Oδηγός Σπουδών ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Παιδεία Ομαδικο-Αναλυτικής Οικογενειακής Θεραπείας

Transcript

1 Oδηγός Σπουδών ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Παιδεία Ομαδικο-Αναλυτικής Οικογενειακής Θεραπείας

2 Επωνυμία και Βασική Περιγραφή Εκπαιδευτικού Προγράμματος Πρόκειται για επαγγελματική εκπαίδευση στην Ομαδική Ψυχοθεραπεία Αναλυτικού Τύπου. Απευθύνεται σε ψυχιάτρους, ψυχολόγους και άλλους επαγγελματίες του χώρου της Ψυχικής Υγείας, οι οποίοι ενδιαφέρονται για την εφαρμογή της Ομαδικής Ανάλυσης σε κλινικά πλαίσια και στην ιδιωτική τους πρακτική.

3 Περιγραφή Ψυχολογικής Προσέγγισης (1) Η Ομαδική Αναλυτική ψυχοθεραπεία ή Ομαδική Ανάλυση ανήκει στη σφαίρα των ψυχοδυναμικών προσεγγίσεων. Πρόκειται για το πλέον διαδεδομένο διεθνώς μοντέλο εφαρμογής της ψυχοδυναμικής θεωρίας και τεχνικής σε ομαδικό πλαίσιο. Ο ιδρυτής της S. Foulkes την εμπνεύστηκε αρχικά τη δεκαετία του 40 ως μετεξέλιξη της ψυχανάλυσης, προσανατολισμένη στην βαθύτερη κατανόηση των διαπροσωπικών και κοινωνικών αλληλεπιδράσεων μέσα στις οποίες διαμορφώνεται η προσωπικότητα (π.χ. η οικογένεια ως πρωταρχική φυσική ομάδα) άρα και οι παθολογίες της. Η Ομαδική Ανάλυση εστιάζει στην σχέση κάθε ενός μέλους της ομάδας με τα υπόλοιπα μέλη και την ομάδα ως ολότητα, βοηθώντας το να καλλιεργήσει νέους, υγιείς τρόπους να επικοινωνεί και να σχετίζεται με τους άλλους. Ο Ομαδικός Αναλυτής μαθαίνει να εμπιστεύεται και να διευκολύνει την ομάδα στην προσπάθειά της για πληρέστερη και ανοιχτή επικοινωνία, συντονίζοντας την με δημοκρατικό τρόπο χωρίς να ηγείται ως αυθεντία. Εμπνέεται από τις αρχές της επανορθωτικής συναισθηματικής εμπειρίας και της εκπαίδευσης του εγώ στη δράση.

4 Περιγραφή Ψυχολογικής Προσέγγισης (2) Αναλόγως, κεντρική μεθοδολογία της εκπαίδευσης αποτελεί η ενεργός βιωματική μάθηση μέσω της συμμετοχής των εκπαιδευόμενων σε ομαδικούς σχηματισμούς. Η θεωρητική προσέγγιση και διδασκαλία γίνεται με τη μελέτη, την παρουσίαση και την επεξεργασία της βιβλιογραφίας μέσω ομαδικής συζήτησης. Η εποπτεία γίνεται σε ομάδες εκπαιδευόμενων, στις οποίες κάθε μέλος παρουσιάζει για ομαδική επεξεργασία, υλικό προς εποπτεία, προερχόμενο από την πρακτική του άσκηση. Η προσωπική θεραπεία των εκπαιδευόμενων απαιτείται επίσης να είναι ομαδικοαναλυτική.

5 Σκοπός Εκπαιδευτικού Προγράμματος (1) Σκοπός της Παιδείας Ομαδικών Αναλυτών είναι να προάγει την βιωματική, θεωρητική και σε βάθος κατανόηση της σημασίας των σχέσεων του ατόμου και της ομάδας στα πλαίσια των αρχών που διέπουν την Ομαδική Ανάλυση. Εκπαιδεύει τους συμμετέχοντες επαγγελματίες της ψυχικής υγείας, ώστε να κατέχουν την ομαδικο-αναλυτική θεωρία και τεχνική και να είναι επαρκείς στην άσκησή της σε δημόσια ή ιδιωτικά πλαίσια. Ενθαρρύνει επίσης την κριτική γνώση της ψυχαναλυτικής θεωρίας καθώς συνδέεται άμεσα με την Ομαδική Ανάλυση. Με τη λήξη της εκπαίδευσης σκοπός μας είναι οι απόφοιτοι Ομαδικοί Αναλυτές να έχουν: Καλή γνώση της ομαδικο-αναλυτικής και της ψυχαναλυτικής θεωρίας. Καλή γνώση των κλινικών εφαρμογών της Ομαδικής Ανάλυσης. Ικανότητα να παρατηρούν και να ερμηνεύουν ατομικές, ομαδικές και συλλογικές συμπεριφορές, καθώς και ομαδικά φαινόμενα με ψυχοδυναμικό και ομαδικο-αναλυτικό τρόπο. Ικανότητα να αξιολογούν την συμπτωματολογία των πελατών τους από ψυχοδυναμική σκοπιά και να διαμορφώνουν βασικές υποθέσεις εργασίας σε ατομικό επίπεδο.

6 Σκοπός Εκπαιδευτικού Προγράμματος (2) Ικανότητα να αξιολογήσουν την δυνατότητα των πελατών τους να εμπλακούν αποτελεσματικά σε ομαδικο-αναλυτική ψυχοθεραπεία. Ικανότητα να αναλαμβάνουν την οργάνωση και τον συντονισμό αναλυτικών ομάδων με επαγγελματισμό και κλινική επάρκεια. Καλή γνώση των ομαδικών δυναμικών σε διάφορα κοινωνικά και επαγγελματικά πλαίσια. Υψηλή αίσθηση της ηθικής ευθύνης τους και τήρηση της δεοντολογίας στην κλινική τους πρακτική.

7 Δομή Εκπαιδευτικού Προγράμματος (1) Η Δομή του Εκπαιδευτικού Προγράμματος Η εκπαίδευση των Ομαδικών Αναλυτών στην ΗΟΡΕ αποτελείται από ένα πλέγμα διαδικασιών, που αποσκοπεί στην σφαιρική εκπαίδευση των εκπαιδευόμενων, στην ανάδειξη της προσωπικής τους αξίας και των ικανοτήτων τους σε κλινικό και επιστημονικό επίπεδο. Παράλληλα, η προσωπική θεραπεία του κάθε εκπαιδευόμενου απαρτιώνει την συνολική του εξέλιξη ως προσωπικότητας. Η εκπαίδευση συνδυάζει την μελέτη με την βιωματική μάθηση μέσα από ομαδικές διαδικασίες: α) ΟΜΑΔΕΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Επικεντρώνονται στην διδασκαλία των αρχών της Ομαδικής Ανάλυσης κατά τον S. Foulkes, στην Θεωρία της Μεσαίας και Μεγάλης Ομάδας (P.de Maré, R. Pizanni κ.α), στην ιστορία και την θεωρία της ψυχανάλυσης (S.Freud, M.Klein, W.Bion, D.Winnicott, κ.α.), καθώς και στις σύγχρονες ομαδικοαναλυτικές προσεγγίσεις σε φαινόμενα, όπως το κοινωνικό ασυνείδητο, η δυναμική του ψυχικού τραύματος στις ομάδες, η επιθετικότητα και η αντιομάδα κ.α. Οι ομάδες θεωρίας έχουν σταθερή σύνθεση ανά εξάμηνο με συντονιστές ομαδικούς αναλυτές, μέλη του δικτύου εκπαιδευτών του Οργανισμού. Τα μέλη επεξεργάζονται ομαδικά την ήδη διαβασμένη βιβλιογραφία συνήθως σε μία ή δύο συναντήσεις μηνιαίως.

8 Δομή Εκπαιδευτικού Προγράμματος (2) β) ΟΜΑΔΕΣ ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ Οι ομάδες εποπτείας έχουν εβδομαδιαία συχνότητα, σταθερή σύνθεση μελών ανά εξάμηνο και συντονίζονται από έμπειρους ομαδικούς αναλυτές. Αποτελούν τον κατ εξοχήν χώρο μετάδοσης εμπειρίας και βιωματικής μάθησης των βασικών αρχών της ομαδικο-αναλυτικής πρακτικής. Στις ομάδες αυτές γίνεται ομαδική επεξεργασία κάθε υλικού προς εποπτεία που προέρχεται από δραστηριότητες των εκπαιδευόμενων στον Οργανισμό και σε άλλα εκπαιδευτικά, επιστημονικά ή επαγγελματικά πλαίσια. Οι εκπαιδευόμενοι μαθαίνουν βιωματικά μέσα από την εποπτεία των δραστηριοτήτων τους την αναγνώριση και τη διαχείριση της μεταβίβασης και της αντιμεταβίβασης στα περιστατικά και τις ομάδες τους. Εκπαιδεύονται στην άσκηση των λειτουργιών του παρατηρητή, του συσσυντονιστή και του συντονιστή ομάδων. Μαθαίνουν επίσης να εξασφαλίζουν την εύρυθμη και ασφαλή λειτουργία της ομάδας ως όλον και την σωστή αποκωδικοποίηση και απόδοση του διαλόγου των μελών στο εδώ και τώρα της ομάδας. Μεγάλης χρησιμότητας αντικείμενο της εποπτείας είναι η τήρηση στην πράξη των κανόνων ηθικής δεοντολογίας της ψυχοθεραπείας, του ιατρικού απορρήτου και του δικαίου τήρησης προσωπικών δεδομένων. Η ομάδα εποπτείας λειτουργεί ως δυναμική ομάδα, αφού αποτελεί ένα ενεργό πεδίο σύνδεσης της επαγγελματικής εμπειρίας με την προσωπικότητα του κάθε εκπαιδευόμενου. Λειτουργεί συμπληρωματικά στην προσωπική θεραπεία του εκπαιδευόμενου, η οποία και θεωρείται απαραίτητη προϋπόθεση για την ολοκληρωμένη εξέλιξή του.

9 Δομή Εκπαιδευτικού Προγράμματος (3) γ) ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ Αποσκοπούν στην καλύτερη κλινική και βιωματική κατάρτιση του εκπαιδευόμενου σε βάση συνεχιζόμενης εκπαίδευσης είτε σε βάση μεμονωμένων επιστημονικών ημερίδων. Αντικείμενο των σεμιναρίων είναι η εισαγωγή στα ομαδικά δυναμικά, στις σχέσεις των φύλων, στις ψυχοσωματικές εκδηλώσεις, στην ψυχοδυναμική ψυχοπαθολογία, στις ομάδες κοινοτικού τύπου κ.α. Οργανώνονται επίσης συχνά βιωματικά εργαστήρια με συντονιστές, διακεκριμένους ομαδικούς αναλυτές προσκεκλημένους από όλο τον κόσμο σε βάση εμπειρική, θεωρητική αλλά και εποπτική. δ) ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Η προσωπική θεραπεία του κάθε εκπαιδευόμενου αποτελεί προσωπική του υπόθεση και δεν συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα στις εκπαιδευτικές διαδικασίες που προσφέρει ο Οργανισμός. Αποτελεί ωστόσο απαραίτητη προϋπόθεση (με ελάχιστο χρόνο τις 350 ώρες) για την εκπαίδευση των Ομαδικών Αναλυτών, γι αυτό και δίνεται η δυνατότητα στους εκπαιδευόμενους να επιλέξουν κάποιον από τον κατάλογο των Εκπαιδευτών Αναλυτών του Οργανισμού ώστε να ξεκινήσουν την ανάλυσή τους ιδιωτικά. Σε περίπτωση που κάποιος υποψήφιος εκπαιδευόμενος βρίσκεται ήδη σε ανάλυση, η κάθε περίπτωση αντιμετωπίζεται εξατομικευμένα και με σεβασμό στην συναισθηματική επένδυσή του, αλλά και στα κριτήρια ποιότητας της εκπαίδευσης.

10 Κριτήρια και προϋποθέσεις συμμετοχής Στην Εκπαίδευση Ομαδικών Αναλυτών της ΗΟΡΕ μπορούν να συμμετέχουν: 1. Ψυχίατροι ή ειδικευόμενοι ψυχίατροι που επιθυμούν να εντρυφήσουν στην ψυχοθεραπεία. 2. Απόφοιτοι ψυχολογίας και συναφών σχολών που ενδιαφέρονται για κλινικό έργο. 3. Επαγγελματίες της ψυχικής υγείας με πτυχίο διαφορετικό από τα παραπάνω (εξετάζονται κατά περίπτωση). Η υποψηφιότητα για εκπαίδευση εξετάζεται από την Εκπαιδευτική Επιτροπή του Οργανισμού. Οι προϋποθέσεις είναι, κατά σειρά: 1. Ατομική συνέντευξη αξιολόγησης με το αρμόδιο μέλος της Εκπαιδευτικής Επιτροπής. 2. Αναλυτικό βιογραφικό σημείωμα. 3. Επιστολή προς την Εκπαιδευτική Επιτροπή για τους λόγους που επιθυμεί ο υποψήφιος να συμμετέχει συστατικές επιστολές. 5. Συμπληρωμένη αίτηση συμμετοχής. 6. Ατομική συνέντευξη με την Εκπαιδευτική Επιτροπή. 7. Επιλογή Εκπαιδευτή Αναλυτή και έναρξη προσωπικής ανάλυσης.

11 Χρονική Διάρκεια Εκπαιδευτικού Προγράμματος Η Εκπαίδευση Ομαδικών Αναλυτών διαρκεί συνολικά 8 Εξάμηνα υποχρεωτικής φοίτησης. Η παράλληλη προσωπική ανάλυση του εκπαιδευόμενου σε αναλυτικού τύπου ομάδα ψυχοθεραπείας κρίνεται αναγκαία και υποχρεωτική. Σε κάθε εξάμηνο, μηνιαία απαιτούνται 4 ώρες ομάδας Θεωρίας, εβδομαδιαία 2 ώρες ομάδας Εποπτείας, εβδομαδιαία 1 και ½ ώρας συμμετοχή σε εμπειρικού τύπου Ομάδα. Ετήσιο σύνολο ωρών θεωρίας: 36 ώρες Ετήσιο σύνολο ωρών εποπτείας: 70 ώρες περίπου

12 Δίδακτρα Ετήσια Δίδακτρα Τα δίδακτρα για την εποπτεία είναι 2.370,00 ευρώ Τα δίδακτρα για τη θεωρία είναι 1.050,00 ευρώ. Το συνολικό ποσό των 3.420,00 ευρώ μπορεί να εξοφληθεί τοις μετρητοίς ή με διευκόλυνση σε 3, 6, 9 ή 12 άτοκες δόσεις (δηλ. 12 Χ X X X 1140 ).

13 Εποπτεία του Εκπαιδευτικού Προγράμματος και Πιστοποίηση Οι Εκπαιδεύσεις του Ελληνικού Οργανισμού Ψυχοθεραπείας και Παιδείας στην Ομαδική Ανάλυση (HOPEinGA) είναι αναγνωρισμένες από το European Group Analytic Training Institution Network (EGATIN), το μόνο αρμόδιο για την πιστοποίηση των εκπαιδεύσεων των Ομαδικών Αναλυτών. Η HOPEinGA βρίσκεται στην ανώτατη βαθμίδα αναγνώρισης, δηλαδή, είναι Qualifying Member. Ο Ελληνικός Οργανισμός Ψυχοθεραπείας και Παιδείας στην Ομαδική Ανάλυση ανήκει επίσης στα διεθνή δίκτυα: 1) EFPP-European Federation of Psychoanalytic Psychotherapy a) PCFP, Psychoanalytic Couples and Family Psychotherapy Section & b) Group Psychotherapy Section, 2) IAGP-International Association for Group Psychotherapy & Group Processes CAOA, Consultive Assembly of Organizational Affiliates.

14 Επαγγελματική Σταδιοδρομία Η εκπαίδευση επαγγελματιών στην Ομαδική Ανάλυση λόγω της εποπτείας που παρέχει συστηματικά, ενδείκνυται και για εκείνους που εργάζονται ήδη στην ψυχική υγεία και κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής τους. Η εφαρμογή της Ομαδικής Ανάλυσης είναι δυνατή σε κάθε πλαίσιο που απαιτείται η κλινική εργασία με άτομα και ομάδες και που η ψυχοθεραπευτική εκπαίδευση συνιστά επιθυμητό προσόν. Απόφοιτοι και εκπαιδευόμενοι της ΗΟΡΕ εργάζονται με επιτυχία σε μεγάλου εύρους δραστηριότητες, όπως: Ψυχιατρικές δομές (ψυχιατρικές κλινικές, Κέντρα Ψυχικής Υγείας, αποασυλοποίηση κ.α.), Κέντρα συμβουλευτικής και στήριξης (δημόσια, συλλογικά - εθελοντικά και ιδιωτικά), Γενικά νοσοκομεία (ψυχιατρικά τμήματα, κοινωνικές υπηρεσίες, ιατρική ψυχολογία κ.α.), Εξαρτήσεις (θεραπευτικές κοινότητες, προγράμματα απεξάρτησης και επανένταξης, Κέντρα πρόληψης των εξαρτήσεων κ.α.), Ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις (κοινωνικές υπηρεσίες και δομές, κέντρα πρόληψης, εκπαίδευση κ.α.), Ιδιωτική πρακτική (σε προσωπικά ιατρεία και γραφεία ή ιδιωτικές δομές που παρέχουν ψυχοθεραπευτικές υπηρεσίες).

15 Χρήσιμες πληροφορίες Επικοινωνία (1) HOPE in Group Analysis Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 7 (κτίριο Γ), , Κηφισιά, Αθήνα Ελλάδα info@hopeinga.com Τηλέφωνο: , Fax: Site:

16 Χρήσιμες πληροφορίες Επικοινωνία (2) Συντονίστρια της Παιδείας Ομαδικο-Αναλυτικής Οικογενειακής Θεραπείας: Μαργαρίτα Κρητικού, Ψυχίατρος, Ομαδικής Αναλύτρια, Πρόεδρος και Ιδρυτικό Μέλος του Οργανισμού, Εκλεγμένο Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Διεθνούς Εταιρείας Ομαδικής Ψυχοθεραπείας και Ομαδικών Διαδικασιών (IAGP) ( ), Πρόεδρος του Membership Committee της IAGP ( ), Ιδρύτρια του Transcultural Section της IAGP, Delegate στο European Group Analytic Training Institutions Network ( ), Ιδρυτικό Μέλος - President Elect και Εκπαιδεύτρια του International Organization Group Analytic Psychotherapy (IOGAP- Melbourne), Εκπρόσωπος στο Group Psychotherapy Section της EFPP.