Τίτλος µαθήµατος: Εισαγωγή στον παραδοσιακό χορό (N 135) ιάλεξη: Η ιδακτική του Ελληνικού Παραδοσιακού Χορού

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Τίτλος µαθήµατος: Εισαγωγή στον παραδοσιακό χορό (N 135) ιάλεξη: Η ιδακτική του Ελληνικού Παραδοσιακού Χορού"

Ζηνόβιος Δουρέντης
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Τίτλος µαθήµατος: Εισαγωγή στον παραδοσιακό χορό (N 135) ιάλεξη: Η ιδακτική του Ελληνικού Παραδοσιακού Χορού

2 Μέθοδοι και στρατηγικές διδασκαλίας

3 τρισδιάστατη ενότητα (κίνηση, µουσική, λόγος) σύστηµα επικοινωνίας, µορφή έκφρασης συναισθηµάτων, ψυχικής διάθεσης, η «γλώσσα του σώµατος» σπουδαίο κοµµάτι του λαϊκού πολιτισµού σηµαντικό στοιχείο της παράδοσης του ελληνικού λαού κυριαρχεί στον ετήσιο εθιµικό κύκλο µορφή συµπεριφοράς που εξακολουθεί να µας εκφράζει ως λαό και κυριαρχεί σε όλα τα εθιµικά δρώµενα

πολιτισµού σηµαντικό στοιχείο της παράδοσης του ελληνικού λαού κυριαρχεί στον ετήσιο

7 Σκοπός του µαθήµατος: Η καλλιέργεια της Ελληνικής πολιτισµικής συνείδησης

8 Στόχοι του µαθήµατος: Εισαγωγή των µαθητών στην Ελληνική χορευτική παράδοση Συµβολικός τρόπος έκφρασης και επικοινωνίας Μύηση στα ειδικά χαρακτηριστικά γνωρίσµατα: τρισυπόστατη ενότητα (κίνηση-µελωδία-λόγος), συλλογικότητα, τεχνική απλότητα

επικοινωνίας Μύηση στα ειδικά χαρακτηριστικά γνωρίσµατα:

9 Στόχοι του µαθήµατος: Ανάπτυξη νευροµυϊκού συντονισµού και οπτικοακουστικής αντίληψης των µαθητών Ανάπτυξη γνωστικού, συναισθηµατικού και ψυχοκινητικού τοµέα των παιδιών Καλλιέργεια της δηµιουργικότητας Κατανόηση των ρυθµικών σχηµάτων

συναισθηµατικού και ψυχοκινητικού τοµέα των παιδιών

10 Βασική προϋπόθεση για τη µάθηση των χορών: Η εξοικείωση µε το ρυθµό Η εφαρµογή της µουσικοκινητικής αγωγής: αποτελεί το πρώτο στάδιο στη διδασκαλία του παραδοσιακού χορού συµβάλλει στην κατανόηση στοιχείων της µουσικής τονισµένες-άτονες συλλαβές ρυθµική αγωγή (αργή-γρήγορη ταχύτητα) χρονική αξία κινήσεων συµβάλλει στην κατανόηση στοιχείων της κίνησης (αντίληψη του σώµατος, αντίληψη χώρου, αντίληψη βάρους, χρόνου και ροής, της σχέσης µε συµµαθητές - χορευτές και την οµάδα)

τονισµένες-άτονες συλλαβές ρυθµική αγωγή (αργή-γρήγορη ταχύτητα) χρονική αξία κινήσεων συµβάλλει στην κατανόηση

11 Παιχνιδοτράγουδα (γύρω γύρω όλοι, περνά περνά η µέλισσα, η µικρή Ελένη κ.λ.π.) Λαχνίσµατα (α-µπε-µπα-µπλοµ, Ντορεµι φασόλα, Ο Καρακατσάνης κ.λ.π. )

12 Σύµφωνα µε την αναλυτική µορφολογική µέθοδο (Martin et Pessovar, 1960) και την ταξινοµική χορολογική (Dance Study Group of the I.F.M.C., 1974). Χορός = Dance = T Μέρος = Part = P Τµήµα = Section = S Φράση = Phrase = F Μοτίβο = Motif = M Κύτταρο = Cell = C Στοιχείο = Element = E

13 Ο όρος κινητικό µοτίβο αναφέρεται στη µικρότερη κλειστή ρυθµοκινητική ενότητα που µπορεί να επαναλαµβάνεται συχνά στο χορό. Αποτελείται από δύο ή περισσότερες κινήσεις και αντιστοιχεί συνήθως σε ένα ρυθµικό µοτίβο ή µουσικό µέτρο.

14 Ειδος βηµάτων Μουσικό µέτρο 1. Προχωρητά 7/8 2. Σταυρωτά 7/8 3. Πλάγια 2/4 4. Σηµειωτά 2/4 5. Προχωρητά 2/4 6. Σηµειωτά 7/16 7. Σταυρωτά 2/4 8. ιπλά 2/4 9. ιπλά 9/8 10. Σύνθετα 2/4 11. Σύνθετα 7/ Σύνθετα 3/4 13. Σύνθετα 4/4 14. Χορός στα τρία 3/8 15. Χορός στα τρία 4/4 Τα 15 κοινά κινητικά µοτίβα

Σταυρωτά 2/4 8. ιπλά 2/4 9. ιπλά 9/8 10. Σύνθετα 2/4 11. Σύνθετα 7/16 12.

15 Πολυσύνθετη διαδικασία που στοχεύει στη µετάδοση της γνώσης και βασίζεται στην αρχή της ανάλυσης και σύνθεσης του όλου. Βασική προϋπόθεση: Η επιλογή της πιο αποτελεσµατικής µεθόδου για την επίτευξη των επιδιωκόµενων στόχων

16 η επιλογή µεθόδου διδασκαλίας εξαρτάται από τη: Συνθετότητα: ο αριθµός των διαφορετικών κινητικών µοτίβων που συνθέτουν το χορό Οργάνωση: ο τρόπος σύνδεσης µεταξύ των µοτίβων Υψηλή Οργάνωση: δύσκολος ο διαχωρισµός των κινητικών µοτίβων Χαµηλή Οργάνωση: εύκολος ο διαχωρισµός των κινητικών µοτίβων (διδάσκονται χωριστά)

σύνδεσης µεταξύ των µοτίβων Υψηλή Οργάνωση: δύσκολος ο διαχωρισµός των

17 επιπλέον εξαρτάται από: τη µορφή του χορού την ηλικία των µαθητών το επίπεδο γνώσης τους το επίπεδο ικανοτήτων τους τον διαφορετικό τρόπο µάθησης κάθε µαθητή το διαφορετικό ρυθµό µάθησης τις αντιδράσεις σε διαφορετικές διδακτικές µεθόδους τις ανάγκες των µαθητών τις επιδιώξεις του µαθήµατος (ανάπτυξη δεξιοτήτων παρατήρησης, συνεργασίας, αυτοαξιολόγησης, αυτοπεποίθησης, αυτοαποτελεσµατικότητας)

αντιδράσεις σε διαφορετικές διδακτικές µεθόδους τις ανάγκες των µαθητών τις επιδιώξεις του

18 ολική µέθοδος: διδασκαλία ολόκληρου του χορού, χωρίς τη διαίρεσή του σε µικρότερα µέρη (κινητικά µοτίβα) µερική µέθοδος: η ανάλυση και διδασκαλία καθενός µερική µέθοδος: η ανάλυση και διδασκαλία καθενός από τα επιµέρους τµήµατα (κινητικά µοτίβα) του χορού και εν συνεχεία η σύνθεσή τους µέχρι την ολοκλήρωση του χορού π.χ. κ.µ.1, κ.µ.2,(κ.µ. 1+κ.µ.2), κ.µ.3, (κ.µ.1+κ.µ.2+κ.µ.3)

και διδασκαλία καθενός από τα επιµέρους τµήµατα (κινητικά µοτίβα) του χορού και εν συνεχεία η

19 µιµητική µέθοδος: ο µαθητής παρατηρεί και µιµείται το δάσκαλο που επιδεικνύει όλο το χορό (ολική µέθοδος) ή τα επιµέρους κινητικά µοτίβα (µερική µέθοδος) µέθοδος των κοινών κινητικών µοτίβων: πριν τη διδασκαλία της ολοκληρωµένης µορφής κάποιων χορών, προηγείται η διδασκαλία των κοινών κινητικών µοτίβων µορφολογική µέθοδος διδασκαλίας: στόχος η µελέτη της µορφής του χορού (δοµή και ύφος)

πριν τη διδασκαλία της ολοκληρωµένης µορφής κάποιων χορών, προηγείται η διδασκαλία των κοινών

20 Βασικός στόχος της διδασκαλίας είναι το πώς θα διδαχθεί µια δεξιότητα ή γενικά µια κινητική δραστηριότητα Το ποιος παίρνει τις αποφάσεις κατά τη διδασκαλία, αποτελεί το κριτήριο για τη διάκριση των µεθόδων διδασκαλίας στα γνωστά στυλ διδασκαλίας

παίρνει τις αποφάσεις κατά τη διδασκαλία, αποτελεί το

21 ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΥΛ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΥΛ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ Στυλ Α: Του Παραγγέλµατος Στυλ ΣΤ: Της καθοδηγούµενης ανακάλυψης Στυλ Ζ: Της συγκλίνουσας εφευρετικότητας Στυλ Β: Της Πρακτικής διδασκαλίας Στυλ Η: Της αποκλίνουσας παραγωγικότητας Στυλ Γ: Της Αµοιβαίας διδασκαλίας Στυλ : Του Αυτοελέγχου Στυλ Θ: Το πρόγραµµα που σχεδιάζει ο µαθητής Στυλ Ι: Της πρωτοβουλίας του µαθητή Στυλ Ε: Του µη Αποκλεισµού Στυλ Κ: Της αυτοδιδασκαλίας

22 Ο δάσκαλος αποφασίζει: ποιοι χοροί θα διδαχθούν (στάδιο προετοιµασίας) για τη σειρά των ασκήσεων, το χρόνο έναρξης-λήξης µιας άσκησης, την ταχύτητα και το ρυθµό των ασκήσεων, την περιστασιακή διακοπή του µαθήµατος, τη δηµιουργία κατάλληλου κλίµατος για ερωτήσεις, τη στάση στο χώρο την παροχή ανατροφοδότησης (στάδιο διεξαγωγής) τον τρόπο αξιολόγησης (στάδιο αξιολόγησης) Οι µαθητές: εκτελούν τις ασκήσεις µε τη σειρά που δίνονται και όπως ακριβώς περιγράφονται από τον δάσκαλο

23 Παράγγελµα: κάθε εντολή ή υπόδειξη του δασκάλου για να αντιληφθούν οι µαθητές την κίνηση που θα εκτελέσουν τον τρόπο µε τον οποίο θα εκτελέσουν το χρόνο της έναρξης ή λήξης της ενέργειάς τους

24 Στοιχεία παραγγέλµατος: Σύντοµο: (µόνο οι ελάχιστες, απαραίτητες και κατάλληλες λέξεις ή υποδείξεις) Σαφές: το είδος της κίνησης το µέρος ή το µέλος του σώµατος που θα κινηθεί την κατεύθυνση ή το επίπεδο εκτέλεσης της κίνησης το ρυθµό της εκτέλεσης, π.χ. αργά βήµατα προς τη φορά το χρόνο έναρξης και λήξης της κίνησης Εκτελεστό: να µπορεί να πραγµατοποιηθεί

25 Η αµοιβαία και η αυτοελέγχου διδασκαλία αποδεικνύονται κατάλληλες µέθοδοι µάθησης του ελληνικού χορού και προτείνεται η χρήση τους για τη διδασκαλία του Ως περισσότερο µαθητοκεντρικέςµέθοδοι διδασκαλίας αποδεικνύεται ότι συµβάλλουν εξίσου αποτελεσµατικά στη διδασκαλία του χορού συγκριτικά µε τις δασκαλοκεντρικές µεθόδους

26 Χορευτική Απόδοση χορού "Χασαπιά" Χορευτική Απόδοση χορού "Ζωναράδικος' 6 6 5,5 5,5 5 5 Βαθµολογία 4,5 4 3,5 3 2,5 4,26 3,86 4,01 Βαθµολογία 4,5 4 3,5 3 2,5 4,11 3,54 3,18 2 Αµοιβαίο Αυτοελέγχου Παραγγέλµατος 2 Αµοιβαίο Αυτοελέγχου Παραγγέλµατος Στυλ ιδασκαλίας Στυλ ιδασκαλίας Χορευτική Απόδοση χορού "Έντεκα" 6 5 Βαθµολογία ,53 3,5 2, Αµοιβαίο Αυτοελέγχου Παραγγέλµατος Στυλ ιδασκαλίας 1.Πίτση, (2010)

27 απόκτηση βασικού λεξιλογίου κίνησης δηµιουργία κατάλληλων µαθησιακών συνθηκών ενίσχυση της συνεργασίας και της διευκόλυνσης της οµαδικότητας των µαθητών ποικιλία στη χρήση µουσικών εκτελέσεων έµφαση στο τοπικό ρεπερτόριο εφαρµογή κανόνων για τη διασφάλιση της σωµατικής και ψυχολογικής ασφάλειας των µαθητών

28 Ενδεικτικές θεµελιώδεις έννοιες διαθεµατικής προσέγγισης: παράδοση-πολιτισµός άτοµο-σύνολο αλληλεπίδραση (συνεργασία, συλλογικότητα, σύγκρουση, εξάρτηση, ενέργεια) επικοινωνία

29 Βασικές αρχές σχεδιασµού προγραµµάτων Αρχή της προοδευτικότητας: Η επιλογή των χορών γίνεται ανάλογα µε το βαθµό δυσκολίας (βαθµιαία αύξηση) Αρχή της ρυθµικής αγωγής: Όσο πιο µικρά είναι τα παιδιά, τόσο πιο γρήγοροι οι ρυθµοί εξάσκησή τους. Στην ηλικία των 9-11 ετών καταλληλότερες οι µεσαίες ταχύτητες Αρχή της ορθής χρήσης των µέτρων: µέχρι την ηλικία των οκτώ ετών η διάρκεια της εξάσκησης δε πρέπει να υπερβαίνει τα 8 µουσικά µέτρα

30 Καθοριστικές οι ειδικές παράµετροι: ρυθµική πλοκή (απλή, µικτή σύνθετη) δοµή του κινητικού µοτίβου χορευτικό σχήµα κατεύθυνση της κίνησης κατηγορία της χορευτικής φόρµας δοµή της χορογραφίας

31 Βαβρίτσας, Ν. (2008). Παραδοσιακοί χοροί και η διδασκαλία τους. Θεσσαλονίκη. ιγγελίδης, Ν. (2007). Το Φάσµα των Μεθόδων Διδασκαλίας στη Φυσική Αγωγή: Από τη Θεωρία στην Πράξη. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Χριστοδουλίδη. Ζωγράφου, M. (2003). Ο χορός στην ελληνική παράδοση. Β έκδοση. Αθήνα: Art Work. Καρφής, Β., Ζιάκα, Μ. (2009). Ο Ελληνικός Παραδοσιακός Χορός στην Εκπαίδευση. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Βιβλιοδιάπλους. Moston, M. & Ashworth, S. (1994). Η διδασκαλία της Φυσικής Αγωγής. Θεσσαλονίκη: Σάλτο. Πίτση Α., Σερµπέζης Β., Παπαϊωάννου Α., ιγγελίδης Ν. (2010). Η Αυτοελέγχου και η αµοιβαία διδασκαλία στον Ελληνικό χορό. 18 ο ιεθνές Συνέδριο Φυσικής Αγωγής, Τ.Ε.Φ.Α.Α. ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης, Κοµοτηνή. Πραντσίδης, Γ. (2004). Ο χορός στην ελληνική παράδοση και η διδασκαλία του. Αιγίνιο: Εκδοτική Αιγινίου. Σερµπέζης, Β. (1995). Συγκριτική µελέτη µεθόδων διδασκαλίας του ελληνικού παραδοσιακού χορού σε παιδιά ηλικίας 9-11 ετών. Αδηµοσίευτη ιδακτορική ιατριβή, ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης, Ελλάδα. Schmidt, R. (1993). Κινητική µάθηση και απόδοση. Αθήνα: Αθλότυπο. Mπουρνέλλη, Π., & Kουτσούκη,., & Zωγράφου, Μ., & Mαριδάκη, Μ., & Xατζόπουλος,., & Aγαλιανού, Ο., (2006). Φυσική Αγωγή Α & Β Δηµοτικού Βιβλίο εκπαιδευτικού. Αθήνα: Οργανισµός Εκδόσεως ιδακτικών Βιβλίων.

Σχετικά έγγραφα

Ρυθµός Κίνηση Χορός Ενοποίηση µουσικοκινητικής αγωγής - χορού. ρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύµβουλος Φ.Α.

Ρυθµός Κίνηση Χορός Ενοποίηση µουσικοκινητικής αγωγής - χορού στα δηµοτικά σχολεία µε Ε.Α.Ε.Π. ρ. Απόστολος Ντάνης Σχολικός Σύµβουλος Φ.Α. Η θεµατική ενότητα «ρυθµός-κίνηση-χορός» στη σχολική Φυσική Αγωγή