Σελίδα 1 από 5 About CFO Agenda Online Συνδροµές ιαφηµιστείτε εδώ FAQ / Help Επικοινωνία Πρώτη Σελίδα Όλες οι Ενότητες Αναζήτηση Είσοδος Μελών ωρεάν εγγραφή Τετάρτη, 9 εκεµβρίου 2009 Risk & Compliance Η ασυνέπεια «στεγνώνει» την αγορά 30 Νοεµβρίου 2009 10:47 Γράφει η Ειρήνη Γκίνη Topics: Risk management H έλλειψη ρευστότητας στην αγορά αυξάνει την ασυνέπεια των επιχειρήσεων απέναντι στους πιστωτές τους, η οποία µε τη σειρά της εντείνει το πρόβληµα της έλλειψης ρευστότητας. Υπάρχει έξοδος από αυτόν τον φαύλο κύκλο; Η ασυνέπεια «στεγνώνει» την αγορά Ο πιστωτικός έλεγχος αποτελεί σήµερα έναν µεγάλο «πονοκέφαλο» για τον Οικονοµικό ιευθυντή, ο οποίος καλείται να συνεργάζεται στενά µε το τµήµα πιστωτικού ελέγχου -στην περίπτωση που δεν είναι καθαρά δική του αρµοδιότητα. At a glance Πριν από µερικά χρόνια, οι εταιρείες αξιολογούνταν µε βάση τις πωλήσεις ή την κερδοφορία τους. Σήµερα, το πρώτο στοιχείο που σπεύδει να εξετάζει ο αναλυτής/επενδυτής/µέτοχος είναι ο κύκλος είσπραξης απαιτήσεων, καθώς εκείς κρύβονται τα περισσότερα προβλήµατα ρευστότητας των επιχειρήσεων. Ο Οικονοµικός ιευθυντής καλείται να συµβάλει αποφασιστικά στη διαµόρφωση πιστωτικής πολιτικής της επιχείρησης του, συνεργαζόµενος
Σελίδα 2 από 5 στενά µε τον διευθύνοντα σύµβουλο αλλά και τον διευθυντή πωλήσεων. Αρωγοί στην προσπάθεια του τα νέα µέσα εξασφάλισης και χρηµατοδότησης, όπως η ασφάλιση απαιτήσεων και το factoring. Υπό απαξίωση η πιστοληπτική ικανότητα των ελληνικών επιχειρήσεων Μέσα στον χρόνο που µας πέρασε (συγκεκριµένα, για την περίοδο Ιούλιος 2008-2009), το ποσοστό των εταιρειών των οποίων η πιστοληπτική ικανότητα υποβαθµίστηκε ανέρχεται στο 15,90% σε σχέση µε το ποσοστό των εταιρειών των οποίων η πιστοληπτική ικανότητα αναβαθµίστηκε που ανέρχεται στο 11,65%. Αυτό σηµαίνει ότι, σε κάθε εταιρεία της οποίας η πιστοληπτική ικανότητα αναβαθµίστηκε (4.584 εταιρείες), αντιστοιχούν 1,36 εταιρείες των οποίων η πιστοληπτική ικανότητα υποβαθµίστηκε (6.254 εταιρείες). Αυτό είναι ένα από τα συµπεράσµατα της ειδικής µελέτης που διεξήγαγε η Icap, µε τίτλο Εξέλιξη της Πιστοληπτικής Ικανότητας των Ελληνικών Επιχειρήσεων κατά την περίοδο Ιούλιος 2008 - Ιούλιος 2009, η οποία παρουσιάστηκε στο 2ο Συνέδριο Credit Risk Management, το οποίο πραγµατοποιήθηκε στις 6 Οκτωβρίου, στο ξενοδοχείο Divani Caravel. Η ίδια µελέτη κατέδειξε ότι το ποσοστό των ασυνεπών επιχειρήσεων (4,63%) της περιόδου Ιούλιος 2008 - Ιούλιος 2009 αυξήθηκε κατά 44,24%. Αξίζει δε να αναφερθεί ότι, για την περίοδο που διεξήχθη η έρευνα, σηµειώθηκε µετακίνηση των εταιρειών στις κλίµακες διαβάθµισης υψηλού κινδύνου. Η υποβάθµιση της πιστοληπτικής ικανότητας των επιχειρήσεων δυσχεραίνει σηµαντικά την πρόσβαση των επιχειρήσεων στον τραπεζικό δανεισµό, γεγονός που εντείνει το πρόβληµα της έλλειψης ρευστότητας. Σηµαντικότερες δυσκολίες αντιµετωπίζουν οι µικροµεσαίες επιχειρήσεις, αυτό όµως επηρεάζει τη ρευστότητα και των µεγάλων επιχειρήσεων, οι οποίες έχουν πελατειακή σχέση µε τις µικροµεσαίες. Ο πιστωτικός έλεγχος αποτελεί σήµερα έναν µεγάλο «πονοκέφαλο» για τον Οικονοµικό ιευθυντή, ο οποίος καλείται να συνεργάζεται στενά µε το τµήµα πιστωτικού ελέγχου -στην περίπτωση που δεν είναι καθαρά δική του αρµοδιότητα. At a glance Πριν από µερικά χρόνια, οι εταιρείες αξιολογούνταν µε βάση τις πωλήσεις ή την κερδοφορία τους. Σήµερα, το πρώτο στοιχείο που σπεύδει να εξετάζει ο αναλυτής/επενδυτής/µέτοχος είναι ο κύκλος είσπραξης απαιτήσεων, καθώς εκείς κρύβονται τα περισσότερα προβλήµατα ρευστότητας των επιχειρήσεων. Ο Οικονοµικός ιευθυντής καλείται να συµβάλει αποφασιστικά στη διαµόρφωση πιστωτικής πολιτικής της επιχείρησης του, συνεργαζόµενος στενά µε τον διευθύνοντα σύµβουλο αλλά και τον διευθυντή πωλήσεων. Αρωγοί στην προσπάθεια του τα νέα µέσα εξασφάλισης και χρηµατοδότησης, όπως η ασφάλιση απαιτήσεων και το factoring. Υπό απαξίωση η πιστοληπτική ικανότητα των ελληνικών επιχειρήσεων Μέσα στον χρόνο που µας πέρασε (συγκεκριµένα, για την περίοδο Ιούλιος 2008-2009), το ποσοστό των εταιρειών των οποίων η πιστοληπτική ικανότητα υποβαθµίστηκε ανέρχεται στο 15,90% σε σχέση µε το ποσοστό των εταιρειών των οποίων η πιστοληπτική ικανότητα αναβαθµίστηκε που ανέρχεται στο 11,65%. Αυτό σηµαίνει ότι, σε κάθε εταιρεία της οποίας η πιστοληπτική ικανότητα αναβαθµίστηκε (4.584 εταιρείες), αντιστοιχούν 1,36 εταιρείες των οποίων η πιστοληπτική ικανότητα υποβαθµίστηκε (6.254 εταιρείες). Αυτό είναι ένα από τα συµπεράσµατα της ειδικής µελέτης που διεξήγαγε η Icap, µε τίτλο Εξέλιξη της Πιστοληπτικής Ικανότητας των Ελληνικών Επιχειρήσεων κατά την περίοδο Ιούλιος
Σελίδα 3 από 5 2008 - Ιούλιος 2009, η οποία παρουσιάστηκε στο 2ο Συνέδριο Credit Risk Management, το οποίο πραγµατοποιήθηκε στις 6 Οκτωβρίου, στο ξενοδοχείο Divani Caravel. Η ίδια µελέτη κατέδειξε ότι το ποσοστό των ασυνεπών επιχειρήσεων (4,63%) της περιόδου Ιούλιος 2008 - Ιούλιος 2009 αυξήθηκε κατά 44,24%. Αξίζει δε να αναφερθεί ότι, για την περίοδο που διεξήχθη η έρευνα, σηµειώθηκε µετακίνηση των εταιρειών στις κλίµακες διαβάθµισης υψηλού κινδύνου. Η υποβάθµιση της πιστοληπτικής ικανότητας των επιχειρήσεων δυσχεραίνει σηµαντικά την πρόσβαση των επιχειρήσεων στον τραπεζικό δανεισµό, γεγονός που εντείνει το πρόβληµα της έλλειψης ρευστότητας. Σηµαντικότερες δυσκολίες αντιµετωπίζουν οι µικροµεσαίες επιχειρήσεις, αυτό όµως επηρεάζει τη ρευστότητα και των µεγάλων επιχειρήσεων, οι οποίες έχουν πελατειακή σχέση µε τις µικροµεσαίες. Πιστωτικό κίνδυνος: Σε τι επηρεάζει τις επιχειρήσεις Η σηµασία του πιστωτικού κινδύνου για τις επιχειρήσεις και η διαχείριση του από την οικονοµική διεύθυνση αποτέλεσε το κύριο θέµα συζήτησης panel που πραγµατοποιήθηκε στο προαναφερθέν συνέδριο της Icap, στο οποίο συµµετείχαν οι Αριστείδης Αραβανής, Αντιπρόεδρος και ιευθύνων Σύµβουλος της Toyota, Παύλος Κατσίβελης, Πρόεδρος και ιευθύνων Σύµβουλος της Pepsico Ivi και Απόστολος Πεταλάς, ιευθύνων Σύµβουλος της Fourlis Group. «Η επιχειρηµατική δράση είναι άρρηκτα συνδεδεµένη µε τον επιχειρηµατικό κίνδυνο», δήλωσε ο Π. Κατσίβελης, επιβεβαιώνοντας τα αυτονόητα: από τη στιγµή που η αγορά κινείται µε πίστωση, δεν µπορεί να υπάρξει επέκταση χωρίς την ανάληψη ενός συγκεκριµένου ποσοστού ρίσκου. Ο ίδιος έθιξε και το θέµα ενσωµάτωσης της διαχείρισης πιστωτικού κινδύνου στην εταιρική κουλτούρα. «Στην Pepsico Ivi, ο διευθυντής πιστωτικού ελέγχου είναι µια πολύ ισχυρή θέση. Αυτό αποτελεί κατάκτηση των στελεχών που έχουν περάσει από τη θέση αυτή. Σε καµία περίπτωση βέβαια αυτό δεν σηµαίνει ότι ο πιστωτικός έλεγχος είναι αποκλειστική αρµοδιότητα του συγκεκριµένου τµήµατος» επισήµανε ο Π. Κατσίβελης. Στο «φαινόµενο της πεταλούδας» που δηµιουργείται στην ελληνική αγορά στο πεδίο της ρευστότητας αναφέρθηκε ο Α. Πεταλάς, ο οποίος τόνισε ότι η πιστωτική πολιτική εντάσσεται στη γενική εµπορική δραστηριότητα, «άρα δεν έχει νόηµα να κοιτάµε µόνο πως θα εισπράξουµε εµείς τα χρήµατα µας, γιατί το πρόβληµα του προµηθευτή, µοιραία γυρνάει σε εµάς». Ο ίδιος πρόσθεσε ότι είναι ιδιαίτερα σηµαντικό για την Οικονοµική ιεύθυνση να γνωρίζει να ερµηνεύει τα µακροοικονοµικά µεγέθη, αφού «καµία επιχείρηση δεν εµφανίζει προβλήµατα από το πουθενά». Το θέµα της συνεργασίας µε τους πελάτες για την επίλυση των προβληµάτων ρευστότητας και πιστωτικού κινδύνου ανέδειξε ο Α. Αραβανής, πληροφορώντας το κοινό του συνεδρίου ότι η Toyota συνεργάζεται µε την Εθνική για να δώσει γραµµές κεφαλαίου κίνησης στους εµπόρους που συνεργάζονται µε αυτήν, αλλά και πρόσβαση σε δανεισµό µε τους τελικούς καταναλωτές. Υπογράµµισε δε ότι «πριν από λίγο καιρό, το credit control ήταν αρµοδιότητα του CFO, σήµερα έχουµε συστήσει µια επιτροπή πιστώσεων». Και οι τρεις διευθύνοντες σύµβουλοι επισήµαναν ότι η πρόσφατη κρίση τους ανάγκασε να επανεξετάσουν την πιστωτική πολιτική τους. Ο Α. Πεταλας δήλωσε ότι η Fourlis Group έδωσε µεγαλύτερη έµφαση στην υγεία του ισολογισµού ενώ έκανε ειδική µνεία στις καλές σχέσεις της εταιρείες µε τους πελάτες της, αναφέροντας ότι η Fourlis Group προσυµφωνεί µαζί τους αρκετά νωρίς τα µέτρα που εφαρµόζει για τη διαχείριση του πιστωτικού κινδύνου -factoring, προπληρωµή µε έκπτωση, πληρωµή µε µετρητά. Εκτός από την τόνωση ρευστότητας των πελατών της στην οποία προέβη η Toyota, o Α. Αραβανής επισήµανε ότι η εταιρεία συνεργάστηκε στενά µε τους εµπόρους προκειµένου να
Σελίδα 4 από 5 τους καθοδηγήσει σε σωστές διαδικασίες budgeting, έτσι ώστε να διαχειρίζονται καλύτερα, µε τη σειρά τους, τις πιστώσεις και τη ρευστότητα τους, και ότι ενίσχυσε σηµαντικά τη λειτουργία του πιστωτικού ελέγχου. Ο Π. Κατσίβελης τέλος έκανε µνεία στην επανεξέταση της πολιτικής πιστώσεων της Pepsico Ivi, αλλά και στην ασφάλιση των πιστώσεων, «αν και οι εταιρείες ασφαλίζουν εταιρείες µεγέθους από Carrefour και πάνω» δήλωσε µε νόηµα ο διευθύνων σύµβουλος της Pepsico Ivi. Ως διευθύνων σύµβουλος εταιρείας FMCG, η οποία συνεργάζεται µε µικροµεσαίες και οικογενειακές επιχειρήσεις, ο Π. Κατσίβελης στάθηκε λίγο παραπάνω στην πιστωτική ασφυξία των µικρών, η οποία -µοιραία- πλήττει και τους µεγάλους, υπογραµµίζοντας ότι τα εργαλεία διαχείρισης πιστωτικού κινδύνου δεν εφαρµόζονται στις µικρές επιχειρήσεις -καθώς πολλές από αυτές δεν δηµοσιεύουν καν ισολογισµό. Factoring: Ο «τίµιος τρόπος χρηµατοδότησης» Τo factoring είναι ένα ευέλικτο χρηµατοοικονοµικό εργαλείο, το οποίο θεσµοθετήθηκε στην ελληνική αγορά το 1995 - σχετικά νέο προϊόν συγκριτικά µε την εµφάνισή του στην Ευρώπη εδώ και 40 χρόνια. Το factoring δεν είναι «ένα» προϊόν (όπως τα χρηµατοδοτικά προϊόντα leasing, εταιρικά οµόλογα venture capital κ.λπ.), αλλά συνδυασµός υπηρεσιών, δηλαδή της λογιστικής παρακολούθησης των εµπορικών απαιτήσεων, αξιολόγηση πιστωτικού κινδύνου των οφειλετών, χρηµατοδότηση των απαιτήσεων (των οφειλετών) µέσω της προεξόφλησης σε κάποιο ποσοστό της αξίας τους πριν την ηµεροµηνία λήξης. Τέλος, το factoring αφορά σε υπηρεσίες ασφάλισης του πιστωτικού κινδύνου και της είσπραξης των απαιτήσεων, οι οποίες είτε συνδυαστικά είτε από κοινού προσθέτουν αξία στην επιχείρηση, συµβάλλοντας στην εξυγίανση του τρόπου λειτουργίας του εµπορικού κυκλώµατος της επιχείρησης και κατ επέκταση στην υγιή ανάπτυξή της. Η διαδικασία του factoring χωρίς αναγωγή, δηλαδή η εκχώρηση των απαιτήσεων σε εταιρεία factoring, εξασφαλίζει στη συνεργαζόµενη επιχείρηση την επιθυµητή ρευστότητα και λειτουργεί ως εργαλείο ανάπτυξης της επιχειρηµατικής δραστηριότητας, διασφαλίζοντας τις χρηµατοοικονοµικές ροές του οργανισµού. Σε περιόδους περιορισµένης ρευστότητας το factoring αποτελεί κάτι παραπάνω από ένα απλό χρηµατοοικονοµικό προϊόν, καθώς είναι ένα χρηµατοδοτικό εργαλείο που καλύπτει την ανάγκη των σύγχρονων επιχειρήσεων για αποτελεσµατική διαχείριση και είσπραξη των εµπορικών απαιτήσεων, παρέχοντας παράλληλα κεφάλαιο κίνησης και δυνατότητα για ασφάλιση των επί πιστώσει πωλήσεων. Το factoring αποτέλεσε σηµαντικό θέµα προς συζήτηση στο συνέδριο της Icap, στο οποίο συµµετείχαν οι επικεφαλής των µεγαλύτερων εταιρειών factoring στην Ελλάδα, οι Γιώργος Καραγιαννόπουλος, Γενικός ιευθυντής της Eurobank EFG Factors, Αλέξανδρος Κοντόπουλος, ιευθύνων Σύµβουλος της Εθνική Factors, Παναγιώτης Παπαθεοδώρου, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος και ιευθύνων Σύµβουλος της Marfin Factors & Forfaiters κσι η Μαρία Ράικου, Γενική ιευθύντρια της ABC Factors. Οι εκπρόσωποι των εταιρειών factoring το χαρακτήρισαν ως τον «τίµιο τρόπο χρηµατοδότησης», αφού κριτήριο για την χρηµατοδότηση είναι οι υγιείς πωλήσεις και όχι το µέγεθος ή η κερδοφορία. Αναφερόµενοι στα πλεονεκτήµατα του factoring, τόνισαν ότι η συγκεκριµένη µέθοδος χρηµατοδότησης είναι επιθυµητή τόσο από τις επιχειρήσεις, όσο και από τους οφειλέτες: για τους πρώτους επιτρέπει τον διαχωρισµό µεταξύ πωλήσεων και είσπραξης, συµβάλλοντας στη διαµόρφωση καλύτερων σχέσεων των πωλητών µε το πελατολόγιο τους, οι δεύτεροι καλοδέχονται το factoring γιατί τους απαλλάσσει από τον ελληνικής εµπνεύσεως «βραχνά» των ακάλυπτων επιταγών. Οι επικεφαλής των εταιρειών factoring επισήµαναν ότι οι εταιρείες τους διαθέτουν µεγάλες βάσεις δεδοµένων, έτσι µπορούν να πληροφορήσουν τους πελάτες τους για την πιστοληπτική
Σελίδα 5 από 5 ικανότητα των συνεργατών τους, αλλά και τις συναλλακτικές συνήθειες που επικρατούν σε κάθε αγορά. Τέλος, έδωσαν έµφαση στο ότι η αγορά factoring είναι µια υγιής αγορά, µε σωστή διάχυση πληροφοριών. Οπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο Αλέξανδρος Κοντόπουλος της Εθνική Factors «δεν υπάρχει περίπτωση να αρνηθεί χρηµατοδότηση µια εταιρεία σε έναν πελάτη και µια άλλη να του την παρέξει». CFO Agenda (T. 006)