Ελασσόνα, 18/11 25/ Την παρουσίαση μας παραχώρησε ευγενικά ο κ. Μανώλης Πατσαδάκης, Σχ. Σύμβουλος 5 ης Περιφέρειας Π.Ε. ν.

Transcript

1 «Ενδυνάμωση Επικοινωνίας και Διαχείριση Συναισθημάτων για την αντιμετώπιση κρίσεων στο σχολείο» Ελασσόνα, 18/11 25/ Την παρουσίαση μας παραχώρησε ευγενικά ο κ. Μανώλης Πατσαδάκης, Σχ. Σύμβουλος 5 ης Περιφέρειας Π.Ε. ν. Λάρισας

2 Σχολικό Κλίμα: Επικοινωνία & Διαπροσωπικές Η σχολική τάξη εκτός από χώρος μάθησης & αγωγής είναι και μια κοινωνική ομάδα. Ο εκπαιδευτικός και οι μαθητές, αλληλεπιδρούν και ανατάσσουν ένα δίκτυο επικοινωνίας, που διαμορφώνεται με βάση τις στάσεις και τη συμπεριφορά όλων προς όλους. Το επικοινωνιακό δίκτυο της σχολικής τάξης είναι ένα δυναμικό πεδίο διαρκών αλληλεπιδράσεων, όπου μαθητές και εκπ/κός φορτίζονται συναισθηματικά. Ο συναισθηματικός τόνος που προκύπτει από τις διαπροσωπικές επαφές εκπαιδευτικού μαθητών είναι αυτό που ονομάζεται «κλίμα της σχολικής τάξης» (Borich, 1999).

3 Σχολικό Κλίμα: Επικοινωνία & Διαπροσωπικές Η Παιδαγωγική Ψυχολογία χρησιμοποίει τον όρο «ψυχολογικό κλίμα της σχολικής τάξης», για να δηλώσει πώς τα μέλη της τάξης βιώνουν τις μεταξύ τους σχέσεις, κι όλα τα ερεθίσματα που δέχονται στο περιβάλλον της τάξης (διδακτικά αντικείμενα, δραστηριότητες, διάφορα συμβάντα κλπ.) καθώς και τα συναισθήματα που απορρέουν από τα βιώματα αυτά. θετικό ή αρνητικό ψυχολογικό κλίμα ανάλογα με το πρόσημο (+) ή (-) στοιχείων όπως: η αίσθηση όλων ότι είναι αποδεκτοί και αρεστοί από τους άλλους, η συμπάθεια μαθητών & εκπ/κού, η θετική στάση για μάθηση, η διάθεση και προθυμία των μαθητών να ακολουθούν τις οδηγίες, η αίσθηση ανανέωσης και ολοκλήρωσης και ικανοποίησης του εκπαιδευτικού

4 Επικοινωνία - Συναισθήματα Διαπροσωπικές Σχέσεις - Συγκρούσεις Η επικοινωνία είναι διαδικασία κατά την οποία ένας άνθρωπος αποστέλλει ένα μήνυμα σε έναν άλλον, χρησιμοποιώντας έναν κοινό κώδικα επικοινωνίας. Τρεις μορφές επικοινωνίας: λεκτική, γραπτή & εξωλεκτική Κατά τη διαδικασία της επικοινωνίας ανταλλάσουμε μηνύματα, πληροφορίες, ιδέες, σκέψεις και συναισθήματα Οι στόχοι της επικοινωνίας μπορεί να είναι πολλοί και διαφορετικοί (πχ. να μας καταλάβουν, να δουν το πώς νοιώθουμε ή τι σκεφτόμαστε, να επηρεάσουμε, να αλλάξουμε ή να τροποποιήσουμε την συμπεριφορά του άλλου ή των άλλων απέναντί μας )

5 Επικοινωνία - Συναισθήματα Διαπροσωπικές Σχέσεις - Συγκρούσεις Επικοινωνούμε αυθόρμητα/φυσικά/ προσεκτικά/ προσχεδιασμένα ανάλογα με τη στιγμή, τις σχέσεις, την προσωπικότητά, το πλαίσιο (δουλειά, φίλοι, σχέσεις, παιδιά κ.ά.) και το αποτέλεσμα που θέλουμε να πετύχουμε. Η επικοινωνία μας με τους άλλους μπορεί να έχει τη μορφή ενός γόνιμου και εποικοδομητικού διαλόγου ή μιας αντιπαράθεσης /σύγκρουσης (όπου κανείς δεν ακούει ή δεν νοιάζεται για τα επιχειρήματα/τις σκέψεις και τα συναισθήματα του άλλου). Η επικοινωνία χρησιμοποιείται και με κακή προαίρεση. Πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να "κερδίσουν" σε ένα διάλογο αποσταθεροποιώντας το συνομιλητή τους.

6 Επικοινωνία - Συναισθήματα Διαπροσωπικές Σχέσεις - Συγκρούσεις Η Hirrigyen (1999:122) αναφέρει: «Με λίγα λόγια για να αποσταθεροποιήσεις τον άλλον πρέπει: - Να τον χλευάζεις για τις πεποιθήσεις του, τις πολιτικές του επιλογές, τις προτιμήσεις του. - Να μην του απευθύνεις το λόγο. - Να τον γελοιοποιείς δημόσια. - Να τον επικρίνεις μπροστά σε άλλους. - Να του στερείς τη δυνατότητα να εκφραστεί. - Να τον χλευάζεις για την αδυναμία του. - Να κάνεις προσβλητικούς υπαινιγμούς χωρίς διευκρινίσεις. - Να τον κάνεις να αμφιβάλλει για την ικανότητά του να κρίνει και να αποφασίζει.» (Παράδειγμα Δραστηριότητα 1 σ. 6 «3. Διαχείριση διαπροσωπικών σχέσεων»)

7 Επικοινωνία - Συναισθήματα Διαπροσωπικές Σχέσεις - Συγκρούσεις Ως παιδιά, συγχέουμε τα συναισθήματά μας, στην προσπάθεια να κατανοήσουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο μας και να δώσουμε το δικό μας νόημα στη ζωή. Πρέπει να αναγνωρίσουμε/ κατονομάσουμε/ επικοινωνήσουμε με τα συναισθήματά μας. Η συναισθηματική εκπαίδευση είναι σημαντική. Στην οικογένεια, στο σχολείο & στην κοινωνία, μαθαίνουμε να εκφράζουμε/ διαχειριζόμαστε ή να απωθούμε/ κρύβουμε/ αρνούμαστε τα συναισθήματά μας Μας βοηθά ή μας δυσκολεύει στο να εμπλακούμε συναισθηματικά με τον εαυτό μας και τους άλλους. Τα συναισθήματα είναι «οδηγοί μας» στη ζωή. Μας ενημερώνουν για τον αντίκτυπο που έχει για εμάς μια κατάσταση και μας καθοδηγούν σχετικά με τη δράση μας σε σχέση με αυτή.

8 Επικοινωνία - Συναισθήματα Διαπροσωπικές Σχέσεις - Συγκρούσεις 6 ή 4 τα βασικά συναισθήματα: 1. Χαρά: Τη βιώνουμε π.χ. όταν αποκτάμε κάτι που επιθυμούμε, γινόμαστε αποδεκτοί από τους άλλους, βρισκόμαστε σε επαφή με ανθρώπους που μας αγαπούν, κάνουμε πράγματα που συνδέονται με ευχάριστες αναμνήσεις, ανήκουμε σε ομάδες ανθρώπων που μας αποδέχονται, λαμβάνουμε προσοχή & φροντίδα, καταλαβαίνουμε ότι μας εκτιμούν και μας σέβονται, πετύχουμε τους στόχους μας κ.λπ. Είναι κινητήριο συναίσθημα για να βάλουμε στόχους και να προσπαθήσουμε να τους επιτύχουμε ή να αποπειραθούμε αλλαγές. 2. Θλίψη: Με έκδηλα τα χαρακτηριστικά της στενοχώριας, του πόνου ή της οδύνης. Χρησιμεύει στο να πενθήσουμε και να αποφορτιστούμε από κάθε είδους ενδεχόμενη απώλεια.

9 Επικοινωνία - Συναισθήματα Διαπροσωπικές Σχέσεις - Συγκρούσεις 3. Θυμός: Προέρχεται από την αίσθηση της καταπάτησης των ορίων μας. Ενεργοποιείται για να μας δώσει την «ενέργεια» που χρειαζόμαστε για να δράσουμε. 4. Φόβος: Προκαλείται από τη συνειδητοποίηση πραγματικού ή φανταστικού κινδύνου ή απειλής. Φυσικός μηχανισμός με σκοπό την κινητοποίηση ώστε να προστατευτούμε. 5. Έκπληξη: Το συναίσθημα που νιώθει κάποιος όταν συμβαίνει κάτι ξαφνικό & αναπάντεχο (είτε για καλό είτε για κακό ) 6. Αηδία: Χρήσιμο συναίσθημα, για την επιβίωση του οργανισμού, έντονης δυσαρέσκειας και αποστροφής, που προκαλείται από κάτι απεχθές στις αισθήσεις (π.χ. μία μουσική παραφωνία, ένα μπαγιάτικο ή κακομαγειρεμένο φαγητό κ.λπ.).

10 Επικοινωνία - Συναισθήματα Διαπροσωπικές Σχέσεις - Συγκρούσεις Συνδυασμός των βασικών όλα τα άλλα συναισθήματα π.χ. Ντροπή: Σχετίζεται με την αίσθηση της ταπείνωσης στα μάτια κάποιου ή κάποιων ή και του εαυτού μας, επειδή νοιώθουμε ότι αυτό που είμαστε ή αυτό που μας συμβαίνει δεν είναι αποδεκτό. Άγχος: Εμφανίζεται σε καταστάσεις που το άτομο σκέφτεται ότι θα έρθει αντιμέτωπο με μία δύσκολη κατάσταση ή όταν απειλείται πραγματικά. Τροφοδοτεί την αντίδραση «μάχομαι ή εγκαταλείπω». Αγάπη: Είναι το συναίσθημα που νοιώθω όταν αφήνω τον άλλον να είναι ή να γίνεται ο εαυτός του.

11 Επικοινωνία - Συναισθήματα Διαπροσωπικές Σχέσεις - Συγκρούσεις Το να εκφράζω τα συναισθήματά μου είναι τελείως διαφορετικό από το να δρω επηρεαζόμενος από αυτά. Μάλλον δεν υπάρχουν αρνητικά και θετικά συναισθήματα, αλλά αρνητικός και θετικός τρόπος αντίδρασης και διαχείρισης

12 Επικοινωνία - Συναισθήματα Διαπροσωπικές Σχέσεις - Συγκρούσεις Ενσυναίσθηση είναι η συναισθηματική ταύτιση με ένα άλλο άτομο. Η αναγνώριση & η κατανόηση της θέσης, του συναισθήματος, των σκέψεων ή της κατάστασης του. Αντιλαμβανόμαστε και αισθανόμαστε αυτό που αισθάνεται ό άλλος. Βάζουμε τον εαυτό μας στη θέση του, για να κατανοήσουμε τη συμπεριφορά του και να αναγνωρίσουμε τα κίνητρά του. Βλέπουμε δηλ. τον κόσμο μέσα από τα μάτια του. Πρόκειται για ένα ισχυρό εργαλείο επικοινωνίας, για μια ικανότητα που, αν και όλοι διαθέτουμε, την αγνοούμε. Γι αυτό ίσως παραμένει αναξιοποίητη Η ενσυναίσθηση μας καλεί σε μια προσπάθεια να μπούμε στη θέση του άλλου χωρίς να χάσουμε την ακεραιότητα της δικής μας ύπαρξης και αλληλεπιδρά με τις διαπροσωπικές επαφές μας. Διαφέρει από τη συμπάθεια ή το συμπάσχω (το αγγλικό empathy = ενσυναίσθηση είναι ψευδοφίλος με τον ελληνικό εμπάθεια) Βίντεο 1. Ενσυναίσθηση

13 Επικοινωνία - Συναισθήματα Διαπροσωπικές Σχέσεις - Συγκρούσεις Πώς εκφράζουμε και διαχειριζόμαστε (εμείς & οι άλλοι) τα συναισθήματά μας όταν επικοινωνούμε μεταξύ μας Η κριτική, η υποτίμηση στην έκφραση του συναισθήματος του άλλου, η υπερβολική αυστηρότητα ή η παραχωρητικότητα ή η υπερπροστατευτικότητα, μπλοκάρουν τη διαδικασία της έκφρασης των συναισθημάτων. Δεν μαθαίνουμε έτσι πώς θα διαχειριζόμαστε «δύσκολα & απαγορευμένα» συναισθήματα. Άντρας και γυναίκα αισθάνονται ακριβώς ίδια συναισθήματα, αλλά με διαφορετικό τρόπο έκφρασής. Έχουμε διδαχθεί για το «τι επιτρέπεται και τι απαγορεύεται» από την οικογένεια/ το σχολείο/ την κοινωνία μας. «Οι άντρες έχουν, ειδικά, εκπαιδευθεί στο να θυσιάζουν τα αισθήματά τους ή και τη ζωή τους ακόμα, για αυτό που τους έχουν πει ότι είναι το καθήκον τους, ως άνδρες» (Pittman, 1998: 42).

14 Επικοινωνία - Συναισθήματα Διαπροσωπικές Σχέσεις - Συγκρούσεις Η «επίλυση συγκρούσεων» ως μια διαδικασία αντιμετώπισης προβλημάτων, που βασίζεται στη συνεργασία και βοηθά τα άτομα να ορίσουν τις επιδιώξεις τους και να βρουν λύσεις που τις ικανοποιούν. (Association for Conflict Resolution 2002) Οι απαραίτητες δεξιότητες για την επίλυση διαπροσωπικών σχέσεων αρχίζουν να μαθαίνονται (με καθοδήγηση, ενίσχυση ή προβολή προτύπων σημαντικά για το παιδί, στην οικογένεια στο σχολείο, στις ομάδες φίλων κλπ) κατά τη διάρκεια των πρώτων παιδικών χρόνων και κατακτώνται κατά την εφηβεία. Ο τρόπος αντιμετώπισης των συγκρούσεων διαφέρουν σε κάθε άτομο (φύλο, ηλικία, ανάπτυξη, πρότυπα, αξίες ομάδας κοκ) Οι έρευνες εστιάζουν στην παροχή βοήθειας (από γονείς & εκπ/κούς) στα παιδιά με στόχο την ανάπτυξη στρατηγικών επίλυσης χωρίς την παρέμβαση ενηλίκων.

15 Επικοινωνία - Συναισθήματα Διαπροσωπικές Σχέσεις - Συγκρούσεις Επίλυση συγκρούσεων με το αυτοϋποστηρικτικό μοντέλο, μέσα από τα παρακάτω στάδια και δεξιότητες: 1. Έλεγχος του Θυμού: τεχνικές που βοηθούν στην αποφυγή επιθετικών αντιδράσεων (μέτρημα ως το 10, αναπνοές ) 2. Καθορισμός του προβλήματος: συζήτηση για την αιτία, κατανόηση της σύγκρουσης. Αναγνώριση κι αποδοχή οπτικής, σκέψης, συναισθημάτων & αναγκών του άλλου. 3. Εξέταση εναλλακτικών λύσεων: συζήτηση για εναλλακτικές λύσεις ( π.χ. απομάκρυνση, αλλαγή χώρου, συζήτηση με φίλο, βοήθεια από ενήλικα ) 4. Επιλογή και εφαρμογή λύσης: που εξυπηρετεί καλύτερα τις ανάγκες και τα δικαιώματα όλων των εμπλεκομένων (Παιδικός κι εφηβικός θυμός, σελ. 26, «3.Διαχείριση Διαπροσωπικών Σχέσεων») Βίντεο 2.Δ.Σ. Σιδηροκάστρου

16 Επικοινωνία - Συναισθήματα Διαπροσωπικές Σχέσεις - Συγκρούσεις Παραδείγματα για τη διαχείριση θυμού στην τάξη από το 5 ο Δημ. Σχολ. Χολαργού

17 Βιωματικές Δραστηριότητες (1/19) 1 η Δραστηριότητα: Ο Κύβος των συναισθημάτων 1. Κατασκευάστε τον κύβο των συναισθημάτων 2. Ρίξτε τον κύβο, ο καθένας με τη σειρά του και δείξτε στους υπόλοιπους το συναίσθημα που σας έτυχε με παντομίμα. Οι υπόλοιποι προσπαθούν να ανακαλύψουν το συναίσθημα 3. Ρίξτε τον κύβο, και μιλήστε για το συναίσθημα που σας έτυχε με τους λόγους εμφάνισης του, χωρίς να το αναφέρετε. Οι υπόλοιποι θα πρέπει να το μαντέψουν απ τα λεγόμενά σας 4. Χωριστείτε σε ζευγάρια, ρίχνετε τον κύβο, δείξτε το συναίσθημα με παντομίμα στο ζευγάρι σας που θα κάνει τον «καθρέπτη», αντιστρέψτε τους ρόλους.

18 Βιωματικές Δραστηριότητες (2/19) 2 η Δραστηριότητα: 1. Σε ένα χαρτί ζωγραφίστε έναν κύκλο με 4 ακτίνες. Στο κέντρο βάλτε τον εαυτό σας «θυμωμένο» και στις 4 ακτίνες γράψτε με μια πρόταση κάποιους λόγους που σας προκαλούν θυμό Βίντεο 7.Θυμός

19 Βιωματικές Δραστηριότητες (3 &4/19) 3 η Δραστηριότητα: Προσωπική ή ομαδική ασπίδα προστασίας 1. Σε ένα χαρτόνι ζωγραφίστε την ατομική σας ή ομαδική σας ασπίδα Θάρρους και αναρτήστε την στον «πίνακα συναισθημάτων» Βίντεο 3.Μια φορά κι έναν καιρό_7ο Ν. Σμύρνης 4 η Δραστηριότητα: Δέντρο των συναισθημάτων

20 Βιωματικές Δραστηριότητες (5/19) 5 η Δραστηριότητα: Ακούω με LEGO (δραστηριότητα από την «ενεργή ακρόαση», σελ 3-4) 1. Καθίστε σε ζευγάρια πλάτη με πλάτη. 2. Ο ένας παίρνει μια κατασκευή με τους ενωμένους κύβους, χωρίς να τους δει ο άλλος και είναι ο ομιλητής. Ο δεύτερος παίρνει τους κύβους που δεν είναι ενωμένοι. Αυτός θα είναι ο ακροατής. 3. Ο ομιλητής πρέπει να εξηγήσει στον ακροατή πώς να φτιάξει την κατασκευή, βήμα προς βήμα. Ακολουθώντας τις οδηγίες του ομιλητή, ο ακροατής προσπαθεί να αντιγράψει την κατασκευή. Ο ακροατής δεν μπορεί να μιλήσει, αλλά το ζευγάρι μπορεί να χρησιμοποιήσει μη λεκτικές και μη οπτικές μορφές επικοινωνίας. Αν το ζευγάρι το θέλει, τους δίνουμε ένα λεπτό για να καθορίσουν ποιες θα είναι οι μη λεκτικές μορφές επικοινωνίας.

21 Βιωματικές Δραστηριότητες (6/19) 6 η Δραστηριότητα: Στάδια επίλυσης συγκρούσεων με το φωτεινό σηματοδότη (δραστηριότητα από 5.«Σχέδιο Διδ/λιας Διαχείριση Συναισθημάτων», σελ 5) Κατασκευάστε ομαδικά ένα «φανάρι του θυμού»: τα παιδιά μαθαίνουν να ρυθμίζουν το θυμό τους με το φανάρι, ώστε να αποφεύγονται εκδηλώσεις άσχημες και επικίνδυνες. Θα βρίσκεται σε εμφανές σημείο της τάξης, ώστε όποιος το βλέπει να φέρνει στο νου τους το κόκκινο φως (στοπ), για να σταματούν επιπόλαιες σκέψεις (να χτυπήσουν, να τραβήξουν, να φωνάξουν κλπ). Στο πορτοκαλί, να σκεφτούν εναλλακτικούς τρόπους επίλυσης της διαφωνίας τους. Μετά την επιλογή ανάβει το πράσινο φως για να προχωρήσουν στην πραγματοποίηση της απόφασής τους.

22 Βιωματικές Δραστηριότητες (7/19) 7 η Δραστηριότητα: Το δέντρο των θετικών χαρακτηρισμών των μαθητών 1. Ζωγραφίστε το περίγραμμα του χεριού σας και κόψτε το. 2. Γράψτε πάνω του 2 θετικά χαρακτηριστικά ή 2 θετικές ενέργειες στην αυλή του/ της συμμαθητής/ τρια σας 3. Τώρα μπορείτε να το κολλήσετε στα κλαδιά του δέντρου της τάξης σας ή της αυλής

23 Βιωματικές Δραστηριότητες (8/19) 8 η Δραστηριότητα: Κάρτες «Διαφωνίας» 1. Κάθε ομάδα παίρνει από μια κάρτα που αναφέρει μια αιτία διαφωνίας 2. Από κάτω θα πρέπει να γράψετε μια αρνητική-νευρική και μια θετική-ήρεμη (σύντομη) απάντηση. 3. Κατόπιν παρουσιάζουμε τους διαλόγους.

24 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Δεν σε παίζω! - Σκοτίστηκα! Να μη με παίξεις! Έχω κι άλλους φίλους! Άμα σου δώσω μία...! - Έκανα κάτι που σε πείραξε; Θέλεις να μου πεις για ποιο λόγο; Θα μπαίνω εγώ πρώτος στη γραμμή! - Τι μας λες! Δε με νοιάζει. Φύγε από δω, θα το πω στην κυρία. - Θέλεις να συμφωνήσουμε να μπαίνουμε στη γραμμή με τη σειρά; Ή θέλεις "μονά-ζυγά"; Θα σε χτυπήσω! - Για τόλμησε! Εγώ θα σε χτυπήσω! Είμαι πιο δυνατός, θα σε νικήσω! - Αν έκανα κάτι που σε πείραξε, μπορούμε να το συζητήσουμε! Αυτό είναι δικό μου! - Όχι, δικό μου είναι! Μην τολμήσεις να μου το πάρεις. Αλίμονό σου! - Α, με συγχωρείς, μπερδεύτηκα. Μοιάζει με το δικό μου. Είσαι χαζός! - Εσύ είσαι και φαίνεσαι! Δεν ξέρεις τι σου γίνεται! - Γιατί το λες αυτό; Αν έχεις πρόβλημα μαζί μου, ας το κουβεντιάσουμε!

25 Βιωματικές Δραστηριότητες (9/19) 9 η Δραστηριότητα: Παγωμένη Εικόνα Στην παραπάνω εικόνα βλέπουμε την αιτία μιας σύγκρουσης. Προτείνετε και συζητήστε τρόπους επίλυσης της σύγκρουσης που είναι έτοιμη να ξεσπάσει Δικαιολογήστε την άποψή σας

26 Βιωματικές Δραστηριότητες (10/19) 10 η Δραστηριότητα: «Ενεργητική ακοή» α) Θα χρειαστούμε 2 εθελοντές/ντριες β) Θα πάρουν γραπτές οδηγίες γ) θα συζητήσουνε με βάση τις οδηγίες Συζήτηση: Ποιες συμπεριφορές επέδειξε το ζευγάρι που εμπόδισαν την επικοινωνία; Ποια συναισθήματα νιώθετε όταν δεν σας ακούνε; Πώς αντιδράτε; Αρχείο: «4.Ενεργητική ακρόαση», σελ 5 Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του ενεργού ακροατή; Όταν είμαστε στο μάθημα και κάποιος διακόπτει το συμμαθητή του ή το δάσκαλο γίνεται σωστή επικοινωνία; Τι νιώθετε όταν το κάνουν σε εσάς; Μπορούμε να σκεφτούμε κάποιο ευγενικό τρόπο με τον οποίο να θυμίζουμε σε ένα παιδί ότι πρέπει να ακολουθούμε τους κανόνες της τάξης; Κάποια κόλπα; (π.χ. άδεια για να μιλήσουμε, να ακούμε ενεργά, να εκφραζόμαστε σωστά χωρίς προσβολές, να αποφεύγουμε να διακόπτουμε )

27 Βιωματικές Δραστηριότητες (11/19) 11 η Δραστηριότητα: «Συνταγή για το γλύκισμα φιλίας/λύπης» (11 ο Δημ. Σχολ. Εύοσμου) Η συνταγή της καλής φιλίας Θα χρειαστείτε: 100 γραμμάρια αποδοχή 100 γραμμάρια κατανόηση 200 γραμμάρια στήριξη 60 γραμμάρια γενναιοδωρία 1 φλιτζάνι του τσαγιού εμπιστοσύνη 3 κουταλιές της σούπας ειλικρίνεια Εκτέλεση: Ανακατεύουμε απαλά σε ένα μπολ την αποδοχή, την κατανόηση και τη γενναιοδωρία. Ρίχνουμε μέσα τη στήριξη, την ειλικρίνεια και αργά-αργά την εμπιστοσύνη. Όταν λιώσουν καλά όλα τα υλικά, τα βάζουμε στο ταψί και ψήνουμε σε δυνατό φούρνο για αρκετό, αρκετό καιρό. Καλή επιτυχία σε όλους σας!

28

29 Βιωματικές Δραστηριότητες (11/19) Πώς θα δείξω τη φιλία μου σ' ένα καινούριο παιδί; πηγαίνω να το γνωρίσω, το ξεναγώ στους χώρους του σχολείου, μοιράζομαι κάποια πράγματα μαζί του, δείχνω ενδιαφέρον. Πώς θα διατηρήσω τις φιλίες μου; καλεί ο ένας τον άλλο για φαγητό, πηγαίνουμε στα σπίτια και παίζουμε, μιλάμε στο τηλέφωνο, βρίσκουμε λύσεις όταν μαλώνουμε, δεν ξεχνώ τα γενέθλια και τη γιορτή του, δε μαρτυράω τα μυστικά του, είμαστε αχώριστοι. Για ποιους λόγους χαλάει η φιλία; όταν μαλώνουμε συνέχεια και δε μπορούμε να τα ξαναβρούμε, όταν μου παίρνει πράγματα χωρίς να με ρωτήσει, όταν μετακομίζουμε αλλού, όταν λέει όλα τα μυστικά μου, όταν κάνει ζαβολιές, όταν δε φερόμαστε καλά ο ένας στον άλλο. Πώς θα το αντιμετωπίσω; θα το κουβεντιάσουμε και θα δώσουμε άλλη μια ευκαιρία, θα τον συγχωρούμε, θα δίνουμε τα χέρια, θα κάνουμε συμφωνίες, θα του πω πως πρέπει να ρωτά πρώτα γιατί δεν είναι σωστό να παίρνει χωρίς να ρωτά, θα ζητήσουμε συγγνώμη... Πώς νιώθω όταν χάνω μια φιλία; πονάμε, νιώθουμε άσχημα, κλαίμε, λυπόμαστε, στενοχωριόμαστε.

30 Βιωματικές Δραστηριότητες (12/19) 12 η Δραστηριότητα: «Πώς θα αισθανόσουν αν» 1. Διαλέγετε στη τύχη μια καρτέλα «πώς θα αισθανόσουν αν» και απαντάτε ανώνυμα στην πίσω πλευρά με λίγα λόγια Στόχος η καλλιέργεια ενσυναίσθησης & η άρση στερεοτύπων Από το 5 ο Δημοτικό Σχολείο Χολαργού στο: Ανάπτυξη Διαπροσωπικών Σχέσεων στο Σχολικό Περιβάλλον ( )

31 Βιωματικές Δραστηριότητες (13/19) 13 η Δραστηριότητα: «Τρίπτυχος καθρέφτης» 1. Παίρνετε από ένα τρίπτυχο χαρτί 2. Στην πρώτη στήλη συμπληρώνετε τα χαρακτηριστικά σας 3. Στη δεύτερη στήλη συμπληρώνετε το πώς σας βλέπουν οι άλλοι 4. Στην τρίτη στήλη τα χαρακτηριστικά που θα θέλατε να είχατε θα μπορούσαμε και να καταγράψουμε θετικά χαρακτηριστικά (από εμένα τον ίδιο, από έναν φίλο/η, από την οικογένεια )

32 Βιωματικές Δραστηριότητες (14/19) 14 η Δραστηριότητα: «τετράγωνο στα τυφλά» α) Θα χρειαστούμε 5 εθελοντές/ντριες β) Μεγάλο σχοινί σε θηλιά γ) Θα πρέπει να μπουν στο σχοινί και κρατώντας το να σχηματίσουν ένα τετράγωνο, έχοντας κλειστά τα μάτια. Επιτρέπεται να μιλούν αλλά όχι να ανοίξουν τα μάτια δ) όταν είναι έτοιμοι βλέπουν το σχήμα που έκαναν. Αφήνουμε χρόνο και συζητούν πώς θα δουλέψουν για να κάνουν τρίγωνο, κύκλο. Αρχείο:«4.Ενεργητική ακρόαση», σελ 16 Συζήτηση: Πότε είχε πρόβλημα η μεταξύ τους επικοινωνία ; Γιατί; Ήταν πολλοί και μιλούσαν ταυτόχρονα; Υπήρχαν μέλη που δεν ακούστηκαν; Πώς ένιωσαν τα άτομα αυτά; Πότε δουλεύατε πιο αποτελεσματικά ; Τι αλλάξετε για να το κάνετε καλύτερο; Υπήρξαν αρχηγοί; Πώς ορίστηκαν; Ποιος αποφάσισε το ρόλο τους;

33 Βιωματικές Δραστηριότητες (15/19) 15 η Δραστηριότητα: «Είμαι ξεχωριστός/η επειδή» (11 ο Δημ. Σχολ. Εύοσμου) 1. Χωρίζεστε σε ομάδες των 2 2. Παίρνετε από μια κάρτα χωρισμένη σε δύο μέρη 3. Συμπληρώνετε 2 λόγους που πιστεύετε ότι σας κάνουν ξεχωριστούς 4. Αφού διπλώσετε την κάρτα την ανταλλάσσετε με το άλλο μέλος και γράφετε 2 λόγους που θεωρείται τον άλλο/η ξεχωριστό 5. Διακοσμούμε την καρτέλα μας όπως επιθυμούμε, γιατί αυτή μας θυμίζει πόσο ξεχωριστοί είμαστε στ' αλήθεια Θα μπορούσαμε να κάνουμε τρίπτυχο ή και τετράπτυχο για να συμπληρώσει η οικογένεια ή και ο δάσκαλος 2 λόγους που με κάνουν ξεχωριστό/η

34 Βιωματικές Δραστηριότητες (16/19) 16 η Δραστηριότητα: «Τυφλή Εμπιστοσύνη» (5 ο Δημ. Σχολ. Χολαργού) 1. Χωριζόμαστε σε ομάδες των 2 μελών 2. Ο ένας κλείνει τα μάτια και ο άλλος/η πρέπει να τον καθοδηγήσει μέσα από εμπόδια (κώνους) 3. Μετά εναλλάσσονται οι ρόλοι Συζήτηση: Τι δυσκόλεψε το καθένα; Ποιος καθοδήγησε πιο σωστά; Πώς ένιωθες σε κάθε ρόλο; Πότε δουλεύατε πιο αποτελεσματικά; (π.χ. Όταν σε κρατούσε από το χέρι ή όταν σε καθοδηγούσε με λόγια; )

35 Βιωματικές Δραστηριότητες (17 & 18 & 19/19) 17 η Δραστηριότητα: Βρες το συναίσθημα 18 η Δραστηριότητα: Ενσυναίσθηση 19 η Δραστηριότητα: Παραδείγματα Επίλυσης Συγκρούσεων & Διαμεσολάβησης

36 Συζήτηση & παραδείγματα από το υλικό «1. Διαχείριση Προβλημάτων Τάξης_Τομ Α» (σελ 191 & σελ 256) «2. Διαχείριση Προβλημάτων Τάξης_Τομ Β» (σελ 185: Πρόγραμμα για την αντιμετώπιση του θυμό και σελ 196: μελέτες περίπτωσης) «3. Διαχείριση Διαπροσωπικών Σχέσεων» (σελ. 26 παιδικός και εφηβικός θυμός) «4. Ενεργητική ακρόαση_δ τάξη» (σελ. 12 Φτωχοί ακροατές) «5. Σχέδιο Διδ/λιας Διαχείριση Συναισθημάτων» (σελ. 5 το φανάρι του Θυμού) «6. Παραδείγματα Επίλυσης Συγκρούσεων & Διαμεσολάβησης» 7. Παρουσιάσεις από εφαρμογές σε σχολεία και Βίντεο

37 Διαπροσωπικές Σχέσεις Η συνεχόμενη «πάλη» σε όλη μας τη ζωή: Κυριαρχία το «εγώ» στο «εμείς» Κυριαρχία το «εμείς» στο «εγώ» Αρμονική συνύπαρξη «εγώ» & «εμείς» Υποχρέωση Οικογένειας, Σχολείου και Κοινωνίας να καθοδηγήσει τους μελλοντικούς πολίτες προς την συνύπαρξη μέσα από την ανάπτυξη «Υγιών» Διαπροσωπικών σχέσεων. (διαχείριση συγκρούσεων & επίλυση προβλημάτων)