TEI Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης Τμήμα Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής Μάθημα: Χρηματοοικονομική Λογιστική Ι 6 η Εισήγηση Διδάσκων: Αθανάσιος Μανδήλας
Κανόνες λειτουργίας Χρέωσης και Πίστωσης Ίδια Κεφάλαια Ενεργητικό Παθητικό Χρέωση Πίστωση Χρέωση Πίστωση Χρέωση Πίστωση 2
Πρόσθετοι λογαριασμοί Ιδίων Κεφαλαίων : Έσοδα & Έξοδα Παθητικό Ενεργητικό Ίδια Κεφάλαια Κεφάλαιο + Υπόλοιπο κερδών σε νέο + Έσοδα Έξοδα Μερίσματα 3
Κανόνες λειτουργίας Χρέωσης και Πίστωσης Ενεργητικό Παθητικό Κεφάλαιο Ίδια Κεφάλαια Υπολ.Κερδών σε νέο Χρέωσ η Πίστωση - Χρέωσ η Πίστωση Χρέωση Πίστωση Χρέωση - - - Μερίσματα Πίστωση Έσοδα Χρέωση Πίστωση - Έξοδα Χρέωση - Πίστωση Χρέωση Πίστωση - 4
Διπλογραφική μέθοδος Κάθε λογιστικό γεγονός μεταβάλλει τουλάχιστον δυο λογαριασμούς, από τους οποίους ένας τουλάχιστον χρεώνεται και ένας τουλάχιστον πιστώνεται. Το άθροισμα των χρεώσεων είναι ίσο με το άθροισμα των πιστώσεων.
Διπλογραφική μέθοδος Αρχή της διπλογραφικής μεθόδου είναι ότι η χρέωση ενός ή περισσότερων λογαριασμών επιφέρει ισόποση πίστωση ενός ή περισσότερων λογαριασμών.
Λογιστικές Εγγραφές Οι μεταβολές των στοιχείων της οικονομικής μονάδας παρακολουθούνται με λογιστικές εγγραφές. Η πρώτη εγγραφή στη χρέωση ή την πίστωση ενός λογαριασμού αποτελεί και τη δημιουργία ή το άνοιγμα του Λογαριασμού.
Πλεονεκτήματα από την εφαρμογή της διπλογραφικής μεθόδου Επειδή κάθε λογιστικό γεγονός απεικονίζεται με την κίνηση 2 τουλάχιστον λογαριασμών, οι μεταβολές των οποίων συνιστούν αριθμητική ισότητα, προκύπτει ένα σύστημα ισοτήτων με το οποίο εξασφαλίζεται, ο έλεγχος της ακρίβειας των λογιστικών βιβλίων της επιχείρησης.
Ερώτηση Αν κάποιος θέλει να επαληθεύσει την καταχώρηση οικονομικών πληροφοριών; Βιβλίο απογραφών Ημερολόγιο
Ημερολογιακή εγγραφή Ημερολόγιο Ημερομηνία Λογαριασμοί Χρέωση Πίστωση Οκτώβριος 21 Ταμείο 5.000 Πελάτες 5.000 Είσπραξη Αποδ. Νο 2 10
Ημερολογιακό άρθρο ή ημερολογιακή εγγραφή Η ημερολογιακή εγγραφή πρέπει να περιλαμβάνει: Την ημερομηνία του λογιστικού γεγονότος Τους τίτλους των λογ/σμών που μεταβάλλονται, χρεώνονται και πιστώνονται λόγω του λογιστικού γεγονότος. Τα ποσά με τα οποία χρεώνονται και πιστώνονται οι λογ/σμοί ώστε να υπάρχει πάντοτε η λογιστική ισότητα. Την αιτιολογία του λογιστικού γεγονότος με αναφορά στο σχετικό δικαιολογητικό. Για παράδειγμα, τιμολόγιο 420.
Ημερολόγιο Στο τέλος της κάθε σελίδας του ημερολογίου μπαίνει η φράση σε μεταφορά και αθροίζονται τα ποσά της Χρέωσης και της Πίστωσης τα οποία στην αρχή κάθε επόμενης σελίδας εμφανίζονται με τη φράση από μεταφορά. Το ημερολόγιο καλείται και βιβλίο αρχικών εγγραφών αφού τα λογιστικά γεγονότα καταχωρούνται πρώτα στο βιβλίο αυτό και στη συνέχεια ενημερώνονται τα άλλα λογιστικά βιβλία και οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις.
Ερωτήσεις τύπου Σωστό - Λάθος 1. Η απόφαση του διοικητικού συμβουλίου για τη δημιουργία χώρου στάθμευσης για τους εργαζόμενους της αποτελεί λογιστικό γεγονός. 2. Ένας λογαριασμός Ενεργητικού χρεώνεται όταν αυξάνεται. 3. Ένας λογαριασμός Εσόδου πιστώνεται όταν αυξάνεται. 4. Η διπλογραφική μέθοδος δεν εξασφαλίζει τη διατήρηση της Θεμελιώδους Λογιστικής Ισότητας. 5. Η πρώτη εγγραφή στη χρέωση ή την πίστωση ενός λογαριασμού, αποτελεί και τη δημιουργία ή το άνοιγμα του Λογαριασμού.
Ερωτήσεις Τι είναι η ημερολογιακή εγγραφή; Τι περιέχει η ημερολογιακή εγγραφή; Ποια είναι η χρησιμότητα του ημερολογίου; Δίνονται οι παρακάτω πρωτοβάθμιοι λογαριασμοί της επιχείρησης. Σημειώστε ποιοι είναι οι λογαριασμοί Ισολογισμού (Ενεργητικό, Παθητικό) και ποιοι είναι Αποτελεσματικοί λογαριασμοί (Έσοδα, Έξοδα):
Ανάλυση συναλλαγών Βήμα 1: ποιοι είναι οι εμπλεκόμενοι λογαριασμοί; Βήμα 2: τι είδους λογαριασμοί είναι; Βήμα 3: το υπόλοιπο των λογαρισμών αυξάνει η μειώντεται; Βήμα 4: οι λογαριασμοί πρέπει χρεωθούν η να πιστωθούν; Βήμα 5: καταχώρηση της συναλλαγής και ενημέρωση των λογαριασμών του
Ανάλυση συναλλαγών Βήμα 1 Βήμα 2 Βήμα 3 Βήμα 4 Βήμα 5 Εμπλεκόμενοι λογαριασμοί Είδος λογαριασμών Αύξηση ή μείωση Χρέωση ή πίστωση Καταχώρηση στο ημερολόγιο και ενημέρωση καθολικού
Παράδειγμα Συναλλαγή 1: ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης Χ, κατέθεσε 10,000 σε μετρητά Βήμα 1 Βήμα 2 Βήμα 3 Βήμα 4 Ταμείο Ενεργητικού Αύξηση Χρέωση Κεφάλαιο Εγγραφή στο ημερολόγιο Ιδίων κεφαλαίων Αύξηση Πίστωση Ημερομ. Λογαριασμοί Χρέωση Πίστωση 1 Ταμείο 10,000 Κεφάλαιο 10,000 Ενημέρωση Καθολικού 10,000 Ταμείο Κεφάλαιο 10,000
Καθολικό ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 10,000 ΤΑΜΕΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10,000
Παράδειγμα Συναλλαγή 2: η επιχείρηση αγοράζει αναλώσιμα γραφείου με την συμφωνία να πληρώσει 350 σε 30 ημέρες. Βήμα 1 Βήμα 2 Βήμα 3 Βήμα 4 Αναλώσιμα γραφείου Προμηθευτές Εγγραφή στο ημερολόγιο Ενεργητικού Υποχρεώσεων Αύξηση Αύξηση Χρέωση Πίστωση Ημερομ. Λογαριασμοί Χρέωση Πίστωση 2 Αναλώσιμα γραφείου 350 Προμηθευτές 350 Ενημέρωση Καθολικού Αναλώσιμα γραφείου 350 Προμηθευτές 350
Καθολικό ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Ταμείο Προμηθευτές Κεφάλαιο 10,000 350 10,000 Αναλώσιμα γραφείου 350
Παράδειγμα Συναλλαγή 3: Η επιχείρηση αγοράζει εξοπλισμό πληρώντας μετρητά 4,000. Βήμα 1 Βήμα 2 Βήμα 3 Βήμα 4 Εξοπλισμός Ενεργητικού Αύξηση Χρέωση Ταμείο Ενεργητικού Μείωση Πίστωση Εγγραφή στο ημερολόγιο Ημερομ. Λογαριασμοί Χρέωση Πίστωση 3 Εξοπλισμός 4,000 Ταμείο 4,000 Ενημέρωση Καθολικού 4,000 Εξοπλισμός Ταμείο 10,000 4,000
Καθολικό ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Ταμείο 10,000 4,000 Προμηθευτές 350 Κεφάλαιο 10,000 Αναλώσιμα γραφείου 350 4,000 Εξοπλισμός
Παράδειγμα Συναλλαγή 4: η επιχείρηση δανείζεται 12,000 μετρητά, απο την τράπεζα Alfa. Βήμα 1 Βήμα 2 Βήμα 3 Βήμα 4 Ταμείο Ενεργητικού Αύξηση Χρέωση Τράπεζα δάνειο Υποχρεώσεων Αύξηση Πίστωση Εγγραφή στο ημερολόγιο Ημερομ. Λογαριασμοί Χρέωση Πίστωση 4 Ταμείο 12,000 Τράπεζα δάνειο 12,000 Ενημέρωση Καθολικού Ταμείο 10,000 4,000 12,000 Τράπεζα δάνειο 12,000
Καθολικό ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Ταμείο 10,000 4,000 12,000 Αναλώσιμα γραφείου 350 Προμηθευτές 350 Τράπεζα δάνειο 12,000 Κεφάλαιο 10,000 4,000 Εξοπλισμός
Παράδειγμα Συναλλαγή 5: η επιχείρηση εισπράττει 1,200 για υπηρεσίες που παρείχε. Βήμα 1 Βήμα 2 Βήμα 3 Βήμα 4 Ταμείο Ενεργητικού Αύξηση Χρέωση Έσοδα απο υπηρεσίες Εγγραφή στο ημερολόγιο Εσόδων Αύξηση Πίστωση Ημερομ. Λογαριασμοί Χρέωση Πίστωση 5 Ταμείο 1,200 Έσοδα απο υπηρεσίες 1,200 Ενημέρωση Καθολικού Ταμείο 10,000 4,000 12,000 1,200 Έσοδα απο υπηρεσίες 1,200
Καθολικό ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Ταμείο 10,000 4,000 12,000 1,200 Αναλώσιμα γραφείου Προμηθευτές 350 Τράπεζα δάνειο 12,000 Κεφάλαιο 10,000 Έσοδα απο υπηρεσίες 1,200 350 4,000 Εξοπλισμός
Παράδειγμα Συναλλαγή 6: η επιχείρηση παρέχει υπηρεσίες 1,900 επι πιστώσει. Βήμα 1 Βήμα 2 Βήμα 3 Βήμα 4 Πελάτες Ενεργητικού Αύξηση Χρέωση Έσοδα απο υπηρεσίες Εσόδων Εγγραφή στο ημερολόγιο Αύξηση Πίστωση Ημερομ. Λογαριασμοί Χρέωση Πίστωση 6 Πελάτες 1,900 Έσοδα απο υπηρεσίες 1,900 Ενημέρωση Καθολικού 1,900 Πελάτες Έσοδα απο υπηρεσίες 1,200 1,900
Καθολικό ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Ταμείο 10,000 4,000 12,000 1,200 Αναλώσιμα γραφείου 350 Εξοπλισμός 4,000 Προμηθευτές 350 Τράπεζα δάνειο 12,000 Κεφάλαιο 10,000 Έσοδα απο υπηρεσίες 1,200 1,900 1,900 Πελάτες
Παράδειγμα Συναλλαγή 7: η επιχείρηση πληρώνει 150 στον προμηθευτή που αγόρασε τα αναλώσιμα γραφείου στην συναλλαγή (2). Βήμα 1 Βήμα 2 Βήμα 3 Βήμα 4 Ταμείο Ενεργητικού Μείωση Πίστωση Προμηθευτές Υποχρεώσεων Μείωση Χρέωση Εγγραφή στο ημερολόγιο Ημερομ. Λογαριασμοί Χρέωση Πίστωση 7 Προμηθευτές 150 Ταμείο 150 Ενημέρωση Καθολικού Προμηθευτές 150 350 Ταμείο 10,000 4,000 12,000 150 1,200
Καθολικό ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Ταμείο 10,000 4,000 12,000 150 1,200 Αναλώσιμα γραφείου 350 Εξοπλισμός 4,000 Προμηθευτές 150 350 Τράπεζα δάνειο 12,000 Κεφάλαιο 10,000 Έσοδα απο υπηρεσίες 1,200 1,900 1,900 Πελάτες
Παράδειγμα Συναλλαγή 8: κατα την διάρκεια του μήνα, η επιχείρηση πλήρωσε 1,700 για έξοδα; μισθοί (600), ενοίκιο γραφείου (900) και κοινόχρηστα (200). Βήμα 1 Βήμα 2 Βήμα 3 Βήμα 4 Ταμείο Μισθοί Ενοίκιο Κοινόχρηστα Ενεργητικού Έξοδο Έξοδο Έξοδο Μείωση Αύξηση Αύξηση Αύξηση Πίστωση Χρέωση Χρέωση. Χρέωση. Εγγραφή στο ημερολόγιο Ημερομ. Λογαριασμοί Χρέωση Πίστωση 8 Μισθοί 600 Ενοίκιο 900 Κοινόχρηστα 200 Ταμείο 1,700
Ενημέρωση Καθολικού Παράδειγμα Μισθοί Ταμείο 600 10,000 4,000 12,000 150 Ενοίκιο 1,200 1,700 900 200 Κοινόχρηστα
Καθολικό ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Ταμείο 10,000 4,000 12,000 150 1,200 1,700 Αναλώσιμα γραφείου Προμηθευτές 150 350 Τράπεζα δάνειο 12,000 Κεφάλαιο 10,000 Έσοδα απο υπηρεσίες 1,200 350 1,900 Εξοπλισμός 4,000 900 Ενοίκιο 600 Μισθοί Πελάτες Κοινόχρηστα 1,900 200
Παράδειγμα Συναλλαγή 9: η επιχείρηση πληρώνει για μεταφορικά έξοδα 500. Βήμα 1 Βήμα 2 Βήμα 3 Βήμα 4 Ταμείο Ενεργητικού Μείωση Πίστωση Μεταφορικά έξοδα Εξόδων Αύξηση Χρέωση Εγγραφή στο ημερολόγιο Ημερομ. Λογαριασμοί Χρέωση Πίστωση 9 Μεταφορικά έξοδα 500 Ταμείο 500 Ενημέρωση Καθολικού Μεταφορικά έξοδα 500 Ταμείο 10,000 4,000 12,000 150 1,200 1,700 500
Καθολικό ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Ταμείο 10,000 4,000 Προμηθευτές 150 350 Κεφάλαιο 10,000 12,000 150 1,200 1,700 500 Αναλώσιμα γραφείου 350 4,000 1,900 Εξοπλισμός Πελάτες Τράπεζα δάνειο 12,000 Ενοίκιο 900 Μεταφορικά έξοδα 500 Έσοδα απο υπηρεσίες 1,200 1,900 Μισθοί 600 Κοινόχρηστα 200
Υπόλοιπο λογαριασμών Μετά τις συναλλαγές υπολογίζουμε το υπόλοιπο του κάθε λογαριασμού. Ταμείο Υπολ. 0 10,000 4,000 12,000 150 1,200 1,700 500 Υπόλ. 16,850
Καθολικό Προμηθευτές 150 350 200 Κεφάλαιο 10,000 Έσοδα απο υπηρεσίες 1,200 1,900 3.100 Αναλώσιμα γραφείου Τράπεζα δάνειο 12,000 600 Μισθοί 350 4,000 Εξοπλισμός 900 Ενοίκιο 200 Κοινόχρηστα 1,900 Πελάτες Μεταφορικά έξοδα 500
Ισοζύγιο όταν οι συναλλαγές καταχωρηθούν στο ημερολόγιο και ενημερωθεί το καθολικό, καταρτίζεται το ισοζύγιο. Το ισοζύγιο είναι ένας πίνακας με όλους του λογαριασμούς της επιχείρησης και τα υπόλοιπα τους Ο σκοπός του είναι η επαλήθευση ότι όλες οι χρεώσεις είναι ίσες με όλες τις πιστώσεις.
Λογαριασμοί Ταμείο Πελάτες Αναλώσιμα γραφείου Εξοπλισμός Προμηθευτές Κεφάλαιο Μεταφορικά έξοδα Έσοδα απο υπηρεσίες Ενοίκιο Μισθοί Άσκηση 1 Επιχείρηση Χ Ισοζύγιο Νοέμβριος 2016 ΧΡΕΩΣΗ Υπόλοιπα ΠΙΣΤΩΣΗ Σύνολο
Λογαριασμοί Άσκηση 1 Επιχείρηση Χ Ισοζύγιο Νοέμβριος 2016 ΧΡΕΩΣΗ Ταμείο 16.850 Πελάτες 1.900 Αναλώσιμα γραφείου 350 Εξοπλισμός 4.000 Υπόλοιπα ΠΙΣΤΩΣΗ Προμηθευτές 200 Κεφάλαιο 10.000 Μεταφορικά έξοδα 500 Έσοδα απο υπηρεσίες 3.100 Ενοίκιο 900 Μισθοί 600 Τράπεζα δάνειο 12.000 Κοινόχρηστα 200 Σύνολο 25.300 25.300
Διάκριση Ισοζυγίων (1/3) Ως προς το βαθμό ανάλυσης διακρίνονται σε: Ισοζύγιο Γενικού Καθολικού: είναι το ισοζύγιο που περιλαμβάνει μόνο τους λογαριασμούς του γενικού καθολικού. Ισοζύγιο Αναλυτικού Καθολικού: είναι το ισοζύγιο που περιλαμβάνει τους δευτεροβάθμιους ή τριτοβάθμιους λογαριασμούς.
Διάκριση Ισοζυγίων (2/3) Ως προς το χρόνο κατάρτισης τους διακρίνονται σε: Προσωρινά ισοζύγια-καταρτίζονται σε τακτά χρονικά διαστήματα κατά τη διάρκεια της χρήσεως Οριστικά ισοζύγια που καταρτίζονται στο τέλος της χρήσεως.
Διάκριση Ισοζυγίων (3/3) Ως προς το περιεχόμενό τους διακρίνονται σε Πλήρη ισοζύγια περιλαμβάνει τα αθροίσματα των ποσών αλλά και τα υπόλοιπα των λογαριασμών. Ισοζύγια ποσών περιλαμβάνει μόνο τα αθροίσματα των ποσών των λογαριασμών. Ισοζύγια υπολοίπων- περιλαμβάνει μόνο τα υπόλοιπα των ποσών των λογαριασμών.
Το Ισοζύγιο παρέχει σημαντικές πληροφορίες στη διοίκηση των επιχειρήσεων για την τρέχουσα περίοδο, αφού σε αυτό περιλαμβάνονται συγκεντρωμένοι όλοι οι λογαριασμοί του ισολογισμού και της κατάστασης αποτελεσμάτων χρήσεως οι οποίοι έχουν δημιουργηθεί μέχρι τη στιγμή της καταρτίσεως του Ποια είναι η χρησιμότητα Με το ισοζύγιο μπορούμε να κάνουμε έλεγχο, δηλαδή επαλήθευση. Μπορεί να ελεγχθεί η συμφωνία μεταξύ των ποσών των χρεώσεων και πιστώσεων των λογαριασμών του Γενικού Καθολικού και αυτών με τα αθροίσματα του ημερολογίου.
Κατάρτιση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων Αφού καταρτισθεί το ισοζύγιο, μπορούν να καταρτισθούν οι οικονομικές καταστάσεις με την παρακάτω σειρά. Κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης Κατάσταση μεταβολών ιδίων κεφαλαίων Κατάσταση χρηματοοικονομικής θέσης (ισολογισμός)
Λογιστικός κύκλος Βήμα 8 Κατάρτιση του ισοζυγιίου μετά τις εγγραφές κλεισίματος Βήμα 1 Αναγνώριση, μέτρηση και καταχώρηση (ημερολόγιο) των συναλλαγών Βήμα 2 Ενημέρωση Καθολικού Βήμα 7 Καταχώρηση και ενημέρωση των εγγραφών κλεισίματος Βήμα 3 Κατάρτιση ισοζυγίου (πριν τις εγγραφές προσαρμογής) Βήμα 6 Κατάρτιση των οικονομικών καταστάσεων Βήμα 5 Κατάρτιση ισοζυγίου μετά τις εγγραφές προσαρμογής Βήμα 4 Καταχώρηση και ενημέρωση των εγγραφών προσαρμογής
Ερωτήσεις Σωστό ή Λάθος Αρχή της διπλογραφικής μεθόδου είναι ότι η χρέωση είναι ισόποση με την πίστωση ενός ή περισσότερων λογαριασμών. Ημερολόγιο είναι το λογιστικό βιβλίο στο οποίο καταγράφονται με τυχαία σειρά τα λογιστικά γεγονότα με τη μορφή χρεώσεων και πιστώσεων.
Ερωτήσεις H βασική αρχή της Διπλογραφικής μεθόδου; Αν κάποιος θέλει να επαληθεύσει την καταχώρηση οικονομικών πληροφοριών; Τι είναι οι ημερολογιακές εγγραφές; Ποια η διαφορά ανάμεσα στο ημερολόγιο και στο γενικό καθολικό.