ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1. Εισαγωγή Η Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση (ΣΠΕ, SEA) του Προγράμματος Διαπεριφερειακής Συνεργασίας (INTERREG IVC) πραγματοποιήθηκε από την εδρεύουσα στις Βρυξέλλες Ecosystems Ltd για λογαριασμό της Διαχειριστικής Αρχής του προγράμματος INTERREG IVC, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Οδηγίας 2001/42/ΕΚ σχετικά με την ΣΠΕ και διενεργήθηκε παράλληλα με την ανάπτυξη του Προγράμματος. Η ΣΠΕ αποσκοπεί στο να διασφαλίσει ότι πριν την υιοθέτηση του προγράμματος, εντοπίζονται, περιγράφονται, αξιολογούνται και συνεκτιμώνται οι ενδεχόμενες σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον από την υλοποίηση του σχεδίου ή προγράμματος, καθώς και των εύλογων εναλλακτικών λύσεων. Το παρόν κεφάλαιο αποτελεί μια μη τεχνική περίληψη της Έκθεσης για το Περιβάλλον, η οποία απαιτείται βάσει της Οδηγίας ΣΠΕ. 2. Το Πρόγραμμα Διαπεριφερειακής Συνεργασίας (2007-2013) Το Πρόγραμμα Διαπεριφερειακής Συνεργασίας (INTERREG IVc) των Διαρθρωτικών Ταμείων εκπονείται για τη νέα προγραμματική περίοδο 2007-2013. Προβλέπεται από το νέο Στόχο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης για την Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία (άρθρο 6) και συνάδει με τις Κοινοτικές Στρατηγικές Κατευθυντήριες Γραμμές για την Πολιτική Συνοχής 2007-2013. Σκοπός του προγράμματος είναι να καταστεί δυνατή, σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, η συνεργασία αρχών και φορέων από διαφορετικές χώρες της Ευρώπης, σε έργα που αφορούν στην ανταλλαγή και διάχυση της εμπειρίας τους και στην από κοινού ανάπτυξη προσεγγίσεων και μέσων που βελτιώνουν την αποτελεσματικότητα των πολιτικών περιφερειακής ανάπτυξης και συμβάλλουν στον οικονομικό εκσυγχρονισμό. Ο γενικότερος στόχος του προγράμματος INTERREG IVC είναι: Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των πολιτικών περιφερειακής ανάπτυξης και η συμβολή στον οικονομικό εκσυγχρονισμό στους τομείς της καινοτομίας, οικονομίας της γνώσης, περιβάλλοντος και πρόληψης των κινδύνων μέσω της διαπεριφερειακής συνεργασίας. Το πρόγραμμα οργανώνεται γύρω από δύο θεματικές προτεραιότητες, οι οποίες ομαδοποιούν πεδία δράσης που κρίνονται σημαντικά προκειμένου να επιτευχθεί η συμβολή των περιφερειών της Ευρώπης στη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αύξηση των μεγεθών, την απασχόληση και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η προτεραιότητα 1 αναφέρεται στην καινοτομία και την οικονομία της γνώσης, επικεντρώνοντας κυρίως στα υποθέματα της καινοτομίας, έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης, επιχειρηματικότητας και ΜΜΕ, κοινωνίας της πληροφορίας, απασχόλησης και ικανοτήτων. Η προτεραιότητα 2 στοχεύει στο περιβάλλον και την πρόληψη των κινδύνων, ιδίως στα υποθέματα που αφορούν στους φυσικούς και τεχνολογικούς κινδύνους, 1
τη διαχείριση των υδάτων, τη διαχείριση των αποβλήτων, τη βιοποικιλότητα και τη διατήρηση της φυσικής κληρονομιάς, την ενέργεια και τις βιώσιμες μεταφορές, την πολιτιστική κληρονομιά και το τοπίο. Το πρόγραμμα υποστηρίζει δύο διαφορετικούς τύπους παρεμβάσεων που αλληλοσυμπληρώνονται και συμβάλλουν μαζί στην επίτευξη των στόχων του προγράμματος. Ο πρώτος τύπος περιλαμβάνει τις Περιφερειακές Πρωτοβουλίες, έργα που ξεκινούν από φορείς στο περιφερειακό και τοπικό επίπεδο και που έχουν ως στόχο την ανταλλαγή εμπειριών σε ένα συγκεκριμένο πεδίο πολιτικής, με σκοπό τον εντοπισμό βέλτιστων πρακτικών και την ανάπτυξη νέων εργαλείων και προσεγγίσεων υλοποίησης. Ο δεύτερος τύπος παρεμβάσεων καλείται Επιλογή Ταχείας Οδού και λαμβάνει τη μορφή δικτύων τα οποία ενώνουν περιφέρειες με μεγάλη εμπειρία σε ένα συγκεκριμένο πεδίο πολιτικής και περιφέρειες που επιθυμούν να βελτιωθούν στο πεδίο αυτό. Σκοπός είναι να διασφαλιστεί ότι οι εντοπισμένες βέλτιστες πρακτικές ενσωματώνονται στα Προγράμματα Σύγκλισης και Ανταγωνιστικότητας. Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ). Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται στα 321 εκατομμύρια ευρώ για την περίοδο 2007-2013. Η περιοχή εφαρμογής του προγράμματος καλύπτει όλη την επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ-27) συν τη Νορβηγία και την Ελβετία. Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτεί τη συμμετοχή δημόσιων αρχών και οργανισμών δημοσίου δικαίου από τις χώρες αυτές. Η συμμετοχή φορέων εκτός της συγκεκριμένης περιοχής είναι δυνατή υπό ορισμένους όρους. 3. Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση μεθοδολογία Η ΣΠΕ διενεργήθηκε στο πλαίσιο του 3 ου Σχεδίου του Προγράμματος Διαπεριφερειακής Συνεργασίας της 20 ης Δεκεμβρίου 2006. Διάφοροι παράγοντες επηρέασαν την επιλογή της μεθοδολογίας και της προσέγγισης που ακολουθήθηκε στην παρούσα Περιβαλλοντική Έκθεση του προγράμματος Διαπεριφερειακής Συνεργασίας: Το πολύ ευρύ γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής: το Πρόγραμμα Διαπεριφερειακής Συνεργασίας δεν είναι αυτό που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ο «κλασικός» τύπος αναπτυξιακού προγράμματος για το οποίο διενεργείται ΣΠΕ. Καταλαμβάνει μια πολύ ευρεία γεωγραφική βάση που καλύπτει όλη την Ευρώπη παρά μια προδιαγραμμένη συγκεκριμένη περιοχή ή περιφέρεια, ως έχει η περίπτωση σε ένα τοπικό σχέδιο ανάπτυξης ή περιφερειακό σχέδιο μεταφορών. Η φύση των δράσεων: Ο τύπος των δράσεων που πρόκειται να χρηματοδοτηθούν δεν ορίζει το πλαίσιο έγκρισης μελλοντικής ανάπτυξης των έργων που αναφέρονται στην Οδηγία για την Εκτίμηση των Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (π.χ. που αφορούν επενδύσεις σε φυσικές υποδομές όπως τα οδικά δίκτυα ή τα στεγαστικά προγράμματα ή ακόμη και τα προγράμματα πρόληψης πλημμύρων, ή η βελτίωση των προγραμμάτων διατήρησης της φύσης). Αντ αυτού, το πρόγραμμα INTERREG IVC αποσκοπεί στην ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης προάγοντας τη 2
διαπεριφερειακή συνεργασία σε όλη την εδαφική επικράτεια της ΕΕ και τις γειτονικές χώρες. Συνεπώς, οι κύριες μορφές δράσεων που πρόκειται να συγχρηματοδοτηθούν ενδέχεται να περιλαμβάνουν την ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειριών (δίκτυα) σε μεγάλη κλίμακα καθώς και ορισμένες πιλοτικές δράσεις. Υψηλό επίπεδο στρατηγικής προσέγγισης: το Πρόγραμμα Διαπεριφερειακής Συνεργασίας βρίσκεται ψηλά στην ιεραρχία των σχεδίων και προγραμμάτων καθόσον προσδιορίζει ένα ευρύ πλαίσιο για τη διασυνοριακή συνεργασία. Οι λεπτομέρειες σχετικά με το ποια έργα θα χρηματοδοτηθούν, πού και με τι χρηματικό ποσό θα αποφασιστούν αργότερα κατά την προγραμματική διαδικασία και, κατά το τρέχον στάδιο, δεν είναι γνωστές. Δεν δίνεται επίσης λεπτομερής κατανομή των κονδυλίων πέραν της δήλωσης του ότι το 55% των χρημάτων θα διατεθούν στον άξονα προτεραιότητας 1 (καινοτομία και οικονομία της γνώσης) ενώ το 39% στον άξονα προτεραιότητας 2 (περιβάλλον και πρόληψη των κινδύνων). Ένας από τους στόχους της είναι το περιβάλλον: ένας από τους δύο θεματικούς άξονες προτεραιότητας για χρηματοδότηση από το Πρόγραμμα Διαπεριφερειακής Συνεργασίας είναι το περιβάλλον και η πρόληψη των κινδύνων (ο άλλος αφορά την καινοτομία / οικονομία της γνώσης). Από την άποψη αυτή, θα δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα ακόλουθα ερωτήματα κατά την κατάστρωση της μεθοδολογίας ΣΠΕ: 1. Το Πρόγραμμα καταγίνεται με τα πλέον επείγοντα περιβαλλοντικά ζητήματα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο; 2. Το Πρόγραμμα συνάδει με τις προτεραιότητες της πολιτικής της ΕΕ για το περιβάλλον; 3. Το Πρόγραμμα επικεντρώνεται σε θέματα που απαιτούν διαπεριφερειακή συνεργασία; 4. Μεγιστοποιεί τις δυνατότητές του για θετικές επιπτώσεις στο περιβάλλον; 5. Οι εκτιμήσεις των επιπτώσεων στο περιβάλλον απαιτούνται αργότερα κατά την εφαρμογή του προγράμματος (π.χ. κατά την επιλογή των έργων); Τα θέματα αυτά συζητήθηκαν στην Έκθεση Σημαντικών Θεμάτων προς Εξέταση (Scoping Report). Οι Περιβαλλοντικές Υπηρεσίες που απήντησαν στις διαβουλεύσεις της Έκθεσης Σημαντικών Θεμάτων προς Εξέταση έχουν υποστηρίξει την προτεινόμενη προσέγγιση. Οι βασικές πληροφορίες για την ΣΠΕ αντλήθηκαν κυρίως από την έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος για την κατάσταση του περιβάλλοντος και τις προοπτικές του στην Ευρώπη, που δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο 2005. 4. Συμβατότητα του Προγράμματος Διαπεριφερειακής Συνεργασίας με τις προτεραιότητες της περιβαλλοντικής πολιτικής της ΕΕ Εφόσον το πρόγραμμα αυτό χρηματοδοτείται από την ΕΕ και ένας από τους στόχους του είναι το περιβάλλον και η πρόληψη των κινδύνων, θεωρήθηκε ότι είναι σημαντικό να γίνεται έλεγχος της συμβατότητας και της συνάφειας του Επιχειρησιακού Προγράμματος με τις προτεραιότητες της περιβαλλοντικής πολιτικής της ΕΕ. Αυτό δεν θα συνέβαλε μόνο στο να διαπιστωθεί εάν το Πρόγραμμα συνάδει με τις κύριες προτεραιότητες της ευρωπαϊκής πολιτικής για το περιβάλλον αλλά θα παρείχε και ενδείξεις για το πώς μπορούν να μεγιστοποιηθούν τα δυνητικά του αποτελέσματα στους συγκεκριμένους αυτούς τομείς προτεραιότητας. 3
Η εκτίμηση βασίζεται κυρίως στη συμβατότητα με το 6 ο Πρόγραμμα Δράσεων για το Περιβάλλον (EAP) και τις 7 θεματικές στρατηγικές του μιας και ορίζουν τις κοινοτικές προτεραιότητες σε σχέση με την περιβαλλοντική πολιτική της περιόδου 2002-2012. Εξετάσθηκαν επίσης και άλλες ευρωπαϊκές περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες και η νομοθεσία της ΕΕ εφόσον παρουσίαζαν συνάφεια με θέματα που αντιμετωπίζονται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα. Τα παρακάτω σημεία τονίζουν τα κυριότερα πορίσματα από την εκτίμηση συμβατότητας. κανένας από τους επιχειρησιακούς στόχους δεν είναι ασύμφωνος με τις προτεραιότητες του 6 ου Προγράμματος Δράσεων για το Περιβάλλον ή τις θεματικές στρατηγικές για το περιβάλλον. Όσον αφορά τον πρώτο άξονα προτεραιότητας: καινοτομία και οικονομία της γνώσης, δεν έχει άμεση σχέση με το 6 ο Πρόγραμμα Δράσεων για το Περιβάλλον ή τις θεματικές στρατηγικές. Όσον αφορά το δεύτερο άξονα προτεραιότητας: περιβάλλον και πρόληψη των κινδύνων, η σχέση με το 6 ο Πρόγραμμα Δράσεων για το Περιβάλλον και τις προτεραιότητες της πολιτικής της ΕΕ είναι πιο άμεση και είναι θετική γενικά. Υπάρχουν, ωστόσο, ορισμένα θέματα που ενδέχεται να χρήζουν περαιτέρω εξέτασης. Όσον αφορά την ακριβή διατύπωση των επιχειρησιακών στόχων στο πλαίσιο του θεματικού άξονα προτεραιότητας 2, κρίνεται κατάλληλη η προσαρμογή τους ώστε να ευθυγραμμιστούν απόλυτα με τις προτεραιότητες της πολιτικής της ΕΕ για το περιβάλλον: Στο πλαίσιο του Στόχου 2: προτείνεται η τροποποίηση της φράσης «προώθηση της εντατικοποίησης των βιώσιμων ενεργειών διαχείρισης των υδάτων (σύμφωνα με την Οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα). Στο πλαίσιο του Στόχου 4: ίσως πρέπει να τονιστεί ότι ο στόχος αποσκοπεί στην προώθηση της ανάπτυξης δραστηριοτήτων βιώσιμης διαχείρισης των παράκτιων ζωνών (σύμφωνα με την ολοκληρωμένη διαχείριση παράκτιων ζωνών(iczm)). Όσον αφορά τα παραδείγματα που αναφέρονται προκειμένου να διευκρινιστεί ο τύπος των ενεργειών που θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν στο πλαίσιο κάθε επιχειρησιακού στόχου, αμφισβητείται η καταλληλότητα του παραδείγματος που δίδεται στο πλαίσιο του Στόχου 1: αποκομίζοντας τα οφέλη της θαλάσσης». Ήδη γίνεται μεγάλη εκμετάλλευση των θαλασσών της Ευρώπης. Σε αναγνώριση αυτού, η ΕΕ έχει προτείνει μια θεματική Θαλάσσια Στρατηγική και Οδηγία Πλαίσιο της ΕΕ για την προώθηση της βιώσιμης διαχείρισης και χρήσης των Ευρωπαϊκών θαλασσών και θαλάσσιων πόρων. Εάν πρόκειται το θέμα αυτό να καλυφθεί από το στόχο 1, ίσως θα έπρεπε να δοθεί ένα παράδειγμα που σχετίζεται απόλυτα με τη ευρωπαϊκή θεματική θαλάσσια στρατηγική και την προώθηση μιας οικοσυστεμικής προσέγγισης για τη βιώσιμη διαχείριση των θαλασσών της Ευρώπης. 4
5. Εκτίμηση των επιπτώσεων του Προγράμματος Διαπεριφερειακής Συνεργασίας στο περιβάλλον Σε συνέχεια της αναθεώρησης των βασικών περιβαλλοντικών θεμάτων που έχουν σχέση με την περιοχή του προγράμματος INTERREG IVC, και συνεκτιμώντας τα θέματα που καλύπτονται στο παράρτημα Ι της Οδηγίας ΣΠΕ, εντοπίστηκε αριθμός θεμάτων ΣΠΕ για τα οποία θα μπορούσαν να αναπτυχθούν στόχοι ΣΠΕ. Θέματα ΣΠΕ που εντοπίστηκαν Στόχοι ΣΠΕ Κλιματικοί παράγοντες (συμπεριλαμβάνουν ενέργεια και Μείωση της συμβολής στις κλιματολογικές μεταβολές μεταφορές) Αποτελεσματική προσαρμογή στις κλιματολογικές μεταβολές Βιοποικιλότητα Διατήρηση και εμπλουτισμός της βιοποικιλότητας Ύδατα Ικανοποίηση του ευρωπαϊκού προτύπου που έθεσε η WFD Απόβλητα Μείωση της παραγωγής αποβλήτων Αέρας Βελτίωση της ποιότητας του αέρα Ανθρώπινη υγεία Προστασία και βελτίωση της υγείας του πληθυσμού Πολιτιστική κληρονομιά και τοπίο Προστασία και διατήρηση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς καθώς και τοπία της Ευρώπης Η εκτίμηση δείχνει ότι δεν υπάρχουν φανερές, σημαντικές ή ήπιας μορφής, αρνητικές επιπτώσεις από το Πρόγραμμα Διαπεριφερειακής Συνεργασίας. Απεναντίας, πολλές πτυχές στα πλαίσια του δεύτερου άξονα προτεραιότητας περιβάλλον και πρόληψη των κινδύνων ενδέχεται να έχουν θετικές, μολονότι έμμεσες, επιδράσεις στο περιβάλλον της Ευρώπης. Για ορισμένους στόχους, είναι δυνατό να υπάρξουν αθροιστικά αποτελέσματα στο περιβάλλον αλλά αυτοί δεν εξετάζονται περαιτέρω καθότι βασίζονται υπερβολικά σε ποιοτικά θέματα. Μέτρα μετριασμού δεν προτείνονται καθότι δεν έχουν εντοπιστεί σημαντικά αρνητικά αποτελέσματα στο περιβάλλον. Θέματα προς εξέταση: Υπάρχουν, ωστόσο, ορισμένοι τομείς που, αργότερα κατά την υλοποίηση του προγράμματος, εγκυμονούν κινδύνους αρνητικών επιπτώσεων. Λόγω του υψηλού επιπέδου του προγράμματος INTERREG IV C, οι περισσότερες λεπτομέρειες όσον αφορά την επιλογή έργων κτλ μετατίθενται για αργότερα κατά την κατάρτιση των κανόνων εφαρμογής, παράλληλα με τις οδηγίες εφαρμογής και τα κριτήρια αξιολόγησης έργων. Συνιστάται, συνεπώς, να εξετάζονται τα μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος στις οδηγίες εφαρμογής έργων καθώς και κατά τις διαδικασίες επιλογής έργων προς αποφυγή ενδεχόμενης ασυμβατότητας με διαφορετικούς περιβαλλοντικούς στόχους, ή και μεταξύ τους. Πιθανά παραδείγματα ενδεχόμενης ασυμβατότητας μπορεί να είναι: Η ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως λ.χ. αιολική ενέργεια, βιοκαύσιμα και ενέργεια από τα κύματα, μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη 5
βιοποικιλότητα, τις περιοχές και το τοπίο της Natura 2000, εάν δεν λαμβάνουν επαρκώς υπόψη τις πιθανές επιπτώσεις νωρίς κατά το στάδιο σχεδιασμού. Η προώθηση ορθών πρακτικών που δεν λαμβάνει υπόψη δυνητικές ασυμβατότητες με άλλες περιβαλλοντικές προτεραιότητες θα πρέπει να αποφεύγεται και, εάν γίνεται, να διερευνάται ή προσαρμόζεται κατά το στάδιο επιλογής των έργων. Για τους ίδιους λόγους που αναφέρονται παραπάνω, η εκπόνηση σχεδίων και μέτρων για την πρόληψη και αντιμετώπιση των φυσικών κινδύνων θα πρέπει να εξετάζει τις υπηρεσίες που παρέχονται από ανθηρά οικοσυστήματα όπως είναι οι βιότοποι, τα ποτάμια κτλ και να επιδιώκουν να ενσωματώσουν τις θεωρήσεις αυτές στα ίδια τα σχέδια. Διαφορετικά, υπάρχει ο κίνδυνος ορισμένα μέτρα (όπως καλές μηχανικές λύσεις για την πρόληψη των πλημμύρων ή της διάβρωσης των ακτών) να αποβούν επιζήμια στο περιβάλλον. Και εδώ, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στη δικτύωση, ή την ανταλλαγή εμπειριών και καλής πρακτικής, που εστιάζεται σε ολοκληρωμένα και βιώσιμα μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης. Στα πλαίσια και των δύο τύπων μέτρων, δίνεται ένα παράδειγμα για το πώς μπορούν να αποκομίζονται τα οφέλη της θαλάσσης. Ήδη γίνεται μεγάλη εκμετάλλευση των ευρωπαϊκών θαλασσών και η κοινοτική περιβαλλοντική πολιτική όπως προσδιορίζεται στη θεματική θαλάσσια στρατηγική της ΕΕ θα διασφαλίσει τη βιώσιμη διαχείριση των θαλάσσιων πόρων. Επομένως, κρίνεται καταλληλότερο να υπάρχει εστίαση σε έργα που συμβάλλουν στην εφαρμογή αυτής της φιλόδοξης θεματικής στρατηγικής. Οι κατευθυντήριες γραμμές για την περιβαλλοντική εκτίμηση των προτεινόμενων έργων θα μπορούσαν να διατυπωθούν έτσι ώστε να συμβάλλουν στην επιλογή των έργων και την απόρριψη έργων που ενδεχομένως δεν συνάδουν με την προστασία του περιβάλλοντος. 6. Εκτίμηση των εναλλακτικών επιλογών Η Οδηγία ΣΠΕ ορίζει ότι πριν την υιοθέτηση του προγράμματος, εντοπίζονται, περιγράφονται, αξιολογούνται και λαμβάνονται υπόψη οι ενδεχόμενες σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον από την υλοποίηση του σχεδίου ή προγράμματος, καθώς και των εύλογων εναλλακτικών λύσεων Η περιβαλλοντική εκτίμηση έχει ως τώρα διαπιστώσει ότι το σημερινό Πρόγραμμα Διαπεριφερειακής Συνεργασίας εναρμονίζεται σε μεγάλο βαθμό με τις προτεραιότητες της πολιτικής της ΕΕ για το περιβάλλον και ενδέχεται να έχει συνολικά ένα θετικό, μολονότι έμμεσο, αποτέλεσμα σε αρκετούς τομείς προτεραιότητας για το περιβάλλον στην Ευρώπη. Επομένως, παρουσιάζει ήδη μια καλή λύση για το περιβάλλον. Κατά τη διάρκεια της Έκθεσης Σημαντικών Θεμάτων προς Εξέταση, αρκετές περιβαλλοντικές υπηρεσίες πρότειναν ότι μια εναλλακτική λύση που θα μπορούσε να εξεταστεί θα ήταν οι πιθανές μεταβολές προτεραιοτήτων μεταξύ δραστηριοτήτων / δαπανών στο πλαίσιο του προγράμματος. Θεώρησαν ότι η ΣΠΕ παρέχει μια ευκαιρία για την εκτενή περιγραφή των αποτελεσμάτων των διαφόρων χρηματοδοτικών επιπέδων στο περιβάλλον και την παρουσίασή τους πριν από τη λήψη των αποφάσεων. Αυτό θα οδηγούσε σε πιο ενημερωμένη λήψη αποφάσεων. Επί του παρόντος, το 55% από τον προϋπολογισμό των 321 εκατ. ευρώ προβλέπεται για τον πρώτο άξονα προτεραιότητας καινοτομία και οικονομία της γνώσης ενώ το 39% προβλέπεται για τον δεύτερο άξονα προτεραιότητας 6
περιβάλλον και πρόληψη των κινδύνων. Ωστόσο, δεν ήταν δυνατή η αξιολόγηση αυτής της εναλλακτικής λύσης περαιτέρω μέσω του πίνακα αξιολόγησης. Επειδή η εκτίμηση των αποτελεσμάτων στο περιβάλλον βασίζεται σε ποιοτικά κριτήρια, δεν θα είναι διακριτές οι τυχόν επιπτώσεις από την αύξηση των κονδυλίων. Η δεύτερη εναλλακτική λύση που εξετάστηκε βασίζεται στους τομείς που εντοπίστηκαν σχετικά με τη διαπεριφερειακή συνεργασία στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης 1 στο πλαίσιο του περιβάλλοντος και της πρόληψης των κινδύνων (Άρθρο 5). Αυτή αποτελεί το νομικό πλαίσιο αναφοράς για την ανάπτυξη του Επιχειρησιακού Προγράμματος INTERREG IVC. Ο έλεγχος των παραπάνω στόχων έγινε βάσει των ιδίων στόχων ΣΠΕ που χρησιμοποιήθηκαν για τον έλεγχο των επιχειρησιακών στόχων του Σχεδίου Προγράμματος. Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι οι σημερινοί επιχειρησιακοί στόχοι όπως αναφέρονται στο Πρόγραμμα Διαπεριφερειακής Συνεργασίας (3 ο Σχέδιο) ενδέχεται να οδηγήσουν σε περισσότερα και εντονότερα θετικά, έμμεσα αποτελέσματα για το περιβάλλον από ότι οι αρχικοί θεματικοί στόχοι διαπεριφερειακής συνεργασίας που εντοπίζονται στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης στα πλαίσια του περιβάλλοντος και της πρόληψης των κινδύνων (άρθρο 5). 7. Παρακολούθηση των προτάσεων Λαμβάνοντας υπόψη τη στρατηγική φύση του Προγράμματος Διαπεριφερειακής Συνεργασίας και την έλλειψη λεπτομερειακών πληροφοριών σχετικά με τους κανόνες εφαρμογής, τα κριτήρια επιλογής και τους δείκτες παρακολούθησης / επίδοσης, δεν ήταν δυνατό να προταθεί κανένα μέτρο παρακολούθησης το οποίο θα μπορούσε να εντοπίσει απρόβλεπτα αρνητικά αποτελέσματα. 8. Διαβούλευση και επόμενες ενέργειες Σε συνέχεια της διαβούλευσης για το 3 ο Σχέδιο του Προγράμματος Διαπεριφερειακής Συνεργασίας και την παρούσα Έκθεση για το Περιβάλλον, τα υποβαλλόμενα σχόλια θα ανατροφοδοτούνται στο Πρόγραμμα Διαπεριφερειακής Συνεργασίας. Η Έκθεση για το Περιβάλλον θα αποτελεί ειδικό κεφάλαιο στην Εκ των Προτέρων Αξιολόγηση η οποία θα υποβάλλεται προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή παράλληλα με το τελικό σχέδιο του Προγράμματος. Θα συντάσσεται επίσης και μια Περίληψη ΣΠΕ η οποία θα επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο ελήφθησαν υπόψη στο τελικό Πρόγραμμα τα πορίσματα της Έκθεσης για το Περιβάλλον και οι γνωμοδοτήσεις που υποβλήθηκαν κατά την δημόσια διαβούλευση. 1 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1080/2006 για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Κανονισμός κατάργησης (ΕΚ) αριθ. 1783/1999 OJ L 210/1 της 31.7.2006 7