(2004) ISSN

Transcript

1 Efimov, A. and Whalley, J.L. (2004) Location and product bundling in the provision of WiFi networks. Communications and Strategies, 53. pp ISSN , This version is available at Strathprints is designed to allow users to access the research output of the University of Strathclyde. Unless otherwise explicitly stated on the manuscript, Copyright and Moral Rights for the papers on this site are retained by the individual authors and/or other copyright owners. Please check the manuscript for details of any other licences that may have been applied. You may not engage in further distribution of the material for any profitmaking activities or any commercial gain. You may freely distribute both the url ( and the content of this paper for research or private study, educational, or not-for-profit purposes without prior permission or charge. Any correspondence concerning this service should be sent to the Strathprints administrator: The Strathprints institutional repository ( is a digital archive of University of Strathclyde research outputs. It has been developed to disseminate open access research outputs, expose data about those outputs, and enable the management and persistent access to Strathclyde's intellectual output.

2 Τεχηνιχαλ Ιννοϖατιονσ Λοχατιον ανδ Προδυχτ Βυνδλινγ ιν τηε προϖισιον οφ WιΦι Αλβερτ ΕΦΙΜΟς & ϑασον WΗΑΛΛΕΨ Dεπαρτmεντ οφ Μαναγεmεντ Σχιενχε, Στρατηχλψδε Βυσινεσσ Σχηοολ, Γλασγοω WιΦι προmισεσ το ρεϖολυτιονισε ηοω ανδ ωηερε ωε αχχεσσ τηε ιντερνετ. Ασ WιΦι νετωορκσ αρε ρολλεδ ουτ αρουνδ τηε γλοβε, αχχεσσ το τηε ιντερνετ ωιλλ νο λονγερ βε τηρουγη φιξεδ νετωορκσ ορ υνσατισφαχτορψ mοβιλε πηονε χοννεχτιονσ. Ινστεαδ αχχεσσ ωιλλ βε τηρουγη λοω χοστ ωιρελεσσ νετωορκσ ατ σπεεδσ οφ υπ το 11Μβπσ. Ιτ ισ ηαρδ νοτ το βε ιmπρεσσεδ βψ τηε εντηυσιασm ωιτη ωηιχη WιΦι ηασ βεεν εmβραχεδ. ΓΡΕΕΝ, ΡΟΣΕΝΒΥΣΗ, ΧΡΟΚΕΤΤ & ΗΟΛΜΕΣ (2003) ασσερτ τηατ WιΦι ισ α δισρυπτιϖε τεχηνολογψ ακιν το τελεπηονεσ ιν τηε 1920σ ανδ νετωορκ χοmπυτερσ ιν τηε 1990σ. WιΦι ισ σεεν ασ βοτη αν οππορτυνιτψ ιν ιτσ οων ριγητ, ασ ωελλ ασ αν εναβλερ οφ οππορτυνιτιεσ φορ οτηερσ. Χοmπυτερ mανυφαχτυρερσ αρε ηοπινγ τηατ WιΦι ωιλλ ινχρεασεσ σαλεσ οφ τηειρ λαπτοπσ, ωηιλστ Μιχροσοφτ φεελσ τηατ WιΦι ωιλλ ρεσυλτ ιν υσερσ υπγραδινγ τηειρ οπερατινγ σψστεmσ το Wινδοωσ ΞΠ. Νυmερουσ ρεταιλερσ ηαϖε αλσο ϕυmπεδ οντο τηε WιΦι βανδωαγον, ωιτη περηαπσ τηε mοστ προmινεντ οφ τηεσε βεινγ Σταρβυχκσ. Ηοτελιερσ, φαστ φοοδ ρεσταυραντ χηαινσ ανδ αιρπορτ οπερατορσ ηαϖε αλλ ειτηερ λαυνχηεδ ορ αννουνχεδ τηειρ ιντεντιον οφ λαυνχηινγ WιΦι νετωορκσ. Α κεψ φεατυρε οφ τηεσε χοmπανιεσ ανδ τηειρ ινϖολϖεmεντ ωιτη WιΦι ισ τηατ τηεψ χοντρολ α λοχατιον ωηοσε υσε τηεψ ωαντ το φυρτηερ τηρουγη τηε προϖισιον οφ WιΦι. Σοmε, συχη ασ τηε ΣΗΟΣΤΕΚ Γρουπ (2003α) ηαϖε, ηοωεϖερ, θυεστιονεδ τηε χοmmερχιαλ ϖιαβιλιτψ οφ WιΦι. Τηεψ αργυε τηατ τηε λαχκ οφ εχονοmιεσ οφ σχαλε ανδ χοϖεραγε, δεβαταβλε θυαλιτψ οφ σερϖιχε ανδ τηε ηειγητενεδ πριχε σενσιτιϖιτψ οφ συβσχριβερσ χονσπιρε το σθυεεζε mαργινσ, ραισινγ τηε θυεστιον οφ ωηετηερ WιΦι σερϖιχε προϖιδερσ ωιλλ εϖερ mακε α προφιτ φροm τηειρ ινϖεστmεντ. Γιϖεν τηεσε δουβτσ, τηισ παπερ σεεκσ το υνδερστανδ ωηψ τηρεε χοmπανιεσ ηαϖε σουγητ το προϖιδε WιΦι. ΧΟΜΜΥΝΙΧΑΤΙΟΝΣ & ΣΤΡΑΤΕΓΙΕΣ, νο. 53, 1 στ θυαρτερ 2004, π. 125.

3 126 ΧΟΜΜΥΝΙΧΑΤΙΟΝΣ & ΣΤΡΑΤΕΓΙΕΣ νο. 53 WιΦι, WΛΑΝ & WΙΣΠ WιΦι στανδσ φορ Wιρελεσσ Φιδελιτψ, τηε ναmε οφ α χερτιφιχατιον προγραmmε ρυν βψ τηε Wιρελεσσ Ενηανχεmεντ Χοmπατιβιλιτψ Αλλιανχε ανδ ισ τηε ποπυλαρ ναmε φορ τηε ωιρελεσσ Ετηερνετ β στανδαρδ φορ WΛΑΝ (ωιρελεσσ λοχαλ αρεα νετωορκσ). Τηε βασιχ πρινχιπλε οφ α WΛΑΝ ρεσεmβλεσ τηατ οφ α χελλυλαρ νετωορκ αχχεσσ ποιντσ βροαδχαστ ανδ ρεχειϖε σιγναλσ οϖερ α σηορτ διστανχε φροm υσερσ εθυιππεδ ωιτη α νετωορκ ιντερφαχε χαρδ. Ιν τηισ χασε, τηε σηορτ διστανχε ισ υπ το 100m. Τηε αχχεσσ ποιντ ισ πηψσιχαλλψ χοννεχτεδ το τηε φιξεδ νετωορκ ανδ αχτσ ασ αν ιντερmεδιαρψ τηατ ρελαψσ τραφφιχ βετωεεν τηε φιξεδ ανδ ωιρελεσσ νετωορκσ. Τηε χονχεντρατεδ αρεα αρουνδ αν αχχεσσ ποιντ ωηερε ηιγη σπεεδ WΛΑΝ αχχεσσ ισ αϖαιλαβλε ισ χοmmονλψ ρεφερρεδ το ασ α ηοτσποτ. Wιτηιν τηισ ηοτσποτ, β ισ χαπαβλε οφ δελιϖερινγ 5 το 6 Μβ/σ οφ βανδωιδτη. Τηισ ισ, ηοωεϖερ, λεσσ τηαν τηε νοmιναλ βανδωιδτη οφ 11Μβ/σ τηατ ισ ασσοχιατεδ ωιτη β. WιΦι WΛΑΝσ οπερατε ιν λιχενσε εξεmπτ σπεχτρυm βανδσ συχη ασ 2.4ΓΗζ. Τηισ mεανσ τηατ ποτεντιαλλψ ανψονε χαν βυιλδ α WΛΑΝ ασ νο σπεχιφιχ φρεθυενχψ αλλοχατιον προχεσσ οχχυρσ. Ηοωεϖερ, τηισ λαχκ οφ λιχενσινγ ισ νοτ ωιτηουτ ιτσ προβλεmσ β συππορτσ ονλψ τηρεε χηαννελσ ιν ανψ ονε λοχατιον ωιτηιν 100m οφ ονε ανοτηερ; ωιτη τηε ρεσυλτ τηατ ιφ mορε τηαν τηρεε νετωορκσ οϖερλαπ ιντερφερενχε ωιλλ οχχυρ. Ιντερφερενχε ωιλλ ρεδυχε αχχεσσ σπεεδσ ανδ mαψ υλτιmατελψ πρεϖεντ αχχεσσ. Μορεοϖερ, β ισ αλσο συσχεπτιβλε το ιντερφερενχε φροm οτηερ ελεχτρονιχ εθυιπmεντ συχη ασ Βλυετοοτη εναβλεδ mοβιλε πηονεσ ανδ χορδλεσσ τελεπηονεσ. Νετωορκσ χαν οχχυρ ον α ϖαριετψ οφ γεογραπηιχαλ σχαλεσ. Περσοναλ αρεα νετωορκσ αρε τηε σmαλλεστ γεογραπηιχαλλψ ανδ οχχυρ ωηεν, φορ εξαmπλε, ινδιϖιδυαλσ υσε Βλυετοοτη. Γεογραπηιχαλλψ λαργερ νετωορκσ ινχλυδε λοχαλ αρεα νετωορκσ (ΛΑΝσ), οφ ωηιχη WιΦι ισ αν εξαmπλε. ΛΑΝσ αρε το βε φουνδ ωιτηιν βυιλδινγσ συχη ασ απαρτmεντ βλοχκσ ορ υνιϖερσιτψ δορmιτοριεσ. Μετροπολιταν αρεα νετωορκσ (ΜΑΝσ) αρε τηε νεξτ σχαλε υπ οφ νετωορκ ανδ υσε τεχηνολογιεσ λικε ξdσλ το δελιϖερ ηιγη σπεεδ δατα σερϖιχεσ. Φιναλλψ, τηερε αρε αλσο ωιδε αρεα νετωορκσ (WΑΝσ) τηατ χοννεχτ υσερσ αχροσσ χιτιεσ, χουντριεσ ανδ ινχρεασινγλψ αχροσσ χοντινεντσ. Wιρελεσσ Ιντερνετ Σερϖιχεσ Προϖιδερσ (WΙΣΠσ) αρε οργανισατιονσ τηατ προϖιδε ιντερνετ σερϖιχεσ υσινγ WιΦι ασ αν αχχεσσ τεχηνολογψ. Τηεσε ωιρελεσσ τεχηνολογιεσ ιν τυρν χοννεχτ το φιξεδ τηε τεχηνολογιεσ τηατ λιε ατ τηε ηεαρτ οφ ΛΑΝσ, ΜΑΝσ ανδ WΑΝσ. WΙΣΠσ χαν βε διφφερεντιατεδ βψ τηειρ σχαλε ασ ωελλ ασ τηειρ ρελατιονσηιπσ ωιτη τηε ϖενυεσ ωηερε τηεψ προϖιδε ιντερνετ αχχεσσ. WΙΣΠσ χαν προϖιδε ιντερνετ αχχεσσ ιν ονε, α ηανδφυλ ορ mανψ

4 Α. ΕΦΙΜΟς & ϑ. WΗΑΛΛΕΨ 127 λοχατιονσ ανδ mαψ ηαϖε α χο οπερατιϖε ορ υνχοοπερατιϖε ρελατιονσηιπ ωιτη τηε ϖενυε. Τηρεε ιλλυστρατιονσ οφ WιΦι προϖισιον Σταρβυχκσ/Τ Μοβιλε Σταρβυχκσ ινϖολϖεmεντ ωιτη WιΦι δατεσ φροm εαρλψ 2001 ωηεν α στρατεγιχ δεαλ ωιτη ΜοβιλεΣταρ, Μιχροσοφτ, ΙΒΜ ανδ Χοmπαθ ωασ αννουνχεδ προϖιδινγ Σταρβυχκσ ωιτη βροαδβανδ αχχεσσ ιν τηε φορm οφ ηοτσποτσ αχροσσ τηε ΥΣΑ (ΣΗΟΣΤΕΚ Γρουπ, 2002β: 13). Ιν εξχηανγε φορ εξχλυσιϖιτψ ανδ αλλ τηε ρεϖενυεσ γενερατεδ, ΜοβιλεΣταρ τοοκ σολε ρεσπονσιβιλιτψ φορ τηε δεπλοψmεντ οφ ηοτσποτσ ιν Σταρβυχκσ χαφεσ. Τηε ρεσυλτσ οφ τηισ στρατεγιχ δεαλ ωερε mιξεδ. ΜοβιλεΣταρ ωασ αβλε το εξπανδ ιτσ βυσινεσσ mοδελ συππλψινγ χοννεχτιϖιτψ ιντο νεω mαρκετ: WιΦι εναβλεδ χοφφεε δρινκερσ. Μαρκετ ρεσεαρχη, χονδυχτεδ βψ Σταρβυχκσ, ινδιχατεδ τηατ 54% οφ ιτσ χυστοmερσ ωουλδ παψ φορ ιν στορε ωιρελεσσ αχχεσσ ανδ τηατ 91% οφ χυστοmερσ εξπρεσσεδ αν ιντερεστ ιν ιν στορε χοννεχτιϖιτψ (ΣΑΥDΕΡΣ, 2002). Τηε ινχρεασεδ λοψαλτψ ενγενδερεδ βψ WιΦι ωασ αλσο ηιγηλιγητεδ, ωιτη χυστοmερσ ρεπορτινγ αν ινχρεασεδ προπενσιτψ το ϖισιτ Σταρβυχκσ, ασ ωελλ ασ τηε ϖαλυε τηατ τηεψ πλαχεδ ον τηε χονϖενιενχε οφ βεινγ αβλε το αχχεσσ τηε ιντερνετ, χηεχκ ε mαιλ ετχ. Τηε δεαλ αλσο ηιγηλιγητεδ τηε υνιθυε ανδ σιγνιφιχαντ χοστ στρυχτυρε οφ ηοτσποτσ. Ασσοχιατεδ ωιτη εαχη ηοτσποτ αρε τηρεε τψπεσ οφ χοστσ: συνκ, φιξεδ ανδ οπερατινγ. Α ηοτσποτ χαν χοστ υπ το ΥΣD 4,000 το ινσταλλ (ΚΟΕΡΝΕΡ, 2002). Το τηε χοστ οφ τηε ινσταλλεδ εθυιπmεντ mυστ βε αδδεδ τηε χοστ οφ α Τ1 λινε το εαχη οφ τηε ηοτσποτσ. Τηε χοστ οφ εαχη Τ1 λινε χαν ϖαρψ βετωεεν ΥΣD 400 ανδ ΥΣD 900 περ mοντη (ΒΕΑΥΜΟΝΤ & ΡΟΒΕΡΤΣ, 2002: 4). ΜοβιλεΣταρ αγρεεδ το ρολλ ουτ ηοτσποτσ ϖιρτυαλλψ σιmυλτανεουσλψ ιν 550 χαφεσ. Γιϖεν τηε αφορεmεντιονεδ συνκ ανδ φιξεδ χοστσ, ιτ ισ νο συρπρισε τηατ τηισ χαλλεδ φορ α χονσιδεραβλε υπφροντ ινϖεστmεντ. Ηοωεϖερ, συβσεθυεντ ρεϖενυεσ ανδ χυστοmερ νυmβερσ ωερε mοδεστ. Χυστοmερσ τψπιχαλλψ παιδ ΥΣD 3 φορ 15 mινυτεσ, ωηιλστ αχχεσσεσ τοταλλεδ αππροξιmατελψ 20,000 περ mοντη (ΣΑΥDΕΡΣ, 2002). Τηε χοmβινατιον οφ ηιγη υπ φροντ χοστσ ανδ λοω ρεϖενυεσ ρεσυλτεδ ιν ΜοβιλεΣταρ σ βανκρυπτχψ ιν Οχτοβερ 2001.

5 128 ΧΟΜΜΥΝΙΧΑΤΙΟΝΣ & ΣΤΡΑΤΕΓΙΕΣ νο. 53 Τηισ διδ νοτ mαρκ τηε ενδ οφ Σταρβυχκσ ινϖολϖεmεντ ωιτη WιΦι. ςοιχεστρεαm (λατερ Τ Μοβιλε) αχθυιρεδ ΜοβιλεΣταρ φορ α ρεπυτεδ ΥΣD 1.5 mιλλιον ιν λατε Τ Μοβιλε νοτ ονλψ αχθυιρεδ αλλ οφ ΜοβιλεΣταρ σ ασσετσ, βυτ αλσο πυρχηασεδ τηε ριγητ το ασσυmε mανψ οφ ιτσ χοντραχτσ. Τ Μοβιλε λαυνχηεδ ιτσ WιΦι σερϖιχε φορ Σταρβυχκσ ιν Αυγυστ Χυστοmερσ ωερε αβλε το αχχεσσ τηε ηοτσποτσ τηρουγη αν ινιτιαλ 24ηρ φρεε τριαλ, αφτερ ωηιχη συβσχριπτιον χηαργεσ ωερε ινχυρρεδ. Τηε σερϖιχε πλανσ οφφερεδ αρε ουτλινεδ βελοω. Ταβλε 1: Τ Μοβιλε ηοτσποτ σερϖιχε συβσχριπτιονσ πλανσ ατ λαυνχη ιν Αυγυστ 2002 Συβσχριπτιον πλαν Παψ ασ ψου γο 15 mινυτεσ Φλατ ρατε mοντηλψ υνλιmιτεδ λοχαλ αχχεσσ Φλατ ρατε mοντηλψ υνλιmιτεδ νατιοναλ αχχεσσ Χοστ (ιν ΥΣD) Πρεπαιδ 120 mινυτε Πρεπαιδ 300 mινυτε Χοστ περ mινυτε (ιν ΥΣD) Αδδιτιοναλ παχκαγε δεταιλσ Ν/Α 500 ΜΒ δατα τραφφιχ ΝΒΕD ρατε φορ mινυτεσ ουτσιδε οφ σπεχιφιεδ λοχαλ αρεα Αδδιτιοναλ δατα τρανσφερ ατ /ΜΒ Ν/Α 500 ΜΒ δατα τραφφιχ Αδδιτιοναλ δατα τρανσφερ ατ /ΜΒ Σουρχε: Εφιmοϖ, 2002 Ιν ορδερ το ενχουραγε υσε οφ ιτσ ινφραστρυχτυρε βψ παψινγ συβσχριβερσ, Τ Μοβιλε πρεϖεντεδ συβσχριβερσ οφ οτηερ WιΦι νετωορκσ φροm αχχεσσινγ ιτσ ηοτσποτσ. Τηισ ωουλδ σεεm το συγγεστ τηατ Τ Μοβιλε ρεχογνισεδ τηε ιmπορτανχε οφ ρεϖενυε γενερατιον ανδ τηατ ιτ διδ νοτ ωαντ το φολλοω ΜοβιλεΣταρ ιν φαιλινγ το συππορτ ιτσ βυσινεσσ mοδελ τηρουγη ινσυφφιχιεντ ρεϖενυεσ. Σινχε ιτσ λαυνχη Τ Μοβιλε ηασ mαδε τωο ιmπορταντ χηανγεσ το ιτσ ηοτσποτ σερϖιχεσ. Φιρστλψ, Τ Μοβιλε ηασ χοντινυεδ το εξπανδ τηε νυmβερ οφ ηοτσποτσ οφφερεδ. Τ Μοβιλε νοω οπερατεσ 4321 ηοτσποτσ αχροσσ τηε ΥΣΑ. Σεχονδλψ, ιτ ηασ χηανγεδ ιτσ συβσχριπτιον πλανσ. Πριχεσ ηαϖε βεεν ρεδυχεδ. Φορ εξαmπλε, τηε χοστ οφ τηε υνλιmιτεδ νατιοναλ πλαν ηασ βεεν ρεδυχεδ το ΥΣD τηουγη συβσχριβερσ νεεδ το ϕοιν φορ α mινιmυm οφ ονε ψεαρ. Παψ ασ ψου γο πλανσ ηαϖε αλσο βεεν χηανγεδ, ωιτη τηε χοστ οφ αν ινιτιαλ ηουρ φαλλινγ φροm ΥΣD 10 το ΥΣD 6. Τ Μοβιλε ηασ αλσο ρεmοϖεδ τηε λιmιτσ ον δατα τρανσφερ ασ ωελλ. Αχχορδινγ το Τ Μοβιλε, τηεσε χηανγεσ ωερε mοτιϖατεδ βψ α δεσιρε το ωιδεν τηε ποτεντιαλ mαρκετ ασ ωελλ ασ ρεσπονδ το εξιστινγ χυστοmερσ ωηο φουνδ τηε συβσχριπτιον πλανσ τοο χοmπλεξ. Χονσυmπτιον παττερνσ ηαϖε βεεν αφφεχτεδ. Τ Μοβιλε σαω α φουρφολδ ινχρεασεδ ιν υσαγε (ΙWΑΤΑΝΙ, 2003) τηουγη τηε αϖεραγε τιmε ονλινε ρεmαινεδ στατιχ ατ 45 mινυτεσ περ υσερ.

6 Α. ΕΦΙΜΟς & ϑ. WΗΑΛΛΕΨ 129 Χοπενηαγεν αιρπορτ Χοπενηαγεν αιρπορτ ισ ονε οφ Ευροπε σ λαργεστ αιρπορτσ. Τηε αιρπορτ σ ινϖολϖεmεντ ωιτη WιΦι ηασ βεεν mοτιϖατεδ βψ τηρεε δεσιρεσ. Φιρστλψ, βψ α νεεδ το οφφσετ δεχλινινγ παψπηονε ρεϖενυεσ τηρουγη τηε δεϖελοπmεντ οφ νεω σερϖιχεσ (Σ Ε, 2002). Μοβιλε τελεπηονεσ, ωηιχη προϖιδε τηε αιρπορτ ωιτη νο ρεϖενυεσ, ηαϖε ρεπλαχεδ παψ πηονεσ ασ τηε πρινχιπαλ mεχηανισm τηρουγη ωηιχη τραϖελλερσ χοmmυνιχατε. Σεχονδλψ, βψ τηε νεεδ το ιmπροϖε χυστοmερ σατισφαχτιον αmονγ α κεψ γρουπ οφ τραϖελλερσ, ναmελψ, βυσινεσσ τραϖελλερσ. Τηε ρανγε ανδ θυαλιτψ οφ τελεχοmmυνιχατιονσ σερϖιχεσ αϖαιλαβλε ατ τηε αιρπορτ ωιλλ χοντριβυτε το ιτσ οϖεραλλ ρανκινγ ιν αιρπορτ λεαγυε ταβλεσ. Τηιρδλψ, χηεχκινγ ιν φορ α φλιγητ ενσυρεσ τηατ τραϖελλερσ αρε ατ τηε αιρπορτ ατ λεαστ ονε ηουρ βεφορε τηεψ φλψ. Τηε τιmε πριορ το βοαρδινγ τηε φλιγητ ισ ϖιεωεδ βψ mανψ ασ δεαδ τιmε ωηερε τηε σεπαρατιον οφ τηε τραϖελλερ φροm τηειρ οφφιχε συβσταντιαλλψ ρεδυχεσ τηε αmουντ οφ ωορκ ανδ εφφιχιενχψ ωιτη ωηιχη ωορκ ισ υνδερτακεν. WιΦι ωουλδ ρεδυχε τηε αmουντ οφ δεαδ τιmε τηρουγη προϖιδινγ α λινκ το τηε τραϖελλερ σ οφφιχε. Τηε αιρπορτ ωασ νοτ υνφαmιλιαρ ωιτη ΛΑΝσ, ασ ιτ οπερατεδ βοτη ωιρεδ ανδ ωιρελεσσ ΛΑΝσ φορ ιτσ οων νεεδσ. Ασ α χονσεθυενχε, τηε χοmmερχιαλ οφφερινγ οφ WιΦι σερϖιχεσ ονλψ ρεθυιρεδ τηε υπγραδινγ οφ εξιστινγ ηαρδ ανδ σοφτωαρε ανδ νοτ α χοmπλετε ινσταλλατιον (Σ Ε, 2002). Νοτ ονλψ διδ τηισ ρεδυχε τηε χοστ οφ προϖιδινγ WιΦι σερϖιχεσ, ιτ αλσο ρεδυχεδ τηε τιmε βετωεεν τακινγ τηε δεχισιον το οφφερ συχη σερϖιχεσ ανδ αχτυαλλψ βεινγ ιν α ποσιτιον το δο σο. Τηε υσε οφ εξιστινγ ινφραστρυχτυρεσ ενσυρεδ τηατ WιΦι ινσταλλατιον τοοκ τωο ωεεκσ. Τηε αιρπορτ φυνδεδ ινφραστρυχτυρε υπγραδινγ ιτσελφ. Ασ α ρεσυλτ, νο ουτσιδε WΙΣΠσ ωερε υσεδ. Αλτηουγη τηισ χουλδ βε ϖιεωεδ ασ αν υνυσυαλ δεχισιον ον τηε παρτ οφ τηε αιρπορτ, σεϖεραλ βενεφιτσ φλοωεδ φροm ιτ. Τηε εξιστινγ ινφραστρυχτυρε ανδ δεδιχατεδ ιντερνετ χοννεχτιον χουλδ βε υσεδ, τηερεβψ ρεδυχινγ χοστσ. Σεχυριτψ χονχερνσ ωουλδ βε αλλεϖιατεδ, ασ νο ουτσιδε παρτψ ηαδ το χοννεχτ ωιτη τηε αιρπορτ σ εξιστινγ ινφραστρυχτυρε ανδ τηε αιρπορτ χουλδ διχτατε τηε λοχατιον οφ τηε ηοτσποτσ. Φιναλλψ, χονφλιχτσ οφ ιντερεστ ωερε αλσο αϖοιδεδ. Τηισ σηουλδ νοτ βε τακεν, ηοωεϖερ, το mεαν τηατ τηε αιρπορτ ρολλεδ ουτ ιτσ WιΦι σερϖιχε χοmπλετελψ ινδεπενδεντλψ οφ οτηερ χοmπανιεσ. Απτιλο Νετωορκσ προϖιδεδ α σεριεσ οφ ινπυτσ βιλλινγ, αυτηορισατιον ετχ τηατ εναβλεδ τηε αιρπορτ το δεπλοψ WιΦι. Αχχεσσινγ τηε ωιρελεσσ ιντερνετ ζονε ατ τηε αιρπορτ ισ ρελατιϖελψ στραιγητφορωαρδ. Τηε υσερ ρεθυιρεσ α WιΦι εναβλεδ δεϖιχε συχη ασ α

7 130 ΧΟΜΜΥΝΙΧΑΤΙΟΝΣ & ΣΤΡΑΤΕΓΙΕΣ νο. 53 λαπτοπ ανδ ωηεν τηειρ βροωσερ ισ αχτιϖατεδ τηεψ αρε ρεδιρεχτεδ το τηε ωιρελεσσ ιντερνετ ζονε ηοmεπαγε ωηερε αυτηορισατιον ανδ παψmεντ οχχυρσ. Συβσχριβερσ το ιπασσ, ωηιχη οφφερσ γλοβαλ ροαmινγ σερϖιχεσ το ιτσ mεmβερσ, δο νοτ παψ ανδ αρε διρεχτλψ λογγεδ ον. Τηοσε συβσχριβερσ ωηο αρε νοτ mεmβερσ οφ ιπασσ νεεδ το παψ, τηρουγη ειτηερ α χρεδιτ χαρδ ορ α ΤDΧ σχρατχη χαρδ. Συβσχριπτιον χοστσ ϖαρψ φροm DΚΚ40 φορ 30mινυτεσ το DΚΚ80 φορ 240mινυτεσ. Αχχεσσ φροm ωιτηιν τηε ΣΑΣ λουνγεσ ισ φρεε. Τηε αιρπορτ ηασ ρεχογνισεδ τηε ιmπορτανχε οφ ροαmινγ βετωεεν WιΦι λοχατιονσ. Ασ α mεmβερ οφ ιπασσ, ροαmινγ ισ νοω ποσσιβλε. Ιτ ηασ ρεχεντλψ βεεν συγγεστεδ τηατ ροαmινγ αγρεεmεντσ ωιτη οτηερ λοχατιον χοντρολλερσ, φελλοω αιρπορτ οπερατινγ χοmπανιεσ ορ ηοτελσ φορ ινστανχε, αρε βεινγ ινϖεστιγατεδ βψ τηε αιρπορτ. Τελια ΗοmεΡυν Ατ τηε ενδ οφ 1999 Τελια λαυνχηεδ ιτσ ΗοmεΡυν σερϖιχε ωιτη τηρεε ηοτσποτσ. Σινχε τηεν τηε νυmβερ οφ ηοτσποτσ ηασ ραπιδλψ ινχρεασεδ, ωιτη 450 οπερατινγ βψ εαρλψ Σιγνιφιχαντλψ, τηεσε ηοτσποτσ ηαϖε νοτ βεεν ινδισχριmινατελψ σιτεδ, βυτ ινστεαδ αρε φοχυσεδ ωηερε τηε ταργετ mαρκετ, βυσινεσσ τραϖελλερσ, αρε το βε φουνδ. Ηοτσποτσ αρε το βε φουνδ ιν ηοτελσ, αιρπορτσ, χονφερενχε ϖενυεσ ετχ, ναmελψ ιν ϖενυεσ φρεθυεντεδ βψ βυσινεσσ τραϖελλερσ. Wηψ ηασ ΗοmεΡυν φοχυσεδ ον βυσινεσσ τραϖελλερσ? Ιν εσσενχε τηε σερϖιχεσ προϖιδεδ βψ ΗοmεΡυν εξτενδσ τηε ωορκινγ δαψ ανδ ωιδενσ τηε ρανγε οφ λοχατιονσ ωηερε ωορκ mαψ οχχυρ. Ασ βοτη οφ τηεσε αρε πριζεδ βψ βυσινεσσ τραϖελλερσ ωηο αρε πρεπαρεδ το παψ α πρεmιυm το ενϕοψ τηεm. Βψ εmπηασισινγ τηε θυαλιτψ οφ σερϖιχε οφφερεδ, ΗοmεΡυν ηασ σουγητ το ϕυστιφψ ιτσ πριχεσ, ωηιχη αρε ηιγηερ τηαν τηοσε χηαργεδ βψ χοmπετιτορσ. Τηε στρατεγψ αδοπτεδ βψ ΗοmεΡυν ηασ χηανγεδ οϖερ τιmε. Πριχεσ ηαϖε δεχλινεδ ανδ ΗοmεΡυν ηασ βεεν βυνδλεδ ωιτη οτηερ προδυχτσ οφφερεδ βψ Τελια. Τηε φιρστ οφ τηεσε ισ ιλλυστρατεδ ιν ταβλε 2, ωηιχη σηοωσ τηατ τηε ινιτιαλ σταρτ υπ φεε ηασ βεεν δραστιχαλλψ ρεδυχεδ. Μορε ρεχεντλψ πριχεσ ηαϖε ινχρεασεδ σλιγητλψ, συγγεστινγ τηατ ειτηερ τηε mαρκετ ισ νοτ ασ χοmπετιτιϖε ασ ινιτιαλλψ τηουγητ ορ τηατ ΗοmεΡυν ισ σεεκινγ το ποσιτιον ιτσελφ ασ α πρεmιυm σερϖιχε προϖιδερ.

8 Α. ΕΦΙΜΟς & ϑ. WΗΑΛΛΕΨ 131 Συβσχριπτιον πλαν Φλατ ρατε Βασε mοντηλψ χοντραχτ Βασε 12mοντη χοντραχτ Ταβλε 2: Συβσχριπτιον χοστσ, Τελια ΗοmεΡυν Πριχε υντιλ 30 τη Σεπτεmβερ 2002 Ινιτιαλ φεε 495 ΣΕΚ, 2495 ΣΕΚ/mοντη 495 ΣΕΚ ινιτιαλ φεε, 300 ΣΕΚ / mοντη & 2.4ΣΕΚ περ mιν τραφφιχ φεε Ν/Α Πριχε φροm 1 στ Οχτοβερ 2002 Νον ΓΣΜ συβσχριβερσ 1495ΣΕΚ / mοντη 200ΣΕΚ ινιτιαλ φεε, 150ΣΕΚ / mοντη & 2.4ΣΕΚ περ mιν τραφφιχ φεε 150ΣΕΚ mοντηλψ φεε & 2.4ΣΕΚ περ mιν τραφφιχ φεε ΓΣΜ συβσχριβερσ 1395ΣΕΚ / mοντη 200ΣΕΚ ινιτιαλ φεε, 40ΣΕΚ / mοντη, 2ΣΕΚ περ mινυτε τραφφιχ φεε 40ΣΕΚ / mοντη, 2ΣΕΚ περ mινυτε τραφφιχ φεε Σουρχε: ΕΦΙΜΟς, 2002 Ταβλε 2 αλσο ηιγηλιγητσ τηε βυνδλινγ τογετηερ οφ WιΦι ανδ mοβιλε σερϖιχεσ. Τηρουγη λοχκινγ τογετηερ τηε τωο σερϖιχεσ χυστοmερσ αρε λεσσ λικελψ το mοϖε το ανοτηερ σερϖιχε προϖιδερ ανδ τηε φινανχιαλ ινχεντιϖεσ mαψ ενχουραγε τηοσε χελλυλαρ συβσχριβερσ ωηο ωουλδ νοτ οτηερωισε βε ιντερεστεδ ιν WιΦι το οπτ φορ τηε σερϖιχε. Dισχυσσιον Wηατ δο τηε αβοϖε χασεσ τελλ υσ αβουτ WιΦι δεπλοψmεντ? Ουρ σταρτινγ ποιντ ηερε ισ τηατ τηε δεπλοψmεντ οφ WιΦι νετωορκσ ισ νοτ ασ στραιγητφορωαρδ ασ ωε αρε οφτεν λεδ το βελιεϖε, ωιτη α ωηολε ηοστ οφ φαχτορσ αφφεχτινγ ιτσ εχονοmιχ ανδ οπερατιοναλ αττραχτιϖενεσσ. Τηεσε ιν τυρν λεαδ υσ το χονχλυδε τηατ τηοσε πρεσεντλψ ινϖεστινγ ιν WιΦι νετωορκσ αρε υνλικελψ το σεε α χοmmερχιαλ ρετυρν ον τηειρ ινϖεστmεντ. Τηε φιρστ φαχτορ λιmιτινγ τηε αττραχτιϖενεσσ οφ WιΦι νετωορκσ ισ τηε λαχκ οφ εχονοmιεσ οφ σχαλε ιν τηειρ χονστρυχτιον. Αλτηουγη τηε χοστ οφ εαχη ηοτσποτ ισ ρελατιϖελψ mοδεστ, τηειρ σεπαρατενεσσ φροm ονε ανοτηερ ενσυρεσ τηατ εαχη τιmε τηε φυλλ ινϖεστmεντ οφ ισ ρεθυιρεδ. Τηισ ισ νοτ το σαψ τηατ νο σαϖινγσ αρε ποσσιβλε, ασ σοmε ωιλλ υνδουβτεδλψ οχχυρ τηρουγη τηε ρεπεατεδ ινσταλλατιον οφ ηοτσποτσ, βυτ τηατ τηεσε ωιλλ βε νεγλιγιβλε ωηεν χοmπαρεδ το τηε οϖεραλλ χοστσ. Α σεχονδ λιmιτινγ φαχτορ ισ τηε νυmβερ οφ σιmυλτανεουσ υσερσ τηατ εαχη ηοτσποτ χαν συππορτ. Τηε εϖιδενχε το δατε, αλβειτ οφτεν ανεχδοταλ, συγγεστσ τηατ τηε νυmβερ οφ σιmυλτανεουσ υσερσ, εαχη ενϕοψινγ συφφιχιεντλψ φαστ αχχεσσ ρατεσ, ισ λιmιτεδ το τωο ορ τηρεε ηεαϖψ υσερσ. Αχχεσσ σπεεδσ αρε παρτιχυλαρλψ προνε το δετεριορατιον ιφ ονε ορ τωο οφ τηε σιmυλτανεουσ υσερσ αρε

9 132 ΧΟΜΜΥΝΙΧΑΤΙΟΝΣ & ΣΤΡΑΤΕΓΙΕΣ νο. 53 υνδερτακινγ βανδωιδτη ιντενσιϖε αχτιϖιτιεσ συχη ασ ωατχηινγ ϖιδεο χλιπσ. Ιν οτηερ ωορδσ, α ηιγη νυmβερ οφ σιmυλτανεουσ υσερσ ωιλλ δεγραδε τηε θυαλιτψ οφ σερϖιχε τηατ εαχη εξπεριενχεσ ασ τηεψ αρε σηαρινγ τηε σαmε βανδωιδτη. Τηε σιγνιφιχανχε οφ τηισ σηουλδ νοτ βε υνδερεστιmατεδ. Φιρστλψ, ιτ mεανσ τηατ ιφ α ρεασοναβλε λεϖελ οφ θυαλιτψ ισ το βε mαινταινεδ, λεσσ ρεϖενυε ωιλλ βε γενερατεδ ασ τηε mαξιmυm νυmβερ οφ σιmυλτανεουσ υσερσ ισ λοωερ τηαν ωουλδ οτηερωισε βε τηε χασε. Σεχονδλψ, αδδιτιοναλ ινϖεστmεντ ισ νεεδεδ ιφ εαχη ηοτσποτ ωερε το συππορτ mορε σιmυλτανεουσ υσερσ ατ α ρεασοναβλε λεϖελ οφ σερϖιχε θυαλιτψ. Τογετηερ τηεσε φαχτορσ υνδερmινε τηε εχονοmιχ ρατιοναλε φορ ινϖεστινγ ιν WιΦι νετωορκσ. Τηε λαχκ οφ εχονοmιεσ οφ σχαλε ινχρεασε τηε χοστ οφ βυιλδινγ α νετωορκ οφ WιΦι ηοτσποτσ, ωηιχη, ιν τυρν, mεανσ τηατ συβσχριπτιον χηαργεσ αρε ηιγηερ τηαν ωουλδ οτηερωισε βε τηε χασε. Νετωορκ οπερατορσ χαννοτ mαξιmισε τηειρ ρεϖενυε στρεαmσ τηρουγη ινχρεασινγ τηε νυmβερ οφ σιmυλτανεουσ συβσχριβερσ, βεχαυσε ιφ mορε τηαν α ηανδφυλ οφ συβσχριβερσ αχχεσσ τηε ηοτσποτ σιmυλτανεουσλψ αχχεσσ σπεεδσ δεχλινε ανδ θυαλιτψ δετεριορατεσ. Ιφ τηερε αρε λιmιτεδ, ιφ ανψ, φινανχιαλ ρετυρνσ το βε mαδε φροm τηε οπερατιον οφ WιΦι ηοτσποτσ, ωηψ δο χοmπανιεσ προϖιδε συχη α σερϖιχε? Ονε εξπλανατιον ισ το αχηιεϖε προδυχτ χοmπλεmενταριτιεσ. Τηρουγη τηε προϖισιον οφ ηοτσποτσ ατ ιτσ χαφεσ, Σταρβυχκσ ηοπεσ τηατ σαλεσ οφ ιτσ χορε προδυχτσ χοφφεε ανδ χακε ωιλλ βε ινχρεασεδ. Ασ mανψ οφ ιτσ χαφεσ αρε λαργελψ εmπτψ δυρινγ λαργε παρτσ οφ τηε ωορκινγ δαψ, τηε προϖισιον οφ WιΦι, ωηιχη αλλοωσ υσερσ το ωορκ ωηιλστ βεινγ ουτσιδε τηειρ πλαχε οφ ωορκ, ωιλλ γενερατε σαλεσ ωηεν νονε ωουλδ οτηερωισε οχχυρ. Α σεχονδ ρελατεδ mοτιϖε ισ φορ Σταρβυχκσ το διφφερεντιατε ιτσ χαφεσ ιν αν ινχρεασινγλψ χοmπετιτιϖε ανδ χροωεδ mαρκετπλαχε. Σταρβυχκσ πιονεερεδ τηε ιντροδυχτιον οφ WιΦι ηοτσποτσ, ανδ αλτηουγη οτηερ χαφε χηαινσ ηαϖε σινχε λαυνχηεδ τηειρ οων WιΦι ηοτσποτ σερϖιχεσ, ιν τηε mινδσ οφ mανψ Σταρβυχκσ χαφεσ αρε φορεϖερ ασσοχιατεδ ωιτη WιΦι. Τηυσ, τηερε ισ α mαρκετινγ αδϖανταγε το βε γαινεδ φροm τηε προϖισιον οφ WιΦι ηοτσποτσ. Βυτ αρε τηεσε mοτιϖεσ σηαρεδ βψ Τ Μοβιλε? Τ Μοβιλε δοεσ αχχρυε mαρκετινγ αδϖανταγεσ φροm ιτσ ασσοχιατιον ωιτη Σταρβυχκσ, ανδ τηεσε σηουλδ νοτ βε υνδερεστιmατεδ. Τηε νατιοναλ σχαλε οφ ηοτσποτ προϖισιον βψ Τ Μοβιλε, ανδ τηε λαργε αmουντ οφ πρεσσ αττεντιον τηατ ιτσ ρελατιονσηιπ ωιτη Σταρβυχκσ ρεχειϖεδ, ηελπεδ ραισε αωαρενεσσ οφ ιτσ βρανδ ιν τηε mαρκετπλαχε.

10 Α. ΕΦΙΜΟς & ϑ. WΗΑΛΛΕΨ 133 Dοεσ Τ Μοβιλε σηαρε τηε οτηερ mοτιϖεσ οφ Σταρβυχκσ? Νο. Τ Μοβιλε ισ mοτιϖατεδ βψ α δεσιρε το ινχρεασε ιτσ ρεϖενυεσ τηρουγη τηε προϖισιον οφ ωιρελεσσ τελεχοmmυνιχατιον σερϖιχεσ, οφ ωηιχη WιΦι ισ ϕυστ ονε εξαmπλε. Βψ χοντραστ, Σταρβυχκσ ισ mοτιϖατεδ βψ α δεσιρε το ενηανχε τηε αττραχτιϖενεσσ οφ ιτσ χαφεσ το ινχρεασε χονσυmπτιον οφ ιτσ χορε προδυχτσ. Τηε θυαλιτψ οφ σερϖιχε εξπεριενχεδ βψ υσερσ ισ νοτ ασ ιmπορταντ φορ Σταρβυχκσ ασ ιτ ισ φορ Τ Μοβιλε. Φορ Σταρβυχκσ, WιΦι ισ χοmπλεmενταρψ το ιτσ χορε σερϖιχε, ωηιλστ φορ Τ Μοβιλε ιτ ισ α χορε σερϖιχε. Τηυσ, γιϖεν τηε τεχηνολογιχαλ λιmιτατιονσ οφ WιΦι, Σταρβυχκσ ωιλλ φαϖουρ mορε σιmυλτανεουσ υσερσ τηαν Τ Μοβιλε ασ χονσυmπτιον οφ χοφφεε ωιλλ ρισε. Τηισ ωουλδ, οφ χουρσε, σιγνιφιχαντλψ ιmπαχτ τηε θυαλιτψ οφ σερϖιχε εξπεριενχεδ βψ υσερσ το τηε δετριmεντ οφ Τ Μοβιλε. Τηερε ισ αλσο α διφφερενχε βετωεεν Τελια ΗοmεΡυν σ mοτιϖεσ ανδ τηε λοχατιονσ ωηερε ιτ ηασ ινσταλλεδ ηοτσποτσ. Μανψ ηοτελσ ανδ χονφερενχε χεντρεσ ηαϖε βεεν περσυαδεδ το ινσταλλ α ηοτσποτ ιν τηειρ πρεmισεσ φορ φεαρ οφ λοσινγ χυστοmερσ, ρατηερ τηαν βψ α δεσιρε το αττραχτ νεω χυστοmερσ. Ιν οτηερ ωορδσ, τηε ινσταλλατιον ισ παρτ οφ α δεφενσιϖε στρατεγψ τηατ αιmσ το ρεmοϖε τηε πρεσενχε οφ α ηοτσποτ ασ α διφφερεντιατινγ φαχτορ. Wηατ εϖιδενχε ισ αϖαιλαβλε συππορτσ τηισ χονχλυσιον; ασ mανψ οφ τηε λοχατιονσ σερϖεδ ηαϖε γενερατεδ λιττλε, ιφ ανψ, ρεϖενυε φροm τηειρ WιΦι σερϖιχεσ. Ιφ τηε ϖαριουσ λοχατιονσ ηαϖε σουγητ το ρεmοϖε WιΦι ασ α διφφερεντιατορ ιν τηειρ ρεσπεχτιϖε mαρκετσ, τηεν Τελια ΗοmεΡυν ηασ σουγητ το υσε WιΦι το λοχκ ιν ιτσ χυστοmερσ το εξιστινγ mατυρε σερϖιχεσ συχη ασ ΓΣΜ. Αλτηουγη WιΦι ισ οφφερεδ ασ α στανδαλονε προδυχτ, τηε πριχινγ ρεγιmε οφφερεδ ενχουραγεσ ιτσ χοmβινατιον ωιτη τηε mοβιλε σερϖιχεσ οφφερεδ βψ Τελια. Χοπενηαγεν αιρπορτ φαλλσ αωκωαρδλψ βετωεεν τηε τωο οτηερ χασεσ. Τηε αιρπορτ χοντρολσ α κεψ λοχατιον ανδ ηασ σουγητ παρτνερσηιπσ ωιτη οτηερ χοmπανιεσ το αδϖανταγεουσλψ λεϖεραγε ιτσ χοντρολ οϖερ τηισ λοχατιον. Τηεσε παρτνερσηιπσ ηαϖε φαχιλιτατεδ τηε δεϖελοπmεντ οφ τηε WιΦι νετωορκ αχροσσ τηε αιρπορτ, mακινγ τηε αιρπορτ mορε αττραχτιϖε το τραϖελλερσ ιν τηε προχεσσ. Ιτ δοεσ νοτ, ηοωεϖερ, ρελψ το τηε σαmε εξτεντ ασ Σταρβυχκσ, ορ τηε λοχατιονσ ιν τηε χασε οφ Τελια ΗοmεΡυν, ον οτηερ χοmπανιεσ φορ τηε προϖισιον οφ WιΦι ασ ιτ mαδε εξτενσιϖε υσε οφ ιτσ εξιστινγ ινφραστρυχτυρε. Τηισ ισ νοτ το σαψ τηατ νο βυσινεσσ ρελατιονσηιπσ εξιστ, βυτ ρατηερ τηαν τηε αιρπορτ ισ τηε δοmιναντ παρτνερ ιν τηε ρελατιονσηιπσ.

11 134 ΧΟΜΜΥΝΙΧΑΤΙΟΝΣ & ΣΤΡΑΤΕΓΙΕΣ νο. 53 Χονχλυσιον Ιν τηισ παπερ ωε ηαϖε ιδεντιφιεδ τηε διφφερεντ mοτιϖατιονσ υνδερλψινγ WιΦι προϖισιον ιν τηρεε διφφερεντ χασεσ. Wε συρmισε τηατ τηεσε διφφερεντ ανδ διϖεργινγ mοτιϖατιονσ αρε συφφιχιεντλψ στρονγ ενουγη το υνδερmινε τηε παρτνερσηιπσ τηατ εξιστσ βετωεεν Σταρβυχκσ ανδ Τ Μοβιλε ανδ Τελια ΗοmεΡυν ανδ ιτσ λοχατιον οωνερσ. Τηεσε παρτνερσηιπσ ωιλλ χολλαπσε ωηεν ιτ εmεργεσ τηατ τηε υνδερλψινγ αιmσ οφ τηε ϖαριουσ παρτνερσ αρε, ιν τηε mεδιυm το λονγ τερm, ινχοmπατιβλε. Ηοωεϖερ, ιν τηε σηορτερ τερm, τηε παρτνερσηιπσ mακε σενσε ασ τηεψ εναβλε εαχη χοmπανψ το στριϖε τοωαρδσ αχηιεϖινγ τηειρ στρατεγιχ οβϕεχτιϖεσ. Χοπενηαγεν Αιρπορτ στανδσ ιν σταρκ χοντραστ το τηε οτηερ τωο εξαmπλεσ. Ιτσ αmβιτιονσ αππεαρ το βε mορε mεασυρεδ τηαν ιν τηε οτηερ τωο χασεσ, λιmιτεδ το τηε προϖισιον οφ WιΦι σερϖιχεσ ωιτηιν α σινγλε λοχατιον. Μορεοϖερ, ιτσ συβσταντιαλ υσε οφ ιτσ οων εξιστινγ ινφραστρυχτυρε ενσυρεσ τηατ ιτ δοεσ νοτ νεεδ το αλιγν ιτσ ιντερεστσ ωιτη τηοσε οφ ιτσ παρτνερσ φορ τηεψ αρε εφφεχτιϖελψ προϖιδινγ ινπυτσ το mεετ ιτσ νεεδσ. Ασ α ρεσυλτ, τηε τενσιονσ τηατ ωιλλ εϖεντυαλλψ τεαρ τηε οτηερ παρτνερσηιπσ απαρτ αρε λαργελψ mισσινγ ιν τηε χασε οφ Χοπενηαγεν αιρπορτ. Ιτ ισ τηερεφορε συγγεστεδ ηερε τηατ τηοσε χοmπανιεσ ωηοσε αmβιτιονσ αρε λιmιτεδ, ωηο τηεmσελϖεσ χοντρολ τηε λοχατιον ωηερε WιΦι σερϖιχεσ αρε προϖιδεδ ανδ δοmινατε τηε νεχεσσαρψ βυσινεσσ ρελατιονσηιπσ, ωιλλ βε τηε πλαψερσ ωηο προσπερ. Τηεψ mαψ νοτ mακε α φινανχιαλ ρετυρν ον τηειρ ινϖεστmεντ, βυτ τηεψ ωιλλ ρεmοϖε WιΦι ασ α διφφερεντιατινγ φαχτορ ιν τηε mαρκετπλαχε ανδ αττραχτ κεψ χυστοmερσ το υσε τηειρ λοχατιον ιν τηε προχεσσ.

12 Α. ΕΦΙΜΟς & ϑ. WΗΑΛΛΕΨ 135 Ρεφερενχεσ ΒΕΑΥΜΟΝΤ D. & Μ. ΡΟΒΕΡΤΣ (2002): Σταρβυχκσ, Τ Μοβιλε υπ σιτεσ δεσπιτε λοω υσαγε, Ηοτσποτ Μαρκετσ, αϖαιλαβλε ατ ηττπ://ωωω.βασκερϖιλλε.τελεχοmσ.χοm, αχχεσσεδ 24 τη Απριλ ΕΦΙΜΟς Α. (2002): Ραββιτ σ ρετυρν Αν εξπλορατιον οφ WιΦι βυσινεσσ mοδελσ, Υνπυβλισηεδ Μαστερ οφ Χοmmυνιχατιονσ Μαναγεmεντ δισσερτατιον, Στρατηχλψδε Βυσινεσσ Σχηοολ, Υνιϖερσιτψ οφ Στρατηχλψδε, Γλασγοω. ΓΡΕΕΝ Η., ΡΟΣΕΝΒΥΣΗ Σ., ΧΡΟΧΚΕΤΤ Ρ.Ο. & Σ. ΗΟΛΜΕΣ (2003): WιΦι Μεανσ Βυσινεσσ, Βυσινεσσ Wεεκ, 28 τη Απριλ. ΙWΑΤΑΜΙ Ψ. (2003): Κινκο σ το οφφερ Τ Μοβιλε ωιρελεσσ Ιντερνετ σερϖιχε, Τοταλτελε, 14 τη Απριλ, αϖαιλαβλε ατ ηττπ://ωωω.τοταλτελε.χοm, αχχεσσεδ 14 τη Απριλ ΚΟΕΡΝΕΡ Β. (2002): Σκψ Dαψτον σ Λονγ Ροαδ το Ιντερνετ, Wιρεδ, ςολ.10(10), αϖαιλαβλε ατ ηττπ://ωωω.ωιρεδ.χοm, αχχεσσεδ ον 27 τη Απριλ ΣΑΥΝDΕΡΣ Α. (2002): Σταρβυχκσ WΛΑΝ σερϖιχε, παπερ πρεσεντεδ ατ Πυβλιχ Αχχεσσ WΛΑΝ Dεπλοψmεντ ανδ Ρεϖενυε Γενερατιον, Λονδον, 9 τη 10 τη Σεπτεmβερ. ΣΗΟΣΤΕΧΚ Γρουπ: (2002α): Λεmmινγσ ϑυmπινγ οφφ α WΛΑΝ Χλιφφ, αϖαιλαβλε ονλινε ατ ηττπ://ωωω.σηοστεχκ.χοm, αχχεσσεδ 24 τη Απριλ (2002β): Λεσσονσ φροm Μετριχοm ανδ ΜοβιλεΣταρ: Συχχεσσ Φαχτορσ φορ τηε Πορταβλε Ιντερνετ Αχχεσσ Μαρκετ, Wηεατον, Μαρψλανδ. Σ Ε Η.Β. (2002): Χοπενηαγεν Αιρπορτ Wιρελεσσ Ιντερνετ Ζονε, παπερ πρεσεντεδ ατ, Πυβλιχ Αχχεσσ WΛΑΝ Dεπλοψmεντ ανδ Ρεϖενυε Γενερατιον, Λονδον, 9 τη 10 τη Σεπτεmβερ.