Συνταξιοδοτικά και Ασφαλιστικά Ταμεία. 2 July 09

Transcript

1 Συνταξιοδοτικά και Ασφαλιστικά Ταμεία 2 July 09

2 Χρηματικές ροές Συνταξιοδοτικών Ταμείων Εισοδήματα από Επενδύσεις + Εισφορές Ενεργητικό Συνταξιοδοτικό Κεφάλαιο Υποχρεώσεις Παθητικό Λειτουργικά Συντάξεις + Άλλες Παροχές + Έξοδα 2

3 Ο Στόχος Η διάρθρωση του ενεργητικού να παράγει παρόμοιες σε ύψος όσο και σε συχνότητα ροές με τις αντίστοιχες των πληρωμών. Αποτελεσματική διαχείριση Ενεργητικού / Παθητικού Αξία επενδυόμενων κεφαλαίων Παρούσα αξία μελλοντικών υποχρεώσεων 3

4 Στοιχεία Ενεργητικού Εισοδήματα από Επενδύσεις & Εισφορές Η θεμελιώδης απόφαση επένδυσης αφορά στη σωστή κατανομή των στοιχείων του ενεργητικού καθώς η εμπειρική έρευνα έχει δείξει ότι το 94% των διαφορών στις συνολικές αποδόσεις διεθνώς ερμηνεύονται από την παραπάνω απόφαση. Μετοχές Ομόλογα Μετρητά Εναλλακτικά Στόχος της αποτελεσματικής διαχείρισης του ενεργητικού θα πρέπει να είναι η μεγιστοποίηση του αποτελέσματος των επενδύσεων με ελαχιστοποίηση των καταβαλλομένων εισφορών. Μεγιστοποίηση Αποτελέσματος Δημιουργία πλεονάσματος Ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα Ελαχιστοποίηση εισφορών 4

5 Υπόδειγμα κατανομής κεφαλαίων Κατηγορία Επενδύσεων Τρέχουσα κατανομή κεφαλαίων Προτεινόμενη κατανομή κεφαλαίων Εύρος απόκλισης Μετοχές 60% 56% +/ 15% AIM (private equity) 6% 10% +/ 8% Σύνολο Μετοχικών επενδύσεων 66% 66% +/ 15% Ομόλογα 26% 19% +/ 15% Χρεόγραφα προστασίας πληθωρισμού 0% 5% 0 to 5% Σύνολο Ομολογιακών επενδύσεων 26% 24% +/ 15% Ακίνητα 8% 10% +/ 5% Μετρητά 0% 0% + 10% Σύνολο 100% 100% N/A Πηγή: CalPERS, Copyright 2009 Η στρατηγική κατανομή μεταβάλλεται ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς και τις αλλαγές που προκύπτουν στη δομή του παθητικού (υποχρεώσεις). 5

6 Δείκτες αναφοράς Κάθε κατηγορία και υποκατηγορία επενδύσεων θα πρέπει να συνοδεύεται από εγκεκριμένο δείκτη αναφοράς (Benchmark). Δείκτης αγοράς ή custom made Κίνδυνος ίδ δί δείκτη αναφοράς (Benchmark risk) Το εύρος απόκλισης καθορίζει τα περιθώρια ενεργούς διαχείρισης Κατηγορία: Ομόλογα / Υποκατηγορία: Ομόλογα δολαρίου Κλάδος Δείκτης Αναφοράς BCLL Εύρος απόκλισης Ομόλογα Αμερικανικού δημοσίου 40% 0 80% Στεγαστικά Ομόλογα 30% 10 60% Εταιρικά Ομόλογα 24% 10 50% Opportunistic 3% 0 20% Κρατικά εκτός ΗΠΑ 3% 0 15% Σύνολο 100% BCLL Index: Barclays Capital Long Liabilities Index Πηγή: CalPERS, Copyright

7 Επενδύσεις Αποδόσεις / υπόδειγμα Πηγή: CalPERS, Comprehensive Annual Financial Report, Year Ended June 30,

8 Στοιχεία Παθητικού Υποχρεώσεις Αναλογιστική μελέτη Ανάλυση των υποχρεώσεων Οι βασικοί μη οικονομικοί παράγοντες που επηρεάζουν τις μελλοντικές υποχρεώσεις είναι: Ο λόγος εργαζομένων προς συνταξιούχους Η ηλικία του εργατικού ύδυναμικού Ο αναμενόμενος μέσος όρος ζωής αύξηση κατά 1 έτος στο προσδόκιμο ζωής, προσθέτει περίπου 3% στην αξία των υποχρεώσεων των ταμείων. Οι βασικοί οικονομικοί παράγοντες που επηρεάζουν τις μελλοντικές υποχρεώσεις είναι: Οπληθωρισμός Τα ονομαστικά επιτόκια Η οικονομική ανάπτυξη 8

9 Στοιχεία Ενεργητικού Παθητικού / υπόδειγμα Πηγή: CalPERS 9

10 Δείκτης Ενεργητικού / Παθητικού διεθνής βάση Σημαντική αύξηση των υποχρεώσεων λόγω χαμηλού προεξοφλητικού επιτοκίου από το Σημαντική μείωση του ενεργητικού από τη διεθνή κρίση Πηγή: Watson Wyatt Worldwide 10

11 Χρηματοοικονομική κατάσταση συνταξιοδοτικού ταμείου Ελλειμματική Όταν η παρούσα αξία των μελλοντικών υποχρεώσεων υπερβαίνει την αξία των στοιχειών του ενεργητικού Πλεονασματική Όταν ηαγοραία αξία των στοιχείων του ενεργητικού υπερβαίνει την παρούσα αξία των μελλοντικών υποχρεώσεων Επιθυμία ανάληψης κινδύνου Ικανότητα ανάληψης κινδύνου Πλεονασματικό Ταμείο Χαμηλή Υψηλή Ελλειμματικό Ταμείο Υψηλή Χαμηλή 11

12 Η συνεισφορά των επενδύσεων Χωρίς τη συνεισφορά του εισοδήματος από τις επενδύσεις, σε βάθος χρόνου η βιωσιμότητα ακόμα και των πιο υγειών ταμείων καθίσταται προβληματική. Ταμειακές εισροές (εισφορές), εκροές (πληρωμές), επενδύσεις και καθαρή θέση 12

13 Εξέλιξη της κατανομής την τελευταία 10ετία Μείωση των επενδύσεων των ταμείων διεθνώς σε μετοχικές αξίες, με αύξηση των ομολογιακών και εναλλακτικών επενδύσεων. 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 60% 51% 41% 40% 36% 16% 31% 12% 7% 3% 1% 2% Μετοχές Ομόλογα Λοιπά Διαθέσιμα Πηγή: Watson Wyatt Worldwide 13

14 Η κατανομή των κεφαλαίων των ταμείων διεθνώς σήμερα Ισομερής κατανομή των επενδύσεων μεταξύ μετοχών και ομολόγων διεθνώς με σημαντική έκθεση σε εναλλακτικές επενδύσεις. Ενεργητικό 2008 %ΑΕΠ 2008 $ δισ. Αυστραλία % Καναδάς % Γαλλία 154 5% 18% Γερμανία % Χονγκ Κονγκ 57 25% Ιρλανδία 87 31% 16% Ιαπωνία 2,731 56% 28% Ολλανδία % Ελβετία % Η.Β. 1,746 63% 26% 21% Η.Π.Α. 12,439 87% 45% Σύνολο 20,418 61% 41% Κατανομή Επενδύσεων 2008 Μετοχές Ομόλογα Διαθέσιμα Λοιπά 45% 29% 10% 17% 42% 43% 3% 13% 64% 12% 6% 77% 3% 4% 45% 38% 18% 54% 27% 6% 13% 63% 3% 6% 58% 1% 15% 44% 9% 26% 49% 37% 8% 6% 35% 20% 41% 2% 16% Πηγή: Watson Wyatt Worldwide 14

15 Περιουσία των ταμείων σε σχέση με το ΑΕΠ διεθνώς Σημαντική μείωση των κεφαλαίων των συνταξιοδοτικών ταμείων σε σχέση με το ΑΕΠ των ανεπτυγμένων χωρών. Πηγή: Watson Wyatt Worldwide 15

16 Η κατανομή των κεφαλαίων Διάρθρωση των ταμείων στην Ελλάδα (31/12/2007) Ακίνητη Περιουσία 1,313,620, Κινητή Περιουσία 29,972,498, Διαθέσιμα 14,836,555, Χρεόγραφα 15,049,447, Μετοχές 5,318,335, Α/Κ 1,432,894, Τίτλοι 8,296,717, Ομολογίες Ομολογιακά άδάνεια 1,500, Δάνεια 86,495, Μετοχές 35,3% Α/Κ 9,5% Τίτλοι 55,1% Σύνολο 31,286,118, Ομολ. 0,01% Διαθέσιμα 49,15% Χρεόγραφα 49,85% Δάνεια 1% ,000,000,000 10,000,000,000 15,000,000,000 20,000,000,000 25,000,000,000 30,000,000,000 35,000,000,000 Κινητή Περιουσία Ακίνητη Περιουσία Σύνολο Πηγή: Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Ασφάλισης 16

17 Ελλάδα Νέο νομικό πλαίσιο, νέες ευκαιρίες Λύση Α ή Λύση Β? Λύση Α Λύση Β Επενδύοντας άμεσα Χρησιμοποιώντας εξωτερικούς ςφορείς 17

18 Λύση Α Δυνατότητες άμεσης επένδυσης Απευθείας στις αγορές Κεφαλαίου & χρήματος Λύση Α Επενδύοντας άμεσα Σύσταση Α/Κ & ανάθεση διαχείρισης σε ΑΕΔΑΚ Σύσταση ΑΕΔΑΚ & συγκρότηση ιδίων Α/Κ 18

19 Λύση Β Προσλαμβάνοντας σύμβουλο & διαχειριστές Λύση Β Χρησιμοποιώντας εξωτερικούς φορείς Πρόσληψη Συμβούλου Επενδύσεων Πρόσληψη Διαχειριστών 19

20 Τα επόμενα βήματα Λύση Α Λύση Β Επενδύοντας άμεσα Στελέχωση του ταμείου με εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό Χρησιμοποιώντας εξωτερικούς φορείς Επιλογή συμβούλου Επιλογή διαχειριστών με σαφείς εντολές Δημιουργία υποδομών Εταιρική Διακυβέρνηση Καθορισμός στόχων αποδόσεων & κινδύνου Μέτρηση η & αξιολόγηση η των αποδόσεων και των κινδύνων κατά τακτά χρονικά διαστήματα Επανεξέταση & αναθεώρηση στόχων Εκπαίδευση & ενημέρωση των μελών 20

21 Υποδομές Αναλογιστική Μελέτη & Μελέτες ευαισθησίας Ανθρώπινο δυναμικό, Οικονομική Δ/νση Επικοινωνίες Λειτουργική στήριξη Υποδομές Ειδικές Ομάδες Αναλυτών Εξειδικευμένο Λογισμικό & Βάσεις Δεδομένων 21

22 Διακυβέρνηση Κανονισμός / Πολιτικές Οργανόγραμμα / Διαδικασίες Διακυβέρνηση Πλαίσιο συνεργασιών Σύγκρουση συμφερόντων, διαφάνεια αποδόσεων χρεώσεων (αποτιμήσεις), κατανόηση αναγκών, εκτίμηση λειτουργικών κινδύνων, συμμετοχή σε γενικές συνελεύσεις (proxy voting) Συστήματα & έλεγχος, συμπεριφορά προσωπικού, εταιρική κουλτούρα Στόχος: αριστοποίηση αποδόσεων, πλαίσιο σχέσεων με εποπτικές αρχές και μέλη 22

23 Καθορισμός στόχων απόδοσης & κινδύνου Επενδυτική Στρατηγική Στόχοι Κατηγορίες Επενδύσεων Όρια Κινδύνου 23

24 Καθορισμός στόχων απόδοσης & κινδύνου Ποσοτικοί Στόχοι Επενδυτική Στρατηγική Αριθμητικές αποδόσεις πχ 6% 10% Ποιοτικοί Στόχοι Κάλυψη μελλοντικών υποχρεώσεων Διατήρηση πλεονάσματος ή μείωση ελλείμματος Στόχοι Όρια Κινδύνου Κατηγορίες Επενδύσεων Διατήρηση αγοραστικής αξίας Ποσοτικοί Κίνδυνοι Τυπική Απόκλιση των αποδόσεων Διακύμανση πλεονάσματος / ελλείμματος 24

25 Έμφαση στον κίνδυνο Προσδιορισμός Επαναξιολόγηση Έλεγχος Ποσοτικοποίηση Δράση Απολογιστική, προϋπολογιστική εκτίμηση κινδύνου, ακρίβεια συστημάτων πρόβλεψης Συνολικός κίνδυνος, κίνδυνος ανά κατηγορία επενδύσεων, ανά διαχειριστή Κίνδυνος τακτικής έναντι στρατηγικής κατανομής, ιστορικός κίνδυνος σε σχέση με τον τωρινό Κίνδυνος αποτιμήσεων, concentration reports, έλεγχοι ρευστότητας 25

26 Επιλογή Έργο Συμβούλου Επιλογή Συμβούλου Έργο Συμβούλου Οργανωτική Δομή Καταγραφή περιουσίας Τεχνικά & οικονομικά μέσα Καθορισμός στρατηγικής κατανομής Αξιοπιστία Παρακολούθηση απόδοσης & κινδύνου Πείρα Συμμετοχή στην διαδικασία επιλογής διαχειριστή Επαγγελματική ικανότητα Μελέτη συνθηκών αγοράς & αναπροσαρμογή στόχων 26

27 Επιλογή Διαχειριστών Στρατηγικές Διαχείρισης Επιλογή Διαχειριστών Συνεχής ανάπτυξη μοντέλου αξιολόγησης διαχειριστών Συνεχής έλεγχος μοντέλου αξιολόγησης διαχειριστών 27

28 Ποσοτικός & ποιοτικός προσδιορισμός αποδόσεων Μέτρηση απόδοσης Απόδοση Συνεισφορά απόδοσης Αξιολόγηση απόδοσης Υπολογισμοί (εισροές εκροές), GIPS? Ανάλυση συνεισφοράς (συνειδητές επιλογές / τυχαίες επιλογές) Luck or skill? Παραγωγή alpha κλπ. 28

29 Αναθεώρηση Στρατηγικής Αλλαγή συνθηκών αγοράς Αλλαγή της πρόβλεψης των καθαρών υποχρεώσεων Πιθανή στρατηγική & τακτική ανακατανομή των στόχων 29

30 Το Διοικητικό Συμβούλιο, ο σύμβουλος & οι διαχειριστές Επενδυτικές ικανότητες & εταιρική διακυβέρνηση Γρήγορη λήψη αποφάσεων Αποφυγή φ ή υιοθέτησης ψυχολογίας της μάζας Απεξάρτηση από στρατηγικές του παρελθόντος Σε βάθος κατανόηση των αναγκών του πελάτη Σχέση αμοιβαίας συνεργασίας με τους διαχειριστές Αποφυγή έκθεσης σε πρακτικές και προϊόντα υψηλού κινδύνου Διοικητικό Συμβούλιο Σύμβουλος Τα συμφέροντα των διαχειριστών να ευθυγραμμίζονται με τα συμφέροντα του ταμείου Διατηρήσιμες αποδόσεις Σχέση αμοιβαίας συνεργασίας με το διοικητικό συμβούλιο Διαχειριστές 30

31 Διοικητικό συμβούλιο και ανάληψη ευθύνης Από την λειτουργική διεκπεραίωση Στην ικανοποίηση των ασφαλισμένων Από την πλήρη επενδυτική ευθύνη με ελλιπή μέσα Στην εποπτεία & τον έλεγχο συμβούλου & διαχειριστών Διαχωρισμός ρόλων Οριοθέτηση των κινδύνων & των ευθυνών των εμπλεκομένων μερών στη λήψη αποφάσεων 31