ΙΑ119 Θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές στη μελέτη της κλασικής τέχνης. Δημήτρης Πλάντζος

Transcript

1 ΙΑ119 Θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές στη μελέτη της κλασικής τέχνης Δημήτρης Πλάντζος

2 Θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές στη μελέτη της κλασικής τέχνης Βασικές έννοιες Κυριότερες μεθοδολογικές αρχές Διεπιστημονική προσέγγιση Σχέσεις με: Πολιτισμική διαχείριση Σπουδές πρόσληψης

3 Κλασική τέχνη για τον 21 ο αι.: Η κλασική αρχαιολογία ως μέρος της ιστορίας της δυτικής σκέψης Η κλασική αρχαιολογία ως θεωρία και πράξις του σύγχρονου πολιτισμού Η κλασική αρχαιολογία ως διαχείριση της πολιτισμικής κληρονομιάς Η κλασική αρχαιολογία πέρα από την αισθητική και την ουσιοκρατία

4 Δομή του Μαθήματος: Εισαγωγικά Η ανακάλυψη της κλασικής αρχαιότητας Η αναβίωση του κλασικού ιδεώδους Αναπαριστώντας το κλασικό ήθος Οι αρχαιολογίες του εικοστού αιώνα Χρόνος, χάος, ιστορία Τι είναι έργο; Ποιος δημιουργεί ένα έργο τέχνης; Η επικράτεια των εικόνων Σώματα, υλικότητα, ταυτότητες Ο χώρος ως αισθητική εμπειρία Η απο-αποικιοποίηση του κλασικού Συμπεράσματα συζήτηση

5 Δομή του Μαθήματος: Εισαγωγικά Η ανακάλυψη της κλασικής αρχαιότητας Η αναβίωση του κλασικού ιδεώδους Αναπαριστώντας το κλασικό ήθος Οι αρχαιολογίες του εικοστού αιώνα Χρόνος, χάος, ιστορία Τι είναι έργο; Ποιος δημιουργεί ένα έργο τέχνης; Η επικράτεια των εικόνων Σώματα, υλικότητα, ταυτότητες Ο χώρος ως αισθητική εμπειρία Η απο-αποικιοποίηση του κλασικού Συμπεράσματα συζήτηση

6 Nicolas Poussin ( ), Βοσκοί της Αρκαδίας, περ

7 ET IN ARCADIA EGO FUI ET IN ARCADIA EGO ET IN ARCADIA EGO SUM Nicolas Poussin ( ), Βοσκοί της Αρκαδίας, περ

8

9 Βιργιλίου, Εκλογές, V, 42ff.: et tumulum facite et tumulo superaddite carmen: Daphnis ego in silvis, hinc usque ad sidera notus, formosi pecoris custos, formosior ipse.

10 Jacopo Sannazaro, Arcadia (1481).

11 Giovanni Francesco Barbieri Guercino ( ), Et in Arcadia Ego, περ

12 Nicolas Poussin ( ), Βοσκοί της Αρκαδίας, περ

13 Nicolas Poussin ( ), Βοσκοί της Αρκαδίας (λεπτ.), περ

14 Nicolas Poussin ( ), Βοσκοί της Αρκαδίας, περ

15 S. Münster, Cosmographia, Βασιλεία 1541.

16 Hartman Schedel, Liber Chronicarum, Νυρεμβέργη 1493.

17 Jean de Courcy, 15ος αι.

18 Κωνσταντινούπολη, ο Ιππόδρομος ( ).

19 Cristoforo Buondelmonti, Liber insularum Archipelagi, 1420.

20 Κωνσταντινούπολη, ο Ιππόδρομος (1574).

21

22

23 Η κλασική αρχαιότητα ως

24 Η κλασική αρχαιότητα ως Τοπίο αναπόλησης και ενδοσκόπησης

25 Η κλασική αρχαιότητα ως Τοπίο αναπόλησης και ενδοσκόπησης Προνεωτερική ουτοπία

26 Η κλασική αρχαιότητα ως Τοπίο αναπόλησης και ενδοσκόπησης Προνεωτερική ουτοπία Επαγγελία πνευματικής ολοκλήρωσης

27 «για να ξεχνώ το σήμερα, συνεχώς προσπαθώ να μεταφέρομαι νοητά σε άλλες εποχές, και γι αυτό λατρεύω την ιστορία» Φραγκίσκος Πετράρχης ( )

28 Gian Battista Viola, Μελέαγρος και Αταλάντη, περ. 1613

29 Η κλασική αρχαιότητα ως Τοπίο αναπόλησης και ενδοσκόπησης Προνεωτερική ουτοπία Επαγγελία πνευματικής ολοκλήρωσης

30 Η κλασική αρχαιότητα ως Τοπίο αναπόλησης και ενδοσκόπησης Προνεωτερική ουτοπία Επαγγελία πνευματικής ολοκλήρωσης Αν η κλασική αρχαιότητα είναι μια ξένη χώρα, ποιοι είναι οι κάτοικοί της;

31 Το κλασικό παρελθόν ως υλική παρουσία στο παρόν:

32 Cola di Rienzo ( )

33 Lex de Imperio Vespasiani (69 μ.χ.): [Ο αυτοκράτορας ενεργεί εν ονόματι του λαού, με βάση εξουσίες που του έχει παραχωρήσει η Σύγκλητος για το κοινό συμφέρον.]

34 Προ-επιστημονική αρχαιολογία

35 Προ-επιστημονική αρχαιολογία Φαντασιακό παρελθόν

36 Προ-επιστημονική αρχαιολογία Φαντασιακό παρελθόν Επινοημένη συνέχεια

37 Προ-επιστημονική αρχαιολογία Φαντασιακό παρελθόν Επινοημένη συνέχεια Φαντασιακό παρόν

38 Προ-επιστημονική αρχαιολογία Φαντασιακό παρελθόν Επινοημένη συνέχεια Φαντασιακό παρόν Η απτότητα του υλικού ίχνους επιτείνει την αίσθηση της γραμμικότητας και της τελεολογίας, αποκαθιστώντας την ιστορική συνέχεια

39 Κυριακός ο Αγκωνίτης (Ciriaco de Pizzicoli, 1391-περ.1453)

40 Hartman Schedel, Liber Chronicarum, Νυρεμβέργη 1493.

41

42 Κυριακός Αγκωνίτης, Δυτική Όψη του Παρθενώνα.

43 Κυριακός Αγκωνίτης, Δυτική Όψη του Παρθενώνα.

44 Αποφάσισα να επισκεφθώ τα ερείπια της άλλοτε ευγενούς πόλης της Σπάρτης. Διότι αισθανόμουν ότι ήταν ένα οφειλόμενο καθήκον να πενθήσω αυτές τις μεγάλες, ευγενείς πόλεις, που τώρα κείτονται σωριασμένες και κατεστραμμένες. Αισθανόμουν μεγαλύτερη πικρία γι αυτή τη συμφορά του ανθρώπινου γένους παρά για τις άλλες διακεκριμένες πόλεις του κόσμου. Είδαμε θαυμάσιους ναούς, όμορφα αγάλματα και άλλα ευγενικά κοσμήματα της ανθρώπινης ισχύος και τέχνης να έχουν καταρρεύσει από την παλιά τους μεγαλοπρέπεια. Πόσο παρήκμασε αυτή η αρχαία ανθρώπινη αρετή και η περίφημη εντιμότητα της ψυχής!...

45 Κυριακός Αγκωνίτης:

46 Κυριακός Αγκωνίτης: Συστηματική επαφή με το κλασικό παρελθόν μέσω των υλικών καταλοίπων του

47 Κυριακός Αγκωνίτης: Συστηματική επαφή με το κλασικό παρελθόν μέσω των υλικών καταλοίπων του Ξύπνημα των νεκρών ως πράξη της Θείας Πρόνοιας

48 Κυριακός Αγκωνίτης: Συστηματική επαφή με το κλασικό παρελθόν μέσω των υλικών καταλοίπων του Ξύπνημα των νεκρών ως πράξη της Θείας Πρόνοιας Επιτόπια έρευνα /εμπειρική μελέτη και καταγραφή των άμεσων ιστορικών πηγών

49 Κυριακός Αγκωνίτης: Συστηματική επαφή με το κλασικό παρελθόν μέσω των υλικών καταλοίπων του Ξύπνημα των νεκρών ως πράξη της Θείας Πρόνοιας Επιτόπια έρευνα /εμπειρική μελέτη και καταγραφή των άμεσων ιστορικών πηγών Η αποκατάσταση του ρήγματος με το παρελθόν ως χρέος του νεωτερικού ανθρώπου