Οικονομική Γεωγραφία. Ενότητα: Περιγραφή Τρίτης Άσκησης Μαθήματος. Υπεύθυνη Μαθήματος: Αναστασία Στρατηγέα. Σχολή: Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών

Transcript

1 Οικονομική Γεωγραφία Ενότητα: Περιγραφή Τρίτης Άσκησης Μαθήματος Υπεύθυνη Μαθήματος: Αναστασία Στρατηγέα Σχολή: Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών Τομέας: Γεωγραφίας και Περιφερειακού Σχεδιασμού 1

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης CreativeCommons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 2

3 3

4 Άσκηση 3 Πολυκριτηριακή Ανάλυση ΕΦΑΡΜΟΓΗ Επιλογή Θέσης Χωροθέτησης ΧΥΤΑ Το αντικείμενο της τρίτης άσκησης αφορά στην εφαρμογή της πολυκριτηριακής ανάλυσης σε ένα πρόβλημα ενδιαφέροντος τοπικής/περιφερειακής χωρικής κλίμακας, που αναφέρεται στην επιλογή θέσης χωροθέτησης ενός Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμάτων (ΧΥΤΑ). Πιό συγκεκριμένα, αφορά στην ιεράρχηση σειράς εναλλακτικών επιλογών και τη λήψη απόφασης σχετικά με τη θέση που θα χωροθετηθεί μία τέτοιου τύπου υποδομή. BHMATA - Διερεύνηση περιοχής μελέτης προς αναζήτηση πιθανών εναλλακτικών περιοχών χωροθέτησης - Δόμηση εναλλακτικών λύσεων (επιλογή ομάδας εναλλακτικών θέσεων που είναι κατάλληλες για το σκοπό αυτό) - Επιλογή κριτηρίων αξιολόγησης - Δημιουργία πίνακα κριτηρίων αξιολόγησης - Δημιουργία πίνακα επιπτώσεων ( απόδοση εναλλακτικών ως προς τα κριτήρια αξιολόγησης) - Απόδοση βαρών στα κριτήρια αξιολόγησης γίνεται χρήση της τεχνικής απόδοσης βαρών rank order (ιεράρχηση σε φθίνουσα σειρά προτεραιότητας ) - Εφαρμογή μεθόδου πολυκριτηριακής ανάλυσης REGIME (λογισμικό DEFINITE) - Ιεράρχηση εναλλακτικών λύσεων (θέσεων χωροθέτησης ΧΥΤΑ) με βάση την απόδοσή τους ως προς όλα τα κριτήρια αξιολόγησης Α) Εναλλακτικές θέσεις χωροθέτησης Από τη διερεύνηση της περιοχής μελέτης προκύπτουν τρεις πιθανές θέσεις χωροθέτησης του ΧΥΤΑ, οι Ε1, Ε2 και Ε3, οι οποίες θα αξιολογηθούν με βάση τα κριτήρια αξιολόγησης που θα τεθούν. 4

5 Β) Κριτήρια αξιολόγησης Η αξιολόγηση των πιθανών εναλλακτικών θέσεων χωροθέτησης του ΧΥΤΑ γίνεται με τη βοήθεια 16 κριτηρίων αξιολόγησης, τα οποία ομαδοποιούνται σε τέσσερις κατηγορίες και συγκεκριμένα: - Γενικά: αφορούν στην καταλληλότητα των χώρων προς αξιολόγηση. - Χωροταξικά: αφορούν σε αποστάσεις από χώρους ιδιαίτερου ενδιαφέροντος (π.χ. περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές, οικισμούς), πρόσβαση σε δίκτυο μεταφορών, θέση σε σχέση με την παραγωγή απορριμμάτων κ.ά. - Πρόσβαση σε δίκτυα υποδομής: αφορούν στην προσβασιμότητα των χώρων που εξετάζονται στο υδρευτικό δίκτυο, το τηλεπικοινωνιακό δίκτυο και το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας. - Προστασία περιβάλλοντος: αφορούν στην προστασία του τοπίου και των επιφανειακών υδάτινων ταμιευτήρων. Η περιγραφή των κριτηρίων αξιολόγησης δίνεται από τον Πίνακα 1 που ακολουθεί. Γ) Δημιουργία Πίνακα Επιπτώσεων Δομείται ο πίνακας επιπτώσεων, που περιγράφει την απόδοση των εναλλακτικών θέσεων Ε1, Ε2 και Ε3 ως προς όλα τα κριτήρια αξιολόγησης που έχουν τεθεί (Πίνακας 2). Δ) Ιεράρχηση κριτηρίων αξιολόγησης Απόδοση βαρών Για την ιεράρχηση των κριτηρίων (σημαντικότητα κριτηρίων στο πρόβλημα αξιολόγησης που εξετάζεται) γίνεται χρήση της τεχνικής απόδοσης βαρών rank order (ιεράρχηση κριτηρίων σε φθίνουσα σειρά προτεραιότητας ). Στο πλαίσιο αυτό, ορίζονται οι παρακάτω προτεραιότητες (Πίνακας 3): - Περιβαλλοντικά: πρώτης προτεραιότητας - Χωροταξικά: δεύτερης προτεραιότητας - Γενικά: τρίτης προτεραιότητας - Πρόσβαση: τέταρτης προτεραιότητας Μέσα σε κάθε μία από τις παραπάνω ομάδες, τα κριτήρια που περιλαμβάνονται θεωρούνται ισοβαρή. ΖΗΤΕΙΤΑΙ Η ιεράρχηση των προτεινόμενων εναλλακτικών θέσεων Ε1, Ε2 και Ε3 για τη χωροθέτηση του ΧΥΤΑ. 5

6 Πίνακας 1. Περιγραφή κριτηρίων αξιολόγησης Είδος a/a Περιγραφή Τύπος Κλίμακα Μονάδα Κατεύθυνση κριτηρίου μέτρησης μέτρησης κριτηρίου K1 Διαθέσιμη επιφάνεια χώρου ποσοτικό ratio στρέμματα benefit K2 Κλίση εδάφους (<30%) ποσοτικό ratio % Cost ΓΕΝΙΚΑ K3 Διαθεσιμότητα υλικού βάσης, καθημερινής και τελικής επικάλυψης ποιοτικό ---/+++ benefit K4 Απόσταση από κατοικημένη ποσοτικό ratio km benefit περιοχή K5 Ύπαρξη περιοχών ποιοτικό binary cost προστασίας K6 Απόσταση από τουριστική ποσοτικό ratio km benefit περιοχή K7 Απόσταση από περιοχή με ποσοτικό ratio km benefit ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΑ ειδικές καλλιέργειες (γη υψηλής παραγωγικότητας) K8 Παρουσία ευαίσθητης ποιοτικό binary cost βιομηχανίας-βιοτεχνίας K9 Απόσταση από αεροδρόμιο ποσοτικό ratio km benefit K10 Προσπέλαση στο οδικό δίκτυο ποιοτικό binary benefit Κ11 Απόσταση από το κέντρο βάρους παραγωγής απορριμμάτων ποσοτικό ratio km cost K12 Παροχή νερού ποιοτικό binary benefit ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ K13 Σύνδεση με το δίκτυο ποιοτικό binary benefit ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΔΟΜΗΣ K14 ηλεκτρικής ενέργειας Σύνδεση με το τηλεπικοινωνιακό δίκτυο ποιοτικό binary benefit K15 Αλλοίωση φυσικού τοπίου ποιοτικό ordinal cost ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ K16 Απόσταση από επιφανειακά ποσοτικό ratio km benefit ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ νερά (λίμνη) 6

7 Πίνακας 2: Πίνακας Επιπτώσεων Εναλλακτική Ε1 Ε2 Ε3 Κριτήριο a/a Περιγραφή K1 Διαθέσιμη επιφάνεια χώρου K2 Κλίση εδάφους K3 Διαθεσιμότητα υλικού βάσης καθημερινής και τελικής επικάλυψης K4 Απόσταση από κατοικημένη περιοχή K5 Ύπαρξη περιοχών yes yes no προστασίας K6 Απόσταση από τουριστική περιοχή K7 Απόσταση από περιοχή με ειδικές καλλιέργειες (γη υψηλής παραγωγικότητας) K8 Παρουσία ευαίσθητης no yes no βιομηχανίας-βιοτεχνίας K9 Απόσταση από αεροδρόμιο K10 Προσπέλαση στο οδικό yes yes no δίκτυο Κ11 Απόσταση από το κέντρο βάρους παραγωγής απορριμμάτων K12 Παροχή νερού yes no yes K13 Σύνδεση με το δίκτυο yes no yes ηλεκτρικής ενέργειας K14 Σύνδεση με το yes no yes τηλεπικοινωνιακό δίκτυο K15 Αλλοίωση φυσικού τοπίου K16 Απόσταση από επιφανειακά νερά (λίμνη)

8 Πίνακας 3: Ιεράρχηση προτεραιοτήτων κριτηρίων αξιολόγησης Ιεράρχηση κατηγοριών κριτηρίων a/a Περιγραφή ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΑ ΓΕΝΙΚΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΔΙΚΤΥΑ ΥΠΟΔΟΜΗΣ K15 K16 K4 K5 K6 K7 K8 K9 K10 Κ11 K1 K2 K3 K12 K13 K14 Αλλοίωση φυσικού τοπίου Απόσταση από επιφανειακά νερά (λίμνη) Απόσταση από κατοικημένη περιοχή Ύπαρξη περιοχών προστασίας Απόσταση από τουριστική περιοχή Απόσταση από περιοχή με ειδικές καλλιέργειες (γη υψηλής παραγωγικότητας) Παρουσία ευαίσθητης βιομηχανίαςβιοτεχνίας Απόσταση από αεροδρόμιο Προσπέλαση στο οδικό δίκτυο Απόσταση από το κέντρο βάρους παραγωγής απορριμμάτων Διαθέσιμη επιφάνεια χώρου Κλίση εδάφους Διαθεσιμότητα υλικού βάσης καθημερινής και τελικής επικάλυψης Παροχή νερού Σύνδεση με το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας Σύνδεση με το τηλεπικοινωνιακό δίκτυο 8