ΕΡΩΤΗΣΗ Α.2 www.onlineclassroom.gr Θεωρήστε μια κλειστή οικονομία, η οποία περιγράφεται από τις ακόλουθες σχέσεις: Κατανάλωση: C = 200 + 0,6Y Επενδύσεις: I = 300 10r Δημόσιες δαπάνες: G = 680 Φόροι: Τ = 400 Πραγματική ζήτηση χρήματος: M / = 0,5Υ 5r Πραγματική προσφορά χρήματος: M s / = 1000 όπου, Y, r και είναι το διαθέσιμο εισόδημα, το επιτόκιο και το επίπεδο τιμών αντίστοιχα. ΥΠΟΕΡΩΤΗΜΑ Α Να προσδιοριστούν οι συναρτήσεις IS και LM και να υπολογιστούν οι τιμές ισορροπίας του εισοδήματος, του επιτοκίου, της κατανάλωσης, και των επενδύσεων. (μονάδες 1,5) Η συνάρτηση IS προσδιορίζεται από τη σχέση Υ = C+ I + G όπου C είναι η κατανάλωση και ισοδυναμεί με C = 200 + 0,6 Y I είναι οι επενδύσεις και ισοδυναμούν με Ι = 300 10 r G είναι οι δημόσιες δαπάνες και ισοδυναμούν με G = 680 Επομένως η παραπάνω σχέση γίνεται Υ = C+ I + G Υ = (200 + 0,6Y ) + (300 10 r) + 680. Το διαθέσιμο εισόδημα Υ ισοδυναμεί με Υ = Υ Τ επομένως έχουμε Υ = (200 + 0,6Y ) + (300 10 r) + 680 Υ = 200 + 0,6*(Υ Τ) + 300 10 r + 680 Υ = 1.180 + 0,6Υ 0,6Τ 10 r. Οι φόροι Τ ισοδυναμούν με Τ = 400 και άρα έχουμε ότι Υ = 1.180 + 0,6Υ 240 10 r Υ 0,6Υ = 940 10 r 0,4Υ = 940 10 r Υ = 940 0,4 10 r Υ = 2.350 25 r 0,4
Αντίστοιχα η συνάρτηση LM προσδιορίζεται από τη σχέση M = M S όπου M είναι η ζήτηση χρήματος και ισοδυναμεί M 0,5Y 5r M S είναι η προσφορά χρήματος και ισοδυναμεί 1.000 M Επομένως έχουμε = 1.000 = 0,5 Υ - 5 r 0,5Υ = 1000 + 5r Y = 2.000 + 10 r Για την ισορροπία έχουμε IS = LM, δηλαδή 2.350 25 r = 2.000 + 10 r. Άρα το επιτόκιο και το εισόδημα ισορροπίας είναι 2.350 25 r = 2.000 + 10 r 350 = 35 r r = 10 και Υ = 2.000 + 10 r = 2000 + 10 * 10 Y = 2.100 Η κατανάλωση στο επίπεδο ισορροπίας είναι C = 200 + 0,6 (Υ Τ) C = 200 + 0,6 * (2.100 400) C =200 + 0,6 * 1.700 C = 1.220 Τέλος οι επενδύσεις στο επίπεδο ισορροπίας είναι Ι = 300 10 r Ι = 300 10 * 10 Ι = 300 100 Ι = 200
ΥΠΟΕΡΩΤΗΜΑ Β Υποθέτουμε τώρα ότι η κυβέρνηση επιθυμεί να αυξήσει το εισόδημα ισορροπίας της οικονομίας κατά ΔΥ = 100 χρηματικές μονάδες, είτε μέσω επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής, που παίρνει τη μορφή αύξησης των δημοσίων δαπανών, είτε μέσω επεκτατικής νομισματικής πολιτικής. Να υπολογίσετε πόσο θα πρέπει να αυξηθούν οι δημόσιες δαπάνες, ή εναλλακτικά, η πραγματική προσφορά χρήματος, προκειμένου να επιτύχει τον σκοπό της η κυβέρνηση. Επιπλέον, να υπολογίσετε στην κάθε περίπτωση τις τιμές ισορροπίας της κατανάλωσης και των επενδύσεων. Με βάση τα αποτελέσματά σας, να εντοπίσετε τη βασική διαφορά μεταξύ των δύο αυτών εναλλακτικών μακροοικονομικών πολιτικών. (μονάδες 1,5) Αν ασκηθεί επεκτατική δημοσιονομική πολιτική η καμπύλη IS θα μετατοπιστεί προς τα δεξιά ενώ η καμπύλη LM θα παραμείνει αμετάβλητη. Διαγραμματικά αυτό φαίνεται στο παρακάτω σχήμα R LM R 1 = 20 R 0 = 10 A Β IS IS Y 0 = 2.100 Y 1 = 2.200 Δεδομένου ότι η καμπύλη LM (Y = 2.000 + 10 r) δεν υπέστη καμιά μεταβολή μεταβλήθηκε η IS λόγω της ασκούμενης Δ.Π. - θα αντικαταστήσουμε το νέο επίπεδο εισοδήματος που είναι: Y=2.100+100=2.200 στην LM προκειμένου να βρούμε το επιτόκιο. Έπειτα τις νέες τιμές ισορροπίας εισοδήματος και επιτοκίου θα τις αντικαταστήσουμε στην IS προκειμένου να μπορέσουμε να προσδιορίσουμε το νέο ύψος των δημοσίων δαπανών. LM: Y = 2.000 + 10 * r 2.200 = 2.000 + 10 * r 200 = 10 * r r = 20 Y
Προσδιορισμός νέας IS και νέου G : Υ = C+ I + G 2.200 = 200 + 0,6 * Y + 300 10 * 20 + G 2.200 = 200 + 0,6 * Y 0,6 * T + 300 200 + G 2200 = 300 + 0,6 * 2.200 0,6 * 400 + G 2200 = 300 + 1320-240 + G 2200 = 1380 + G G = 2200 1380 G = 820. Άρα οι δημόσιες δαπάνες πρέπει να αυξηθούν κατά 820 680 = 140 μονάδες. το επίπεδο κατανάλωσης (C ) θα είναι C = 200 + 0,6 Y C = 200 + 0,6 (Y Τ) C = 200 + 0,6 (2.200 400) C = 1.280 το επίπεδο των επενδύσεων (Ι ) θα είναι Ι = 300 10 r Ι = 300 10*20 Ι = 100 Αν ασκηθεί επεκτατική νομισματική πολιτική η μετατόπιση θα έλθει στην καμπύλη LM η οποία θα μετακινηθεί προς τα δεξιά ενώ η καμπύλη IS θα παραμείνει αμετάβλητη. Διαγραμματικά αυτό φαίνεται στο παρακάτω σχήμα R 0 = 10 R 1 = 6 R A Β LM LM IS Y 0 = 2.100 Y 1 = 2.200 Y Η αρχική καμπύλη IS είναι Υ = 2.350 25 r. Επομένως αν Υ = 2.200 έχουμε Υ = 2.350 25 r 2.200 = 2.350 25 r 150 = 25 r r = 6
Επομένως από την καμπύλη LM έχουμε www.onlineclassroom.gr M = s M = 0,5 Υ 5r = 0,5 * 2.200 5 * 6 ( ) = 1.070.Άρα η πραγματική προσφορά χρήματος χρειάστηκε να αυξηθεί κατά 70 μονάδες. Επομένως στη νέα ισορροπία το επίπεδο κατανάλωσης (C ) θα είναι C = 200 + 0,6 Y C = 200 + 0,6 (Y Τ) C = 200 + 0,6 (2.200 400) C = 1.280 το επίπεδο των επενδύσεων (Ι ) θα είναι Ι = 300 10 r Ι = 300 10 * 6 Ι = 240 Η βασική διαφορά της δημοσιονομικής από τη νομισματική πολιτική είναι ότι η δημοσιονομική πολιτική αυξάνει το επίπεδο του επιτοκίου μειώνοντας έτσι τις ιδιωτικές επενδύσεις σε σχέση με το αρχικό σημείο ισορροπίας (crowing out effect). Επίσης εφόσον αυξάνονται οι δημόσιες δαπάνες (G) δημιουργείται έλλειμμα στον κρατικό προϋπολογισμό, δηλαδή T - G γίνεται αρνητικό σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι χωρίς την επεκτατική Δ.Π. με αποτέλεσμα να αυξάνεται το δημόσιο χρέος. Αντίθετα με την άσκηση της νομισματικής πολιτικής τα επιτόκια μειώνονται ενισχύοντας έτσι τις ιδιωτικές επενδύσεις και αποτρέπεται η αύξηση του δημόσιου χρέους. Από την άλλη η άσκηση επεκτατικής νομισματικής πολιτικής στηρίζει την αποτελεσματικότητά της στην ανταπόκριση των ιδιωτικών επενδύσεων μέσω της μείωσης των επιτοκίων, κάτι που έχει αποδειχθεί αναξιόπιστο σε περιόδους έντονης ύφεσης καθώς ο ιδιωτικός τομέας αποθαρρύνεται από τις δυσοίωνες προοπτικές. E-mail: info@onlineclassroom.gr