Εφηβεία και εξάρτηση από το κινητό-αίτια και συνέπειες

Transcript

1 11 0 ΓΕΛ ΠΑΤΡΑΣ Σχ. Έτος: Τμήμα: Α 3 Εφηβεία και εξάρτηση από το κινητό-αίτια και συνέπειες 1. Κριτήρια επιλογής θέματος Το παραπάνω θέμα επιλέχτηκε για τους παρακάτω λόγους : Για να καταγραφεί ο εθισμός των εφήβων σε σχέση με τα κινητά την τελευταία δεκαετία στην Ελλάδα. Για να γίνει αναφορά στο θέμα και στο πρόβλημα της συνεχόμενης αύξησης της επιρροής των κινητών στους έφηβους. Γιατί είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της Ελλάδας την σύγχρονη εποχή 2. Παρουσίαση του θέματος Την τελευταία δεκαετία παρατηρείται μία ξαφνική αύξηση του αριθμού των εφήβων στην Ελλάδα που δεν κατέχουν απλώς κινητό αλλά περνούν πολλές ώρες με αυτό είτε για να επικοινωνήσουν με τους φίλους τους, είτε για να παίξουν παιχνίδια σε αυτό. Λόγω αυτού του εθισμού πολλά παιδιά δυσκολεύονται να ενταχθούν ομαλά στην κοινωνία. Αυτό το πρόβλημα οδηγεί πολλές φορές σε παραβατικές συμπεριφορές. 3. Σκοπός της έρευνας Σκοπός της έρευνας είναι να γίνει γνωστή η εξάρτηση του έφηβου από το κινητό, και να βγουν κάποια συμπεράσματα σχετικά με αυτό. Αυτή η ερευνητική εργασία είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί ίσως επηρεάσει πολλούς εφήβους, ώστε να περιορίσουν τη χρήση του κινητού και να ενημερωθούν για αυτό το είδος εξάρτησης που μαστίζει την σύγχρονη κοινωνία 4. Εισαγωγή στο θέμα α) Ιστορική αναδρομή Το πρώτο κινητό χρησιμοποιήθηκε από το πρώτο δίκτυο κινητής τηλεφωνίας της προκατόχου της Telstra, Τelecom, στη Μελβούρνη, χρησιμοποιώντας ένα τηλέφωνο αυτοκινήτου, βάρους 14 κιλών! Το συγκεκριμένο κινητό ήταν συνδεδεμένο με το αυτοκίνητο του χρήστη, μπορούσε να αποθηκεύσει στην μνήμη 16 αριθμούς τηλεφώνου και κόστιζε γύρω στα $5000 με τα σημερινά

2 δεδομένα $ β) Ανάπτυξη του θέματος Α. Εξάρτηση από το κινητό Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι τα κινητά τηλέφωνα μπορούν να γίνουν τόσο εθιστικά όσο η κατανάλωση έτοιμης τροφής ή το κάπνισμα. Είστε μήπως εξαρτημένος από το κινητό σας; Η ταχύτατη αύξηση των φορητών τεχνολογικών μέσων (κινητά τηλέφωνα) γεννά έντονη ανησυχία σχετικά με τον ρόλο που διαδραματίζουν στη ζωή μας, καθώς πολλοί ειδικοί υποστηρίζουν ότι όχι μόνο έχουμε καταληφθεί από φρενίτιδα απόκτησής τους αλλά έχουμε αναπτύξει εξάρτηση σε αυτά, σαν να ήταν ισχυρό ναρκωτικό. Έχουν παρέλθει περίπου δύο δεκαετίες από τότε που εμφανίστηκαν τα πρώτα κινητά τηλέφωνα στην αγορά. Μέσα σε λίγα χρόνια το κινητό έχει γίνει μέρος της καθημερινότητας πάρα πολλών ανθρώπων. Σήμερα αντιστοιχούν περίπου 3 συσκευές σε κάθε σπίτι και το κάθε μέλος μιας οικογένειας έχει το δικό του κινητό. Ασφαλώς αυτή η εξέλιξη ήταν θέμα χρόνου αφού, όσα αγαθά παρέχονται στον άνθρωπο τόσες καταλήγουν να είναι και οι ανάγκες του, και το κινητό έχει πραγματικά εξελιχθεί σε ανάγκη και έχει ανεπίσημα μπει στη λίστα των πρώτων αναγκών. Οι άνθρωποι συνήθισαν να έχουν αυτή τη διευκόλυνση και τώρα τους είναι απαραίτητη. Πέρα όμως από την παρεχομένη διευκόλυνση υπάρχει ακόμη ένας παράγοντας ο οποίος οδήγησε στην σημερινή τόσο διαδεδομένη χρήση του. Είναι η ανασφάλεια που αισθάνεται λίγο-πολύ ο καθένας και που μοιάζει να ξεπερνιέται κάθε φορά που ακούει το κινητό να χτυπάει ή κάθε φορά που αντιλαμβάνεται, από τον χαρακτηριστικό ήχο, ότι του έχουν στείλει ένα γραπτό μήνυμα. Αισθάνεται ανακούφιση και επιβεβαίωση που κάποιος τον θυμήθηκε. Αυτό το γεγονός ενισχύει την εξάρτησή από το κινητό. Του δίνει, ακόμα, την ασφάλεια ότι τα αγαπημένα πρόσωπα μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί του και να τον βρουν οποτεδήποτε το επιθυμήσουν και οπουδήποτε κι αν βρίσκετε. Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα η αυξανόμενη εξάρτηση των ανθρώπων από τα κινητά τηλέφωνα μπορεί να δημιουργήσει ψυχολογικά προβλήματα σε εκατομμύρια άτομα. Κάποιοι χρήστες, επίσης, παρουσίασαν συμπτώματα εξάρτησης όταν δεν πραγματοποιούσαν κλήσεις ή δεν έγραφαν μηνύματα. Για αυτό πρέπει το κινητό, καθώς και κάθε άλλη διευκόλυνση που παρέχει η τεχνολογική ανάπτυξη, να τη χρησιμοποιεί ο καθένας με τα δικά του προσωπικά μέτρα, ώστε να παραμένει χρήστης και να μην γίνεται συσκευή Β. Η Κατάλληλη συσκευή στην κατάλληλη εποχή Τι ακριβώς ήταν αυτό με το οποίο το κινητό κέρδισε -μια για πάντα- μία θέση στην τσάντα, στην τσέπη πολλών και αδιαφιλονίκητα μια θέση στη ζωή τους; Καταρχήν, δεν είναι τίποτε άλλο από ένα χρήσιμο εργαλείο επικοινωνίας. Ήρθε, όμως, ακριβώς στη σωστή εποχή, που οι άνθρωποι, όλο και πιο πολυάσχολοι, όλο περισσότερο κινητικοί και δραστήριοι, δεν μπορούσαν παρά να καλοδεχτούν μια συσκευή που θα τους επέτρεπε να μπορούν να επικοινωνήσουν ανά πάσα στιγμή, από οπουδήποτε με οποιονδήποτε, χωρίς να χρειαστεί να γυρίσουν σπίτι τους, να ψάξουν για τηλεφωνικούς θαλάμους, να έχουν πάνω τους κέρματα, κάρτες και ατζέντες. Από τη στιγμή που το κινητό έγινε αναγκαίο εξάρτημα για όλους, στις σχέσεις των ανθρώπων άλλαξαν πολλά. Μπορεί, όμως, να συνέβη και το αντίστροφο: το κινητό έγινε αναγκαίο, επειδή στις σχέσεις των ανθρώπων είχαν αρχίσει να αλλάζουν πολλά. Πέρα από την ευλογία είναι και κατάρα το να μπορούν όσοι έχουν το νούμερο κάποιου να τον πάρουν τηλέφωνο, είτε βρίσκεται επίσκεψη σε φίλους είτε είναι στη δουλειά. Το κινητό δημιουργούσε καινούργιους τρόπους επικοινωνίας.

3 Γ. Όλος ο κόσμος στην παλάμη μας Μέσα στη μνήμη του κινητού μας είναι κατά κάποιον τρόπο αποθηκευμένη όλη η κοινωνική ζωή και δραστηριότητα του καθενός : αγαπημένα πρόσωπα, φίλοι, συγγενείς κλπ. και αντιστρόφως, το δικό του τηλέφωνο είναι καταχωρημένο σε δεκάδες κινητά άλλων ανθρώπων. Αν κάνουμε το αδιόρθωτο λάθος να μην έχουμε φροντίσει να καταγράψουμε όλα αυτά τα ονόματα και τηλέφωνα και κάπου αλλού, τότε η απώλεια του κινητού ισοδυναμεί με μια «μέτρια» καταστροφή. Με το κινητό μας, λοιπόν, ο άνθρωπος κουβαλάει συνεχώς ολόκληρο τον «κοινωνικό του εαυτό» επάνω του κι αυτό του δίνει την αίσθηση ότι δεν κινδυνεύει να μείνει μόνος. Νιώθει ότι μπορεί, αν έχει μαζί το κινητό του, να έχει παρέα, συντροφιά, βοήθεια όπου και όποτε τη θελήσει ή τη χρειαστεί. Δ. Τι; Δεν έχεις κινητό; «Αν δεν έχεις κινητό, είναι σαν να μην έχεις γλώσσα να μιλήσεις», δήλωσε απεγνωσμένα ένας δεκαπεντάχρονος, όταν οι γονείς του προσπάθησαν να τον πείσουν ότι δεν το χρειάζεται ακόμη. Για τα σημερινά παιδιά, τα κινητά υποκαθιστούν τους τόπους συνάντησης. Τα κινητά τους λειτουργούν σαν ένα δίκτυο, όπου καθένας ξέρει πού θα βρει τον άλλον και τα sms «μεταφέρουν» τις κουβέντες, τις πλάκες, τις ατάκες, μέχρι και τις ερωτικές εξομολογήσεις Ε. Ευθύνεται μόνο η τεχνολογία; Αυτή ακριβώς είναι η μεγάλη προσφορά του κινητού. Έχοντας χάσει πλέον ο άνθρωπος την αμεσότητα της επαφής που υπήρχε όταν οι γονείς του αντάλλασσαν καθημερινά επισκέψεις, θα ήταν ίσως πολύ περισσότερο αποκομμένοι από όλους αν δεν υπήρχε κινητό. Δεν έχει σταματήσει να υπάρχει η ανάγκη για επικοινωνία, η οποία έχει γίνει ίσως λιγότερο κοντινή και βαθιά. Τα κινητά την καθιστούν δυνατή και, μάλιστα, ακριβώς με αυτό τον τρόπο. Και όσο κι αν τα κατηγορούν ότι τους ωθεί σε μια απόμακρη και επιφανειακή επαφή με πολύ κόσμο, ίσως θα έπρεπε να αναρωτηθούν αν θέλουν, να επιδιώξουν κάτι πιο κοντινό. Αν είναι, δηλαδή, σε θέση, αλλά κι αν θα τους άρεσε. γ) Ερευνητικά ερωτήματα Κατά την διάρκεια της εργασίας μας δημιουργήθηκαν κάποια ερωτήματα. Μερικά από αυτά είναι: 1) Τι είναι ο εθισμός από το κινητό ; 2) Ποια είναι η μορφή του εθισμού στους νέους ; 3) Ποια προβλήματα δημιουργούνται από τον εθισμό ; 4) Ποιες είναι οι συνέπειες από τον εθισμό ; 5) Μήπως και οι άνθρωποι φέρουν ευθύνη ; 5. Παράγοντες που επηρεάζουν την έρευνά μας Οι παράγοντες που μας επηρέασαν την διαδικασία ολοκλήρωσης της έρευνας ήταν άλλοι

4 θετικοί και άλλοι αρνητικοί Θετικοί παράγοντες: Η σωστή καθοδήγηση από τον υπεύθυνο της έρευνας της ομάδας Η σωστή αξιολόγηση των πηγών του διαδικτύου Η καλή συνεργασία μεταξύ των μελών της ομάδας Αρνητικοί παράγοντες: Η αναξιοπιστία πολλών πηγών στο διαδίκτυο Η απειρία μας πάνω στο θέμα της έρευνας Η δυσκολία ανεύρεσης συγκεκριμένων πηγών πληροφόρησης 6. Περιορισμοί και περιγραφή ορίων Η έρευνα αφορά την Ελληνική κοινωνία την τελευταία δεκαετία και ειδικότερα αναφέρεται στην εφηβική ηλικία. 7. Αξιοπιστία της Έρευνας Το πρώτο βήμα που πρέπει να κάνει ο ερευνητής για μια αξιόπιστη έρευνα είναι να ορίσει τι είναι αυτό που θα μετρήσει και τι ακριβώς περιλαμβάνει. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να ψάξει σε βιβλιογραφία, να προσφύγει σε ειδικούς για απορίες καθώς και να κάνει μία αρχική ποιοτικού τύπου έρευνα. Επιπλέον η αξιοπιστία σε μια ποιοτική έρευνα αναφέρεται στην ισχύ του μεθοδολογικού σχεδιασμού, στην ποιότητα των δεδομένων τα οποία συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκειά της και στο πώς αυτός ο σχεδιασμός και τα συγκεκριμένα δεδομένα οδηγούν σε αληθινά και άξια εμπιστοσύνης ευρήματα, υπό την έννοια ότι αναπαριστούν την πραγματικότητα. Τέλος οι απαντήσεις πρέπει να εφαρμοστούν δύο φορές κάτω από τις ίδιες συνθήκες για να γίνει αξιολόγηση της σταθερότητά τους. Τα παραπάνω αυτά εφαρμόσθηκαν με ιδιαίτερη επιτυχία, καθιστώντας την έρευνά μας έτσι αξιόπιστη. Συγκεκριμένα οι πηγές πληροφόρησης συνέκλιναν στα ίδια αποτελέσματα, το ερωτηματολόγιο συμπληρώθηκε με προσοχή και σοβαρότητα, οι δε εξωσχολικές πηγές πληροφόρησης ήταν αξιόλογες και συνεπείς στον λόγο ύπαρξή τους. 8. Δημιουργία ερωτηματολογίου-σχόλια-στατιστική-ανάλυση-γραφήματασυμπεράσματα Για την πληρέστερη ανάπτυξη της εργασίας δημιουργήσαμε ένα ερωτηματολόγιο το οποίο απαντήθηκε από τους μαθητές της Α Λυκείου του σχολείου μας. Οι απαντήσεις των ερωτήσεων εμφανίζονται παρακάτω:

5 1 η. Για ποιο λόγο χρησιμοποιείς κυρίως το κινητό; SMS 16 κλήσεις 25 παιχνίδια 3 πολυμέσα 17 άλλο 13 Σχόλια: Από τις απαντήσεις που πήραμε αντιλαμβανόμαστε ότι το κινητό εξυπηρετεί αρκετές ανάγκες των ανθρώπων σε διάφορους τομείς. Αυτό οφείλεται στην πληθώρα υπηρεσιών που προσφέρει το κινητό. Επιπλέον καταλαβαίνουμε ότι το κινητό χρησιμοποιείται για άμεση επικοινωνία, κυρίως μέσω των κλήσεων, από τους περισσότερους ενώ ένα πολύ μικρό ποσοστό το χρησιμοποιεί για ψυχαγωγία. Συμπεράσματα: Οι έφηβοι χρησιμοποιούν το κινητό για επικοινωνία

6 2 η. Πόση ώρα χρησιμοποιείς το κινητό σου ημερησίως ; 0-30min min min min min 17 Σχόλια: Μέσω των απαντήσεων που πήραμε μπορούμε να αντιληφθούμε ότι οι έφηβοι χρησιμοποιούν το κινητό σε κάποια λογικά πλαίσια (ενδεχομένως λόγω περιορισμένου χρόνου). Για αυτό το λόγο δεν παρατηρείται το φαινόμενο του εθισμού στο κινητό για την πλειονότητα των εφήβων. Οι περισσότεροι χρησιμοποιούν το κινητό με όριο τη μία ώρα περίπου την ημέρα. Όμως, ένα μικρό ποσοστό το χρησιμοποιούν στα όρια του εθισμού. Συμπεράσματα: Οι περισσότεροι νέοι χρησιμοποιούν το κινητό σε λογικά πλαίσια

7 3 η. Πόσο κόστισε το κινητό σου τηλέφωνο; ευρώ ευρώ ευρώ ευρώ ευρώ 3 Σχόλια: Σύμφωνα με τις απαντήσεις, παρατηρούμε ότι οι περισσότεροι έφηβοι αρκούνται σε κινητά που δεν ξεπερνούν την αξία των 200 ευρώ, θεωρώντας ότι δεν είναι αναγκαίο να διαθέτουν μεγάλα ποσά για το κινητό. Όμως, ένα απειροελάχιστο ποσοστό σπαταλά μεγάλα ποσά για την αγορά ενός κινητού, γιατί ενδεχομένως υπάρχει οικονομική άνεση Συμπεράσματα: Οι πλειονότητα των ερωτηθέντων δεν σπαταλά πολλά χρήματα για την αγορά κινητού τηλεφώνου

8 4η. Πόσο συχνά αλλάζεις κινητό ; πολύ 2 αρκετά 8 μέτρια 20 λίγο 30 καθόλου 14 Σχόλια: Από τις απαντήσεις των εφήβων καταλαβαίνουμε ότι σχεδόν όλοι διατηρούν τα κινητά τους για μεγάλο χρονικό διάστημα και δεν τα αλλάζουν πολύ συχνά. Ωστόσο, υπάρχει ένα πολύ μικρό ποσοστό των εφήβων οι οποίοι αγοράζουν καινούρια κινητά πολύ συχνά. Αυτό πιθανόν να οφείλεται στην οικονομική κατάσταση που επικρατεί, αλλά και στο πόσο «καλυμμένοι» αισθάνονται οι έφηβοι από το επίπεδο τεχνολογίας που τους παρέχει το μοντέλο τους Συμπεράσματα: Το μεγαλύτερο ποσοστό των νέων δεν αλλάζουν συχνά το κινητό τους

9 10. Επίλογος Από την έρευνα που έγινε πάνω στον εθισμό των νέων και κυρίως των εφήβων στην Ελλάδα, συμπεραίνεται μέσα από τις πηγές πληροφόρησης κυρίως από το διαδίκτυο αλλά και από τις απαντήσεις που έδωσαν μαθητές της Α' λυκείου (συμπλήρωση ερωτηματολογίου) ότι εμφανίζεται, ένας συνεχώς αυξανόμενος αριθμός παιδιών που δείχνουν κάποια δείγματα εθισμού στο κινητό, και σε μερικές περιπτώσεις δυστυχώς ο εθισμός αυτός έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις. Επίσης μέσω του συγκεκριμένου εθισμού έχουν δημιουργηθεί αρκετά προβλήματα στην σύγχρονη κοινωνία όπως απομόνωσης, ακραίας και βίαιης συμπεριφοράς, τάσεις αυτοχειρίας κ.λ.π. 11. Προτάσεις για συμπληρωματική εργασία Το θέμα που αναπτύχθηκε και επεξεργάστηκε από την ομάδα μας ήταν η εμφάνιση εξάρτησης των εφήβων στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία από το κινητό. Για μια πιο ολοκληρωμένη άποψη αλλά και για επιπλέον πληροφόρηση προτείνονται κάποιες επιπρόσθετες εργασίες πάνω στο θέμα αυτό. Αυτές είναι οι εξής: Εξάρτηση των εφήβων από το κινητό στην Ευρώπη Εξάρτηση των εφήβων από το κινητό στην Αμερική Εξάρτηση των ενηλίκων από το κινητό στην Ελλάδα Εξάρτηση των ενηλίκων από το κινητό στην Ευρώπη Εξάρτηση των ενηλίκων από το κινητό στην Αμερική 12. Πηγές πληροφόρησης Σχολική βιβλιοθήκη Δημοτική βιβλιοθήκη Εγκυκλοπαίδειες Ερωτηματολόγιο Περίγυρος Διαδίκτυο

10 13. Βιβλιογραφία Την εργασία εκπόνησαν οι μαθητές του τμήματος Α 3: Βασιλείου Φοίβος Σακελλαρόπουλος Γιώργος