Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 31 Ιανουαρίου 2018 (OR. en)

Transcript

1 Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 31 Ιανουαρίου 2018 (OR. en) 5787/18 AGRI 56 VETER 7 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Ημερομηνία Παραλαβής: Αποδέκτης: Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: Θέμα: Για τον Γενικό Γραμματέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο κ. Jordi AYET PUIGARNAU, Διευθυντής 26 Ιανουαρίου 2018 κ. Jeppe TRANHOLM-MIKKELSEN, Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης COM(2018) 42 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σχετικά με τον αντίκτυπο των διεθνών δραστηριοτήτων που αφορούν την καλή διαβίωση των ζώων στην ανταγωνιστικότητα των Ευρωπαίων παραγωγών ζώων σε παγκόσμιο επίπεδο Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - COM(2018) 42 final. συνημμ.: COM(2018) 42 final 5787/18 DGB 2B EL

2 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2018) 42 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σχετικά με τον αντίκτυπο των διεθνών δραστηριοτήτων που αφορούν την καλή διαβίωση των ζώων στην ανταγωνιστικότητα των Ευρωπαίων παραγωγών ζώων σε παγκόσμιο επίπεδο EL EL

3 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) ήταν ανέκαθεν στην πρώτη γραμμή όσον αφορά την ανάπτυξη ενός σταθερού και επιστημονικά τεκμηριωμένου νομοθετικού μοντέλου για την καλή διαβίωση των ζώων. Η Επιτροπή αντιλήφθηκε έγκαιρα ότι ένα τέτοιο μοντέλο, για να είναι βιώσιμο, θα πρέπει επίσης να διαδοθεί σε διεθνές επίπεδο. Η προώθηση της καλής διαβίωσης των ζώων και του θεμιτού ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο παραμένει μία από τις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την καλή διαβίωση των ζώων. Ο γενικός στόχος των διεθνών δραστηριοτήτων της Επιτροπής σχετικά με την καλή διαβίωση των ζώων είναι η προώθηση των αξιών της ΕΕ όσον αφορά τα ζώα, η αύξηση της ευαισθητοποίησης και η ενθάρρυνση σε παγκόσμιο επίπεδο ιδίως μεταξύ των εμπορικών εταίρων της ΕΕ υψηλών προτύπων καλής διαβίωσης των ζώων, τα οποία αντανακλούν το μοντέλο και τις αρχές της ΕΕ. Η βελτίωση των προτύπων καλής διαβίωσης των ζώων σε παγκόσμιο επίπεδο συμβάλλει επίσης στη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού μεταξύ των ενωσιακών και των μη ενωσιακών φορέων εκμετάλλευσης. Το 2012, στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για την προστασία και την καλή διαβίωση των ζώων , η Επιτροπή αποφάσισε να συνεχίσει τις διεθνείς δραστηριότητές της σχετικά με την καλή διαβίωση των ζώων. Η Επιτροπή επισήμανε την ανάγκη να περιλαμβάνονται διατάξεις για την καλή διαβίωση των ζώων στις διμερείς εμπορικές συμφωνίες ή να καθιερωθούν άλλες μορφές συνεργασίας, καθώς και να αναπτυχθεί σαφώς καθορισμένη συνεργασία με τρίτες χώρες. Επίσης, η Επιτροπή θέλησε να παραμείνει ενεργή στην πολυμερή σκηνή, και ιδίως στον Παγκόσμιο Οργανισμό για την Υγεία των Ζώων (OIE) και στον Οργανισμό Επισιτισμού και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), καθώς και στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας. Η στρατηγική της ΕΕ προέβλεπε την έκδοση της παρούσας έκθεσης. Η έκθεση αποτελεί σημαντικό βήμα για τον απολογισμό των διεθνών δραστηριοτήτων 2, 3, 4 που διεξάχθηκαν τα τελευταία 15 χρόνια στον τομέα της καλής διαβίωσης των ζώων. 2. ΣΤΟΧΟΙ Η παρούσα έκθεση αποσκοπεί στην αναθεώρηση των κύριων διεθνών δραστηριοτήτων σχετικά με την καλή διαβίωση των τροφοπαραγωγών ζώων οι οποίες διεξάχθηκαν από την Επιτροπή με την υποστήριξη των κρατών μελών της ΕΕ. Αξιολογεί τα αποτελέσματά τους στην προώθηση προτύπων καλής διαβίωσης των ζώων σε παγκόσμιο επίπεδο και αναλύει τον τρόπο με τον οποίο οι εν λόγω δραστηριότητες έχουν συμβάλει στη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού μεταξύ των ενωσιακών και των μη ενωσιακών φορέων εκμετάλλευσης. 1 COM(2012) 6, final/2. 2 COM(2002) 626 τελικό. 3 COM(2006) 13 τελικό. 4 Evaluation of the EU Policy on Animal Welfare and Possible Policy Options for the future (Αξιολόγηση της πολιτικής της ΕΕ για την καλή διαβίωση των ζώων και πιθανές επιλογές πολιτικής για το μέλλον) 1

4 Ως εκ τούτου, η έκθεση έχει ως στόχο τον προσδιορισμό των δραστηριοτήτων και των μέσων πολιτικής που είχαν τα καλύτερα αποτελέσματα κατά την περίοδο Η παρούσα έκθεση βασίζεται στη μελέτη με τίτλο «Study on the impact of animal welfare international activities» (Μελέτη σχετικά με τον αντίκτυπο των διεθνών δραστηριοτήτων για την καλή διαβίωση των ζώων) 5 (που αναφέρεται στη συνέχεια ως «η μελέτη»). Λαμβάνει επίσης υπόψη τη μελέτη με τίτλο «Assessing farmers' cost of compliance with EU legislation in the fields of environment, animal welfare and food safety» (Εκτίμηση του κόστους συμμόρφωσης των γεωργών με τη νομοθεσία της ΕΕ στους τομείς του περιβάλλοντος, της καλής διαβίωσης των ζώων και της ασφάλειας των τροφίμων) 6. Η τελευταία αυτή μελέτη δεν αφορά αποκλειστικά την καλή διαβίωση των ζώων, αλλά περιέχει σχετικές πληροφορίες για την παρούσα έκθεση. 3. ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Οι διεθνείς δραστηριότητες της Επιτροπής σχετικά με την καλή διαβίωση των ζώων διεξάγονται τόσο σε πολυμερές όσο και σε διμερές επίπεδο. Οι πολυμερείς δραστηριότητες αφορούν τις δραστηριότητες που διεξάγονται στο πλαίσιο διεθνών διακυβερνητικών οργανισμών οι οποίοι λειτουργούν σε παγκόσμια βάση (π.χ. OIE, FAO). Οι διμερείς δραστηριότητες αφορούν τη συνεργασία με μεμονωμένες τρίτες χώρες ή περιφερειακές ομάδες τρίτων χωρών, όπως η Mercosur. Η συνεργασία αυτή μπορεί να λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο εμπορικών συμφωνιών ή άλλων μορφών συνεργασίας (βλ. παράρτημα II). Τα βασικά μέσα για την αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με την καλή διαβίωση των ζώων είναι οι πρωτοβουλίες κατάρτισης και ανάπτυξης ικανοτήτων, όπως το πρόγραμμα «Καλύτερη κατάρτιση για ασφαλέστερα τρόφιμα» (BTSF) 7 και το μέσο τεχνικής βοήθειας και ανταλλαγής πληροφοριών (TAIEX) 8, ερευνητικά προγράμματα της ΕΕ 9 και στοχευμένα έργα ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Το 1995 το Συμβούλιο ανέθεσε 10 στην Επιτροπή να διεξαγάγει διαπραγματεύσεις με σκοπό τη σύναψη συμφωνιών με τρίτες χώρες σχετικά με τα υγειονομικά και τα φυτοϋγειονομικά μέτρα, μεταξύ άλλων όσον αφορά την καλή διαβίωση των ζώων που συνδέεται με το εμπόριο. Με την εξαίρεση των προτύπων που αφορούν τη σφαγή 11, τα πρότυπα της ΕΕ για την καλή διαβίωση των ζώων ισχύουν μόνο για την ενωσιακή παραγωγή και όχι για τα εισαγόμενα προϊόντα. Επιπλέον, όταν εξάγονται ζώντα ζώα, ορισμένες μόνο απαιτήσεις σχετικά με τη μεταφορά ζώων εφαρμόζονται εκτός της επικράτειας της ΕΕ 12. Για άλλα ενωσιακά πρότυπα Οδηγίες για τη διαπραγμάτευση συμφωνιών μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και τρίτων χωρών σχετικά με τα υγειονομικά και τα φυτοϋγειονομικά μέτρα. 11 Άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1099/2009 για την προστασία των ζώων κατά τη θανάτωσή τους. 12 Απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις υποθέσεις C-424/13 και C-383/16. 2

5 καλής διαβίωσης των ζώων, η Επιτροπή δεν διαθέτει επαρκείς εξουσίες ώστε να επηρεάζει τρίτες χώρες. Η καλή διαβίωση των ζώων δεν έχει αναγνωριστεί ρητά ως συναφής με το εμπόριο στο πλαίσιο της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου (GATT). Κατά συνέπεια, οι σχετιζόμενες με την καλή διαβίωση των ζώων διατάξεις που περιλαμβάνονται στις εμπορικές συμφωνίες αφορούν ως επί το πλείστον τη συνεργασία και όχι τη συμμόρφωση με συγκεκριμένες απαιτήσεις. Τα επιτεύγματα της ΕΕ σ αυτόν τον τομέα εξαρτώνται από τον βαθμό προθυμίας των τρίτων χωρών να συνεργαστούν ΠΟΛΥΜΕΡΕΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Οι εν λόγω δραστηριότητες αποσκοπούν στη στήριξη της ανάπτυξης και της θέσπισης διεθνών προτύπων από τον OIE, καθώς και στη συνεργασία με τον FAO. Οι κύριοι στόχοι των δραστηριοτήτων με τον ΟΙΕ είναι οι εξής: 1. Διασφάλιση ότι τα πρότυπα του ΟΙΕ για την καλή διαβίωση των ζώων αντανακλούν, στο μέτρο του δυνατού, τις αρχές και το μοντέλο της ΕΕ 2. Επίτευξη συναίνεσης με τρίτες χώρες για την υιοθέτηση αυτών των προτύπων 3. Προώθηση και στήριξη της εφαρμογής των προτύπων του OIE σε τρίτες χώρες 4. Χρήση των προτύπων του ΟΙΕ ως βάσης για την επίτευξη συναντίληψης με τρίτες χώρες σχετικά με την καλή διαβίωση των ζώων. Από το 2002 η Επιτροπή και τα κράτη μέλη της ΕΕ συνεργάζονται με τον ΟΙΕ σε κάθε βήμα της διαδικασίας καθορισμού προτύπων, καθώς και κατά τη διάρκεια της εφαρμογής τους από χώρες-μέλη του ΟΙΕ. Οι κύριες συνεισφορές της Επιτροπής είναι οι εξής: 1. Συμμετοχή στη διαδικασία καθορισμού προτύπων μέσω της συμμετοχής της σε ομάδες εργασίας και της παροχής συντονισμένων θέσεων της ΕΕ 2. Παροχή χρηματοδοτικής στήριξης και συνδιοργάνωση εκδηλώσεων κατάρτισης του ΟΙΕ, προκειμένου να διευκολυνθεί η εφαρμογή των διεθνών προτύπων 3. Υποστήριξη της ανάπτυξης και της εφαρμογής περιφερειακών στρατηγικών του OIE για την καλή διαβίωση των ζώων. Όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ είναι μέλη του ΟΙΕ, ενώ η Επιτροπή έχει καθεστώς παρατηρητή. Σε πρώιμο στάδιο της διαδικασίας καθορισμού προτύπων, η Επιτροπή συμβάλλει στις σχετικές ομάδες εμπειρογνωμόνων του ΟΙΕ 13. Όταν τα πρότυπα παρουσιάζονται προς υιοθέτηση, η Επιτροπή συνεισφέρει μέσω του μηχανισμού συντονισμού «με μία φωνή» της ΕΕ. Η Επιτροπή πράγματι διαδραματίζει βασικό ρόλο προκειμένου να παρουσιαστούν κοινές θέσεις της ΕΕ σε κάθε βήμα της διαβούλευσης και κατά τη στιγμή της υιοθέτησης των προτύπων από τον OIE. Επιπλέον, η Επιτροπή συμβάλλει στη διευκόλυνση της υιοθέτησης των προτύπων, συντονίζοντας τις θέσεις του OIE με τις τρίτες χώρες. Επίσης, η Επιτροπή στηρίζει τις χώρεςμέλη του ΟΙΕ στη διαδικασία καθορισμού προτύπων, για παράδειγμα, με τη διοργάνωση περιφερειακών σεμιναρίων για εθνικά σημεία επαφής του ΟΙΕ με θέμα την καλή διαβίωση 13 Εκπρόσωπος της Επιτροπής συμμετείχε στην ομάδα εργασίας του OIE για την καλή διαβίωση των ζώων. 3

6 των ζώων. Επιπλέον, τα έργα συνεργασίας της Επιτροπής 14, που είναι αφιερωμένα στην ενίσχυση των κτηνιατρικών υπηρεσιών, στήριξαν τον περιφερειακό συντονισμό μεταξύ των αφρικανικών χωρών και τη συμμετοχή τους στη διαδικασία καθορισμού προτύπων του OIE. Ως αποτέλεσμα, από το 2002 έχουν υιοθετηθεί 14 διεθνή πρότυπα για την καλή διαβίωση των ζώων, καθώς και κατευθυντήριες αρχές (βλ. παράρτημα I). Επίσης, η ΕΕ κατόρθωσε να επιτύχει σημαντικό βαθμό ευθυγράμμισης μεταξύ των προτύπων του OIE και της ΕΕ για την καλή διαβίωση των ζώων στους περισσότερους τομείς 15. Όσον αφορά την εφαρμογή των προτύπων, η Επιτροπή υποστήριξε την ανάπτυξη γνώσεων και δεξιοτήτων μεταξύ των αρμόδιων αρχών των τρίτων χωρών-μελών του ΟΙΕ. Από το 2004, η Επιτροπή συμβάλλει επίσης οικονομικά στη διοργάνωση παγκόσμιων και περιφερειακών πρωτοβουλιών του ΟΙΕ και συμμετέχει σε επιτροπές που καθορίζουν τους στόχους και τα προγράμματα των εκδηλώσεων αυτών. Οι δραστηριότητες της Επιτροπής διευκόλυναν την εφαρμογή των προτύπων του OIE σε τρίτες χώρες, ιδίως κατά τη σφαγή και τη μεταφορά. Σε περιφερειακό επίπεδο, η Επιτροπή διευκόλυνε την ανάπτυξη περιφερειακών στρατηγικών του ΟΙΕ για την καλή διαβίωση των ζώων 16 και συγχρηματοδότησε τη διοργάνωση εκδηλώσεων σε πέντε περιφέρειες του OIE. Η Επιτροπή χρηματοδότησε τις δραστηριότητες της πλατφόρμας του ΟΙΕ για την καλή διαβίωση των ζώων στην Ευρώπη, όπου διαδραματίζει βασικό ρόλο στην κατάρτιση των προτεραιοτήτων και στον καθορισμό των δραστηριοτήτων της πλατφόρμας 17. Το 2017 επιτεύχθηκε ένα ορόσημο, όταν ο OIE, με την υποστήριξη της ΕΕ, υιοθέτησε την πρώτη του παγκόσμια στρατηγική για την καλή διαβίωση των ζώων. Πράγματι, η εν λόγω στρατηγική προωθεί την καλή διαβίωση των ζώων ως μέρος άλλων βασικών κοινωνικών αξιών, όπως η κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη και η βιωσιμότητα. Επιπλέον, η στρατηγική του ΟΙΕ βασίζεται στην εκπόνηση και στην εφαρμογή επιστημονικά τεκμηριωμένων προτύπων, στην ανάπτυξη ικανοτήτων, στην εκπαίδευση και στον πολυσυμμετοχικό διάλογο. Η προσέγγιση αυτή ευθυγραμμίζεται με το όραμα και τις αρχές της ΕΕ σχετικά με την καλή διαβίωση των ζώων. Η Επιτροπή έχει επίσης συνεργαστεί με τον FAO στη διοργάνωση εκδηλώσεων ανάπτυξης ικανοτήτων, προωθώντας την καλή διαβίωση των ζώων ως δημόσιο αγαθό και στοιχείο της βιώσιμης παραγωγής. Σ αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή συνέβαλε σε εκδηλώσεις-ορόσημα, όπως η πρώτη «συνεδρίαση εμπειρογνωμόνων του FAO σχετικά με την ανάπτυξη ικανοτήτων για την εφαρμογή ορθών πρακτικών καλής διαβίωσης των ζώων» 18. Η Επιτροπή συνέβαλε επίσης στην ανάπτυξη της πύλης του FAO για την καλή διαβίωση των ζώων εκτροφής, μιας εικονικής πολυσυμμετοχικής πλατφόρμας ανταλλαγής γνώσεων 19. Η πύλη, στη συντακτική ομάδα της οποίας συμμετέχει η Επιτροπή, συνέβαλε στην αύξηση της ευαισθητοποίησης 14 Π.χ. το έργο των οργανισμών καθορισμού υγειονομικών και φυτοϋγειονομικών προτύπων (PANSPO), μελέτη σ Τα πρότυπα του OIE για τους χοίρους και τις ωοτόκες όρνιθες είναι υπό διαμόρφωση. 16 Εκπρόσωπος της Επιτροπής ήταν παρατηρητής στις συνεδριάσεις της ομάδας συντονισμού της περιφερειακής στρατηγικής για την καλή διαβίωση των ζώων στην Ασία, στην Άπω Ανατολή και στην Ωκεανία. 17 Η πλατφόρμα του OIE για την καλή διαβίωση των ζώων στην Ευρώπη εστιάζει σε πρότυπα του OIE για τη μεταφορά, τη σφαγή και τον έλεγχο του πληθυσμού αδέσποτων σκύλων. 18 Έδρα του FAO, Ρώμη, Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2008,

7 σχετικά με την καλή διαβίωση των ζώων σε παγκόσμιο επίπεδο, μεταξύ άλλων και όσον αφορά τις πρωτοβουλίες της Επιτροπής ΔΙΜΕΡΕΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Οι κύριοι στόχοι της διμερούς συνεργασίας είναι οι εξής: 1. Αύξηση ευαισθητοποίησης και διαμόρφωση κοινής αντίληψης σχετικά με την καλή διαβίωση των ζώων 2. Ανταλλαγή τεχνικών γνώσεων 3. Στήριξη της χώρας-εταίρου στην εκπόνηση και εφαρμογή νομοθεσίας και προτύπων για την καλή διαβίωση των ζώων με βάση το μοντέλο και τις αρχές της ΕΕ ή του ΟΙΕ 4. Συζήτηση θεμάτων σχετικά με την καλή διαβίωση των ζώων με αντίκτυπο στις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των μερών. Τα κύρια μέσα που χρησιμοποιεί η Επιτροπή για την επίτευξη αυτών των στόχων είναι τα εξής: 1. Συνέδρια και διεθνείς εκδηλώσεις 2. Εργαστήρια κατάρτισης ή αποστολές εμπειρογνωμόνων 3. Κοινά ερευνητικά προγράμματα, με στόχο το τοπικό πλαίσιο 4. Τεχνική βοήθεια. Η πρώτη διμερής εμπορική συμφωνία με ρητή αναφορά στην καλή διαβίωση των ζώων υπογράφηκε με τη Χιλή 20 το Έκτοτε, η συνεργασία για την καλή διαβίωση των ζώων περιλαμβάνεται στις περισσότερες διμερείς εμπορικές συμφωνίες 21 που καλύπτουν, μεταξύ άλλων, υγειονομικά και φυτοϋγειονομικά θέματα, και προτείνεται συστηματικά σε όλες τις εν εξελίξει εμπορικές διαπραγματεύσεις. Επίσης, η Επιτροπή έχει καθιερώσει συνεργασία εκτός των εμπορικών συμφωνιών (βλ. παράρτημα II). Τα πρότυπα του OIE χρησιμοποιούνται συχνά ως βάση για την επίτευξη κοινής αντίληψης με τρίτες χώρες. Πράγματι, τα εν λόγω πρότυπα παρέχουν ένα ευρέως αποδεκτό πλαίσιο για την έναρξη και την ανάπτυξη της συνεργασίας με τρίτες χώρες 22. Η συμπερίληψη της καλής διαβίωσης των ζώων σε διμερείς εμπορικές συμφωνίες γίνεται πάντα κατόπιν αιτήματος της ΕΕ. Εντός ή εκτός εμπορικών συμφωνιών, η διμερής συνεργασία έχει επιτύχει απτά αποτελέσματα με την πάροδο των ετών. Συχνά συγκροτούνται ομάδες εργασίας μεταξύ της ΕΕ και των εταίρων της (π.χ. της Χιλής και της Νέας Ζηλανδίας), για να καθοριστούν τα ετήσια προγράμματα εργασίας με τις αντίστοιχες δράσεις. Ως εκ τούτου, η Χιλή έχει αναπτύξει ένα πλήρες σώμα εθνικής νομοθεσίας σχετικά με την καλή διαβίωση των ζώων, ενώ η Νέα Ζηλανδία και ο Καναδάς έχουν θεσπίσει ισοδύναμες διαδικασίες σχετικά με την ορθή μεταχείριση των ζώων κατά τη σφαγή. 20 Στο κεφάλαιο υγειονομικής και φυτοϋγειονομικής προστασίας της συμφωνίας σύνδεσης με την ΕΕ. 21 Η κτηνιατρική συμφωνία ΕΕ-Μεξικού τελεί υπό επαναδιαπραγμάτευση. 22 Για παράδειγμα, η επίσημη συνεργασία με την Αργεντινή και τη Βραζιλία αναφέρεται στα πρότυπα του OIE. Οι εργασίες που διεξάγονται σε διμερές επίπεδο βασίζονται πάντα στα πρότυπα του OIE. 5

8 Τα βραχυπρόθεσμα έργα έχουν επίσης επιτύχει απτά αποτελέσματα, όπως οι δράσεις 23 που εφαρμόζονται από το 2014 μέσω του τομεακού διαλόγου ΕΕ-Βραζιλίας στο πλαίσιο μνημονίου συμφωνίας σχετικά με την καλή διαβίωση των ζώων. Συνολικά, μπορεί να θεωρηθεί ότι οι δράσεις αυτές επηρέασαν τη στάση των γεωργών και των κλάδων που συμμετέχουν στη συζήτηση σχετικά με την καλή διαβίωση των ζώων, με αποτέλεσμα σε ορισμένες περιπτώσεις να αναλαμβάνουν εκούσιες δεσμεύσεις για την καλή διαβίωση των ζώων, όπως για τον ομαδικό ενσταυλισμό των χοιρομητέρων ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΡΕΥΝΑΣ, ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ Ερευνητικές δραστηριότητες Η Επιτροπή χρηματοδότησε 15 έργα 25 σχετικά με την καλή διαβίωση των ζώων στο πλαίσιο του έκτου και του έβδομου προγράμματος-πλαισίου, με τη συμμετοχή ερευνητικών ιδρυμάτων από τρίτες χώρες. Μεταξύ αυτών, το Welfare Quality 26 ήταν το πρώτο μεγάλο έργο της ΕΕ για την καλή διαβίωση των ζώων, με το οποίο συγκροτήθηκε μόνιμο επιστημονικό δίκτυο μεταξύ χωρών της ΕΕ και τρίτων χωρών. Επιπλέον, από το 2004 η EFSA εκδίδει επιστημονικές γνώμες σχετικά με την καλή διαβίωση των ζώων, τις οποίες η Επιτροπή προωθεί σε τρίτες χώρες. Η Επιτροπή έχει επίσης διευκολύνει τις ανταλλαγές μεταξύ των εμπειρογνωμόνων της EFSA και επιστημόνων από χώρες-εταίρους (π.χ. Νέα Ζηλανδία, Χιλή). Και οι δύο δραστηριότητες συνέβαλαν στην παροχή της επιστημονικής βάσης για την ανάπτυξη διεθνών προτύπων και κατευθυντήριων γραμμών καλής διαβίωσης των ζώων. Δραστηριότητες τεχνικής βοήθειας και ανάπτυξης ικανοτήτων Το πρόγραμμα BTSF και το TAIEX είναι τα κύρια μέσα για την ανάπτυξη ικανοτήτων. Επιπλέον, έχουν χρησιμοποιηθεί προγράμματα αδελφοποίησης στο πλαίσιο της Πολιτικής Γειτονίας. Το πρόγραμμα BTSF απευθύνεται σε υπαλλήλους τρίτων χωρών που εξάγουν τρόφιμα και ζώα στην ΕΕ. Οι καταρτισμένοι υπάλληλοι, στη συνέχεια, είναι υπεύθυνοι για τη διάδοση των γνώσεων που αποκτήθηκαν και την υλοποίηση προγραμμάτων διαδοχικής κατάρτισης. Το πρόγραμμα BTSF παρέχει ανάπτυξη ικανοτήτων σε τρίτες χώρες, χρησιμοποιώντας τα εξής μέσα: 1. Το BTSF World, στα πλαίσια του οποίου διοργανώνονται περιφερειακά εργαστήρια 27 και αποστολές διαρκείας για κατάρτιση 28 σε τρίτες χώρες 2. Συμμετοχή μη ενωσιακών υπαλλήλων σε συνεδρίες κατάρτισης που διοργανώνονται για την ΕΕ 3. Διδακτικές ενότητες ηλεκτρονικής μάθησης. 23 Μελέτη, σ Μελέτη, σ. 48 και 25 Μελέτη, σ Η συνεισφορά της ΕΕ στο έργο ανήλθε σε 14,6 εκατ. EUR. 27 Καναδάς, Κίνα, Χιλή, Νότια Κορέα, Ταϊλάνδη, Βραζιλία, Κόστα Ρίκα, Σρι Λάνκα. 28 Ταϊλάνδη, Μαλάουι, Λεσόθο, Χιλή, Βραζιλία. 6

9 Τα θέματα που καλύπτονται από το BTSF κυμαίνονται από βασικές επιστημονικές αρχές έως συγκεκριμένη νομοθεσία της ΕΕ και πρότυπα του OIE για την ορθή μεταχείριση των ζώων, ιδίως όσον αφορά τη σφαγή και τη μεταφορά. Μεταξύ 2004 και 2015, οι δραστηριότητες του BTSF World που ήταν αφιερωμένες στην καλή διαβίωση των ζώων προσέλκυσαν περίπου συμμετέχοντες από τρίτες χώρες. Το TAIEX στηρίζει τη διοίκηση σε όλες τις χώρες που περιλαμβάνονται στην Πολιτική Γειτονίας ή είναι υποψήφιες να περιληφθούν σ αυτήν για την προσέγγιση, τη μεταφορά και την επιβολή της νομοθεσίας της ΕΕ 29. Μεταξύ 2004 και 2015, το TAIEX χρηματοδότησε πάνω από 60 έργα για την καλή διαβίωση των ζώων, με πάνω από 40 εργαστήρια και 16 αποστολές εμπειρογνωμόνων. Ένα επιτυχημένο παράδειγμα αυτών των εργαστηρίων είναι εκείνο που έλαβε χώρα στον Λίβανο 30 το Το εργαστήριο, που διοργανώθηκε σε συνεργασία με τον OIE, αποσκοπούσε στη βελτίωση της ορθής μεταχείρισης των ζώων κατά τη μεταφορά και τη σφαγή. Κατά την εξεταζόμενη περίοδο, η καλή διαβίωση των ζώων συμπεριλήφθηκε σε προγράμματα αδελφοποίησης, ιδίως με βαλκανικές χώρες και την Ουκρανία ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΣΤΗΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Στο παρόν τμήμα αξιολογείται σε ποιο βαθμό οι διεθνείς δραστηριότητες για την καλή διαβίωση των ζώων έχουν συμβάλει στη βελτίωση των ισότιμων όρων ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο μεταξύ ενωσιακών και μη ενωσιακών παραγωγών. Η μελέτη αξιολόγησε την ανταγωνιστικότητα των τομέων της ΕΕ που επηρεάζεται από τα πρότυπα καλής διαβίωσης των ζώων, καθώς και τον αντίκτυπο της συμμόρφωσης με τα πρότυπα καλής διαβίωσης των ζώων στις τέσσερις βασικές διαστάσεις της ανταγωνιστικότητας: 1. Παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα κόστους 2. Πρόσβαση στην αγορά 3. Στρεβλώσεις του εμπορίου 4. Ικανότητα καινοτομίας. Η μεθοδολογία που εφαρμόστηκε για την ανάλυση της ανταγωνιστικότητας βασίστηκε σε τέσσερις βασικές πηγές πληροφοριών: i) διαθέσιμη βιβλιογραφία, ii) συνεντεύξεις με επιχειρηματικές ενώσεις της ΕΕ, iii) εμπορικές ροές, iv) δύο ειδικές έρευνες με στόχο ενωσιακούς και μη ενωσιακούς φορείς εκμετάλλευσης σε επιλεγμένες τρίτες χώρες. Με βάση τον περιορισμένο αριθμό των απαντήσεων στις έρευνες, φαίνεται ότι οι ενωσιακοί και οι μη ενωσιακοί φορείς εκμετάλλευσης έχουν πολύ διαφορετική αντίληψη του αντικτύπου που έχουν τα πρότυπα καλής διαβίωσης των ζώων στην ανταγωνιστικότητα. Παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα κόστους Τα αποτελέσματα των ερευνών καταδεικνύουν ότι η συμμόρφωση με τη νομοθεσία και τα πρότυπα για την καλή διαβίωση των ζώων συνεπάγεται υψηλότερο κόστος παραγωγής για τους φορείς εκμετάλλευσης, ανεξάρτητα από τη γεωγραφική τους θέση. 29 Μελέτη, σ Εργαστήριο με πολλούς δικαιούχους σχετικά με την ορθή μεταχείριση των ζώων κατά τη σφαγή, 9-10 Μαρτίου 2015, με τη συμμετοχή του Λιβάνου, της Τουρκίας, της Ιορδανίας, της Παλαιστίνης, της Αιγύπτου και της Αλγερίας. 7

10 Όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα στην ΕΕ και στις διεθνείς αγορές, στη μελέτη υπογραμμίζονται σημαντικές διαφορές μεταξύ των ενωσιακών και των μη ενωσιακών φορέων εκμετάλλευσης στην αντίληψή τους για τους παράγοντες ανταγωνιστικότητας. Από τη μία πλευρά, οι ενωσιακοί φορείς εκμετάλλευσης θεωρούν ότι η νομοθεσία για την καλή διαβίωση των ζώων τούς τοποθετεί σε σημαντικά μειονεκτική θέση για το κόστος και τα μερίδια αγοράς τους τόσο εντός όσο και εκτός της ΕΕ. Από την άλλη πλευρά, οι μη ενωσιακοί φορείς εκμετάλλευσης δεν θεωρούν τις διαφορές στα πρότυπα καλής διαβίωσης των ζώων ως πηγή πλεονεκτήματος γι αυτούς. Στην πραγματικότητα, η μελέτη διαπίστωσε ότι στις περισσότερες περιπτώσεις το κόστος της συμμόρφωσης με τη νομοθεσία για την καλή διαβίωση των ζώων είναι σχετικά χαμηλό σε σύγκριση με άλλες δαπάνες παραγωγής (όπως το κόστος για τις ζωοτροφές και το εργατικό κόστος). Για τα αυγά και τα προϊόντα αυγών, η μελέτη εντόπισε αποδεικτικά στοιχεία από τα οποία συνάγεται ότι η απόκλιση στα πρότυπα καλής διαβίωσης των ζώων θα μπορούσε να προκαλέσει εκτροπή του εμπορίου και μετεγκατάσταση προϊόντων. Ωστόσο, αυτό δεν έχει συμβεί ακόμη όσον αφορά τις εισαγωγές στην ΕΕ, λόγω των ταυτόχρονων υγειονομικών και φυτοϋγειονομικών απαιτήσεων. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία 31, 32, 33, τα πλεονεκτήματα κόστους σε ορισμένες τρίτες χώρες οφείλονται κυρίως στο κόστος των ζωοτροφών και στο εργατικό κόστος, καθώς και στη διαθεσιμότητα των φυσικών πόρων. Οι διαφορές στα πρότυπα καλής διαβίωσης των ζώων φαίνεται να έχουν πολύ μικρότερο αντίκτυπο 34. Για παράδειγμα, η βιβλιογραφία για την παραγωγή κοτόπουλων κρεατοπαραγωγής υποδεικνύει ότι, σε χώρες όπως η Βραζιλία και η Ταϊλάνδη, τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα οφείλονται κυρίως στο χαμηλότερο κόστος των ζωοτροφών και στο χαμηλότερο εργατικό κόστος, καθώς και στις πιο ευνοϊκές κλιματικές συνθήκες 35. Εν ολίγοις, οι μη ενωσιακοί φορείς εκμετάλλευσης θα παραμείνουν, στη συντριπτική πλειονότητά τους, περισσότερο ανταγωνιστικοί, ακόμη και εάν εφαρμοστούν τα ενωσιακά πρότυπα καλής διαβίωσης των ζώων, λόγω των ευνοϊκότερων διαρθρωτικών συνθηκών. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι οι τομείς κρέατος χοίρων και πουλερικών της ΕΕ υπόκεινται σε συνολική νομοθεσία για την καλή διαβίωση των ζώων, παραμένουν καθαροί εξαγωγείς για ορισμένα τμήματα της αγοράς. Κατά την περίοδο που εξετάζεται στην έκθεση, η ΕΕ ενίσχυσε τη θέση της ως του κορυφαίου εξαγωγέα χοιρινού κρέατος σε παγκόσμιο επίπεδο 36. Επιπλέον, η ΕΕ κατέχει την τρίτη θέση μεταξύ των κορυφαίων εξαγωγέων κρέατος πουλερικών σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί σημαντικό εισαγωγέα προϊόντων πουλερικών. Ομοίως, η ΕΕ είναι ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς αυγών και προϊόντων αυγών, αφού πραγματοποίησε περίπου το 25 % του συνολικού εμπορίου κατά το διάστημα Συγχρόνως, η ΕΕ είναι ελάσσων παράγοντας σε τομείς που δεν ρυθμίζονται από ειδική ανά είδος ζώου ενωσιακή νομοθεσία και, ειδικότερα, είναι καθαρός 31 Υποσημείωση Study on the stunning/killing practices in slaughterhouses and their economic, social and environmental consequences (Μελέτη με θέμα τις πρακτικές αναισθητοποίησης/θανάτωσης που εφαρμόζονται στα σφαγεία και τις οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές τους συνέπειες), 33 Study on various methods of stunning for poultry (Μελέτη σχετικά με τις διάφορες μεθόδους αναισθητοποίησης για πουλερικά), en.pdf 34 Μελέτη, σ Μελέτη, σ Μελέτη, σ Μελέτη, σ

11 εισαγωγέας βόειου και πρόβειου κρέατος. Ταυτόχρονα, ένας από τους κορυφαίους παγκόσμιους εξαγωγείς πρόβειου κρέατος, η Νέα Ζηλανδία, διαθέτει υψηλά πρότυπα καλής διαβίωσης των ζώων. Ως εκ τούτου, τα πρότυπα καλής διαβίωσης των ζώων δεν είναι βασική κινητήρια δύναμη της ανταγωνιστικότητας στην παγκόσμια αγορά, καθώς άλλοι παράγοντες επηρεάζουν έντονα την ανταγωνιστικότητα (όπως η εγγύτητα της αγοράς, άλλοι συντελεστές παραγωγής, το είδος των τμημάτων της αγοράς ή η ύπαρξη ή μη εμπορικών συμφωνιών). Με την επιφύλαξη των ανωτέρω, η αυξανόμενη αντίληψη των καταναλωτών για τις βιώσιμες μεθόδους παραγωγής της ΕΕ συμπεριλαμβανομένων των υψηλών προτύπων καλής διαβίωσης των ζώων μπορεί να βελτιώσει και πράγματι βελτιώνει τη θέση των προϊόντων της ΕΕ στην αγορά. Συνολικά, οι ενωσιακοί και οι μη ενωσιακοί φορείς εκμετάλλευσης φαίνεται να έχουν διαφορετική αντίληψη επίσης όσον αφορά τον αντίκτυπο των προτύπων καλής διαβίωσης των ζώων στην παραγωγικότητα. Οι μη ενωσιακοί φορείς εκμετάλλευσης αναφέρουν υψηλότερη παραγωγικότητα λόγω της συμμόρφωσης προς τη νομοθεσία για την καλή διαβίωση των ζώων, ενώ οι ενωσιακοί φορείς εκμετάλλευσης ανέφεραν το αντίθετο. Τόσο οι μεν όσο και οι δε θεώρησαν ότι η συμμόρφωση με τη νομοθεσία για την καλή διαβίωση των ζώων έχει θετικό αντίκτυπο στην ποιότητα των προϊόντων. Πρόσβαση στην αγορά Τόσο οι ενωσιακοί όσο και οι μη ενωσιακοί φορείς εκμετάλλευσης επισήμαναν, στην πλειονότητά τους, ότι η συμμόρφωση με τη νομοθεσία και τα πρότυπα για την καλή διαβίωση των ζώων συνέβαλε στην πρόσβαση σε νέες δυνατότητες διάθεσης στην αγορά. Διαφορετική αντίληψη επικρατεί ως προς την πρόσβαση σε αγορές τρίτων χωρών, λόγω παραγόντων που αφορούν την καλή διαβίωση των ζώων. Ενώ περισσότερο από το ήμισυ όσων απάντησαν και οι οποίοι προέρχονται από τρίτες χώρες ανέφεραν βελτιωμένη πρόσβαση στις διεθνείς αγορές, οι απαντήσαντες από την ΕΕ αρνήθηκαν ότι υφίσταται η εν λόγω βελτίωση της πρόσβασης. Η συμμόρφωση με τις απαιτήσεις ορθής μεταχείρισης των ζώων κατά τη σφαγή συνέβαλε στο να υπάρξουν ίσοι όροι πρόσβασης στην ΕΕ και να μειωθεί το χάσμα μεταξύ των χωρών εξαγωγής και της ΕΕ. Επιπροσθέτως, οι μη ενωσιακοί φορείς εκμετάλλευσης θεωρούν ότι η συμμόρφωση αυτή έχει θετικές επιπτώσεις όσον αφορά την πρόσβαση σε ποιοτικές αγορές εξαγωγών εκτός της ΕΕ. Αυτό δείχνει ότι η παγκόσμια προαγωγή των προτύπων της Ένωσης σχετικά με την καλή διαβίωση των ζώων αποτελεί ευκαιρία για την αξιοποίηση της αγοραίας αξίας των προϊόντων τα οποία παράγονται σύμφωνα με τα πρότυπα αυτά. Αυτός είναι πράγματι ένας από τους στόχους της πλατφόρμας της ΕΕ για την καλή διαβίωση των ζώων 38. Στρεβλώσεις του εμπορίου Η μελέτη εντόπισε δύο πιθανές περιπτώσεις στρεβλώσεων του εμπορίου που απορρέουν από διαφορές στη νομοθεσία για την καλή διαβίωση των ζώων η οποία εφαρμόζεται μεταξύ κρατών μελών της ΕΕ και τρίτων χωρών. Οι στρεβλώσεις αφορούν τα αυγά και τα προϊόντα αυγών, καθώς και τις εξαγωγές ζώντων βοοειδών. 38 Απόφαση της Επιτροπής C/2017/0280 (ΕΕ C 31 της , σ. 61). 9

12 Όσον αφορά τα αυγά και τα προϊόντα αυγών, η μελέτη 39 δείχνει ότι η καθυστερημένη εφαρμογή των απαιτήσεων της ΕΕ όσον αφορά τις ωοτόκες όρνιθες στις χώρες της Πολιτικής Γειτονίας, ιδίως στην Ουκρανία, θα μπορούσε να έχει προκαλέσει μειονεκτήματα όσον αφορά το κόστος για τους φορείς εκμετάλλευσης της ΕΕ. Ωστόσο, δεν έχουν μετατραπεί σε στρεβλώσεις του εμπορίου στην αγορά για τα επιτραπέζια αυγά λόγω παράλληλων υγειονομικών παραγόντων (π.χ. ισοδύναμο σύστημα για τον έλεγχο της σαλμονέλλας) που δεν επέτρεψαν την εξαγωγή στην ΕΕ. Οι στρεβλώσεις στην αγορά για τα προϊόντα αυγών παρέμειναν περιορισμένες λόγω καθυστερημένης εφαρμογής των ποσοστώσεων. Όσον αφορά το εμπόριο ζώντων βοοειδών προς τρίτες χώρες 40, οι ενωσιακοί φορείς εκμετάλλευσης θεώρησαν ότι τα πρότυπα καλής διαβίωσης των ζώων θα μπορούσαν να στρεβλώσουν τις μεταφορές ζώων σε μεγάλες αποστάσεις (ιδίως διά θαλάσσης). Ωστόσο, η μελέτη δεν εντόπισε στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι διαφορετικά πρότυπα καλής διαβίωσης των ζώων για τις θαλάσσιες μεταφορές είχαν αντίκτυπο στις εμπορικές ροές ή προκάλεσαν ζημιά στην ανταγωνιστική θέση της ΕΕ στις περιπτωσιολογικές μελέτες που αναλύονται. Ικανότητα καινοτομίας Η μελέτη δείχνει ότι ήταν δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί η οικονομική σημασία της αγοράς των προϊόντων που ανταποκρίνονται στα πρότυπα για την καλή διαβίωση των ζώων. Συχνά τα δεδομένα δεν ήταν διαθέσιμα και άλλα στοιχεία (π.χ. περιβαλλοντική βιωσιμότητα) συνδυάστηκαν με την καλή διαβίωση των ζώων τόσο στην εμπορία των προϊόντων όσο και στην αντίληψη των καταναλωτών. 4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 1. Η Επιτροπή ακολουθεί συνεργατική προσέγγιση για την προώθηση της καλής διαβίωσης των ζώων στη διεθνή σκηνή. 2. Οι διεθνείς δραστηριότητες για την καλή διαβίωση των ζώων είναι μια μακροπρόθεσμη επένδυση, που βασίζεται σε τρία διαδοχικά βήματα: αύξηση της ευαισθητοποίησης, ανάπτυξη ικανοτήτων και χρηματοδότηση. Με την πάροδο των ετών, η Επιτροπή έχει διαθέσει σημαντικούς πόρους για τέτοιες πρωτοβουλίες. 3. Η Επιτροπή, από κοινού με τα κράτη μέλη της ΕΕ, έχει διαδραματίσει καίριο και αποφασιστικό ρόλο στην αύξηση της συνολικής συνειδητοποίησης για την καλή διαβίωση των ζώων και έχουν επιτευχθεί σημαντικά αποτελέσματα. 4. Η Επιτροπή είναι σταθερά προσηλωμένη στο διεθνές εμπόριο που βασίζεται σε αξίες, όπως τονίζεται στη στρατηγική «Εμπόριο για όλους» 41. Αναγνωρίζει ότι η προώθηση της καλής διαβίωσης των ζώων είναι σημαντική. 5. Τα πρότυπα της ΕΕ για την καλή διαβίωση των ζώων υπήρξαν σημείο αναφοράς και φωτεινό παράδειγμα, ενώ συχνά αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για εθελοντικές πρωτοβουλίες του κλάδου για την καλή διαβίωση των ζώων. 6. Η Επιτροπή κατόρθωσε να θέσει την καλή διαβίωση των ζώων στον διάλογο με πολλές τρίτες χώρες. 39 Μελέτη σ. 87, 93, Μελέτη, σ. 92, 93, 154, C(2015)

13 7. Σε πολυμερές επίπεδο, οι δραστηριότητες που διεξάγονται σε συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς έχουν προωθήσει το μοντέλο της ΕΕ για την καλή διαβίωση των ζώων σε πολλές τρίτες χώρες. 8. Η ΕΕ έχει διαδραματίσει καίριο ρόλο στην προώθηση και την υποστήριξη των δραστηριοτήτων του OIE. Ειδικότερα, η ΕΕ συνέβαλε σημαντικά στη διαδικασία καθορισμού προτύπων του OIE και έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για την προώθηση της ενεργού συμμετοχής διάφορων τρίτων χωρών. 9. Η Επιτροπή έχει επίσης διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην εφαρμογή των προτύπων του OIE σε τρίτες χώρες, ιδίως σχετικά με την ορθή μεταχείριση των ζώων κατά τη σφαγή και τη μεταφορά. 10. Η διμερής συνεργασία έχει βελτιώσει τις συνθήκες καλής διαβίωσης των εκτρεφόμενων ζώων σε ορισμένες τρίτες χώρες. Έχει διευκολύνει την εφαρμογή των απαιτήσεων εισαγωγής της ΕΕ σχετικά με τα πρότυπα ορθής μεταχείρισης των ζώων κατά τη σφαγή. 11. Στις δραστηριότητες έρευνας, κατάρτισης και ανάπτυξης ικανοτήτων της Επιτροπής συμμετείχαν χιλιάδες επαγγελματίες. Αυτό έχει αυξήσει σημαντικά τις γνώσεις και τις δεξιότητες σχετικά με την καλή διαβίωση των ζώων και έχει υποστηρίξει την υλοποίηση πολιτικών και προτύπων καλής διαβίωσης των ζώων στις δικαιούχους χώρες. 12. Τα πρότυπα για την καλή διαβίωση των ζώων έχουν περιορισμένο συνολικό αντίκτυπο στην ανταγωνιστικότητα των παραγωγών της ΕΕ στις παγκόσμιες αγορές. 13. Το συνολικό κόστος της συμμόρφωσης με τα πρότυπα καλής διαβίωσης των ζώων παραμένει πολύ χαμηλό σε σύγκριση με άλλες δαπάνες παραγωγής που επηρεάζουν την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα και τη μορφή του παγκόσμιου εμπορίου. 14. Η παγκόσμια προώθηση των ενωσιακών προτύπων καλής διαβίωσης των ζώων συμβάλλει στον μακροπρόθεσμο στόχο για τη βελτίωση της καλής διαβίωσης των ζώων στον κόσμο και τη μείωση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών. Είναι επίσης μια ευκαιρία για την καλύτερη αξιοποίηση της προστιθέμενης αγοραίας αξίας των προϊόντων τα οποία παράγονται σύμφωνα με τα πρότυπα αυτά. 11