ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ. ΑΣΚΗΣΗ 4 η ΜΕΘΟΔΟΣ MULTIPOL Αξιολόγηση Εναλλακτικών Σεναρίων Ολοκληρωμένης Αγροτικής Ανάπτυξης Ν.

Transcript

1 ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΑΣΚΗΣΗ 4 η ΜΕΘΟΔΟΣ MULTIPOL Αξιολόγηση Εναλλακτικών Σεναρίων Ολοκληρωμένης Αγροτικής Ανάπτυξης Ν. Ηρακλείου Υπεύθυνη μαθήματος Αναστασία Στρατηγέα Αναπλ. Καθηγ. Ε.Μ.Π.

2 ΑΔΕΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς. 2

3 ΣΤΟΧΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ Η εξοικείωση με τη Μέθοδο Πολυκριτηριακής Αξιολόγησης MULTIPOL (MULTIcriteria POLicy) Aξιολόγηση σεναρίων, πολιτικών και μέτρων πολιτικής Ενσωμάτωση συμμετοχικών προσεγγίσεων 3

4 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ Εναλλακτικών Σεναρίων Πολιτικών Μέτρων Πολιτικής συμμετοχική προσέγγιση MULTIPOL ΕΜΦΑΣΗ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ Κριτηρίων Αξιολόγησης ΒΑΡΩΝ κριτηρίων ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Εναλλακτικών Σεναρίων Πολιτικών Μέτρων Πολιτικής ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΒΑΡΩΝ Εναλλακτικών Σεναρίων Πολιτικών ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Εναλλακτικών Σεναρίων Πολιτικών Μέτρων Πολιτικής ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Πολιτικές Μέτρα για κάθε Σενάριο 4

5 ΔΟΜΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ MULTIPOL ΣΕΝΑΡΙΟ 1 ΣΕΝΑΡΙΟ 2 Πολιτική 1 Πολιτική 2 Πολιτική 3 Πολιτική 1 Πολιτική 2 Πολιτική 3 Α1, Α2,.. Αk Α1, Α2,.. Αk Α1, Α2,.. Αk Α1, Α2,.. Αk Α1, Α2,.. Αk Α1, Α2,.. Αk ΣΕΝΑΡΙΟ 3 Πολιτική 1 Πολιτική 2 Πολιτική 3 Α1, Α2,.. Αk Α1, Α2,.. Αk Α1, Α2,.. Αk 5

6 ΒΑΣΙΚA ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ (evaluation criteria) ΜΕΤΡΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΕΙΣ (actions) ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ (policies) ΣΕΝΑΡΙΑ (scenaria) 6

7 Κατάλογος κριτηρίων αξιολόγησης (criteria) Βάρη Κατάλογος μέτρων πολιτικής (actions) Κατάλογος πολιτικών (policies) - Βάρη Κατάλογος σεναρίων (scenarios) - Βάρη ΒΑΣΙΚA ΔΕΔΟΜΕΝΑ Πίνακας αξιολόγησης μέτρων πολιτικής ως προς τα κριτήρια αξιολόγησης Πίνακας αξιολόγησης πολιτικών ως προς τα κριτήρια αξιολόγησης Πίνακας αξιολόγησης σεναρίων ως προς τα κριτήρια αξιολόγησης 7

8 ΣΤΟΧΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΕΝΑΡΙΩΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ 8

9 ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ α/α ΥΠΟΣΤΟΧΟΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ α/α 1 Περιβάλλον Χρήση πρόσθετων Ρύπανση υδάτων Βιοποικιλότητα / Ποιότητα τοπίου Κ1 Κ2 2 Περιφερειακή ανάπτυξη Πρόσβαση Πολυλειτουργικότητα αγροτικού τομέα Κ3 Κ4 3 Οικονομική αποτελεσματικότητα Ανταγωνιστικότητα Κ5 3 Κοινωνική συνοχή Κοινωνική ενσωμάτωση Κ6 5 Ενέργεια - ΑΠΕ Παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ Κ7 6 Ποιότητα ασφάλεια αγροτικών προϊόντων Βιολογική γεωργία Σήμανση αγροτικών προϊόντων (product labelling) Κ8 Κ9 9

10 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ a/a ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ 1 Αφορά στη χρήση λιπασμάτων στην άσκηση της Χρήση πρόσθετων αγροτικής δραστηριότητας και τη συνεπαγόμενη Ρύπανση υδάτων υποβάθμιση των υδάτινων πόρων 2 Βιοποικιλότητα / Ποιότητα Προστασία βιοποικιλότητας και αισθητικής του τοπίου τοπίου 3 Πρόσβαση αγροτικών περιοχών (δίκτυα υποδομών Πρόσβαση 4 Πολυλειτουργικότητα αγροτικού τομέα 5 Ανταγωνιστικότητα μεταφορών) Ο αγροτικός τομέας ως βάση για την ανάπτυξη άλλων τομέων, όπως τουρισμός, ενέργεια κ.λπ. Βελτίωση ανταγωνιστικότητας των συστημάτων αγροτικής παραγωγής 6 Η συμβολή του αγροτικού τομέα στη διασφάλιση Κοινωνική ενσωμάτωση απασχόλησης και εισοδήματος για τον τοπικό πληθυσμό 7 Η συνεισφορά του αγροτικού τομέα στην παραγωγή Παραγωγή ενέργειας ενέργειας (ενεργειακές καλλιέργειες ή αξιοποίηση από ΑΠΕ αποβλήτων τομέα) 8 Βιολογική γεωργία Κλίμακα ανάπτυξης βιολογικής γεωργίας 9 Σήμανση αγροτικών προϊόντων (product labelling) Επισήμανση διαδρομής αγροτικών προϊόντων από το χωράφι στο ράφι 10

11 ΒΑΡΗ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ α/α Κωδικοποίηση κριτηρίου ΟΝΟΜΑ ΚΡΙΤΗΡΙΟΥ ΒΑΡΟΣ κριτηρίου Κ1 ENV_1 Χρήση πρόσθετων Ρύπανση υδάτων 5 Κ2 ENV_2 Βιοποικιλότητα / Ποιότητα τοπίου 5 Κ3 ACCESS Πρόσβαση αγροτικών περιοχών 5 Κ4 MULTI_ROLE Πολυλειτουργικότητα αγροτικού τομέα 4 Κ5 ECO_EFF Ανταγωνιστικότητα 5 Κ6 SOC_COH Κοινωνική ενσωμάτωση 5 Κ7 ENERGY Παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ 3 Κ8 FOOD_1 Βιολογική γεωργία 4 Κ9 FOOD_2 Σήμανση αγροτικών προϊόντων 3 (product labelling) 11

12 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΜΕΤΡΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ A1: Καινοτομία προϊόντος στον αγροτικό τομέα A2: Καινοτομία διαδικασίας παραγωγής A3: Αναδιάρθρωση αγροτικής γης A4: Υποδομές αγροτικών περιοχών (π.χ. αρδευτικό δίκτυο, δίκτυα μεταφορών) A5: Αναδιάρθρωση αγροτικής παραγωγής στροφή προς προϊόντα ποιότητας A6: e-training διάχυση πληροφορίας και γνώσης αναβάθμιση δεξιοτήτων / αποθέματος γνώσης A7: Προώθηση αγροτικών προϊόντων A8: Δικτύωση μεταξύ επιχειρήσεων αλυσίδες επιχειρήσεων του αγροτικού και άλλων τομέων A9: Αγροτουρισμός - eco-activities A10: Παραγωγή ενέργειας (ενεργειακές καλλιέργειες) A11: Παραγωγή ενέργειας (απόβλητα αγροτικού τομέα) A12: Πρότυπα χρήσεων γης (ρύθμιση) προστασία αγροτικής γης από άλλες χρήσεις A13: Ανάπτυξη τεχνολογικής πλατφόρμας βελτίωση υπάρχουσας γνώσης διάχυση επιτυχημένων παραδειγμάτων σε αγροτικές τεχνολογίες 12

13 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ / ΒΑΡΗ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΒΑΡΗ P1 Έρευνα & Ανάπτυξη - Καινοτομία P2 Αναδιάρθρωση αγροτικού τομέα P3 Εφαρμογές Τεχνολογιών Πληροφόρησης & Επικοινωνιών (ΤΠΕ) Αποτελεσματικότητα P4 Πολυλειτουργικότητα αγροτικής γης Προώθηση καινοτομιών στα παραγόμενα προϊόντα ή τη διαδικασία παραγωγής Μέσα από: - Αναδιάρθρωση αγροτικής γης - Αναδιάρθρωση υποδομών του τομέα - Αναδιάρθρωση της αγροτικής παραγωγής (νέα προϊόντα στροφή προς την ποιότητα) Χρήση εφαρμογών ΤΠΕ για την αύξηση της αποτελεσματικότητας του τομέα μέσα από: - Αναβάθμιση υπάρχουσας γνώσης δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού - Προώθηση προϊόντων μέσω ΤΠΕ (ηλεκτρονικό εμπόριο) - Δικτύωση επιχειρήσεων αλληλεπίδραση δημιουργία αλυσίδων Αξιοποίηση πολυλειτουργικού ρόλου αγροτικής γης ανάπτυξη δραστηριοτήτων όπως αγροτουρισμός, μεταποίηση, παραγωγή ενέργειας κ.ά

14 ΣΕΝΑΡΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟ 1 Έμφαση στην αγορά Ανταγωνιστικότητα τομέα - κόστος Εντατικό πρότυπο αγροτικής παραγωγής ΣΕΝΑΡΙΟ 2 Έμφαση στο περιβάλλον Ανταγωνιστικότητα τομέα - ποιότητα Βιολογικό πρότυπο αγροτικής παραγωγής ΣΕΝΑΡΙΟ 3 Σενάριο Βάσης Συνέχιση υπαρχουσών τάσεων Εντατικό πρότυπο αγροτικής παραγωγής 14

15 Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ MULTIPOL Τα βασικά συστατικά εμπλέκονται σε ΔΥΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΙΣ Αξιολόγηση μέτρων πολιτικής σε σχέση με τις πολιτικές Αξιολόγηση πολιτικών σε σχέση με τα σενάρια 15

16 ΠΡΩΤΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕΤΡΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ σε σχέση με τις ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΜΑ Ποιό μέτρο πολιτικής αποδίδει περισσότερο για ποιά πολιτική ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ Ιεράρχηση μέτρων πολιτικής ανάλογα με την απόδοσή τους στις διαφορετικές πολιτικές 16

17 ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Αξιολογηση πολιτικών σε σχέση με τα σενάρια ΕΡΩΤΗΜΑ Ποιά πολιτική αποδίδει περισσότερο για ποιό σενάριο ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ Ιεράρχηση πολιτικών ανάλογα με την απόδοσή τους στα διαφορετικά σενάρια 17

18 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ Ο συνδυασμός των δύο αξιολογήσεων οδηγεί στη δημιουργία πλαισίου πολιτικής για την επιδίωξη του στόχου Αφήνει ανοικτή την επιλογή σεναρίου Δίνει για κάθε σενάριο την κατεύθυνση πολιτικής τα μέτρα πολιτικής που συμβάλλουν καλύτερα στην υλοποίησή του 18

19 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Αποτελέσματα που αφορούν στη μελέτη των μέτρων σε σχέση με τις πολιτικές Αποτελέσματα που αφορούν στη μελέτη των πολιτικών σε σχέση με τα σενάρια ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΔΙΝΟΝΤΑΙ: Πίνακας αξιολόγησης Χάρτης (profile map) Χάρτης ευαισθησίας (sensitivity map) Χάρτης εγγύτητας (closeness map) 19

20 ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΥΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ Πίνακα αξιολόγησης Χάρτη (profile map) Χάρτη ευαισθησίας (sensitivity map) Χάρτη εγγύτητας (closeness map) και ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ σε σχέση με το πρόβλημα που εξετάζεται 20

21 ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα ΕΜΠ» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του υλικού Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους 21