ΣΜΖΜΑ ΟΗΚΗΑΚΖ ΟΗΚΟΝΟΜΗΑ ΚΑΗ ΟΗΚΟΛΟΓΗΑ ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΜΔΛΔΣΖ

Transcript

1 ΥΑΡΟΚΟΠΔΗΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΣΜΖΜΑ ΟΗΚΗΑΚΖ ΟΗΚΟΝΟΜΗΑ ΚΑΗ ΟΗΚΟΛΟΓΗΑ ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΜΔΛΔΣΖ ΘΔΜΑ: «ΔΝΓΤΜΑ ΚΑΗ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ: ΚΡΗΣΖΡΗΑ ΔΠΗΛΟΓΖ ΚΑΗ ΚΤΚΛΟ ΕΧΖ ΣΧΝ ΔΝΓΤΜΑΣΧΝ ΑΠΟ ΣΟΤ ΝΔΟΤ» ΣΡΗΜΔΛΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ: ΔπηβιΫπνπζα: ΓεσξγηηζνγηΪλλε Δ. Ακπειηψηεο Κ. ΜαιηλδξΫηνο Γ. ΦΟΗΣΖΣΡΗΑ: ΦΑΑ ΑΚΡΗΒΟΤΛΑ Α.Μ.:

2 ΑΘΖΝΑ, 2011 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ 2 ΠΡΟΛΟΓΟ ΔΗΑΓΧΓΖ Ο ΚΔΦΑΛΑΗΟ: ΔΝΓΤΜΑΗΑ Έλδπκα/ Δλδπκαζέα Σν πξψην Ϋλδπκα ΠαξΪγνληεο πνπ δηακνξθψλνπλ ηελ ελδπκαζέα Ζ ιεηηνπξγέα ηεο ελδπκαζέαο Ζ ελδπκαζέα σο ζηνηρεέν ηϋρλεο θαη πνιηηηζκνχ ΒαζηθΪ εέδε Ϋλδπζεο ΤιηθΪ θαη ηξφπνη θαηαζθεπάο ν ΚΔΦΑΛΑΗΟ: ΜΟΓΑ Ζ Ϋλλνηα ηεο κφδαο Οη ζθνπνέ ηεο κφδαο ΠαξΪγνληεο πνπ επεξϋαζαλ ηελ κφδα ζην πϋξαζκα ησλ αηψλσλ Μφδα θαη λϋνη Μφδα θαη θαηαλαισηηζκφο 17 3 ν ΚΔΦΑΛΑΗΟ: Ζ ΗΣΟΡΗΑ ΣΖ ΔΝΓΤΜΑΗΑ Πξντζηνξηθνέ ρξφλνη Λανέ ηεο Μεζνπνηακέαο Αέγππηνο Κξάηε- Μπθελατθφο πνιηηηζκφο Κιαζζηθά θαη Διιεληζηηθά πεξένδνο Ρσκατθά ελδπκαζέα (509π.Υ- 476κ.Υ) Βπδαληηλά ελδπκαζέα ( κ.Υ) Ρσκαληθά πεξένδνο ( κ.Υ.) Γνηζηθά πεξένδνο ( κ.Υ) Ζ αλαγελλεζηαθά ελδπκαζέα Ζ ελδπκαζέα ζηελ επνρά ηνπ Μπαξφθ νο αηψλαο Ρπζκφο Ρνθνθφ νο αηψλαο Ρπζκφο Απηνθξαηνξέαο Πεξένδνο ξνκαληηζκνχ Γεχηεξν κηζφ ηνπ 19 νπ αηψλα 23 2

3 νο αηψλαο Απφ ην 1900 Ϋσο ηνλ Πξψην Παγθφζκην Πφιεκν Γεθαεηέα ην Γεθαεηέα ην Γεθαεηέα ην Γεθαεηέα ην Γεθαεηέα ην Γεθαεηέα ην Γεθαεηέα ην Γεθαεηέα ην ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 ν : ΔΝΓΤΜΑ ΚΑΗ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ Έλδπκα θαη πεξηβϊιινλ Οη επηπηψζεηο ζην πεξηβϊιινλ απφ ηε ρξάζε θισζηνυθαληνπξγηθψλ ηλψλ Δπηπηψζεηο ζην πεξηβϊιινλ, Κισζηνυθαληνπξγηθψλ δηεξγαζηψλ ΔθκεηΪιιεπζε ησλ δψσλ ΟηθνινγηθΪ ξνχρα Οηθνινγηθφ βακβϊθη ΤιηθΪ θαηαζθεπάο ξνχρσλ θηιηθϊ πξνο ην πεξηβϊιινλ GEO JUTE Οη νηθνινγηθϋο έλεο Tensel ά Lyocell (ΛπνζΫι) Νάκαηα απφ γϊια Ληλφ ΚΪλλαβε Μαιιέ ΜεηΪμη απφ ζφγηα INGEO έλα θαιακπνθηνχ Μπακπνχ Fortrel Ecospun TM ΜεηΪμη απφ γϊια To Δπξσπατθφ νηθνινγηθφ ζάκα Αλαθχθισζε ξνχρσλ ζηελ ΔιιΪδα Ρνχρα κε ην θηιφ Πνπ λα ραξέζεηε ηα ξνχρα ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5 Ο : ΔΡΧΣΖΜΑΣΟΛΟΓΗΑ. 49 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 6 Ο : ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ. 63 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ

4 ΠΔΡΗΛΖΦΖ Ζ παξνχζα πηπρηαθά, εληϊζζεηαη ζην πιαέζην ηεο πηπρηαθάο κνπ κειϋηεο, κε ζϋκα «Έλδπκα θαη πεξηβϊιινλ: θξηηάξηα επηινγάο θαη θχθινο δσάο ησλ ελδπκϊησλ απφ ηνπο λϋνπο». Ζ πηπρηαθά κνπ κειϋηε Ϋρεη σο ζθνπφ λα παξνπζηϊζεη ηελ ελδπκαζέα δηα κϋζσ ησλ αηψλσλ, ηηο επηπηψζεηο ηεο ελδπκαζέαο ζην πεξηβϊιινλ, νηθνινγηθνχο ηξφπνπο παξαζθεπάο ελδπκϊησλ θαη ηϋινο, λα πεξηγξϊςεη ηα θξηηάξηα επηινγάο ησλ ξνχρσλ απφ ηνπο λϋνπο θαζψο επέζεο θαη ην πσο ζπκπεξηθϋξνληαη ζ απηϊ κφιηο ζηακαηάζνπλ λα ηα θνξνχλ. Αθνξκά ηεο παξαπϊλσ κειϋηεο ζηϊζεθε ην κϊζεκα ΠνιηηηζκηθΪ ΘΫκαηα κε ππεχζπλε θαζεγάηξηα ηελ θπξέα ΓεσξγηηζνγηΪλλε. Ζ ελδπκαζέα εέλαη Ϋλαο ηνκϋαο κε ηδηαέηεξν ελδηαθϋξνλ. ΜΫζα απφ ηελ ελδπκαζέα ηηο πεξηζζφηεξεο θνξϋο, κπνξεέο λα κϊζεηο πνιιϊ πξϊγκαηα γηα Ϋλαλ Ϊλζξσπν γηα κηα θνηλσλέα, γηα κηα επνρά. ηφρνο κνπ φκσο δελ άηαλ κφλν ε ζχλζεζε κηαο ηζηνξηθάο αλαδξνκάο ζηελ ελδπκαζέα, αιιϊ ε δηαπέζησζε ησλ αξλεηηθψλ απνηειεζκϊησλ πνπ πξνθαιεέ ε παξαζθεπά ησλ ελδπκϊησλ ζην πεξηβϊιινλ. Ζ πξνζϋγγηζε ηνπ δεχηεξνπ ζθϋινπο άηαλ αξθεηϊ δχζθνιε δηφηη βηβιηνγξαθέα δελ ππάξρε, ελψ ηα ειεθηξνληθϊ επηζηεκνληθϊ Ϊξζξα πνπ ππάξραλ άηαλ ιέγα. Σν γεγνλφο απηφ Ϋγθεηηαη ζηελ ζρεηηθϊ πξφζθαηε θαη ειιηπά εξεπλϊ πνπ εέλαη δηαζϋζηκε γχξσ απφ ην ζπγθεθξηκϋλν ζϋκα. Γηα ηελ πηπρηαθά κνπ κειϋηε κνηξϊζηεθαλ εξσηεκαηνιφγηα ζε καζεηϋο πξνθεηκϋλνπ λα δηεμαρζεέ ην εξεπλεηηθφ κνπ θνκκϊηη. απηφ ην ζεκεέν ζα άζεια λα επραξηζηάζσ ηελ θπξέα παλϋα θαη ηελ θπξέα ΕπγνπξΪθε, θαζεγάηξηεο Οηθηαθάο Οηθνλνκέαο, ηνπ ζρνιεένπ φπνπ κε βνάζεζαλ λα κνηξϊζσ ηα εξσηεκαηνιφγηα ζηνπο καζεηϋο. ΣΫινο, ζα άζεια λα επραξηζηάζσ ζεξκϊ ηελ θπξέα ΓεσξγηηζνγηΪλλε γηα ηελ εκπηζηνζχλε πνπ κνπ Ϋδεημε απφ ηελ αξρά, θαη γηα ηνλ ελζνπζηαζκφ πνπ κνπ κεηϋδηδε φιν ην ρξφλν, γηα ην ζϋκα ηεο πηπρηαθάο κνπ κειϋηεο. Καζψο επέζεο θαη ηνλ θχξην Ακπειηψηε θαη θχξην ΜαιηλδξΫην γηα ηελ πνιχηηκε βνάζεηαο ηνπο. 4

5 ABSTRACT Present final, is included in the fr ame of my final study, on the subject Clothing and environment: criteria of choice and circle of life of clothing from the young persons. My final study has as aim to present the costume via via the centuries, the repercussions of costume in the environment, ecological ways Friday of clothing and finally, to describe the criteria of choice of clothes from the young persons as well as that they behave in them as soon as they stop wear him. Reason of this study stood the course Cultural Subjects with responsible professor Georgitsogianni. The costume is a sector with particular interest. Through the costume - most times, you can you learn a lot of things for a person for a society, for a season. Objective my however was not only the composition of historical retrospection in the costume, but the ascertainment of negative results that causes Friday of clothing in the environment. The approach of second leg was enough difficult because bibliography did not exist, while the electronic scientific articles that existed were few. This make lies in the relatively recent and insufficient research that is available round the particular subject. For my final study were shared questionnaires in students so that is carried out my inquiring piece. In this point I would want to thank Spanea and lady Zygoyraki, professors of Domestic Economy, the school where me they helped I share the questionnaires in the students. Finally, I would want to thank hotly Georgitsogianni for the confidence that showed I from the start, and for the enthusiasm that my transmitted all per year, for the subject of my final study. As well as Ampelioti and Malindreto for their precious help. 5

6 ΔΗΑΓΧΓΖ Ζ ελδπκαζέα απνηειεέ κηα κνξθά επηθνηλσλέαο. Δέλαη ην ζχλνξν ηνπ εζσηεξηθνχ θαη ηνπ εμσηεξηθνχ θνηλσληθνχ θφζκνπ. Αλάθεη ζην εζσηεξηθφ ησλ αλζξψπσλ, γηαηέ απηνέ ηελ επηιϋγνπλ, ελψ ηαπηφρξνλα αλάθεη θαη ζηνλ εμσηεξηθφ ηνπο θφζκν αθνχ βξέζθεηαη άδε Ϋμσ απφ απηνχο. Γελ δέλνπλ φινη ηελ έδηα ζεκαζέα ζηελ ελδπκαζέα. ΚΪπνηνη επηιϋγνπλ λα θνξνχλ θαζεκεξηλϊ θαη επθνινθφξεηα ξνχρα. Γηα θϊπνηνπο Ϊιινπο φκσο ην ληχζηκν εέλαη κηα πνιχπινθε δηαδηθαζέα φπνπ ν ζπλδπαζκφο ησλ ξνχρσλ, ησλ παπνπηζηψλ θαη ησλ αμεζνπϊξ ζα πξϋπεη λα γέλεηαη πξνζεθηηθϊ. Ζ θαηαλαισηηθά καλέα ησλ ηειεπηαέσλ ρξφλσλ νδάγεζε ζην λα ππϊξρνπλ πϊξα πνιιϊ ξνχρα ζηε ληνπιϊπα, φπνπ ηα πεξηζζφηεξα απφ απηϊ δε θνξηνχληαη. Σν γεγνλφο απηφ δε κπνξεέ λα αθάζεη αλεπεξϋαζην ην πεξηβϊιινλ. Ζ παξαγσγά ησλ ελδπκϊησλ Ϋρεη απμεζεέ πνιχ ηα ηειεπηαέα ρξφληα. ΑπνηΫιεζκα απηνχ, εέλαη λα απμεζνχλ νη θαιιηϋξγεηεο βακβαθηνχ θαη νη πνζφηεηεο θπηνθαξκϊθσλ θαη ιηπαζκϊησλ πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ αλϊπηπμε ηνπ. Αθφκε ζηα εξγνζηϊζηα απαηηεέηαη πεξηζζφηεξε θαηαλϊισζε ελϋξγεηαο, ρεκηθψλ θαη Ϊιισλ πιηθψλ θαη ελεξγεηψλ πνπ εέλαη απαξαέηεηα γηα ηελ δεκηνπξγέα ελδπκϊησλ. ια απηϊ ζπκβϊιινπλ ζηε κφιπλζε ηνπ πεξηβϊιινληνο. Δδψ θαη ιέγα ρξφληα φκσο, Ϋρνπλ αξρέζεη λα αλαπηχζζνληαη δηϊθνξεο δξαζηεξηφηεηεο γηα ηε πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο. Έρεη μεθηλάζεη ε θαιιηϋξγεηα ηνπ νηθνινγηθνχ βακβαθηνχ, ρξεζηκνπνηνχληαη πξψηεο χιεο νη νπνέεο εέλαη πην θηιηθϋο ζην πεξηβϊιινλ ζε ζρϋζε κε Ϊιιεο. ΑιιΪ θαη ηα εξγνζηϊζηα ζηγϊ ζηγϊ πηνζεηνχλ πην θηιηθνχο ηξφπνπο θαηαζθεπάο ελδπκϊησλ. ΑιιΪ, ην πην επρϊξηζην εέλαη πσο εδψ θαη ιέγα ρξφληα νη Ϊλζξσπνη Ϋρνπλ αξρέζεη λα αληαιιϊζζνπλ ξνχρα κεηαμχ ηνπο. Γηνξγαλψλνληαη swishing party φπνπ πξνυπφζεζε γηα λα παξαβξεζεέ θϊπνηνο εέλαη λα θϋξεη καδέ ηνπ, ξνχρα πνπ δε ηα ρξεηϊδεηαη πηα. Σν γεγνλφο απηφ Ϋρεη ζαλ απνηϋιεζκα ηφζν ηε πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο, φζν θαη ηελ θνηλσληθά επαθά ησλ αλζξψπσλ νη νπνένη Ϋξρνληαη απφ δηϊθνξα κϋξε ηεο πφιεο γηα λα αληαιιϊμνπλ ξνχρα αιιϊ θαη γηα λα Ϋξζνπλ ζε επαθά κε Ϊιινπο αλζξψπνπο. Ζ πηπρηαθά κνπ κειϋηε πεξηιακβϊλεη Ϋμη θεθϊιαηα. πγθεθξηκϋλα, ην πξψην θεθϊιαην αλαθϋξεηαη ζηελ ελδπκαζέα. ην πσο Ϋκνηαδε ην πξψην Ϋλδπκα, ζηηο ιεηηνπξγέεο πνπ επηηειεέ ην Ϋλδπκα, ζηελ ελδπκαζέα σο ζηνηρεηφ ηϋρλεο θαη πνιηηηζκνχ, ζηα βαζηθϊ εέδε Ϋλδπζεο πνπ ππϊξρνπλ, θαη ε ηειεπηαέα ελφηεηα αλαθϋξεηαη ζηα πιηθϊ κε ηα νπνέα θαηαζθεπϊδνληαη ηα ξνχρα αιιϊ θαη ζηνπο ηξφπνπο θαηαζθεπάο απηψλ. 6

7 Σν δεχηεξν θεθϊιαην αλαθϋξεηαη ζηελ κφδα. Απηφ ην θεθϊιαην μεθηλϊ πεξηγξϊθνληαο ηελ Ϋλλνηα ηεο κφδαο θαη ηνπο ζθνπνχο απηάο. ηε ζπλϋρεηα εμεγεέ ηνπ παξϊγνληεο πνπ επεξϋαζαλ ηε κφδα ζην πϋξαζκα ησλ αηψλσλ. Καη ηϋινο, ζηηο δχν ηειεπηαέεο ελφηεηεο γέλεηαη αλαθνξϊ ζην πσο επεξεϊδεη ε κφδα ηνπο λϋνπο θαη ηνλ θαηαλαισηηζκφ. ην ηξέην θεθϊιαην γέλεηαη κηα ηζηνξηθά αλαδξνκά ζηελ ελδπκαζέα. ΞεθηλΪ απφ ηνπο Πξντζηνξηθνχο ρξφλνπο θαη θαηαιάγεη ζηελ ελδπκαζέα ηνπ ζάκεξα. Σν ηϋηαξην θεθϊιαην παξνπζηϊδεη ην Ϋλδπκα ζε ζρϋζε κε ην πεξηβϊιινλ. ΑλαθΫξεηαη ζηηο επηπηψζεηο ησλ θισζηνυθαληνπξγηθψλ ηλψλ, ζηα δηθαηψκαηα ησλ εξγαδνκϋλσλ αιιϊ θαη ησλ δσψλ. ηε ζπλϋρεηα γέλεηαη αλαθνξϊ ζηα νηθνινγηθϊ ξνχρα. πγθεθξηκϋλα πεξηγξϊθεη νηθνινγηθνχο ηξφπνπο θαηαζθεπάο ελδπκϊησλ θαη ην ξφιν ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο. Έπεηηα γέλεηαη αλαθνξϊ ζηελ αλαθχθισζε ξνχρσλ ζηελ ΔιιΪδα θαη ζηελ πψιεζε ξνχρσλ κε ην θηιφ. ην ηϋινο απηάο ηεο ελφηεηαο παξνπζηϊδνληαη ζειέδεο δηαδηθηχνπ αιιϊ θαη κϋξε φπνπ κπνξεέ θϊπνηνο λα ραξέζεη ηα ξνχρα πνπ δε θνξϊεη πιϋνλ θαη εέλαη ζε θαιά θαηϊζηαζε. Σν πϋκπην θεθϊιαην εέλαη ην εξεπλεηηθφ θνκκϊηη ηεο κειϋηεο ζην νπνέν γέλεηαη κηα δηαγξακκαηηθά παξνπζέαζε ησλ απαληάζεσλ ησλ καζεηψλ απφ ηα εξσηεκαηνιφγηα πνπ ζπκπιάξσζαλ. Σν Ϋθην θεθϊιαην πεξηιακβϊλεη ηα ζπκπεξϊζκαηα πνπ πξνϋθπςαλ απφ ην ζεσξεηηθφ θνκκϊηη ηεο πηπρηαθάο κνπ αιιϊ θαη απφ ηηο απαληάζεηο ησλ εξσηεκαηνινγέσλ πνπ δφζεθαλ. ΣΫινο, ην παξϊξηεκα πεξηιακβϊλεη ην εξσηεκαηνιφγην ην νπνέν κνηξϊζηεθε ζηνπο καζεηϋο θαη θσηνγξαθηθφ πιηθφ κε ηηο ελδπκαζέεο θϊζε επνράο. 7

8 ΔΝΓΤΜΑ / ΔΝΓΤΜΑΗΑ Έλδπκα εέλαη φηη ρξεζηκνπνηεέ ν Ϊλζξσπνο πξνθεηκϋλνπ λα θαιχςεη θαη λα δηαθνζκάζεη ην ζψκα ηνπ. Δλδπκαζέα εέλαη ην ζχλνιν ησλ ελδπκϊησλ πνπ δεκηνπξγνχλ κηα εκθϊληζε θαη «δειψλνπλ ζπγθεθξηκϋλε θαηϊζηαζε, πεξέζηαζε ά πνιηηηζκηθϋο θαηαβνιϋο». Ζ ελδπκαζέα ζαλ φξνο δε πεξηιακβϊλεη κφλν ηα ξνχρα, αιιϊ θαη ηα παπνχηζηα, ηηο ηζϊληεο, ηα θαπϋια, ηα γϊληηα, ηα θνζκάκαηα, ην καθηγηϊδ, αθφκα θαη ηα ρηελέζκαηα. Ο ιφγνο δεκηνπξγέαο ηνπ ελδχκαηνο ζεσξεέηαη πσο άηαλ ε επηζπκέα ηνπ αλζξψπνπ λα δηαθνζκάζεη ην ζψκα ηνπ. Οη θπλεγνέ πέζηεπαλ πσο κ απηφλ ηνλ ηξφπν ηαπηηδφηαλ κε νξηζκϋλα δψα, ζεφηεηεο αθφκα θαη κε Ϊιινπο αλζξψπνπο. Ζ παιαηφηεξε κνξθά ελδπκαζέαο πηζαλφλ λα εέλαη ε ζσκαηνγξαθέα, νη Ϊλζξσπνη Ϋβαθαλ ην πξφζσπν ηνπο θαη ην ζψκα ηνπο. πλάζηδαλ επέζεο λα ραξϊδνπλ δηϊθνξα ζρϋδηα πϊλσ ζην δϋξκα ηνπο. (Παπαλησλένπ, 2010) Έλαο Ϊιινο ιφγνο πνπ δεκηνπξγάζεθε ην Ϋλδπκα, εέλαη ε επηζπκέα ηνπ αλζξψπνπ λα πξνζηαηεπζεέ απφ ηα θαθϊ πλεχκαηα. ΠαξΪδεηγκα απνηεινχλ ηα θπιαρηϊ θαη ηα γνχξηα ηα νπνέα ηα ζπλαληνχκε θαη ζάκεξα ζηνπο πεξηζζφηεξνπο πνιηηηζκνχο. Ζ αλϊγθε ηνπ αλζξψπνπ λα θαιχςεη ην ζψκα ηνπ πξνθεηκϋλνπ λα πξνζηαηεπζεέ απφ ηα θαηξηθϊ θαηλφκελα άξζε ζηελ ηειεπηαέα πεξένδν ηεο Παιαηνιηζηθάο επνράο φηαλ ην θιέκα ηεο γεο Ϊξρηζε λα γέλεηε ςπρξφ. Σν Ϋλδπκα επέζεο ρξεζηκνπνηνχηαλ γηαηέ νη Ϊλζξσπνη ληξεπφληνπζαλ λα εκθαλέδνπλ ην γπκλφ ηνπο ζψκα. ην πϋξαζκα ησλ ρξφλσλ ν Ϊλζξσπνο Ϊξρηζε λα ρξεζηκνπνηεέ ην Ϋλδπκα σο κϋζν αλϊδεημεο ηεο θνηλσληθάο ηνπ ζϋζεο, θαζψο θαη σο κϋζν Ϋθθξαζεο ηεο επηθνηλσλέαο. Άξα ινηπφλ ν φξνο ελδπκαζέα δειψλεη ην ζχλνιν ησλ ελδπκϊησλ πνπ δηακνξθψλνληαη Ϋηζη ψζηε λα ηνλέδεη ηα ηδηαέηεξα ραξαθηεξηζηηθϊ θαη ηελ ηδηφηεηα ελφο αλζξψπνπ ά νκϊδαο αλζξψπσλ. Απνηειεέ κηα Ϋθθξαζε ηεο ςπρνζχλζεζεο ηνπο.(γεσξγηηζνγηϊλλε & ΠαληνπβΪθε, 2010) ΣΟ ΠΡΧΣΟ ΔΝΓΤΜΑ πσο αλαθϋξακε θαη παξαπϊλσ ν Ϊλζξσπνο ληχζεθε γηα λα πξνζηαηεπζεέ απφ ηηο θαηξηθϋο ζπλζάθεο, γηα λα δηψμεη ηα θαθϊ πλεχκαηα θαη γηα λα αλαδεέμεη ηελ θνηλσληθά ηνπ ζϋζε. Απφ παξαζηϊζεηο ζε ζπάιαηα παξαηεξνχκε πσο νη πξσηφγνλνη σο πξψην Ϋλδπκα ρξεζηκνπνηνχζαλ δηϊθνξα θχιια, θινχδεο δϋλδξσλ θαη ρφξηα, πνπ ηα ζπλδχαδαλ θαηϊιιεια, επέζεο θνξνχζαλ θαη ην δϋξκα ησλ δψσλ πνπ ζθφησλαλ. Σν δϋξκα απηφ άηαλ ζθιεξφ γηαηέ μεξαηλφηαλ απφ ηνλ άιην θαη άηαλ δχζθνιν λα θνξεζεέ. κσο Ϊξρηζαλ λα ην καζνχλ 8

9 πξνθεηκϋλνπ λα καιαθψζεη αιιϊ θαη λα ρξεζηκνπνηνχλ δηϊθνξα ιϊδηα θαξπψλ πξνθεηκϋλνπ λα καιαθψζεη. Οη πξσηφγνλνη Ϊξρηζαλ λα ρξεζηκνπνηνχλ δηϊθνξα εξγαιεέα φπσο βειφλεο απφ θφθαια δψσλ θαη ειεθαληφδνλην, θαη θισζηϋο απφ θπηηθϋο έλεο θαη δϋλδξα πξνθεηκϋλνπ λα ελψζνπλ ηα θνκκϊηηα απφ ην δϋξκα. (ΛαγΪθνπ, 1998) ΠΑΡΑΓΟΝΣΔ ΠΟΤ ΓΗΑΜΟΡΦΧΝΟΤΝ ΣΖΝ ΔΝΓΤΜΑΗΑ Οη θπξηφηεξνη παξϊγνληεο πνπ δηακνξθψλνπλ ηελ ελδπκαζέα εέλαη ην θιέκα θαη ε γεσθπζηθά ζϋζε. Γελ εέλαη φκσο κφλν απηνέ νη παξϊγνληεο πνπ δηακφξθσζαλ ηελ ελδπκαζέα, νη θπξηφηεξνη παξϊγνληεο εέλαη νη εμάο: Η γεσγξαθηθή ζέζε θαη ε γεσθπζηθή δηακφξθσζε επεξεϊδνπλ ηελ ελδπκαζέα ηφζν ζε κνξθνινγηθφ επέπεδν φζν θαη ζε αηζζεηηθφ. Σα πιηθϊ, ε ζχλζεζε θαη ην ρξψκα εμαξηψληαη απφ ηηο πξψηεο χιεο πνπ δηαζϋηεη ε θϊζε πεξηνρά. Οη γεηηληάζεηο θαη νη επαθέο κε άιινπο ιανύο. Οη ηδενινγέεο, ν ηξφπνο ζθϋςεο θαζψο θαη ν βαζκφο επηθνηλσλέαο κε ηνπο Ϊιινπο ιανχο εέλαη νη παξϊγνληεο πνπ Ϋρνπλ επεξεϊζεη ζηε δηακφξθσζε ηεο ελδπκαζέαο. Ο ηξόπνο δσήο. Ο ηξφπνο πνπ πξνηηκνχλ λα ληχλνληαη νη κφληκνη θϊηνηθνη κηαο πεξηνράο κε ηνλ ηξφπν πνπ ληχλνληαη απηνέ πνπ κεηαθηλνχληαη πξνζσξηλϊ ά πνπ κεηαθηλνχληαη γηα κεγαιχηεξν δηϊζηεκα ζε Ϊιιεο πεξηνρϋο (ηζηγγϊλνη), εέλαη αξθεηϊ δηαθνξεηηθφο. Η ηνπηθή παξάδνζε θαη ε ηνπηθή ηζηνξία. Οη παξαδφζεηο κηαο πεξηνράο θαζνξέδνπλ ηηο ελδπκαηνινγηθϋο πξνηηκάζεηο απηάο ηεο πεξηνρϋο. Δέλαη γεγνλφο πσο ζε θαηαθηεηηθνχο πνιϋκνπο νη θαηαθηεκϋλνη αθνκνέσλαλ ηνλ ηξφπν ληπζέκαηνο ησλ θαηαθηεηψλ. Οη εκπνξηθέο επαθέο κεηαμύ ησλ ιαώλ. ε απηά ηε πεξέπησζε Ϋρνπκε ηελ αληαιιαγά δηαθφξσλ πιηθψλ θαη ζηνηρεέσλ ηεο ελδπκαζέαο. Οη θνηλσληθν-νηθνλνκηθέο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνύλ κπνξνχλ λα επεξεϊζνπλ ηηο ελδπκαηνινγηθϋο πξνηηκάζεηο. Σα πλεπκαηηθά θαη ηα πνιηηηζηηθά ξεύκαηα. Σν γεγνλφο απηφ Ϋρεη παξαηεξεζεέ θαζ φιε ηε δηϊξθεηα ηεο ηζηνξέαο. Έλα παξϊδεηγκα εέλαη ε πεξένδνο ηεο ΑλαγΫλλεζεο, φπνπ ν Ϊλζξσπνο γέλεηαη ην θϋληξν δεκηνπξγέαο θαη ε ζηινπϋηα απνθηϊ φγθν. Η ηέρλε θαη ηα θαιιηηερληθά ξεύκαηα. Παξαηεξεέηαη γεληθφηεξα πσο ε ελδπκαηνινγέα εκπλϋεηαη απφ ηελ ηϋρλε. Σα κνπζηθά ξεύκαηα. Έκπλεπζε απνηεινχλ δηϊθνξα κνπζηθϊ ζπγθξνηάκαηα. Σα ζξεζθεπηηθά θηλήκαηα πνπ πνιιϋο θνξϋο Ϋρνπλ επεξεϊζεη ηνλ ηξφπν ελδπκαζέαο. 9

10 Η αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο. Γηα παξϊδεηγκα ε εθεχξεζε ηνπ κεραλνθηλάηνπ αξγαιεηνχ θαη ηεο ξαπηνκεραλάο ηνλ 19 ν αηψλα πνπ ζπληϋιεζε ζηε καδηθά παξαγσγά ησλ ελδπκϊησλ. Η εμέιημε ζηελ ηερλνινγία ησλ πιηθώλ. Πην θζελϊ πιηθϊ θαηαζθεπάο ελδπκϊησλ αιιϊ θαη λϋα πιηθϊ επεξϋαζαλ ηελ ελδπκαζέα. ΣΫινο ηα ΜΫζα Μαδηθάο ελεκϋξσζεο, νη νέθνη κφδαο θαη ηα πξφηππα Ϋρνπλ επεξεϊζεη πνιχ ζην ηξφπν ελδπκαζέαο ησλ αλζξψπσλ (ΓεσξγηηζνγηΪλλε & ΠαληνπβΪθε, 2010). Ζ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ ΣΖ ΔΝΓΤΜΑΗΑ Ζ ιεηηνπξγέα ηεο ελδπκαζέαο εέλαη βηνινγηθά, ςπρνινγηθά, θνηλσληθά, νηθνλνκηθά θαη αηζζεηηθά. Κχξηα ιεηηνπξγέα ηεο ελδπκαζέαο φκσο απνηειεέ ε πξνζηαζέα ηνπ αλζξψπηλνπ ζψκαηνο. Πξνζηαζέα απφ ην θξχν, ηε βξνρά, ηνλ άιην θαη γεληθφηεξα απφ ηηο επηθέλδπλεο θαηξηθϋο ζπλζάθεο. Παιαηφηεξα νη ηαμηθϋο δηαθνξϋο θαηλφληνπζαλ κϋζσ ηεο ελδπκαζέαο. Οη αζζελϋζηεξεο νηθνλνκηθϋο ηϊμεηο αθνινπζνχζαλ ηα ελδπκαηνινγηθϊ ζράκαηα ησλ αλψηεξσλ νηθνλνκηθϊ ηϊμεσλ, αιιϊ κε απινχζηεξα ζρϋδηα θαη θησρφηεξα πιηθϊ. ε πνιιϋο θνηλσλέεο κϊιηζηα ζεζπηδφληνπζαλ θαη λφκνη πνπ απαγφξεπαλ ζηηο θαηψηεξεο νηθνλνκηθϋο ηϊμεηο ηε ρξάζε νξηζκϋλσλ ζηνηρεέσλ ηεο ελδπκαζέαο πνπ απνηεινχζε δηαθξηηφ ραξαθηεξηζηηθφ ηεο Ϊξρνπζαο ηϊμεο. ηαλ φκσο νη ηζηνξηθϋο ζπλζάθεο επϋηξεπαλ ζε κηα νηθνλνκηθά ηϊμε λα αλϋιζεη νηθνλνκηθϊ, ην πξψην πξϊγκα πνπ επηδέσθε άηαλ ε αιιαγά ηεο εμσηεξηθάο εκθϊληζεο θαη ζπγθεθξηκϋλα ηνπ ηξφπνπ κνπ ληπλφληνπζαλ (ΓεσξγηηζνγηΪλλε, 2001). Ο Ϊλζξσπνο θϊζε απνράο ραξαθηεξέδεηαη απφ ηελ ελδπκαζέα ηνπ. Δέλαη ζέγνπξν, πσο απφ ηελ εμσηεξηθά εκθϊληζε ηνπ θϊζε αλζξψπνπ ζρεκαηέδεηαη ε πξψηε εληχπσζε. Σα πξψηα κελχκαηα πνπ παέξλνπλ νη Ϊιινη γηα εκϊο εέλαη απνηϋιεζκα ηνπ ηξφπνπ πνπ επηιϋγνπκε λα ληπλφκαζηε. Θεσξεέηαη πσο ν Ϋλδπκα απνηειεέ ηνλ δεχηεξν εαπηφ καο (ΛαγΪθνπ,1998). Ζ πξνζσπηθφηεηα εέλαη απηά πνπ επεξεϊδεη ηνλ ηξφπν πνπ επηιϋγεη θϊπνηνο λα ληπζεέ. ηαλ θϊπνηνο ζϋιεη λα θϊλεη κηα ξηδηθά αιιαγά ζηε δσά ηνπ ην πξψην πξϊγκα πνπ αιιϊδεη εέλαη ην ληχζηκν ηνπ. Έηζη εθθξϊδεηαη ε δηϊζεζε ηνπ γηα κηα αιιαγά ηνπ επαηνχ ηνπ πξνο ην θαιχηεξν. Άιισζηε, φηαλ θϊπνηνο εέλαη ληπκϋλνο σξαέα ληψζεη απηνπεπνέζεζε θαη ηνπ παξϋρεηαη Ϋλα αέζζεκα ζηγνπξηϊο θαη Ϊλεζεο. πσο αλαθϋξακε θαη παξαπϊλσ ε ελδπκαζέα κπνξεέ λα ππνδεηθλχεη ηελ νηθνλνκηθά θαηϊζηαζε ελφο αλζξψπνπ. Απηφ φκσο γηλφηαλ θπξέσο ζηηο πνιχ παιαηφηεξεο επνρϋο. άκεξα δελ εέλαη βϋβαην πσο φηαλ θϊπνηνο θνξϊ κηα πινχζηα ελδπκαζέα αλάθεη θαη ζηελ αλψηεξε 10

11 θνηλσληθά ηϊμε. ηηο κηθξφηεξεο θνηλσλέεο θπξέσο γέλνληαη ζπζέεο απ φιε ηελ νηθνγϋλεηα λα παξνπζηαζηεέ, εηδηθϊ, ε θφξε φκνξθα ληπκϋλε, κε ηελ πξννπηηθά ελφο θαινχ γϊκνπ. Ζ ελδπκαζέα επηπιϋνλ θαλεξψλεη ην θχιν ηνπ αλζξψπνπ. Γηα παξϊδεηγκα, κεηϊ ην Μεζαέσλα θχξην Ϋλδπκα ησλ γπλαηθψλ απνηεινχζε ην θφξεκα ελψ ησλ αλδξψλ ην παληειφλη. ηε ζπλϋρεηα φκσο θαη νη γπλαέθεο Ϊξρηζαλ λα θνξνχλ παληειφλη, απηφ Ϋγηλε γηαηέ Ϋπξεπε λα εξγαζηεέ θαη ηα ξνχρα ηεο ζα Ϋπξεπε λα εέλαη πξαθηηθϊ. Σε δεθαεηέα ηνπ 70 παξαηεξνχκε πσο Ϊλδξεο θαη γπλαέθεο ληχλνληαη φκνηα, απηά ε ηϊζε νλνκϊζηεθε unisex. Έλαο Ϊιινο ξφινο ηεο ελδπκαζέαο εέλαη ε ρξάζε ηεο σο κϋζν πξνζϋιθπζεο ηνπ Ϊιινπ θχινπ. Απηφ ην κϋζσ ην ρξεζηκνπνηνχζαλ θπξέσο νη γπλαέθεο, πνπ Ϋπξεπε νπσζδάπνηε λα αξϋζνπλ. Ζ ελδπκαζέα απνηειεέ κϋζσ πνπ ππνδειψλεη ηελ ειηθέα ελφο αλζξψπνπ. Πξηλ ηα ηϋιε ηνπ 18 νπ αηψλα ηα παηδηϊ θνξνχλ ηα ξνχρα ησλ κεγαιχηεξσλ ζε κηθξφηεξν κϋγεζνο. Σελ πεξένδν πεξέπνπ, ηα παηδηϊ αξρέδνπλ λα ληχλνληαη κε θνληϊ παληειφληα θαη θνληϊ θνξϋκαηα. ηελ ΔιιΪδα, θαηϊ ην παξειζφλ, νη γπλαέθεο θϊιππηαλ ηα καιιηϊ ηνπο κε θεθαιφδεζκν, ελψ νη αλχπαληξεο θπθινθνξνχζαλ κε ην θεθϊιη αθϊιππην. Οη ελδπκαηνινγηθϋο παξαιιαγϋο παξαηεξνχληαη θαη ζηε θϊζε θϊζε ηεο δσάο ηεο γπλαέθαο: αλχπαληξε θνπϋια, Ϋηνηκε γηα γϊκν, αξξαβσληαζκϋλε, λχθε, ληφπαληξε, παληξεκϋλε (ρξφληα), ράξα ά αλχπαληξε κεγϊιεο ειηθέαο. ε θϊπνηεο πεξηπηψζεηο ε ελδπκαζέα θαλεξψλεη θαη ην επϊγγεικα ελφο αλζξψπνπ. Ζ ζηνιά απνηειεέ κηα δηαθξηηά ελδπκαζέα αλζξψπσλ πνπ αλάθνπλ ζε νξηζκϋλν επϊγγεικα. Σν θχξην ραξαθηεξηζηηθφ ηνπο εέλαη ε ηππνπνέεζε, πνπ απαγνξεχεη θϊζε πξνζσπηθά παξϋκβαζε ηνπ αλζξψπνπ. ηνιά εέλαη θαη απηά ηνπ ππξνζβϋζηε πνπ ηε θνξϊ γηα ιφγνπο πξνζηαζέαο, αιιϊ θαη γηα ιφγνπο πγηεηλάο, φπσο απηά ηεο λνζνθφκαο ά ηνπ γηαηξνχ. Δηδηθφηεξα, ε ζηνιά ησλ ζηξαηησηηθψλ, ε νπνέα θαηαξγεέ ηελ αηνκηθφηεηα θαη ηνλέδεη ηε ζηξαηησηηθά ηδηφηεηα ηνπ αλζξψπνπ. (ΓεσξγηηζνγηΪλλε, 2001) Δέλαη γεγνλφο πσο ε ελδπκαζέα ππνδεηθλχεη ηελ εζληθφηεηα ά ην ηφπν θαηαγσγάο ελφο αλζξψπνπ. Γηα παξϊδεηγκα, νη εζληθϋο νη ηνπηθϋο θνξεζηϋο θϊζε ηφπνπ εέλαη ζε φιν ηνλ θφζκν αλαξέζκεηεο ζε φιν ηνλ θφζκν. Άιιεο θνξϋο κε ηελ ελδπκαζέα δειψλεηαη ε ζξεζθεέα θαη ε ηδενινγέα ελφο αηφκνπ. Γηα παξϊδεηγκα νη κνπζνπικϊλεο θαιχπηνπλ κϋξνο ά ην ζχλνιν ηνπ πξνζψπνπ ηνπο κε καθξηϊ καληάιηα (κπνχξθα) θαη θνξνχλ καθξηϊ ελδχκαηα (ηζαληφξ). Σν ληχζηκν ησλ ρέπηο απνηειεέ κηα ηδενινγέα πνπ απνηππψλεηαη ζην Ϋλδπκα. 11

12 Σν ληχζηκν απνηειεέ θαη Ϋθθξαζε ηνπ άζνπο, θπξέσο ζηηο παξαδνζηαθϋο θνηλσλέεο. Ο ηξφπνο πνπ ληχλεηαη θϊπνηνο θαλεξψλεη ηελ ηδηνζπγθξαζέα ηνπ, ηνλ ραξαθηάξα ηνπ, ηε ζεκλφηεηα ηνπ θαη ηελ εζηθά ππφζηαζε ηνπ. (ΓεσξγηηζνγηΪλλε & ΠαληνπβΪθε, 2010) Σα ρξψκαηα πνπ επηιϋγνπλ λα Ϋρνπλ ηα ξνχρα πνπ θνξνχλ νη Ϊλζξσπνη Ϋρνπλ ηδηαέηεξε ζεκαζέα. Μπνξνχλ λα δειψζνπλ ζπλαηζζάκαηα ραξϊο θαη ζιέςεο. Μπνξνχλ λα δειψζνπλ ηελ αζσφηεηα, Ϋλα ηϋηνην ρξψκα εέλαη ην Ϊζπξν. Μπνξνχλ αθφκε λα δειψζνπλ ηε ιχπε πνπ πξνϋξρεηαη απφ πϋλζνο, απηφ ην ρξψκα εέλαη ην καχξν. Ο ζπκβνιηζκφο θϊζε ρξψκαηνο κπνξεέ λα δηαθϋξεη απφ ρψξα ζε ρψξα. ηελ Ηλδέα γηα παξϊδεηγκα ην ρξψκα ηνπ πϋλζνπο εέλαη ην Ϊζπξν (ΓεσξγηηζνγηΪλλε & ΠαληνπβΪθε, 2010). Άξα ην Ϋλδπκα απνηειεέ Ϋλα βαζηθφ θψδηθα επηθνηλσλέαο κεηαμχ ησλ αλζξψπσλ αθφκα θαη Ϊγλσζησλ κεηαμχ ηνπο. ΠνιιΫο θνξϋο κπνξνχκε λα θαηαιϊβνπκε ηελ νηθνλνκηθά θαηϊζηαζε ελφο αλζξψπνπ, ην θχιν, ηελ ειηθέα, ην επϊγγεικα, ηελ εζληθφηεηα, ηελ ζξεζθεέα, ηελ θνηλσληθά ηϊμε αθφκα θαη ηα ζπλαηζζάκαηα ηνπ κϋζα απφ ηα ξνχρα πνπ επηιϋγεη λα θνξϊεη. Ζ ΔΝΓΤΜΑΗΑ Χ ΣΟΗΥΔΗΟ ΣΔΥΝΖ ΚΑΗ ΠΟΛΗΣΗΜΟΤ Ζ ελδπκαζέα αλάθεη ζηηο εθαξκνζκϋλεο ηϋρλεο. ΔθαξκνζκΫλεο ηϋρλεο εέλαη απηϋο πνπ παξϊγνπλ αληηθεέκελα πνπ Ϋρνπλ πξαθηηθά εθαξκνγά αιιϊ ηαπηφρξνλα Ϋρνπλ Ϋλα ζπγθεθξηκϋλν θαιιηηερληθφ ζρεδηαζκφ. απηά ηε ηϋρλε, φκσο, θαιιηηϋρλεο δελ εέλαη κφλν απηφο πνπ ην θαηαζθεπϊδεη αιιϊ θαη απηφο πνπ ην θνξϊεη. Ο Ϊλζξσπνο εέλαη ν δεκηνπξγφο ζην ηνκϋα ηεο ελδπκαζέαο θαζεκεξηλϊ, αθνχ θϊζε κϋξα ληχλεηαη. ΚΪπνηεο θνξϋο απηνέ νη δχν εέλαη ην έδην πξφζσπν. Απηφ ζπλϋβαηλε θπξέσο ζην παξειζφλ φπνπ νη Ϊλζξσπνη θαηαζθεχαδαλ κφλνη ηνπο ηα ξνχρα πνπ θνξνχζαλ. Ζ ελδπκαζέα πνιιϋο θνξϋο Ϋρεη επεξεαζηεέ θαη απφ ηνλ πνιηηηζκφ θαη ηελ ηϋρλε θϊζε επνράο. Γηα παξϊδεηγκα, θαηϊ ηε Γνηζηθά πεξένδν ( κ.υ.) ε ελδπκαζέα Ϋδσζε ιεπηφηεηα ζην ζψκα θαη ηφληζε ηελ θαζεηφηεηα ηνπ, φπσο Ϋθαλε θαη αξρηηεθηνληθά ηεο επνράο. ηε Μηλσηθά Κξάηε παξαηεξνχκε πσο ηεξϊ ζχκβνια φπσο ν δηπιφο πϋιεθπο θαη ην δεχγνο ησλ θεξϊησλ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ ελδπκαζέα αιιϊ θαη ζηελ νηθνηερλέα. Απφ ηνλ 20 ν αηψλα θαη κεηϊ ε ζρϋζε ελδπκαζέαο θαη ηϋρλεο Ϋγηλε πην ζηελά. Σα ελδχκαηα πνπ δεκηνπξγνχληαη απνθηνχλ επσλπκέα απφ ηνπο ζρεδηαζηϋο ηνπο. Έκπλεπζε ησλ ζρεδηαζηψλ απνηεινχλ Ϋξγα ηϋρλεο εθεέλεο ηεο επνράο ε παιαηφηεξεο. ηελ ΔιιΪδα ν ΓηΪλλεο ΣζεθιΫλεο δεκηνχξγεζε ελδχκαηα βαζηζκϋλνο ζε Ϋξγα ηϋρλεο. Ρνχρα πςειάο ξαπηηθάο πνιιϋο θνξϋο ραξαθηεξέδνληαη σο θαιιηηερληθϊ Ϋξγα. Οη δεκηνπξγέεο απηϋο εέλαη πξσηφηππεο θαη ε παξαγσγά ηνπο εέλαη πεξηνξηζκϋλε. ΜεξηθΪ απφ απηϊ 12

13 ηα ελδχκαηα Ϋρνπλ θαη θϊπνην ζϋκα, πνπ νξηζκϋλεο θνξϋο ζπκέδεη ζεαηξηθά παξϊζηαζε (ΓεσξγηηζνγηΪλλε & ΠαληνπβΪθε, 2010). Άκεζα ζπλδεδεκϋλν κε ηελ ηϋρλε εέλαη θαη ην ζεαηξηθφ θνζηνχκη. Ζ ζεαηξηθά ελδπκαηνινγέα Ϋρεη αλαπηπρζεέ ζε επηζηάκε θαη ηϋρλε ζηελ επνρά καο. Απαηηνχληαη γλψζεηο δσγξαθηθάο, απαηηεέηαη επαηζζεζέα θαζψο επέζεο θαη δηαέζζεζε γηα λα ππϊξμεη Ϋλα σξαέν απνηϋιεζκα. Ο ηαιαληνχρνο ζθελνγξϊθνο, ελδπκαηνιφγνο θαη δσγξϊθνο Μεηδηθψθ, αλαθεξφκελνο ζηε ζεαηξηθά ελδπκαηνινγέα, εέπε: «Σν ζεαηξηθφ θνζηνχκη εέλαη ν θαζξϋθηεο ηεο εζσηεξηθφηεηαο ηνπ θϊζε ξφινπ. ε κηα ηδαληθά απνηχπσζε θαη ζε εηξεληθά ζπλχπαξμε κε ηνλ ζθεληθφ ρψξν, εέλαη ηα πξψηα κϋζα πνπ ππνβϊιινπλ ηνλ ζεαηά ζηνλ καγηθφ θφζκν ηεο ςεπδαέζζεζεο. Σν ζεαηξηθφ ξνχρν δελ εέλαη ξνχρν πςειάο ξαπηηθάο ά ξνχρν πνπ ζα ην βξεη θαλεέο ζηηο θξεκϊζηξεο ελφο θαηαζηάκαηνο. Δέλαη ξνχρν νξγαληθφ. Έρεη ςπρά, Ϋρεη ππφζηαζε, κπνξεέ θϊπνηε λα θιϋςεη ηελ παξϊζηαζε, πξϋπεη λα ιεηηνπξγεέ βνεζεηηθϊ πξνο ηνλ εζνπνηφ πνπ ην ελδχεηαη. Να ην θνξϊεη θαη λα ζηακαηϊεη εθεέ ν ρξφλνο ηεο δσάο. Ν αλνέγνπλ ηα θψηα θαη ην κεγϊιν ξνιφη λα δνπιεχεη κφλν ζε ζεαηξηθφ ρξφλν». Με ηελ ελδπκαζέα ζπλδϋεηαη θαη ε κεηακθέεζε. Ζ κεηακθέεζε Ϋρεη ραξαθηάξα ζπκβνιηθφ θαη ηε ζπλαληνχκε ζε φιεο ηηο πεξηνρϋο ηνπ θφζκνπ. πσο επεζάκαλε θαη ν ΓΪιινο ΦξαλζνπΪ ΜπνπζΫ, «ε Ϋλλνηα ηεο κεηακθέεζεο εέλαη ραξαθηεξηζηηθφ ηεο θχζεο ηνπ αλζξψπνπ, πνπ ζπρλϊ αλαδεηϊ ηελ αιιαγά ηεο εηθφλαο ηνπ θαη αλαιακβϊλεη δηαθνξεηηθνχο ξφινπο». ΒΑΗΚΑ ΔΗΓΖ ΔΝΓΤΖ Ζ αλαηνκέα ηνπ ζψκαηνο θαη ν ηξφπνο θαηϊ ηνλ νπνέν θηλνχληαη θιεηδψζεηο θαη νη κχεο, επϋηξεςαλ ζηελ αλϊπηπμε κφλν νξηζκϋλσλ εηδψλ ελδπκαηνινγέαο. ΠαξαθΪησ παξνπζηϊδνληαη ηα πϋληε βαζηθϊ εέδε Ϋλδπζεο: Σν πηπρσηφ Ϋλδπκα, πνπ απνηειεέηαη απφ χθαζκα ά δϋξκα πνπ ηπιέγεηαη γχξσ απφ ην ζψκα κε δηαθνξεηηθνχο ηξφπνπο, φπσο άηαλ, π.ρ. ν αξραένο ειιεληθφο ρηηψλαο θαη ην ηκϊηην, πνπ θνξηφηαλ πϊλσ απφ απηφλ. Σν πεξαζηφ Ϋλδπκα, πνπ απνηειεέηαη απφ Ϋλα χθαζκα κε Ϊλνηγκα ζηε κϋζε θαηϊιιειν γηα λα πεξλϊ ην θεθϊιη. Σν Ϋλδπκα απηφ ζηεξέδεηαη ψκνπο. Υαξαθηεξηζηηθφ παξϊδεηγκα εέλαη ην πφληζν, παλνθψξη πνπ ην βϊδνπλ νη ΗλδηΪλνη ηεο Νφηηαο Αθξηθάο, φπσο επέζεο θαη ξσκατθά ηνπλέθα. Σν ξακκϋλν θαη θιεηζηφ Ϋλδπκα, πνπ θαηαζθεπϊδεηαη απφ χθαζκα πνπ θφβεηαη θαη ξϊβεηαη ζε δηϊθνξα θνκκϊηηα θαη ζρεκαηέδεη καλέθηα. Γηα παξϊδεηγκα, ν ρηηψλαο ζε ζράκα Σ, 13

14 πνπ θνξηφηαλ σο θαζεκεξηλά θνξεζηϊ απφ ηνπο απιφπο αλζξψπνπο ζην ΒπδΪληην. Έηζη εέλαη θαη ηα πεξηζζφηεξα ζεκεξηλϊ ελδχκαηα. Σν ξακκϋλν θαη αλνηρηφ Ϋλδπκα, πνπ απνηειεέηαη απφ δηϊθνξα θνκκϊηηα πθϊζκαηνο θνκκϋλα θαη ξακκϋλα κεηαμχ ηνπο, ηα νπνέα εθαξκφδνπλ ζην επϊλσ κϋξνο ηνπ ζψκαηνο. ηαπξψλεη κπξνζηϊ θαη θνξηϋηαη πϊλσ απφ Ϊιια ξνχρα. ΠαξΪδεηγκα απηνχ ηνπ εέδνπο ελδχκαηνο εέλαη ην θαθηϊλη, πνπ απνηειεέ Ϋλα εμσηεξηθφ Ϋλδπκα αλαηνιηθάο πξνϋιεπζεο, αιιϊ θαη ε ξεληηγθφηα, αλδξηθφ παλσθφξη αγγιηθάο πξνϋιεπζεο. Σν εθαξκνζηφ Ϋλδπκα, πνπ εθαξκφδεη ζηελϊ πϊλσ ζην ζψκα, φπσο π.ρ., ην παληειφλη. ΤΛΗΚΑ ΚΑΗ ΣΡΟΠΟΗ ΚΑΣΑΚΔΤΖ Σν θχξην πιηθφ θαηαζθεπάο ελδπκϊησλ εέλαη νη πθαληηθϋο έλεο, ηα πνιχ ιεπηϊ λάκαηα απφ φπνπ παξϊγνληαη ηα πθϊζκαηα. Άιια πιηθϊ θαηαζθεπάο εέλαη νη γνχλεο, νη πιαζηηθϋο χιεο, ηα δηϊθνξα κϋηαιια, ηα δϋξκαηα θαη Ϊιια πιηθϊ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη σο κηθξφηεξα εμαξηάκαηα γηα ηα ξνχρα, φπσο μχιν, θνγρχιηα, θφθαια θ.ϊ. Οη πθαληηθϋο έλεο κπνξεέ λα εέλαη θπζηθϋο ά ρεκηθϋο. Οη θπζηθϋο έλεο δηαθξέλνληαη ζηηο θπηηθϋο, φπσο εέλαη ην βακβϊθη θαη ην ιηλϊξη, ζηηο δσηθϋο, φπσο εέλαη ην καιιέ θαη ην κεηϊμη θαη ζηηο νξπθηϋο φπσο εέλαη νη έλεο ακέαληνπ φπνπ ρϊξε ζηηο ζεξκνκνλσηηθϋο ηδηφηεηεο ηνπ γέλνληαη αλζεθηηθϋο ζηε θσηηϊ, αιιϊ ιφγσ ηνπ φηη εέλαη θαξθηλνγφλεο δε ρξεζηκνπνηνχληαη πηα. Οη ρεκηθϋο έλεο δηαθξέλνληαη ζηηο ηερλεηϋο θαη ζηηο ζπλζεηηθϋο. Οη ηερλεηϋο έλεο πξνϋξρνληαη απφ ηελ επεμεξγαζέα ηεο θπζηθάο θπηηαξέλεο, ζπζηαηηθφ ησλ θπηηθψλ ηλψλ. Οη γλσζηφηεξεο ηερλεηϋο έλεο εέλαη ην αζεηϊη/αζεηετη (Acetate) θαη ην βηζθφδ (viscose) ά ξεγηφλ (rayon), ελψ ππϊξρνπλ θαη ιηγφηεξν γλσζηϋο ηερλεηϋο έλεο φπσο εέλαη νη πξσηεΐλεο ηερλεηϋο, πνπ πξνϋξρνληαη απφ ηελ επεμεξγαζέα δσηθάο ε θπηηθάο πξσηεΐλεο. Οη ζπλζεηηθϋο έλεο ρξεζηκνπνηνχληαη πνιχ ζην ηνκϋα ηεο ελδπκαηνινγέαο θαη δηαθξέλνληαη ζηηο νξγαληθϋο θαη ζηηο αλφξγαλεο. Οη νξγαληθϋο έλεο πξνϋξρνληαη απφ νξγαληθϋο νπζέεο, κε θπξηφηεξνπο αληηπξνζψπνπο ην αθξπιηθφ (acrylic), ηελ ειαζηϊλε (elastane), ην λϊηινλ (nylon) θαη ηνλ πνιπεζηϋξα (polyester). Αλφξγαλεο ζπλζεηηθϋο έλεο εέλαη γηα παξϊδεηγκα νη έλεο πϊινπ (fiber glass), νη έλεο πνπ βαζέδνληαη ζε ηξνπνπνηεκϋλε ζηιηθφλε (ceramics), νη έλεο Ϊλζξαθα (carbon), θαη νη έλεο πνπ πξνϋξρνληαη απφ ηε λεκαηνπνέεζε κεηϊιισλ φπσο εέλαη ν ρξπζφο, ην αζάκη9 ην ηηηϊλην θ.ϊ. Ζ θαηαζθεπά ησλ πθαζκϊησλ γέλεηαη εέηε κε χθαλζε ησλ λεκϊησλ, εέηε κε πιϋμηκν ησλ λεκϊησλ, εέηε κε ζπκπέεζε ησλ ηλψλ. 14

15 Σν πιϋμηκν θαη ε χθαλζε ζηεξέδνληαη ζηε δηα ζηαχξσζε ησλ ηλψλ. Απηά ε ηερληθά εέλαη γλσζηά απφ ηνπο Πξντζηνξηθνχο αθφκε ρξφλνπο θαη δηαηεξεέηαη αλαιινέσηε κϋρξη θαη ζάκεξα. Ζ ηερλνινγηθά εμϋιημε πνπ άξζε ζηελ πθαληηθά εέλαη, ε εθεχξεζε ησλ πθαληηθψλ πιεθηηθψλ κεραλψλ. Σα κε πθαζκϋλα πθϊζκαηα ζηεξέδνληαη ζηελ ηερληθά ηεο ζπκπέεζεο ησλ ηλψλ ζε εηδηθϋο ζπλζάθεο ζϋξκαλζεο θαη πγξαζέαο, κϋρξη λα απνθηάζνπλ κηα ζπλνρά. Καη απηά ε ηερληθά εέλαη γλσζηά απφ ηνπο Πξντζηνξηθνχο ρξφλνπο φπνπ Ϋξηρλαλ λεξφ ζηα ξνχρα θαη κεηϊ ηα ρηππνχζαλ γηα πνιχ ψξα. Άιια παξαδνζηαθϊ πιηθϊ εέλαη ην δϋξκα ησλ δψσλ θαη ε γνχλα. Καη ηα δχν ρξεζηκνπνηνχληαη ηφζν ζηε θαηαζθεπά ελδπκϊησλ φζν θαη ζηε θαηαζθεπά ζπκπιεξσκαηηθψλ ζηνηρεέσλ ηεο ελδπκαζέαο. ΣΫινο Ϋρνπκε ηελ θαηαζθεπά ελδπκϊησλ πςειάο ηερλνινγέαο, φπνπ γέλεηαη επεμεξγαζέα ησλ κνξέσλ κϋζσ ηεο λαλνηερλνινγέαο θαη δεκηνπξγνχλ πθϊζκαηα πνπ βαζέδνληαη ζηηο κηθξνΐλεο. Οη λαλνζσιάλεο Ϊλζξαθα κπνξνχλ λα παξϋρνπλ ζεξκηθά θαη ειεθηξηθά αγσγηκφηεηα, επηηξϋπνληαο ζην χθαζκα λα δηαηεξάζεη ηελ αθά θαη ηελ αέζζεζε ηνπ πθϊζκαηνο. (ΜπελεηΪηνπ, 1986) Σα θαηλνχξγηα πθϊζκαηα Ϋρνπλ θαη λϋεο ηδηφηεηεο, φπσο λα αιιϊδνπλ θφξκα, λα αληηδξνχλ ζηα εξεζέζκαηα ηνπ θσηφο ά θαη λα πξνζαξκφδνληαη ζην αλζξψπηλν δϋξκα. Έλα αθφκα χθαζκα πνπ δεκηνπξγεέηαη βϊζε ηεο πςειάο ηερλνινγέαο εέλαη εθεέλν ην νπνέν Ϋρνεη επϊλσ ηνπο νπηηθϋο έλεο ά αηζζεηάξεο θαη κεηαηξϋπνπλ ηα ξνχρα ζε δηαδξαζηηθϋο επηθϊλεηεο. Έηζη, δεκηνπξγνχληαη ηα ειεθηξνληθά πθάζκαηα, θαη ην Ϋλδπκα γέλεηαη Ϋλαο δέαπινο επηθνηλσλέαο.( Πεξηβαιηψηνπ, 2004) 15

16 ΜΟΓΑ Ζ Ϋλλνηα ηεο κφδαο Μφδα εέλαη ε κηα παξνδηθά θνηλσληθά ζπλάζεηα ηδηαέηεξα σο πξνο ην ληχζηκν, ηελ ππφδεζε, ηελ θφκκσζε θαη ηνλ ηξφπν ζπκπεξηθνξϊο, πνπ επηθξαηεέ ζε Ϋλα κεγϊιν κϋξνο ηεο θνηλσλέαο, γηα νξηζκϋλε ρξνληθά πεξένδν (αιαγηϊλλεο, 2004). Ζ κφδα εέλαη Ϋλα θαηλφκελν πνπ απαζρνιεέ φρη κφλν ηηο γπλαέθεο αιιϊ θαη ηνπο Ϊλδξεο, φρη κφλν ηνπο πινπζένπο αιιϊ θαη ηνπο θησρνχο, φρη κφλν ηνπο λϋνπο αιιϊ θαη Ϊηνκα κεγαιχηεξεο ειηθέαο. Ο Έιιελαο ζρεδηαζηάο ΓηΪλλεο ΣζεθιΫλεο εέπε θϊπνηε, «Γελ κπνξεέ λα ηελ θαζππνηϊμεη θαη λα ηελ ηηζαζεχζεη θαλϋλα ζχζηεκα πνιηηηθφ, νχηε θαη ε θηψρεηα αθφκα. ΛεθηΪ δε ζα Ϋρεη ν Ϊλζξσπνο λ αγνξϊζεη θϊηη θαηλνχξγην, ζα βϊθεη φκσο ηα ξνχρα ηνπ κε ινπιϊθη, θϊηη Ϊιιν ζα βξέζθεη λα αιιϊδεη ηελ εκθϊληζε ηνπ». ΜΫζα απφ ηελ ηζηνξέα ηεο ελδπκαζέαο δηαπηζηψλνπκε πσο νη Ϊλζξσπνη ληχλνληαη πξνθεηκϋλνπ λα πεηχρνπλ ηελ εηθφλα πνπ επηζπκνχλ ηφζν γηα ηνπο έδηνπο φζν θαη γηα ηνπ Ϊιινπο. Ζ κφδα βνεζϊ ηνλ Ϊλζξσπν λα ληψζεη νινθιεξσκϋλνο, φηαλ εέλαη ληπκϋλνο φκνξθα ληψζεη απηνπεπνέζεζε. Ζ κφδα βνεζϊεη λα αλαπηχμνπκε ην πξνζσπηθφ καο ζηπι, ηελ δηθά καο πξνζσπηθφηεηα, ην λα κπνξνχκε λα επηιϋμνπκε φηη καο ηαηξηϊδεη. Άιινη βϋβαηα ππνζηεξέδνπλ πσο δελ πξϋπεη λα αθνχκε θαλϋλαλ θαη ληπλφκαζηε φινη φπσο επηζπκνχκε. Να κε κϋλνπκε ππνηαγκϋλνη ζε θϊπνηα κφδα θαη λα δεκηνπξγνχκε κηα δηθηϊ καο πξνζσπηθά κφδα. (ΛαγΪθνπ, 1998) Οη ζθνπνέ ηεο κφδαο Οη θπξηφηεξεο επηδηψμεηο ηεο κφδαο εέλαη αξρηθϊ λα απαιιϊμεη ην Ϊηνκν απφ ηελ αηζζεηηθά κνλνηνλέα. Ζ πνηθηιέα πνπ κπνξνχκε λα βξνχκε ζηα ρξψκαηα θαη ε αξκνλέα ησλ ζρεκϊησλ μεθνπξϊδνπλ αηζζεηηθϊ ην Ϊηνκν κε ηελ αλαλϋσζε ησλ παξαζηϊζεσλ ηνπ. ΜΫζσ ηεο κφδαο επηδηψθεηαη ε θνκςφηεηα θαη ε νκνξθηϊ. Ο Ϊλζξσπνο εέλαη θέινο ηνπ σξαένπ, γνεηεχεηαη απφ ην θνκςφ θαη ην σξαέν, απηά ηελ αλϊγθε κπνξεέ λα ηνπ ηελ θαιχςεη ε κφδα. ΜΫζα απφ ην δηαθνξεηηθφ ηξφπν πνπ ληχλεηαη ν Ϊλζξσπνο επηδηψθεη ηελ δηαθνξνπνέεζε ηνπ απφ ηνπο Ϊιινπο αλζξψπνπο. Ζ κφδα επηδηψθεη λα θξχςεη ηελ αζράκηα, πξνζπαζεέ λα απνθξχςεη ζσκαηηθϋο αηϋιεηεο, φπσο γηα παξϊδεηγκα ηα θαξδηϊ παληειφληα πνπ πξνζπαζνχλ λα κελ απνθαιχςνπλ κηα πεξηθϋξεηα ιέγν πην κεγϊιε. ΣΫινο, πνιινέ ηξφπνη ελδπκαζέαο ζηνρεχνπλ λα αλαδεέμνπλ νξηζκϋλα ζσκαηηθϊ ραξαθηεξηζηηθϊ ησλ δχν θχισλ, κε ζθνπφ λα πξνθαιϋζνπλ εξσηηζκφ. (αιαγηϊλλεο, 2004) 16

17 ΠαξΪγνληεο πνπ επεξϋαζαλ ηελ κφδα ζην πϋξαζκα ησλ αηψλσλ ηελ αξραέα Αέγππην, νη Ϊλζξσπνη πέζσ απφ ηα θνκςϊ, θαληαρηεξϊ θαη πνιπηειά ξνχρα Ϋκνηαδαλ πεηξσκϋλνη θαη ζαλ λα ηνπο εέρε απνξξνθάζεη κηα βαζεηϊ ζθϋςε. ηνλ κηλσηθφ πνιηηηζκφ δε ζπλϋβαηλε θϊηη ηϋηνην. Σν ληχζηκν ηνπο άηαλ ηδηαέηεξα Ϊλεην θαη θνκςφ. ηελ πφιε ηεο δεκνθξαηέαο, ηελ Αζάλα, ην ληχζηκν ησλ αλζξψπσλ αληαλαθινχζε ην πνιηηηζηηθφ ηνπο επέπεδν. Δλψ ζηα ρξφληα παξαθκάο ηε Ρσκατθάο απηνθξαηνξέαο ηα ξνχρα Ϋρνπλ κηα μεζσξηαζκϋλε νκνξθηϊ. ην ΒπδΪληην, ην αλζξψπηλν ζψκα Ϋπξεπε λα θξπθηεέ κϋζα ζηα πνιπηειά θαη βαξηϊ θνξϋκαηα πνπ εέραλ. ην Μεζαέσλα ηα ξνχρα ησλ αλζξψπσλ εέλαη βαξηϊ νη Ϊλζξσπνη εέλαη εγθισβηζκϋλνη κϋζα ζηα ζθηρηϊ ξνχρα ηνπο. ηελ ΑλαγΫλλεζε παξαηεξνχκε πσο θαη ε ελδπκαζέα ζπκβαδέδεη κε ηηο θνηλσληθϋο αιιαγϋο θαη εμειέζζεηαη θαη απηά καδέ κε ηνπο αλζξψπνπο. Σν έδην ζπκβαέλεη θαη ζηελ Γαιιηθά επαλϊζηαζε, φπνπ ε ελδπκαζέα ζπκβαδέδεη κε Ϋλαλ λϋν ηξφπν ζθϋςεο, πξφηππν δελ απνηειεέ πηα ν αξηζηνθξϊηεο, αιιϊ ν απιφο πνιέηεο. ηε ζεκεξηλά επνρά ε κφδα πξνζπαζεέ λα αθνινπζάζεη ηα γξάγνξα βάκαηα εμϋιημεο ηνπ πνιηηηζκνχ καο. Άξα ινηπφλ ε κφδα επεξεϊδεηαη απφ φιεο ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ αλζξψπνπ, εέηε απηϋο εέλαη θνηλσληθϋο, ζξεζθεπηηθϋο, πνιηηηθϋο ά πνιηηηζκηθϋο. (ΛαγΪθνπ, 1998) Μφδα θαη λϋνη Ζ κφδα εέλαη κηα ηϊζε πνπ πεξλϊεη πνιχ εχθνια ζηνπο λϋνπο. Δέλαη Ϋηνηκνη λα αθνινπζάζνπλ θϊζε ππεξβνιά πνπ πξνζηϊδεη ε κφδα. ΠαξΪδεηγκα απηνχ εέλαη φηαλ νη λϋνη επεξεαζκϋλνη απφ ην κνπζηθφ ζπγθξφηεκα ησλ Beatles Ϊιιαμαλ ηνλ ηξφπν πνπ ληχλνληαη θαη ρηελέδνληαη. Ζ αθξαέα εκθϊληζε θαη ην δηαθνξεηηθφ ζηπι πξνζειθχεη ην ελδηαθϋξνλ ησλ καζεηψλ ζα καγλάηεο. Γελ εέλαη ηπραέν πνπ νη σξαέεο παξϋεο ζηα ζρνιεέα εέλαη απηϋο πνπ Ϋρνπλ εληππσζηαθϊ ρηελέζκαηα θαη πξνθιεηηθϊ ξνχρα. Ζ κφδα ησλ λϋσλ δηακνξθψλεηαη ζηα πξναχιηα ησλ ζρνιεέσλ θαη επεξεϊδνληαη αξθεηϊ ν Ϋλαο απφ ηνλ Ϊιινλ. Οη απφςεηο απφ ηνπο λϋνπο γηα ην ηη εέλαη κφδα δηέζηαληαη. Έλαο κεγϊινο αξηζκφο καζεηψλ ζεσξεέ πσ ο κφδα εέλαη φ, ηη ηνπο θϊλεη λα αηζζϊλνληαη σξαένη θαη δηαθνξεηηθνέ. Λέγνη ιηγφηεξνη ζεσξνχλ πσο κφδα εέλαη φ, ηη ηνπο δέλεη ζηπι θαη αθφκα ιηγφηεξνη καζεηϋο ππνζηεξέδνπλ πσο κφδα γη απηνχο εέλαη νη επέθαηξεο ελδπκαηνινγηθϋο πξνηϊζεηο. 17

18 ια φζα αλαθϋξνληαη απνηππψλνπλ κηα κηθξά ά κεγϊιε αιάζεηα γηα ην ηη πξαγκαηηθϊ ζπκβαέλεη κε ην ζϋκα ηεο κφδαο ζηνπο λϋνπο. Χζηφζν εέλαη γεληθϊ απνδεθηφ, πσο δε ρξεηϊδεηαη λα θνξϊο παλϊθξηβα ξνχρα, γηα λα Ϋρεηο ζηηι, πξϋπεη λα Ϋρεηο θαη θαιφ γνχζην γηα λα ηα ζπλδπϊζεηο. (Οηθνλνκέδνπ, 2003) Μφδα θαη θαηαλαισηηζκφο Ζ κφδα, επεξεϊδεη φρη κφλν ηνπο αλζξψπνπο ησλ αλαπηπγκϋλσλ ρσξψλ αιιϊ θαη ηνπο αλζξψπνπο ησλ αλαπηπζζφκελσλ. Παιαηφηεξα ην πξνλφκην ηεο κφδαο ην εέραλ ιέγνη θαη άηαλ εθεέλνη πνπ εέραλ κηα θαιά νηθνλνκηθά θαηϊζηαζε. άκεξα φκσο φινη νη Ϊλζξσπνη απνιακβϊλνπλ ην πξνλφκην ηεο κφδαο αλεμαξηάηνπ θχινπ, ειηθέαο θαη νηθνλνκηθάο επηθϊλεηαο. Μφδα φκσο δε δεκηνπξγεέηαη κφλν ζηα ελδχκαηα, κφδα ππϊξρεη ζηα Ϋπηπια, ζηε δηαθνζκάζε ηνπ ζπηηηνχ καο, ζηα απηνθέλεηα θαη γεληθφηεξα ζε φιεο ηηο λϋεο ηερλνινγέεο. ηελ πξνζπϊζεηα ηνπ ν ζχγρξνλνο Ϊλζξσπνο λα πξνιϊβεη ηηο δηαξθεέο αιιαγϋο ηεο κφδαο, ρϊλεη ηε ςπρηθά θαη ζσκαηηθά ηνπ ηζνξξνπέα. Ο Ϊλζξσπνο θπξηεχεηαη απφ Ϊγρνο θαη αγσλέα κάπσο δε θαηνξζψζεη λα πξνζαξκνζηεέ ζηηο επηηαγϋο ηεο κφδαο. ηε ζχγρξνλε θνηλσλέα φια Ϋρνπλ γέλεη κφδα, αθφκα θαη νη αλζξψπηλεο ζρϋζεηο. Αθφκα θαη ν θαηαλαισηηζκφο Ϋρεη γέλεη κφδα. Έρνπκε ηε δεκηνπξγέα ςεχηηθσλ αλαγθψλ θπξέσο κϋζσ ησλ ΜΜΔ θαη ν Ϊλζξσπνο πξνζπαζεέ λα ηθαλνπνηεέ δηαξθψο απηϋο ηηο αλϊγθεο, μνδεχνληαο πνιχηηκν ρξφλν θαη ρξάκα. ηε ζπλϋρεηα ζα αθνινπζάζεη κηα ζχληνκε ηζηνξηθά αλαδξνκά ζηελ ελδπκαζέα, μεθηλψληαο απφ ηνπο Πξντζηνξηθνχο ρξφλνπο θαη θηϊλνληαο ζην ζάκεξα. (ΜπΪνπκαλ, 2004) 18

19 Ζ ΗΣΟΡΗΑ ΣΖ ΔΝΓΤΜΑΗΑ ΠΡΟΨΣΟΡΗΚΟΗ ΥΡΟΝΟΗ ηελ παιαηνιηζηθά επνρά νη Ϊλζξσπνη Ϊιεηθαλ ην ζψκα ηνπο κε ιέπνο γηα πξνζηαζέα απφ ην θξχν, ηνλ άιην θαη ηα Ϋληνκα. Γηαθνζκνχζαλ αθφκε ην ζψκα ηνπο κε δηϊθνξα ζρϋδηα θαη ρξψκαηα. Σα ξνχρα πνπ θνξνχζαλ άηαλ εέηε απφ θπηηθϊ εέηε απφ δσηθϊ πιηθϊ, φπσο θηεξϊ, δϋξκα θαη γνχλα. Οη κϊγνη θνξνχζαλ φιν ην δϋξκα ησλ δψσλ κε ην θεθϊιη. Σν θεθϊιη ην θϊιππηαλ κε δέρηπ θαη κε γνχληλν θαπϋιν. Φνξνχζαλ πνδηϋο θαη θνχζηεο πνπ ηηο θαηαζθεχαδαλ κε θχιια, καιιέ θαη δεξκϊηηλεο ισξέδεο. ΦπιαθηΪ θαη θνζκάκαηα απφ θνρχιηα δφληηα ά θφθαια άηαλ ηα ζπλάζε αμεζνπϊξ ηνπο. ηε λενιηζηθά επνρά νη Ϊλζξσπνη πθαέλνπλ ηηο θπηηθϋο θαη δσηθϋο έλεο. Φνξνχζαλ επέζεο ζθνχθνπο, δεξκϊηηλα ζαλδϊιηα θαη θνζκάκαηα απφ θνρχιηα. ΛΑΟΗ ΣΖ ΜΔΟΠΟΣΑΜΗΑ Οη νπκϋξηνη άηαλ Ϋλαο απηφρζνλαο αγξνηηθφο ιαφο. Ζ γπλαέθα θαηεέρε μερσξηζηά ζϋζε θαη άηαλ ηδηαέηεξα αλεμϊξηεηε. Οη Ϊλδξεο θνξνχζαλ Ϋλα απιφ θνκκϊηη κϊιιηλν χθαζκα ηπιηγκϋλν απφ ηε κϋζε θαη θϊησ ελψ νη γπλαέθεο ην θνξνχζαλ πεξαζκϋλν πϊλσ απφ ηνλ αξηζηεξφ ψκν ηνπο. Οη γπλαέθεο πνιιϋο θνξϋο θνξνχζαλ πϋπιν απφ ιεπηφ ιηλφ χθαζκα θαη ην ηπιέγνπλ γχξσ απφ ην ζψκα ηνπο. ΠνιιΫο θνξϋο θϊιππηαλ ην θεθϊιη ηνπο κε Ϋλα εέδνο θεθαιφδεζκνπ. Οη Αζχξηνη θαη νη Βαβπιψληνη, Ϊλδξεο θαη γπλαέθεο θνξνχλ δχν ηνπλέθεο κε δηαθνξεηηθφ κϊθξνο, κηα εζσηεξηθά θαη κηα εμσηεξηθά. Ζ εμσηεξηθά ηνπλέθα εέλαη Ϊξαθε θαη γηα λα ηε ζηεξεψζνπλ ρξεζηκνπνηνχλ πφξπεο ζηνπο ψκνπο θαη κηα δψλε ζηε κϋζε. Σν κϊθξνο ηεο ηνπλέθαο εμαξηϊηαη απφ ηε ζϋζε πνπ εέραλ ζηε θνηλσλέα. Οη βαζηιεέο θαη νη αμησκαηνχρνη θνξνχζαλ θσλνεηδά θαπϋια κε κηα καθξηϊ θνχληα πνπ Ϋθηαλε σο ηε κϋζε. Οη ηεξεέο θαη νη βαζηιεέο θνξνχζαλ Ϋλα καθξχ ζϊιη κε θξφζζηα. (ΓεσξγνηζνγηΪλλε, 2001) ΑΗΓΤΠΣΟ (3000π.Υ.- 332π.Υ.) Σα πιηθϊ πνπ πξνηηκνχζαλ άηαλ νη θπηηθϋο πθαζκϊηηλεο έλεο φπσο ην Ϊζπξν ιηλφ, πνπ άηαλ θαηϊιιειν γηα ην θιέκα ηεο Αηγχπηνπ. Οη Ϊλδξεο θνξνχζαλ ην ζεληέ, άηαλ Ϋλα θνκκϊηη ιηλφ χθαζκα πνπ ην θνξνχζαλ γχξσ απφ ηνπο γνθνχο θαη Ϋδελε ζηε κϋζε. Σελ έδηα πεξένδν Ϋρνπκε θαη ηελ εκθϊληζε ηνπ θαιϊζηξηο, 19

20 πνπ άηαλ θαξδηϊ θπιηλδξηθά θαη δηϊθαλε ηνπλέθα κε θνληϊ καλέθηα. Σν θαιαζέξηο εέηε άηαλ πθαζκϋλν ζ Ϋλα θνκκϊηη εέηε άηαλ δηϊθνξα θνκκϊηηα πνπ ξϊβνληαλ κεηαμχ ηνπο ζηα πιϊγηα.(houston,1947) Ζ ελδπκαζέα ησλ γπλαηθψλ δε δηϋθεξε πνιχ απφ απηά ησλ αλδξψλ. Σν ξνχρν ηνπο φκσο άηαλ πην καθξχ απφ απηφ ησλ αλδξψλ. Οη ζθιϊβεο θαη νη ρνξεχηξηεο εκθαλέδνληαη γπκλϋο ά θνξνχλ ην ζεληέ. Οη γπλαέθεο ηεο αλψηεξεο ηϊμεο θνξνχλ Ϋλα εέδνο θνχζηαο θαη γηαθϊ αθάλνληαο ην ζηάζνο ηνπο γπκλφ. Γεληθφηεξα ε ελδπκαζέα ησλ Αηγππηέσλ δελ εέρε ππνζηεέ κεγϊιεο αιιαγϋο ζηε καθξφρξνλε πνξεέα. Οη Αηγχπηηνη άηαλ Ϋλαο ιαφο πνπ αγαπνχζε ηε θαιαηζζεζέα θαη θξφληηδε ηελ αηνκηθά πγηεηλά ηνπ. (Eberle, Harmeling, Hornberger, 1996) ΑΡΥΑΗΑ ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΠΔΡΗΟΓΟ ΚΡΖΣΖ - ΜΤΚΖΝΑΨΚΟ ΠΟΛΗΣΗΜΟ Σε πεξένδν 2000π.Υ π.Υ. ε Κξάηε εέρε αλαπηχμεη Ϋλα πςειφ πνιηηηζηηθφ επέπεδν. Ζ θνηλσληθά ηεο νξγϊλσζε Ϋθηαλε ζρεδφλ ηε ηειεηφηεηα. Ζ αλδξηθά ελδπκαζέα απνηειεέηαη απφ Ϋλα απιφ πεξέδσκα ζαλ ην αλαηνιηθφ ζεληέ, ην νπνέν εέλαη θηηαγκϋλν απφ ιηλφ καιιέ ά δϋξκα. ηεξηδφηαλ ζηε κϋζε κε κηα δψλε. Σνπο ρεηκεξηλνχο κάλεο ζπλάζηδαλ λα θνξνχλ κηα θϊπα απφ ηε πξνβηϊ ησλ δψσλ. Ζ γπλαηθεέα ελδπκαζέα ραξαθηεξέδεηαη απφ ζπιεθφηεηα, θνκςφηεηα θαη ρϊξε. Απνηειεέηαη απφ δχν θνκκϊηηα, κηα καθξηϊ θνχζηα ζε ζράκα θακπϊλαο κε θξακπαιϊδεο ξακκϋλνπο ηνλ Ϋλα πϊλσ ζηνλ Ϊιιν θαη απφ Ϋλα κπνχζην πνπ Ϊθελε ην ζηάζνο ειεχζεξν. Τπάξρε αθφκε θαη κηα δψλε ε νπνέα Ϋδεηρλε ηε γπλαέθα ιεπηά θαη θνκςά. Ζ ελδπκαζέα ησλ Μπθελαΐσλ εέλαη ζρεδφλ έδηα κε απηά ησλ κηλσηηψλ. (Abrahams, 2009) ΚΛΑΗΚΖ ΚΑΗ ΔΛΛΖΝΗΣΗΚΖ ΠΔΡΗΟΓΟ Οη Ϊλδξεο θνξνχζαλ ην Γσξηθφ ρηηψλα πνπ άηαλ θνληφο γηα ηνπο λϋνπο θαη καθξχο γηα ηνπο κεγαιχηεξνπο πνπ θαηαζθεπαδφηαλ απφ Ϋλα κϊιιηλν νξζνγψλην χθαζκα. ηεξηδφηαλ ζηνπο ψκνπο κε θαξθέηζεο ά πφξπεο θαζψο θαη κε κηα δψλε ζηε κϋζε. ΠΪλσ απφ ην ρηηψλα θνξνχζαλ Ϋλα θαξδχ ηκϊηην. Οη ζηξαηηψηεο θνξνχζαλ θαη κηα θνληά θϊπα πϊλσ απφ ην ρηηψλα, ηε ριακχδα. Φνξνχζαλ ζαλδϊιηα ζηα πφδηα ηα φπνηα Ϋδελαλ κε δηϊθνξνπο ηξφπνπο, εέηε ρακειϊ εέηε ςειϊ κε ζηαπξσηφ δϋζηκν. (Pekridou, 1993) 20

21 Οη γπλαέθεο θνξνχζαλ ρηηψλα θαηαζθεπαζκϋλν απφ ιηλφ αιιϊ θαη απφ κεηαμσηφ χθαζκα. Ήηαλ θηηαγκϋλν απφ Ϋλα νξζνγψλην χθαζκα ηξέα κϋηξα πεξέπνπ. Σν ρηηψλα ην ζπγθξνηνχζαλ 8-10 πφξπεο ζηνπο ψκνπο πνπ ζρεκϊηηδαλ ςεπηνκϊληθα κϋρξη ηνλ αγθψλα. Αθφκε θνξνχζαλ θαη κηα δψλε θϊησ απφ ην ζηάζνο. ΠΪλσ απφ ην ρηηψλα θνξνχζαλ ηκϊηην κε δηϊθνξνπο ηξφπνπο. Σα ππνδάκαηα ησλ γπλαηθψλ εέλαη φκνηα κε απηϊ ησλ αλδξψλ. Σα καιιηϊ ηα ζπγθξνηνχλ ζην πέζσ κϋξνο ηνπ θεθαιηνχ ηνπο κε Ϋλα θηιϋ. Αγαπνχζαλ ηα θνζκάκαηα θαζψο θαη ηε ηϋρλε ηεο ρξπζνρνΐαο. (Παπαλησλένπ, 2000) ΡΧΜΑΨΚΖ ΔΝΓΤΜΑΗΑ (509π.Υ- 476κ.Υ) Ζ ελδπκαζέα ησλ Ρσκαέσλ ζηεξέρζεθε ζε ειιεληθϊ πξφηππα. Οη γπλαέθεο θνξνχζαλ ηε tunica πνπ άηαλ ν ειιεληθφο ρηηψλαο. ΠΪλσ απφ απηά ηε stola, θαη πϊλσ απφ απηά ηε palla. Σα ελδχκαηα θαηαζθεπαδφηαλ απφ καιιέ εέηε απφ κεέγκα καιιηνχ θαη κεηαμηνχ απφ ηε Κέλα. ΔπηπιΫνλ νη Ρσκαέεο θνξνχζαλ θαη Ϋλα εέδνο ζηεζφδεζκνπ. Οη Ϊλδξεο πϊλσ απφ ηε tunica θνξνχζαλ ηελ toga, φπνπ πεξηϋβαιε ην ζψκα ζαλ θϊπα. Οη θηιφζνθνη ζπλάζηδαλ λα θνξνχλ pallium, δειαδά Ϋλα νξζνγψλην ειιεληθφ ηκϊηην. Σα ππνδάκαηα πνπ θνξνχζαλ νη άηαλ ζαλδϊιηα, θιεηζηϊ παπνχηζηα αιιϊ θαη κπφηεο. (Eberle, Harmeling, Hornberger, 1996) ΒΤΕΑΝΣΗΝΖ ΔΝΓΤΜΑΗΑ ( κ.Υ) Ζ Βπδαληηλά ελδπκαζέα δαλεέζηεθε ζηνηρεέα θαη απφ ηελ ειιελνξσκατθά παξϊδνζε αιιϊ θαη απφ ηελ αλαηνιά. Σν μερσξηζηφ ζηνηρεέν ηεο εέλαη αλϊκεημε ρξπζάο θαη κεηαμσηάο θισζηάο θαη ν ζηνιηζκφο κε ρϊλδξεο θαη πνιχηηκεο πϋηξεο. ηφρνο ηεο άηαλ ε ιϊκςε θαη ε κεγαινπξϋπεηα. (Jeffreys,2006) Οη Ϊλδξεο θνξνχζαλ κϊιιηλνπο ρηηψλεο κε γεσκεηξηθϊ ζρϋδηα επϊλσ ηνπο. Υιακχδεο θνξνχζαλ νη ζηξαηηψηεο θαη νη αμησκαηνχρνη., ελψ ν απηνθξϊηνξαο θνξνχζε κηα πνξθπξά ριακχδα κε δχν κεγϊια ρξπζϊ δηαθνζκεηηθϊ ηεηξϊγσλα Ϋλα κπξνο θαη Ϋλα πέζσ. Φνξνχζαλ ζαλδϊιηα ά παπνχηζηα καχξα θαη θφθθηλα ν απηνθξϊηνξαο. Οη γπλαέθεο κϋζα ζην ζπέηη θνξνχζαλ κηα tunica, ελψ Ϋμσ απφ απηφ θνξνχζαλ κηα ριακχδα. Σν θεθϊιη ην θϊιππηαλ κε Ϋλα καληάιη. Ζ βπδαληηλά ελδπκαζέα δηαηεξεέηαη ζάκεξα σο ακθέεζε ηνπ Οξζφδνμνπ θιάξνπ. (Payne, Winakor, Farell, 2004) ΡΧΜΑΝΗΚΖ ΠΔΡΗΟΓΟ ( κ.Υ.) 21

22 Σελ επνρά απηά Ϋρνπκε ηε εκθϊληζε ηνπ παληεινληνχ. Σα θνξνχζαλ κε κηα θαξδηϊ κπινχδα πνπ Ϋθηαλε σο ηα γφλαηα θαη εέρε καθξηϊ καλέθηα θαη κηα δψλε ζηε κϋζε. Δπέζεο θνξνχζαλ επαλσθφξη δεκϋλν κε κηα θαξθέηζα ζην δεμέ ψκν. Αθφκε θνξνχζαλ δηϊθνξα θαπϋια θαη ζθνχθνπο. Οη γπλαέθεο θνξνχζαλ 2 κϊιιηλα θνξϋκαηα θαη Ϋλα καληάιη. ΔπηπιΫνλ εθεέλε ηελ επνρά ε γπλαέθεο Ϊξρηζαλ λα θνξνχλ θαη ην πνπθϊκηζν. Σα παπνχηζηα Ϋθηαλαλ σο ηνπ αζηξϊγαινπο ά άηαλ θιεηζηϊ θαη ζπλνδεπφληνπζαλ απφ θϊιηζεο. (Eberle, Harmeling, Hornberger, 1996) ΓΟΣΘΗΚΖ ΠΔΡΗΟΓΟ( κ.Υ.) Οη Ϊλδξεο ηε πεξένδν εθεέλε θνξνχζαλ δχν καθξηϊ θνξϋκαηα ην Ϋλα πϊλσ απφ ην Ϊιιν. Φνξνχζαλ Ϋλα επαλσθφξη κε γνχληλε επϋλδπζε ηφζν ζηα ηαμέδηα φζν θαη ην ζπέηη. Σα παπνχηζηα ηνπο εέλαη κπηεξϊ θαη Ϋρνπλ ιεπηϋο ζφιεο θαη ηαθνχλη. ΔπηπιΫνλ ζπλάζηδαλ λα θνξνχλ θαη θνπθνχιεο ζην θεθϊιη. Οη γπλαέθεο θνξνχζαλ θαη απηϋο δχν θνξϋκαηα, ην εζσηεξηθφ άηαλ κε ζθηρηϊ καλέθηα, ελψ ην εμσηεξηθφ άηαλ ακϊληθν. Οη λϋεο γπλαέθεο κπνξνχλ λα θνξνχλ ζηϋκκα ζην θεθϊιη, ελψ νη παληξεκϋλεο πξϋπεη λα θνξνχλ καληάιη γηα λα θξχβνπλ ηα καιιηϊ ηνπο. Καη απηϋο θνξνχζαλ Ϋλα επαλσθφξη κε πινχζηα γνχληλε επϋλδπζε. ηε κφδα άηαλ λα θεληνχλ Ϋλα νηθφζεκν πϊλσ ζηα ξνχρα ηνπο. (ΓεσξγνηζνγηΪλλε, 2011) Ζ ΑΝΑΓΔΝΝΖΗΑΚΖ ΔΝΓΤΜΑΗΑ Ζ Ηηαιέα ηελ πεξένδν κ.Υ, βξέζθεηαη ζε πιάξε Ϊλζεζε. Οη Ηηαινέ ηερλέηεο κεηαμηνχ Ϋθηηαρλαλ πθϊζκαηα κε ρξπζφ θαη αζάκη. ηελ αλδξηθά ελδπκαζέα, γέλνληαη πνιχ ηεο κφδαο νη πηϋηεο. Σφηε Ϊξρηζαλ λα θνξνχλ θαη Ϋλα Ϊζπξν ιηλφ πνπθϊκηζν. πλάζηδαλ αθφκε λα θνξνχλ θαπϋια ά κηθξνχο ζθνχθνπο. Οη γπλαέθεο ζηφιηδαλ ην θεθϊιη ηνπο κε κηα ζεηξϊ απφ ρϊληξεο, ελψ νη ειηθησκϋλεο θνξνχζαλ καληάιηα. Σα εθαξκνζηϊ καθξηϊ καλέθηα πνπ ελψλνληαη ζηηο καζρϊιεο εέλαη θνηλφ θαη γηα Ϊλδξεο θαη γηα γπλαέθεο. Ζ πξσηνηππέα ηεο γεξκαληθάο κφδαο άηαλ ε ρξάζε ρξσκαηηζηψλ πθαζκϊησλ, ηνπνζεηνχζαλ δειαδά δχν πθϊζκαηα δηαθνξεηηθνχ ρξψκαηνο ην Ϋλα πϊλσ απφ ην Ϊιιν. Σφζν γηα Ϊλδξεο φζν θαη γηα γπλαέθεο απηφ πνπ επηδηψθεηαη εέλαη ε πξφζζεζε θϊξδνπο ζην ζψκα. Ζ ηζπαληθά κφδα άηαλ πνιχ επεξεαζκϋλε απφ ηηο γεσκεηξηθϋο θφξκεο Ϋηζη νη Ϊλζξσπνη Ϋπαηξλα ηε κνξθά ζθαέξαο, θψλνπ θαη θχθινπ. ηνιηδφηαλ κε ρξπζφ, ρϊλδξεο θαη πνιχηηκεο 22

23 πϋηξεο. Κπξηφηεξα ραξαθηεξηζηηθϊ ηεο ηζπαληθάο κφδαο εέλαη ν πιηζεδσηφο γηαθϊο, θαζψο επέζεο ν θνξζϋο θαη ην θξηλνιέλν. (ΓεσξγηηζνγηΪλλε, 2001) Ζ ΔΝΓΤΜΑΗΑ ΣΖΝ ΔΠΟΥΖ ΣΟΤ ΜΠΑΡΟΚ ην πξψην κηζφ ηνπ 17 νπ αηψλα, νη γπλαέθεο θαη νη Ϊλδξεο επηδηψθνπλ λα Ϋρνπλ Ϋλα γεκϊην ζηξνγγπιεπκϋλν πεξέγξακκα. Οη γπλαέθεο αληηθαζηζηνχλ ην θνξζϋ θαη ην θξηλνιέλν κε ην λα θνξνχλ πνιιϊ θνξϋκαηα ην Ϋλα πϊλσ απφ ην Ϊιιν. Ζ ζηινπϋηα ησλ αλδξψλ εκθαλέδεηαη θαη απηά βαξεινεηδάο πνπ ηνληδφηαλ κε πνιινχο θηφγθνπο. Σα παληειφληα ηνπο θηϊλνπλ θϊησ απφ ην γφλαην θαη Ϋρνπκε ηελ εκθϊληζε ησλ πξψησλ δεξκϊηηλσλ ςεινηϊθνπλσλ κπνηψλ. ην δεχηεξν κηζφ ηνπ 17 νπ αηψλα, ε Γαιιέα γέλεηαη πϊιη ην θϋληξν ηεο κφδαο. Οη Ϊλδξεο θνξνχλ πνπθϊκηζα κε Ϊθζνλνπο θηφγθνπο επϊλσ ηνπο. Ζ ζηινπϋηα ηνπο θαέλεηαη πην ιεπηά, ππϊξρνπλ θεληάκαηα απφ ρξπζφ, αζάκη θαη βεινχδν. Αθφκε νη Ϊλδξεο θνξνχζαλ πεξνχθεο ζην θεθϊιη θαζηαλϋο ά ζθνχξεο, κε πνιχ καθξηϋο κπνχθιεο. Οη γπλαέθεο θνξνχλ θαη πϊιη θνξζϋ ηνλέδνληαο αθφκε πην πνιχ ην κπνχζην ηνπο. Αλαδεηνχλ θαη απηϋο ηε ιεπηφηεηα ζηε ζηινπϋηα. Άλδξεο θαη γπλαέθεο αλαδεηνχλ κϋζσ ηεο ελδπκαζέαο ηνπο ηε κεγαινπξϋπεηα, ην πινχην θαη ηε ιϊκςε. (ΓεσξγηηζνγηΪλλε & ΠαληνπβΪθε, 2010) 18 νο ΑΗΧΝΑ ΡΤΘΜΟ ΡΟΚΟΚΟ Οη γπλαέθεο ηελ πεξένδν εθεέλε ζπλάζηδαλ λα πνπδξϊξνπλ ηα καιιηϊ ηνπο θαη λα ηα δηαθνζκνχλ κα Ϊλζε, θηεξϊ θαη θνξδϋιεο. Φνξνχζαλ ην κπνχζην πνιχ ζθηρηϊ δεκϋλν πνπ Ϋθαλε ηε κϋζε λα θαέλεηαη πνιχ ιεπηά. Δπέζεο θνξνχζαλ θαη θξηλνιέλν. Απαξαέηεην αμεζνπϊξ απνηεινχζε ε βεληϊιηα. Οη Ϊλδξεο κϋζσ ηεο ελδπκαζέαο ηνπο επηδηψθνπλ λα ηνληζηεέ ε ρϊξε ηνπ ζψκαηνο ηνπο. Φνξνχζαλ ζηελϊ παληειφληα σο ην γφλαην Ϊζπξεο θϊιηζεο θαη ρακεινηϊθνπλα παπνχηζηα. Σελ πεξένδν βαζηιεέαο ηνπ Λνπδνβέθνπ ΗΣ ζεκαληηθϋο δηαθνξϋο ζην αλδξηθφ θνζηνχκη δε παξαηεξνχκε. Σν ζηπι παξακϋλεη έδην κε απηφ ηνπ ξνθνθφ κε ηε δηαθνξϊ πσο ηψξα νη πεξνχθεο πνπδξϊξνληε καχξεο. Σν θνζηνχκη πνπ θνξνχζαλ ζεσξεέηαη πξφγνλνο ηνπ ζπγρξφλνπ αλδξηθνχ θνζηνπκηνχ. Οη γπλαέθεο θνξνχλ ην θξηλνιέλν κφλν ζε επέζεκεο πεξηπηψζεηο, ελψ ε εμσηεξηθά θνχζηα γέλεηαη ηφζν θνληά ηψξα πνπ θαέλνληαη θαη ηα πφδηα. Οη γπλαέθεο θϊλνπλ θνκκψζεηο ηεξϊζηηεο θαη πεξέπινθεο θαη ηηο δηαθνζκνχλ κε θαπϋια θαιϊζηα κε ινπινχδηα ά κάια αθφκε θαη κε θαξαβϊθηα. (Βαξνπνχινπ, Εαξέθεο, 2005) 23

24 Ζ Γαιιηθά ΔπαλΪζηαζε ( ) Ϋθεξε ζεκαληηθϋο αιιαγϋο ζηελ ελδπκαζέα. Σν πξφηππν εέλαη ν απιφο πνιέηεο. Ζ ελδπκαζέα ησλ γπλαηθψλ ζπκέδεη ηελ αξραέα ειιεληθά ελδπκαζέα. Σν θφξεκα ηνπο Ϋκνηαδε κε ρηηψλα, αλαδεηθλχνληαο Ϋηζη ηε ζηινπϋηα ηνπο. Φνξνχζαλ ζϊιη θαη ζηα πφδηα ζαλδϊιηα. Σα καιιηϊ ηνπο ηα Ϋδελαλ κε κηα θνξδϋια φπσο ζηελ αξραέα ΔιιΪδα. Σν πξφηππν ηνπ Ϊλδξα εέλαη λα Ϋρεη κηα ζηηβαξά θνξκνζηαζηϊ γη απηφ ην ιφγσ παξαγϋκηδαλ ηνπο ψκνπο, θνξνχζαλ νγθψδεηο γηαθϊδεο πνπ Ϋπεθηαλ πξνο ηα θϊησ. (ΛαγΪθνπ, 1998) 19 νο ΑΗΧΝΑ ΡΤΘΜΟ ΑΤΣΟΚΡΑΣΟΡΗΑ Ο ΝαπνιΫσλ επϋβαιε ζηελ απιά ηνπ πνιπηειά ληπζέκαηα. Οη Ϊλδξεο θνξνχζαλ ζηξαηησηηθϋο ζηνιϋο, πνπ απνηειεέηαη απφ πνπθϊκηζν, καθξχ ζαθϊθη θαη παιηφ κε ςειφ γηαθϊ, παληειφληα κϋρξη ην γφλαην θαη Ϊζπξεο θϊιηζεο. Οη γπλαέθεο ζπλϋρηζαλ λα θνξνχλ ελδχκαηα επεξεαζκϋλα απφ ηελ αξραέα ΔιιΪδα. (Kohler,1963) ΠΔΡΗΟΓΟ ΡΟΜΑΝΣΗΜΟΤ Σε πεξένδν εθεέλε ζπλαληϊκε εζληθϋο θαη θνηλσληθϋο επαλαζηϊζεηο θαζψο επέζεο θαη ηε βηνκεραληθά επαλϊζηαζε. Ζ γπλαέθα ζα πξϋπεη λα κνηϊδεη κε αγγειηθά χπαξμε γη απηφ ην ιφγσ εέλαη ρισκά. Σν θφξεκα ηνπο ηφληδε ην κπνχζην ηνπο, ην νπνέν θϊιππηαλ κε κηα θϊπα. Ζ κϋζε ηνπο γηα λα δεέρλεη ιεπηά ζθηγγφηαλ κε θνξζϋ. Σν πξφηππν ηνπ Ϊλδξα επηδέσθε λα θαλεέ ην πλεχκα θαη ε ςπρηθά ηνπ επαηζζεζέα. Φνξνχζαλ καθξηϊ παληειφληα ζαθϊθη, γηιϋθν θαη παιηφ. ΥαξαθηεξηζηηθΪ επέζεο εέλαη θαη ηα ςειϊ θαπϋια πνπ ζπλάζηδαλ λα θνξνχλ. (Payne, Winakor, Farell, 2004) ΓΔΤΣΔΡΟ ΜΗΟ ΣΟΤ 19 νπ ΑΗΧΝΑ Οη αιιαγϋο ηε πεξένδν απηά εέλαη εκθαλεέο. Ζ ελδπκαζέα ησλ αλδξψλ γέλεηαη απζηεξά ελψ ε γπλαηθεέα πεξηζζφηεξν πνιχπινθε θαη νγθψδεηο. Σν ληχζηκν ζα πξϋπεη λα αληαλαθιϊ ηε θνηλσληθά ζϋζε ηνπο. Οη Ϊλδξεο ζα πξϋπεη λα Ϋρνπλ ηελ εηθφλα ηνπ αμηνζϋβαζηνπ επηρεηξεκαηέα. Ζ ζηινπϋηα ησλ γπλαηθψλ Ϋρεη ην ζράκα ππξακέδαο. Σν θξηλνιέλν φκσο Ϊξρηζε ζηγϊ ζηγϊ λα ππνρσξεέ ιφγσ ηεο βηνκεραληθάο επαλϊζηαζεο δηφηη Ϋγηλε θζελφηεξν. Ζ ελδπκαζέα Ϊξρηζε λα γέλεηαη πην Ϊλεηε. Σν θξηλνιέλν εμαθαλέζηεθε ηειεέσο θαη φινο ν φγθνο κεηαθϋξζεθε ζην 24

25 πέζσ κϋξνο ηνπ θνξϋκαηνο. Σελ επνρά εθεέλε Ϋρνπκε θαη ηελ εκθϊληζε ηεο αζιεηηθάο ελδπκαζέαο, θαη ηνπ καγηψ. 20 νο ΑΗΧΝΑ ΑΠΟ ΣΟ 1900 ΔΧ ΣΟΝ ΠΡΧΣΟ ΠΑΓΚΟΜΗΟ ΠΟΛΔΜΟ Σα ξνχρα εέλαη αξθεηϊ Ϊθακπηα, δχζρξεζηα θαη φρη Ϊλεηα. ΚαιιηηΫρλεο, γηαηξνέ θαη ξϊθηεο ζρεκαηέδνπλ νξγαλψζεηο γηα ηε βειηέσζε ηεο ελδπκαζέαο. Έηζη νη γπλαέθεο παχνπλ λα θνξνχλ ην θνξζϋ, θαη θνξνχλ Ϋλαλ Ϊλεην ζπλδπαζκφ θνχζηαο κπινχδαο. Φνξνχλ ζαθϊθηα φκνηα κε ηελ αλδξηθά γξακκά. Οη θνχζηεο γέλνληαη πην θνληϋο. Σν 1913 μεθηλϊ ηε θαξηϋξα ηεο ε Coco Chanel φπνπ ηα ζχλνια ηεο εέλαη απιϊ ζρεδηαζκϋλα. Δέρε ηελ ηθαλφηεηα λα ζπλδπϊδεη ηα «ζηληϋ» κε ηα απιϊ ξνχρα. ΚαηαιΪβαηλε ηελ αλϊγθε ησλ γπλαηθψλ λα θνξνχλ Ϊλεηα ξνχρα. (ΓεσξγνηζνγηΪλλε, 2001) ΓΔΚΑΔΣΗΑ ΣΟΤ 20 Οη γπλαέθεο Ϋπξεπε λα ληχλνληαη πην απιϊ θαη Ϊλεηα δηφηη Ϋπξεπε λα εξγαζηνχλ θαη απηϋο εμαηηέαο ηνπ πξψηνπ παγθνζκένπ πνιϋκνπ. Σα θνληϊ καιιηϊ θαη ε εθεβηθά ζηινπϋηα απνηεινχλ πξφηππν γηα ηηο γπλαέθεο. Σα ξνχρα Ϋρνπλ απιά γξακκά. Υαξαθηεξηζηηθφ άηαλ ην κηθξφ καχξν θφξεκα δεκηνχξγεκα ηεο Coco Chanel. (Βαξνπνχινπ, Εαξέθεο, 2005) ΓΔΚΑΔΣΗΑ ΣΟΤ 30 Σε δεθαεηέα απηά επηζηξϋθεη ε ζειπθφηεηα θαη ε πνιπηϋιεηα. Σα θνξϋκαηα απνθηνχλ ινμϊ θνςέκαηα. ΔπεξεαζκΫλνη απφ ην θηλεκαηνγξϊθν Ϋρνπκε ηελ εκθϊληζε ηνπ θαξδηνχ ζπαληφιηθνπ θνξϋκαηνο πνπ Ϋθηαλε κϋρξη ην πϊησκα. Σα βξαδηλϊ θνξϋκαηα άηαλ επέζεο καθξηϊ θαη Ϋθηαλαλ κϋρξη ην πϊησκα. Ζ αλδξηθά ελδπκαζέα απνθηϊ ρξσκαηηζηϊ πνπθϊκηζα. Σα πνπιφβεξ πνιιϋο θνξϋο αληηθαζηζηνχλ ηα ζαθϊθηα. (Haye, Mendes, 2005) ΓΔΚΑΔΣΗΑ ΣΟΤ 40 Σν ζηξαηησηηθφ ζηπι εέλαη απηφ πνπ επηθξαηεέ απηά ηε δεθαεηέα γηα Ϊλδξεο θαη γπλαέθεο ιφγσ ηνπ πνιϋκνπ. Οη γπλαέθεο θνξνχλ ηαγηϋξ. Σν ηαγηϋξ άηαλ ε ζηνιά ελδπκαζέαο ησλ εξγαδνκϋλσλ γπλαηθψλ. Φνξνχλ θαξδηϊ παληειφληα αιιϊ θαη ζηελϊ κϋρξη ηνπο αζηξαγϊινπο. Οη θνηηάηξηεο θαη νη καζάηξηεο θνξνχλ θαη ηδηλ παληειφληα. 25

26 Ζ δηϊζεζε γηα αιιαγά άηαλ θαλεξά, Ϋηζη ην 1947 ν Christian Dior εγθαηληϊδεη Ϋλα λϋν ζηπι, ην «New Look», φπνπ ε Ϋκθαζε δέλεηαη ζηε κϋζε θαη ζηνπο ζηξνγγπινχο ψκνπο. Οη Ϊλδξεο θνξνχλ θσηεηλϊ ρξψκαηα κε λϋα ζρϋδηα ζηα πνπθϊκηζα θαη ηηο γξαβϊηεο. ΓΔΚΑΔΣΗΑ ΣΟΤ 50 Ο Givency δεκηνπξγεέ θνξϋκαηα ζε ζράκα ζϊθνπ, ά φπσο ηα απνθαινχζαλ «απγϊ κε πφδηα», νη γπλαέθεο άζειαλ λα ηνλέζνπλ ηα πφδηα ηνπο θαη φρη ηε κϋζε ηνπο. ηελ Ακεξηθά εκθαλέδνληαη νη «ΔπαλαζηΪηεο Υσξέο Αηηέα» πνπ άηαλ θνπξαζκϋλνη απφ ηελ θνηλσλέα. Έρνληαο σο εέδσιν ηνλ James Dean ην ληχζηκν ηνπο απνηειεέηαη απφ ην κπινπ - ηδελ ην ιεπθφ θαλειϊθη θαη ην κπνπθϊλ. ΓΔΚΑΔΣΗΑ ΣΟΤ 60 Ζ κφδα απηά ηε δεθαεηέα επεξεϊζηεθε απφ ηνπο λϋνπο πνπ αληηπξνζψπεπε ηε ξάμε ηνπο κε ηνλ θφζκν ησλ κεγϊισλ. Έηζη πηνζεηάζεθε ην ζηπι ησλ teenagers θαη απφ ηνπο κεγϊινπο. Ζ ζρεδηϊζηξηα κφδαο Mary Quant εκπλεπζκϋλε απφ ηα παηδηθϊ ξνχρα ζρεδηϊδεη ηα πξψηα κέλη θνξϋκαηα θαη κέλη θνχζηεο. Οη Ϊλδξεο ληχλνληαη πην απιϊ θαη αθάλνπλ ηα καιιηϊ ηνπο καθξηϊ ζχκθσλα κε ην πξφηππν ησλ Beatles. Άλδξεο θαη γπλαέθεο ληχλνληαη κε φκνην ηξφπν. Γηα πξψηνη θνξϊ νη ζρεδηαζηϋο κφδαο εκπλϋνληαη απφ «ηε κφδα ηνπ δξφκνπ» θαη ηα ξνχρα πνπ ζρεδηϊδνπλ εέλαη Ϊλεηα θαη θνξηνχληαη ζηε θαζεκεξηλά δσά. (Βαξνπνχινπ, Εαξέθεο, 2005) ΓΔΚΑΔΣΗΑ ΣΟΤ 70 Απηά ε δεθαεηέα ζεκαδεχηεθε απφ ηνπο «ρέππηο». Σν κϊμη αληηθαζηζηϊ ην κέλη. ΦνξΫκαηα θαη παιηϊ Ϋρνπλ ην ζράκα θακπϊλαο. Άλδξεο θαη γπλαέθεο ληχλνληαη φκνηα, καθξηϊ καιιηϊ κε ρσξέζηξα ζηε κϋζε. Κνηλφ ραξαθηεξηζηηθφ εέλαη θαη ην παληειφλη θακπϊλα. Σα πθϊζκαηα ησλ ξνχρσλ δηαθνζκνχληαη κε ινπινχδηα. Σα αμεζνπϊξ ηνπο άηαλ ηα ρατκαιηϊ θαη ηα θνπιϊξηα. Ζ αλζξψπηλε φςε κνηϊδεη κε φξζην ηξέγσλν, ιεο θαη ην ζψκα Ϋρεη ηε ηϊζε λα απνγεησζεέ λα ιπηξσζεέ. Σα ςειϊ παπνχηζηα ζπκβνιέδνπλ ηελ απνκφλσζε ηνπ αλζξψπνπ ηνλ θφζκν, ζαλ λα Ϋρεη ηϊζε θπγάο. (Haye, Mendes, 2005) ΓΔΚΑΔΣΗΑ ΣΟΤ 80 26

27 Ζ ελδπκαζέα γέλεηαη θαη πϊιη ζπληεξεηηθά. Οη ρέππηο εέλαη ηψξα επηηπρεκϋλνη επαγγεικαηηθϊ. Ζ αλζξψπηλε ζηινπϋηα Ϋρεη ηελ φςε ηνπ αλεζηξακκϋλνπ ηξηγψλνπ. Οη ψκνη εληζρχνληαη κε βϊηεο, θαξδηϊ κπνπθϊλ θαη πνπθϊκηζα. Σα παληειφληα εέλαη θνπζθσκϋλα γχξσ απφ ηνπ γνθνχο θαη ζηελεχνπλ πξνο ηα θϊησ. Οη Ϊλδξεο θφβνπλ ηα καιιηϊ ηνπο, μπξέδνπλ ην πξφζσπν ηνπο θαη θνξνχλ γξαβϊηα. Ζ κφδα ηεο δεθαεηέαο απηάο ζπκβνιέδεη ην ξεαιηζκφ θαη ην ζπληεξεηηζκφ. ΓΔΚΑΔΣΗΑ ΣΟΤ 90 Σε δεθαεηέα απηά Ϋρνπκε ηελ εκθϊληζε ηνπ νηθνινγηθνχ θηλάκαηνο. Οη Ϊλζξσπνη πξνηηκνχλ ηα νηθνινγηθϊ πθϊζκαηα θαη φρη ηα ζπλζεηηθϊ. Σν ληχζηκν γέλεηαη πην απιφ θαη θαηαξγνχληαη νη βϊηεο. ΓηαθνξεηηθΪ ζηπι ζπλππϊξρνπλ πνπ αιιϊδνπλ κε ηιηγγηψδε ηαρχηεηα. (Bydre, 1992) 27

28 ΔΝΓΤΜΑ ΚΑΗ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΚαηΪ ηε δηϊξθεηα ηνπ Α Παγθνζκένπ ΠνιΫκνπ, ηα πεξηζζφηεξα εέδε Ϋλδπζεο επηζθεπϊζηεθαλ, κπαιψζεθαλ, ά πξνζαξκφζηεθαλ ψζηε λα ηαηξηϊδνπλ ζε φια ηα κϋιε ηεο νηθνγϋλεηαο, ά αλαθπθιψλνληαλ κϋζα ζην ζπέηη σο παπιψκαηα. ΚαηΪ ηε δηϊξθεηα ηνπ πνιϋκνπ, νη θαηαζθεπαζηϋο ελδπκϊησλ κεέσζαλ ηηο πνηθηιέεο, ηα κεγϋζε, θαη ηα ρξψκαηα απφ ηηο παξαγσγϋο ηνπο, αθφκε πξνϋηξεςαλ ηνπο ζρεδηαζηϋο λα δεκηνπξγάζνπλ ζηπι πνπ ζα ρξεζηκνπνηνχλ ιηγφηεξν χθαζκα θαη ιηηφηεξε δηαθφζκεζε. Απηφ εέρε σο απνηϋιεζκα ηελ κεέσζε θαηϊ 10% ηελ παξαγσγά ησλ ζθνππηδηψλ. (Emberlin, 2002) Χζηφζν, ην πλεχκα ηεο δηαηάξεζεο ηεο δελ θξϊηεζε γηα πνιχ. Απφ ηα κϋζα ηεο δεθαεηέαο ηνπ 1920 άξζε ν θαηαλαισηηζκφο. Ζ εθβηνκερϊληζε κεγϊισζε ζηνλ εηθνζηφ αηψλα, παξϋρνληαο ηα κϋζα γηα ηελ αχμεζε ηεο παξαγσγάο φισλ ησλ θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ. Ζ παξαγσγά θαη ε θαηαλϊισζε πνιιψλ εηδψλ νηθηαθάο ρξάζεο, ζπκπεξηιακβαλνκϋλσλ ησλ ελδπκϊησλ, απμάζεθαλ θαηϊ 10-15% αθφκε θαη ζηε κϋζε ηνπ πνιϋκνπ θαη ζπλερέδεη λα απμϊλεηαη κϋρξη θαη ζάκεξα.. (Σξνχκπεο, 1999) Ζ εθβηνκερϊληζε Ϋθεξε καδέ ηνπ θαηαλαισηηζκνχ, σο αλαπφζπαζην ηκάκα ηεο νηθνλνκέαο. Ζ νηθνλνκηθά αλϊπηπμε Ϊξρηζε λα εμαξηϊηαη απφ ηελ εκπνξέα λϋσλ πξντφλησλ θαη ηελ δηϊζεζε παιαηϊ πξντφληα λα πεηηνχληαη, γηαηέ δελ εέλαη ζηε κφδα. ηαλ πξφθεηηαη γηα εέδε Ϋλδπζεο, ην πνζνζηφ ηεο αγνξϊο θαη πψιεζεο Ϋρεη απμεζεέ δξακαηηθϊ. Γηα παξϊδεηγκα, ν ρξφλνο φπνπ Ϋλα θνληνκϊληθν κπινπδϊθη θϊλεη λα θηϊζεη απφ ηα ηηο βηνηερλέεο ηνπο ρψξνπο πγεηνλνκηθάο ηαθάο Ϋρεη κεησζεέ πνιχ ζε ζρϋζε κε ην παξειζφλ. Δέλαη γλσζηφ φηη θϊζε πξντφλ πνπ αγνξϊδνπκε Ϋρεη αληέθηππν ζην πεξηβϊιινλ. Χζηφζν, ν κϋζνο θαηαλαισηάο δελ γλσξέδεη πνην πξντφλ Ϋρεη ιηγφηεξε ά πεξηζζφηεξε αξλεηηθά επέδξαζε ζην πεξηβϊιινλ. ΚΪζε πξντφλ, ην νπνέν εέλαη θαηαζθεπαζκϋλν, κε ηξφπν πνπ κεηψλεη ζεκαληηθϊ ηε θαηαζηξνθά πνπ πξνθαιεέ ζην πεξηβϊιινλ, ζα κπνξνχζε λα ζεσξεζεέ θηιηθφ πξντφλ πξνο απηφ. ηγϊ-ζηγϊ, φκσο νη θαηαλαισηϋο αλαιακβϊλνπλ λα νδεγάζνπλ ηνπο θαηαζθεπαζηϋο λα πηνζεηάζνπλ θαιχηεξεο ηερλνινγέεο γηα ηελ παξαγσγά νηθνινγηθψλ πξντφλησλ. (Γεσξγαθφπνπινο, 2006) ην ζεκεέν απηφ ζα πξϋπεη λα αλαθεξζεέ θαη ε Ϋλλνηα ηνπ νηθνινγηθνχ απνηππψκαηνο. Σν «νηθνινγηθφ απνηχπσκα» εέλαη κηα κεζνδνινγέα ε νπνέα καο επηηξϋπεη λα ππνινγέδνπκε ηηο αλϊγθεο ελφο πιεζπζκνχ ά κηαο νηθνλνκέαο ζε ζρϋζε κε ηελ θαηαλϊισζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ θαη ηελ αθνκνέσζε ησλ απνβιάησλ απφ ηε θχζε. Απνηειεέ δειαδά Ϋλα κϋηξν ηεο αλζξψπηλεο πέεζεο πϊλσ ζηα θπζηθϊ νηθνζπζηάκαηα. Σν νηθνινγηθφ απνηχπσκα κεηξηϋηαη ζε κνλϊδεο επηθϊλεηαο, ζπλάζσο ζε εθηϊξηα (Απνζηνιφπνπινο, ΓΫηζεο, Ακπειηψηεο, δξϊιε, 2009). 28

29 Ζ γξάγνξε κφδα αθάλεη ην απνηχπσκα ηεο ξχπαλζεο. ε θϊζε βάκα ηνπ θχθινπ δσάο ηεο Ϋλδπζεο, δεκηνπξγνχληαη πεξηβαιινληηθνέ θαη επαγγεικαηηθνέ θέλδπλνη. Γηα παξϊδεηγκα, ν πνιπεζηϋξαο, ρξεζηκνπνηεέηαη επξϋσο ζηε θαηαζθεπά ηλψλ θαη γέλεηαη απφ ην πεηξϋιαην. Με ηελ αχμεζε ηεο παξαγσγάο ζηε βηνκεραλέα ηεο κφδαο, ε δάηεζε γηα ζπλζεηηθϋο έλεο, ηδηαέηεξα απφ πνιπεζηϋξα, Ϋρεη ζρεδφλ δηπιαζηαζηεέ ηα ηειεπηαέα 15 ρξφληα Ζ θαηαζθεπά ελδπκϊησλ απφ πνιπεζηϋξα θαη Ϊιια ζπλζεηηθϊ πθϊζκαηα εέλαη κηα ελεξγεηαθϊ εληαηηθά δηαδηθαζέα πνπ απαηηεέ κεγϊιεο πνζφηεηεο αξγνχ πεηξειαένπ θαη ηελ απνδϋζκεπζε ησλ εθπνκπψλ, πηεηηθψλ νξγαληθψλ ελψζεσλ, θαη φμηλσλ αεξέσλ, φπσο ην πδξνριψξην. Σν ζχλνιν ησλ νπνέσλ κπνξεέ λα πξνθαιϋζεη ά λα επηδεηλψζεη κηα αλαπλεπζηηθά λφζν. Σα πεξηζζφηεξα ξνχρα καο ινηπφλ πεξηϋρνπλ πνιπεζηϋξα, ειαζηέλε θαη ιέθξα. ΑπηΪ εέλαη πιηθϊ θζελϊ θαη παξϊγνληαη εχθνια απφ ηηο θισζηνυθαληνπξγέεο. κσο, ε θαηαζθεπά ηνπο δεκηνπξγεέ ζεκαληηθϊ πξνβιάκαηα ζην πεξηβϊιινλ. Δέλαη πιηθϊ πνπ εέλαη δχζθνιν λα αλαθπθιψλνπλ, ζπγθεθξηκϋλα ην λϊηινλ θϊλεη 30 κε 40 ρξφληα λα απνζπληεζεέ. Ο θιϊδνο ηεο θισζηνυθαληνπξγέαο θαη ηεο Ϋλδπζεο εέλαη πνηθηιφκνξθνο, ηφζν γηα ηηο πξψηεο χιεο φζν θαη ηηο ηερληθϋο επεμεξγαζέαο πνπ ρξεζηκνπνηεέ. ε θαζϋλα απφ ηα Ϋμη ζηϊδηα πνπ ζπλάζσο απαηηνχληαη γηα λα θαηαζθεπαζηεέ Ϋλα Ϋλδπκα, επηβαξχλεηαη αξλεηηθϊ ην πεξηβϊιινλ. Σν πιϋμηκν ε χθαλζε θαη ε βηνκεραληθά παξαγσγά ππνλνκεχνπλ ηελ πνηφηεηα ηνπ αϋξα. Βαθά θαη εθηχπσζε θαηαλαιψλνπλ ηεξϊζηηεο πνζφηεηεο λεξνχ θαη ρεκηθψλ, θαη απειεπζεξψλνπλ πηεηηθϊ ζηελ αηκφζθαηξα πνπ εέλαη ηδηαέηεξα επηβιαβεέο γηα ηελ πγεέα καο.(bye,2010) ΑξθεηΫο θνξϋο ην ρξφλν ζηηο πξσηεχνπζεο κφδαο, ηα κνληϋια κε ηα εθζακβσηηθφ ξνχρα, παξνπζηϊδνπλ ηηο ηϊζεηο ηηο επφκελεο ζεδφλ. Πνιινέ ζρεδηαζηϋο, επηζεκαέλνπλ ην ηη ζα θνξεζεέ θϋηνο θαη ηη δε ζα θνξεζεέ. Αιπζέδεο θαηαζηεκϊησλ ιηαληθάο πψιεζεο, δηαζϋηνπλ καδηθϊ απηϊ ηα ζρϋδηα ζε Ϊλδξεο θαη γπλαέθεο. Ζ κφδα ηξνθνδνηεέ κηα δηαξθψο αλαπηπζζφκελε βηνκεραλέα πνπ θαηαηϊζζεηαη ζηνλ ηνκϋα ηεο θισζηνυθαληνπξγέαο θαη ηεο Ϋλδπζεο, θαζψο απνηειεέ ηε δεχηεξε κεγαιχηεξε νηθνλνκηθά δξαζηεξηφηεηα ζηνλ θφζκν. Χζηφζν νη ζπλζάθεο εξγαζέαο, ζηηο πεξηζζφηεξεο αλαπηπζζφκελεο ρψξεο, δελ εέλαη νη ηδαληθϋο. Γηα λα βειηησζνχλ νη ζπλζάθεο εξγαζέαο θαη λα κεησζεέ ην πεξηβαιινληηθφ πξφβιεκα πνπ Ϋρεη δεκηνπξγεζεέ, νη παξαγσγνέ θισζηνυθαληνπξγηθψλ πξντφλησλ, νη θαηαζθεπαζηϋο θαη νη δηαλνκεέο παέξλνπλ πξσηνβνπιέεο γχξσ απφ ηελ αεηθφξν αλϊπηπμε, θαη πνηνο μϋξεη, ε νηθνινγέα κπνξεέ λα εέλαη ε επφκελε λϋα ηϊζε. 29

30 O θφζκνο ηεο κφδαο κπνξεέ λα εέλαη θνκςφο, γνεηεπηηθφο θαη ζπλαξπαζηηθφο, αιιϊ ν αληέθηππφο ηεο ζην πεξηβϊιινλ επηδεηλψλεηαη κϋξα κε ηε κϋξα. Απφ πεξηβαιινληηθάο Ϊπνςεο, ηα ξνχρα πνπ θνξϊκε κπνξνχλ λα πξνθαιϋζνπλ αξλεηηθϋο επηπηψζεηο ζην πεξηβϊιινλ. χκθσλα κε ην Γξαθεέν ηεξεψλ Απνβιάησλ, νη Ακεξηθαλνέ πεηνχλε, ξνχρα θαη Ϊιια θισζηνυθαληνπξγηθϊ πξντφληα αμέαο 68 θαη Ϊλσ, αλϊ Ϊηνκν αλϊ Ϋηνο. Σα ξνχρα θαη Ϊιια θισζηνυθαληνπξγηθϊ πξντφληα αληηπξνζσπεχνπλ πεξέπνπ ην 4% ησλ αζηηθψλ ζηεξεψλ απνβιάησλ θαη απηφο ν αξηζκφο απμϊλεηαη ξαγδαέα. (Chen and Cluver, 2010) ΔΠΗΠΣΧΔΗ ΣΧΝ ΚΛΧΣΟΩΦΑΝΣΟΤΡΓΗΚΧΝ ΗΝΧΝ ΣΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ Σν βακβϊθη εέλαη κηα θαιιηϋξγεηα πνπ ρξεζηκνπνηεέ πνιιϊ θπηνθϊξκαθα, ηα νπνέα ζθνηψλνπλ πνιινχο αλζξψπνπο θϊζε ρξφλν. Εηδαληνθηφλα, θαζψο θαη ιηπϊζκαηα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ ελέζρπζε ηεο παξαγσγάο βϊκβαθνο, επηβαξχλνπλ ηφζν ην πεξηβϊιινλ φζν θαη ηελ αλζξψπηλε πγεέα. Ζ αλϊπηπμε ηνπ γελεηηθϊ ηξνπνπνηεκϋλνπ βακβαθηνχ πξνζζϋηεη πεξηβαιινληηθϊ πξνβιάκαηα ζε Ϊιιν επέπεδν. Γηα ηελ θαηαζθεπά κηαο κπινχδαο απαηηνχληαη 973 ιέηξα λεξνχ. πλ ηνηο Ϊιινηο, ε ιεχθαλζεο θαη ε βαθά, δεκηνπξγνχλ δηνμέλεο πνπ απειεπζεξψλνληαη ζην νηθνζχζηεκϊ καο. Ζ θαιιηϋξγεηα βϊκβαθνο ζπλεπϊγεηαη ηεξϊζηηεο πνζφηεηεο ρεκηθψλ ιηπαζκϊησλ θαη θπηνθαξκϊθσλ πνπ κνιχλνπλ θαη θαηαζηξϋθνπλ ην Ϋδαθνο. ΔπηπιΫνλ παξϊ ηε κεραλνπνηάζε ηεο ζπγθνκηδάο, ν ηνκϋαο ηνπ βακβαθηνχ ζε κεγϊιν βαζκφ εμαξηϊηαη απφ ην θζελφ εξγαηηθφ δπλακηθφ. Σα θπηνθϊξκαθα θαη ηα ιηπϊζκαηα πνπ ρξεζηκνπνηνχλ νη αγξφηεο γηα λα πξνζηαηεχζνπλ ηα πξντφληα ηνπο, κπνξνχλ λα βιϊςνπλ Ϊγξηα δψα, λα κνιχλνπλ Ϊιια πξντφληα θαη λα θαηαιάμνπλ ζην θαγεηφ πνπ ηξψκε. Γηα ηε κεηϊβαζε απφ ηελ έλα Ϋσο ην χθαζκα, ηε ιεχθαλζε, ηε βαθά θαη ηε ηειηθά επεμεξγαζέα, απαηηεέηαη αθφκε πεξηζζφηεξε ελϋξγεηα θαη λεξφ, πνπ πξνθαιεέ αθφκα πεξηζζφηεξε ξχπαλζε. Σν λϊηινλ θαη ν πνιπεζηϋξαο θαηαζθεπϊδνληαη απφ πεηξνρεκηθϊ πξντφληα, ηα ζπλζεηηθϊ απηϊ πξντφληα εέλαη θαη κε βηναπνδνκάζηκα. Ζ θαηαζθεπά λϊηινλ δεκηνπξγεέ ην ππνμεέδην ηνπ αδψηνπ, ελφο αεξένπ ηνπ ζεξκνθεπένπ 310 θνξϋο πην ηζρπξφ απφ ην δηνμεέδην ηνπ Ϊλζξαθα. Γηα λα δεκηνπξγεζεέ ν πνιπεζηϋξαο ρξεζηκνπνηνχληαη κεγϊιεο πνζφηεηεο λεξνχ γηα ηελ ςχμε, θαζψο θαη ιηπαληηθϊ πνπ κπνξνχλ λα απνηειϋζνπλ πεγά κφιπλζεο. Καη νη δχν δηαδηθαζέεο απαηηνχλ κεγϊιε ρξάζε ελϋξγεηαο. Ζ βηζθφδ (viscose) γέλεηαη απφ ραξηνπνιηφ, ε νπνέα εθ πξψηεο φςεσο θαέλεηαη πην βηψζηκε. Χζηφζν, ηα παιηϊ δϊζε ζπρλϊ εθθαζαξέδνληαη απφ ηνπο αγξφηεο γηα λα αλνέμεη ν 30

31 δξφκνο γηα θπηεέεο μπινπνιηνχ. πρλϊ, ηα δϋληξα πνπ θπηεχνληαη εέλαη επθϊιππηνη, νη νπνέα θαηαλαιψλνπλ κεγϊιεο πνζφηεηεο λεξνχ, πξνθαιψληαο πξνβιάκαηα ζε επαέζζεηεο πεξηνρϋο. Γηα λα γέλεη ην βηζθφδ, απαηηνχληαη επηθέλδπλα ρεκηθϊ, φπσο ε θαπζηηθά ζφδα θαη ην ζεηηθφ νμχ. Ζ ρξάζε ηνπ βηζθφδ ζηα εέδε Ϋλδπζεο ζπκβϊιεη ζηελ ηαρεέα εμϊληιεζε ησλ δαζψλ παγθνζκέσο. Άιια πιηθϊ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ Ϋλδπζεο θαη ηελ ππφδεζε, εέλαη ην δϋξκα θαη ην PVC. Σν PVC εέλαη Ϋλαο επηβιαβάο δηαιχηεο πνπ ρξεζηκνπνηεέηαη ζε θφιιεο γηα λα θνιιάζνπλ πιαζηηθϊ επηρξέζκαηα ζε θϊπνηα αδηϊβξνρα πθϊζκαηα. ΔΠΗΠΣΧΔΗ ΣΧΝ ΚΛΧΣΟΤΦΑΝΣΟΤΡΓΗΚΧΝ ΓΗΔΡΓΑΗΧΝ ΣΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ Οη επηπηψζεηο ησλ θισζηνυθαληνπξγηθψλ δηεξγαζηψλ ζην πεξηβϊιινλ εέλαη πνιιϋο, θϊπνηεο απφ απηϋο εέλαη Σα ρεκηθϊ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ ιεχθαλζε θαη ην ρξσκαηηζκφ ησλ πθαζκϊησλ κπνξεέ λα βιϊςεη ην πεξηβϊιινλ θαη ηελ πγεέα ησλ αλζξψπσλ. ξνχρα παιηϊ πνπ πεηϊκε ζε θϊδνπο, θαηαιακβϊλνπλ πνιχηηκν ρψξν ζε ρψξνπο πγεηνλνκηθάο ηαθάο θαη γεκέδεη γξάγνξα. Σα πεξηζζφηεξα απφ ηα θισζηνυθαληνπξγέα πξνθαινχλ ζφξπβν απφ ηα κεραλάκαηα θαη αηκνζθαηξηθά ξχπαλζε. Ζ ππεξβνιηθά ρξάζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ, δηαηαξϊζζεη ηελ νηθνινγηθά ηζνξξνπέα. Καη νη ζπλζάθεο εξγαζέαο ζηνλ θιϊδν ηεο θισζηνυθαληνπξγέαο θαη ηεο Ϋλδπζεο δελ εέλαη ηδαληθϋο. Μφλν ην βϊςηκν επζχλεηαη γηα ην πεξηζζφηεξν απφ ην λεξφ πνπ θαηαλαιψλεηαη γηα ηελ παξαγσγά ελφο ελδχκαηνο. ΟξηζκΫλεο βαθϋο ξνχρσλ μεβϊθνπλ κε ηηο ζπρλϋο πιχζεηο, ζαλ απνηϋιεζκα λα νδεγνχκαζηε ζην ρξσκαηηζκφ ησλ πνηακψλ, δηφηη εγθαηαζηϊζεηο επεμεξγαζέαο αδπλαηνχλ λα ην αθαηξϋζνπλ απφ ην λεξφ. 31

32 Έλα Ϊιιν κεγϊιν ζϋκα ζρεηηθϊ κε ηε παξαγσγά ελδπκϊησλ εέλαη νη ζπλζάθεο εξγαζέα ησλ εξγαδνκϋλσλ.χκθσλα κε ηε Γηεζλά ΟξγΪλσζε Δξγαζέαο, ππϊξρνπλ 246 εθαηνκκχξηα παηδηϊ-εξγϊηεο (ειηθέαο 5 Ϋσο 14) ζηνλ θφζκν. Ζ Αζέα, ε ππνζαρϊξηα Αθξηθά, ε Λαηηληθά Ακεξηθά θαη ε Καξατβηθά Ϋξρνληαη πξψηεο ζηελ εθκεηϊιιεπζε ηεο παηδηθάο εξγαζέαο. ηνλ ηνκϋα ηεο θισζηνυθαληνπξγέαο, ηα παηδηϊ απνηεινχλ Ϋλα θζελφ εξγαηηθφ δπλακηθφ γηα ην πιϋμηκν, ξϊςηκν ζην ρϋξη, θιπ.. χκθσλα κε ηα ζηνηρεέα απφ ηηο ΖΠΑ Δζληθά Δπηηξνπά Δξγαζέαο, νξηζκϋλνη ΚηλΫδνη εξγϊηεο ακνέβνληαη κε κφιηο ζεληο ηελ ψξα, ελψ εξγϊδνληαη θϊησ απφ θαθϋο ζπλζάθεο. Καη κε ηνλ Ϋληνλν παγθφζκην αληαγσληζκφ πνπ απαηηεέ φιν θαη ρακειφηεξν θφζηνο παξαγσγάο, πνιιϋο αλαδπφκελεο νηθνλνκέεο ζηνρεχνπλ λα πϊξνπλ ην κεξέδηφ ηνπο ζηελ αγνξϊ Ϋλδπζεο ζηνλ θφζκν, αθφκε θαη αλ απηφ ζεκαέλεη ρακειφηεξνπο κηζζνχο θαη θαθϋο ζπλζάθεο γηα ηνπο εξγαδφκελνπο. ιν θαη πεξηζζφηεξν, ηα εέδε Ϋλδπζεο πνπ εηζϊγνληαη ζηηο ΖλσκΫλεο Πνιηηεέεο πξνϋξρεηαη απφ ρψξεο φπσο ε Ολδνχξα θαη ην ΜπαγθιαληΫο. Πνιινέ Ϊλζξσπνη αηζζϊλνληαη φηη ε κϋξηκλα γηα ην πεξηβϊιινλ ζπλδϋεηαη ζηελϊ κε ηελ αλεζπρέα γηα ηελ αλζξσπφηεηα. Οη ζπλζάθεο εξγαζέαο ζηε βηνκεραλέα Ϋλδπζεο εέλαη Ϋλα δηεζλϋο ζθϊλδαιν. ΤπΪξρνπλ πνιπϊξηζκεο εθζϋζεηο ησλ εξγαδνκϋλσλ πνπ αλαγθϊδνληαη λα εξγϊδνληαη πνιιϋο ψξεο γηα απειπηζηηθϊ ρακειϋο ακνηβϋο, θαη θϊησ απφ επηθέλδπλεο θαη αλζπγηεηλϋο ζπλζάθεο εξγαζέαο. ΠνιιΪ απφ ηα ξνχρα πνπ αγνξϊδνληαη ζηηο βφξεηεο ρψξεο, εηζϊγνληαη θηελϊ απφ ην Νφην, φπνπ Ϋρνπλ γέλεη απφ εξγαδνκϋλνπο (ζπρλϊ πξφθεηηαη γηα παηδηϊ), πνπ δνπιεχνπλ πνιχ θαη ζθιεξϊ γηα πνιχ ιέγα ρξάκαηα. ΔθκεηΪιιεπζε ησλ δψσλ Αμηνπνέεζε ησλ κεκνλσκϋλσλ δψσλ ζπρλϊ ζπκβαδέδεη κε εληαηηθϋο γεσξγηθϋο πξαθηηθϋο πνπ βιϊπηνπλ θαη ην πεξηβϊιινλ ζην ζχλνιφ ηνπ. ΠΫξα απφ απηφ, πνιινέ Ϊλζξσπνη επηζπκνχλ λα απνθχγνπλ θϊζε κνξθάο εθκεηϊιιεπζε ησλ δψσλ - ελψ Ϊιινη ζα ππνζηάξηδαλ θαηεγνξεκαηηθϊ φηη απηφ εέλαη κηα πνιπηϋιεηα πνπ δελ κπνξεέ λα ππνζηεξηρζεέ ζε Ϋλαλ βηψζηκν θφζκν. Σα δσηθϊ πξντφληα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζε εέδε Ϋλδπζεο εέλαη ε γνχλα, ην δϋξκα, ην καιιέ θαη ην κεηϊμη (πνπ ιακβϊλεηαη κε βξαζκφ ά αεξηνπνέεζε θαη ζϊλαην πνιιψλ δεθϊδσλ ρηιηϊδσλ κεηαμνζθσιάθσλ). (Birtwistle & Moore, 2007) Ζ Γε δελ ζα κπνξνχζε λα παξϊγεη επαξθά θπζηθϋο έλεο ψζηε λα πξνβιεθζεέ ε ζεκεξηλά δάηεζε γηα θαηλνχξγηα ξνχρα. 32

33 ΟΗΚΟΛΟΓΗΚΑ ΡΟΤΥΑ άκεξα νξηζκϋλεο αγνξϋο Ϋλδπζεο αλαθπθιψλνπλ ηα ξνχρα κε ηξεηο θπξέσο ηξφπνπο: ηα κεηαπσινχλ ζε Ϊιινπο θαηαλαισηϋο ζε ρακειφηεξε ηηκά, κπνξεέ λα ηα εμϊγνπλ ρχκα πξνο πψιεζε ζε αλαπηπζζφκελεο ρψξεο, ά κπνξεέ λα θϊλνπλ ρεκηθά ά κεραληθά αλαθχθισζε ζε αθαηϋξγαζηε χιε γηα ηελ παξαγσγά Ϊιισλ ελδπκϊησλ θαη κε Ϋλδπζεο. Πνιινέ Ϊλζξσπνη πσινχλ απεπζεέαο ζε Ϊιια Ϊηνκα κϋζσ δηθηπαθψλ δεκνπξαζηψλ φπσο ην e-bay. Μηα Ϊιιε νινϋλα θαη πην δεκνθηιάο δηϋμνδνο, εέλαη ηα θαηαζηάκαηα πνπ πσινχλ ξνχρα απφ δεχηεξν ρϋξη. Ζ θπβϋξλεζε ησλ ΖΠΑ πξνζθϋξεη θνξνινγηθϊ θέλεηξα γηα ηνπο πνιέηεο πνπ δέλνπλ εέδε νηθηαθάο ρξάζεο ζε θηιαλζξσπηθϊ ηδξχκαηα, φπσο ν ηξαηφο ηεο σηεξέαο θαη Goodwill Industries, ε νπνέα παέξλεη ηα ελδχκαηα θαη ηα θισζηνυθαληνπξγηθϊ πξντφληα πνπ εηδϊιισο ζα θαηϋιεγαλ ζε ρψξνπο πγεηνλνκηθάο ηαθάο ά ζε απνηεθξσηάξεο κσο κφλν ην Ϋλα πϋκπην ησλ ελδπκϊησλ πνπ δσξέδνληαη ζε θηιαλζξσπηθϊ ηδξχκαηα, εέλαη Ϊκεζα ρξεζηκνπνηάζηκα. χκθσλα κε ζηνηρεέα ηεο Trans-Ακεξηθά, πεξέπνπ ην 30% ησλ θισζηνυθαληνπξγηθψλ πξντφλησλ κεηαηξϋπνληαη ζε απνξξνθεηηθφ θνπξϋιηα ζθνππέζκαηνο γηα βηνκεραληθϋο ρξάζεηο, θαη Ϋλα Ϊιιν 25-30% αλαθπθιψλνληαη ζε έλεο γηα λα ρξεζηκνπνηεζνχλ σο γϋκηζε γηα ηαπεηζαξέεο, κφλσζε, θαζψο θαη ηελ θαηαζθεπά πξντφλησλ ραξηηνχ. Πεξέπνπ 45% απηψλ ησλ πθαζκϊησλ ζπλερέδνπλ ηε δσά ηνπο, φπσο ηα εέδε Ϋλδπζεο, απιϊ δελ εέλαη ζηελ εγρψξηα αγνξϊ. ηνηρεέα απφ ηελ Δπηηξνπά ηνπ δηεζλϋο εκπνξένπ δεέρλνπλ φηη κεηαμχ 1989 θαη 2003, νη ακεξηθαληθϋο εμαγσγϋο κεηαρεηξηζκϋλσλ εηδψλ Ϋλδπζεο ππεξηξηπιαζηϊζηεθαλ, ζε πεξέπνπ 7,000,000,000 θϊζε ρξφλν. ΜεηαρεηξηζκΫλα ξνχρα πσινχληαη ζε πεξηζζφηεξεο απφ 100 ρψξεο. Γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ ηεο ηαρεέαο αλϊπηπμεο ηεο κφδαο, νξηζκϋλνη θαηαζθεπαζηϋο ζηνρεχνπλ λα αλαπηχμνπλ ηελ «νηθνινγηθά κφδα». Ο Γηεζλάο Οξγαληζκφο Σππνπνέεζεο (ISO) Ϋρεη θαζνξέζεη ηελ νηθνινγηθά κφδα σο «ν πξνζδηνξηζκφ ησλ γεληθψλ πεξηβαιινληηθψλ επηδφζεσλ ελφο πξντφληνο βαζέδεηαη ζε νιφθιεξν ηνλ θχθιν δσάο ηνπ, πξνθεηκϋλνπ λα ζπκβϊιεη ζηε βειηέσζε ησλ βαζηθψλ πεξηβαιινληηθψλ κϋηξσλ θαη ζηε ζηάξημε ηεο βηψζηκεο θαηαλϊισζεο». Σν ISO αλαπηχζζεη πξνδηαγξαθϋο γηα Ϋλα ζχζηεκα ζάκαλζεο γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ελδπκϊησλ πνπ πιεξνχλ θξηηάξηα θηιηθϊ πξνο ην πεξηβϊιινλ. Μέα πξνζϋγγηζε εέλαη λα ρξεζηκνπνηνχληαη βηψζηκεο θαιιηϋξγεηεο φπσο βακβϊθη, θϊλλαβε, κπακπνχ θαη Ϊιια ηλψδε θπηϊ πνπ απαηηνχλ ιηγφηεξα θπηνθϊξκαθα, Ϊξδεπζε, θαη Ϊιιεο εηζξνϋο.. 33

34 Μηα Ϊιιε πξνζϋγγηζε εέλαη ε ρξάζε ησλ πνιπκεξψλ πνπ δεκηνπξγνχληαη κε βϊζε απφ θπηηθϊ πιηθϊ. Έλα ηϋηνην πιηθφ απφ, εέλαη θαηαζθεπαζκϋλν απφ ππνπξντφλησλ ηνπ θαιακπνθηνχ πνπ Ϋρνπλ ππνζηεέ δχκσζε θαη κεηαηξϋπνληαη ζε πνιπιαθηέδην. ηελ Δπξσπατθά Έλσζε, γηα ηελ θαηαρψξηζε, ηελ αμηνιφγεζε, ηελ αδεηνδφηεζε θαη ηνπο πεξηνξηζκνχο ησλ ρεκηθψλ πξντφλησλ ζεζπέζηεθαλ θαλνληζηηθϋο δηαηϊμεηο ηε 1 Ηνπλένπ ηνπ 2007 θαη απαηηνχλ απφ ηνπο θαηαζθεπαζηϋο ελδπκϊησλ θαη ηνπο εηζαγσγεέο λα πξνζδηνξέζνπλ θαη λα πνζνηηθνπνηάζνπλ ηηο ρεκηθϋο νπζέεο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ζηα πξντφληα ηνπο. Οη θαλνληζκνέ απηνέ ζα κπνξνχλ αθφκε θαη λα απαηηνχλ απφ ηνπο θαηαζθεπαζηϋο λα ελεκεξψλνπλ ηνπο θαηαλαισηϋο ζρεηηθϊ κε ηα επηθέλδπλα ρεκηθϊ πνπ κπνξεέ λα ππϊξρνπλ ζηα πξντφληα ηνπο. Θα πξϋπεη λα ξπζκέδεηαη ε ρξάζε βαξϋσλ κεηϊιισλ, νη θαξθηλνγφλεο ρξσζηηθϋο νπζέεο, θαη Ϊιιεο ηνμηθϋο νπζέεο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ θαηαζθεπά θισζηνυθαληνπξγηθψλ πξντφλησλ. Γηα ηε πξνζηαζέα ηνπ θαηαλαισηά πξνζθϋξεηαη απφ ηελ Öko-Tex ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο Standard 100, Ϋλα πξφγξακκα δνθηκάο θαη πηζηνπνέεζεο πνπ ηδξχζεθε ην Σν πξφηππν δέλεη ζηε βηνκεραλέα θισζηνυθαληνπξγέαο θαη ελδπκϊησλ εληαέα θαζνδάγεζε γηα ηε δπλεηηθά δεκέα ησλ νπζηψλ, ησλ πξψησλ πιψλ θαη ησλ ηειηθψλ πξντφλησλ. Σν πξφηππν ξπζκέδεη επέζεο ζηνηρεέα φπσο ηε ηηκά ηνπ ph. Οη ελ ιφγσ θαλφλεο θαη πξνδηαγξαθϋο, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ απμαλφκελε επαηζζεηνπνέεζε ησλ θαηαλαισηψλ ζρεηηθϊ κε ηηο επηπηψζεηο ζην πεξηβϊιινλ απφ ηελ θαηαζθεπά ελδπκϊησλ, κπνξεέ λα παξϋρεη θϊπνηα ψζεζε γηα λα επαηζζεηνπνηεζεέ θαη ε βηνκεραλέα ελδπκϊησλ. Χζηφζν, ην κεγαιχηεξν αληέθηππν γηα ηελ αχμεζε ηεο αεηθνξέαο ζηνλ ηνκϋα ηεο Ϋλδπζεο βαξαέλεη ηνλ θαηαλαισηά. Υξάζε απνξξππαληηθψλ πνπ απνδέδνπλ θαιϊ ζε ρακειφηεξεο ζεξκνθξαζέεο, γηα ηελ παξϊηαζε ηεο σθϋιηκεο δηϊξθεηαο δσάο ησλ ελδπκϊησλ, ε αγνξϊ ιηγφηεξσλ θαη πην αλζεθηηθψλ ελδπκϊησλ, θαη ε αλαθχθισζε απηψλ ησλ ελδπκϊησλ ζηελ αγνξϊ κεηαρεηξηζκϋλσλ εηδψλ ζα ζπκβϊινπλ ζηελ αχμεζε ηεο αεηθνξέαο. Δπαηζζεηνπνέεζε ησλ θαηαλαισηψλ κπνξεέ λα εέλαη ε θαιχηεξε ειπέδα γηα ηε βησζηκφηεηα ηεο βηνκεραλέαο ηεο κφδαο. (Birtwistl & Moore, 2007) ΟΗΚΟΛΟΓΗΚΟ ΒΑΜΒΑΚΗ Ζ γεσξγέα κεηϊ ην β Παγθφζκην Πφιεκν Ϋρεη κεηαβιεζεέ δξακαηηθϊ. Λφγσ ησλ λϋσλ ηερλνινγηψλ θαη ηεο εθκερϊληζεο, ε παξαγσγηθφηεηα ηξνθέκσλ θαη ηλψλ Ϋρεη αλϋιζεη. Αλ θαη απηφ εέλαη θϊηη ζεηηθφ γηαηέ απηφ ζεκαέλεη αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο θαη κεέσζε ησλ ηηκψλ. Σα πξνβιάκαηα φκσο πνπ δεκηνπξγεέ απηά ε αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο εέλαη, ε εμϊληιεζε 34

35 ηνπ επηθαλεηαθνχ γφληκνπ εδϊθνπο, ε κφιπλζε ησλ επηθαλεηαθψλ πδϊησλ, ε παξακϋιεζε ησλ ζπλζεθψλ εξγαζέαο ησλ αγξνηψλ θαη ε ππνβϊζκηζε ησλ νηθνλνκηψλ θαη θνηλσληθψλ ζπλζεθψλ ζηηο αγξνηηθϋο θνηλφηεηεο. (ηϊξδνο, Κνπηζνχξεο, 2002) Γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ παξαπϊλσ πξνβιεκϊησλ, ε νηθνινγηθά γεσξγέα Ϋξρεηαη λα δψζεη ιχζεηο. χκθσλα κε ην Τπνπξγεέν Γεσξδέαο ησλ ΖΠΑ: «Οξγαληθά γεσξγέα εέλαη Ϋλα ζχζηεκα παξαγσγάο ην νπνέν απνθεχγεη ά απνθιεέεη ηελ ρξάζε ζπλζεηηθψλ ιηπαζκϊησλ, εληνκνθηφλσλ, ξπζκηζηψλ αλϊπηπμεο θαη πξνζζεηηθψλ ζηηο δσνηξνθϋο. Ζ νξγαληθά γεσξγέα βαζέδεηαη ζε κεγϊιν βαζκφ ζηελ ακεηςηζπνξϊ, ζηα ππνιεέκκαηα ησλ θαιιηεξγεηψλ, ζηε δσηθά θνπξηϊ, ζηα ςπραλζά, ζηε ρισξά ιέπαλζε, ζηα νξγαληθϊ απφβιεηα θαη ζην βηνινγηθφ Ϋιεγρν ησλ εληφκσλ γηα ηε δηαηάξεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο ηνπ εδϊθνπο, ηνλ εθνδηαζκφ ησλ θπηψλ κε ζξεπηηθϊ ζπζηαηηθϊ, ηελ θαηαπνιϋκεζε ησλ εληφκσλ ησλ δηδαλέσλ θιπ». (Napkin 1990) Ζ νξγαληθά γεσξγέα ινηπφλ κπνξεέ λα εθαξκνζηεέ θαη ζην βακβϊθη. Σν βακβϊθη Ϋρεη κεγϊιν βηνινγηθφ θχθιν ζε ζρϋζε κε Ϊιιεο θαιιηϋξγεηεο Ϊιια Ϋρεη θαη κεγαιχηεξε επαηζζεζέα ζηα Ϋληνκα θαη ζηα δηδϊληα. Ζ νξγαληθά θαιιηϋξγεηα βακβαθηνχ εέλαη ε ελαιιαθηηθά πξφηαζε γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ αγξνρεκηθψλ. χκθσλα κε ηνλ νξηζκφ ηεο Γηεζλνχο πκβνπιεπηηθάο Δπηηξνπάο ΒΪκβαθνο: «Οξγαληθφ βακβϊθη εέλαη απηφ πνπ παξϊγεηαη ρσξέο ζπλζεηηθϊ αλφξγαλα ιηπϊζκαηα, κπθεηνθηφλα, εληνκνθηφλα, δηδαληνθηφλα, ξπζκηζηϋο αλϊπηπμεο θαη απνθπιισηηθϊ, ην νπνέν πηζηνπνηεέηαη κε ζπγθεθξηκϋλε δηαδηθαζέα απφ ηνλ αξκφδην θνξϋα πηζηνπνέεζεο» Γηα λα πνχκε πσο Ϋλα βακβϊθη εέλαη νηθνινγηθφ ζα πξϋπεη λα θαιιηεξγεέηαη ζε Ϋδαθνο πνπ δελ Ϋρνπλ ρξεζηκνπνηεζεέ αγξνρεκηθϊ γηα ηνπιϊρηζηνλ κηα ηξηεηέα. Ζ Αξγεληηλά, ε Απζηξαιέα, ε Ηλδέα, ε Αέγππηνο, ε Σνπξθέα, ε Βξαδηιέα θαη νη ΖΠΑ εέλαη θϊπνηεο απφ ηηο ρψξεο πνπ θαιιηεξγνχλ νηθνινγηθφ βακβϊθη. Οη ηηκϋο πνπ πσιεέηαη ην βηνινγηθφ βακβϊθη κπνξεέ λα εέλαη κϋρξη θαη πϊλσ ηνπ 22% ηεο ηηκάο ηνπ ζπκβαηηθνχ βακβαθηνχ. (Λνπινχδεο, 1995) Ζ θαιιηϋξγεηεο βακβαθηνχ δελ εέλαη πνιιϋο θαη απηφ γηαηέ ππϊξρνπλ πνιιϊ πξνβιάκαηα ηα θπξηφηεξα εθ ησλ νπνέσλ εέλαη, ε ρακειά πνηφηεηα βακβαθηνχ θαη ην πςειφ θφζηνο παξαγσγάο ε αδπλακέα αληηκεηψπηζεο ησλ δηδαλέσλ, ησλ εληφκσλ θαη ησλ αζζελεηψλ. Οη απνδφζεηο ησλ ζηξεκκϊησλ γεληθφηεξα ζεσξνχληαη ρακειϋο ζε ζρϋζε κε ην ζπκβαηηθφ βακβϊθη. Ζ πνηφηεηα ηνπ βηνινγηθνχ βακβαθηνχ ππεξηεξεέ απφ Ϊπνςε πγηεηλάο, νκνξθηϊο, σξηκφηεηαο θαη αληνράο. 35

36 Οη δαπϊλεο παξαγσγάο ζχκθσλα κε θϊπνηεο Ϋξεπλεο πνπ Ϋγηλαλ ζηηο ΖΠΑ θαη ζηε Σνπξθέα δεέρλνπλ πσο ε θαιιηϋξγεηα νηθνινγηθνχ βϊκβαθνο εέλαη πςειφηεξεο θαηϊ 10% κε 15% ζε ζρϋζε κε ην ζπκβαηηθφ βακβϊθη. (Παλαγηψηνπ, ΜειηΪδνπ, Φσηφπνπινο, 2001) 36

37 ΤΛΗΚΑ ΚΑΣΑΚΔΤΖ ΡΟΤΥΧΝ ΦΗΛΗΚΑ ΠΡΟ ΣΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ιν θαη πεξηζζφηεξεο Ϋξεπλεο γέλνληαη πξνθεηκϋλνπ λα βξεζνχλ πιηθϊ θαηαζθεπάο ελδπκϊησλ πνπ λα κελ επηβαξχλνπλ ην πεξηβϊιινλ. ΤιηθΪ πνπ ηα γλσξέδνπκε αιιϊ θαη πιηθϊ πνπ δε ηα μϋξνπκε θαέλεηαη πσο κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ σο πξψηε χιε ζηελ δεκηνπξγέα ξνχρσλ, πϊληα θηιηθϊ πξνο ην πεξηβϊιινλ. GEO-JUTE - Oη ΟηθνινγηθΫο Ίλεο Ζ γηνχηα εέλαη 100% βηναπνηθνδνκεζηκν θαη θηιηθά πξνο ην πεξηβϊιινλ. Υξεζηκνπνηεέηαη εθηελψο ζηε θαηαζθεπά δηαθφξσλ ηχπσλ ζπζθεπαζέαο γηα ηα γεσξγηθϊ θαη ηα βηνκεραληθϊ πξντφληα. Ζ γηνχηα βξέζθεηαη ζε αθζνλέα ζηελ Ηλδέα, ζε αξθεηϊ αληαγσλέζηεθεο ηηκϋο. Ζ γηνχηα δελ εέλαη κφλν κηα βαζηθά πθαζκϊηηλε έλα αιιϊ επέζεο πξψηε χιε γηα κε πθαζκϊηηλα πξντφληα ηα νπνέα βνεζνχλ ζηε πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο θϊηη ην νπνένλ εέλαη βαζηθφ θνκκϊηη θϊζε αλαπηπμηαθνχ ζρεδένπ. Γλσζηά γηα ηελ ηξαρηϊ ηεο πθά, ε γηνχηα Ϋρεη απνθηάζεη θεληξηθφ ξφιν σο κηα ελαιιαθηηθά θηιηθά πξνο ην πεξηβϊιινλ. Υαξαθηεξέδεηαη απφ ηελ κεηαμϋληα ηεο πθά, ηελ πςειά αλζεθηηθφηεηα θαη αληνρά ζηε δϋζηε θαη ηε θσηηϊ θαη ζεσξεέηαη θαηϊιιειε πξνο ρξάζε ζε δηϊθνξεο βηνκεραλέεο, φπσο ηεο κφδαο, ηνπ ηαμηδηνχ, ησλ απνζθεπψλ, ησλ επηπιψζεσλ, ησλ ραιηψλ, ηαπεηζαξηψλ, ησλ δηαθνζκεηηθψλ θαη ησλ πθαζκϊησλ. Οη βηνκεραλέεο ζηελ Ηλδέα ηε ρξεζηκνπνηνχλ παξαδνζηαθϊ ζην ηνκϋα ηεο ζπζθεπαζέαο. κσο ε επειημέα ηεο εκθαλέδεηαη κφιηο ηψξα θαζψο ν θφζκνο ςϊρλεη θπζηθνχο ηξφπνπο λα πξνζηαηεχζεη ην πεξηβϊιινλ. Ήξζε ε ψξα γηα απηά ηε θπζηθά έλα λα απνηειϋζεη κέα απφ ηηο ηδαληθϋο ιχζεηο γηα ην ζχγρξνλν θφζκν.(mayer, 2004) Tencel ε Lyocell (ΛπνζΫι) Σν ηϋλζει εέλαη κηα θπζηθά ηερλεηά έλα. Έρεη θϊπνηεο απφ ηηο ηδηφηεηεο πνπ Ϋρνπλ ηα ζπλζεηηθϊ, αιιϊ εέλαη θαηαζθεπαζκϋλν απφ αλαγελλεκϋλε θπηηαξέλε θαη βξϋζεθε ζε πνιηφ μχινπ θαη εέλαη πιάξσο βηνδηαζπψκελν. Ο πνιηφο πνπ ρξεζηκνπνηεέηαη γηα ηελ παξαγσγά ηϋλζει θαιιηεξγεέηαη ζε αγξνθηάκαηα δϋληξσλ Ζ δηαδηθαζέα δελ ρξεζηκνπνηεέ ριψξην γηα ιεχθαλζε, θϊλνληαο ηελ φιε δηαδηθαζέα ζρεηηθϊ θηιηθά πξνο ην πεξηβϊιινλ. Πξντφληα πνπ κπνξνχλ λα γέλνπλ απφ ην πιηθφ απηφ εέλαη πνπθϊκηζα, παληειφληα, θνχζηεο, θνζηνχκηα, θαζψο θαη ραξηέ ά λα αληηθαηαζηάζεη νπνηαδάπνηε πθαζκϊηηλε εθαξκνγά πνπ δελ απαηηεέ βακβϊθη. Σν ηϋλζει κπνξεέ λα αλακηρζεέ κε Ϊιια πιηθϊ γηα ηελ παξαγσγά Ϊιισλ απνηειεζκϊησλ, σζηφζν 37

38 απηφ επεξεϊδεη ηελ βηναπνηθνδνκεζηκφηεηα ηνπ πξντφληνο. Απηφ εέλαη Ϋλα ζεκαληηθφ πξντφλ επεηδά ηα ζπλζεηηθϊ ελδχκαηα γέλνληαη απφ πεηξϋιαην, ην νπνέν Ϋρεη πνιιϊ κεηνλεθηάκαηα. Ζ θπηηαξέλε εέλαη Ϋλαο αλαλεψζηκνο πφξνο, ελψ ε Ϋιιεηςε ηνπ πεηξειαένπ ζα νδεγάζεη ζε κηα Ϋιιεηςε ζπλζεηηθψλ εηδψλ Ϋλδπζεο, πϋξαλ ηεο Ϋιιεηςεο θαπζέκσλ. Σν ηϋλζει ζα κπνξνχζε λα εέλαη ην ηϋιεην ππνθαηϊζηαην ησλ ζπλζεηηθψλ πιηθψλ φπσο ηνπ ξαγηφλ. ηαλ Ϋλα ξνχρν εέλαη θηηαγκϋλν απφ ηϋλζει θαη θηϊλεη ζην ηϋινο ηνπ θχθιν δσάο ηνπ, αληέ λα ην πεηϊμνπκε κπνξνχκε λα ην θϊλνπκε θνκπνζηνπνηάζε. ΝΖΜΑΣΑ ΑΠΟ ΓΑΛΑΟη πξσηετληθϋο έλεο ησλ λεκϊησλ γϊιαθηνο απνζηξαγγέδνπλ ην γϊια θαη παξαζθεπϊδνπλ ην πξσηετληθφ λεκαηηθφ πγξφ ην νπνέν εέλαη θαηϊιιειν γηα πγξά λπκαηνπξγηθε δηαδηθαζέα κε ηελ βνάζεηα βηνκεραληθάο ηερληθάο ην νπνέν δεκηνπξγεέ πςειάο πνηφηεηαο πθαζκϊηηλε έλα. Οη πξσηετληθϋο έλεο λεκϊησλ γϊιαθηνο ζπκβϊινπλ ζηελ πγεηϊ ηνπ δϋξκαηνο, εέλαη Ϊλεηεο κε θσηεηλϊ ρξψκαηα ιφγσ επθνιέαο βαθάο. Ζ πξσηετληθά έλα γϊιαθηνο κπνξεέ λα ζπλδπαζηεέ αηφθηα ά θαη κε θαζκέξη, κεηϊμη, βακβϊθη, καιιέ, ξακέ θαη Ϊιιεο έλεο γηα ηελ χθαλζε πθαζκϊησλ κε ηα ραξαθηεξηζηηθϊ ηεο πξσηετληθάο έλαο γϊιαθηνο. Μπνξεέ επέζεο λα ρξεζηκνπνηεζεέ ζηελ δεκηνπξγέα πςειψλ πξνδηαγξαθψλ εζσξνχρσλ, κπινπδψλ, πηηδακψλ θ.α. γηα λα ηθαλνπνηάζεη ηελ αλϊγθε ησλ αλζξψπσλ γηα Ϊλεηα, πγεηά, θαη κνδϊηα ελδχκαηα. Ζ πξσηεΐλε έλα γϊιαθηνο εέλαη Ϋλα θξϋζθν πξντφλ πνπ ζέγνπξα ζα απνηειϋζεη Ϋλα δεκνθηιϋο πξντφλ ζηελ αγνξϊ θαη ζα γέλεη ην αγαπεκϋλν πιηθφ παξαζθεπάο ελδπκϊησλ. ΛΗΝΟΣν ιηλφ γέλεηαη απφ ιηλϊξη, απνηειεέ Ϊιιε κηα παξαδνζηαθά θαιιηϋξγεηα έλαο ε νπνέα ρξεηϊδεηαη ιηγφηεξα ρεκηθϊ ιηπϊζκαηα θαη θπηνθϊξκαθα απφ ην βακβϊθη.(bruce,daly,towers, 2004) ΚΑΝΝΑΒΖ Ζ θϊλλαβε θϊλεη κηα κεγϊιε επηζηξνθά ζηνλ θφζκν ηεο κφδαο. ΠξΪγκαηη, ε θϊλλαβε κεγαιψλεη ρσξέο ιέπαζκα, απαηηεέ ειϊρηζηε πξνζνρά, δελ θαηαζηξϋθεη ηα ζξεπηηθϊ ζπζηαηηθϊ ηνπ εδϊθνπο θαη εέλαη εχθνιε ζηε ζπγθνκηδά. Χο απνηϋιεζκα ηα πεξηζζφηεξα ππνπξντφληα ηεο θϊλλαβεο εέλαη βηνινγηθϊ πηζηνπνηεκϋλα. Δληνχηνηο, ε θαιιηϋξγεηα κε ηελ κεγαιχηεξε πξννπηηθά θηιηθάο πξνο ην πεξηβϊιινλ θισζηνυθαληνπξγηθά ρξάζε εέλαη ε θϊλλαβε.ecological 38

39 footprinthemp Σν νηθνινγηθφ απνηχπσκα ηεο θϊλλαβεο εέλαη ζεκαληηθϊ κηθξφηεξν απφ απηφ ησλ πεξηζζφηεξσλ Ϊιισλ θπηψλ πνπ ιακβϊλνληαη ππ φςηλ ιφγσ ησλ ηλψλ ηνπο. Σα θπηϊ θϊλλαβεο κεγαιψλνπλ πνιχ γξάγνξα θαη ππθλϊ ην νπνέν θαζηζηϊ δχζθνιν γηα ηα αγξηφρνξηα λα αλαπηπρζνχλ, εμαιεέθνληαο ηελ αλϊγθε γηα δηδαληνθηφλα θαη ηερλεηϊ ιηπϊζκαηα. Γελ απαηηεέ Ϊξδεπζε, δεδνκϋλνπ φηη δεη απφ ηελ κϋζε πνζφηεηα λεξνχ βξνρφπησζεο θαη εέλαη ηδηαηηϋξα αλζεθηηθφ ζηα παξϊζηηα. Ζ θϊλλαβε Ϋρεη θπζηθϋο καθξϋο έλεο πνπ ηελ θαζηζηνχλ θαηϊιιειε γηα λεκαηνπνέεζε κε ειϊρηζηε επεμεξγαζέα. ΑπηΫο νη έλεο εέλαη επέζεο καθξϊο δηαξθεέαο, ζηελ πξαγκαηηθφηεηα, ζην παξειζφλ ε θϊλλαβε Ϋρεη ρξεζηκνπνηεζεέ γηα ηελ θαηαζθεπά λαπηηθψλ ζρνηληψλ πνπ ρξεζηκνπνηάζεθαλ κϋζα θαη γχξσ απφ ην λεξφ επεηδά αληηζηϋθνληαη ζηε ζάςε. Αλ παξακϋλνπλ αλζεθηηθϋο θαη θϊησ απφ απηϋο ηηο ζπλζάθεο, ζθεθηεέηε πφζν ζα αληϋμεη Ϋλα παληειφλη ηδηλ ά Ϋλα πνπθϊκηζν. ΤπΪξρεη κηα κεγϊιε πνηθηιέα πθψλ θαη ζρεκϊησλ ελδπκϊησλ θϊλλαβεο. Μπνξεέο λα αγνξϊζεηο χθαζκα ά ξνχρα, πθαζκϋλα ά πιεγκϋλα αθφκα θαη δψλεο θαη γεληθψο κηα κεγϊιε γθϊκα πξντφλησλ απφ ην πνιχπιεπξν απηφ πξντφλ. Ζ θϊλλαβε εέλαη κηα εληειψο νηθνινγηθά θαιιηϋξγεηα: ραξαθηεξέδεηαη απφ πςειά παξαγσγηθφηεηα, εέλαη εχθνιε ζηελ θαιιηϋξγεηα θαη αλεθηηθά ζηα παξϊζηηα, νπφηε ρξεηϊδνληαη ιέγα ά θαζφινπ ρεκηθϊ, ελψ ηελ έδηα ζηηγκά εκπινπηέδεη ην Ϋδαθνο κε ηηο βαζηϋο ξέδεο ηεο. Πξφθεηηαη γηα κηα παξαδνζηαθά έλα πνπ ιφγσ πνιηηηθψλ θαηαζηϊζεσλ Ϋπεζε ζε δπζκϋλεηα ην Απηφ ηνλ θαηξφ πεξλϊ ηελ θϊζε ηελ αλαγϋλλεζεο ηεο.political reasons ΜΑΛΛΗ Σν νξγαληθφ καιιέ γέλεηαη φιν θαη πεξηζζφηεξν δηαζϋζηκν: παξϊγεηαη ρξεζηκνπνηψληαο βηψζηκεο γεσξγηθϋο πξαθηηθϋο δέρσο επηβαξχλζεηο ζηα πξφβαηα. Σν καιιέ πνπ παξϊγεηαη απφ πξφβαηα ηα νπνέα εθηξϋθνπλ νη γεσξγνέ κπνξεέ λα απνηειϋζεη κηα ζαπκϊζηα πεγά, κε κεξηθϋο επηθπιϊμεηο. Σα εξγνζηαζηαθϊ-εθηξεθφκελα πξφβαηα (φπσο ζπκβαέλεη κε θϊζε εξγνζηαζηαθϊεθηξεθφκελν δψν), δελ κεγαιψλνπλ κε ηηο θαιχηεξεο ζπλζάθεο δηαβέσζεο, αθνχ νη ππεχζπλνη ελδηαθϋξνληαη κνλφ γηα ηελ παξαγσγηθφηεηα θαη ηελ ηαρχηεηα. ηε ζπλϋρεηα, ππϊξρεη ην ζϋκα ηεο ιεχθαλζεο ηνπ καιιηνχ, ά ηεο βαθάο ηνπ, αιιϊ κε κηα ππεχζπλε θαη θηιηθά πξνο ην πεξηβϊιινλ δηεξγαζέα ηα πεξηζζφηεξα απφ απηϊ ηα δεηάκαηα κπνξνχλ λα μεπεξαζηνχλ. 39

40 ΜΔΣΑΞΗ ΑΠΟ ΟΓΗΑ Ο κχζνο αλαθϋξεη φηη ν ΥΫξη Φνξλη θνξνχζε Ϋλα θνζηνχκη θαηαζθεπαζκϋλν απφ κεηϊμη ζφγηαο ηε δεθαεηέα ηνπ 1940, αιιϊ ε θπβϋξλεζε ησλ ΖΠΑ εθεέλεο ηεο επνράο ππνζηάξημε πσο θνξνχζε θνζηνχκη απφ ξϊγησλ. Σνλ 21ν αηψλα, φκσο, ην κεηϊμη απφ ζφγηα Ϋρεη ηελ θαιχηεξε πξννπηηθά. Σν κεηϊμη απφ ζφγηα θαηαζθεπϊδεηαη απφ ηα ππνπξντφληα ηεο παξαγσγηθάο δηαδηθαζέαο tofu. Οη πγξνπνηεκϋλεο πξσηεΐλεο εμσζνχληαη ζε έλεο, νη νπνέεο ζηε ζπλϋρεηα λεκαηνπνηνπληαη, θαη ρξεζηκνπνηνχληαη φπσο θϊζε Ϊιιε έλα (πθαληϊ, πιεθηϊ, θ.ιπ.). Ζ πςειά πεξηεθηηθφηεηα ζε πξσηεΐλεο ην θαζηζηϊ δεθηηθφ ζε θπζηθϋο ρξσζηηθϋο νπζέεο. INGEO: έλα θαιακπνθηνχ Μηα Ϊιιε πξψηε χιε θηιηθά πξνο ην πεξηβϊιινλ εέλαη ην Ingeo (100% θπζηθφ αληηβαθηεξηδηαθφ πιηθφ πνπ θαηαζθεπϊδεηαη εμ νινθιάξνπ απφ ην θαιακπφθη). Σν ingeo δεκηνπξγεέηαη κε ηελ εμαγσγά ησλ ζαθρϊξσλ θαη ακχινπ απφ ην θαιακπφθη. ηε ζπλϋρεηα κε δηϊθνξεο επεμεξγαζέεο πνπ γέλνληαη δεκηνπξγεέηαη κηα έλα, ε νπνέα κπνξεέ λα λεκαηνπνηεζεέ ά λα πθαλζεέ. ΜΠΑΜΠΟΤ Σν κπακπνχ εέλαη Ϋλα ηδηαέηεξα αλαλεψζηκν ρφξην, θαη εέλαη πηζαλφλ απηά ε ηδηφηεηα ηνπ λα ην ραξαθηεξέδεη σο «θηιηθφ πξνο ην πεξηβϊιινλ». Δπέζεο, Ϋρεη θπζηθϊ αληηβαθηεξηαθϋο ηδηφηεηεο θαη ην χθαζκα "αλαπλϋεη". Σα χθαζκα πνπ πξνθχπηνπλ εέλαη βηνδηαζπψκελα. FORTREL EcoSpun ΑλαθπθισκΫλα κπνπθϊλ απφ θιηο θαηαζθεπϊδνληαη απφ αλαθπθισκϋλα κπνπθϊιηα πνηψλ. Αθφκε θαη κεξηθϋο πςειάο ηερλνινγέαο αδηϊβξνρα,πνξνπλ λα αλαθπθιψλνληαη - εϊλ ππϊξρνπλ νη εγθαηαζηϊζεηο. ΑπηΫο πεξηιακβϊλνπλ επηθαιχςεηο κε βϊζε ην λεξφ(εθαξκφδεηαη ρσξέο επηβιαβεέο δηαιχηεο) θαη ησλ κεκβξαλψλ, φπσο Sympatex, ε νπνέα εέλαη 100% πνιπεζηϋξαο. Απνθεχγεηε ην PVC, ειαζκϊηα θαη ηελ πνιπνξεζϊλε. Μηα έλα πνιπεζηϋξα πνπ θαηαζθεπϊδεηαη απφ αλαθπθισκϋλα πιαζηηθϊ κπνπθϊιηα κπνξεέ λα γέλεη, φπσο αλαθϋξακε θιηο. Ζ θαηαζθεπά απηάο ηεο έλαο εέλαη πξνηηκεηϋα ζε ζρϋζε 40

41 κε ηελ δεκηνπξγέα λϋσλ κε βϊζε ην πεηξϋιαην, ζπλππνινγέδνληαο θαη ην πιάζνο ησλ πιαζηηθψλ θηαιψλ πνπ ππϊξρνπλ. Σν ξνχρν πνπ δεκηνπξγεέηαη εέλαη πξνηηκεηϋν απφ πεδνπφξνπο γηα ηε δεζηαζηϊ θαη ηελ αληνρά ηνπ. ΜΔΣΑΞΗ ΑΠΟ ΓΑΛΑΣν γϊια απφ κεηϊμη θαηαζθεπϊδεηαη απφ θαηζηθέζην γϊια θαη ηε κέμε ηνπ γελεηηθνχ πιηθνχ αξαρλψλ πξνθαιψληαο ηα ζειπθϊ λα παξϊγνπλ Ϋλαλ εηδηθφ ηχπν γϊιαθηνο πνπ πεξηϋρεη έλεο κεηαμηνχ (αξρηθϊ παξαγφληνπζαλ γηα ηηο Ϋλνπιεο δπλϊκεηο ησλ ΖΠΑ). ε γεληθϋο γξακκϋο, νη έλεο πνπ παξϊγνληαη ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηε δεκηνπξγέα βηναπνδνκάζηκσλ ξακκϊησλ, αιεμέζθαηξσλ πιηθψλ. ( 41

42 ΣΟ ΔΤΡΧΠΑΨΚΟ ΟΗΚΟΛΟΓΗΚΟ ΖΜΑ Σν Δπξσπατθφ νηθνινγηθφ ζάκα δέλεηαη κφλν ζε φζα πξντφληα δηαθξέλνληαη γηα ηελ πςειά ηνπο πνηφηεηα. Γηα λα δσζεέ απηφ ην ζάκα ζα πξϋπεη λα γέλνπλ απζηεξϋο δνθηκϋο θαη Ϋιεγρνη γηα ηε πεξηβαιινληηθά θαηαιιειφηεηα ηνπ πξντφληνο απφ Ϋλαλ αλεμϊξηεην θνξϋα. Σν νηθνινγηθφ ζάκα δηαζθαιέδεη ηηο ειϊρηζηεο επηπηψζεηο ζην πεξηβϊιινλ γηα φιε ηε δηϊξθεηα ηνπ θχθινπ δσάο ηνπ. Απηφ ην ζάκα κπνξεέ θαλεέο λα ην βξεη ζε 23 ηχπνπο πξντφλησλ κεηαμχ ησλ νπνέσλ εέλαη θαη ηα ελδχκαηα. ηαλ Ϋλα Ϋλδπκα Ϋρεη απηφ ην ζάκα, ζεκαέλεη πσο πξνζηαηεχεη ην πεξηβϊιινλ. χκθσλα κε ηελ Δπξσπατθά Έλσζε: Σα εξγνζηϊζηα ζα πξϋπεη λα πεξηνξέζνπλ ηελ θαηαλϊισζε θαη ηε ξχπαλζε ηνπ λεξνχ. Σα απνξξππαληηθϊ θαζψο θαη ηα καιαθηηθϊ ησλ πθαζκϊησλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη θαηϊ ηελ παξαγσγά ζα πξϋπεη λα εέλαη 95% βηναπνηθνδνκάζηκα. Ζ πϊζηα εθηχπσζεο δε ζα πξϋπεη λα πεξηϋρεη νξηζκϋλεο επηθέλδπλεο νπζέεο. Οη βαθϋο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζα πξϋπεη λα εέλαη θπζηθϋο ά θηιηθϋο πξνο ην πεξηβϊιινλ. Θα πξϋπεη λα πεξηνξηζηεέ ε ρξάζε επεμεξγαζηψλ πθαζκϊησλ πνπ κπνξεέ λα βϊςνπλ ηελ πδξφβηα παλέδα θαη ρισξέδα. Οη παξϊγνληεο απνρξσκαηηζκνχ ζα πξϋπεη λα πιεξνχλ ηα νηθνινγηθϊ πξφηππα. ΣΫινο νη θαηαζθεπαζηϋο ζα πξϋπεη λα παξϋρνπλ ιεπηνκεξεέο πιεξνθνξέεο ζρεηηθϊ κε ηελ εμνηθνλφκεζε ελϋξγεηαο θαηϊ ηελ θιψζε, ηελ πιϋμε, ηελ χθαλζε θαη Ϊιιεο επεμεξγαζέεο. Ζ εμνηθνλφκεζε ελϋξγεηαο ζην εξγνζηϊζην ζπλεπϊγεηαη θαη κεέσζε ηνπ θφζηνπο γηα ηνλ θαηαλαισηά. χκθσλα κε ηελ Δπξσπατθά Έλσζε, ηα ελδχκαηα πνπ Ϋρνπλ ην νηθνινγηθφ ζάκα επϊλσ ηνπο, πξνζηαηεχνπλ θαη ηελ πγεέα. Απηφ ζπκβαέλεη δηφηη: Σέζεληαη απζηεξϊ φξηα γηα ηα ππξέκαρα πιηθϊ θαη ηηο νπζέεο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ επεμεξγαζέα πθαζκϊησλ πνπ Ϋρνπλ θηλδχλνπο ζηε πγεέα. 42

43 Ζ ρξάζε βαθψλ πνπ ελδϋρεηαη λα εέλαη θαξθηλνγφλνο, κεηαιιαμηνγφλεο ά επηβιαβεέο γηα ηα Ϋκβξπα απαγνξεχεηαη. Σα πθϊζκαηα πνπ θαηαζθεπϊδνληαη απφ βακβϊθη πξϋπεη λα θαζαξέδνληαη απφ φια ηα θαηϊινηπα παξαζηηνθηφλσλ θαη δηδαληνθηφλσλ. Σα ππνδάκαηα δελ πξϋπεη λα πεξηϋρνπλ νπνηαδάπνηε ειεθηξηθϊ ά ειεθηξνληθϊ κϋξε (φπσο παηδηθϊ παπνχηζηα κε θσηϊθηα πνπ αλαβνζβάλνπλ). ΣΫινο, ε θνηλά πξαθηηθά ηεο ρξάζεο επηθέλδπλσλ βαξϋσλ κεηϊιισλ ζηε επεμεξγαζέα βαθάο ηνπ βακβαθηνχ απαγνξεχεηαη. (πεγά Δ.Δ.) 43

44 ΑΝΑΚΤΚΛΧΖ ΡΟΤΥΧΝ ΑΝΑΚΤΚΛΧΖ ΡΟΤΥΧΝ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ Δθηφο απφ ηα θνπηϊθηα αλαςπθηηθψλ, ην ραξηέ θαη ην πιαζηηθφ, ηψξα κπνξνχκε λα αλαθπθιψζνπκε θαη ηα εέδε ξνπρηζκνχ. Δέλαη θϊηη πνπ ζπκβαέλεη ζε πνιιϋο ρψξεο ηνπ θφζκνπ καο ηα ηειεπηαέα 30 ρξφληα. ηελ ΔιιΪδα απηνχ ηνπ ηχπνπ νη αγνξϋο αληηκεησπέδνληαλ κε θαρππνςέα θαη πνιιϋο θνξϋο κε ππεξνςέα. άκεξα ηεέλνπλ λα γέλνπλ ζπλάζεηα, αθνχ καο αλαθνπθέδνπλ νηθνλνκηθϊ ζηηο δχζθνιεο κϋξεο πνπ δηαλχνπκε, πξνζθϋξνπλ δηαζθϋδαζε θαη δέλνπλ ηε ραξϊ ζηνλ θαηαλαισηά λα απνθηάζεη θϊηη κνλαδηθφ θαη αλαληηθαηϊζηαην. Οη λϋνη επξεκαηηθνέ fashionistas ηεο ρψξαο καο δηεμϊγνπλ πϊξηπ ζε λπρηεξηλϊ θϋληξα γηα λα αληαιιϊμνπλ ξνχρα θαη αμεζνπϊξ, γηα λα «παδαξϋςνπλ» ηελ εθιεθηηθά γθαξληαξφκπα ηνπο ά απιψο λα δηαζϋζνπλ ζπιιεθηηθϊ θνκκϊηηα ζηνλ θαηαλαισηά πνπ Ϋρεη νηθνλνκηθά ζπλεέδεζε. Ο φξνο «vintage» αθνξϊ θαηλνχξγηα ά κεηαρεηξηζκϋλα ελδχκαηα πνπ Ϋρνπλ δεκηνπξγεζεέ ζε πξνεγνχκελεο επνρϋο θαη απνηεινχλ ζεκεέν αλαθνξϊο ησλ αληέζηνηρσλ ηϊζεσλ ηεο κφδαο. ηε ζπλϋρεηα ζα δνχκε πσο θϊπνηνη Ϊλζξσπνη μεθηλψληαο απηά ηε ζπλάζεηα απφ ρφκπη, θαηϋιεμαλ λα Ϋρνπλ δηθϊ ηνπο θαηαζηάκαηα κε κεηαρεηξηζκϋλα ξνχρα, δηθϋο ηνπο ζειέδεο ζην δηαδέθηπν θαη γεληθφηεξα λα ζπλεηζθϋξνπλ πνιχ ζηε πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο αιιϊ θαη ηεο ηζϋπεο καο. πσο γηα παξϊδεηγκα ε θπξέα Άλλπ ΥαζνκΫξε. Οη θπξηαθϊηηθεο βφιηεο ζην ΜνλαζηεξΪθη, θαζψο θαη νη πεξηπιαλάζεηο ηεο ζηηο αγνξϋο ηνπ εμσηεξηθνχ ηάο Ϋδσζαλ ην Ϋλαπζκα λα αλνέμεη ην δηθφ ηεο θαηϊζηεκα vintage ελδπκϊησλ θαη αμεζνπϊξ ζην ΚνισλΪθη. «Έρσ ηδηαίηεξε αδπλακία ζε νηηδήπνηε παιαηό θαη κεηαρεηξη ζκέλν κε ηε ζθξαγίδα ηεο θζνξάο» ιϋεη. Σν vintage shopping Ϋρεη ηελ ηδηαηηεξφηεηα ηεο κνλαδηθφηεηαο ηνπ θϊζε ξνχρνπ θαη αγγέδεη κηα «πξϊζηλε» θηινζνθέα ιφγσ ηεο αλαθπθιψζηκεο θχζεο ηνπ. Δθηφο απφ ηηο ρακειϋο ηηκϋο, ε επηηπρέα ηνπ vintage Ϋγθεηηαη ζηε δηαθνξεηηθφηεηα πνπ πξνζθϋξεη ζε κηα επνρά φπνπ ε καδηθά παξαγσγά θζελψλ θπξέσο ελδπκϊησλ θαηαθξενπξγεέ ηελ Ϋλλνηα ηνπ πξνζσπηθνχ. «Σα ηδηαίηεξα, πνηνηηθά ξνύρα κε άπνςε είλαη αθξηβόηεξα θαη απεπζύλνληαη ζε ιίγνπο. Σα vintage θαη ηα δεύηεξν ξνύρα έρνπλ ηε δπλαηόηεηα λα ζπλδπάζνπλ ηελ νηθνινγηθή θαη ηελ εζηθή θηινζνθία ηεο επνρήο καο, εθόζνλ βξίζθνληαη ήδε ζηνλ πιαλήηε θαη δελ απαηηνύλ θαηαλάισζε πόξσλ θαη ελέξγεηαο. Όζνλ αθνξά ηε κόδα, πηζηεύσ όηη απεπζύλνληαη ζε θάζε ειηθία, ελώ κπνξνύλ λα δηακνξθώζνπλ δηαθνξεηηθά ζηπι αλάινγα κε ηελ πξνζσπηθή αηζζεηηθή ηνπ θαζελόο» επηζεκαέλεη ε θπξέα ΥαζνκΫξε. ην θαηϊζηεκα κπνξεέ λα βξεη θαλεέο βξαδηλϊ θνξϋκαηα, t- 44

45 shirts, παληειφληα, ζνξηο, δεξκϊηηλα, δψλεο θαη αμεζνπϊξ, θαζψο θαη θϊπνηα αλδξηθϊ ξνχρα ζε ρακειϋο ηηκϋο πνπ μεθηλνχλ απφ 3 επξψ. Ζ αγαπεκϋλε ζπλάζεηα ηεο θπξέαο ΗσΪλλαο Κηλγθ φζν δνχζε ζην Βεξνιέλν άηαλ λα αλαθαιχπηεη θξπκκϋλνπο ζεζαπξνχο ζε second hand θαηαζηάκαηα. Πξηλ απφ νθηψ ρξφληα άξζε ζηελ ΔιιΪδα θαη Ϊξρηζε λα δηαζϋηεη ηα ξνχρα ηεο ζε αζελατθϊ παδϊξηα, αιιϊ θαη ζην θαθϋ ηεο ρνιάο Καιψλ Σερλψλ. Ζ αληαπφθξηζε άηαλ ελζνπζηψδεο, κε απνηϋιεζκα λα αλνέμεη ηε δηθά ηεο ελαιιαθηηθά κπνπηέθ. «Όια ηα ξνύρα πνπ δηαηίζεληαη ζην θαηάζηεκα πξνέξρνληαη από ην Βεξνιίλν. ε κηα γσλία ζηε ζνθίηα έρσ ηνπνζεηήζεη κεηαρεηξηζκέλα αληηθείκελα ηνπ 60 θαη ηνπ 70,ελώ έρσ θαη ρεηξνπνίεηα αληηθείκελα, ξνύρα, θνζκήκαηα θαη αμεζνπάξ, είηε δηθά κνπ είηε άιισλ» ιϋεη ε θπξέα Κηλγθ. ηελ κπνπηέθ ηεο δελ αλαθπθιψλνληαη κφλν ξνχρα. Έρεη επηιϋμεη πιαζηηθϋο ζαθνχιεο γηα λα δεκηνπξγάζεη ηα δηαθεκηζηηθϊ θπιιϊδηϊ ηεο, ελψ ρξεζηκνπνέεζε ζπϊληα πθϊζκαηα γηα λα θηηϊμεη ηηο εηηθϋηεο ησλ ξνχρσλ. Μπνξεέ λα βξεη θαλεέο γπλαηθεέα θαη αλδξηθϊ ξνχρα απφ δεχηεξν ρϋξη, θαζψο θαη νξηζκϋλα επψλπκα θνκκϊηηα παιαηφηεξσλ δεθαεηηψλ ζε πνιχ ρακειϋο ηηκϋο. Ο Ζoly Μustache δελ επηζπκεέ λα απνθαιχςεη ην πξαγκαηηθφ ηνπ φλνκα, επηζπκεέ φκσο λα δηνξγαλψλεη ηα πην επηηπρεκϋλα bazaar πϊξηη (πϊξηη-παδϊξη) φπνπ δηαζϋηεη ηα θνκκϊηηα ηεο γθαξληαξφκπαο ηνπ ζε ρακειϋο ηηκϋο κεηϊ κνπζηθάο! «Αξρηθά μεθίλεζα πνπιώληαο ξνύρα ζε παδάξηα, όπσο ην γλσζηό Μeet Μarket όπνπ ζπκκεηέρνπλ γύξσ ζηα 40 άηνκα. ηε ζπλέρεηα έθαλα ηα δηθά κνπ θαη κεηά ήξζαλ ηα πάξηη» ιϋεη. Απηνραξαθηεξέδεηαη ζπιιϋθηεο, πσιεηάο, ζηπιέζηαο, παξαγσγφο, δηνξγαλσηάο θαη θσηνγξϊθνο (γηα ην promotion ησλ επηθεέκελσλ πϊξηη). «ηα πάξηη δίλνπκε έλα ζέκα γύξσ από ην νπνίν νη θαιεζκέλνη θαινύληαη λα εκπλεπζηνύλ θαη λα θάλνπλ κηα... ζηπιηζηηθή ππέξβαζε. Ο θαζέλαο εξκελεύεη ηε ζεκαηνινγία δηαθνξεηηθά θαη δεκηνπξγεί ην δηθό ηνπ πξνζσπηθό ζηπι». H ΒηβηΪλα ΜειηαξΫζε, πξνηνχ θχγεη γηα ζπνπδϋο ζην εμσηεξηθφ, κϊδεςε ηηο θέιεο ηηο ΘΪιεηα ΓειαδΪθε θαη Ϊληξα-ΟληΫη ΚππξησηΪθε θαη δηνξγϊλσζαλ Ϋλα κηθξφ πϊξηη πξνθεηκϋλνπ λα αληαιιϊμνπλ ηα ξνχρα πνπ δελ θνξνχζαλ πηα. ΚΪπσο Ϋηζη γελλάζεθαλ ηα ιεγφκελα swishing πϊξηη (απφ ηηο ιϋμεηο swap θαη shopping)- Ϋλαο νηθνλνκηθφο θαη δηαζθεπαζηηθφο ηξφπνο γηα αλαλϋσζε ηεο γθαξληαξφκπαο ρσξέο Ϋμνδα. «Η ηδέα ησλ πάξηη ππήξρε ήδε ζην εμσηεξηθό θαη ζθεθηήθακε όηη ζα είρε πιάθα λα ην δνθηκάδακε θη εκείο. Σν πξώην πάξηη έγηλε ζηελ ηαξάηζα ηνπ ζπηηηνύ κνπ ζηα Πεηξάισλα κε 40 άηνκα. Δπεηδή ν θόζκνο έδεημε κεγάιν ελδηαθέξνλ, κεηαθέξακε ηα επόκελα πάξηη ζηνλ πνιπρώξν Six Dogs, όπνπ ήξζαλ πεξίπνπ 400 άηνκα θαη 700. Η θαζεκία αζρνιείηαη κε δηαθνξεηηθό επάγγεικα πνπ δελ έρεη ζρέζε νύηε κε ηε 45

46 κόδα νύηε κε ηε δηνξγάλσζε event. Σν θάλνπκε γηαηί έρνπκε πάζνο κε απηό θαη είλαη ην ρόκπη καο» ιϋεη ε 24ρξνλε Ϊληξα-ΟληΫη ΚππξησηΪθε. Ζ ελεκϋξσζε γηα ηα επεξρφκελα ξνπρν-πϊξηη γέλεηαη απφ ηε ζειέδα πνπ Ϋρνπλ δεκηνπξγάζεη νη ηξεηο θέιεο ζην Γηαδέθηπν (www. swishing. gr), αιιϊ θαη απφ ην γθξνππ ηνπο ζην Facebook. Απαξαέηεηε πξνυπφζεζε γηα λα ζπκκεηϊζρεη θαλεέο εέλαη λα θϋξεη καδέ ηνπ κηα ζαθνχια κε ξνχρα θαη αμεζνπϊξ ζε θαιά θαηϊζηαζε. ηε ζπλϋρεηα ηα ξνχρα ηνπνζεηνχληαη ζηνλ ρψξν θαη δηαηέζεληαη ζηνπο παξεπξηζθνκϋλνπο ρσξέο φξηα θαη θαλφλεο. «Γελ έρεη ζεκαζία πόζα ξνύρα έθεξεο ή πνηα ήηαλ ε αξρηθή ηηκή ηνπο. Μπνξείο λα δηαιέμεηο νηηδήπνηε βξίζθεηαη ζηνλ ρώξν ζε αληίζεζε κε ηα αληίζηνηρα πάξηη ηνπ εμσηεξηθνύ πνπ αθνινπζνύλ πην απζηεξνύο θαλόλεο» καο ιϋεη ε ζπλδηνξγαλψηξηα ΘΪιεηα ΓειαδΪθε. «Δίκαζηε πνιύ ηεο λννηξνπίαο όηη ηα ζθνππίδηα θάπνηνπ είλαη ν ζεζαπξόο θάπνηνπ άιινπ. Σν ειιεληθό θνηλό ήηαλ ιίγν δηζηαθηηθό ζηελ αξρή, αιιά ηώξα έρνπλ αξρίζεη λα ην αγθαιηάδνπλ» πξνζζϋηεη ε Ϊληξα. (ΦατιΪ, 2010) ΡΟΤΥΑ ΜΔ ΣΟ ΚΗΛΟ Μηα λϋα κφδα πνπ Ϋρεη αξρέζεη θαη ζηελ ΔιιΪδα, εέλαη ε πψιεζε ξνχρσλ κε ην θηιφ. ΤπΪξρνπλ θαηαζηάκαηα ζε αξθεηϋο πεξηνρϋο ηεο Αζάλαο, φπσο ΥαιΪλδξη, ΠαγθξΪηη θαη ΚαιιηζΫα, φπνπ κπνξεέ θϊπνηνο λα θϊλεη κηα ηϋηνηα αγνξϊ. ΑπηΪ ηα θαηαζηάκαηα πσινχλ ξνχρα απφ δεχηεξν ρϋξη θαη κπνξνχλ λα ηα πξνκεζεπηνχλ απφ εκϊο ηνπο έδηνπο. Απηά ε ηδϋα μεθέλεζε φηαλ θϊπνηνη Έιιελεο Ϊξρηζαλ λα εηζάγαγαλ ξνχρα απφ δεχηεξν ρϋξη απφ ην εμσηεξηθφ θαη λα ηα πσινχλ ζε πνχ ρακειφηεξεο ηηκϋο. άκεξα βϋβαηα φινη κπνξνχλ λα πνπιάζνπλ ηα ξνχρα ηνπο ζε ηϋηνηα θαηαζηάκαηα. Θα πξϋπεη λα ηνληζηεέ πσο ηα ξνχρα απηϊ πεξλϊλε απφ θιέβαλν πξηλ πνπιεζνχλ. απηϊ ηα θαηαζηάκαηα κπνξεέ θαλεέο λα βξεη θνξϋκαηα, θνχζηεο, ηνπ, πνπθϊκηζα, παληειφληα, ηδηλ, πνπθϊκηζα, βεξκνχδεο ζαθϊθηα, παιηϊ, κπνπθϊλ, θακπαξηέλεο, εζψξνπρα, δψλεο, ηζϊληεο, θαπϋια, θνπιϊξηα, καληάιηα, καγηφ, παξεφ αθφκε θαη ςεχηηθα θνζκάκαηα. 46

47 ΠΟΤ ΝΑ ΥΑΡΗΔΣΔ ΣΑ ΡΟΤΥΑ άκεξα εέλαη πνιινέ νη Ϊλζξσπνη πνπ Ϋρνπλ επαηζζεηνπνηεζεέ ζηνλ ηνκϋα ηεο αλαθχθισζεο ξνχρσλ. ΠαξαθΪησ ζαο παξνπζηϊδσ νξηζκϋλεο ζειέδεο ζην δηαδέθηπν θαη νξηζκϋλα κϋξε φπνπ κπνξνχκε λα αθάζνπκε θαη λα ραξέζνπκε ξνχρα πνπ εέλαη ζε θαιά θαηϊζηαζε θαη δε ηα θνξϊκε πηα. 1. ην Patari.gr, ην λϋν site online δσξεϊλ αγγειηψλ γηα κεηαρεηξηζκϋλα ξνχρα θαη φρη κφλν. Δθεέ κπνξεέηε λα αγνξϊζεηε θαη λα πνπιάζεηε κεηαρεηξηζκϋλα ξνχρα γηα Ϊλδξεο, γπλαέθεο θαη παηδηϊ θϊζε ειηθέαο, παπνχηζηα, θνζκάκαηα θαη ξνιφγηα ζε ζνχπεξ ρακειϋο ηηκϋο! 2. ε πνιιϋο εθθιεζέεο, φπνπ δϋρνληαη ξνχρα θαη ηα ζηϋιλνπλ ζε νξθαλνηξνθεέα, θησρϋο νηθνγϋλεηεο θαη ζε αλαπηπζζφκελεο ρψξεο. 3. ηελ δηεζλά νξγϊλσζε ηεο Καζνιηθάο Δθθιεζέαο κε ηελ νλνκαζέα ΚΪξηηαο ζηελ πιαηεέα ΒΪζε (Καπνδηζηξένπ 52, ηει: ). 4. ηνλ πξψην φξνθν ζην ηϋθη Μεηαλαζηψλ, πελάληα κϋηξα απφ ηελ πιαηεέα Δμαξρεέσλ (ΣζακΪδνπ 50, ηει: ). 5. ηνπο Γηαηξνχο ηνπ Κφζκνπ, νη νπνένη δϋρνληαη θαη παηδηθϊ ξνχρα, αξθεέ λα εέλαη ζε θαιά θαηϊζηαζε. Ο ρψξνο πνπ δϋρεηαη ηα ξνχρα εέλαη ζηελ απθνχο 12, θνληϊ ζηελ πιαηεέα Κνπκνπλδνχξνπ. Σει: ην Υακόγειν ηνπ Παηδηνύ γηα παηδηθϊ ξνχρα, ηα νπνέα κπνξεέηε λα πϊηε ζε θϊπνην απφ ηα ζπέηηα θηινμελέαο ζε φιε ηελ Αηηηθά. 7. Δπέζεο γηα παηδηθϊ ξνχρα, ζην Κέληξν πκπαξάζηαζεο Παηδηώλ θαη Οηθνγέλεηαο, ην νπνέν ηδξχζεθε ην 1997 απφ ηελ Κνηλσληθά θαη Δθπαηδεπηηθά ΓξΪζε (κε θπβεξλεηηθά νξγϊλσζε), ε νπνέα απνθϊζηζε λα αθηεξψζεη ηε δνπιεηϊ ηεο ζηα θνηλσληθϊ απνθιεηζκϋλα παηδηϊ (παηδηϊ ηνπ δξφκνπ), παηδηϊ πνπ αλάθνπλ ζε θπιεηηθϋο, εζληθϋο, ζξεζθεπηηθϋο κεηνλφηεηεο, θαζψο θαη ζε παηδηϊ πνπ αληηκεησπέδνπλ ςπρνινγηθϊ, νηθνγελεηαθϊ πξνβιάκαηα, αιιϊ θαη πξνβιάκαηα ξαηζηζκνχ θαη πεξηζσξηνπνέεζεο (Αξέζησλνο 6-8, Κνισλφο, ηει: ). 8. ην Ίδξπκα ΑζηΫγσλ ηνπ Γάκνπ Αζελαέσλ, ην νπνέν Ϋρεη αλϊγθε θπξέσο απφ ξνχρα (παηδηθϊ, γπλαηθεέα, αλδξηθϊ), ζεληφληα θαη παπιψκαηα. ΓΫρεηαη θαζεκεξηλϊ πξνζθνξϋο απφ ηηο 9 ην πξσέ κϋρξη ηηο 6 ην απφγεπκα ζηελ νδφ Πεηξαηψο 35. ΣειΫθσλν: θαη

48 9. ηελ νκάδα Peto, πξψελ λαξθνκαλψλ, ε νπνέα δϋρεηαη νηηδάπνηε δελ ιεηηνπξγεέ ά δελ ρξεηϊδεζηε, κεηαμχ ησλ νπνέσλ θαη ξνχρα. Λεηηνπξγεέ παξϊξηεκα ζηελ ΚαιιηζΫα (νθνθιϋνπο 256 θαη ζην Κνξσπέ (21 ρηιηφκεηξν Αζελψλ Λαπξένπ), ηα νπνέν δϋρεηαη θαζεκεξηλϊ ηηο πξνζθνξϋο ζαο. Σει: ηελ Γηεζλά Δηαηξεέα ηάξημεο ΟηθνγΫλεηαο Φξνληέδα, ε νπνέα ηδξχζεθε ην 2004 γηα λα αληηκεησπέζεη νηθνγελεηαθϊ πξνβιάκαηα φπσο ελδννηθνγελεηαθά βέα, θαθνπνέεζε γπλαηθψλ θαη παξϊλνκε δηαθέλεζε θαη εκπνξέα αλζξψπσλ (Μεζζελέα 3, Ακπειφθεπνη. Σει: ). 11. ηα Παηδηά ηνπ Γξόκνπ, Ϋλα ζπέηη πνπ θηινμελεέ θαη βνεζϊ θησρϊ παηδηϊ θαη νηθνγϋλεηεο απφ φινλ ηνλ θφζκν. ΓΫρνληαη ηα πϊληα, αξθεέ λα εέλαη ζε θαιά θαηϊζηαζε, κεηαμχ ησλ νπνέσλ θαη ξνχρα γηα παηδηϊ θαη ελάιηθεο. Βξέζθνληαη ζηελ Αξέζησλνο 6-8, ζην Μεηαμνπξγεέν θαη δϋρνληαη πξνζθνξϋο θαζεκεξηλϊ απφ ηηο 11 ην πξσέ κϋρξη ηηο 6 ην απφγεπκα. Σει: θαη ηελ Σξάπεδα Δηδώλ Πξώηεο Αλάγθεο ηνπ Θεφθηινπ, κηα νξγϊλσζε ε νπνέα ηα ζηϋιλεη ζε πνιχηεθλεο νηθνγϋλεηεο ησλ νξεηλψλ, παξακεζφξησλ θαη λεζησηηθψλ πεξηνρψλ ηεο ΔιιΪδαο. ΓΫρνληαη πξνζθνξϋο θαζεκεξηλϊ απφ ΓεπηΫξα Ϋσο Παξαζθεπά, απφ ηηο 8 ην πξσέ Ϋσο ηηο 4 ην απφγεπκα, ζηα θεληξηθϊ γξαθεέα ηνπο, ζηελ νδφ ΠαπαθιΫζζα 9 ζην ΓαιΪηζη. Σει: ην ραξηζηηθφ παδϊξη ηνπ πφξνπ, φπνπ γέλεηαη κηα αληαιιαγά ρσξέο ρξάκαηα θαη απνθηνχλ αμέα πξϊγκαηα αρξεζηκνπνέεηα αιιϊ φρη Ϊρξεζηα. Μεηαμχ απηψλ θαη ξνχρα. ΦΫξλεηε ξνχρα ά νηηδάπνηε δελ ρξεηϊδεζηε θαη παέξλεηε φηη ζαο εέλαη ρξάζηκν, ρσξέο ρξεκαηηθφ αληϊιιαγκα. Σν ραξηζηηθφ παδϊξη ιεηηνπξγεέ κε βϊξδηεο ηηο ψξεο 11:30-15:00 θαη 17:30-20:30, πιελ ηεο ΓεπηΫξαο θαη ηνπ αββϊηνπ ζηελ γσλέα Εσνδφρνπ Πεγάο θαη Δξεζζνχ ζηα ΔμΪξρεηα. 14. ην Διιεληθό Κέληξν γηα ηελ Φπρηθή Τγεία θαη Θεξαπεία ηνπ Παηδηνύ θαη ηεο Οηθνγέλεηαο - γλσζηφ σο «Σν ΠεξηβνιΪθη», ην νπνέν απφ ηνλ επηϋκβξην ζα δϋρεηαη θαλνληθϊ ηα παιηϊ ζαο ξνχρα, παηδηθϊ, γπλαηθεέα ά αλδξηθϊ. Σα Ϋζνδα απφ ηελ πψιεζε ησλ ξνχρσλ πνπ πξνζθϋξεηε πεγαέλνπλ ζε πξνγξϊκκαηα πνπ ζηεξέδνπλ παηδηϊ κε ςπρηθϊ ηξαχκαηα. Αλ Ϋρεηε ιέγα ξνχρα, πεξϊζηε λα ηα αθάζεηε ζηελ νδφ Όδξαο 25 ζην ΥαιΪλδξη ( ), ελψ γηα κεγαιχηεξεο πνζφηεηεο ξνχρσλ επηθνηλσλάζηε καδέ ηνπο γηα λα ζαο ζηεέινπλ ζρνιηθφ. 15. ηνλ ΠξΪζηλν ΓΪην κπνξεέηε λα αθάζεηε φζα ξνχρα δελ ζαο ρξεηϊδνληαη Ϋλαληη ζπκβνιηθνχ αληηηέκνπ πνπ παέξλεηε, αιιϊ θαη λα αγνξϊζεηε Ϊιια εέδε ζε πξνλνκηαθϋο ηηκϋο. Ο «ΓΪηνο» ηξνθνδνηεέ ζπλερψο νξγαλψζεηο αζηϋγσλ, φπσο ε «Κιέκαθα», ελψ ζπλεξγϊδεηαη κε βηνηερλέα ζηα Κακέληα ε νπνέα θηηϊρλεη ζηνππηϊ απφ αλαθπθισκϋλα πθϊζκαηα. Οη πξνζθνξϋο 48

49 ξνχρσλ ζα ιεηηνπξγάζνπλ απφ ηα κϋζα επηϋκβξε θαη θαηφπηλ ζπλελλφεζεο κε ηελ ππεχζπλε θ. νθέα ΦηιΫξε. (ΗππνθξΪηνπο 142, ηει: ) 16. ην ΞεκπινγθΪξηζκα, κηα νξγϊλσζε πνπ μεθέλεζε απφ bloggers θαη ζπγθεληξψλεη γπλαηθεέα θαη παηδηθϊ ξνχρα γηα ηνπο θξαηνχκελνπο ησλ θπιαθψλ ηεο Θάβαο. ζνη ζϋιεηε λα πξνζθϋξεηε ξνχρα κπνξεέηε λα ζηεέιεηε mail ζην 17. ηνπο θϊδνπο αλαθχθισζεο ηεο HUMANA ζε πεξηζζφηεξα απφ 250 ζεκεέα ζε φιε ηελ Αηηηθά. Ο νξγαληζκφο ζηνρεχεη ζηελ πξνψζεζε αλαπηπμηαθψλ πξνγξακκϊησλ ζηελ Αθξηθά θαη πξνσζεέ 150 πξνγξϊκκαηα βνάζεηαο κεηαμχ ησλ νπνέσλ νηθνδφκεζε ζρνιεέσλ θαη λνζνθνκεέσλ, πξνγξϊκκαηα εθπαέδεπζεο θαη βνάζεηα γηα ηα παηδηϊ. 18. ην Xariseto.gr κηα ηζηνζειέδα πνπ Ϋρεη βαζηθφ ζηφρν λα κεησζεέ ν φγθνο ησλ ρξάζηκσλ αληηθεηκϋλσλ πνπ θαηαιάγνπλ ζηηο ρσκαηεξϋο κεηαμχ ησλ νπνέσλ θαη ξνχρα. Δδψ κπνξεέηε λα εγγξαθεέηε σο κϋιε δσξεϊλ θαη λα ραξέζεηε ά θαη λα αληαιιϊμεηε νηηδάπνηε κεηαρεηξηζκϋλν, αξθεέ λα βξέζθεηαη ζε θαιά θαηϊζηαζε. 19. ην Freecycle.Org εηζϊγεηε ην φλνκα ηεο πφιεο πνπ βξέζθεζηε (ην link γηα ηελ Αζάλα εέλαη απηφ), θϊλεηε εγγξαθά, ζηϋιλεηε κάλπκα, ζαο απαληνχλ νη ελδηαθεξφκελνη, θιεέλεηε ξαληεβνχ, δέλεηε/παέξλεηε αληηθεέκελα θαη that s all folks!,ηη αιιϊδεη ρϋξηα κϋζσ ηνπ Freecycle εέλαη δσξεϊλ, λφκηκν θαη θαηϊιιειν γηα θϊζε ειηθέα. 20. ην Tzaba.gr, ην νπνέν ην νπνέν ιεηηνπξγεέ κε ηελ έδηα ινγηθά κε ην xariseto θαη ζαο ελεκεξψλεη γηα νηηδάπνηε ραξέδεηαη ά αληαιιϊζζεηαη θαη ζην νπνέν κπνξεέηε λα ραξέζεηε ά λα αληαιιϊμεηε κεηαμχ Ϊιισλ θαη ηα παιηϊ ζαο ξνχρα. Σν κφλν πνπ ζα ρξεηαζηεέ λα θϊλεηε εέλαη κηα δσξεϊλ εγγξαθά ζην site. 21. ην Troc retro ληύζηκν (Γεκ. νχηζνπ, 39, Πιαηεέα Μαβέιε, ), θαηϊζηεκα ξνχρσλ ην νπνέν δϋρεηαη παιαηϊ ξνχρα θαη Ϊιια δηθϊ ζαο αληηθεέκελα, ηα νπνέα αθάλεηε παξαθαηαζάθε αθνχ ζπκθσλάζεηε κε ηελ ηδηνθηάηξηα. 22. ηα Swap not Shop πϊξηη πνπ δηνξγαλψλνληαη ζε δηϊθνξνπο ρψξνπο εληφο θαη εθηφο Αζάλαο (ην ηειεπηαέν πξαγκαηνπνηάζεθαλ ζην Six Dogs ζηελ Αβξακηψηνπ). Καη γλσξέδεηε θφζκν, θαη κνηξϊδεζηε (θαζαξϊ) ξνχρα θαη βξέζθεηε θαηλνχξγηα... κεηαρεηξηζκϋλα απφ Ϊιινπο. 49

50 ΔΡΧΣΖΜΑΣΟΛΟΓΗΑ Γηα ην εξεπλεηηθφ θνκκϊηη ηεο πηπρηαθάο κνπ εξγαζέαο, κνέξαζα ζπλνιηθϊ 182 εξσηεκαηνιφγηα ζε καζεηϋο ηνπ 2 νπ Πεηξακαηηθνχ Γπκλαζένπ Ακπεινθάπσλ. ην θεθϊιαην απηφ ζα ζαο παξνπζηϊζσ ηα δηαγξϊκκαηα πνπ πξνϋθπςαλ απφ ηηο απαληάζεηο πνπ δφζεθαλ απφ ηνπο καζεηϋο θαζψο θαη κηα ζχληνκε αλϊιπζε ησλ απνηειεζκϊησλ. Πην ζπγθεθξηκϋλα ηα 182 εξσηεκαηνιφγηα κνηξϊζηεθαλ ζε καζεηϋο πξψηεο θαη δεπηϋξαο Γπκλαζένπ, φπνπ κνηξϊζηεθαλ ηπραέα ζηα ηκάκαηα απηνχ ηνπ Γπκλαζένπ. Σν εξσηεκαηνιφγηα πεξηεέρε 22 εξσηάζεηο θιεηζηνχ ηχπνπ θαη κηα εξψηεζε αλνηρηνχ ηχπνπ. ΠΫξαζα ηα απνηειϋζκαηα κνπ ζε θχιιν ηνπ Excel (Office 2003). ηε ζπλϋρεηα Ϋθηηαμα ηνπο πέλαθεο κνπ θαη Ϋπεηηα Ϋθαλα γξαθάκαηα πέηαο γηα ην θχιιν, ηελ ειηθέα θαη γηα ηηο ππφινηπεο 21 εξσηάζεηο. Σα απνηειϋζκαηα παξνπζηϊδνληαη παξαθϊησ. ΦΤΛΟ 54% 46% ΑΓΟΡΙ ΚΟΡΙΣΙ Γηάγξακκα 1.0 Φχιν καζεηά ην δηϊγξακκα απηφ βιϋπνπκε ην θχιν ησλ καζεηψλ πνπ ζπκπιάξσζαλ ην εξσηεκαηνιφγην. Έρνπκε 83 αγφξηα θαη 99 θνξέηζηα. 50

51 ΖΛΗΚΗΑ 1% 7% 58% 34% 12 ΔΣΧΝ 13 ΔΣΧΝ 14 ΔΣΧΝ 15 ΔΣΧΝ Γηάγξακκα 1.1 Ζιηθέα καζεηψλ απηφ ην δηϊγξακκα θαέλνληαη νη ειηθέεο ησλ καζεηψλ πνπ πάξαλ κϋξνο ζηελ Ϋξεπλα. Δθ ησλ νπνέσλ 13 καζεηϋο εέλαη 12 εηψλ, 61 καζεηϋο εέλαη 13 εηψλ, 107 καζεηϋο εέλαη 14 εηψλ θαη 1 καζεηάο εέλαη 15 εηψλ. ΓΑΠΑΝΔ ΓΗΑ ΔΝΓΤΖ 14% 18% 37% ΚΑΙ ΑΝΧ 31% Γηάγξακκα 2.0 ΓαπΪλεο γηα Ϋλδπζε Δξψηεζε 3. Πνην πνζφ δαπαλϊηε θαηϊ κϋζν νξφ κεληαέσο γηα ηελ απφθηεζε λϋσλ ελδπκϊησλ; Με βϊζε ην παξαπϊλσ δηϊγξακκα 69 καζεηϋο μνδεχνπλ κεληαέσο απφ 0-30 γηα ηελ απφθηεζε λϋσλ ελδπκϊησλ, ελψ 56 καζεηϋο μνδεχνπλ απφ γηα ηελ απφθηεζε λϋσλ ελδπκϊησλ μνδεχνπλ 32 καζεηϋο. Απφ 91 θαη Ϊλσ μνδεχνπλ 25 καζεηϋο. 51

52 ΖΜΑΝΣΗΚΟΣΔΡΟ ΚΡΗΣΖΡΗΟ ΔΠΗΛΟΓΖ ΔΝΓΤΜΑΣΟ 37% 18% 18% 12% 15% ΔΠΧΝΗΜΙΑ ΣΙΜΗ ΥΡΧΜΑ ΠΟΙΟΣΗΣΑ ΆΛΛΟ Γηάγξακκα 2.1 εκαληηθφηεξν θξηηάξην επηινγάο ελδχκαηνο Δξψηεζε 4. Πνηα εέλαη γηα εζϊο ηα ζεκαληηθφηεξα θξηηάξηα επηινγάο αγνξϊο ησλ ελδπκϊησλ; Με βϊζε ην παξαπϊλσ δηϊγξακκα, θαέλεηαη πσο ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ ησλ καζεηψλ θαη πην ζπγθεθξηκϋλα γηα ηνπο 69 καζεηϋο ην βαζηθφηεξν θξηηάξην επηινγάο ελδχκαηνο εέλαη ε πνηφηεηα, γηα 33 καζεηϋο εέλαη ε επσλπκέα, γηα 27 ε ηηκά, γηα 21 ην ρξψκα ελψ γηα 32 εέλαη θϊπνην Ϊιιν. ΠΡΟΣΗΜΑΣΔ ΝΑ ΦΟΡΑΣΔ ΔΠΩΝΤΜΑ ΡΟΤΥΑ 34% 66% ΝΑΙ ΌΥΙ Γηάγξακκα 2.2 Δξψηεζε 5. ΠξνηηκΪηε λα θνξϊηε επψλπκα ξνχρα; 52

53 χκθσλα θαη κε ην παξαπϊλσ δηϊγξακκα ην 66% ησλ καζεηψλ δειαδά 121 καζεηϋο πξνηηκνχλ λα θνξνχλ επψλπκα ξνχρα. Δλψ ην 34% ησλ καζεηψλ δειαδά 61 καζεηϋο δελ πξνηηκνχλ λα θνξνχλ επψλπκα ξνχρα. ΑΓΟΡΑΕΔΣΔ ΡΟΤΥΑ ΠΟΤ ΜΔΣΑ ΓΔ ΣΑ ΦΟΡΑΣΔ 18% 8% 27% ΝΑΙ ΜΔΡΙΚΔ ΦΟΡΔ ΠΑΝΙΑ ΠΟΣΔ 47% Γηάγξακκα 2.3 ΑγνξΪδεηε ξνχρα πνπ κεηϊ δε ηα θνξϊηε Δξψηεζε 6. ΑγνξΪδεηε ξνχρα πνπ κεηϊ δε ηα θνξϊηε; Σν κεγαιχηεξν πνζνζηφ ησλ καζεηψλ δειαδά νη 86 καζεηϋο απϊληεζαλ πσο ζπϊληα αγνξϊδνπλ ξνχρα πνπ κεηϊ δε ηα θνξνχλ. Οη 49 απϊληεζαλ πσο κεξηθϋο θνξϋο αγνξϊδνπλ ξνχρα πνπ κεηϊ δε ηα θνξνχλ, 15 απϊληεζαλ πσο λαη αγνξϊδνπλ ξνχρα πνπ κεηϊ δε ηα θνξνχλ ελψ 32 καζεηϋο εέπαλ πσο πνηϋ δελ αγνξϊδνπλ ξνχρα πνπ κεηϊ δε ηα θνξνχλ. 53

54 ΚΤΡΗΟΣΔΡΟ ΠΑΡΑΓΟΝΣΑ ΔΠΗΛΟΓΖ ΔΝΓΤΜΑΣΟ 5% 3% 24% 48% 9% 11% ΦΙΛΟΙ, ΠΑΡΔΔ ΓΟΝΔΙ ΠΡΟΣΤΠΑ ΚΑΝΔΝΑ ΓΙΑΦΗΜΙΗ, ΠΔΡΙΟΓΙΚΑ, ΡΑΓΙΟ, ΣΗΛΔΟΡΑΗ ΆΛΛΟ Γηάγξακκα 2.4 ΠαξΪγνληαο επηινγάο ελδχκαηνο Δξψηεζε 7. Πνηνο εέλαη ν θπξηφηεξνο παξϊγνληαο επηινγάο ηνπ ελδχκαηνο ζαο; ην παξαπϊλσ δηϊγξακκα θαέλεηαη πσο ην 48% ησλ καζεηψλ δειαδά 46 καζεηϋο ηζρπξέδνληαη πσο δε ηνπο επεξεϊδεη θαλϋλαο παξϊγνληαο ζηελ επηινγά ηνπ ελδχκαηνο. Οη 43 ηζρπξέδνληαη πσο εέλαη νη θέινη θαη νη παξϋεο, νη 20 πσο εέλαη ηα πξφηππα, νη 17 νη γνλεέο νη 10 θϊηη Ϊιιν, ελψ κφλν 6 καζεηϋο ηζρπξέδνληαη πσο ν θπξηφηεξνο παξϊγνληαο πνπ ηνπο επεξεϊδεη ζηελ επηινγά ηνπ ελδχκαηνο εέλαη ε δηαθάκηζε ζηα πεξηνδηθϊ, ζην ξαδηφθσλν θαη ζηε ηειεφξαζε. ΠΟΗΟ ΣΟΥΟ ΔΠΗΣΤΓΥΝΔΣΔ ΜΔΩ ΣΖ ΔΝΓΤΜΑΗΑ ΑΝΑΓΔΙΞΗ ΠΡΟΧΠΙΚΟΣΗΣΑ 31% ΚΤΡΟ 45% 17% 7% ΑΝΑΓΔΙΞΗ ΧΜΑΣΙΚΧΝ ΥΑΡΑΚΣΗΡΙΣΙΚΧΝ ΚΑΝΔΝΑ Γηάγξακκα 2.5 Πνην ζηφρν επηηπγρϊλεηε κϋζσ ηεο ελδπκαζέαο ζαο; 54

55 Δξψηεζε 8. Πνην ζηφρν επηηπγρϊλεηε κϋζσ ηεο ελδπκαζέαο ζαο; χκθσλα θαη κε ην παξαπϊλσ δηϊγξακκα ν θχξηνο ζηφρνο ησλ καζεηψλ, δειαδά 83 καζεηϋο, εέλαη λα αλαδεέμνπλ ηελ πξνζσπηθφηεηα ηνπο. ΚαλΫλα ζηφρν δελ επηδηψθνπλ νη 56 καζεηϋο, 31 καζεηϋο επηδηψθνπλ ηελ αλϊδεημε ησλ ζσκαηηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ, ελψ 12 καζεηϋο επηζπκνχλ λα δεέρλνπλ ην θχξνο ηνπο κϋζσ ηεο ελδπκαζέαο. ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΔΗΣΔ ΣΗ ΣΑΔΗ ΣΖ ΜΟΓΑ ΠΟΛΎ ΜΔΣΡΙΑ ΚΑΘΟΛΟΤ Γηάγξακκα 2.6 Παξαθνινπζεέηε ηηο ηϊζεηο ηεο κφδαο Δξψηεζε 9. Παξαθνινπζεέηε ηηο ηϊζεηο ηεο κφδαο; πσο βιϋπνπκε θαη ζην παξαπϊλσ δηϊγξακκα νη πεξηζζφηεξνη καζεηϋο ηζρπξέδνληαη πσο δελ παξαθνινπζνχλ πνιχ ηηο ηϊζεηο ηεο κφδαο. Πην ζπγθεθξηκϋλα 97 καζεηϋο απϊληεζαλ πσο ηηο παξαθνινπζνχλ κϋηξηα, 52 θαζφινπ θαη 33 πσο παξαθνινπζνχλ πνιχ ηηο ηϊζεηο ηεο κφδαο. ΣΗ ΔΗΝΑΗ ΜΟΓΑ ΓΗΑ ΔΑ 24% 39% ΑΙΘΑΝΟΜΑΙ ΧΡΑΙΟ ΚΑΙ ΓΙΑΦΟΡΔΣΙΚΟ ΜΟΤ ΓΙΝΔΙ ΣΤΛ 37% ΔΠΙΚΑΙΡΔ ΔΝΓΤΜΑΣΟΛΙΓΙΚΔ ΠΡΟΣΑΔΙ Γηάγξακκα 2.7 Ση εέλαη κφδα γηα εζϊο Δξψηεζε 10. ηη εέλαη κφδα γηα εζϊο; Σν 39% ησλ καζεηψλ εέπαλ πσο γηα απηνχο κφδα εέλαη φηη ηνπο θϊλεη λα αηζζϊλνληαη σξαένη θαη δηαθνξεηηθνέ, νη 67 καζεηϋο απϊληεζαλ πσο γηα απηνχο κφδα εέλαη απηφ πνπ ηνπο 55

56 δέλεη ζηπι, ελψ νη ιηγφηεξνη καζεηϋο απϊληεζαλ πσο κφδα γηα απηνχο εέλαη νη επέθαηξεο ελδπκαηνινγηθϋο πξνηϊζεηο. ΑΓΑΠΖΜΔΝΟ ΣΤΛ 9% 23% 37% SPORT CASUAL TRENDY ALLO 31% Γηάγξακκα 2.8 Πνην εέλαη ην αγαπεκϋλν ζαο ζηπι Δξψηεζε 11. Πνην εέλαη ην αγαπεκϋλν ζαο ζηπι Σν αγαπεκϋλν ζηπι ησλ πεξηζζνηϋξσλ καζεηψλ εέλαη ην sport. 57 καζεηϋο πξνηηκνχλ ην casual (θαζεκεξηλφ) 41 καζεηϋο πξνηηκνχλ ην trendy ληχζηκν, ελψ 16 καζεηϋο Ϋρνπλ θϊπνην Ϊιιν ζαλ αγαπεκϋλν ζηπι. ΣΟ ΣΤΛ Α ΔΗΝΑΗ ΠΑΡΟΜΟΗΟ ΜΔ ΑΤΣΟ ΣΩΝ ΦΗΛΩΝ Α 19% 21% ΝΑΙ Δ ΠΟΛΎ ΜΔΓΑΛΟ ΒΑΘΜΟ 60% ΝΑΙ, ΑΛΛΑ ΌΥΙ Δ ΠΟΛΎ ΜΔΓΑΛΟ ΒΑΘΜΟ ΌΥΙ Γηάγξακκα 2.9 Σν ζηπι ζαο εέλαη παξφκνην κε απηφ ησλ θχισλ ζαο Δξψηεζε 12. Σν ζηπι ζαο εέλαη παξφκνην κε απηφ ησλ θέισλ ζαο; Σν 60% ησλ καζεηψλ (110 καζεηϋο) απϊληεζαλ πσο ην ζηπι ηνπο κνηϊδεη κε απηφ ησλ θέισλ ηνπο αιιϊ φρη ζε κεγϊιν βαζκφ. Οη 38 εέπαλ πσο κνηϊδεη ζε πνιχ κεγϊιν βαζκφ, ελψ νη 34 απϊληεζαλ πσο ην ζηπι ηνπο δε κνηϊδεη κε απηφ ησλ θηιψλ ηνπο 56

57 ΓΗΑΣΗ Ζ ΔΝΓΤΜΑΗΑ ΔΗΝΑΗ ΤΜΑΝΣΗΚΖ ΣΖ ΕΩΖ ΣΟΤ ΑΝΘΡΩΠΟΤ 30% 45% ΚΟΙΝΧΝΙΚΟΙ ΦΤΥΟΛΟΓΙΚΟΙ ΑΙΘΗΣΙΚΟΙ 25% Γηάγξακκα 2.10 Γηαηέ ε ελδπκαζέα εέλαη ζεκαληηθά ζηε δσά ηνπ αλζξψπνπ Δξψηεζε 13. Γηα πνηνπο βαζηθνχο ιφγνπο πηζηεχεηε φηη ε ελδπκαζέα εέλαη ζεκαληηθά ζηε δσά ηνπ αλζξψπνπ; Οη πεξηζζφηεξνη καζεηϋο πηζηεχνπλ πσο νη ιφγνη φπνπ ην Ϋλδπκα εέλαη ζεκαληηθφ ζηε δσά ηνπ αλζξψπνπ εέλαη αηζζεηηθνέ. πγθεθξηκϋλα 83 καζεηϋο ην πηζηεχνπλ απηφ, 54 καζεηϋο πηζηεχνπλ πσο νη ιφγνη εέλαη θνηλσληθνέ θαη 45 πσο εέλαη ςπρνινγηθνέ νη ιφγνη. Δ ΣΗ ΒΑΘΜΟ Α ΔΥΔΗ ΔΠΖΡΔΑΔΗ Ζ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΚΡΗΖ 29% 21% ΠΟΛΎ ΜΔΣΡΙΑ ΔΛΑΥΙΣΑ ΔΧ ΚΑΘΟΛΟΤ 50% Γηάγξακκα 2.11 ε ηη βαζκφ ζαο Ϋρεη επεξεϊζεη ε νηθνλνκηθά θξέζε Δξψηεζε 14. ε ηη βαζκφ ζαο Ϋρεη επεξεϊζεη ε νηθνλνκηθά θξέζε; πσο θαέλεηαη θαη ζην δηϊγξακκα ην 50% ησλ καζεηψλ (90 καζεηϋο) ηζρπξέδνληαη πσο ε νηθνλνκηθά θξέζε ηνπο Ϋρεη επεξεϊζεη ζε κϋηξην βαζκφ. Οη 39 καζεηϋο πσο ηνπο Ϋρεη επεξεϊζεη πνιχ ελψ 53 καζεηϋο απαληνχλ πσο ε νηθνλνκηθά θξέζε ηνπο Ϋρεη επεξεϊζεη ειϊρηζηα Ϋσο θαζφινπ γηα ηελ αγνξϊ λϋσλ ελδπκϊησλ. 57

58 ΚΑΓΟ ΓΔΙΣΟΝΙΑ ΙΓΡΤΜΑΣΑ, ΔΚΚΛΗΙΔ ΚΣΛ ΤΓΓΔΝΔΙ ΑΠΟ ΠΟΤ ΠΡΟΜΖΘΔΤΔΣΔ ΣΑ ΡΟΤΥΑ Α 5% 0% 28% ΣΟΠΙΚΑ ΚΑΣΑΣΗΜΑΣΑ ΔΜΠΟΡΙΚΑ ΚΑΣΑΣΗΜΑΣΑ σουπ ερ μαρκετ 67% άλλο Γηάγξακκα 3.1 Απφ πνχ πξνκεζεχεζηε ηα ξνχρα πνπ θνξϊηε Δξψηεζε 15. Απφ πνχ πξνκεζεχεζηε ηα ξνχρα πνπ θνξϊηε; πσο θαέλεηαη θαη απφ ην δηϊγξακκα νη πεξηζζφηεξνη καζεηϋο απϊληεζαλ πσο ε θχξηα πεγά πξνκάζεηαο ησλ ξνχρσλ ηνπο εέλαη ηα εκπνξηθϊ θαηαζηάκαηα ελψ θαλϋλαο δε ςσλέδεη απφ ην ζνχπεξ κϊξθεη ξνχρα. πγθεθξηκϋλα 122 καζεηϋο ηζρπξηζηάθαλ πσο ςσλέδνπλ απφ ηα εκπνξηθϊ θαηαζηάκαηα 51 καζεηϋο απφ ηηο ηνπηθϋο αγνξϋο, 9 απφ θϊπνπ αιινχ θαη θαλϋλαο δε ςσλέδεη απφ ζνχπεξ κϊξθεη. ΠΩ ΥΡΖΗΜΟΠΟΔΗΣΔ ΡΟΤΥΑ ΠΟΤ ΓΔ ΦΟΡΑΣΔ ΠΛΔΟΝ ΚΑΗ ΔΗΝΑΗ Δ ΚΑΛΖ ΚΑΣΑΣΑΖ ΑΓΑΠΗΜΔΝΑ ΑΚΡΙΒΑ ΑΓΙΑΦΟΡΑ Γηάγξακκα 3.2 Πσο ρξεζηκνπνηεέηε ξνχρα πνπ δε θνξϊηε πιϋνλ θαη εέλαη ζε θαιά θαηϊζηαζε. Δξψηεζε 16. Πσο ρξεζηκνπνηεέηε ξνχρα πνπ δε θνξϊηε πιϋνλ θαη εέλαη ζε θαιά θαηϊζηαζε. 58

59 πσο βιϋπνπκε θαη απφ ην παξαπϊλσ δηϊγξακκα νη καζεηϋο Ϋρνπλ ηελ ηϊζε λα ραξέδνπλ ηα ξνχρα ηνπο ζε ζπγγελεέο. Δλψ ιέγνη εέλαη απηνέ πνπ πεηνχλε ηα ξνχρα ηνπο ζηνπο θϊδνπο ηεο γεηηνληϊο ά ηα αθάλνπλ ζηα θαιϊζηα αλαθχθισζεο ξνχρσλ. Αξθεηνέ καζεηϋο ηα δσξέδνπλ ζε ηδξχκαηα. Άιινη επηζπκνχλ λα ηα θξαηνχλ γηα ζπλαηζζεκαηηθνχο ιφγνπο. Δλψ θϊπνηνη καζεηϋο ηα πνπιϊλε ζε θαηαζηάκαηα κεηαρεηξηζκϋλσλ ξνχρσλ. ΓΝΩΡΗΕΔΣΔ ΠΩ ΤΠΑΡΥΟΤΝ ΚΑΓΟΗ ΑΝΑΚΤΚΛΩΖ ΡΟΤΥΩΝ 41% 59% ΝΑΙ ΌΥΙ Γηάγξακκα 3.3 Γλσξέδεηε πσο ππϊξρνπλ θϊδνη αλαθχθισζεο ξνχρσλ Δξψηεζε 17. Γλσξέδεηε πσο ππϊξρνπλ θϊδνη αλαθχθισζεο ξνχρσλ; ηελ εξψηεζε γηα ην αλ γλσξέδνπλ ηελ χπαξμε ησλ θϊδσλ αλαθχθισζεο νη 108 απϊληεζαλ πσο ην γλσξέδνπλ ελψ νη 74 πσο δε ην γλψξηδαλ. ΠΟΤ ΠΗΣΔΤΔΣΔ ΠΩ ΚΑΣΑΛΖΓΟΤΝ ΣΑ ΡΟΤΥΑ ΠΟΤ ΠΔΣΑΣΔ ΣΟΤ Κ.Α. 19% ΙΓΡΤΜΑΣΑ 48% ΥΧΡΟΙ ΑΝΑΚΤΚΛΧΗ 33% ΥΧΡΟΙ ΤΓΚΔΝΣΡΧΗ ΑΠΟΡΡΙΜΑΣΧΝ Γηάγξακκα 3.4 Πνπ θαηαιάγνπλ ηα ξνχρα Δξψηεζε 18. Πνπ πηζηεχεηε φηη θαηαιάγνπλ ηα ξνχρα πνπ πεηϊηε ζηνπο θϊδνπο αλαθχθισζεο. Οη 87 καζεηϋο πηζηεχνπλ πσο θαηαιάγνπλ ζε ηδξχκαηα 60 καζεηϋο πηζηεχνπλ ζε ρψξνπο αλαθχθισζεο, ελψ 35 καζεηϋο ζεσξνχλ πσο ηα ξνχρα θαηαιάγνπλ ζε ρψξνπο ζπγθϋληξσζεο απνξξηκκϊησλ 59

60 ΔΗΣΔ ΤΠΔΡ ΣΖ ΑΝΑΚΤΚΛΩΖ ΡΟΤΥΩΝ 13% ΝΑΙ ΌΥΙ 87%. Γηάγξακκα 3.5 εέζηε ππϋξ ηεο αλαθχθισζεο Δξψηεζε19. Δέζηε ππϋξ ηεο αλαθχθισζεο ξνχρσλ; ηελ εξψηεζε απηά νη 159 καζεηϋο απϊληεζαλ πσο εέλαη ππϋξ ηεο αλαθχθισζεο ξνχρσλ ελψ νη 23 πσο δελ εέλαη ππϋξ. ΓΗΑΣΖΜΑ ΠΟΤ ΓΗΑΣΖΡΗΣΔ ΣΑ ΡΟΤΥΑ Α ΜΙΚΡΟΣΔΡΟ 1 ΔΣΟΤ ΜΔΓΑΛΤΣΔΡΟ 1 ΔΣΟΤ ΜΔΓΑΛΤΣΔΡΟ 2 ΔΣΧΝ ΔΠΙΗΜΑ ΚΑΘΗΜΔΡΙΝΑ ΑΚΡΙΒΑ ΑΓΑΠΗΜΔΝΑ ΑΓΙΑΦΟΡΑ ΆΛΛΟ ΓΙΑΣΗΜΑ Γηάγξακκα 3.6 ΓηΪζηεκα πνπ δηαηεξεέηε ηα ξνχρα ζαο Δξψηεζε 20. ΓηΪζηεκα πνπ δηαηεξεέηε ηα ξνχρα ζαο πσο παξαηεξνχκε θαη απφ ην δηϊγξακκα ην δηϊζηεκα δηαηάξεζεο ησλ ξνχρσλ αιιϊδεη αλϊινγα κε ηελ θαηεγνξέα. πγθεθξηκϋλα, ζηε θαηεγνξέα επέζεκα ξνχρα, 74 παηδηϊ δηαηεξνχλ ηα ξνχρα ηνπο δέαηεκα κεγαιχηεξν ηνπ 1 Ϋηνπο, ελψ 61 παηδηϊ ηα θξαηνχλ δηϊζηεκα κεγαιχηεξν ησλ 2 εηψλ, 31 παηδηϊ κηθξφηεξν ηνπ 1 Ϋηνπο θαη 16 παηδηϊ δάισζαλ θϊπνην Ϊιιν δηϊζηεκα. 60

61 ηελ θαηεγνξέα θαζεκεξηλϊ ξνχρα, 83 παηδηϊ δάισζαλ δηϊζηεκα κεγαιχηεξν ηνπ 1 Ϋηνπο, 48 παηδηϊ κηθξφηεξν ηνπ 1 Ϋηνπο, 38 παηδηϊ δηϊζηεκα κεγαιχηεξν ησλ 2 εηψλ θαη 13 παηδηϊ απϊληεζαλ πσο ηα θξαηνχλ θϊπνην Ϊιιν δηϊζηεκα. ηελ θαηεγνξέα αθξηβϊ ξνχρα, δηϊζηεκα κεγαιχηεξν ηνπ 1 Ϋηνπο δάισζαλ πσο ηα δηαηεξνχλ 76 καζεηϋο. 74 καζεηϋο δηϊζηεκα κεγαιχηεξν ησλ 2 εηψλ,18 καζεηϋο θϊπνην Ϊιιν δηϊζηεκα ελψ 14 καζεηϋο δάισζαλ πσο ηα δηαηεξνχλ δηϊζηεκα κηθξφηεξν ηνπ 1 Ϋηνπο. ηε θαηεγνξέα αγαπεκϋλα ξνχρα, 94 καζεηϋο απϊληεζαλ πσο ηα δηαηεξνχλ γηα δηϊζηεκα κεγαιχηεξν ησλ 2 εηψλ. ΓηΪζηεκα κεγαιχηεξν ηνπ 1 Ϋηνπο ηα δηαηεξνχλ 40 καζεηϋο, θϊπνην Ϊιιν δηϊζηεκα 37 καζεηϋο θαη 11 καζεηϋο ηα δηαηεξνχλ δηϊζηεκα κηθξφηεξν ηνπ 1 Ϋηνπο. ΣΫινο, ζηελ θαηεγνξέα αδηϊθνξα ξνχρα, 124 καζεηϋο δάισζαλ πσο ηα θξαηνχλ γηα δηϊζηεκα κηθξφηεξν ηνπ 1 Ϋηνπο. 28 καζεηϋο θϊπνην Ϊιιν δηϊζηεκα, 20 καζεηϋο δηϊζηεκα κεγαιχηεξν ηνπ 1 Ϋηνπο θαη 10 καζεηϋο δάισζαλ πσο ηα δηαηεξνχλ γηα δηϊζηεκα κεγαιχηεξν ησλ 2 εηψλ. ΔΠΑΝΑΥΡΖΗΜΟΠΟΗΔΗΣΔ ΣΑ ΡΟΤΥΑ Α NAI OXI ΔΠΙΗΜΑ ΚΑΘΗΜΔΡΙΝΑ ΑΚΡΙΒΑ ΑΓΑΠΗΜΔΝΑ ΑΓΙΑΦΟΡΑ Γηάγξακκα 3.7 Δπαλαρξεζηκνπνηεέηε ηα ξνχρα πνπ δε θνξϊηε Δξψηεζε 21. Δπαλαρξεζηκνπνηεέηε ά φρη κε δηϊθνξνπο ηξφπνπο ηα ξνχρα πνπ δε θνξϊηε. ε φιεο ηηο θαηεγνξέεο ξνχρσλ ην κεγαιχεξν πνζνζηφ ησλ καζεηψλ απϊληεζε πσο δελ επαλαρξεζηκνπνηεέ ηα ξνχρα ηνπ. πγθεθξηκϋλα, 142 καζεηϋο απϊληεζαλ πσο δελ επαλαρξεζηκνπνηνχλ ηα επέζεκα ξνχρα ηνπο θαη 40 καζεηϋο πσο ηα επαλαρξεζηκνπνηνχλ. 61

62 100 καζεηϋο απϊληεζαλ πσο δελ επαλαρξεζηκνπνηνχλ ηα θαζεκεξηλϊ ηνπο ξνχρα, ελψ 82 πσο ηα επαλαρξεζηκνπνηνχλ. 133 καζεηϋο απϊληεζαλ πσο φρη, ελψ 49 απϊληεζαλ λαη επαλαρξεζηκνπνηνχλ ηα αθξηβϊ ηνπο ξνχρα. 129 καζεηϋο απϊληεζαλ πσο φρη δε ηα επαλαρξεζηκνπνηνχλ, ελψ 53 πσο λαη ηα επαλαρξεζηκνπνηνχλ ηα αγαπεκϋλα ξνχρα ηνπο. 107 καζεηϋο απϊληεζαλ πσο δελ επαλαρξεζηκνπνηνχλ ηα αδηϊθνξα ζε απηνχο ξνχρα, ελψ 75 καζεηϋο ηα επαλαρξεζηκνπνηνχλ. ΔΠΗΚΔΤΑΕΔΣΔ ΣΑ ΡΟΤΥΑ Α ΔΠΙΗΜΑ ΚΑΘΗΜΔΡΙΝΑ ΑΚΡΙΒΑ ΑΓΑΠΗΜΔΝΑ ΑΓΙΑΦΟΡΑ NAI OXI Γηάγξακκα 3.8 ΔπηζθεπΪδεηαη ηα ξνχρα ζαο Δξψηεζε 23. επηζθεπϊδεηαη ά φρη ηα ξνχρα πνπ Ϋρνπλ ππνζηεέ θϊπνηα κηθξά κε ζθνπφ ηελ επαλαρξεζηκνπνέεζε ηνπο; πσο θαέλεηαη θαη απφ ην δηϊγξακκα νη πεξηζζφηεξνη καζεηϋο απϊληεζαλ πσο επηζθεπϊδνπλ ηα ξνχρα ηνπο αλεμαξηάηνπ θαηεγνξέαο. πγθεθξηκϋλα, 125 καζεηϋο απϊληεζαλ πσο επηζθεπϊδνπλ ηα επέζεκα ξνχρα ηνπο, ελψ 57 καζεηϋο πσο δε ηα επηζθεπϊδνπλ. 115 καζεηϋο απϊληεζαλ πσο επηζθεπϊδνπλ ηα θαζεκεξηλϊ ηνπο ξνχρα, ελψ 67 πσο δε ηα επηζθεπϊδνπλ. 140 καζεηϋο απϊληεζαλ πσο ηα επηζθεπϊδνπλ ηα αθξηβϊ ξνχρα ηνπο, ελψ 42 πσο δε ηα επηζθεπϊδνπλ. 151 καζεηϋο απϊληεζαλ πσο επηζθεπϊδνπλ ηα αγαπεκϋλα ξνχρα ζαο, ελψ 31 καζεηϋο απϊληεζαλ πσο δε ηα επηζθεπϊδνπλ. 62

63 144 καζεηϋο απϊληεζαλ πσο επηζθεπϊδνπλ ηα αδηϊθνξα ζε απηνχο ξνχρα, ελψ 38 καζεηϋο απϊληεζαλ πσο δε ηα επηζθεπϊδνπλ. ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ θνπφο ηεο εγγξαθάο ηεο παξνχζαο πηπρηαθάο εξγαζέαο άηαλ λα παξνπζηϊζεη ηελ ελδπκαζέα ζην πϋξαζκα ησλ αηψλσλ θαη ην ξφιν πνπ δηαδξακαηέδεη ζηε δσά ησλ αλζξψπσλ. 63

64 Αθφκε, λα δηεξεπλάζεη ηα θξηηάξηα επηινγάο ησλ ξνχρσλ απφ ηνπο λϋνπο, θαη πσο ηα κεηαρεηξέδνληαη φηαλ παχνπλ λα εέλαη ιεηηνπξγηθϊ γηα ηνπο έδηνπο. ΣΫινο, επηδέσμε λα πεξηγξϊςεη, πσο ηα ελδχκαηα επεξεϊδνπλ αξλεηηθϊ ην πεξηβϊιινλ, αιιϊ θαη ηξφπνπο αληηκεηψπηζεο απηνχ ηνπ πξνβιάκαηνο. ην ζεκεέν απηφ ζα δηαπηζηψζνπκε ηα απνηειϋζκαηα ηεο Ϋξεπλαο. Να επηζεκϊλσ πσο κνηξϊζζεθαλ εξσηεκαηνιφγηα ζε 182 καζεηϋο ηεο πξψηεο θαη ηεο δεπηϋξαο γπκλαζένπ ηνπ Πεηξακαηηθνχ ζρνιεένπ ησλ Ακπεινθάπσλ. ΑξρηθΪ δηαπηζηψλνπκε πσο ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ ησλ λϋσλ δηαηέζεηαη λα μνδϋςεη απφ 0 Ϋσο 30 γηα λα απνθηάζεη θαηλνχξγηα ξνχρα. πσο θαέλεηαη Ϋρνπλ επεξεαζηεέ θαη απφ ηελ νηθνλνκηθά θξέζε, αθνχ ην παξαδϋρηεθαλ ζε ζρεηηθφ εξψηεκα. πγθεθξηκϋλα νη πεξηζζφηεξνη καζεηϋο απϊληεζαλ πσο ε νηθνλνκηθά θξέζε ηνπ Ϋρεη επεξεϊζεη, αιιϊ ζε κϋηξην βαζκφ. ηνπο λϋνπο, αξϋζεη λα ληχλνληαη επψλπκα, φκσο ην θπξηφηεξν θξηηάξην επηινγάο ησλ ξνχρσλ ηνπο δελ εέλαη απηφ, αιιϊ ε επσλπκέα. Ο ηφπνο φπνπ νη λϋνη πξνκεζεχνληαη ηα ξνχρα ηνπο εέλαη ηα εκπνξηθϊ θαηαζηάκαηα, ηα νπνέα βιϋπνπκε λα αλαπηχζζνληαη δηαξθψο ζε βϊξνο ησλ ηνπηθψλ θαηαζηεκϊησλ. χκθσλα κε ηνπο καζεηϋο, δελ επεξεϊδνληαη απφ θϊπνηνλ παξϊγνληα γηα ηελ επηινγά ησλ ελδπκϊησλ ηνπο. Απηφ, βϋβαηα κπνξεέ λα ζπκβαέλεη γηαηέ νη λϋνη εέλαη θνπξαζκϋλνη θαη αγαλαθηηζκϋλνη απφ φζα ζπκβαέλνπλ γχξσ καο, Ϋηζη επηδηψθνπλ λα αλαδεέμνπλ κϋζα απφ ηελ ελδπκαζέα, απηά ηνπο ηελ αληέδξαζε. ΔπηπιΫνλ, δειψλνπλ πσο ζηφρνο ηνπ ηξφπνπ επηινγάο πνπ ληχλνληαη εέλαη ε αλϊδεημε ηεο πξνζσπηθφηεηαο ηνπο. ΘΫινπλ λα πξνβϊινπλ ηελ πξαγκαηηθά εηθφλα ηνπο θαη φρη απαξαέηεηα φηη ηνπο επηηϊζζεη ε κφδα. Αθνχ δειψλνπλ, πσο ζε κϋηξην βαζκφ παξαθνινπζνχλ ηηο ηϊζεηο απηάο. Γηα απηνχο κφδα εέλαη φηη ηνπο θϊλεη λα αηζζϊλνληαη σξαένη θαη δηαθνξεηηθνέ. Ίζσο ινηπφλ νη λϋνη απηάο ηεο επνράο λα εέλαη πεξηζζφηεξν ψξηκνη απ φζν πηζηεχνπκε. Απηφ θαέλεηαη θαη απφ ην πψο ζπκπεξηθϋξνληε ζηα ξνχρα ηνπο, αθνχ δειψλνπλ πσο ζπϊληα αγνξϊδνπλ ξνχρα πνπ κεηϊ δε ηα θνξνχλ. Γεγνλφο πνπ δελ ηζρχεη ζην θφζκν ησλ κεγϊισλ. Οη λϋνη θαέλεηαη λα Ϋρνπλ ηε ηϊζε λα επεξεϊδνληαη απφ ηνπο θέινπο ηνπο ζην ηξφπν πνπ ληχλνληαη. Δέλαη γεγνλφο Ϊιισζηε πσο νη κφδα γηα ηνπο λϋνπο δηακνξθψλεηαη ζην πξναχιην. Σν ζηπι πνπ θαέλεηαη λα επηθξαηεέ ζ απηφ ην ζρνιεέν εέλαη ζπνξ ληχζηκν. 64

65 ηελ εξψηεζε, γηα ην πνηνπο βαζηθνχο ιφγνπο πηζηεχνπλ πσο ε ελδπκαζέα εέλαη ζεκαληηθά ζηε δσά ηνπ αλζξψπνπ, φπσο άηαλ αλακελφκελν νη πεξηζζφηεξνη καζεηϋο απϊληεζαλ γηα αηζζεηηθνχο ιφγνπο. ΑιιΪ βϋβαηα δελ κπνξεέ λα πεξϊζεη αδηϊθνξν πσο πνιινέ καζεηϋο αληηιάθζεθαλ πσο ε ελδπκαζέα δελ παέδεη κφλν αηζζεηηθφ ξφιν ζηε δσά ηνπ αλζξψπνπ, αιιϊ θνηλσληθφ θαη ςπρνινγηθφ. ηνπο πεξηζζφηεξνπο λϋνπο δε θαέλεηαη λα αξϋζεη λα πεηνχλ ηα ξνχρα πνπ δε θνξνχλ πηα θαη εέλαη ζε θαιά θαηϊζηαζε ζηνπο θϊδνπο ηεο γεηηνληϊο. Οη πεξηζζφηεξνη πξνηηκνχλ λα ηα ραξέδνπλ ζε ζπγγεληθϊ πξφζσπα ά λα ηα δσξέδνπλ ζε ηδξχκαηα. Απηφ βϋβαηα εμαξηϊηαη θαη απφ ην εέδνο ηνπ ξνχρνπ ζην νπνέν αλαθεξφκαζηε. Σα αθξηβϊ ηνπο ξνχρα αλ δε ηα ραξέζνπλ ζε ζπγγελεέο πξνηηκνχλ λα ηα θξαηάζνπλ γηα ζπλαηζζεκαηηθνχο ιφγνπο. ζνλ αλαθνξϊ ηα αγαπεκϋλα ξνχρα φηαλ δε ηα δέλνπλ ζε ζπγγεληθϊ πξφζσπα πξνηηκνχλ λα ηα θξαηνχλ γηα ζπλαηζζεκαηηθνχο ιφγνπο. Άξα ινηπφλ, φζν πην αθξηβφ εέλαη Ϋλα ξνχρν ηφζν πεξηζζφηεξν δϋλνληαη κε απηφ. ΣΫινο ηα αδηϊθνξα ξνχρα ηνπο ζε ζ Ϋλα ηθαλνπνηεηηθφ πνζνζηφ, εθφζνλ δε ηα δσξέζνπλ ζε Ϊιινπο, πξνηηκνχλ λα ηε πεηϊλε ζην θνληηλφηεξν θϊδν ηεο γεηηνληϊο ηνπο. Σν κεγαιχηεξν πνζνζηφ θαέλεηαη λα εέλαη ελεκεξψλεη γηα ηελ αλαθχθισζε ησλ ελδπκϊησλ θαη ζπληξηπηηθά πιεηνςεθέα απηψλ εέλαη ππϋξ ηεο αλαθχθισζεο ξνχρσλ. Απηφ βϋβαηα νθεέιεηαη θαη ζηελ πεξηβαιινληηθά επαηζζεηνπνέεζε πνπ δηαθαηϋρεη ηνπο λϋνπο. Οη πεξηζζφηεξνη απφ ηνπο καζεηϋο εέλαη αξθεηϊ αηζηφδνμνη ζρεηηθϊ κε ην πνπ θαηαιάγνπλ ηα ξνχρα πνπ αθάλνπλ ζηνπο θϊδνπο αλαθχθισζεο. Έηζη πηζηεχνπλ πσο θαηϊ θχξην ιφγσ, ηα ξνχρα θαηαιάγνπλ ζε ηδξχκαηα θαη ιέγνη ιηγφηεξνη πσο πεγαέλνπλ ζε ρψξνπο αλαθχθισζεο. ΠξνθεηκΫλνπ λα δηαπηζηψζσ ην ρξνληθφ δηϊζηεκα φπνπ νη λϋνη δηαηεξνχλ, ηα ξνχρα ηνπο, ρψξηζα ηα ελδχκαηα ζε πϋληε θαηεγνξέεο. Οη πϋληε απηϋο θαηεγνξέεο πεξηιακβϊλνπλ ηα επέζεκα, ηα θαζεκεξηλϊ, ηα αθξηβϊ, ηα αγαπεκϋλα θαη ηα αδηϊθνξα ξνχρα. Απηφο ν δηαρσξηζκφο ησλ ελδπκϊησλ Ϋγηλε θαη γηα ηηο εξσηάζεηο πνπ αλαθϋξνληαη ζην αλ επαλαρξεζηκνπνηνχλ θαη επηδηνξζψλνπλ ηα ξνχρα ηνπο. Γηα δηϊζηεκα κεηαμχ ελφο θαη δχν εηψλ νη λϋνη δηαηεξνχλ ηα επέζεκα ηα θαζεκεξηλϊ θαη ηα αθξηβϊ ξνχρα ηνπο. Σα αγαπεκϋλα ξνχρα ηα θξαηνχλ γηα δηϊζηεκα κεγαιχηεξνπ ησλ δχν εηψλ, ελψ ηα αδηϊθνξα ξνχρα ηα θξαηνχλ γηα ιηγφηεξν θαη απφ Ϋλαλ ρξφλν. πσο θαέλεηαη νη λϋνη αληηκεησπέδνπλ δηαθνξεηηθϊ ηα αγαπεκϋλα ξνχρα ηνπο, γη απηφ ην ιφγσ ηα θξαηνχλ κεγαιχηεξν δηϊζηεκα απφ φηη ηα ππφινηπα ξνχρα. 65

66 ηελ εξψηεζε γηα ην αλ επαλαρξεζηκνπνηνχλ ηα ξνχρα ηνπο κε δηϊθνξνπο ηξφπνπο νη πεξηζζφηεξνη καζεηϋο απϊληεζαλ πσο δε ηα επαλαρξεζηκνπνηνχλ. ΑιιΪ απηνέ πνπ απϊληεζαλ πσο ηα επαλαρξεζηκνπνηνχλ, Ϋδσζαλ αξθεηϊ Ϋμππλεο θαη πξαθηηθϋο ιχζεηο γηα ηα ξνχρα πνπ δε θνξϊκε πιϋνλ. ηε ζπλϋρεηα ζα παξνπζηαζηνχλ απηϋο νη ηδϋεο. ΠαξΪ ην γεγνλφο πσο νη πεξηζζφηεξνη λϋνη δειψλνπλ πσο δελ επαλαρξεζηκνπνηνχλ ηα ξνχρα ηνπο, ζηελ εξψηεζε γηα ηα επηδηνξζψλνπλ νη πεξηζζφηεξνη απϊληεζαλ πσο ηα επηδηνξζψλνπλ αλεμαξηάηνπ θαηεγνξέαο ησλ ελδπκϊησλ. Οη πξνηϊζεηο ησλ λϋσλ ζρεηηθϊ κε ην πψο κπνξνχκε λα επαλαρξεζηκνπνηάζνπκε ηα ξνχρα καο εέλαη νη εμάο: 1. Μπνξνχκε λα αιιϊμνπκε ην ζηπι ησλ ξνχρσλ καο Ϋηζη ψζηε λα ηαηξηϊδνπλ πεξηζζφηεξν ζην ζηπι καο θαη λα αλαδεηθλχνπλ πεξηζζφηεξν ηε πξνζσπηθφηεηα καο. Γηα παξϊδεηγκα, ζα κπνξνχζακε ηα καθξηϊ ηδηλ λα ηα θϊλνπκε θνληϊ ζνξηο. 2. Θα άηαλ πνιχ φκνξθν θαη δεκηνπξγηθφ λα θηηϊμνπκε απνθξηϊηηθϋο ζηνιϋο κε ηα παιηϊ καο ξνχρα. 3. Μηα αθφκε θαιά ηδϋα ζα άηαλ λα θηηϊμνπκε θνζκάκαηα θαη ζηνιέδηα κε ηα ελδχκαηα πνπ δε θνξϊκε πηα. πσο επέζεο θαη λα θαηαζθεπϊζνπκε ξνχρα γηα ηηο θνχθιεο γηα κηθξφηεξα αδϋξθηα ά κηθξφηεξα μαδϋξθηα θαη αλέςηα. 4. ΚΪπνηνη καζεηϋο πξφηεηλαλ λα ηα δέλνπκε ζε ζπλεξγεέα απηνθηλάησλ, σο θαζαξηζηηθϊ παληϊ. 5. Ζ ηειεπηαέα πξφηαζε ησλ καζεηψλ άηαλ ηα ξνχρα πνπ δε θνξϊκε πηα λα ηα θϊλνπκε πεηζϋηεο αιιϊ θαη μεζθνλφπαλα γηα ηε θαζαξηφηεηα ηνπ ζπηηηνχ. πσο γέλεηαη αληηιεπηφ, ην ζϋκα πξνζηαζέαο ηνπ πεξηβϊιινληνο απφ ηελ απμεκϋλε παξαγσγά ησλ ελδπκϊησλ απαηηεέ θαη ηε δηθά καο επαηζζεηνπνέεζε θαη δξαζηεξηνπνέεζε. Θα πξϋπεη λα αθνινπζάζνπκε πην νηθνινγηθνχο ηξφπνπο δσάο θαη λα ζθεθηφκαζηε πσο όηη είλαη ζθνππίδη γηα εκάο κπνξεί λα είλαη ν ζεζαπξόο θάπνηνπ άιινπ. 66

67 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 67

68 ΥΑΡΟΚΟΠΔΗΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ Σκήκα Οηθηαθήο Οηθνλνκίαο θαη Οηθνινγίαο Δξσηεκαηνιόγην ζρεηηθά κε ηε πηπρηαθή κνπ κειέηε κε ζέκα: «Έλδπκα θαη πεξηβάιινλ: θξηηήξηα επηινγήο θαη θύθινο δσήο ησλ ελδπκάησλ από ηνπο λένπο» Σν παξφλ εξσηεκαηνιφγην εέλαη αλψλπκν θαη ηα ζηνηρεέα πνπ ζα πξνθχςνπλ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ απνθιεηζηηθϊ γηα ηνπο ζθνπνχο ηεο πηπρηαθάο εξγαζέαο. αο επραξηζηψ πνιχ εθ ησλ πξνηϋξσλ. Φνηηάηξηα: ΦΪζζα Αθξηβνχια Αξηζκφο εξσηεκαηνινγένπ. 68

69 Α. ΑΣΟΜΗΚΑ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ 1. Φύιν Αγφξη Κνξέηζη 2. Ζιηθία Β. ΚΡΗΣΖΡΗΑ ΔΠΗΛΟΓΖ ΔΝΓΤΜΑΗΑ 3. Πνην πνζό δαπαλάηε θαηά κέζν νξό κεληαίσο γηα ηελ απόθηεζε λέσλ ελδπκάησλ; α) 0 Ϋσο 30 β) 31 Ϋσο 60 γ) 61 Ϋσο 90 δ) 91 θαη Ϊλσ 4. Πνηα είλαη γηα εζάο ην ζεκαληηθόηεξν θξηηήξηα επηινγήο αγνξάο ησλ ελδπκάησλ; α) Δπσλπκέα β) Σηκά γ) Υξψκα δ) Πνηφηεηα ε) Άιιν, 5. Πξνηηκάηε λα θνξάηε επώλπκα ξνύρα; α) Ναη β) ρη 6. Αγνξάδεηε ξνύρα πνπ κεηά δε ηα θνξάηε; α) Ναη β) ΜεξηθΫο θνξϋο γ) πϊληα δ) ΠνηΫ 7. Πνηνο είλαη ν θπξηόηεξνο παξάγνληαο επηινγή ηνπ ελδύκαηνο ζαο; α) Φέινη, παξϋεο β) Γνλεέο γ) Πξφηππα δ) ΚαλΫλαο ε) Γηαθάκηζε ζηα πεξηνδηθϊ, ζην ξαδηφθσλν, ζηε ηειεφξαζε Άιιν, 69

70 8. Πνηνλ ζηόρν επηηπγράλεηε κέζσ ηεο ελδπκαζίαο ζαο; (επηιέμηε έλα από ηα παξαθάησ) α) ΑλΪδεημε πξνζσπηθφηεηαο β) Κχξνο γ) ΑλΪδεημε ζσκαηηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ δ) ΚαλΫλα 9. Παξαθνινπζείηε ηηο ηάζεηο ηεο κόδαο; α) Πνιχ β) ΜΫηξηα γ) Καζφινπ 10. Ση είλαη κόδα γηα εζάο; (επηιέμηε έλα από ηα παξαθάησ) α),ηη κε θϊλεη λα αηζζϊλνκαη σξαένο θαη δηαθνξεηηθφο β),ηη κνπ δέλεη ζηπι γ) Οη επέθαηξεο ελδπκαηνινγηθϋο πξνηϊζεηο 11. Πνην είλαη ην αγαπεκέλν ζαο ζηπι; α) Sport β) Casual γ) Trendy δ) Άιιν,. 12. Σν ζηπι ζαο είλαη παξόκνην κε απηό ησλ θίισλ ζαο; α) Ναη, ζε πνιχ κεγϊιν βαζκφ β) Ναη, αιιϊ φρη ζε κεγϊιν βαζκφ γ) ρη 13. Γηα πνηνπο βαζηθνύο ινγνύο πηζηεύεηε όηη ε ελδπκαζία είλαη ζεκαληηθή ζηελ δσή ηνπ αλζξώπνπ; (επηιέμηε έλα από ηα παξαθάησ) α) Κνηλσληθνέ ιφγνη β) Φπρνινγηθνέ ιφγνη γ) Αηζζεηηθνέ ιφγνη 70

71 14) ε ηη βαζκό ζαο έρεη επεξεάζεη ε νηθνλνκηθή θξίζε ζηελ αγνξά ελδπκάησλ; α) Πνιχ β) ΜΫηξηα γ) ΔιΪρηζηα Ϋσο θαζφινπ Γ. ΚΤΚΛΟ ΕΧΖ ΔΝΓΤΜΑΣΟ 15. Από πνύ πξνκεζεύεζηε θπξίσο ηα ξνύρα πνπ θνξάηε; (επηιέμηε έλα από ηα παξαθάησ) α) Απφ θαηαζηάκαηα ηνπηθϊ β) Απφ εκπνξηθϊ θαηαζηάκαηα γ) Απφ super market δ) Άιιν, 16. εκεηώζηε ηελ άπνςε ζαο κε γηα θάζε κία από ηηο παξαθάησ απαληήζεηο. Σα πεηώ ζηνλ θνληηλόηεξν θάδν ηεο γεηηνληάο κνπ Σα αθήλσ ζηα θαιάζηα αλαθύθισζ εο ξνύρσλ Σα δσξίδσ ζε ηδξύκαηα, νξγαλώζεηο, εθθιεζηέο, άιιεο ρώξεο Σα πνπιώ ζε θαηαζηήκαηα κεηαρεηξηζκέ λσλ ξνύρσλ Σα ραξίδσ ζε ζπγγελείο Σα θξαηώ γηα ζπλαηζζεκα ηηθνύο ιόγνπο Πσο ρξεζηκνπνηεί ηε ηα αγαπεκέλα ζαο ξνύρα πνπ δελ θνξάηε πιένλ θαη είλαη ζε θαιή θαηάζηαζε; Πσο ρξεζηκνπνηεί ηε ηα αθξηβά ξνύρα ηα όπνηα δελ θνξάηε πιένλ θαη είλαη ζε θαιή θαηάζηαζε; Πσο ρξεζηκνπνηεί ηε ηα αδηάθνξα ζε εζάο ξνύρα ηα όπνηα δελ θνξάηε πιένλ θαη είλαη ζε θαιή θαηάζηαζε; 71

72 17. Γλσξίδεηε όηη ππάξρνπλ θάδνη αλαθύθισζεο ξνύρσλ; α) Ναη β) ρη 18. Πνπ πηζηεύεηε όηη θαηαιήγνπλ ηα ξνύρα πνπ πεηάηε ζηνπο θάδνπο αλαθύθισζεο; α) Ηδξχκαηα β)υψξνη αλαθχθισζεο γ) Υψξνη ζπγθϋληξσζεο απνξξηκκϊησλ 19. Δίζηε ππέξ ηεο αλαθύθισζεο ξνύρσλ; α) Ναη β) ρη 20. εκεηώζηε κε ην δηάζηεκα πνπ δηαηεξείηε ηα ξνύρα ζαο γηα θάζε κηα από ηηο παξαθάησ θαηεγνξίεο. Γηάζηεκα κηθξόηεξνπ ηνπ 1 έηνο Γηάζηεκα κεγαιύηεξνπ ηνπ 1 έηνο Γηάζηεκα κεγαιύηεξνπ ησλ 2 εηώλ Άιιν δηάζηεκα Δπίζεκα Καζεκεξηλά Αθξηβά Αγαπεκέλα Αδηάθνξα 21. εκεηώζηε κε αλ επαλαρξεζηκνπνηείηε ή όρη κε δηαθόξνπο ηξόπνπο ηα ξνύρα πνπ δελ θνξάηε (δειαδή αλ ηα ρξεζηκνπνηείηε ή όρη κε άιινπο ηξόπνπο εθηόο από ην λα ηα θνξάηε) Ναη Όρη Δπίζεκα Καζεκεξηλά Αθξηβά Αγαπεκέλα Αδηάθνξα 22. Δάλ λαη πσο; εκεηώζηε κε αλ επηζθεπάδεηε ή όρη ηα ξνύρα πνπ έρνπλ ππνζηεί θάπνηα κηθξή θζνξά κε ζθνπό ηελ επαλαρξεζηκνπνίεζε ηνπο; 72

73 Ναη Όρη Δπίζεκα Καζεκεξηλά Αθξηβά Αγαπεκέλα Αδηάθνξα αο επραξηζηώ πνιύ γηα ηε ζπκκεηνρή ζαο! 73

74 Μηα πξνβηϊ δψνπ άηαλ ην πξψην Ϋλδπκα νπκεξένο πνπ πξνζεχρεηαη Βαβπιψληνο Αηγχπηηνη Κξάηε, Μηλσηθφο, Μπθελατθφο πνιηηηζκφο Κιαζζηθά πεξένδνο 74

75 Κιαζζηθά πεξένδνο ΒπδΪληην Ρσκαληθά πεξένδνο Γνηζηθά πεξένδνο ΑλαγΫλλεζε ΑλαγΫλλεζε Μπαξφθ Μπαξφθ Ρνθνθφ 75

76 Ρνθνθφ 19 νο αηψλαο 19 νο αηψλαο 76

77 20 νο αηψλαο 77

78 Γεθαεηέα 10 Γεθαεηέα 20 Γεθαεηέα 30 Γεθαεηέα 40 Γεθαεηέα 50 Γεθαεηέα 60 Γεθαεηέα 70 Γεθαεηέα 80 Γεθαεηέα 90 78