ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ, ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΥΤΤΑΡΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ. Σ. Τσάκας
|
|
- Φωτινή Μέλιοι
- 6 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ, ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΥΤΤΑΡΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Σ. Τσάκας ΠΑΤΡΑ 2014
2 2
3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Γενική αίματος 1. Επίχρισμα αίματος 2. Χρώση και παρατήρηση κυτταρικών τύπων 3. Πήξη αίματος χρόνος προθρομβίνης Έλεγχος νεφρικών λειτουργιών 1. Γενική ούρων stick ούρων 2. Γενική ούρων μικροσκοπική παρατήρηση 3. Προσδιορισμός ουρίας, κρεατινίνης 4. Κάθαρση ουρίας, κάθαρση κρεατινίνης Χημική ανάλυση ουρόλιθου Διερεύνηση αναιμίας 1. Ηλεκτροφορητική ανάλυση αιμοσφαιρινών Διερεύνηση φλεμονής 1. C αντιδρώσα πρωτεΐνη 2. Ταχύτητα καθίζησης ερυθρών ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι αναλύσεις οι οποίες επιλέχθηκαν για το πρακτικό μέρος του μαθήματος «Κλινικό Εργαστήριο» είναι μερικές από αυτές που εφαρμόζονται σήμερα σε ένα τέτοιο χώρο. Στο φυλλάδιο εργαστηριακών ασκήσεων αναφέρεται επιγραμματικά η θεωρία κάθε άσκησης, αφού ο φοιτητής μπορεί να ανατρέξει για περισσότερες λεπτομέρειες στις σημειώσεις του μαθήματος. Στόχος τόσο του μαθήματος όσο και του Εργαστηρίου, κυρίως, είναι να έχει τη αίσθηση ο φοιτητής, έστω και για λίγο ότι βρίσκεται πράγματι, σε ένα Κλινικό Εργαστήριο και είναι υπεύθυνος για το αποτέλεσμα που θα δώσει. Κάτι που μπορεί να συμβεί και στην πραγματικότητα μετά από δύο χρόνια. Όλες οι ασκήσεις είναι υποχρεωτικές και απουσία σε μια από αυτές αφαιρούν το δικαίωμα συμμετοχής στις τελικές εξετάσεις. Σε όλες τις ασκήσεις είναι υποχρεωτική η εργαστηριακή ρόμπα. Πριν την έναρξη των ασκήσεων θα έχει προηγηθεί σεμινάριο για το χειρισμό των δειγμάτων και των κανόνων ασφαλείας. Η βαθμολογία των Εργαστηρίων θα είναι το αποτέλεσμα της συνεχούς προφορικής εξέτασης κατά τη διάρκεια μιας άσκησης, καθώς και μιας σύντομης γραπτής δοκιμασίας. Η ύλη των εργαστηριακών ασκήσεων περιλαμβάνεται στην εξεταστέα ύλη του μαθήματος. 3
4 4
5 ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΣΚΗΣΗ 1 Γενική αίματος Επίχρισμα αίματος Χρώση και παρατήρηση κυτταρικών τύπων Πήξη αίματος χρόνος προθρομβίνης 5
6 6
7 Γενική αίματος Με τον όρο γενική αίματος εννοούμε την εξέταση δείγματος από περιφερικό αίμα που δίνει πληροφορίες τόσο για τον αριθμό των κυτταρικών τύπων όσο και για το μέγεθος και το σχήμα τους. Το αίμα, μέσω των έμμορφων συστατικών του, επιτελεί τρεις πολύ σημαντικές λειτουργίες: α) μεταφορά οξυγόνου στους ιστούς με τα ερυθρά αιμοσφαίρια, β) κυτταροφαγία και παραγωγή αντισωμάτων με τα λευκά αιμοσφαίρια και γ) συμμετοχή στην πήξη του αίματος με τα αιμοπετάλια. Σήμερα, η γενική αίματος γίνεται αρχικά σε αυτόματο αιματολογικό αναλυτή και δίνει πληροφορίες για αριθμό ερυθρών, λευκών και αιμοπεταλίων, αιματοκτρίτη, συγκέντρωση αιμοσφαιρίνης καθώς και διάφορα υπολογιστικά μεγέθη, που αφορούν τον όγκο των ερυθρών και την περιεχόμενη αομοσφαιρίνη σε αυτά (εικόνα 1). Εικόνα 1. Έκθεση αποτελεσμάτων γενικής αίματος από αιματολογικό αναλυτή Όταν όμως παρουσιαστούν στη έκθεση των αποτελεσμάτων του αιματολογικού αναλυτή σημαντικές ανωμαλίες, σε έναν ή περισσότερους κυτταρικούς πληθυσμούς, ακολουθεί οπτική επιβεβαίωση, που γίνεται με μικροσκοπική παρατήρηση επιχρίσματος περιφερικού αίματος σε αντικειμενοφόρο πλάκα ή κοινώς πλακάκι. Στην εξέταση αυτή επίχρισμα αίματος απλώνεται σε λεπτή στιβάδα σε αντικειμενοφόρο πλάκα (εικόνα 2) και αφού στεγνώσει, βάφεται με ειδικές χρωστικές. Ο κλινικός εργαστηριακός επιστήμονας, στη συνέχεια, εκτιμά τα φυσικά χαρακτηριστικά των ερυθρών και λευκών αιμοσφαιρίων στο μικροσκόπιο και οποιαδήποτε 7
8 επιπρόσθετη πληροφορία καταγράφεται και αναφέρεται στον Μικροβιολόγο ή Αιματολόγο ιατρό που έχει και την ευθύνη των αποτελεσμάτων. Ερυθρά αιμοσφαίρια (RBC) Τα ερυθρά αιμοσφαίρια είναι κύτταρα με σχήμα αμφίκοιλου φακού και στο μικροσκόπιο εμφανίζονται με ελαφρά κόκκινο χρώμα. Η γενική αίματος μας δίνει πληροφορίες για τη συγκέντρωση των ερυθρών αιμοσφαιρίων και εάν ο πληθυσμός των ερυθρών αιμοσφαιρίων είναι ο φυσιολογικός, τόσο μορφολογικά όσο και στην περιεκτικότητα του σε αιμοσφαιρίνη. Σε φυσιολογικές καταστάσεις τα ερυθρά αιμοσφαίρια έχουν όλα το ίδιο μέγεθος και σχήμα. Αλλαγές παρατηρούνται σε έλλειψη βιταμίνης Β12 και φυλικού οξέως, σε έλλειψη σιδήρου και σε παρουσία μη φυσιολογικής αιμοσφαιρίνης. Ένα άτομο μπορεί να έχει ερυθρά αιμοσφαίρια με φυσιολογικό μέγεθος και σχήμα αλλά είναι λιγότερα στον αριθμό, είτε λόγω αναιμίας είτε λόγω απώλειας αίματος. Σε αντίθετη περίπτωση, μπορεί στο αίμα να κυκλοφορούν πολύ περισσότερα ερυθρά αιμοσφαίρια (ερυθραιμία ή ερυθροκυττάρωση), γεγονός που μπορεί νε οδηγήσει σε παρεμπόδιση της φυσιολογικής ροής του αίματος. σταγόνα αίματος Εικόνα 2. Στάδια παρασκευής επιχρίσματος αίματος Λευκά αιμοσφαίρια (WBC) Τα λευκά αιμοσφαίρια είναι υπεύθυνα για την προστασία του οργανισμού από την εισβολή μικροοργανισμών και επιβλαβών ουσιών. Διακρίνονται σε πέντε κατηγορίες: ουδετερόφιλα, λεμφοκύτταρα, βασεόφιλα, ηωσινόφιλα και μονοπύρηνα. Η αναλογία των πέντε τύπων των λευκών αιμοσφαιρίων είναι σταθερή και μεταβάλλεται ανάλογα σε κάθε νοσογόνο κατάσταση. Έτσι μια λοίμωξη μπορεί να επάγει την παραγωγή ουδετερόφιλων σε μεγάλη συγκέντρωση για να καταπολεμηθεί το βακτήριο-εισβολέας. Στις αλλεργίες αυξάνεται ο αριθμός των ηωσινόφιλων που απελευθερώνουν αντιισταμινικές ουσίες για να ελαχιστοποιήσουν την 8
9 αλλεργική αντίδραση. Τα λεμφοκύτταρα επάγονται για να παράγουν αντισώματα. Σε παθολογικές καταστάσεις, όπως η λευχαιμία, εμφανίζονται πρόδρομες μορφές λευκών αιμοσφαιρίων (βλαστοκύτταρα) ενώ αυξάνεται και ο αριθμός. Αιμοπετάλια Τα αιμοπετάλια είναι ειδικά κυτταρικά θραύσματα που συμμετέχουν στην πήξη του αίματος. Ασθενής που δεν έχει αρκετά αιμοπετάλια, έχει αυξημένο κίνδυνο για σοβαρή αιμορραγία. Στη γενική αίματος μετράμε τον αριθμό και το μέγεθος των αιμοπεταλίων. Σε κάποιες περιπτώσεις, στη γενική αίματος καταγράφεται αυξημένο μέγεθος αιμοπεταλίων που μπορεί να οφείλεται σε συσσώρευση τους, με αποτέλεσμα να μην είναι αξιόπιστη καταμέτρησή τους από τον αναλυτή. Στην περίπτωση αυτή επιβάλλεται η εξέταση επιχρίσματος περιφερικού αίματος. Χρόνος προθρομβίνης Με την ανάλυση του χρόνου προθρομβίνης (prothrombin time, PT) διερευνώνται προβλήματα που σχετίζονται με αιμορραγίες και μειωμένη πηκτική ικανότητα του αίματος. Η ανάλυση αυτή βασίζεται στην προσθήκη αντιδραστηρίου που περιέχει θρομβοπλαστίνη και ιόντα ασβεστίου σε δείγμα πλάσματος και στη συνέχεια μέτρηση του χρόνου που απαιτείται για να δημιουργηθεί και να γίνει ορατός με γυμνό μάτι θρόμβος. Ένας παρατεταμένος χρόνος PT συνήθως υποδηλώνει ανεπάρκεια σε έναν ή περισσότερους παράγοντες του εξωγενούς συστήματος πήξης του αίματος. Η δυσλειτουργία αυτή μπορεί να οφείλεται σε κληρονομικά αίτια, ανεπάρκεια βιταμίνης Κ, ηπατική νόσο ή λήψη φαρμάκων. Αρχή της μεθόδου Η θρομβοπλαστίνη ενεργοποιεί το εξωγενές σύστημα πήξης του αίματος, παρουσία ιόντων ασβεστίου, με αποτέλεσμα την υδρόλυση του ινοδογόνου και το σχηματισμό πλέγματος ινίνης. Έτσι σε περίπτωση έλλειψης κάποιου παράγοντα πήξης η δημιουργία ορατού θρόμβου θα απαιτήσει περισσότερο χρόνο. 9
10 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ Φλεβικό αίμα σε σωληνάκι με αντιπηκτικό K 2 EDTA Φλεβικό αίμα σε σωληνάκι με αντιπηκτικό οξαλικά ιόντα Αντικειμενοφόρες πλάκες και καλυπτρίδες Γάντια Δοχεία χρώσης Μεθανόλη Χρωστική May-Grünwall Χρωστική Giesma Μικροσκόπιο Σωλήνες καθίζησης Αντιδραστήριο θρομβοπλαστίνης Χρονόμετρο Υδατόλουτρο 37 ο C ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΕΠΙΧΡΙΣΜΑΤΟΣ Τοποθετείστε μια μικρή ποσότητα αίματος (10 μl) στην άκρη μιας αντικειμενοφόρου πλάκας. Φέρτε σε επαφή με το αίμα την μικρή πλευρά μιας άλλης αντικειμενοφόρου, την οποία στην συνέχεια σύρετε υπό γωνία 30 ο -40 ο προς την άλλη άκρη ώστε να απλώσετε τη σταγόνα αίματος όπως φαίνεται στο σχήμα. Αφήστε το παρασκεύασμα να στεγνώσει για min. ΧΡΩΣΗ Τοποθέτηση δειγμάτων σε δοχείο με μεθανόλη για 5 min. Μεταφορά δειγμάτων σε δοχείο με χρωστική May- Grünwall Ξέπλυμα με άφθονο νερό βρύσης Μεταφορά δειγμάτων σε δοχείο με χρωστική Giemsa Ξέπλυμα με άφθονο νερό βρύσης Στέγνωμα και επικάλυψη με μια σταγόνα γλυκερόλης Τοποθέτηση καλυπτρίδας ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ Παρατηρείστε τα παρασκευάσματα στο μικροσκόπιο με αντικειμενικό φακό 40x. Προσπαθήστε να αναγνωρίσετε τους διάφορους τύπους των λευκών αιμοσφαιρίων. Παρατηρήστε τα ερυθρά αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια 10
11 ΧΡΟΝΟΣ ΠΡΟΘΡΟΜΒΙΝΗΣ Τοποθετείστε σωληνάκι με 100 μl πλάσμα σε υδατόλουτρο 37 ο C Τοποθετείστε σωληνάκι με 200 μl αντιδραστήριο θρομβοπλαστίνης σε υδατόλουτρο 37 ο C Μετά από 5 min μεταφέρετε με πιπέτα, το αντιδραστήριο στο σωληνάκι του δείγματος Ταυτόχρονα ενεργοποιήστε το χρονόμετρο και ανακινώντας το σωληνάκι απαλά μέσα στο υδατόλουτρο καταγράψτε μετά από πόσα sec δημιουργήθηκε θρόμβος. 11
12 12
13 ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΣΚΗΣΗ 2 Έλεγχος νεφρικών λειτουργιών Γενική ούρων stick ούρων Γενική ούρων μικροσκοπική παρατήρηση Προσδιορισμός ουρίας, κρεατινίνης Κάθαρση ουρίας, κάθαρση κρεατινίνης Χημική ανάλυση ουρόλιθου 13
14 14
15 Έλεγχος νεφρικών λειτουργιών Οι νεφροί παίζουν σημαντικό ρόλο στην ομοιόσταση του οργανισμού, αφού ρυθμίζουν το ισοζύγιο ύδατος, τη συγκέντρωση βασικών ηλεκτρολυτών και την απομάκρυνση τοξικών ουσιών. Επίσης συμμετέχουν στη ρύθμιση της αιμοποίησης με την παραγωγή ερυθροποιητίνης και στη ρύθμιση της πίεσης του αίματος με την παραγωγή ρενίνης. Με βάση αυτά τα δεδομένα, εξωκρινική ή ενδοκρινική δυσλειτουργία των νεφρών σημαίνει αυτόματα εμφάνιση αναιμίας, υπέρτασης και τοξικότητας, όχι απαραίτητα με αυτή τη σειρά, με ό,τι επιπλοκές μπορεί να εμφανιστούν σε άλλα όργανα. Ο αρχικός έλεγχος των νεφρικών λειτουργιών περιλαμβάνει τη γενική ούρων και την ικανότητα απέκκρισης τοξικών ουσιών. Γενική ούρων Η γενική ούρων ξεκινάει με τη μακροσκοπική εικόνα ενός δείγματος πρωινών ούρων και αφορά το χρώμα (κιτρινωπό, κοκκινωπό, κίτρινο ιριδίζον) και τη διαύγεια ή τη θολερότητα του. Στη συνέχεια ακολουθεί προσδιορισμός διαφόρων παραμέτρων με τα λεγόμενα stick ούρων. Αυτά είναι πλαστικές ταινίες που φέρουν στην επιφάνεια τους αντιδραστήρια ξηράς χημείας για τον ημιποσοτικό προσδιορισμό ειδικού βάρους, νιτρικών αλάτων, αιμοσφαιρίνης, πρωτεϊνών, γλυκόζης, κετονοσωμάτων, ουροχολινογόνου και παρουσίας λευκών αιμοσφαιρίων. Σε περίπτωση που ένας από τους παραπάνω δείκτες είτε μακροσκοπικά είτε στο stick, φανεί μη φυσιολογικός, ακολουθεί μικροσκοπική παρατήρηση του ιζήματος των ούρων μετά από φυγοκέντρηση. Η μικροσκοπική παρατήρηση αφορά παρουσία ερυθρών και λευκών αιμοσφαιρίων, κρυσταλλικών σχηματισμών από άλατα, κυλίνδρων, επιθηλιακών κυττάρων και μικροοργανισμών. Κρεατινίνη και ουρία ορού Η κρεατινίνη και η ουρία είναι οι βασικοί βιοχημικοί δείκτες για τον έλεγχο της νεφρικής λειτουργίας. Η κρεατινίνη διηθείται από το σπείραμα και απεκκρίνεται στα ούρα. Η ουρία αντίθετα ενώ διηθείται από το σπείραμα, ένα μέρος της επαναρροφάται από το νεφρικό σωληνάρια με αποτέλεσμα η συγκέντρωση της στο ορό να είναι μεγαλύτερη από αυτή της κρεατινίνης. Ο προσδιορισμός της συγκέντρωσης τους στον ορό γίνεται φασματοφωτομετρικά. Η συγκέντρωση της κρεατινίνης γίνεται με κινητική αντίδραση και της ουρίας με ανττίδραση τελικού σημείου. Κάθαρση κρεατινίνης και ουρίας Η κάθαρση μιας ουσίας από τον οργανισμό είναι ένα υπολογιστικό θεωρητικό μέγεθος που αφορά τον όγκο αίματος που καθαρίζεται από αυτή την ουσία ανά λεπτό. Στην περίπτωση της κρεατινίνης η κάθαρση της είναι ανάλογη του ρυθμού σπειραματικής διήθησης του νεφρού, αφού διηθείται πλήρως και δεν επαναρροφάται. Η κρεατινίνη δεν είναι τοξική για τον οργανισμό αλλά η κάθαρση και η συγκέντρωση της είναι ανάλογες με αυτές των διαφόρων τοξινών οι οποίες απομακρύνονται από το αίμα, μέσω των νεφρών. 15
16 Φασματοφωτομετρία Διάφορες ουσίες που περιέχουν συγκεκριμένες δομές στο μόριο τους, απορροφούν είτε την ορατή ακτινοβολία, όπως η αιμοσφαιρίνη λόγω της αίμης, είτε την υπεριώδη ακτινοβολία, όπως οι πρωτεΐνες λόγω των αρωματικών δακτυλίων διαφόρων αμινοξέων. Κάθε τέτοιο μόριο απορροφά ακτινοβολία συγκεκριμένου μήκους κύματος, κάνοντας την φασματοφωτομετρία ένα χρήσιμο εργαλείο του εργαστηρίου. Σύμφωνα με το νόμο των Lambert και Beer εάν μια ακτινοβολία με μήκος κύματος λ και ένταση I ο περάσει μια διαδρομή a μέσα από διάλυμα μιας ουσίας με συγκέντρωση c και συντελεστή μοριακής απορρόφησης b, τότε το διάλυμα θα εκπέμψει ακτινοβολία με ένταση I. Το μέγεθος log I/I o ονομάζεται οπτική πυκνότητα OD (optical density) και συνδέεται με τα υπόλοιπα μεγέθη σύμφωνα με τον τύπο: OD λ = - log I/I o = a x b x c Στην ουσία ο τύπος αυτός μας λέει ότι η ένταση του χρώματος μιας διαλυμένης έγχρωμης ουσίας είναι ευθέως ανάλογο με την συγκέντρωση της. Σε περίπτωση όπου θέλουμε να βρούμε τη συγκέντρωση ενός άχρωμου μορίου σε ένα διάλυμα αρκεί με μια χημική ή ενζυμική αντίδραση ώστε να δημιουργηθεί ένα έγχρωμο προϊόν, του οποίου η αύξηση της OD θα είναι ανάλογη της συγκέντρωσης της ουσίας που μελετάμε και συμμετείχε σε αυτή την αντίδραση. Φασματοφωτομετρία τελικού σημείου Όταν η παραγωγή έγχρωμου προϊόντος γίνει αυτόματα με την ανάμιξη των συστατικών της χημικής αντίδρασης τότε μιλάμε για φασματοφωτομετρία τελικού σημείου. Με αυτό τον τρόπο προσδιορίζεται η συγκέντρωση της ουρίας σε ένα βιολογικό υγρό με προσθήκη το οποίο σχηματίζει με την ουρία έγχρωμο σύμπλοκο του οποίου η οπτική πυκνότητα στα 520nm, είναι ανάλογη της συγκέντρωσης της ουρίας. Φασματοφωτομετρία κινητικής Όταν η αλλαγή του χρώματος γίνεται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου και ακολουθεί παραβολική καμπύλη, όπως μια ενζυμική αντίδραση, τότε μιλάμε για φασματοφωτομετρία κινητικής αντίδρασης. Έτσι γίνεται ο προσδιορισμός της συγκέντρωσης της κρεατινίνης η οποία δημιουργεί έγχρωμο σύμπλοκο με το πικρικό οξύ σε αλκαλικό περιβάλλον, το οποίο απορροφά στα 490 nm. Η δημιουργία του συμπλόκου είναι σταδιακή σχεδόν ανάλογη στην αρχή μέχρι που επιβραδύνει και σταθεροποιείται μετά από μερικά λεπτά. 16
17 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ Δείγματα ούρων (πρωινή συλλογή) Δείγματα ορών Stick ούρων Κλινική φυγόκεντρος Σωληνάκια φυγοκέντρου Φασματοφωτόμετρο Ρυθμιζόμενες πιπέτες μl, μl Σωληνάρια Falcon Σωληνάρια RIA Κυβέτες φωτομέτρου Kit προσδιορισμού ουρίας Kit προσδιορισμού κρεατινίνης Χρονόμετρο STICK ΟΥΡΩΝ Βυθίστε από μια ταινία (stick) ούρων σε κάθε δείγμα ούρων και αφού αφήσετε να απομακρυνθεί η περίσσεια υγρού ακουμπήστε την στο στόμιο του δοχείου. Μετά από 3-5 λεπτά καταγράψτε την αλλαγή του χρώματος και κάντε την αντιστοίχιση για τον ημιποσοτικό προσδιορισμό. ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΙΖΗΜΑΤΟΣ ΟΥΡΩΝ Μεταφέρετε σε πλαστικό σωληνάκι Falcon 10 ml ούρων. Φυγοκεντρήστε για 5 λεπτά σε στροφές. Αδειάστε το υπερκείμενο χωρίς να στραγγίσετε. Επαναιωρείστε το ίζημα στη μικρή ποσότητα υγρού που έχει μείνει στο σωληνάκι. Μεταφέρετε 50 μl σε μια αντικειμενοφόρο πλάκα και Παρατηρείστε στο μικροσκόπιο με φακό 40Χ. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΟΥΡΙΑΣ Ετοιμάστε σωληνάρια RIA για τα δείγματα, συν δύο ακόμα για control και τυφλό Προσθέστε από 1 ml αντιδραστήριο Ρυθμίστε το φωτόμετρο σε μήκος κύματος 520 nm Προσθέστε 25 μl από κάθε δείγμα Τοποθετείστε την κυβέτα στο φωτόμετρο Καταγράψτε την οπτική πυκνότητα των δειγμάτων Για τα δείγματα ούρων κάντε αραίωση 1/10 17
18 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΚΡΕΑΤΙΝΙΝΗΣ Ετοιμάστε κυβέτες φωτομέτρου για τα δείγματα, συν μια ακόμα για control Προσθέστε από 1 ml αντιδραστήριο Ρυθμίστε το φωτόμετρο σε μήκος κύματος 490 nm Μηδενίστε το χρονόμετρο Προσθέστε 100 δείγμα control και ταυτόχρονα εκκινήστε το χρονόμετρο Τοποθετείστε την κυβέτα στο φωτόμετρο Σε χρόνο 20 sec μηδενίστε το φωτόμετρο Σε χρόνο 1 min 20 sec καταγράψτε την ένδειξη του φωτομέτρου Επαναλάβετε τη διαδικασία για όλα τα δείγματα ορού και ούρων Για τα δείγματα ούρων κάντε αραίωση 1/10 ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΘΑΡΣΗΣ ΚΡΕΑΤΙΝΙΝΗΣ ΚΑΙ ΟΥΡΙΑΣ Υπολογίστε την ημερήσια απέκκριση κρεατινίνης και ουρίας Υπολογίστε τις καθάρσεις κρεατινίνης και ουρίας Συγκρίνεται τα παραπάνω μεγέθη με τις φυσιολογικές τιμές 18
19 ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΣΚΗΣΗ 3 Διερεύνηση αναιμίας Ηλεκτροφορητική ανάλυση αιμοσφαιρινών Διερεύνηση φλεγμονής C αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP) Ταχύτητα καθίζησης ερυθρών 19
20 20
21 ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗ Η αιμοσφαιρίνη (hemoglobin, Hb) είναι η κύρια πρωτεΐνη των ερυθρών αιμοσφαιρίων, η οποία δεσμεύει οξυγόνο από τους πνεύμονες και το μεταφέρει στους ιστούς. Η σύνθεση της φυσιολογικής αιμοσφαιρίνης Hb A, στα ενήλικα άτομα, είναι του τύπου α 2 β 2. Εκτός από τις αμινοξικές αντικαταστάσεις σε αλυσίδες της φυσιολογικής αιμοσφαιρίνης, μη φυσιολογικά μόρια δημιουργούνται και από τη αντικατάσταση και των δύο β αλυσίδων από άλλες, με εντελώς διαφορετική αμινοξική αλληλουχία και ηλεκτροφορητική κινητικότητα (Πίνακας 1). Τέτοιες αιμοσφαιρίνες είναι η Hb A 2 (α 2 δ 2 ) και η Hb F (α 2 γ 2 ), που έχουν μικρότερη ικανότητα πρόσληψης του οξυγόνου σε σχέση με την Hb A. ΑΝΑΙΜΙΑ ΚΑΙ ΔΟΜΙΚΕΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ ΤΗΣ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗΣ Η αιμοσφαιρίνη αποτελείται από δύο ζεύγη πολυπεπτιδικών αλυσίδων που η κάθε μία περιέχει ένα μόριο αίμης που έχει ένα δισθενές άτομο σιδήρου στο κέντρο. Στα ενήλικα άτομα η φυσιολογική αιμοσφαιρίνη (Hb A) αποτελείται από ένα ζεύγος αλυσίδων α και ένα ζεύγος β (α 2 β 2 ). Μη φυσιολογικά μόρια αιμοσφαιρίνης προκαλούν αναιμία και αυτά μπορεί να δημιουργηθούν είτε από αλλαγή της αμινοξικής αλληλουχία των α και β αλυσίδων, είτε από αντικατάσταση των β αλυσίδων από άλλες, με διαφορετική αμινοξική αλληλουχία και διαφορετικές ιδιότητες ως προς την πρόσληψη του οξυγόνου. Η πιστοποίηση της ύπαρξης μη φυσιολογικών αιμοσφαιρινών γίνεται με ηλεκτροφορητική ανάλυση, όπου οι διάφοροι τύποι κινούνται, κάτω από την επίδραση ηλεκτρικού πεδίου, σε διαφορετικές αλλά συγκεκριμένες θέσεις, λόγω διαφορετικού φορτίου (εικόνα 1). Δρεπανοκυτταρική αναιμία Η αντικατάσταση του πολικού γλουταμινικού οξέος στη θέση 5 των β αλυσίδων της αιμοσφαιρίνης, από το μη πολικό βαλίνη, λόγω σημειακής μεταλλαγής του γονιδίου, έχει ως αποτέλεσμα το μεταλλαγμένο μόριο να χάσει αρνητικό φορτίο και να υστερεί σε ηλεκτροφορητική κινητικότητα. Σε μια ηλεκτροφόρηση, η αιμοσφαιρίνη S δίνει μια ζώνη στη μέση περίπου του ηλεκτροφορήματος. Όμως, η εμφάνιση μιας τέτοιας ζώνης, δεν σημαίνει και απαραίτητα ύπαρξη δρεπανοκυτταρικής αιμοσφαιρίνης, αφού την ίδια περίπου κινητικότητα έχει και μια άλλη αιμοσφαιρίνη, που ονομάζεται αιμοσφαιρίνη C (Hb C) και προέρχεται επίσης από σημειακή μεταλλαγή. β-θαλασσαιμία Σε κάθε άνθρωπο κάθε μια από τις α-αλυσίδα και β-αλυσίδες κληρονομείται από τον ένα γονέα. Σε ετεροζυγωτία, με μη λειτουργικές β-αλυσίδες, αυξάνεται η σύνθεση της λειτουργικής Hb A, συμπληρώνεται από αύξηση της σύνθεσης Hb A 2 που εμφανίζεται με αύξηση του ποσοστού της 3,5%-6,5% (στίγμα). Σε περίπτωση ομοζυγωτίας στην προηγούμενη περίπτωση, η Hb A εξαφανίζεται εντελώς και στη θέση της αρχίζει να συνθέτονται γ-αλυσίδες, με αποτέλεσμα την εμφάνιση Hb F αιμοσφαιρίνης, ενώ αυξάνεται και η σύνθεση της Hb A 2. 21
22 Πίνακας 1. Ηλεκτροφορητική ανάλυση αιμοσφαιρινών Ηλεκτροφορητική ζώνη Είδος αιμοσφαιρίνης Λειτουργία (+) Hb A (96-98 %) Αιμοσφαιρίνη Α Η φυσιολογική αιμοσφαιρίνη των ενηλίκων Hb F (0-2 %) Εμβρυική αιμοσφαιρίνη Αιμοσφαιρίνη που εμφανίζεται στο εμβρυικό στάδιο Hb C/S (0 %) Αιμοσφαιρίνη C ή S Αιμοσφαιρίνης C ή S από σημειακή μεταλλαγή Hb A2 (1,8-3,3 %) Αιμοσφαιρίνη A2 Αιμοσφαιρίνη που υπάρχει στους ενήλικες σε μικρό ποσοστό Καρβονική ανυδράση (-) Βοηθάει τη δέσμευση Ο 2 και CO 2 στα ερυθρά αιμοσφαίρια Hb A Hb F Hb C/S Hb A 2 Εικόνα 1. Ηλεκτροφορητική ανάλυση αιμοσφαιρινών 22
23 Ταχύτητα καθίζησης ερυθρών Σε ένα δείγμα αίματος, σε ηρεμία, τα ερυθρά καθιζάνουν λόγω βάρους με την πάροδο του χρόνου. Το ύψος της στήλης του πλάσματος σε mm μετά από 1 h ονομάζεται ταχύτητα καθίζησης ερυθρών. Η ταχύτητα καθίζησης ερυθρών είναι μια εύκολη, απλή και οικονομική εξέταση που συνήθως συνοδεύει ένα παραπεμπτικό γενικής αίματος. Μια αυξημένη τιμή σε αυτή την εξέταση δημιουργεί υποψίες για την ύπαρξη κάποιας φλεγμονής, λοίμωξης ή γενικά μιας διαταραχής στην ισορροπία του οργανισμού. CRP Η φλεγμονή (inflammation) είναι ένα σύνολο διεργασιών, σε ένα ιστό, ως αντίδραση σε κάποια βλάβη. Τα συμπτώματά της φλεγμονής είναι οίδημα, ερυθρότητα, πόνος και πολλές φορές πυρετός. Η οξεία φλεγμονή (acute inflammation), όπως μια παιδική ασθένεια ή σκωλικοειδίτιδα, συνήθως συνοδεύεται από αύξηση των πολυμορφοπύρηνων κυττάρων στο αίμα, αύξηση της C- αντιδρώσας πρωτεΐνης (CRP) στον ορό και αύξηση της ταχύτητας καθίζησης των ερυθρών αιμοσφαιρίων (ΤΚΕ). Παράλληλα, τόσο στη χρόνια όσο και στην οξεία φλεγμονή, ως απόκριση του οργανισμού, παρουσιάζεται αλλοίωση του ηλεκτροφορητικού προτύπου των πρωτεϊνών του ορού. Ο πιο γρήγορος τρόπος για την ταυτοποίηση και την παρακολούθηση της πορείας μιας φλεγμονής είναι ο προσδιορισμός της συγκέντρωσης της στον ορό. Μέχρι πρότινος αυτό γινόταν αποκλειστικά με ανοσοσυγκόλληση, όμως τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται μέθοδοι που βασίζονται στη νεφελομετρία και γίνονται σε βιοχημικό αναλυτή. Αρχή της μεθόδου Η αναοσοσυγκόλληση χρησιμοποιεί πολυμερή σφαιρίδια που φέρουν στην επιφάνεια τους αντισώματα έναντι της CRP. Η ανάμιξη αντιδραστηρίου σφαιριδίων με ίση ποσότητα ορού δίνει αναοσοσυγκόλληση, σε συγκεντρώσεις CRP πάνω από το φυσιολογικό όριο των 6 μg/ml. Για τον ημιποσοτικό προσδιορισμό της συγκέντρωσης της, χρησιμοποιούμε υποδιπλασιαζόμενες αραιώσεις ορού μέχρι να προσδιοριστεί η μέγιστη αραίωση που δίνει ανοσοσυγκόλληση. Στην περίπτωση αυτή η συγκέντρωση της CRP ισούται με τι γινόμενο 6 μg/ml επί το συντελεστή αραίωσης. 23
24 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Συσκευή ηλεκτροφόρησης - Τροφοδοτικό συνεχούς ρεύματος Συσκευή εναπόθεσης δειγμάτων (εικόνα 2) Θάλαμος θερμού αέρα Θήκη πηκτώματος για χρώση Δοχεία χρώσης Χρονόμετρο Αναδευτήρας Vortex Πιπέτα των 10 λ Πιπέτα των λ Φυσιολογικός ορός 0,9% NaCl Πήκτωμα Αγαρόζης 0,8% Ρυθμιστικό διάλυμα: 0,1 Μ tris-barbital ph 9,2 Δείγματα ολικού αίματος Ρυθμιστικό διάλυμα ηλεκτροδίων (stock διάλυμα 75 ml και απιονισμένο νερό μέχρι 1 l): 0,1Μ tris-barbital ph 9,2 Διάλυμα μονιμοποίησης: 60% αιθανόλη, 10% οξεικό, 30% απιονισμένο νερό Χρωστική (stock διάλυμα 75 ml και απιονισμένο νερό μέχρι όγκο 300 ml): 0,4% amidoblack, 6,7% αιθυλενογλυκόλη Αποχρωστικό (stock διάλυμα 1 ml σε 1 l απιονισμένο νερό): 0,05% κιτρικό οξύ Απιονισμένο νερό ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ Σε σωληνάκια Eppendorff προσθέτουμε 200 μl ολικό αίμα από κάθε δείγμα Προσθέτουμε 1 ml φυσιολογικό ορό και αναδεύουμε απαλά Φυγοκεντρούμε τα δείγματα στις στροφές για 1 min Αφαιρούμε το υπερκείμενο και προσθέτουμε 1 ml φυσιολογικό ορό Αναδεύουμε και φυγοκεντρούμε τα δείγματα στις στροφές για 1 min Αφαιρούμε το υπερκείμενο και προσθέτουμε 1 ml φυσιολογικό ορό Αναδεύουμε και φυγοκεντρούμε τα δείγματα στις στροφές για 1 min Αφαιρούμε το υπερκείμενο Σε αντίστοιχα σωληνάκια Eppendorff προσθέτουμε 130 μl διαλύματος λύσης Σε κάθε σωληνάκι προσθέτουμε 10 μl από το αντίστοιχα ίζημα ερυθρών Λύουμε τα ερυθρά με Vortex για 5-6 sec ΕΝΑΠΟΘΕΣΗ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ Προετοιμάζουμε τη συσκευή εναπόθεσης δειγμάτων (εικόνα 2) Στην επιφάνεια τοποθέτησης του πηκτώματος ρίχνουμε 100 λ Η 2 Ο 24
25 Βγάζουμε το πήκτωμα από το φάκελο του και το τοποθετούμε στη συσκευή (εικόνα 3) Στεγνώνουμε το πήκτωμα με διηθητικό χαρτί Προσθέτουμε 10 λ αιμολύματος από κάθε δείγμα στις αριθμημένες θέσεις της συσκευής (εικόνα 4) Ακουμπάμε το βραχίονα εναπόθεσης πάνω στο πήκτωμα για 1 min (εικόνα 5) Απομακρύνουμε το βραχίονα Μεταφέρουμε το πήκτωμα στη συσκευή ηλεκτροφόρησης ΗΛΕΚΤΡΟΦΟΡΗΣΗ Προσθέτουμε 300 ml ρυθμιστικό διάλυμα ηλεκτροδίων στη συσκευή ηλεκτροφόρησης Κλείνουμε το καπάκι της συσκευής και συνδέουμε τα ηλεκτρόδια Ανοίγουμε το τροφοδοτικό Ρυθμίζουμε την τάση του ρεύματος στα 150 V Αφήνουμε να αναπτυχθεί η ηλεκτροφόρηση για 11 min Κλείνουμε το τροφοδοτικό Βγάζουμε το πήκτωμα από τη συσκευή και το τοποθετούμε στο πλαίσιο χρώσης ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΠΡΩΤΕΪΝΙΚΩΝ ΖΩΝΩΝ Τοποθετούμε το πήκτωμα στο μονιμοποιητικό για 4 min Ξηραίνουμε το πήκτωμα στη συσκευή ζεστού αέρα για 15min Τοποθετούμε το πήκτωμα στο πλαίσιο χρώσης Τοποθετούμε το πλαίσιο στη χρωστική για 4 min Ξεπλένουμε καλά με νερό βρύσης Τοποθετούμε το πλαίσιο διαδοχικά τρεις φορές σε αποχρωστικό από 2 min Ξηραίνουμε το πήκτωμα στη συσκευή ζεστού αέρα για 3 min Σαρώνουμε το ηλεκτροφόρημα ΗΜIΠΟΣΟΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ CRP Σε κατάλληλο λευκό πλακίδιο τοποθετούμε 30 μl ορό και 30 μl αντιδραστήριο Αναμιγνύουμε με τη βοήθεια ενός κίτρινου ρύγχους από πιπέτα Τοποθετούμε το πλακίδιο σε αναδευτήρα Ελέγχουμε το δείγμα μας για κροκίδωση μετά 3-4 min Σε περίπτωση κροκίδωσης επαναλαμβάνω με υποδιπλασιαζόμενες ποσότητες ορού Με βάση το συντελεστή αραίωσης του τελευταίου δείγματος που κροκιδώθηκε υπολογίστε τη συγκέντρωση της CRP ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΚΑΘΙΖΗΣΗΣ ΕΡΥΘΡΩΝ Σε σωληνάκι με αίμα τοποθετήστε κατάλληλα το σωληνάκι καθίζησης. Παρατηρήστε πως γεμίζει με αίμα και αφήστε σε ηρεμία για 1 h σε θερμοκρασία δωματίου. Τέλος, καταγράψτε το ύψος του πλάσματος στην κορυφή της στήλης. 25
26 ΣΧΗΜΑΤΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΕΝΑΠΟΘΕΣΗΣ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ ΣΕ ΠΗΚΤΩΜΑ ΑΓΑΡΟΖΗΣ Εικόνα 2: συσκευή εναπόθεσης δειγμάτων Εικόνα 3: τοποθέτηση πηκτώματος πήκτωμα Εικόνα 4: εναπόθεση δειγμάτων Εικόνα 5: εναπόθεση δειγμάτων στο 26
27 ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΣΚΗΣΗ 3 Διερεύνηση φλεμονής Ηλεκτροφόρηση πρωτεϊνών ορού C αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP) 27
28 28
29 ΟΡΟΣ ΠΛΑΣΜΑ Η υπερκείμενη διαλυτή φάση του αίματος που ξεχωρίζει μετά από φυγοκέντρηση, παρουσία αντιπηκτικού, ονομάζεται πλάσμα (plasma). Όταν στο δείγμα αίματος δεν προστεθεί αντιπηκτικό, τότε τα τοιχώματα του σωληναρίου, στο οποίο έχει συλλεχθεί το αίμα, θα ενεργοποιήσουν τη διαδικασία της πήξης του αίματος με αποτέλεσμα τη δημιουργία θρόμβου (clot). Η υπερκείμενη διαλυτή φάση του αίματος που ξεχωρίζει μετά από φυγοκέντρηση απουσία αντιπηκτικού ονομάζεται ορός (serum). Ουσιαστικά ο ορός είναι το πλάσμα χωρίς το ινωδογόνο (fibrinogen) που συμμετέχει στη δημιουργία του θρόμβου με την παραγωγή του πλέγματος ινικής (fibrin). ΗΛΕΚΤΡΟΦΟΡΗΣΗ Ένα σωματίδιο με φορτίο q που βρίσκεται σε ένα μέσο με συντελεστή ιξώδους f, θα κινηθεί με σταθερή ταχύτητα υ όταν εφαρμοστεί ηλεκτρικό πεδίο ένταση Ε=V/l. Στο φορτίο q θα ασκηθεί δύναμη F = Eq = fυ Vq/l = fυ υ = Vq / fl υ = V Η ταχύτητα μεταφοράς σε ένα μέσο με συντελεστή τριβής, ενός φορτισμένου μορίου, κάτω από την επίδραση ηλεκτρικού πεδίου έντασης εξαρτάται από : 1. Την ένταση του ηλεκτρικού πεδίου (V/cm) 2. To καθαρό φορτίο του μορίου 3. Το μέγεθος και το σχήμα του μορίου 4. Το ιξώδες, την ιοντική ισχύ και τη θερμοκρασία του μέσου ηλεκτροφόρησης Η ΗΛΕΚΤΡΟΦΟΡΗΣΗ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ ΩΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΜΕΣΟ Στις διαγνωστικές ηλεκτροφορήσεις χρησιμοποιούνται πηκτώματα αγαρόζης σε διάφορες συγκεντρώσεις ανάλογα με το είδος των προς ανάλυση πρωτεϊνών. Οι ηλεκτροφορήσεις που χρησιμοποιούνται ευρύτερα είναι: πρωτεινών ορού (λοιμώξεις, δυσλειτουργία οργάνων) αιμοσφαιρινών (αιμοσφαιρινοπάθειες) λιποπρωτεϊνών ορού (υπερλιπιδαιμίες) πρωτεϊνών ούρων (πρωτεϊνουρία) Ηλεκτροφορητική ανάλυση των πρωτεϊνών του ορού O διαχωρισμός των πρωτεϊνών του ορού με ηλεκτροφόρηση (εικόνα 1) δίνει πέντε χαρακτηριστικές ζώνες οι οποίες αποτελούνται από ένα ή περισσότερα διαφορετικά είδη πρωτεϊνικών μορίων (πίνακας 1). 29
30 - Αλβουμίνη - Ζώνη α1 - Ζώνη α2 - Ζώνη β - Ζώνη γ Εικόνα 1. Ηλεκτροφορητική ανάλυση πρωτεϊνών ορού Πίνακας 1. Ηλεκτροφορητική ανάλυση πρωτεϊνών ορού Ηλεκτροφορητική ζώνη Πρωτεΐνες Λειτουργία (+) (-) Αλβουμίνη (55-68 %) Αλβουμίνη Διατήρηση του όγκου του αίματος Μεταφορά χολερυθρίνης α1 σφαιρίνες (2-4 %) α1 αντιτρυψίνη α1 αντιχυμοτρυψίνη α2 μακροσφαιρίνη Απτοσφαιρίνη α2 σφαιρίνες (8-13 %) Αναστολείς ενζύμων Σερουλοπλασμίνη Μεταφορά πρωτεϊνών, ορμονών α λιποπρωτεΐνη και Τρανσφερρίνη λιποδιαλυτών μορίων Πλασμινογόνο β σφαιρίνες (7-13 %) Φιμπρονεκτίνη C3 συμπλήρωμα β λιποπρωτεΐνη γ σφαιρίνες (9-16 %) IgG, IgA, IgM, IgD, IgE Καταπολέμηση μολύνσεων 30
31 CRP Η φλεγμονή (inflammation) είναι ένα σύνολο διεργασιών, σε ένα ιστό, ως αντίδραση σε κάποια βλάβη. Τα συμπτώματά της φλεγμονής είναι οίδημα, ερυθρότητα, πόνος και πολλές φορές πυρετός. Η οξεία φλεγμονή (acute inflammation), όπως μια παιδική ασθένεια ή σκωλικοειδίτιδα, συνήθως συνοδεύεται από αύξηση των πολυμορφοπύρηνων κυττάρων στο αίμα, αύξηση της C- αντιδρώσας πρωτεΐνης (CRP) στον ορό και αύξηση της ταχύτητας καθίζησης των ερυθρών αιμοσφαιρίων (ΤΚΕ). Παράλληλα, τόσο στη χρόνια όσο και στην οξεία φλεγμονή, ως απόκριση του οργανισμού, παρουσιάζεται αλλοίωση του ηλεκτροφορητικού προτύπου των πρωτεϊνών του ορού. Ο πιο γρήγορος τρόπος για την ταυτοποίηση και την παρακολούθηση της πορείας μιας φλεγμονής είναι ο προσδιορισμός της συγκέντρωσης της στον ορό. Μέχρι πρότινος αυτό γινόταν αποκλειστικά με ανοσοσυγκόλληση, όμως τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται μέθοδοι που βασίζονται στη νεφελομετρία και γίνονται σε βιοχημικό αναλυτή. Αρχή της μεθόδου Η αναοσοσυγκόλληση χρησιμοποιεί πολυμερή σφαιρίδια που φέρουν στην επιφάνεια τους αντισώματα έναντι της CRP. Η ανάμιξη αντιδραστηρίου σφαιριδίων με ίση ποσότητα ορού δίνει αναοσοσυγκόλληση, σε συγκεντρώσεις CRP πάνω από το φυσιολογικό όριο των 6 μg/ml. Για τον ημιποσοτικό προσδιορισμό της συγκέντρωσης της, χρησιμοποιούμε υποδιπλασιαζόμενες αραιώσεις ορού μέχρι να προσδιοριστεί η μέγιστη αραίωση που δίνει ανοσοσυγκόλληση. Στην περίπτωση αυτή η συγκέντρωση της CRP ισούται με τι γινόμενο 6 μg/ml επί το συντελεστή αραίωσης. 31
32 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Τροφοδοτικό συνεχούς ρεύματος Συσκευή ηλεκτροφόρησης Συσκευή εναπόθεσης δειγμάτων (εικόνα 2) Θάλαμος θερμού αέρα Θήκη πηκτώματος για χρώση Δοχεία χρώσης Χρονόμετρο Αναδευτήρας Vortex Πιπέτα των 10 λ Πιπέτα των λ Πήκτωμα Αγαρόζης 0,8% Ρυθμιστικό διάλυμα: 0,1 Μ tris-barbital ph 9,2 Δείγματα ορών Ρυθμιστικό διάλυμα ηλεκτροδίων (stock διάλυμα 75 ml και απιονισμένο νερό μέχρι 1 l): 0,1Μ tris-barbital ph 9,2 Διάλυμα μονιμοποίησης: 60% αιθανόλη, 10% οξεικό, 30% απιονισμένο νερό Χρωστική (stock διάλυμα 75 ml και απιονισμένο νερό μέχρι όγκο 300 ml): 0,4% amidoblack, 6,7% αιθυλενογλυκόλη Αποχρωστικό (stock διάλυμα 1 ml σε 1 l απιονισμένο νερό): 0,05% κιτρικό οξύ Απιονισμένο νερό ΕΝΑΠΟΘΕΣΗ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ Προετοιμάζουμε τη συσκευή εναπόθεσης δειγμάτων (εικόνα 2) Στην επιφάνεια τοποθέτησης του πηκτώματος ρίχνουμε 100 λ Η 2 Ο Βγάζουμε το πήκτωμα από το φάκελο του και το τοποθετούμε στη συσκευή (εικόνα 3) Στεγνώνουμε το πήκτωμα με διηθητικό χαρτί Προσθέτουμε 10 λ από κάθε δείγμα στις αριθμημένες θέσεις της συσκευής (εικόνα 4) Ακουμπάμε το βραχίονα εναπόθεσης πάνω στο πήκτωμα για 40 sec (εικόνα 5) Απομακρύνουμε το βραχίονα Μεταφέρουμε το πήκτωμα στη συσκευή ηλεκτροφόρησης ΗΛΕΚΤΡΟΦΟΡΗΣΗ Προσθέτουμε 300 ml ρυθμιστικό διάλυμα ηλεκτροδίων στη συσκευή ηλεκτροφόρησης Κλείνουμε το καπάκι της συσκευής και συνδέουμε τα ηλεκτρόδια 32
33 Ανοίγουμε το τροφοδοτικό Ρυθμίζουμε την τάση του ρεύματος στα 100 V Αφήνουμε να αναπτυχθεί η ηλεκτροφόρηση για 20 min Κλείνουμε το τροφοδοτικό Βγάζουμε το πήκτωμα από τη συσκευή και το τοποθετούμε στο πλαίσιο χρώσης ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΠΡΩΤΕΪΝΙΚΩΝ ΖΩΝΩΝ Τοποθετούμε το πήκτωμα στο μονιμοποιητικό για 4 min Ξηραίνουμε το πήκτωμα στη συσκευή ζεστού αέρα για 15min Τοποθετούμε το πήκτωμα στο πλαίσιο χρώσης Τοποθετούμε το πλαίσιο στη χρωστική για 4 min Ξεπλένουμε καλά με νερό βρύσης Τοποθετούμε το πλαίσιο διαδοχικά τρεις φορές σε αποχρωστικό από 2 min Ξηραίνουμε το πήκτωμα στη συσκευή ζεστού αέρα για 3 min Σαρώνουμε το ηλεκτροφόρημα ΗΜIΠΟΣΟΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ CRP Σε κατάλληλο λευκό πλακίδιο τοποθετούμε 30 μl ορό και 30 μl αντιδραστήριο Αναμιγνύουμε με τη βοήθεια ενός κίτρινου ρύγχους από πιπέτα Τοποθετούμε το πλακίδιο σε αναδευτήρα Ελέγχουμε το δείγμα μας για κροκίδωση μετά 3-4 min Σε περίπτωση κροκίδωσης επαναλαμβάνω με υποδιπλασιαζόμενες ποσότητες ορού Με βάση το συντελεστή αραίωσης του τελευταίου δείγματος που κροκιδώθηκε υπολογίστε τη συγκέντρωση της CRP 33
34 ΣΧΗΜΑΤΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΕΝΑΠΟΘΕΣΗΣ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ ΣΕ ΠΗΚΤΩΜΑ ΑΓΑΡΟΖΗΣ Εικόνα 2: συσκευή εναπόθεσης δειγμάτων Εικόνα 3: τοποθέτηση πηκτώματος πήκτωμα Εικόνα 4: εναπόθεση δειγμάτων Εικόνα 5: εναπόθεση δειγμάτων στο 34
35 ΚΛΙΝΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΣΚΗΣΗ 4 Αυτοανοσία Αντιπυρηνικά αντισώματα 35
36 36
37 Αυτοανοσία Ο ανθρώπινος οργανισμός έχει την ικανότητα να αντιστέκεται και να αντιμετωπίζει την εισβολή παθογόνων μικροοργανισμών (ιοί, βακτήρια και παράσιτα) μέσω του ανοσοποιητικού συστήματος (immune system) με την παραγωγή εξειδικευμένων πρωτεϊνών που ονομάζονται αντισώματα (antibodies). Όμως υπάρχουν περιπτώσεις όπου το ανοσοποιητικό σύστημα αρχίζει να δυσλειτουργεί και να αναγνωρίζει δικά του βιομόρια (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, DNA) ως ξένα με αποτέλεσμα την παραγωγή αντισωμάτων έναντι των δικών του μορίων. Η δυσλειτουργία αυτή, ονομάζεται αυτοανοσία (autoimmunity) και τα παραγόμενα αντισώματα ονομάζονται αυτoαντισώματα (auto-antibodies). Τα αντιγόνα έναντι των οποίων ένας οργανισμός παράγει αυτό-αντισώματα, μπορεί να βρίσκονται είτε στον πυρήνα είτε στο κυτταρόπλασμα των κυττάρων. Στην πρώτη περίπτωση ονομάζονται αντιπυρηνικά αντισώματα (antinuclear antibodies) και περιλαμβάνουν αντισώματα έναντι δίκλωνου ή μονόκλωνου DNA (anti-dsdna ή anti-ssdna, αντίστοιχα), ριβοσωματικού RNA (rrna) καθώς και πυρηνικών πρωτεϊνών (histones). Στην κατηγορία των αντικυτταροπλασματικών αντισωμάτων (anticytoplasmic antibodies) τα αντιγόνα μπορεί να βρίσκονται στα μιτοχόνδρια, στον κυτταροσκελετό, στα ριβοσώματα κ.α. Ανοσοφθορισμός Tα αντισώματα, εκτός από τον προσδιορισμό της συγκέντρωσης ουσιών σε διάφορα βιολογικά υλικά, χρησιμοποιούνται και για τον εντοπισμό της θέσης ενός αντιγόνου σε μεμονωμένα κύτταρα ή σε ένα ιστό. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται ανοσοκυτταροχημεία (immunocytochemistry) ή ανοσοϊστοχημεία (immunohistochemistry) αντίστοιχα (Eικόνα 2). Για να γίνει ο εντοπισμός ενός αντιγόνου απαιτείται η μονιμοποίηση ιστού ή κυττάρων πάνω σε μια αντικειμενοφόρο πλάκα. Η υπόλοιπη διαδικασία περιλαμβάνει δύο στάδια: 1. Αναγνώριση και σύνδεση του αντισώματος πάνω στο αντιγόνο στην επιφάνεια ή στο εσωτερικό ενός κυττάρου (πυρήνας, κυτταρόπλασμα) Ορός με αυτοαντίσωμα + Αντικειμενοφόρος πλάκα με επιστρωμένα κύτταρα ή τομή ιστού 2. Αναγνώριση του συμπλόκου αντιγόνου-αντισώματος με τη χρήση ενός δεύτερου αντισώματος που είναι συνδεδεμένο με ένα φθορίζον μόριο (φλουοροσεΐνη. Φ Αντί IgG φλουοροσεϊνη + Σύμπλοκο αντιγόνου-αντισώματος πάνω στον ιστό 37
38 Η εμφάνιση ανοσοφθορισμού (immunofluoresense), σε ένα σημείο του ιστού ή των κυττάρων, αντικατοπτρίζει την ύπαρξη συγκεκριμένου αντιγόνου και η παρατήρηση του παρασκευάσματος γίνεται σε μικροσκόπιο φθορισμού. Αντιπυρηνικά αντισώματα Ο έλεγχος για την ύπαρξη αυτο-αντισωμάτων σε ένα δείγμα ορού, γίνεται σε αντικειμενοφόρες πλάκες που κυκλοφορούν στο εμπόριο, οι οποίες είναι επιστρωμένες με ενδοθηλιακά κύτταρα Hep-2, πολυμορφοπύρηνα κύτταρα καθώς και τομές από διάφορους ιστούς, όπως μυικός, ηπατικός, νεφρικός κ.α. Ο πρώτος έλεγχος για την παρουσία αυτοάνοσου νοσήματος είναι η ανίχνευση αντιπυρηνικών αντισωμάτων στον ορό ενός ασθενή, με τον εντοπισμό αντιγόνων στον πυρήνα ανθρώπινων επιθηλιακών κυττάρων. Τα θετικά δείγματα παρουσιάζουν χαρακτηριστικό πρότυπο ανοσοφθορισμού (pattern). Αντικυτταροπλασματικά αντισώματα Σε περίπτωση απουσίας αντιπυρηνικών αντισωμάτων αλλά με δεδομένη την υποψία για την ύπαρξη αυτοάνοσου νοσήματος, το επόμενο βήμα είναι η αναζήτηση αυτοαντιγόνων στο κυτταρόπλασμα. Τα θετικά δείγματα παρουσιάζουν χαρακτηριστικό πρότυπο ανοσοφθορισμού (pattern). 38
39 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ Δείγματα ανθρώπινων ορών Αντικειμενοφόρες πλάκες επιστρωμένες με ανθρώπινα επιθηλιακά κύτταρα Hep-2 Καλυπτρίδες Μικροσκόπιο φθορισμού με αντικειμενικό φακό 40Χ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ Φωσφορικός φυσιολογικός ορός PBS (phosphate buffered saline) Αντισώματα έναντι ανθρώπινων IgG συνδεμένα με φλουοροσεΐνη Γλυκερόλη ΠΟΡΕΙΑ Ετοιμάζουμε αραιωμένα δείγματα ανθρώπινων ορών 1:80 σε PBS. Σε κάθε θέση Hep-2 κυττάρων πάνω στην αντικειμενοφόρο πλάκα τοποθετούμε 20 λ αραιωμένου ορού. Επωάζουμε για 20 min σε θερμοκρασία δωματίου. Αφαιρούμε τον ορό και ξεπλένουμε με PBS τέσσερις φορές. Προσθέτουμε 20 λ αντισώματα έναντι ανθρώπινων IgG συνδεμένα με φλουοροσεΐνη. Αφαιρούμε το αντίσωμα και ξεπλένουμε με PBS τέσσερις φορές. Προσθέτουμε μια σταγόνα γλυκερόλη και καλύπτουμε με καλυπτρίδα. Παρατηρούμε σε μικροσκόπιο φθορισμού. Μορφοποιημένo: Κουκκίδες και αρίθμηση 39
40 40
Ηλεκτροφορητική ανάλυση των πρωτεϊνών του ορού
Ηλεκτροφορητική ανάλυση των πρωτεϊνών του ορού 6 ΗΛΕΚΤΡΟΦΟΡΗΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ ΤΟΥ ΟΡΟΥ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ Σκοπός της άσκησης : η κατανόηση της αρχής λειτουργίας της ηλεκτροφόρησης και η χρήση της ως
Διαβάστε περισσότεραΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ, ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΥΤΤΑΡΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ. Σωτήρης Τσάκας
ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ, ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΥΤΤΑΡΟΥ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Σωτήρης Τσάκας ΠΑΤΡΑ 2018 2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Γενική αίματος Επίχρισμα αίματος Χρώση και παρατήρηση κυτταρικών τύπων Ομάδα αίματος Διερεύνηση
Διαβάστε περισσότεραΑπομόνωση των κυτταρικών συστατικών του αίματος
Απομόνωση των κυτταρικών συστατικών του αίματος 6 ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΙΚΩΝ ΣΥΣΤΑΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ Σκοπός της άσκησης : η εξοικείωση του φοιτητή με φυγοκεντρικές μεθόδους διαχωρισμού
Διαβάστε περισσότεραΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Θέμα: ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΜΟΝΙΜΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΟΣ ΑΙΜΑΤΟΣ (άσκηση 4 του εργαστηριακού οδηγού) Μέσος χρόνος πειράματος:
Διαβάστε περισσότερα(+) (55-68 %) (2-4 %) (8-13 %) (7-13 %) (-) (9-16 %)
Προσδιορισµός συγκέντρωσης πρωτεϊνών 18 ΦΩΤΟΜΕΤΡΙΚΟΣ ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΣ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ ΤΟΥ ΟΡΟΥ Σκοπός της άσκησης : η κατανόηση της αρχής της φασµατοφωτοµετρίας και η χρήση της ως µέσο προσδιορισµού συγκέντρωσης
Διαβάστε περισσότεραΜορφολογία κυττάρων αίματος-ομάδες αίματος Παναγούλιας Ιωάννης, MSc,PhD
Άσκηση «Μορφολογία κυττάρων αίματος-ομάδες αίματος» Eρωτήσεις Αυτοαξιολόγησης 1. Το σύμπλοκο πρωτεΐνης-σιδήρου που παρουσιάζει μεγάλη συγγένεια με το Ο 2 και το CO 2 ονομάζεται: A) Αιματίνη B) Αιμοσιδερίνη
Διαβάστε περισσότερα8 η Παρουσίαση Εισαγωγή στο Αίμα
ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ 8 η Παρουσίαση Εισαγωγή στο Αίμα ΠΗΓΕΣ :ADAM,AMERICAN SOCIETY OF HEMATOLOGY, www.blood.co.uk Συστατικά του κυκλοφορικού
Διαβάστε περισσότεραΙΖΗΜΑΤΙΝΟΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ
ΙΖΗΜΑΤΙΝΟΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ Ιζηματινο-αντίδραση ονομάζουμε την ένωση ενός διαλυτού αντιγόνου με το ομόλογο αντίσωμα του και το σχηματισμό ιζήματος. Στην πρώτη φάση γίνεται η ταχεία ένωση του αντιγόνου με το αντίσωμα
Διαβάστε περισσότερα3. Με ποιο άλλο σύστημα είναι συνδεδεμένο το κυκλοφορικό σύστημα;
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 3 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Ποιος είναι ο ρόλος του κυκλοφορικού συστήματος;...... 2. Το κυκλοφορικό σύστημα αποτελείται από: i 3.
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΑΝΟΣΟΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΜΕΣΗ COOMBS
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΑΝΟΣΟΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΜΕΣΗ COOMBS ΑΜΕΣΗ COOMBS Θεμελιώδες γνώρισμα του κάθε οργανισμού είναι ότι αναγνωρίζει τα κύτταρα των άλλων οργανισμών ως ξένα Αντιδρά με σκοπό την καταστροφή ΑΝΟΣΟΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ
Διαβάστε περισσότεραΙΖΗΜΑΤΙΝΟΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ
ΙΖΗΜΑΤΙΝΟΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ Ιζηματινο-αντίδραση ονομάζουμε την ένωση ενός διαλυτού αντιγόνου με το ομόλογο αντίσωμα του και το σχηματισμό ιζήματος. Στην πρώτη φάση γίνεται η ταχεία ένωση του αντιγόνου με το αντίσωμα
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΔΙΑΛΥΜΆΤΩΝ ΚΑΙ ΧΡΩΣΕΩΝ
Σχολή Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας Τμήμα Τεχνολογίας Ιατρικών Εργαστηρίων Εργαστήριο Ανάλυσης Βιολογικών Υγρών Συμπληρωματικές σημειώσεις για το εργαστήριο του μαθήματος Ανάλυση Βιολογικών Υγρών ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
Διαβάστε περισσότεραΕιδικές Μέθοδοι Ανάλυσης Κυτταρικών Διεργασιών
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Ειδικές Μέθοδοι Ανάλυσης Κυτταρικών Διεργασιών Τίτλος Εργαστηριακής Άσκησης: Παρατήρηση κυτταρικής διαίρεσης με μικροσκοπία φθορισμού Έλενα Κουιμτζόγλου Τμήμα Βιολογίας
Διαβάστε περισσότεραΣΥΓΚΟΛΛΗΤΙΝΟΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3
ΣΥΓΚΟΛΛΗΤΙΝΟΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3 ΣΥΓΚΟΛΛΗΤΙΝΟΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ Ονομάζουμε την ένωση ενός σωματιδιακού αντιγόνου με το ομόλογο αντίσωμα και τον σχηματισμό κροκίδων. Η συγκόλληση αυτή είναι ορατή με γυμνό
Διαβάστε περισσότεραΣΥΓΚΟΛΛΗΤΙΝΟΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3
ΣΥΓΚΟΛΛΗΤΙΝΟΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 3 ΣΥΓΚΟΛΛΗΤΙΝΟΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ Ονομάζουμε την ένωση ενός σωματιδιακού αντιγόνου με το ομόλογο αντίσωμα και τον σχηματισμό κροκίδων. Η συγκόλληση αυτή είναι ορατή με γυμνό
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Ονοματεπώνυμο: NAUMOVA ANNA Ημερομηνία: 09/01/18 ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Ευρεθείσα τιμή Τιμές αναφοράς Σάκχαρο : 85.7 mg/dl 65-115 Ουρία : 30 mg/dl 12-48 Κρεατινίνη : 1.04 mg/dl 0,50-1,40 SGOT : 18 U/L 5-38
Διαβάστε περισσότεραΓΕΝΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ. Λ.Β. Αθανασίου Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής, Π.Θ.
ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ Λ.Β. Αθανασίου Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής, Π.Θ. ΑΙΜΑ Αιμοληψία Φιαλίδια κενού και ειδικές βελόνες (σύστημα VACUTAINER). Σύριγγες συλλογής
Διαβάστε περισσότεραΕργαστηριακή άσκηση 1: Διαχωρισμός λεμφοκυττάρων στο ολικό αίμα
Εργαστηριακή άσκηση 1: Διαχωρισμός λεμφοκυττάρων στο ολικό αίμα Εργαστήριο Ανοσολογίας Εαρινό εξάμηνο 2019 Υπεύθυνες Διδάσκουσες: Βογιατζάκη Χρυσάνθη, Τσουμάνη Μαρία Εισαγωγή Περιφερικό αίμα Το περιφερικό
Διαβάστε περισσότεραΚΙΤ ΗΛΕΚΤΡΟΦΟΡΗΣΗ ΠΡΩΤΕΙΝΩΝ ΟΡΟΥ SPE Beckman REF 655900 Για In Vitro Διαγνωστική Χρήση
ΚΙΤ ΗΛΕΚΤΡΟΦΟΡΗΣΗ ΠΡΩΤΕΙΝΩΝ ΟΡΟΥ SPE Beckman REF 655900 Για In Vitro Διαγνωστική Χρήση 1 MΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Η ηλεκτροφόρηση σε gel αγαρόζης έχει χρησιμοποιηθεί για το διαχωρισμό των πρωτεϊνών του ανθρώπινου ορού,
Διαβάστε περισσότεραΠροκριματικός διαγωνισμός για την EUSO 2019
Προκριματικός διαγωνισμός για την EUSO 2019 Εξέταση στην Βιολογία Ε.Κ.Φ.Ε. Χανίων, 8 Δεκ. 2018 Δράση Ενζύμων Παρατήρηση νωπού παρασκευάσματος επιθηλιακών κυττάρων Στοιχεία μαθητικής Ομάδας: Όνομα Επώνυμο
Διαβάστε περισσότεραEUSO 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Σέρρες 05/12/2015
14 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2016 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Μαθητές/τριες που συμμετέχουν: (1) (2) (3) Σέρρες 05/12/2015 Σύνολο μορίων:..... Α. Δράση των ενζύμων
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Ευρεθείσα τιμή Τιμές αναφοράς Σάκχαρο : 102.5 mg/dl 65-115 Ουρία : 30 mg/dl 12-48 Κρεατινίνη : 0.78 mg/dl 0,50-1,40 Τριγλυκερίδια : 115 mg/dl 40-200 Χοληστερίνη LDL : 184.6 mg/dl 50-150
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Ονοματεπώνυμο: ΚΑΜΠΟΥΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ημερομηνία: 18/09/17 ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Ευρεθείσα τιμή Τιμές αναφοράς Σάκχαρο : 88.3 mg/dl 65-115 Ουρία : 39 mg/dl 12-48 Κρεατινίνη : 1.11 mg/dl 0,50-1,60 Τριγλυκερίδια
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
Ονοματεπώνυμο: ΠΑΛΙΟΥΡΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ Ημερομηνία: 21/12/17 ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Ευρεθείσα τιμή Τιμές αναφοράς Σάκχαρο : 86.6 mg/dl 65-115 Ουρία : 34 mg/dl 12-48 Κρεατινίνη : 1.05 mg/dl 0,50-1,40 SGOT : 30 U/L
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Ευρεθείσα τιμή Τιμές αναφοράς Σάκχαρο : 90.9 mg/dl 65-115 Ουρία : 25 mg/dl 12-48 Κρεατινίνη : 0,99 mg/dl 0,50-1,40 Τριγλυκερίδια : 73 mg/dl 40-200 Χοληστερίνη LDL : 92.5 mg/dl 50-150
Διαβάστε περισσότεραΑπομόνωση ανθρώπινου DNA γονιδιώματος & ποιοτικός και ποσοτικός προσδιορισμός
Απομόνωση ανθρώπινου DNA γονιδιώματος & ποιοτικός και ποσοτικός προσδιορισμός Ευαγγελία - Ειρήνη Τσερμπίνι 1. Σκοπός Σκοπός της παρούσας άσκησης είναι η απομόνωση ανθρώπινου DNA γονιδιώματος από δείγμα
Διαβάστε περισσότερα13 η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ EUSO 2015
13 η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ EUSO 2015 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Σάββατο 13 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014 ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΜΑΘΗΤΩΝ 1)... 2)... 3)... ΣΧΟΛΕΙΟ Επιστημονική Επιτροπή:
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Ευρεθείσα τιμή Τιμές αναφοράς Ουρία : 25 mg/dl 12-48 Κρεατινίνη : 0.98 mg/dl 0,50-1,40 Τριγλυκερίδια : 44 mg/dl 40-200 Χοληστερίνη LDL : 126.3 mg/dl 50-150 SGOT : 22 U/L 5-38 ενήλικες
Διαβάστε περισσότεραΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Θέμα: ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΝΟΥΚΛΕΪΚΩΝ ΟΞΕΩΝ (DNA ΚΑΙ RNA AΠΟ ΦΥΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ) Μέσος χρόνος πειράματος: 45 λεπτά Α. ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ Εργαλεία
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Ευρεθείσα τιμή Τιμές αναφοράς Σάκχαρο : 102.3 mg/dl 65-115 Ουρία : 34 mg/dl 12-48 Κρεατινίνη : 1.47 mg/dl 0,50-1,60 Ουρικό οξύ : 7.60 mg/dl 3.0-7.7 ενήλικες 3.0-6.1 παιδιά Τριγλυκερίδια
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Ευρεθείσα τιμή Τιμές αναφοράς Σάκχαρο : 89.1 mg/dl 65-115 Ουρία : 33 mg/dl 12-48 Κρεατινίνη : 0.91 mg/dl 0,50-1,40 SGOT : 20 U/L 5-38 ενήλικες 5-48 παιδιά 1-3 ετών SGPT : 19 U/L 5-43
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Ευρεθείσα τιμή Τιμές αναφοράς Σάκχαρο : 96.8 mg/dl 65-115 Κρεατινίνη : 0.97 mg/dl 0,50-1,60 Ουρικό οξύ : 7.72 mg/dl 3.0-7.7 ενήλικες 3.0-6.1 παιδιά SGOT : 21 U/L 5-38 ενήλικες 5-48
Διαβάστε περισσότεραΑΡΙΆΔΝΗ ΟΜΆΔΑ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗΣ ΑΣΘΕΝΏΝ ΜΕ ΧΛΛ. Εισαγωγή στην αιματολογία
ΑΡΙΆΔΝΗ ΟΜΆΔΑ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗΣ ΑΣΘΕΝΏΝ ΜΕ ΧΛΛ Εισαγωγή στην αιματολογία Αιματολογία Κλινική και εργαστηριακή Διαγνωστική και θεραπευτική Αυτόνομη και συνεργατική Αίμα-Λειτουργίες Μεταφορά οξυγόνου Απομάκρυνση
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Ευρεθείσα τιμή Τιμές αναφοράς Σάκχαρο : 93.0 mg/dl 65-115 Ουρία : 34.1 mg/dl 12-48 Κρεατινίνη : 0.82 mg/dl 0,50-1,40 Τριγλυκερίδια : 47 mg/dl 40-200 Χοληστερίνη LDL : 106.8 mg/dl 50-150
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Ευρεθείσα τιμή Τιμές αναφοράς Σάκχαρο : 100.2 mg/dl 65-115 Κρεατινίνη : 1.07 mg/dl 0,50-1,40 Τριγλυκερίδια : 75 mg/dl 40-200 Χοληστερίνη LDL : 136.9 mg/dl 50-150 SGOT : 19 U/L 5-38
Διαβάστε περισσότεραΜέθοδοι Ανίχνευσης Αντιγόνων Αντισωμάτων
Μέθοδοι Ανίχνευσης Αντιγόνων Αντισωμάτων Νεφελομετρία Ανοσοφθορισμός ΝΕΦΕΛΟΜΕΤΡΙΑ Πρόκειται για μέθοδο συγκέντρωσης διάφορων ουσιών στα βιολογικά υγρά κυρίως πρωτεΐνες που αντιδρούν με αντισώματα σχηματίζοντας
Διαβάστε περισσότεραΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Θέμα: ΜΕΤΟΥΣΙΩΣΗ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ (άσκηση 7 του εργαστηριακού οδηγού) Μέσος χρόνος πειράματος: 45 λεπτά Α. ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ Εργαλεία
Διαβάστε περισσότεραΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO Σάββατο 3 Δεκεμβρίου Διαγωνισμός στη Βιολογία.
1ο και 2ο ΕΚΦΕ Ηρακλείου ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2017 Σάββατο 3 Δεκεμβρίου 2016 Διαγωνισμός στη Βιολογία (Διάρκεια 1 ώρα) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΜΑΘΗΤΩΝ 1)... 2)...
Διαβάστε περισσότεραΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ
Απαντήσεις του κριτηρίου αξιολόγησης στη βιολογία γενικής παιδείας 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΘΕΜΑ 1 ο Να γράψετε τον αριθμό καθεμίας από τις ημιτελείς προτάσεις 1 έως και 5, και δίπλα σε αυτόν το γράμμα που αντιστοιχεί
Διαβάστε περισσότεραΕργαστηριακή άσκηση 2: Συγκολλητινοαντιδράσεις. Εργαστήριο Ανοσολογίας Εαρινό εξάμηνο 2019 Υπεύθυνες Διδάσκουσες: Βογιατζάκη Χρυσάνθη, Τσουμάνη Μαρία
Εργαστηριακή άσκηση 2: Συγκολλητινοαντιδράσεις Εργαστήριο Ανοσολογίας Εαρινό εξάμηνο 2019 Υπεύθυνες Διδάσκουσες: Βογιατζάκη Χρυσάνθη, Τσουμάνη Μαρία Αντιγόνο και Αντίσωμα Αντιγόνο: οποιαδήποτε ξένη προς
Διαβάστε περισσότεραAΝΟΣΟΦΘΟΡΙΣΜΟΣ (IMMUNOFLUORESCENCE)
4η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Επ. Καθ. Αικατερίνη Χλίχλια AΝΟΣΟΦΘΟΡΙΣΜΟΣ (IMMUNOFLUORESCENCE) Ο ανοσοφθορισµός επιτυγχάνει την ανίχνευση αντιγόνων ή αντισωµάτων στους ιστούς, στα κύτταρα ή σε ολόκληρους
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Ευρεθείσα τιμή Τιμές αναφοράς Σάκχαρο : 88.4 mg/dl 65-115 Ουρία : 60 mg/dl 12-48 Κρεατινίνη : 1.62 mg/dl 0,50-1,60 Ουρικό οξύ : 7.85 mg/dl 3.0-7.7 ενήλικες 3.0-6.1 παιδιά Τριγλυκερίδια
Διαβάστε περισσότεραΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΜΑΘΗΜΑ Ι
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΜΑΘΗΜΑ Ι ΕΝΟΤΗΤΑ «Εισαγωγή στη Βιολογία» ΑΣΚΗΣΗ 2. Οπτικό μικροσκόπιο - Χρώσεις Οι ζωντανοί ιστοί, τα περισσότερα κύτταρα και οι κυτταρικές δομές είναι άχρωμα λόγω της μεγάλης περιεκτικότητάς
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΠΑΛ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ
ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΕΠΑΛ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ Α Α ) ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ (ΟΜΑ
Διαβάστε περισσότεραταχύτητα καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ)
ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ) ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ) {Erythrocyte Sedimentation Rate (ESR)} η ταχύτητα με την οποία καθιζάνουν τα ερυθρά αιμοσφαίρια μέσα στον εξεταστικό σωλήνα του μεγαλύτερου
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΕΙ (ΠΕΓΑ)
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΕΙ (ΠΕΓΑ) «Οι σύγχρονες τεχνικές βιο-ανάλυσης στην υγεία, τη γεωργία, το περιβάλλον και τη διατροφή» Η κυκλοφορία του αίματος και
Διαβάστε περισσότεραΠροσδιορισμός ομάδας ABO - Rh στα ερυθρά
Προσδιορισμός ομάδας ABO - Rh στα ερυθρά Οι τύποι αίματος έχουν ταξινομηθεί με διάφορους τρόπους και η ταξινόμησή τους παίζει μεγάλο ρόλο στις σωστές μεταγγίσεις αίματος. Το γνωστότερο σύστημα κατάταξης
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Ευρεθείσα τιμή Τιμές αναφοράς Σάκχαρο : 88.2 mg/dl 65-115 Ουρία : 25 mg/dl 12-48 Κρεατινίνη : 0.69 mg/dl 0,50-1,40 SGOT : 10 U/L 5-38 ενήλικες 5-48 παιδιά 1-3 ετών SGPT : 12 U/L 5-43
Διαβάστε περισσότεραΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΕΡΙΩΝ ΠΡΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΤΟΥΣ ΙΣΤΟΥΣ
ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΕΡΙΩΝ ΠΡΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΤΟΥΣ ΙΣΤΟΥΣ Μεταφορά οξυγόνου (Ο 2 ) από τον αέρα μέσω κυψελίδων στο αίμα και ιστούς Μεταφορά διοξειδίου άνθρακα (CO 2 ) από ιστούς σε κυψελίδες Οι κλίσεις των μερικών
Διαβάστε περισσότεραΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ
ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών»
Διαβάστε περισσότεραΓενική αίµατος. Καταµέτρηση των έµµορφων στοιχείων του αίµατος
Γενική αίµατος Αθανασία Μουζάκη, Καθηγήτρια Εργαστηριακής Αιµατολογίας-Αιµοδοσίας, Εργαστήριο Αιµατολογίας, Αιµατολογικό Τµήµα, Παθολογική Κλινική, Τµήµα Ιατρικής, Παν/ο Πατρών Γενική αίµατος Καταµέτρηση
Διαβάστε περισσότεραηλικία περιεκτικότητα σε λίπος φύλο
ΥΓΡΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ Το ύδωρ αποτελεί το 60% του βάρους σώματος α) από την ηλικία (νεογνά 75%) β) περιεκτικότητα σε λίπος (ο λιπώδης ιστός έχει μικρή περιεκτικότητα σε ύδωρ) γ) το φύλο ( το ύδωρ είναι λιγότερο
Διαβάστε περισσότεραΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ. . Σύμφωνα με τη θεωρία Brönsted Lowry συζυγές ζεύγος οξέος βάσης είναι το ζεύγος α.
ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ʹ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΠΑΛ (ΟΜΑ ΑΣ Β ) ΣΑΒΒΑΤΟ 22 ΜΑΪΟΥ 2010 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΚΥΚΛΟΣ
Διαβάστε περισσότεραΦασματοφωτομετρία. Φασματοφωτομετρία είναι η τεχνική στην οποία χρησιμοποιείται φως για τη μέτρηση της συγκέντρωσης χημικών ουσιών.
Φασματοφωτομετρία Φασματοφωτομετρία είναι η τεχνική στην οποία χρησιμοποιείται φως για τη μέτρηση της συγκέντρωσης χημικών ουσιών. Το λευκό φως που φτάνει από τον ήλιο περιέχει φωτόνια που πάλλονται σε
Διαβάστε περισσότεραΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας
ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Διαβάστε περισσότεραΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ. ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΡΑ Τμήμα Βιοχημείας κ Βιοτεχνολογίας
ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΡΑ Τμήμα Βιοχημείας κ Βιοτεχνολογίας ΑΝΝΑ-ΜΑΡΙΑ ΨΑΡΡΑ 1 ΣΥΣΤΗΜΑ ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Αντλία Στήλη Υγρό Έκλουσης Συλλέκτης κλασμάτων ΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ
Διαβάστε περισσότερα6 Δεκεμβρίου 2014 ΛΥΚΕΙΟ:... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑΔΕΣ:
ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2015 BIOΛOΓΙΑ 6 Δεκεμβρίου 2014 ΛΥΚΕΙΟ:.... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: 1.. 2.. 3.. ΜΟΝΑΔΕΣ: Α. Ανίχνευση αλκοολικής ζύμωσης στον μύκητα Saccharomyces Cerevisiae Θεωρητικό πλαίσιο: Ο άνθρωπος
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
ΒΙΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Ευρεθείσα τιμή Τιμές αναφοράς Σάκχαρο : 95.5 mg/dl 65-115 Κρεατινίνη : 0.72 mg/dl 0,50-1,40 Ουρικό οξύ : 3.62 mg/dl 3.0-6.8 ενήλικες 3.0-6.1 παιδιά Χοληστερίνη LDL : 95,6 mg/dl 50-150
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΔΙΑΛΥΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΑΙΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΣΕ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
ΠΕΙΡΑΜΑ 1 ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΔΙΑΛΥΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΑΙΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΣΕ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΑΙΜΑ 1 Το αίμα που δημιουργείται έχει παρόμοια χαρακτηρηστικά με το αληθινό αίμα. Κολλώδη υφή, ιξώδες, πυκνότητα.
Διαβάστε περισσότεραΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΠΟΥ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΔΕΥΤΕΡΑ 10 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2018
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΠΟΥ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΔΕΥΤΕΡΑ 10 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. δ
Διαβάστε περισσότεραΠανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός για την επιλογή στην 11η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2013 Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2013 ΒΙΟΛΟΓΙΑ
Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός για την επιλογή στην 11η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2013 Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2013 ΒΙΟΛΟΓΙΑ Σχολείο: Ονόματα των μαθητών: 1) 2)...... 3) 1 Μελέτη της κυτταρικής
Διαβάστε περισσότεραΜΟΡΙΑΚΗ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
ΜΟΡΙΑΚΗ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1α. Μορφολογική εξέταση και ταυτοποίηση κυττάρων αίματος 1β. Απομόνωση Λεμφοκυττάρων μονοπύρηνων κυττάρων - από περιφερικό αίμα 2. Βασικές
Διαβάστε περισσότεραΜικροοργανισμοί. Οι μικροοργανισμοί διακρίνονται σε: Μύκητες Πρωτόζωα Βακτήρια Ιούς
Μικροοργανισμοί Οι μικροοργανισμοί διακρίνονται σε: Μύκητες Πρωτόζωα Βακτήρια Ιούς Παθογόνοι μικροοργανισμοί Παθογόνοι μικροοργανισμοί ονομάζονται οι μικροοργανισμοί που χρησιμοποιούν τον άνθρωπο ως ξενιστή
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - «ΠΑΝΕΚΦE»
1 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - «ΠΑΝΕΚΦE» Αθήνα, email: panekfe@yahoo.gr www.ekfe.gr Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός για την επιλογή ομάδων μαθητών που θα συμμετάσχουν
Διαβάστε περισσότεραΕπίδραση και άλλων παραγόντων στην Αλλοστερική συμπεριφορά της Αιμοσφαιρίνης
Επίδραση και άλλων παραγόντων στην Αλλοστερική συμπεριφορά της Αιμοσφαιρίνης Καθώς το οξυγόνο χρησιμοποιείται στους ιστούς παράγεται CO2 το οποίο πρέπει να μεταφερθεί πίσω στους πνεύμονες ή τα βράγχια
Διαβάστε περισσότεραΑΣΚΗΣΗ 3 ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ ΚΑΙ ANIXNEΥΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΡΙΝΟΜΕΝΗΣ ΦΩΣΦΟΛΙΠΑΣΗΣ Α 2
ΑΣΚΗΣΗ 3 ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ ΚΑΙ ANIXNEΥΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΡΙΝΟΜΕΝΗΣ ΦΩΣΦΟΛΙΠΑΣΗΣ Α 2 1. Ηλεκτρομεταφορά και ακινητοποίηση των διαχωρισμένων πρωτεϊνών σε μεμβράνη. 2. Ανοσοαποτύπωση - υβριδισμός με αντισώματα. 3.
Διαβάστε περισσότεραΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΙΑΓΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΙΑΓΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΝΟΣΟΦΘΟΡΙΣΜΟΣ Εισαγωγή Ο ανοσοφθορισµός είναι η µέθοδος κατά την οποία χρησιµοποιούνται φθορίζοντα αντισώµατα για την ανίχνευση και εντόπιση αντιγόνου ή αντισώµατος
Διαβάστε περισσότεραΕΜΜΕΣΗ COOMBS ΜΑΘΗΜΑ 5 Ο
ΕΜΜΕΣΗ COOMBS ΜΑΘΗΜΑ 5 Ο ΕΜΜΕΣΗ COOMBS Η αντίδραση αυτή χρησιμοποιείται όταν θέλουμε να ανιχνεύσουμε αντι-d αντισώματα στον ορό του αίματος. Βρίσκονται στον ορό του αίματος μητέρων που έχουν Rhesus (-)
Διαβάστε περισσότεραΜεταλλαξιγένεση Παναγούλιας Ιωάννης, MSc,PhD
Άσκηση «Μεταλλαξιγένεση»-Πειραματική πορεία Σκοπός Να προσδιοριστεί η επίδραση διαφόρων προϊόντων με πιθανή μεταλλαξιγόνο δράση στο ρυθμό μεταλλαξιγένεσης σε αυξότροφο στέλεχος ζύμης (Leu -, Ura -, Ade
Διαβάστε περισσότεραEUSO 2017 ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Σέρρες 10/12/2016
15 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2017 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Μαθητές/τριες που συμμετέχουν: (1) (2) (3) Σέρρες 10/12/2016 Σύνολο μορίων:..... Στόχοι Μικροσκοπική
Διαβάστε περισσότεραΤΕΤΡΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΥΓΡΩΝ ΚΑΙ ΕΚΚΡΙΜΑΤΩΝ
Σχολή Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας Τμήμα Τεχνολόγων Ιατρικών Εργαστηρίων ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΥΓΡΩΝ ΚΑΙ ΕΚΚΡΙΜΑΤΩΝ ΕΠΙΘΕΤΟ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗ: ΟΝΟΜΑ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗ: ΕΞΑΜΗΝΟ: A.M.: Γενική ούρων (1)
Διαβάστε περισσότεραΕργαστηριακή άσκηση 4: Ανοσοδιάχυση. Εργαστήριο Ανοσολογίας Εαρινό εξάμηνο 2019 Υπεύθυνες Διδάσκουσες: Βογιατζάκη Χρυσάνθη, Τσουμάνη Μαρία
Εργαστηριακή άσκηση 4: Ανοσοδιάχυση Εργαστήριο Ανοσολογίας Εαρινό εξάμηνο 2019 Υπεύθυνες Διδάσκουσες: Βογιατζάκη Χρυσάνθη, Τσουμάνη Μαρία Αντιδράσεις κατακρήμνισης σε υγρό διάλυμα Καμπύλη Heidelberger-Kendall:
Διαβάστε περισσότεραH&R Legionella One Step Legionella pneumophila Antigen Test Device
H&R Legionella One Step Legionella pneumophila Antigen Test Device Ανδριάνα Μοννά ΑΜ: 10031 Πρακτική Άσκηση : Υγείας Μέλαθρον Προβλεπόμενη χρήση To Η&R Legionella One Step Legionella pneumophila Antigen
Διαβάστε περισσότεραΠΩΣ ΕΠΙΔΡΑ Η ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ
ΠΩΣ ΕΠΙΔΡΑ Η ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Η άσκηση, επιφέρει ευεργετικά αποτελέσματα στα διάφορα συστήματα του οργανισμού. Τα αποτελέσματα αυτά ενδέχεται να είναι παροδικά ή μόνιμα ανάλογα
Διαβάστε περισσότεραΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ 1ο 1. Ποιος είναι ο ρόλος των ερυθρών κυττάρων του αίματος; α. μεταφέρουν οξυγόνο σε όλο το σώμα β. μεταφέρουν θρεπτικά συστατικά, άλατα, ορμόνες και πρωτεΐνες γ. μεταφέρουν
Διαβάστε περισσότεραΑπομόνωση Καζεΐνης ΆΣΚΗΣΗ 6 Η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΗΜΕΙΑΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
Απομόνωση Καζεΐνης ΆΣΚΗΣΗ 6 Η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΗΜΕΙΑΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Θεωρητικό μέρος ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ ΚΑΖΕΪΝΗ Πρωτεΐνες Είναι μεγάλα σύνθετα βιομόρια. Έχουν μοριακό βάρος από 10.000 μέχρι πάνω από 1 εκατομμύριο.
Διαβάστε περισσότερα2H O 2H O O ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ - ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ - ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών 2012-13 Τοπικός διαγωνισμός στη Βιολογία 08-12-2012 Σχολείο: Ονόματα των μαθητών της ομάδας: 1) 2) 3)
Διαβάστε περισσότεραΒιολογία Α Λυκείου Κεφ. 3. Κυκλοφορικό Σύστημα. Καρδιά Αιμοφόρα αγγεία Η κυκλοφορία του αίματος Αίμα
Βιολογία Α Λυκείου Κεφ. 3 Κυκλοφορικό Σύστημα Καρδιά Αιμοφόρα αγγεία Η κυκλοφορία του αίματος Αίμα Η μεταφορά των θρεπτικών ουσιών στα κύτταρα και των ιστών και η απομάκρυνση από αυτά των άχρηστων γίνεται
Διαβάστε περισσότεραΤοπικός Μαθητικός Διαγωνισμός EUSO
2014 Ε.Κ.Φ.Ε. Καστοριάς Τοπικός Μαθητικός Διαγωνισμός EUSO 2014-2015 ΟΜΑΔΑ : 1] 2] 3] Γενικό Λύκειο Άργους Ορεστικού. 6 - Δεκ. - 1014 Χημεία ΟΔΗΓΙΕΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Το εργαστήριο είναι χώρος για σοβαρή
Διαβάστε περισσότεραΣτόχοι της εργαστηριακής άσκησης
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών 2013-2014 Τοπικός διαγωνισμός στη Χημεία Ονόματα των μαθητών της ομάδας: 1) 2) 3) Στόχοι της εργαστηριακής
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 4 ο ΑΙΜΑ ΜΑΡΙΑ ΣΗΦΑΚΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΙ 1
Κεφάλαιο 4 ο ΑΙΜΑ ΜΑΡΙΑ ΣΗΦΑΚΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ - ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΙ 1 Το αίμα Έχει όγκο περίπου 5 λίτρα Αποτελείται από Πλάσμα (55%) Είναι νερό και διαλυμένες ουσίες Πρωτεΐνες Ορμόνες Άλατα Άλλες θρεπτικές
Διαβάστε περισσότεραΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΑΝΤΙ ΡΑΣΤΗΡΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΜΟΝΑ ΩΝ ΠΕ Υ ΤΗΣ 7 ης ΥΠΕ ΚΡΗΤΗΣ:
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΑΝΤΙ ΡΑΣΤΗΡΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΜΟΝΑ ΩΝ ΠΕ Υ ΤΗΣ 7 ης ΥΠΕ ΚΡΗΤΗΣ: Α. Αυτόµατος Αιµατολογικός αναλυτής (τύπου Α ) για τη γενική αίµατος
Διαβάστε περισσότεραΩΣΜΩΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΦΡΟΙ
ΩΣΜΩΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΦΡΟΙ ΠΩΣ ΜΕΤΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΟΙ ΟΥΣΙΕΣ ΣΤΑ ΥΓΡΑ Μεταφορά τροφών και αποβολή μη χρήσιμων ουσιών: Διάχυση (π.χ. το CO 2 που παράγεται κατά τον μεταβολισμό των κυττάρων, διαχέεται από τα κύτταρα
Διαβάστε περισσότεραΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ. Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών Τοπικός διαγωνισμός στη Βιολογία
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Φυσικών Επιστημών 2012-13 Τοπικός διαγωνισμός στη Βιολογία 08-12-2012 Σχολείο: Ονόματα των μαθητών της ομάδας: 1) 2) 3) Εισαγωγή
Διαβάστε περισσότεραστις Φυσικές Επιστήμες
5 ος Πειραματικός Διαγωνισμός των Γυμνασίων ΕΚΦΕ Χαλανδρίου στις Φυσικές Επιστήμες Ονοματεπώνυμο μαθητών Σχολείο α. β. γ. 16 Απριλίου 2013 1 η ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Σύγκριση της πυκνότητας φρούτων
Διαβάστε περισσότεραΙδιωτικό Γενικό Λύκειο
Ιδιωτικό Γενικό Λύκειο Τι είναι το αίμα Το αίμα είναι υγρός συνδετικός ιστός που αποτελείται από πολλά είδη κυττάρων, τα οποία αιωρούνται σ' ένα υγρό, το πλάσμα. Από τι αποτελείται Αποτελείται από τα έμμορφα
Διαβάστε περισσότεραΔιερεύνηση ασθενούς με αιματουρία. Παπαχρήστου Ευάγγελος Λέκτορας Νεφρολογίας Πανεπιστημίου Πατρών
Διερεύνηση ασθενούς με αιματουρία Παπαχρήστου Ευάγγελος Λέκτορας Νεφρολογίας Πανεπιστημίου Πατρών ΟΡΙΣΜΟΣ ΑΙΜΑΤΟΥΡΙΑΣ Μικροσκοπική: Η παρουσία 3 ερυθρών/οπ κατά τη μικροσκοπική εξέταση των ούρων Μακροσκοπική:
Διαβάστε περισσότεραΑ ΚΑΙ Β ΕΚΦΕ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑ
Α ΚΑΙ Β ΕΚΦΕ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016-17 Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΧΟΛΕΙΟ Ονοματεπώνυμα μελών της ομάδας 1. 2. 3. ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΦΥΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ Το κρεμμύδι
Διαβάστε περισσότεραΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Για τις ερωτήσεις Α1 έως Α3 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως Α3 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α1. Το συζυγές οξύ της ΝΗ 3 είναι: α. ΝΗ 2 - β.νa
Διαβάστε περισσότεραΔΕΙΚΤΕΣ ΗΠΑΤΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ. Λ.Β. Αθανασίου Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής, Π.Θ.
ΔΕΙΚΤΕΣ ΗΠΑΤΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Λ.Β. Αθανασίου Παθολογική Κλινική, Τμήμα Κτηνιατρικής, Π.Θ. ΔΕΙΚΤΕΣ ΗΠΑΤΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Δείκτες βλάβης ηπατοκυττάρων Δείκτες χολόστασης Δείκτες ηπατικής δυσλειτουργίας ΔΕΙΚΤΕΣ
Διαβάστε περισσότεραΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΣΕ ΦΙΚΟΛΗ
1 2η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΑΝΟΣΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Επ. Καθ. Αικατερίνη Χλίχλια ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΣΕ ΦΙΚΟΛΗ Μονοπύρηνα κύτταρα του περιφερικού αίµατος µπορούν να αποµονωθούν από ολικό αίµα µε φυγοκέντρηση στο
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α Α. 1. β 2. β 3. γ 4. β Β. Ζύμωση: Διαδικασία ανάπτυξης μικροοργανισμών σε υγρό θρεπτικό υλικό κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες Υβριδοποίηση:
Διαβάστε περισσότεραΕΚΦΕ Κέντρου & Τούμπας
& Τούμπας Δ.Δ.Ε. Ανατολικής Θεσσαλονίκης Βιολογία ΓΕΛ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΝΟΥΚΛΕΪΚΩΝ ΟΞΕΩΝ ΑΠO ΦΥΤΙΚΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΥΛΙΚΑ 1. Απορρυπαντικό για πιάτα 2. Μαγειρικό αλάτι (NaCI) 3.
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ. Στοιχείο O C H N Ca P K S Na Mg περιεκτικότητα % ,5 1 0,35 0,25 0,15 0,05
ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Βιοχημεία: είναι η επιστήμη που ασχολείται με τη μελέτη των οργανικών ενώσεων που συναντώνται στον οργανισμό, καθώς και με τον μεταβολισμό τους. ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ 108 στοιχεία
Διαβάστε περισσότεραΠαραγωγή, απομόνωση και καθαρισμός της φαρμακευτικής πρωτεΐνης.
ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ 2004 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 1 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1o 1. δ 2. β 3. β 4. γ 5. δ ΘΕΜΑ 2o 1. Σχολικό βιβλίο, σελ.
Διαβάστε περισσότεραπρωτεΐνες πολυμερείς ουσίες δομούν λειτουργούν λευκώματα 1.Απλές πρωτεΐνες 2.Σύνθετες πρωτεΐνες πρωτεΐδια μη πρωτεϊνικό μεταλλοπρωτεΐνες
ΠΡΩΤΕΙΝΕΣ Οι πρωτεΐνες είναι πολυμερείς ουσίες με κυρίαρχο και πρωταρχικό ρόλο στη ζωή. Πρωτεΐνες είναι οι ουσίες που κυρίως δομούν και λειτουργούν τους οργανισμούς. Λέγονται και λευκώματα λόγω του λευκού
Διαβάστε περισσότεραΚΥΣΤΑΤΙΝΗ C ΟΡΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΟΜΕΝΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΟΞΕΙΑΣ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΒΛΑΒΗΣ ( Acute kidney injury )
ΚΥΣΤΑΤΙΝΗ C ΟΡΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΟΜΕΝΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΟΞΕΙΑΣ ΝΕΦΡΙΚΗΣ ΒΛΑΒΗΣ ( Acute kidney injury ) Α. Δραγαμεστιανού, Α. Κουτρουμπέλη, Ι. Κοντοτέζα, Δ. Θεοφιλοπούλου, Ε.Μαυρομμάτη, Γ.Μαρόπουλος. Βιοχημικό
Διαβάστε περισσότερα