηαθιχδνπλ ηνλ θφιπν θη φηαλ πεζϊλνπλ, θαζηδϊλνπλ ζηνλ ππζκϋλα.(λνπθϊο,2005) Άιιε ζπλϋπεηα εέλαη ε ππνβϊζκηζε ηεο πνηφηεηαο ησλ πξνζθεξφκελσλ αιηεπκϊησλ απφ ηηο επηρεηξάζεηο εζηηαηνξέσλ. Αμέδεη λα ζεκεησζεέ ε παξαδνζηαθά λνζηηκηϊ ησλ αιηεπκϊησλ ηνπ Ακβξαθηθνχ πνπ απνηειεέ ζπγθξηηηθφ πιενλϋθηεκα εηδηθϊ γηα ηνλ ηνπξηζηηθφ θιϊδν. 197 ην ζεκεέν απηφ εέλαη απαξαέηεην λα γέλεη εηδηθά αλαθνξϊ ζην επεηζφδην ηνπ καδηθνχ ζαλϊηνπ ςαξηψλ ηρζπνηξνθεένπ ζην Μελέδη Αηησιναθαξλαλέαο σο ζπλϋπεηα ησλ εληαηηθψλ θαη ρσξέο νξζνινγηθά βϊζε αλζξψπηλσλ παξεκβϊζεσλ πνπ ραξαθηεξέδνπλ ην νηθνζχζηεκα ηνπ 193 Απφ κεηξάζεηο πνπ Ϋγηλαλ απφ κειεηεηηθά εηαηξεέα ζηηο 3 Απξηιένπ 2007 ζ φιεο ηηο ηρζπνθαιιηϋξγεηεο ηνπ Ν. ΠξΫβεδαο βξϋζεθε 7,5% πεξηεθηηθφηεηα νμπγφλνπ ζηα λεξϊ ελψ ηα ςϊξηα γηα λα επηβηψζνπλ νη κεηξάζεηο απηϋο δελ πξϋπεη λα πϋζνπλ θϊησ απφ ην 4%. 194 Ζ νξγαληθά χιε ε νπνέα φηαλ απνζπληέζεηαη, ζαπέδεη κε ηελ βνάζεηα κηθξνβέσλ θαη κεηαηξϋπεηαη ζε δηνμεέδην ηνπ Ϊλζξαθα, Ϊδσην, πδξφζεην, κεζϊλην, θσζθνξνχρν πδξνγφλν, ιηπαξϊ νμϋα ά αξσκαηηθϊ θαη θαηλφιεο. ε απηϋο ηηο βηνρεκηθϋο δηεξγαζέεο θαηαλαιψλεηαη ζεκαληηθά πνζφηεηα νμπγφλνπ. (ΥαξαιΪκπνπο Π.2010, «Απφςεηο, πξνηάζεηο θαη παξαηεξήζεηο επί ηνπ λνκνζρεδίνπ ΤΠΟΙΑΝ«ΑΝΑΑ» γηα ηνλ Ακβξαθηθφ Κφιπν.», επηζηνιά πξνο ΠεξηθΫξεηα Ζπεέξνπ Αξ. Πξ. 05/ ) 195 Όπσο Ϋρεη δηαπηζησζεέ θαηφπηλ κειϋηεο πνπ ζπκπεξηιακβϊλεη κεηξάζεηο ηνπ νμπγφλνπ απφ ηελ Οκνζπνλδέα ΑιηΫσλ Ζπεέξνπ θαη ηνπ παλεπηζηεκένπ Παηξψλ, ζε ζπλεξγαζέα κε ηελ Γ/λζε Αιηεέαο Αηησιναθαξλαλέαο, νη αλνμηθϋο κϊδεο ζε νξηζκϋλα ζεκεέα ηνπ Κφιπνπ Ϊξρηδαλ θαη απφ ηα 15 κϋηξα βϊζνο. (ΥαξαιΪκπνπο Π., 2009 «ΠεπξαγκΫλα 2009» Δλεξγνέ Πνιέηεο Πεξηνράο Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ) 196 ΜΫζα ζ απηφ ην εληαέν νηθνζχζηεκα θαη θιεηζηφ θφιπν, ε ζαιϊζζηα ιεθϊλε θαηαιακβϊλεηαη θαηϊ 70-80% απφ αλνμηθϋο κϊδεο εμ αηηέαο ησλ πνιιψλ νξγαληθψλ θνξηέσλ θαη νη νπνέεο πξνθϊιεζαλ ηνπο καδηθνχο ζαλϊηνπο ησλ ςαξηψλ ηρζπνθαιιηεξγεηψλ ην 1998, 1999 θαη Γελ κπνξεέ λα γέλεηαη κλεέα γηα αλϊπηπμε εληαηηθψλ πδαηνθαιιηεξγεηψλ θαη ηρζπνθαιιηεξγεηψλ. (ΥαξαιΪκπνπο Π.,2010 «Απφςεηο, πξνηάζεηο θαη παξαηεξήζεηο επί ηνπ λνκνζρεδίνπ ΤΠΟΙΑΝ «ΑΝΑΑ» γηα ηνλ Ακβξαθηθφ Κφιπν», επηζηνιά Οκνζπνλδέαο Αιηεπηηθψλ πιιφγσλ Ζπεέξνπ πξνο ΠεξηθΫξεηα Ζπεέξνπ Αξ. Πξ. 05/ ) 197 Αμέδεη λα αλαθϋξνπκε φηη ζε ηαηλέα ηνπ ΣδΫεκο Μπνλη, παξαγγϋιινπλ γηα ηνλ πξσηαγσληζηά «Γαξίδεο Ακβξαθηθνχ». 102

105 Ακβξαθηθνχ θαη ηνπ αλελεξγνχ θξαηηθνχ ειϋγρνπ, γεγνλφο πνπ Ϋιαβε θαη επξεέα αξλεηηθά δεκνζηφηεηα. πγθεθξηκϋλα, ζηηο 18 Φεβξνπαξένπ ηνπ 2008, ζηελ πεξηνρά ηνπ Μεληδένπ Αηησιναθαξλαλέαο ηφλνη ςαξηψλ ζε θισβνχο ηξηψλ κνλϊδσλ ηρζπνθαιιηϋξγεηαο, βξϋζεθαλ λεθξϊ 198. Χο επηθξαηνχζα αηηέα γηα ηελ πξφθιεζε ηνπ ζαλϊηνπ εέλαη ε αζθπμέα ιφγσ Ϋιιεηςεο νμπγφλνπ 199 (ΦσηηΪδεο,2008). χκθσλα κε ηηο εθηηκάζεηο ησλ εηδηθψλ, αθνξκά γηα ην δξακαηηθφ ζπκβϊλ, άηαλ νη ρακειϋο ζεξκνθξαζέεο πνπ επηθξϊηεζαλ ην δηάκεξν εθεέλν ζηελ πεξηνρά θαη ζπληϋιεζαλ ζηελ εέζνδν ςπρξψλ καδψλ γιπθψλ λεξψλ. ΟπζηαζηηθΪ ν καδηθφο ζϊλαηνο ησλ ςαξηψλ πξνθιάζεθε απφ ηελ Ϊλνδν αλνμηθψλ ζηξσκϊησλ λεξνχ απφ ηνλ ππζκϋλα ηνπ Ακβξαθηθνχ. Ο δάκαξρνο ηνπ Μεληδένπ απϋδσζε ηελ θαηαζηξνθά ζε Ϋλα θπζηθφ θαηλφκελν ηνπ Ακβξαθηθνχ. «Γελ εέλαη ζϋκα ξχπαλζεο. Δέλαη ην ιεγφκελν κπαηϊξηζκα ησλ λεξψλ. Όπνηνο εέλαη απφ ηελ πεξηνρά ην μϋξεη» θαη ζπλερέδεη ππνζηεξέδνληαο φηη ην Μελέδη παιαηφηεξα δνχζε απφ ηελ αιηεέα ελψ ζάκεξα ν ζχιινγνο αιηϋσλ αξηζκεέ κφλν ηξηϊληα κϋιε. Όπσο αλαθϋξεη Ϋθζεζε ηνπ αλαπιεξσηά πξντζηακϋλνπ ηεο Γηεχζπλζεο Αιηεέαο Αηησιναθαξλαλέαο, αλϊινγε θαηαζηξνθά ζε πεξηνρά ηνπ Ακβξαθηθνχ εέρε εθδεισζεέ ζηηο δπηηθϋο αθηϋο ηνλ ΓεθΫκβξην ηνπ 1998 κε απψιεηεο πεξέπνπ 250 ηφλσλ ςαξηψλ. ΑιιΪ θαη πην παιηϊ, ηνλ ΗαλνπΪξην ηνπ 1992 ζεκεηψζεθε απψιεηα 200 ηφλσλ ςαξηψλ. ΠΪλησο ην ζπγθεθξηκϋλν πεξηζηαηηθφ μεζάθσζε ηνπηθνχο θαη κε πιεζπζκνχο, νξγαλσκϋλνπο θνξεέο δεκνζηνγξαθηθνχο παξϊγνληεο. «Ο Ακβξαθηθφο Ϋρεη θηϊζεη ζηα φξηα ηεο θαηαζηξνθάο εμαηηέαο θαη παξαιεέςεσλ ηεο πνιηηεέαο ζην φλνκα ηεο αλϊπηπμεο θαη ηεο αζπδνζέαο κηθξψλ θαη κεγϊισλ επηρεηξεκαηηθψλ ζπκθεξφλησλ κπιεγκϋλσλ αξκνδηνηάησλ θαη απζαηξεζηψλ θαη ηεο απνπζέαο νπνηνπδάπνηε ζπληνληζκνχ θαη ειϋγρνπ. Σν ζπκβϊλ απηφ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ νξγαλσκϋλε θηλεηνπνέεζε, αλϊγθαζε ηελ ΚπβΫξλεζε λα επηζπεχζεη ηελ ππνγξαθά ηεο ΚΤΑ 11989/2008 ΦΔΚ 123Γ/ «γηα ηνλ ραξαθηεξηζκφ ησλ ρεξζαέσλ, πδϊηηλσλ θαη ζαιϊζζησλ πεξηνρψλ ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ σο Δζληθνχ ΠΪξθνπ Τγξνηφπσλ Ακβξαθηθνχ» χζηεξα απφ αδηθαηνιφγεηε θαζπζηϋξεζε. Δπηπξφζζεηα ε ππφζεζε απηά Ϋδσζε λϋα ηξνπά ζηελ πθηζηϊκελε ζχγθξνπζε αιηϋσλ θαη ησλ ηρζπνθαιιηεξγεηηψλ, ακβιχλνληαο ηελ κεηαμχ ηνπο αληηπαξϊζεζε. Οη ζχιινγνη αιηϋσλ θαη θαηαζηεκαηαξρψλ Μεληδένπ κε ππφκλεκϊ ηνπο ζηε λνκαξρέα θαη ηελ πεξηθϋξεηα δάηεζαλ ηελ απνκϊθξπλζε ησλ ηρζπνθαιιηεξγεηψλ ηζρπξηδφκελνη φηη δελ πξνζθϋξνπλ ηέπνηα ζηελ ηνπηθά θνηλσλέα, ελψ βιϊπηνπλ ηελ αηζζεηηθά ηκάκαηνο ηεο πεξηνράο πνπ πξνζπαζεέ λα αλαπηπρζεέ ηνπξηζηηθϊ. χκθσλα κε ηηο δηαηππψζεηο ησλ θαηνέθσλ, ζηηο κνλϊδεο δνπιεχνπλ σο επέ ην πιεέζηνλ αιινδαπνέ θαη αλαζθϊιηζηνη, θϊηη πνπ θαη ν δάκαξρνο Μεληδένπ, επηβεβαηψλεη, πξνζζϋηνληαο φηη αλ νη επηρεηξεκαηέεο άζειαλ λα γέλνπλ απνδεθηνέ απφ ηνλ θφζκν, ζα πξνζιϊκβαλαλ εξγαδφκελνπο απφ ην Μελέδη.(ΦσηηΪδεο,2008) Απφ ηε Ϊιιε κεξηϊ, νη ηρζπνθαιιηεξγεηϋο ππνζηεξέδνπλ φηη «απνηεινχλ ηα ζχκαηα θαη φρη ηνπο ζχηεο» χκθσλα κε ηνπο ηζρπξηζκνχο εγρψξηνπ ηρζπνθαιιηεξγεηά, νη κνλϊδεο ηνπ ππϋζηεζαλ νιηθά θαηαζηξνθά ηε δεθαεηέα ηνπ 1990 εμαηηέαο απνβιάησλ ειαηνηξηβεέσλ. «ΒιΫπακε Ϋλα θφθθηλν λεξφ θαη πνιινέ λφκηδαλ φηη άηαλ θπηνπιαγθηφλ. Ήηαλ φκσο ιχκαηα ειαηνηξηβεένπ πνπ πεξηεέραλ θαηλφιεο απφ ηνλ ππξάλα ηεο ειηϊο, δειαδά πςειφ νξγαληθφ θνξηέν. Γηα λα απνδνκεζνχλ, απνξξνθνχλ ζαλ ζθνπγγϊξηα ην νμπγφλν ηνπ πεξηβϊιινληνο» Δπέζεο νη ηρζπνθαιιηεξγεηϋο δελ δϋρνληαη ηηο θαηεγνξέεο ησλ αιηϋσλ πεξέ παξϊλνκεο δξϊζεο θαη κε ηάξεζεο ησλ πξνδηαγξαθψλ ησλ καλϊδσλ. ΠεξηγξΪθνπλ ηελ αηειεέσηε γξαθεηνθξαηέα πνπ πξνεγεέηαη ηεο Ϋλαξμεο ηεο επηρεηξεκαηηθάο ηνπο δξαζηεξηφηεηαο θαη ππνγξακκέδνπλ φηη ε πεξηβαιινληηθά κειϋηε απνηειεέ απαξαέηεηε πξνυπφζεζε. «Δέκαζηε νη πξψηνη πνπ 198 «Σα ςάξηα ήηαλ πάλσ απφ ηφλνπο, ελψ έπξεπε νη ηξεηο κνλάδεο λα έρνπλ εηήζηα παξαγσγή 450 ηφλνπο» 199 Δπέζεο νη κεηξάζεηο πνπ αθνινχζεζαλ κεηϊ ην δπζϊξεζην ζπκβϊλ Ϋδεημαλ 1% πεξηεθηηθφηεηαο ηνπ λεξνχ ζε νμπγφλν. 103

106 ελδηαθεξφκαζηε γηα ην πεξηβϊιινλ, γηαηέ κηα ελδερφκελε κφιπλζε απνβαέλεη ζε βϊξνο ηεο παξαγσγάο καο». 200 ΜεγΪιν κεξέδην επζχλεο γηα ηελ ζπλερφκελε πεξηβαιινληηθά ππνβϊζκηζε ηεο πεξηνράο απνδέδεηαη ζηελ απνπζέα ζπζηεκαηηθάο θαη Ϋγθπξεο παξαθνινχζεζεο. Ζ εμϋηαζε πεξηνξέδεηαη ζε πεξηζηαζηαθνχο δεηγκαηνιεπηηθνχο ειϋγρνπο ησλ πδϊησλ ζπλάζσο ζην πιαέζην παλεπηζηεκηαθψλ πξνγξακκϊησλ ά πξνγξακκϊησλ ρξεκαηνδνηνχκελσλ απφ ηελ Δπξσπατθά Έλσζε. Όπσο εμεγεέ ε Δηαηξεέα Αλαπηχμεο Ακβξαθηθνχ (ΔΣΑΝΑΜ) 201, πνπ εέλαη ν θαη' εμνράλ αξκφδηνο θνξϋαο πξνζηαζέαο, νη αλαιχζεηο γηα ηελ πνηφηεηα ησλ πδϊησλ πξαγκαηνπνηνχληαη κφλν ζηηο πξνζηαηεπφκελεο απφ ην πξφγξακκα Natura 2000, ιηκλνζϊιαζζεο. ηηο πεξηνρϋο ησλ ηρζπνθαιιηεξγεηψλ δελ γέλνληαη κεηξάζεηο ηαθηηθϊ θαη φηαλ γέλνληαη, αθνξνχλ ηα επηθαλεηαθϊ χδαηα θαη φρη φιε ηε ζηάιε λεξνχ. χκθσλα φκσο κε ηνπο ηρζπνθαιιηεξγεηϋο, ε θηεληαηξηθά ππεξεζέα ειϋγρεη ηελ παξαγσγά ηνπο κέα κε δχν θνξϋο ην ρξφλν, ελψ θαη νη έδηνη θϊλνπλ θϊπνηεο αλαιχζεηο(φσηηϊδεο, 2008) Δηαηξείεο Καπζίκσλ Δέλαη απαξαέηεην λα γέλεη ιφγνο γηα ηηο εγθαηαζηϊζεηο απνζάθεπζεο θαη δηαθέλεζεο θαπζέκσλ ηνπ ηξαηνχ ζην Βαζχ, δηαθέλεζεο αεξέσλ θαπζέκσλ ηεο EKO LINA ζηνλ Άγην ΘσκΪ, ηηο δεμακελϋο πεηξειαένπ ηεο Shell θαη ηεο EΚO ζηελ Ακθηινρέα, θαζψο θαη ηηο εγθαηαζηϊζεηο πγξαεξένπ ηεο εηαηξεέαο Πεηξνιέλα ζηελ ΠξΫβεδα 202. Οη ηνπηθϋο θνηλσλέεο εθθξϊδνπλ ηελ Ϋληνλε αλεζπρέα ηνπο γηα απξφβιεπην επεηζφδην δηαξξνάο πεηξειαένπ ζηελ πξνζηαηεπφκελε πεξηνρά. 203 Όπσο αλαθϋξεηαη ζε Ϊξζξν ηνπηθάο εθεκεξέδαο, «Σν ελδερφκελν αηχρεκα απφ δηαξξνά θαηϊ ηε κεηαθνξϊ πγξψλ θαπζέκσλ ηνπο κε πεηξειαηνθφξν κϋζσ ηνπ Ακβξαθηθνχ ζηηο πεηξειαηναπνζάθεο ηεο Ακθηινρέαο ζα απνηειϋζεη ην ηειεησηηθφ πιάγκα ζηνλ θιεηζηφ θφιπν. Σν ζπγθεθξηκϋλν δάηεκα απνηειεέ Ϋλαλ απφ ηνπο βαζηθνχο ιφγνπο ηεο θηλεηνπνέεζεο θαηνέθσλ, Γεκνηηθψλ Αξρψλ θαη θνξϋσλ πνπ δεηνχλ ηελ Ϊκεζε κεηαθέλεζε θαη κεηεγθαηϊζηαζε ηνπο 204. Όκσο ζχκθσλα κε Ϊξζξν ηνπηθάο εθεκεξέδαο, «φρη κφλν δελ πξνσζεέηαη ε δξϊζε γηα κεηαθέλεζε ησλ εγθαηαζηϊζεσλ αιιϊ ην Ννκαξρηαθφ ζπκβνχιην Αηησιναθαξλαλέαο, κε ηελ ζεηηθά γλσκνδφηεζε ηνπ Γεκνηηθνχ πκβνπιένπ Ακθηινρέαο, Ϋθαλε δεθηφ ην αέηεκα ηεο ΔΚΟ ΔΛΓΑ ΑΔΒΔ, γηα λϋεο εγθαηαζηϊζεηο θαη εθζπγρξνληζκφ ησλ παιηψλ θαη γηα εγθαηαζηϊζεηο 200 Θενδψξνπ Γ., επηρεηξεκαηέαο ηρζπνθαιιηεξγεηάο ζην ΦσηηΪδεο Ζ ΔΣΑΝΑΜ ηδξχζεθε κε ηελ Πξνγξακκαηηθά χκβαζε ηνπ Ακβξαθηθνχ ηδξχζεθε ην 1988, κε ζθνπφ ηελ επέηεπμε ησλ ζθνπψλ ηεο Πξνγξακκαηηθάο χκβαζεο γηα ηελ ΑλΪπηπμε θαη Πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο ηνπ Ακβξαθηθνχ θφιπνπ, ηε κειϋηε, ζπληνληζκφ θαη παξαθνινχζεζε ησλ Ϋξγσλ πνπ αλαθϋξνληαη ζηα δεηά πξνγξϊκκαηα θαη ζα αλαζϋηνληαη ζ' απηάλ κε εηδηθϋο πξνγξακκαηηθϋο ζπκβϊζεηο, ηελ εθπφλεζε ηερληθννηθνλνκηθψλ κειεηψλ ζθνπηκφηεηαο γηα ηνπηθϋο παξαγσγηθϋο επελδχζεηο, ηελ ηερληθά θαη επηζηεκνληθά ππνζηάξημε παξαγσγηθψλ κνλϊδσλ ηεο πεξηνράο, ηελ ππνβνάζεζε ηεο νξγϊλσζεο ηνπο θ.ιπ. Ζ ΔΣΑΝΑΜ εθπφλεζε ζεηξϊ κειεηψλ γηα ηελ αλϊπηπμε θαη πξνζηαζέα ηεο πεξηνράο, νη ζεκαληηθφηεξεο απφ ηηο νπνέεο εέλαη: ην Πξφγξακκα Παξαθνινχζεζεο Πνηφηεηαο Νεξψλ πνηακνχ Λνχξνπ, ΠξΫβεδα 1989, Πξφγξακκα Παξαθνινχζεζεο Πνηφηεηαο Νεξψλ πνηακνχ Άξαρζνπ, ΠξΫβεδα 1990, ΜειΫηε Γηεξεχλεζεο ΘΫζεσλ Τδαη/γεηαο ζηνλ Ακβξαθηθφ θφιπν, ΠξΫβεδα 1990, Πξφηαζε ΟξηνζΫηεζεο Εσλψλ Γηαθνξεηηθψλ Υξάζεσλ θαη Πξνζηαζέαο Τγξνβηφηνπσλ ηεο επξχηεξεο πεξηνράο Ακβξαθηθνχ, ΠξΫβεδα 1990, Πξφγξακκα Παξαθνινχζεζεο Ρχπαλζεο Ακβξαθηθνχ θφιπνπ, ΠξΫβεδα 1992, ΜειΫηε ξχπαλζεο Ακβξαθηθνχ θφιπνπ, ΠξΫβεδα 1992 (Δ.Π.Μ. ζ. 141) 202 Απφζπαζκα, 2000 «Λήςε κέηξσλ γηα ηελ Πξνζηαζία ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ», 9/10/2000, Γάκνο ΠξΫβεδαο, (Αξηζ. ΘΫκαηνο: 23Αξηζ.Απφθαζεο :294/2000) 203 ηηο 17/10/2000 εληφο ηνπ θφιπνπ ηνπ Ακβξαθηθνχ, πξνζϊξαμε ην δεμακελφπινην «Λίλδνο» θνξησκϋλνπ κε θπβηθϊ κϋηξα πεηξειαένπ. 204 ε δξακαηηθά επηζηνιά πνπ απεχζπλε ζε φινπο ηνπο αξκφδηνπο, ε Οκνζπνλδέα Αιηεπηηθψλ πιιφγσλ Ζπεέξνπ, αθνχ εθθξϊδεη ηελ αγσλέα ηεο γηαηέ φια πιϋνλ «θξέκνληαη απφ κηα θισζηή» θαηαιάγεη: «Δκείο νη ςαξάδεο ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ θξνχνπκε ηνλ θψδσλα ηνπ θηλδχλνπ πξνο πάζα θαηεχζπλζε θαη πξνεηδνπνηνχκε φηη ην πεηξέιαην πνπ ελδέρεηαη λα πλίμεη ηνλ Ακβξαθηθφ κηα κέξα, δε ζα πλίμεη κφλν ηνπο ςαξάδεο θαη ηνπο θαηνίθνπο ηνπ αιιά θαη φινπο ηνπο ζπλππεχζπλνπο». 104

107 επεμεξγαζέαο πγξψλ απνβιάησλ αθφκε θαη εληφο ηνπ αηγηαινχ 205. Δπέζεο ε Γελ. Γξακ. ΠεξηθΫξεηαο Γπηηθάο ΔιιΪδνο ελϋθξηλε ηνπο πεξηβαιινληηθνχο φξνπο γηα ηελ επϋθηαζε ηεο απνζεθεπηηθάο ηθαλφηεηαο ησλ εγθαηαζηϊζεσλ απνζάθεπζεο θαη δηαθέλεζεο πγξψλ θαπζέκσλ θαηϊ 64%. Οη Σνπηθνέ παξϊγνληεο αλαδεηνχλ ηηο βαζχηεξεο αηηέεο ηεο δπζϊξεζηεο πεξηβαιινληηθάο θαηϊζηαζεο πνπ επηθξαηεέ ζηνλ Ακβξαθηθφ Κφιπν, ζηελ απνπζέα θαηϊιιεισλ ξπζκέζεσλ θαη ειϋγρσλ πνπ ππϊγνληαη ζηελ αξκνδηφηεηα ηεο ΠεξηθΫξεηαο, γεγνλφο πνπ απνδεηθλχεη ηελ ρακειά πξνηεξαηφηεηα ζηα πεξηβαιινληηθϊ δεηάκαηα θαη ηελ εκκνλά ζε Ϊιιεο αλαπηπμηαθϋο πνιηηηθϋο, ηαθηηθά ησλ Κξαηηθψλ αξρψλ, πνπ θαηαιάγεη ζπλάζσο ζηελ απζαηξεζέα. χκθσλα κε ηηο απφςεηο ηνπ πξνϋδξνπ ηνπ ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο, ππεχζπλεο ηφζν γηα ηηο ηρζπνθαιιηϋξγεηεο φζν θαη γηα γεσξγέα θαη θηελνηξνθέα εέλαη νη λνκαξρέεο, πνπ Ϋρνπλ δηεπζχλζεηο ΠεξηβΪιινληνο θαη Τγηεηλάο γηα λα ειϋγρνπλ ηηο κνλϊδεο φζν ιεηηνπξγνχλ. Όπσο παξαηεξεέ «ζπρλϊ εληνπέδνπλ κνλϊδεο λα παξαλνκνχλ, αιιϊ θϊλνπλ ηα ζηξαβϊ κϊηηα, γηαηέ ζεσξνχληαη νηθνλνκηθϋο δξαζηεξηφηεηεο πνπ βνεζνχλ ηελ ηνπηθά θνηλσλέα θαη δέλνπλ ζϋζεηο εξγαζέαο. Καη απηφ ζεσξεέηαη πην ζεκαληηθφ απφ ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο. ΚΪζε λνκφο, δέλεη απζαέξεηα Ϊδεηεο ιεηηνπξγέαο ηρζπνηξνθηθψλ κνλϊδσλ ρσξέο λα ιακβϊλεη ππφςε ηηο Ϊδεηεο πνπ δέλεη ν Ϊιινο Ννκφο» 206 Η επέλδπζε ηνπ πγξνβηφηνπνπ ηεο Ρνδηάο ην ζεκεέν απηφ αλαθϋξεηαη ε πξψηε επελδπηηθά πξσηνβνπιέα γηα ηελ πξνψζεζε άπηαο νηθνηνπξηζηηθάο αλϊπηπμεο, πνπ εληνπέδεηαη εληφο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνράο θαη δελ εέλαη Ϊιιε απφ ηνλ πγξνβηφηνπν ηεο ΡνδηΪο φπνπ πθέζηαηαη ε ΗεξΪ κνλά ηνπ Πξνθάηνπ Ζιηνχ ΠξεβΫδεο. H πξνζπϊζεηα αμηνπνέεζεο ηνπ βϊιηνπ μεθέλεζε ην 1998 κε ηε κεηαβέβαζε ηεο δηαρεέξηζεο απηνχ ηνπ πεξηνπζηαθνχ ζηε κνλά απφ ηνλ ΟΓΔΠ (Οξγαληζκφο δηαρεέξηζεο εθθιεζηαζηηθάο πεξηνπζέαο). Κηλεηάξηνο κνριφο, ππάξμε ε ππνγξαθά απφ ηελ ΔιιΪδα ηεο ζπλζάθεο Ramsar. ηα πιαέζηα απηάο ηεο χκβαζεο ππάξρε πξφγξακκα αγξνηνπξηζκνχ (πεξηεγάζεηο κε ζθϊθε θιπ). ΜεηΪ ηελ ππνβνιά κειεηψλ, πινπνηάζεθε ην πξφγξακκα απφ ην Σα πξνγξϊκκαηα πνπ ελέζρπζαλ ηελ πξνζπϊζεηα απηά, άηαλ ηα ΔπξσπατθΪ Life, ΠΔΚΑ θαη Leader. 207 Παξφια απηϊ ελψ ην πξφγξακκα ηεο ΡνδηΪο ζηϊζεθε πξσηνπνξηαθφ γηα ηα δεδνκϋλα ηεο ΔιιΪδαο θαη μεθέλεζε κε ηηο θαιχηεξεο δπλαηϋο πξννπηηθϋο, δελ Ϋρεη παξνπζηϊζεη ηελ αλακελφκελε ζεηηθά εμϋιημε. ηνπο βαζηθνχο αλαζηαιηηθνχο παξϊγνληεο, ζπγθαηαιϋγεηαη ε θαηϊξγεζε ησλ πξνγξακκϊησλ «πξϊζηλεο εβδνκϊδεο» ζηελ εθπαέδεπζε πνπ πξνζϋιθπε πιάζνο καζεηψλ θαη ε νηθνλνκηθά θξέζε πνπ επϋθεξε ζεκαληηθά κεέσζε ηεο επηζθεςηκφηεηαο θαζψο θαη ε κε απνδνρά ηνπ απφ ηνλ κφληκν ηνπηθφ πιεζπζκφ. 205 ν λνκϊξρεο Αηησιναθαξλαλέαο δηϋςεπζε ηελ εθηέκεζε απηά επηρεηξεκαηνινγψληαο φηη ν εθζπγρξνληζκφο ησλ κνλϊδσλ γέλεηαη απνθιεηζηηθϊ θαη κφλν γηα ιφγνπο αζθαιεέαο. 206 ΑικπΪλεο ζην ΦσηηΪδεο κϋξνο απφ ηελ ζπλϋληεπμε κε ηνλ ππεχζπλν γηα ηελ δηεμαγσγά ηνπ ΠξνγξΪκκαηνο αλϊδεημεο ηεο ΡνδηΪο. (βιϋπε παξϊξηεκα V, ζπλεληεχμεηο) 105

108 4.4. Γξάζεηο & Αληηδξάζεηο ηεο Σνπηθήο Κνηλσλίαο ««Δίλλααη η ίζζσοο ί ααππφφ ηηη ηοο ιιί ίγγεεοο ππεεξξη ηππηηψζζεεη ηοο φφππννππ ηηννππη ηθθέέοο θθννη ηλλσλλί ίεεοο έέρρννππλλ ππάάξξεεη η κκη ηαα ππεεξξη ηββααιιιιννλληηη ηθθήή ππππφφζζεεζζεε ζζηηεελλ ππιιάάηηεε ηηννπποο ππη ηέέδδννλληηααοο ηηεελλ ππννιιη ηηηεεί ίαα λλαα κκεε ζζππλλεερρί ίζζεεη η ηηννλλ χχππλλνν ηηεεοο ζζηηνν φφλλννκκαα ηηεεοο ααλλάάππηηππμμεεοο ππννππ έέρρεεη η ννδδεεγγήήζζεεη η ζζεε ααξξγγφφζζππξξηηνν ζζάάλλααηηνν ηηνν ννη ηθθννζζχχζζηηεεκκαα ηηεεοο ππεεξξη ηννρρήήοο»».. Πααλλααγγη ηψηηαα Μππέ έηηζζη ηθθαα,, δδεεκκννζζη ηννγγξξϊϊθννοο,, Δθεεκκεεξξέ έδδαα ηηνν ««Βάάκκαα»» Σα νμχηαηα πξνβιάκαηα πνπ παξνπζηϊδεη ε πξνζηαηεπφκελε πεξηνρά δελ αθάλνπλ ηελ ηνπηθά θνηλσλέα ακϋηνρε. Έλα πιάζνο νξγαλψζεσλ θαη θνξϋσλ Ϋρνπλ θαηαβϊιεη ζνβαξϋο θαη ζπληνληζκϋλεο πξνζπϊζεηεο λα απνηξϋςνπλ βιαπηηθϋο δξϊζεηο αιιϊ θαη λα πξνσζάζνπλ ζεκαληηθϋο ελϋξγεηεο γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ Ακβξαθηθνχ θφιπνπ. ηνπο ζεκαληηθφηεξνπο εκπιεθφκελνπο θνξεέο θαη νξγαλψζεηο πνπ παξνπζηϊδνπλ ελεξγά δξϊζε, ζπγθαηαιϋγνληαη, ν ζχιινγνο Δλεξγψλ πνιηηψλ πξνζηαζέαο Ακβξαθηθνχ, ν χιινγνο πξνζηαζέαο ΑξΪρζνπ ε Πεξηβαιινληηθά Δηαηξεέα ΠξΫβεδαο, ε Οκνζπνλδέα Αιηεπηηθψλ πιιφγσλ Ζπεέξνπ «Δζληθφ ΠΪξθν Τγξνηφπσλ Ακβξαθηθνχ», ε Οηθνινγηθά θέλεζε Ζπεέξνπ(ΠξΫβεδαο-Ησαλλέλσλ), ε ΔΣΑΝΑΜ, ην Δκπνξηθφ Δπηκειεηάξην ΠξΫβεδαο, ν αιηεπηηθφο χιινγνο ΓαβξηΪο Άξηαο θ.α. ΔηδηθΪ ν ζχιινγνο Δλεξγψλ πνιηηψλ πξνζηαζέαο Ακβξαθηθνχ ζηα ηξέα ρξφληα ελεξγάο δξϊζεο, Ϋρεη αζθάζεη Ϋληνλε επηξξνά ζηελ πνξεέα ηεο Πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο θαη ηηο πξνβιεπφκελεο δξϊζεηο ζηελ πεξηνρά. ΟξηζκΫλεο απφ ηηο δξϊζεηο Δλεξγψλ Πνιηηψλ πεξηνράο Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ, πεξηιακβϊλνπλ απηνςέεο θαη επηζηνιϋο πξνο αλψηεξεο αξκφδηεο δηνηθεηηθϋο αξρϋο 208, θαηαγγειέεο θαη πξνηϊζεηο κε δειηέα ηχπνπ 209, ζπιιαιεηάξηα 210, δξϊζεηο επαηζζεηνπνέεζεο θαη ελεκϋξσζεο 211. Γηα ηα δεηάκαηα ηνπ 208 ηηο Ϋγηλε απηνςέα ζηε ρσκαηεξά ελαπφζεζεο θινχδαο ηεο βηνκεραλέαο Άξαρζνο Α.Δ. θαη εζηϊιε επηζηνιά ζηε Γ/λζε ΠεξηβΪιινληνο θαη ζηνλ ΝνκΪξρε ηεο Άξηαο γηα πγξϊ ηνμηθϊ απφβιεηα απφ ηελ ρσκαηεξά ζε παξαθεέκελε ηϊθξν. Δπέζεο ηελ έδηα πεξένδν εζηϊιε επηζηνιά καο ζην ΤΠΔΚΑ θαη ΤΑΑΣ γηα ηελ κεηεγθαηϊζηαζε ησλ κνλϊδσλ ηρζπνθαιιηϋξγεηαο εθηφο Ακβξαθηθνχ, ηελ αχμεζε ησλ εθξνψλ απφ ηα θξϊγκαηα ηνπ ΑξΪρζνπ θαη Λνχξνπ θαη ηελ Ϋληαμε ηεο επξχηεξεο ιεθϊλεο απνξξνάο ζε πξφγξακκα απνληηξνπνέεζεο. κεηϊ απφ θαηαγγειέα ηεο νξγϊλσζεο ζην ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο, αζθάζεθε εηζαγγειηθά δέσμε ζε θνξηεγφ πνπ ελαπφζεηε ηε θινχδα ζηηο εθβνιϋο ηνπ ΑξΪρζνπ θαη ηνπ 209 Με δειηέν ηχπνπ ην θαινθαέξη ηνπ 2009, Ϋγηλε θαηαγγειέα πξνο ηελ Ϊξρνπζα ηϊμε ηεο ΠξΫβεδαο γηα ηελ θαηαζθεπά ελφο αθφκε αιηεπηηθνχ θαηαθπγένπ (κειινληηθάο καξέλαο) ζε κέα απφ ηηο αθηϋο ηεο πξνζηαηεπφκελεο δψλεο, αιιϊ θαη θαηαγγειέα γηα ηα ΓηαρεηξηζηηθΪ ζρϋδηα ηεο Α θαη Β δψλεο πνπ ζεσξνχληαη αζχκβαηα κε ηνπο ζηφρνπο πξνζηαζέαο θαη δελ αληαπνθξέλνληαη ζηα νπζηαζηηθϊ πξνβιάκαηα ηνπ Ακβξαθηθνχ. Όπσο ζεσξνχλ, ηα ρϋδηα εμππεξεηνχλ ηελ ρσξνζϋηεζε ρεξζαέσλ πδαηνθαιιηεξγεηψλ ζε ζηξϋκκαηα ζηα αιέπεδα ηνπ λνκνχ Άξηαο. Δπέζεο κε δειηέν ηχπνπ αλαδεέρζεθαλ νη απζαηξεζέεο απφ ηελ Μνλά πξνθάηε Ζιέα ζηε ιηκλνζϊιαζζα ηνπ Αγένπ Γεσξγένπ. Με φκνηα πξϊμε δεηάζεθε απφ ηελ πνιηηεέα ε ιάςε κϋηξσλ γηα ηνλ ππεξηξνθηζκφ ηνπ θπηνπιαγθηνχ ηνπ Ακβξαθηθνχ θαη ηελ απνληηξνπνέεζε ηεο πεξηνράο. 210 πκκεηνρά ζην ζαιϊζζην ζπιιαιεηάξην ζηηο ζηε παξαιέα ΠξΫβεδαο, γηα ηελ απνκϊθξπλζε ησλ ηρζπνθαιιηεξγεηψλ θαη ηε ιάςε κϋηξσλ γηα ηελ απνξξχπαλζε ηνπ Ακβξαθηθνχ, 211 θηφζθη ζηε γηνξηά ζαξδϋιαο ζηελ ΑλΫδα γηα ελεκϋξσζε ησλ επηζθεπηψλ γηα ηα πξνβιάκαηα ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ. δηνξγϊλσζε Ζκεξέδσλ (π.ρ. ηελ ΣεηΪξηε 18 Φεβξνπαξένπ 2009 δηνξγαλψζεθε απφ ην «Δζληθφ Πάξθν Τγξνηφπσλ Ακβξαθηθνχ» εκεξέδα κε ζϋκαηα πνπ αλαθϋξνληαη ζηελ πξνζηαζέα ηνπ Ακβξαθηθνχ. 106

109 Ακβξαθηθνχ δξαζηεξηνπνηνχληαη επέζεο πεξηβαιινληηθϋο νξγαλψζεηο Δζληθάο θαη Γηεζλνχο εκβϋιεηαο φπσο ην WWF.Σν WWF αλαγλσξέδνληαο ηνλ θξέζηκν ξφιν ησλ δειθηληψλ ζηε δηαηάξεζε ηεο νηθνινγηθάο ηζνξξνπέαο ηνπ ζαιϊζζηνπ πεξηβϊιινληνο θαη ιακβϊλνληαο ππφςε ηελ απεηιά αθαληζκνχ ηνπο, Ϋρεη αλαιϊβεη δξϊζε γηα ηελ πξνζηαζέα ησλ δειθηληψλ 212 (απφ ηελ Ϊλνημε ηνπ 2000) κε πξψην ζηαζκφ ηνλ Ακβξαθηθφ θφιπν φπνπ θηινμελνχληαη 150 ξηλνδϋιθηλα. 213 Απφ ηελ επηζθφπεζε ησλ ελεξγεηψλ θαη δξϊζεσλ ησλ Σνπηθψλ παξαγφλησλ θαηϊ ησλ δξαζηεξηνηάησλ θαη πξνβιεπφκελσλ Ϋξγσλ πνπ ππνβαζκέδνπλ ην θπζηθφ πεξηβϊιινλ ηεο πεξηνράο, γηα ηηο πεξηζζφηεξεο απφ ηηο νπνέεο γέλεηαη εθηελϋζηεξε αλαθνξϊ ζηε ζπλϋρεηα, εέλαη εκθαλάο ε επαηζζεηνπνέεζε ηεο ηνπηθάο θνηλσλέαο ππϋξ ηεο πξνζηαζέαο, δηαηάξεζεο θαη αλϊδεημεο ηνπ βηνινγηθνχ πινχηνπ ηνπ Ακβξαθηθνχ. Οη δηακϊρεο θαη ζπγθξνχζεηο εληνπέδνληαη θπξέσο κεηαμχ επαγγεικαηηθψλ νκϊδσλ πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηελ ππφ κειϋηε πεξηνρά θαη επεξεϊδνληαη Ϊκεζα απφ νπνηαδάπνηε παξϋκβαζε. Υαξαθηεξηζηηθά εέλαη ε πεξέπησζε επαγγεικαηηψλ αιηϋσλ, θϊηνηθσλ παξϊθηησλ πεξηνρψλ θαη πεξηβαιινληηθψλ θνξϋσλ πνπ αληηηέζεληαη ζηελ δξαζηεξηφηεηα ηεο ηρζπνθαιιηϋξγεηαο θαη απαηηνχλ ηελ κεηεγθαηϊζηαζε ηεο, κε βαζηθφ επηρεέξεκα ηελ Ϊλαξρε θαη ρσξέο ζαθεέο νξηνζεηάζεηο αλϊπηπμε ηνπο, πνπ πξνθαιεέ ζνβαξά ξχπαλζε θαη ηελ απψιεηα ηρζπναπνζεκϊησλ. Δπηπξφζζεηα Ϋρνπλ αξρέζεη λα αλαδχνληαη αληηδξϊζεηο θαηϊ ζπγθεθξηκϋλσλ κϋηξσλ, απαγνξεχζεσλ θαη πεξηνξηζκψλ πνπ πεξηιακβϊλνληαη ζηελ λενθδνζεέζα πεξηβαιινληηθά λνκνζεζέα. Απφ ηελ κέα αληηδξϊζεηο εθδειψλνληαη αληηδξϊζεηο απφ ηηο ΓεκνηηθΫο ΑξρΫο πνπ εθπξνζσπνχλ ηελ θνηλά γλψκε θαη εθθξϊδνπλ ηε βνχιεζε γηα αεηθφξν Γηαρεέξηζε ηνπ Κφιπνπ θαη απφ ηελ Ϊιιε, εθθξϊδνληαη δηακαξηπξέεο απφ ζπγθεθξηκϋλεο επαγγεικαηηθϋο νκϊδεο πνπ ζεσξνχλ ηα κϋηξα ππεξβνιηθϊ θαη φηη ην νδεγνχλ ζε απψιεηα ζϋζεσλ εξγαζέαο ρσξέο λα δηνξζψλνπλ ηελ νηθνινγηθά ππνβϊζκηζε. Κνηλφ κεέδνλ ζϋκα γηα ηηο ηνπηθϋο πεξηβαιινληηθϋο νξγαλψζεηο, ηηο αγξνηηθϋο νξγαλψζεηο, ηνπο αιηεπηηθνχο ζπλεηαηξηζκνχο θαη ηνπηθνχο θνξεέο ηεο Αηησιναθαξλαλέαο, ηεο ΠξΫβεδαο θαη ηεο Άξηαο γηα ην νπνέν ηνλέδνπλ ζπλερψο ηελ αλεζπρέα ηνπο, απνηειεέ ε λφκηκε ά παξϊλνκε ιεηηνπξγέα ησλ δηϊζπαξησλ δεμακελψλ ησλ επηρεηξάζεσλ πεηξειαηνεηδψλ πνπ εέλαη εγθαηεζηεκϋλεο ζηελ πεξηνρά. Οη αληηδξϊζεηο εληϊζεθαλ απφ ηελ πξνθιεηηθά απφθαζε ηνπ Ννκαξρηαθνχ πκβνπιένπ Αηησιναθαξλαλέαο γηα ηελ Ϋγθξηζε ηεο επϋθηαζεο ησλ δεμακελψλ θαπζέκσλ ηεο Shell. Ο πξφεδξνο ηνπ Δξγαηηθνχ ΚΫληξνπ Άξηαο θ. Ν. ΓιπλΪηζεο, ζεκεηψλεη φηη δελ εέλαη ηπραέν φηη νη θηλεηνπνηάζεηο πάξαλ ηε κνξθά μεζεθσκνχ, δηφηη πνιιϊ ρσξηϊ, φπσο ην Φαζνηφπη θαη ε ΓαβξηΪ, δνπλ κε ηε κπξσδηϊ πνπ αλαδχεηαη απφ ηα λεξϊ, ελψ νη αγξφηεο βιϋπνπλ ηε γε ηνπο λα δειεηεξηϊδεηαη απφ ρεκηθϋο νπζέεο. Δπηπξφζζεηα, Ϋληνλε ππάξμε ε αληέδξαζε πϊλσ απφ 30 θνξϋσλ θαη Κηλάζεσλ Πνιηηψλ θαηϊ ηνπ ζρεδένπ Νφκνπ ηνπ ΤΠΔΚΑ γηα ηηο ΑΠΔ 214, θαη ζπγθεθξηκϋλα ηελ ρσξνζϋηεζε αηνιηθνχ 212 Ζ ΔιιΪδα Ϋρεη πξνζππνγξϊςεη ζρεηηθϋο ζπκβϊζεηο πνπ ηε δεζκεχνπλ λα πξνρσξάζεη ζηε ιάςε δηαρεηξηζηηθψλ κϋηξσλ γηα ηελ πξνζηαζέα ησλ δειθηληψλ (πλζάθε γηα ηε Γηαηάξεζε ησλ Μηθξψλ Κεησδψλ ηεο Μεζνγεένπ θαη ηεο Μαχξεο ΘΪιαζζαο, πλζάθε ηεο Βφλλεο, πλζάθε ηεο ΒΫξλεο, Οδεγέα E.O.K 92/43) 213 ηνπο βαζηθνχ ζηφρνπο ηεο ζπγθαηαιϋγεηαη ε αχμεζε ηεο γλψζεο ζρεηηθϊ κε ηε βηνινγέα, ηνλ πιεζπζκφ, ηε γεσγξαθηθά θαηαλνκά θαη ηελ ζπκπεξηθνξϊ ησλ δειθηληψλ ζηνλ Ακβξαθηθφ ε επαηζζεηνπνέεζε ηνπ επξχηεξνπ θνηλνχ ζε φηη αθνξϊ ηελ νηθνινγηθά ζεκαζέα ησλ δειθηληψλ θαη ηελ αλϊγθε πξνζηαζέαο ηνπο, αιιϊ θαη ε εθπαέδεπζε λϋσλ εξεπλεηψλ νη νπνένη ζα απνηειϋζνπλ ηνλ ππξάλα ηνπ πξνγξϊκκαηνο ζην κϋιινλ. 214 χκθσλα κε ηηο δηαηππψζεηο ησλ αληηδξψλησλ ΦνξΫσλ θαη νξγαλψζεσλ, ην πξνηεηλφκελν λνκνζρϋδην, πνιιαπιαζηϊδεη ηα εθξεθηηθϊ πξνβιάκαηα πνπ δεκηνπξγνχληαη απφ ηελ ππεξζπγθϋληξσζε θαη ηελ αλεμϋιεγθηε 107

110 ζαιϊζζηνπ πϊξθνπ πνπ ζα αξρέδεη απφ ην ζηελφ ΠξΫβεδαο ΛεπθΪδαο θαη ηελ παξαιέα κϋρξη ην βϊζνο ησλ 50 κϋηξσλ θαη ζα επεθηεέλεηαη σο ηε ΚαζηξνζπθηΪ ΠξΫβεδαο. Δπέζεο πξνβιϋπεηαη ε θαηαζθεπά λϋνπ θξϊγκαηνο ζηνλ πνηακφ Άξαρζν θαη Ϊιισλ θξαγκϊησλ αλϊ 1 ρηιηφκεηξν θαζ φιν ην κάθνο ηνπ πνηακνχ, ν νπνένο απνηειεέ αλαπφζπαζην θνκκϊηη ηνπ νηθνζπζηάκαηνο ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ. Καη φια απηϊ ρσξέο λα Ϋρεη πξνζδηνξηζηεέ, εηδηθϊ γηα ηα κηθξϊ πδξνειεθηξηθϊ, ε θϋξνπζα ηθαλφηεηα ησλ αληέζηνηρσλ πδαηνξεπκϊησλ, ψζηε λα ηεζνχλ ηα αλαγθαέα φξηα ζηελ εθκεηϊιιεπζά ηνπο 215. Ζ ηνπηθά θνηλσλέα Ϋρνληαο άδε βηψζεη ηε δπζϊξεζηε εκπεηξέα απφ ηηο αξλεηηθϋο πεξηβαιινληηθϋο ζπλϋπεηεο ησλ θξαγκϊησλ ηνπ ΑξΪρζνπ (ζην ΠνπξλΪξη) γηα ην νηθνζχζηεκα ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ, εμϋθξαζε Ϋληνλα ηελ αληέδξαζε ηεο, ζεσξψληαο δεδνκϋλε ηελ θαηαζηξνθά ηνπ 216 απφ ηελ πξαγκαηνπνέεζε ηνπ Ϋξγνπ. Σελ ελαληέσζε ηνπο εθθξϊδνπλ θαη νη αιηεέο ππνζηεξέδνληαο φηη πϋξαλ ησλ δξακαηηθψλ ζπλεπεηψλ γηα ηελ βηνινγηθά ζαιϊζζηα πνηθηιφηεηα, θηλδπλεχεη ε επαγγεικαηηθά βησζηκφηεηα ηνπο 217. Σν δάηεκα ηεο πξνζηαζέαο ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ απνηϋιεζε εηδηθϊ θαηϊ ηελ πεξένδν πνπ ηα πεξηβαιινληηθϊ πξνβιάκαηα Ϋπαηξλαλ ηεξϊζηηεο δηαζηϊζεηο, Ϋλα απφ ηα θπξέαξρα ζϋκαηα πνπ απαζρφιεζαλ ηελ Σνπηθά Απηνδηνέθεζε ηεο ΠξΫβεδαο. Ζ ζπλεηζθνξϊ ηνπ Γάκνπ κε ηε ζπλεξγαζέα δηϊθνξσλ θνξϋσλ θαη νξγαλψζεσλ πνπ πθέζηαληαη ζηελ επξχηεξε πεξηνρά εέλαη πνιχ ζεκαληηθά. Ο Γάκνο ηεο ΠξΫβεδαο εμϋθξαδε πϊληνηε ηελ αληέζεζά ηνπ θαη άηαλ πξφζπκνο γηα ηελ αλϊιεςε πξσηνβνπιηψλ κε ζθνπφ ηελ αλαηξνπά ηεο επηβαξεκϋλεο θαηϊζηαζεο πνπ επηθξαηεέ ζηνλ θφιπν Μαξηίνπ 2009 κπξνζηά ζην Γεκαξρείν Πξέβεδαο Ο Γάκνο θαηεέρε εγεηηθά ζϋζε ζηνλ ζπληνληζκφ ηεο ζεκαληηθφηεξεο έζσο, θηλεηνπνέεζεο γηα ηε δηϊζσζε ηνπ Ακβξαθηθνχ. Ζ δηακαξηπξέα πξαγκαηνπνηάζεθε ζηηο 23 αλϊπηπμε ησλ εγθαηαζηϊζεσλ κεγϊιεο θιέκαθαο ζε δϊζε, νηθνζπζηάκαηα, κνλαδηθϊ ηνπέα, ηζηνξηθϋο πεξηνρϋο, πνιχηηκε γε πςειάο παξαγσγηθφηεηαο. Ζ θηινζνθέα ηνπ λϋνπ λνκνζρεδένπ αηηηνινγεέ ηελ θέλεζε απηά σο ζηφρν γηα Ϊκεζν φθεινο γηα ηνπο θαηνέθνπο ησλ πεξηνρψλ εγθαηϊζηαζεο. Όκσο νη δπζρϋξεηεο πνπ πξφθεηηαη λα πξνθχςνπλ απφ Ϋλα ηϋηνην εγρεέξεκα εέλαη ζε ηϋηνην βαζκφ πξνβιεπφκελεο, ψζηε λα απνηεινχλ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα δσξνδνθέα ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ γηα λα παξαβιϋςνπλ ηηο ηπρφλ νριάζεηο. Γηφηη ε πξφηαζε γηα Ϋληαμε ηεο πδξαπιηθάο ελϋξγεηαο πνπ παξϊγεηαη απφ πδξνειεθηξηθνχο ζηαζκνχο κε ηζρχ κεηαμχ 15 θαη 100 MW ζηηο ΑΠΔ, θαηαζηξαηεγεέ ηελ αξρά ηεο πξνζηαζέαο θχζεο θαη ησλ θπζηθψλ πφξσλ θαζψο Ϋρεη ζηελ πξϊμε απνδεηρζεέ φηη νη πεξηβαιινληηθϋο επηπηψζεηο απφ ηελ ιεηηνπξγέα ελφο κεγϊινπ πδξνειεθηξηθνχ θξϊγκαηνο, εέλαη δπζαλϊινγεο ησλ σθειεηψλ πνπ πξνζθϋξεη Ϋλαο κεγϊινο πδξνειεθηξηθφο ζηαζκφο. 215 ΥαξαιΪκπνπο Π. (2010, 13 Ηνπιένπ) «Θαιάζζην αηνιηθφ πάξθν ζηε κπνχθα ηνπ Ακβξαθηθνχ;», Πξφεδξνο Δλεξγψλ Πνιηηψλ Πεξηνράο Ακβξαθηθνχ, εχξεζε ζην Καζνξέδεη σο ειαρέζηε ξνά απφ ηνπο ηακηεπηάξεο ησλ θξαγκϊησλ ην 30% ηνπ κϋζνπ φξνπ ξνάο κελφο επηεκβξένπ, ηνπ κελφο πνχ Ϋρνπκε κεδεληθϋο βξνρνπηψζεηο ζηελ πεξηνρά καο, πξϊγκα πνπ ζεκαέλεη φηη ν Άξαρζνο ηνπο πεξηζζφηεξνπο κάλεο ηνπ ρξφλνπ ζα εέλαη «μεξνπφηακνο», απμϊλνληαο θαη απηφλ ηνλ ηξφπν ηηο αλνμηθϋο κϊδεο θαη ηελ αιαηφηεηα ηνπ Ακβξαθηθνχ θαη ηνπ ζηεξνχλ παξϊιιεια θεξηϋο χιεο πνπ εέλαη αλαγθαέεο γηα ηελ ηξνθά ησλ ηρζπναπνζεκϊησλ. 217 Όπσο επηζεκαέλεη ν πξφεδξνο Οκνζπνλδέαο Αιηεπηηθψλ πιιφγσλ Ζπεέξνπ αιιϊ θαη πξφεδξνο Δλεξγψλ Πνιηηψλ Πεξηνράο Ακβξαθηθνχ ΥαξαιΪκπνπο Παχινο, ην ΤΠΔΚΑ πξνϋβεθε ζηελ απνζηνιά ηνπ ρεδένπ κφλν ζην WWF απνθεχγνληαο Ϋηζη θϊζε ηνπηθά πεξηβαιινληηθά νξγϊλσζε Σειηθψο πξνηεέλεηαη, 218 Δηδηθφηεξα πξνηϊζεθε ε απαγφξεπζε αιηεέαο κε ζπζηάκαηα πνπ απνδεδεηγκϋλα θαηαζηξϋθνπλ ηνλ ζαιϊζζην πινχην θαη ζϋζπηζε απζηεξφηεξσλ πξνζηέκσλ ζηνπο παξαβϊηεο θαη ζεζκνζϋηεζε ηεο πξϊμεο σο θαθνχξγεκα. ΜεηεγθαηΪζηαζε Ϊκεζα φισλ ησλ εγθαηαζηϊζεσλ θαπζέκσλ θαη απαγφξεπζε θέλεζεο πινέσλ αλ δελ εέλαη δηπχζκελα. Απζηεξά εμϋηαζε ησλ νηθνινγηθψλ παξακϋηξσλ γηα ηελ Ϊδεηα λϋσλ κνλϊδσλ ηρζπνθαιιηϋξγεηαο. Πξφηαζε γηα δηαθνπά χδξεπζεο ζηηο εγθαηαζηϊζεηο ηρζπνθαιιηϋξγεηαο. Να Απαγνξεπζνχλ νη γεσηξάζεηο θαη λα θαηεδαθηζηνχλ ηα εθηξψκαηα.. Πξφηαζε δϋζκεπζεο κε πξσηφθνιια γηα γλσκνδφηεζε φισλ ησλ φκνξσλ Γάκσλ φηαλ πξαγκαηνπνηεέηαη ΜΠΔ ά δέλεηαη Ϊδεηα επϋλδπζεο ζηνλ Κφιπν. 108

111 Μαξηένπ 2008, ζηελ Πφιε ηεο ΠξΫβεδαο κε ζπκβνιηθφ θιεέζηκν ηνπ ιηκαληνχ. Κηλεηνπνηάζεθαλ απινέ πνιέηεο, ηνπηθνέ θνξεέο ηνπ Ακβξαθηθνχ, νη δάκνη, νη ζχιινγνη αιηϋσλ, νη ελεξγνέ πνιέηεο θαη πνιηηηθνέ κε βαζηθφ αέηεκα ηελ παχζε ηεο αλεμϋιεγθηεο εηζφδνπ ηδησηηθψλ ζπκθεξφλησλ θαη πεγψλ θϋξδνπο ζε βϊξνο ηεο Κνηλσλέαο ηνπ Πνιέηε θαη ηνπ ΠεξηβΪιινληνο θαη ηελ ππνγξαθά ηεο ΚΤΑ. Ζ ζπιινγηθά απηά θηλεηνπνέεζε θαηϋιεμε ζηε ζεζκνζϋηεζε ηεο. Άιιν Ϋλα ζεκαληηθφ δεηάκαηα γηα ην νπνέν ν Γάκνο εέρε εθθξϊζεη ηελ Ϋληνλε αληέζεζε ηνπ, εέλαη ε δεκηνπξγέα καξέλσλ απϋλαληη απφ ηελ αθηά ηνπ Αθηένπ πνπ ζα επϋθεξε παξφκνηα πξνβιάκαηα βξαδεέαο αλαλϋσζεο ησλ λεξψλ ηνπ Κφιπνπ ιφγσ ηεο επϋθηαζεο ηνπ ιηκαληνχ ηεο ΠξΫβεδαο (ε νπνέα ηειηθϊ ζηακϊηεζε πξνθεηκϋλνπ λα πξνζηαηεπζεέ ε εέζνδνο ηνπ Ακβξαθηθνχ). ΠξνηΪζεθε λα ζηαιζεέ Ϋγγξαθν ζην Τπνπξγεέν ΑλΪπηπμεο γηα λα κελ πξνρσξάζνπλ νη δηαδηθαζέεο. Πεξέπνπ 10 ρξφληα κεηϊ, ε λνκηκφηεηα ηεο επϋλδπζεο ακθηζβεηεέηαη θαη ν Γάκνο απεπζχλζεθε ζην Δζληθφ Μεηζφβεην Πνιπηερλεέν γηα ηε ζχληαμε πεξηβαιινληηθάο κειϋηεο θαη ηαπηφρξνλα δάηεζε απφ ηνπο επελδπηϋο ηελ παξϊδνζε ησλ απαξαέηεησλ εγγξϊθσλ γηα λα δηεξεπλεζεέ ε λνκηκφηεηα ηεο επϋλδπζεο. άκεξα εθθξεκεέ πξνζθπγά εθ κϋξνπο ηνπ Γάκνπ, ζην πκβνχιην ηεο Δπηθξαηεέαο θαη ζην Γηθαζηάξην Δπξσπατθψλ Κνηλνηάησλ. ΣΫινο, αλαθϋξζεθε θαη παξαπϊλσ, ν ληφπηνο πιεζπζκφο αιιϊ θαη νξγαλσκϋλνη θνξεέο, Ϋρνπλ επαλεηιεκκϋλα εθθξϊζεη ηελ επηζπκέα ηνπο γηα ηελ απνκϊθξπλζε φισλ ησλ ηρζπνθαιιηεξγεηψλ απφ ηνλ θιεηζηφ θφιπν, ηζρπξηδφκελνη φηη ε αλϊπηπμε δελ εέλαη νη επελδχζεηο ζηελ θαηαζηξνθά ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ αιιϊ νη επελδχζεηο γηα ηελ πξνζηαζέα θαη αεηθνξέα ηνπ θπζηθνχ ηνπ πινχηνπ, ζϋηνληαο ππφ ακθηζβάηεζε ηνλ ηζρπξηζκφ φηη ε ηρζπνθαιιηϋξγεηα απνηειεέ κέα θαη εμνράλ θηιηθά γηα ην πεξηβϊιινλ δηαδηθαζέα. Όπσο ζπγθεθξηκϋλα ππνζηεξέδνπλ ε Οκνζπνλδέα αιηεπηηθψλ ζπιιφγσλ Ζπεέξνπ κε Ϋδξα ηελ ΑλΫδα Άξηαο, αιιϊ θαη ε νξγϊλσζε ησλ Δλεξγψλ Πνιηηψλ πεξηνράο Ακβξαθηθνχ, ε απνκϊθξπλζε ησλ ηρζπνθαιιηεξγεηψλ ζα κεηψζεη ηηο δξαζηεξηφηεηεο θαη ζα ειαηηψζεη ηα νξγαληθϊ θνξηέα ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ θαη ζα δηεπθνιχλεη ηελ νκαιά πνξεέα αλαδάηεζεο ηξνθάο ζηα ελδφηεξα ηνπ Κφιπνπ ησλ ειεπζϋξσλ ςαξηψλ. «Δπεηδά νη ηρζπνθαιιηϋξγεηεο εέλαη κϋζα ζηνλ Κφιπν θαη ηα θνξηέα 22 κνλϊδσλ εέλαη πϊξα πνιιϊ γηα λα κπνξϋζεη λα ηα απνζπλζϋζεη ην νηθνζχζηεκα, αγσληδφκαζηε γηα ηελ απνκϊθξπλζε ησλ ηρζπνθαιιηεξγεηψλ σο πξψηε πξνηεξαηφηεηα, θαζψο δελ εέλαη θαη ζχλνκεο βϊζεη ηεο Δπξσπατθάο λνκνζεζέαο εθφζνλ δελ αλάθνπλ ζε Πεξηνρά ΟξγαλσκΫλεο ΑλΪπηπμεο Τδαηνθαιιηεξγεηψλ (ΠΟΑΤ) ΚΤΑ «γηα ηελ ραξαθηεξηζκό ηνπ πεξηβάιινληνο ηνπ Ακβξαθηθνύ Κόιπνπ σο Δζληθό Πάξθν» ΔζηηΪδνληαο ζηα πξνβιεπφκελα κϋηξα θαη ηηο ππνρξεψζεηο πνπ νξέδνληαη ζηηο δηαηϊμεηο ηεο θεέκελεο ΚΤΑ 11989/2008 ΦΔΚ 123Γ/ «γηα ηνλ ραξαθηεξηζκφ ησλ ρεξζαέσλ, πδϊηηλσλ θαη ζαιϊζζησλ πεξηνρψλ ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ σο Δζληθνχ ΠΪξθνπ Τγξνηφπσλ Ακβξαθηθνχ», δηαθαέλεηαη αξλεηηθά ζηϊζε θαη δηαθσλέα ζε νξηζκϋλα ζεκεέα ηεο Ννκνζεηηθάο ΠξΪμεο, απφ θαηνέθνπο, επαγγεικαηηθϋο νκϊδεο θαη θνξεέο αιιϊ θαη απφ ηνλ Γάκν ΠξΫβεδαο ζηνλ νπνένλ επσκέδνληαλ ε γλσκνδφηεζε ηνπ γηα απηάλ. 219 Σζηψιεο Μ.(2010, 28 Μαξηένπ) «Πξνηάζεηο ηεο Οκνζπνλδίαο γηα ηελ πεξηβαιινληηθή πξνζηαζία ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ», επηζηνιά Οκνζπνλδέα Αιηεπηηθψλ πιιφγσλ Ζπεέξνπ πξνο ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Τγξνηφπσλ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ, Αξ. Πξ. 7/

112 Πξνηνχ γέλεη ε αλαθνξϊ ηεο γλψκεο θαη ησλ παξαηεξάζεσλ ηεο ηνπηθάο θνηλσλέαο φπσο εθπξνζσπάζεθε απφ ην Γεκνηηθφ πκβνχιην ηεο ΠξΫβεδαο, γηα ην πεξηερφκελν ηεο ΚΤΑ, αμέδεη λα ηνληζζεέ ε αδηθαηνιφγεηε θαζπζηϋξεζε ηεο ζεζκνζϋηεζεο ηεο 220. πεξέπνπ 2 ρξφληα. Σν γεγνλφο απηφ πξνθϊιεζε ηελ Ϋληνλε θηλεηνπνέεζε ησλ ηνπηθψλ θνξϋσλ θαη Αξρψλ αιιϊ θαη ηελ παξαπνκπά ηεο ρψξαο ζην Δπξσδηθαζηάξην. Αλ θαη νινθιεξψζεθε ζηηο 28 Ννεκβξένπ 2006, ε δηαδηθαζέα ππνγξαθάο απφ φινπο ηνπο ζπλαξκφδηνπο Τπνπξγνχο -ΑλΪπηπμεο, Αγξνηηθάο ΑλΪπηπμεο θαη Ναπηηιέαο- νινθιεξψζεθε ηνλ Απξέιην ηνπ Σν κεγϊιν ρξνληθφ δηϊζηεκα πνπ πϋξαζε απφ ηελ Ϋθδνζε ηεο κϋρξη ηελ ςάθηζε ηεο ( ), ζεσξάζεθε απφ ηνπο ηνπηθνχο παξϊγνληεο, σο επηηεδεπκϋλε πξϊμε ηεο ΚπβΫξλεζεο γηα ηελ εμππεξϋηεζε ζπκθεξφλησλ πνπ αθνξνχλ θπξέσο ηελ δξϊζε κεγϊισλ εηαηξεηψλ θαπζέκσλ φπσο ε SHELL θαη ε ECO πνπ πθέζηαληαη ζηελ πεξηνρά. 221 Σελ Ϊπνςε απηά ηε ζηεξέδνπλ ζην γεγνλφο, φηη ε πιεηνςεθέα ησλ ΦνξΫσλ ηελ εέρε απνδερζεέ αιιϊ επηρεηξάζεηο θαη ζηξαηφο αξλνχληαη λα κεηαθηλεζνχλ θαη ζπλερέδνπλ ηελ ιεηηνπξγέα ηνπο απαηηψληαο κϊιηζηα ηνλ εθζπγρξνληζκφ ηνπο 222. Απφ ηελ κέα ε ΚΤΑ απαγνξεχεη ηε δηϊλνημε ά θαηαζθεπά ελφο αγξνηηθνχ δξφκνπ, ηε βφζθεζε, θαη ηελ Ϊζθεζε αιηεέαο κε δηαθφξνπο ηξφπνπο 223 θαη απφ ηελ Ϊιιε ζηεξέδεη βηνκεραληθϋο θαη ηνπξηζηηθϋο επελδχζεηο κεγϊιεο θιέκαθαο, παξϋρνληαο Ϊδεηεο ζε ηεξϊζηηεο κνλϊδεο ηρζπνθαιιηεξγεηψλ θαη γηα ηνπξηζηηθνχο ιηκϋλεο, ζηελ εέζνδν ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ. Όπσο ηνλέδεη ε ηνπηθά εμνπζέα «Οη ζπγθεθξηκϋλεο πνιηηηθϋο κϋζα ζηνλ Ακβξαθηθφ πϋξαλ ηεο ππφζαιςεο ζπκθεξφλησλ κεγϊισλ, απνηεινχλ θαη πεξηθξφλεζε ηεο Απηνδηνέθεζεο, ηεο πνιηηεέαο, ησλ πνιηηψλ, ηνπ κηθξνχ επαγγεικαηέα» ΑξλεηηθΪ ζρφιηα θαη ακθηζβεηάζεηο απφ ηελ κεξηϊ ηνπ Γάκνπ αιιϊ θαη ησλ εκπιεθφκελσλ θνξϋσλ ( πξφεδξνο ΔΣΑΝΑΜ) Ϊθεζε ε πξψηε επαθά κε ηηο δηαηϊμεηο ηεο ΚΤΑ. Σν Γεκνηηθφ πκβνχιην αλ θαη γλσκνδφηεζε ζεηηθϊ ζηελ πξσηνβνπιέα γηα ηελ Ννκνζεηηθά ξχζκηζε ζρεηηθϊ κε ηνλ ραξαθηεξηζκφ ησλ ρεξζαέσλ, πδϊηηλσλ θαη ζαιϊζζησλ πεξηνρψλ ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ σο Δζληθνχ ΠΪξθνπ πγξνηφπσλ Ακβξαθηθνχ, δηαθψλεζε κε νξηζκϋλεο δηαηϊμεηο ηνπ θαηαηεζεηκϋλνπ ζρεδένπ, θαηαιάγνληαο ζην φηη ε απφθαζε ρξέδεη πεξαηηϋξσ επεμεξγαζέαο. Αξρηθφο πξνβιεκαηηζκφο πνπ απνξξϋεη απφ ηηο δηαηϊμεηο ηεο ΚΤΑ γηα ηελ Σνπηθά Δμνπζέα εέλαη ε ελδερφκελε αιιαγά ηεο παξαγσγηθάο δξαζηεξηφηεηαο ζηελ πξνζηαηεπφκελε πεξηνρά, δηφηη ην παξφλ λνκνζϋηεκα αιιϊδεη ηελ νηθνλνκηθά δξαζηεξηφηεηα ηεο. Τπνζηεξέδεηαη φηη ζηα πιαέζηα ησλ απαγνξεχζεσλ γηα ηελ πξνζηαζέα πεξηνρψλ, ζα πξϋπεη λα ππϊξρεη αλαπηπμηαθφ ζρϋδην απφ ηελ εθϊζηνηε πνιηηεέα κε αληηζηαζκηζηηθϊ θαη αληαπνδνηηθϊ νθϋιε πξνο ηηο πεξηνρϋο πνπ κεηψλεηαη ε νηθνλνκηθά δξαζηεξηφηεηα, ψζηε κα κελ κϋλνπλ αλνρχξσηεο 220 Σνλ ΝνΫκβξην ηνπ 2006, δχν ρξφληα κεηϊ ηελ πξψηε θνηλνπνέεζε ηνπ ρεδένπ ηεο ΚΤΑ ζηνπο Γάκνπο ηεο επξχηεξεο πεξηνράο παξϋκβαζεο, ν Τπνπξγφο ΠΔΥΧΓΔ Ϋδσζε ζηε δεκνζηφηεηα ηελ ΚΤΑ γηα ηελ ζεζκνζϋηεζε ηνπ ζαιϊζζηνπ πϊξθνπ ηνπ Ακβξαθηθνχ θαη ηνπο φξνπο πξνζηαζέαο. ΔπηΪ κάλεο κεηϊ φκσο ε ΚΤΑ δελ Ϋρεη ιϊβεη ηηο ππνγξαθϋο ησλ ζπλαξκφδησλ ππνπξγεέσλ θαη ζπλεπψο δελ έζρπε, θαζηζηψληαο ηνλ Ακβξαθηθφο.ρσξέο ζεζκηθφ πιαέζην πξνζηαζέαο. 221 Υσξέο ζπγγξαθϋα, ( Μαξηένπ) «ην Δζληθφ Σππνγξαθεέν ε ΚΤΑ γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ Ακβξαθηθνχ» εχξεζε ζην Σν ΓεθΫκβξην ηνπ 2007 αέηεκα γλσκνδφηεζεο γηα εθζπγρξνληζκφ εγθαηαζηϊζεσλ πγξψλ θαπζέκσλ ηεο SHELL HELLAS ζηελ Ακθηινρέα) Γπζηπρψο ην Ννκαξρηαθφ πκβνχιην Αηησιναθαξλαλέαο γλσκνδφηεζε ζεηηθϊ γηα ην αέηεκα ηεο SHELL. Έηζη ζηεξάζεθε ε δπλαηφηεηα νπζηαζηηθάο δηαβνχιεπζεο κε φιεο ηηο ελδηαθεξφκελεο πιεπξϋο φπσο ΟΣΑ 1 ΟΤ ΚΑΗ 2 ΟΤ βαζκνχ, ηνπηθά θνηλσλέα, ελδηαθεξφκελεο νκϊδεο θαη νξγαλψζεηο θαη ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Τγξνηφπσλ Ακβξαθηθνχ. 223 Σν Γεκνηηθφ πκβνχιην ηνπ Γάκνπ ΠξΫβεδαο απαέηεζε ηελ Ϊκεζε ζεζκνζϋηεζε ηεο ΚΤΑ παξφιεο ηηο αδπλακέεο θαη ηα ιϊζε, ψζηε λα δνζεέ ζηα φξγαλα ηνπ Γάκνπ, κε ηελ πξνυπφζεζε ηεο δπλαηφηεηαο λνκηθάο επεμεξγαζέαο ησλ ζεκϊησλ ησλ επελδχζεσλ ζηνλ Ακβξαθηθφ. 110

113 νηθνγϋλεηεο θαη πνιέηεο. Γηα ηνλ ιφγν απηφ ν πξφεδξνο ηεο ΔΣΑΝΑΜ πξφηεηλε λα κελ πεξηνξηζηνχλ νη βνζθφηνπνη, νη θαιιηεξγάζηκεο θαη βνζθάζηκεο εθηϊζεηο. Όπσο ηζρπξέδεηαη «νη Εψλεο ζα πξϋπεη λα πεξηνξηζηνχλ δηφηη πνιιϋο νηθνγϋλεηεο δνπλ απφ απηϋο». Όζνλ αθνξϊ ζηε πξνβιεπφκελε απφ ηελ ΚΤΑ ζχζηαζε ηνπ ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο πνπ απνηειεέ γηα ηελ Σνπηθά Δμνπζέα Ϋλαλ απφ ηνπ πξσηεχνληεο ιφγνπο ςάθηζεο ηεο, ηα εξγαιεέα θαη νη αξκνδηφηεηεο πνπ ηνπ Ϋρνπλ δνζεέ ππνζθϊπηνπλ ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ, δηφηη ην λνκνζϋηεκα δελ αλαιχεη κε ζαθάλεηα ηνπο κεραληζκνχο ιεηηνπξγέαο ηνπ θαη ηνπο ρξεκαηνδνηηθνχο πφξνπο ηνπ ΦνξΫα, ελψ φιεο νη αξκνδηφηεηεο πϋθηνπλ ζηελ επζχλε ηνπ. Αθφκε, ν απφιπηνο πεξηνξηζκφο πνπ ηέζεηαη γηα ην θπλάγη ζεσξεέηαη αλνχζηνο, δηφηη φπσο επηρεηξεκαηνινγνχλ, αλ ζε φιν απηφ ην πϊξθν επηβιεζεέ ν πεξηνξηζκφο απηφο ζηελ πξαγκαηηθφηεηα, δελ πξφθεηηαη λα ηεξεζεέ, δηφηη εέλαη αδχλαηνλ λα ειεγρζεέ. Σν κϋηξν απηφ βξέζθεη αληέζεην θαη ηνλ θπλεγεηηθφ χιινγν Άξηαο ν νπνένο κε ζρεηηθφ ππφκλεκα πξνο ηνπο αξκφδηνπο θνξεέο δεηϊεη ηελ επαλεμϋηαζε ηνπ κϋηξνπ θαη ηελ Ϊξζε ηεο απαγφξεπζεο θαη εέλαη δηαηεζεηκϋλνο λα θηϊζεη κϋρξη ην ηδ γηα ηελ αθχξσζε ηεο ΚΤΑ. Όπσο ραξαθηεξηζηηθϊ αλαθϋξνπλ ν πξφεδξνο ηνπ Κπλεγεηηθνχ πιιφγνπ Άξηαο «δελ κπνξεέ κηα Τπνπξγηθά Απφθαζε λα απελερνπνηεέ θνινζζνχο νηθνλνκηθψλ ζπκθεξφλησλ θαη λα θαζηζηϊ ηηκσξεηϋνπο αλζξψπνπο πνπ κηα δσά, δνχζαλ ζε αξκνλέα κε ην πεξηβϊιινλ ηνπ Ακβξαθηθνχ, φπσο νη θπλεγνέ, νη ςαξϊδεο, νη αγξφηεο θαη νη θηελνηξφθνη» ΑληηδξΪζεηο πξνθιάζεθαλ θαη απφ ηνπο θϊηνηθνπο ησλ παξαιέκλησλ ρσξηψλ ηεο Άξηαο γηα ηελ πινπνέεζε ησλ λϋσλ ξπζκέζεσλ ηεο ΚΤΑ πνπ πξφθεηηαη λα ηεζνχλ απφ ηνλ ΦνξΫα, Άξηαο, εηδηθφηεξα γηα ηηο απαγνξεχζεηο ηνπ ςαξϋκαηνο ησλ ρειηψλ κε θακϊθη, ζεσξψληαο φηη ζα εθηνπέζνπλ ηνπο ειεχζεξνη επαγγεικαηέεο αιηεέο απφ ηηο ιηκλνζϊιαζζεο. Σειεηψλνληαο γέλεηαη αλαθνξϊ ζην λνκνζρϋδην ηνπ ΤΠΟΗΑΝ πνπ αθνξϊ ζην πξφζθαην πξφγξακκα «ΑΝΑΑ» γηα κειϋηεο θαη Ϋξγα ζηελ πεξηνρά ηνπ Ακβξαθηθνχ. πξνυπνινγηζκνχ επξψ (Κνηλνηηθά-ΔΠΑ θαη Δζληθά ζπκκεηνρά), ην νπνέν ζηεξέδεηαη ξεηϊ ζηελ Κ.Τ.Α /2008 ΦΔΚ 123Γ/ «γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ Ακβξαθηθνχ». ην πξφγξακκα «ΑΝΑΑ», ζεσξεέηαη ακθέβνιεο απνηειεζκαηηθφηεηαο. χκθσλα κε ηηο παξαηεξάζεηο ηεο Οκνζπνλδέαο Αιηεπηηθψλ πιιφγσλ Ζπεέξνπ, ε νπνέα ηέζεηαη θαηϊ ηνπ παξφληνο ΠξνγξΪκκαηνο, απφ ηελ κέα δέλεηαη Ϋκθαζε ζηελ θαηαπνιϋκεζε ησλ πεγψλ ξχπαλζεο ηνπ Κφιπνπ απφ ηα γεσξγνθηελνηξνθηθϊ απφβιεηα θαη ηα αζηηθϊ ιχκαηα, αιιϊ φκσο δελ γέλεηαη ιφγνο γηα ηηο ζαιϊζζηεο ηρζπνθαιιηϋξγεηεο, ησλ νπνέσλ ε κεγϊιε επζχλε γηα ηελ ππνβϊζκηζε ηνπ Ϋρεη επηζηεκνληθψο απνδεηρζεέ. Τπνζηεξέδεηαη φηη ην λνκνζρϋδην επηρεηξεέ λα λνκηκνπνηάζεη θαη φιεο ηηο παξαλνκέεο ηνπο, δεδνκϋλνπ φηη ηηο εληϊζζεη ζε Πεξηνρά ΟξγαλσκΫλεο ΑλΪπηπμεο Τδαηνθαιιηεξγεηψλ (ΠΟΑΤ) εληφο ηνπ θιεηζηνχ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ. 224 Ζ Πεξηβαιινληηθά Δηαηξεέα ΠξΫβεδαο πξνζζϋηεη φηη ην πεξηερφκελν ηνπ πξνγξϊκκαηνο, ραξαθηεξέδεηαη απφ ηα ζπλάζε πξνβιάκαηα πνπ παξνπζηϊδνληαη ζε ΜειΫηεο, ζρϋδηα θαη πξνγξϊκκαηα γηα ην Διιεληθφ πεξηβϊιινλ. Με ιέγα ιφγηα πεξηιακβϊλεη αζϊθεηεο, κνλνκϋξεηεο, ζηξεβιψζεηο θαη ππεξβϊζεηο. Σνλέδεηαη ηδηαέηεξα ην γεγνλφο φηη πξνηεέλνληαη λϋεο παξεκβϊζεηο θαη λϋεο δξαζηεξηφηεηεο, ηε ζηηγκά πνπ θηλδπλεχεη ε βησζηκφηεηα ηνπ θφιπνπ θαη ζπλεπψο θαζηζηνχλ ην πξφγξακκα αζχκθσλν κε ηηο πξαγκαηηθϋο αλϊγθεο ηνπ. ΔπηπιΫνλ εθθξϊδνληαη θαη νη ακθηβνιέεο ηεο γηα ηελ αλϊπηπμε άπησλ ελαιιαθηηθψλ κνξθψλ ηνπξηζκνχ πνπ πξνβιϋπνληαη. Γηα παξϊδεηγκα ν νηθνηνπξηζκφο ελδϋρεηαη λα απνηειϋζεη αθνξκά γηα ηελ αλϋγεξζε επηδνηνχκελσλ μελνδνρεέσλ θαη ελνηθηαδφκελσλ ζε επαέζζεηεο πεξηνρϋο εηδηθϊ απφ ηε ζηηγκά 224 Φάθηζκα Οκνζπνλδέαο ΑιηΫσλ Ζπεέξνπ (2010, 13 Μαΐνπ )«Να θχγνπλ νη ηρζπνθαιιηέξγεηεο απφ ηνλ Ακβξαθηθφ δεηνχλ νη Φαξάδεο» εχξεζε ζην 111

114 πνπ ην ζχζηεκα πεξηβαιινληηθψλ επηζεσξάζεσλ θξέλεηαη αλεπαξθϋο γηα ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηεο πεξηνράο. 112

115 Β κέξνο 4.5 Έξεπλα γηα ηελ θνηλσληθή απνδνρή ηνπ Δζληθνύ Πάξθνπ ηνπ Ακβξαθηθνύ κέζσ ζπλεληεύμεσλ κε πξνλνκηαθνύο πιεξνθνξηνδόηεο ε δεχηεξν επέπεδν, αλαγθαέα θξέζεθε ε πην αλαιπηηθά θαη ζε βϊζνο δηεξεχλεζε ησλ ζπλζεθψλ θαη ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ εθεέλσλ ηεο ηνπηθάο θνηλσλέαο πνπ ζθηαγξαθνχλ ηελ θαηϊζηαζε ζηελ πεξηνρά µκειϋηεο θαη δηθαηνινγνχλ ηηο φπνηεο αληηδξϊζεηο αλαδεηθλχνληαη. Θεσξάζεθε απαξαέηεηε γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε δηεμαγσγά ζπκπεξαζκϊησλ, ε πξνζϋγγηζε αληηηηζεκϋλσλ νκϊδσλ θαη ζπκθεξφλησλ, κϋζα απφ πξφζσπα πνπ βηψλνπλ Ϊκεζα ηηο θαηαζηϊζεηο πνπ αθνξνχλ ζηελ πξνζηαηεπφκελε πεξηνρά, εέηε φζνη ληψζνπλ λα ζέγνληαη απφ ηελ εθαξκνγά ζπγθεθξηκϋλσλ παξεκβϊζεσλ αιιϊ θαη φζνη ζπκκεηϋρνπλ θαη εκπιϋθνληαη ζε νπνηαδάπνηε πξνβιεπφκελε δξϊζε ζηελ πεξηνρά απφ ηελ νπνέα εμαξηψληαη νη πξψηνη. Γηα ην ζθνπφ απηφ επηιϋρζεθε ε κϋζνδνο ησλ πξνζσπηθψλ αλνηρηψλ ζπλεληεχμεσλ ζε βϊζνο, ζε κηθξφ θαη φζν ην δπλαηφλ πην αληηπξνζσπεπηηθφ δεέγµα αλζξψπσλ (12 Ϊηνκα), νη νπνένη εέηε Ϋρνπλ ηδηνθηεζέεο ζηελ πεξηνρά ηνπ νηθνζπζηάκαηνο ηνπ Ακβξαθηθνχ, εέηε δξαζηεξηνπνηνχληαη µε νπνηνλδάπνηε ηξφπν ζε απηά, εέηε ππϊγνληαη ζε θηλάζεηο ελεξγψλ πνιηηψλ ά εθπξνζσπνχλ αξκφδηνπο θνξεέο (ΒιΫπε παξϊξηεκα ΗV). Με ιέγα ιφγηα, ην γεγνλφο φηη θαηϋρνπλ γε, απαζρνινχληαη ζηνπο παξαγσγηθνχο ηνκεέο πνπ Ϋρνπλ αλαπηπρζεέ ά ηϋινο εµπιϋθνληαη ζε θνηλσληθϋο δηεξγαζέεο πνπ αθνξνχλ ζηελ πεξηνρά θαη ηελ πξνζηαζέα ηεο, θαζηζηϊ απαξαέηεηε ηελ κειϋηε ησλ απφςεσλ θαη ζηϊζεσλ απηψλ ησλ αλζξψπσλ, ζηα πιαέζηα µηαο Ϋξεπλαο πνπ ζαλ ζηφρν Ϋρεη ηε δηεξεχλεζε ηεο ζηϊζεο ηεο ηνπηθάο θνηλσλέαο ζηα κεγϊια πεξηβαιινληηθϊ δεηάκαηα πνπ Ϊπηνληαη θαη ηεο δηθάο ηεο αλαπηπμηαθάο πξννπηηθάο. Α. Πεξηνρή Έξεπλαο Ιδηφηεηεο πξνζψπσλ ην ζχλνιν ηεο πεξηνράο ε νπνέα επηιϋρζεθε γηα ηε δηεμαγσγά ηεο Ϋξεπλαο, αλάθνπλ ε πφιε ηεο ΠξΫβεδαο, νη θνηλφηεηεο ηνπ Μηραιηηζένπ ΦιΪκπνπξα (Α θαη Β πξνζηαηεπφκελε δψλε) θαζψο θαη ε πφιε ηεο Άξηαο φπνπ εδξεχεη ν ΦνξΫαο Γηαρεέξηζεο ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ. Ο ιφγνο επηινγάο ηεο αλσηϋξσ γεσγξαθηθάο ελφηεηαο, εέλαη ην γεγνλφο φηη απνηειεέ κϋξνο ησλ δσλψλ ηεο νξηνζεηνχκελεο πεξηνράο φπνπ ζπλππϊξρνπλ φια ηα γεσκνξθνινγηθϊ ραξαθηεξηζηηθϊ ηνπ νηθνζπζηάκαηνο (πνηακνέ, βϊιηνο, ιηκλνζϊιαζζα, ζϊιαζζα, θαιιηεξγάζηκα εδϊθε, εδϊθε βφζθεζεο θιπ) ζηα νπνέα αζθνχληαη νη βαζηθϋο παξαγσγηθϋο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ πξσηνγελνχο θαη δεπηεξνγελνχο ηνκϋα. Έγηλε πξνζπϊζεηα λα ζπκπεξηιεθζνχλ θαηϊ ηελ δηεθπεξαέσζε ηεο Ϋξεπλαο Ϊηνκα απφ φιεο ηηο θπξέαξρεο παξαγσγηθϋο δξαζηεξηφηεηεο. ΔπηπιΫνλ, επηδηψθνληαο ηελ πνιχπιεπξε θϊιπςε ηνπ ζϋκαηνο, επηδηψρζεθε ε ιάςε ζπλεληεχμεσλ θαη απφ ηελ πιεπξϊ απηψλ πνπ εκπιϋθνληαη ζηηο δξϊζεηο αιιϊ ρσξέο λα επεξεϊδνληαη Ϊκεζα απφ ηηο νπνηεζδάπνηε παξεκβϊζεηο. 113

116 α/α 1 Ηδηόηεηα EξαζηηΫρλεο αιηεχο(μϋινο ζπιιφγνπ ελεξγψλ πνιηηψλ) 2 Δπαγγεικαηέαο αιηϋαο 3 4 Αγξφηεο (πξφεδξνο Αγξνηηθνχ ζπιιφγνπ) Δθπξφζσπνο θπλεγεηηθνχ ζπιιφγνπ 5 Κηελνηξφθνο 6 Γηεπζπληάο Δηαηξεέαο ΑλΪπηπμεο Ακβξαθηθνχ (ΔΣΑΝΑΜ) 7 Γάκαξρνο ΠξΫβεδαο Καζεγεηάο, πξψελ Πξχηαλεο Γεσπνληθνχ Παλεπηζηάκηνπ, θαζεγεηάο γελεηηθάο, αξζξνγξϊθνο Μνλαρφο ππεχζπλνο γηα πξφγξακκα αλϊπηπμεο Τγξνβηφηνπνπ ΡνδηΪο Γηεπζπληάο ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ 11 Ηρζπνθαιιηεξγεηάο 12 Ηρζπνθαιιηεξγεηάο ( θαζεγεηάο ΣΔΗ ) Ζιηθία εθπαίδεπζε Λπθεηαθά Δθπαέδεπζε Γπκλαζηαθά Δθπαέδεπζε Γπκλαζηαθά Δθπαέδεπζε Λπθεηαθά Δθπαέδεπζε Γπκλαζηαθά Δθπαέδεπζε Παλεπηζηεκηαθά Δθπαέδεπζε Παλεπηζηεκηαθά Δθπαέδεπζε Παλεπηζηεκηαθά Δθπαέδεπζε Παλεπηζηεκηαθά Δθπαέδεπζε Παλεπηζηεκηαθά Δθπαέδεπζε Λπθεηαθά Δθπαέδεπζε Παλεπηζηεκηαθά Δθπαέδεπζε Πίλαθαο 10: ΒαζηθΪ ραξαθηεξηζηηθϊ πξνλνκηαθψλ πιεξνθνξηνδνηψλ Πεγή: Δπεμεξγαζέα ζπγγξαθϋα Πεξηνρή Μηραιέηζη Μηραιέηζη ΦιΪκπνπξα Μηραιέηζη ΦιΪκπνπξα ΠξΫβεδα ΠξΫβεδα ΠξΫβεδα ΦιΪκπνπξα Άξηα ΠξΫβεδα ΠξΫβεδα Σόπνο ζπλέληεπμεο Μηραιέηζη Μηραιέηζη Καληέλα ζηα φξηα ηεο Εψλεο Α ΠξΫβεδα Καληέλα ζηα φξηα ηεο Εψλεο Α Έδξα Δηαηξέαο ΠξΫβεδα ΠξΫβεδα ΠξΫβεδα Μνλαζηάξη Γξαθεέα ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Άξηα Δπηρεέξεζε ΠξΫβεδα Δπηρεέξεζε ΠξΫβεδα Β. Γφκεζε ησλ ζπλεληεχμεσλ Γηα ηελ ακεζφηεηα ηεο πξνζϋγγηζεο θαη ζηνρεχνληαο ψζηε ην εξεπλεηηθφ εξψηεµα ηεο παξνχζαο εξγαζέαο λα Ϋρεη θνηλσληνινγηθά ρξνηϊ, ε επηινγά ησλ πξνζσπηθψλ αλνηρηψλ ζπλεληεχμεσλ ζεσξάζεθε φηη ζα απνηειϋζεη ην θαηαιιειφηεξν κϋζν γηα ηνπο επηδησθφκελνπο ζηφρνπο ηεο Ϋξεπλαο, απνθϋξνληαο ηα θαιχηεξα δπλαηϊ απνηειϋζµαηα. Γηφηη ε παξνχζα κϋζνδνο δέλεη ηε δπλαηφηεηα εµπινθάο ζε µηα εηο βϊζνο ζπδάηεζε µε ηνλ εξσηψκελν, ε νπνέα παξφιν πνπ νξηνζεηεέηαη απφ θϊπνηα βαζηθϊ εξσηάκαηα πνπ ζϋηεη ν εξεπλεηάο, αθάλεη ηα 114

117 πεξηζψξηα ζηνλ ζπλνκηιεηά λα εθθξαζηεέ κε ειεχζεξν θαη αβέαζην ηξφπν. Έηζη, επηηπγρϊλεηαη ε απζφξκεηε Ϋθθξαζε ησλ απφςεψλ ηνπ, απαιιαγκϋλσλ απφ ηελ Ϋγλνηα θαη έζσο ηνπο πεξηνξηζκνχο πνπ πξνθαιεέ Ϋλα εξσηεκαηνιφγην θιεηζηνχ ηχπνπ. Οη ζπλεληεχμεηο µε ηνπο δψδεθα εξσηεζϋληεο, πξαγκαηνπνηάζεθαλ θαηϊ ηελ πεξένδν απφ 17 Ϋσο 28 Απγνχζηνπ 2010, ζηελ ΠξΫβεδα, ην Μηραιέηζη, ηα ΦιΪκπνπξα (πεξηνρά Α θαη Β δψλεο) θαη ηελ Άξηα. Ζ θαηεχζπλζε ησλ ζπδεηάζεσλ ζπλνςέδεηαη ζε ηξεηο βαζηθϋο ζεµαηηθϋο ελφηεηεο: ηελ πξψηε, επηρεηξάζεθε κέα πξνζϋγγηζε ηεο γλψζεο ηεο πεξηβαιινληηθάο λνκνζεζέαο (Ramsar, θεέκελε ΚΤΑ) θαη ησλ πεξηνξηζκψλ πνπ απνξξϋνπλ απφ απηά. Έγηλε εζηέαζε ζην δάηεκα ηνπ θαηϊ πφζν νη πεξηβαιινληηθνέ πεξηνξηζκνέ αλαζηϋιινπλ ά, ππνβαζκέδνπλ ηηο παξαγσγηθϋο δξαζηεξηφηεηεο θπξέσο ηνπ πξσηνγελά ηνκϋα πνπ ζπρλϊ απνηεινχλ κνλαδηθά πεγά εηζνδεκϊησλ. ηε ζπλϋρεηα, ην ελδηαθϋξνλ ζηξϊθεθε ζηηο επηπηψζεηο ησλ πεξηνξηζκψλ ηεο ΚΤΑ απφ ηελ πιάξε εθαξκνγά ηεο, κε ζθνπφ λα δηεξεπλεζνχλ νη πξνζϋζεηο γηα ηπρφλ αληηδξϊζεηο ά πεξαηηϋξσ δπλακηθϋο θηλεηνπνηάζεηο. Ζ ζπλζάθε απηά βϋβαηα, εξεπλάζεθε ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ γεληθά ζηϊζε ηνπ εξσηψκελνπ απϋλαληη ζην εξψηεκα «αλ ε πεξηβαιινληηθά λνκνζεζέα θαη νη πεξηνξηζκνέ εέλαη αλαγθαένη γηα ηελ επηβέσζε ηνπ νηθνζπζηάκαηνο θαη ηελ δπλαηφηεηα λα εθκεηαιιεχνληαη απξφζθνπηα ηνπο πφξνπο ηνπ.» Κεληξηθφ ζηφρν απνηϋιεζε ε αλϊδεημε ησλ ζηνηρεέσλ εθεέλσλ, (πνιηηηζµηθϊ, θνηλσληθϊ, νηθνλνµηθϊ θιπ.), πνπ επεξεϊδνπλ ηε ζηϊζε θαη ηε ζπκπεξηθνξϊ ησλ εξσηψκελσλ ζηα ζϋµαηα πνπ εμεηϊδνληαη. Ζ εμϋιημε ησλ πξψησλ ζπδεηάζεσλ αλϋδεημε Ϋλα θνηλφ θαη πνιχ ελδηαθϋξνλ ζϋκα ζην νπνέν εζηέαζαλ θαη νη ππφινηπεο ζπλεληεχμεηο: Σελ αλαμηνπηζηέα ηνπ θξϊηνπο θαη ησλ θνξϋσλ ηνπ, θπξέσο ιφγσ ηνπ γεγνλφηνο φηη ελψ δελ αληηκεηψπηζε ηηο βαζηθϋο πεγϋο ξχπαλζεο ηνπ νηθνζπζηάκαηνο, ζηξϊθεθε εθ ησλ πζηϋξσλ, ελαληένλ ησλ παξαδνζηαθψλ δξαζηεξηνηάησλ πνπ ζπλππάξραλ γηα πνιιϊ ρξφληα κε ηηο θπζηθϋο δηεξγαζέεο ηνπ. Καηφπηλ, Ϋγηλε πξνζπϊζεηα εξκελεέαο ζπγθεθξηκϋλσλ επαγγεικαηηθψλ νκϊδσλ, φπσο αιηεέο θαη ηρζπνθαιιηεξγεηϋο, ησλ βαζχηεξσλ αηηέσλ ηεο αληηπαξϊζεζεο ε νπνέα δελ εθδειψλεηαη κε ηελ έδηα Ϋληαζε Ϋλαληη Ϊιισλ βαζηθψλ αηηέσλ ξχπαλζεο ηνπ θφιπνπ. ΔξκελεπηηθΫο δπζθνιέεο παξνπζηϊζηεθαλ θαηϊ ηε δηεξεχλεζε ηεο γεληθάο ζηϊζεο ηεο ηνπηθάο θνηλσλέαο απϋλαληη ζηελ πεξηβαιινληηθά πξνζηαζέα, δεδνκϋλνπ φηη εθεέ ππεηζϋξρνληαη δεηάκαηα παξαδφζεσλ, πνιηηηζκηθψλ πξνηχπσλ θαη θαηεζηεκϋλσλ αληηιάςεσλ, βαζηϊ ξηδσκϋλσλ ζπκπεξηθνξψλ θαη γεληθφηεξα ζϋκαηα παηδεέαο. Ζ αληηκεηψπηζε ηνπ ζπγθεθξηκϋλνπ ζϋκαηνο Ϋγηλε θπξέσο κϋζσ ηεο δηεξεχλεζεο ησλ παξαδεηγκϊησλ ησλ αλαπηπμηαθψλ επελδχζεσλ (ε πεξέπησζε ηνπ πγξνβηφηνπνπ ηεο ΡνδηΪο ) πνπ ζεσξάζεθαλ φηη δεκηνχξγεζαλ πξνυπνζϋζεηο γηα αληηζηαζκηζηηθϊ νθϋιε (ζπκπιεξσκαηηθϊ εηζνδάκαηα, ζϋζεηο εξγαζέαο). ηνλ παξαθϊησ πέλαθα νκαδνπνηνχληαη νη βαζηθϋο ζεκαηηθϋο ελφηεηεο θαη νη θχξηεο εξσηάζεηο πνπ ηϋζεθαλ. α/ α Θέκαηα εξσηεκαηνινγίνπ 1 Καζεζηώο πξνζηαζίαο - ΚΤΑ 2 πκκεηνρή ζηηο δηαδηθαζίεο Βαζηθά εξσηήκαηα Γλσξέδεηε ην θαζεζηψο πξνζηαζέαο πνπ δηϋπεη ηελ πεξηνρά ζαο; Πνηεο ζεκαληηθϋο απαγνξεχζεηο θαη πεξηνξηζκνέ ηζρχνπλ; Δθαξκφδνληαη νη ζπλζάθεο ηεο ΚΤΑ ζην νηθνζχζηεκα; Έγηλε δηαβνχιεπζε πξηλ απφ ηελ εθαξκνγά ηεο ΚΤΑ; Έρεηε ιϊβεη κϋξνο ζε ζπκκεηνρηθϋο δηαδηθαζέεο; Πσο ελεκεξψλεζηε γηα ηηο εμειέμεηο; ηόρνο Γηεξεχλεζε ηνπ βαζκνχ γλψζεο γηα ην ηζρχνλ θαζεζηψηνο πξνζηαζέαο ηνπ πγξνβηφηνπνπ. Ζ ζπκκεηνρά ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ ζηε δηαδηθαζέα ηεο δηαβνχιεπζεο 115

118 3 4 Οηθνλνκηθέο επηπηώζεηο & αληηζηαζκηζηηθά νθέιε Πεγέο ξύπαλζεο & αμηνπηζηία θξάηνπο Πνηεο εέλαη νη επηπηψζεηο ζηηο ηνπηθϋο θνηλσλέεο απφ ηνπο πεξηνξηζκνχο ηεο ΚΤΑ; Τπάξμαλ αληηζηαζκηζηηθϊ νθϋιε; Θέγνληαη νη πξσηνγελεέο δξαζηεξηφηεηεο; ηα πιαέζηα ησλ λϋσλ πεξηβαιινληηθψλ κϋηξσλ Ϋγηλαλ επελδχζεηο; Πνηεο ζεσξεέηαη σο θχξηεο πεγϋο ξχπαλζεο; ε πνηνπο παξϊγνληεο απνδέδεηαη ηηο βαζηθϋο επζχλεο; Οη πεξηνξηζκνέ θαη νη απαγνξεχζεηο ζε ηη βαζκφ ζα ζπκβϊινπλ ζηνλ πεξηνξηζκφ ησλ θχξησλ πεγψλ ξχπαλζεο; Δκπηζηεχεζηε ηελ πνιηηεέα γηα ηηο πξνζϋζεηο ηεο; (λαη ά φρη θαη γηαηέ) ΘεηηθΫο ά αξλεηηθϋο επηπηψζεηο απφ ηε δσλνπνέεζε ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ. Πνηα εέλαη ά αλ αλακϋλνληαη αληηζηαζκηζηηθϊ νθϋιε (πρ νηθνηνπξηζκφο θιπ) ΑλΪδεημε βαζηθψλ αηηηψλ ξχπαλζεο. Γηεξεχλεζε ησλ παξαγφλησλ πνπ νδεγνχλ ηηο ηνπηθϋο θνηλσλέεο ζε αξλεηηθϋο ζπκπεξηθνξϋο Ϋλαληη ησλ πεξηβαιινληηθψλ θαλφλσλ πνπ ζεζπέδεη ην θξϊηνο. 5 Πνιηηηζκηθό ππόβαζξν & Αληηδξάζεηο 6 πκπεξάζκαηα Πψο άηαλ ε πεξηνρά παιηϊ; Πψο εέλαη ηψξα;ση δηαθνξϋο παξαηεξεέηε; Πνπ νθεέινληαη; Οη λϋνη πεξηβαιινληηθνέ θαλφλεο ζέγνπλ ηα παξαδνζηαθϊ επαγγϋικαηα; Τπάξμαλ αληηδξϊζεηο απφ ηελ ηνπηθά θνηλσλέα. ΔθηηκΪηε φηη ζα ππϊξμνπλ αληηδξϊζεηο απφ ηελ πιάξε εθαξκνγά ηεο ΚΤΑ; ΤπΪξρνπλ ζπγθξνχζεηο ζπκθεξφλησλ; Γηαηππψζηε σο ζπκπϋξαζκα κέα δηθά ζαο γλψκε Πίλαθαο 2: Βαζηθφο θνξκφο εξσηάζεσλ γηα ηελ δηεμαγσγά ησλ ζπλεληεχμεσλ Πεγή: Δπεμεξγαζέα ζπγγξαθϋα Ζ αμηνιφγεζε ηεο θνπιηνχξαο, ηεο βησκαηηθάο ζρϋζεο κε ηελ πεξηνρά, ησλ αληηζϋζεσλ (επαγγεικαηηθψλ θνηλσληθψλ θ.ι.π) σο αλαζηαιηηθνχ παξϊγνληα ζηελ εθαξκνγά ηεο πεξηβαιινληηθάο Ννκνζεζέαο. ΑλΪδεημε παξακϋηξσλ πνπ δελ ππνινγέζζεθαλ ά δελ αμηνινγάζεθαλ ζσζηϊ θαηϊ ηε ζεζκνζϋηεζε ηεο ΚΤΑ 4.6 Απνηειέζκαηα «Απηνί πνπ πνλάλε ην νηθνζχζηεκα είλαη νη άλζξσπνη πνπ δνπλ θαη παξάγνπλ κέζα ζε απηφ. Απηνί ην ζέινπλ πξνζηαηεπκέλν θαη κε δσή φρη νη γξαθεηνθξάηεο. Δκείο έπξεπε λα είρακε ηνλ πξψην ιφγν.» ΚΪηζελνο Κψζηαο, Αγξνθηελνηξφθνο «Η ΚΤΑ έγηλε γηαηί έπξεπε λα ηελ θάλνπκε, γηα ηελ ελαξκφληζε κε ηε δηεζλή λνκνζεζία πέξαλ ηνχηνπ νπδέλ.» ΚιΪπαο ΜηιηηΪδεο, Γάκαξρνο ΠξΫβεδαο. 116

119 «Η εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ ηεο ΚΤΑ ζεκαίλεη γηα καο πφιεκν.» Γθαξηδνλέθαο Ησζάθ, Δπαγγεικαηέαο αιηεχο «Έρεη ξηδσζεέ ε Ϊπνςε φηη θϊζε αλαθάξπμε πξνζηαηεπφκελεο πεξηνράο Ϋρεη κφλν πεξηνξηζκνχο ζε βϊξνο ησλ θαηνέθσλ.» ΜπαξΫινο Γεκάηξηνο, Γηεπζπληάο Φ.Γ Απνηειεζκαηηθόηεηα ηεο ΚΤΑ & αηηίεο ηνπηθώλ αληηδξάζεσλ ΜεηΪ απφ πξνζεθηηθά εμϋηαζε ησλ ζπλεληεχμεσλ πνπ δηεμάρζεζαλ, ζρεηηθϊ κε ηνλ βαζκφ απνδνράο ηεο ΚΤΑ απφ ηηο δηϊθνξεο εκπιεθφκελεο νκϊδεο πνπ επεξεϊδνληαη Ϊκεζα απφ ηελ εθαξκνγά ηεο, πξνθχπηεη φηη νη γλψκεο θιηκαθψλνληαη, απφ ηελ αξλεηηθά ζηϊζε κϋρξη ηελ απνιχησο ζεηηθά. Έηζη δηακνξθψλνληαη ηξεηο νκϊδεο. ηελ πξψηε ζπλαληψληαη, φζνη ζεσξνχλ ηηο δηαηϊμεηο ηεο, αζχκβαηεο κε ηηο πξαγκαηηθϋο ζπλζάθεο - αλϊγθεο ηεο πεξηνράο θαη ζεσξνχλ φηη ε εθαξκνγά ηεο δελ ζα Ϋρεη θαλϋλα νπζηαζηηθφ απνηϋιεζκα. Σε δεχηεξε νκϊδα ζπγθξνηνχλ απηνέ πνπ πηζηεχνπλ ζηελ απνηειεζκαηηθφηεηα νξηζκϋλσλ κϋηξσλ αιιϊ δηαθξέλνπλ θαη απεηιϋο απφ ηελ εθαξκνγά ηεο ΚΤΑ. Πην ζπγθεθξηκϋλα, πηζηεχνπλ φηη νξηζκϋλα κϋηξα ζα πξνθαιϋζνπλ πξνβιάκαηα ζηνπο κφληκνπο θαηνέθνπο, ζηνπο νπνένπο δελ πξνζθϋξνληαη ηθαλνπνηεηηθϊ θαη αληηζηαζκηζηηθϊ νθϋιε θαη κε απηφλ ηνλ ηξφπν αδηθνχληαη ελψ ηαπηφρξνλα ε Ϊζθεζε αξθεηψλ απφ ηα πξνηεηλφκελα κϋηξα, ζα επηθϋξεη ζεηηθϊ κελ αιιϊ καθξνπξφζεζκα απνηειϋζκαηα. Απφ ηελ Ϊιιε, ε Σξέηε νκϊδα δηαθξέλεη κφλν ζεηηθϋο επηπηψζεηο απφ ηελ ΚΤΑ πνπ φρη κφλν δελ ζα θινλέζεη ηελ επαγγεικαηηθά βησζηκφηεηα, αιιϊ ζα βνεζάζεη θηφιαο ηηο ηνπηθϋο θνηλφηεηεο λα απνθχγνπλ ηνλ θέλδπλν απφ ηελ πξνβιεπφκελε ζπξξέθλσζε ησλ παξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηάησλ ηνπ πξσηνγελά ηνκϋα. ΠΪλησο ζπλνιηθϊ, δελ πξνθχπηεη ζπγθαηαβαηηθά γλψκε γηα ην πεξηερφκελν ηεο ΚΤΑ. Σν γεγνλφο απηφ απνδεηθλχεη ηελ αληηθεηκεληθά χπαξμε αδπλακηψλ ζην πεξηερφκελν ηεο, φζνλ αθνξϊ θπξέσο ηηο απαγνξεχζεηο θαη ηνπο πεξηνξηζκνχο. Με Ϊιια ιφγηα, ηελ Ϊπνςε ησλ ειιεέςεσλ θαη ησλ εζθαικϋλσλ επηινγψλ ζηηο δηαηϊμεηο ηεο ΚΤΑ, δελ ηελ ζηεξέδνπλ κφλν φζνη βιϋπνπλ λα ζέγνληαη ηα ζπκθϋξνληα ηνπο, απφ ηελ εθαξκνγά ηεο αιιϊ θαη ε Σνπηθά εμνπζέα θαη νη αξκφδηνη θνξεέο γηα ηελ πινπνέεζε ηεο εθαξκνγάο. Όπσο πεξηγξϊθεηαη ζηε ζπλϋρεηα, ζηελ πεξέπησζε ηνπ λνκνζεηηθνχ πιαηζένπ πνπ αθνξϊ ζηελ πεξηνρά κειϋηεο, θαέλεηαη λα αλαδεηθλχεηαη Ϋλα απφ ηα δάηεκαηα απφ ηα νπνέα πϊζρεη ε Διιεληθά Πεξηβαιινληηθά λνκνζεζέα, απηφ ηεο απηνχζηαο ελζσκϊησζεο ησλ ππεξεζληθψλ απνθϊζεσλ γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο, πνπ αλαιχζεθε ζε πξνεγνχκελν θεθϊιαην. ΟπζηαζηηθΪ ζηηο δηαηππψζεηο ησλ δηαηϊμεσλ πεξέ απφιπησλ απαγνξεχζεσλ ε απζηεξψλ πεξηνξηζκψλ, δελ κπνξεέ λα αλαγλσξηζηεέ θαλϋλα ζηνηρεέν πνπ λα ηηο θαζηζηϊ επαξθεέο θαη απνδεθηϋο απφ ηελ πιεηνςεθέα ησλ εκπιεθφκελσλ νκϊδσλ. Υαξαθηεξηζηηθφ παξϊδεηγκα απνηειεέ ε απαγφξεπζε ηνπ θπλεγηνχ, γηα ηελ νπνέα γέλεηαη ιφγνο ζε αξθεηϋο απφ ηηο ζπλεληεχμεηο 225. πλϋληεπμε 2 «ην λα ιέκε φηη απαγνξεχνπκε ηα πάληα είλαη πνιχ εχθνιν». Γειαδά, γέλεηαη εκθαλάο ε ηϊζε δηακφξθσζεο ησλ ζπγθεθξηκϋλσλ κϋηξσλ ρσξέο ηελ πξναπαηηνχκελε δηεξεχλεζε ησλ επηπηψζεσλ πνπ ζα Ϋρεη γηα ην αλζξσπνγελϋο πεξηβϊιινλ ε εθαξκνγά ηεο ελαξκνληζκϋλεο κε ηα Γηεζλά θαη ΚνηλνηηθΪ θεέκελα ΚΤΑ, γηα ηελ πξνζηαζέα 225 1: ΜΫινο ζπιιφγνπ ελεξγψλ πνιηηψλ (εξαζηηϋρλεο αιηεχο), 2: Δπαγγεικαηέαο αιηϋαο κϋινο Γεκνηηθνχ πκβνπιένπ, 3: Αγξφηεο, 4: Δθπξφζσπνο θπλεγεηηθνχ ζπιιφγνπ, 5: Κηελνηξφθνο, 6: Γηεπζπληάο Δηαηξεέαο ΑλΪπηπμεο Ακβξαθηθνχ (ΔΣΑΝΑΜ), 7: Γάκαξρνο, 8: π. Πξχηαλεο Γεσπνληθνχ Παλεπηζηάκηνπ, 9: Μνλαρφο ππεχζπλνο Τγξνβηφηνπνπ ΡνδηΪο, 10: Γηεπζπληάο ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Ακβξαθηθνχ, 11: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο, 12: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο 117

120 ηνπ Κφιπνπ. Αθνινπζεέηαη δειαδά ν βαζηθφο θνξκφο ησλ απαγνξεχζεσλ πνπ πξνβιϋπνπλ ηελ εθαξκνγά πεξηνξηζκψλ θπξέσο ζηα πεδέα ηνπ θπλεγηνχ, ηεο (Ϊξζξν 4, παξϊγξαθνο 8), ηεο ρξάζεο ζπγθεθξηκϋλσλ αιηεπηηθψλ εξγαιεέσλ( Ϊξζξν 4, παξϊγξαθνο 5) θ.α. ρσξέο φκσο λα ηνπο πξνζαξκφδνπλ ζηηο πθηζηϊκελεο ζπλζάθεο ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ. ΔηδηθΪ γηα ην θπλάγη ζηνπο βϊιηνπο, ε δξαζηεξηφηεηα απηά πθέζηαηαη πεξηνξηζκνχο απφ ην 1986, αιιϊ κε ηελ ΚΤΑ, πξνβιϋπεηαη ε απαγφξεπζε ζηελ ζπλνιηθά Ϋθηαζε ζηελ Α θαη Α1 δψλεο ηεο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνράο ηνπιϊρηζηνλ γηα 3 ρξφληα, θαζεζηψο ην νπνέν ππνζηεξέδεηαη φηη ζα εληζρχζεη ηελ παξϊλνκε ζάξα. πλϋληεπμε 4 «Απνηέιεζκα απηψλ ησλ απαγνξεχζεσλ ζα είλαη έλα φξγην ιαζξνζεξίαο». πλϋληεπμε 2 «Σν κέηξν γηα ην θπλήγη ήηαλ πξνρεηξφηεηα κεγάιε, κηα ηξχπα ζην λεξφ». Σν κϋηξν απηφ νπζηαζηηθϊ Ϋρεη ζεσξεζεέ αλνχζην απφ ηελ ζηηγκά πνπ ην θπλάγη φρη κφλν δελ απνηϋιεζε πνηϋ ζνβαξά απεηιά γηα ηελ πεξηνρά, αιιϊ νη θπλεγνέ κε ηελ παξνπζέα ηνπο ζπλεηζθϋξνπλ ζηελ πξνζηαζέα ηεο δηφηη νη θπλεγεηηθϋο νξγαλψζεηο Ϋρνπλ κεραληζκνχο θχιαμεο. 4 «Οη ζχιινγνη είραλ ηε δπλαηφηεηα κε ηελ νξγαλσκέλε ζεξνθπιαθή ηνπο, λα ειέγμνπλ ην βαιηφηνπν». Απφ ην 2000, ιεηηνπξγεέ ε Οκνζπνλδηαθά ζεξνθπιαθά, ζψκα ην νπνέν απαξηέδεηαη απφ πεξέπνπ 270 Ϊηνκα θαη ρξεκαηνδνηεέηαη εμνινθιάξνπ απφ εηζθνξϋο θπλεγψλ. 4 «Κηλνχληαη κε απηνθέλεηα θαη πξνζθϋξνπλ κεγϊιν Ϋξγν. Απφ ηε ζηηγκά πνπ εέλαη απφληεο νη νξγαλψζεηο απηϋο δελ κπνξνχλ λα βνεζάζνπλ». 2 «ηε βαιηψδε έθηαζε ηνπ Ακβξαθηθνχ απηφο πνπ ζα έθαλε ηελ θχιαμε, είλαη ν ίδηνο ν θπλεγφο θαη ηνλ έρνπκε βγάιεη απέμσ. Ο θπλεγφο είρε πξφζβαζε αιιά θαη ζπκθέξνλ λα πξνζηαηεχζεη». 226Τπνζηεξέδεηαη κϊιηζηα, φηη κε απηφ ην κϋηξν ζέγεηαη θαη ν θπλεγεηηθφο ηνπξηζκφο θαη Ϊξα ε δπλαηφηεηα πξφζζεηνπ εηζνδάκαηνο. 4 «Έξρνληαλ θπλεγνί ηνπξίζηεο απφ Ιηαιία Αζήλα θιπ. Θα κπνξνχζακε κε απηφ ην θνκκάηη λα αξρίζνπκε κέζα απφ ηα επελδπηηθά πξνγξάκκαηα ηεο ΔΣΑΝΑΜ φπσο ην Leader, λα δεκηνπξγνχκε θαηαιχκαηα ζηηο πεξηνρέο καο θαη λα έρνπκε ζπκπιεξσκαηηθφ εηζφδεκα». 3 «Η ζήξα έρεη θαλφλεο θαη ζηνλ αξηζκφ θαη ζην ρξφλν θπλεγίνπ, αο απζηεξνπνηνχζαλ ηνπο θαλφλεο.» Οκνέσο θαη ηα κϋηξα γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ αγξνηηθψλ δξαζηεξηνηάησλ ηνπ πξσηνγελά ηνκϋα, Ϋρνπλ πξνθαιϋζεη ηελ αληηπαξϊζεζε ησλ κφληκσλ πιεζπζκψλ, νη νπνένη αλ θαη ζπλαηλνχλ ζηηο δξϊζεηο πξνζηαζέαο, ηζρπξέδνληαη φηη νη πξνβιεπφκελεο ελϋξγεηεο φρη κφλν δελ ζηξϋθνληαη θαηϊ ησλ θπξέαξρσλ πεγψλ ξχπαλζεο, αιιϊ επηβαξχλνπλ θαη θαηαζηξϋθνπλ ηνπο κηθξνχο ηνπηθνχο παξαγσγνχο, ε πιεηνςεθέα ησλ νπνέσλ δξαζηεξηνπνηεέηαη κε παξαδνζηαθϊ κϋζα. Όπσο ηζρπξέδνληαη νη πεξηζζφηεξνη απφ ηνπο πιεξνθνξηνδφηεο, ε πιάξεο εθαξκνγά ηεο ΚΤΑ ζα 1: ΜΫινο ζπιιφγνπ ελεξγψλ πνιηηψλ (εξαζηηϋρλεο αιηεχο), 2: Δπαγγεικαηέαο αιηϋαο κϋινο Γεκνηηθνχ πκβνπιένπ, 3: Αγξφηεο, 4: Δθπξφζσπνο θπλεγεηηθνχ ζπιιφγνπ, 5: Κηελνηξφθνο, 6: Γηεπζπληάο Δηαηξεέαο ΑλΪπηπμεο Ακβξαθηθνχ (ΔΣΑΝΑΜ), 7: Γάκαξρνο, 8: π. Πξχηαλεο Γεσπνληθνχ Παλεπηζηάκηνπ, 9: Μνλαρφο ππεχζπλνο Τγξνβηφηνπνπ ΡνδηΪο, 10: Γηεπζπληάο ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Ακβξαθηθνχ, 11: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο, 12: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο 118

121 ζπξξηθλψζεη ηηο παξαδνζηαθϋο δξαζηεξηφηεηεο θαη ζα επηθϋξεη ζηηο ηνπηθϋο θνηλσλέεο νηθνλνκηθφ πιάγκα. 7 «Η κείσζε ή απαγφξεπζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ζηηο δψλεο ειέγρνπ, κεηψλεη ζεκαληηθά ην κηθξφ ζρεηηθά εηζφδεκα ησλ θαηνίθσλ». Οη θϊηνηθνη ζηελ Ϊκεζε πεξηνρά παξϋκβαζεο, άδε βηψλνπλ ηελ πέεζε ησλ απαγνξεχζεσλ θαη αηζζϊλνληαη ηνλ αζθπθηηθφ ελαγθαιηζκφ απφ ηηο ειεγρφκελεο πεξηνρϋο ησλ αξραηνινγηθψλ δσλψλ (Νηθφπνιε), ηνπ νηθνζπζηάκαηνο ηνπ Ακβξαθηθνχ θαη ηεο δαζηθάο πξνζηαζέαο. 2 «Οη ηνπηθέο θνηλσλίεο ζα καξαδψζνπλ απφ ηηο απαγνξεχζεηο ηεο ΚΤΑ, ελψ βηψλνπλ ήδε ηνπο πεξηνξηζκνχο ηνπο ζηε Νηθφπνιε θαη ζηα δάζε». 5 «Δηδηθά ζηελ πεξηνρή καο, θάησ είλαη ε Πξέβεδα, κεηά ε αξραηνινγία, κεηά ε ΔΣΑΝΑΜ, πάλσ ην δαζαξρείν θάησ ε ζάιαζζα, πνπ ζα πάκε; Γελ μέξνπκε ηη λα θάλνπκε. Θα ζβήζεη ην ρσξηφ καο.» Ζ αλεζπρέα θαη ν θφβνο γηα ηελ επαγγεικαηηθά βησζηκφηεηα ησλ ζηγφκελσλ απαζρνινχκελσλ, εθθξϊδεηαη απφ φινπο ηνπο εξσηεζϋληεο πνπ δνπλ θαη εμαξηψληαη απφ ηηο πεξηνρϋο παξϋκβαζεο. 5 «Αλ καο ζηεξήζνπλ ηε δπλαηφηεηα λα αζθήζνπκε απηέο ηηο παξαδνζηαθέο δξαζηεξηφηεηεο ειεχζεξα ηη ζα θάλνπκε, πσο ζα δήζνπκε;». 227 χκθσλα κε ηα ιεγφκελα ηνπ ππεχζπλνπ ζηνλ πγξνβηφηνπν ηεο ΡνδηΪο, ν θφβνο ησλ ληφπησλ παξαγσγψλ γηα ηελ νινθιεξσηηθά παχζε ηεο παξαγσγηθάο ηνπο δξαζηεξηφηεηαο (γεσξγέα, θηελνηξνθέα, αιηεέα) εέρε γέλεη θαλεξφο εμαξράο, θαηϊ ηελ δηεμαγσγά ησλ λνκαξρηαθψλ πκβνπιέσλ (Άξηα, ΠξΫβεδα), φηαλ ζπδεηηφληαλ ην ζϋκα ηεο νξηνζϋηεζεο ησλ δσλψλ πξνζηαζέαο. Απφ ηελ Ϊιιε πιεπξϊ, νη ππνζηεξηθηϋο ηεο ΚΤΑ, φπσο εθθξϊζηεθε κϋζα απφ ηα ιφγηα ηνπ πξνϋδξνπ ηνπ ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο, ζεσξνχλ φηη ζηελ νπζέα δελ ππϊξρνπλ απαγνξεχζεηο φζνλ αθνξϊ ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ επηρεηξεκαηηθψλ δξαζηεξηνηάησλ. 10 «Αλ θάπνηα ζηηγκή εθαξκνζηνχλ νη πεξηνξηζκνί, ζαθέζηαηα δελ ζα έιεγα φηη ζα ππάξμεη αλαζηνιή ηεο αλαπηπμηαθήο δξαζηεξηφηεηαο αιιά κηα ηξνπνπνίεζε». ΔπηπιΫνλ ππνζηεξέδεηαη φηη κε ηνπο πεξηνξηζκνχο θαη ηνπο θαλφλεο, δελ ζα αζθνχληαη δξαζηεξηφηεηεο πνπ επηβαξχλνπλ, αιιϊ δξαζηεξηφηεηεο πνπ ζπληεξνχλ ην νηθνζχζηεκα θαη ην πξνζηαηεχνπλ. 10 «Μφλν κϋζα απφ ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο ηνπ εζληθνχ πϊξθνπ ζα κπνξϋζνπλ λα αζθάζνπλ απξφζθνπηα ηηο παξαγσγηθϋο ηνπο δξαζηεξηφηεηεο» Γηφηη αλ ζπλερηζηεέ ε παξαγσγηθά δξαζηεξηφηεηα κε ηνπο ζεκεξηλνχο ξπζκνχο, ζα νδεγάζεη γξάγνξα ζηελ εμϊληιεζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ. 10 «Μεηά ζα εξρφκαζηε λα θάλνπκε ην κλεκφζπλν ηνπ νηθνζπζηήκαηνο πνπ ζα ην είρακε απνηειεηψζεη. Διπίδνπκε φηη αθφκα είλαη αλαζηξέςηκε ε πνξεία». 1: ΜΫινο ζπιιφγνπ ελεξγψλ πνιηηψλ (εξαζηηϋρλεο αιηεχο), 2: Δπαγγεικαηέαο αιηϋαο κϋινο Γεκνηηθνχ πκβνπιένπ, 3: Αγξφηεο, 4: Δθπξφζσπνο θπλεγεηηθνχ ζπιιφγνπ, 5: Κηελνηξφθνο, 6: Γηεπζπληάο Δηαηξεέαο ΑλΪπηπμεο Ακβξαθηθνχ (ΔΣΑΝΑΜ), 7: Γάκαξρνο, 8: π. Πξχηαλεο Γεσπνληθνχ Παλεπηζηάκηνπ, 9: Μνλαρφο ππεχζπλνο Τγξνβηφηνπνπ ΡνδηΪο, 10: Γηεπζπληάο ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Ακβξαθηθνχ, 11: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο, 12: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο 119

122 ΠΪλησο, νη απαζρνινχκελνη ζηηο ζεζκνζεηεκϋλεο πεξηνρϋο εέλαη δεθηηθνέ ζηηο ελϋξγεηεο πξνζηαζέαο, 3 «Πεξηνξηζκνί ζηε ρξήζε βιαβεξψλ ιηπαζκάησλ είλαη θαηαλνεηνί» αιιϊ αληηηέζεληαη ζηηο εμνλησηηθϋο, φπσο ηηο απνθαινχλ, απαγνξεχζεηο πϊλσ ζηελ θαιιηεξγεηηθά δξαζηεξηφηεηα, «πνπ ζα νδεγήζεη ζηνλ αθαληζκφ καο», εηδηθϊ αληηιακβαλφκελνη φηη νη απαγνξεχζεηο δελ ζηξϋθνληαη θαηϊ ησλ θπξέαξρσλ πεγψλ ξχπαλζεο, αιιϊ κφλν θαηϊ ησλ κηθξψλ ηνπηθψλ παξαγσγψλ. Αλ θαη ε πεξηβαιινληηθά πξνζηαζέα πνπ πξνσζεέηαη απφ ηελ λνκνζεζέα σο γεληθά Ϋλλνηα εέλαη δεθηά απφ ηνπο Ϊκεζα ελδηαθεξφκελνπο πιεζπζκνχο, δελ ηνπο πεέζεη κε ηνπο πεξηνξηζκνχο πνπ πξνζπαζεέ λα επηβϊιεη ε ΚΤΑ. Έλα παξϊδεηγκα πνπ αλαθϋξεηαη θαηϊ ηελ δηεμαγσγά ηεο Ϋξεπλαο θαη ζηεξέδεη ηα παξαπϊλσ, εέλαη ε πξνβιεπφκελε απαγφξεπζε ηεο Ϊδεηαο γηα θαηλνχξγηα εγθαηϊζηαζε πξνβαηνηξνθέαο. 5 «Γηφηη δελ είλαη ην πξφβαην απηφ πνπ επηβαξχλεη ην θπζηθφ πεξηβάιινλ αιιά είλαη νη κεγάιεο κνλάδεο ρνηξνηξνθίαο, βννεηδψλ πνπ πξνθαινχλ ζε ζνβαξφ βαζκφ ξχπαλζε». Σν εέδνο απηφ ζεσξεέηαη ηειεέσο ελαξκνληζκϋλν κε ηηο αλϊγθεο ηνπ νηθνζπζηάκαηνο θαη δελ πξνθαιεέηαη θαζφινπ ξχπαλζε. 1 «Σα απφβιεηα ησλ πξνβάησλ δειαδή ε θνπξηά είλαη νηθνινγηθφ ιίπαζκα γηα ηηο θαιιηέξγεηεο». 5 «Αλ ιείςνπλ ηα θνπάδηα πνπ παιηά ήηαλ ρηιηάδεο θαη θχγνπλ θαη νη θαιιηέξγεηεο, ην νηθνζχζηεκα ζα έρεη πξφβιεκα. Δδψ ηη ζα γίλεη; Έλαο ιφγγνο. Έηζη ήηαλ κε ηνπο παππνχδεο καο, κε ηνπο πξνπαππνχδεο καο, έηζη ήηαλ ρηιηάδεο ρξφληα θαη δελ άιιαδε ηίπνηα πξνο ην ρεηξφηεξν. Άιινη ήηαλ νη ππεχζπλνη γηα ηε ξχπαλζε». 228ε κηα άδε πνιιαπιϊ επηβαξπκϋλε πεξηνρά κε πεξηνξηζκνχο, νη αληηδξϊζεηο ησλ αλζξψπσλ απηψλ, ησλ νπνέσλ ζπξξηθλψλνληαη νη παξαγσγηθϋο δξαζηεξηφηεηεο, απφ ηελ ζηηγκά φπνπ εέλαη δπλαηά ε ιεηηνπξγέα εληαηηθψλ θαη κεγϊιεο θιέκαθαο επηρεηξεκαηηθψλ δξϊζεσλ, θξέλνληαη απφ ηελ επξχηεξε θνηλσλέα θαηαλνεηϋο θαη δέθαηεο. 6 «Έρνπκε πνιιέο απαγνξεχζεηο ζε πάξα πνιχ κηθξφ ρψξν. Θίγεηαη ε πξσηνγελήο παξαγσγή, ζίγεηαη ε δεπηεξνγελήο παξαγσγή, ηα παξαδνζηαθά επαγγέικαηα». χκθσλα βϋβαηα κε ηελ Ϊιιε Ϊπνςε, πνπ ζεσξεέ φηη ΚΤΑ δεκηνπξγεέ πξννπηηθϋο αλϊπηπμεο θαη επηβέσζεο γηα ηελ ηνπηθά θνηλσλέα, βαζχηεξν θαη θαζνξηζηηθφ παξϊγνληα ησλ αληηδξϊζεσλ απνηεινχλ, νη θαηεζηεκϋλεο αληηιάςεηο πεξέ λνκηθάο πξνζηαζέαο θαη ε πξνθαηϊιεςε πξνο θϊζε πξνηεηλφκελε αιιαγά κε ηνπο πεξηνξηζκνχο θαη ηνπο θαλφλεο πνπ ηε ζπλνδεχνπλ, φηη απηά απεηιεέ ηελ βησζηκφηεηα ηνπο. 10 «Κάζε αιιαγή ζηνλ ηξφπν δσήο ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ ην ζεσξνχλ θάηη θαθφ ρσξίο λα μέξνπλ ηη είλαη». 6 «Τπάξρεη πξφβιεκα ζην λα εκπεδψζνπλ νη θάηνηθνη ηελ αλαγθαηφηεηα απηψλ ησλ 1: ΜΫινο ζπιιφγνπ ελεξγψλ πνιηηψλ (εξαζηηϋρλεο αιηεχο), 2: Δπαγγεικαηέαο αιηϋαο κϋινο Γεκνηηθνχ πκβνπιένπ, 3: Αγξφηεο, 4: Δθπξφζσπνο θπλεγεηηθνχ ζπιιφγνπ, 5: Κηελνηξφθνο, 6: Γηεπζπληάο Δηαηξεέαο ΑλΪπηπμεο Ακβξαθηθνχ (ΔΣΑΝΑΜ), 7: Γάκαξρνο, 8: π. Πξχηαλεο Γεσπνληθνχ Παλεπηζηάκηνπ, 9: Μνλαρφο ππεχζπλνο Τγξνβηφηνπνπ ΡνδηΪο, 10: Γηεπζπληάο ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Ακβξαθηθνχ, 11: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο, 12: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο 120

123 νξηνζεηήζεσλ πνπ ππαγνξεχνπλ νη πεξηβαιινληηθέο λνκνζεζίεο». πλεπψο, πξνζθνιιεκϋλνη ζηηο ζπλάζεηεο ηνπ παξειζφληνο θαη δηαηεξψληαο αξλεηηθά ζηϊζε πξνο νπνηαδάπνηε αιιαγά, αδπλαηνχλ λα αληηιεθζνχλ ηηο δηεμφδνπο θαη ηηο πξννπηηθϋο πνπ Ϋρεη ε ζεζκνζϋηεζε ηνπ πϊξθνπ. Μηα ζεκαληηθά παξϊκεηξνο πνπ πξνβϊιιεηαη, εέλαη φηη νη ζπλζάθεο απηϋο Ϋρνπλ σο ζπλαθφινπζε επέπησζε λα ξηδψλεηαη ε αληέιεςε θαη ε ζηϊζε απηά ζηηο λϋεο γελεϋο. Γειαδά ε λενιαέα απϋλαληη ζηα επαγγεικαηηθϊ αδηϋμνδα πνπ ζπλαληϊ, πξνζθνιιϊηαη γηα ηε δηθά ηεο επηβέσζε, ζε πξαθηηθϋο ησλ παηεξϊδσλ ηνπο θαη αληηκεησπέδνπλ θϊζε δξαζηεξηφηεηα πνπ πξνβιϋπεηαη απφ ην θξϊηνο, κε θαρππνςέα. 10 «Ο παηϋξαο πεγαέλεη κε ηνλ δεθϊρξνλν γην ηνπ γηα θπλάγη, θνξψληαο θνπθνχιεο γηα λα κελ αλαγλσξέδνληαη» ΠΪλησο φινη ζπκθσλνχλ ζην γεγνλφο φηη νη δηαηϊμεηο ηεο ΚΤΑ δελ Ϋρνπλ αθφκα εθαξκνζηεέ. 10 «Η εθαξκνγή ησλ απαγνξεχζεσλ γεληθά δελ ηζρχεη». Καη απηφο εέλαη θαη ν ιφγνο πνπ δελ Ϋρνπλ γέλεη αθφκα αηζζεηϋο νη αληηδξϊζεηο. ΒΫβαηα θϊπνηεο ζπλϋπεηεο ησλ απαγνξεχζεσλ Ϋρνπλ αξρέζεη λα δηαθαέλνληαη φπσο γηα παξϊδεηγκα, ε απαγφξεπζε γηα ηελ Ϋθδνζε αδεηψλ εγθαηαζηϊζεσλ κϋζσ ησλ Γεκφζησλ ππεξεζηψλ, γηα θηηξέα, απνζάθεο, ειεθηξνθσηηζκνχ γηα ηα ρσξϊθηα εληφο ησλ αληέζηνηρσλ δσλψλ. Ζ πιάξεο εθαξκνγά ζα θϋξεη αληηδξϊζεηο πνπ ζάκεξα δελ εθδειψλνληαη θαη ζα εέλαη ηδηαέηεξα Ϋληνλεο. 1 «δηφηη ηίζεηαη πιένλ ζέκα επηβίσζεο ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ καο αιιά θαη απψιεηαο πξσηνγελνχο παξαγσγήο γηα ηελ Πξέβεδα θαη ηα άιια αζηηθά θέληξα». 229Απφ ηηο βαζηθϋο παξαγσγηθϋο ηϊμεηο δειαδά ηνπο αγξφηεο θαη ηνπο θηελνηξφθνπο δελ ππάξμαλ ζνβαξϋο θηλεηνπνηάζεηο. ΒΫβαηα, κε ηε εθαξκνγά ηεο ΚΤΑ θαη ηε ζηειϋρσζε ηνπ κεραληζκνχ ειϋγρνπ ζα πξνθιεζνχλ ζπγθξνχζεηο. 4 «Οη απαγνξεχζεηο ηεο ΚΤΑ δελ ζα πεξάζνπλ, φιεο νη θνηλσληθέο ηάμεηο ζα αληηδξάζνπλ». Απνηειεέ θνηλά ζεψξεζε, φηη ε κε πξαγκαηνπνέεζε ησλ δηαηϊμεσλ νθεέιεηαη θαηϊ Ϋλα κεγϊιν πνζνζηφ, ζηνπο πιεκκειεέο κεραληζκνχο θαη ζηελ απνπζέα αξκφδησλ ππεξεζηψλ γηα ηελ εθαξκνγά θαη ηνλ Ϋιεγρν ηεο ηάξεζεο ησλ κϋηξσλ θαη ησλ πεξηνξηζκψλ. Όπσο εηζαθνχζηεθε, ε ΚΤΑ δελ εθαξκφδεηαη θπξέσο ιφγσ Ϋιιεηςεο ειεγθηηθψλ κεραληζκψλ. Όκσο θαη νη ππϊξρνπζεο ππεξεζέεο νη νπνέεο εέλαη ζηειερσκϋλεο κε πξνζσπηθφ θχιαμεο ηεο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνράο, ππνιεηηνπξγνχλ, ελψ παξϊιιεια δελ Ϋρνπλ ηηο λνκηθϋο δπλαηφηεηεο ζχιιεςεο ά θαηϊζρεζεο. Ζ Σνπηθά Απηνδηνέθεζε απνδέδεη ην κεγαιχηεξν κεξέδην επζχλεο ζηηο ππεξεζέεο Ννκαξρηαθνχ επηπϋδνπ, ζηελ Ϋιιεηςε ειεγθηηθνχ κεραληζκνχ, αιιϊ θαη ζηε ξνπζθεηνινγηθά αληηκεηψπηζε νξηζκϋλσλ ζεκϊησλ. 7 «Πξαθηηθά, ην πξφβιεκα εληνπίδεηαη ζηελ απαγφξεπζε ηεο παξάλνκεο ζήξαο, ηεο αιηείαο, νξηζκέλσλ γεσξγηθψλ δξαζηεξηνηήησλ αιιά θαη ζηελ επηηξεπηή ιεηηνπξγία κεγάισλ κνλάδσλ κε ιχκαηα, φπνπ ν έιεγρνο είλαη πιεκκειήο ή δελ πθίζηαηαη». 1: ΜΫινο ζπιιφγνπ ελεξγψλ πνιηηψλ (εξαζηηϋρλεο αιηεχο), 2: Δπαγγεικαηέαο αιηϋαο κϋινο Γεκνηηθνχ πκβνπιένπ, 3: Αγξφηεο, 4: Δθπξφζσπνο θπλεγεηηθνχ ζπιιφγνπ, 5: Κηελνηξφθνο, 6: Γηεπζπληάο Δηαηξεέαο ΑλΪπηπμεο Ακβξαθηθνχ (ΔΣΑΝΑΜ), 7: Γάκαξρνο, 8: π. Πξχηαλεο Γεσπνληθνχ Παλεπηζηάκηνπ, 9: Μνλαρφο ππεχζπλνο Τγξνβηφηνπνπ ΡνδηΪο, 10: Γηεπζπληάο ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Ακβξαθηθνχ, 11: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο, 12: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο 121

124 πκπεξαέλεηαη, φηη ζηηο ηνπηθϋο θνηλσλέεο ε πιάξεο εθαξκνγά ησλ απαγνξεχζεσλ ζηηο παξαδνζηαθϋο δξαζηεξηφηεηεο ζα νδεγάζνπλ πϋξαλ ηεο πξφθιεζεο ζπγθξνχζεσλ θαη δηακαρψλ θαη ζηελ παξϊλνκε Ϊζθεζε ηνπο, κε επεηζφδηα ιαζξνζεξέα, παξϊλνκεο αιηεέαο, θιπ 4 «Ήδε, εηδηθά ην θαινθαίξη, ζθνηψλνληαη εθαηνληάδεο παπηά ηα νπνία κπαίλνπλ ζηνπο θαηαςχθηεο θαη πσινχληαη ζε ηαβέξλεο». Δπηπξφζζεηα, φπσο επηζεκαέλεη ν πξφεδξνο ηνπ ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο, Ϋρνπλ παξαηεξεζεέ πνιιϊ ζπκβϊληα παξϊλνκσλ δξαζηεξηνηάησλ κε ρξάζε απαγνξεπηηθψλ κϋζσλ αθφκα θαη κϋζα ζηνλ ππξάλα πξνζηαζέαο, απνδεηθλχνληαο κηα ηϊζε αζϋβεηαο πξνο ην πεξηβϊιινλ απφ ηηο ηνπηθϋο θνηλσλέεο. 10 «πθέζηαηαη αιηεέα αθφκα κε δπλακέηε ά κε κεραλφηξαηεο, θπλάγη κε θαξακπέλεο πνπ Ϋρνπλ 7 θαη 8 θπζέγγηα, κε νκνηψκαηα, κε ερεηηθϊ εθϋ». ΒΫβαηα ζην ζεκεέν απηφ, πξϋπεη λα αλαθεξζεέ θαη ε Ϊπνςε ησλ δχν απφ ηνπο εξσηεζϋληεο, πνπ Ϋζημαλ ην δάηεκα ηεο πθηζηϊκελεο παξϊλνκεο δξαζηεξηφηεηαο, ην νπνέν φρη κφλν ζπληζηϊ Ϋλαλ αλαζηαιηηθφ παξϊγνληα ζηελ πξνζηαζέα αιιϊ θαη ζηελ αμηνπνέεζε ηεο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνράο. 230 πγθεθξηκϋλα ζηελ πεξέπησζε ηνπ Τγξνβηφηνπνπ ηεο ΡνδηΪο, ε νπνέα απνηειεέ ηελ πξψηε επελδπηηθά πξσηνβνπιέα ζηελ ππφ εμϋηαζε πεξηνρά γηα άπηα ηνπξηζηηθά αλϊπηπμε θαηϊ ηνπο αλαπηπμηαθνχο ζηφρνπο πνπ ηέζεληαη απφ ηελ ΚΤΑ, αλαδεέρζεθαλ αληηδξαζηηθϋο ζπκπεξηθνξϋο θαη αξλεηηθϋο ζηϊζεηο. Βαζηθνέ ππαέηηνη ζεσξνχληαη Ϊηνκα πνπ αζθνχλ παξϊλνκεο δξαζηεξηφηεηεο, δάηεκα ην νπνέν ελδϋρεηαη λα απαζρνιάζεη θαη Ϊιιεο δψλεο ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ θαηϊ ηελ εθαξκνγά παξφκνησλ ελεξγεηψλ αλϊδεημεο. Ζ πεξηνρά ηνπ βϊιηνπ, ε νπνέα δελ άηαλ εχθνια πξνζβϊζηκε, ζεσξνχληαλ απφ νξηζκϋλνπο ιαζξνζάξεο θαη ιαζξαιηεέο, σο πεξηνρά ππφ ηελ θαηνρά ηνπο, ρσξέο λα ιακβϊλνπλ ππφςε θακηϊ Αξρά (Ληκελαξρεέν, Γαζαξρεέν θιπ). 9 «Σνλ πξψην θαηξφ ιεηηνπξγίαο ηνπ θέληξνπ ηεο Ρνδηάο νη ληφπηνη είραλ ηελ αίζζεζε φηη ράλνπλ έλα θνκκάηη απφ ηελ πίηα ηνπο». Σα ζπγθεθξηκϋλα απηϊ Ϊηνκα αληϋδξαζαλ κε δνιηνθζνξϋο ζην θϋληξν. Γηα παξϊδεηγκα, φπσο πεξηγξϊθεη ν κνλαρφο ππεχζπλνο ηεο ΡνδηΪο, Ϋθνςαλ θαιψδηα θαη ηηο ληέδεο απφ ηα ζθϊθε ά Ϋδηλαλ ιϊζνο θαηεχζπλζε γηα λα ρϊλνπλ ην δξφκν νη επηζθϋπηεο, θαηϋζηξεςαλ εγθαηαζηϊζεηο, κε ηειηθφ ζθνπφ λα πξνθαιϋζνπλ θφβν γηα λα παχζε ε δξαζηεξηφηεηα. Ζ ηνπηθά θνηλσλέα ζηε ΡνδηΪ δελ ην Ϋρεη απνδερζεέ. 10 «Έρεη γέλεη κεγϊινο πφιεκνο ελαληένλ ηνπο». 9 «Γελ είραλ ηε ζηνηρεηψδε αληίιεςε φηη ε αλεμέιεγθηε θαη παξάλνκε ζήξα θαη αιηεία καδί κε άιιεο αηηίεο ππνβαζκίδνπλ ηελ παξαγσγηθφηεηα ηνπ νηθνζπζηήκαηνο, θάηη πνπ ηειηθά ζα απνβεί ζε βάξνο θαη ηνπ εηζνδήκαηφο ηνπο». ΑλαθΫξνληαη αθφκα μπινδαξκνέ, ππξνβνιηζκνέ κεηαμχ παξαλφκσλ θαη δησθηηθψλ αξρψλ, δνιηνθζνξϋο ζηα απηνθέλεηα ησλ θπιϊθσλ κε ηνπνζϋηεζε θαξθηψλ ζην δξφκν πνπ θαηαζηξϋθνπλ ηα ιϊζηηρα. Αλ θαη κεκνλσκϋλεο πεξηπηψζεηο, ζηϊζεθαλ ζεκαληηθϋο γηα ηελ δηακφξθσζε δπζκελψλ ζπλζεθψλ αιιϊ θαη πξφθιεζε αξλεηηθψλ εληππψζεσλ πξνο ηνπο 1: ΜΫινο ζπιιφγνπ ελεξγψλ πνιηηψλ (εξαζηηϋρλεο αιηεχο), 2: Δπαγγεικαηέαο αιηϋαο κϋινο Γεκνηηθνχ πκβνπιένπ, 3: Αγξφηεο, 4: Δθπξφζσπνο θπλεγεηηθνχ ζπιιφγνπ, 5: Κηελνηξφθνο, 6: Γηεπζπληάο Δηαηξεέαο ΑλΪπηπμεο Ακβξαθηθνχ (ΔΣΑΝΑΜ), 7: Γάκαξρνο, 8: π. Πξχηαλεο Γεσπνληθνχ Παλεπηζηάκηνπ, 9: Μνλαρφο ππεχζπλνο Τγξνβηφηνπνπ ΡνδηΪο, 10: Γηεπζπληάο ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Ακβξαθηθνχ, 11: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο, 12: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο 122

125 ηνπξέζηεο. Δπηπξφζζεηα, νη αληηδξϊζεηο φπσο εθδειψλνληαη ζηε ΡνδηΪ δελ Ϋρνπλ κφλν νηθνλνκηθϋο επηπηψζεηο αιιϊ πξνθαινχλ θαη ςπρηθά θζνξϊ θαη απνζαξξχλνπλ Ϊιινπο ππνςάθηνπο επελδπηϋο. ρεδφλ νκφθσλε Ϊπνςε πθέζηαηαη γηα ηελ απνπζέα αληηζηαζκηζηηθψλ νθειψλ γηα ηνπο ζηγφκελνπο. Οη επηβαιιφκελνη πεξηνξηζκνέ ζηηο παξαδνζηαθϋο παξαγσγϋο πξϋπεη λα ζπλνδεχνληαη κε ηα αλϊινγα αληηζηαζκηζηηθϊ νθϋιε απφ ην θξϊηνο πνπ ζηελ πεξέπησζε φκσο ηεο ΚΤΑ απνπζηϊδνπλ, κε απνηϋιεζκα λα απεηιεέηαη ε επαγγεικαηηθά βησζηκφηεηα ησλ κηθξνπαξαγσγψλ. ην θεέκελν δάηεκα, ε ζηϊζε ηνπ Γάκνπ θαη ησλ αξκφδησλ εκπιεθφκελσλ θνξϋσλ απϋλαληη ζηηο δξϊζεηο πνπ πξνηεέλνληαη εέλαη θπξέσο αξλεηηθϋο. Υαξαθηεξέδνπλ κνλνδηϊζηαηνπο ηνπο ζθνπνχο ησλ δηαηϊμεσλ ηεο ΚΤΑ, φπνπ θεληξηθφο Ϊμνλαο εέλαη νη απαγνξεχζεηο. Με Ϊιια ιφγηα ε ΚΤΑ δελ εζηηϊδεη ζηα πθηζηϊκελα πξνβιάκαηα θαη ηηο αλϊγθεο, ελψ εέλαη εκθαλϋο φηη ε αιιαγά ησλ δξαζηεξηνηάησλ ησλ παξαγσγψλ δελ ζηεξέδεηαη ζε νινθιεξσκϋλν θαη νξζνινγηθφ ζρεδηαζκφ. Γηα παξϊδεηγκα, νξηζκϋλεο παξεκβϊζεηο πνπ Ϋρνπλ άδε πξαγκαηνπνηεζεέ γηα ηελ αλϊπηπμε ηνπ νηθνηνπξηζκνχ κε ηελ δαπϊλε ρξεκϊησλ γηα ηελ θαηαζθεπά παξαηεξεηεξέσλ, δελ εέραλ θαλϋλα ηδηαέηεξα ζεηηθφ απνηϋιεζκα. 7 «θαη ηη έγηλε; ηίπνηα, ηα ιεθηά πήγαλ ρακέλα. Σα κέρξη ηψξα πξνγξάκκαηα δελ δεκηνπξγνχλ αληηζηαζκηζηηθφ φθεινο» 2 «Οη πξννπηηθέο γηα ζπκπιεξσκαηηθά εηζνδήκαηα απφ άιιεο δξαζηεξηφηεηεο είλαη ζεσξίεο ρσξίο αληίθξηζκα». 231Σελ Ϊπνςε απηά Ϋξρεηαη λα αληηθξνχζεη ε γλψκε ηνπ ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο, ν νπνένο βιϋπεη ζηα επελδπηηθϊ πξνγξϊκκαηα ηελ επθαηξέα γηα ηελ αλϊπηπμε ηνπ ηξηηνγελά ηνκϋα, φζν αλαθνξϊ ζηηο ελαιιαθηηθϋο κνξθϋο ηνπξηζκνχ (αγξνηνπξηζκφ, νηθνηνπξηζκφ), ζε ζπλϊξηεζε κε ηελ ηδηαηηεξφηεηα ηνπ πεξηβϊιινληνο. Κξέλεη ην πθηζηϊκελν παξαγσγηθφ ζχζηεκα ( αιέεπκα, θπλάγη, πξνβαηνηξνθέα, θιπ) αλεπαξθϋο γηα ηε ζηάξημε ησλ ζεκεξηλψλ αλαγθψλ θαη κϊιηζηα αβϋβαηε, ηε δπλαηφηεηα κειινληηθάο ρξάζεο ηνπ θπζηθνχ πεξηβϊιινληνο, γηα ηε ζπλϋρηζε ηεο παξαγσγάο. Χο απνηϋιεζκα, ζεσξεέηαη επηηαθηηθά αλϊγθε, ε ζηξνθά πξνο Ϊιιεο δξαζηεξηφηεηεο, πνπ δελ ζα εμαξηψληαη απφ ηελ θϋξνπζα θπζηθά ηθαλφηεηα ηεο πεξηνράο. ΓηαθνξεηηθΪ, έζσο ππϊξμεη κέα καδηθά εζσηεξηθά κεηαλϊζηεπζε πνπ ζα απνγπκλψζεη ηελ πεξηνρά. 10 «Με ην θαιφ ή κε ην θαθφ πξέπεη λα πξνζηαηεχζνπκε ην νηθνζχζηεκα σο θχξηα πξνυπφζεζε γηα κηα άιιε κνξθή αλάπηπμε». ΚαηΪ ηε δηεμαγσγά ηεο Ϋξεπλαο, επηζεκϊλζεθε Ϋλαο βαζηθφο παξϊγνληαο πνπ θαζηζηϊ δχζθνιε ηελ εχξεζε αληηζηαζκηζηηθψλ νθειψλ θαη αθνξϊ ζηηο ζπλζάθεο πνπ Ϋρνπλ δηακνξθσζεέ θαη επηθξαηνχλ ζην θπζηθφ θαη αλζξσπνγελϋο πεξηβϊιινλ ηνπ εζληθνχ πϊξθνπ ηνπ Ακβξαθηθνχ. 1, 7 «Έρνπλ αλαπηπρζεέ ηνπηθϋο θνηλφηεηεο θαη ρσξηϊ πνπ δνπλ απφ ηνλ πγξνβηφηνπν ηνπ Ακβξαθηθνχ». Σελ πξνζηαηεπφκελε πεξηνρά ηελ ζπληζηϊ Ϋλα ηεξϊζηην νηθνζχζηεκα πνπ πεξηιακβϊλεη κεγϊινπο πιεζπζκνχο θνηλνηάησλ θαη πνηθέιεο δξαζηεξηφηεηεο νη πεξηζζφηεξεο παξαδνζηαθϋο, πνπ Ϋδεζαλ ηνλ θφζκν κε ηνλ ηφπν ηνπο θαη απφ ηηο νπνέεο εμαξηψληαη. Χο απνηϋιεζκα, δελ εέλαη ηδηαέηεξα εχθνιε γηα ηνπο θαηνέθνπο ε πξνζαξκνγά ζε λϋεο δξαζηεξηφηεηεο. 1: ΜΫινο ζπιιφγνπ ελεξγψλ πνιηηψλ (εξαζηηϋρλεο αιηεχο), 2: Δπαγγεικαηέαο αιηϋαο κϋινο Γεκνηηθνχ πκβνπιένπ, 3: Αγξφηεο, 4: Δθπξφζσπνο θπλεγεηηθνχ ζπιιφγνπ, 5: Κηελνηξφθνο, 6: Γηεπζπληάο Δηαηξεέαο ΑλΪπηπμεο Ακβξαθηθνχ (ΔΣΑΝΑΜ), 7: Γάκαξρνο, 8: π. Πξχηαλεο Γεσπνληθνχ Παλεπηζηάκηνπ, 9: Μνλαρφο ππεχζπλνο Τγξνβηφηνπνπ ΡνδηΪο, 10: Γηεπζπληάο ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Ακβξαθηθνχ, 11: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο, 12: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο 123

126 8 «ε δσή ησλ θαηνίθσλ ηεο είλαη αλαπφζπαζηα ζπλδεδεκέλε κε ηνλ Ακβξαθηθφ. Ο Κφιπνο ζε ραιεπνχο θαηξνχο έζξεςε γεληέο». 10 «Οη θνηλσλίεο ζίγνληαη. Απηέο έρνπλ κάζεη λα δνπλ ειεπζέξα, λα ςαξεχνπλ ειεπζέξα, λα θπλεγνχλ ειεχζεξα». Σν αληηζηαζκηζηηθφ εγρεέξεκα, πξνσζεέηαη θπξέσο κϋζσ λϋσλ επελδπηηθψλ δξαζηεξηνηάησλ φπσο εέλαη ν ηνπξηζκφο, πνπ πξνβιϋπεηαη λα θϋξεη νηθνλνκηθϊ νθϋιε γηα ηηο ζηγφκελεο ηνπηθϋο θνηλσλέεο, κε ηελ δεκηνπξγέα λϋσλ εηζνδεκϊησλ. ΠΪλησο ε απνδεκέσζε, ζεσξεέηαη απφ ηνπο Ϊκεζα ελδηαθεξφκελνπο πιεζπζκνχο δχζθνιε, ιφγσ ηεο πεξηνξηζκϋλεο Ϋθηαζεο ησλ δξαζηεξηνηάησλ 3 «Γελ έρνπκε δπλαηφηεηα κεηαθνξάο ηεο θαιιηέξγεηαο ζε ηφπν πάλσ απφ ην δξφκν γηαηί εμαξηφκαζηε απφ ην λεξφ ησλ πνηακψλ». 2 «Γελ κπνξνχλ λα ππάξμνπλ αληηζηαζκηζηηθά νθέιε, Πνπ λα πάεη; ζην δηπιαλφ νηθφπεδν;». 232Λφγσ ησλ ζπλζεθψλ απηψλ, νη επηδνηάζεηο πνπ ιακβϊλνληαη απφ επηρνξεγνχκελα πξνγξϊκκαηα, εέλαη κηθξϋο θαη νπζηαζηηθϊ δελ απνδέδνπλ. ε απηφ ζπληειεέ θαη ν ιϊζνο πξνζαλαηνιηζκφο ηεο ΔΣΑΝΑΜ, πνπ απνηειεέ ηνλ θχξην θνξϋα γηα ηελ απφθηεζε θαη πινπνέεζε επηδνηνχκελσλ Δπξσπατθψλ πξνγξακκϊησλ, ε νπνέα πξνζθϋξεη αλαπνηειεζκαηηθϋο επηδνηάζεηο. 4 «Οη επηδνηήζεηο (Leader) απφ ηελ ΔΣΑΝΑΜ γηα κηθξέο κνλάδεο νηθνηνπξηζκνχ (θαθελεία, ελνηθηαδφκελα θιπ) δελ έθεξαλ αιιαγέο ζεηηθέο ζην εηζφδεκα». 5 «Αλ θάπνηεο θαιιηέξγεηεο επηβαξχλνπλ ην νηθνζχζηεκα λα κεησζνχλ ηα ιηπάζκαηα ή λα επηδνηεζεί ε ρξήζε βηνινγηθψλ ιηπαζκάησλ. Να βνεζεζεί ν αγξφηεο. Καη γηα ηνλ θηελνηξφθν λα επηηξέςνπλ θαηλνχξγηεο εγθαηαζηάζεηο κε πεξηνξηζκνχο ψζηε λα έρνπλ παξαδνζηαθφ ραξαθηήξα». ΒΫβαηα αλ θαη ε πεξηνρά παξϋρεη ην θπζηθφ ππφβαζξν γηα ηελ εθαξκνγά άπησλ ηνπξηζηηθψλ δξϊζεσλ, φπσο ε επϋλδπζε ζε πινηϊξηα γηα επηζθϋςεηο ζηα πνηϊκηα ηεο πεξηνράο, παξφια απηϊ, ρξεηϊδεηαη αξρηθϊ λα απνθαηαζηαζεέ ην ππνβαζκηζκϋλν ηνπέν, ελϋξγεηα πξσηεχνπζαο ζεκαζέαο ψζηε λα επαθνινπζάζνπλ πεξαηηϋξσ αλαπηπμηαθϋο δξϊζεηο. 2 «O Λνχξνο δελ είλαη πιεχζηκνο ζέιεη δηάλνημε, απφ ηα θεξηά πιηθά έρεη θιείζεη θαη πξέπεη λα γίλεη έιεγρνο ζηηο πεγέο ξχπαλζεο. Βξσκάεη φινο ν πνηακφο. Αλ δελ ππάξμνπλ ηέηνηεο παξεκβάζεηο απφ ην θξάηνο, dελ ζα αθήζνπκε λα πεζάλνπκε εκείο θαη ηα ρσξηά καο, ζα αληηδξάζνπκε καδηθά». 3 «Τπάξρνπλ πην ζνβαξά πξνβιήκαηα λα εζηηάζνπκε φπσο φηη ν πνηακφο Λνχξνο ηνλ νπνίν ρξεζηκνπνηνχλ γηα ηελ χδξεπζε ησλ θαιιηεξγεηψλ θηλδπλεχεη απφ ηνλ φγθν ηνλ θεξηψλ πιηθψλ λα μεξαζεί». Αλακθέβνια, ε ζεκαληηθά κεέσζε πνπ ζα ζεκεησζεέ ζην αλζξψπηλν δπλακηθφ ζηηο παξαδνζηαθϋο δξαζηεξηφηεηεο ζε βϊξνο ηεο πξσηνγελνχο παξαγσγάο, απνηειεέ ηελ ζνβαξφηεξε 1: ΜΫινο ζπιιφγνπ ελεξγψλ πνιηηψλ (εξαζηηϋρλεο αιηεχο), 2: Δπαγγεικαηέαο αιηϋαο κϋινο Γεκνηηθνχ πκβνπιένπ, 3: Αγξφηεο, 4: Δθπξφζσπνο θπλεγεηηθνχ ζπιιφγνπ, 5: Κηελνηξφθνο, 6: Γηεπζπληάο Δηαηξεέαο ΑλΪπηπμεο Ακβξαθηθνχ (ΔΣΑΝΑΜ), 7: Γάκαξρνο, 8: π. Πξχηαλεο Γεσπνληθνχ Παλεπηζηάκηνπ, 9: Μνλαρφο ππεχζπλνο Τγξνβηφηνπνπ ΡνδηΪο, 10: Γηεπζπληάο ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Ακβξαθηθνχ, 11: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο, 12: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο 124

127 απεηιεέ γηα ηνπο εγρψξηνπο πιεζπζκνχο. Ζ θαηϊζηαζε απηά επηθπιϊζζεη θαη ηνλ θφβν ηεο θαηαθπγάο ζε παξϊλνκεο δξϊζεηο. 7 «Οξηζκέλεο απαγνξεχζεηο είλαη ζθιεξέο ζε βάξνο ησλ ληφπησλ παξαγσγψλ νη νπνίνη δελ βιέπνπλ λα πθίζηαληαη αληηζηαζκηζηηθά νθέιε. Έηζη νη παξαγσγνί ησλ θνηλνηήησλ εληφο θαη παξά ηνπ νηθνζπζηήκαηνο γηα ηελ επηβίσζή ηνπο, πξνζπαζνχλ λα παξαθάκπηνπλ ηηο απαγνξεχζεηο». Σν γεγνλφο φηη ηα απνηειϋζκαηα απφ ηελ ζηξνθά ζε λϋεο ελαιιαθηηθϋο ηνπξηζηηθϋο δξαζηεξηφηεηεο φπσο ν νηθνηνπξηζκφο, ζα εέλαη εκθαλά καθξνπξφζεζκα, δελ αθάλεη πνιιϊ πεξηζψξηα απνδνράο ηνπ. ΔηδηθΪ αλ ιεθζεέ ππφςε ε ζηαζηκφηεηα ζηνλ ηνπξηζηηθφ ηνκϋα θαη ζηνπο ηξεηο Γάκνπο απηϊ ηα ρξφληα, ε ηδϋα ηϋηνηνπ εέδνπο πξνζαλαηνιηζκνχ, γέλεηαη αθφκα πην δχζθνια απνδεθηά. Όλησο ε αλϊπηπμε ηνπ νηθνηνπξηζκνχ, εμαξηϊηαη απφ πνιινχο παξϊγνληεο εθ ησλ νπνέσλ θαη δεκφζηεο επελδχζεηο γηα ηελ αλϊδεημε ηνπ ρψξνπ, πνπ δελ εέλαη Ϊκεζα νξαηϋο. 233 Όπσο αλαθϋξζεθε θαη παξαπϊλσ, ε απνηειεζκαηηθά εθαξκνγά ησλ επηδνηνχκελσλ πξνγξακκϊησλ (π.ρ. Leader) γηα ελαιιαθηηθϋο δξαζηεξηφηεηεο, πξνυπνζϋηεη νηθνινγηθά ηζνξξνπέα θαη αηζζεηηθφ θϊιινο ηνπ θπζηθνχ πεξηβϊιινληνο, πνπ ζεκαέλεη φηη πξϋπεη λα δνζεέ πξνηεξαηφηεηα πξψηα ζε ελϋξγεηεο απνθαηϊζηαζεο ηνπ πεξηβϊιινληνο θαη αλϊινγεο ππνδνκϋο θαη παξεκβϊζεηο φπσο εμπγέαλζε ησλ πνηακψλ, εθβϊζπλζε θ.η.ι. 3 «Τπήξμαλ θαη πεξηπηψζεηο πνπ πήξαλ θάπνηνη ηηο επηδνηήζεηο θαη δελ παξήγαγαλ απνηέιεζκα. Με ηελ εθαξκνγή ησλ κέηξσλ ηεο ΚΤΑ ν θφζκνο δελ ζα πεηζαξρήζεη». Όπσο ππνγξακκέδεη ν πξφεδξνο ηνπ ΦνξΫα, αλ θαη πθέζηαηαη Ϋλα ζεκαληηθφ ρξεκαηηθφ πνζφ επηδφηεζεο γηα δηϊθνξα πξνγξϊκκαηα ζηα πιαέζηα ηεο πξνζηαζέαο ηνπ Κφιπνπ, ην κεγαιχηεξν θνλδχιην ζα πξϋπεη λα δηαηεζεέ γηα ελϋξγεηεο απαξαέηεηεο πνπ ζα Ϋπξεπε λα εέραλ νινθιεξσζεέ πνιχ πξηλ ηελ ζεζκνζϋηεζε ηεο πξνζηαζέαο ηεο πεξηνράο. 7 «Έξρεηαη ε πνιηηεία κέζσ ηνπ πξνγξάκκαηνο -πνπ ζα έπξεπε λα δνζεί ζηνπο θαηνίθνπο- λα θαιχςεη ηα θελά, δειαδή λα ρξεκαηνδνηήζεη ελέξγεηεο πνπ έπξεπε λα είραλ γίλεη απφ ην παξειζφλ. Λεηηνπξγία βηνινγηθψλ θαζαξηζκψλ πνπ αθφκα δελ ππάξρνπλ, ιεηηνπξγία ΥΤΣΑ, θιείζηκν ρσκαηεξψλ». Σειηθψο θαη ε Σνπηθά Απηνδηνέθεζε παξαδϋρεηαη φηη ηα θαηϊ θαηξνχο πξνγξϊκκαηα ππνδνκψλ κϋζσ Γάκνπ θαη νη πξνζθιάζεηο δηαθφξσλ επελδπηψλ δελ Ϋρνπλ απνδψζεη. ΔπαλαθΫξνληαο ηελ πεξέπησζε ηνπ πγξνβηφηνπνπ ηεο ΡνδηΪο, σο κηα πξψηε πξνζϋγγηζε αμηνπνέεζεο ησλ επηδνηάζεσλ γηα ηελ αλϊδεημε ηνπ σο νηθνηνπξηζηηθφ πξννξηζκφ, ελψ ππάξμε Ϋλα ειπηδνθφξν μεθέλεκα, ην απνηϋιεζκα δελ άηαλ επηηπρϋο. Οη βαζηθϋο πηπρϋο ηεο απνηπρεκϋλεο πξνζπϊζεηαο, αλεπξέζθνληαη ζηελ αξλεηηθά αληηκεηψπηζε ηεο επϋλδπζεο απφ ηελ έδηα ηελ ηνπηθά θνηλσλέα. ΠΫξαλ ηεο ζπγθεθξηκϋλεο νκϊδαο ησλ αληηδξψλησλ, ηνλ πξψην θαηξφ ε φιε αλαπηπμηαθά πξνζπϊζεηα, άξζε αληηκϋησπε θαη κε ηηο ππνςέεο ηνπ ηνπηθνχ πιεζπζκνχ. Όκσο ζηελ δηακφξθσζε ηεο αξλεηηθάο ζηϊζεο απϋλαληη ζηελ επϋλδπζε απηά, ζπληϋιεζαλ νξηζκϋλνη βαζηθνέ παξϊγνληεο. Καηαξράλ ζεκαληηθά αηηέα άηαλ ε θαζπζηϋξεζε εκθϊληζεο βξαρππξφζεζκσλ νθειψλ, εμαηηέαο ηεο βξαδεέαο αχμεζεο ηνπ ξεχκαηνο ησλ επηζθεπηψλ. 1: ΜΫινο ζπιιφγνπ ελεξγψλ πνιηηψλ (εξαζηηϋρλεο αιηεχο), 2: Δπαγγεικαηέαο αιηϋαο κϋινο Γεκνηηθνχ πκβνπιένπ, 3: Αγξφηεο, 4: Δθπξφζσπνο θπλεγεηηθνχ ζπιιφγνπ, 5: Κηελνηξφθνο, 6: Γηεπζπληάο Δηαηξεέαο ΑλΪπηπμεο Ακβξαθηθνχ (ΔΣΑΝΑΜ), 7: Γάκαξρνο, 8: π. Πξχηαλεο Γεσπνληθνχ Παλεπηζηάκηνπ, 9: Μνλαρφο ππεχζπλνο Τγξνβηφηνπνπ ΡνδηΪο, 10: Γηεπζπληάο ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Ακβξαθηθνχ, 11: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο, 12: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο 125

128 9 «Δπεηδή μεθηλήζακε κε πνιχ αληίμνεο ζπλζήθεο δελ δεκηνπξγήζεθε ακέζσο έλα κεγάιν ξεχκα επηζθεπηψλ θαη έηζη δελ αλαπηχρζεθαλ παξάιιειεο δξαζηεξηφηεηεο (πρ θαθελείν, ηαβέξλεο ) πνπ ζα βνεζνχζαλ νηθνλνκηθά ηελ θνηλφηεηα.» ΠαξΪιιεια, απφ ηελ πιεπξϊ ηεο ε πνιηηεέα, δελ παξεέρε ζηαζεξά θαη ζπλερά ζπλεηζθνξϊ ζηηο αλαπηπμηαθϋο δξϊζεηο. 10 «ππήξραλ ζθακπαλεβάζκαηα φζνλ αθνξά ζηε δξαζηεξηφηεηα γηα ην νηθνζχζηεκα θαη ηελ εθαξκνγή πξνγξακκάησλ». Γειαδά, ππάξραλ δηαζηάκαηα Ϋληνλεο δξϊζεο απφ δηϊθνξνπο επελδπηϋο (πρ 2 ν ΚΠ), αιιϊ θαη δηαζηάκαηα κεγϊιεο αδξϊλεηαο. Έηζη ε επελδπηηθά δξϊζε εθιακβϊλνληαλ απφ ηελ ηνπηθά θνηλσλέα σο ε αθνξκά γηα ηε απνξξφθεζε ηεο ρξεκαηνδφηεζεο. ΠαξΪδεηγκα απνηειεέ ην θϋληξν πιεξνθφξεζεο ζηε αιαψξα πνπ αξρηθϊ απνηϋιεζε πξνεγκϋλε εγθαηϊζηαζε, θαη ζάκεξα Ϋρεη παξακειεζεέ θαη εέλαη νπζηαζηηθϊ θαηεζηξακκϋλν. 9 «ηε ζπλείδεζε ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο έκεηλε ε αληίιεςε φηη ην δεηνχκελν δελ είλαη νχηε ε πξνζηαζία νχηε ε αλάπηπμε αιιά κφλν πσο ζα πάξνπλ ηα ιεθηά». Ο πιεζπζκφο ηεο επξχηεξεο πεξηνράο, δηαηεξεέ ζρεηηθϊ ζεηηθά ζηϊζε απϋλαληη ζηελ επϋλδπζε ηνπ πγξνβηφηνπνπ ηεο ΡνδηΪο. 3 «Με ηηο επηζθέςεηο ζρνιείσλ θαη άιισλ γλσξίδνπλ ηελ πεξηνρή καο θαη επαηζζεηνπνηνχληαη νη άλζξσπνη. Γεκηνπξγήζεθαλ αλ θαη ιίγεο ζέζεηο απαζρφιεζεο». ΒΫβαηα εηζαθνχζηεθαλ θαη θαρχπνπηα ζρφιηα φπσο 5 «Η επέλδπζε ηεο Ρνδηάο απφ ην Μνλαζηήξη είρε ζηφρν ηε δηαθχιαμε θαη αμηνπνίεζε ηεο πεξηνπζίαο ηνπ Μνλαζηεξηνχ». 1 «ηελ Ρνδηά δελ δεκηνπξγνχληαη ζέζεηο εξγαζίαο θαη φια ηα έρνπλ αλαιάβεη νη κνλαρνί». 234Έλα ραξαθηεξηζηηθφ παξϊδεηγκα επελδπηηθψλ δξαζηεξηνηάησλ πνπ Ϋρεη δεκηνπξγάζεη καδηθϋο θαη ζπληνληζκϋλεο θηλεηνπνηάζεηο, αιιϊ θαη ζπγθξνπζηαθϋο ηϊζεηο, εέλαη ε ρνξάγεζε αδεηψλ ηρζπνθαιιηϋξγεηαο θαη γεληθψο ε θξαηηθά αδξϊλεηα γηα ηα πεξηβαιινληηθϊ δάηεκα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ ιεηηνπξγέα ηνπο. ηε ζχγρξνλε πξαγκαηηθφηεηα, Ϋρεη απνδεηρζεέ απφ επηζηεκνληθϋο νκϊδεο θαη θαηφπηλ κειεηψλ, φηη απνηεινχλ ηελ θπξηφηεξε πεγά ξχπαλζεο. Πξσηαξρηθφο παξϊγνληαο πνπ Ϋρεη νδεγάζεη ζηα βιαπηηθϊ απνηειϋζκαηα ζην νηθνζχζηεκα θξέλεηαη ε παξϊβαζε ησλ φξσλ θαη ησλ πξνδηαγξαθψλ πνπ ηέζεηαη απφ ηελ Γηεζλά θαη Δζληθά Ννκνζεζέα. Απφ ηελ κεξηϊ ηεο αληηθξνπφκελεο νκϊδαο, νη ηρζπνθαιιηεξγεηϋο ηζρπξέδνληαη φηη ηεξνχλ ηνπο πεξηνξηζκνχο ηεο πεξηβαιινληηθάο Ννκνζεζέαο θαη νη επελδχζεηο γέλνληαη ζχκθσλα κε ηνπο θαλφλεο θαη ηνπο φξνπο πνπ ζεζπέδεη ε πνιηηεέα θαη κϋζα ζηα πιαέζηα ησλ πεξηβαιινληηθψλ πεξηνξηζκψλ πνπ νξέδνληαη απφ ηελ ζπλζάθε Ramsar. 1: ΜΫινο ζπιιφγνπ ελεξγψλ πνιηηψλ (εξαζηηϋρλεο αιηεχο), 2: Δπαγγεικαηέαο αιηϋαο κϋινο Γεκνηηθνχ πκβνπιένπ, 3: Αγξφηεο, 4: Δθπξφζσπνο θπλεγεηηθνχ ζπιιφγνπ, 5: Κηελνηξφθνο, 6: Γηεπζπληάο Δηαηξεέαο ΑλΪπηπμεο Ακβξαθηθνχ (ΔΣΑΝΑΜ), 7: Γάκαξρνο, 8: π. Πξχηαλεο Γεσπνληθνχ Παλεπηζηάκηνπ, 9: Μνλαρφο ππεχζπλνο Τγξνβηφηνπνπ ΡνδηΪο, 10: Γηεπζπληάο ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Ακβξαθηθνχ, 11: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο, 12: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο 126

129 11 «Σεξήζεθε ε εζληθή καο λνκνζεζία θαη πξνρψξεζε γξήγνξα ε επέλδπζε». Άιισζηε, ηϊζζνληαη ππϋξ ζηελ χπαξμε ησλ κϋηξσλ ηεο ζρεηηθάο Ννκνζεζέαο, γηα ηελ εμαζθϊιηζε ηνπ νξένπ ηεο παξαγσγηθάο δπλαηφηεηαο ηνπ Κφιπνπ θαη κϊιηζηα, ηϊζζνληαη θαηϊ ηεο επϋθηαζε ηεο ζπγθεθξηκϋλεο δξαζηεξηφηεηαο. 11 «Δγψ δελ θξνλψ φηη πξέπεη λα επεθηαζεί θαη λα γίλεη ηεξάζηηα ε επηρείξεζε». Δμεγνχλ φηη νη εηαηξέεο ηνπο αλ θαη αλψλπκεο κνξθάο, ιεηηνπξγνχλ ζε νηθνγελεηαθά βϊζε. ΠΫξαλ απφ ηνλ Ϋιεγρν ηεο θϋξνπζαο ηθαλφηεηαο ηνπ Κφιπνπ, ζεσξνχλ ζπκθϋξνπζα ηελ χπαξμε πεξηνξηζκψλ, ψζηε λα απνθιεένληαη νη εηαηξεέεο «θνινζζνέ», πνπ ζάκεξα παξϊγνπλ ζρεδφλ ην 70% ηεο ειιεληθάο παξαγσγάο (ΝεξΫαο, ειφληα, Γέαο) απφ ηνλ Κφιπν. Γηφηη ε χπαξμε θαη ιεηηνπξγέα ηϋηνησλ κεγϊισλ κνλϊδσλ, ζα πξνθαινχζε νμχηαηα πεξηβαιινληηθϊ αιιϊ θαη θνηλσληθϊ πξνβιάκαηα. ΑλαθΫξεηαη ε πεξέπησζε ηεο εηαηξεέαο ηνπ ΝεξΫα, φπνπ νη κνλϊδεο ηνπ Ϋθιεηζαλ θαη απνκαθξχλζεθε γηα λα ζπγθεληξψζεη ηηο κνλϊδεο θαη λα πεξηνξέζεη ην ιεηηνπξγηθφ ηνπ θφζηνο. 235Απφ ηελ ζπλϋληεπμε κε ηνπο ηρζπνθαιιηεξγεηηϋο, αλαδεέρζεθαλ νξηζκϋλα ζεηηθϊ ζηνηρεέα πνπ απνξξϋνπλ απφ ηνλ ηνκϋα ησλ πδαηνθαιιηεξγεηψλ, ν νπνένο εέρε κηα δπλακηθά πνξεέα κϋρξη ζάκεξα θαη απνηειεέ πιϋνλ ηελ πξψηε εμαγσγηθά δξαζηεξηφηεηα γηα ηελ ΔιιΪδα. 12,11 «Σν 95% ηνπ πξντφληνο εμάγεηαη ζε Δπξσπατθέο ρψξεο κε πξψηε ηελ Ιηαιία θαη λα κελ μερλάκε φηη ζηελ Διιάδα νη ηρζπνθαιιηέξγεηεο είλαη απφ ηηο πξψηεο πξσηνγελείο δξαζηεξηφηεηεο ζε εηζξνή ζπλαιιάγκαηνο. Δίλαη κε ην ιάδη νη θχξηεο εμαγσγέο καο». Έρνπλ γέλεη ππνζάθεο, ππϊξρνπλ ππνρξεψζεηο Ϋλαληη αγνξαζηψλ ζην εμσηεξηθφ θαη δεκηνπξγάζεθαλ εηζνδάκαηα ζε ληφπηεο νηθνγϋλεηεο. 12 «Η επηρείξεζή κνπ δελ είλαη έλα καγαδί πνπ βάδεηο ην θιεηδί θαη θεχγεηο. Έρεη λπρζεκεξφλ ππαιιήινπο». Όιεο νη κνλϊδεο ηνπ θφιπνπ Ϋρνπλ Ϋλαλ αμηφινγν αξηζκφ εξγαδνκϋλσλ. Οη ζϋζεηο απαζρφιεζεο εέλαη 8 κε 10 Ϊηνκα. ΠξνζζΫηνπλ κέα ζεκαληηθά παξϊκεηξν, φηη θϊησ απφ ηνπο ηρζπνθισβνχο Ϋξρνληαη θαη Ϊιια ειεχζεξα ςϊξηα θαη ηξϋθνληαη κε απνηϋιεζκα νη ειεχζεξνη αιηεέο λα Ϋρνπλ πξφζζεην αιέεπκα Ϊξα θαη εηζφδεκα. Τπνγξακκέδνπλ Ϋηζη ηελ κεγϊιε ζπκβνιά ηνπ ηνκϋα ζηελ νηθνλνκέα ηεο ηνπηθάο θνηλσλέαο. 12 «Οη επηρεηξήζεηο καο ζα εμαθνινπζήζνπλ λα πθίζηαληαη θαη λα παξάγνπλ ζε φθεινο ηεο ηνπηθήο νηθνλνκίαο». 1: ΜΫινο ζπιιφγνπ ελεξγψλ πνιηηψλ (εξαζηηϋρλεο αιηεχο), 2: Δπαγγεικαηέαο αιηϋαο κϋινο Γεκνηηθνχ πκβνπιένπ, 3: Αγξφηεο, 4: Δθπξφζσπνο θπλεγεηηθνχ ζπιιφγνπ, 5: Κηελνηξφθνο, 6: Γηεπζπληάο Δηαηξεέαο ΑλΪπηπμεο Ακβξαθηθνχ (ΔΣΑΝΑΜ), 7: Γάκαξρνο, 8: π. Πξχηαλεο Γεσπνληθνχ Παλεπηζηάκηνπ, 9: Μνλαρφο ππεχζπλνο Τγξνβηφηνπνπ ΡνδηΪο, 10: Γηεπζπληάο ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Ακβξαθηθνχ, 11: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο, 12: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο 127

130 4.6.2 Παξάγνληεο πεξηβαιινληηθήο ππνβάζκηζεο ζηελ πξνζηαηεπόκελε πεξηνρή Όζνλ αθνξϊ ζηνπο θχξηνπο παξϊγνληεο ππνβϊζκηζεο ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ, φινη νη εξσηεζϋληεο, ζπκθσλνχλ φηη βαζηθφο ππαέηηνο ησλ πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκϊησλ εέλαη νη κεγϊιεο θιέκαθαο επελδπηηθϋο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ πξσηνγελά θαη δεπηεξνγελά ηνκϋα. ΥνηξνηξνθηθΫο κνλϊδεο θαηϊ κάθνο ησλ πνηακψλ, ηα ειαηνηξηβεέα, κνλϊδεο επεμεξγαζέαο θξεϊησλ, ηρζπνθαιιηϋξγεηεο, ρσκαηεξϋο, αζηηθϊ ιχκαηα θιπ. 8 «Πνχ μαλαθνχζζεθε, έλαο ηφζν ζπάληνο πδξνβηφηνπνο, κηα αβαζήο ιηκλνζάιαζζα πνπ πξνζηαηεχεηαη απφ δηεζλείο ζπκβάζεηο αιιά θαη απφ ηνπο λφκνπο ηνπ ειιεληθνχ θξάηνπο, λα δηαζρίδεηαη απφ δεμακελφπινηα θαη λα έρεη εγθαηεζηεκέλεο γηγαληηαίεο δεμακελέο θαπζίκσλ ζην εζσηεξηθφ ηεο, θπξηνιεθηηθά επί ησλ θπκάησλ;». ΔηδηθΪ ζηηο δπζκελεέο επηπηψζεηο απφ ηηο ηρζπνθαιιηϋξγεηεο, εκκϋλνπλ ζρεδφλ φινη νη εξσηεζϋληεο, απνδέδνληαο ηνπο, ην κεγαιχηεξν κεξέδην επζχλεο γηα ηελ ξχπαλζε θαη εηδηθϊ γηα ηα νιϋζξηα επεηζφδηα ησλ καδηθψλ ζαλϊησλ ηρζπναπνζεκϊησλ πνπ Ϋρνπλ θαηϊ θαηξνχο ζπκβεέ ζηνλ Κφιπν. Όπσο επεμεγνχλ, νη ηρζπνθαιιηεξγεηϋο δελ ηεξνχλ ηνπο θαλφλεο πνπ αθνξνχλ ζηε κεηαθέλεζε ησλ κνλϊδσλ ζε θαζνξηζκϋλα δηαζηάκαηα θαη ζηηο κϋγηζηεο δπλαηϋο πνζφηεηεο ηρζχσλ ζηνπο θισβνχο βϊζεη ηεο θϋξνπζαο ηθαλφηεηαο ησλ πεξηνρψλ εγθαηϊζηαζεο ηνπο. Οη ηρζπνθαιιηεξγεηϋο αληηθξνχνπλ ηηο θαηεγνξέεο πνπ ηνπο επηβαξχλνπλ, ηζρπξηδφκελνη φηη ε επηβϊξπλζε απηά ππάξρε θαη πξν ηεο εγθαηϊζηαζεο ησλ κνλϊδσλ θαιιηϋξγεηαο 11 «Οη βαζηθέο πεγέο ξχπαλζεο ηνπ θφιπνπ εζηηάδνληαη θπξίσο εθηφο ησλ δηθψλ καο δξαζηεξηνηήησλ». 236ΚαηνλνκΪδνπλ ηα αζηηθϊ ιχκαηα, ηελ αιφγηζηε ρξάζε ιηπαζκϊησλ θαη θπηνθαξκϊθσλ ζηηο παξαπνηϊκηεο πεξηνρϋο, ηηο κεγϊιεο ρνηξνηξνθηθϋο κνλϊδεο, ηηο αλεμϋιεγθηεο ρσκαηεξϋο, ηε ιαζξνζεξέα θιπ, σο βαζηθϋο πεγϋο ξχπαλζεο κεέσζεο ηεο παλέδαο ηνπ θφιπνπ. Ηδηαέηεξε κλεέα γέλεηαη θαη γηα ην θξϊγκα ηνπ πδξνειεθηξηθνχ εξγνζηαζένπ ηνπ ΑξΪρζνπ πνπ Ϊιιαμε ηα δεδνκϋλα ζηε ξνά ησλ λεξψλ ηνπ θαη απνηειεέ Ϋλα ζνβαξφ παξϊγνληα πνπ νδάγεζαλ ην νηθνζχζηεκα ζε νξηαθά θαηϊζηαζε. Αληέζεηα κε φζα θαηαινγέδνπλ ζηνπο ηρζπνθαιιηεξγεηϋο,, νη έδηνη πξνβϊιινπλ ηνλ ηζρπξηζκφ φηη κε ηηο ππϊξρνπζεο ηφζα ρξφληα πεγϋο ξχπαλζεο, αλ δελ ππάξραλ νη ηρζπνθαιιηϋξγεηεο έζσο λα άηαλ ειϊρηζηα ηα αιηεχκαηα θαη απηφ ζε βϊξνο ησλ επαγγεικαηηψλ αιιϊ θαη εξαζηηερλψλ αιηϋσλ. 12 «Η κφιπλζε ηνπ θφιπνπ νθείιεηαη θπξίσο ζε άιιεο αηηίεο. Μία πεξηήγεζε πεξηκεηξηθά ζηνλ Ακβξαθηθφ, απηφ ην θαηαδεηθλχεη». πγθεθξηκϋλα γηα ην επεηζφδην ηνπ Μεληδένπ, θϊλνπλ ιφγν γηα θπζηθϊ αηηέα ηνπ καδηθνχ ζαλϊηνπ ησλ ςαξηψλ θαη εηδηθφηεξα ην απνδέδνπλ ζηελ αλαζηξνθά ησλ πδϊησλ, ιφγσ ησλ κεγϊισλ βξνρνπηψζεσλ φπνπ ηεξϊζηηεο πνζφηεηεο λεξνχ πνπ δεκηνπξγάζεθαλ απφ ην θξϊγκα ηνπ Άξαρζνπ, δηϋξξεχζαλ απφηνκα ζηνλ θφιπν. ΓηαηαξΪρζεθε δειαδά ε θαλνληθά ξνά ησλ λεξψλ ηνπ πνηακνχ. 12 «Γειαδή βγήθαλ λεξά ζηελ επηθάλεηα ρσξίο νμπγφλν κε απνηέιεζκα λα ςνθήζνπλ ηα ςάξηα». 1: ΜΫινο ζπιιφγνπ ελεξγψλ πνιηηψλ (εξαζηηϋρλεο αιηεχο), 2: Δπαγγεικαηέαο αιηϋαο κϋινο Γεκνηηθνχ πκβνπιένπ, 3: Αγξφηεο, 4: Δθπξφζσπνο θπλεγεηηθνχ ζπιιφγνπ, 5: Κηελνηξφθνο, 6: Γηεπζπληάο Δηαηξεέαο ΑλΪπηπμεο Ακβξαθηθνχ (ΔΣΑΝΑΜ), 7: Γάκαξρνο, 8: π. Πξχηαλεο Γεσπνληθνχ Παλεπηζηάκηνπ, 9: Μνλαρφο ππεχζπλνο Τγξνβηφηνπνπ ΡνδηΪο, 10: Γηεπζπληάο ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Ακβξαθηθνχ, 11: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο, 12: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο 128

131 12 «Η άπνςε φηη ηα απφβιεηα ησλ ςαξηψλ φηαλ ζπγθεληξψλνληαη ζε κεγάιεο πνζφηεηεο ζηνπο ηρζπνθισβνχο κνιχλνπλ ησλ ππζκέλα, δελ επζηαζεί». Αηηηνινγεέ ηελ ζϋζε ηνπ ηζρπξηδφκελνο φηη νη δχηεο πνπ ειϋγρνπλ ην βπζφ δελ δηαπέζησζαλ θϊηη ηϋηνην θαη ζεσξεέ φηη νη ηζρπξηζκνέ απηνέ εμππεξεηνχλ ζθνπηκφηεηεο. Με αλαθνξϊ ζηηο ζπγθξνχζεηο πνπ Ϋρνπλ αλαπηπρζεέ κεηαμχ απηψλ θαη ησλ αιηϋσλ, ππνζηεξέδνπλ φηη νη αληηδξψληεο θαη θηλεηνπνηνχκελνη αιηεέο, Ϋρνπλ κεξέδην επζχλεο ζηε κεέσζε ηνπ ελϊιηνπ πινχηνπ ηνπ Ακβξαθηθνχ, κε ηελ αλεμϋιεγθηε θαη πνιιϋο θνξϋο παξϊλνκε δξϊζε, ζπρλϊ κε ηελ αλνρά ησλ θξαηηθψλ αξρψλ. 12 «Γελ είλαη ηπραίν γεγνλφο ε έθζεζε ζηνπο πάγθνπο ησλ θαηαζηεκάησλ αιηεπκάησλ, ηεο θνπηζνκνχξαο, φιεο ηηο επνρέο ηνπ ρξφλνπ ή ηεο κηθξο γαξίδαο ζε επνρή απαγφξεπζεο». 237ΔπηπιΫνλ, ζεσξνχλ φηη παξνηξχλνληαη δηϊθνξνη αιηεέο απφ θϊπνηνπο Ϊιινπο (πξφεδξνη θνξϋσλ, ζπιιφγσλ θιπ) πνπ θηλνχλ ηα λάκαηα. Χο απνηϋιεζκα εθπνλνχληαη ζπρλϊ κειϋηεο πνπ βϋβαηα Ϋρνπλ θφζηνο γηα ην θξϊηνο αιιϊ θαη φθεινο γηα κεξηθνχο. 11 «Σν ζέκα είλαη βαζχ, δελ είλαη ηφζν αζψν φζν θαίλεηαη». Δπηρεηξεκαηνινγνχλ, ιϋγνληαο φηη νη θαηϊ θαηξνχο κειϋηεο, δελ ζηεξέδνληαη ζε καθξνρξφληα κϋηξεζε δεδνκϋλσλ. ΔπνκΫλσο ν επηκεξηζκφο ησλ επζπλψλ γηα ηηο πεγϋο ξχπαλζεο δελ πθέζηαηαη θαη ηα φπνηα ζπκπεξϊζκαηα δελ επαξθνχλ γηα ηε ζϋζπηζε θαλφλσλ εμπγέαλζεο. ΚαηΪ ζπλϋπεηα, ηζρπξέδνληαη φηη ν βαζκφο ξχπαλζεο θϊζε δξαζηεξηφηεηαο, κϋρξη ζάκεξα δελ Ϋρεη πξνζδηνξηζζεέ». Σα ζσξεπηηθϊ πξνβιάκαηα, πνπ δεκηνπξγνχληαη απφ ηηο θχξηεο πεγϋο ξχπαλζεο πνπ αλαθϋξζεθαλ, εηδηθϊ ζην πδϊηηλν πεξηβϊιινλ ηνπ νηθνζπζηάκαηνο, εέλαη ζε ηϋηνην βαζκφ νμπκϋλα ψζηε ε ηνπηθά θνηλσλέα λα αληηιακβϊλεηαη ηε ιάςε κϋηξσλ γηα ηηο παξαδνζηαθϋο θαη κηθξάο θιέκαθαο παξαγσγηθϋο δξαζηεξηφηεηεο, σο ελϋξγεηα θσκηθά. 3 «Ρίρλνπλ φηη ζέινπλ κέζα ζην πνηάκη. Κάπνηε ζην πνηάκη θάλακε θαη κπάλην». 2 «ην Λνχξν θάπνηε πίλακε λεξφ θαη ζήκεξα είλαη βνχξθνο». ηα παξαπϊλσ, ν ππεχζπλνο δηαρεέξηζεο ηνπ πγξνηφπνπ ηεο ΡνδηΪο, πνπ απνηειεέ ηελ πξψηε επελδπηηθά πξνζπϊζεηα ζηα πιαέζηα ησλ ζηφρσλ ηεο ΚΤΑ γηα άπηα νηθνηνπξηζηηθά αλϊπηπμε, ζπκπιεξψλεη φηη ε εηθφλα γηα ηνπο επηζθϋπηεο εέλαη απσζεηηθά θαη ζε κεγϊιν βαζκφ επεξεϊδεη ηελ επηζθεςηκφηεηα, ελψ βϊιιεηαη δε θαη ν πνιηηηζκφο ηεο πεξηνράο. 9 «Οη επηζθέπηεο καο είλαη επαηζζεηνπνηεκέλνη άλζξσπνη θαη δελ είλαη θαινί θήξπθεο γηα ηνλ ηφπν καο κε απηή ηελ θαηάζηαζε». Ο πεξηνξηζκφο ζηηο θαιιηεξγάζηκεο εθηϊζεηο δελ ζα επηθϋξεη θακέα αιιαγά ζηελ θαηϊζηαζε ηνπ θπζηθνχ πεξηβϊιινληνο. Καηαξράλ νη λϋεο θαιιηϋξγεηεο φπσο ην ηξηθχιιη, ε βξψκε θαη ην 1: ΜΫινο ζπιιφγνπ ελεξγψλ πνιηηψλ (εξαζηηϋρλεο αιηεχο), 2: Δπαγγεικαηέαο αιηϋαο κϋινο Γεκνηηθνχ πκβνπιένπ, 3: Αγξφηεο, 4: Δθπξφζσπνο θπλεγεηηθνχ ζπιιφγνπ, 5: Κηελνηξφθνο, 6: Γηεπζπληάο Δηαηξεέαο ΑλΪπηπμεο Ακβξαθηθνχ (ΔΣΑΝΑΜ), 7: Γάκαξρνο, 8: π. Πξχηαλεο Γεσπνληθνχ Παλεπηζηάκηνπ, 9: Μνλαρφο ππεχζπλνο Τγξνβηφηνπνπ ΡνδηΪο, 10: Γηεπζπληάο ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Ακβξαθηθνχ, 11: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο, 12: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο 129

132 θαιακπφθη δελ ρξεηϊδνληαη ηζρπξϊ ιηπϊζκαηα πνπ λα επηβαξχλνπλ ηνλ θφιπν φπσο γέλνληαλ κε ην βακβϊθη, αιιϊ ρξεζηκνπνηνχλ αθέλδπλεο νπζέεο. Οη θαιιηϋξγεηεο βακβαθηνχ πνπ άηαλ ξππνγφλεο Ϋρνπλ ζρεδφλ εγθαηαιεηθηεέ. Οκνέσο, ε πξνβιεπφκελε απαγφξεπζε ηεο Ϊδεηαο γηα θαηλνχξγηα εγθαηϊζηαζε πξνβαηνηξνθέαο, δελ ζα Ϋρεη θαλϋλα ζεηηθφ σο πξνο ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο, απνηϋιεζκα. Τπνζηεξέδεηαη, φηη ε ειεχζεξε θηελνηξνθέα δελ ξππαέλεη. Σν γεγνλφο απηφ ην ζηεξέδνπλ ζην φηη νη κηθξϋο θαιιηϋξγεηεο, κεηϊ θαη ηελ απνκϊθξπλζε ηνπ βακβαθηνχ, ρξεζηκνπνηνχλ θπζηθφ ιέπαζκα θαη ζπγθεθξηκϋλα ηελ θνπξηϊ. ΔπνκΫλσο φρη κφλν νη θαιιηϋξγεηεο δελ επηβαξχλνπλ, αιιϊ αληέζεηα απηϋο εέλαη πνπ πθέζηαληαη ηε κφιπλζε, κε ηελ Ϊληιεζε πδϊησλ απφ ηα κνιπζκϋλα πνηϊκηα Αλ αληηκεησπηζζνχλ νη βαζηθϋο πεγϋο ξχπαλζεο, δελ εέκαζηε αληέζεηνη ζηε ξχζκηζε κε θαλφλεο θαη ζε νξηζκϋλεο απαγνξεχζεηο γηα ηελ παξαδνζηαθά αιηεέα πνπ ζα δεκηνπξγάζεη εηζφδεκα γηα ηελ επεκεξέα ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ. 1 «Ο παηέξαο κνπ κε ην ςάξεκα κε ην θαιάκη θαη ην αγθίζηξη, πάληξεςε ηξεηο θνπέιεο». 238Δμέζνπ ηελ έδηα Ϊπνςε εθθϋξεη θαη ν εξσηεζεέο αγξνθηελνηξφθνο, ν νπνένο φπσο πεξηγξϊθεη, ζηελ πεξηνρά ηα πξφβαηα δελ Ϋρνπλ κεγϊιε κϊδα απνβιάησλ, φπσο ζπκβαέλεη γηα παξϊδεηγκα κε ηα ρνηξνζηϊζηα, ε δε θνπξηϊ γέλεηαη Ϋλα ζαπκϊζην ιέπαζκα γηα νηθνινγηθϋο θαιιηϋξγεηεο. 5 «Θα κπνξνχζε λα γίλεη θαη έξγν επηδνηνχκελν γηα ηε ρξήζε ηεο θνπξηάο σο βηνινγηθφ ιίπαζκα ζε νηθνινγηθέο θαιιηέξγεηεο. Γελ ιέκε λα γίλνπλ κνλάδεο ρηιηάδσλ πξνβάησλ, απιά κηθξέο κνλάδεο γηα λα επηβηψλνπκε». πλερέδνληαο επεμεγεέ φηη κε ηελ αλαθχθισζε ηεο θνπξηϊο ζπληεξεέηαη ην νηθνζχζηεκα. 2 «Μέζα ζε απηφ ρηιηάδεο ρξφληα ππήξραλ θαη ηα πνπιηά θαη ηα πξφβαηα θαη ηα παιηά γειάδηα ηνπ βάιηνπ θαη νη θαιιηέξγεηεο.3000 ρξφληα θαη κε πνιχ κεγαιχηεξα ειεχζεξα θνπάδηα. Οη παξαδνζηαθέο δξαζηεξηφηεηεο φπσο ε αιηεία, θηελνηξνθία, ε γεσξγία, ε ζήξα ζπλππήξραλ ρηιηάδεο ρξφληα ζε ηζνξξνπία κε ην νηθνζχζηεκα. Ο Ακβξαθηθφο δελ είρε αλάγθε ηέηνηεο απαγνξεχζεηο». Θεσξεέηαη φηη φρη κφλν πξϋπεη λα πεξηνξηζζεέ ζηελ πεξηνρά ε ειεχζεξε θηελνηξνθέα, αιιϊ ζα Ϋπξεπε λα επηβϊιιεηαη. Ζ πφιε Ϋηζη ζα Ϋρεη Ϊξηζηεο πνηφηεηαο πξσηνγελά παξαγσγά. 5 «Όηαλ ήκνπλ παηδάθη, ν παηέξαο κνπ είρε 1500 πξφβαηα πνπ καδί ηνπο έπηλα λεξφ απφ ην πνηάκη. ήκεξα έρσ 200 πξφβαηα θαη δελ πίλσ λεξφ απφ ην πνηάκη. Πνηνο θηαίεη γηα ηε ξχπαλζε;». ΚαηΪ ηελ δηεμαγσγά ησλ ζπλεληεχμεσλ, παξεκβαέλεη αγξφηεο ιϋγνληαο φηη θηηϊρλεη παηϊηεο θαη παέξλεη θνπξηϊ κφλν απφ πξφβαηα γηα ιέπαζκα, δελ παέξλεη νχηε απφ γνπξνχληα, νχηε απφ θφηεο γηαηέ κνιχλεηαη ην Ϋδαθνο θαη δελ κπνξεέ λα θαιιηεξγάζεη. Καηεγνξνχλ ην θξϊηνο φηη ζηηο κεγϊιεο ρνηξνηξνθηθϋο κνλϊδεο πνπ απνηεινχλ κέα απφ ηηο πξσηεχνπζεο πεγϋο ξχπαλζε, δελ πξνρσξεέ ζε ζνβαξνχο ειϋγρνπο. 1 «Έρνπκε δε λα θαηαγγείινπκε φηη παξά ηνπο πιεκκειείο βηνινγηθνχο, θάζε άββαην βξάδπ πνπ είλαη θιεηζηέο νη πγεηνλνκηθέο ππεξεζίεο, αδεηάδνπλ ηνπο βφζξνπο απφ ηα ρνηξνζηάζηα θαη ξίρλνπλ ηα ιχκαηα αλεπεμέξγαζηα ζην πνηάκη». 1: ΜΫινο ζπιιφγνπ ελεξγψλ πνιηηψλ (εξαζηηϋρλεο αιηεχο), 2: Δπαγγεικαηέαο αιηϋαο κϋινο Γεκνηηθνχ πκβνπιένπ, 3: Αγξφηεο, 4: Δθπξφζσπνο θπλεγεηηθνχ ζπιιφγνπ, 5: Κηελνηξφθνο, 6: Γηεπζπληάο Δηαηξεέαο ΑλΪπηπμεο Ακβξαθηθνχ (ΔΣΑΝΑΜ), 7: Γάκαξρνο, 8: π. Πξχηαλεο Γεσπνληθνχ Παλεπηζηάκηνπ, 9: Μνλαρφο ππεχζπλνο Τγξνβηφηνπνπ ΡνδηΪο, 10: Γηεπζπληάο ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Ακβξαθηθνχ, 11: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο, 12: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο 130

133 Απφ ηα ιεγφκελα θαη ηνπο ηζρπξηζκνχο ησλ πιεξνθνξηνδνηψλ, πξνθχπηεη φηη πθέζηαηαη Ϋιιεηςε εκπηζηνζχλεο απφ ηε κεξηϊ ησλ ληφπησλ πξνο ηνπο θξαηηθνχο θνξεέο. Ζ αλαμηνπηζηέα απηψλ ησλ θνξϋσλ νδεγεέ ηνπο θαηνέθνπο ζηελ απνπζέα εζηθψλ θξαγκψλ Ϋλαληη ηεο παξαλνκέαο. 7 «Γελ ζέβνληαη ην θξάηνο, γηαηί δελ ζηξάθεθε κε ηελ ίδηα απζηεξφηεηα πνπ ζηξάθεθε ελαληίνλ ηνπο θαη ελαληίνλ απηψλ πνπ είλαη ππεχζπλνη γηα ηε κεγάιε ξχπαλζε». Με Ϊιια ιφγηα ηηο βαζχηεξεο αηηέεο γηα ηελ ζνβαξά πεξηβαιινληηθά επηβϊξπλζε πνπ Ϋρεη δερηεέ ν θφιπνο, νη ηνπηθνέ θϊηνηθνη ηηο αλαδεηνχλ ζην θξϊηνο, πνπ νπζηαζηηθϊ κϋρξη ηψξα δελ Ϋρεη θϊλεη απνιχησο ηέπνηα γηα λα εμαιεέςεη ηηο πεγϋο ξχπαλζεο θαη αθάλεη ηνπο δηϊθνξνπο επηρεηξεκαηηθνχο παξϊγνληεο λα δξνπλ αλεμϋιεγθηα ρσξέο λα ηεξνχλ θαλϋλα θαλνληζκφ πξνζηαζέα θαη πξφιεςεο. 239 Σν γεγνλφο φηη νη επηρεηξεκαηέεο πξνθιεηηθϊ ζπλερέδνπλ ηελ αιφγηζηε επηρεηξεκαηηθά ηνπο δξαζηεξηφηεηα κε κνλαδηθφ θέλεηξν ην θϋξδνο, απνδεηθλχεη θαηϊ θϊπνην ηξφπν φηη ε δηαπινθά θαη ε πειαηεηαθά ζρϋζε, ππεξϋρνπλ ηεο πξνζηαζέαο. 8 «Πξφθεηηαη γηα ηε ζσηεξία ηνπ Ακβξαθηθνχ ελαληίνλ ηεο επηρεηξεκαηηθήο αζπδνζίαο, ησλ ζπκθεξφλησλ θαη ηεο θξαηηθήο αδηαθνξίαο». Σν πειαηεηαθφ ζχζηεκα κε ηε δηαπινθά ηνπ, αδπλαηεέ λα πεέζεη ηηο ηνπηθϋο θνηλσλέεο γηα ηελ αλαγθαηφηεηα ησλ απζηεξψλ πεξηνξηζκψλ ζηηο δψλεο ειϋγρνπ. 4 «Δθεί έπξεπε ην θξάηνο λα ζηξέςεη ηελ πξνζνρή ηνπ θαη ηνπο ειέγρνπο θαη φρη ζηηο κηθξέο μχιηλεο βαξθνχιεο πνπ δίλνπλ ρξφληα ηψξα εηζφδεκα ζε θησρέο νηθνγέλεηεο. Ήξζαλ ηα άγξηα λα δηψμνπλ ηα ήκεξα. Απηνί πνπ ξππαίλνπλ ην νηθνζχζηεκα δελ ελνρινχληαη θαη ηα κέηξα απεηινχλ ηελ επηβίσζε ησλ κηθξψλ παξαγσγψλ». Με Ϊιια ιφγηα νη λνκηθϋο απαγνξεχζεηο εηο βϊξνο ησλ κηθξνθαιιηεξγεηψλ θαη ησλ επαγγεικαηηθψλ νκϊδσλ, δεκηνπξγνχλ Ϋλα θιέκα αλαμηνπηζηέαο πξνο ηνπο κεραληζκνχο ηεο Γεκφζηαο Γηνέθεζεο. Θεσξνχλ φηη επηβϊιινληαη πεξηνξηζκνέ ζηηο δηθϋο ηνπο παξαδνζηαθϋο δξαζηεξηφηεηεο, νη νπνέεο δελ ξππαέλνπλ ζρεδφλ θαζφινπ θαη επηηξϋπνπλ ζηα νξγαλσκϋλα ζπκθϋξνληα θαη ζηνπο ηδηψηεο λα δξνπλ αζχδνηα, θαη κε ηηο κνλϊδεο ηνπο λα απνηεινχλ ηε κεγϊιε πεγά ξχπαλζεο ηνπ νηθνζπζηάκαηνο. Δέλαη ζπρλά ε επηρεηξεκαηνινγέα απφ θαηνέθνπο ησλ ηνπηθψλ θνηλνηάησλ γηα ηηο βιαπηηθϋο επηπηψζεηο ζην πεξηβϊιινλ πνπ δεκηνπξγνχληαη απφ επηρεηξεκαηηθϋο νκϊδεο κε ηελ εχλνηα βϋβαηα ηεο θϊζε θπβϋξλεζεο. 1 «Ρίρλεη ν επηρεηξεκαηίαο ηα ιχκαηα ζην πνηάκη, αιιά ηνπ ζβήζαλε ην πξφζηηκν. ε κέλα πνπ θάλσ αγψλα γηα λα επηβηψζσ, κνπ ζέηνπλ ζπλέρεηα απαγνξεχζεηο». Όια απηϊ θαλεξψλνπλ ην Ϋληνλν αέζζεκα ηεο αδηθέαο πνπ βηψλνπλ νη απαζρνινχκελνη ζηνλ Ακβξαθηθφ. 2 «Οη γξαθεηνθξάηεο έθηηαμαλ ηα κέηξα, απηνί πνπ δελ έθαλαλ ηίπνηε ελαληίνλ ησλ πξαγκαηηθψλ πιεγψλ ξχπαλζεο ηνπ νηθνζπζηήκαηνο» 1: ΜΫινο ζπιιφγνπ ελεξγψλ πνιηηψλ (εξαζηηϋρλεο αιηεχο), 2: Δπαγγεικαηέαο αιηϋαο κϋινο Γεκνηηθνχ πκβνπιένπ, 3: Αγξφηεο, 4: Δθπξφζσπνο θπλεγεηηθνχ ζπιιφγνπ, 5: Κηελνηξφθνο, 6: Γηεπζπληάο Δηαηξεέαο ΑλΪπηπμεο Ακβξαθηθνχ (ΔΣΑΝΑΜ), 7: Γάκαξρνο, 8: π. Πξχηαλεο Γεσπνληθνχ Παλεπηζηάκηνπ, 9: Μνλαρφο ππεχζπλνο Τγξνβηφηνπνπ ΡνδηΪο, 10: Γηεπζπληάο ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Ακβξαθηθνχ, 11: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο, 12: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο 131

134 4.6.3 Σν δήηεκα ηεο ελεκέξσζεο - δηαβνύιεπζεο Αλαζηαιηηθφ παξϊγνληα γηα ηελ νκαιά δηεθπεξαέσζε ηεο φιεο λνκηθάο δηαδηθαζέαο, εκθαλέδεηαη λα απνηειεέ ε ειιηπάο ελεκϋξσζε γηα ηηο πξνβιεπφκελεο λνκηθϋο παξεκβϊζεηο θαη ε απνπζέα νπζηαζηηθάο δηαβνχιεπζεο κε ηηο ηνπηθϋο ζηγφκελεο θνηλσλέεο. Απφ ηελ Ϋξεπλα πξνϋθπςε ην ζπκπϋξαζκα φηη ππϊξρεη δηρνγλσκέα φζν αλαθνξϊ ζηηο ζπκκεηνρηθϋο δηαδηθαζέεο, Οη εγρψξηνη απαζρνινχκελνη ζηνπο παξαγσγηθνχο θιϊδνπο ππνζηεξέδνπλ φηη δελ πθέζηαηαη επαξθάο πιεξνθφξεζε απφ θαλϋλαλ, νχηε ππεξεζηαθφ νχηε Ϊιιν παξϊγνληα ά πεξηβαιινληηθϋο νξγαλψζεηο. 4 «Σηο ιίγεο πιεξνθνξίεο ηηο παίξλνπκε απφ ηελ ηειεφξαζε, ηνλ θπλεγεηηθφ ζχιινγν θαη ηηο εθεκεξίδεο». 5 «Γελ ζπκκεηείρα ζε θακηά ζπδήηεζε αθνχ ζην ρσξηφ δελ έγηλε. Όηη καζαίλνπκε είλαη απφ πιεξνθνξίεο ζην θαθελείν ή ηηο ηειενξάζεηο. Οχηε ζηα ηνπηθά ζπκβνχιηα έγηλε ζπδήηεζε». 1 «Δπηθξαηεί άγλνηα. Γελ έγηλε δηαβνχιεπζε, ν πξφεδξνο ηεο θνηλφηεηαο έθεξε ηηο αλαθνηλψζεηο θαη ηηο θξέκαζε ζηα θαθελεία. Όπνηνο δηάβαζε, δηάβαζε, φπνηνο είδε, είδε» 4 «ηα Γηνηθεηηθά πκβνχιηα ή ηα Ννκαξρηαθά παξά ην φηη είκαη θαη πξφεδξνο πλεηαηξηζκνχ δελ ζπκκεηείρα γηαηί δελ κε ελεκέξσζαλ». 240Όπσο εηπψζεθε, αθφκα θαη νη ειϊρηζηνη πνπ παξεπξϋζεθαλ ζηα ΓεκνηηθΪ πκβνχιηα δελ θαηαιϊβαηλαλ, ιφγσ ηεο επηζηεκνληθάο πξνζϋγγηζεο απφ ηνπο γξαθεηνθξϊηεο. 2 «ν θφζκνο δελ θαηαιάβαηλε ηίπνηα». Τπνζηεξέδεηαη φηη ε απνπζέα ζπκκεηνρηθψλ δηαδηθαζηψλ ζηελ δηακφξθσζε ησλ πξνηϊζεσλ θαη ε αλεπϊξθεηα ζε πιεξνθφξεζε ζρεηηθϊ κε ηνλ ξφιν θαη ηνπο ζθνπνχο ηεο πεξηβαιινληηθάο λνκνζεζέαο, επζχλεηαη ζε κεγϊιν βαζκφ θαη γηα ηε δηαηχπσζε κε επνηθνδνκεηηθψλ πξνηϊζεσλ πνπ θαηϋιεμαλ ζε ππεξβνιϋο θαη ζε δξϊζεηο πξνζαξκνζκϋλεο ζε ζπκθϋξνληα νξηζκϋλσλ νκϊδσλ. Χο παξϊδεηγκα παξνπζηϊδεηαη ε απαγφξεπζε ηεο ζάξαο, πνπ νδάγεζε ζε κεγϊιε αχμεζε ηεο ιαζξνζεξέαο. 4 «Γελ εηζαθνχζζεθαλ νη πξνηάζεηο ηνπ θπλεγεηηθνχ ζπιιφγνπ θαη δελ ειέγρεηαη ν βαιηφηνπνο». Καη φια απηϊ - νη Ϊδηθεο θαη αζχκβαηεο πξνηϊζεηο πξνζηαζέαο θαη αλϊπηπμεο, ε απνπζέα ζπκκεηνράο, ελεκϋξσζεο θαη εθπξνζψπεζεο ζε θνξεέο δηαρεέξηζεο ζπζζσξεχνληαη θαη ζα ζπληειϋζνπλ ζηελ πξφθιεζε Ϋληνλσλ αληηδξϊζεσλ απφ ηελ ηνπηθά θνηλσλέα. 3 «Θα αληηδξάζνπλ νη θάηνηθνη ζηελ εθαξκνγή ηεο ΚΤΑ πνπ έγηλε ρσξίο ζπδήηεζε ζηνπο ηνπηθνχο πιεζπζκνχο». Δηδηθφηεξα, ειϊρηζηνη Ϊλζξσπνη Ϋρνπλ γλψζεηο γηα ιεπηνκϋξεηεο πνπ αθνξνχλ ζηνπο πεξηνξηζκνχο ηεο ΚΤΑ θαη απηϋο γηα ειϊρηζηα ζεκεέα ηεο. 1: ΜΫινο ζπιιφγνπ ελεξγψλ πνιηηψλ (εξαζηηϋρλεο αιηεχο), 2: Δπαγγεικαηέαο αιηϋαο κϋινο Γεκνηηθνχ πκβνπιένπ, 3: Αγξφηεο, 4: Δθπξφζσπνο θπλεγεηηθνχ ζπιιφγνπ, 5: Κηελνηξφθνο, 6: Γηεπζπληάο Δηαηξεέαο ΑλΪπηπμεο Ακβξαθηθνχ (ΔΣΑΝΑΜ), 7: Γάκαξρνο, 8: π. Πξχηαλεο Γεσπνληθνχ Παλεπηζηάκηνπ, 9: Μνλαρφο ππεχζπλνο Τγξνβηφηνπνπ ΡνδηΪο, 10: Γηεπζπληάο ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Ακβξαθηθνχ, 11: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο, 12: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο 132

135 1 «Γελ έγηλε δηαβνχιεπζε ζηηο ηνπηθέο θνηλσλίεο. Μφλν απφ ηελ ΔΣΑΝΑΜ γηα ηα επελδπηηθά πξνγξάκκαηα θαη ζπγθεθξηκέλα γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ νηθνηνπξηζκνχ έγηλε κία κηθξή ζπδήηεζε». Γηα παξϊδεηγκα, φπσο πεξηγξϊθεη ν πιεξνθνξηνδφηεο θηελνηξφθνο, νη απαζρνινχκελνη ζηνλ θιϊδν δελ γλσξέδνπλ πνπ αθξηβψο εέλαη νη δψλεο απαγφξεπζεο γηα ηελ πξνβαηνηξνθέα. Ζ κφλε ζρεηηθά πιεξνθνξέα πνπ γλσξέδνπλ εέλαη φηη δελ κπνξνχλ λα επεθηεέλνπλ ηηο εγθαηαζηϊζεηο ηνπο. Μφλν νη ππϊξρνπζεο κπνξνχλ λα αμηνπνηεζνχλ θαη απηφ δελ ζεσξεέηαη νξζφ, δεδνκϋλνπ νη κνλϊδεο Ϋρνπλ πεξηνξηζηεέ ζεκαληηθϊ θαη δελ ξππαέλνπλ πιϋνλ. 5 «Βφζθσ πξφβαηα θαη δελ γλσξίδσ ηίπνηα γηα ηηο απαγνξεχζεηο. Έρσ 200 πξφβαηα θαη είλαη φια ζηελ πεξηνρή πξνζηαζίαο. Σν εηζφδεκα ην ζπκπιεξψλσ κε θαιιηέξγεηεο θπξίσο θαιακπφθηα». 241Σα Ϊηνκα - κϋιε ησλ ηνπηθψλ εκπιεθφκελσλ αξρψλ πνπ εξσηάζεθαλ, ηζρπξέδνληαη φηη πθέζηαληαη νινθιεξσκϋλεο δηαδηθαζέεο ελεκϋξσζεο θαη δηαβνχιεπζεο θαη ηνλέδνπλ ηελ κεγϊιε ζπκβνιά ησλ δηϊθνξσλ ηνπηθψλ πεξηβαιινληηθψλ θνξϋσλ θαη νξγαλψζεσλ, φπσο ε Πεξηβαιινληηθά Δηαηξέα ΠξΫβεδαο, ε θέλεζε ελεξγψλ πνιηηψλ Άξηαο, ν ζχιινγνο αιηϋσλ θιπ., πνπ ηνλ ηειεπηαέν θαηξφ Ϋρνπλ αξρέζεη κε ην ιφγν ηνπο λα επεξεϊδνπλ ηα πξϊγκαηα. Σαπηφρξνλα φκσο ζρνιηϊδεηαη θαη ε πεξηνξηζκϋλε δξϊζε κεγϊισλ πεξηβαιινληηθψλ νξγαλψζεσλ Γηεζλνχο εκβϋιεηαο, φπσο ην WWF, πνπ δελ Ϋρνπλ εκπιαθεέ κε ην ζϋκα ηεο πξνζηαζέαο ηνπ Ακβξαθηθνχ. 6 «Μία κηθξή παξέκβαζε κε αθηηβηζηέο έθαλε ε «Μεζφγεηνο SOS» γηα ηε κεηαθνξά κε πινίν επηθίλδπλσλ νπζηψλ ζην ιηκάλη». Όκσο φπσο ζεκεηψλεη ν δηεπζπληάο ηνπ ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο, 10 «ε θξίζηκε κάδα αθφκα δελ έρεη επηηεπρζεί. Αλ απηφ γίλεη, ε πιεηνςεθία πιένλ ζα κπνξεί λα πηέζεη πνιηηηθά θαη ηνπο θνξείο εμνπζίαο λα ζπλδξάκνπλ ζηελ πξνζπάζεηα». Δπέζεο ππνγξακκέδεηαη θαη ν ξφινο ηεο Σνπηθάο Απηνδηνέθεζεο. 6 «Η Σνπηθή Απηνδηνίθεζε ζπλέβαιε ηα κέγηζηα. Άιισζηε πξσηνζηάηεζε ζηε δηαβνχιεπζε κε ηα Πεξηθεξεηαθά θαη ηα Ννκαξρηαθά πκβνχιηα». Λφγνο γέλεηαη γηα ηηο νξγαλσκϋλεο θηλεηνπνηάζεηο γηα ηνλ ζπληνληζκφ ησλ νπνέσλ ν Γάκνο εέρε εγεηηθφ ξφιν. ΒΫβαηα, ζην ζεκεέν απηφ ππεηζϋξρνληαη φζνη ππνζηεξέδνπλ ηελ δηαθνξεηηθά Ϊπνςε πνπ ζϋιεη ηνπο εθπξφζσπνπο ησλ πεξηβαιινληηθψλ νξγαλψζεσλ πνιιϋο θνξϋο, 1 «λα ζηακαηάλε κπξνζηά ζηνπο πνιηηηθνχο». 4 «Οη πεξηβαιινληηθέο νξγαλψζεηο πνπ ζπλεγνξνχλ, γηαηί δελ βγήθαλ ζηα ρσξηά λα ελεκεξψζνπλ ηνλ θφζκν;». 1: ΜΫινο ζπιιφγνπ ελεξγψλ πνιηηψλ (εξαζηηϋρλεο αιηεχο), 2: Δπαγγεικαηέαο αιηϋαο κϋινο Γεκνηηθνχ πκβνπιένπ, 3: Αγξφηεο, 4: Δθπξφζσπνο θπλεγεηηθνχ ζπιιφγνπ, 5: Κηελνηξφθνο, 6: Γηεπζπληάο Δηαηξεέαο ΑλΪπηπμεο Ακβξαθηθνχ (ΔΣΑΝΑΜ), 7: Γάκαξρνο, 8: π. Πξχηαλεο Γεσπνληθνχ Παλεπηζηάκηνπ, 9: Μνλαρφο ππεχζπλνο Τγξνβηφηνπνπ ΡνδηΪο, 10: Γηεπζπληάο ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Ακβξαθηθνχ, 11: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο, 12: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο 133

136 Όζνλ αθνξϊ ζηνλ ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο, ε πξνθαηϊιεςε πνπ πθέζηαηαη πξνο απηφλ, εληζρχεηαη απφ ην γεγνλφο φηη ηνλ ζπγθξνηνχλ ππεξεζηαθνέ θπξέσο παξϊγνληεο θαη «γξαθεηνθξϊηεο» φπσο ραξαθηεξηζηηθϊ επηζεκϊλζεθε θαηϊ ηελ δηεμαγσγά ησλ ζπλεληεχμεσλ. ΑπνπζηΪδεη ε εθπξνζψπεζε ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ, κϋζσ αηφκσλ πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηνλ πξσηνγελά θαη δεπηεξνγελά ηνκϋα, πνπ βηψλνπλ ζε πξψην επέπεδν ηα πξνβιάκαηα θαη ηηο αλϊγθεο ηεο ππφ εμϋηαζε πεξηνράο. 4 «Μέιε ηνπ Γηνηθεηηθνχ πκβνπιίνπ (θαζεγεηέο ΑΔΙ, ΣΔΙ ) εκπιέθνληαη ζε επηδνηήζεηο κειεηψλ θαη απηφ νη ηνπηθέο θνηλσλίεο ην βιέπνπλ κε κηζφ κάηη». 3 «Γλσξίδνπκε γηα ηνλ Φνξέα. Γελ εθπξνζσπνχληαη νη αγξφηεο ζε απηφλ» 242Όζν αλαθνξϊ ζηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ δξϊζεσλ ηνπ, ν Ϋιεγρνο πνπ απνξξϋεη απφ ηηο πεξηβαιινληηθϋο δεζκεχζεηο, αζθεέηαη πιεκκειψο απφ ην θνξϋα θπξέσο ζηνλ ηνκϋα ηεο ζάξαο θαη ηεο αιηεέαο ρσξέο ζπνπδαέα απνηειϋζκαηα. 4 «Ο Φνξέαο θηλείηαη ζην ρψξν θαη θάλεη επνπηείεο. Αιιά δελ έρνπκε δεη απνηειέζκαηα. Γελ έρνπλ αξκνδηφηεηεο». ΔπηπιΫνλ ζεσξεέηαη αξλεηηθφ ζηνηρεέν φηη φιν ην ζϋκα Γηαρεέξηζεο Ϋρεη δνζεέ ζην ΦνξΫα θαη απνπζηϊδνπλ αξκφδηεο ππεξεζέεο. Έλα ζεηηθφ ζηνηρεέα πνπ αλαδχζεθε γηα ηνλ ΦνξΫα, εέλαη φηη απνηειεέ Ϋλαλ απφ ηνπο ιέγνπο θνξεέο ζηελ ΔιιΪδα πνπ ζπγθξνηάζεθε Ϊκεζα θπξέσο εμαηηέαο ηεο ηερλνγλσζέαο πνπ πξνυπάξρε, ιφγσ ηεο ιεηηνπξγέαο θαη δξϊζεο ηεο ΔΣΑΝΑΜ. πκπεξαζκαηηθά, Φαέλεηαη φηη θαη ζηελ πεξέπησζε ηνπ επαέζζεηνπ νηθνζπζηάκαηνο ηνπ Ακβξαθηθνχ θφιπνπ, εληνπέδνληαη νη ζπλάζεηο αδπλακέεο θαη νη ειιεέςεηο ηνπ ζρεδηαζκνχ θαη εθαξκνγάο ηεο Διιεληθάο Πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο θαη γεληθψο νη θπξηφηεξνη απφ ηνπο αξλεηηθνχο παξϊγνληεο πνπ θαζηζηνχλ αλαπνηειεζκαηηθά ηε δηαρεέξηζε πεξηνρψλ ππφ θαζεζηψο πξνζηαζέαο, θαη δεκηνπξγνχλ ζπλζάθεο ζηαζηκφηεηαο ά αθφκα θαη κεγαιχηεξεο επηβϊξπλζεο ησλ άδε βεβαξπκϋλσλ πεξηβαιινληηθϊ βηνηφπσλ ηεο ρψξαο. Καηαξράλ, ε ΚΤΑ απνηειεέ κηα επηθαλεηαθά ελζσκϊησζε ησλ Γηεζλψλ θαη Κνηλνηηθψλ απνθϊζεσλ, πνπ απνδεηθλχεη ηνλ πξφρεηξν θαη βεβηαζκϋλν ηξφπν ζχληαμεο ηεο θαη αλαδεηθλχεη ηελ Ϋιιεηςε θξαηηθάο κϋξηκλαο θαη ηελ πξνβιεκαηηθά λννηξνπέα ησλ Διιεληθψλ θνξϋσλ ζηε ρϊξαμε πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο. Δπέζεο ε αζϊθεηα θαη ν απνπξνζαλαηνιηζκφο απφ ηα νπζηψδε πξνβιάκαηα ηεο ζεζκνζεηεκϋλεο πεξηνράο, ραξαθηεξέδεη ηηο δηαηϊμεηο ηεο θαη ζπλϋπεηα ηεο ιάςεο ησλ απνθϊζεσλ εθ ησλ Ϊλσ. Ζ παξϋκβαζε ηεο ηνπηθάο θνηλσλέαο, (δηϊ ηεο ηνπηθάο απηνδηνέθεζεο) γηα ηε κεηαβνιά ησλ νξέσλ ησλ δσλψλ, δελ αλαηξεέ ηηο πξνεγνχκελεο δηαπηζηψζεηο, θαζφζνλ ν γεληθφηεξνο ηνπηθφο πξνβιεκαηηζκφο γηα ηα αληηζηαζκηζηηθϊ νθϋιε απφ ηελ αιιαγά ζηηο παξαδνζηαθϋο δξαζηεξηφηεηεο, δελ ιάθζεθε ππφςε. Άξα Ϋλα νπζηψδεο δάηεκα πνπ θαέλεηαη λα ηζρχεη ζηελ πεξέπησζε ηνπ Ακβξαθηθνχ εέλαη φηη, νη αδπλακέεο εέλαη ηδηαέηεξα εκθαλεέο απφ ην ζηϊδην ηεο ζχληαμεο ηνπ λνκηθνχ πιαηζένπ. Γηφηη ε δηακφξθσζε ελφο ηφζν ζεκαληηθνχ πιαηζένπ, πξϋπεη λα ζηεξέδεηαη ζε ζσζηφ θαη νινθιεξσκϋλν ζρεδηαζκφ, κε επαξθεέο νηθνλνκηθνχο πφξνπο, ηε ζπλεξγαζέα φινπ ηνπ θξαηηθνχ κεραληζκνχ αιιϊ θαη κε βαζηθά πξνυπφζεζε ηελ ελεξγά ζπκκεηνρά θαη ην βαξχλνληα ξφιν ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ. ηελ θεέκελε πεξέπησζε, ε δηαδηθαζέα ηνπ ζρεδηαζκνχ αθνινχζεζε ιϊζνο 1: ΜΫινο ζπιιφγνπ ελεξγψλ πνιηηψλ (εξαζηηϋρλεο αιηεχο), 2: Δπαγγεικαηέαο αιηϋαο κϋινο Γεκνηηθνχ πκβνπιένπ, 3: Αγξφηεο, 4: Δθπξφζσπνο θπλεγεηηθνχ ζπιιφγνπ, 5: Κηελνηξφθνο, 6: Γηεπζπληάο Δηαηξεέαο ΑλΪπηπμεο Ακβξαθηθνχ (ΔΣΑΝΑΜ), 7: Γάκαξρνο, 8: π. Πξχηαλεο Γεσπνληθνχ Παλεπηζηάκηνπ, 9: Μνλαρφο ππεχζπλνο Τγξνβηφηνπνπ ΡνδηΪο, 10: Γηεπζπληάο ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Ακβξαθηθνχ, 11: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο, 12: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο 134

137 πνξεέα θαη θαηϋιεμε ζε κηθξά δπλαηφηεηα παξϋκβαζεο απφ ηελ Σνπηθά Απηνδηνέθεζε θαη ηνπο εγρψξηνπο πιεζπζκνχο ηεο επξχηεξεο πεξηνράο ηνπ θφιπνπ, κφλν θαηϊ ηελ θϊζε ηεο γλσκνδφηεζεο. Με ηελ πξαγκαηνπνέεζε ηνπ ζρεδηαζκνχ απνθιεηζηηθϊ απφ ην θεληξηθφ θξϊηνο βαζκέδεο εμνπζέαο ρσξέο λα ιεθζνχλ ππφςε νη απφςεηο θαη νη πξνηϊζεηο ησλ νκϊδσλ πνπ βηψλνπλ θαζεκεξηλϊ ηελ θαηϊζηαζε ηεο πεξηνράο παξϋκβαζεο, άηαλ ζρεδφλ δεδνκϋλε ε απνηπρέα ησλ κϋηξσλ θαη δξϊζεσλ πνπ ζπκπεξηιακβϊλεη. Δέλαη εκθαλάο ε απνπζέα ζρεδηαζκνχ γηα ηελ απϊληεζε ζνβαξψλ εξσηεκϊησλ σο απαξαέηεηε πξνυπφζεζε γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ λνκνζεηηθνχ πιαηζένπ. 7 «Ση ζα θάλνπκε κε ηηο θαιιηέξγεηεο; κπνξνχκε λα ηηο θάλνπκε βηνινγηθέο;. Με πνην ηξφπν ζα ηηο επηδνηήζνπκε; Πνηα είλαη άιιε πεγή ξχπαλζεο; Σα ιχκαηα; Θα θάλεηο έλα πξφγξακκα θαη ζα επηδνηήζεηο βηνινγηθνχο θαζαξηζκνχο». Αλ γίλεη ε επέλδπζε πφζνη ζα σθειεζνχλ; 243ΔηδηθΪ ηα πξνγξϊκκαηα, πξϋπεη λα εέλαη αληέζηνηρα ησλ πξνβιεκϊησλ ξχπαλζεο θαη ηεο αιιαγάο δξαζηεξηνηάησλ πνπ επηθϋξνπλ. Ζ θηινζνθέα πνπ Ϋσο ηψξα θαέλεηαη λα ηα δηϋπεη, εέλαη απηά ηεο γξάγνξεο θαη ρσξέο νινθιεξσκϋλν ζρϋδην, επηθαλεηαθάο απνξξφθεζεο ησλ θνλδπιέσλ πνπ ηνπο αληηζηνηρνχλ. 7 «Πξνθεξχζζεηαη έλα πξφγξακκα κε ηελ λννηξνπία «έρσ έλα πξφγξακκα κε έλα γεληθφ ηίηιν, θέξε πξνηάζεηο θχξηε επελδπηή». Όπσο απνδεηθλχεηαη απφ ηελ Ϋξεπλα, ε αλππαξμέα ζϋζπηζεο νπζηψδνπο κεραληζκνχ παξαθνινχζεζεο, αμηνιφγεζεο θαη ειϋγρνπ εθαξκνγάο ηεο πνιηηηθάο, ζπληζηϊ Ϊιινλ Ϋλαλ αξλεηηθφ παξϊγνληα πνπ επεξεϊδεη ηελ φιε δηαρεηξηζηηθά δηαδηθαζέα. Απφ Ϊπνςε ζπγθξνπζηαθψλ ηϊζεσλ, νη παξϊγνληεο γηα ηελ πξφθιεζε ησλ αληηδξϊζεσλ, αλαδεηνχληαη ηφζν ζηελ απνπζέα ζνβαξνχ, ζπγθξνηεκϋλνπ θαη νινθιεξσκϋλνπ ζεζκηθνχ ζρεδηαζκνχ, αιιϊ θαη ηφζν ζηηο θαηεζηεκϋλεο αληηιάςεηο θαη ζε αηνκηθηζηηθϋο ζπκπεξηθνξϋο κηαο κεξέδαο απφ ηνπο κφληκνπο θαηνέθνπο, πνπ ζεσξνχλ λα ζέγνληαη ηα νηθνλνκηθϊ ηνπο ζπκθϋξνληα. Ζ Ϋιιεηςε ζσζηνχ ζρεδηαζκνχ θαηϊ ηελ δηαηχπσζε ηεο ΚΤΑ, ε αζπκβαηφηεηα ησλ πξνηεηλφκελσλ κϋηξσλ κε ηηο νπζηαζηηθϋο αλϊγθεο θαη ηα πθηζηϊκελα πξνβιάκαηα θαη ε αδπλακέα πξφβιεςεο εθηθηψλ θαη απνηειεζκαηηθψλ αληηζηαζκηζηηθψλ νθειψλ, απνηεινχλ δπζρϋξεηεο πιάξσο αληηιεπηϋο απφ ηνπο ηνπηθνχο πιεζπζκνχο. Ζ πξνθιεηηθά ζπκπεξηθνξϊ ηνπ θξϊηνπο, πνπ δεέρλεη ηελ εχλνηα ηνπ πξνο ηηο επηρεηξεκαηηθϋο νκϊδεο πνπ δξνπλ ζηελ πεξηνρά πξνζηαζέαο θαη ξππαέλνπλ, φπσο θαη ε επηα αληέδξαζε Ϋλαληη ησλ παξαλνκηψλ απφ ηηο εληαηηθϋο κεγϊιεο θιέκαθαο κεηαπνηεηηθϋο κνλϊδεο, αηηηνινγεέ νπνηαδάπνηε αληέδξαζε απφ ηνπο εγρψξηνπο πιεζπζκνχο Ϋλαληη ησλ εθαξκνδφκελσλ απαγνξεχζεσλ θαη πεξηνξηζκψλ ηεο ΚΤΑ. Απφ ηελ πιεπξϊ ηεο ηνπηθάο θνηλσλέαο, φπσο πξνϋθπςε απφ ηελ Ϋξεπλα, νη θνηλφηεηεο ηνπ Ακβξαθηθνχ, δελ απνηεινχλ εμαέξεζε απφ ηηο αληέζηνηρεο πεξηπηψζεηο πεξηνρψλ πνπ ππφθεηληαη ζε θαζεζηψο πξνζηαζέαο ζηελ Διιεληθά επηθξϊηεηα. Γειαδά θαη ζηελ πεξέπησζε ηνπ θφιπνπ, εληνπέζηεθαλ πεξηπηψζεηο πνπ αλαδεηθλχνπλ ηελ πξνθαηϊιεςε πξνο νπνηαζδάπνηε αιιαγά θαη παξϋκβαζε ζην θπζηθφ πεξηβϊιινλ ζην νπνέν Ϋρνπλ αλαπηπρζεέ νη θνηλσλέεο θαη εμαξηψληαη 1: ΜΫινο ζπιιφγνπ ελεξγψλ πνιηηψλ (εξαζηηϋρλεο αιηεχο), 2: Δπαγγεικαηέαο αιηϋαο κϋινο Γεκνηηθνχ πκβνπιένπ, 3: Αγξφηεο, 4: Δθπξφζσπνο θπλεγεηηθνχ ζπιιφγνπ, 5: Κηελνηξφθνο, 6: Γηεπζπληάο Δηαηξεέαο ΑλΪπηπμεο Ακβξαθηθνχ (ΔΣΑΝΑΜ), 7: Γάκαξρνο, 8: π. Πξχηαλεο Γεσπνληθνχ Παλεπηζηάκηνπ, 9: Μνλαρφο ππεχζπλνο Τγξνβηφηνπνπ ΡνδηΪο, 10: Γηεπζπληάο ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Ακβξαθηθνχ, 11: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο, 12: Ηρζπνθαιιηεξγεηάο 135

138 απφ απηφ. Οη αλσηϋξσ ζπγθπξέεο απηϋο ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο βαζηϊ θαηεζηεκϋλεο αληηιάςεηο θαη ζηϊζεηο πνπ κεηαδέδνληαη απφ γεληϊ ζε γεληϊ, ζπληεινχλ ζην λα ζηαζεέ ν κφληκνο θϊηνηθνο ηεο πεξηνράο παξϋκβαζεο, σο Ϋλα επηπιϋνλ εκπφδην γηα ηελ εθαξκνγά ησλ φξσλ θαη θαλφλσλ δηαρεέξηζεο ησλ Πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ. Οη εγσθεληξηθϋο ζπκπεξηθνξϋο ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ Ϊγλνηα θαη ηελ Ϋιιεηςε πεξηβαιινληηθάο παηδεέαο, ε Ϋιιεηςε εκπηζηνζχλεο πξνο ηα αξκφδηα φξγαλα πνπ επϋδεημαλ αλαμηφπηζηεο ζπκπεξηθνξϋο κε πξνθιεηηθϋο κε πεξηβαιινληηθϋο επηινγϋο, ε απνπζέα ελεκϋξσζεο θαη πιεξνθφξεζεο αιιϊ θαη νξγαλσκϋλνπ δηαιφγνπ, νδάγεζαλ ζηελ δπζθνιέα απνδνράο θϊζε λνκηθάο πξνζπϊζεηαο πξνζηαζέαο θαη δηαηάξεζεο ηνπ πεξηβϊιινληνο. ε νξηζκϋλεο πεξηπηψζεηο πξνϋθπςαλ θαη ζπκπεξηθνξϋο πνπ Ϋδεηρλαλ Ϋλαλ εμαηξεηηθϊ πεξηνξηζκϋλν ζεβαζκφ ηνπ δεκφζηνπ ρψξνπ. Αλ θαη πξνο ην παξφλ νη αληηζϋζεηο εκθαλέδνληαη σο κεκνλσκϋλα πεξηζηαηηθϊ ρσξέο λα ππϊξρεη ζπιινγηθφ θχκα αληέδξαζεο, φπσο ηζρπξέδεηαη ε πιεηνςεθέα ησλ εξσηεζϋλησλ, θαηϊ ηελ πιάξε εθαξκνγά ησλ κϋηξσλ, ζα ππϊξμεη αλαβξαζκφο ελψ ζα εληαζνχλ νη ζπγθξνχζεηο θαη δηελϋμεηο κε απηνχο πνπ ηϊζζνληαη ππϋξ ηεο πξαγκαηνπνέεζεο δξϊζεσλ πξνζηαζέαο αιιϊ θαη ηα ζπκβϊληα παξαβέαζεο ησλ λνκηθνχ πιαηζένπ. Οη δηεζλεέο ζπκβϊζεηο δελ κπνξνχλ απφ κφλεο ηνπο λα πξνζηαηεχζνπλ ηνπο πγξνβηφηνπνπο θαη ηελ Ϊγξηα δσά. ΠξΫπεη λα γέλεη θαηαλνεηά ε ζπνπδαηφηεηα θαη ε νηθνινγηθά αμέα ησλ πγξνηφπσλ θαη ηεο Ϊγξηαο δσάο απφ ηελ έδηα ηελ θνηλσλέα. Ζ γξαθεηνθξαηηθά πξνζϋγγηζε ελφο πεξέπινθνπ δεηάκαηνο πνπ αθνξϊ κϊιηζηα θαη Ϋλαλ απφ ηνπο πην ηδηαέηεξνπο πγξνηφπνπο ηεο ΔιιΪδαο, εέλαη κηα πξνζϋγγηζε ειιεηκκαηηθά ρσξέο ηα επηζπκεηϊ απνηειϋζκαηα θαη ρσξέο λα αληηκεησπέδεη ηελ ππϊξρνπζα θαηϊζηαζε δηακνξθψλνληαο πξννπηηθϋο πξνζηαζέαο θαη αλϊδεημεο ηεο πεξηνράο. ΠΫξα απφ απηά ηελ δηαδηθαζέα πνπ κπνξεέ λα εδξϊδεηαη ζε φια ηα επηζηεκνληθϊ ζηνηρεέα, εέλαη θαλεξά ε απνπζέα βησκαηηθάο ζρϋζεο εθεέλσλ πνπ ιακβϊλνπλ ηηο απνθϊζεηο κε ην ρψξν ηνπ Ακβξαθηθνχ θαη ηνπο αλζξψπνπο. Με Ϊιια ιφγηα, ηειηθψο πθέζηαηαη θαη ην δάηεκα ηεο παζνγϋλεηαο ηεο δεκφζηαο δηνέθεζεο δεδνκϋλνπ φηη ην επηζηεκνληθφ ηεο δπλακηθφ ζρεδηϊδεη θαη πξνηεέλεη δξϊζεηο, φληαο απνθνκκϋλν απφ ην ρψξν ηνπ αληηθεηκϋλνπ ηνπ. 136

139 4.7. Γεληθά πκπεξάζκαηα Ζ εθαξκνγά ηεο Δζληθάο Πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο θξέλεηαη αλαπνηειεζκαηηθά θαη ηα πξνβιάκαηα πνπ αλαδχνληαη, γέλνληαη θαλεξϊ θπξέσο ζηηο πεξηνρϋο πνπ βξέζθνληαη ππφ θαζεζηψο πξνζηαζέαο θαη νη νπνέεο εηδηθϊ ηα ηειεπηαέα ρξφληα, Ϋρνπλ ππνζηεέ ξαγδαέα ππνβϊζκηζε. Ζ αιφγηζηε Ϊζθεζε ησλ αλζξψπηλσλ δξαζηεξηνηάησλ, απνηειεέ ηελ θχξηα αηηέα δεκηνπξγέαο νμχηαησλ θαη ζε πνιιϋο πεξηπηψζεηο, κε αλαζηξϋςηκσλ πξνβιεκϊησλ ζε απηϋο. Απφ ηελ αλαζθφπεζε ηεο πνξεέαο ηεο πινπνέεζεο ηεο Διιεληθάο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο, θαέλεηαη φηη δελ Ϋρνπλ γέλεη ζνβαξϋο πξνζπϊζεηεο αμηνπνέεζεο ησλ πξννπηηθψλ πνπ πεγϊδνπλ απφ ην κνληϋιν δηαρεέξηζεο πνπ πξνσζεέηαη απφ ηηο Γηεζλεέο πκβϊζεηο αιιϊ νχηε θαη απφ ηηο ρξεκαηηθϋο εληζρχζεηο ηεο Δπξσπατθάο Κνηλφηεηαο. Οη ΔιιεληθΫο αξρϋο ζε Κεληξηθφ αιιϊ θαη Σνπηθφ επέπεδν, παξνπζηϊδνπλ αδπλακέα ζηελ εθαξκνγά ησλ ππεξεζληθψλ λνκηθψλ επηηαγψλ. Ζ αδπλακέα απηά Ϋγθεηηαη ζηελ απνπζέα νξζνινγηθνχ Υσξνηαμηθνχ θαη Πεξηβαιινληηθνχ ζρεδηαζκνχ θαη ζηηο αλεπαξθεέο, αζπληφληζηεο, απξνγξακκϊηηζηεο θαη πεξηπησζηνινγηθϋο δξϊζεηο πνπ ραξαθηεξέδνπλ ηελ Γεκφζηα Γηνέθεζε. Οη θχξηεο αξλεηηθϋο εθθϊλζεηο ηνπ ζηξεβινχ κνληϋινπ αλϊπηπμεο πνπ Ϋρεη εδξαησζεέ ζηελ ΔιιΪδα ΥΥΥ κε ηελ ζχγθξνπζε ρξάζεσλ γεο ιφγσ αζχκβαηεο θαη απζαέξεηεο ζπλχπαξμεο ηνπο θαη κε ηελ ππνβϊζκηζε ηνπ θπζηθνχ θαη δνκεκϋλνπ πεξηβϊιινληνο. ΑπηΫο απνηεινχλ κε ηε ζεηξϊ ηνπο, απφξξνηα αιιειϋλδεησλ παξαγφλησλ ζε θξαηηθφ θαη ηνπηθφ επέπεδν, πνπ επϋδξαζαλ ζηελ δηακφξθσζε ζπγθεθξηκϋλσλ ηϊζεσλ θαη αλαπηπμηαθψλ επηινγψλ. Οη θπξηφηεξνη παξϊγνληεο γηα ηελ απνηπρέα επέηεπμεο ησλ ζηφρσλ πξνζηαζέαο πνπ Ϋρνπλ ηεζεέ ζηα πιαέζηα ηεο Γηεζλνχο Πεξηβαιινληηθάο Ννκνζεζέαο, αλαδεηνχληαη θαηϊ θχξην ιφγν ζηελ πξνζάισζε ηνπ ΚξΪηνπο γηα νηθνλνκηθά κεγϋζπλζε σο βαζηθφ αλαπηπμηαθφ ζηφρν, αιιϊ θαη ζηηο θαηεζηεκϋλεο αληηιάςεηο θαη ηελ αξλεηηθά ζηϊζε ησλ Σνπηθψλ θνηλσληψλ απϋλαληη ζηηο λνκηθϋο πξνζπϊζεηεο πξνζηαζέαο ησλ ραξαθηεξηζκϋλσλ πεξηνρψλ. Απφ ηελ πιεπξϊ ησλ θξαηηθψλ Γεκφζησλ αξρψλ, ε επηθξϊηεζε ηεο ηδενινγέαο πξνο κνλνδηϊζηαηεο νηθνλνκηθϋο επηδηψμεηο, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ εμππεξϋηεζε πξνζσπηθψλ ζπκθεξφλησλ, νδάγεζε ζηελ πινπνέεζε κεγϊιεο θιέκαθαο ηερληθψλ Ϋξγσλ θαη ππνδνκψλ, ηνπνζεηψληαο Ϋηζη ηελ πεξηβαιινληηθά δηϊζηαζε ζε δεπηεξεχνλ δάηεκα. ε νξηζκϋλεο πεξηπηψζεηο, ε πξνθιεηηθϊ επλντθά αληηκεηψπηζε αηνκηθψλ εέηε ζπιινγηθψλ νηθνλνκηθψλ ζπκθεξφλησλ απφ ηελ Γεκφζηα Γηνέθεζε, ελέζρπζε ηελ ακθηζβάηεζε θαη πξνθαηϊιεςε ηεο Σνπηθάο Κνηλσλέαο πξνο απηνχο. Σν γεγνλφο απηφ ζπλδπαδφκελν κε ηελ Ϋιιεηςε πιεξνθφξεζεο θαη ζπκκεηνρηθψλ δηαδηθαζηψλ θαη ηελ κεησκϋλε πεξηβαιινληηθά ζπλεέδεζε πνπ ραξαθηεξέδεη ηνπο ηνπηθνχο πιεζπζκνχο, νδεγνχλ ζηελ θαηαπϊηεζε ησλ ππεξεζληθψλ δεζκεχζεσλ θαη ζηελ πξφθιεζε αληηδξϊζεσλ. Γελ γέλεηαη λα κελ επηζεκαλζεέ ην γεγνλφο φηη ε επηβνιά ησλ πεξηνξηζκψλ θαη ησλ ππνρξεψζεσλ πνπ απνξξϋνπλ απφ ηηο Γηεζλεέο πκβϊζεηο, ζηεξνχλ ζηνπο ηνπηθνχο πιεζπζκνχο ηελ πξφζβαζε ζηνπο θπζηθνχο πφξνπο θαη ηε δπλαηφηεηα εθκεηϊιιεπζάο ηνπο θαη σο απνηϋιεζκα ε λνκηθά δηαδηθαζέα εθιακβϊλεηαη απφ απηνχο σο πξϊμε πνπ ζέγεη ηα ζπκθϋξνληα ηνπο. ΔπνκΫλσο ε αξλεηηθά ζηϊζε ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ εκπνδέζεη ηελ πιάξε εθαξκνγά ησλ φξσλ θαη θαλφλσλ δηαρεέξηζεο ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ. Όια απηϊ νδεγνχλ κε ηε ζεηξϊ ηνπο ζηελ δεκηνπξγέα ζπγθξνχζεσλ κεηαμχ ησλ δηϊθνξσλ εκπιεθφκελσλ παξαγφλησλ θαη ηϋινο ζηε θαηϊρξεζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ θαη ηελ θαηαζηξνθά ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ. Απφ ηελ Ϋξεπλα ζηελ πεξηνρά κειϋηεο θαη ηδέσο απφ ηελ δηεμνδηθά δηεξεχλεζε ηεο ΚΤΑ, ζε φηη αθνξϊ ζην πεξηερφκελν αιιϊ θαη ζηνλ βαζκφ θνηλσληθάο απνδνράο ηεο, αλαδεέρηεθε θαη κηα Ϊιιε ζεκαληηθά πηπρά πνπ δξα σο πξσηεχσλ παξϊγνληαο ζηελ απνηπρέα ηεο πινπνέεζεο ησλ 137

140 ζηφρσλ πξνζηαζέαο πνπ ηέζεληαη απφ ην λνκηθφ πιαέζην. Ζ βαζχηεξε απηά αηηέα, αλεπξέζθεηαη ζηα πξψηα ζηϊδηα ηεο ρϊξαμεο ηεο Πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο, δειαδά ζηελ θϊζε ηεο εθπφλεζεο ησλ Πεξηβαιινληηθψλ Μειεηψλ, νη νπνέεο παέδνπλ πξσηαξρηθφ ξφιν ζηελ θαηϊξηηζε ηνπ λνκηθνχ πιαηζένπ γηα ην πεξηβϊιινλ θαη νπζηαζηηθϊ ε χπαξμε ηνπο απνηειεέ Ϋλαλ απφ ηνπο βαζηθφηεξνπο παξϊγνληεο πνπ εμαζθαιέδνπλ ηελ αξρά ηεο πξφιεςεο ζην Πεξηβαιινληηθφ Γέθαην. Με Ϊιια ιφγηα, εέλαη εκθαλάο ε απνπζέα εκπεξηζηαησκϋλσλ θαη ζχγρξνλσλ κειεηψλ κε δηεπηζηεκνληθά πξνζϋγγηζε, πνπ λα ηεθκεξηψλνπλ πιάξσο ηηο αλαπηπμηαθϋο επηινγϋο θαη ηνπο επηβαιιφκελνπο φξνπο πξνζηαζέαο. Όπσο αλαπηχρζεθε θαη ζε πξνεγνχκελν θεθϊιαην, αθφκα θαη φηαλ απηϋο πξαγκαηνπνηνχληαη, ραξαθηεξέδνληαη απφ αλεπϊξθεηα, παξαιεέςεηο, αζϊθεηα θαη ζε πνιιϋο πεξηπηψζεηο νη ιχζεηο πνπ πξνηεέλνπλ νδεγνχλ ζε επηζπκεηϋο πξνεπηιεγκϋλεο απνθϊζεηο. Τπφ απηϋο ηηο ζπλζάθεο, νη ΠεξηβαιινληηθΫο κειϋηεο, φρη κφλν δελ ζπκβϊιινπλ ζηνλ ζαθά, νινθιεξσκϋλν θαη απνηειεζκαηηθφ ζρεδηαζκφ ησλ λνκηθψλ απνθϊζεσλ, αιιϊ ππνλνκεχνπλ θϊζε πξνζπϊζεηα επηηπρνχο ζεζκηθάο παξϋκβαζεο ζην θπζηθφ πεξηβϊιινλ. ΔπηπιΫνλ, φπσο θϊλεθε ζηελ πεξέπησζε ηνπ πγξνβηφηνπνπ ηνπ Κφιπνπ, δελ πθέζηαληαη νηθνλνκνηερληθϋο ά Ϊιινπ ηνκϋα κειϋηεο γηα ηελ πεξηνρά παξϋκβαζεο, παξϊ κφλν ε Δηδηθά Πεξηβαιινληηθά ΜειΫηε πνπ εθπνλάζεθε απφ ην ΤΠΔΥΧΓΔ ην Απνηειεέ ην πην πξφζθαην επηζηεκνληθφ θεέκελν γηα ηηο θνηλσληθννηθνλνκηθϋο θαη πεξηβαιινληηθϋο ζπλζάθεο ζηελ πεξηνρά κειϋηεο θαη βαζέδεηαη ζε παιαηφηεξεο κειϋηεο ηδησηηθψλ θαη Γεκφζησλ θνξϋσλ, Παλεπηζηεκηαθψλ ΗδξπκΪησλ θαη ζηα ηφηε ηζρχνληα λνκηθϊ πιαέζηα θαη δελ δηαθαέλεηαη λα Ϋρεη γέλεη βαζχηεξε εμϋηαζε ησλ ζπλζεθψλ θαηϊ ην Ϋηνο ηεο ζχληαμεο ηεο. Με Ϊιια ιφγηα, ε ΚΤΑ γηα ηνλ ραξαθηεξηζκφ ηνπ Ακβξαθηθνχ θφιπνπ σο Δζληθφ ΠΪξθν, βαζέδεηαη ζε κηα ΜειΫηε πνπ απνηειεέ κηα ζχλζεζε πθηζηϊκελσλ κειεηψλ απφ πξνεγνχκελα Ϋηε, δειαδά ζηεξέδεηαη ζε κέα ζεσξεηηθά βϊζε, ελψ ηαπηφρξνλα απνπζηϊδεη ε επηηφπηα Ϋξεπλα θαη ε δηαβνχιεπζε ησλ ππεχζπλσλ θαηϊξηηζεο ηεο ΚΤΑ κε ηνπο Ϊκεζα ελδηαθεξφκελνπο πιεζπζκνχο. Με ιέγα ιφγηα, ε Ϋιιεηςε ζχγρξνλσλ θνηλσληθννηθνλνκηθψλ θαη πεξηβαιινληηθψλ κειεηψλ, εκπνδέδεη ηελ επέηεπμε ησλ ζηφρσλ πξνζηαζέαο, θαζφζνλ απηϋο απνηεινχλ βαζηθά πξνυπφζεζε γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ λνκηθνχ πιαηζένπ πνπ θαηαξηέδεηαη γηα ηηο πεξηνρϋο πξνο ζεζκνζϋηεζε. Δπέζεο, ην γεγνλφο απηφ καδέ κε ηελ απνπζέα επηηφπηαο Ϋξεπλαο θαη δηαβνχιεπζεο εθ ησλ πξνηϋξσλ κε ηηο ηνπηθϋο θνηλσλέεο, δειψλεη θαη ηελ επηθαλεηαθά, αλεπαξθά θαη εζθαικϋλε αληηκεηψπηζε ηεο δηαδηθαζέαο ζρεδηαζκνχ ησλ δξϊζεσλ πξνζηαζέαο. Γέλεηαη ζπλεπψο αληηιεπηφ φηη θαηϊ ηελ πξαθηηθά εθαξκνγά ησλ θαλφλσλ θαη ησλ κϋηξσλ πνπ νξέδεη ην πξνζηαηεπηηθφ ζεζκηθφ πιαέζην, αλαδεηθλχνληαη ζε Σνπηθφ επέπεδν, νη ειιεέςεηο θαη ηα ιϊζε πνπ εκπεξηϋρεη, κε πην ζχλεζεο πξφβιεκα, ηνλ απνπξνζαλαηνιηζκφ απφ ηηο βαζηθϋο αλϊγθεο θαη ζηφρνπο πνπ δχλαηαη λα εμππεξεηάζεη. Σειηθψο πξνβϊιιεηαη θαη κέα Ϊιιε εμέζνπ ζεκαληηθά παξϊκεηξνο, απηά ηελ θνξϊ απφ ηελ πιεπξϊ ηεο Σνπηθάο Κνηλσλέαο. Πξφθεηηαη γηα ηελ Ϋιιεηςε γλψζεο ησλ επηζηεκνληθψλ κειεηψλ πνπ αθνξνχλ ζηηο πεξηνρϋο παξϋκβαζεο, απφ ηνπο Σνπηθνχο παξϊγνληεο. Γειαδά, ζηελ πεξέπησζε ηνπ Ακβξαθηθνχ θφιπνπ, αλ θαη κϋξνο ησλ Ϊκεζα ελδηαθεξφκελσλ πιεζπζκψλ - νη νπνένη δελ απνδϋρνληαη ηα κϋηξα θαη ηνπο πεξηνξηζκνχο θαη αληηδξνχλ - παξνπζηϊδνπλ νξηζκϋλα νξζϊ θαη ινγηθϊ επηρεηξάκαηα, απηϊ παξνπζηϊδνπλ αδπλακέα ζθαηξηθάο ηεθκεξέσζεο. Βαζέδνληαη δειαδά απνθιεηζηηθϊ ζηα δηθϊ ηνπο βηψκαηα θαη ηηο εκπεηξέεο θαη ην γεγνλφο απηφ απνδεηθλχεη, θαηϊ κέα Ϊπνςε θαη ηελ κνλνδηϊζηαηε πξνζϋγγηζε ηεο λνκηθάο δηαδηθαζέαο γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ θπζηθνχ πεξηβϊιινληνο απφ απηνχο. 138

141 139

142 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ Ξελόγισζζε Maragou P. and Mantziou D, 2000 «Assessment of the Greek Ramsar wetlands», Athens, WWF-Greece Rydin Y., 2003 «Conflict, consensus, and rationality in environmental planning : an institutional discourse approach», Oxford : Oxford University Press 2003 Διιεληθή Γειιάο Γ. (1998) «Κνηλνηηθφ Γίθαην Πεξηβάιινληνο. Οη δηαζηάζεηο ηεο πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο ζηελ θνηλνηηθή έλλνκε ηάμε», Αζάλα, Ϊθθνπιαο Γνχζε Δ., 2001 «Η θνηλνηηθή πνιηηηθή πεξηβάιινληνο θαη ε επίδξαζε ηεο ζηελ πεξίπησζε ηεο Διιάδαο», Αζάλα, εθδφζεηο ΠΑΠΑΕΖΖ ΚαξαβΫιιαο, Γ., ΚαηζαδσξΪθεο, Γ., Μαξαγθνχ, Π., ΝΪληζνπ, Θ. θαη βνξψλνπ, Δ., 2003, «Γηαρείξηζε Πξνζηαηεπφκελσλ Πεξηνρψλ: Οδεγφο Οξζήο Πξαθηηθήο», Αζάλα. ΚαξΪθσζηα Η., ηνχηε Γ., 1993 «Δηζαγσγή ζην Κνηλνηηθφ δίθαην πεξηβάιινληνο», Αζάλα, Ϊθθνπιαο Καζζηφο, Κ., 2000, «Δθαξκνγέο ζηε δηαρείξηζε Φπζηθψλ Πφξσλ», Δ.Μ.Π., Αζάλα Κνχζε Μ., 1995 «Μέα θνηλσληνινγηθά ζεψξεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκϊησλ ζηελ ΔιιΪδα» ζην θνχξηνο Μ., νθνχιεο Κ.,1995 (επηκ) «Η πεξηβαιινληηθή πνιηηηθή ζηελ Διιάδα : αλάιπζε ηνπ πεξηβαιινληηθνχ πξνβιήκαηνο απφ ηε ζθνπηά ησλ θνηλσληθψλ επηζηεκψλ», Αζάλα, εθδφζεηο ηππσζάησ Κνξθφβεινο Υξ, 1997, «Η πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε», Ϊθθνπιαο Κνπηνχπα-ΡεγθΪθνπ Δπαγγειέα, 2007 «Γίθαην ηνπ Πεξηβάιινληνο»,Αζάλα, εθδφζεηο Ϊθθνπιαο ΛαδαξΫηνπ Θ., «Η λνκηθή πξνζηαζία ησλ πγξνβηνηφπσλ ζηελ Διιάδα», Αζάλα- Κνκνηελά, Δθδ. Α. Ϊθθνπια, 1995 ΛαδαξΫηνπ Θ., 2002 «Πεξηβαιινληηθά Πξνβιήκαηα θαη Γίθαην», Αζάλα, ΤΠΔΥΧΓΔ ΛεθΪθεο Η., «ΠεξηβΪιινλ θαη ηζφηεηα» ζην θνχξηνο Μ., νθνχιεο Κ.,1995 (επηκ) «Η πεξηβαιινληηθή πνιηηηθή ζηελ Διιάδα : αλάιπζε ηνπ πεξηβαιινληηθνχ πξνβιήκαηνο απφ ηε ζθνπηά ησλ θνηλσληθψλ επηζηεκψλ»,αζάλα, εθδφζεηο ηππσζάησ Μηραινπνχινπ Υ., 2004 «Ννκνζεζία γηα ην πεξηβάιινλ», Θεζζαινλέθε, εθδφζεηο ΕΖΣΖ

143 ΜπεξηΪηνο Ζ., 2003 «ρεδηαζκφο θαη δηαρείξηζε πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ ζηελ Διιάδα: ζεζκηθέο εμειίμεηο, πξνβιήκαηα θαη πξννπηηθέο», Αεηρψξνο Μπξηαζνχιε Δ., νθνπιάο Κ., 1995 «ΥσξηθΫο ΠνιηηηθΫο θαη πνηφηεηα ηνπ πεξηβϊιινληνο ζηελ ΔιιΪδα » ζην θνχξηνο Μ., νθνχιεο Κ. (επηκ.),1995 «Η πεξηβαιινληηθή πνιηηηθή ζηελ Διιάδα : αλάιπζε ηνπ πεξηβαιινληηθνχ πξνβιήκαηνο απφ ηε ζθνπηά ησλ θνηλσληθψλ επηζηεκψλ»,αζάλα, εθδφζεηο ηππσζάησ Νφκνο + Φχζε, 2008 «Έθζεζε Πεπξαγκέλσλ γηα ην 2007», Αζάλα Παπαδεκεηξένπ Δ., 1995 «Ο απφερνο ηεο ηδενινγέαο γηα ηελ Πξφνδν θαη ηελ ΑλΪπηπμε ζηελ ΔιιΪδα» ζην θνχξηνο Μ., νθνχιεο Κ.,1995 (επηκ) «Η πεξηβαιινληηθή πνιηηηθή ζηελ Διιάδα : αλάιπζε ηνπ πεξηβαιινληηθνχ πξνβιήκαηνο απφ ηε ζθνπηά ησλ θνηλσληθψλ επηζηεκψλ»,αζάλα, εθδφζεηο ηππσζάησ ακηψηεο Γ., ΣζΪιηαο Γ., 1990 «Γηεζλήο Πξνζηαζία ηνπ Πεξηβάιινληνο: Σφκνο Ι Γηεζλέο Πνιηηηθέο θαη Γίθαην ηνπ πεξηβάιινληνο», Αζάλα, εθδφζεηο Παπαδάζε βνξψλνπ, Δ., 2003, «Μέζνδνη Γηαρείξηζεο Οηθνηνπξηζκνχ θαη ηνπ Σνπξηζκνχ ζε Πξνζηαηεπφκελεο Πεξηνρέο», Αζάλα. ηνχηε Γ., 1995 «Βηψζηκε αλϊπηπμε θαη πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο» ζην θνχξηνο Μ., νθνχιεο Κ.,1995 ( επηκ.) «Η πεξηβαιινληηθή πνιηηηθή ζηελ Διιάδα : αλάιπζε ηνπ πεξηβαιινληηθνχ πξνβιήκαηνο απφ ηε ζθνπηά ησλ θνηλσληθψλ επηζηεκψλ»,αζάλα, εθδφζεηο ηππσζάησ θνχξηνο Μ., νθνχιεο Κ.,1995 «Η πεξηβαιινληηθή πνιηηηθή ζηελ Διιάδα : αλάιπζε ηνπ πεξηβαιινληηθνχ πξνβιήκαηνο απφ ηε ζθνπηά ησλ θνηλσληθψλ επηζηεκψλ»,αζάλα, εθδφζεηο ηππσζάησ θνχξηνο Μ., 1995 «ΟηθνλνκηθΪ εξγαιεέα θαη πεξηβαιινληηθά πξνζηαζέα ζηελ ΔιιΪδα» ζην θνχξηνο Μ., νθνχιεο Κ. (επηκ.), 1995«Η πεξηβαιινληηθή πνιηηηθή ζηελ Διιάδα : αλάιπζε ηνπ πεξηβαιινληηθνχ πξνβιήκαηνο απφ ηε ζθνπηά ησλ θνηλσληθψλ επηζηεκψλ»,αζάλα, εθδφζεηο ηππσζάησ πξαθνχιεο Κ., ΦεθΫο Μ., Πνχιηνπ Α., WWF ΔιιΪο, 2009 «Οξγάλσζε θαη ιεηηνπξγία πεξηβαιινληηθψλ νξγαλψζεσλ», Αζάλα, WWF ΔιιΪο παλνχ Κ «Γεκφζηα Γηνέθεζε θαη ΠεξηβΪιινλ» ζην θνχξηνο Μ., νθνχιεο Κ.( επηκ), 1995 «Η πεξηβαιινληηθή πνιηηηθή ζηελ Διιάδα : αλάιπζε ηνπ πεξηβαιινληηθνχ πξνβιήκαηνο απφ ηε ζθνπηά ησλ θνηλσληθψλ επηζηεκψλ»,αζάλα, εθδφζεηο ηππσζάησ Υαηδά Υ., ΝΪληζνπ Θ., WWF ΔιιΪο, πλάγνξνο ηνπ Πνιέηε, 2009 «Ννκηθφο Οδεγφο», Αζάλα, WWF ΔιιΪο, πλάγνξνο ηνπ Πνιέηε ΥαηδεκηρΪιεο Κ., 2001 «Βηψζηκε Σνπηθή θαη Πεξηθεξεηαθή Αλάπηπμε», Αζάλα

144 πξαθνχιεο Κ., ΦεθΫο Μ., Πνχιηνπ Αθξνδέηε, 2009 «Οξγάλσζε θαη ιεηηνπξγία πεξηβαιινληηθψλ Οξγαλψζεσλ», Αζάλα, WWW ΔιιΪο WWF ΔιιΪο, Διιεληθά Οξληζνινγηθά Δηαηξέα & Eιιεληθά Δηαηξεέα ΠεξηβΪιινληνο θαη Πνιηηηζκνχ, 2009 «Διιεληθνί Τγξφηνπνη Ρακζάξ: Αμηνιφγεζε Πξνζηαζίαο θαη Γηαρείξηζεο», Αζάλα Πξσηνγελή Δεδνκέλα Απφζπαζκα (ΦιεβΪξεο 1985) «ρεηηθά κε ην λέν ζρέδην πξνγξακκαηηθήο ζχκβαζεο αλάπηπμεο θαη πξνζηαζίαο Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ» Γάκνο ΠξΫβεδαο, Αξηζ. ΘΫκαηνο: 2, Αξηζ. Απφθαζεο :43/1985 Απφζπαζκα (ΜΪξηηνο 1985) «Πξνγξακκαηηθή χκβαζε αλάπηπμεο θαη αμηνπνίεζεο Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ» Γάκνο ΠξΫβεδαο, Αξηζ.Απφθαζεο :102/1985 Απφζπαζκα (ΓεθΫκβξηνο 1985) «Πξνηάζεηο γηα πξνγξακκαηηθή ζχκβαζε αλάπηπμεο θαη πξνζηαζίαο Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ» Γάκνο ΠξΫβεδαο, Αξηζ.ΘΫκαηνο: 21 Αξηζ.Απφθαζεο :402/1985 Απφζπαζκα (Απξέιηνο 1989) «χλαςε εηδηθήο πξνγξακκαηηθήο ζχκβαζεο γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ» Γάκνο ΠξΫβεδαο, Αξηζ.ΘΫκαηνο: 7, Αξηζ.Απφθαζεο :138/89 Απφζπαζκα (Ηνχληνο 1996) «Έθθξαζε άπνςεο επί αηηεκάησλ γηα δεκηνπξγία Μαξηλψλ ζηελ είζνδν ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ» Γάκνο ΠξΫβεδαο, Αξηζ. ΘΫκαηνο: 1, Αξηζ. Απφθαζεο :83/96 Απφζπαζκα (Απξέιηνο 1998) «πκκεηνρή ηνπ Γήκνπ ζε εθδήισζε νηθνινγηθνχ ραξαθηήξα γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ θαη θαζαξηζκφ ησλ αθηψλ» Γάκνο ΠξΫβεδαο, Αξηζ.ΘΫκαηνο: 1, Αξηζ.Απφθαζεο :81/98 Απφζπαζκα ( Οθηψβξηνο 2000) «Λήςε κέηξσλ γηα ηελ Πξνζηαζία ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ» Γάκνο ΠξΫβεδαο, Αξηζ.ΘΫκαηνο: 23,Αξηζ.Απφθαζεο :294/2000 Απφζπαζκα (Μαένο 2000) «Απνδνρή πίζησζεο θαη ππνγξαθή πξνγξακκαηηθήο ζχκβαζεο γηα ηελ πξνζηαζία, δηαρείξηζε θαη αλάδεημε ηεο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρήο Ακβξαθηθνχ κε ΔΣΑΝΑΜ ΑΔ θαη ΤΠΔΥΧΓΔ.» Γάκνο ΠξΫβεδαο, Αξηζ.ΘΫκαηνο: 40, Αξηζ. Απφθαζεο : 182/2000 Απφζπαζκα (Αχγνπζηνο 2001) «πδήηεζε ζρεηηθά κε ηελ παξάλνκε αιηεία ζηνλ Ακβξαθηθφ Κφιπν.» Γάκνο ΠξΫβεδαο, Αξηζ.ΘΫκαηνο : Π.Ζ.Γ., Αξηζ.Απφθαζεο : 276/2001 Απφζπαζκα ( ΝνΫκβξηνο 2004) «Γλσκνδφηεζε γηα ην ζρέδην Κνηλήο Τπνπξγηθήο Απφθαζεο γηα ηνλ ραξαθηεξηζκφ ησλ ρεξζαίσλ, πδάηηλσλ θαη ζαιάζζησλ πεξηνρψλ ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ σο Δζληθνχ Πάξθνπ πγξνηφπσλ Ακβξαθηθνχ.» Γάκνο ΠξΫβεδαο, Αξηζ. ΘΫκαηνο : 2, Αξηζ. Απφθαζεο : 307/2004

145 Απφζπαζκα (Αχγνπζηνο 2006) «Έγθξηζε ζπκκεηνρήο ηνπ Γήκνπ Πξέβεδαο ζην Δηαηξηθφ ρήκα πεξηνρήο Ακβξαθηθνχ ζηα πιαίζηα πξφηππνπ Καηλνηφκνπ ρεδίνπ Αλάπηπμεο»Γάκνο ΠξΫβεδαο, Αξηζ. ΘΫκαηνο : 3 ν, Αξηζ. Απφθαζεο : 291/2006 Απφζπαζκα ( Ηνχληνο 2007) «πδήηεζε γηα ηελ θαζπζηέξεζε ππνγξαθήο ηεο Κ.Τ.Α. γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ Ακβξαθηθνχ, γηα ηελ απνκάθξπλζε ησλ εγθαηαζηάζεσλ θαπζίκσλ απφ ηνλ Ακβξαθηθφ θαη ηελ εξγαζηψλ δεκηνπξγίαο λέαο ΜΑΡΙΝΑ, ζηελ είζνδν ηνπ θφιπνπ» Γάκνο ΠξΫβεδαο, Αξηζ. ΘΫκαηνο : 2 ν, Αξηζ. Απφθαζεο : 205/2007 Απφζπαζκα ( ΜΪξηηνο 2008) «πδήηεζε γηα ηελ πξνεηνηκαζία ηεο θηλεηνπνίεζεο δηακαξηπξίαο, γηα ηνλ Ακβξαθηθφ Κφιπν» Γάκνο ΠξΫβεδαο, Αξηζ. ΘΫκαηνο : 3 ν, Αξηζ. Απφθαζεο : 75/2008 Απφζπαζκα ( ΝνΫκβξηνο 2008) «πδήηεζε ππνκλήκαηνο πιιφγνπ Δπαγγεικαηηψλ Αιηέσλ, Δξαζηηερλψλ Αιηέσλ θαη ηδηνθηεηψλ ηνπξηζηηθψλ ζθαθψλ άλεπ πιεξψκαηνο, ζρεηηθά κε ηελ ηδησηηθνπνίεζε ιεηηνπξγηψλ ηνπ ιηκαληνχ θαη ηελ πεξηβαιινληηθή ππνβάζκηζε ηνπ Ακβξαθηθνχ, απφ ηελ θαηαζθεπή ηεο ΜΑΡΙΝΑ, ζην Άθηην» Γάκνο ΠξΫβεδαο, Αξηζ. ΘΫκαηνο : 1 ν, Αξηζ. Απφθαζεο : 371/2008 Απφθαζε 2/2002 Γεκνηηθνχ πκβνπιένπ, ΔΣΑΝΑΜ, Πεξηβαιινληηθά Δηαηξέα ΠξΫβεδαο Μειέηεο Αιεμφπνπινο Α., 2008 «Γηαρείξηζε ησλ ζπγθξνχζεσλ θαη ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ ζηελ παξάθηηα δψλε. Ο ξφινο ησλ αζηηθψλ πεξηνρψλ θαη ηδηαίηεξα ε πεξίπησζε ηνπ Φαιεξηθνχ Γέιηα», Μπηηιάλε, Σµάµα Δπηζηεµψλ ηεο ΘΪιαζζαο, Παλεπηζηάµην Αηγαένπ, Απνζηνιέδεο Σ.( Ηνπλένπ),«ήκα θηλδχλνπ εθπέκπεη πξνο ηελ Κνκηζηφλ ε ζπληνληζηηθή επηηξνπή αγψλα θαηά ηεο εγθαηάζηαζεο απνζεθψλ θαπζίκσλ ζηε ιηκλνζάιαζζα Βάζνβα ηεο Καβάιαο.» (δηαδηθηπαθά εθεκεξέδα «Μαθεδνλέα») ΑξζΫλεο Κ.(2008, 16 Γεθεκβξένπ) «Σν λέν Υσξνηαμηθφ γηα ηνλ ηνπξηζµφ ζα ζεµάλεη ην αµεηάθιεην ηέινο ησλ ειιεληθψλ αθηψλ» εχξεζε ζην ΑΡΥΔΛΧΝ, χιινγνο γηα ηελ πξνζηαζέα ηεο ζαιϊζζηαο ρειψλαο Γέθηπν ΜΔΟΓΔΗΟ S.O.S., Διιεληθά Οξληζνινγηθά Δηαηξεέα, Διιεληθά Δηαηξεέα Πξνζηαζέαο ηνπ ΠεξηβΪιινληνο θαη ηεο Πνιηηηζηηθάο ΚιεξνλνµηΪο, Διιεληθά Δηαηξεέα Πξνζηαζέαο ηεο Φχζεο MOm Δηαηξεέα γηα ηε ΜειΫηε θαη Πξνζηαζέα ηεο Μεζνγεηαθάο Φψθηαο, WWF ΔιιΪο,2005 «Αλαθνξά γηα ηελ θαηάζηαζε ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ ζηελ Διιάδα» ΒΫιιε Γ., 2006 «Κνηλσληθέο ζπγθξνχζεηο ζε ζέκαηα πξνζηαζίαο ηνπ Πεξηβάιινληνο. Οη αληηδξάζεηο ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο ζην λεζί ηεο Μήινπ ζην Γίθηπν Natura 2000» Γηαηξηβά, ηνκϋαο Πεξηβαιινληηθάο Πνιηηηθάο θαη Γηαρεέξηζεο, Πξφγξακκα Μεηαπηπρηαθψλ πνπδψλ, Παλεπηζηάκην Αηγαένπ, επηβιϋπσλ: Ησζάθ ΜπνηεηδΪγηαο

146 Γεκεηξένπ Α., 2002 «Οηθνλνκηθή Αλάιπζε ηεο αεηθνξηθήο ιεηηνπξγίαο ησλ πξνζηαηεπφκελσλ θπζηθψλ πεξηνρψλ: Η πεξίπησζε ηεο Γαδηάο ηνπ Έβξνπ», Γηδαθηνξηθά Γηαηξηβά, Αζάλα, επηβιϋπσλ: ηϊκνπ Νηθφιανο Δγλαηέα Οδφο Α.Δ., 2009 «Δγγχηεηα ζε πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρϋο:», Γειηέν ΑπνηειεζκΪησλ δεέθηε ΔΣΑΝΑΜ, 2000, «Ακβξαθηθφο Κφιπνο», ππνπξφγξακκα 3, Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα «ΠεξηβΪιινλ» ζην 2 ν ΚΠ, ΤΠΔΥΧΓΔ, CD ROM Νηθνιφπνπινο Σ., ΜαπξηδΪθεο Θ., ΚνζκΪο Ν., ΒΪζε Π., Σαζζνπνχινπ Δ., Πξφληδαο Γ., (2008, 22 Ηαλνπαξένπ) "Οη Σνπηθέο Πνιηηηθέο Πεξηβάιινληνο θαη ε Δθαξκνγή ηεο Πεξηβαιινληηθήο Ννκνζεζίαο ζην Ννκφ Αηησιναθαξλαλίαο" ζην «Η Γηνηθεηηθή Οξγάλσζε ηεο πεξηβαιινληηθήο πνιηηηθήο θαη πξνζηαζίαο» ΣΔΗ Μεζνινγγένπ, Δξεπλεηηθφ πξφγξακκα ΔΠΔΑΔΚ - Αξρηκάδεο ΗΗ, εχξεζε ζην d=1 ΣζνπγθξΪθεο Γ., ΠαπαλαζηΪζεο Β., Τθαληάο Γ «Πξνδηαγξαθέο Μειεηψλ Γηαρείξεζεο ηεο βφζθεζεο ζε πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρέο», Γεκνζέεπζε 3, Θεζζαινλέθε, ΔΟΔ & Δξγαζηάξην Ληβαδηθάο Οηθνινγέαο, ΣνκΫαο Ληβαδνπνλέαο θαη Άγξηαο παλέδαο θαη ηρζπνπαλέδαο γιπθϋσλ πδϊησλ, ρνιά Γαζνινγέαο θαη θπζηθνχ πεξηβϊιινληνο, ΑΠΘ Υ.ΠΕΧΩΔΕ, ΦεβξνπΪξηνο 2004 «Δηδηθή Πεξηβαιινληηθή Μειέηε ηεο πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρήο ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ», Γεληθά Γηεχζπλζε ΠεξηβΪιινληνο, Γηεχζπλζε Πεξηβαιινληηθνχ ρεδηαζκνχ, Σκάκα Γηαρεέξηζεο Φπζηθνχ ΠεξηβΪιινληνο, Αζάλα Άξζξα Βνγηαηδάο. «Πεξηβάιινλ θαη Γηεζλείο πκβάζεηο γηα ηελ βηνπνηθηιφηεηα», Ιζηφηνπνο, Έλσζεο Διιάλσλ Γαζνπφλσλ Γεκφζησλ ΤπΪιιεισλ ΔΔΓΓΤ, εχξεζε ζην ΒνπηπξΪθεο Μ. ( 2005, 20 επηεκβξένπ) «Γηεζλείο πκβάζεηο γηα ην πεξηβάιινλ» ηζηφηνπνο ecocrete-ην βάκα ησλ νηθνιφγσλ θαη πεξηβαιινληηθψλ νκϊδσλ ηεο Κξάηεο εχξεζε ζην d=82 Γεθιεξάο Μ., 2008, «Θξηάζην Πεδίν: Καηαζηξνθή θαη Απνθαηάζηαζε Παξαθηίσλ», Αζπξφππξγνο, δηαζϋζηκν ζην,,,,,, Γεινχθαο Α., 1994 «Πεξηβαιινληηθφο ρεδηαζκφο: Νένο θιάδνο ή δηάζηαζε ηεο ρσξνηαμίαο» Κατηαηδάο Φ., (2010, 7 Απγνχζηνπ) «Σν μεραζκέλν ΑΔΠ ηεο θχζεο», εθεκεξέδα Διεπζεξνηππέα, εχξεζε ζην :

147 ΚνηξσληΪο Γ., 2008 «Φπζηθφ Πεξηβάιινλ-Φνξείο Γηαρείξηζεο-Γεκφζηα Γηνίθεζε: o ξφινο θαη νη επζχλεο ηεο Σ.Α. γηα ην πεξηβάιινλ», εηζάγεζε ζην 20 ν πλϋδξην Παλδνηθφ ΛηΪιηνο Γ. (2008, 17 Ηαλνπαξένπ), «Πξσηηά ζηελ παξαλνκία κε θάιπςε ηηο πειάδεο» εχξεζε ζην ΛνπθΪο Μ. ( 2005, 26 Οθησβξένπ) «Ακβξαθηθφο Ύζηαην SOS», «Διεπζεξνηππέα» εθεκεξέδα ΛνπθΪο Μ.(2008, 19 Μαξηίνπ) «Ακβξαθηθφο: Γηα λα είκαζηε ελεκεξσκέλνη», εθεκεξέδα Σνπηθά Φσλά Μαζηνπνχινπ Μ. ( Μαξηένπ) «SOS εθπέκπεη ε νηθνλνκία ηεο Γξάκαο, πνπ βιέπεη ηελ επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα λα θζίλεη ρξφλν κε ην ρξφλν ζε ηνκείο άιινηε θξαηαηνχο ζηελ πεξηνρή, φπσο ε καξκαξνβηνκεραλία», δηαδηθηπαθά εθεκεξέδα «Μαθεδνλέα», εχξεζε απφ Μαζνχξα Γ., 2008, «Η πξνζέγγηζε ηνπ αιηεπηηθνχ απνζέκαηνο ηεο γάκπαξεο Melicertus Kerarhurus ζηνλ Ακβξαθηθφ Κφιπν. Μνξθνινγηθέο παξαηεξήζεηο» Πξφγξακκα Μεηαπηπρηαθψλ πνπδψλ «Βηψζηκε ΑλΪπηπμε», Καηεχζπλζε «Γηαρεέξηζε ΠεξηβΪιινληνο» Υαξνθφπεην Παλεπηζηάκην, Σκάκα Οηθνλνκέαο θαη Οηθνινγέαο ΔπηβιΫπσλ: Βαζέιεηνο ΓΫηζεο ΜπαηξαθηΪξεο Γ., 2008, «Θεκαηηθή ελφηεηα: Πξνζηαζία Οηθνζχζηεκάησλ Φνξείο Γηαρείξηζεο Πξνζηαηεπφκελσλ Πεξηνρψλ», Δηάζην Σαθηηθφ πλϋδξην ΚΔΓΚΔ, εχξεζε ζην Νηθνιφπνπινο Σ. «Η Γηνηθεηηθή Οξγάλσζε ηεο Πεξηβαιινληηθήο Πνιηηηθήο θαη Πξνζηαζίαο», ΣΔΗ Μεζνινγγένπ, εχξεζε ζην d= ΝνδΪξνο Μ. (2008, 29 επηεκβξένπ) «Έρηηζε ζε πεξηνρή Natura», εθεκεξέδα Διεπζεξνηππέα, εχξεζε ζην Οηθνλφκνπ Α «Η πξνζηαζία ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ θαη ε λέα Κ.Τ.Α.» εχξεζε ζην : Παπαρξάζηνο Β.(2010, 3 Ηνπιένπ) «Μέηξα γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ θηλδχλσλ ξχπαλζεο ηνπ Ακβξαθηθνχ θφιπνπ», εθεκεξέδα ΑδΫζκεπηνο ΠξΫβεδαο ΠΫηξνπ Ν. (2009, 3 Μαΐνπ), «Ο κχζνο ηεο εθηξνπήο ηνπ Αρειψνπ», Διιεληθά εηαηξεέα πξνζηαζέαο ηεο θχζεο ΔΔΠΦ, ζην πεξηνδηθφ "ε θχζε" ηεχρνο 115, Οθηψβξηνο - Γεθέκβξηνο 2006, εχξεζε ζην

148 ΠηηαξηδΪθεο Α «Αλαθνίλσζε Πξνέδξνπ ΣΔΔ/ΣΓΚ γηα ηελ πξνηεηλφκελε αλαζεψξεζε ηνπ άξζξνπ 24» Σερληθφ Δπηκειεηάξην ΔιιΪδνο Σκάκα Γπηηθάο Κξάηεο χιινγνο Διιάλσλ Πνιενδφκσλ θαη Υσξνηαθηψλ, 2007 «Θέζεηο ΔΠΟΥ γηα ΚΤΑ ηνπ ΔΠΥΑΑ γηα ηνλ Σνπξηζκνχ» ππξφπνπινο Φ., 2006, «Πεξηβάιινλ θαη αλάπηπμε», εηζάγεζε ΟκΪδα ΗΗ εχξεζε ζην Σ.Δ.Γ.Κ. Ννκνχ Εαθχλζνπ Γειηέν Σχπνπ Νν 15/2008, ΕΪθπλζνο, 31/07/2008 Σζηψιεο Μ.(2010, 28 Μαξηένπ) «Πξνηάζεηο ηεο Οκνζπνλδίαο γηα ηελ πεξηβαιινληηθή πξνζηαζία ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ», επηζηνιά Οκνζπνλδέαο Αιηεπηηθψλ πιιφγσλ Ζπεέξνπ πξνο ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο Τγξνηφπσλ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ, Αξ. Πξ. 7/ TζηγγαλΪο Θ.(2009, 19 Ηνπλένπ) «Κνξψλεηα: ην έγθιεκα νινθιεξψζεθε», εθεκεξέδα Ζ Καζεκεξηλά, εχξεζε ζην Σζηκπέδεο Θ.(2008, 11 Ηνπιένπ) «Η αλεμέιεγθηε ππεξβφζθεζε ρηιηάδσλ επηδνηνχκελσλ αηγνπξνβάησλ θαηαζηξέθεη ηα λεζηά», Ηλζηηηνχην ΘαιΪζζηαο Πξνζηαζέαο, πεξηνδηθά Ϋθδνζε ΑξρηπΫιαγνο, εχξεζε ζην 658/xmview/2/Default.aspx WWF ΔιιΪο,2005 Δζληθφο Αλαπηπμηαθφο Πξνζαλαηνιηζκφο «ρφιηα ζηα θείµελα πξνο δηαβνχιεπζε µε ηνπο νηθνλνµηθνχο θαη θνηλσληθνχο εηαίξνπο» γξαµµαηηζµφο ΦΪκειινο., (2002, 15 Ηνπλένπ) «ΔιιΪδα θαη πεξηβαιινληηθά πνιηηηθά», εχξεζε ζην 28 Φψζθνινο Γ «Βαξηά άξξσζηνο ν Ακβξαθηθφο Κφιπνο», εθεκεξέδα ην Έζλνο, εχξεζε ζην ΦσηηΪδεο Η.( 2008, 4 Απξηιένπ) «Ακβξαθηθφο. Πνηφο θηαίεη πνπ πεζαίλεη;» Δθεκεξέδα Καζεκεξηλά, εχξεζε ζην : ΥαξαιΪκπνπο Π., 2009 «Πεπξαγκέλα 2009» Δλεξγνέ Πνιέηεο Πεξηνράο Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ Υαηδεκπέξνο Κέκσλ,2008 «Πεξηβαιινληηθφ έιιεηκκα θαη κεηαξξπζκηζηηθφ αίηεκα»

149 ΥαηδεραξαιΪκπνπο Δ., 2006 «Οη πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρέο ηνπ Ννκνχ Γξάκαο: Πνιχηηκν θπζηθφ θεθάιαην γηα ηελ αεηθφξν αλάπηπμε ηνπ λνκνχ», εηζάγεζε ζην Αλαπηπμηαθφ πλϋδξην ηνπ Ννκνχ ΓξΪκαο, 3 Ο Θεκαηηθφ Πεδέν ΠεξηβΪιινλ- Σνπξηζκφο-Πνιηηηζκφο ΥαξαιΪκπνπο Π.,2010 «Απφςεηο, πξνηάζεηο θαη παξαηεξήζεηο επί ηνπ λνκνζρεδίνπ ΤΠΟΙΑΝ «ΑΝΑΑ» γηα ηνλ Ακβξαθηθφ Κφιπν.», επηζηνιά πξνο ΠεξηθΫξεηα Ζπεέξνπ Αξ. Πξ. 05/ Υσξέο ζπγγξαθϋα (2007, 10 Ηνπιένπ) «ηελ θαηάςπμε νη θνξείο δηαρείξηζεο ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ ηεο ρψξαο», εχξεζε απφ Υσξέο ζπγγξαθϋα (2008, 18 Ηνπιένπ) «Απξνζηάηεπηεο δέθα πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρέο», εθεκεξέδα ειεπζεξνηππέα, εχξεζε Υσξέο ζπγγξαθϋα, (2009, 15 επηεκβξένπ) «Πξνζηαηεπφκελεο πεξηνρέο ρσξίο... πξνζηάηεο» (δηαδηθηπαθά εθεκεξέδα «Αγγειηνθφξνο» ) Υσξέο ζπγγξαθϋα (2009, 7 Γεθεκβξένπ) «ΟηθνινγηθΫο νξγαλψζεηο θαηϊ γϋθπξαο» εχξεζε ζην & Υσξέο πγγξαθϋα, (2010, 27 Ηνπιένπ) «πδάηεζε γηα ην ζαιϊζζην αηνιηθφ πϊξθν ζηνλ ΦνξΫα Γηαρεέξηζεο ηνπ Ακβξαθηθνχ», εθεκεξέδα ην Βάκα Υσξέο πγγξαθϋα, (2010, 27 Ηνπιένπ) «Σν ζαιϊζζην αηνιηθφ πϊξθν ζα βιϊςεη ηνλ Ακβξαθηθφ», εθεκεξέδα Σνπηθά Φσλά ΠξΫβεδαο Ννκηθό πιαίζην Γηεζλείο Ζ χκβαζε ΡακζΪξ γηα ηελ πξνζηαζέα ησλ δηεζλνχο ελδηαθϋξνληνο πγξνηφπσλ Ζ Γηεζλάο χκβαζε ηεο ΒΫξλεο «γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ Δηδψλ ηεο Άγξηαο Υισξίδαο θαη Παλίδαο θαη ησλ Βηνηφπσλ» Δπξσπατθφ Κνηλνηηθά Οδεγέα 79/409 «γηα ηε δηαηήξεζε ησλ αγξίσλ πνπιηψλ» Οδεγέα 92/43/ΔΟΚ «γηα ηε δηαηήξεζε ησλ θπζηθψλ νηθνηφπσλ, ηεο άγξηαο παλίδαο θαη απηνθπνχο ρισξίδαο» Δζληθφ Νφκνο 1335/1983 (ΦΔΚ 32/ ηεχρνο Α/ ) «γηα ηε Γηαηάξεζε ηεο Ϊγξηαο δσάο (Ϊγξηαο ρισξέδαο θαη παλέδαο θαη Βηνηφπσλ)». Νφκνο 1650/1986 «γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο»

150 Νφκν 2204/1994 (ΦΔΚ 59/ηεχρνο Α/ ) «Πξνζηαζία βηνινγηθήο πνηθηιφηεηαο ζε ζρέζε κε ηα δεηήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ αλάπηπμε θαη δηάδνζε ηεο βηνηερλνινγίαο» Νφκνο 2742/1999 (ΦΔΚ 207 Α / ) «Υσξνηαμηθφο ρεδηαζκφο θαη Αεηθφξνο Αλάπηπμε θαη άιιεο δηαηάμεηο», απφ Ϊξζξν 15 ΚΤΑ /1985 (ΦΔΚ 757Β/ ) πηελνπαλέδαο» «ΜΫηξα δηαρεέξηζεο Ϊγξηαο ΚΤΑ 33318/3028/1998 (ΦΔΚ1289Β/ ) «Καζνξηζκφο κέηξσλ θαη δηαδηθαζηψλ γηα ηε δηαηήξεζε ησλ θπζηθψλ νηθνηφπσλ θαη ηεο άγξηαο ρισξίδαο θαη παλίδαο» Γηαδηθηπαθνί Σόπνη

151

152 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ Η : Α. Καηεγνξίεο Ννκηθώλ Γεζκεπηηθώλ Δξγαιείσλ γηα ηελ εθαξκνγή ηεο Πεξηβαιινληηθήο Πνιηηηθήο Δηαθεξύμεηο Αξρώλ Απνηεινχλ ηε βϊζε πϊλσ ζηελ νπνέα ζηεξέδνληαη κεηαγελϋζηεξνη θαλφλεο δηθαένπ ππνρξεσηηθνχ ραξαθηάξα, κεηϊ ηελ πηνζϋηεζε ηνπο απφ θεέκελα ζπγθεθξηκϋλσλ ζρεηηθψλ Γηεζλψλ πκβϊζεσλ. Απνζθνπνχλ ζηνλ θαζνξηζκφ ησλ γεληθψλ θαηεπζπληάξησλ γξακκψλ πνπ ηα θξϊηε κϋιε ηεο Γηεζλνχο θνηλφηεηαο νθεέινπλ λα αθνινπζάζνπλ 244. Πξνγξάκκαηα Υαξαθηεξέδνληαη απφ δεκνθξαηηθϊ ζηνηρεέα θαη Ϋρνπλ σο ζθνπφ ηνλ Ϋιεγρν ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ κϋηξσλ εθαξκνγάο ησλ απνθϊζεσλ πνπ Ϋρνπλ πηνζεηεζεέ γηα ηελ θαηαπνιϋκεζε - πξφιεςε ηεο κφιπλζεο. Ζ πλδηϊζθεςε ηεο ηνθρφικεο θαηϋθπγε ζηε κϋζνδν απηά, πηνζεηψληαο Ϋλα «ΠιΪλν ΓξΪζεο γηα ην ΠεξηβΪιινλ». Σν πιϊλν απηφ απνηειεέηαη απφ 109 ζπζηϊζεηο πνπ απεπζχλνληαη εέηε ζηηο θπβεξλάζεηο εέηε ζηνπο δηεζλεέο νξγαληζκνχο εέηε θαη ζηα δχν ηαπηφρξνλα. Σα θξϊηε νθεέινπλ λα παξαθνινπζνχλ αλ νη δηεζλεέο νξγαλψζεηο παέδνπλ Ϋλαλ ξφιν ζπληνληζηηθφ, απνηειεζκαηηθφ θαη δπλακηθφ ζηε πξνζηαζέα θαη βειηέσζε ηνπ πεξηβϊιινληνο. Οδεγίεο - πζηάζεηο Απνηεινχλ ην θχξην κϋζν πξνψζεζεο ηεο Κνηλνηηθάο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο. Απεπζχλνληαη ζηα θξϊηε κϋιε, απνζθνπνχλ ζηελ ππφδεημε ησλ θαηϊιιεισλ κεζφδσλ πξνζηαζέαο θαη δηαηάξεζεο ησλ θπζηθψλ κεηαβιεηψλ ηνπ πεξηβϊιινληνο θαη επηβϊιινπλ ηελ ππνρξϋσζε λα επηηχρνπλ Ϋλα ζπγθεθξηκϋλν απνηϋιεζκα ζε ζπγθεθξηκϋλν ρξνληθφ δηϊζηεκα. Γελ Ϋρνπλ ηζρχ Ϊκεζεο εθαξκνγάο ελψ παξϋρνπλ κεγϊια πεξηζψξηα δηαθξηηηθάο παξϋκβαζεο ησλ θξαηψλ Μειψλ γηα λα ελζσκαηψζνπλ ηηο δηαηϊμεηο ησλ Οδεγηψλ ζην εζληθφ δέθαην εληφο 2 εηψλ. ε πεξέπησζε πνπ δελ γέλεη απηφ κϋζα ζε 2 Ϋηε, νη Οδεγέεο απνθηνχλ Ϊκεζε ηζρχ θαη δεζκεπηηθφηεηα γηα φια ηα θξϊηε κϋιε. Καλνληζκνί Απνηεινχλ ηνπο Νφκνπο ηεο Κνηλφηεηαο θαη Ϋρνπλ γεληθά ηζρχ θαη Ϊκεζε λνκηθά δεζκεπηηθφηεηα ζε φια ηα θξϊηε κϋιε. Ρπζκέδνπλ ζϋκαηα πνπ κπνξνχλ λα εθαξκνζηνχλ κε ηξφπν εληαέν απφ φια ηα θξϊηε κϋιε. (γηα παξϊδεηγκα, ν Δπξσπατθφο Καλνληζκφο - ΔΚ /98 ηεο Δπξσπατθάο Δπηηξνπάο ηεο 6 εο Ννεκβξένπ 1998, γηα ηελ Σξνπνπνέεζε ηνπ παξαξηάκαηνο V ηνπ Καλνληζκνχ αξηζ. 259/93 ηνπ πκβνπιένπ, επηδηψθεη ηελ παξαθνινχζεζε θαη ηνλ Ϋιεγρν ησλ κεηαθνξψλ απνβιάησλ ζην εζσηεξηθφ ηεο Κνηλφηεηαο, θαζψο θαη ηελ εέζνδν - Ϋμνδν ηνπο. ) Απνθάζεηο 244 ΌξηζκΫλεο απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο Ϋρνπλ πηνζεηεζεέ απφ ην πκβνχιην ηεο Δπξψπεο θαη ηνλ ΟΟΑ. Ζ ζεκαληηθφηεξε φισλ εφλαη ε Γηαθάξπμε ηεο ηνθρφικεο

153 Έρνπλ δεζκεπηηθά ηζρχ θαη κπνξνχλ λα απαηηάζνπλ απφ ζπγθεθξηκϋλεο ππεξεζέεο θαη Ϊηνκα ησλ θξαηψλ κειψλ λα δξϊζνπλ γηα θϊηη ά λα ην απνηξϋςνπλ, θαζψο θαη λα πξνζδψζνπλ δηθαηψκαηα ζε ζπγθεθξηκϋλα Ϊηνκα. (ΠαξΪδεηγκα ε Απφθαζε 94/904/ΔΟΚ ηνπ πκβνπιένπ ηεο 22αο Γεθεκβξένπ 1994 γηα ηελ θαηϊξηηζε θαηαιφγνπ επηθέλδπλσλ απνβιάησλ θαη εθαξκνγά ηνπ Ϊξζξνπ 1 παξαγ.4 ηεο Οδεγέαο 91/689/ΔΟΚ γηα ηα επηθέλδπλα απφβιεηα) Ννκηθφο Οδεγφο, 2009, ζ.30 & ΛαδαξΫηνπ Θ., 2002 ζει.29-30,

154 Β. Κξηηήξηα ραξαθηεξηζµνύ θαη αξρέο πξνζηαζίαο.( άξζξν 19 ηνπ Νόκνπ 1650/1986 «γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο») Πεξηνρέο απόιπηεο πξνζηαζίαο ηεο θύζεο ραξαθηεξέδνληαη εθηϊζεηο κε εμαηξεηηθϊ επαέζζεηα νηθνζπζηάκαηα, βηφηνπνη ά νηθφηνπνη ζπϊλησλ ά απεηινχκελσλ κε εμαθϊληζε εηδψλ ηεο απηνθπνχο ρισξέδαο ά Ϊγξηαο παλέδαο ά εθηϊζεηο πνπ Ϋρνπλ απνθαζηζηηθά ζϋζε ζηνλ θχθιν δσάο ζπϊλησλ ά απεηινχκελσλ κε εμαθϊληζε εηδψλ ηεο Ϊγξηαο παλέδαο. ηηο πεξηνρϋο απφιπηεο πξνζηαζέαο ηεο θχζεο απαγνξεχεηαη θϊζε δξαζηεξηφηεηα. Καη εμαέξεζε, κπνξεέ λα επηηξϋπνληαη, ζχκθσλα κε ηηο εηδηθφηεξεο ξπζκέζεηο ηνπ νηθεένπ θαλνληζκνχ, ε δηεμαγσγά επηζηεκνληθψλ εξεπλψλ θαη ε εθηϋιεζε εξγαζηψλ πνπ απνζθνπνχλ ζηε δηαηάξεζε ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπο, εθφζνλ εμαζθαιέδεηαη πςειφο βαζκφο πξνζηαζέαο. Πεξηνρέο πξνζηαζίαο ηεο θύζεο ραξαθηεξέδνληαη εθηϊζεηο κεγϊιεο νηθνινγηθάο ά βηνινγηθάο αμέαο. ηηο πεξηνρϋο απηϋο πξνζηαηεχεηαη ην θπζηθφ πεξηβϊιινλ απφ θϊζε δξαζηεξηφηεηα ά επϋκβαζε πνπ εέλαη δπλαηφ λα κεηαβϊιιεη ά λα αιινηψζεη ηε θπζηθά θαηϊζηαζε, ζχλζεζε ά εμϋιημε ηνπ. Καη εμαέξεζε, κπνξνχλ λα επηηξϋπνληαη, ζχκθσλα κε ηηο εηδηθφηεξεο ξπζκέζεηο ηνπ νηθεένπ θαλνληζκνχ, ε εθηϋιεζε εξγαζηψλ, εξεπλψλ θαη ε Ϊζθεζε αζρνιηψλ θαη δξαζηεξηνηάησλ, θπξέσο παξαδνζηαθψλ, εθφζνλ δελ Ϋξρνληαη ζε αληέζεζε κε ηνπο ζθνπνχο πξνζηαζέαο. ηηο πεξηνρϋο ηεο θαηεγνξέαο απηάο κπνξεέ λα δέδνληαη εηδηθφηεξεο νλνκαζέεο αλϊινγα κε ην ζπγθεθξηκϋλν αληηθεέκελν θαη ην ζθνπφ πξνζηαζέαο. Εζληθά πάξθα ραξαθηεξέδνληαη εθηεηακϋλεο ρεξζαέεο, πδϊηηλεο ά κηθηνχ ραξαθηάξα πεξηνρϋο, νη νπνέεο παξακϋλνπλ αλεπεξϋαζηεο ά Ϋρνπλ ειϊρηζηα επεξεαζηεέ απφ ηηο αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο θαη ζηηο νπνέεο δηαηεξεέηαη κεγϊινο αξηζκφο θαη πνηθηιέα αμηφινγσλ βηνινγηθψλ, νηθνινγηθψλ, γεσκνξθνινγηθψλ θαη αηζζεηηθψλ ζηνηρεέσλ. Πξνζηαηεπόκελνη θπζηθνί ζρεκαηηζκνί ραξαθηεξέδνληαη ιεηηνπξγηθϊ ηκάκαηα ηεο θχζεο ά κεκνλσκϋλα δεκηνπξγάκαηϊ ηεο πνπ Ϋρνπλ ηδηαέηεξε επηζηεκνληθά, νηθνινγηθά ά αηζζεηηθά αμέα ά ζπκβϊιινπλ ζηε δηαηάξεζε ησλ θπζηθψλ δηεξγαζηψλ θαη ζηελ πξνζηαζέα ησλ θπζηθψλ πφξσλ. Πξνζηαηεπόκελα ηνπία ραξαθηεξέδνληαη πεξηνρϋο κεγϊιεο αηζζεηηθάο ά πνιηηηζηηθάο αμέαο θαη εθηϊζεηο πνπ εέλαη ηδηαέηεξα πξφζθνξεο γηα αλαςπρά ηνπ θνηλνχ ά ζπκβϊιινπλ ζηελ πξνζηαζέα ά απνδνηηθφηεηα θπζηθψλ πφξσλ ιφγσ ησλ ηδηαέηεξσλ θπζηθψλ ά αλζξσπνγελψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπο. Πξνζηαηεπόκελα ζηνηρεία ηνπ ηνπίνπ ραξαθηεξέδνληαη ζπζηαηηθϊ ζηνηρεέα ηνπ ηνπένπ πνπ Ϋρνπλ ηδηαέηεξε αηζζεηηθά ά πνιηηηζηηθά αμέα ά ζπκβϊιινπλ ζηελ πξνζηαζέα ά απνδνηηθφηεηα θπζηθψλ πφξσλ ιφγσ ησλ ηδηαέηεξσλ θπζηθψλ ά αλζξσπνγελψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπο, φπσο αιζχιιηα, παξαδνζηαθϋο θαιιηϋξγεηεο, 3

155 αγξνηθέεο, κνλνπϊηηα, πϋηξηλνη θξϊρηεο, αλαβαζκέδεο, πξνζηαηεπηηθϋο θπηεέεο, θξάλεο. ΔλΫξγεηεο ά δξαζηεξηφηεηεο πνπ κπνξνχλ λα επηθϋξνπλ θαηαζηξνθά, θζνξϊ ά αιινέσζε ησλ πξνζηαηεπφκελσλ θπζηθψλ ζρεκαηηζκψλ, ησλ πξνζηαηεπφκελσλ ηνπέσλ ά ζηνηρεέσλ ηνπ ηνπένπ απαγνξεχνληαη, ζχκθσλα κε ηηο εηδηθφηεξεο ξπζκέζεηο ησλ νηθεέσλ θαλνληζκψλ. Πεξηνρέο νηθναλάπηπμεο ραξαθηεξέδνληαη εθηεηακϋλεο πεξηνρϋο πνπ κπνξνχλ λα πεξηιακβϊλνπλ ρσξηϊ ά νηθηζκνχο, εθφζνλ παξνπζηϊδνπλ ηδηαέηεξε αμέα θαη ελδηαθϋξνλ ιφγσ ηεο πνηφηεηαο ησλ θπζηθψλ θαη πνιηηηζηηθψλ ηνπο ραξαθηεξηζηηθψλ θαη παξϊιιεια πξνζθϋξνπλ ζεκαληηθϋο δπλαηφηεηεο γηα αλϊπηπμε δξαζηεξηνηάησλ πνπ ελαξκνλέδνληαη κε ηελ πξνζηαζέα ηεο θχζεο θαη ηνπ ηνπένπ. 4

156 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ ΗΗ Διιεληθέο πεξηνρέο ππό Γηεζλέο, Δπξσπατθό θαη Δζληθό θαζεζηώο πξνζηαζίαο Πίλαθαο 1: ΔιιεληθΫο πεξηνρϋο ππφ ΓηεζλΫο θαζεζηψο πξνζηαζέαο ύκβαζε Βαξθειώλεο ΑΗΘΖΣΗΚΟ ΓΑΟ ΝΖΟΤ ΚΗΑΘΟΤ ΘΑΛΑΗΟ ΠΑΡΚΟ ΒΟΡΔΗΧΝ ΠΟΡΑΓΧΝ ΤΓΡΟΣΟΠΟ ΑΜΒΡΑΚΗΚΟΤ ΚΟΛΠΟΤ ΤΓΡΟΣΟΠΟ ΑΜΒΡΑΚΗΚΟΤ ΚΟΛΠΟΤ ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΟΤΝΗΟΤ ΟΛΗΘΧΜΔΝΟ ΓΑΟ ΗΓΡΗ ΛΔΒΟΤ ΑΗΘΖΣΗΚΟ ΓΑΟ ΒΑΗ ΑΗΘΖΣΗΚΟ ΓΑΟ ΒΑΗ ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΑΜΑΡΗΑ ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΑΜΑΡΗΑ Δπξσπατθό δίπισκα ΦΑΡΑΓΓΗ ΑΜΑΡΗΑ ΦΑΡΑΓΓΗ ΑΜΑΡΗΑ Απόζεκα Βηόζθαηξαο ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΟΛΤΜΠΟΤ ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΟΛΤΜΠΟΤ ΦΑΡΑΓΓΗ ΑΜΑΡΗΑ ΦΑΡΑΓΓΗ ΑΜΑΡΗΑ Βηνγελεηηθό απόζεκα ΦΤΗΚΟ ΜΝΖΜΔΗΟ ΓΑΟΤ ΟΞΗΑ ΥΑΨΝΣΟΤ- ΚΟΤΛΑ ΠΑΡΘΔΝΟ ΓΑΟ ΚΔΝΣΡΗΚΖ ΡΟΓΟΠΖ ΠΑΡΘΔΝΟ ΓΑΟ ΚΔΝΣΡΗΚΖ ΡΟΓΟΠΖ ΦΤΗΚΟ ΜΝΖΜΔΗΟ ΜΗΚΣΟΤ ΓΑΟ ΑΛΜΟΠΗΑ ΑΡΗΓΑΗΑ ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΟΛΤΜΠΟΤ ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΟΛΤΜΠΟΤ ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΠΗΝΓΟΤ (ΠΤΡΖΝΑ) ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΠΗΝΓΟΤ (ΠΤΡΖΝΑ) ΦΤΗΚΟ ΜΝΖΜΔΗΟ ΜΗΚΣΟΤ ΓΑΟΤ ΓΡΑΜΜΟΤ ύκβαζε Ρακζάξ ΓΔΛΣΑ ΔΒΡΟΤ ΛΗΜΝΖ ΒΗΣΟΝΗΓΑ, ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ ΠΟΡΣΟ ΛΑΓΟ ΚΑΗ ΛΗΜΝΖ ΜΖΣΡΗΚΟΤ ΛΗΜΝΖ ΒΗΣΟΝΗΓΑ, ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ ΠΟΡΣΟ ΛΑΓΟ ΚΑΗ ΛΗΜΝΖ ΜΖΣΡΗΚΟΤ ΛΗΜΝΖ ΒΗΣΟΝΗΓΑ, ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ ΠΟΡΣΟ ΛΑΓΟ ΚΑΗ ΛΗΜΝΖ ΜΖΣΡΗΚΟΤ ΛΗΜΝΖ ΒΗΣΟΝΗΓΑ, ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ ΠΟΡΣΟ ΛΑΓΟ ΚΑΗ ΛΗΜΝΖ ΜΖΣΡΗΚΟΤ ΛΗΜΝΖ ΒΗΣΟΝΗΓΑ, ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ ΠΟΡΣΟ ΛΑΓΟ ΚΑΗ ΛΗΜΝΖ ΜΖΣΡΗΚΟΤ ΛΗΜΝΖ ΒΗΣΟΝΗΓΑ, ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ ΠΟΡΣΟ ΛΑΓΟ ΚΑΗ ΛΗΜΝΖ ΜΖΣΡΗΚΟΤ ΛΗΜΝΖ ΒΗΣΟΝΗΓΑ, ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ ΠΟΡΣΟ ΛΑΓΟ ΚΑΗ ΛΗΜΝΖ ΜΖΣΡΗΚΟΤ ΛΗΜΝΖ ΒΗΣΟΝΗΓΑ, ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ ΠΟΡΣΟ ΛΑΓΟ ΚΑΗ ΛΗΜΝΖ ΜΖΣΡΗΚΟΤ ΛΗΜΝΖ ΒΗΣΟΝΗΓΑ, ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ ΠΟΡΣΟ ΛΑΓΟ ΚΑΗ ΛΗΜΝΖ ΜΖΣΡΗΚΟΤ ΛΗΜΝΖ ΒΗΣΟΝΗΓΑ, ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ ΠΟΡΣΟ ΛΑΓΟ ΚΑΗ ΛΗΜΝΖ ΜΖΣΡΗΚΟΤ ΓΔΛΣΑ ΝΔΣΟΤ ΚΑΗ ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ ΓΚΟΤΜΠΟΤΡΝΟΤ ΓΔΛΣΑ ΝΔΣΟΤ ΚΑΗ ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ ΓΚΟΤΜΠΟΤΡΝΟΤ ΓΔΛΣΑ ΝΔΣΟΤ ΚΑΗ ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ ΓΚΟΤΜΠΟΤΡΝΟΤ ΛΗΜΝΔ ΒΟΛΒΖ ΚΑΗ ΛΑΓΚΑΓΑ ΓΔΛΣΑ ΑΞΗΟΤ-ΛΟΤΓΗΑ-ΑΛΗΑΚΜΟΝΑ KAI ΑΛΤΚΖ ΚΗΣΡΟΤ ΛΗΜΝΔ ΒΟΛΒΖ ΚΑΗ ΛΑΓΚΑΓΑ ΓΔΛΣΑ ΑΞΗΟΤ-ΛΟΤΓΗΑ-ΑΛΗΑΚΜΟΝΑ KAI ΑΛΤΚΖ ΚΗΣΡΟΤ ΓΔΛΣΑ ΑΞΗΟΤ-ΛΟΤΓΗΑ-ΑΛΗΑΚΜΟΝΑ KAI ΑΛΤΚΖ ΚΗΣΡΟΤ ΛΗΜΝΖ ΚΔΡΚΗΝΖ ΛΗΜΝΖ ΚΔΡΚΗΝΖ 5

157 ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΠΡΔΠΧΝ (ΓΑΟ ΚΔΓΡΧN) ΑΗΘΖΣΗΚΟ ΓΑΟ ΚΟΤΡΗ-ΑΛΜΤΡΟΤ ΚΟΛΠΟ ΛΑΓΑΝΑ ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΑΗΝΟΤ (ΠΤΡΖΝΑ) ΦΤΗΚΟ ΜΝΖΜΔΗΟ ΓΑΟΤ ΛΔΗΝΗΟΤ ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΟΗΣΖ ΦΤΗΚΟ ΜΝΖΜΔΗΟ ΓΑΟΤ ΑΔΗΦΤΛΛΧΝ ΠΛΑΣΑΝΧΝ ΝΖΟΤ ΑΠΗΔΝΣΕΑ ΦΤΗΚΟ ΜΝΖΜΔΗΟ ΓΑΟΤ ΚΤΠΑΡΗΗΟΤ ΔΜΠΧΝΑ ΡΟΓΟΤ Γηεζλήο θιεξνλνκηά ΟΝΟΜΑ ΓΗΔΘΝΧ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΜΔΝΖ ΠΔΡΗΟΥΖ ΟΡΟ ΑΘΧ ΜΔΣΔΧΡΑ ΛΗΜΝΔ ΜΗΚΡΖ ΠΡΔΠΑ ΚΑΗ ΜΔΓΑΛΖ ΠΡΔΠΑ ΛΗΜΝΔ ΜΗΚΡΖ ΠΡΔΠΑ ΚΑΗ ΜΔΓΑΛΖ ΠΡΔΠΑ ΑΜΒΡΑΚΗΚΟ ΚΟΛΠΟ ΑΜΒΡΑΚΗΚΟ ΚΟΛΠΟ ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΔ ΜΔΟΛΟΓΓΗΟΤ ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΔ ΜΔΟΛΟΓΓΗΟΤ ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΔ ΜΔΟΛΟΓΓΗΟΤ ΑΜΒΡΑΚΗΚΟ ΚΟΛΠΟ ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ KOTYXI ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ ΚΟΣΤΥΗ Πεγή: Μηραινπνχινπ Υ., 2004 «Ννκνζεζία γηα ην πεξηβάιινλ», Θεζζαινλέθε, εθδφζεηο ΕΖΣΖ, ζ.828 6

158 A/A ΟΝΟΜΑΗΑ ΣΟΠΟΤ ΔΚΣΑΖ (ha) 1 ΒΟΡΔΗΑ ΔΛΛΑΓΑ 11 ΑΝΑΣΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΘΡΑΚΗ ΔΒΡΟ 1 ΓΑΟ ΓΑΓIΑ-ΟΤΦΛI 41111,58 2 ΣΡΔΗ ΒΡΤΔ 9912,62 ΦΔΓΓΑΡΗ ΑΜΟΘΡΑΚΖ, ΑΝΑΣΟΛΗΚΔ ΑΚΣΔ, ΒΡΑΥΟΝΖΗΓΑ ΕΟΤΡΑΦΑ ΚΑΗ 3 ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ 16437,741 4 ΒΟΤΝΑ ΔΒΡΟΤ 42372,5 5 ΓΔΛΣΑ ΔΒΡΟY 12557,92 ΓΔΛΣΑ ΔΒΡΟΤ ΚΑΗ ΓΤΣΗΚΟ 6 ΒΡΑΥΗΧΝΑ 9857,56 7 ΠΑΡΑΠΟΣΑΜIΟ ΓΑΟ ΒΟΡΔIΟΤ ΔΒΡΟΤ ΚΑI ΑΡΓΑ 25931,73 ΝΟΣIΟ ΓΑIΚΟ YΜΠΛΔΓΜΑ 8 ΔΒΡΟΤ 29275,36 ΟΡΔΗΝΟ ΔΒΡΟ ΚΟΗΛΑΓΑ 9 ΓΔΡΔΗΟΤ 48907,49 ΞΑΝΘΖ 10 ΟΡΟ ΥΑΨΝΣΟΤ-ΚΟΤΛΑ & ΓΤΡΧ ΚΟΡΤΦΔ 3491,99 11 ΣΔΝΑ ΝΔΣΟΤ 8752,99 12 ΑΗΘΖΣΗΚΟ ΓΑΟ ΝΔΣΟΤ 2335,86 ΡΟΓΟΠΖ 13 ΠΟΣΑΜΟ ΦΗΛΗΟΤΡΖ 2058,44 ΠΟΣΑΜΟ ΚΟΜΦΑΣΟ (ΝΔΑ 14 ΚΟΗΣΖ) 423,65 15 ΜΑΡΧΝΔΗΑ-ΠΖΛΑΗΟ 1,31 ΛΗΜΝΔ & ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΔ ΣΖ ΘΡΑΚΖ-ΔΤΡΤΣΔΡΖ ΠΔΡΗΟΥΖ 16 ΚΑΗ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΧΝΖ 29455,98 ΛIΜΝΔ ΒIΣΟΝI, IΜΑΡI- 17 ΛIΜΝΟΘΑΛΑΔ ΠΟΡΣΟ ΛΑΓΟ, ΑΛYΚΖ ΠΣΔΛΔΑ, ΞΖΡΟΛIΜΝΖ, ΚΑΡΑΣΕΑ 18217,14 18 ΚΟIΛΑΓΑ ΦIΛIΟΤΡI 37565,9 19 ΚΟIΛΑΓΑ ΚΟΜΦΑΣΟΤ 16600,86 ΓΡΑΜΑ 20 ΓΑΟ ΦΡΑΚΣΟΤ 1090,05 21 ΡΟΓΟΠΖ (ΖΜΤΓΑ) 6715,45 ΠΔΡΗΟΥΖ ΔΛΑΣΗΑ, ΠΤΡΑΜΗ 22 ΚΟΤΣΡΑ 7447,1 23 ΚΟΡΤΦΔ ΟΡΟΤ ΦΑΛΑΚΡΟ 9845,62 ΠΑΡΘΔΝΟ ΓΑΟ ΚΔΝΣΡIΚΖ 24 ΡΟΓΟΠΖ 572,02 ΚΑΒΑΛΑ ΓΔΛΣΑ ΝΔΣΟΤ ΚΑI ΛIΜΝΟΘΑΛΑΔ ΚΔΡΑΜΧΣΖ 25 ΚΑI ΝΖΟ ΘΑΟΠΟΤΛΑ 14624,76 26 ΚΟΡΤΦΔ ΟΡΟΤ ΠΑΓΓΑΗΟ 10345,47 27 ΟΡΜΟ ΠΟΣΑΜΗΑ-ΑΚΡ. ΠΤΡΓΟ ΔΧ Ν. ΓΡΑΜΒΟΤΑ 357, ΚΟΛΠΟ ΠΑΛΑΗΟΤ - ΟΡΜΟ ΔΛΔΤΘΔΡΧΝ 1168,27 ΓΔΛΣΑ ΝΔΣΟΤ & ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΔ ΚΔΡΑΜΧΣΖ- ΔΤΡΤΣΔΡΖ ΠΔΡΗΟΥΖ ΚΑΗ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΧΝΖ 22484,63 12 ΚΔΝΣΡΗΚΖ ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ ΖΜΑΘΗΑ 30 ΟΡΟ ΒΔΡΜΗΟ 25555,14 31 ΣΔΝΑ ΑΛΗΑΚΜΟΝΑ 3623, ΛIΜΝΟΘΑΛΑΑ ΔΠΑΝΧΜΖ 689,4 ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ ΔΠΑΝΧΜΖ 39 ΚΑΗ ΘΑΛΑΗΑ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΧΝΖ 830,38 ΚΗΛΚΗ 40 ΛΗΜΝΖ ΠΗΚΡΟΛΗΜΝΖ 1089,35 41 ΤΓΡΟΥΑΡΔ ΓΑΟ ΜΟΤΡΗΧΝ 774,92 ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ ΛΗΜΝΔ ΒΟΛΒΖ & ΛΑΓΚΑΓΑ- ΔΤΡΤΣΔΡΖ ΠΔΡΗΟΥΖ 26947,81 ΓΔΛΣΑ ΑΞΗΟΤ-ΛΟΤΓΗΑ- ΑΛΗΑΚΜΟΝΑ-ΔΤΡΤΣΔΡΖ ΠΔΡΗΟΥΖ-ΑΞΗΟΤΠΟΛΖ 33676,35 ΣΔΝΑ ΡΔΝΣΗΝΑ - ΔΤΡΤΣΔΡΖ ΠΔΡΗΟΥΖ 2905,16 35 ΛΗΝΟΘΑΛΛΑΑ ΑΓΓΔΛΟΥΧΡΗΟΤ 377,2 36 ΛIΜΝΔ ΒΟΛΒΖ ΚΑI ΛΑΓΚΑΓΑ ΚΑI ΣΔΝΑ ΡΔΝΣIΝΑ 15671,24 ΓΔΛΣΑ ΑΞIΟΤ-ΛΟΤΓIΑ- 37 ΑΛIΑΚΜΟΝΑ-ΑΛYΚΖ ΚIΣΡΟΤ 29647,09 42 ΛIΜΝΖ ΓΟIΡΑΝΖ 2126,12 ΛIΜΝΖ ΠIΚΡΟΛΗΜΝΖ- 43 ΞΖΛΟΚΔΡΑΣΔΑ 2012,31 ΠΔΛΛΑ 44 ΚΟΡΤΦΔ ΟΡΟΤ ΒΟΡΑ 40435,09 45 ΟΡΖ ΣΕΔΝΑ 12576,93 46 ΟΡΟ ΠΑΨΚΟ ΛΗΜΝΖ ΑΓΡΑ 1249,75 48 ΣΔΝΑ ΑΦΑΛΟΤ - ΜΟΓΛΔΝΗΣΑ 6110,57 49 ΛIΜΝΖ ΚΑI ΦΡΑΓΜΑ ΑΓΡΑ 1385,76 ΠΗΔΡΗΑ 50 ΟΡΟ ΟΛΤΜΠΟ 19139,59 ειέδα 7

159 51 ΠΗΔΡΗΑ ΟΡΖ 16640,29 52 ΟΡΟ ΣΗΣΑΡΟ 5325,05 ΑΛΤΚΖ ΚΗΣΡΟΤ - ΔΤΡΤΣΔΡΖ 53 ΠΔΡΗΟΥΖ 1440,56 54 ΔΡΡΔ ΛΗΜΝΖ ΚΔΡΚΗΝΖ - ΚΡΟΤΗΑ - ΚΟΡΤΦΔ ΟΡΟΤ ΜΠΔΛΔ, ΑΓΓΗΣΡΟ-ΥΑΡΧΠΟ 78303,96 77 ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΠΗΝΓΟΤ (ΒΑΛΗΑ ΚΑΛΝΣΑ) - ΔΤΡΤΣΔΡΖ ΠΔΡΗΟΥΖ 6838,25 ΚΑΣΟΡΗΑ 78 ΛΗΜΝΖ ΚΑΣΟΡΗΑ 4732,5 79 ΚΟΡΤΦΔ ΟΡΟΤ ΓΡΑΜΜΟ 34357,03 80 ΛIΜΝΖ ΟΡΔΣIΑ (ΚΑΣΟΡIΑ) 3833,35 55 ΔΚΒΟΛΔ ΠΟΣΑΜΟΤ ΣΡΤΜΟΝΑ 1297,1 56 ΑΨ ΓΗΑΝΝΖ-ΔΠΣΑΜΤΛΟΗ 327,29 ΚΟΡΤΦΔ ΟΡΟΤ ΜΔΝΟΗΚΗΟΝ- 57 ΟΡΟ ΚΟΤΚΟΤΡΑ-ΤΦΧΜΑ 23288, ΚΟΕΑΝΖ ΟΡΟ ΒΟΤΡΗΝΟ (ΚΟΡΤΦΖ ΑΠΡΟΒΟΤΝΗ) 764,05 ΟΡΖ ΒΟΡΔΗΟΤ ΒΟΤΡΗΝΟΤ ΚΑΗ ΜΔΛΛΗΑ 17855,79 62 ΟΡΟ ΜΠΔΛΛΔ 25310,84 ΥΑΛΚΗΓΗΚΖ 63 ΟΡΟ ΥΟΛΟΜΟΝΣΑ 15543,63 64 ΟΡΟ ΗΣΑΜΟ ΗΘΧΝΗΑ 18031,62 65 ΥΔΡΟΝΖΟ ΑΘΧ 33567, ΛΗΜΝΟΘΑΛΛΑΑ ΑΓΗΟΤ ΜΑΜΑ 633,15 ΟΡΟ ΣΡΑΣΧΝΗΚΟ-ΚΟΡΤΦΖ 67 ΚΑΜΝΗ 8128,17 68 ΑΚΡΧΣΖΡΗΟ ΔΛΗΑ - ΑΚΡΧΣΖΡΗΟ ΚΑΣΡΟ-ΔΚΒΟΛΖ ΡΑΓΟΤΛΑ 532,82 69 ΠΑΛΗΟΤΡΗ-ΑΚΡΧΣΖΡΗ 286,11 ΠΛΑΣΑΝΗΣΗ - ΤΚΗΑ: ΑΚΡ. 70 ΡΖΓΑ-ΑΚΡ. ΑΓΟΛΟ 988,96 ΑΚΡΧΣΖΡΗΟ ΠΤΡΓΟ - ΟΡΟ 71 ΚΤΦΑ-ΜΑΛΑΜΟ 1150,97 72 ΣΑΞIΑΡΥΖ - ΠΟΛYΓYΡΟ 21250,07 73 YΓΡΟΣΟΠΟI ΝΔΑ ΦΧΚΑIΑ 439,58 74 ΥΔΡΟΝΖΟ ΗΘΧΝΗΑ 23451,17 13 ΓΤΣΗΚΖ ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ ΓΡΔΒΔΝΑ 75 ΒΑΗΛΗΣΑ 8012,78 76 ΔΘΝIΚΟ ΓΡYΜΟ ΠIΝΓΟΤ 3293,82 ΦΛΧΡΗΝΑ 83 ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΠΡΔΠΧΝ 26613,06 84 ΟΡΖ ΒΑΡΝΟΤΝΣΑ 6076,62 85 ΛΗΜΝΔ ΒΔΓΟΡΗΣΗΓΑ - ΠΔΣΡΧΝ 12569,02 86 ΛΗΜΝΔ ΥΔΗΜΑΓΗΣΗΓΑ - ΕΑΕΑΡΖ 4064,39 87 ΟΡΟ ΒΔΡΝΟΝ - ΚΟΡΤΦΖ ΒΗΣΗ 8202,13 88 ΛIΜΝΖ ΠΔΣΡΧΝ 6696,16 14 ΘΔΑΛΗΑ ΚΑΡΓΗΣΑ 89 ΠΔΡΗΟΥΖ ΛΗΜΝΖ ΣΑΤΡΧΠΟΤ 2982,05 90 ΑΓΡΑΦΑ 9753,02 ΛΑΡΗΑ 91 ΚΑΣΧ ΟΛΤΜΠΟ - ΚΑΛΛΗΠΔΤΚΖ 12437,76 58 ΚΟΡΤΦΔ ΟΡΟΤ ΟΡΒΗΛΟ 4871,04 ΟΡΖ ΒΡΟΝΣΟΤ - ΛΑΨΛΗΑ- 59 ΔΠΗΜΖΚΔ 6799,47 60 ΣΔΥΝΖΣΖ ΛIΜΝΖ ΚΔΡΚIΝΖ - ΟΡΟ ΚΡΟΤIΑ 27712,64 61 ΚΟIΛΑΓΑ ΣIΜIΟΤ ΠΡΟΓΡΟΜΟΤ - ΜΔΝΟIΚIΟΝ 26513,82 92 ΑΗΘΖΣΗΚΟ ΓΑΟ ΟΑ 19580,19 ΚΑΡΛΑ - ΜΑΤΡΟΒΟΤΝΗ - ΚΔΦΑΛΟΒΡΤΟ ΒΔΛΔΣΗΝΟΤ- 93 ΝΔΟΥΧΡΗ 43435,5 ΑΗΘΖΣΗΚΟ ΓΑΟ ΚΟΗΛΑΓΑ 94 ΣΔΜΠΧΝ 1335,87 95 ΟΡΟ ΜΑΤΡΟΒΟΤΝI 36331,56 96 ΟΡΟ ΟΑ 24125,98 ΚΑΣΧ ΟΛYΜΠΟ, ΟΡΟ 97 ΓΟΓΑΜΑΝI ΚΑI ΚΟIΛΑΓΑ ΡΟΓIΑ 24572,05 98 ΣΔΝΑ ΚΑΛΑΜΑΚIΟΤ ΚΑI ΟΡΖ ΕΑΡΚΟΤ 4169,49 99 ΣΔΝΑ ΚΑΛΑΜΑΚΗΟΤ 474,19 ειέδα 8

160 100 ΠΔΡΗΟΥΖ ΘΔΑΛΗΚΟΤ ΚΑΜΠΟΤ 95596, ΠΔΡΗΟΥΖ ΦΑΡΑΛΧΝ 4928, ΠΔΡΗΟΥΖ ΣΤΡΝΑΒΟΤ 9476, ΜΑΓΝΖΗΑ ΟΡΟ ΠΖΛΗΟ ΚΑΗ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ 31112,16 ΚΟΤΡΗ ΑΛΜΤΡΟΤ-ΑΓΗΟ ΔΡΑΦΔΗΜ 100,23 ΚΗΑΘΟ: ΚΟΤΚΟΤΝΑΡΗΔ ΚΑΗ ΔΤΡΤΣΔΡΖ ΣΖΑΛΑΗΑ ΠΔΡΗΟΥΖ 88,82 ΔΘΝΗΚΟ ΘΑΛΑΗΟ ΠΑΡΚΟ ΑΛΟΝΝΖΟΤ - ΒΟΡΔΗΧΝ ΠΟΡΑΓΧΝ, ΑΝΑΣΟΛΗΚΖ ΚΟΠΔΛΟ ,6 ΝΖIΑ ΚYΡΑ ΠΑΝΑΓIΑ, ΠIΠΔΡI, ΦΑΘΟΤΡΑ ΚΑI ΓYΡΧ ΝΖIΓΔ ΑΓIΟ ΓΔΧΡΓIΟ, ΝΖΟI ΑΓΔΛΦΟI, ΛΔΥΟΤΑ, ΓΑIΓΟΤΡΟΝΖIΑ 12967,39 ΟΡΟ ΟΘΡΤ, ΒΟΤΝΑ ΓΚΟΤΡΑ ΚΑΗ ΦΑΡΑΓΓΗ ΠΑΛΑΗΟΚΔΡΑΗΑ 31079,47 ΣΡΗΚΑΛΑ 109 ΑΠΡΟΠΟΣΑΜΟ 20094,1 110 ΚΔΡΚΔΣΗΟ ΟΡΟ (ΚΟΕΗΑΚΑ) 50431, ΑΝΣΗΥΑΗΑ ΟΡΖ - ΜΔΣΔΧΡΑ 60625,02 ΠΟΣΑΜΟ ΠΖΝΔIΟ - ΑΝΣIΥΑIΑ 112 ΟΡΖ 55224, ΚΟΡYΦΔ ΟΡΟΤ ΚΟΕIΑΚΑ 19726, ΚΔΝΣΡΗΚΖ ΔΛΛΑΓΑ 21 ΖΠΔΗΡΟ ΑΡΣΑ ΑΜΒΡΑΚΗΚΟ ΚΟΛΠΟ, ΓΔΛΣΑ ΛΟΤΡΟΤ & ΑΡΑΥΘΟΤ (ΠΔΣΡΑ ΜΤΣΗΚΑ, ΔΤΡΤΣΔΡΖ ΠΔΡΗΟΥΖ) 28787, ΟΡΖ ΑΘΑΜΑΝΧΝ (ΝΔΡΑΗΓΑ) 18695,33 ΑΜΒΡΑΚIΚΟ ΚΟΛΠΟ, 116 ΛIΜΝΟΘΑΛΑΑ ΚΑΣΑΦΟΤΡΚΟ ΚΑI ΚΟΡΑΚΟΝΖIΑ 23010, ΚΟIΛΑΓΑ ΑΥΔΛΧΟΤ 13541,2 ΘΔΠΡΧΣΗΑ 118 ΔΚΒΟΛΔ (ΓΔΛΣΑ) ΚΑΛΑΜΑ 8531, ΔΛΟ ΚΑΛΟΓΗΚΗ 786, ΛΗΜΝΖ ΛΗΜΝΟΠΟΤΛΑ 579,5 121 ΣΔΝΑ ΚΑΛΑΜΑ 1820,3 122 YΓΡΟΣΟΠΟ ΔΚΒΟΛΧΝ ΚΑΛΑΜΑ ΚΑI ΝΖΟ ΠΡΑΟΤΓI 8541,93 ΔΛΖ ΚΑΛΟΓIΚI, ΜΑΡΓΑΡΗΣΗ, 123 ΚΑΡΣΔΡI & ΛIΜΝΖ ΠΡΟΝΣΑΝΖ 1807, ΣΔΝΑ ΠΑΡΑΚΑΛΑΜΟΤ 3482,75 ΟΡΖ ΠΑΡΑΜYΘIΑ, ΣΔΝΑ 125 ΚΑΛΑΜΑ ΚΑΗ ΣΔΝΑ ΑΥΔΡΟΝΣΑ 11691,56 ΟΡΖ ΣΑΜΑΝΣΑ, ΦΗΛIΑΣΧΝ, 126 ΦΑΡΜΑΚΟΒΟΤΝI, ΜΔΓΑΛΖ ΡΑΥΖ 19854,15 ΗΧΑΝΝΗΝΑ 127 ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΒΗΚΟΤ ΑΧΟΤ 12794, ΚΟΡΤΦΔ ΟΡΟΤ ΜΟΛΗΚΑ 19975, ΚΔΝΣΡΗΚΟ ΣΜΖΜΑ ΕΑΓΟΡΗΟΤ 33114, ΛΗΜΝΖ ΗΧΑΝΝΗΝΧΝ 2690,13 ΠΔΡΗΟΥΖ ΜΔΣΟΒΟΤ (ΑΝΖΛΗΟ ΚΑΣΑΡΑ) 7328, ΟΡΟ ΛΑΚΜΟ (ΠΔΡΗΣΔΡΗ) 20123, ΟΡΟ ΜΗΣΗΚΔΛΗ 8435, ΟΡΟ ΣYΜΦΖ (ΓΚΑΜΖΛΑ) 27416,44 ΟΡΟ ΓΟΤΚΟΝ, ΧΡΑIΟΚΑΣΡΟ, ΓΑΟ ΜΔΡΟΠΖ, ΚΟIΛΑΓΑ 135 ΓΟΡΜΟΤ, ΛIΜΝΖ ΓΔΛΒIΝΑΚIΟΤ 17409, ΠΡΔΒΔΕΑ ΔΚΒΟΛΔ ΑΥΔΡΟΝΣΑ (ΑΠΟ ΓΛΧΑ ΔΧ ΑΛΧΝΑΚΗ) ΚΑΗ ΣΔΝΑ ΑΥΔΡΟΝΣΑ 4627,67 ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ ΑΠΟ ΠΑΡΓΑ ΔΧ ΑΚΡΧΣΖΡΗΟ ΑΓΗΟ ΘΧΜΑ (ΠΡΔΒΔΕΑ), ΑΚΡ. ΚΔΛΑΓΗΟ - ΑΓ.ΘΧΜΑ 1529,16 22 ΗΟΝΗΑ ΝΖΗΑ ΕΑΚΤΝΘΟ ΓΤΣΗΚΔ ΚΑΗ ΒΟΡΔΗΟΑΝΑΣΟΛΗΚΔ ΑΚΣΔ ΕΑΚΤΝΘΟΤ 21419,24 ΚΟΛΠΟ ΛΑΓΑΝΑ ΕΑΚΤΝΘΟΤ (ΑΚΡ. ΓΔΡΑΚΗ-ΚΔΡΗ) ΚΑΗ ΝΖΗΓΔ ΜΑΡΑΘΧΝΖΗ & ΠΔΛΟΤΕΟ 6957,7 140 ΝΖΟΗ ΣΡΟΦΑΓΔ 523,13 ΝΖIΓΔ ΣΑΜΦΑΝI & ΑΡΠYIΑ 141 (ΣΡΟΦΑΓΔ) 136,01 ΚΔΦΑΛΛΖΝΗΑ 142 ΚΑΛΟΝ ΟΡΟ ΚΔΦΑΛΖΝΗΑ 2566,19 ειέδα 9

161 143 ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΑΗΝΟΤ 2779,43 ΔΧΣΔΡΗΚΟ ΑΡΥΗΠΔΛΑΓΟ ΗΟΝΗΟΤ (ΜΔΓΑΝΖΗ, ΑΡΚΟΤΓΗ, 144 ΑΣΟΚΟ, ΒΡΧΜΟΝΑ) 88333,27 ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ ΑΠΟ ΑΡΓΟΣΟΛΗ ΔΧ ΒΛΑΥΑΣΑ (ΚΔΦΑΛΖΝΗΑ) ΚΑΗ ΟΡΜΟ 145 ΜΟΤΝΣΑ 3736, ΓΤΣΗΚΔ ΑΚΣΔ ΚΔΦΑΛΛΖΝΗΑ - ΣΔΝΟ ΚΔΦΑΛΛΖΝΗΑ ΗΘΑΚΖ - ΒΟΡΔΗΑ ΗΘΑΚΖ (ΑΚΡΟΣΖΡΗΟ ΓΔΡΟ ΓΚΟΜΠΟ - ΓΡΑΚΟΤ ΠΖΓΖΜΑ - ΚΔΝΣΡΗ - ΑΓ. ΗΧΑΝΝΖ) 18742, ΚΔΡΚΤΡΑ ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ ΑΝΣΗΝΗΟΣΖ (ΚΔΡΚΤΡΑ) 187,95 ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ ΚΟΡΗΗΧΝ (ΚΔΡΚΤΡΑ) 2292, ΑΛΤΚΖ ΛΔΤΚΗΜΖ (ΚΔΡΚΤΡΑ) 242, ΝΖΟΗ ΠΑΞΟΗ & ΑΝΣΗΠΑΞΟΗ 5649,66 ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ ΑΠΟ ΚΑΝΟΝΗ ΔΧ ΜΔΟΓΓΗ 151 (ΚΔΡΚΤΡΑ) 888 ΛIΜΝΟΘΑΛΑΑ ΚΟΡΗIΧΝ 152 (ΚΔΡΚYΡΑ) & ΝΖΟ ΛΑΓΟYΓIΑ 1050, ΛΔΤΚΑΓΑ ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΔ ΣΔΝΧΝ ΛΔΤΚΑΓΑ (ΠΑΛΗΟΝΖ- ΑΤΛΗΜΧΝ) & ΑΛΤΚΔ ΛΔΤΚΑΓΑ 2143,4 154 ΠΔΡΗΟΥΖ ΥΟΡΣΑΣΧΝ (ΛΔΤΚΑΓΑ) 1255, ΓΤΣΗΚΖ ΔΛΛΑΓΑ ΑΗΣΧΛΟΑΚΑΡΝΑΝΗΑ ΓΔΛΣΑ ΑΥΔΛΧΟΤ, ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ ΜΔΟΛΟΓΓΗΟΤ- ΑΗΣΟΛΗΚΟΤ, ΔΚΒΟΛΔ ΔΤΖΝΟΤ, ΝΖΟΗ ΔΥΗΝΑΓΔ, ΝΖΟ ΠΔΣΑΛΑ 35509, ΟΡΟ ΠΑΝΑΗΣΧΛΗΚΟ 18542, ΟΡΟ ΒΑΡΑΟΒΑ 1443,3 158 ΛΗΜΝΔ ΒΟΤΛΚΑΡΗΑ & ΑΛΣΗΝΖ 3122, ΛΗΜΝΖ ΑΜΒΡΑΚΗΑ 2204, ΛΗΜΝΖ ΟΕΔΡΟ 1258,49 ΛΗΜΝΔ ΣΡΗΥΧΝΗΓΑ & 161 ΛΤΗΜΑΥΔΗΑ 14279,8 ΟΡΟ ΑΡΑΚΤΝΘΟ ΚΑΗ ΣΔΝΑ 162 ΚΛΔΗΟΤΡΑ 13331, ΟΡΟ ΣΔΡΔΚΑ (ΑΚΑΡΝΑΝIΚΑ) 5096, ΟΡΖ ΒΑΛΣΟΤ 10112, ΛIΜΝΖ ΛYIΜΑΥΔIΑ 2274, ΛIΜΝΖ ΒΟΤΛΚΑΡIΑ 3272,7 ΓΔΛΣΑ ΑΥΔΛΧΟΤ, ΛIΜΝΟΘΑΛΑΑ ΜΔΟΛΟΓΓIΟΤ- ΑIΣΧΛIΚΟΤ ΚΑI ΔΚΒΟΛΔ ΔΤΖΝΟΤ, ΝΖΟI ΔΥIΝΑΓΔ, ΝΖΟ ΠΔΣΑΛΑ, ΓYΣIΚΟ ΑΡΑΚYΝΘΟ & ΣΔΝΑ 167 ΚΛΔIΟΤΡΑ 44185, ΑΥΑΨΑ ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ ΚΑΛΟΓΡΗΑ, ΓΑΟ ΣΡΟΦΤΛΗΑ ΚΑΗ ΔΛΟ ΛΑΜΗΑ, ΑΡΑΞΟ 3533, ΟΡΟ ΥΔΛΜΟ & ΤΓΑΣΑ ΣΤΓΟ 17493, ΦΑΡΑΓΓΗ ΒΟΤΡΑΨΚΟΤ 2176,31 ΑΗΘΖΣΗΚΟ ΓΑΟ 171 ΚΑΛΑΒΡΤΣΧΝ 2386,08 ΟΡΖ ΜΑΡΠΑ ΚΑΗ ΚΛΟΚΟ, 172 ΦΑΡΑΓΓΗ ΔΛΗΝΟΤΝΣΑ 6042, ΑΛΤΚΖ ΑΗΓΗΟΤ 31, ΟΡΟ ΠΑΝΑΥΑΨΚΟ 12219, ΟΡΟ ΔΡΤΜΑΝΘΟ 19332, ΠΖΛΑΗΟ ΚΑΣΡΗΟΝ 308, ΕΟΤΜΠΑΣΑ-ΑΓIΟ ΥΑΡΑΛΑΜΠΟ-ΜΠΑΡΜΠΑ- ΚΛΧΚΟ 10763,02 ΖΛΔΗΑ 178 ΟΡΟΠΔΓΗΟ ΦΟΛΟΖ 9741, ΔΚΒΟΛΔ (ΓΔΛΣΑ) ΠΖΝΔΗΟΤ 903, ΟΛΤΜΠΗΑ 314,83 ΘΗΝΔ & ΠΑΡΑΛΗΑΚΟ ΓΑΟ ΕΑΥΑΡΧ, ΛΗΜΝΖ ΚΑΨΑΦΑ, 181 ΣΡΟΦΤΛΗΑ, ΚΑΚΟΒΑΣΟ 3274,18 ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ ΚΟΣΤΥΗ, 182 ΒΡΗΝΗΑ 1314, ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ ΑΠΟ ΑΚΡ. ΚΤΛΛΖΝΖ ΔΧ ΣΟΤΜΠΗ - ΚΑΛΟΓΡΗΑ 13166,35 ΘΑΛΑΗΑ ΠΔΡΗΟΥΖ ΚΟΛΠΟΤ 184 ΚΤΠΑΡΗΗΑ, ΑΚΡ. ΚΑΣΑΚΟΛΟ - ΚΤΠΑΡΗΗΑ 11042,19 ΛIΜΝΟΘΑΛΑΑ ΚΟΣYΥI ΑΛYΚΖ ΛΔΥΑΗΝΧΝ 2337,83 ειέδα 10

162 ΣΔΡΑ ΔΛΛΑΓΑ ΒΟΗΧΣΗΑ ΛΗΜΝΔ ΤΛΗΚΖ ΚΑΗ ΠΑΡΑΛΗΜΝΖ - ΤΣΖΜΑ ΒΟΗΧΣΗΚΟΤ ΚΖΦΗΟΤ 11606,5 206 ΚΟΡYΦΔ ΟΡΟΤ ΓΚIΧΝΑ, ΥΑΡΑΓΡΑ ΡΔΚΑ, ΛΑΕΟΡΔΜΑ ΚΑI ΒΑΘIΑ ΛΑΚΚΑ 10399,14 25 ΠΔΛΟΠΟΝΝΖΟ ΑΡΓΟΛΗΓΑ 187 ΔΘΝIΚΟ ΓΡYΜΟ ΠΑΡΝΑΟΤ ΑΚΡΟΝΑΤΠΛΗΑ & ΠΑΛΑΜΗΓΗ 366, ΔΤΒΟΗΑ ΟΡΟ ΟΥΖ - ΚΑΜΠΟ ΚΑΡΤΣΟΤ - ΠΟΣΑΜΗ - ΑΚΡΧΣΖΡΗΟ ΚΑΦΖΡΔΤ - ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ 15948,13 ΑΡΚΑΓΗΑ 208 ΟΡΟ ΜΑΗΝΑΛΟ 22673, ΛΗΜΝΖ ΣΑΚΑ 1033, ΓΗΡΦΖ: ΓΑΟ ΣΔΝΖ - ΓΔΛΦΟΗ 1297,73 ΜΔΓΑΛΟ & ΜΗΚΡΟ ΛΗΒΑΡΗ - ΓΔΛΣΑ ΞΔΡΗΑ - ΤΓΡΟΥΑΡΔ ΓΑΟ ΑΓΗΟΤ ΝΗΚΟΛΑΟΤ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ 482, ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ ΜΟΤΣΟΤ 368,24 ΜΟΝΖ ΔΛΟΝΑ & ΥΑΡΑΓΡΑ 211 ΛΔΧΝΗΓΗΟΤ 6985, ΟΡΟ ΠΑΡΝΧΝΑ (ΚΑΗ ΠΔΡΗΟΥΖ ΜΑΛΔΒΖ) 55767, ΚΤΡΟ: ΟΡΟ ΚΟΥΤΛΑ 4088,91 ΜΔΓΑΛΟ & ΜIΚΡΟ ΛIΒΑΡI-ΓΔΛΣΑ 192 ΞΔΡIΑ 1040, ΛIΜΝΖ ΓYΣΟ 2636, ΚΟΡΗΝΘΗΑ ΚΟΡΤΦΔ ΟΡΟΤ ΚΤΛΛΗΝΖ (ΕΗΡΔΗΑ) & ΥΑΡΑΓΡΑ ΦΛΑΜΠΟΤΡΣΗΑ 23423, ΝΖIΓΔ ΚYΡΟY 466,74 ΔΤΡΤΣΑΝΗΑ 195 ΟΡΟ ΣΤΜΦΡΖΣΟ (ΒΔΛΟΤΥΗ) 3407, ΦΘΗΧΣΗΓΑ ΚΟΗΛΑΓΑ & ΔΚΒΟΛΔ ΠΔΡΥΔΗΟΤ - ΜΑΛΗΑΚΟ ΚΟΛΠΟ 47547, ΦΑΡΑΓΓΗ ΓΟΡΓΟΠΟΣΑΜΟΤ 523, ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΟΗΣΖ 6980,86 YΓΡΟΣΟΠΟ ΔΚΒΟΛΧΝ (ΓΔΛΣΑ) 199 ΠΔΡΥΔIΟΤ 3966, ΟΡΟ ΚΑΛΛΗΓΡΟΜΟ 6684,85 ΔΘΝIΚΟ ΓΡYΜΟ ΟIΣΖ ΚΟIΛΑΓΑ ΑΧΠΟΤ 13088,4 ΦΧΚΗΓΑ 202 ΟΡΖ ΒΑΡΓΟΤΗΑ 19373, ΟΡΟ ΓΚΗΧΝΑ 21879,82 ΠΑΡΑΛΗΑΚΖ ΕΧΝΖ ΑΠΟ 204 ΝΑΤΠΑΚΣΟ ΔΧ ΗΣΔΑ 10618,68 ΝΟΣΗΟΑΝΑΣΟΛΗΚΟ ΠΑΡΑΝΑΟ - ΔΘΝΗΚΟ 205 ΓΡΤΜΟ ΠΑΡΑΝΑΟΤ - ΓΑΟ ΣΗΘΧΡΔΑ 18422, ΛΗΜΝΖ ΣΤΜΦΑΛΗΑ 1308, ΑΚΡΟΚΟΡΗΝΘΟ 589, ΟΡΟ ΟΛΗΓΤΡΣΟ 8630, ΟΡΖ ΓΔΡΑΝΔΗΑ 6836, ΛΑΚΧΝΗΑ ΟΡΖ ΓΗΓΟΒΟΤΝΗ, ΥΗΟΝΟΒΟΤΝΗ, ΓΑΨΓΟΡΟΒΟΤΝΗ, ΚΟΡΑΚΗΑ, ΚΑΛΟΓΔΡΟΒΟΤΝΗ, ΚΟΤΛΟΥΔΡΑ & ΠΔΡΗΟΥΖ ΜΟΝΔΜΒΑΗΑ 28797,97 ΠΔΡΗΟΥΖ ΝΔΑΠΟΛΖ ΚΑΗ ΝΖΟ ΔΛΑΦΟΝΖΟ 5493, ΔΚΒΟΛΔ ΔΤΡΧΣΑ 5369, ΛΑΓΚΑΓΑ ΣΡΤΠΖ 1588, YΓΡΟΣΟΠΟI ΔΚΒΟΛΧΝ ΔΤΡΧΣΑ 2172, ΟΡΖ ΑΝΑΣΟΛIΚΖ ΛΑΚΧΝIΑ 37566, ΜΔΖΝΗΑ ΦΑΡΑΓΓΗ ΝΔΓΧΝΑ (ΠΔΣΑΛΟΝ - ΥΑΝΗ) 1241,86 ΝΖΟΗ ΑΠΗΔΝΣΕΑ & ΥΗΕΑ, ΑΚΡΧΣΖΡΗΟ ΑΚΡΗΣΑ 11292,05 ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ ΠΤΛΟΤ (ΓΗΒΑΡΗ) ΚΑΗ ΝΖΟ ΦΑΚΣΖΡΗΑ, ΑΓΗΟ ΓΖΜΖΣΡΗΟ 3551,97 ειέδα 11

163 227 ΘΗΝΔ ΚΤΠΑΡΗΗΑ (ΝΔΟΥΧΡΗ - ΚΤΠΑΡΗΗΑ) 1342, ΟΡΟ ΣΑΩΓΔΣΟ 53367,45 ΘΑΛΑΗΑ ΠΔΡΗΟΥΖ ΣΔΝΟΤ 229 ΜΔΘΧΝΖ 972,24 ΛIΜΝΟΘΑΛΑΑ ΓIΑΛΟΒΑ & 230 ΝΖΟ ΦΑΚΣΖΡIΑ 1010,23 ΟΡΟ ΣΑYΓΔΣΟ - ΛΑΓΚΑΓΑ 231 ΣΡYΠΖ 48785, ΟΡΟ ΠΑΡΝΖΘΑ 14902,43 ΔΘΝΗΚΟ ΠΑΡΚΟ ΥΗΝΗΑ- 233 ΜΑΡΑΘΧΝΑ 1322,26 ΒΡΑΒΡΧΝΑ - ΠΑΡΑΚΣΗΑ 234 ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ 2669, ΟΤΝΗΟ - ΝΖΗΓΑ ΠΑΣΡΟΚΛΟΤ ΚΑΗ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ 5374,32 ΤΜΖΣΣΟ - ΑΗΘΖΣΗΚΟ ΓΑΟ ΚΑΗΑΡΗΑΝΖ - ΛΗΜΝΖ 236 ΒΟΤΛΗΑΓΜΔΝΖ 8819,21 ΑΝΣΗΚΤΘΖΡΑ- ΠΡΑΟΝΖΗ & 237 ΛΑΓΟΤΒΑΡΓΟ 7172,14 ΝΖΗΓΔ ΚΤΘΖΡΧΝ: ΠΡΑΟΝΖΗ, ΓΡΑΓΟΝΔΡΑ, 238 ΑΝΣΗΓΡΑΓΟΝΔΡΑ 989,13 ΝΖIΓΔ ΜΤΡΣΧΟΤ ΠΔΛΑΓΟΤ: ΦΑΛΚΟΝΔΡΑ, ΒΔΛΟΠΟΤΛΑ, 239 ΑΝΑΝΔ 293,19 ΝΖΟ ΑΝΣIΚYΘΖΡΑ ΚΑI ΝΖIΓΔ ΠΡΑΟΝΖI, 240 ΛΑΓΟΤΒΑΡΓΟ, ΠΛΑΚΟΤΛΖΘΡΑ ΚΑI ΝΖIΓΔ ΘΤΜΧΝIΔ 2009,73 ΚYΘΖΡΑ ΚΑI ΓYΡΧ ΝHIΓΔ: ΠΡΑΟΝII, ΓΡΑΓΟΝΔΡΑ, ΑΝΣIΓΡΑΓΟΝΔΡΑ, ΑΤΓΟ, ΚΑΠΔΛΛΟ, ΚΟΤΦΟ ΚΑI 241 ΦIΓΟΝΖI 5392, ΠΔΡIΟΥΖ ΛΔΓΡΔΝΧΝ - ΝΖIΓΑ ΠΑΣΡΟΚΛΟΤ 2107, ΝΖΗΑ 41 Β. ΑΗΓΑΗΟ ΛΔΒΟ ΛΖΜΝΟ: ΥΟΡΣΑΡΟΛΗΜΝΖ- ΛΗΜΝΖ ΑΛΤΚΖ ΚΑΗ ΘΑΛΑΗΑ ΠΔΡΗΟΥΖ 18231,66 ΑΓΗΟ ΔΤΣΡΑΣΗΟ ΚΑΗ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ 6283,75 ΛΔΒΟ: ΓΤΣΗΚΖ ΥΔΡΟΝΖΟ- ΑΠΟΛΗΘΧΜΔΝΟ ΓΑΟ 20817,04 ΛΔΒΟ: ΚΟΛΠΟ ΚΑΛΛΟΝΖ ΚΑΗ ΥΔΡΑΗΑ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΧΝΖ 18311,04 ΛΔΒΟ: ΚΟΛΠΟ ΓΔΡΑ, ΔΛΟ ΝΣΗΡΗ & ΟΡΟ ΟΛΤΜΠΟ 11200,41 YΓΡΟΣΟΠΟI ΥΟΡΣΑΡΟΛIΜΝΖ ΚΑI ΑΛYΚΖ ΛΖΜΝΟY 1358,49 ΠΑΡΑΚΣIΟI YΓΡΟΣΟΠΟI ΚΟΛΠΟΤ ΚΑΛΛΟΝΖ 6459, ΝΖIΓΔ ΚΑI ΒΡΑΥΟΝΖIΓΔ ΛΖΜΝΟΤ: ΝHΟ ΔΡΓIΣI ΚΑI ΝIIΓΔ ΓIΑΒΑΣΔ, ΚΟΜΠIΟ, ΚΑΣΡIΑ, ΣΖΓΑΝI, ΚΑΡΚΑΛΑ, ΠΡΑΟΝΖI 125,25 ΝΖIΓΔ ΛΔΒΟΤ (YΜΠΛΔΓΜΑ ΣΟΜΑΡΟΝΖIΧΝ, ΚΤΓΧΝΑ, ΑΓIΟ ΓΔΧΡΓIΟ, ΓΛΑΡΟΝΖI, ΚΛΠ.) 103,15 Ν.Γ. ΥΔΡΟΝΖΟ, ΑΠΟΛΗΘΧΜΔΝΟ ΓΑΟ ΛΔΒΟΤ 28819, ΟΡΟ ΟΛΤΜΠΟ ΛΔΒΟΤ 14787,89 ΑΜΟ 254 ΑΜΟ: ΠΑΡΑΛΗΑ ΑΛΤΚΖ 301,34 ΑΜΟ: ΟΡΟ ΑΜΠΔΛΟ 255 (ΚΑΡΒΟΤΝΖ) 4850,12 ΑΜΟ: ΟΡΟ ΚΔΡΚΔΣΔΤ ΜΗΚΡΟ & ΜΔΓΑΛΟ ΔΗΣΑΝΗ - ΓΑΟ ΚΑΣΑΝΗΑ & ΛΔΚΚΑ, ΑΚΡ. ΚΑΣΑΒΑΖ - ΛΗΜΔΝΑ 6683,42 ΗΚΑΡΗΑ - ΦΟΤΡΝΟΗ ΚΑΗ 257 ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΧΝΖ ΝΖΟ IΚΑΡIΑ (ΝΟΣIΟΓYΣIΚΟ 258 ΣΜHΜΑ) 7404,62 ΝΖΟ ΦΟΤΡΝΟI ΚΑI ΝΖIΓΔ ΘΤΜΑIΝΑ, ΑΛΑΣΟΝII, ΘΤΜΑIΝΑΚI, ΣΡΟΓΓYΛΟ, ΠΛΑΚΑ, ΜΑΚΡΟΝΖI, ΜIΚΡΟ 259 ΚΑI ΜΔΓΑΛΟ ΑΝΘΡΧΠΟΦΑΓΟ, ΑΓIΟ ΜΖΝΑ 4587, ΑΜΟ: ΑΛΤΚΖ ΦIΛΖ ΑΜΜΟY 42, ΥΗΟ ΒΟΡΔΗΑ ΥΗΟ & ΝΖΟΗ ΟΗΝΟΤΔ ΚΑΗ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ 34409,93 ΝΖIΑ ΑΝΣIΦΑΡΑ & ΝΖIΓΔ ΓΑΚΑΛIΟ, ΜΑΣΡΟΓIΧΡΓΖ, ΠΡΑΟΝΖI, ΚΑΣΧ ΝΖI, ΜΔIΑΚΟ, ΚΟYΣΟYΛIΑ 469,76 42 Ν. ΑΗΓΑΗΟ ΓΧΓΔΚΑΝΖΟ ΚΑΟ & ΚΑΟΝΖΗΑ - ΔΤΡΤΣΔΡΖ ΘΑΛΑΗΑ ΠΔΡΗΟΥΖ 13453,7 ΚΔΝΣΡΗΚΖ ΚΑΡΠΑΘΟ: ΚΑΛΖ ΛΗΜΝΖ - ΛΑΘΟ - ΚΤΡΑ ΠΑΝΑΓΗΑ ΚΑΗ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ 9321,9 ΒΟΡΔΗΑ ΚΑΡΠΑΘΟ ΚΑΗ ΑΡΔΗΑ ΚΑΗ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ 11297,98 ΚΑΣΔΛΛΟΡΗΕΟ ΚΑΗ ΝΖΗΓΔ ΡΧ ΚΑΗ ΣΡΟΓΓΤΛΖ ΚΑΗ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ 1769,64 ΡΟΓΟ: ΑΚΡΑΜΤΣΖ, ΑΡΜΔΝΗΣΖ, ΑΣΣΑΒΤΡΟ, ΡΔΜΑΣΑ ΚΑΗ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ 27696,216 ειέδα 12

164 (ΚΑΡΑΒΟΛΑ - ΟΡΜΟ ΓΛΤΦΑΓΑ) ΡΟΓΟ: ΠΡΟΦΖΣΖ ΖΛΗΑ - ΔΠΣΑ ΠΖΓΔ - ΠΔΣΑΛΟΤΓΔ - ΡΔΜΑΣΑ 11414,258 ΝΟΣΗΑ ΝΗΤΡΟ ΚΑΗ ΣΡΟΓΓΤΛΖ ΚΑΗ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ 4045,82 ΚΧ: ΑΚΡΧΣΖΡΗΟ ΛΟΤΡΟ - ΛΗΜΝΖ ΦΑΛΗΓΗ - ΟΡΟ ΓΗΚΑΗΟ - ΑΛΤΚΖ - ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ 10138,28 ΑΣΤΠΑΛΑΗΑ: ΑΝΑΣΟΛΗΚΟ ΣΜΖΜΑ, ΓΤΡΟ ΝΖΗΓΔ ΚΑΗ ΟΦΗΓΟΤΑ ΚΑΗ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ (ΑΚΡ. ΛΑΝΣΡΑ - ΑΚΡ. ΒΡΤΖ) 7027,22 ΑΡΚΟΗ, ΛΔΗΦΟΗ, ΑΓΑΘΟΝΖΗ ΚΑΗ ΒΡΑΥΟΝΖΗΓΔ 12407,54 ΒΡΑΥΟΝΖΗΑ ΝΟΣΗΟΤ ΑΗΓΟΤ: ΒΔΛΟΠΟΤΛΑ, ΦΑΛΚΟΝΔΡΑ, ΑΝΑΝΔ, ΥΡΗΣΗΑΝΑ, ΠΑΥΔΗΑ, ΦΣΔΝΟ, ΜΑΚΡΑ, ΑΣΑΚΗΓΟΝΖΗΑ, ΤΡΝΑ - ΓΤΡΧ ΝΖΗΑ ΚΑΗ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ 4568,43 ΝΖIΓΔ ΠΑΣΜΟY: ΠΔΣΡΟΚΑΡΑΒΟ, ΑΝYΓΡΟ 61,97 ΝΖΟ ΑΓΑΘΟΝΖIΟΤ ΚΑI ΝΖIΓΔ: ΠIΣΣΑ, ΚΑΣΑΓΑΝI, ΝΔΡΟΝΖI, ΣΡΟΓΓYΛΖ 1419,2 ΝΖΟ ΛΔIΦΟI (ΓYΣIΚΟ ΣΜΖΜΑ) & ΝΖIΓΔ: ΦΡΑΓΚΟ, ΜΑΚΡΟΝΖI, ΠIΛΑΦI, ΚΑΠΑΡI, ΚΑΛΑΠΟΓIΑ, ΜΔΓΑΛΟ ΑΠΡΟΝΖI, ΜΑΚΡY ΑΠΟΝΖI, ΚΟYΛΟYΡΑ, ΝΟΣIΑ ΑΠΡΑ, ΑΡΑΚIΝΑ, ΠIΑΣΟ, ΦΧΜΟ, ΣΑΤΡI, ΛIΡΑ, ΑΡΔΘΟYΑ, ΜΑΝΧΛI 870,27 ΒΟΡΔIΟΓYΣIΚΟ ΣΜΖΜΑ ΑΡΚIΧΝ & ΝΖIΓΔ: ΑΓΡΔΛΟYΑ, ΣΡΟΓΓYΛΖ, ΠΑΛΑΘI, ΜIΝΔΡΟ, ΣΟYΚΑ, ΣΟYΚΑΚI, ΦΑΘΟΝΖI, ΚΑΛΟΒΟΛΟ, ΜΑΚΡΟΝΖI, ΑΒΑΠΣIΣΟ, ΚΟΜΑΡΟ 458,48 ΝΖIΓΔ ΛΔΡΟΤ: ΠΖΓΑΝΟΤΑ, ΜΔΓΑΛΟ ΓΛΑΡΟΝΖI, ΜIΚΡΟ ΓΛΑΡΟΝΖI, ΛΔΡIΚΟ 62,11 ΝΖIΓΔ ΚΑΛYΜΝΟΤ: ΔΠΑΝΧ, ΝΔΡΑ, ΑΡI, ΣΔΛΔΝΓΟ 528,26 ΝΖΟI ΚIΝΑΡΟ ΚΑI ΛΔΒIΘΑ ΚΑI ΝΖIΓΔ ΛIΑΓΑ, ΠΛΑΚΑ, ΓΛΑΡΟ, ΜΑΤΡΑ 1456,97 ΑΝΑΣΟΛIΚΟ ΣΜΖΜΑ ΑΣYΠΑΛΑIΑ ΚΑI ΝΖIΓΔ ΚΟΤΝΟΤΠΟI, ΦΣΔΝΟ, ΥΟΝΓΡΟΠΟΤΛΟ, ΚΟΤΣΟΜYΣΖ, ΜΟΝΖ, ΑΓIΑ ΚYΡIΑΚΖ, ΣΖΓΑΝI, ΥΟΝΓΡΖ, ΛIΓΝΟ, ΦΧΚIΟΝΖIΑ, ΚΑΣΑΓΡΔΛI, ΠΟΝΣIΚΟΤΑ, ΟΦIΓΟΤΑ, ΚΣΔΝIΑ 1459,07 ΝΖΟ YΡΝΑ ΚΑI ΝΖIΓΔ ΜΔΓΑΛΟ ΑΓΔΛΦΟ, ΜIΚΡΟ ΑΓΔΛΦΟ, ΚΑΣIΚΑ, 941, ΜΔΟΝΖI, ΠΛΑΚIΓΑ, ΣΔΦΑΝIΑ, ΝΑΤΑΓIΟ ΝΖIΓΔ ΚΑΡΠΑΘIΟΤ ΠΔΛΑΓΟΤ: ΜΔΓΑΛΟ ΟΦΡΑΝΟ, ΟΥΑ, ΜIΚΡΟ ΟΦΡΑΝΟ, ΑΤΓΟ, ΓIΒΟΤΝIΑ, ΥΑΜΖΛΖ, ΑΣΑΚIΓΟΝΖIΑ 351,32 ΝΖΟ ΣΖΛΟ ΚΑI ΝΖIΓΔ: ΑΝΣIΣΖΛΟ, ΠΔΛΔΚΟΤΑ, ΓΑIΓΟΤΡΟΝΖI, ΓIΑΚΟΤΜΖ, ΑΓIΟ ΑΝΓΡΔΑ, ΠΡΑΟΤΓΑ, ΝΖI 6334,71 ΑΝΑΣΟΛIΚΟ ΣΜΖΜΑ ΝΖΟΤ YΜΖ ΚΑI ΝΖIΓΔ ΚΟΤΛΟΤΝΓΡΟ, ΔΚΛI, ΣΡΟΤΜΠΔΣΟ, ΜΑΡΜΑΡΑ, ΚΑΡΑΒΑΛΟΝΖI, ΜΔΓΑΛΟΝΖI, ΓIΑΛΔIΝΟ, ΟΞΔIΑ, ΥΟΝΓΡΟ, ΠΛΑΣΤ, ΝIΜΟ 2303,1 ΝΖΟ ΥΑΛΚΖ ΚΑI ΝΖIΓΔ: ΚΟΛΟΦΧΝΑ, ΠΑΝΧ ΠΡΑΟΤΓΑ, ΣΡΑΓΟΤΑ, ΣΡΟΓΓYΛΖ, ΑΓIΟ ΘΔΟΓΧΡΟ, ΜΑΔΛΟΝΖI, ΑΛIΜIΑ, ΚΡΔΒΒΑΣI, ΝΖΑΚI 3622, ΚΧ: ΛIΜΝΖ ΦΑΛIΓI - ΑΛYΚΖ 435, ΝΖΟ ΚΑΟ ΚΑI YΜΠΛΔΓΜΑ ΚΑΟΝΖIΧΝ 5971,16 ΑΝΑΣΟΛΗΚΖ ΡΟΓΟ: ΠΡΟΦΖΣΖ ΖΛΗΑ ΔΠΣΑ ΠΖΓΔ ΔΚΒΟΛΖ ΛΟΤΣΑΝΖ ΚΑΣΔΡΓΟ, ΡΔΜΑ ΓΑΓΟΤΡΑ ΥΔΡΟΝΖΟ 289 ΛΗΝΓΟΤ ΝΖΗΓΔ ΠΔΝΣΑΝΖΑ & ΣΔΣΡΑΠΟΛΗ, ΛΟΦΟ ΦΑΛΗΓΗ 13441,91 ΓΤΣΗΚΖ ΡΟΓΟ: ΟΡΖ ΑΣΑΒΤΡΟ ΚΑΗ ΑΚΡΑΜΤΣΖ, ΣΔΥΝΖΣΖ ΛΗΜΝΖ ΑΠΟΛΑΚΚΗΑ ΚΑΗ 290 ΝΖΗΓΔ ΓΔΧΡΓΗΟΤ, ΣΡΟΓΓΤΛΖ, ΥΣΔΝΗΔ ΚΑΗ ΚΑΡΑΒΟΛΑ 13103,17 ΝΟΣΗΟ ΑΚΡΟ ΡΟΓΟΤ, 291 ΠΡΑΟΝΖΗ, ΤΓΡΟΣΟΠΟ ΛΗΒΑΓΗ ΚΑΣΣΑΒΗΑ 2923, ΑΝΓΡΟ: ΟΡΜΟ ΒΗΣΑΛΗ & ΚΔΝΣΡΗΚΟ ΟΡΔΗΝΟ ΟΓΚΟ 7315,31 ΑΝΑΦΖ: ΥΔΡΟΝΖΟ ΚΑΛΑΜΟ - ΡΟΤΚΟΤΝΑ 1144,38 ΑΝΣΟΡΗΝΖ: ΝΔΑ & ΠΑΛΗΑ ΚΑΜΜΔΝΖ - ΠΡΟΦΖΣΖ ΖΛΗΑ 1264,25 ΦΟΛΔΓΑΝΓΡΟ ΑΝΑΣΟΛΗΚΖ ΜΔΥΡΗ ΓΤΣΗΚΖ ΗΚΗΝΟ ΚΑΗ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ 7011,23 ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΧΝΖ ΓΤΣΗΚΖ ΜΤΛΟΤ 5328, ΝΖΟ ΠΟΛΤΑΗΓΟ-ΚΗΜΧΛΟ 13897, ΝΖΟ ΑΝΣΗΜΖΛΟ - ΘΑΛΑΗΑ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΧΝΖ 1260,76 ΗΦΝΟ: ΠΡΟΦΖΣΖ ΖΛΗΑ 299 ΜΔΥΡΗ ΓΤΣΗΚΔ ΑΚΣΔ ΚΑΗ 2067,35 ειέδα 13

165 ΘΑΛΑΗΑ ΠΔΡΗΟΥΖ 300 ΝΟΣΗΑ ΔΡΗΦΟ 4530, ΒΟΡΔΗΟΓΤΣΗΚΖ ΚΤΘΝΟ: ΟΡΟ ΑΘΔΡΑ & ΑΚΡΧΣΖΡΗΟ ΚΔΦΑΛΟ ΚΑΗ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΧΝΖ 2855, ΑΝΑΣΟΛΗΚΖ ΚΔΑ 7155,1 303 ΒΟΡΔΗΑ ΑΜΟΡΓΟ ΚΑΗ ΚΤΝΑΡΟ, ΛΔΒΗΘΑ, ΜΑΤΡΗΑ, ΓΛΑΡΟ ΚΑΗ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ 6062,45 ΜΗΚΡΔ ΚΤΚΛΑΓΔ: ΖΡΑΚΛΔΗΑ, ΥΟΗΝΟΤΑ, ΚΟΤΦΟΝΖΗΑ, ΚΔΡΟ, ΑΝΣΗΚΔΡΗΑ ΚΑΗ 304 ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ 12580,72 ΚΔΝΣΡΗΚΖ ΚΑΗ ΝΟΣΗΑ ΝΑΞΟ: ΕΑ & ΒΗΓΛΑ ΔΧ ΜΑΤΡΟΒΟΤΝΗ ΚΑΗ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ (ΟΡΜΟ ΚΑΡΑΓΔ - ΟΡΜΟ 305 ΜΟΤΣΟΤΝΑ) 8721, ΝΖΟ ΠΑΡΟ: ΠΔΣΑΛΟΤΓΔ 97,69 ΝΖΟ ΓΔΠΟΣΗΚΟ ΚΑΗ ΣΡΟΓΓΤΛΟ ΚΑΗ ΘΑΛΑΗΑ 307 ΕΧΝΖ 1858,34 ΤΡΟ: ΟΡΟ ΤΡΗΓΓΑ ΔΧ 308 ΠΑΡΑΛΗΑ 783, ΣΖΝΟ: ΜΤΡΗΝΖ - ΑΚΡΧΣΖΡΗΟ ΛΗΒΑΓΑ 1949,1 ΝΖΟ ΜΖΛΟ: ΠΡΟΦΖΣΖ 310 ΖΛΗΑ - ΔΤΡΤΣΔΡΖ ΠΔΡΗΟΥΖ 5271,34 ΝΖΟ ΖΡΑΚΛΔIΑ, ΝΖΟI ΜΑΚΑΡΔ, ΜIΚΡΟ ΚΑI ΜΔΓΑΛΟ ΑΒΔΛΑ, ΝΖIΓΑ 311 ΒΔΝΔΣIΚΟ ΖΡΑΚΛΔIΑ 1986, ΝΖΟI ΥΡIΣIΑΝΑ 148, ΝΖIΓΔ ΑΝΑΦΖ: ΦΣΔΝΑ, ΠΑΥΔIΑ, ΜΑΚΡΑ 208,7 ΝΖΟ ΑΜΟΡΓΟ (ΒΟΡΔIΟΑΝΑΣΟΛIΚΟ ΣΜΖΜΑ) ΚΑI ΝΖIΓΔ: ΦΑΛIΓΑ, ΓΡΑΜΒΟΤΑ, ΝIΚΟΤΡIΑ, ΜIΚΡΟ ΚΑI ΜΔΓΑΛΟ ΒIΟΚΑΣΡΟ, ΚΡΑΜΒΟΝΖI, ΠΔΣΑΛIΓI 3038,35 ΝΖIΓΔ ΠΑΡΟΤ ΚΑI ΝΟΣIΑ ΑΝΣIΠΑΡΟ 2414,31 ΝΑΞΟ: ΟΡΖ ΑΝΑΘΔΜΑΣΖΣΡΑ, ΚΟΡΧΝΟ, ΜΑΤΡΟΒΟΤΝI, ΕΔΤ, ΒIΓΛΑΣΟΤΡI 11948,81 ΝΖIΓΔ ΜYΚΟΝΟΤ (ΡΖΝΔIΑ, ΥΣΑΠΟΓIΑ, ΣΡΑΓΟΝΖI) 1598,41 43 ΚΡΖΣΖ ΖΡΑΚΛΔΗΟ ΓΗΟΤΥΣΑ: ΦΑΡΑΓΓΗ ΑΓΗΑ ΔΗΡΖΝΖ 716, ΝΖΟ ΓΗΑ 1188,02 ΓΤΣΗΚΑ ΑΣΔΡΟΤΗΑ (ΑΠΟ ΑΓΗΟΦΑΡΑΓΓΟ ΔΧ ΚΟΚΚΗΝΟ 320 ΠΤΡΓΟ) 2650, ΑΣΔΡΟΤΗΑ (ΚΟΦΗΝΑ) 16173,89 ΓΗΚΣΖ: ΟΜΑΛΟ ΒΗΑΝΝΟΤ 322 (ΤΜΖ - ΟΜΑΛΟ) 3939,68 ΓYΣIΚΑ ΑΣΔΡΟΤIΑ (ΑΠΌ ΑΓΗΟΦΑΡΑΓΓΟ ΔΧ ΚΟΚΚΗΝΟ 323 ΠΤΡΓΟ) 3275, ΑΝΑΣΟΛIΚΑ ΑΣΔΡΟΤIΑ 25083, ΚΡΟΤΧΝΑ - ΒΡΧΜΟΝΔΡΟ IΓΖ 7877, ΟΡΟ ΓIΟYΥΣΑ 411,94 ΚΟΡYΦΖ ΚΟYΠΑ (ΓYΣΗΚΖ 327 ΚΡΖΣΖ) 1993,16 ΔΚΒΟΛΖ ΓΔΡΟΠΟΣΑΜΟΤ 328 ΜΔΑΡΑ 684, ΛΑΗΘΗ ΓΗΚΣΖ: ΟΡΟΠΔΓΗΟ ΛΑΗΘΗΟΤ, ΚΑΘΑΡΟ, ΔΛΔΝΑ, ΚΡΑΗ, ΔΛΔΚΑΝΟ, ΥΑΛΑΜΔΝΖ ΚΟΡΤΦΖ 34007, ΝΖΟ ΥΡΤΖ 546,54 ΜΟΝΖ ΚΑΦΑ (ΦΑΡΑΓΓΗ ΚΑΦΑ & 331 ΓΤΡΧ ΠΔΡΗΟΥΖ) 974, ΟΡΟ ΘΡΤΠΣΖ & ΓΤΡΧ ΠΔΡΗΟΥΖ 8528,56 ΒΟΡΔΗΟΑΝΑΣΟΛΗΚΟ ΑΚΡΟ 333 ΚΡΖΣΖ: ΓΗΟΝΤΑΓΔ, ΔΛΑΑ ΚΑΗ ΥΔΡΟΝΖΟ ΗΓΔΡΟ (ΑΚΡΑ ΜΑΤΡΟ ΜΟΤΡΗ - ΒΑΨ - ΑΚΡΑ ΠΛΑΚΟ) ΚΑΗ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ 13072,7 ΝΖΟ ΚΟΤΦΟΝΖΗ ΚΑΗ 334 ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ 804,94 ΒΟΡΔIΟΑΝΑΣΟΛIΚΟ ΑΚΡΟ 335 ΚΡΖΣΖ 3760, ΛΑΕΑΡΟ ΚΟΡYΦΖ - ΜΑΓΑΡΑ ΓIΚΣΖ 13157, ΓIΟΝYΑΓΔ ΝΖΟI 532, ΦΑΡΑΓΓI ΔΛΖΝΑΡI-ΒΡΑΥΑI 2313,5 ΝΟΣIΟΓYΣIΚΖ ΘΡYΠΣΖ 339 (ΚΟΤΦΧΣΟ) 1617, ΝΖIΓΔ ΚΑΒΑΛΛΟI 4, ΟΡΖ ΕΑΚΡΟΤ ΟΡΟ ΚΔΓΡΟ 4700,27 ΚΟΤΡΣΑΛΗΧΣΗΚΟ ΦΑΡΑΓΓΗ ΜΟΝΖ ΠΡΔΒΔΛΖ - ΔΤΡΤΣΔΡΖ ΠΔΡΗΟΥΖ 3642,73 ειέδα 14

166 ΠΡΑΗΑΝΟ ΦΑΡΑΓΓΗ - ΠΑΣΟ - ΦΑΚΟΡΤΑΚΟ ΡΔΜΑ - ΠΑΡΑΛΗΑ ΡΔΘΤΜΝΟΤ ΚΑΗ ΔΚΒΟΛΖ ΓΔΡΟΠΟΣΑΜΟΤ, ΑΚΡ. ΛΗΑΝΟ ΚΑΒΟ - ΠΔΡΗΒΟΛΗΑ 13121,42 ΟΡΟ ΗΓΖ (ΒΟΡΗΕΗΑ, ΓΔΡΑΝΟΗ, ΚΑΛΖ ΜΑΓΑΡΑ) 39913, ΧΡΟ - ΑΓΚΑΘΗ - ΚΔΓΡΟ 8128,93 ΚΟYΡΣΑΛIΧΣIΚΟ ΦΑΡΑΓΓI, 347 ΦΑΡΑΓΓI ΠΡΔΒΔΛΖ 7595, ΠΡΑΑΝΟ ΦΑΡΑΓΓI 1121,5 ΟΡΟ ΦΖΛΟΡΔIΣΖ 349 (ΝΟΣIΟΓYΣIΚΟ ΣΜΖΜΑ) 10632, ΥΑΝΗΑ ΖΜΔΡΖ & ΑΓΡΗΑ ΓΡΑΜΒΟΤΑ - ΣΗΓΑΝΗ & ΦΑΛΑΑΡΝΑ - ΠΟΝΣΗΚΟΝΖΗ, ΟΡΜΟ ΛΗΒΑΓΗ - ΒΗΓΛΗΑ 5781,32 ΝΖΟ ΔΛΑΦΟΝΖΟ ΚΑΗ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΘΑΛΑΗΑ ΕΧΝΖ 271,75 ΥΔΡΟΝΖΟ ΡΟΓΟΠΟΤ - ΠΑΡΑΛΗΑ ΜΑΛΔΜΔ 8797,27 ΔΛΟ - ΣΟΠΟΛΗΑ - ΑΑΛΟ - ΑΓΗΟ ΓΗΚΑΗΟ 7351,95 ΟΡΜΟ ΟΤΓΗΑ - ΒΑΡΓΗΑ - ΦΑΡΑΓΓΗ ΛΗΟΤ ΜΔΥΡΗ ΑΝΤΓΡΟΤ ΚΑΗ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΧΝΖ 3039,87 ΛΗΜΝΖ ΑΓΗΑ - ΠΛΑΣΑΝΗΑ - ΡΔΜΑ ΚΑΗ ΔΚΒΟΛΖ ΚΔΡΗΣΖ - ΚΟΗΛΑΓΑ ΦΑΑ 1211, ΦΑΡΑΓΓΗ ΘΔΡΗΟΤ 497,73 ΛΔΤΚΑ ΟΡΖ ΚΑΗ ΠΑΡΑΚΣΗΑ 357 ΕΧΝΖ 53363,64 ΓΡΑΠΑΝΟ (ΒΟΡΔΗΟΑΝΑΣΟΛΗΚΔ ΑΚΣΔ) - ΠΑΡΑΛΗΑ ΓΔΧΡΓΗΟΤΠΟΛΖ - ΛΗΜΝΖ 358 ΚΟΤΡΝΑ 4511,13 Πίλαθαο 2: ΔιιεληθΫο πεξηνρϋο ππφ Δπξσπατθφ θαζεζηψο πξνζηαζέαο, Γέθηπν Natura 2000 Πεγή: εχξεζε ζην ΦΡΔ - ΣΕΗΣΕΗΦΔ - ΝΗΠΟ 1217,6 360 ΑΦΔΝΓΟΤ - ΚΑΛΛΗΚΡΑΣΖ ΚΑΗ ΠΑΡΑΚΣΗΑ ΕΧΝΖ 14022,54 ΝΖΟΗ ΓΑΤΓΟ ΚΑΗ 361 ΓΑΤΓΟΠΟΤΛΑ 6290, ΔΘΝIΚΟ ΓΡYΜΟ ΑΜΑΡIΑ - ΦΑΡΑΓΓI ΣΡYΠΖΣΖ - ΦIΛΑΦI - ΚΟΤΣΟΓΔΡΑΚΟ 13979,76 ΠΑΡΑΛΗΑ ΑΠΟ ΥΡΤΟΚΑΛΗΣΗΑ ΜΔΥΡΗ 363 ΑΚΡΧΣΖΡΗΟ ΚΡΗΟ 2202,53 ΜΔΣΔΡIΕIΑ ΑΓIΟ ΓIΚΑIΟ ΣΟΤΝΑΡΑ - ΒIΣIΛIΑ ΛΔΤΚΧΝ ΟΡΔΧΝ 6875,01 ΥΔΡΟΝΖΟ ΓΡΑΜΒΟΤΑ ΚΑI ΝΖIΓΔ ΖΜΔΡΖ ΚΑI ΑΓΡIΑ 365 ΓΡΑΜΒΟΤΑ, ΠΟΝΣIΚΟΝΖI 2839, ΝΖIΓΑ ΑΓIΟI ΘΔΟΓΧΡΟI 81,52 ΦΑΡΑΓΓI ΚΑΛΛIΚΡΑΣΖ- ΑΡΓΟYΛIΑΝΟ ΦΑΡΑΓΓI- 367 ΟΡΟΠΔΓIΟ ΜΑΝIΚΑ 4232, ΛIΜΝΖ ΑΓIΑ (ΥΑΝIΑ) 66, ΥΔΡΟΝΖΟ ΡΟΓΟΠΟΤ 2920, ΛIΜΝΖ ΚΟΤΡΝΑ ΚΑI ΔΚΒΟΛΖ ΑΛΜYΡΟΤ 199,7 ΝΟΣIΟΓYΣIΚΖ ΓΑΤΓΟ ΚΑI 371 ΓΑΤΓΟΠΟΤΛΑ 1563,73 ειέδα 15

167 Ππξήλεο Δζληθώλ Γξπκώλ ΟΝΟΜΑ ΠΔΡΗΟΥΖ % ΚΑΛΤΦΖ ΟΡΟ ΟΛΤΜΠΟ 26 ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΟΛΤΜΠΟΤ 100 ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΠΗΝΓΟΤ 100 ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΠΗΝΓΟΤ (ΒΑΛΗΑ ΚΑΛΝΣΑ) (ΔΤΡΤΣΔΡΖ ΠΔΡΗΟΥΖ) ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΠΡΔΠΧΝ 25 ΛΗΜΝΖ ΜΗΚΡΖ ΠΡΔΠΑ 100 ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΒΗΚΟΤ-ΑΧΟΤ 27 ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΑΗΝΟΤ 100 ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΠΑΡΝΑΟΤ 100 ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΟΗΣΖ 43 ΝΟΣΗΟΑΝΑΣΟΛΗΚΟ ΠΑΡΝΑΟ - ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΠΑΡΝΑΟΤ - ΓΑΟ ΣΗΘΟΡΔΑ ΟΡΟ ΠΑΡΝΖΘΑ 35 ΟΤΝΗΟ-ΝΖΗΓΑ ΠΑΣΡΟΚΛΟΤ 15 ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΠΑΡΝΖΘΑ 100 ΛΔΤΚΑ ΟΡΖ 9 ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΑΜΑΡΗΑ 100 ΓηαηεξεηΫα κλεκεέα ηεο θχζεο ΟΝΟΜΑ ΠΔΡΗΟΥΖ % ΚΑΛΤΦΖ ΟΡΟ ΥΑΗΝΣΟΤ ΚΟΤΛΑ & ΓΤΡΧ ΚΟΡΤΦΔ 1 ΓΑΟ ΦΡΑΚΣΟΤ 55 ΠΑΡΘΔΝΟ ΓΑΟ ΚΔΝΣΡΗΚΖ ΡΟΓΟΠΖ 100 ΤΓΡΟΥΑΡΔ ΓΑΟ ΜΟΤΡΗΧΝ 3 ΚΟΡΤΦΔ ΟΡΟΤ ΒΟΡΑ 2 ΟΡΖ ΒΡΟΝΣΟΤ-ΛΑΨΛΗΑ 38 ΚΟΡΤΦΔ ΟΡΟΤ ΓΡΑΜΜΟ 1 ΓΔΛΣΑ ΑΥΔΛΧΟΤ, ΛΗΜΝΟΘΑΛΑΑ ΜΔΟΛΟΓΓΗΟΤ-ΑΗΣΧΛΗΚΟΤ KAI ΔΚΒΟΛΔ ΔΤΖΝΟΤ ΜΔΓΑΛΟ ΚΑΗ ΜΗΚΡΟ ΛΗΒΑΡΗ - ΓΔΛΣΑ ΞΖΡΗΑ - ΤΓΡΟΥΑΡΔ ΓΑΟ ΑΓ. ΝΗΚΟΛΑΟΤ ΟΡΟ ΠΑΡΝΧΝΑ (ΚΑΗ ΠΔΡΗΟΥΖ ΜΑΛΔΒΖ) 0 ΝΖΟΗ ΑΠΗΔΝΣΕΑ KAI ΥΗΕΑ, AΚΡΧΣΖΡΗΟ ΑΚΡΗΣΑ ΛΔΒΟ: ΓΤΣΗΚΖ ΥΔΡΟΝΖΟ-ΑΠΟΛΗΘΧΜΔΝΟ ΓΑΟ ΡΟΓΟ: ΑΚΡΑΜΤΣΖ, ΑΡΜΔΝΗΣΖ, ΑΣΣΑΒΤΡΟ ΟΡΟ ΗΓΖ 0 ΑηζζεηηθΪ δϊζε ΟΝΟΜΑ ΠΔΡΗΟΥΖ 75 1 % ΚΑΛΤΦΖ ΣΔΝΑ ΝΔΣΟΤ 100 KATΧ ΟΛΤΜΠΟ 1 ΓΔΛΣΑ ΠΖΝΔΗΟΤ-ΣΔΜΠΖ 24 ΑΗΘΖΣΗΚΟ ΓΑΟ 100 ΑΗΘΖΣΗΚΟ ΓΑΟ ΚΟΗΛΑΓΑ ΣΔΜΠΧΝ 100 ΔΛΟ ΟΤΡΠΖ-ΚΟΤΡΗ ΑΛΜΤΡΟΤ 20 ΚΗΑΘΟ: ΚΟΤΚΟΤΝΑΡΗΔ 50 ΑΗΘΖΣΗΚΟ ΓΑΟ ΚΑΛΑΒΡΤΣΧΝ 100 ΓΗΡΦΤ: ΓΑΟ ΣΔΝΖ-ΓΔΛΦΗ 50 ΝΟΣΗΟΑΝΑΣΟΛΗΚΟ ΠΑΡΝΑΟ - ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΠΑΡΝΑΟΤ - ΓΑΟ ΣΗΘΟΡΔΑ ΤΜΖΣΣΟ- ΑΗΘΖΣΗΚΟ ΓΑΟ ΚΑΗΑΡΗΑΝΖ - ΛΗΜΝΖ ΒΟΤΛΗΑΓΜΔΝΖ ΒΟΡΔΗΟΑΝΑΣΟΛΗΚΟ ΑΚΡΟ ΚΡΖΣΖ: ΓΗΟΝΤΑΓΔ, ΔΛΑΑ ΚΑΗ ΥΔΡΟΝΖΟ ΗΓΔΡΟ (AKΡΑ ΜΑΤΡΟΒΟΤΝΗ-ΒAΨ-ΑΚΡΑ ΠΛΑΚΑ) ΑΗΘΖΣΗΚΟ ΓΑΟ ΒΑΨ 100 ΠεξηθεξεηαθΫο δψλεο Δζληθψλ Γξπκψλ ΟΝΟΜΑ ΠΔΡΗΟΥΖ ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΠΗΝΓΟΤ (ΒΑΛΗΑ ΚΑΛΝΣA) (EΤΡΤΣΔΡΖ ΠΔΡΗΟΥΖ) % ΚΑΛΤΦΖ ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΠΡΔΠΧΝ 75 ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΒΗΚΟΤ-ΑΧΟΤ 73 ΦΑΡΑΓΓΗ ΓΟΡΓΟΠΟΣΑΜΟΤ 35 ΔΘΝΗΚΟ ΓΡΤΜΟ ΟΗΣΖ 57 Πίλαθαο 3: ΔιιεληθΫο πεξηνρϋο ππφ Δζληθφ θαζεζηψο πξνζηαζέαο Πεγή: Μηραινπνχινπ Υ., 2004 «Ννκνζεζία γηα ην πεξηβάιινλ», Θεζζαινλέθε, εθδφζεηο ΕΖΣΖ,ζ ειέδα 16

168 17 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ ΗΗI Υάξηεο ειέδα 17

169 18 ειέδα 18

170 19 ειέδα 19

171 20 ειέδα 20

172 21 ειέδα 21

173 22 ειέδα 22

174 23 ειέδα 23

175 24 ειέδα 24

176 25 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ IV πλεληεύμεηο Πιεξνθνξηνδόηεο 1. Αξβαλέηεο Πεξηθιάο Ηδηόηεηα: Αιηεχο & ελεξγφο πνιέηεο ζπκκεηϋρσλ ζηηο ζπδεηάζεηο Γεκνηηθψλ θαη Ννκαξρηαθψλ πκβνπιέσλ Με ηηο ππάξρνπζεο ζπλζήθεο κπνξεί λα απνθέξεη ε παξαδνζηαθή δξαζηεξηόηεηα εηζόδεκα; ηελ πεξηνρά ηνπ Λνχξνπ πνηακνχ θαη ηνπ Ακβξαθηθνχ θφιπνπ αζθεέηαη παξαδνζηαθά αιηεέα κε βϊξθεο κε κεραλϋο ληέδει πνπ κπαέλνπλ θαη ζην πνηϊκη. Αλ εθαξκνζζεέ ε ΚΤΑ πξϋπεη ε αιηεέα λα αζθεέηαη κε παξαδνζηαθφ ηξφπν ρσξέο κεραλϋο, δέρηπα θιπ. Με ην αιέεπκα πνπ ππϊξρεη ζην πνηϊκη ιφγσ ξχπαλζεο, δελ δεκηνπξγεέηαη θέλεηξν γηα λϋνπο ςαξϊδεο. Γελ κπνξεέ κε απηϋο ηηο ζπλζάθεο λα ππνζηεξηρηεέ θακηϊ επελδπηηθά πξνζπϊζεηα. Έηζη ην επϊγγεικα θζέλεη ρσξέο λα ππϊξρνπλ ελαιιαθηηθϋο ιχζεηο ά αληηζηαζκηζηηθϊ νθϋιε. Σν ζπνπδαηφηεξν εέλαη λα αληηκεησπηζζεέ ε ξχπαλζε πνπ νθεέιεηαη ζε πνιιϋο αηηέεο - εθηφο ησλ δηθψλ καο παξαδνζηαθψλ δξαζηεξηνηάησλ. ΚΪπνηε απφ ην πνηϊκη (Λνχξνο) πέλακε λεξφ. Πνηνη ζεσξείηαη όηη είλαη νη βαζηθόηεξνη παξάγνληεο ξύπαλζεο ζηελ πεξηνρή; Οη αηηέεο πξϋπεη λα αλαδεηεζνχλ ζηηο θηελνηξνθηθϋο κνλϊδεο, ηα ειαηνηξηβεέα, θαη ηα αζηηθϊ ιχκαηα-ηα βπηέα ηα βνζξνιχκαηα ηα αδεηϊδνπλ ζην πνηϊκη. ΚαηΪ κάθνο ηνπ πνηακνχ νη θαιιηϋξγεηεο ρξεζηκνπνηνχλ λεξφ απφ ην πνηϊκη πνπ ηηο κνιχλεη. Σα ιηπϊζκαηα δελ εέλαη πιϋνλ επηβαξπληηθϊ γηα ην πνηϊκη θαη ηνλ θφιπν ηνπιϊρηζηνλ φζν αθνξϊ ηηο δηθϋο θαιιηϋξγεηεο αθνχ ρξεζηκνπνηνχλ πιϋνλ αθέλδπλεο νπζέεο. Ζ επηβϊξπλζε αλ πθέζηαηαη πνπ γηα καο δελ πθέζηαηαη απφ ηα ιηπϊζκαηα, νθεέιεηαη ζηηο πιεκκχξεο ηνπ ρεηκψλα πνπ ην λεξφ παξαζϋξλεη φια ηα πιηθϊ μεπιϋλνληαο ηηο θαιιηϋξγεηεο κε ηελ ππνρψξεζε πξνο ην πνηϊκη. Οη λϋεο θαιιηϋξγεηεο, π.ρ. ην ηξηθχιιη, δελ ζϋινπλ ηζρπξϊ ιηπϊζκαηα πνπ επηβαξχλνπλ φπσο παιηϊ πρ ην βακβϊθη. Δπέζεο νη κεγϊιεο ρνηξνηξνθηθϋο κνλϊδεο απνηεινχλ κεγϊιε πεγά ξχπαλζεο θαη ην θξϊηνο δελ πξνρσξεέ ζε ζνβαξνχο ειϋγρνπο. Έρνπκε δε λα θαηαγγεέινπκε φηη παξϊ ηνπο πιεκκειεέο θαη αλεμϋιεγθηνπο βηνινγηθνχο θϊζε Ϊββαην πνπ εέλαη θιεηζηϋο νη ππεξεζέεο, αλνέγνπλ ηνπο βφζξνπο θαη ξέρλνπλ ηα ιχκαηα αλεπεμϋξγαζηα ζην πνηϊκη. Πνηα είλαη ε γλώκε ζαο γηα ην πεξηερόκελν ηεο ΚΤΑ; Σν θξϊηνο ζϋιεη λα επηβϊιεη πεξηνξηζκνχο ζηηο δηθϋο καο παξαδνζηαθϋο δξαζηεξηφηεηεο πνπ δελ ξππαέλνπλ ζρεδφλ θαζφινπ, αθάλνληεο αζχδνηνπο απηνχο πνπ κε ηηο κνλϊδεο ηνπο απνηεινχλ ηε κεγϊιε πεγά ξχπαλζεο ηνπ νηθνζπζηάκαηνο. Σνλέδσ θαη πϊιη φηη αλ ιεέςνπλ απηϋο νη πεγϋο ξχπαλζεο ζα κπνξϋζνπκε Ϋζησ θαη ζηα πιαέζηα ησλ απαγνξεχζεσλ λα αζθάζνπκε ηελ παξαδνζηαθά αιηεέα θαη λα Ϋρνπκε εηζφδεκα γηα ηηο νηθνγϋλεηϋο καο. Ο παηϋξαο κνπ κε ην ςϊξεκα κε ην θαιϊκη θαη ην αγθέζηξη πϊληξεςε ηξεηο θνπϋιεο. ειέδα 25

177 26 Οη θαλνληζκνί ηεο ΚΤΑ εθαξκόδνληαη; Γελ εθαξκφδνληαη αθφκα ιφγσ ειιηπνχο ειεγθηηθνχ κεραληζκνχ. Παξφια απηϊ νη απαγνξεχζεηο Ϋρνπλ αξρέζεη λα γέλνληαη αηζζεηϋο ζε επαθά κε ηηο ππεξεζέεο πρ γηα ηελ Ϋθδνζε αδεηψλ εγθαηαζηϊζεσλ, θηηξέσλ, απνζεθψλ, ειεθηξνθσηηζκνχ γηα ηα ρσξϊθηα εληφο ηεο αληέζηνηρεο δψλεο. Οη πεξηνπζέεο ηνπο Ϋρνπλ ππνβαζκηζζεέ. Ζ απφιπηε εθαξκνγά ζα θϋξεη αληηδξϊζεηο πνπ ζάκεξα δελ εθδειψλνληαη ιφγσ κε πιάξνπο εθαξκνγάο. Οη αληηδξϊζεηο ζα εέλαη Ϋληνλεο δηφηη ηέζεηαη πιϋνλ ζϋκα επηβέσζεο ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ καο αιιϊ θαη απψιεηαο πξσηνγελνχο παξαγσγάο γηα ηελ ΠξΫβεδα θαη ηα Ϊιια αζηηθϊ θϋληξα. Ζ απαγφξεπζε θαιιηϋξγεηαο ζε νξηζκϋλεο δψλεο επηθϋξεη θαη απψιεηα θηελνηξνθέαο δελ πθέζηαηαη δε ελαιιαθηηθά ιχζε πρ αληηζηαζκηζηηθφ φθεινο κε λϋεο επελδπηηθϋο δξαζηεξηφηεηεο πρ ζηνλ ηνκϋα ηνπ νηθνηνπξηζκνχ. Τπάξρνπλ επελδπηηθέο δξαζηεξηόηεηεο ; Ζ ΔΣΑΝΑΜ (εηαηξέα αλϊπηπμεο Ακβξαθηθνχ) ζα κπνξνχζε θαη ελ κϋξεη ην θϊλεη, λα επηδνηεέ πξνγξϊκκαηα (Leader) ζε παξαδνζηαθϋο δξαζηεξηφηεηεο, νηθνηνπξηζκφ θιπ αιιϊ απηϊ πξνυπνζϋηνπλ εμπγέαλζε ησλ πνηακψλ, εθβϊζπλζε, δεκηνπξγέα κνλνπαηηψλ δει κεγϊιεο επελδχζεηο ζε ππνδνκϋο ζηα πιαέζηα ηεο ΚΤΑ ψζηε λα Ϋρνπκε νθϋιε απφ ηε πινπνέεζε ηϋηνησλ πξνγξακκϊησλ πνπ ζα δεκηνπξγάζνπλ ζπκπιεξσκαηηθϊ εηζνδάκαηα. ΤπΪξρεη θαη Ϋλα ζϋκα κε ηελ απνξξφθεζε θαη ηελ απφδνζε δηϊθνξσλ πξνγξακκϊησλ θαη θϊπνηα ζηηγκά πξϋπεη λα θϊλνπκε απνινγηζκφ γηαπηϋο ηηο ελϋξγεηεο. Λφγσ θξέζεο Ϋρνπκε θαη ζηαζηκφηεηα ζηα πξνγξϊκκαηα Leader). Θα πιεγνύλ πηζηεύεηε, νη παξαδνζηαθέο δξαζηεξηόηεηεο; ηελ πεξηνρά αζθεέηαη ε θηελνηξνθέα βννεηδψλ ζην βϊιην (λεξνβνχβαινη) αιιϊ θαη ε πξνβαηνηξνθέα. Ζ ηειεπηαέα θπξέσο πεξηνξέδεηαη ιφγσ ησλ δσλψλ ειϋγρνπ θαη απηφ ζα θϋξεη αληηδξϊζεηο γηαηέ εθηφο ηεο πεξηνράο ηνπ βϊιηνπ θπξέσο απηφ ην εέδνο ηεο θηελνηξνθέαο αζθεέηαη. Σν εέδνο απηφ ζεσξεέηαη ηειεέσο ελαξκνληζκϋλν κε ηηο αλϊγθεο ηνπ νηθνζπζηάκαηνο θαη δελ πξνθαιεέηαη θαζφινπ ξχπαλζε. Σα απφβιεηα ησλ πξνβϊησλ (θνπξηϊ) εέλαη νηθνινγηθφ ιέπαζκα γηα ηηο θαιιηϋξγεηεο. Πνηα είλαη ε γλώκε ζαο γηα ηηο ηρζπνθαιιηέξγεηε σο επέλδπζε ζηελ πεξηνρή; ηελ πεξηνρά εθηφο απφ ηηο ΗρζπνθαιιηΫξγεηεο ζε θισβνχο απφ ΑΔ θαη ηδηψηεο ζηνλ θφιπν ππϊξρνπλ κεγϊιεο ρνηξνηξνθηθϋο κνλϊδεο θαηϊ κάθνο ησλ πνηακψλ, εξγνζηϊζην ΓΔΖ Πνπξλαξένπ, νηθνηνπξηζηηθϋο κνλϊδεο ζε ρσξηϊ (Μελέδη, Μπνχθα θιπ). Οη ηρζπνθαιιηεξγεηϋο δελ ηεξνχλ ηνπο θαλφλεο (πρ αξηζκφο θινπβηψλ, κεηεγθαηϊζηαζε κεηϊ απφ θϊπνηα ρξφληα, πνζφηεηεο) κε απνηϋιεζκα ηε κεγϊιε ξχπαλζε (Ϋιιεηςε νμπγφλνπ). Άιισζηε γη απηφ Ϋγηλαλ θαη κεγϊιεο θηλεηνπνηάζεηο ησλ αιηϋσλ θαη ησλ θνξϋσλ ηνπηθάο απηνδηνέθεζεο θαη εέρακε θαη ην θξνχζκα ηνπ ζαλϊηνπ πϋξπζη κεγϊισλ πνζνηάησλ ςαξηψλ. Ζ κε ηάξεζε ησλ πεξηνξηζηηθψλ θαλφλσλ απφ ηνπο παξϊγνληεο επελδπηϋο νθεέιεηαη ζην πειαηεηαθφ ζχζηεκα θαη ζηε ιεηηνπξγέα ησλ ππεξεζηψλ ηνπ θξϊηνπο πνπ ππεξεηνχλ ελ κϋξεη ηνπο πνιηηηθνχο θαη Ϊιινπο παξϊγνληεο θαη φρη ηνπο θαλφλεο ηεο πνιηηεέαο δει ηνπο πνιέηεο γεληθϊ. Απηφ δεκηνπξγεέ Ϋλα αέζζεκα αδηθέαο ζηνπο παξαδνζηαθνχο παξαγσγνχο πνπ πθέζηαληαη κφλνλ απηνέ ηνπο πεξηνξηζκνχο ρσξέο αληηζηαζκηζηηθϊ νθϋιε. Παξαηεξνύληαη αληηδξάζεηο, είηε αληηηηζέκελα ζπκθέξνληα; Ο Ϋιεγρνο ηεο παξϊλνκεο αιηεέαο θαη ε απνκϊθξπλζε ηεο κεραλφηξαηαο κε ηα ζπξφκελα δέρηπα βπζνχ απφ ην ιηκελαξρεέν (παξϊδεηγκα θαιάο ιεηηνπξγέαο ππεξεζέαο) θαηαζέγαζε ηηο αληηδξϊζεηο ησλεπαγγεικαηηψλ θαη εξαζηηερλψλ αιηϋσλ. Ζ αληέδξαζε εζηηϊδεηαη θαηϊ ησλ αζχδνησλ ιεηηνπξγηψλ ησλ ηρζπνθαιιηεξγεηψλ θαη γεληθϊ θαηϊ ηεο ξχπαλζεο ηνπ θφιπνπ γηα ηνπο ιφγνπο πνπ ειέδα 26

178 27 αλαθϋξακε θαη πνπ κεηψλνπλ ην αιέεπκα θαη ππνβαζκέδνπλ ηελ πνηφηεηα ελφο απφ ηα πνην λφζηηκα ςϊξηα ηνπ θφζκνπ. ηηο ηνπηθϋο θνηλσλέεο νη απαγνξεχζεηο ζηηο παξαδνζηαθϋο δξαζηεξηφηεηεο νδεγνχλ ζηελ παξϊλνκε αιηεέα, ιαζξνζεξέα θιπ γηαηέ ηέζεηαη πιϋνλ ζϋκα επηβέσζεο απηψλ ησλ αλζξψπσλ. Τπάξρεη επαξθήο ελεκέξσζε δηαβνύιεπζε; Γλψζε ησλ πεξηνξηζκψλ ηεο ΚΤΑ Ϋρνπλ ειϊρηζηνη Ϊλζξσπνη θαη ζε ειϊρηζηα ζεκεέα ηεο. Γελ Ϋγηλε δηαβνχιεπζε ζηηο ηνπηθϋο θνηλσλέεο. Μφλν απφ ηελ ΔΣΑΝΑΜ γηα ηα επελδπηηθϊ πξνγξϊκκαηα Ϋγηλε κέα κηθξά ζπδάηεζε (νηθνηνπξηζκφο). ηα ΝνκαξρηαθΪ θαη ΓηνηθεηηθΪ πκβνχιηα δελ ζπκκεηεέραλ παξϊ ειϊρηζηνη εθπξφζσπνη θνξϋσλ. Οη εθπξφζσπνη ησλ πεξηβαιινληηθψλ νξγαλψζεσλ πνιιϋο θνξϋο «ζηακαηϊλε κπξνζηϊ ζηνπο πνιηηηθνχο». Πιεξνθνξηνδόηεο 2. Γθαξηδνλέθαο Ησζάθ Ηδηόηεηα : Δπαγγεικαηέαο αιηεχο πξψελ δεκνηηθφο ζχκβνπινο Οη θαλνληζκνί ηεο ΚΤΑ εθαξκόδνληαη; Ζ ΚΤΑ δελ εθαξκφδεηαη ιφγσ Ϋιιεηςεο κεραληζκψλ. Ο θνξϋαο δηαρεέξηζεο πνπ Ϋρεη ηελ επζχλε ηεο πξνζηαζέαο εέλαη Ϋλαο γξαθεηνθξαηηθφο κεραληζκφο ζηνλ νπνέν δελ εθπξνζσπνχληαη νη παξαγσγηθϋο ηϊμεηο. Ζ πιάξεο εθαξκνγά ηεο ΚΤΑ ζα θϋξεη ζε φιεο ηηο παξαδνζηαθϋο δξαζηεξηφηεηεο νηθνλνκηθφ πιάγκα. Οη θϊηνηθνη εέλαη δχζθνιν λα πξνζαξκνζηνχλ ζε λϋεο δξαζηεξηφηεηεο. Θα κεησζεέ ην αλζξψπηλν δπλακηθφ ζηηο παξαδνζηαθϋο δξαζηεξηφηεηεο ζε βϊξνο ηεο πξσηνγελνχο παξαγσγάο. Οη λϋεο επελδπηηθϋο δξαζηεξηφηεηεο (νηθνηνπξηζκφο) πνπ επαγγϋιινληαη εέλαη ηφζν καθξνπξφζεζκεο πνπ ζε καο θαέλνληαη γεινέεο. Ζ επϋλδπζε ηεο ΡνδηΪο απφ ην Μνλαζηάξη εέρε ζηφρν ηε δηαθχιαμε θαη αμηνπνέεζε ηεο πεξηνπζέαο ηνπ Μνλαζηεξηνχ. Ζ εθαξκνγά ησλ δηαηϊμεσλ ηεο ΚΤΑ ζεκαέλεη γηα καο πφιεκν. Τπάξρεη επαξθείο ελεκέξσζε δηαβνύιεπζε; Ο θφζκνο εέλαη ειϊρηζηα ελεκεξσκϋλνο, δελ Ϋγηλε ζπδάηεζε ζηηο ηνπηθϋο θνηλσλέεο θαη ζηα δεκνηηθϊ ζπκβνχιηα δελ ζπκκεηεέραλ. ΔιΪρηζηνη πνπ παξαβξϋζεθαλ δελ θαηαιϊβαηλαλ ιφγσ ηεο πξνζϋγγηζεο απφ ηνπο γξαθεηνθξϊηεο. «ν θφζκνο δελ θαηαιϊβαηλε ηέπνηα». Ζ Ϋιιεηςε δηαβνχιεπζεο κε ηηο ηνπηθϋο θνηλσλέεο γηα επνηθνδνκεηηθϋο πξνηϊζεηο, νδάγεζε ζε ππεξβνιϋο ε ζε πξνηϊζεηο πξνζαξκνζκϋλεο ζε ζπκθϋξνληα θϊπνησλ. Πρ Ζ απαγφξεπζε ηεο ζάξαο νδάγεζε ζε κεγϊιε αχμεζε ηεο ιαζξνζεξέαο. Γελ εηζαθνχζζεθαλ νη πξνηϊζεηο ηνπ θπλεγεηηθνχ ζπιιφγνπ θαη δελ ειϋγρεηαη ν βαιηφηνπνο. Πνηα είλαη ε γλώκε ζαο γηα ην πεξηερόκελν ηεο ΚΤΑ; Οη παξαδνζηαθϋο δξαζηεξηφηεηεο (αιηεέα, θηελνηξνθέα, γεσξγέα, ζάξα θιπ) ζπλππάξραλ ρηιηϊδεο ρξφληα ζε ηζνξξνπέα κε ην νηθνζχζηεκα. Ο Ακβξαθηθφο δελ εέρε αλϊγθε ηϋηνηεο απαγνξεχζεηο. «Οη γξαθεηνθξϊηεο Ϋθηηαμαλ ηα κϋηξα, απηνέ πνπ δελ Ϋθαλαλ ηέπνηε ελαληένλ ησλ πξαγκαηηθψλ πιεγψλ ξχπαλζεο ηνπ νηθνζπζηάκαηνο. ην Λνχξν θϊπνηε πέλακε λεξφ θαη ζάκεξα εέλαη βνχξθνο». Οη κεγϊιεο πιεγϋο ξχπαλζεο εέλαη νη ρνηξνηξνθηθϋο κνλϊδεο, ηα ειαηνηξηβεέα, ηα αζηηθϊ ιχκαηα (φια ηα βπηέα αδεηϊδνπλ ηα ιχκαηα ζηα πνηϊκηα), νη ηρζπνθαιιηϋξγεηεο, ε αλεμϋιεγθηε ρξάζε ιηπαζκϊησλ, ε ιαζξνζεξέα, ε ιαζξαιηεέα θιπ. Ζ ξχπαλζε ηνπ νηθνζπζηάκαηνο ρξφληα ηψξα δελ πεξηνξέζζεθε Όηαλ φια ηα πξνεγνχκελα ρξφληα δελ ππάξμε θακηϊ αληέδξαζε νη θξαηηθνέ θνξεέο ζάκεξα εέλαη αλαμηφπηζηνη ζηηο πξνζϋζεηο ηνπο Ϋλαληη ηνπ νηθνζπζηάκαηνο. Σν θξϊηνο εέλαη ειέδα 27

179 28 αλαμηφπηζην ιφγσ απηνχ ηνπ παξειζφληνο. Θα ππάξμνπλ αληηζηαζκηζηηθά νθέιε από ηηο λέεο επελδπηηθέο δξαζηεξηόηεηεο πνπ πξνβιέπνληαη; Οη πξννπηηθϋο γηα ζπκπιεξσκαηηθϊ εηζνδάκαηα απφ Ϊιιεο δξαζηεξηφηεηεο εέλαη ζεσξέεο ρσξέο αληέθξηζκα. Οη πεξηνξηζκνέ αιιϊ θαη ην κϋγεζνο ηεο δξαζηεξηφηεηαο (κηθξϋο θαιιηϋξγεηεο) επηθϋξνπλ κηθξϋο επηδνηάζεηο απφ πξνγξϊκκαηα πνπ δελ ζπκθϋξνπλ. Ζ ζηξνθά ζε λϋεο δξαζηεξηφηεηεο (νηθνηνπξηζκφ) εέλαη πνιχ καθξνπξφζεζκεο κε ηηο ππϊξρνπζεο ζπλζάθεο θαη ηε κε αλϊπηπμε ηνπ ηνπξηζκνχ ζηελ ΠξΫβεδα. Oη απαγνξεχζεηο ηεο ΚΤΑ ζα επηθϋξνπλ καξϊδσκα ζηηο ηνπηθϋο θνηλσλέεο πνπ αζθπθηηνχλ ηνπιϊρηζηνλ ζηελ πεξηνρά καο απφ ηνπο πεξηνξηζκνχο ησλ αξραηνινγηθψλ δσλψλ (Νηθφπνιε) ησλ δαζηθψλ πεξηνρψλ θαη ηνπ νηθνζπζηάκαηνο. Παξαηεξνύληαη αληηδξάζεηο, είηε αληηηηζέκελα ζπκθέξνληα Κηλδπλεχεη κε ζπξξέθλσζε ην παξαγσγηθφ δπλακηθφ. Γελ αληηδξνχλ νη θϊηνηθνη κϋρξη ηψξα γηαηέ ε ΚΤΑ νπζηαζηηθϊ δελ Ϋρεη αθφκα εθαξκνζηεέ. Δέλαη ηφζε ε Ϋιιεηςε εκπηζηνζχλεο πξνο ηνπο θνξεέο ηνπ θξϊηνπο πνπ αθφκα θαη ε αληηθεηκεληθϊ ζεηηθά επϋλδπζε ηεο ΡνδηΪο απφ ην Μνλαζηάξη αληηκεησπέδεηαη κε θαρππνςέα. Οη θϊηνηθνη ζηελ πεξηνρά ηεο ζπλϋληεπμεο αηζζϊλνληαη ηνλ αζθπθηηθφ ελαγθαιηζκφ απφ ηηο ειεγρφκελεο πεξηνρϋο ησλ αξραηνινγηθψλ δσλψλ (Νηθφπνιε), ηνπ νηθνζπζηάκαηνο ηνπ Ακβξαθηθνχ θαη ηεο δαζηθάο πξνζηαζέαο. ΚΪζε πεξαηηϋξσ πεξηνξηζκφο ζϋηεη ζϋκα επηβέσζεο. Πιεξνθνξηνδόηεο 3. ΜπαιαθΫξαο ΥαξΪιακπνο Ηδηόηεηα: Αγξφηεο, πξφεδξνο Αγξνηηθνχ πλεηαηξηζκνχ Πνηα είλαη ε γλώκε ζαο γηα ηηο απαγνξεύζεηο πνπ νξίδνληαη ζηελ ΚΤΑ; Απφ 12 ρξνλψλ αζθψ ην επϊγγεικα ηνπ αγξφηε εέκαη 47 ρξφλσλ. Καιιηεξγψ γχξσ ζηα 500 ζηξϋκκαηα θαιακπφθη, βξψκε, ηξηθχιιη, βακβϊθη. Ζ κηζά Ϋθηαζε εέλαη ζηε δψλε ειϋγρνπ. Ζ Ϋθηαζε θαιιηεξγνχληαλ απφ πνιχ παιηϊ. 10 ζηξ εέλαη δηθϊ κνπ ηα ππφινηπα λνηθηαζκϋλα απφ ηδηψηεο θαη απφ ην Γάκν. Αθνχκε φρη επέζεκα φηη ζα απαγνξεπζνχλ νη θαιιηεξγεηηθϋο δξαζηεξηφηεηεο ζηελ πεξηνρά κνπ. Δκεέο δελ δερφκαζηε ηηο απαγνξεχζεηο γηαηέ δελ ξππαέλνπκε ηδέσο ηα ηειεπηαέα ρξφληα. Οη θαιιηϋξγεηεο βακβαθηνχ πνπ άηαλ ξππνγφλεο Ϋρνπλ ζρεδφλ εγθαηαιεηθηεέ. Έγηλε ελεκέξσζε γηα ηνπο θαλνληζκνύο ηεο ΚΤΑ ζηνπο θαηνίθνπο; ΔλεκΫξσζε δελ Ϋγηλε απφ θαλϋλαλ νχηε ππεξεζηαθφ νχηε Ϊιιν παξϊγνληα ά πεξηβαιινληηθϋο νξγαλψζεηο. Σηο ιέγεο πιεξνθνξέεο ηηο παέξλνπκε απφ ηελ ηειεφξαζε, ηνλ θπλεγεηηθφ ζχιινγν, ηνπηθϋο εθεκεξέδεο θιπ. ηε δηαβνχιεπζε ζηα ΓεκνηηθΪ θαη ηα ΝνκαξρηαθΪ πκβνχιηα, παξϊ ην φηη εέκαη θαη Πξφεδξνο πλεηαηξηζκνχ δελ ζπκκεηεέρα γηαηέ δελ κε ελεκϋξσζαλ. Γλσξέδνπκε γηα ηελ έδξπζε ηνπ θνξϋα πνπ εδξεχεη ζηελ Άξηα. Γελ λνκέδσ φηη εθπξνζσπνχληαη νη αγξφηεο ζε απηφλ ηνλ θνξϋα. Ο Ϋιεγρνο πνπ απνξξϋεη απφ ηηο πεξηβαιινληηθϋο δεζκεχζεηο αζθεέηαη πιεκκειψο απφ ην θνξϋα θπξέσο ζηνλ ηνκϋα ηεο ζάξαο θαη ηεο αιηεέαο ρσξέο ζπνπδαέα απνηειϋζκαηα. Οη αγξφηεο αθφκα δελ Ϋλνησζαλ ηηο απαγνξεχζεηο. ειέδα 28

180 29 Η πιήξεο εθαξκνγή ησλ πεξηβαιινληηθώλ θαλόλσλ ζα θέξεη αληηδξάζεηο; Οη πεξηνξηζκνέ ζηελ θαιιηεξγεηηθά καο δξαζηεξηφηεηα ζα καο νδεγάζεη ζηελ αδπλακέα λα επηβηψζνπκε. Πεξηνξηζκνέ ζηε ρξάζε βιαβεξψλ ιηπαζκϊησλ εέλαη θαηαλνεηνέ. Γελ Ϋρνπκε φκσο ηε δπλαηφηεηα κεηαθνξϊο ηεο θαιιηϋξγεηαο ζε ηφπν πϊλσ απφ ην δξφκν γηαηέ εμαξηφκαζηε απφ ην λεξφ ησλ πνηακψλ. ΔπνκΫλσο θϊζε πεξηνξηζκφο ζα νδεγάζεη ζε αληηδξϊζεηο. Πνηεο ζεσξείηαη σο ηηο βαζηθέο πεγέο ξύπαλζεο; ΜνλΪδεο ρνηξνηξνθηθϋο, θϊπνηα ειαηνηξηβεέα, αζηηθϊ ιχκαηα, «ξέρλνπλ φηη ζϋινπλ κϋζα ζην πνηϊκη ( ειιεληθφ θξϊηνο..). KΪπνηε ζην πνηϊκη πέλακε λεξφ θαη θϊλακε θαη κπϊλην». Μέα κεγϊιε πεγά ξχπαλζεο γηα ηνλ πνηακφ εέλαη ε πθαικχξσζε ιφγσ ηεο εηζφδνπ ηεο ζϊιαζζαο ζε κεγϊιν βϊζνο. Απηφ επεξεϊδεη ηηο θαιιηϋξγεηεο. Σν πξφβιεκα απηφ εέλαη επέζεο επζχλε ηεο πνιηηεέαο. Πξνβάιεηε ην δήηεκα ηεο αμηνπηζηία θξάηνπο. Αλ ην θξϊηνο ειϋγμεη ηηο πεγϋο ξχπαλζεο θαη κε δεκφζηεο επελδχζεηο ζηα πιαέζηα ηεο πεξηβαιινληηθάο πξνζηαζέαο δεκηνπξγάζεη επλντθϋο ζπλζάθεο γηα Ϊζθεζε λϋσλ δξαζηεξηνηάησλ (νηθνηνπξηζκφο, ελαιιαθηηθϋο κνξθϋο), ζα κπνξνχλ νη θϊηνηθνη λα αθνκνηψζνπλ ηηο φπνηεο αιιαγϋο θα πεξηνξηζκνχο. Ζ θαιιηεξγεηηθά δξαζηεξηφηεηα εέλαη άπηα θαη δελ ξππαέλεη. Σν θξϊηνο δελ Ϋθαλε ηέπνηα γηα λα εμαιεέςεη ηηο πεγϋο ξχπαλζεο. Θα αληηδξϊζνπλ νη θϊηνηθνη ζηελ εθαξκνγά ηεο ΚΤΑ πνπ Ϋγηλε ρσξέο ζπδάηεζε ζηνπο ηνπηθνχο πιεζπζκνχο. Θα ππάξμνπλ αληηζηαζκηζηηθά νθέιε από ηηο λέεο επελδπηηθέο δξαζηεξηόηεηεο πνπ πξνβιέπνληαη; Σν θξϊηνο πξϋπεη λα αλαιϊβεη ηηο επζχλεο ηνπ θαη λα δεκηνπξγάζεη ηηο θαηϊιιειεο ζπλζάθεο γηα λα αζθάζνπκε λϋεο δξαζηεξηφηεηεο πρ ζηνλ ηνπξηζκφ. Οη πεξηνξηζκνέ ζηηο παξαδνζηαθϋο παξαγσγϋο πξϋπεη λα αληηζηαζκέδνληαη κε Ϊιια εηζνδάκαηα. Σφηε κπνξεέ λα δερηνχκε ηνπο αλαγθαένπο πεξηνξηζκνχο. Πρ επϋλδπζε ζε πινηϊξηα γηα επηζθϋςεηο ζηα πνηϊκηα καο (φπσο ζηνλ ΑρΫξνληα) δελ εέλαη δπλαηά γηαηέ ν Λνχξνο πρ δελ εέλαη πιεχζηκνο ζϋιεη δηϊλνημε (απφ ηα θεξηϊ πιηθϊ Ϋρεη θιεέζεη) θαη πξϋπεη λα γέλεη Ϋιεγρνο ζηηο πεγϋο ξχπαλζεο (βξσκϊεη φινο ν πνηακφο). ΠαιηΪ γηλφηαλε φιε ε δηαδξνκά κϋρξη ηελ ΠΫηξα θαη εέλαη θαληαζηηθά. Δπέζεο πξϋπεη λα γέλνπλ δηαδξνκϋο γηα ηε επηζθεςηκφηεηα ηνπ ρψξνπ. Αλ δελ ππϊξμνπλ ηϋηνηεο παξεκβϊζεηο απφ ην θξϊηνο πνπ ζα θϋξνπλ αληηζηαζκηζηηθϊ νθϋιε δελ ζα αθάζνπκε λα πεζϊλνπκε εκεέο θαη ηα ρσξηϊ καο, ζα αληηδξϊζνπκε καδηθϊ. Πώο θξίλεηε ην παξάδεηγκα ηεο Ρνδηάο; ΘεηηθΪ βιϋπνπκε κφλν ηελ επϋλδπζε ηνπ Μνλαζηεξηνχ. Με ηηο επηζθϋςεηο ζρνιεέσλ θαη Ϊιισλ γλσξέδνπλ ηελ πεξηνρά καο θαη επαηζζεηνπνηνχληαη νη Ϊλζξσπνη. Οη ζϋζεηο απαζρφιεζεο εέλαη ιέγεο. Ζ επϋλδπζε ζε κέα κνλϊδα καθαξνλνπνηέαο - ειιεληθφ θξϊηνο..(γϋιηα). Σα ρϋιηα απνηεινχλ ζεηηθά επϋλδπζε αιιϊ εθηφο πεξηνράο ειϋγρνπ κϋζσ ηνπ πξνγξϊκκαηνο Leader. Πιεξνθνξηνδόηεο 4. ΜπΪθαο Φψηεο Ηδηόηεηα: Πξφεδξνο θπλεγεηηθνχ ζπιιφγνπ Πνηα είλαη ε γλώκε ζαο γηα ηηο απαγνξεύζεηο πνπ νξίδνληαη ζηελ ΚΤΑ; ειέδα 29

181 30 Οη παξαδνζηαθϋο δξαζηεξηφηεηεο ζην νηθνζχζηεκα αζθνχληαλ ρηιηϊδεο ρξφληα αξκνληθϊ κε ην πεξηβϊιινλ. «Ο παηϋξαο κνπ κε Ϋλα μχιηλν ζθαξέ θαη Ϋλα θνππέ ςϊξεπε ζην πνηϊκη θαη ζηε ζϊιαζζα θαη αλϋζξεςε κε αμηνπξϋπεηα ηελ νηθνγϋλεηα». Σα ζπκθϋξνληα ησλ ληφπησλ εέλαη λα παξακεέλνπλ νη παιηϋο παξαδνζηαθϋο δξαζηεξηφηεηεο ρσξέο ηηο εμνλησηηθϋο απαγνξεχζεηο ηεο ΚΤΑ. ΓΫρνληαη φινη ηελ πξνζηαζέα αιιϊ βιϋπνπλ φηη νη απαγνξεχζεηο δελ ζηξϋθνληαη θαηϊ ησλ πεγψλ ξχπαλζεο αιιϊ κφλν θαηϊ ησλ κηθξψλ ηνπηθψλ παξαγσγψλ. Οη πεξηβαιινληηθϋο νξγαλψζεηο πνπ ζπλεγνξνχλ γηαηέ δελ βγάθαλ ζηα ρσξηϊ λα ελεκεξψζνπλ ηνλ θφζκν; Πνηα αλακέλεηε λα είλαη ηα απνηειέζκαηα ησλ πεξηνξηζκώλ πνπ επηβάιιεη ε πεξηβαιινληηθήο λνκνζεζίαο; Σν θπλάγη ζηνπο βϊιηνπο πθέζηαηαη πεξηνξηζκνχο απφ ην 1986 θαη κε ηελ ΚΤΑ απφιπηε απαγφξεπζε ζηελ Α θαη Α1 δψλε. ΑπνηΫιεζκα απηψλ ησλ απαγνξεχζεσλ ην φξγην ιαζξνζεξέαο. Ο κεραληζκφο ειϋγρνπ ππνιεηηνπξγεέ θαη δελ Ϋρεη ηηο λνκηθϋο δπλαηφηεηεο ζχιιεςεο ά θαηϊζρεζεο. Γελ εηζαθνχζζεθαλ νη πξνηϊζεηο ησλ θπλεγεηηθψλ ζπιιφγσλ ζην Ν. Οη ζχιινγνη εέραλ ηε δπλαηφηεηα κε ηελ νξγαλσκϋλε ζεξνθπιαθά ηνπο λα ειϋγμνπλ ην βαιηφηνπν. «Σν θαινθαέξη θϊζε κϋξα ζθνηψλνληαη 100Ϊδεο παπηϊ ηα νπνέα κπαέλνπλ ζηνπο θαηαςχθηεο θαη πσινχληαη ζε ηαβϋξλεο». Οη ιέγνη ππϊιιεινη ηνπ θνξϋα δελ Ϋρνπλ ηε λνκηθά δπλαηφηεηα ζνβαξψλ ειϋγρσλ. Με ηελ απαγφξεπζε ρηππάζεθε θαη ν θπλεγεηηθφο ηνπξηζκφο. «Δξρφηαλ θπλεγνέ ηνπξέζηεο απφ Ηηαιέα Αζάλα θιπ. Θα κπνξνχζακε κε απηφ ην θνκκϊηη λα αξρέζνπκε κϋζα απφ ηα επελδπηηθϊ πξνγξϊκκαηα ηεο ΔΣΑΝΑΜ (Leader) λα δεκηνπξγνχκε θαηαιχκαηα ζηηο πεξηνρϋο καο θαη λα Ϋρνπκε ζπκπιεξσκαηηθφ εηζφδεκα. Ζ ζάξα Ϋρεη θαλφλεο θαη ζηνλ αξηζκφ θαη ζην ρξφλν θπλεγένπ, αο απζηεξνπνηνχζαλ ηνπο θαλφλεο. H KYA Ϋδσζε κέα ηξηεηέα σο ην 2011 ζηελ απαγφξεπζε, αιιϊ ε βνχιεζε ηνπ θνξϋα εέλαη γηα ζπλϋρηζε ηεο απαγφξεπζεο παξϊ ηνλ αλεμϋιεγθην ραξαθηάξα ηεο παξϊλνκεο ζάξαο. ΑλακΫλνληαη αληηδξϊζεηο ζε κέα πιάξε εθαξκνγά ηεο πεξηβαιινληηθάο λνκνζεζέαο. Έγηλε ελεκέξσζε γηα ηνπο θαλνληζκνύο ηεο ΚΤΑ ζηνπο θαηνίθνπο; Τπήξραλ ζπκκεηνρηθέο δηαδηθαζίεο; Οη ηνπηθϋο θνηλσλέεο δελ ζπκκεηεέραλ ζε ζπδεηάζεηο θαη δελ Ϋρνπλ γλψζε ησλ ιεπηνκεξεηψλ ηεο ΚΤΑ αιιϊ θαη ησλ κϋρξη ηψξα απαγνξεχζεσλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ πεξηβαιινληηθϋο ζπλζάθεο. Ο θφζκνο δελ εέλαη ελεκεξσκϋλνο Ζ ειϊρηζηε ελεκϋξσζε Ϋγηλε κε αλαθνηλψζεηο ζηα θαθελεέα ησλ θνηλνηάησλ θαη ζηα ΝνκαξρηαθΪ πκβνχιηα θαη ε εθπξνζψπεζε δελ άηαλ αληηπξνζσπεπηηθά. Μαο εθπξνζψπεζαλ νη γξαθεηνθξϊηεο. Πνηα είλαη ε άπνςε ζαο γηα ηε ζπγθξόηεζε ησλ θνξέσλ εθαξκνγήο ηεο ΚΤΑ; Ζ ζπγθξφηεζε ηνπ θνξϋα δηαρεέξηζεο γέλεηαη κε ππεξεζηαθνχο θπξέσο παξϊγνληεο θαη γξαθεηνθξϊηεο, ιεέπνπλ νη παξαγσγηθϋο ηϊμεηο θαη νη εθπξφζσπνη ησλ ηνπηθψλ θνηλσληψλ. ΜΫιε ηνπ Γηνηθεηηθνχ πκβνπιένπ (θαζεγεηϋο ΠΗ, ΣΔΗ ) εκπιϋθνληαη ζε επηδνηάζεηο κειεηψλ θαη «απηφ νη ηνπηθϋο θνηλσλέεο ην βιϋπνπλ κε κηζφ κϊηη». Οη απαγνξεχζεηο ηεο ΚΤΑ δελ ζα πεξϊζνπλ, φιεο νη θνηλσληθϋο ηϊμεηο ζα αληηδξϊζνπλ. Τπάξρεη δήηεκα αλαμηνπηζηίαο ηνπ θξάηνπο; Πεγέο Ρύπαλζεο. Σέπνηα δελ κπνξεέ λα νηθνδνκεζεέ ζσζηϋο βϊζεηο αλ νη πνιέηεο δελ εκπηζηεχνληαη ην θξϊηνο θαη ηνπο θνξεέο ηνπ. Πξηλ απφ ρξφληα δεκηνπξγάζεθαλ απφ κεγϊινπο επελδπηϋο θηελνηξνθηθϋο κνλϊδεο (ρνηξνκνλϊδεο) θαηϊ κάθνο ησλ πνηακψλ, κνλϊδεο επεμεξγαζέαο θξεϊησλ, ηρζπνθαιιηϋξγεηεο (θισβνέ) θιπ. ε φια απηϊ λα πξνζζϋζνπκε θαη ηα αζηηθϊ ιχκαηα. Οη πεγϋο ξχπαλζεο εέλαη γλσζηϋο θαη ηα απνηειϋζκαηα νιϋζξηα. Οη αηηέεο ξχπαλζεο ηνπ νηθνζπζηάκαηνο ειέδα 30

182 31 πνπ νδάγεζαλ γηα ηνπο παξαδνζηαθνχο παξαγσγνχο ζε ζπξξέθλσζε ηεο δξαζηεξηφηεηαο ηνπο, δελ εμϋιηπαλ. Σν πειαηεηαθφ ζχζηεκα κε ηε δηαπινθά Ϊθεζε αλεμϋιεγθηεο ηηο ξππνγφλνπο κνλϊδεο θαη αδπλαηεέ λα πεέζεη ηηο ηνπηθϋο θνηλσλέεο γηα ηελ αλαγθαηφηεηα ησλ απζηεξψλ πεξηνξηζκψλ ζηηο δψλεο ειϋγρνπ. «Δθεέ Ϋπξεπε ην θξϊηνο λα ζηξϋςεη ηελ πξνζνρά ηνπ θαη ηνπο ειϋγρνπο θαη φρη ζηηο κηθξϋο μχιηλεο βαξθνχιεο πνπ δέλνπλ ρξφληα ηψξα εηζφδεκα ζε θησρϋο νηθνγϋλεηεο. Ήξζαλ ηα Ϊγξηα λα δηψμνπλ ηα άκεξα. Απηνέ πνπ ξππαέλνπλ ην νηθνζχζηεκα δελ ελνρινχληαη θαη ηα κϋηξα δηαθπβεχνπλ ηελ επηβέσζε κηθξψλ παξαγσγψλ». Οη ζϊλαηνη ησλ ςαξηψλ πϋξπζη θαηϊ ρηιηϊδεο ηφλνπο νθεέινληαλ ζε Ϋιιεηςε νμπγφλνπ. Οη ηρζπνθαιιηεξγεηϋο δελ ηεξνχλ ηνπο θαλφλεο θαη φζνλ αθνξϊ ζηε κεηαθέλεζε ησλ κνλϊδσλ ζε θαζνξηζκϋλα δηαζηάκαηα θαη φζνλ αθνξϊ ζηηο πνζφηεηεο. ΚαλΫλαο δελ ηνπο ειϋγρεη. Όπσο θαη ηηο ρνηξνηξνθηθϋο κνλϊδεο κε ηνπο πιεκκειεέο θαζαξηζκνχο. Ζ ειεχζεξε θηελνηξνθέα δελ ξππαέλεη. Οη κηθξϋο θαιιηϋξγεηεο πνπ κεηϊ ηελ απνκϊθξπλζε ηνπ βακβαθηνχ ρξεζηκνπνηνχλ θπζηθφ ιέπαζκα (θνπξηϊ) δελ ξππαέλνπλ. Αληέζεηα θαη απηϋο πθέζηαληαη ηε κφιπλζε κε ηελ Ϊληιεζε πδϊησλ απφ ηα κνιπζκϋλα πνηϊκηα. Οη ηνπηθϋο θνηλσλέεο δελ κπνξνχλ λα θαηαλνάζνπλ γηαηέ ηφζα ρξφληα ε πνιηηεέα δελ ζηξϊθεθε θαηϊ ησλ βαζηθψλ πεγψλ ξχπαλζεο. Ή κϊιινλ αληηιακβϊλνληαη ηε δηαπινθά ηζρπξψλ παξαγφλησλ κε ηνπηθϋο ά θξαηηθϋο εμνπζέεο. Με απηϋο ηηο ζπλζάθεο θαη κϋηξα αλαγθαέα γηα ηελ πξνζηαζέα δελ εέλαη εχθνιν λα πεξϊζνπλ. Θα ππάξμνπλ αληηζηαζκηζηηθά νθέιε από ηηο λέεο επελδπηηθέο δξαζηεξηόηεηεο πνπ πξνβιέπνληαη; Οη επηδνηάζεηο (Leader) απφ ηελ ΔΣΑΝΑΜ γηα κηθξϋο κνλϊδεο νηθνηνπξηζκνχ (θαθελεέα, ελνηθηαδφκελα θιπ) δελ Ϋθεξαλ αιιαγϋο ζεηηθϋο ζην εηζφδεκα. Ζ αλϊπηπμε νηθνηνπξηζκνχ εμαξηϊηαη απφ πνιινχο παξϊγνληεο θαη δεκφζηεο επελδχζεηο γηα ηελ αλϊδεημε ηνπ ρψξνπ πνπ δελ εέλαη Ϊκεζα νξαηϋο. Τπάξμαλ θαη πεξηπηψζεηο πνπ πάξαλ θϊπνηνη ηηο επηδνηάζεηο θαη δελ παξάγαγαλ απνηϋιεζκα. Γελ εμαζθαιέδνληαη αληηζηαζκηζηηθϊ νθϋιε θαη Ϋηζη νη κηθξνπαξαγσγνέ θηλδπλεχνπλ κε αθαληζκφ.με ηελ εθαξκνγά ησλ κϋηξσλ ηεο ΚΤΑ ν θφζκνο δελ ζα πεηζαξράζεη. Πιεξνθνξηνδόηεο 5. ΚΪηζελνο Κψζηαο Ηδηφηεηα: Σειεηφθνηηνο Γπκλαζένπ Αγξνηνθηελνηξφθνο Πνηα είλαη ε γλώκε ζαο γηα ηηο απαγνξεύζεηο πνπ νξίδνληαη ζηελ ΚΤΑ; Βφζθσ πξφβαηα θαη δελ γλσξέδσ ηέπνηα γηα ηηο απαγνξεχζεηο. πγθεθξηκϋλα δελ γλσξέδνπκε πνπ αθξηβψο εέλαη νη δψλεο απαγφξεπζεο γηα ηελ πξνβαηνηξνθέα. Έρσ 200 πξφβαηα θαη εέλαη φια ζηελ πεξηνρά πξνζηαζέαο. Ζ πεξηνρά κνπ παιηϊ εέρε 1500 δψα. Σν εηζφδεκα ην ζπκπιεξψλσ κε θαιιηϋξγεηεο θπξέσο θαιακπφθηα. Γελ ζπκκεηεέρα ζε θακηϊ ζπδάηεζε αθνχ ζην ρσξηφ δελ Ϋγηλε. Όηη καζαέλνπκε εέλαη απφ πιεξνθνξέεο ζην θαθελεέν ά ηειενξϊζεηο. Οχηε ζηα ηνπηθϊ ζπκβνχιηα Ϋγηλε ζπδάηεζε. Σν κφλν πνπ γλσξέδνπκε εέλαη φηη δελ κπνξεέο λα θηηϊμεηο θαηλνχξγην ζηαχιν, κφλν νη ππϊξρνληεο κπνξνχλ λα αμηνπνηεζνχλ. Γελ ζνπ ρνξεγνχλ Ϊδεηα γηα θαηλνχξγηα εγθαηϊζηαζε. Απηφ φκσο εέλαη Ϊδηθν γηαηέ νη κνλϊδεο καο εέλαη νιηγνκειεέο, ην δε πξφβαην δελ δεκηνπξγεέ ξχπαλζε. Γηαθσλνχκε κε ηελ απαγφξεπζε Ϊδεηαο θαηλνχξγηαο εγθαηϊζηαζεο πξνβαηνηξνθέαο.. Σν πξφβαην δελ ξππαέλεη φπσο νη κεγϊιεο πρ κνλϊδεο ρνηξνηξνθέαο, βννεηδά θιπ. Αλ ιεέςνπλ ηα θνπϊδηα πνπ παιηϊ άηαλ ρηιηϊδεο, θχγνπλ νη θαιιηϋξγεηεο ην νηθνζχζηεκα ζα Ϋρεη πξφβιεκα. Δδψ ηη ζα γέλεη? Έλαο ιφγγνο. Έηζη άηαλ κε ηνπο παππνχδεο καο, κε ηνπο πξνπαπνχδεο καο, Ϋηζη άηαλ ρηιηϊδεο ρξφληα θαη δελ Ϊιιαδε ηέπνηα πξνο ην ρεηξφηεξν. Άιινη άηαλ νη ππεχζπλνη γηα ηε ξχπαλζε. Αλ καο ζηεξάζνπλ ηε δπλαηφηεηα λα αζθάζνπκε απηϋο ηηο παξαδνζηαθϋο δξαζηεξηφηεηεο ειεχζεξα ηη ζα ειέδα 31

183 32 θϊλνπκε. Πσο ζα δάζνπκε? «ΔηδηθΪ ζηελ πεξηνρά καο, θϊησ εέλαη ε ΠξΫβεδα, κεηϊ ε αξραηνινγέα, κεηϊ ε ΔΣΑΝΑΜ, πϊλσ ην δαζαξρεέν θϊησ ε ζϊιαζζα, πνπ ζα πϊκε? Θα αδεηϊζνπκε ηα ρσξηϊ καο λα πϊκε ζηα ΓηΪλληλα ηη λα θϊλνπκε»? Γελ Ϋρνπκε θϊπνην ζπληνληζηηθφ φξγαλν γηα ηηο αληηδξϊζεηο καο. Γελ μϋξνπκε ηη λα θϊλνπκε. Θα ζβάζεη ην ρσξηφ καο. Πνηεο ζεσξείηε σο βαζηθέο πεγέο ξύπαλζεο; Σα πξφβαηα δελ Ϋρνπλ κεγϊιε κϊδα απνβιάησλ φπσο πρ ηα ρνηξνζηϊζηα, εέλαη κηθξφ ην ρξνληθφ δηϊζηεκα ζηαχιηζεο, ε δε θνπξηϊ γέλεηαη Ϋλα ζαπκϊζην ιέπαζκα γηα νηθνινγηθϋο θαιιηϋξγεηεο. Θα κπνξνχζε λα γέλεη θαη Ϋξγν επηδνηνχκελν γηα ηε ρξάζε ηεο θνπξηϊο ζε νηθνινγηθϋο θαιιηϋξγεηεο. Γελ ιϋκε λα γέλνπλ κνλϊδεο ρηιηϊδσλ πξνβϊησλ, κηθξϋο κνλϊδεο γηα λα επηβηψλνπκε. ΠαξΫκβαζε Ϊιινπ αγξφηε: «Δγψ θηηϊρλσ παηϊηεο ζηνλ Άε ΘσκΪ. Παέξλσ θνπξηϊ απφ πξφβαηα γηα ιέπαζκα, δελ παέξλσ νχηε απφ γνπξνχληα, νχηε απφ θφηεο γηαηέ κνιχλεηαη ην Ϋδαθνο θαη δελ κπνξψ λα θαιιηεξγάζσ.» Με ηελ αλαθχθισζε ηεο θνπξηϊο θξαηηϋηαη θαη ην νηθνζχζηεκα. ΜΫζα ζε απηφ ρηιηϊδεο ρξφληα ππάξραλ θαη ηα πνπιηϊ θαη ηα πξφβαηα θαη ηα παιηϊ γειϊδηα ηνπ βϊιηνπ θαη νη θαιιηϋξγεηεο. «ΠνιιΪ πνπιηϊ ζα ηα δεηο πϊλσ ζηηο ξϊρεο ησλ βννεηδψλ λα ηζηκπνινγνχλ. Όια δνχζαλ καδέ αξκνληθϊ».3000 ρξφληα θαη κε πνιχ κεγαιχηεξα ειεχζεξα θνπϊδηα. Σν Ϋδαθνο ιφγσ πγξαζέαο Ϋρεη ην θαινθαέξη πνιχ ρνξηϊξη. ΔπηβΪιιεηαη εδψ ε ειεχζεξε θηελνηξνθέα. Ζ πφιε ζα Ϋρεη πξσηνγελά παξαγσγά θαη Ϊξηζηεο πνηφηεηαο. «Δγψ φηαλ άκνπλ παηδϊθη κε 1500 πξφβαηα ηνπ παηϋξα κνπ καδέ κε απηϊ Ϋπηλα λεξφ απφ ην πνηϊκη. άκεξα κε 200 πξφβαηα δελ πέλσ λεξφ απφ ην πνηϊκη. Πνηνο θηαέεη γηα ηε ξχπαλζε?» Θα ππάξμνπλ αληηζηαζκηζηηθά νθέιε από ηηο λέεο επελδπηηθέο δξαζηεξηόηεηεο πνπ πξνβιέπνληαη; Ο Ακβξαθηθφο Ϋρεη κεγϊιεο δπλαηφηεηεο. Όκσο νχηε ην 1/1000 δελ Ϋγηλε. Ζ ΔΣΑΝΑΜ ιϊζνο πξνγξϊκκαηα επηδνηεέ. Έιεγρνο ζηε ιαζξνζεξέα δελ αζθεέηαη. Πηζηεχσ φηη δελ ζϋινπλ λα ηνπο πηϊζνπλ. Αλ ην θπλάγη εέρε ζηακαηάζεη γηα 3 ρξφληα ηα πνπιηϊ ζα άηαλ εδψ πνπ θαζφκαζηε. Αλ θϊπνηεο θαιιηϋξγεηεο επηβαξχλνπλ λα κεησζνχλ ηα ιηπϊζκαηα ά λα επηδνηεζεέ ε ρξάζε βηνινγηθψλ ιηπαζκϊησλ. Να βνεζεζεέ ν αγξφηεο. Καη γηα ηνλ θηελνηξφθν λα επηηξϋςνπλ θαηλνχξγηεο εγθαηαζηϊζεηο κε πεξηνξηζκνχο ψζηε λα Ϋρνπλ παξαδνζηαθφ ραξαθηάξα. Απηνέ πνπ πνλϊλε ην νηθνζχζηεκα εέλαη νη Ϊλζξσπνη πνπ δνπλ θαη παξϊγνπλ κϋζα ζε απηφ. Απηνέ ην ζϋινπλ πξνζηαηεπκϋλν θαη κε δσά φρη νη γξαθεηνθξϊηεο. Δκεέο Ϋπξεπε λα εέρακε ηνλ πξψην ιφγν. Πιεξνθνξηνδόηεο 6. Άξκππξνο Γεώξγηνο Ηδηφηεηα: Γηεπζπληάο ηεο ΔΣΑΝΑΜ (Δηαηξέα ΑλΪπηπμεο Ακβξαθηθνχ) Πνηνη είλαη νη θύξηνη ζηόρνη ηεο εηαηξείαο; θνπφο ηεο εηαηξέαο εέλαη ε πινπνέεζε Δπξσπατθψλ αλαπηπμηαθψλ πξνγξακκϊησλ ζηελ επξχηεξε πεξηνρά Έθδνζε ηεο ΚΤΑ ρεηηθϊ λσξέο γηα ηα ειιεληθϊ δεδνκϋλα ηϋζεθε ην ζϋκα ηεο πεξηβαιινληηθάο πξνζηαζέαο ηνπ Ακβξαθηθνχ. Ζ έδξπζε ηεο ΔΣΑΝΑΜ πνπ επηθνξηέζζεθε κε ξφινπο πϊλσ απφ ην ζθνπφ ηεο ζπλϋβαιε ζηε εμϋιημε πνπ νδάγεζε ζηελ ΚΤΑ. Ζ δηεζλάο ζπλζάθε Ramsar απνηϋιεζε ην θηλεηάξην κνριφ γηα ηηο κεηϋπεηηα δηαδηθαζέεο. ΜεηΪ απφ δηαδηθαζέεο ρξφλσλ (δεθαεηέα 80 ειέδα 32

184 33 ζπλζάθε Ramsar) απφ ην 2008 ζεζκνζεηεέηαη ν θφιπνο σο εζληθφ πϊξθν θαη θαηνρπξψλνληαη νη αξκνδηφηεηεο ηνπ θνξϋα δηαρεέξηζεο, γέλεηαη ν ραξαθηεξηζκφο ησλ ρεξζαέσλ πδϊηηλσλ θαη ζαιϊζζησλ πεξηνρψλ ηνπ θφιπνπ σο εζληθνχ πϊξθνπ θαη ν θαζνξηζκφο ρξάζεσλ φξσλ θαη πεξηνξηζκψλ. γέλεηαη ε νξηνζϋηεζε ησλ δσλψλ πξνζηαζέαο: δψλε Α πεξηνρά πξνζηαζέαο, δψλε Β πεξηνρά ησλ εηδηθψλ ξπζκέζεσλ θαη ε δψλε πεξηβαιινληηθνχ ειϋγρνπ. Πνηεο πξνβιέπνληαη λα είλαη νη αλαπηπμηαθέο επηπηώζεηο από ηελ εθαξκνγή ηεο ΚΤΑ; Γελ βιϋπσ φηη ν ραξαθηεξηζκφο απφ κφλνο ηνπ θφιπνπ σο εζληθνχ πϊξθνπ επηθϋξεη ζεκαληηθϋο αιιαγϋο ά ζεκαληηθϋο επηπηψζεηο ζηελ αλϊπηπμε ηεο επξχηεξεο πεξηνράο. Απηφ πνπ εέλαη ζεκαληηθφ εέλαη φηη ζηηο πξνζηαηεπκϋλεο πεξηνρϋο πξνσζνχληαη πξνγξϊκκαηα πξϊζηλεο αλϊπηπμεο φπσο πρ ην πξφγξακκα ΑΝΑΑ ην κφλν παλειιαδηθϊ γηα ηελ πεξηνρά καο χςνπο 120 εθαη. Απηφ εέλαη απνηϋιεζκα ηεο πξνζπϊζεηαο ηεο ΔΣΑΝΑΜ κε φινπο ηνπ θνξεέο πεξηθϋξεηαο Ζπεέξνπ θαη Γπηηθάο ΔιιΪδαο. Απηφ ην πξφγξακκα Ϋρεη ππνγξαθεέ θαη ζα πινπνηεζεέ απφ ην 2010 Ϋσο ην ΑλαθΫξεηαη ζε πξσηνγελά, δεπηεξνγελά ηνκϋα θαη πξνζηαζέα πεξηβϊιινληνο. ην πξφγξακκα απηφ επηδνηνχληαη θαη δηϊθνξεο νκϊδεο γηα ηηο παξαδνζηαθϋο δξαζηεξηφηεηεο.(θαιιηϋξγεηεο, θηελνηξνθέα, αιηεέα) αιιϊ θαη ζηνλ ηνκϋα ηνπ ηνπξηζκνχ φπσο θαη δξϊζεηο ζην δεκφζην ηνκϋα (βηνινγηθνέ). Ζ ΚΤΑ ινηπφλ θαη γεληθϊ ε πεξηβαιινληηθά λνκνζεζέα Ϋρεη πξαθηηθϊ απνηειϋζκαηα ζηελ αλαπηπμηαθά πξνζπϊζεηα αξθεέ λα θαηαιϊβνπκε φηη κϋζσ ηεο πξνζηαζέαο Ϋξρεηαη ε αλϊπηπμε. Ζ αεηθφξνο αλϊπηπμε εέλαη ν ζηφρνο ηνπ πξνγξϊκκαηνο Leader. Πρ αιηεπηηθφο ηνπξηζκφο, θαγηϊθ, ε αλαδεκηνπξγέα ηνπ θϋληξνπ πιεξνθφξεζεο αιαψξαο, πεξηβαιινληηθϋο δηαδξνκϋο κϋζα ζηνλ πγξνβηφηνπν, Ϋγηλε ην πξφγξακκα ηνπ πγξνβηφηνπνπ ηεο ΡνδηΪο απφ ην Μνλαζηάξη. Σψξα ζηνρεχνπκε ζε πξνγξϊκκαηα κηθξψλ νηθνηνπξηζηηθψλ κνλϊδσλ κε ην πξφγξακκα Leader θαη Leader αιηεέαο. Σελ ηξϋρνπζα πεξένδν ππϊξρεη θαη Ϋλα νηθνλνκηθφ πξφβιεκα πνπ καο θνβέδεη ζην ζϋκα ηεο απνξξφθεζεο ησλ πηζηψζεσλ γηα ηηο δηϊθνξεο δξϊζεηο πνπ ζα πξνθεξχμνπκε. Τπάξρνπλ αληηδξάζεηο από ηελ εθαξκνγή ησλ πεξηνξηζκώλ ηεο πεξηβαιινληηθήο λνκνζεζίaο; Σν εζληθφ πϊξθν ηνπ Ακβξαθηθνχ εέλαη Ϋλαο ηεξϊζηην νηθνζχζηεκα πνπ πεξηιακβϊλεη κεγϊινπο πιεζπζκνχο θνηλνηάησλ θαη πνηθέιεο δξαζηεξηφηεηεο νη πεξηζζφηεξεο παξαδνζηαθϋο πνπ Ϋδεζαλ ηνλ θφζκν κε ηνλ ηφπν ηνπο. Δέλαη δχζθνιν ην εγρεέξεκα ηεο εθαξκνγάο ηεο πεξηβαιινληηθάο πξνζηαζέαο θαη αθφκα πεξηζζφηεξν δχζθνιν ε πξνζπϊζεηα αληηζηαζκηζηηθνχ νθϋινπο ζηε κεέσζε ησλ δξαζηεξηνηάησλ Οη θϊηνηθνη Ϋρνπλ κϊζεη λα δνπλ ειεχζεξα λα ςαξεχνπλ ειεχζεξα, λα θπλεγνχλ ειεχζεξα. Απηνέ ινηπφλ ζέγνληαη απφ ηνπο πεξηνξηζκνχο πνπ επηβϊιινληαη. Ο ραξαθηεξηζκφο Ϋρεη απαγνξεχζεηο ζηελ αιηεέα, ην θπλάγη θαη Ϊιιεο δξαζηεξηφηεηεο κϋζα ζε νξηζκϋλεο πεξηνρϋο. ΒΫβαηα νη πεξηνξηζκνέ εέλαη αλαγθαένη γηα ηε δηαηάξεζε ηεο παλέδαο ηεο πνπ πνιιϊ εέδε απεηινχληαη κε εμαθϊληζε. ΤπΪξρεη πξφβιεκα ζην λα εκπεδψζνπλ νη θϊηνηθνη ηελ αλαγθαηφηεηα απηψλ ησλ νξηνζεηάζεσλ πνπ ππαγνξεχνπλ νη πεξηβαιινληηθϋο λνκνζεζέεο. Απηφ εέλαη επζχλε θαη ηεο ΔΣΑΝΑΜ θαη ηνπ θνξϋα. Γελ παξαγλσξέδνπκε ηηο παγησκϋλεο αληηιάςεηο ησλ θαηνέθσλ ηε θνπιηνχξα ηνπο θαη γεληθϊ ηνπο θφβνπο ηνπ ζε θϊζε αιιαγά ζηνλ ηξφπν δσάο ηνπο. Ζ αληέδξαζε εθδειψζεθε ζην κεζνδηϊζηεκα ηνπ ζρεδηαζκνχ ησλ δσλψλ πνπ Ϋζηγαλ πϊξα πνιινχο θπξέσο αγξφηεο. Με ηνλ επαλαζρεδηαζκφ ησλ δσλψλ κεηψζεθαλ νη αληηδξϊζεηο αιιϊ ππϊξρνπλ αθφκα θϊηνηθνη πνπ ζέγνληαη. Πνηνο είλαη ν ξόινο ησλ πεξηβαιινληηθώλ νξγαλώζεσλ ζηελ όιε δηαδηθαζία; Τπάξμε ζεηηθφο ν ξφινο ησλ Πεξηβαιινληηθψλ Οξγαλψζεσλ. ΑλαθΫξσ ηελ πεξηβαιινληηθά εηαηξέα ΠξΫβεδαο, θέλεζε ελεξγψλ πνιηηψλ Άξηαο θαη ηνλ ζχιινγν αιηϋσλ. Αμέδεη λα αλαθϋξνπκε ην ξφιν ηεο ΣΑ. Πνπ ζπλϋβαιε ηα κϋγηζηα. Άιισζηε πξσηνζηϊηεζε ζηε δηαβνχιεπζε κε ηα ΓηνηθεηηθΪ θαη ηα ΝνκαξρηαθΪ πκβνχιηα. Σν θνκκϊηη πνπ ππϊξρεη πζηϋξεζε εέλαη ησλ ππεξεζηψλ ειέδα 33

185 34 ηνπ Γεκνζένπ. Ο θνξϋαο δηαρεέξηζεο εέλαη απφ ηνπο ιέγνπο θνξεέο ζηελ ΔιιΪδα πνπ ζπγθξνηάζεθε Ϊκεζα θαη απηφ ρϊξηλ ηεο παξνπζέαο ηεο ΔΣΑΝΑΜ (ππάξρε ε ηερλνγλσζέα). Πιεξνθνξηνδόηεο 7. ΚιΪπαο ΜηιηηΪδεο Ηδηόηεηα: Γάκαξρνο ΠξΫβεδαο, ρεκηθφο,αληηδάκαξρνο 91-96, ΜΫινο ηεο ΚΔΓΚΔ Πνηα είλαη ε άπνςε ζαο γηα ην πεξηερόκελν ηεο ΚΤΑ θαη ηα ηα απνηειέζκαηα πνπ ε εθαξκνγή ηεο ζα επηθέξεη; Με πνιιϋο δπζθνιέεο εθδφζεθε ε ΚΤΑ γηα ην νηθνζχζηεκα ηνπ Ακβξαθηθνχ πνπ ην ρσξέδεη ζε δψλεο πεξηνξηζκψλ θαη απαγνξεχζεσλ. ηελ πξψηε δψλε απαγνξεχνληαη ηα πϊληα ζρεδφλ επηηξεπνκϋλεο ηεο θπζηθάο αιηεέαο. Β δψλε Ϋρνπκε δηϊθνξνπο πεξηνξηζκνχο θαη ζηε Γ δψλε επηηξϋπνληαη επελδπηηθϋο δξαζηεξηφηεηεο κε φξνπο. Ζ ΚΤΑ ζε φηη αθνξϊ ζηηο δξαζηεξηφηεηεο, κηα θαη εκπιϋθνληαη νη ππεξεζέεο γηα ηελ Ϋθδνζε αδεηψλ, εθαξκφδεηαη. Σν πξφβιεκα ζπλέζηαηαη ζηελ απαγφξεπζε ηεο παξϊλνκεο ζάξαο, ηεο αιηεέαο, νξηζκϋλσλ γεσξγηθψλ δξαζηεξηνηάησλ θαη θπξέσο ε ιεηηνπξγέα κεγϊισλ κνλϊδσλ κε ιχκαηα, φπνπ ν Ϋιεγρνο εέλαη πιεκκειάο ά δελ πθέζηαηαη. Οη δξαζηεξηφηεηεο πξσηνγελνχο θαη δεπηεξνγελνχο ηνκϋα ζηελ πεξηνρά ηνπ νηθνζπζηάκαηνο πνπ εέλαη αλαγθαέεο γηα ηηο αλϊγθεο ησλ επξχηεξσλ αζηηθψλ πεξηνρψλ, πεξηνξέδνληαη κε ηηο απαγνξεχζεηο ζηηο δψλεο ειϋγρνπ. Οη αζθνχκελεο παξαδνζηαθϋο (αιηεέα, θηελνηξνθέα, θαιιηϋξγεηεο, θπλάγη) δξαζηεξηφηεηεο πνπ εμειέζζνληαλ γηα αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο κε ηξφπν πνπ επηβϊξπλε ην νηθνζχζηεκα (λϋνη ζηαχινη, ιηπϊζκαηα, θπηνθϊξκαθα, ςϊξεκα κε δέθηπα, ιαζξνζεξέα θιπ) ζέγνληαη θαη κεηψλεηαη ην παξαγφκελν εηζφδεκα. Ο ζρεδηαζκφο γηα ηελ εθαξκνγά θαη ρξεκαηνδφηεζε πξνγξακκϊησλ αιιαγάο ησλ παξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηάησλ πνπ ζα επηθϋξνπλ αληηζηαζκηζηηθϊ νθϋιε, δελ ππάξμε. Σέζεηαη ζϋκα επηβέσζεο νηθνγελεηψλ. Ζ επζχλε θπξέσο εζηηϊδεηαη ζηηο ππεξεζέεο Ννκαξρηαθνχ επηπϋδνπ, ζηελ Ϋιιεηςε ειεγθηηθνχ κεραληζκνχ, ζηε ξνπζθεηνινγηθά αληηκεηψπηζε νξηζκϋλσλ ζεκϊησλ θαη ζην φηη νξηζκϋλεο απαγνξεχζεηο εέλαη ζθιεξϋο ζε βϊξνο ησλ ληφπησλ παξαγσγψλ γηα ηνπο νπνένπο δελ ππάξμαλ αληηζηαζκηζηηθϊ νθϋιε. Οη παξαγσγνέ ησλ θνηλνηάησλ εληφο θαη παξϊ ηνπ νηθνζπζηάκαηνο γηα ηελ επηβέσζά ηνπο πξνζπαζνχλ λα παξαθϊκπηνπλ ηηο απαγνξεχζεηο. ε απηφ δελ Ϋρνπλ θαη εζηθνχο θξαγκνχο (ζην φηη παξαλνκνχλ) γηαηέ ζεσξνχλ φηη ην θξϊηνο πνπ ηνπο ζέγεη δελ ζηξϊθεθε κε ηελ έδηα απζηεξφηεηα ελαληένλ απηψλ πνπ εέλαη ππεχζπλνη γηα ηε κεγϊιε ξχπαλζε. Δέλαη ζπρλά ε επηρεηξεκαηνινγέα απφ θαηνέθνπο ησλ ηνπηθψλ θνηλνηάησλ «ξέρλεη ν ηϊδε επηρεηξεκαηέαο ηα ιχκαηα ζην πνηϊκη αιιϊ ηνπ ζβάζαλε ην πξφζηηκν. ε κϋλα πνπ θϊλσ αγψλα επηβέσζεο απαγνξεχνπλ». Δέλαη ηζρπξφ ην αέζζεκα ηεο αδηθέαο αιιϊ θαη ην Ϋιιεηκκα ελαιιαθηηθψλ πξνηϊζεσλ. Οη λέεο επελδπηηθέο δξαζηεξηόηεηεο πνπ πξνγξακκαηίδνληαη ζα θέξνπλ αληηζηαζκηζηηθά νθέιε; Ζ κεέσζε ά απαγφξεπζε ησλ δξαζηεξηνηάησλ ζηηο δψλεο ειϋγρνπ, κεηψλνπλ ην κηθξφ ζρεηηθϊ εηζφδεκα ησλ θαηνέθσλ θαη ηέζεηαη ζϋκα επηβέσζεο. ην ζϋκα απηφ εκεέο σο Γάκνο καδέ κε ηνπο θνξεέο Ϋρνπκε ηελ παξαθϊησ ζϋζε: «ΚΪλεηο Ϋλα πξφγξακκα ζην νπνέν απαγνξεχεηο. Θα πξϋπεη επέζεο λα θϊλεηο Ϋλα πξφγξακκα (πσο άηαλ ζην Γάκν ν ΘεζΫαο, Ϋλα θνκκϊηη απφ ην ΔΠΑ, ην πξφγξακκα αλϊπηπμεο Πέλδνπ θιπ) κε ην νπνέν ζα εληζρχζεηο γηα λα αιιϊμεηο ηελ παξαγσγηθά δξαζηεξηφηεηα ζηελ πεξηνρά. Θα πξϋπεη λα ηνλ νδεγάζεηο ζε επελδχζεηο ηηο νπνέεο ζα επηδνηάζεηο.γηα λα ππϊξμεη αλϊπηπμε ηεο δξαζηεξηφηεηαο ζχκθσλε κε ηνπο φξνπο ηνπ ειέδα 34

186 35 νηθνζπζηάκαηνο. Απηφ δελ γέλεηαη θαη Ϋρνπκε κφλν απαγνξεχζεηο. Σα θαηϊ θαηξνχο πξνγξϊκκαηα (ΔΣΑΝΑΜ) ππνδνκψλ κϋζσ Γάκνπ θαη πξφζθιεζεο δηαθφξσλ επελδπηψλ δελ Ϋρνπλ απνδψζεη. ΠξΫπεη λα γέλεη Ϋλαο ζρεδηαζκφο ψζηε λα απαληάζνπκε ζε εξσηάκαηα φπσο «ηη ζα θϊλνπκε κε ηηο θαιιηϋξγεηεο, κπνξνχκε λα ηηο θϊλνπκε βηνινγηθϋο. Με πνην ηξφπν ζα ηνπο επηδνηάζνπκε? Ζ θαιιηϋξγεηα καο θϊλεη δεκηϊ (θπηνθϊξκαθα, δειεηάξηα θιπ). Θα ηελ επηδνηάζνπκε θαη ζα θϊλνπκε Ϋλα πξφγξακκα γηα ηνπο αγξφηεο γηα ηε κεηαηξνπά ζε βηνινγηθά. Πνηα εέλαη Ϊιιε πεγά ξχπαλζεο? Σα ιχκαηα? Θα θϊλεηο Ϋλα πξφγξακκα θαη ζα επηδνηάζεηο βηνινγηθνχο θαζαξηζκνχο. πκπεξαζκαηηθϊ, ηα πξνγξϊκκαηα πξϋπεη λα εέλαη αληέζηνηρα ησλ πξνβιεκϊησλ ξχπαλζεο.θαη ηεο αιιαγάο δξαζηεξηνηάησλ πνπ επηθϋξεηο. Γελ πξνθεξχζζεηο Ϋλα πξφγξακκα γεληθψο κε ηε θηινζνθέα «Ϋρσ Ϋλα πξφγξακκα κε Ϋλα γεληθφ ηέηιν, θϋξε πξνηϊζεηο θχξηε επελδπηά» Αλ γέλεη ε επϋλδπζε πφζνη ζα σθειεζνχλ ΠξΫπεη ηα πξνγξϊκκαηα λα εέλαη ζηνρεπφκελα λα εζηηϊδνπλ ζηα πξνβιάκαηα θαη ζηελ αιιαγά ησλ δξαζηεξηνηάησλ ησλ παξαγσγψλ ζε δξαζηεξηφηεηεο ζπκβαηϋο κε ηνπο φξνπο επηβέσζεο ηνπ νηθνζπζηάκαηνο. Σα κϋρξη ηψξα πξνγξϊκκαηα δελ δεκηνπξγνχλ αληηζηαζκηζηηθφ φθεινο. Πρ δαπαλεζάθαλ ρξάκαηα γηα ηελ θαηαζθεπά παξαηεξεηεξέσλ γηα ηελ αλϊπηπμε νηθνηνπξηζκνχ, ηη Ϋγηλε, ηέπνηα, ηα ιεθηϊ πάγαλ ρακϋλα. Δέλαη Ϋλα νιφθιεξν ζχζηεκα ν ζρεδηαζκφο γηα ηελ αλϊπηπμε ηνπ νηθνηνπξηζκνχ. ΜεηΪ ηελ θαηαζθεπά ησλ παξαηεξεηεξέσλ δελ Ϋγηλε ηέπνηα. Ζ ΚΤΑ Ϋγηλε γηαηέ Ϋπξεπε λα ηελ θϊλνπκε, γηα ηελ ελαξκφληζε κε ηε δηεζλά λνκνζεζέα πϋξαλ ηνχηνπ νπδϋλ. Ζ εθαξκνγά ηεο ΚΤΑ δεκηνπξγεέ πξνβιάκαηα ζηελ ηνπηθά θνηλσλέα. Έπξεπε παξϊιιεια λα γέλνπλ πνιιϊ βάκαηα ζε απηά ηελ θαηεχζπλζε. Έπξεπε λα ζρεδηϊζνπκε. Απηφ απαηηεέ πφξνπο θαη ζπλϋξγεηα φινπ ηνπ θξαηηθνχ κεραληζκνχ. Έλα παξϊδεηγκα επελδπηηθψλ δξαζηεξηνηάησλ ρσξέο ειϋγρνπο αιιϊ ην θπξηφηεξν ρσξέο επξχηεξν ζρεδηαζκφ άηαλ ε ρνξάγεζε αδεηψλ ηρζπνθαιιηϋξγεηαο. άκεξα απηϋο απνηεινχλ έζσο ηελ πην κεγϊιε πεγά ξχπαλζεο. Οη κεγϊιεο επελδχζεηο (ρνηξνηξνθηθϋο κνλϊδεο, ηρζπνθαιιηϋξγεηεο, καξέλεο, δεμακελϋο θαπζέκσλ θιπ) πνπ απνηεινχλ ηε κεγϊιε πεγά ξχπαλζεο ειϋγρνληαη πιεκκειψο θαη ιεηηνπξγνχλ σο Ϊιινζη γηα ηε κε ηάξεζε απφ ηνπο ππφινηπνπο ησλ πεξηβαιινληηθψλ θαλφλσλ. Κχξην ζϋκα εέλαη ινηπφλ, ε εθπφλεζε ελφο πξνγξϊκκαηνο επηδφηεζεο παξαγσγηθψλ δξαζηεξηνηάησλ ζπκβαηψλ κε ηνπο φξνπο πνπ ηέζεληαη απφ ηελ ΚΤΑ γηα ην νηθνζχζηεκα. Πρ ην πξφγξακκα ΑΝΑΑ (ΔΣΑΝΑΜ) αλ άηαλ πνην εθηεηακϋλν ζα κπνξνχζε λα βνεζάζεη. Δέλαη πξφγξακκα κε πφξνπο απφ ην 4 ν ΚΠ θαη εζληθνχο πφξνπο νη νπνένη εέλαη αβϋβαηνη κεζνχζεο θαη ηεο νηθνλνκηθάο θξέζεο. Έρνπλ πξνθιεζεί αληηδξάζεηο - ππάξρεη θηλεηνπνίεζε ηεο Σνπηθήο θνηλσλίαο; Γηα ηελ ΠξΫβεδα Ϋπξεπε λα ιεθζεέ ππφςε φηη «ε πεξηνρά εέλαη πνιιαπιϊ επηβαξπκϋλε κε πεξηνξηζκνχο πρ αξραηνινγέα, δψλεο απαγφξεπζεο Ακβξαθηθνχ θιπ). Δέλαη ινηπφλ δέθαηεο νη αληηδξϊζεηο ησλ αλζξψπσλ απηψλ πνπ ηνπο κεηψλνπκε ηηο παξαγσγηθϋο δξαζηεξηφηεηεο. Έρνπκε πνιιϋο απαγνξεχζεηο ζε πϊξα πνιχ κηθξφ ρψξν. Θέγεηαη ε πξσηνγελάο παξαγσγά, ζέγεηαη ε δεπηεξνγελάο παξαγσγά, παξαδνζηαθϊ επαγγϋικαηα Ο Γάκνο ζπκκεηεέρε θαη νξγϊλσζε ζπδεηάζεηο γηα πνιιϊ ζϋκαηα πνπ Ϊπηνληαη ηεο πξνζηαζέαο ηνπ νηθνζπζηάκαηνο θαη εο αλϊπηπμεο ηεο πεξηνράο. Τπάξμαλ δε θαη θηλεηνπνηάζεηο o Σσλ αιηϋσλ γηα ηε ξχπαλζε απφ ηηο ηρζπνθαιιηϋξγεηεο, γηα ηα Ϋξγα πνπ γέλνληαη ζηελ εέζνδν ηνπ Ακβξαθηθνχ θφιπνπ (καξέλεο θιπ) o Σνπ Γάκνπ θαη ησλ θνξϋσλ γηα λα ππϊξμεη ε ΚΤΑ θαη γηα Ϋλα πξφγξακκα αλϊπηπμεο ηεο επξχηεξεο πεξηνράο ηνπ νηθνζπζηάκαηνο o Σεο θέλεζεο ελεξγψλ πνιηηψλ πνπ Ϋρνπλ θϊζε ζηηγκά ηα κϊηηα ηνπο ζηξακκϋλα ζε θϊζε πεγά ξχπαλζεο θαη θαηαγγϋιινπλ o Απφ Ϊιιεο παξαγσγηθϋο ηϊμεηο (αγξφηεο, θηελνηξφθνπο θιπ) δελ ππάξμαλ ζνβαξϋο θηλεηνπνηάζεηο. Μφλν νη θπλεγνέ πνπ εέλαη νξγαλσκϋλνη ζε ζπιιφγνπο αληηδξνχλ θαη ζε πνιιϊ δελ Ϋρνπλ δέθην φζνλ αθνξϊ ζην θπλάγη ζηε δψλε απαγφξεπζεο. Δπέζεο ζα πξϋπεη λα ειέδα 35

187 36 ηζρχζνπλ θαη γηα ηνπο αιηεέο νη απαγνξεχζεηο ζηελ αληέζηνηρε δψλε απαγνξεχζεσλ. Πηζηεχσ κε ηε εθαξκνγά ηεο ΚΤΑ θαη θε ηε ζηειϋρσζε ηνπ κεραληζκνχ ειϋγρνπ ζα Ϋρνπκε αληηδξϊζεηο θαη απφ απηϋο ηηο παξαγσγηθϋο ηϊμεηο. Πνηνο είλαη ν ξόινο ησλ πεξηβαιινληηθώλ νξγαλώζεσλ ζηελ όιε δηαδηθαζία; Οη κεγϊιεο πεξηβαιινληηθϋο νξγαλψζεηο πρ WWF δελ Ϋρνπλ εκπιαθεέ κε ην ζϋκα καο. Μέα κηθξά παξϋκβαζε κε αθηηβηζηϋο Ϋθαλε ε «Μεζφγεηνο sos» γηα ηε κεηαθνξϊ κε πινέν επηθέλδπλσλ νπζηψλ ζην ιηκϊλη. Πιεξνθνξηνδόηεο 8. Λνπθάο Μηράιεο Ηδηόηεηα: Πξψελ Πξχηαλεο Γεσπνληθνχ Παλεπηζηεκένπ Αζάλαο, θαζεγεηάο Βηνγελεηηθάο, ζπληϊθηεο Ϊξζξσλ (ελαζρφιεζε κε ην δάηεκα ηεο πξνζηαζέαο ηνπ Ακβξαθηθνχ Κφιπνπ) Πνηεο ζεσξείηε σο βαζηθέο πεγέο ξύπαλζεο; Γπζηπρψο, εμ αηηέαο ηεο αιφγηζηεο αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηαο, ν Ακβξαθηθφο καο Ϋρεη ππνζηεέ ζνβαξά ππνβϊζκηζε ε νπνέα ηεέλεη λα ηνλ κεηαηξϋςεη ζηνλ πιϋνλ κνιπζκϋλν πδξνβηφηνπν ηεο Δπξψπεο. Οη αηηέεο εέλαη πνιιϋο. Θα αλαθεξζψ, φκσο, ιφγσ επηθαηξφηεηαο, ζε δχν πνιχ ζεκαληηθϋο: α) ηελ εέζνδν δεμακελνπινέσλ εληφο ηνπ θφιπνπ θαη ζηηο πεηξειατθϋο εγθαηαζηϊζεηο ζηελ Ακθηινρέα, πνπ Ϋρνπλ ζρϋζε κε ηε κφιπλζε ησλ λεξψλ ηνπ θφιπνπ θαη β) ηελ θαηαζθεπά Μαξέλαο ζηελ εέζνδν ηνπ Κφιπνπ, πνπ Ϋρεη ζρϋζε κε ηελ αλαλϋσζε ησλ λεξψλ ηνπ. Πνχ μαλαθνχζζεθε, Ϋλαο ηφζν ζπϊληνο πδξνβηφηνπνο, κηα αβαζάο ιηκλνζϊιαζζα πνπ πξνζηαηεχεηαη απφ δηεζλεέο ζπκβϊζεηο αιιϊ θαη απφ ηνπο λφκνπο ηνπ ειιεληθνχ θξϊηνπο, λα δηαζρέδεηαη απφ δεμακελφπινηα θαη λα Ϋρεη εγθαηεζηεκϋλεο γηγαληηαέεο δεμακελϋο θαπζέκσλ ζην εζσηεξηθφ ηεο, θπξηνιεθηηθϊ επέ ησλ θπκϊησλ; Με Ϊξζξν κνπ ζηελ εθεκεξέδα Σνπηθά Φσλά, ζηηο 26 Οθησβξένπ 2005 κε ηέηιν «ΑΜΒΡΑΚΗΚΟ ΤΣΑΣΟ SOS» θαηϋγξαθα Ϊ 5 πξνζαξϊμεηο δεμακελνπινέσλ απφ ην Έθηνηε θαη κϋρξη ζάκεξα ζα Ϋρνπλ ζπκβεέ θαη Ϊιιεο πξνζαξϊμεηο, επηπρψο φιεο ζε ακκψδεηο πεξηνρϋο ηνπ Κφιπνπ. Ζ ηχρε κϋρξη ηψξα Ϋρεη ζψζεη ηνλ Ακβξαθηθφ. Αλ ππϊξμεη εθηεηακϋλε δηαξξνά ζε κηα απφ ηηο κειινληηθϋο πξνζαξϊμεηο, ηφηε, εμαηηέαο ηνπ θιεηζηνχ θαη αβαζνχο θφιπνπ θαη ηεο Ϋιιεηςεο ζαιϊζζησλ ξεπκϊησλ, ζα δάζνπκε φινη ην ρεηξφηεξν εθηϊιηε καο. Σν ζϊλαην ηνπ Ακβξαθηθνχ. Σν Ϊθξσο εμνξγηζηηθφ εέλαη φηη ε λνκαξρηαθά απηνδηνέθεζε Αηησιναθαξλαλέαο ελϋθξηλε ην 2003 ηελ Ϊδεηα ιεηηνπξγέαο ησλ πεηξειατθψλ εγθαηαζηϊζεσλ ζηελ Ακθηινρέα γηα αφξηζην ρξνληθφ δηϊζηεκα θαη ε Γελ. Γξακ. ΠεξηθΫξεηαο Γπηηθάο ΔιιΪδνο ελϋθξηλε ηνπο πεξηβαιινληηθνχο φξνπο γηα ηελ επϋθηαζε ηεο απνζεθεπηηθάο ηθαλφηεηαο ησλ εγθαηαζηϊζεσλ απνζάθεπζεο θαη δηαθέλεζεο πγξψλ θαπζέκσλ θαηϊ 64%!. Ζ εληαηηθνπνέεζε ηεο Γεσξγέαο, νη θηελνηξνθηθϋο κνλϊδεο, νη γεσξγνθηελνηξνθηθϋο κεηαπνηεηηθϋο εγθαηαζηϊζεηο, ε αχμεζε ησλ αζηηθψλ ιπκϊησλ θαη ηαπηφρξνλα ε αδξαλνπνέεζε ησλ ηξνθηθψλ ηνπ πνηϊκησλ αξηεξηψλ εμαηηέαο ησλ πδξνειεθηξηθψλ Ϋξγσλ πνπ Ϋγηλαλ ζην παξειζφλ, κεηαηξϋπνπλ ζηαδηαθϊ ηνλ ζρεδφλ θιεηζηφ θαη αβαζά θφιπν ζε λεθξά ζϊιαζζα. Οη επηρεηξεκαηέεο κπνξεέ λα θϊλνπλ ηε δνπιεηϊ ηνπο κε κνλαδηθφ θέλεηξν ην θϋξδνο. Ζ αλαλϋσζε ησλ λεξψλ ηνπ θφιπνπ, πνπ εέλαη θαη ε κνλαδηθά ηνπ ειπέδα δηαηάξεζεο ζηελ δσά, εέλαη εμφρσο πξνβιεκαηηθά, αθνχ γέλεηαη κϋζσ ηεο ζηελάο πδϊηηλεο ινπξέδαο πνπ ηνλ ζπλδϋεη κε ην Ηφλην πϋιαγνο, κεηαμχ ΠξεβΫδεο θαη Αθηένπ. Καη φκσο ηα Ϋξγα επϋθηαζεο ηνπ ιηκαληνχ θαη αιφγηζηεο επηρεηξεκαηηθϋο δξαζηεξηφηεηεο ζηελ εέζνδν ηνπ θφιπνπ παξεκπνδέδνπλ αθφκε πεξηζζφηεξν ηελ άδε πξνβιεκαηηθά αλαλϋσζε ησλ λεξψλ ηνπ. Εληνπίδνληαη αληηδξάζεηο; ειέδα 36

188 37 Δέλαη απνξέαο Ϊμην πσο φινη Ϋρνπλ κεέλεη κϋρξη ηψξα απαζεέο ζηελ θαηαζθεπά ηϋηνησλ Ϋξγσλ ηνπξηζηηθάο αλϊπηπμεο, πνπ απνηεινχλ βξφρν ζηε κνλαδηθά αξηεξέα πνπ ζπλδϋεη ηνλ αζθπθηηψληα Κφιπν κε ην Ηφλην ΠΫιαγνο. Αο επρεζνχκε φηη νη φςηκεο αληηδξϊζεηο φισλ καο ζα δηθαηψζνπλ ηειηθϊ ηελ παξνηκέα θϊιιην αξγϊ παξϊ πνηϋ. Οη δηϊθνξνη αλεπζπλνυπεχζπλνη αξκφδηνη εμαληινχλ ηηο επαηζζεζέεο ηνπο ζε επρϋο θαη ζε ιφγηα πεξέ ηνπ πξαθηϋνπ, ελψ επαλαπαχνπλ ηηο ζπλεηδάζεηο ηνπο ζηε ζχληαμε κειεηψλ, ρξνλνδηαγξακκϊησλ θαη πξνηϊζεσλ. Πνηα είλαη ε άπνςε ζαο γηα ηνλ ξόιν ηνπ θξάηνπο θαη ησλ θνξέσλ ηνπ; Αο γέλνπλ επηηϋινπο γλσζηϊ ηα νλφκαηα θαη ε θνκκαηηθά ηνπνζϋηεζε ησλ λνκαξρηαθψλ ζπκβνχισλ ηεο Ννκαξρηαθάο Απηνδηνέθεζεο Αηησιναθαξλαλέαο πνπ ελϋθξηλαλ ηε ρνξάγεζε Ϊδεηαο ιεηηνπξγέαο θαη επϋθηαζεο ησλ πεηξειατθψλ εγθαηαζηϊζεσλ. Δπεηδά νη ελϋξγεηεο απηϋο κφλν πξνο φθεινο ηνπ Ακβξαθηθνχ δελ εέλαη, εέλαη θαλεξφ φηη νη ελ ιφγσ θχξηνη ά ππϊθνπζαλ ζε θνκκαηηθϋο νδεγέεο ά ππϋθπςαλ ζε πηϋζεηο ησλ ελδηαθεξφκελσλ εηαηξεηψλ. Πιεξνθνξηνδόηεο 9 : Παηάξ ΑγαζΪγγεινο Κακβέζεο Ηδηόηεηα: κνλαρφο ηεο ΗεξΪο κνλάο ηνπ Πξνθάηνπ Ζιηνχ ΠξΫβΫδεο εθπξφζσπνο πγξνηφπνπ Ρνδέαο Ιζηνξηθό ηεο επέλδπζεο. Ξεθηλάζακε ηελ πξνζπϊζεηα αμηνπνέεζεο ηνπ βϊιηνπ ηνπ κνλαζηεξηνχ ην 1998 κε ηε κεηαβέβαζε ηεο δηαρεέξηζεο απηνχ ηνπ πεξηνπζηαθνχ ζηε κνλά απφ ηνλ ΟΓΔΠ (Οξγαληζκφο δηαρεέξηζεο εθθιεζηαζηηθάο πεξηνπζέαο). πκβνπιεπηάθακε αξρηθϊ επηζηάκνλεο (πεξηβαιινληνιφγνπο, ηρζπνιφγνπο θιπ) θαη ζπκκεηεέρακε ζε ζπλϋδξηα γηα ηνλ Ακβξαθηθφ. Τπάξρε κηα θηλεηηθφηεηα απφ πνιηηεέα θαη ηνπηθϋο θνηλσλέεο γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ νηθνζπζηάκαηνο ηνπ Ακβξαθηθνχ. Κηλεηάξηνο κνριφο ε ππνγξαθά απφ ηελ ΔιιΪδα ε ππνγξαθά ηεο ζπλζάθεο Ramsar (1977). Πξηλ απφ απηά ηε ζπλζάθε ηα αξρηθϊ ζρϋδηα γηα πεξηνρϋο βαιηψδεηο φπσο ε δηθά καο άηαλ νη απνμεξϊλζεηο. ΔλδηαθΫξνλ ζηνηρεέν νη ζεκεξηλνέ πγξφηνπνη εέλαη ην 20% ησλ πγξνηφπσλ ηεο ρψξαο, νη ππφινηπνη απνμεξϊλζεθαλ κϋρξη ηε 10εηέα ηνπ 60. Ζ ζπλζάθε Ramsar άηαλ κέα ζπλζάθε ζηα ραξηηϊ ζε θϊπνηα γξαθεέα. Ήηαλ φκσο κέα δηεζλάο δϋζκεπζε ηεο ΔιιΪδαο γηα ηε πξνζηαζέα. νηθνζπζηάκαηνο γηα πξψηε θνξϊ. ηα πιαέζηα απηάο ηεο ζπλζάθεο ππάξρε πξφγξακκα αγξνηνπξηζκνχ (πεξηεγάζεηο κε ζθϊθε θιπ. ΤπνβΪιιακε κειϋηεο θαη πινπνηάζακε ην πξφγξακκα απφ ην Παξαθνινχζεζα απφ θνληϊ ηελ πξνζπϊζεηα γηα ηε ζχζηαζε ηνπ θνξϋα θαη ηελ ππνγξαθά ηεο ΚΤΑ. άκεξα θαη κε ηε ζηειϋρσζε ηνπ θνξϋα θαη ηελ εγθαηϊζηαζε ζε δηθφ ηνπ γξαθεέν, Ϋγηλε Ϋλα ζεηηθφ βάκα (απφ ην ηέπνηα θαιφ εέλαη ην θϊηη). πκπεξαζκαηηθϊ ε επϋλδπζά καο άηαλ απφξξνηα ησλ πεξηβαιινληηθψλ θαλφλσλ γηα ηελ πεξηνρά καο θαη θαηϊ θϊπνην ηξφπν ζηνρεχεη ζε Ϋλα Ϊιιν ηξφπν αλϊπηπμεο ηεο κε πξνζηαζέα θαη νηθνινγηθά ηζνξξνπέα (πξϊζηλε αλϊπηπμε). Σα πξνγξϊκκαηα πνπ καο βνάζεζαλ άηαλ ην Life, ην ΠΔΚΑ θαη ην Leader. Πξνθιήζεθαλ αληηδξάζεηο από ηηο ηνπηθέο θνηλσλίεο ελάληηα ζηελ επέλδπζε απηή; Ζ επϋλδπζε άηαλ πξσηνπνξηαθά γηα ηα ΔιιεληθΪ δεδνκϋλα θαη βϋβαηα ηνλ πξψην θαηξφ δεκηνχξγεζε ππνςέεο θαη παξεμεγάζεηο. πκκεηεέρακε ζηε δηαβνχιεπζε κε ηελ ηνπηθά θνηλσλέα θπξέσο ζηα Ν (Άξηα, ΠξΫβεδα) θαηϊ ηε ζπδάηεζε γηα ηελ νξηνζϋηεζε ησλ δσλψλ πξνζηαζέαο. Οη ληφπηνη παξαγσγνέ εέραλ ην θφβν φηη ζα ζηακαηνχζαλ ηειεέσο ηελ παξαγσγηθά ηνπο δξαζηεξηφηεηα (γεσξγέα, θηελνηξνθέα, αιηεέα). ειέδα 37