Mαθηματικά Α Δημοτικού. Τετράδιο Εργασιών

Transcript

1 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 1 Mαθηματικά Α Δημοτικού Mαθηματικά της Φύσης και της Ζωής Τετράδιο Εργασιών TΡΙΤΟ TEYXOΣ

2 _008TET-TEYXOΣ B 19/1/2015 1:20 μμ Page 2 ΣYΓΓPAΦEIΣ KPITEΣ-AΞIOΛOΓHTEΣ EIKONOΓPAΦHΣH ΦIΛOΛOΓIKH EΠIMEΛEIA YΠEYΘYNOΣ TOY MAΘHMATOΣ KATA TH ΣYΓΓPAΦH YΠEYΘYNH TOY YΠOEPΓOY EΞΩΦYΛΛO ΠPOEKTYΠΩTIKEΣ EPΓAΣIEΣ Χαράλαμπος Λεμονίδης, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας Aθανάσιος Θεοδώρου, Εκπαιδευτικός Aχιλλέας Kαψάλης, Kαθηγητής του Πανεπιστημίου Mακεδονίας Δημήτριος Πνευματικός, Λέκτορας του Πανεπιστημίου Δυτικής Mακεδονίας Θεοδόσιος Zαχαριάδης, Aναπληρωτής Kαθηγητής του Πανεπιστημίου Aθηνών Mαρία Kοτσακώστα, Σχολική Σύμβουλος Θεόφιλος Tζώρτζης, Εκπαιδευτικός Κωνσταντίνος Αρώνης, Σκιτσογράφος-Εικονογράφος Φρόσω Ξιξή, Φιλόλογος Γεώργιος Τύπας, Μόνιμος Πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Mαρία Xιονίδου-Mοσκοφόγλου, Eπίκουρος Kαθηγήτρια του Πανεπιστημίου Aιγαίου Aνδρέας Γκολφινόπουλος, Εικαστικός Καλλιτέχνης ACCESS Γραφικές Tέχνες A.E. Γ Κ.Π.Σ. / ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ / Ενέργεια / Κατηγορία Πράξεων α: «Αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών και συγγραφή νέων εκπαιδευτικών πακέτων» ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ Μιχάλης Αγ. Παπαδόπουλος Ομότιμος Καθηγητής του Α.Π.Θ. Πρόεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Πράξη με τίτλο: «Συγγραφή νέων βιβλίων και παραγωγή υποστηρικτικού εκπαιδευτικού υλικού με βάση το ΔΕΠΠΣ και τα ΑΠΣ για το Δημοτικό και το Nηπιαγωγείο» Επιστημονικός Υπεύθυνος Έργου Γεώργιος Τύπας Mόνιμος Πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Αναπληρωτής Επιστημονικός Υπεύθυνος Έργου Γεώργιος Οικονόμου Mόνιμος Πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Έργο συγχρηματοδοτούμενο 5% από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και 25% από εθνικούς πόρους. -

3 _008TET-TEYXOΣ Γ 6/4/2015 3:58 μμ Page 3 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Χαράλαμπος Λεμονίδης Aθανάσιος Θεοδώρου Aχιλλέας Kαψάλης Δημήτριος Πνευματικός ANAΔOXOΣ ΣYΓΓPAΦHΣ: ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Α.Ε. Η συγγραφή και η επιστηµονική επιµέλεια του βιβλίου πραγµατοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Mαθηματικά Α Δημοτικού Mαθηματικά της Φύσης και της Ζωής Τετράδιο Εργασιών TΡΙΤΟ TEYXOΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΩΝ «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»

4 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 4 Xρωματικά σύμβολα Kάθε κεφάλαιο, ανάλογα με τη θεματική περιοχή στην οποία αναφέρεται, έχει ένα χρώμα. Oι περιοχές είναι οι εξής: Aριθμοί Πράξεις Σύμβολο-κλειδί για το είδος της εργασίας που ακολουθεί * Aριθμός κεφαλαίου 4 Tίτλος κεφαλαίου Oι αριθμοί από το 1 έω Γεωμετρία Mετρήσεις Προβλήματα ιαβάζω τους αριθµ Eπανάληψη Βάζω σε κύκλο τόσα παιχνίδια όσα Eικονίδια (σύμβολα-κλειδιά) Στην επάνω αριστερή γωνία κάθε δραστηριότητας υπάρχει ένα από τα ακόλουθα σύμβολα: O Πυθαγόρας που σκέφτεται - Σύμβολο σκέψης: Eμφανίζεται σε δραστηριότητες νοερών υπολογισμών H μέλισσα - Σύμβολο εργατικότητας: Eμφανίζεται σε δραστηριότητες εφαρμογής και εμπέδωσης. Συµπληρώνω την εικόνα µε τα µήλα και τ O σκύλος ιχνηλάτης - Σύμβολο ανακάλυψης: Eμφανίζεται στις δραστηριότητες που εισάγουν τους μαθητές στη νέα γνώση. O ελέφαντας - Σύμβολο μνήμης: Eμφανίζεται στις δραστηριότητες επανάληψης. Oμάδα μαθητών - Σύμβολο ομαδικότητας: Eμφανίζεται σε δραστηριότητες που είναι δυνατό να γίνουν σε ομάδες είχνουµε τις καρτέλες µε τους αριθ 4 Aριθμός σελίδας

5 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 5 Aριθμός δραστηριότητας το 1 έως το 5 υς αριθµούς δια όσα δηλώνει ο αριθµός. Πόσες είναι οι κουκκίδες; Μετρώ τα µπαλόνια που κρατά κάθε παιδί και συνδέω την εικόνα µε τον αντίστοιχο αριθµό λα και τις κουκκίδες που λείπουν ε τους αριθµούς, τους οποίους διαβάζουν οι µαθητές. Βρίσκω πόσα είναι τα δάχτυλα και τα κυβάκια και τα συνδέω µε τους αντίστοιχους αριθµούς είχνουµε τις καρτέλες µε τις κουκκίδες και οι µαθητές βρίσκουν πόσες είναι. 1 Διδακτικοί στόχοι του κεφαλαίου Σημείωση για τον δάσκαλο στους νοερούς υπολογισμούς 5

6 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 6 Πυθαγόρας ο Σάμιος (περίπου 600 π.χ.) O Πυθαγόρας ήταν ένας σπουδαίος μαθηματικός της αρχαιότητας που γεννήθηκε στη Σάμο. Ίδρυσε μια σχολή, τη σχολή των Πυθαγορείων, οι οποίοι μελετούσαν τη φιλοσοφία, τα μαθηματικά και τις επιστήμες. Είχε δασκάλους μεγάλους σοφούς της αρχαιότητας και ταξίδεψε στην Ασία και την Αίγυπτο όπου μελέτησε την αιγυπτιακή φιλοσοφία, τα μαθηματικά, την αστρονομία και την ιατρική. O Πυθαγόρας έμεινε γνωστός ως ο άνθρωπος που έβλεπε παντού αριθμούς. O Πυθαγόρας H Kορίνα 6

7 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page Υπατία η Αλεξανδρινή ( μ.χ.) Η Υπατία ήταν η πρώτη γυναίκα μαθηματικός στην Ιστορία. Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια. Ήταν κόρη του φιλόσοφου Θέωνα, διευθυντή του Πανεπιστημίου της Αλεξάνδρειας. Για τον λόγο αυτό είχε την τύχη να αποκτήσει σπάνια μόρφωση, σε μια εποχή που η θέση της γυναίκας στην κοινωνία ήταν πολύ διαφορετική από ό,τι σήμερα. Συνέχισε τις σπουδές της στην Αθήνα και τη Ρώμη εντυπωσιάζοντας όλους όσοι τη συναναστρέφονταν με το πνεύμα, τη σεμνότητα, την ομορφιά και την ευγλωττία της. Επιστρέφοντας στην Αλεξάνδρεια πολύ σύντομα αναδείχθηκε σε μεγάλη δασκάλα της φιλοσοφίας και των μαθηματικών. H Yπατία O Mελέτης H Bάσω H Ίλντα

8 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 8 Xρωματικά σύμβολα Eπανάληψη Aριθμοί Πράξεις Γεωμετρία Mετρήσεις Προβλήματα Δομή του βιβλίου 4-5 Oι ήρωες του βιβλίου 6- Περιεχόμενα 8-9 8

9 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 9 Eνότητα 5η: ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 50, ΜΟΝΑΔΕΣ ΚΑΙ ΔΕΚΑΔΕΣ ΤΕΤΡΑΓΩΝΙΣΜΕΝΟ ΧΑΡΤΙ Κεφάλαιο 33ο: Οργάνωση συλλογών Οι αριθμοί μέχρι το Κεφάλαιο 34ο: Μονάδες και δεκάδες (Ι) Κεφάλαιο 35ο: 35 Αθροίσματα με πολλούς όρους Κεφάλαιο 36ο: 36 Κίνηση σε τετραγωνισμένο χαρτί Κεφάλαιο 3ο: Προβλήματα Κεφάλαιο 38ο: Επαναληπτικό μάθημα B Περίοδος Αριθμοί: Οι αριθμοί μέχρι το 50 Σύστημα αρίθμησης, μονάδες και δεκάδες. Πράξεις: Αφαιρέσεις με αριθμούς μέχρι το 10 Αθροίσματα με πολλούς όρους Προσθέσεις με υπέρβαση της δεκάδας. Γεωμετρία: Χάραξη γραμμών Κίνηση σε τετραγωνισμένο χαρτί Γεωμετρικά σχήματα. Μετρήσεις: Μοτίβα Ο χρόνος. Eνότητα 6η: ΜΟΝΑΔΕΣ ΚΑΙ ΔΕΚΑΔΕΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΧΡΟΝΟΣ Κεφάλαιο 39ο: 39 Μονάδες και δεκάδες (ΙΙ) Κεφάλαιο 40ό: 40 Γεωμετρικά σχήματα Κεφάλαιο 41ο: 41 Ο χρόνος Κεφάλαιο 42ο: 42 Προσθέσεις με υπέρβαση της δεκάδας Κεφάλαιο 43ο: 43 Επαναληπτικό μάθημα Γ Περίοδος Αριθμοί: Οι αριθμοί μέχρι το 100. Πράξεις: Προσθέσεις και αφαιρέσεις διψήφιων και μονοψήφιων αριθμών Προσθέσεις και αφαιρέσεις με υπέρβαση της δεκάδας Πολλαπλασιασμός. Γεωμετρία: Χαράξεις, παζλ, πλακόστρωτο και μωσαϊκά Γεωμετρικά σχήματα Συμμετρία. Μετρήσεις: Μέτρηση συνεχών μεγεθών Βάρος Νομίσματα. Eνότητα η: ΧΑΡΑΞΕΙΣ, ΠΑΖΛ ΠΡΟΣΘΕΣΗ ΚΑΙ ΑΦΑΙΡΕΣΗ Η ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΗΣ ΔΕΚΑΔΑΣ Κεφάλαιο 45ο: 45 Χαράξεις, παζλ και μωσαϊκά Κεφάλαιο 46ο: 46 Προσθέσεις και αφαιρέσεις διψήφιων και μονοψήφιων αριθμών Κεφάλαιο 4ο: Η πρόσθεση και η αφαίρεση ως αντίστροφες πράξεις Η υπέρβαση της δεκάδας Κεφάλαιο 48ο: 48 Υπολογισμοί Επιστροφή στην πεντάδα Κεφάλαιο 49ο: 49 Πρόσθεση και αφαίρεση Διψήφιοι και μονοψήφιοι αριθμοί Κεφάλαιο 50ό: 50 Προβλήματα Κεφάλαιο 51ο: 51Επαναληπτικό μάθημα

10 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :1 πμ Page Οργάνωση συλλογών- Αριθμοί μέχρι το 50 Υπολογίζω αθροίσματα με δεκάδες. Μετρώ τα κυβάκια και υπολογίζω τo άθρoισμά τους Όλα είναι... Όλα είναι... Όλα είναι... Όλα είναι Προτείνουμε αθροίσματα μέχρι το 50 στα οποία επαναλαμβάνεται το 10 (π.χ ). Προτείνουμε επίσης αθροίσματα στα οποία σε έναν αριθμό στρογγυλών δεκάδων (10, 20, 30, 40) προσθέτουμε το 10 (π.χ ).

11 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :18 πμ Page 11 ενότητα 5η Πόσα λεπτά έχει κάθε παιδί; Συμπληρώνω τους αριθμούς που λείπουν = = =... Βρίσκω τα αθροίσματα = = = = = =... 11

12 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page Μονάδες και δεκάδες (I) Πόσα είναι κάθε φορά τα μολύβια και τα τετραγωνάκια; Βάζω σε κύκλο τον σωστό αριθμό Συμπληρώνω τον ενδιάμεσο αριθμό. 21,..., 23 19,..., 21 39,..., 41 29,..., 31 36,..., 38 49,..., 51 Γράφω τους αριθμούς με λέξεις

13 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 13 ενότητα 5η Σχηματίζω και γράφω τον αριθμό. Γράφω το αποτέλεσμα των πράξεων. Παρουσιάζω τις πράξεις και με λέξεις. Αν χρειαστεί, χρησιμοποιώ το αριθμητήριο. 0 + = δέκα και επτά = δεκαεπτά =... = =... = 14 4 = δεκατέσσερα βγάζω τέσσερα = δέκα 16 6 =... = = = Η δασκάλα λέει προφορικά στους μαθητές τις δεκάδες και τις μονάδες ενός αριθμού και οι μαθητές βρίσκουν ποιος είναι ο αριθμός και τον γράφουν στο πλαίσιο. 13

14 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page Αθροίσματα με πολλούς όρους Συμπληρώνω τις τρεις κάρτες για να έχω άθροισμα ίσο με Συμπληρώνω τις τρεις κάρτες για να έχω άθροισμα ίσο με Υπολογίζω και συμπληρώνω τους αριθμούς που λείπουν = = = =

15 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 15 ενότητα 5η Υπολογίζω αθροίσματα με τρεις προσθετέους. Oι νιφάδες Υπολογίζω και συμπληρώνω τους αριθμούς που λείπουν, ώστε σε κάθε ευθεία το άθροισμα των αριθμών να είναι 9 και 10 αντίστοιχα Υπολογίζω και συμπληρώνω τους αριθμούς που λείπουν = = = = = = = = Προτείνουμε αθροίσματα μέχρι το 10 με τρεις προσθετέους, εκ των οποίων οι δύο πρέπει να είναι όμοιοι, δηλαδή τα διπλά αθροίσματα (ν+ν), και ο τρίτος το 1 ή το 2 (π.χ , κ.λπ.). 15

16 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page Kίνηση σε τετραγωνισμένο χαρτί Σχεδιάζω στο δεξιό σχέδιο ό,τι ακριβώς βλέπω στο αριστερό. Σχεδιάζω με τον χάρακα το σπιτάκι στο διπλανό σχέδιο. Στο διπλανό σχέδιο μαυρίζω τετράγωνα στις ίδιες θέσεις με αυτές που βλέπω αριστερά. 16

17 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 1 ενότητα 5η Γράφω τους αριθμούς. Σχεδιάζω τη διαδρομή σύμφωνα με τις οδηγίες για να βρει το παιδί το παγωτό. προς τα επάνω προς τα δεξιά προς τα επάνω προς τα αριστερά Tέλος Aρχή Eνώνω με τη σειρά τους αριθμούς. 4. H δασκάλα προτείνει διψήφιους αριθμούς μέχρι το 20, τους οποίους οι μαθητές γράφουν στα πλαίσια. 1

18 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 18 3 Προβλήματα Η κυρία Μαρία έφτιαξε 10 γλυκά. Σε κάθε παιδί θα δώσει από 2 γλυκά. Πόσα γλυκά θα δώσει σε όλα τα παιδιά μαζί;... Πόσα γλυκά θα της μείνουν;... Το νησί του 10 Στο νησί του 10 το βατραχάκι φτάνει πάντα πηδώντας 10 βοτσαλάκια. W Αν είναι στο βοτσαλάκι 5, πρέπει να πηδήξει βοτσαλάκια W Αν είναι στο βοτσαλάκι 2, πρέπει να πηδήξει βοτσαλάκια. W Αν είναι στο βοτσαλάκι, πρέπει να πηδήξει βοτσαλάκια. 18

19 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 19 ενότητα 5η Διατυπώνω δικά μου προβλήματα σύμφωνα με τις εικόνες καραμέλες O Μελέτης και η Κορίνα μοιράζονται το πακέτο με τις καραμέλες. O καθένας θα πάρει τόσες καραμέλες όσες και ο άλλος. O καθένας θα πάρει... καραμέλες. 19

20 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page Eπαναληπτικό μάθημα Υπολογίζω και γράφω τα αθροίσματα. Συμπληρώνω τους αριθμούς και την πράξη. Υπάρχουν και και Γράφω την πράξη: Όλα μαζί είναι Υπολογίζω και συμπληρώνω τους αριθμούς που λείπουν = = = = = = = = Προτείνουμε αθροίσματα μέχρι το 10 με τρεις προσθετέους.

21 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 21 ενότητα 5η Υπολογίζω το άθροισμα των δεκάδων και των μονάδων ενός αριθμού. Γράφω και λέω πόσες είναι οι δεκάδες και οι μονάδες. Oνομάζω τους αριθμούς που προκύπτουν. Mονάδες Mονάδες Mονάδες Δεκάδες Δεκάδες Δεκάδες Μετρώ και βρίσκω το άθροισμα = = 4. Προτείνουμε αθροίσματα της μορφής 10+ν, 20+ν κ.λπ., όπου ν μονοψήφιος αριθμός. 21

22 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page Μονάδες και δεκάδες (II) Αφαιρώ τις μονάδες από διψήφιο αριθμό. Βάζω σε κύκλο τα νομίσματα που χρειάζονται. Συμπληρώνω τους αριθμούς που λείπουν. Γράφω τις δεκάδες με κόκκινο χρώμα Προτείνουμε αφαιρέσεις της μορφής 1ν ν, 2ν ν κ.λπ., όπου ν ο αριθμός που είναι ίσος με το ψηφίο των μονάδων του διψήφιου αριθμού.

23 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 23 ενότητα 6η Βρίσκω τις δεκάδες και τις μονάδες. Συμπληρώνω τις ισότητες. Το 12 έχει... δεκάδες και... μονάδες. Το 29 έχει... Το 33 έχει = = =... δέκα και Βρίσκω το αποτέλεσμα των πράξεων. Παρουσιάζω τις πράξεις και με λέξεις =... = = = =... = =... = Συμπληρώνω τις ισότητες =... 1 = = = = =... +5=... + = =10 25 = = 10 3 =

24 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page Γεωμετρικά σχήματα Βάζω σε κύκλο τα σχήματα που μοιάζουν. Μετρώ πόσα είναι και γράφω τον αριθμό. 3 σφαίρες κύβοι κύλινδροι στερεά ορθογώνια 24

25 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 25 ενότητα 6η Χρωματίζω με το ίδιο χρώμα αυτά που μοιάζουν. Μετρώ τα σχήματα που μοιάζουν μεταξύ τους και γράφω τους αντίστοιχους αριθμούς. Yπάρχουν Yπάρχουν Yπάρχουν Yπάρχουν Yπάρχουν Yπάρχουν 25

26 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page O χρόνος Βάζω αριθμούς στις εικόνες για να δείξω τη χρονική σειρά τους. 1 Βάζω αριθμούς στις ημέρες της εβδομάδας σύμφωνα με τη χρονική σειρά τους. Tρίτη 1 Kυριακή Πέμπτη Παρασκευή Δευτέρα Tετάρτη Σάββατο Ζωγραφίζω κεράκια στην τούρτα για να δείξω την ηλικία μου. 26

27 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 2 ενότητα 6η Βάζω αριθμούς στις εικόνες κάθε ιστορίας για να δείξω τη χρονική σειρά τους. 1 2 Παρατηρούμε την εικόνα και συζητάμε. Αγώνας δρόμου Άννα Έλλη Tίνα Ποιο κορίτσι χρειάζεται λιγότερο χρόνο για να φτάσει στο τέρμα; 2

28 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page Προσθέσεις με υπέρβαση της δεκάδας Υπολογίζω και γράφω το συμπλήρωμα μονοψήφιων αριθμών. Υπολογίζω και συμπληρώνω τους αριθμούς που λείπουν = + 6 = = = H δασκάλα προτείνει στους μαθητές ασκήσεις συμπληρώματος μονοψήφιων αριθμών (π.χ. «3 και πόσο μας κάνει ;»).

29 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 29 ενότητα 6η Υπολογίζω αθροίσματα με την υπέρβαση της δεκάδας. Συμπληρώνω τους αριθμούς που λείπουν Όλα μαζί είναι 20. Όλα μαζί είναι Όλα μαζί είναι Όλα μαζί είναι 1. Υπολογίζω και συμπληρώνω το αποτέλεσμα =... +4= = = = = = = = Η δασκάλα προτείνει κάθε φορά ένα άθροισμα (π.χ , κ.λπ.). Oι μαθητές υπολογίζουν νοερά και παρουσιάζουν προφορικά τον τρόπο με τον οποίο υπολόγισαν. 29

30 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page Eπαναληπτικό μάθημα Υπολογίζω αθροίσματα με την υπέρβαση της δεκάδας. χθες Συμπληρώνω τα ημερολόγια. σήμερα αύριο Tετάρτη O ταχυδρόμος Μέσα στον σάκο μου έχω 9 μικρούς φακέλους και μεγάλους φακέλους. Πόσοι είναι όλοι οι φάκελοι μαζί; Η δασκάλα προτείνει κάθε φορά ένα άθροισμα (π.χ , κ.λπ.). Oι μαθητές υπολογίζουν νοερά και παρουσιάζουν προφορικά τον τρόπο με τον οποίο υπολόγισαν.

31 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 31 ενότητα 6η Πόσα χρήματα είναι; Συνδέω με μία γραμμή τα ίσα ποσά. Είναι... λεπτά. Είναι... λεπτά. Είναι... λεπτά. Είναι... λεπτά. Είναι... λεπτά. Είναι... λεπτά. Είναι... λεπτά. Είναι... λεπτά. Υπολογίζω και συμπληρώνω τους αριθμούς που λείπουν = = = = = = = = =... 3 = = = =... + = =... 31

32 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page Χαράξεις, παζλ και μωσαϊκά Μετρώ και γράφω τον αριθμό των σχημάτων της παρακάτω εικόνας Ενώνω με τον χάρακα τα σημεία που έχουν το ίδιο χρώμα. Oνομάζω τα σχήματα που δημιουργούνται με αυτό τον τρόπο και τα χρωματίζω με το αντίστοιχο χρώμα των σημείων. 32

33 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 33 ενότητα η Υπολογίζω και γράφω αθροίσματα με τρεις προσθετέους. Ενώνω με μια γραμμή τα κομμάτια που, αν συνδεθούν, σχηματίζουν ένα τετράγωνο, τρίγωνο ή ορθογώνιο. 3. Προτείνουμε προσθέσεις μέχρι το 10 με τρεις προσθετέους, στις οποίες οι δύο προσθετέοι είναι όμοιοι (π.χ , κ.λπ.). 33

34 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page Προσθέσεις και αφαιρέσεις διψήφιων και μονοψήφιων αριθμών Υπολογίζω και γράφω τα αθροίσματα και τις διαφορές. Τα γενέθλια της Mπόνα Ένα μεγάλο κερί ισοδυναμεί με 10 μικρά κεράκια. Η Mπόνα γιορτάζει τα γενέθλιά της. Πόσων χρόνων είναι; Η Mπόνα είναι... χρόνων. Πόσων χρόνων θα είναι έπειτα από 3 χρόνια; Υπολογίζω και γράφω.... Πόσων χρόνων ήταν πριν από 2 χρόνια; Υπολογίζω και γράφω.... Yπολογίζω και συμπληρώνω το αποτέλεσμα = = = = = = = = = = = = Προτείνουμε στους μαθητές προσθέσεις διψήφιου με μονοψήφιο αριθμό και αφαιρέσεις μονοψήφιου από διψήφιο αριθμό (π.χ , 16 3 κ.λπ.).

35 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 35 ενότητα η Υπολογίζω και γράφω τα αθροίσματα και τις διαφορές. Υπολογίζω και συμπληρώνω τους αριθμούς που λείπουν = = = = = = = = = = = = 12 Θέλω να βάλω 9 μπισκότα σε 3 σακουλάκια. Βρίσκω και γράφω τρεις διαφορετικούς τρόπους = = = Η δασκάλα προτείνει στους μαθητές προσθέσεις διψήφιου με μονοψήφιο αριθμό και αφαιρέσεις μονοψήφιου από διψήφιο αριθμό (π.χ , 19 3 κ.λπ.). 35

36 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 36 4 H πρόσθεση και η αφαίρεση ως αντίστροφες πράξεις Η υπέρβαση της δεκάδας Υπολογίζω και συμπληρώνω τους αριθμούς = 16 = = 1 9 = = 13 =

37 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 3 ενότητα η Υπολογίζω και γράφω τις προσθέσεις. Υπολογίζω και συμπληρώνω το αποτέλεσμα = = = = = = = = = = = =... Χρωματίζω τα μπαλόνια με το χρώμα που πρέπει Προτείνουμε αθροίσματα που είναι δυνατό να υπολογιστούν με τη μέθοδο της υπέρβασης της δεκάδας (π.χ , 9 +, κ.λπ.). 3

38 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page Υπολογισμοί Επιστροφή στην πεντάδα Υπολογίζω και γράφω τις αφαιρέσεις. Πόσο κάνει 8 + 6; Μετρώ Υπολογίζω 8 = = = =... Υπολογίζω τα παρακάτω αθροίσματα = = = = =... Υπολογίζω και συμπληρώνω το αποτέλεσμα = = = = = = =... 5 = = Η δασκάλα προτείνει στα παιδιά αφαιρέσεις της μορφής ν 5, όπου ν ένας αριθμός από το 6 μέχρι το 10 (π.χ. 5, 8 5 κ.λπ.).

39 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 39 ενότητα η Υπολογίζω και γράφω το άθροισμα. Υπολογίζω τα διπλά αθροίσματα = = =... + = = = = =... Πόσα πόδια έχουν τα δύο χταπόδια; Πόσα είναι όλα τα χρήματα; Tα δύο χταπόδια έχουν... πόδια. Όλα τα χρήματα είναι Η δασκάλα προτείνει αθροίσματα με προσθετέους από το 5 μέχρι το 10 (π.χ , + 5 κ.λπ.). 39

40 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page Πρόσθεση και αφαίρεση Διψήφιοι και μονοψήφιοι αριθμοί Υπολογίζω και γράφω το αποτέλεσμα των αφαιρέσεων. Υπολογίζω τις αφαιρέσεις με πρόσθεση προς τα επάνω = = = = = =... Υπολογίζω και συμπληρώνω τους αριθμούς που λείπουν = = = = = = = = = = = = Προτείνουμε αρχικά αφαιρέσεις μονοψήφιου από διψήφιο αριθμό της μορφής 1ν ν, (π.χ. 15 5, 1 κ.λπ.). Στη συνέχεια προτείνουμε αφαιρέσεις, όπως 12 4, 1 8 κ.λπ., οι οποίες εκτελούνται και με την υπέρβαση της δεκάδας.

41 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 41 ενότητα η Υπολογίζω και γράφω το αποτέλεσμα των αφαιρέσεων. Υπολογίζω και συμπληρώνω τους αριθμούς που λείπουν Προτείνουμε αφαιρέσεις όπως 12 6, 15, 16 8 κ.λπ. Oι μαθητές υπολογίζουν νοερά και εξηγούν τον τρόπο υπολογισμού. 41

42 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page Προβλήματα Στην αυλή του σχολείου Στην αυλή του σχολείου βγήκαν 5 κορίτσια. Σε λίγο βγήκαν και αγόρια. Μέτρησα τα αγόρια και βρήκα ότι ήταν 3 παραπάνω από τα κορίτσια. Πόσα ήταν τα αγόρια; Τα αγόρια ήταν... Πόσα ήταν όλα μαζί τα παιδιά; Όλα τα παιδιά μαζί ήταν... O Πυθαγόρας είχε 4 γραμματόσημα. Η Μαρίνα του έδωσε άλλα 2. Η Κατερίνα του έδωσε 2 ακόμη και ο Απόστολος του έδωσε μερικά ακόμη. Τώρα ο Πυθαγόρας έχει 10 γραμματόσημα. O Απόστολος του έδωσε... γραμματόσημα. 42

43 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 43 ενότητα η Μπορείς να βρεις έναν τρόπο για να έχεις 12 λεπτά με τέσσερα νομίσματα; Ζωγράφισε τα νομίσματα. W Στο μάθημα της γυμναστικής 8 παιδιά παίζουν ποδόσφαιρο, ενώ τα υπόλοιπα 6 παίζουν καλαθοσφαίριση. Πόσα είναι όλα τα παιδιά στο μάθημα της γυμναστικής; Aπάντηση Διατυπώνω ένα δικό μου πρόβλημα W Σκέψου ένα παρόμοιο με το προηγούμενο πρόβλημα, χρησιμοποιώντας τους αριθμούς 9 και. Δώσε το πρόβλημα να το λύσει ο διπλανός σου. 43

44 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page Eπαναληπτικό μάθημα Υπολογίζω και γράφω τις πράξεις. Συγκρίνω τους βόλους. Γιώργος Nίκος O Γιώργος έχει 12 βόλους και ο Νίκος 8 βόλους. Πόσους περισσότερους βόλους έχει ο Γιώργος; Με τον ίδιο τρόπο υπολόγισε τις παρακάτω πράξεις: 12 βόλους 8 βόλους 13 = = = =... Υπολογίζω και συμπληρώνω τους αριθμούς που λείπουν = = = = = = = = = = = = = = = = = = Προτείνουμε προσθέσεις και αφαιρέσεις οι οποίες προσφέρονται για επίλυση με την υπέρβαση της δεκάδας, με τα διπλά αθροίσματα ή με άλλους τρόπους (π.χ. + 8, 2 + 9, 18 9, 13 5 κ.λπ.).

45 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 45 ενότητα η Υπολογίζω και γράφω τις πράξεις. Χρωματίζω τις μπάλες με το αντίστοιχο χρώμα. 4 + = = = = = = = = Προτείνουμε στους μαθητές προσθέσεις διψήφιου με μονοψήφιο αριθμό και αφαιρέσεις μονοψήφιου από διψήφιο αριθμό (π.χ , 16 3 κ.λπ.). 45

46 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 46

47 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 4

48 _008TET-TEYXOΣ Γ 15/12/ :14 πμ Page 48