ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ 16 ης ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗΣ ΤΗΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΗΣ 1 ης ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2010

2 ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ Π Ρ Α Κ Τ Ι Κ Α ΤΗΣ 16 ης ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΩΣ ΤΗΣ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΗΣ 1 ης ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ ο----- Μ Ε Λ Η : Ευστάθιος Ροντογιάννης, Προεδρεύων Αντιπρόεδρος, Ιωάννης Καραβοκύρης, Φλωρεντία Καλδή, Γεώργιος Κωνσταντάς, Θεοχάρης Δημακόπουλος, Αντιπρόεδροι, Ηλίας Αλεξανδρόπουλος, Μιχαήλ Ζυμής, Ευφροσύνη Κραμποβίτη, Ανδρονίκη Θεοτοκάτου, Γαρυφαλλιά Καλαμπαλίκη, Ευάγγελος Νταής, Χρυσούλα Καραμαδούκη, Μαρία Βλαχάκη, Σωτηρία Ντούνη, Νικόλαος Μηλιώνης, Αννα Λιγωμένου, Γεώργιος Βοΐλης, Κωνσταντίνος Κωστόπουλος, Βασιλική Ανδρεοπούλου, Μαρία Αθανασοπούλου, Ασημίνα Σαντοριναίου, Ελένη Λυκεσά, Σταμάτιος Πουλής, Κωνσταντίνα Ζώη, Δημήτριος Πέππας, Δέσποινα Καββαδία - Κωνσταντάρα, Αγγελική Μυλωνά, Γεωργία Τζομάκα, Αργυρώ Λεβέντη, Στυλιανός Λεντιδάκης και Αντώνιος Κατσαρόλης, Σύμβουλοι. Ο Αντιπρόεδρος Νικόλαος Αγγελάρας και οι Σύμβουλοι Γεωργία Μαραγκού, Ευαγγελία - Ελισσάβετ Κουλουμπίνη και Θεολογία Γναρδέλλη απουσίασαν δικαιολογημένα ενώ η Σύμβουλος Χριστίνα Ρασσιά αποχώρησε από τη διάσκεψη, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ.1 του άρθρου 2 του ν.1968/1991. ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΠΙΤΡΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ : Διονύσιος Λασκαράτος. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ : Ιωάννα Αντωνογιαννάκη, Επίτροπος, Προϊσταμένη της Γραμματείας του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Α. Με την αρχή της Συνεδριάσεως, η Σύμβουλος Αργυρώ Λεβέντη εισηγείται επί του Απολογισμού του Κράτους του οικονομικού έτους 2009 και του Ισολογισμού της 31 ης Δεκεμβρίου 2009 τα εξής : Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 98 παρ.1 περ. ε και 79 παρ.7 του ισχύοντος Συντάγματος, 76 του ν.2362/1995 «Περί Δημοσίου Λογιστικού, ελέγχου και δαπανών του Κράτους και άλλες διατάξεις» (Φ.Ε.Κ. Α 247), 41 του π.δ.774/1980 «Περί κωδικοποιήσεως εις ενιαίον κείμενον των περί Ελεγκτικού Συνεδρίου ισχυουσών διατάξεων κ.λ.π.» (Φ.Ε.Κ.

3 2 Α 189) και 146 του π.δ.1225/1981 «Περί εκτελέσεως των περί Ελεγκτικού Συνεδρίου διατάξεων» (Φ.Ε.Κ. Α 304), ο έλεγχος της δημοσίας διαχειρίσεως που διενεργείται από το Ελεγκτικό Συνέδριο ολοκληρώνεται με τον έλεγχο του Απολογισμού και του Γενικού Ισολογισμού του Κράτους, οι οποίοι πρέπει να αποστέλλονται από τον Υπουργό των Οικονομικών στο Ελεγκτικό Συνέδριο μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου κάθε οικονομικού έτους. Η αρμόδια (7η) Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου ελέγχει τον Απολογισμό και Ισολογισμό του Κράτους, σε αντιπαραβολή προς τον προϋπολογισμό του οικείου οικονομικού έτους και προς τα στοιχεία των μηνιαίων και ετησίων λογαριασμών των δημοσίων υπολόγων, που έχουν ήδη ελεγχθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο, λαμβάνοντας γνώση και των οικείων βιβλίων του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, και ακολούθως συντάσσει, σύμφωνα με όσα όρισε η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά τη συνεδρίαση της 10ης Μαρτίου 1976, Έκθεση, την οποία, μαζί με τον Απολογισμό και Ισολογισμό, υποβάλλει στο Α' Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου (βλ. και απόφαση Ολομέλειας 7818/1979 Φ.Ε.Κ. Β 420). Το Κλιμάκιο, επιλαμβανόμενο της Εκθέσεως διατυπώνει σε σχετικό Πρακτικό τις παρατηρήσεις του επί του Απολογισμού και Ισολογισμού του Κράτους και ακολούθως τους διαβιβάζει στο αρμόδιο (ήδη V) Τμήμα του Συνεδρίου (σχ. απόφαση Ολομέλειας Ελεγκτικού Συνεδρίου 16031/1993, Φ.Ε.Κ. Β 665, όπως τροποποιήθηκε με την ΦΓ8/15686/ όμοια, Φ.Ε.Κ. Β 1242), το οποίο, αφού προεξετάσει αυτούς, λαμβάνοντας υπόψη και τις παρατηρήσεις του Κλιμακίου, αποφαίνεται με πράξη του, μετά προηγούμενη γνώμη του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας. Τέλος, η Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου, στην οποία παραπέμπεται η πράξη του Τμήματος, εκδίδει τη Διαδήλωσή της, για την ορθότητα ή μη του Απολογισμού και Ισολογισμού του Κράτους, τους οποίους, στη συνέχεια, επιστρέφει μαζί με τη Διαδήλωση στον Υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών, από τον οποίο εισάγονται στη Βουλή προς κύρωση. Κατ εφαρμογή των διατάξεων αυτών, η αρμόδια 7η Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου υπέβαλε στο Α Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου την από έκθεσή της επί του Απολογισμού του Κράτους οικον. έτους 2009 και του Γενικού Ισολογισμού της , οι οποίοι υποβλήθηκαν στο Ελεγκτικό Συνέδριο με το 2/66328/Β0024/ έγγραφο του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, όπως τα δεδομένα οριστικοποιήθηκαν με την 2/64497/0020/ απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών της γενομένης με αυτές μεταφορές που υποβλήθηκαν (η τελευταία απόφαση) στο Ελεγκτικό Συνέδριο στις από την εξέταση των οποίων προκύπτουν τα εξής :

4 3 ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΣΟΔΩΝ ΕΞΟΔΩΝ Α ΕΣΟΔΑ 1 Προϋπολογισθέντα ,00 2 α Βεβαιωθέντα ,82 β Διαγραφέντα ,48 γ Βεβαιωθέντα μετά την αφαίρεση διαγραφών ,34 3 Εισπραχθέντα προ μείωσης επιστροφών ,58 4 α Επιστραφέντα ,43 Εισπραχθέντα μετά μείωση επιστροφών ,15 5 Εισπρακτέο υπόλοιπο ,76 Β ΕΞΟΔΑ 1 Πρόβλεψη Προϋπολογισμού (Τακτικού και Δημοσίων Επενδύσεων) ,00 α Τακτικού Προϋπολογισμού Υπουργείων ,00 β Περιφερειακών Υπηρεσιών Υπουργείων ,00 γ Τακτικού Προϋπολογισμού Περιφερειακών Διοικήσεων ,00 δ Δημοσίων Επενδύσεων ,00 2 Διαμορφωθέντα έξοδα (Τακτικού προϋπολογισμού και Δημοσίων Επενδύσεων) α Τακτικού Προϋπολογισμού Υπουργείων , ,00 β Περιφερειακών Υπηρεσιών Υπουργείων ,00 γ δ Τακτικού Προϋπολογισμού Περιφερειακών Διοικήσεων Δημοσίων Επενδύσεων , ,00 3 Σύνολο εξόδων που έχουν αναληφθεί και πληρωθεί (Πληρωθέντα έξοδα Τακτικού Προϋπολογισμού και Δημοσίων ,15 Επενδύσεων) α Τακτικού Προϋπολογισμού Υπουργείων ,65 β Περιφερειακών Υπηρεσιών Υπουργείων ,33 γ δ Τακτικού Προϋπολογισμού Περιφερειακών Διοικήσεων Δημοσίων Επενδύσεων 4 ΑΔΙΑΘΕΤΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ Σύνολο διαφοράς (αδιάθετο υπόλοιπο) α Τακτικού Προϋπολογισμού Υπουργείων , , , ,35 β Περιφερειακών Υπηρεσιών Υπουργείων 1.867,67 γ Τακτικού Προϋπολογισμού Περιφερειακών Διοικήσεων 2.010,78 δ Δημοσίων Επενδύσεων ,05

5 4 Ο ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟ α/α ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΠΟΣΑ ΟΛΙΚΑ ΠΟΣΑ α/α ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΠΟΣΑ ΟΛΙΚΑ ΠΟΣΑ 1 Δημόσιο Ταμείο , Λογαριασμοί Ενεργητικού Δάνειο και προκαταβολές σε τρίτους ,36 Διακανονιστέος λογ. οίκοθεν πληρωμών υπέρ ΕΚΤΕ (Σ ) από την Τράπεζα Ελλάδος σε βάρος του Δημοσίου ,86 Κεφάλαια Νομικών Προσώπων και Ειδικών Λογαριασμοί Παθητικού Εισπράξεις και πληρωμές για εκτέλεση έργων υποδομής ΝΑΤΟ ,38 Καταθέσεις τρεχούμενων λογ. πεδίου βολής Κρήτης ,00 Τακτοποιητέες εισπράξεις ,95 Τακτοποιητέες εισπράξεις Δημοσίων Επενδύσεων ,35 Υπηρεσιών ,10 Πάγιες Προκαταβολές ,18 Ταμίες Αναλήψεις ,36 Συμμετοχή της Ελλάδος σε κεφάλαια Διεθνών Οικονομικών Οργανισμών ,38 Τακτοποιητέες Πληρωμές ,00 Τακτοποιητέες Πληρωμές πόρων Ε.Ε ,87 ΤτΕ τρεχούμενος λογ. έργων υποδομής ΝΑΤΟ ,09 ΤτΕ τρεχούμενος λογ. πεδίου βολής Κρήτης ,14 Έντοκοι λογ. Ελληνικού Δημοσίου σε Εμπορικές Τράπεζες ,00 ΤτΕ ειδικός λογ. δανείου προς Αλβανικό Δημόσιο ,91 Τρεχούμενοι Λογαριασμοί ,01 ΤτΕ- Συγκέντρωση εισπράξεων και πληρωμών ,37 ΤτΕ- Μακροπρόθεσμα δάνεια σε χρυσό ,31 ΤτΕ- Μακροπρόθεσμα δάνεια σε δρχ ,68 ΤτΕ- Επιταγές οφειλετών δημοσίου μη πληρωθείσες ,63 Ττε- Μακροπρόθεσμα δάνεια σε Δολάρια ,63 ΤτΕ- Μακροπρόθεσμα δάνεια σε SDR ,75 Τράπεζες Εξωτερικού- Συγκέντρωση εισπράξεων και πληρωμών ,65 ΤτΕ- Μακροπρόθεσμα δάνεια σεecu ,01

6 5 α/α ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΠΟΣΑ ΟΛΙΚΑ ΠΟΣΑ α/α ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΠΟΣΑ ΟΛΙΚΑ ΠΟΣΑ 3 Τακτοποιητέες πληρωμές δημοσίων ,76 επενδύσεων Τρεχούμενοι λογ. Μισθοδοσίας ,54 Υπόλογοι διαχειριστές χρεώστες από παράδοση ,35 Τρεχούμενοι λογ. Ταμείου Αρωγής Δημοσίων Υπαλλήλων ,12 Παράδοση και παραλαβή Ταμείου ,67 Διάφοροι Λογ. Δημοσίου Ταμείου 44,21 Συναλλαγματικές Διαφορές ,64 Υπόλογοι χρεώστες από ληψοδοσία ,52 Χρηματικά Γραμμάτια ,28 Γραμμάτια Συμψηφισμού ,79 Σύνολο λογαριασμών ενεργητικού ,66 Τακτοποιητέες εισπράξεις δημοσίων διαχειριστών ,36 Δημόσιο Χρέος ,61 Σύνολο λογαριασμών ενεργητικού ,55 Αποτελέσματα Λογ/μου Κρατικής Περιουσίας ,63 ΣΥΝΟΛΟ ,27 Δημόσιο Χρέος ,61 Αποτελέσματα κρατικού Π/Υ (31/12/ ,98 ΣΥΝΟΛΟ ,27 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΤΑΞΕΩΣ Δάνεια καλυπτόμενα με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου ,00 1 ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΤΑΞΕΩΣ Δάνεια καλυπτόμενα με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου ,00 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ,27 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ,27

7 6 ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Αποτελέσματα Κρατικού Προϋπολογισμού μέχρι το έτος ,09 Εισπράξεις από 01/01μέχρι 31/12 οικονομικού έτους ,27 Πληρωμές από 01/01μέχρι 31/12 οικονομικού έτους ,20 α) Τακτικού Π/Υ ,50 β) Π/Υ/ Δημοσίων Επενδύσεων ,70 Σύνολο ,98 α) Δεν περιλαμβάνεται η κινητή και ακίνητη περιουσία του Κράτους β) Το ποσό του Δημοσίου Χρέους προκύπτει από το χρέος ενόπλων δυνάμεων και του δημοσίου χρέους γ) Το ύψος του δημοσίου χρέους εμφανίζεται σε τρέχουσες τιμές για τη διαμόρφωση του οποίου ελήφθη υπόψη η μέση τιμή Fixing του δελτίου τιμών ξένων νομισμάτων της ΤτΕ κατά την 31/12/2009. Παρατηρήσεις επί του Απολογισμού Α. ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΣΟΔΩΝ 1. Τα καθαρά εισπραχθέντα έσοδα, εξαιρουμένων των πιστωτικών, ανήλθαν το οικονομικό έτος 2009 στο ποσό των ,59 το οποίο αντιπροσωπεύει το 21,30% του ΑΕΠ* έναντι πρόβλεψη διαμόρφωσης στο 25,3% του ΑΕΠ (βλ. εισηγητική έκθεση προϋπολογισμού 2009 σελ. 88), με αποτέλεσμα να υπολείπονται των προβλέψεων του Προϋπολογισμού κατά ,41 ή 24,98%. *ΑΕΠ: εκ. ευρώ (πηγή ΥΠΟΙΚ)

8 7 ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Εισπράξεις έναντι προβλέψεων Προϋπολογισμού και ποσοστά πραγματικών εισπράξεων έναντι προβλέψεων Προϋπολογισμού Ονομασία Εσόδου Έσοδα Προβλέψεις 2008 Προβλέψεις 2009 Πραγματικές Εισπράξεις 2008 Πραγματικές εισπράξεις 2009 Ποσοστό εισπραχθέντων έναντι προβλεφθέντων Άμεσοι Φόροι , , ,36 75,80% Έμμεσοι Φόροι , , ,63 79,27% Σύνολο Φορολογικών , , ,99 77,74% Εσόδων Πρόσοδοι περιουσίας και επιχειρηματικής , , ,27 67,06% δράσης του Κράτους Λοιπά μη φορολογικά έσοδα , , ,96 94,21% Σύνολο μη φορολογικών εσόδων , , ,23 80,91% ΣΥΝΟΛΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΣΟΔΩΝ Μεταβιβάσεις από Ε.Ε., Κράτη- Μέλη και έσοδα που εισπράττονται για αυτή Σύνολο Τακτικών Εσόδων , , ,22 77,95% , , ,60 65,26% , , ,82 77,87% Πιστωτικά Έσοδα , , ,00 274,94% ΣΥΝΟΛΟ ΤΑΚΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΕΣΟΔΩΝ Διάφορα ειδικά μη φορολογικά έσοδα Έσοδα από Δημόσιες Επενδύσεις Βοήθεια και λοιπές μεταβιβάσεις Πιστωτικά Έσοδα ΠΔΕ ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ , , ,82 149,60% , , ,38 3,80% , , ,30 91,50% , , ,09 53,07% , , ,56 142,58% , , ,15 144,08%

9 8 2. Τα φορολογικά έσοδα (άμεσοι και έμμεσοι φόροι) κάλυψαν το 28,75% των συνολικών εσόδων, ενώ αντιστοιχούν στο 18,86% του ΑΕΠ έναντι στόχου 25,20% του Προϋπολογισμού, παρουσιάζοντας μείωση έναντι του προηγούμενου οικονομικού έτους 2008 κατά ,74 και ποσοστό 5,59%. Υπολείπονται του στόχου του Προϋπολογισμού, με αποτέλεσμα να παρουσιάζουν υστέρηση έναντι των προβλέψεων κατά ,01. Έτσι, ο συντελεστής ελαστικότητας, με τον οποίον εκφράζεται ο ρυθμός μεταβολής των φορολογικών εσόδων σε σχέση προς τη μεταβολή του ΑΕΠ, ανήλθε το οικονομικό έτος 2009 στο 8,12, από 0,75 που είχε διαμορφωθεί το οικονομικό έτος 2008, ενώ το ΑΕΠ μειώθηκε σε σχέση με το 2008 κατά 0,69%, τα φορολογικά έσοδα μειώθηκαν κατά 5,59%, δηλαδή η συρρίκνωση των φορολογικών εσόδων είναι σαφώς μεγαλύτερη της μείωσης του ΑΕΠ. Ειδικότερα, οι άμεσοι φόροι κάλυψαν το 43,12% των φορολογικών εσόδων και παρουσίασαν οριακή αύξηση έναντι του προηγούμενου οικονομικού έτους 2008 κατά ,87 ή 0,87%, έναντι αύξησης 33,08% που είχε τεθεί ως στόχος του Προϋπολογισμού. Έτσι, υπολείπονται σε σχέση με τις προβλέψεις κατά ,64. Επισημαίνεται ότι στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού για το οικονομικό έτος 2009 (βλ. σελ. 92) είχε προβλεφθεί «αύξηση των άμεσων φόρων λόγω της αναμενόμενης θετικής επίδρασης των τελευταίων φορολογικών ρυθμίσεων για τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και την αύξηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος των νομικών προσώπων». Κατά το οικονομικό έτος 2009 η προκαταβολή φόρου εισοδήματος των εταιριών ανήλθε σε ,97 έναντι στόχου ,00 του Προϋπολογισμού και έναντι ,11 του προηγούμενου οικονομικού έτους. ΠΙΝΑΚΑΣ 2 Σύνθεση άμεσων φόρων Άμεσοι φόροι Οικονομικό Έτος 2009 Πρόβλεψη 2009 Οικονομικό Έτος 2008 Ποσοστό Είσπραξης έναντι πρόβλεψης Ποσοστό μεταβολής Φόρος , , ,77 79,81% -3,01% εισοδήματος Φόρος περιουσίας , , ,54 29,52% 8,08% Φόρος υπέρ , , ,66 173,10% 70,21% τρίτων Φόροι από Π.Ο.Ε , , ,71 65,34% 19,31% Προσαυξήσεις, , , ,68 47,56% -34,81% πρόστιμα κ.λπ. Λοιποί Φόροι , ,13 112,17% 26,26% Γενικό Σύνολο , ,49 75,80% 0,87%

10 9 *Π.Ο.Ε.= παρελθόντα οικονομικά έτη Από τον παραπάνω πίνακα συνάγεται ότι σε απόλυτα μεγέθη οι φόροι που υπολείπονται έναντι των στόχων του Προϋπολογισμού είναι, ο φόρος εισοδήματος καθώς και οι φόροι Π.Ο.Ε., μολονότι για τους τελευταίους είχε προβλεφθεί είσπραξη ύψους (τελικώς εισπράχθηκαν ,91) «κυρίως λόγω της απόδοσης των φορολογικών ρυθμίσεων για τις εκκρεμείς φορολογικές υποθέσεις και για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές» (βλ. σελίδα 93 εισηγητικής έκθεσης Προϋπολογισμού 2009). Επιπλέον, μείωση στην είσπραξη σε σχέση με το 2008, παρατηρείται για τον φόρο εισοδήματος, καθώς και για τα πρόστιμα, προσαυξήσεις κλπ., ενώ οι εισπράξεις από φόρους υπέρ τρίτων παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση σε σχέση με το Κατά τα λοιπά, τα έσοδα από την άμεση φορολογία προέρχονται κατά κύριο λόγο από τη φορολογία εισοδήματος. Οι έμμεσοι φόροι κάλυψαν το 56,88% των φορολογικών εσόδων, παρουσίασαν δε μείωση έναντι του προηγούμενου οικονομικού έτους κατά ,61 ή 9,97%, έναντι αύξησης 13,58% που ήταν ο στόχος του Προϋπολογισμού, με συνέπεια να υπολείπονται των προβλέψεων κατά ,37. Έμμεσοι Φόροι Οικονομικό Έτος 2009 ΠΙΝΑΚΑΣ 3 Σύνθεση έμμεσων φόρων Πρόβλεψη 2009 Οικονομικό Έτος 2008 Ποσοστό εισπράξεων έναντι προβλέψεων Ποσοστό μεταβολής Φόρος Προστιθέμενης Αξίας , , ,22 75,51% -11,95% Φόρος Συναλλαγών , , ,92 71,63% -30,77% Λοιποί Φόροι Κατανάλωσης , , ,28 105,51% 14,10% Φόροι Κατανάλωσης που εισπράττονται από τα τελωνεία , , ,71 89,52% -1,67% Φόροι υπέρ τρίτων , , ,99 85,00% -19,69% Φόροι από Π.Ο.Ε , , , % -11,05% Προσαυξήσεις, Πρόστιμα κλπ , , , % -50,63% Ειδικές εισφορές, τέλη εισαγωγής και εξαγωγής κλπ , , ,83 69,54% -29,43% Έσοδα που εισπράττονται για την Ε.Ε , , ,05 77,78% -20,31% ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ , , ,24 79,27% -9,97%

11 10 Όπως προκύπτει από τον παραπάνω πίνακα, μόνο οι φόροι κατανάλωσης παρουσίασαν ποσοστιαία αύξηση σε σχέση με το οικονομικό έτος Εξάλλου, ο Φ.Π.Α., οι φόροι συναλλαγών και οι φόροι κατανάλωσης που εισπράττονται από τα τελωνεία (Ε.Φ.Κ. καυσίμων, τέλη ταξινόμησης κ.λπ.), οι οποίοι αποτελούν τις κυριότερες πηγές εσόδων από την έμμεση φορολογία, είναι αυτοί ακριβώς οι φόροι που συμβάλλουν στην υστέρηση των έμμεσων φόρων, καθόσον εμφανίζουν τα μικρότερα ποσοστά εισπράξεων έναντι των προβλέψεων του Προϋπολογισμού. Η σύνθεση των φορολογικών εσόδων (άμεσων και εμμέσων φόρων) το οικονομικό έτος 2009 ήταν 43,12% για τους άμεσους φόρους και 56,88% για τους έμμεσους φόρους, έναντι 40,35% και 59,65%, αντιστοίχως, του προηγούμενου οικονομικού έτους, ο δε λόγος έμμεσων /άμεσων φόρων διαμορφώθηκε σε 1,32 έναντι 1,48 του προηγούμενου οικονομικού έτους. ΠΙΝΑΚΑΣ 4 Φορολογικά έσοδα Φόροι Εκ. % Φόροι Εκ. % Φόροι Εκ. % Φόροι Εκ. % Άμεσοι ,75 Άμεσοι ,42 Άμεσοι ,35 Άμεσοι ,12 Έμμεσοι ,25 Έμμεσοι ,58 Έμμεσοι ,65 Έμμεσοι ,88 Σύνολο/ Σύνολο/ Σύνολο/ Σύνολο/ Λόγος 1,45 Λόγος 1,47 Λόγος 1,48 Λόγος 1,32

12 11 3. Τα καθαρά (μετά τη μείωση των επιστροφών) μη φορολογικά έσοδα (πρόσοδοι περιουσίας και επιχειρηματικής δραστηριότητας του Κράτους, λοιπά μη φορολογικά έσοδα και μεταβιβάσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη-μέλη) ανήλθαν σε ,83, παρουσιάζοντας μείωση σε σχέση με τις προβλέψεις κατά ,17 ή 20,45%, μολονότι εισπράχθηκαν ,82 από έσοδα που περιήλθαν στον Κρατικό Προϋπολογισμό από την κατάργηση των Ειδικών Λογαριασμών με τον ν. 3697/2008. Η απόκλιση αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στη μειωμένη είσπραξη έναντι του οικονομικού έτους 2008 των υπολοίπων εσόδων Π.Ο.Ε. που πρέπει να εισπραχθούν, στα παράβολα, στα χρηματικά υπόλοιπα περιουσίας των ειδικών λογαριασμών και ειδικών ταμείων, στους τόκους από κεφάλαια του δημοσίου στις εμπορικές τράπεζες, δικαιώματα στις εισπράξεις των άμισθων και έμμισθων υποθηκοφυλακείων, καθώς και στα κέρδη επιχειρήσεων και οργανισμών. ΠΙΝΑΚΑΣ 5 Μη φορολογικά έσοδα Ονομασία Εσόδου Οικονομικό έτος 2009 Πρόβλεψη 2009 Οικονομικό Έτος 2008 Ποσοστό Μεταβολής Απολήψεις εξόδων που έγιναν , , ,64-71,15 Επιστροφές χρημάτων , , ,78-2,85 Έσοδα από καταπτώσεις εγγυήσεων , , ,01 13,2 Έσοδα από καταργημένους ειδικούς λογαριασμούς , , ,95 107,81 Έσοδα υπέρ τρίτων , , ,02-7,27 Έσοδα από Π.Ο.Ε , , ,21-28,26 Προσαυξήσεις, πρόστιμα , , ,23-24,61 Έσοδα λοιπών περιπτώσεων , , ,56-18,85 Έκτακτα έσοδα , , ,36-85,53 Έσοδα από κεφάλαια του Δημοσίου, μισθώματα κλπ , , ,87-21,9 Έσοδα από προσφορά υπηρεσιών του δημοσίου , , ,20-14,55 Έσοδα από πώληση αγαθών, εκμετάλλευση και εκποίηση περιουσιακών στοιχείων , , ,25 4,46 Έσοδα από επιχειρήσεις και οργανισμούς , , ,25-25,72 Έκτακτα έσοδα , ,00 75,00 Απολήψεις από την Ε.Ε , , ,19 54,33 ΣΥΝΟΛΑ , , ,52-12,65

13 12 4. Τα πιστωτικά έσοδα (δανεισμός τρέχοντος έτους) ανήλθαν στο ποσό των ,56, το οποίο αντιστοιχεί στο 44,32% του ΑΕΠ, καλύπτουν δε το 67,54% των εσόδων του Προϋπολογισμού έναντι 54,89% του προηγούμενου οικονομικού έτους. ΠΙΝΑΚΑΣ 6 Πιστωτικά Έσοδα Τακτικού Προϋπολογισμού Πιστωτικά Έσοδα Τακτικού Προϋπολογισμού Έσοδα από τοποθέτηση Εντόκων Γραμματίων στον Ιδιωτικό Τομέα Έσοδα από τοποθέτηση Ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου Έσοδα από την έκδοση Ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου Ειδικών κατηγοριών Λοιπά Δανειακά Έσοδα Έσοδα από την ενεργοποίηση της βραχυπρόθεσμης ταμειακής διευκόλυνσης Έσοδα από την έκδοση ομολογιακών δανείων για τη συμμετοχή του δημοσίου στα κεφ. Τραπεζών Σύνολο Εσωτερικού Δανεισμού Λοιπά Δανειακά Έσοδα Έσοδα από την έκδοση Βραχυπρόθεσμων Τίτλων Έσοδα από Δάνεια του Γενικού Επιτελείου Στρατού Σύνολο Εξωτερικού Δανεισμού Προβλέψεις 2009 Προβλέψεις 2008 Εισπράξεις 2009 Εισπράξεις , , , , , , , , , , ,74 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ , ,57

14 13 ΠΙΝΑΚΑΣ 7 Πιστωτικά Έσοδα Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων Πιστωτικά Έσοδα Π.Δ.Ε. Προϊόν Ομολογιακών Δανείων Σύνολο Εσωτερικού Δανεισμού Προϊόν κάθε είδους δανείων από πηγές εξωτερικού για τη χρηματοδότηση του Π.Δ.Ε. Προϊόν δανείων από την Ε.Ε. Σύνολο Εξωτερικού Δανεισμού Προβλέψεις 2009 Προβλέψεις 2008 Εισπράξεις 2009 Εισπράξεις , , , , ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ , ,86 Όπως προκύπτει, τα πιστωτικά έσοδα παρουσιάζουν απόκλιση σε σχέση με τις προβλέψεις του Προϋπολογισμού κατά ,00 ή 158,36% που οφείλεται στην έκδοση βραχυπρόθεσμων τίτλων, στη βραχυπρόθεσμη ταμειακή διευκόλυνση, στην έκδοση εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου στον ιδιωτικό τομέα και στην έκδοση ομολογιακών δανείων για τη χρηματική ενίσχυση των τραπεζών, για τις οποίες δεν υπήρχε καθόλου πρόβλεψη στον Προϋπολογισμό, καθώς επίσης και στην έκδοση ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου για την οποία η απόκλιση από τις προβλέψεις ανέρχεται σε ,86. Συνολικώς δε ο δανεισμός αυξήθηκε έναντι του προηγουμένου οικονομικού έτους κατά ,13 ή 51,10%. Κατηγορία Πιστωτικών Εσόδων 2009 ΠΙΝΑΚΑΣ 8 Σύνθεση Πιστωτικών Εσόδων Ποσοστό των συνολικών πιστωτικών εσόδων 2008 Ποσοστό των συνολικών πιστωτικών εσόδων Ομόλογα Ε.Δ ,90 60, ,69 55,59% Συνάψεις νέων , ,04 1,39% δανείων Έντοκα Γραμμάτια , ,69% στον Ιδιωτικό Τομέα Βραχυπρόθεσμοι ,66 22, ,70 39,62% τίτλοι Βραχυπρόθεσμη Ταμειακή Διευκόλυνση , ,71%

15 14 Διαπιστώνεται, λοιπόν, ότι τα έσοδα από δανεισμό σε ομόλογα ανήλθαν σε ,90, καλύπτοντας το 60,65% των πιστωτικών εσόδων, τα έσοδα από συνάψεις νέων δανείων ανήλθαν σε , αντιστοιχώντας στο 0,13% των πιστωτικών εσόδων, τα έσοδα από την έκδοση εντόκων γραμματίων διαμορφώθηκαν στα , αντιπροσωπεύοντας το 16,03% των πιστωτικών εσόδων, τα έσοδα από την έκδοση βραχυπρόθεσμων τίτλων (eurocommercial papers) ανήλθαν σε ,66, καλύπτοντας το 22,94% των πιστωτικών εσόδων και, τέλος, τα έσοδα από τη βραχυπρόθεσμη ταμειακή διευκόλυνση διαμορφώθηκαν σε , αντιπροσωπεύοντας το 0,24% των πιστωτικών εσόδων. Επομένως, σημαντικό μέρος του νέου δανεισμού αφορά σε βραχυπρόθεσμο δανεισμό, ήτοι στην έκδοση εντόκων γραμματίων στον ιδιωτικό τομέα διάρκειας 13, 26 και 52 εβδομάδων, σε βραχυπρόθεσμους τίτλους (ECP) διάρκειας μερικών εβδομάδων, καθώς και σε βραχυπρόθεσμη ταμειακή διευκόλυνση, αντιπροσωπεύοντας το 39,21% του συνόλου αυτών, ενώ ο μακροπρόθεσμος δανεισμός καλύπτει το 60,79% των πιστωτικών εσόδων και προέρχεται κυρίως από την έκδοση ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου. Όσον αφορά δε το δανεισμό από την τοποθέτηση ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου ειδικών κατηγοριών, ύψους ,48, αφορούσε στην απόδοση της εισφοράς του Κράτους στο Κλάδο Κυρίας Ασφάλισης των Αγροτών για το έτος Απόκλιση, ωσαύτως, υφίσταται μεταξύ των εσόδων που βεβαιώθηκαν και εκείνων που εισπράχθηκαν, διαπιστώνεται δε σημαντική υστέρηση των εισπράξεων έναντι των βεβαιώσεων που συντελέστηκαν. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται τα βεβαιωθέντα ανά κατηγορία εσόδου ποσά, καθώς και αυτά που τελικώς εισπράχθηκαν έναντι των βεβαιωθέντων.

16 15 ΠΙΝΑΚΑΣ 9 Ποσοστό εισπραχθέντων εσόδων έναντι βεβαιωθέντων Έσοδο Βεβαιωθέντα μετά τις διαγραφές Διαγραφές Εισπραχθέντα μετά τη μείωση των επιστροφών Εισπρακτέο υπόλοιπο Ποσοστό Είσπραξης έναντι βεβαιωθέντων Άμεσοι Φόροι , , ,74 63,77% Έμμεσοι Φόροι , , , ,75 63,93% Σύνολο Φορολογικών , , , ,49 63,87% Εσόδων Πρόσοδοι περιουσίας και επιχειρηματικής , , , ,35 94,02% δράσης του Κράτους Λοιπά μη φορολογικά έσοδα , , , ,51 13,49% Μεταβιβάσεις από την Ε.Ε. και από Κράτη- Μέλη, καθώς και έσοδα που , , ,42 99,99% εισπράττονται για αυτήν Σύνολο μη φορολογικών , , , ,28 21,93% Σύνολο Τακτικών Εσόδων , , , ,71 55,74% Διάφορα ειδικά μη φορολογικά έσοδα , ,38 216,96 99,99% Έσοδα από Δημόσιες επενδύσεις , , , ,03 93,87% Βοήθεια και λοιπές μεταβιβάσεις , ,09-100,00% ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ , , , ,76 56,78%

17 16 Επομένως, εξαιρουμένων των πιστωτικών εσόδων και μετά την αφαίρεση των διαγραφών, τα βεβαιωθέντα έσοδα διαμορφώθηκαν σε ,66, από τα οποία, τελικώς, εισπράχθηκαν ,59 ή ποσοστό 56,78%. Η απόκλιση δε αυτή αφορά κυρίως τους άμεσους και έμμεσους φόρους, για τους οποίους το ποσοστό είσπραξης ανήλθε σε 63,87%, καθώς και τα λοιπά μη φορολογικά έσοδα, για τα οποία το ποσοστό είσπραξης ανήλθε σε 21,93%, ανέρχεται δηλαδή μόλις στο 1/5 αυτών που βεβαιώθηκαν. Σημειώνεται ότι στο διαμορφωθέν ποσό των βεβαιωμένων εσόδων ύψους ,66 περιλαμβάνεται και το εισπρακτέο υπόλοιπο του προηγούμενου οικονομικού έτους, το οποίο διαγράφεται λογιστικά από το οικονομικό έτος στο οποίο έχει βεβαιωθεί και επαναβεβαιώνεται ως έσοδο του επόμενου οικονομικού έτους (βλ. το άρθρο 10 του ν. 2362/1995). Προκειμένου να εξεταστεί το ύψος των βεβαιώσεων που συντελέστηκαν το οικονομικό έτος 2009, από το παραπάνω ποσό πρέπει να αφαιρεθεί το εισπρακτέο υπόλοιπο του προηγούμενου οικονομικού έτους. ΠΙΝΑΚΑΣ 10 Καθαρά βεβαιωθέντα έσοδα οικονομικού έτους Ονομασία Εσόδου ΒΕΒΑΙΩΘΕΝΤΑ 2007 ΒΕΒΑΙΩΘΕΝΤΑ 2008 ΒΕΒΑΙΩΘΕΝΤΑ 2009 Άμεσοι Φόροι , , ,15 Έμμεσοι Φόροι , , ,01 Πρόσοδοι περιουσίας και επιχειρηματικής δράσης του κράτους , , ,44 Λοιπά μη φορολογικά έσοδα , , ,88 Μεταβιβάσεις από την Ε.Ε. και από κράτη μέλη , , ,02 Διάφορα ειδικά μη φορολογικά έσοδα , , ,34 Έσοδα από Δημόσιες επενδύσεις , , ,33 Βοήθεια και λοιπές μεταβιβάσεις , , ,09 ΣΥΝΟΛΟ , , ,26 ΕΙΣΠΡΑΚΤΕΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΕΤΟΥΣ , , ,01 ΚΑΘΑΡΕΣ ΒΕΒΑΙΩΣΕΙΣ , , ,25

18 17 Από τον παραπάνω πίνακα συνάγεται ότι κατά το οικονομικό έτος 2009 βεβαιώθηκαν δημόσια έσοδα ύψους ,25 τα οποία αντιπροσωπεύουν το 25,41% του ΑΕΠ, έναντι, ,11 ή 27,20% του ΑΕΠ του προηγούμενου οικονομικού έτους. Διαπιστώνεται ότι οι βεβαιώσεις των υπό είσπραξη ποσών έχουν μειωθεί σε σχέση με το οικονομικό έτος 2008 κατά ,86 και σε ποσοστό 7,22% μολονότι το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 0,69%. Αναφορικά με την υστέρηση των εισπράξεων, επισυνάπτεται Παράρτημα, στο οποίο απεικονίζεται το ποσοστό είσπραξης των βεβαιωθέντων εσόδων, αφαιρουμένων των διαγραφών, ανά Δ.Ο.Υ. της επικράτειας. 6. Τα διαγραφέντα έσοδα κατά το οικονομικό έτος 2009 ανήλθαν σε ,48, αφορούν έσοδα «φορολογικά» και έσοδα «μη φορολογικά» και είναι μειωμένα έναντι εκείνων του προηγούμενου οικονομικού έτους ( ,35). Η μεγάλη αυτή μείωση, οφείλεται σε διαγραφή εσόδου ύψους (βλ. Έκθεση Ελεγκτικού Συνεδρίου για το οικονομικό έτος 2008), που διενεργήθηκε κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος. Η διαχρονική εξέλιξη των διαγραφέντων εσόδων, για τα οικονομικά έτη , έχει ως ακολούθως: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΤΟΣ ΥΨΟΣ ΔΙΑΓΡΑΦΩΝ , , , , , , ,48 7. Τα επιστραφέντα έσοδα για το οικονομικό έτος 2009 διαμορφώθηκαν σε ,43 και είναι αυξημένα έναντι του προηγούμενου οικονομικού έτους 2008 ( ) κατά ,43 ή 35,54%. Τα επιστραφέντα ποσά αναφέρονται σε αχρεωστήτως εισπραχθέντα έσοδα και αφορούν κυρίως επιστροφές φόρων (άμεσων και έμμεσων) φυσικών και νομικών προσώπων. Ειδικότερα, οι επιστροφές άμεσων φόρων ανήλθαν σε ,51 έναντι ,36 του οικονομικού έτους 2008, παρουσιάζοντας αύξηση κατά ,15 ή 23,40%, που οφείλεται κυρίως σε επιστροφές φόρου εισοδήματος νομικών και φυσικών προσώπων (μισθοί και συντάξεις). Οι επιστροφές έμμεσων φόρων ανήλθαν σε ,31 έναντι ,64 του οικονομικού έτους 2008, είναι,

19 18 δηλαδή, αυξημένες κατά ,67 ή 46,56%, και οφείλονται κυρίως στις επιστροφές ΦΠΑ από κάθε είδους λοιπές δραστηριότητες που εισπράττονται μέσω ΔΟΥ. 8. Κατόπιν των ανωτέρω, το εισπρακτέο υπόλοιπο, που αναφέρεται σε έσοδα που έχουν βεβαιωθεί και δεν έχουν εισπραχθεί μέχρι τη λήξη του οικονομικού έτους, τα οποία διαγράφονται λογιστικά από το οικονομικό έτος στο οποίο έχουν βεβαιωθεί και επαναβεβαιώνονται ως έσοδα του επόμενου οικονομικού έτους (βλ. το άρθρο 10 του ν. 2362/1995), του Απολογισμού του οικονομικού έτους 2009 ανήλθε σε ,76 ή 14,13% του ΑΕΠ και είναι αυξημένο έναντι του προηγούμενου οικονομικού έτους κατά ,75 και ποσοστό 13,83%. Η αύξηση αυτή του υπολοίπου που εκκρεμεί προς είσπραξη οφείλεται ως προς τους άμεσους φόρους α) στην έκτακτη εισφορά στα μεγάλα κέρδη των επιχειρήσεων (άρθρο 2 ν. 3808/2009) [ΚΑΕ 0893] και β) στις προσαυξήσεις των άμεσων φόρων [ΚΑΕ 0711]. Ως προς τους έμμεσους φόρους α) στα υπόλοιπα φόρων Π.Ο.Ε. από λοιπούς έμμεσους φόρους που πρέπει να εισπραχθούν [ΚΑΕ 1631] και β) στα υπόλοιπα φόρων Π.Ο.Ε. από ΦΠΑ που πρέπει να εισπραχθούν [ΚΑΕ 1632]. Ως προς τα μη φορολογικά έσοδα α) στα πρόστιμα επιβαλλόμενα από τους οικονομικούς εφόρους για παραβάσεις του ΚΒΣ [ΚΑΕ 3732] και β) στα λοιπά πρόστιμα και χρηματικές ποινές επιβαλλόμενες από δικαστήρια και δημόσιες αρχές γενικά [ΚΑΕ 3739]. Είναι λοιπόν εμφανές ότι στη μείωση του ελλείμματος του Κρατικού Προϋπολογισμού θα συμβάλλει αποφασιστικά η εισροή χρημάτων στα κρατικά ταμεία, η οποία κατά το υπάρχον λογιστικό σύστημα επιβάλλει τη σταδιακή μείωση και όχι την αύξηση του υπολοίπου δημοσίων εσόδων που εκκρεμούν προς είσπραξη. Στον πίνακα που ακολουθεί εμφανίζεται το εισπρακτέο υπόλοιπο των οικονομικών χρήσεων Οικονομικό έτος Εισπρακτέο υπόλοιπο , , , , , , ,76

20 19 Στον πίνακα που ακολουθεί εμφανίζεται η ανάλυση του υπολοίπου των ετών 2008 και ΠΙΝΑΚΑΣ 11 Ανάλυση Υπολοίπου 2008 και 2009 ΚΑΕ Ονομασία Εσόδου Εισπρακτέο Υπόλοιπο Εισπρακτέο Υπόλοιπο έτους έτους Άμεσοι Φόροι , , Φόρος Εισοδήματος , , Φόρος στην περιουσία , , Φόροι υπέρ τρίτων , , Φόροι Π.Ο.Ε , , Προσαυξήσεις, πρόστιμα, , ,09 χρηματικές ποινές 0800 Λοιποί φόροι 72, , Έμμεσοι Φόροι , , ΦΠΑ , , Λοιποί φόροι συναλλαγών , , Λοιποί φόροι κατανάλωσης , , Φόροι κατανάλωσης που , ,61 εισπράττονται από τα τελωνεία 1500 Φόροι υπέρ τρίτων , , Φόροι Π.Ο.Ε , , Προσαυξήσεις, πρόστιμα και , χρηματικές ποινές 1800 Τέλη εισαγωγής, εξαγωγής, ειδικές 49,73 - εισφορές 1900 Έσοδα που εισπράττονται για , ,84 λογαριασμό της Ε.Ε Πρόσοδοι περιουσία και ,35 επιχειρηματικής δράσης του ,21 Κράτους 2200 Έσοδα από κεφάλαια του , ,16 δημοσίου 2300 Έσοδα από προσφορά υπηρεσιών , ,29 του δημοσίου 2400 Έσοδα από πώληση αγαθών, ,80 εκμετάλλευση και εκποίηση ,12 περιουσιακών στοιχείων 2500 Έσοδα από επιχειρήσεις και , ,64 οργανισμούς 3000 Λοιπά μη φορολογικά έσοδα , , Απολήψεις εξόδων , , Επιστροφές χρημάτων , , Έσοδα από καταπτώσεις , ,44 εγγυήσεων 3400 Έσοδα από καταργούμενους , ,27 ειδικούς λογαριασμούς 3500 Έσοδα υπέρ τρίτων , , Έσοδα Π.Ο.Ε , , Προσαυξήσεις, πρόστιμα, , ,87 χρηματικές ποινές 3800 Έσοδα λοιπών περιπτώσεων , , Έκτακτα έσοδα , , Μεταβιβάσεις από την Ε.Ε. και 3.236, ,09 τα κράτη μέλη 7000 Έσοδα Δημοσίων Επενδύσεων , ,03

21 20 Είναι, λοιπόν, προφανές ότι το υπόλοιπο που εκκρεμεί προς είσπραξη αφορά τα φορολογικά και τα μη φορολογικά έσοδα. Ειδικότερα, ως προς τα φορολογικά έσοδα το εισπρακτέο υπόλοιπο αναφέρεται κυρίως: α) στους άμεσους φόρους εισοδήματος νομικών και φυσικών προσώπων παρελθόντων οικονομικών ετών, β) στην έκτακτη εισφορά στα μεγάλα κέρδη των επιχειρήσεων (άρθρο 2 ν. 3808/2009), γ) στους έμμεσους φόρους παρελθόντων οικονομικών ετών, δ) στο ΦΠΑ και ε) στις προσαυξήσεις, πρόστιμα και χρηματικές ποινές έμμεσων φόρων γενικά. Ως προς τα μη φορολογικά έσοδα το εισπρακτέο υπόλοιπο αναφέρεται κυρίως: α) στα υπόλοιπα από διάφορα μη φορολογικά έσοδα παρελθόντων οικονομικών ετών, β) στα πρόστιμα και χρηματικές ποινές επιβαλλόμενες από τα δικαστήρια και μετατροπές ποινών σε χρηματικές και γ) στα πρόστιμα για παραβάσεις του ΚΒΣ γενικά. Σημειώνεται ότι στο εισπρακτέο υπόλοιπο του Κρατικού Απολογισμού δεν περιλαμβάνονται τα μη εισπραχθέντα έσοδα των Τελωνείων της Χώρας, τα οποία ως βεβαιωτικές και εισπρακτικές αρχές, σύμφωνα με το άρθρο 11 του Ν.2362/1995, μπορούν και ενεργούν βεβαίωση και είσπραξη δημοσίων εσόδων δυνάμει νόμιμου τίτλου. Οι αναφερόμενες απαιτήσεις τηρούνται σε λογιστικά βιβλία (βιβλίο εισπρακτέων απαιτήσεων) των Τελωνειακών Αρχών σύμφωνα με την απόφαση Τ6110/1156/Α0019/ (ΦΕΚ 650Β /1995) του Υπουργού Οικονομικών, η οποία εκδόθηκε κατ εξουσιοδότηση της παρ. 2 του άρθρου 113 του Ν. 1165/1918 «Περί Τελωνειακού Κώδικα». Κατά συνέπεια, το υπόλοιπο που εκκρεμεί προς είσπραξη από τις αρμόδιες αρχές του Κράτους είναι διαφορετικό από αυτό που εμφανίζεται στον Απολογισμό, το ύψος του οποίου δεν μπορεί να προσδιοριστεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Τούτο έρχεται σε αντίθεση με τις διατάξεις των άρθρων 79 παρ. 2 του Συντάγματος και 5 παρ. 2 του Ν.2362/1995, σύμφωνα με τις οποίες όλα τα έσοδα και έξοδα του Κράτους πρέπει να αναγράφονται στον Προϋπολογισμό και στον Απολογισμό. 9. Όσον αφορά, τέλος, τον Προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.), τα καθαρά εισπραχθέντα έσοδα (εξαιρουμένων των πιστωτικών) ανήλθαν κατά το οικονομικό έτος 2009 σε ,39 και παρουσιάζουν μείωση τόσο σε σχέση με τις προβλέψεις του προϋπολογισμού κατά ,61 ή 44,86%, όσο και έναντι του προηγούμενου οικονομικού έτους κατά ,36 ή 59,34%.

22 21 Βασική πηγή χρηματοδότησης του Π.Δ.Ε αποτελούν οι εισροές από την Ευρωπαϊκή Ένωση και ειδικότερα από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ταμείο Συνοχής, τα έσοδα από τα οποία ανήλθαν σε ,09, παρουσιάζοντας μείωση κατά ,91 ή 46,93% σε σχέση με τις προβλέψεις του Προϋπολογισμού, ο οποίος προέβλεπε μείωσή τους κατά 25,03% έναντι του Τα πιστωτικά έσοδα, ο δημόσιος δανεισμός δηλαδή, για τη χρηματοδότηση του Π.Δ.Ε ανήλθαν σε ,56 και παρουσιάζουν αύξηση σε σχέση με τις προβλέψεις του Προϋπολογισμού κατά ,56 ή 42,58% και αύξηση έναντι του προηγούμενου οικονομικού έτους 2008 κατά ,70 ή 58,41%, ενώ ο Προϋπολογισμός προέβλεπε αύξησή τους κατά 11,10%. Τα ίδια έσοδα του Π.Δ.Ε. ανήλθαν σε ,30 έναντι , που είχαν προϋπολογισθεί, εμφανίζουν, δηλαδή, μείωση 8,60%. Η μείωσή τους κατά ,81 ή 47,76% έναντι του προηγούμενου οικονομικού έτους, που οφείλεται κυρίως σε επιστροφές υπολοίπων από επιχορηγήσεις που δόθηκαν σε Ν.Π.Δ.Δ. για την εκτέλεση, με ευθύνη τους, έργων Δημοσίων Επενδύσεων. Β. Επί των εξόδων ΠΙΝΑΚΑΣ 12 ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ ΔΑΠΑΝΩΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Φορείς Προβλέψεις Διαμορφωθείσες Πιστώσεις Πληρωμές Αδιάθετο Υπόλοιπο Υπουργεία , , , ,62 Περιφερειακές Υπηρεσίες Υπουργείων , , , ,18 Περιφέρειες , , , ,22 Σύνολο Τακτικού , , , ,02 Δημόσιες Επενδύσεις κατά Υπουργείο , , , ,39 Περιφέρεια ΓΕΝΙΚΟ , ,85 ΣΥΝΟΛΟ , ,41

23 22 I. Έξοδα Γενικού Κρατικού Προϋπολογισμού Οι προβλέψεις εξόδων του Κρατικού Προϋπολογισμού (Τακτικού Προϋπολογισμού και Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων), που κυρώθηκε με τον ν. 3732/2008 (Φ.Ε.Κ. Α 264), ανέρχονταν στο ποσό των , στον Κρατικό Απολογισμό διαμορφώθηκαν στο ποσό των , ενώ οι πληρωμές (πραγματικές δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού) ανήλθαν σε ,15 ή 65,62% του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας απόκλιση σε σχέση με τις προβλέψεις του Προϋπολογισμού κατά ,15 και κατά ποσοστό 44,08%. Σε σχέση με το οικονομικό έτος 2008, κατά το οποίο οι πληρωμές είχαν ανέλθει σε ,59 ή 53,07% του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας απόκλιση σε σχέση με τις προβλέψεις του Προϋπολογισμού κατά ,59 και κατά ποσοστό 26,42%, διαπιστώνεται ότι οι πληρωμές, ως προς το ΑΕΠ, παρουσίασαν ποσοστιαία αύξηση 12,55% και, όσον αφορά στην απόκλιση από τις προβλέψεις του Προϋπολογισμού, αύξηση κατά 17,66%. Η διαφορά μεταξύ των διαμορφωθέντων στον Απολογισμό εξόδων και των πραγματικών πληρωμών (αδιάθετες πιστώσεις) ανέρχεται στο ποσό των ,85, χωρίς ουσιαστική μεταβολή από το προηγούμενο οικονομικό έτος. Α) Έξοδα Τακτικού Προϋπολογισμού Τα προϋπολογισθέντα έξοδα του Τακτικού Προϋπολογισμού ανέρχονταν στο ποσό των και οι πραγματικές πληρωμές διαμορφώθηκαν σε ,20 ή 61,70% του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας απόκλιση σε σχέση με τις προβλέψεις του Προϋπολογισμού κατά ,20 και ποσοστό 47,47%. Σε σχέση με το προηγούμενο οικονομικό έτος, οι πραγματικές δαπάνες είναι αυξημένες κατά ,22 και ποσοστό 24,92%, διαπιστώνεται δε ποσοστιαία αύξησή τους, ως προς το ΑΕΠ, κατά 12,65% και αύξηση στην απόκλιση από τις προβλέψεις του Προϋπολογισμού, κατά 18,69%. Η αύξηση αυτή των δαπανών του Τακτικού προϋπολογισμού και η απόκλισή του σε σχέση με τις προβλέψεις οφείλεται κυρίως: i) στις πληρωμές χρεωλυσίων από την έκδοση βραχυπρόθεσμων τίτλων στην ευρωαγορά (eurocommercial papers), ύψους ,83, οι οποίες δεν είχαν προβλεφθεί καθόλου στον Προϋπολογισμό, ii) στην πληρωμή, για τόκους Δημοσίου Χρέους, ,75 επιπλέον των προϋπολογισθέντων,

24 23 που αφορούσαν κυρίως τόκους ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου ( ,15) και τόκους εντόκων γραμματίων ιδιωτικού τομέα ( ,62), iii) στην πληρωμή , για χρεωλύσια εντόκων γραμματίων ιδιωτικού τομέα, και , για την εξόφληση βραχυπρόθεσμης ταμειακής διευκόλυνσης, που δεν είχαν προβλεφθεί καθόλου στον Προϋπολογισμό, iv) στην επιχορήγηση σε νοσηλευτικά ιδρύματα ν.δ.2592/53 και σε Κέντρα Υγείας, για δαπάνες λειτουργίας και ερευνητικών προγραμμάτων ποσού ,18 επιπλέον των προϋπολογισθέντων, v) στην επιχορήγηση των ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, Οργανισμό Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών και Ο.Π.Α.Δ. με το συνολικό ποσό των επιπλέον των προϋπολογισθέντων και vi) στη δαπάνη ποσού ,60 που αφορούσε: α) τη συμμετοχή του δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών κατά ποσό ,00 για την ανάληψη προνομιούχων μετοχών μέσω της έκδοσης ομολογιακού δανείου σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3723/2008 «Ενίσχυση της ρευστότητας της οικονομίας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης και άλλες διατάξεις»(φεκ 250/Α/2008), β) την κάλυψη της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας ΤΕΜΠΜΕ Α.Ε. με το ποσό των μέσω της έκδοσης ειδικού ομολογιακού δανείου, γ) τη συμμετοχή στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας «Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο Α.Τ.Ε», ποσού ,60 και δ) την κάλυψη του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας «Ελληνική Εταιρεία Διαχείρισης Δικαιωμάτων Πνευματικής και Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας Ελληνικού Δημοσίου Α.Ε.» ποσού Μέρος των παραπάνω υπερβάσεων καλύφθηκαν με τη μεταφορά, με την 23/4032/ απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών, πιστώσεων ύψους από τον Κ.Α. Εξόδου 5151 «Δαπάνες αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών», ο οποίος, με την 2/95241/ όμοια απόφαση, είχε επίσης αυξηθεί κατά το ποσό αυτό που προερχόταν από «πιστωτικούς τίτλους», δηλαδή, δημόσιο δανεισμό.

25 24 Β) Πρωτογενείς Δαπάνες Τακτικού Προϋπολογισμού ΠΙΝΑΚΑΣ 13 Σύνθεση Πρωτογενών Δαπανών Κατηγορία Δαπανών Προβλέψεις 2009 Πληρωμές 2009 Απόκλιση από προβλέψεις Ποσοστό επί των πρωτογενών δαπανών Ποσοσ τό του ΑΕΠ Πληρωμές για Υπηρεσίες , , ,76 45,21 11,41 Προμήθειες αγαθών και κεφαλαιακού εξοπλισμού , , ,95 1,44 0,36 Μεταβιβαστικές πληρωμές , , ,30 37,22 9,39 Πληρωμές που αντικρύζονται από πραγματοποιημένα έσοδα , , ,67 12,67 3,20 Υπόλοιπο δαπανών συμμετοχής Ελλάδος σε δαπάνες ΝΑΤΟ , , ,57 0,08 0,02 Δαπάνες που δεν εντάσσονται σε άλλες κατηγορίες , , ,84 1,35 0,34 Λοιπές δαπάνες εξυπηρέτησης Δημόσιας Πίστης Απαλλοτριώσεις αγορές κ.λπ , , ,64 0,43 0, , , ,96 1,62 0,41 Επενδύσεις που έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα οικονομικής ανάπτυξης και εκτελούνται μέσω του τακτικού προϋπολογισμού , ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ , , ,63 100,00 25,23

26 25 Οι πρωτογενείς δαπάνες του Τακτικού Προϋπολογισμού (δαπάνες που δεν περιλαμβάνουν τόκους και χρεωλύσια δανείων, καθώς και μέρος των δαπανών ΝΑΤΟ που εκτελούνται με πιστώσεις των Κρατών-Μελών), ανέρχονται στο ποσό των ,63, αντιπροσωπεύοντας το 38,44% των εξόδων του Προϋπολογισμού και το 25,23% του ΑΕΠ. Από τη σύγκριση των πράγματικα εισπραχθέντων τακτικών εσόδων του Τακτικού Προϋπολογισμού ( ,59) με τις πρωτογενείς δαπάνες, διαπιστώνεται η δημιουργία πρωτογενούς ελλείμματος, ύψους ,04 ή 3,93% του ΑΕΠ. Σημειώνεται, όμως, ότι ο Προϋπολογισμός είχε προβλέψει δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους πράγμα που σημαίνει απόκλιση, ως προς την επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου του προϋπολογισμού. Από την σύνθεση, εξάλλου, των πρωτογενών δαπανών του παραπάνω πίνακα διαπιστώνεται ότι το 82,43% αυτών διατίθεται για πληρωμές υπηρεσιών, που περιλαμβάνουν τα έξοδα κεντρικής διοίκησης του Κράτους (μισθοί, συντάξεις, μετακινήσεις, μισθώματα κ.λπ.), καθώς και για μεταβιβαστικές πληρωμές (επιδοτήσεις, επιχορηγήσεις, εισοδηματικές ενισχύσεις σε φυσικά πρόσωπα, ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ). Οι συγκεκριμένες κατηγορίες δαπανών, που αντιπροσωπεύουν το 11,41% και το 9,39% του ΑΕΠ, αντιστοίχως, είναι εκείνες που παρουσιάζουν και τις σημαντικότερες αποκλίσεις σε σχέση με τις προβλέψεις του Προϋπολογισμού. Όσον αφορά στις πληρωμές υπηρεσιών, οι αποκλίσεις αυτές οφείλονται κυρίως: α) στην υπέρβαση του ποσού που είχε προϋπολογισθεί για την πληρωμή εφημεριών ιατρών ΕΣΥ κατά ,83, β) στην πληρωμή ποσού ,42, για αποζημίωση έκτακτης απασχόλησης κατά την περίοδο των εκλογών, για την οποία δεν υπήρχε πρόβλεψη στον προϋπολογισμό, γ) στην πληρωμή ποσού ,08 για εφάπαξ οικονομική παροχή του Ν. 3758/2009, για την οποία δεν υπήρχε πρόβλεψη στον προϋπολογισμό, δ) στην πληρωμή ποσού για την καταβολή ειδικού επιδόματος στους μηχανικούς, γεωλόγους, γεωτεχνικών κλπ. πτυχιούχων ΑΕΙ και ΤΕΙ (άρθρο 8 του Ν. 2430/1996), για τις οποίες δεν υπήρχε πρόβλεψη στον προϋπολογισμό, ε) στην υπέρβαση του ποσού που είχε προϋπολογισθεί για την πληρωμή συντάξεων των πολιτικών υπαλλήλων κατά ,99 και στ) στην υπέρβαση του ποσού που είχε προϋπολογισθεί για την πληρωμή λοιπών παροχών και επιδομάτων ειδικών λογαριασμών, που καταργήθηκαν με το Ν. 3697/2008 κατά ,35.

27 26 Όσον αφορά δε στις μεταβιβαστικές πληρωμές, οι αποκλίσεις από τις προβλέψεις του προϋπολογισμού οφείλονται κυρίως: α) στην υπέρβαση του ποσού, που είχε προϋπολογισθεί για επιχορηγήσεις σε Ο.Τ.Α. β βαθμού (Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις) για δαπάνες μερικής απασχόλησης, παροχής βοηθημάτων υγειονομικής περίθαλψης και επιδομάτων κοινωνικής πρόνοιας, μεταφοράς μαθητών, για προστασία ελαιοπαραγωγής, για αμοιβές λοιπών κλιμακίων ελέγχου λαϊκών αγορών και υπαίθριου εμπορίου, για λοιπές δαπάνες και σκοπούς της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης κ.α. κατά ,24, β) στην υπέρβαση του ποσού, που είχε προϋπολογισθεί για επιχορηγήσεις σε νοσηλευτικά ιδρύματα και οργανισμούς κατά ,91, γ) στην υπέρβαση του ποσού, που είχε προϋπολογισθεί για επιχορήγηση του Ι.Κ.Α. - Ε.Τ.Α.Μ. κατά , δ) στην υπέρβαση του ποσού, που είχε προϋπολογισθεί για επιχορήγηση του Ο.Α.Ε.Ε. κατά , ε) στην υπέρβαση του ποσού, που είχε προϋπολογισθεί για επιχορηγήσεις σε λοιπά φυσικά ή νομικά πρόσωπα (ΚΕΔ, ΑΠΕ, ΟΠΕ, Πολιτικά Κόμματα, ΕΡΤ κλπ) κατά ,65 και στ) στην υπέρβαση του ποσού, που είχε προϋπολογισθεί για επιχορηγήσεις σε οργανισμούς κοινωνικής πολιτικής (ΟΑΕΔ, ΕΦΕΤ, ΟΑΣΠ κλπ) κατά Γ) Δαπάνες εξυπηρέτησης Δημόσιας Πίστης Από τα στοιχεία του Υπολόγου Συμψηφισμών, σε σύγκριση με τα βιβλία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, προκύπτει ότι κατά το οικονομικό έτος 2009 πληρώθηκε για την εξυπηρέτηση του συνολικού Δημοσίου Χρέους (Χρέους του Δημοσίου και Χρέους Ενόπλων Δυνάμεων) ποσό ,83, που αντιπροσωπεύει το 55,50% των πληρωμών του Τακτικού Προϋπολογισμού. Οι πληρωμές για την εξυπηρέτηση του συνολικού Δημοσίου Χρέους παρουσιάζουν αύξηση, σε σχέση με το οικονομικό έτος 2008, κατά ,76 ή 21,37% και ανέρχονται σε 34,24% του ΑΕΠ έναντι 28,01% του ΑΕΠ του προηγούμενου οικονομικού έτους, αποκλίνουν δε από τις προβλέψεις του Προϋπολογισμού κατά ,83 και κατά ποσοστό 94,99%, έναντι 69,40% του οικονομικού έτους Διαπιστώνεται, λοιπόν, ποσοστιαία αύξηση, ως προς το ΑΕΠ, ύψους 6,23% και αύξηση, ως προς την απόκλιση από τις προβλέψεις, ύψους 25,59%. Ειδικότερα, για τόκους το Ελληνικό Δημόσιο κατέβαλε ,75, που αντιπροσωπεύουν το 8,32% των δαπανών του Τακτικού Προϋπολογισμού και το 5,13% του ΑΕΠ, έναντι ,00 που προέβλεπε ο Προϋπολογισμός. Όπως προεκτέθηκε, η απόκλιση αυτή οφείλεται κυρίως στην πληρωμή τόκων ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου,

28 27 τόκων εντόκων γραμματίων ιδιωτικού τομέα, τόκων βραχυπροθέσμων τίτλων στην ευρωαγορά, κατά ,15, ,62 και ,39 ευρώ, αντιστοίχως, επιπλέον των προϋπολογισθέντων. ΠΙΝΑΚΑΣ 14 Τόκοι Δημοσίου Χρέους Τόκοι Τόκοι εντόκων γραμ. Ιδιωτικού τομέα Τόκοι εντόκων γραμ.δημ.τομέα Τόκοι ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου Τόκοι βραχυπρόθεσμης ταμειακής διευκόλυνσης Τόκοι δανείων Τραπ.Ελλάδος Τόκοι ομολόγων Ελλην.Δημ. Δανείων οικον.εξυγίανσης Ποσοστιαίες μεταβολές 2009/ , , ,42% , ,95-68,84% , ,93 +13,12% , ,33-88,85% , ,77 +9,85% ,12-100% Τόκοι δανείων σε συνάλλαγμα και δανείων , ,39-11,47% εκφραζομένων σε συνάλλαγμα Τόκοι δανείων εξωτερικού , ,17-1,47% Τόκοι βραχυπροθέσμων τίτλων στην , ,69-63,92% ευρωαγορά Τόκοι τιτλοποίησης μελλοντικών εσόδων του Ελληνικού , ,85-9,35% Δημοσίου Τόκοι δανείων Ενόπλων Δυνάμεων , ,63-29,18% σε συνάλλαγμα ΣΥΝΟΛΟ , ,35 +9,43%