Καρδιαγγειακές Παθήσεις και Άσκηση: Πρόληψη και Αποκατάσταση

Transcript

1 Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών: Άσκηση και Υγεία ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - Τ.Ε.Φ.Α.Α., ΚΑΡΥΕΣ 42100, ΤΡΙΚΑΛΑ Μάθημα: MB05 Άσκηση, Πρόληψη και Αποκατάσταση Καρδιοπαθειών Διάλεξη 11η Καρδιαγγειακές Παθήσεις και Άσκηση: Πρόληψη και Αποκατάσταση Καθηγητής Σάββας Π. Τοκμακίδης Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης - Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού

2

3 Άσκηση Άσκηση στο στο νερό νερό Περπάτημα Περπάτημα 66 λεπτών λεπτών στην στην πισίνα πισίνα * , , μήνες μήνες 127, έναρξη Έναρξη * 140 HR (b/min) Distance (m) Απόσταση (m) 300 * p<0.05 έναρξη Έναρξη 4 μήνες 4 μήνες

4 Combined Land versus Water Exercise in Patients with Coronary Artery Disease Volaklis, Spassis, Tokmakidis (2007), Am Heart J (2007); 23:

5 ΑΣΚΗΣΗ & ΔΙΑΒΗΤΗΣ

6 Η άσκηση προσομοιάζει τη δράση της ινσουλίνης (Holloszy 1963)

7 Γλυκοζυλιωμένη Αιμοσφαιρίνη 8.5 HbA1c % 8.0 ** 7.5 *** Έναρξη **p<0.01 ***p< εβδομάδες 16 εβδομάδες

8 Ευαισθησία στην ινσουλίνη Insulin (μu/ml) 125 Baseline weeks * ** * p<0.05 **p< Time (min)

9 Συγκέντρωση Γλυκόζης και Ινσουλίνης μετά Πρόγραμμα Συνδυασμού Δύναμης και Αερόβιας Άσκησης σε Ασθενείς με Διαβήτη τύπου 2 Τokmakidis, Zois, Volaklis et al. (2004), Eur J Appl Physiol 92:

10 Προσαρμογές της Άσκησης μετά από Συνδυασμό Δύναμης και Αερόβιας Άσκησης σε Γυναίκες με Διαβήτη Τύπου 2 18 % μεταβολής Γλυκόζη νηστείας HBA1c ΤG HDL-C Xρόνος Άσκησης Τokmakidis, Zois, Volaklis et al. (2004), Eur J Appl Physiol 92:

11 Γλυκόζη αίματος (mg%) Άσκηση σε ασθενείς με διαβήτη Πριν Μετά Αερόβια Δύναμη

12 Ανταπόκριση της γλυκόζης κατά την άσκηση 65%HRmax Gl uc os e (mg %) %HRmax %HRmax 150 ** 125 ** ** ** * 100 ** 75 ** ** ** ** ** *p<0.05 **p< Ηρεμία Άσκηση Αποκατάσταση min

13 Αιμοδυναμικές προσαρμογές Rate pressure product (X 10-3) 40 Baseline 4 weeks 16 weeks * p<0.05 **p<0.01 * * 25 ** rest 3 min 6 min max

14 Exercise time (min) Ανοχή στην κόπωση 12 *p<0.05 * * Baseline 4 weeks 16 weeks

15 Αύξηση δύναμης άνω άκρων * p< Maximal strength (kg) a,b a,b a,b a a 40 Baseline 4 weeks 16 weeks a a,b a Pull down Bench press Seated row Peck-deck

16 Αύξηση δύναμης κάτω άκρων Maximal strength (kg) 40 a, b * p< a Baseline 4 weeks 16 weeks a, b a Leg extension Leg curl

17 Μέτρηση της γλυκόζης πριν και μετά το πρόγραμμα άσκησης Γλυκόζη (mg/dl) 300 Διακοπές Πάσχα Gl (mg%) pre1 pre2 post1 post2

18 ΑΣΚΗΣΗ & ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ

19 Διακύμανση μάζας σώματος (kg) ανά εβδομάδα Μάζα Σώματος (kg) Ομάδα άσκησης Χρόνος (εβδομάδες)

20 ΑΣΚΗΣΗ & ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ

21 Μεταβολές στην Οστική Πυκνότητα μετά από Συνδυασμό Προγράμματος Αερόβιας και Άσκησης με Βάρη σε Εμμηνοπαυσιακές Γυναίκες Ομάδα άσκησης Ομάδα ελέγχου ΟΠ Ward' s (gr/cm2) 0,82 0,81 0,8 α 0,79 0,78 0,77 0,76 Έναρξη 6 μήνες Καρακύριου, Βόλακλης, Τοκμακίδης και συν. (2005), Οστούν 16(4):

22 Μεταβολές στην Οστική Πυκνότητα μετά από Συνδυασμό Προγράμματος Αερόβιας και Άσκησης με Βάρη σε Εμμηνοπαυσιακές Γυναίκες ΟΠ O2-O4 (gr/cm2) 1,12 Ομάδα άσκησης Ομάδα ελέγχου 1,11 1,1 1,09 Έναρξη 6 μήνες Καρακύριου, Βόλακλης, Τοκμακίδης και συν. (2005), Οστούν 16(4):

23 Άσκηση μέσω Δονήσεων και Επίδραση στην Οστική Πυκνότητα Ειδικό πρόγραμμα δονήσεων 20 min την ημέρα, 5 ημέρες την εβδομάδα, διάρκειας ενός έτους είχε ως συνέπεια την αύξηση της οστικής πυκνότητας στο μηριαίο οστό κατά 32%! Rubin et al. (2001) Nature 412:

24 ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΟΣΤΙΚΗ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ 1.11 a* 2 ΟΠ Ο2 -Ο4 (gr/cm ) 1.1 Ομάδα άσκησης a*, b* Ομάδα δόνησης Ομάδα ελέγχου Έναρξη 6 μήνες Μέσες τιμές της οστικής πυκνότητας (ΟΠ) των οσφυίκών σπονδύλων Ο2-Ο4 των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών στην ομάδα άσκησης, την ομάδα δόνησης και την ομάδα ελέγχου, προσαρμοσμένες σε ανάλυση συνδιακύμανσης, όπου: * p<.05 a: διαφορά με την έναρξη του προγράμματος b: διαφορά με την ομάδα άσκησης (Υπό δημοσίευση Calcified Tissue International, 2009)

25 ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΟΣΤΙΚΗ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ 1.08 ΟΠ O2-O4 (gr/cm2) Ομάδα άσκησης υγιών Ομάδα δόνησης υγιών Ομάδα ελέγχου Ομάδα άσκησης οστεοπορωτικών Ομάδα δόνησης οστεοπορωτικών 1.02 a* a*, b* Έναρξη 6 μήνες Μέσες τιμές της οστικής πυκνότητας (ΟΠ) των οσφυίκών σπονδύλων Ο2-Ο4 των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών σε κάθε ομάδα χωριστά, προσαρμοσμένες σε ανάλυση συνδιακύμανσης, όπου: * p<.05 a: διαφορά με την έναρξη του προγράμματος b: διαφορά με την ομάδα άσκησης Αποτελέσματα διδακτορικής διατριβής

26 Άσκηση και Οστό στην παιδική και εφηβική ηλικία Εμμηνοροϊκά κορίτσια: κορίτσια: 14,6 0,4 χρόνων, χρόνων, 3 προπονήσεις την εβδομάδα για 9 μήνες Ασκήσεις για πόδια 2-3 σετ x 8-12 επαν. επαν. με φορτίο (γιλέκο) γιλέκο) 55-15% του σωματικού βάρους Αλτικές ασκήσεις ( ασκήσεις) ασκήσεις) 22-3 σετ x 2-20 επαν. επαν. ( άλματα) άλματα) Witzke K. A. & Snow C. Med. Sci. Sports Exerc. 32: , 2000.

27 Τι συμβαίνει με τη διακοπή της άσκησης;

28 Προπόνηση 8 μηνών 10 5 % αλλαγής Θετικές επιδράσεις (%) 0 4,6 ΤC ΤG HDL LDL -7,1-8, ,7-20 Διακοπή 3 μηνών % αλλαγής Αρνητικές επιδράσεις ,7 3,4 HDL 0-5 TC TG -3,4 LDL

29 Αλλαγές στη φυσική κατάσταση μετά τη διακοπή της άσκησης VO2max (%) % 15, Μυϊκή δύναμη μήνες μήνες Διακοπή Διακοπή 3 μήνες 3 μήνες μήνες μήνες -16

30 Προσαρμογές της Άσκησης και Απώλεια μετά από Τρίμηνη Διακοπή σε Ασθενείς με Στεφανιαία Νόσο Volaklis et al. (2006), Eur J Cardiov Prev Rehabil

31 Διακοπή άσκησης και απώλεια μυϊκής δύναμης 40 * Training * * 30 * %change 20 Detraining * * * vs baseline # vs 8 months # # # Leg Leg curl extension Bench press # # # Pull down Seated Pec-deck row Tokmakidis & Volaklis J Cardiopulm Rehabil (2003)

32 Διακοπή της συστηματικής άσκησης (μόνο περπάτημα) Walking hours (No) Changes in VO2peak (ml/kg/min) r=-0.63, p< Volaklis, et al., EJCPR 2006

33 Η άσκηση πρέπει να γίνει τρόπος ζωής Οι θετικές επιδράσεις χάνονται μετά από λίγο χρονικό διάστημα από τη διακοπή της Το κλειδί είναι η συστηματική άσκηση απαραίτητη για τη διατήρηση των φυσιολογικών προσαρμογών!

34 Η άσκηση είναι βιολογική ανάγκη!

35 Η άσκηση βελτιώνει... την ποιότητα ζωής

36 Ορισμός υπομέγιστης και μέγιστης έντασης στην αερόβια άσκηση

37 Μεταβολή της δύναμης με την ηλικία Lindle et al. Age and gender comparisons of muscle strength in women and men aged yr. J. Appl. Physiol. 83(5): , 1997.

38 Μεταβολή της μυϊκής μάζας με την ηλικία Janssen et al. Skeletal muscle mass and distribution in 468 men and women aged yr. J.Appl. Physiol. 89: 81 88, 2000.

39 Το Μυϊκό Σύστημα ως Ενδοκρινής Αδένας

40 Το Μυϊκό Σύστημα ως Ενδοκρινής Αδένας