Jus Cogens. Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Νοµικής ΔΠΘ 19 Δεκεµβρίου 2017 Μ. Βάγιας

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Jus Cogens. Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Νοµικής ΔΠΘ 19 Δεκεµβρίου 2017 Μ. Βάγιας"

Μένθη Μανιάκης
6 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Jus Cogens Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Νοµικής ΔΠΘ 19 Δεκεµβρίου 2017 Μ. Βάγιας

2 Δοµή l Κανόνες Αναγκαστικού Δικαίου: η γενικότερη προβληµατική l Ιστορικά l Ανάλυση: Αρθ. 53 ΣτΒ l Ορισµός Κανόνων: Jus Cogens v Jus Dispositivum l Κριτήρια l Κανόνες γενικού διεθνούς δικαίου l Αναγνώριση και αποδοχή από τη διεθνή κοινότητα Κρατών στο σύνολό της l Έννοµη Συνέπεια: ακύρωση αντίθετου συµβατικού κανόνα l Εναλλακτικά; Υπόθεση Εξεδρών Πετρελαίου (Γνώµη Simma)

3 Γενικότερη Προβληµατική l Jus Cogens v Jus Dispositivum l Εθνικό κ. Διεθνές Δίκαιο: Σηµασία της διάκρισης l Η συναίνεση ως θεµέλιο της διεθνούς υποχρέωσης σύµφωνα µε την παλαιότερη θεωρία (όπου κυριαρχία προϋπάρχει του διεθνούς δικαίου) l (πρβλ: κυριαρχία ως αποτέλεσµα του διεθνούς δικαίου) l Πέρα και πάνω από τη συναίνεση; Υπάρχουν κανόνες που δεσµεύουν τα κράτη αλλά δεν εξαρτώνται από τη συναίνεσή τους;

4 Ιστορικά l Βασική αρχή: αρθ. 53 ΣτΒ: ορισµός, αρθ. 64: έννοµη συνέπεια l Κατά το χρόνο εκείνο, η ΕΔΔ δίστασε να επεκταθεί επί του ζητήµατος λόγω έλλειψης πρακτικής (και κρατικών αντιδράσεων) l Γαλλία, ΗΠΑ: άρνηση επικύρωσης ΣτΒ λόγω αρθ. 53 κ 64

5 Μερικά νοµολογιακά l Εξέλιξη στη διεθνή νοµολογία: l Υπόθεση Νικαράγουα (1986): Τα Κράτη λένε ότι ο κανόνας απαγόρευσης της χρήσης βίας είναι αναγκαστικός (το Δικαστήριο όµως;) l Υπόθεση Κογκό κ Ρουάντα: Απαγόρευση χρήσης βίας είναι κανόνας αναγκαστικού δικαίου l Υπόθεση Εντάλµατος Σύλληψης και Υπόθεση Jurisdictional Immunities: κανόνες απαγόρευσης εγκλ. Κατά ανθρωπότητας είναι αναγκαστικοί (2012) l Υπόθεση Βέλγιο κ Σενεγάλη: Απαγόρευση Βασανιστηρίων είναι κανόνας αναγκαστικού δικαίου (2012) l Και άλλα

6 Ορισµός Αναγκαστικών Κανόνων l Αρθ. 53 ΣτΒ 1969: Συνθήκαι συγκρουόµεναι προς αναγκαστικόν κανόνα του γενικού Διεθνούς Δικαίου l «Άκυρος είναι η συνθήκη, εφ όσον αύτη κατά τον χρόνον της συνοµολογήσεώς της συγκρούεται προς αναγκαστικόν κανόνα του γενικού Διεθνούς Δικαίου. Διά τους σκοπούς της παρούσης συµβάσεως, αναγκαστικός κανών του γενικού Διεθνούς Δικαίου είναι κανών δεκτός και ανεγνωρισµένος υπό της διεθνούς κοινότητος των κρατών εν τω συνόλω της ως κανών, εκ του οποίου ουδεµία παρέκκλισις επιτρέπεται και ο οποίος δεν δύναται να τροποποιηθή ειµή διά νέου, του αυτού χαρακτήρος κανόνος του γενικού Διεθνούς Δικαίου.»

7 Συστατικοί Όροι κανόνων αναγκαστικού δικαίου l Κανόνες του Γενικού Διεθνούς δικαίου l Αναγνωρισµένοι και αποδεκτοί ως κανόνες από τους οποίους δεν επιτρέπεται παρέκκλιση εκτός από άλλο κανόνα του ίδιου επιπέδου

8 Κανόνες Γενικού Διεθνούς Δικαίου l Έννοια γενικότητας και της διεθνούς κοινότητας κρατών l Σίγουρα: οι εθιµικοί l Πιθανόν: οι γενικές αρχές l Πρόβληµα: οι συµβατικοί l Πιθανότερη εκδοχή; Οι συµβατικοί κανόνες δεν είναι συστατικοί αλλά αποδεικτικοί της ύπαρξης κανόνα αναγκαστικού δικαίου l ΕΔΔ στην αναφορά περί κατακερµατισµού: οι κανόνες αναγκαστικού δικαίου δεν επιδέχονται κατακερµατισµό

9 Αναγνώριση και Αποδοχή l Opinio Juris Cogentis: η κρατική πρακτική καταδεικνύει ότι τα κράτη θεωρούν πως οι κανόνες αυτοί δεν επιδέχονται παρεκκλίσεως ή τροποποίησης εκτός από άλλους κανόνες ίδιου βεληνεκούς l Απόδειξη κρατικής πρακτικής: λίγο πολύ στα ίδια κείµενα όπως κανόνες εθιµικού δικαίου l ΕΔΔ φυσικό δίκαιο και θετικισµός

10 Συνέπειες αρθ 64 ΣτΒ l Επιγενόµενη ακυρότητα του κανόνα συµβατικού δικαίου που αντίκειται στον κανόνα αναγκαστικού δικαίου l Ενδιαφέροντα ζητήµατα l Κανόνες εθιµικού δικαίου; l Αποφάσεις Συµβουλίου Ασφαλείας ΟΗΕ;

11 Συνέπειες: Εναλλακτική προσέγγιση (1) l Αντί για ακύρωση του αντικρουόµενου κανόνα: Ερµηνεία του συµβατικού κανόνα σύµφωνα µε τον κανόνα jus cogens υπό το άρθ. 31(3)(c) ΣτΒ l Πχ. Υπόθεση Εξεδρών Πετρελαίου (Ιράν/ΗΠΑ) l Άρθρο XX(1)(d) της Διµερούς Συνθήκης Φιλίας προβλέπει πως: l Η παρούσα Σύµβαση δεν αποκλείει την εφαρµογή µέτρων l (d) αναγκαίων για την προστασία ουσιωδών συµφερόντων εθνικής ασφάλειας l ΔΔ: Ερµηνεία της διάταξης υπό τον αναγκαστικό κανόνα διεθνούς δικαίου απαγόρευσης χρήσης βίας=> η διάταξη δεν µπορεί να σηµαίνει ότι τα συµβαλλόµενα κράτη επιτρέπουν τη χρήση βίας κατά παρέκκλιση από το καθεστώς του Χάρτη ΗΕ

12 Συνέπειες: Εναλλακτική Προσέγγιση (2) l Ο κανόνας jus cogens είναι κανόνας επίλυσης σύγκρουσης κανόνων δικαίου. Οπότε, αν δεν υπάρχει σύγκρουση, τότε δεν τίθεται θέµα εφαρµογής του κανόνα αναγκαστικού δικαίου (περιορισµός πεδίου εφαρµογής του κανόνα αναγκαστικού δικαίου) l Υπόθεση Κρατικής Ετεροδικίας (Jurisdictional Immunities ): Κανόνες ουσιαστικού και δικονοµικού δικαίου ρυθµίζουν διαφορετικά αντικείµενα. Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει σύγκρουση µεταξύ τους. Έτσι, η νοµική φύση ενός κανόνα ως αναγκαστικού δεν έχει σηµασία. (πρβλ. Κογκό/Ρουάντα)

13 Μικρά προβληµατάκια l Διαβλέπετε κάποιο πρόβληµα µε τα παρακάτω; l Η υποχρέωση έκδοσης ή δίωξης εγκληµάτων κατά της ανθρωπότητας έχει γίνει αναγκαστικός κανόνας διεθνούς δικαίου. l Η αρχή της νοµιµότητας στο ποινικό δίκαιο είναι αναγκαστικός κανόνας διεθνούς δικαίου. l Η απαγόρευση διακρίσεων µε βάση τη γλώσσα έχει γίνει αναγκαστικός κανόνας διεθνούς δικαίου. l Η απαγόρευση χρήσης βίας έχει γίνει αναγκαστικός κανόνας διεθνούς δικαίου.

Σχετικά έγγραφα

Επιφυλάξεις. Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Νοµικής ΔΠΘ 5 Δεκεµβρίου 2017 Μ. Βάγιας

Επιφυλάξεις. Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Νοµικής ΔΠΘ 5 Δεκεµβρίου 2017 Μ. Βάγιας Επιφυλάξεις Μεταπτυχιακό Πρόγραµµα Νοµικής ΔΠΘ 5 Δεκεµβρίου 2017 Μ. Βάγιας M.Vagias@hhs.nl Δοµή l Ορισµός των Επιφυλάξεων l Είδη επιφυλάξεων l Επιτρεπτές και Ανεπίτρεπτες Επιφυλάξεις l Επιτρεπτές Επιφυλάξεις