Χρυσάνθη Αντωνιάδου & Χαρίτων Σ. Χιντήρογλου Τομέας Ζωολογίας Τμήμα Βιολογίας ΑΠΘ Με την ευγενική συμβολή της Msc. Δήμητρα Λήδας Ράμμου

Transcript

1 Χρυσάνθη Αντωνιάδου & Χαρίτων Σ. Χιντήρογλου Τομέας Ζωολογίας Τμήμα Βιολογίας ΑΠΘ Με την ευγενική συμβολή της Msc. Δήμητρα Λήδας Ράμμου

2 Λίγα Ιστορικά στοιχεία (π.χ. και μ.χ.) μια εικόνα = 1000 λέξεις

3 2009

4

5

6 1784 (Απόσπασμα χάρτη των κολπίσκων που μπαζώθηκαν. Διακρίνεται η περιοχή της σχολής τυφλών και η θέση του Λευκού Πύργου αριστερά της εικόνας).

7 1890. Άποψη του Λευκού πύργου. Διακρίνεται η ακτογραμμή στην περιοχή.

8 Περιοχή σημερινής Καλαμαριάς Περιοχή σημερινού αερολιμένα Χάρτης του Θερμαϊκού, έτος Βιβλιοθήκη Α.Π.Θ. Illustration 1915 Arist. Univ. Thessaloniki. O χάρτης απεικονίζει τις θέσεις του Γαλλικού στρατού στο στρατόπεδο του Παύλο Μελά. Από το χάρτη όμως γίνεται φανερή η φυσιογνωμία της ακτογραμμής του κόλπου της Θεσσαλονίκης. Στο Δήμο Θερμαϊκού βρίσκονται λιμνοθάλασσες, όπως επίσης και στην περιοχή της Χαλάστρας υπάρχουν επίσης έλη και λιμνοθαλάσσια συστήματα.

9 Αγ. Τριάδα Νέοι Επιβάτες

10 Τυπική περίπτωση προσχώσεων στο αλιευτικό καταφύγιο Ν. Επιβατών μετά την κατασκευή της προβλήτας. Αλιευτικό καταφύγιο Κατερίνης Μετά την κατασκευή, διαπιστώθηκε μεγάλη προσάμμωση στη νότια πλευρά του λιμανιού και σημαντική διάβρωση στη βόρεια. Η κατάσταση αυτή οδήγησε στην κατασκευή επιπρόσθετων βραχιόνων κατά μήκος του βόρειου τμήματος της ακτογραμμής χωρίς να δίνουν λύση στην διάβρωση.

11

12 Για καμιά από τις 7 υποπεριοχές δεν παρατηρείται πλήρης χρονοσειρά δεδομένων 30ετούς παρακολούθησης. Από τις υποπεριοχές με τη σημαντικότερη πληροφόρηση που μόλις ξεπερνά το 50% μιας τριακονταετίας, δηλαδή 15 έτη παρακολούθησης, είναι η Π.D. και Π.Ε.

13 Θαλάσσια ρεύματα και οι επιπτώσεις τους στη δομή και λειτουργία των βενθικών βιοκοινοτήτων

14 2014 Branchiostoma lanceolatum Χρηματοδοτούμενο ερευνητικό Έργο της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας του Αερολιμένα Μακεδονία

15

16 Sm1 Ss1 Ss2 Ηs1 Sm2 Ss3 Ss6 Ss4 Ηs2 Sm3 Ss5 Ηs3 Ηs4 Sm4 Sm5 Sm6

17

18 ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΒΕΝΘΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΦΑΣΕΙΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΕΙΩΝ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΣΤΟ ΣΚΛΗΡΟ ΥΠΟΣΤΡΩΜΑ ΑΠΟΨΗ ΒΙΟΤΟΠΩΝ ΣΚΛΗΡΟΥ ΥΠΟΣΤΡΩΜΑΤΟΣ

19

20

21

22

23

24 ΣΤ.1 ΣΤ.2 ΣΤ.3 ΣΤ.4 ΣΤ.5 ΣΤ.6 ΣΤ.1 ΣΤ.2 ΣΤ.3 ΣΤ.4 ΣΤ.5 ΣΤ.6 ΣΤ.1 ΣΤ.2 ΣΤ.3 ΣΤ.4 ΣΤ.5 ΣΤ.6 ΣΤ.1 ΣΤ.2 ΣΤ.3 ΣΤ.4 ΣΤ.5 ΣΤ.6 ΣΤ.1 ΣΤ.2 ΣΤ.3 ΣΤ.4 ΣΤ.5 ΣΤ.6 ΣΤ.1 ΣΤ.2 ΣΤ.3 ΣΤ.4 ΣΤ.5 ΣΤ.6 Δείκτες d, Η' ΣΤ.1 ΣΤ.2 ΣΤ.3 ΣΤ.4 ΣΤ.5 ΣΤ.6 ΣΤ.1 ΣΤ.2 ΣΤ.3 ΣΤ.4 ΣΤ.5 ΣΤ.6 ΣΤ.1 ΣΤ.2 ΣΤ.3 ΣΤ.4 ΣΤ.5 ΣΤ.6 ΣΤ.1 ΣΤ.2 ΣΤ.3 ΣΤ.4 ΣΤ.5 ΣΤ.6 ΣΤ.1 ΣΤ.2 ΣΤ.3 ΣΤ.4 ΣΤ.5 ΣΤ.6 ΣΤ.1 ΣΤ.2 ΣΤ.3 ΣΤ.4 ΣΤ.5 ΣΤ.6 Αφθονία ειδών S Αφθονία ατόμων Ν Δείκτης J' Δείκτες Ποικιλότητας Ν S Καλοκαίρι 2001 Χειμώνας 2002 Καλοκαίρι 2002 Χειμώνας 2003 Καλοκαίρι 2003 Χειμώνας d H' J' 0,8 0, ,4 2 0,2 0 0 Καλοκαίρι 2001 Χειμώνας 2002 Καλοκαίρι 2002 Χειμώνας 2003 Καλοκαίρι 2003 Χειμώνας 2004

25 ΣΤΑΘΜΟΣ 1 «Θέρμη» ΣΤΑΘΜΟΣ 6 (Αγ. Τριάδα)

26 ΣΤΑΘΜΟΣ 1 «Θέρμη» ΣΤΑΘΜΟΣ 6 (Αγ. Τριάδα)

27

28 Σταθμοί Δειγματοληψίας Μαλακού Υποστρώματος Υποπαραλιακή ζώνης *

29 Βαθιάς Βορ. Διαδρ. Βαθιά Αγ. Τριάδα Ρηχά Βορ. Διαδρ. Ρηχά Ν. Διαδρ. Ρηχά Βόρ. Διαδρ. Ρηχά Επιβάτες

30 Άριστη Καλή Καλή Καλή Καλή Μέτρια Άριστη

31 Σταθμοί Δειγματοληψίας Σκληρού Υποστρώματος Υποπαραλιακή Ζώνη

32 Β. Διαδρόμου Ν. Διαδρόμου Β. Διαδρόμου Ν. Διαδρόμου

33 Μέτρια Μέτρια Μέτρια Μέτρια

34

35 THE.3 THE.2 THE.1

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46 ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΔΙΚΕΣ ΣΑΣ ΕΙΚΟΝΕΣ;

47

48

49

50 Pelop.gr Pelop.gr

51 Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Οικολογική ποιότητα και διαχείριση υδάτων σε επίπεδο λεκάνης απορροής» Εφαρμογή βιοτικών δεικτών σε τεχνητά υποστρώματα του παράκτιου αστικού κόλπου της Θεσσαλονίκης Δήμητρα- Λήδα Ράμμου (Βιολόγος) Εξεταστική Επιτροπή: Χαρίτων Σαρλ Χιντήρογλου (Επιβλέπων) Ελένη Βουλτσιάδου (Μέλος) Κωνσταντίνος Γκάνιας (Μέλος) Θεσσαλονίκη 2017

52 Βιοτικοί δείκτες αποτυπώνουν την ποιότητα του περιβάλλοντος, μελετώντας τους οργανισμούς που υπάρχουν σε αυτό εντάχθηκαν στην Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά 2000/ 60/Ε.Κ. Οδηγία 2000/60/Ε.Κ. Οι δείκτες για τα παράκτια ύδατα: αφορούν φυσικά ενδιαιτήματα σκληρού ή ιζηματογενούς υποστρώματος, σε μικρό ή μεγάλο βάθος δε συμπεριλαμβάνονται τα τεχνητά οικοσυστήματα σκληρού υποστρώματος (π.χ. λιμάνια, θαλάσσια αστικά μέτωπα πόλεων)

53 Τροποποιημένα / τεχνητά παράκτια οικοσυστήματα είναι επιβαρυμένα συστήματα λόγω ανθρώπινων δραστηριοτήτων λόγω αυξημένης πιθανότητας εισόδου αλλόχθονων ειδών συνιστούν συστήματα υψηλής προτεραιότητας (σύνδεση με οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική ανάπτυξη) εντάσσονται στους στόχους του 7 ου προγράμματος δράσης για το περιβάλλον της Ε.Ε. ( ) Ο «οικολογικός σχεδιασμός» στοχεύει (Dyson & Yocom 2015) στην κατανόηση των παραγόντων που συμβάλλουν στη φτωχή λειτουργικότητα του οικοσυστήματος, και στον κατάλληλο σχεδιασμό ανάπλασης - αποκατάστασης, ώστε να ανακτηθούν οι χαμένες υπηρεσίες του οικοσυστήματος

54 Στόχος μας η, εύρεση κατάλληλου και εύχρηστου τρόπου αποτύπωσης της οικολογικής κατάστασης σε ενδιαίτημα τεχνητού σκληρού υποστρώματος (θαλάσσιο αστικό μέτωπο Θεσσαλονίκης)

55 1) Μελετήθηκε η Μεγαπανίδα: Δειγματοληψίες Απρίλιος/Μάιος, Ιούνιος σταθμούς Υποβρύχιες λήψεις του κρηπιδώματος GoPro Hero+ Camera

56 5 m 3 m 0,5 m 0,8 m

57 Σύνθεση και αφθονία μεγαβενθικών κοινοτήτων Μηχανιώνα

58 Ομοιότητα μεγαβενθικών κοινοτήτων Λ.Πύργος Ομ. Φίλων Θαλ. Εσ. Μέγαρο Μουσικής Λιμάνι Μακεδονία Παλλάς Ομ. Φίλων Θαλ. Εξ.

59 2) Μελετήθηκε η Μακροπανίδα: Δειγματοληψίες Φεβρουάριος σταθμούς 2 επαναληπτικά δείγματα μακροπανίδας από στο κρηπίδωμα- 20 x 20 cm 2 (Elliot 1971, Stirn 1981) Απόχες με άνοιγμα ματιού 0,5 mm Διαδικασία δειγματοληψίας

60 60 Σύνθεση μακροβενθικών κοινοτήτων Συνολικά: άτομα 80 τάξα τάξα τάξα τάξα

61 Ομοιότητα μακροβενθικών κοινοτήτων ΛΙΜΑΝΙ ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ ΜΗΧΑΝΙΩΝΑ

62 Βιοτικοί δείκτες BENTIX (2.00 < 2.08 < 2.17) Ανθεκτικά/ευαίσθητα Peracarida (0.086 > < 0.101) Nematoda/Copepoda (0.046 < > 0.026) BOPA (0.747 > < 0.168) Οικολογική ποιότητα (EcoQ) Εξαιρετική Καλή Μέτρια Ελλιπής Κακή 62

63 3) Μελετήθηκαν οι πληθυσμοί των αχινών: Δειγματοληψίες Μάρτιος, Απρίλιος, Ιούλιος σταθμούς άτομα (>1cm) από το κρηπίδωμα Απόχη με άνοιγμα ματιού 0,5 mm

64 Α) Υπολογίστηκε η πυκνότητα των αχινών από τις βιντεοσκοπήσεις με τη μέθοδο των διατομών (transect) Β) Συσχετίστηκε η πληθυσμιακή πυκνότητα των αχινών με ρύπανση Arbacia lixula πιο ευαίσθητο από Paracentrotus lividus Harmelin et al. 1981

65 Πληθυσμιακή πυκνότητα αχινών

66

67 Το Θαλάσσιο Μέτωπο της Πόλης μας Πρόκειται για ένα θαλάσσιο οικοσύστημα του οποίου η πολυπλοκότητα είναι μοναδική. Οι ανθρώπινες παρεμβάσεις στο σύστημα είναι πολύπλευρες αλλά με μεγάλο βάθος χρόνο. Υπάρχει σημαντική βελτίωση των υδάτων. Ωστόσο, στην εποχή μας οφείλουμε να αναπτύξουμε συστήματα βιοπαρακολούθησης του συστήματος ώστε να επιτευχθεί τη βιωσιμότητά του.

68