Για παραπομπή : Νικώνιον

Transcript

1 Παλαιοθόδωρος Δημήτρης,, 2008, Εγκυκλοπαίδεια Περίληψη : Το υπήρξε σημαντική ελληνική πόλη του Εύξεινου Πόντου στο χώρο της σημερινής Ουκρανίας, στην ανατολική όχθη του Δνείστερου ποταμού. Το πλούσιο αρχαιολογικό υλικό που βρέθηκε στην περιοχή μαρτυρεί, μεταξύ άλλων, έντονη εμπορική δραστηριότητα και εκτεταμένες επαφές με την κυρίως Ελλάδα. Η ιστορική πορεία της πόλης παρουσιάζει σχεδόν αδιάλειπτη συνέχεια από το δεύτερο μισό του 6ου αι. π.χ. έως τον 3ο αι. μ.χ. Άλλες Ονομασίες Νικόνιον, Νικόνεον, Νικωνία Γεωγραφική Θέση Ουκρανία Ιστορική Περιοχή Εύξεινος Πόντος Διοικητική Υπαγωγή Γεωγραφικές Συντεταγμένες 1. Ίδρυση της πόλης Γεωγραφικός εντοπισμός Αρχαία ελληνική αποικία στη σημερινή Ουκρανία, στην ανατολική όχθη του Δνείστερου (αρχ. Τύρας), κοντά στην Οδησσό, 1 σε γεωγραφικό πλάτος 26,10 μοίρες και γεωγραφικό μήκος 30,25 μοίρες. Σύμφωνα με το Στράβωνα, η πόλη βρισκόταν σε απόσταση 140 σταδίων από την ακτή. 2 Aναφέρεται από τις πηγές και ως Νικόνιον, Νικόνεον ή Νικωνία. 3 Δεν είναι γνωστό ποια ήταν η μητρόπολη: η κατεστημένη αντίληψη θέλει το αποικία της Μιλήτου. 4 Εντούτοις, στη νεότερη βιβλιογραφία προτιμάται η Ίστρος. 5 Το είχε ιδρυθεί στo δεύτερο μισό του 6ου αι. π.χ., σε άμεση σχέση με τη σημαντικότερη πόλη Τύρας, στο δυτικό άκρο του κόλπου όπου εκβάλλει ο Δνείστερος. Επρόκειτο για τις μοναδικές ελληνικές πόλεις στην περιοχή των εκβολών του Δνείστερου κατά την περίοδο αυτή. 6 Οι κάτοικοι της περιοχής αποκαλούνταν Τυρίται. 7 Το έχει ταυτιστεί με τον αρχαιολογικό χώρο κοντά στο χωριό Roksolanskoye gorodischche, στην περιοχή Οβινιαπόλ, που βρίσκεται στην αριστερή όχθη, πολύ κοντά στο μυχό του κόλπου όπου εξέβαλλε ο Τύρας. Με βάση τα ανασκαφικά δεδομένα, η πόλη ιδρύθηκε σε έδαφος όπου δεν υπήρχε προηγούμενη κατοίκηση. 2. Αρχαϊκή και Πρώιμη Κλασική περίοδος H ιστορία της πόλης μπορεί να ανασυσταθεί σε αδρές γραμμές μόνο. Η πόλη έλεγχε έναν από τους σημαντικούς εμπορικούς άξονες της περιοχής: μέσω του Δνείστερου ποταμού μεταφέρονταν δούλοι, μέταλλα, γουναρικά και δέρματα, τα οποία αποκτούσαν οι έμποροι από τον Τύρα και το και τα μεταπωλούσαν. 8 Στα μέσα περίπου του 5ου αι. π.χ., η πόλη βρισκόταν υπό τον έλεγχο του Σκύθη βασιλιά Σκύλη, όπως συνάγεται από νομίσματα της εποχής. 9 Αργότερα φαίνεται πως εντάχθηκε στην Α Αθηναϊκή Συμμαχία, καθώς αναφέρεται στους καταλόγους των εισφορών της συμμαχίας για το έτος 425/424 π.χ. 10 Tον 4ο αι. π.χ. η πόλη διατηρούσε την ανεξαρτησία της. Αρκετά από τα πολίσματα που περιβάλλουν το, όπως το Nadlimanskoe III και IV, ή το Nikolaevska, πρέπει να θεωρηθούν κτήσεις προσαρτημένες στην πόλη από την Αρχαϊκή έως την Ύστερη Κλασική περίοδο. 11 To 331 π.χ., το καταστράφηκε από το Ζωπυρίωνα, το στρατηγό του Μεγάλου Αλεξάνδρου. 12 Στις αρχές του 3ου Δημιουργήθηκε στις 27/7/2018 Σελίδα 1/6

2 Παλαιοθόδωρος Δημήτρης,, 2008, Εγκυκλοπαίδεια αι. π.χ., επανιδρύθηκε από τον Τύρα, με την ενεργό συμμετοχή και υποστήριξη της Ίστρου, όπως μαρτυρούν οι νομισματικές πηγές. 13 Αναφέρεται ακόμα από τον Αρριανό το 2ο αιώνα ως «χωρίον». 14 Με βάση τις αρχαιολογικές μαρτυρίες, η πόλη εγκαταλείφθηκε τον 3ο αιώνα για άγνωστη αιτία. 3. Ανασκαφικά δεδομένα Ευρήματα Ο αρχαιολογικός χώρος άρχισε να ανασκάπτεται συστηματικά το 1962 από το Πανεπιστήμιο της Οδησσού. Εκτεταμένες έρευνες ξεκίνησαν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990 και συνεχίζονται έως σήμερα από Πολωνούς και Ουκρανούς αρχαιολόγους Αρχιτεκτονικά κατάλοιπα Η πόλη ήταν τειχισμένη: Το τείχος, όπως έχει ανασκαφεί και ερευνηθεί στο βορειοδυτικό τμήμα του πλατώματος, χρονολογείται στην περίοδο π.χ. 15 Τα σπίτια ήταν υπόσκαφα, στον χαρακτηριστικό τύπο της περιοχής: τα μεγαλύτερα αποτελούνταν από δύο δωμάτια, συνήθως όμως έχουμε να κάνουμε με μονόχωρες οικίες. Το εμβαδόν τους κυμαινόταν από 11 έως 40 τ.μ. Ένα οικοδόμημα αποτελούμενο από δύο δωμάτια έχει χαρακτηριστεί ως χώρος λατρείας Λατρευόμενες θεότητες Μικροπλαστική Επιγραφικά και εικονογραφικά δεδομένα επιτρέπουν να ανασυστήσουμε εν μέρει το πάνθεον της πόλης: λατρεύονταν η Δήμητρα και η Κόρη, ο Διόνυσος, η Αφροδίτη, η Κυβέλη, η Άρτεμη, ο Δίας και οι Ήρωες. Η λατρεία του Δία ήταν η σημαντικότερη: αρκετά ακιδογραφήματα του 5ου και του 4ου αι. π.χ. αναφέρουν το θεό και μάλλον προέρχονται από κάποιο ναό. Μία φορά ο Δίας αναφέρεται ως βασιλεύς: τη λατρεία αυτή τη βρίσκουμε και στην Ολβία, αλλά κατά τα άλλα είναι άγνωστη στην περιοχή. 17 Ευρήματα ειδωλίων περιλαμβάνουν τύπους της Αφροδίτης, της Άρτεμης, ένθρονες θεότητες, σατύρους και γυναικείες κεφαλές Κεραμική Οι κεραμικές εισαγωγές είναι πολυάριθμες, κυρίως τον πρώιμο και ύστερο 6ο αι. π.χ.: Ανάμεσα στα ευρήματα δεσπόζουν οι εμπορικοί αμφορείς από τα νησιά του Αιγαίου (Χίος, Σάμος, Λέσβος, Θάσος), η διακοσμημένη κεραμική από τα μικρασιατικά παράλια, και, τον 5ο και 4ο αι. π.χ., τα αττικά ερυθρόμορφα και μελαμβαφή αγγεία. Ιδιαίτερη μνεία αξίζει σε δύο κρατήρες του τρίτου τετάρτου του 5ου αι. π.χ., που φυλάσσονται σήμερα στο Μουσείο της Οδησσού: στον πρώτο κρατήρα, κωδωνόσχημου τύπου, βλέπουμε το διονυσιακό θίασο με ένα σάτυρο-αυλητή να προπορεύεται του Διονύσου και μιας μαινάδας που κρατά δύο πυρσούς. Ο δεύτερος κρατήρας, καλυκόσχημου τύπου, παρουσιάζει μία μοναδική σκηνή, τον Απόλλωνα και το Διόνυσο στους Δελφούς. 18 Άλλες αττικές εισαγωγές περιλαμβάνουν μία ερυθρόμορφη πελίκη με σκηνή κωμαστών, ένα σκύφο με αθλητή και προπονητή, ασκούς του πρώιμου 4ου αι. π.χ. διακοσμημένους με ζώα, μία λήκυθο με φυτικά και γεωμετρικά κοσμήματα σε λευκό βάθος και μελαμβαφείς κανθάρους και κύλικες Κλασική και Ελληνιστική περίοδος Την αρχαϊκή και πρώιμη κλασική πόλη διαδέχεται η κλασική πόλη, που καταστράφηκε στο 331 π.χ. από το Ζωπυρίωνα. Η θέση εγκαταλείπεται, πιθανόν στις αρχές του 3ου αι. π.χ., έπειτα από μια άγνωστη καταστροφή, και οι κάτοικοι καταφεύγουν στην ισχυρή γειτονική πόλη, τον Τύρα. Όμως, με τη βοήθεια του Αυτοκλή, γιου του Οινιάδος, και ενός Τυρίτη, το όνομα του οποίου δε διασώθηκε, οι κάτοικοι επέστρεψαν και επανίδρυσαν με επιτυχία την πόλη. 20 Τα γεγονότα αυτά δεν αποτυπώνονται στα αρχαιολογικά κατάλοιπα, που μαρτυρούν αδιάσπαστη συνέχεια και ευημερία της πόλης από τα μέσα του 5ου έως τον ύστερο 4ο αι. π.χ. Δημιουργήθηκε στις 27/7/2018 Σελίδα 2/6

3 Παλαιοθόδωρος Δημήτρης,, 2008, Εγκυκλοπαίδεια Στα ανατολικά του αρχαιολογικού χώρου ανασκάφηκε το 1972 το νεκροταφείο του Ύστερης Κλασικής και Πρώιμης Ελληνιστικής περιόδου. Το νεκροταφείο του οικισμού της Ρωμαϊκής περιόδου βρίσκεται πλησίον. Περιλαμβάνει, εκτός των άλλων, και ταφές σκυθικού τύπου, με τύμβους πάνω από τους νεκρικούς λάκκους, εγχυτρισμούς σε αμφορείς και απλούστερες λακκοειδείς ταφές Ρωμαϊκοί χρόνοι Στις αρχές του 1ου αι. μ.χ. η πόλη τειχίζεται εκ νέου και διατηρείται ως ένα μέτριου μεγέθους πόλισμα έως τον 3ο αιώνα, οπότε και εγκαταλείπεται. Η ρωμαϊκή πόλη ακμάζει ιδιαίτερα: τα ευρήματα περιλαμβάνουν νομίσματα, αμφορείς και ερυθροβαφή κεραμική. Αξιοσημείωτη πάντως είναι η έλλειψη επιγραφών, πλην των πρόχειρων ακιδογραφημάτων που βρέθηκαν χαραγμένα στη βάση αγγείων. 6. Νομισματοκοπία Η νομισματοκοπία του Νικωνίου είναι επαρκώς γνωστή. Η πόλη έκοψε χάλκινο νόμισμα το δεύτερο τέταρτο του 5ου αι. π.χ., με μια γλαύκα στον εμπροσθότυπο και την επιγραφή ΣΚ, ΣΚΥ ή ΣΚΥΛ. Τον οπισθότυπο κοσμούσε τετράκτινος τροχός, δελφίνι ή αιχμή βέλους. Οι νομισματικοί αυτοί τύποι μιμούνται τους τύπους της Ολβίας και της Ίστρου, ενώ αποτελούν αδιάψευστη μαρτυρία για το γεγονός ότι ο Σκύθης βασιλιάς Σκύλης είχε επιβάλει την κυριαρχία του στην πόλη επί ένα διάστημα. 22 Την ίδια εποχή συναντά κανείς στην πόλη και πληθώρα επείσακτων νομισμάτων από την Ίστρο, γεγονός που αποδεικνύει τους ισχυρούς δεσμούς μεταξύ των δύο πόλεων. 23 Την Ελληνιστική περίοδο στην περιοχή κυκλοφορούν επίσης και λίγα μακεδονικά νομίσματα. 1. Ψευδο Σκύλαξ, Περίπλους 68. Ο Στέφανος Βυζάντιος, βλ. λ. «Νικώνιον», τοποθετεί, εκ παραδρομής την πόλη στις εκβολές του Ίστρου (Δούναβη), αντί του Τύρα (Δνείστερου). 2. Στράβ Η πόλη αναφέρεται επίσης από το γεωγράφο Κλαύδιο Πτολεμαίο Βλ. Avram, A. Hind, J. Tsetskhladze, G., The Black Sea Area, στο Hansen, M.H. Nielsen, T.H. (επιμ.), An Inventory of Archaic and Classical Poleis. An Investigation Conducted by the Copenhagen Polis Centre for the Danish National Research Foundation (Oxford 2004), σελ Sekerskaya, N.M., Nikonion, στο Tsetskhladze, G. (επιμ.), North Pontic Archaeology. Recent Discoveries and Studies (Colloquia Pontica 6, Leiden 2001), σελ Avram, A. Hind, J. Tsetskhladze, G., The Black Sea Area, στο Hansen, M.H. Nielsen, T.H. (επιμ.), An Inventory of Archaic and Classical Poleis. An Investigation Conducted by the Copenhagen Polis Centre for the Danish National Research Foundation (Oxford 2004), σελ Ochotnikov, S.B., The Chorai of the Ancient Cities in the Lower Dniester Area (6th century BC 3rd century AD), στο Guldager Bilde, P. Stolba, V.F. (επιμ.), Surveying the Greek Chora: The Black Sea Region in a Comparative Perspective (Aarhus 2006), σελ Ηρ Σύμφωνα με το Hind, J., Herodotus on the Black Sea Coastline and Greek Settlements: Some Modern Misconceptions, στο Tsetshkladze, G.R. Snodgrass, A. (επιμ.), Greek Setllements in the Eastern Mediterranean and the Black Sea (BAR International Series 1062, Oxford 2992), σελ. 44, ο όρος περιλαμβάνει τόσο τους κατοίκους της πόλης Τύρας όσο και αυτούς του Νικωνίου. 8. Κορομηλά, Μ., Οι Έλληνες στη Μαύρη Θάλασσα. Από την Εποχή του Χαλκού ως τις αρχές του 20ού αιώνα (Αθήνα 1991), σελ Avram, A. Hind, J. Tsetskhladze, G., The Black Sea Area, στο Hansen, M.H. Nielsen, T.H. (επιμ.), An Inventory of Archaic and Classical Poleis. An Investigation Conducted by the Copenhagen Polis Centre for the Danish National Research Foundation (Oxford 2004), σελ Δημιουργήθηκε στις 27/7/2018 Σελίδα 3/6

4 Παλαιοθόδωρος Δημήτρης,, 2008, Εγκυκλοπαίδεια 10. IG i³ 71.IV.167 Avram, A., Poleis und Nicht Poleis im Ersten und Zweiten Attischen Seebund, στο Hansen, M.H. Raaflaub, K. (επιμ.), Studies in the Ancient Greek Polis, Papers from the Copenhagen Polis Center 2 (Stuttgart 1995), σελ Σύμφωνα με τον Buiskikh, S.B., στο Ochotnikov, S.B., Nikonij i antichnyj mir Severnogo Pricernomorʹja (Odessa 1997), σελ , το Νικώνιον ίδρυσε 16 αγροτικούς οικισμούς την Αρχαϊκή περίοδο και 69 την Κλασική και την Ελληνιστική περίοδο. 12. Vinogradov, Y.G., Pontische Studien. Kleine Schriften zur Geschichte und Epigraphik des Schwarzmeerraumes (Mainz 1997), σελ Vinogradov, Y.G., Istriya, Tira I Nikonij, pokinutij I vozrozhdennyj, Numismatika i Epigrafika 16 (1999), σελ Αρρ., Ευξ Sekerskaya, N.M., Nikonion, στο Tsetskhladze, G. (επιμ.), North Pontic Archaeology. Recent Discoveries and Studies (Colloquia Pontica 6, Leiden 2001), σελ Sekerskaya, N.M., Nikonion, στο Tsetskhladze, G. (επιμ.), North Pontic Archaeology. Recent Discoveries and Studies (Colloquia Pontica 6, Leiden 2001), σελ Sekerskaya, N.M., Nikonion, στο Samoylova, T.L. (επιμ.), Ancient Greek Sites on the Northwestern Coast of the Black Sea (Kiev 2001), σελ Sekerskaya, N.M., Nikonion, στο Samoylova, T.L. (επιμ.), Ancient Greek Sites on the Northwestern Coast of the Black Sea (Kiev 2001), σελ. 127 και 128 αντίστοιχα. 19. Sekerskaya, N.M., Nikonion, στο Samoylova, T.L. (επιμ.), Ancient Greek Sites on the Northwestern Coast of the Black Sea (Kiev 2001), σελ. 118, 120, 122, 124, 125, Η ιστορία αναφέρεται σε επιγραφή που βρέθηκε στην πόλη του Τύρα: Vinogradov, Y.G., Istriya, Tira I Nikonij, pokinutij I vozrozhdennyj, Numismatika i Epigrafika 16 (1999), σελ Sekerskaya, N.M., Nikonion, στο Tsetskhladze, G. (επιμ.), North Pontic Archaeology. Recent Discoveries and Studies, Colloquia Pontica 6 (Leiden 2001), σελ Alekseev, V.P. Loboda, P.G., Rare and Unique Coins of Antique cities of the Northern Black Sea Region and coins of Greek World found on their territories, The Bulletin of the Odessa Museum of Numismatics 21 (2005), αρ Vinogradov, Y.G., Pontische Studien. Kleine Schriften zur Geschichte und Epigraphik des Schwarzmeerraumes (Mainz 1997), σελ. 35, 209 Avram, A. Hind, J. Tsetskhladze, G., The Black Sea Area, στο Hansen, M.H. Nielsen T.H. (επιμ.), An Inventory of Archaic and Classical Poleis. An Investigation Conducted by the Copenhagen Polis Centre for the Danish National Research Foundation (Oxford 2004), σελ Βιβλιογραφία : Κορομηλά Μ., Οι Έλληνες στη Μαύρη Θάλασσα. Από την εποχή του Χαλκού ως τις αρχές του 20ού αιώνα, Αθήνα 1991 Avram A., Hind J., Tsetskhladze G.R., "The Black Sea Area", Hansen, M.H. Nielsen, T.H. (eds), An Inventory of Archaic and Classical Poleis, Oxford 2004, Δημιουργήθηκε στις 27/7/2018 Σελίδα 4/6

5 Παλαιοθόδωρος Δημήτρης,, 2008, Εγκυκλοπαίδεια Avram A., "Poleis und Nicht-Poleis im Ersten und Zweiten Attischen Seebund", Hansen, Μ.Η. Raaflaub Κ. (eds), Studies in the Ancient Greek Polis, Papers from the Copenhagen Polis Center 2, Stuttgart 1995, Hind J., "Herodotus on the Black Sea Coastline and Greek Settlements: Some Modern Misconceptions", Tsetshkladze, G.R. Snodgrass, A. (eds), Greek Setllements in the Eastern Mediterranean and the Black Sea, Oxford 1992, BAR International Series 1062, Ochotnikov S.B., "The Chorai of the Ancient Cities in the Lower Dniester Area (6th century BC-3rd century AD)", Guldager Bilde, P. Stolba, V.F. (eds), Surveying the Greek Chora: The Black Sea Region in a Comparative Perspective, Aarhus 2006, Vinogradov J.G., "Istriya, Tira I Nikonij, pokinutij I vozrozhdennyj", Numismatika i Epigrafika, 16, 1999, Vinogradov J.G., Pontische Studien. Kleine Schriften zur Geschichte und Epigraphik des Schwarzmeerraumes, Mainz 1997 Sekerskaya Ν.Μ., "The Ancient City of Nikonion", Grammenos, D.V. Petropoulos, E.K. (eds), Ancient Greek Colonies in the Black Sea 2, vol. 1, Oxford 2007, BAR International Series, Sekerskaya Ν.Μ., "Nikonion", Samoylova, T.L. (ed.), Ancient Greek Sites on the Northwestern Coast of the Black Sea, Kiev 2001, Sekerskaya Ν.Μ., "Nikonion", Tsetskhladze G. (ed.), North Pontic Archaeology. Recent Discoveries and Studies, Leiden 2001, Colloquia Pontica 6, Alekseev V.P., Loboda P.G., Unpublished and rare coins from Nikoniy and Tyra, 2002, The Bulletin of the Odessa Museum of Numismatics 13 Alekseev V.P., Loboda P.G., Rare and unique coins of Antique cities of the Northern Black Sea Region and coins of Greek World found on their territories, 2005, The Bulletin of the Odessa Museum of Numismatics 21 Mielczarek M., "Coinage of Nikonion. Greek bronze cast coins from Istrus and OIbia", XIII Kongress International de Numismatica, vol. I, Barcelona 2005, Ochotnikov S.B., Tyras i Nikonion. Swiat kolonii greckich u uscia Dniester, Torun 1997 Brujako I.V., "O verchnej date greceskogo Nikonija", Karyskovskogo P.O. (ed.), Drevnee Pricernomor'e. IV, Odessa 1998, Ochotnikov, S.B. et al. (eds), Nikonij i antichnyj mir Severnogo Pricernomor'ja, Odessa 1997 Δικτυογραφία : The Bulletin of the Odessa Museum of Numismatics The Chorai of the ancient cities in the Lower Dniester Area (6th century BC0-3rd century AD) Δημιουργήθηκε στις 27/7/2018 Σελίδα 5/6

6 Παλαιοθόδωρος Δημήτρης,, 2008, Εγκυκλοπαίδεια Γλωσσάριo : ακιδογράφημα (graffiti) Τεχνική διακόσμησης, στην οποία εικονιστικά μοτίβα ή γράμματα χαράσσονται, ζωγραφίζονται ή γράφονται στην επιφάνεια ενός αντικειμένου. αμφορέας, ο Aπό τις λέξεις «αμφί» και «φέρω». Αγγείο με μακρόστενο ωοειδές σώμα και λαιμό στενότερο αυτού, που φέρει εκατέρωθεν δύο όμοιες κάθετες λαβές και στηρίζεται σε μικρό πόδι. Παραγόταν σε διάφορα μεγέθη, από τα μικρά δοχεία αρωματικών ελαίων έως τα μεγάλα αποθηκευτικά αγγεία για τη μεταφορά ή την αποθήκευση κυρίως υγρών αλλά και στερεών. Υπάρχουν πολλοί τύποι αμφορέων, όπως οι οξυπύθμενοι, οι παναθηναϊκοί, οι αμφορείς με λαιμό, οι νικοσθενικοί, οι αμφορείς SOS, οι τυρρηνικοί, οι τύπου Nola. ασκός, ο Μικρό και στενόμακρο αγγείο για υγρά (κυρίως λάδι). εγχυτρισμός, ο Απόθεση των οστών ενός εκλιπόντος προσώπου σε μεγάλο αγγείο κλειστού σχήματος εν είδει ταφής. ειδώλιο, το Ζωόμορφο ή ανθρωπόμορφο άγαλμα μικρού μεγέθους είτε μικρών διαστάσεων ομοίωμα αντικειμένου, λατρευτικής ή άλλης χρήσης. ερυθροβαφής κεραμική, η Κεραμική τεχνική στην οποία το αγγείο αποκτά ερυθρή, κοραλλόχρωμη επιφάνεια εξαιτίας του συγκεκριμένου τρόπου όπτησης που ακολουθείται. Τα ερυθροβαφή αγγεία είναι συνήθως ακόσμητα ή φέρουν απλή διακόσμηση. ερυθρόμορφος ρυθμός, ο Διακοσμητική τεχνική της αγγειογραφίας, κατά την οποία οι μορφές αποδίδονται με ερυθρό χρώμα πάνω στο σκουρόχρωμο φόντο του αγγείου, ενώ οι ενδυματολογικές και ανατομικές λεπτομέρειες δηλώνονται με εγχάρακτες γραμμές. κάνθαρος, ο Ευρύστομο αγγείο πόσεως με χαμηλή ή υψηλή, κωνικού σχήματος, βάση (πόδι) και δύο μεγάλες ωοειδείς λαβές στα πλάγια. κρατήρας, ο Από το ρήμα «κεράννυμι» (αναμειγνύω). Μεγάλο ανοιχτό αγγείο για τη μείξη του οίνου με το νερό. Το κρασί αυτό εκχυόταν σε οινοχόες. Υπάρχουν πολλοί τύποι κρατήρων: οι κιονωτοί, οι ελικωτοί, οι καλυκωτοί και οι κωδωνόσχημοι. Τοποθετούνταν συνήθως στο κέντρο του δωματίου όπου γίνονταν τα συμπόσια. κύλικα, η Βασικό αγγείο πόσεως των αρχαίων. Αποτελείται από ευρύ και ρηχό σώμα, το οποίο στηρίζεται σε λεπτό στέλεχος που απολήγει σε πόδι. Έχει πάντα οριζόντιες λαβές διαταγμένες συμμετρικά, συχνά αναδιπλωμένες. Ο εσωτερικός επίπεδος κυκλικός πάτος του αγγείου χρησιμοποιούνταν ως επιφάνεια ζωγραφικής διακόσμησης. Υπάρχουν πολλοί τύποι κυλίκων: τύπου κωμαστών, τύπου Σιάννων, τύπου Α (οφθαλμωτές), τύπου Β, τύπου Γ, τύπου Kassel, τύπου Droop. κωμαστής, ο Ο συμμετέχων στον κώμο, δηλαδή τον οργιαστικό χορό προς τιμήν του Διονύσου. Στην τεχνική ορολογία των αρχαιολόγων, κωμαστής είναι ο χορευτής που συνδέεται με το συμπόσιο και την οινοποσία. λακκοειδής τάφος, ο Χώρος απόθεσης ενός ή περισσότερων νεκρών αποτελούμενος από ένα λάκκο, απλό ή αρχιτεκτονικά διαμορφωμένο, όπου τοποθετούνταν η σορός μαζί με τα όποια συνοδευτικά κτερίσματα. λήκυθος, η Βασικό ελαιοδόχο αγγείο, στενόστομο, με μία κάθετη λαβή. Υπάρχουν αρκετοί τύποι του σχήματος αυτού. Τον 5ο αι. π.χ. επικρατούν οι λήκυθοι κύριου και δευτερεύοντος τύπου. Συχνά απαντά και η λεγόμενη αρυβαλλοειδής λήκυθος με φουσκωτό και κάπως πεπιεσμένο σώμα. Οι λευκές λήκυθοι προορίζονταν αποκλειστικά για ταφική χρήση. μελαμβαφή αγγεία, τα Αγγεία ποικίλων σχημάτων με χαρακτηριστική σκουρόχρωμη επιφάνεια, κατά κανόνα απλά κοσμημένα με εγχάρακτα ή εμπίεστα μοτίβα. πελίκη, η Παραλλαγή του αμφορέα. Πρωτοεμφανίζεται το 520 π.χ. Διαθέτει ωοειδές σώμα, χαμηλό λαιμό με παχύ χείλος που προεξέχει, λαβές κάθετες στο σώμα και χαμηλή βάση-πόδι. Λόγω της ευστάθειάς του, οι έμποροι αποθήκευαν στο αγγείο αυτό πολύτιμα έλαια που διέθεταν προς πώληση. σκύφος, ο Βαθύ αγγείο πόσης με ανοιχτό στόμιο και σχήμα περίπου ημισφαιρικό. Δημιουργήθηκε στις 27/7/2018 Σελίδα 6/6