ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Φαρμακολογία Ι

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Φαρμακολογία Ι Αυτόχθονα Βιοδραστικά Μόρια Διδάσκοντες: Μ. Μαρσέλος, Μ. Κωνσταντή, Π. Παππάς, Κ. Αντωνίου, Γ. Λεονταρίτης

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.

3 ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ Ι Σεροτονίνη - Αντισεροτονινεργικά Π. ΠΑΠΠΑΣ Εργαστήριο Φαρµακολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστήµιο Ιωαννίνων

4 Σεροτονίνη - Αντισεροτονινεργικά Βιοσύνθεση και µεταβολισµός της σεροτονίνης

5 Σεροτονίνη - Αντισεροτονινεργικά ΥΠΟ ΟΧΕΙΣ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ δρα σε 7 τουλάχιστον διαφορετικούς υποδοχείς 5-ΗΤ1 έως 5-ΗΤ7 οι πιο πολλοί αφορούν στο ΚΝΣ αιµοπετάλια λείες µυϊκές ίνες γαστρεντερικό

6 ΚΝΣ: ίκτυο νευρικών κυττάρων ντοπαµίνη υποδοχέας ντοπαµίνης Σύναψη & νευροµεταβίβαση (α ) [από NIDA, BH, USA]

7 ΚΝΣ: ίκτυο νευρικών κυττάρων Σύναψη & νευροµεταβίβαση (β ) [από NIDA, BH, USA]

8 Νευροχηµεία σεροτονίνης Έκσταση Μετάδοση σήµατος (νευροµεταβίβαση) [από NIDA, BH, USA]

9 Νευροχηµεία σεροτονίνης Αποτελέσµατα δράσης του έκσταση [από NIDA, BH, USA] Φυσιολογική κατάσταση παρουσία του έκσταση Τερµατισµός δράσης

10 Βιολογικές δράσεις της σεροτονίνης Σύσπαση ενδοκρανιακών και εξωκρανιακών αγγείων που οδηγεί σε ηµικρανίες Σύσπαση των νεφρικών και σπλαχνικών αρτηριών και φλεβών ιαστολή των αιµοφόρων αγγείων των σκελετικών µυών, που σχετίζεται µε ερυθρότητα του προσώπου Σύσπαση λείων µυϊκών ινών των βρόγχων και του γαστρεντερικού συστήµατος Θετική ινοτρόπο και χρονοτρόπο δράση στην καρδιακή λειτουργία ιέγερσητωναισθητικώννευρικώναπολήξεων

11 Βιολογικές δράσεις της σεροτονίνης

12 Βιολογικές δράσεις της σεροτονίνης

13 Κλινικές καταστάσεις όπου εµπλέκεται η σεροτονίνη Ηµικρανίες: σύσπαση εγκεφαλικών αγγείων που ακολουθούνται από αγγειοδιαστολή Υπερκινητικότητα Επιθετικότητα: Αυξηµένα επίπεδα Κατάθλιψη: µειωµένα επίπεδα στο ΚΝΣ Ερυθρότητα προσώπου Έµετο ναυτία Ύπνος: µέσος πυρήνας ραφής της γέφυρας Καρκινοειδές σύνδροµο: παροδική ερυθρότητα προσώπου, υπόταση, διάρροια, δεξιά κοιλιακή ανεπάρκεια

14 Φαρµακοδυναµική της κατάθλιψης

15 Αντισεροτονινεργικά

16 Μείζονες δράσεις των αλκαλοειδών της ερυσιβώδους ολύρας κεντρικές δράσεις που οδηγούν σε υπόταση διεγερτική δράση στο ΚΝΣ περιφερική αγγειοσύσπαση διέγερση των σεροτονινεργικών υποδοχέων σύσπαση των λείων µυϊκών ινών, ιδίως στη µήτρα (ωκυτόκια δράση) δηλητηρίαση

17 Εργοταµίνη αντιµετώπιση ηµικρανίας µέσω (πονοκέφαλοι αγγειακής αιτιολογίας) φάρµακο εκλογής όχι προφυλακτική χρήση όχι µακροχρόνια χρήση προφυλακτικά: µεθυσεργίδη

18 Σουµατριπτάνη - IMIGRAN εκλεκτικός αγωνιστής των 5-ΗΤ 1Β/1D οξεία κρίση ηµικρανίας (µέσω αγγειοσύσπασης) ισχαιµική καρδιοπάθεια όχι προφυλακτική χρήση όχι ταυτόχρονα µε προσοχή: σε καταστάσεις συνέργειας

19 Εργονοβίδη µαιευτική: πρόκληση ισχυρής µητροσύσπασης στο 3 ο στάδιο εγκυµοσύνης (υστεροτοκία) περιορισµός αιµορραγίας λόγω σύσπασης λείων µυϊκών ινών µήτρας δεν προάγουν φυσιολογικές ωδίνες

20 Εργοτισµός (δηλητηρίαση µε ελυσιβώδηολύρα) εκδηλώσεις: αντιµετώπιση: γάγγραινα (χρόνια) ναυτία, παραισθήσεις, σπασµοί, γάγγραινα άκρων, µύτης, αυτιών (οξεία) δύσκολη αγγειοδιασταλτικά αποφυγή µακροχρόνιας χορήγησης

21 LSD ιαιθυλαµίδιο λυσεργικού οξέος ψευδαισθησιογόνες ιδιότητες διαταραχή σωµαταισθησίας απώλεια αντικειµενικής εκτίµησης πραγµατικότητας συναίσθηµα τρόµου

22 Ονδανσετρόνη εκλεκτικός ανταγωνιστής 5-ΗΤ3 αντιεµετική δράση κατά ναυτίας & εµέτου από κυτταροστατικά φάρµακα δεν είναι ντοπαµινεργικός ανταγωνιστής δεν προκαλεί εξωπυραµιδική & ηρεµιστική δράση

23 Ονδανσετρόνη

24 ΙΑΤΡΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ Ι Αντισεροτονινεργικά πηγές για ανάγνωση: Ιατρική Φαρµακολογία Ι. Ι Μαρσέλος-Μάλαµας. Σελ Συνοπτική Φαρµακολογία Ι Σελ e-course: ecourse.uoi.gr/ coo.lumc.nl/trc/ Εγχειρίδιο Φαρµακολογίας. Σελ

25 Τέλος Ενότητας

26 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

27 Σημειώματα

28 Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την έκδοση 1.0. Έχουν προηγηθεί οι κάτωθι εκδόσεις: Έκδοση 1.0 διαθέσιμη εδώ.

29 Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Διδάσκοντες: Μ. Μαρσέλος, Μ. Κωνσταντή, Π. Παππάς, Κ. Αντωνίου, Γ. Λεονταρίτης. «Φαρμακολογία Ι. Αυτόχθονα Βιοδραστικά Μόρια». Έκδοση: 1.0. Ιωάννινα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση:

30 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά Δημιουργού - Παρόμοια Διανομή, Διεθνής Έκδοση 4.0 [1] ή μεταγενέστερη. [1]