ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟΜΗΧΑΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ Η/Υ (CAM)

Α.Τ.Ε.Ι. ΠΑΤΡΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟΜΗΧΑΝΩΝ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ Η/Υ (CAM) ΜΠΑΡΟΥΝΗ ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΟΣ & ΑΕΡΟΝΑΥΠΗΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΑ 2006

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ... - 1 - ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο - Εισαγωγή στο Personal Designer... - 1-1.1 PERSONAL DESIGNER... - 1-1.2 ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ PERSONAL DESIGNER... - 1-1.2.1 Mechanical Modeling... - 1-1.2.2 Drafting... - 2-1.2.3 Design analysis... - 2-1.2.4 Manufacturing... - 2-1.2.5 Βοήθεια του συστήµατος... - 2-1.2.6 Model and Draw Entities... - 3-1.3 ΟΨΕΙΣ... - 3-1.3.1 Συστήµατα Συντεταγµένων... - 3-1.3.2 Συντεταγµένες... - 4 - ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο - Ξεκινώντας το Personal Designer... - 5-2.1 Εκκίνηση του Personal Designer... - 5-2.2 Έξοδος από το Personal Designer... - 7-2.3 Σχεδιαστικές οντότητες... - 7-2.4 Η εντολή UNDO... - 8-2.5 Η εντολή ΖΟΟΜ... - 8 - ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο - Σχεδίαση απλών οντοτήτων Γραµµές... - 9-3.1 Σχεδίαση Γραµµών (Lines)... - 9-3.2 Τροποποιητές (Modifiers)... - 9-3.3 Σχεδίαση Ενωµένων ή Ξεχωριστών Γραµµών... - 12-3.4 Σχεδίαση µιας Οριζόντιας ή Κατακόρυφης Γραµµής... - 13-3.5 Σχεδίαση µιας Γραµµής υπό Γωνία... - 13-3.6 Σχεδίαση µιας Παράλληλης Γραµµής... - 14-3.7 Σχεδίαση µιας Κάθετης Γραµµής... - 15-3.8 Σχεδίαση µιας Εφαπτόµενης Γραµµής... - 16 - ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ο - Σχεδίαση απλών οντοτήτων - Κύκλοι... - 17-4.1 Σχεδίαση Κύκλων (Circles)... - 17-4.2 Θεωρήσεις... - 18-4.3 Τροποποιητές (Modifiers)... - 18-4.4 Ορίζοντας Τρία Σηµεία στο Περίγραµµα του Κύκλου... - 19-4.5 Πώς Αφήνουµε το Σύστηµα να Υπολογίσει τη ιάµετρο... - 20-4.6 Πώς Αφήνουµε το Σύστηµα να Υπολογίσει την Ακτίνα... - 21-4.7 Πώς Καθορίζουµε µια ιάµετρο ή µια Ακτίνα... - 22 - ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ο - Σχεδίαση απλών οντοτήτων Τόξα... - 23-5.1 Σχεδίαση Τόξων (Arcs)... - 23-5.2 Θεωρήσεις... - 23-5.3 Τροποποιητές (Modifiers)... - 23-5.4 Ορισµός Τριών Σηµείων Κατά Μήκος του Τόξου... - 25-5.5 Πώς Αφήνουµε το Σύστηµα να Υπολογίσει τη ιάµετρο... - 25-5.6 Πώς Αφήνουµε το Σύστηµα να Υπολογίσει την Ακτίνα... - 26-5.7 Ορισµός της ιαµέτρου ή της Ακτίνας... - 27-5.8 Χρησιµοποιώντας τους ΑΒ και ΑΕ Τροποποιητές... - 28 - ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ο - Μορφοποίηση οντοτήτων Trim, Divide, Filler, Offset... - 29 - Α. Εντολές Trimming... - 29-6.1 Trim Both... - 29 - Σελ. - 1 -

6.1.1 Τροποποιητές (Modifiers)... - 29-6.1.2 Κοπή των Άκρων δύο Οντοτήτων... - 29-6.1.3 Εκτελώντας µιας Σειρά Εργασιών Trim... - 30-6.2 Trim Curve... - 31-6.2.1 Τροποποιητές (Modifiers)... - 31-6.2.2 Κοπή (Trim) µιας Καµπύλης µε Σηµεία και Επίπεδα... - 32-6.2.3 Κοπή (Trim) µιας Καµπύλης µε PUI και PUF... - 33-6.3 Trim Entity... - 33-6.3.1 Τροποποιητές (Modifiers)... - 33-6.3.2 Κοπή (Trim) σε µια Επιλεγµένη Θέση... - 34-6.3.3 Ορισµός του Νέου Μήκους µιας Οντότητας... - 35-6.3.4 Κοπή (Trim) και των ύο Άκρων µιας Οντότητας... - 35-6.3.5 Κοπή (Trim) στο Σηµείο Τοµής... - 36-6.4 Trim Window... - 37-6.4.1 Τροποποιητές (Modifiers)... - 37-6.4.2 ηµιουργία Παραθύρων Κοπής (Trimming Windows)... - 37 - Β. DIVIDE ENTITY... - 38-6.5 Θεωρήσεις... - 38-6.6 Τροποποιητές (Modifiers)... - 39-6.7 ιαίρεση µιας Οντότητας... - 39-6.8 Χρησιµοποιώντας τον Τροποποιητή BETW... - 39 - Γ. INSERT FILLET... - 40-6.9 Θεωρήσεις... - 40-6.10 Τροποποιητές (Modifiers)... - 41-6.11 ηµιουργία µιας Στρογγυλεµένης Γωνίας... - 41-6.12 ηµιουργία ενός Fillet Κύκλου Εφαπτόµενου σε Τρεις Γραµµές... - 42 -. OFFSET... - 43 - ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι... - 1 - Σελ. - 2 -

1.1 PERSONAL DESIGNER ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο Εισαγωγή στο Personal Designer Το Personal Designer είναι ένα σύστηµα microcad της εταιρίας Computervision. Είναι σχεδιασµένο για χρήση από µηχανικούς, σχεδιαστές και άλλα τεχνικά επαγγέλµατα και παρέχει τη χρήση τρισδιάστατου wire-frame modeling (περίγραµµα µοντέλου), δηµιουργία πολλαπλών όψεων, 256 επίπεδα και άλλα χαρακτηριστικά γνωρίσµατα. Το microcad είναι η έκδοση του Personal Designer για τις δύο διαστάσεις. 1.2 ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ PERSONAL DESIGNER Το Personal Designer είναι ένα εργαλείο CAD/CAM που τρέχει σε προσωπικούς υπολογιστές και σε σταθµούς εργασίας. Παρέχει τη δυνατότητα στους µηχανικούς και τους σχεδιαστές να ανακαλύψουν πολλές σχεδιαστικές ιδέες, να δηµιουργήσουν τρισδιάστατα µοντέλα και να σχεδιάσουν σε δύο διαστάσεις. Επίσης, παρέχεται η δυνατότητα λειτουργίας πολλαπλών όψεων για την εµφάνιση των ορθογραφικών, ισοµετρικών και προοπτικών προβολών των τρισδιάστατων (3D) µοντέλων. Το Personal Designer έχει τη δυνατότητα για: Καθορισµό όψεων και χρήση µιας όψης ή πολλών όψεων την ίδια στιγµή. Με τη χρήση πολλών όψεων, κάθε καινούρια οντότητα που εισάγεται, εµφανίζεται αυτόµατα σε όλες τις όψεις µε τη σωστή µορφή. Χρήση πλέγµατος (grid) για ακριβή τοποθέτηση της γεωµετρίας. Όταν χρησιµοποιείται το πλέγµα, η γεωµετρία που εισάγεται «πατάει» αυτόµατα στο πλησιέστερο σηµείο του πλέγµατος. Χρήση κατάλληλων επιλογών για τον ακριβή προσδιορισµό διαφόρων γεωµετρικών σηµείων, όπως κέντρα κύκλων, σηµεία τοµής, τέλος γραµµών κτλ. Χρήση µέχρι και 256 επιπέδων για την οργάνωση του σχεδίου. ηµιουργία απεριόριστου αριθµού σχηµάτων σε βιβλιοθήκη, για τη συχνή χρησιµοποίησή τους. ηµιουργία πλάνων εργασίας (Construction planes) και αλλαγή του σχεδίου µε µια ή δύο εντολές. Μετακίνηση, µεγέθυνση ή σµίκρυνση του σχεδίου στην οθόνη και αποθήκευσή του. 1.2.1 Mechanical Modeling Στην αρχή, το µοντέλο κατασκευάζεται µε µια συρµάτινη µορφή (wire frame), ενώ υπάρχει και η δυνατότητα απεικόνισής του από διαφορετικές κατευθύνσεις. Κατόπιν, πολλαπλές αλλαγές µπορούν να γίνουν στο µοντέλο για τη σωστή εµφάνισή του και στη συνέχεια να φτιαχτεί το «στερεό» µοντέλο (surface modeling) µε τη δηµιουργία Σελ. - 1 -

των κατάλληλων επιφανειών µε τις εντολές του Personal Designer. Το στερεό αυτό µοντέλο µπορεί, στη συνέχεια, να σκιαγραφηθεί και να εµφανίζεται σαν µια φωτογραφία. Το µηχανικό µοντέλο (mechanical modeling), αφού έχει αναπτυχθεί, µπορεί να χρησιµοποιηθεί για: Drafting Design analysis Manufacturing 1.2.2 Drafting Το drafting στο Personal Designer µπορεί να επιτευχθεί µε δύο τρόπους. Ανάλογα µε αντικείµενο και τη δυσκολία του σχεδίου, ο σχεδιαστής µπορεί να επιλέξει να εργάζεται αποκλειστικά σε 2 διαστάσεις ή να δηµιουργήσει τρισδιάστατο µοντέλο και κατόπιν να φτιάξει το σχέδιο. Με την πρώτη µέθοδο µπορεί να σχεδιαστεί η κάθε όψη του αντικειµένου χωριστά. Η κάθε όψη θα τοποθετηθεί στη σωστή θέση στο χώρο σχεδίασης µε τις απαιτούµενες διαστάσεις και πληροφορίες. Με τη δεύτερη µέθοδο και δουλεύοντας στις 3 διαστάσεις, δηµιουργείται πρώτα το τρισδιάστατο µοντέλο του αντικειµένου και µετά οι όψεις του, στις οποίες και γίνονται οι κατάλληλες ρυθµίσεις για τη σωστή τους παρουσίαση (κρυµµένες γραµµές, διαστάσεις, κτλ.) 1.2.3 Design analysis Το σύστηµα έχει τη δυνατότητα να υπολογίζει επιφάνειες, σύνολα και άλλα χαρακτηριστικά για δεδοµένα σχήµατα. 1.2.4 Manufacturing Το Personal Designer, σε συνδυασµό µε το Personal Mechanist, επιταχύνουν τη διαδικασία παραγωγής, χρησιµοποιώντας τη βάση δεδοµένων που δηµιουργείται µε τη δηµιουργία του σχεδίου. Το Personal Mechanist µπορεί να δηµιουργήσει αρχεία αριθµητικού ελέγχου για τόρνους, φρέζες, µηχανές ηλεκτρικής εκκένωσης (4άρων αξόνων), µηχανές κοπής µε φλόγα, laser, νερό και πρέσες. 1.2.5 Βοήθεια του συστήµατος Με την πληκτρολόγηση του θαυµαστικού (!) στη γραµµή εντολών, παίρνουµε βοήθεια από το σύστηµα. Πληκτρολογώντας INSERT! παίρνουµε βοήθεια για τα ρήµατα και τα ουσιαστικά που µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε µε την εντολή INSERT. Σελ. - 2 -

Για παράδειγµα, πληκτρολογώντας INSERT CIRCLE R.5:! παίρνουµε βοήθεια για τον τρόπο χρησιµοποίησης αυτής της εντολής. Πληκτρολογώντας το ερωτηµατικό (?) στη γραµµή εντολών, τότε το σύστηµα εµφανίζει όλες τις διαθέσιµες εντολές. Πληκτρολογώντας ερωτηµατικό µετά από ρήµα, εµφανίζονται όλα τα ουσιαστικά που µπορούν να χρησιµοποιηθούν µε το ρήµα αυτό. Πληκτρολογώντας ερωτηµατικό µετά από ρήµα και ουσιαστικό (π.χ. INSERT CIRCLE?), εµφανίζονται όλοι οι modifiers (επιλογές). Πληκτρολογώντας ερωτηµατικό µετά την άνω και κάτω τελεία της εντολής (π.χ. INSERT CIRCLE R.5:?), εµφανίζονται όλες οι διαθέσιµες επιλογές της getdata και οι τελευταίες συντεταγµένες που εισήχθησαν. 1.2.6 Model and Draw Entities Οι γεωµετρικές οντότητες που αποτελούν το τρισδιάστατο µοντέλο ονοµάζονται model entities (οντότητες µοντέλου). Οι οντότητες µοντέλου αναπαριστούν το αντικείµενο που σχεδιάζεται και µπορούν να είναι ορατές σε µία ή σε περισσότερες ή και σε όλες τις όψεις. Μπορούν να χρησιµοποιηθούν για όλες τις εφαρµογές CAD/CAM, όπως στη µηχανολογική ανάλυση και παραγωγή. Οντότητες που δηµιουργούνται για να εµφανίζονται µόνο στο σχεδιαστικό χώρο ονοµάζονται draw entities, όπως είναι οι διαστάσεις, οι ετικέτες και τα κείµενα. 1.3 ΟΨΕΙΣ Η έννοια της όψης στο Personal Designer είναι ένα παράθυρο, µέσα στο οποίο εµφανίζεται ένα µοντέλο ή ένα µέρος του µοντέλου. Για την εµφάνιση του µοντέλου µπορεί να χρησιµοποιηθούν οι προκαθορισµένες όψεις, όπως πρόοψη, άνοψη, κάτοψη, δεξιά πλάγια όψη, αριστερή πλάγια όψη και η οπίσθια όψη, καθώς επίσης και να δηµιουργηθούν καινούριες όψεις για συγκεκριµένες καταστάσεις. Το Personal Designer παρέχει δύο τρόπους εργασίας µε τις όψεις: α) ο χρήστης µπορεί να εργάζεται µε µία µόνο όψη του σχεδίου κάθε φορά (single view model) και, β) ο χρήστης µπορεί να εργάζεται µε πολλαπλές όψεις του σχεδίου ταυτόχρονα (multiple view mode ή MViews). Με τον πρώτο τρόπο, µόνο µια όψη υπάρχει στην οθόνη κάθε φορά, ενώ µε το δεύτερο τρόπο, υπάρχει η δυνατότητα εργασίας µέχρι και 63 όψεις στην οθόνη. 1.3.1 Συστήµατα Συντεταγµένων Στη δηµιουργία του τρισδιάστατου µοντέλου χρησιµοποιείται το καρτεσιανό σύστηµα συντεταγµένων, το οποίο ονοµάζεται σύστηµα συντεταγµένων του µοντέλου (model coordinate system ή MCS). Το Personal Designer, όµως, δίνει τη δυνατότητα εναλλακτικών συστηµάτων συντεταγµένων, σαν κατασκευαστικά βοηθήµατα, τα οποία ανταποκρίνονται στις δεδοµένες ορθογραφικές όψεις του σχεδίου ή στις όψεις που έχουν δηµιουργηθεί µε Σελ. - 3 -

τις τεχνικές του συστήµατος. Κατά τη σχεδίαση, το σύστηµα µεταφέρει αυτόµατα το εναλλακτικό σύστηµα συντεταγµένων στο MCS. 1.3.2 Συντεταγµένες Για την εισαγωγή δεδοµένων χρησιµοποιείται το καρτεσιανό σύστηµα συντεταγµένων ή το πολικό σύστηµα συντεταγµένων. Επίσης, χρησιµοποιούνται σχετικές συντεταγµένες, στις οποίες η τοποθεσία δίνεται σε σχέση µε το προηγούµενο σηµείο, ή απόλυτες συντεταγµένες, όπου η τοποθεσία δίνεται σε σχέση µε το αρχικό σηµείο (origin) του σχεδίου. Σελ. - 4 -

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο Ξεκινώντας το Personal Designer Σε αυτή την παράγραφο δίνονται πληροφορίες σχετικά µε τον τρόπο εκκίνησης και εξόδου του χρήστη από το πρόγραµµα Personal Designer. Επιπλέον, παρουσιάζονται δύο πολύ βασικές λειτουργίες του Personal Designer: η εντολή UNDO και η εντολή ZOOM. 2.1 Εκκίνηση του Personal Designer Μπορούµε να τρέξουµε το Personal Designer από οποιονδήποτε κατάλογο και αν βρισκόµαστε, πληκτρολογώντας απλά PD και πατώντας ENTER. Πιο συγκεκριµένα, τα βήµατα που ακολουθούµε για να τρέξουµε και να ανοίξουµε το πρόγραµµα Personal Designer είναι: 1. Ξεκινάµε τον υπολογιστή. 2. Πηγαίνουµε στον κατάλογο PD5, πληκτρολογώντας: C:\> CD PD5 3. Πληκτρολογούµε PD: C:\> PD5 > PD Μετά από λίγο, βλέπουµε το παράθυρο του Personal Designer, όπως φαίνεται στο σχήµα 2.1. Σχήµα 2.1: Το παράθυρο εκκίνησης του Personal Designer Παρατηρούµε ότι µε την µετακίνηση του ποντικιού, µετακινείται και ο κέρσορας. Σελ. - 5 -

Στο παράθυρο εντολών βλέπουµε την ένδειξη: 4. Πληκτρολογούµε το όνοµα του αρχείου, για παράδειγµα mypart Εάν το όνοµα που δώσαµε είναι καινούριο, παίρνουµε την παρακάτω ένδειξη στο παράθυρο εντολών: Όταν εµφανίζεται το σύµβολο >> (prompt), το σύστηµα είναι σε κατάσταση αναµονής και περιµένει να δώσουµε µια εντολή. Τώρα βρισκόµαστε στο περιβάλλον του PD (Personal Designer) και µπορούµε πλέον να αρχίσουµε τη σχεδίαση. Πριν ξεκινήσουµε, όµως, τη σχεδίαση, χρειάζεται να εµφανίσουµε στην οθόνη σχεδίασης το σύστηµα συντεταγµένων. Αυτό γίνεται ακολουθώντας τα παρακάτω βήµατα: Στο βασικό µενού, επιλέγουµε το εικονίδιο 3D. Στο υπο-µενού που εµφανίζεται, επιλέγουµε το εικονίδιο SELECT. Στο παράθυρο επικοινωνίας του προγράµµατος (µπλε πλαίσιο), εµφανίζεται ένα µαύρο παράθυρο, από όπου επιλέγουµε το επίπεδο σχεδίασης 1. Στη συνέχεια κάνουµε κλικ στο εικονίδιο ΟΝ, που βρίσκεται στο υπο-µενού του 3D και τελικά, εµφανίζεται στην οθόνη το σύστηµα συντεταγµένων. Σελ. - 6 -

2.2 Έξοδος από το Personal Designer Για να βγούµε από το περιβάλλον του Personal Designer, ακολουθούµε τα εξής βήµατα: 1. Πληκτρολογούµε στο παράθυρο εντολών: EXIT Το σύστηµα απαντά: Filing Name (<return> = mypart): 2. Πατάµε: ENTER Το σύστηµα απαντά: Save (Y, N, ^C) (Αν το αρχείο υπάρχει ήδη, επίσης εµφανίζεται) Replace existing file (Y, N, ^C) Οι επιλογές Ν (No) και ^C (Ctrl C) χρησιµοποιούνται για να ακυρώσουµε την εντολή EXIT. Επιλέγουµε Y (Yes) για να σώσουµε το αρχείο µας. 3. Πληκτρολογούµε Y (Yes): Υ Το σύστηµα απαντά: Pack the database (Y, N, ^C) 4. Πληκτρολογούµε Υ(Yes): Υ Το σύστηµα απαντά: Part Name (<return> to exit): 5. Πατάµε: ENTER και βρισκόµαστε πίσω στο λειτουργικό σύστηµα Το αρχείο µας µε το όνοµα mypart έχει αποθηκευτεί στον τρέχοντα κατάλογο (PD5) και µε επέκταση.drw. 2.3 Σχεδιαστικές οντότητες Οι γεωµετρικές οντότητες που αποτελούν ένα τρισδιάστατο µοντέλο και αποθηκεύονται στη βάση δεδοµένων του προγράµµατος ονοµάζονται οντότητες µοντέλου. Οι οντότητες µοντέλου αντιπροσωπεύουν το φυσικό αντικείµενο που σχεδιάζεται. Οι οντότητες µοντέλου µπορούν να γίνονται ορατές σε µία, µερικές ή όλες τις δυνατές όψεις. Οι οντότητες που δηµιουργούνται για να εµφανίζονται µόνο στο χώρο σχεδίασης ονοµάζονται σχεδιαστικές οντότητες. Μερικές από αυτές είναι: οι διαστάσεις, οι ετικέτες, τα κείµενα (text) κ.ά. Σελ. - 7 -

2.4 Η εντολή UNDO Το πακέτο Personal Designer διαθέτει την εντολή UNDO, η οποία µας επιτρέπει να καταργήσουµε ή να ακυρώσουµε προηγούµενες εντολές ή βήµατα. Η εντολή UNDO ενεργοποιείται στην εκκίνηση κάθε σχεδίου. Ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να καταργήσει σχεδιαστικά βήµατα ένα-ένα ή πολλά βήµατα µαζί. 2.5 Η εντολή ΖΟΟΜ Η εντολή ΖΟΟΜ χρησιµοποιείται για να αυξήσει ή να µειώσει το µέγεθος της εικόνας που βλέπει ο χρήστης στην οθόνη. Η εντολή αυτή διαθέτει πολλές υποεντολές. Εδώ παρουσιάζονται δύο από αυτές: η επιλογή WIN και η επιλογή ALL. Έστω ότι έχουµε το σχέδιο που φαίνεται στο παρακάτω σχήµα 2.2. Αν εισάγουµε την εντολή: ZOOM WIN : dig d1 d2 όπου d1 και d2 είναι η γωνία εκκίνησης και η απέναντι γωνία τερµατισµού του παραθύρου αντίστοιχα. Το αποτέλεσµα της εντολής αυτής θα είναι η µεγέθυνση του αρχικού µας σχεδίου, όπως φαίνεται στο σχήµα. Σχήµα 2.2: Εντολή ΖΟΟΜ WIN Αν θέλουµε όλη η γεωµετρία του σχεδίου µας να περιέχεται στο µέγεθος της οθόνης, τότε εισάγουµε την εντολή: ZOOM ALL Στα κεφάλαια που ακολουθούν, δίνονται διάφοροι τρόποι σχεδίασης των βασικών οντοτήτων, µε τη βοήθεια του λογισµικού Personal Designer. Πριν ξεκινήσετε την ανάγνωση, ανατρέξτε στο Παράρτηµα Ι, όπου θα βρείτε χρήσιµες πληροφορίες για το πρόγραµµα. Σελ. - 8 -

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο Σχεδίαση απλών οντοτήτων Γραµµές 3.1 Σχεδίαση Γραµµών (Lines) Με την εντολή INSERT LINE σχεδιάζουµε µια απλή γραµµή, µια σειρά ενωµένων γραµµών, ή διάφορες ξεχωριστές γραµµές. Το σύστηµα εισάγει µια γραµµή µεταξύ δύο σηµείων που ορίζουµε εµείς. Κάθε τέτοιο σηµείο καθορίζεται από τις τρεις συντεταγµένες του Χ, Υ και Ζ. Επίσης, µπορούµε να ορίσουµε το µήκος, τη γωνία, το χρώµα, τη γραµµατοσειρά, το layer και την όψη της γραµµής. Σχ. 3.1: Παραδείγµατα γραµµών που σχεδιάζονται µε την εντολή INSERT LINE Χρησιµοποιούµε την εντολή INSERT LINE για να εισάγουµε ένα ή περισσότερα από: µια κλειστή περιοχή µε ενωµένες γραµµές µια οριζόντια ή κατακόρυφη γραµµή µια γραµµή µε συγκεκριµένη γωνία κλίσης σε σχέση µε µια άλλη υπάρχουσα γραµµή µια γραµµή παράλληλη σε µια άλλη υπάρχουσα γραµµή µια γραµµή κάθετη σε µια άλλη υπάρχουσα γραµµή µια γραµµή εφαπτόµενη σε έναν κύκλο (ή ένα τόξο) και µια γραµµή (ή ένα σηµείο) Όταν εισάγουµε ενωµένες γραµµές, το τελικό σηµείο της µιας γραµµής είναι το αρχικό σηµείο της επόµενης γραµµής. Όταν εισάγουµε µια εφαπτόµενη γραµµή, τότε η δεύτερη οντότητα που επιλέγουµε πρέπει να είναι κύκλος. Αν εισάγουµε µια γραµµή εφαπτόµενη σε µια γραµµή και έναν κύκλο, τότε η περιοχή του κύκλου που επιλέγουµε καθορίζει εάν η γραµµή που εισάγουµε θα είναι κάθετη ή παράλληλη στην ήδη υπάρχουσα γραµµή. 3.2 Τροποποιητές (Modifiers) Με τους τροποποιητές µπορούµε να επιλέξουµε διάφορους τρόπους σχεδίασης µιας γραµµής. Για τους τροποποιητές σχεδίασης µιας γραµµής, µπορούν να γίνουν οι παρακάτω παρατηρήσεις: Σελ. - 9 -

a. Αν χρησιµοποιούµε τον τροποποιητή ΤΑΝΤΟ, δεν µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε οποιοδήποτε άλλο τροποποιητή. b. εν µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε το ANG µε τα HOR, VER, PRL ή PRP. Οι τροποποιητές που συναντάµε στην εντολή INSERT LINE είναι: Προσανατολισµός Γραµµής και Τροποποιητές Μήκους HOR VER LEN n (Horizontal) Καθορίζει ότι η γραµµή θα είναι οριζόντια (Vertical) Καθορίζει ότι η γραµµή θα είναι κατακόρυφη (Length) Καθορίζει το µήκος της γραµµής. Μπορούµε να χρησιµοποιήσουµε και το κοµπιουτεράκι µε αυτή την εντολή. Το προκαθορισµένο µήκος (default) είναι 1 inch. Τροποποιητές Υπάρχουσας Γεωµετρία ANG n (Angle) Καθορίζει τη γωνία της γραµµής που εισάγουµε σχετικά µε µια υπάρχουσα γραµµή. Η προκαθορισµένη γωνία (default) είναι 45º. PRL (Parallel) Καθορίζει ότι η γραµµή θα είναι παράλληλη προς µια υπάρχουσα γραµµή. Μπορούµε να δώσουµε την απόσταση µεταξύ των δύο γραµµών µε την εντολή DIST ή να αφήσουµε το σύστηµα να υπολογίσει τη µεταξύ τους απόσταση, επιλέγοντας δύο σηµεία. DIST n PRP (Distance) Καθορίζει την απόσταση µεταξύ της παράλληλης γραµµής και της ήδη υπάρχουσας γραµµής. Η προκαθορισµένη (default) απόσταση είναι 1 inch. (Perpendicular) Καθορίζει ότι η γραµµή θα είναι κάθετη σε µια Σελ. - 10 -

υπάρχουσα γραµµή. TANTO (Tangent To) Καθορίζει ότι η γραµµή θα εφάπτεται σε έναν κύκλο. Τροποποιητές Χαρακτηριστικών LIN CONL COLO (Line) (Προκαθορισµένο) ηµιουργεί µια γραµµή (Construction Line) ηµιουργεί µια σειρά γραµµών (Color) Καθορίζει το χρώµα της γραµµής. Το προκαθορισµένο χρώµα είναι αυτό που είναι ενεργοποιηµένο. FONT LAY Καθορίζει το σχέδιο της γραµµής. Το προκαθορισµένο είναι το 0, το στερεό σχέδιο. (Layer) Καθορίζει το layer πάνω στο οποίο το σύστηµα τοποθετεί τη γραµµή. Το προκαθορισµένο είναι το ενεργοποιηµένο layer. Τροποποιητές Όψεων VIEW Εµφανίζει τη γραµµή παράλληλη ή κάθετη στην τρέχουσα όψη. Ο τροποποιητής αυτός ακολουθεί τις εντολές PRL ή PRP. Σελ. - 11 -

3.3 Σχεδίαση Ενωµένων ή Ξεχωριστών Γραµµών Για να σχεδιάσουµε ενωµένες ή ξεχωριστές γραµµές, τα βήµατα που ακολουθούµε είναι τα εξής: 1. Πληκτρολογούµε * INS LIN, εισάγουµε τους κατάλληλους τροποποιητές και στο τέλος βάζουµε µια άνω-κάτω τελεία (:) 2. Επιλέγουµε το αρχικό και το τελικό σηµείο της γραµµής. Αν χρησιµοποιούµε τον τροποποιητή LEN, τότε το τελικό σηµείο που επιλέγουµε στο Βήµα 2 δείχνει µόνο την κατεύθυνση της γραµµή. 3. Για να σχεδιάσουµε ενωµένες γραµµές, επιλέγουµε το τελικό σηµείο της επόµενης γραµµή. Επαναλαµβάνουµε τη διαδικασία αυτή για κάθε τµήµα γραµµής που θέλουµε να σχεδιάσουµε. Για να εισάγουµε περισσότερες γραµµές, βάζουµε ένα ελληνικό ερωτηµατικό (;) και επαναλαµβάνουµε το Βήµα 2. Μετά πατάµε ENTER ή Για να κλείσουµε τις γραµµές αυτές, εισάγουµε ένα ερωτηµατικό (;), πατάµε END και ένα κενό. Στη συνέχεια, επιλέγουµε τα τελικά σηµεία των δύο ανοιχτών γραµµών και πατάµε INS LIN: dig d1 d2 d3 d4 d5 ; dig END d6 d7 Το σύστηµα εισάγει 4 γραµµές. Μετά σχεδιάζει µια γραµµή που ξεκινά από το τέλος της πρώτης γραµµής και τελειώνει στο τέλος της τελευταίας γραµµής. * Η λέξη πληκτρολογούµε χρησιµοποιείται, γιατί µπορούµε εναλλακτικά να πληκτρολογήσουµε τις αντίστοιχες εντολές, αντί απλά να πατήσουµε το αντίστοιχο εικονίδιο των µενού. Εσείς, για ευκολία, απλά πατήστε το εικονίδιο που αντιστοιχεί στην εκάστοτε σχεδίαση που θέλετε να κάνετε. Σελ. - 12 -

3.4 Σχεδίαση µιας Οριζόντιας ή Κατακόρυφης Γραµµής Για να σχεδιάσουµε µια οριζόντια ή µια κατακόρυφη γραµµή, ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα: 1. Πληκτρολογούµε INS LIN, µετά την εντολή HOR ή VER, µετά εισάγουµε όποιον άλλο τροποποιητή θέλουµε και στο τέλος βάζουµε µια άνω-κάτω τελεία (:). 2. Επιλέγουµε το αρχικό σηµείο της γραµµής. 3. Επιλέγουµε µια θέση, η οποία θα καθορίσει την κατεύθυνση και το µήκος της γραµµής και πληκτρολογούµε ένα κενό. Αν χρησιµοποιούµε τον τροποποιητή LEN, αυτό το σηµείο δείχνει µόνο την κατεύθυνση (και όχι το µήκος) της γραµµής. 4. Επαναλαµβάνουµε τα Βήµατα 2 και 3 για κάθε γραµµή που θέλουµε να σχεδιάσουµε και στο τέλος πατάµε INS LIN HOR: dig d1 d2 dig: VER : dig d3 d4 dig Το σύστηµα σχεδιάζει µια οριζόντια γραµµή και µια κατακόρυφη γραµµή. 3.5 Σχεδίαση µιας Γραµµής υπό Γωνία Τα βήµατα που ακολουθούµε για να σχεδιάσουµε µια γραµµή υπό γωνία, σε σχέση µε τον οριζόντιο άξονα, δίνονται παρακάτω: 1. Πληκτρολογούµε INS LIN και ένα κενό. 2. Εισάγουµε την εντολή ANG, ένα κενό, τον αριθµό των µοιρών, οποιοδήποτε άλλο τροποποιητή θέλουµε και µια άνω-κάτω τελεία (:). 3. Επιλέγουµε την υπάρχουσα γραµµή. 4. Επιλέγουµε το αρχικό σηµείο της νέας γραµµής. 5. Επιλέγουµε µια θέση, η οποία θα καθορίζει το µήκος της νέας γραµµής. Αν χρησιµοποιούµε τον τροποποιητή LEN, παραλείπουµε αυτό το βήµα. Σελ. - 13 -

6. Επαναλαµβάνουµε τα Βήµατα 4 και 5 για κάθε γραµµή που θέλουµε να σχεδιάσουµε. Για να ορίσουµε µια διαφορετική, ήδη υπάρχουσα γραµµή, τότε εισάγουµε ένα ερωτηµατικό (;) και την επιλέγουµε. Μετά πατάµε INS LIN ANG 45 : lin d1 dig d2 d3 dig Το σύστηµα σχεδιάζει µια γραµµή υπό γωνία 45º σε σχέση µε την υπάρχουσα γραµµή. 3.6 Σχεδίαση µιας Παράλληλης Γραµµής Τα βήµατα που ακολουθούµε για να σχεδιάσουµε µε παράλληλη γραµµή είναι: 1. Πληκτρολογούµε INS LIN PRL και τους όποιους τροποποιητές. Για να καθορίσουµε την απόσταση ανάµεσα στην υπάρχουσα γραµµή και τη νέα γραµµή, εισάγουµε την εντολή DIST και µια τιµή. Μετά εισάγουµε µια άνωκάτω τελεία (:). 2. Επιλέγουµε την υπάρχουσα γραµµή. 3. Επιλέγουµε την αρχή της νέας γραµµής. Αν δεν χρησιµοποιήσαµε την εντολή DIST, η θέση αυτή καθορίζει επίσης την απόσταση ανάµεσα στην υπάρχουσα γραµµή και τη νέα γραµµή. 4. Επιλέγουµε µια θέση, η οποία καθορίζει την κατεύθυνση και το µήκος της γραµµής. Αν χρησιµοποιήσουµε την εντολή LEN, το σηµείο που επιλέγουµε στο Βήµα 4 δείχνει µόνο την κατεύθυνση της γραµµής. 5. Επαναλαµβάνουµε τα Βήµατα 3 και 4 για κάθε γραµµή που θέλουµε να σχεδιάσουµε. Για να ορίσουµε µια διαφορετική υπάρχουσα γραµµή, τότε εισάγουµε ένα ερωτηµατικό (;) και επαναλαµβάνουµε το Βήµα 2. Μετά πατάµε Σελ. - 14 -

INS LIN PRL DIST 1.5: lin d1 dig d2 d3 dig Το σύστηµα σχεδιάζει µια γραµµή παράλληλη σε µια υπάρχουσα γραµµή. Η απόσταση µεταξύ των δύο γραµµών είναι 1.5 inches. 3.7 Σχεδίαση µιας Κάθετης Γραµµής Για να σχεδιάσουµε µε κάθετη γραµµή, τα βήµατα που ακολουθούµε είναι: 1. Πληκτρολογούµε INS LIN PRP, ένα κενό, τους επιθυµητούς τροποποιητές και µια άνω-κάτω τελεία (:). 2. Επιλέγουµε την ήδη υπάρχουσα γραµµή. 3. Επιλέγουµε το αρχικό σηµείο της νέας γραµµής. 4. Επιλέγουµε µια θέση, η οποία καθορίζει την κατεύθυνση και το µήκος της νέας γραµµής. Αν χρησιµοποιήσουµε την εντολή LEN, το σηµείο που επιλέγουµε στο Βήµα 4 δείχνει µόνο την κατεύθυνση της γραµµής. 5. Επαναλαµβάνουµε τα Βήµατα 3 και 4 για κάθε γραµµή που θέλουµε να σχεδιάσουµε. Για να ορίσουµε µια διαφορετική υπάρχουσα γραµµή, τότε εισάγουµε ένα ερωτηµατικό (;) και επαναλαµβάνουµε το Βήµα 2. Μετά πατάµε INS LIN PRΡ : lin d1 dig d2 d3 dig Σελ. - 15 -

Το σύστηµα σχεδιάζει µια γραµµή κάθετη στην υπάρχουσα γραµµή. 3.8 Σχεδίαση µιας Εφαπτόµενης Γραµµής Για να σχεδιάσουµε µια εφαπτόµενη γραµµή, τα βήµατα που ακολουθούµε είναι: 1. Πληκτρολογούµε INS LIN TANTO και µια άνω-κάτω τελεία (:). 2. Επιλέγουµε τις δύο οντότητες στις οποίες θα εφάπτεται η γραµµή. Μία από αυτές τις οντότητες θα πρέπει να είναι κύκλος ή τόξο. Επαναλαµβάνουµε αυτή τη διαδικασία για κάθε εφαπτόµενη γραµµή που θέλουµε να σχεδιάσουµε. Μετά πατάµε INS LIN ΤΑΝΤΟ: ent d1 d2 ent d3 d4 ent Το σύστηµα σχεδιάζει πρώτα µια γραµµή που εφάπτεται στους δύο κύκλους. Μετά, σχεδιάζει µια γραµµή εφαπτόµενη στον κύκλο και τη γραµµή. Σελ. - 16 -

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ο Σχεδίαση απλών οντοτήτων - Κύκλοι 4.1 Σχεδίαση Κύκλων (Circles) Χρησιµοποιούµε την εντολή INSERT CIRCLE για να σχεδιάσουµε έναν κύκλο µε τέσσερις διαφορετικούς τρόπους. Μπορούµε κάθε φορά να ορίζουµε: Τρία σηµεία στην περιφέρεια του κύκλου το τελικό σηµείο του κύκλου είναι το πρώτο σηµείου που επιλέγουµε. ύο σηµεία που ορίζουν τη διάµετρο του κύκλου. Το τελικό σηµείο του κύκλου βρίσκεται «στις 3 η ώρα» *. ύο σηµεία που ορίζουν την ακτίνα του κύκλου. Το τελικό σηµείο του κύκλου βρίσκεται «στις 3 η ώρα». Τη διάµετρο ή την ακτίνα και το κέντρο του κύκλου. Μπορούµε να χρησιµοποιήσουµε την τροποποιητή TANTO για να σχεδιάσουµε κύκλους εφαπτόµενους σε τρεις επιλεγµένες οντότητες. Το Personal Designer σχεδιάζει όλους τους πιθανούς κύκλους και µας ζητά να επιλέξουµε αυτόν (ή αυτούς) που θέλουµε. Οι κύκλοι που επιλέγουµε εισάγονται στη βάση δεδοµένων. Οποιοιδήποτε εναποµείναντες κύκλοι διαγράφονται, όταν πατάµε INS CIRCLE TANTO : ent d1 d2 d3 select circles d4 Σελ. - 17 -

4.2 Θεωρήσεις Για το σχεδιασµό κύκλων, µπορούµε να κάνουµε τις παρακάτω παρατηρήσεις, που βοηθάνε πολύ κατά το σχεδιασµό. Το τελικό σηµείο του κύκλου είναι «στις 3 η ώρα». Για να επιλέξουµε έναν κύκλο που βρίσκεται σε µια όψη, τοποθετούµε τον κέρσορα στο τελικό σηµείο του κύκλου. Για να επιλέξουµε το τελικό σηµείο ενός κύκλου, ο οποίος έχει σχεδιαστεί µε τρία σηµεία, επιλέγουµε το πρώτο σηµείο που χρησιµοποιήθηκε για να σχεδιαστεί ο κύκλος. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το τελικό σηµείο είναι αυτό που βρίσκεται στη θέση «3 η ώρα». Αν η θέση του τελικού σηµείου δεν είναι ξεκάθαρη, τότε χρησιµοποιούµε την τροποποιητή END και επιλέγουµε ένα οποιοδήποτε σηµείο στο περίγραµµα του κύκλου, όταν ο κύκλος δεν βρίσκεται σε κάποια όψη. Εάν θέλουµε να σχεδιάσουµε µια στρογγυλεµένη γωνία, τότε χρησιµοποιούµε την εντολή INSERT FILLET, που θα εξετάσουµε σε επόµενο κεφάλαιο. 4.3 Τροποποιητές (Modifiers) Η εντολή σχεδιασµού κύκλου διαθέτει µερικούς τροποποιητές, οι οποίοι δίνουν τη δυνατότητα στο σχεδιαστή να δηµιουργήσει έναν κύκλο µε ποικίλους τρόπους. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι τροποποιητές που χρησιµοποιούνται µε την εντολή INS CIRCLE. Σελ. - 18 -

D n R n TANTO (Diameter) Καθορίζει τη διάµετρο του κύκλου. Μπορούµε να αφήσουµε το σύστηµα να υπολογίσει τη διάµετρο ή µπορούµε να εισάγουµε απευθείας την τιµή της. (Radius) Καθορίζει την ακτίνα του κύκλου. Μπορούµε να αφήσουµε το σύστηµα να υπολογίσει την ακτίνα ή µπορούµε να εισάγουµε απευθείας την τιµή της. Εισάγει όλους τους πιθανούς κύκλους που εφάπτονται σε τρεις επιλεγµένες οντότητες. Επιλέγουµε τις οντότητες που θέλουµε. Μπορούµε να χρησιµοποιήσουµε την εντολή ΤΑΝΤΟ µόνο µε τόξα, κύκλους και γραµµές. 4.4 Ορίζοντας Τρία Σηµεία στο Περίγραµµα του Κύκλου Τα βήµατα που ακολουθούµε για το σχεδιασµό ενός κύκλου, ορίζοντας τρία σηµεία στην περιφέρειά του, δίνονται παρακάτω: 1. Πληκτρολογούµε INS CIR και µετά άνω-κάτω τελεία (:). 2. Επιλέγουµε τρία σηµεία στην περιφέρεια του κύκλου. Το σύστηµα σχεδιάζει τον κύκλο, αφού έχουµε επιλέξει και το τρίτο σηµείο. 3. Επαναλαµβάνουµε το Βήµα 2 για κάθε κύκλο που θέλουµε να σχεδιάσουµε. Μετά πατάµε INS CIR: dig d1 d2 d3 dig Σελ. - 19 -

Το σύστηµα σχεδιάζει έναν κύκλο µε το τελικό του σηµείο να βρίσκεται στην πρώτη θέση που επιλέγουµε. 4.5 Πώς Αφήνουµε το Σύστηµα να Υπολογίσει τη ιάµετρο Το πρόγραµµα έχει τη δυνατότητα να υπολογίζει τη διάµετρο του κύκλου. Τα βήµατα που ακολουθούµε για να γίνει αυτό είναι τα εξής: 1. Πληκτρολογούµε INS CIR D και µετά άνω-κάτω τελεία (:). 2. Επιλέγουµε δύο αντιδιαµετρικά σηµεία στην περιφέρεια του κύκλου. Το σύστηµα εισάγει τον κύκλο, αφού έχουµε επιλέξει και το δεύτερο σηµείο. 3. Επαναλαµβάνουµε το Βήµα 2 για όσους κύκλους θέλουµε να σχεδιάσουµε. Μετά πατάµε INS CIR D: dig d1 d2 dig Το σύστηµα σχεδιάζει έναν κύκλο. Υπολογίζει µόνο του τη διάµετρο από την απόσταση των δύο σηµείων που επιλέξαµε. Σελ. - 20 -

4.6 Πώς Αφήνουµε το Σύστηµα να Υπολογίσει την Ακτίνα Το πρόγραµµα έχει τη δυνατότητα να υπολογίζει τη διάµετρο του κύκλου. Τα βήµατα που ακολουθούµε για να γίνει αυτό είναι τα εξής: 1. Πληκτρολογούµε INS CIR R και µετά άνω-κάτω τελεία (:). 2. Επιλέγουµε το κέντρο του κύκλου. 3. Επιλέγουµε ένα σηµείο στην περιφέρεια και εισάγουµε ένα ερωτηµατικό (;). Το σύστηµα σχεδιάζει τον κύκλο. 4. Επαναλαµβάνουµε τα Βήµατα 2 και 3 για κάθε κύκλο που θέλουµε να σχεδιάσουµε. Όταν τελειώσουµε, πατάµε INS CIR R : dig d1 d2; Το σύστηµα σχεδιάζει έναν κύκλο, υπολογίζοντας την ακτίνα από τις δύο θέσεις που επιλέξαµε. Σελ. - 21 -

4.7 Πώς Καθορίζουµε µια ιάµετρο ή µια Ακτίνα Τα βήµατα που ακολουθούµε είναι τα εξής: 1. Πληκτρολογούµε INS CIR και ένα κενό. 2. Εισάγουµε D ή R, ένα κενό, µια τιµή και µια άνω-κάτω τελεία (:). 3. Επιλέγουµε το κέντρο του κύκλου και εισάγουµε ένα ερωτηµατικό (;). Το σύστηµα σχεδιάζει τον κύκλο. 4. Επαναλαµβάνουµε το Βήµα 3 για κάθε κύκλο που θέλουµε να σχεδιάσουµε. Μετά πατάµε INS CIR R 2: dig d1 ; dig d2; Το σύστηµα σχεδιάζει δύο κύκλους, µε σύνορα στα σηµεία που επιλέξαµε. Σελ. - 22 -

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ο Σχεδίαση απλών οντοτήτων Τόξα 5.1 Σχεδίαση Τόξων (Arcs) Με την εντολή INSERT ARC σχεδιάζουµε ένα τόξο µε έναν από τους πέντε παρακάτω τρόπους: Ορίζουµε το αρχικό σηµείο του τόξου, ένα άλλο σηµείο πάνω στο τόξο και το τελικό σηµείο του τόξου. Το σύστηµα δηµιουργεί το τόξο στην κατεύθυνση κατά την οποία επιλέξαµε τα σηµεία. Ορίζουµε το αρχικό και το τελικό σηµείο του τόξου. Το σύστηµα τότε υπολογίζει τη διάµετρο. Το σύστηµα υπολογίζει την ακτίνα, όταν ορίσουµε το κέντρο του τόξου, το αρχικό σηµείο και την τελική γωνία. Ορίζουµε την διάµετρο ή την ακτίνα, τη κέντρο του τόξου, την αρχική γωνία και την τελική γωνία. Ορίζουµε τη διάµετρο ή την ακτίνα, χρησιµοποιούµε τους ΑΒ και ΑΕ τροποποιητές για να δείξουµε την αρχική και τελική γωνία και ορίζουµε το κέντρο του τόξου. Για να δηµιουργήσουµε µια στρογγυλεµένη γωνία, χρησιµοποιούµε την εντολή INSERT FILLET, που θα παρουσιάσουµε σε επόµενο κεφάλαιο. 5.2 Θεωρήσεις Εκτός από τις περιπτώσεις, στις οποίες χρησιµοποιούµε τους τροποποιητές ΑΒ και ΑΕ, το σύστηµα σχεδιάζει τόξα µε ανθωρολογιακή φορά. 5.3 Τροποποιητές (Modifiers) Θα πρέπει να χρησιµοποιούµε µόνο έναν τροποποιητή διαµέτρου ή ακτίνας κάθε φορά. Επίσης, σηµαντικό είναι να χρησιµοποιούµε τους τροποποιητές γωνίας (ΑΒ και ΑΕ) µαζί µε τα γράµµατα D ή R, για τα οποία έχουµε καταχωρήσει µια τιµή. Συνεπώς, οι τροποποιητές που µπορούν να χρησιµοποιηθούν µε την εντολή INSERT ARC δίνονται στους παρακάτω πίνακες. Σελ. - 23 -

Τροποποιητές ιαµέτρου/ακτίνας D n (Diameter) Καθορίζει τη διάµετρο του τόξου. Μπορούµε να αφήσουµε το σύστηµα να υπολογίσει τη διάµετρο ή µπορούµε να ορίσουµε εµείς την τιµή της. R n (Radius) Καθορίζει την ακτίνα του τόξου. Μπορούµε να αφήσουµε το σύστηµα να υπολογίσει την ακτίνα ή µπορούµε να ορίσουµε εµείς την τιµή της. Τροποποιητές Γωνίας AB n (Angle Beginning) Καθορίζει την αρχική γωνία του τόξου, ανθωρολογιακά από τον οριζόντιο άξονα. AE n (Angle Ending) Καθορίζει την τελική γωνία του τόξου. Σελ. - 24 -

5.4 Ορισµός Τριών Σηµείων Κατά Μήκος του Τόξου Τα βήµατα που ακολουθούµε είναι τα εξής: 1. Πληκτρολογούµε INS ARC και µετά άνω-κάτω τελεία (:). 2. Επιλέγουµε το αρχικό σηµείο, ένα άλλο σηµείο πάνω στην τροχιά του τόξου και το τελικό σηµείο. 3. Επαναλαµβάνουµε το Βήµα 2 για κάθε τόξο που θέλουµε να σχεδιάσουµε. Μετά πατάµε INS ARC: dig X0Y0, IX-1 IY3, IX-5 IY 7 Το σύστηµα σχεδιάζει ένα τόξο, που περνά από τα επιλεγµένα σηµεία. 5.5 Πώς Αφήνουµε το Σύστηµα να Υπολογίσει τη ιάµετρο Σελ. - 25 -

Τα βήµατα που ακολουθούµε είναι τα εξής: 1. Πληκτρολογούµε INS ARC και µετά άνω-κάτω τελεία (:). 2. Επιλέγουµε το αρχικό και το τελικό σηµείο. Το σύστηµα τότε σχεδιάζει το τόξο. 3. Επαναλαµβάνουµε το Βήµα 2 για κάθε επιπλέον τόξο που θέλουµε να σχεδιάσουµε. Στο τέλος, πατάµε INS ARC D: dig d1 d2 dig d3 d4 Αφού υπολογίσει τη διάµετρο, το σύστηµα σχεδιάζει δύο τόξα 180º µε ανθωρολογιακή φορά. 5.6 Πώς Αφήνουµε το Σύστηµα να Υπολογίσει την Ακτίνα Τα βήµατα που ακολουθούµε είναι τα εξής: 1. Πληκτρολογούµε INS ARC R και µετά άνω-κάτω τελεία (:). 2. Επιλέγουµε το κέντρο του τόξου, το αρχικό σηµείο και την τελική γωνία. Το σύστηµα σχεδιάζει το τόξο, αφού έχουµε επιλέξει την τελική γωνία. 3. Επαναλαµβάνουµε το Βήµα 2 για κάθε τόξο που θέλουµε να σχεδιάσουµε. Στο τέλος πατάµε Σελ. - 26 -

INS ARC R: dig d1 d2 d3 Αφού υπολογίσει την ακτίνα του τόξου από το κέντρο του, το σύστηµα σχεδιάζει ένα τόξο µε ανθωρολογιακή φορά. 5.7 Ορισµός της ιαµέτρου ή της Ακτίνας Τα βήµατα που ακολουθούµε είναι τα εξής: 1. Πληκτρολογούµε INS ARC και ένα κενό. 2. Πληκτρολογούµε D ή R, ένα κενό, µια τιµή και µια άνω-κάτω τελεία (:). 3. Επιλέγουµε το κέντρο του τόξου, την αρχική γωνία και την τελική γωνία. 4. Επαναλαµβάνουµε το Βήµα 3 για κάθε τόξο που θέλουµε να δηµιουργήσουµε. Στο τέλος, πατάµε INS ARC R 2: dig d1 d2 d3 Σελ. - 27 -

Το σύστηµα σχεδιάζει ένα τόξο µε ανθωρολογιακή φορά. 5.8 Χρησιµοποιώντας τους ΑΒ και ΑΕ Τροποποιητές 1. Πληκτρολογούµε INS ARC και ένα κενό. 2. Πληκτρολογούµε D ή R, ένα κενό, µια τιµή και ένα κενό. 3. Πληκτρολογούµε ΑΒ, ένα κενό, µια τιµή και ένα κενό. 4. Πληκτρολογούµε ΑΕ, ένα κενό, µια τιµή και µια άνω-κάτω τελεία (:). 5. Επιλέγουµε το κέντρο του τόξου και πληκτρολογούµε ένα ερωτηµατικό (;). Το σύστηµα σχεδιάζει ένα τόξο. Επαναλαµβάνουµε την ίδια διαδικασία για κάθε τόξο που θέλουµε να σχεδιάσουµε. Στο τέλος, πατάµε INS ARC R 1 AB 15 AE 300: dig d1 ; dig d2 Το σύστηµα σχεδιάζει δύο τόξα µε ανθωρολογιακή φορά. Σελ. - 28 -

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ο Μορφοποίηση οντοτήτων Trim, Divide, Filler, Offset Α. Εντολές Trimming Η εντολή Trim χρησιµοποιείται για να κόψουµε µια οντότητα σε ορισµένα σηµεία που θέλουµε. Το Personal Designer διαθέτει τρεις διαφορετικέ µορφές της εντολής Trim, οι οποίες είναι: Trim Both, Trim Curve, Trim Entity και Trim Window. Κάθε µία από αυτές παρουσιάζεται και εξηγείται αναλυτικά παρακάτω. 6.1 Trim Both Χρησιµοποιούµε την εντολή TRIM BOTH είτε για να κοντύνουµε ή για να επεκτείνουµε τα τελικά σηµεία δύο οντοτήτων, οι οποίες τέµνονται ή φαίνεται να τέµνονται. Στον τρισδιάστατο χώρο, οι οντότητες µπορεί να µην τέµνονται πραγµατικά, παρόλο που µπορεί να φαίνεται έτσι στην εκάστοτε όψη που βλέπουµε. Όταν θέλουµε να κοντύνουµε ή να επεκτείνουµε δύο οντότητες, που φαινοµενικά (και όχι πραγµατικά) τέµνονται, τότε χρησιµοποιούµε τον τροποποιητή VIEW. 6.1.1 Τροποποιητές (Modifiers) Στην εντολή TRIM BOTH µπορεί να χρησιµοποιηθεί ένας τροποποιητής. Αυτός είναι: VIEW Λέει στο σύστηµα ότι η οντότητα µπορεί µόνο να φαίνεται ότι τέµνεται. 6.1.2 Κοπή των Άκρων δύο Οντοτήτων Για να κόψουµε τα άκρα δύο οντοτήτων, ακολουθούµε τα παρακάτω βήµατα: 1. Πληκτρολογούµε TRIM BOTH και µια άνω-κάτω τελεία (:). 2. Επιλέγουµε την πρώτη οντότητα κάνοντας κλικ κοντά στην άκρη που θέλουµε να κόψουµε. Αν επιλέξουµε τη λάθος άκρη της οντότητας, βάζουµε ένα ερωτηµατικό (;) και ξεκινάµε πάλι. 3. Επιλέγουµε τη δεύτερη οντότητα κάνοντας κλικ κοντά στην άκρη που θέλουµε να κόψουµε και βάζουµε ένα ερωτηµατικό. Επαναλαµβάνουµε τα Βήµατα 2 και 3 για κάθε ζεύγος οντοτήτων που θέλουµε να κόψουµε. Όταν τελειώσουµε, πατάµε Σελ. - 29 -

TRIM BOTH : ent d1 ent d2 Το σύστηµα κόβει τις δύο οντότητες. 6.1.3 Εκτελώντας µιας Σειρά Εργασιών Trim 1. Πληκτρολογούµε TRIM BOTH και µια άνω-κάτω τελεία (:). 2. Επιλέγουµε την πρώτη οντότητα κάνοντας κλικ κοντά στην άκρη που θέλουµε να κόψουµε. Αν επιλέξουµε τη λάθος άκρη της οντότητας, βάζουµε ένα ερωτηµατικό (;) και ξεκινάµε πάλι. 3. Επιλέγουµε τη δεύτερη οντότητα κάνοντας κλικ κοντά στην άκρη που θέλουµε να κόψουµε. 4. Επιλέγουµε ένα τρίτο σηµείο οπουδήποτε πάνω στο σχεδιαστικό χώρο. Η λειτουργία αυτή δρα σαν ένα ερωτηµατικό (;). ίνει, δηλαδή, οδηγία στο λογισµικό να εκτελέσει τη λειτουργία trim και µας επιτρέπει να συνεχίσουµε να κόβουµε (trimming). 5. Επαναλαµβάνουµε τα Βήµατα 2 4 για να επαναλάβουµε την παραπάνω διαδικασία. Στο τέλος, πατάµε TRIM BOTH : ent d1 ent d2 d3 ent d4 ent d5 d6 ent d7 ent d8 d9 ent d10 ent d11 d12 Σελ. - 30 -

Το σύστηµα κόβει κάθε σετ οντοτήτων που καθορίζουµε. 6.2 Trim Curve Η εντολή TRIM CURVE κονταίνει ή επιµηκύνει καµπύλες, µετακινώντας τα άκρα τους χωρίς να µεταβάλει την καµπυλότητά τους ή τον αριθµό των πόλων. Μπορούµε να δηλώσουµε τα νέα άκρα µε δύο τρόπους: Εισάγοντας νέες παραµετρικές τιµές Χρησιµοποιώντας σηµεία ή επίπεδα. Μπορούµε να κόψουµε µια καµπύλη χρησιµοποιώντας σηµεία ή επίπεδα που δεν βρίσκονται πάνω σε αυτή. 6.2.1 Τροποποιητές (Modifiers) Χρησιµοποιούµε τους τροποποιητές PUI και PUF για να ορίσουµε τις διάφορες παραµέτρους της κοπής (trim). Οι τιµές του PUI είναι 0.0000 στην αρχή της καµπύλης και 1.0000 στο τέλος της. Συνεπώς, οι τροποποιητές που µπορούν να χρησιµοποιηθούν µε την εντολή TRIM CURVE φαίνονται στον παρακάτω πίνακα. LAY n NEW PUI n (Layer) Τοποθετεί την καµπύλη στο layer που ορίζουµε, και όχι στο ενεργό layer. Επικαλύπτει την αρχική καµπύλη µε µια νέα καµπύλη. Αυτό είναι το προκαθορισµένο (default). (Parameter Initial) Καθορίζει τη νέα αρχική θέση της καµπύλης, σχετικά µε το αρχικό PUI 0.0000. Η τιµή µπορεί να είναι θετική ή αρνητική. Η Σελ. - 31 -

προκαθορισµένη τιµή (default) είναι 0.0000. PUF n (Parameter Final) Καθορίζει τη νέα τελική θέση της καµπύλης, σχετικά µε το αρχικό PUF 1.0000. Η τιµή µπορεί να είναι θετική ή αρνητική. Η προκαθορισµένη τιµή (default) είναι 1.0000. REPL TOL n (Replace) Αντικαθιστά την αρχική καµπύλη µε µια νέα καµπύλη. (Tolerance) Καθορίζει την αποδεκτή απόσταση από το πραγµατικό σηµείο κοπής. Αυτός ο τροποποιητής δεν ισχύει µε τους PUI και PUF. Η τιµή του TOL θα πρέπει να είναι ανάλογη του µεγέθους του σχεδίου. Η προκαθορισµένη τιµή του (default) είναι 0.01. 6.2.2 Κοπή (Trim) µιας Καµπύλης µε Σηµεία και Επίπεδα 1. Πληκτρολογούµε TRIM CURV, όποιον τροποποιητή απαιτείται και µια άνωκάτω τελεία (:). 2. Επιλέγουµε τις καµπύλες που θέλουµε να κόψουµε και βάζουµε ένα κόµµα (,). 3. Επιλέγουµε δύο σηµεία, δύο επίπεδα, ή ένα σηµείο και ένα επίπεδο, που ορίζουν το νέο µήκος. Μετά πατάµε και να τερµατίσουµε την εντολή. για να κόψουµε τις καµπύλες TRIM CURV REPL : Select curves d1 d2, Select 2 trimming ent (point or plane) d3 d4 Οι καµπύλες, που κόπηκαν στο σηµείο και το επίπεδο, αντικαθιστούν τις αρχικές καµπύλες. Σελ. - 32 -

6.2.3 Κοπή (Trim) µιας Καµπύλης µε PUI και PUF 1. Πληκτρολογούµε TRIM CURV, PUI, µια τιµή, PUF, µια τιµή, όποιον τροποποιητή απαιτείται και ένα ερωτηµατικό (;). 2. Επιλέγουµε τις καµπύλες. Μετά πατάµε για να κόψουµε τις καµπύλες και να τερµατίσουµε την εντολή. TRIM CURV PUI -0.1 PUF 0.8 REPL : Select curves d1 Η αρνητική τιµή του PUI προκαλεί την επιµήκυνση της καµπύλης στο ένα άκρο της. Η θετική τιµή του PUF προκαλεί το κόντυµα του άλλου άκρου της καµπύλης. Η νέα καµπύλη αντικαθιστά την αρχική. 6.3 Trim Entity Χρησιµοποιούµε την εντολή TRIM ENTITY για να κοντύνουµε ή να επιµηκύνουµε µια οντότητα στο τελικό της σηµείο ή στο πραγµατικό ή φαινοµενικό σηµείο τοµής της µε µια άλλη οντότητα. Μπορούµε να χρησιµοποιήσουµε την εντολή Trim Entity µε δύο από τους παρακάτω τρόπους: Να επιλέξουµε τη θέση στην οποία η οντότητα θα κοπεί ή θα επιµηκυνθεί. Να ορίσουµε ένα νέο µήκος. 6.3.1 Τροποποιητές (Modifiers) Στην εντολή αυτή, πρέπει να χρησιµοποιούµε µόνο έναν τροποποιητή κάθε φορά. Οι δυνατοί τροποποιητές φαίνονται στον παρακάτω πίνακα. LENG n (Length) Καθορίζει το νέο µήκος της οντότητας. Σελ. - 33 -

INTOF (Intersection Of) Καθορίζει ότι θα κόψουµε (trim) µια οντότητα στο σηµείο τοµής της µε µια άλλη οντότητα. VIEW Καθορίζει ότι θα κόψουµε (trim) µια οντότητα στο φαινοµενικό σηµείο τοµής της µε µια άλλη οντότητα. Οι δύο αυτές οντότητες δεν τέµνονται πραγµατικά στον τρισδιάστατο χώρο. INC n (Increment) Επιµηκύνει µια υπάρχουσα γραµµή κατά µια απόσταση n, αν το n είναι θετικό και, κονταίνει µια γραµµή κατά µια απόσταση n, αν το n είναι αρνητικό. 6.3.2 Κοπή (Trim) σε µια Επιλεγµένη Θέση 1. Πληκτρολογούµε TRIM ENT και µια άνω-κάτω τελεία (:). 2. Επιλέγουµε την οντότητα που θέλουµε να κόψουµε κάνοντας κλικ κοντά στ άκρο της που θέλουµε να κόψουµε. Αν επιλέξουµε τη λάθος άκρη της οντότητας, βάζουµε ένα ερωτηµατικό (;) και ξεκινάµε πάλι. 3. Επιλέγουµε τη θέση στην οποία η οντότητα θα κοπεί ή θα επιµηκυνθεί και βάζουµε ένα ερωτηµατικά (;). Επαναλαµβάνουµε τα Βήµατα 2 και 3 για κάθε οντότητα που θέλουµε να κόψουµε (trim). Στο τέλος πατάµε TRIM ENT : ent d1 dig d2 Το σύστηµα κόβει την οντότητα στο σηµείο τοµής της µε άλλες οντότητες. Σελ. - 34 -

6.3.3 Ορισµός του Νέου Μήκους µιας Οντότητας 1. Πληκτρολογούµε TRIM ENT LENG, την νέα τιµή του µήκους και µια άνωκάτω τελεία (:). 2. Επιλέγουµε την οντότητα ή τις οντότητες που θέλουµε να κόψουµε, κάνοντας κλικ κοντά στο άκρο που θέλουµε να κόψουµε και µετά βάζουµε ένα ερωτηµατικό (;). Επαναλαµβάνουµε τη διαδικασία αυτή για κάθε οντότητα που θέλουµε να αλλάξουµε. Μετά πατάµε TRIM ENT LENG 3.375 : ent d1; ent Το σύστηµα κόβει την οντότητα σε µήκος 3.375. 6.3.4 Κοπή (Trim) και των ύο Άκρων µιας Οντότητας 1. Πληκτρολογούµε TRIM ENT και µια άνω-κάτω τελεία (:). 2. Επιλέγουµε την οντότητα που θέλουµε να κόψουµε, κάνοντας κλικ κοντά στο άκρο που θέλουµε να κόψουµε. 3. Επιλέγουµε τις θέσεις στις οποίες θα κοπεί η οντότητα και πατάµε TRIM ENT : ent d1 dig d2 d3 Σελ. - 35 -

Το σύστηµα κόβει (trim) το πρώτο άκρο. Αν δεν βάλουµε ερωτηµατικό (;), το σύστηµα υποθέτει ότι θέλουµε να κόψουµε και το άλλο άκρο της επόµενης οντότητας. 6.3.5 Κοπή (Trim) στο Σηµείο Τοµής 1. Πληκτρολογούµε TRIM ENT, INTOF και µια άνω-κάτω τελεία (:). 2. Επιλέγουµε την οντότητα που θέλουµε να κόψουµε, κάνοντας κλικ κοντά στο άκρο που θέλουµε να κόψουµε. Αν επιλέξουµε τη λάθος άκρη της οντότητας, βάζουµε ένα ερωτηµατικό (;) και ξεκινάµε πάλι. 3. Επιλέγουµε την τέµνουσα οντότητα και βάζουµε ένα ερωτηµατικό (;). Επαναλαµβάνουµε τα Βήµατα 2 και 3 για κάθε οντότητα που θέλουµε να κόψουµε. Στο τέλος, πατάµε TRIM ENT INTOF : ent d1 ent d2 ; ent Σελ. - 36 -

Ο τροποποιητής INTOF χρησιµοποιήθηκε, διότι οι οντότητες τέµνονται στον τρισδιάστατο χώρο. Το σύστηµα κόβει τη γραµµή στο σηµείο τοµής της µε τον κύκλο. 6.4 Trim Window Χρησιµοποιούµε την εντολή TRIM WINDOW για να δηµιουργήσουµε ένα παράθυρο και να διαγράψουµε όποια γραµµή ή τµήµα γραµµής που τέµνεται µε τα σύνορα του παραθύρου αυτού. Μπορούµε να διαγράψουµε γραµµές που βρίσκονται µέσα ή έξω από το παράθυρο. Η εντολή TRIM WINDOW λειτουργεί µόνο µε γραµµές. 6.4.1 Τροποποιητές (Modifiers) Οι τροποποιητές που µπορούν να χρησιµοποιηθούν µε την εντολή TRIM WINDOW φαίνονται παρακάτω. IN OUT ιαγράφει οποιοδήποτε τµήµα γραµµής που τέµνει τα όρια του παραθύρου και βρίσκεται µέσα στο παράθυρο. ιαγράφει οποιοδήποτε τµήµα γραµµής που τέµνει τα όρια του παραθύρου και βρίσκεται έξω από το παράθυρο. 6.4.2 ηµιουργία Παραθύρων Κοπής (Trimming Windows) 1. Πληκτρολογούµε TRIM WINDOW IN ή TRIM WINDOW OUT και µετά µια άνω-κάτω τελεία (:). Το σύστηµα εµφανίζει την προτροπή WIN. 2. Επιλέγουµε ένα τυχαίο σηµείο στο χώρο σχεδίασης για να υποδείξουµε τη µια γωνία του παραθύρου κοπής. 3. Επιλέγουµε πάλι ένα σηµείο για να ολοκληρώσουµε το παράθυρο και να διαγράψουµε τις γραµµές. Στο τέλος πατάµε TRIM WINDOW IN : WIN d1 d2 WIN Σελ. - 37 -

TRIM WINDOW OUT : WIN d1 d2 WIN Β. DIVIDE ENTITY Χρησιµοποιούµε την εντολή DIVIDE ENTITY για να δηµιουργήσουµε µία ή περισσότερες οντότητες από µια µόνο οντότητα. Αν χρησιµοποιούµε τον τροποποιητή BETW και επιλέξουµε ζυγό αριθµό σηµείων πάνω στην οντότητα, τότε το σύστηµα διαγράφει τη γεωµετρία ανάµεσα σε κάθε ζεύγος σηµείων. Αν δεν χρησιµοποιούµε τον τροποποιητή BETW, µπορούµε να επιλέξουµε µονό αριθµό σηµείων. Εντούτοις, αν θέλουµε να διαγράψουµε κάποιες οντότητες, τότε πρέπει να χρησιµοποιήσουµε την εντολή DELETE ENTITY. Μπορούµε επίσης να διαιρέσουµε µια οντότητα σε όσα τµήµατα ίδιου µήκους θέλουµε, χρησιµοποιώντας τον τροποποιητή NSEG. 6.5 Θεωρήσεις Αν χρησιµοποιούµε τον τροποποιητή BETW, πρέπει να επιλέξουµε ζυγό αριθµό σηµείων. Αν θέλουµε να διαιρέσουµε µια οντότητα στο σηµείο που τέµνεται µε δύο άλλες οντότητες και να διαγράψουµε τη γεωµετρία ανάµεσά τους, τότε χρησιµοποιούµε τον τροποποιητή INTOF. Μετά, επιλέγουµε όλες τις τεµνόµενες οντότητες. Αν δεν ορίσουµε τα σηµεία τοµής, το σύστηµα δηµιουργεί φανταστικές κάθετες γραµµές στο τελικό άκρο των οντοτήτων και διαγράφει τη γεωµετρία ανάµεσά τους. Σελ. - 38 -

6.6 Τροποποιητές (Modifiers) BETW NOB NSEG n (Between) ιαγράφει τη γεωµετρία ανάµεσα σε κάθε ζεύγος επιλεγµένων σηµείων. Ο αριθµός των σηµείων πρέπει να είναι ζυγός. (No Between) (προκαθορισµένο) Απενεργοποιεί τον τροποποιητή BETW. εν γίνεται καµία διαγραφή τµηµάτων. (Number Of Segments n) Καθορίζει τον αριθµό των τµηµάτων. Αν χρησιµοποιούµε τον τροποποιητή BETW για να διαγράψουµε τα τµήµατα ανάµεσα σε κάθε ζεύγος επιλεγµένων σηµείων, η τιµή του n πρέπει να είναι µονός αριθµός. 6.7 ιαίρεση µιας Οντότητας 1. Πληκτρολογούµε DIV ENT και µια άνω-κάτω τελεία (:). 2. Επιλέγουµε την (ή τις) οντότητα (- τες) που θέλουµε να διαιρέσουµε και βάζουµε ένα κόµµα (,). 3. Επιλέγουµε τη (τις ) θέση (- εις) για τη διαίρεση της οντότητας και πατάµε DIV ENT : ent d1, dig d2 d3 Το σύστηµα διαιρεί την οντότητα στο σηµείο d2 και δηµιουργεί δύο ξεχωριστές οντότητες. 6.8 Χρησιµοποιώντας τον Τροποποιητή BETW 1. Πληκτρολογούµε DIV ENT BETW και µια άνω-κάτω τελεία (:). 2. Επιλέγουµε την οντότητα που θέλουµε να διαιρέσουµε και βάζουµε ένα κόµµα (,). Σελ. - 39 -

3. Επιλέγουµε ένα µονό αριθµό θέσεων πάνω στην οντότητα και πατάµε DIV ENT BETW : ent d, dig INTOF dd dd dd dd Το σύστηµα διαιρεί τη γραµµή και διαγράφει τα τµήµατα ανάµεσα στο δεύτερο και στο τρίτο επιλεγµένο σηµείο. Γ. INSERT FILLET Η εντολή INSERT FILLET εισάγει ένα τόξο ή έναν κύκλο που εφάπτεται σε δύο οντότητες, που µπορεί να είναι γραµµές, τόξα ή κύκλοι. Μπορούµε επίσης να εισάγουµε έναν κύκλο εφαπτόµενο σε τρεις γραµµές. Χρησιµοποιούµε αυτή την εντολή για να δηµιουργήσουµε µια στρογγυλεµένη γωνία ή άκρη. Θα πρέπει να καθορίζουµε αν το fillet είναι ένα τόξο ή ένας κύκλος. Για να εισάγουµε ένα fillet εφαπτόµενο σε ένα τόξο και µια άλλη οντότητα, επιλέγουµε και τις δύο αυτές οντότητες κάνοντας κλικ κοντά στην περιοχή της εφαπτότητας. Αν κάνουµε κλικ σε µια περιοχή που είναι πολύ µικρή για την ακτίνα ή τη διάµετρο καµπυλότητας, τότε το σύστηµα εµφανίζει το µήνυµα <DIV BY ZERO> CAN T SOLVE THIS ONE. Τότε, επιλέγουµε πάλι τις οντότητες σε σηµεία που αυξάνουν την περιοχή της εφαπτότητας. Για να εισάγουµε έναν κύκλο εφαπτόµενο σε τρεις γραµµές, τότε χρησιµοποιούµε τρεις γραµµές που σχηµατίζουν ένα τρίγωνο ή τείνουν να σχηµατίσουν τρίγωνο, αν επιµηκυνθούν. 6.9 Θεωρήσεις εν µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε κανέναν τροποποιητή, όταν εισάγουµε ένα fillet κύκλου που να εφάπτεται σε τρεις γραµµές. Σελ. - 40 -

6.10 Τροποποιητές (Modifiers) Θα πρέπει να χρησιµοποιούµε µόνο έναν τροποποιητή κάθε φορά για κάθε γκρουπ. Θα πρέπει να πληκτρολογούµε είτε R είτε D, ακόµα και αν θέλουµε να χρησιµοποιήσουµε τις προκαθορισµένες τιµές. Τροποποιητές ιαµέτρου/ακτίνας D n R n (Diameter) Καθορίζει τη διάµετρο του fillet. Η προκαθορισµένη (default) τιµή είναι 1 inch. (Radius) Καθορίζει την ακτίνα του fillet. Η προκαθορισµένη (default) τιµή είναι 0.5 inch. Τροποποιητές Fillet ARC ηµιουργεί το fillet σαν ένα τόξο. Αυτή είναι η προκαθορισµένη επιλογή. CIR (Circle) ηµιουργεί το fillet σαν ένα κύκλο. Τροποποιητές Κοπής (Trimming) NOTRIM ιατηρεί το αρχικό µήκος των οντοτήτων που επιλέγουµε. TRIM Κονταίνει τις οντότητες που επιλέγουµε στο σηµείο τοµής τους µε το fillet. Αυτή είναι η προκαθορισµένη επιλογή. 6.11 ηµιουργία µιας Στρογγυλεµένης Γωνίας 1. Πληκτρολογούµε INS FIL, ένα κενό, R ή D, µια τιµή και µια άνω-κάτω τελεία (:). 2. Επιλέγουµε τις δύο οντότητες, πάνω στις οποίες θα εφάπτεται το fillet και βάζουµε ένα ερωτηµατικό. Το σύστηµα εισάγει το fillet. Αν επιλέγουµε δύο γραµµές, τότε οι γραµµές αυτές δεν πρέπει να είναι παράλληλες. 3. Επαναλαµβάνουµε το Βήµα 2 για κάθε επιπλέον fillet. Στο τέλος, πατάµε Σελ. - 41 -

INS FIL R 1 : ent d1 d2 ; ent d3 d4 ; Το σύστηµα εισάγει ένα τόξο που εφάπτεται σε κάθε ένα από τα δύο ζεύγη οντοτήτων και κόβει (trim) κάθε οντότητα στο σηµείο τοµής της µε το fillet. 6.12 ηµιουργία ενός Fillet Κύκλου Εφαπτόµενου σε Τρεις Γραµµές 1. Πληκτρολογούµε INS FIL και µια άνω-κάτω τελεία (:). 2. Επιλέγουµε τις τρεις γραµµές. Το σύστηµα τότε εισάγει τον κύκλο. 3. Επαναλαµβάνουµε το Βήµα 2 για κάθε επιπλέον fillet κύκλου που θέλουµε να εισάγουµε. Στο τέλος, πατάµε INS FIL : lin d1 d2 d3 lin Σελ. - 42 -

Το σύστηµα εισάγει ένα fillet κύκλου. Οι διακεκοµµένες γραµµές δείχνουν πώς οι τρεις γραµµές σχηµατίζουν ένα τρίγωνο, αν επιµηκυνθούν. Παρατηρήστε ότι οι διακεκοµµένες γραµµές δεν εµφανίζονται στην οθόνη. είχνονται εδώ για λόγους κατανόησης.. OFFSET Με την εντολή OFFSET δηµιουργούνται µία ή περισσότερες οντότητες, που έχουν το ίδιο σχήµα µε την αρχική οντότητα. ηµιουργούνται, δηλαδή, αντίγραφα της αρχικής καµπύλης, σε µια συγκεκριµένη απόσταση από την καµπύλη αυτή. Η απόσταση αυτή µπορεί να είναι σταθερή ή να µεταβάλλεται γραµµικά. είτε το παράδειγµα που ακολουθεί. Έστω ότι έχουµε σχεδιάσει µια γραµµή και θέλουµε να αναπαράγουµε τη γραµµή αυτή, παράλληλα προς την αρχική γραµµή και σε απόσταση 10mm. Νέα γραµµή 10 mm Αρχική γραµµή Η διαδικασία που ακολουθούµε είναι η εξής: Επιλέγουµε το εικονίδιο του offset, από το υπο-µενού των Lines. Στο µπλε πλαίσιο της οθόνης εµφανίζεται το κοµπιουτεράκι. Εκεί εισάγουµε την απόσταση που θέλουµε να έχει η νέα γραµµή από την αρχική. Για το παράδειγµα, εισάγουµε την τιµή 10 και πατάµε ENTER. Μετά επιλέγουµε την αρχική γραµµή µε το ποντίκι. Αφού θέλουµε η νέα γραµµή να βρίσκεται από πάνω από την αρχική µας γραµµή, κάνουµε ένα τυχαίο κλικ µε το ποντίκι στην περιοχή πάνω από την αρχική γραµµή (αν θέλαµε η νέα γραµµή να βρίσκεται κάτω από την αρχική γραµµή, κάνουµε ένα τυχαίο κλικ στην περιοχή κάτω από την αρχική γραµµή). Αυτόµατα σχεδιάζεται η νέα γραµµή, στην επιθυµητή απόσταση από την αρχική. Σελ. - 43 -

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι Στις διάφορες εντολές που εµφανίζονται σε αυτές τις σηµειώσεις, συναντάµε σύµβολα, όπως το dig, ent, lin κτλ. Αυτά τα σύµβολα εµφανίζονται αυτόµατα από το πρόγραµµα Personal Designer, όταν ο χρήστης εκτελεί µια εντολή και είναι ένας τρόπος επικοινωνίας του προγράµµατος µε το χρήστη. Το dig προέρχεται από την αγγλική λέξη digitize, που σηµαίνει επιλέγω ψηφίο. Όταν, λοιπόν, εµφανίζεται αυτό, πρέπει ο χρήστης να επιλέξει ένα σηµείο του σχεδίου του. Το ent προέρχεται από τη λέξη entity, που σηµαίνει οντότητα. Όταν, λοιπόν, εµφανίζεται αυτό, πρέπει ο χρήστης να επιλέξει µια οντότητα του σχεδίου του. Το lin προέρχεται από τη λέξη line, που σηµαίνει γραµµή. Όταν, λοιπόν, εµφανίζεται αυτό, πρέπει ο χρήστης να επιλέξει µια γραµµή του σχεδίου του. Ας δούµε το παρακάτω παράδειγµα για καλύτερη κατανόηση: Έστω ότι έχουµε στο σχέδιο µια γραµµή και θέλουµε να σχεδιάσουµε µια νέα γραµµή, που θα βρίσκεται υπό γωνία 45º ως προς την ήδη υπάρχουσα γραµµή. Για να γίνει αυτό, πατάµε το κουµπί µε την εντολή για τη «σχεδίαση γραµµής υπό γωνία» και οι λοιπές εντολές θα είναι: INS LIN ANG 45 : lin d1 dig d2 d3 dig Όταν πατάµε το εικονίδιο για τη «σχεδίαση γραµµής υπό γωνία», εµφανίζεται στο µπλε πλαίσιο της οθόνης το όνοµα της εντολής INS LIN ANG και ταυτόχρονα εµφανίζεται ένας πίνακας (σαν κοµπιουτεράκι), µε τον οποίο θα εισάγουµε την τιµή της γωνίας (σε µοίρες) που θέλουµε να είναι η κλίση της γραµµής µας ως προς το οριζόντιο επίπεδο. Έστω ότι εισάγουµε 45. Τότε στο µπλε πλαίσιο εµφανίζεται το µήνυµα INS LIN ANG 45 : lin Το lin σηµαίνει ότι το πρόγραµµα περιµένει από εµάς να επιλέξουµε τη γραµµή ως προς την οποία θα σχεδιάσουµε την υπό γωνία νέα γραµµή. Όταν την επιλέξουµε µε το ποντίκι, εµφανίζεται το εξής µήνυµα INS LIN ANG 45 : lin d1 dig όπου d1 ονοµάζει τη γραµµή που επιλέξαµε. Το dig που εµφανίζεται αυτόµατα σηµαίνει ότι το πρόγραµµα περιµένει από εµάς να επιλέξουµε ένα σηµείο, από το οποίο θα ξεκινά η νέα µας γραµµή. Όταν επιλέξουµε το σηµείο αυτό, εµφανίζεται το µήνυµα INS LIN ANG 45 : lin d1 dig d2 όπου d2 ονοµάζει το σηµείο που επιλέξαµε. Μετά θα πρέπει να επιλέξουµε ένα δεύτερο σηµείο, το οποίο θα δείχνει το µήκος που θα έχει η νέα γραµµή. Όταν το επιλέξουµε, εµφανίζεται το µήνυµα Σελ. - 1 -