1. Εισαγωγή. 1.1. Ερευνητικό πλαίσιο



Σχετικά έγγραφα
ΝΕΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΕΙΡΑ: ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ. Ανδρέας Φερώνας

«ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΜΕΝΕΙ ΕΚΤΟΣ»

ENA, Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών Ζαλοκώστα 8, 2ος όροφος T enainstitute.org

Σχέδιο Δράσης Φτώχεια και Εργασία: Μια ολοκληρωμένη προσέγγιση διερεύνησης και άμβλυνσης του φαινομένου

Χαράλαµπος Γκότσης (/blogger/haralamposgkotsis)

ΧΡΗΣΤΟΣ Α. ΦΡΑΓΚΟΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ

αντιπροσωπεύουν περίπου το τέσσερα τοις εκατό του συνολικού πληθυσμού διαμορφώνονται νέες συνθήκες και δεδομένα που απαιτούν νέους τρόπους

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 5/11/2017 ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ. Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων :

Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας & Ανθρώπινου Δυναμικού (Ε.Ι.Ε.Α.Δ Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας

Ε Θ Ν Ι Κ Ο Μ Ε Τ Σ Ο Β Ι Ο Π Ο Λ Υ Τ Ε Χ Ν Ε Ι Ο

α) Παρέχει πλήρη και επικαιροποιημένα στοιχεία επικοινωνίας στους δανειστές ή σε όποιον ενεργεί νομίμως για λογαριασμό τους.

10 Σεπτεμβρίου. Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας

«Σύγχρονα ολοκληρωμένα προγράμματα για τα ΑμεΑ»

ημερίδα διάχυσης αποτελεσμάτων

Ανάπτυξη και Λειτουργία του Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας της Ε.Σ.Α.μεΑ.

Χρυσή Πότσιου Αναπλ. Καθ. ΣΑΤΜ, ΕΜΠ

«Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)»

Οι αιτίες του χρέους των χωρών της περιφέρειας: Συμμετοχή στην ΟΝΕ και ελλείμματα του ιδιωτικού τομέα

Κυρίες και κύριοι να σας ευχαριστήσω θερμά που ανταποκριθήκατε στην. Ανεξάρτητης Αρχής για την παρουσίαση της ειδικής

ιευθύνων Σύµβουλος της ΑΝΟΣ ιεθνείς Σύµβουλοι & Εκτιµητές Ακινήτων

ΦΟΡΟΥΜ III: ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΣΥΝΟΧΗ (Οµάδα Εργασίας: Π. Ζέϊκου, Κ. Νάνου, Ν. Παπαµίχος, Χ. Χριστοδούλου)

Δήμοι και Περιφέρειες μαζί, η απάντηση στην κρίση του Κοινωνικού Κράτους

Τίτλος: The nation, Europe and the world: Textbooks and Curricula in Transition

Ανάπτυξη Δικτύου Υπηρεσιών Πληροφόρησης, Συμβουλευτικής Υποστήριξης και Ενδυνάμωσης Εργαζομένων

Για µια νέα σχέση τραπεζών και κοινωνίας Για ένα τραπεζικό σύστηµα στην υπηρεσία του ηµοσίου Συµφέροντος

Ευρωπαϊκή Οικονομία. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολή Οικονομικών & Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης.

«ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ»

EL Ενωµένη στην πολυµορφία EL B8-0655/1. Τροπολογία

Περιβαλλοντικό άγχος. Ορισμοί και μοντέλα Πυκνότητα Αίσθημα συνωστισμού Θόρυβος

Συνέντευξη από την Ανδρούλλα Βασιλείου, Επίτροπο εκπαίδευσης, πολιτισμού, πολυγλωσσίας και νεολαίας

Ομιλία Δημάρχου Αμαρουσίου Γιώργου Πατούλη Έναρξη λειτουργίας Γραφείου Ενημέρωσης ΑΜΕΑ

Εργαστήριο Χωροταξικού Σχεδιασμού. 10 η Διάλεξη Όραμα βιώσιμης χωρικής ανάπτυξης Εισήγηση: Ελένη Ανδρικοπούλου

Ρύθμιση χρεών και διέξοδος από την υπερχρέωση: Δεύτερη ευκαιρία στους υπερχρεωμένους;

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Οι συγγραφείς... xiii Πρόλογος και ευχαριστίες...xv

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

Ομιλία Εκτελεστικού Αντιπροέδρου Χάρη Κυριαζή. «Προκλήσεις, προτάσεις, στρατηγικές ανάπτυξης της εξωστρέφειας» ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΣΕΒΕ EXPORT SUMMIT

Διαδεδομένος Δείκτης Π.Φ. Σύγκριση Αγόρια με Κορίτσια

ΔΗΜΟΣ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

ΤΑ ΝΕΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΠΩΣ ΕΧΟΥΝ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΑΣ

«Να σας συγχαρώ για την οργάνωση του συνεδρίου και μάλιστα με ένα θέμα που αποτελεί βασικό ζητούμενο αλλά και εργαλείο στήριξης του αγροτικού χώρου.

Συνεντεύξεις «πρόσωπο με πρόσωπο (face to face). Κοινές ερωτήσεις για όλους τους συμμετέχοντες.

Νέες μορφές παρέμβασης των Δήμων στην Τοπική Ανάπτυξη

Το Μεταναστευτικό ζήτημα στην Ελλάδα. Τμήμα Project 3 1 ο ΕΠΑ.Λ. Άνω Λιοσίων Μαθητές Α Τάξης ΕΠΑ.Λ. Εκπαιδευτικός : Στάμος Γ.

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 1η Μελέτη «Εξελίξεις και Τάσεις της Αγοράς»

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ

Θέματα Συνάντησης. Υποστηρικτικό Υλικό Συνάντησης 1

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ TΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ

Διερευνώντας εναλλακτικά μοντέλα συλλογικής κατοικίας και ιδιοκτησίας

Προτάσεις πολιτικής για τη διαχείριση προβληµατικών χαρτοφυλακίων δανείων

Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας Regional Operational Programme of Western Macedonia

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α: Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ

1 ο Διεθνές Συνέδριο... για να ξαναφανταστούμε το σχολείο...

ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ / ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ, ΦΤΩΧΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ

Κύριε εκπρόσωπε του Συμβουλίου της Ευρώπης, Κύριε Πρόεδρε του Διοικητικού Συμβουλίου του Κέντρου Μελετών Ασφάλειας,

Η συμβολή της Περιφερειακής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Δυτικής Ελλάδας στη Δια Βίου Μάθηση των εκπαιδευτικών

«DARIAH-ΑΤΤΙΚΗ Ανάπτυξη της ελληνικής ερευνητικής υποδομής για τις ανθρωπιστικές επιστήμες ΔΥΑΣ» Αθήνα, 26 Φεβρουαρίου 2015

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ κ. ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ Επί ξυρού ακμής

Δ Ε Λ Τ Ι Ο Τ Υ Π Ο Υ «Το ΕΒΕΠ θέτει την ανάγκη διαμόρφωσης νέου τοπίου στα επιτόκια χορηγήσεων επιχειρηματικών δανείων»

ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΔΟΜΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ. Γεώργιος Κ. Βαρελίδης Καθηγητής Τμήματος Πολιτικών Δομικών Έργων

1. Τι γνωρίζετε για το θεσμό της ιδιωτικής ασφάλισης στη χώρα μας; Τι γνωρίζετε παγκοσμίως;

Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Ο ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Χ. ΑΠ. ΛΑΔΙΑΣ

Ποιοι είμαστε. Συλλόγου Φίλων-Εθελοντών της Εταιρίας Προστασίας Ανηλίκων Θεσσαλονίκης Κέντρου Αντλεριανής Ψυχολογίας

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ

14 Δυσκολίες μάθησης για την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες και αιτιολογίες για τις

Εισηγητές- Ομιλητές: Αθανασόπουλος Αθανάσιος Ειδικός Συνεργάτης Π.Ο.ΑΣ.Υ Ρήγας Νικόλαος Μέλος Δ.Σ. Π.Ο.ΑΣ.Υ

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Η έννοια του Management: εµπεριέχει δύο βασικές λειτουργίες, την οργάνωση και τη διοίκηση, καθώς και µια βοηθητική, τον έλεγχο.

Ως έρευνα γενικά ορίζεται η κάθε προσπάθεια που αποσκοπεί στο να ανακαλυφθεί, εξεταστεί και καθοριστεί κάτι. «Έρευνα είναι η διαδικασία η οποία μέσω

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΤΩΝ ΠΡΥΤΑΝΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ

ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ (Τ.Α)

Στυλιανός Βγαγκές - Βάλια Καλογρίδη. «Καθολικός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Προσβάσιμου Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού» -Οριζόντια Πράξη με MIS

χέδιο Νόμου για ηη Ρύθμιζη Οθειλών Υπερχρεωμένων Φυζικών Προζώπων Δεφτερη ευκαιρία για τουσ υπερχρεωμζνουσ πολίτεσ

24/4/19. Τύποι έρευνας ανάλογα με τη φύση του προβλήματος ΕΡΕΥΝΑ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2013/2008(INI) Σχέδιο γνωμοδότησης Ádám Kósa. PE v01-00

ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΔΙΟΥ ΚΑΙ DEBATE

Παλιό Νέο: Τάσεις και στάσεις στην Ελλάδα σήμερα

Σύνοδος Δημάρχων και λοιπών τοπικών αρχών των κρατών. μελών της Ε.Ε. (11/02/2014 Βρυξέλλες)

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ

Η άφιξη του ξένου. Δομή υποδοχής προσφύγων στη Λέσβο

σας καλωσορίζω με ιδιαίτερη χαρά στο πρώτο επιχειρηματικό συνέδριο του αναπτυξιακού προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών και του Υπουργείου Εξωτερικών.

Ομιλία στο Συνέδριο ΠΕΟ. Εκπροσώπου της ΓΣΕΕ. Οικ. Γραμματέα Γ. Γεωργακόπουλου

«ΔΙΚΤΥΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΣΤΟ ΘΡΙΑΣΙΟ ΠΕΔΙΟ»

Σημεία Ομιλίας του κ. Θεόδωρου Φέσσα Προέδρου του ΣΕΒ σύνδεσμος επιχειρήσεων και βιομηχανιών στο Eurobank Investor Forum

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Βιοµηχανική ιδιοκτησία & παραγωγή καινοτοµίας Ο ρόλος του µηχανικού

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ

25/6/2015. Ποιο το κατάλληλο πρόγραμμα εκπαίδευσης για τα στελέχη πρόληψης;

ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΠΛΑΤΩΝΟΣ - Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΚΑΙ Ο ΠΟΛΙΤΗΣ

Ταμείου Αγροτικής Επιχειρηματικότητας,

ΓΕΝΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ (ΓΚΠΔ) GENERAL DATA PROTECTION REGULATION 2016/679

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗΣ

«Ορυκτός Πλούτος και Τοπικές Κοινωνίες» 13 Ιανουαρίου 2010 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ, ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ. Γ.

Υπεύθυνος δανεισμός και υπερχρέωση των καταναλωτών

OPMH. κοντά στο µαθητή!

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ Α ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΛΟΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Προς τον Πρόεδρο του Συμβουλίου του Ιδρύματος - ΕΚΠΑ Καθηγητή κ. Δ. Μπερτσιμά

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ

Transcript:

1. Εισαγωγή 1.1. Ερευνητικό πλαίσιο Η ανάδειξη των προβλημάτων στέγασης, όπως είναι οι εξώσεις, οι πλειστηριασμοί, ο ελλιπής σχεδιασμός εναλλακτικών πολιτικών στέγασης αλλά και η υποδοχή των μεταναστευτικών ροών δεν θα μπορούσαν να διαχωριστούν από την υφαρπαγή γης και στέγης που συμβαίνει σε παγκόσμο και ευρωπαϊκό επίπεδο. Ο χώρος γίνεται αντιληπτός ως αποτέλεσμα πολλαπλών σχέσεων οι οποίες στην παρούσα ανάλυση είναι συγκρουσιακές αφού εμπεριέχουν ταυτόχρονα τον αποκλεισμό υποκειμένων και τον μετασχηματισμό των κοινωνικών τους σχέσεων προς όφελος μίας πολιτικής που κερδοσκοπεί πάνω στη γη και μεταλλάσει με δυσμενείς όρους την στεγαστική πραγματικότητα των πολιτών. Οι τοπικές στεγαστικές πολιτικές και το δημόσιο κτιριακό απόθεμα δέχονται ισχυρότατες πιέσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, επισημαίνονται δύο πτυχές της οικονομικής κρίσης που αφορούν την αγορά κατοικίας. Συγκεκριμένα, την αποτυχία της αγοράς να αυτορυθμίζεται, γεγονός που οδήγησε στη φούσκα των ακινήτων στις Η.Π.Α. και έπειτα στην Ευρώπη, διοχετεύοντας και διασπείροντας τις αρνητικές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις των πολιτικών και των δραστηριοτήτων του χρηματιστηριακού και τραπεζικού κεφαλαίου όσον αφορά την κερδοσκοπική παραγωγή στέγης και τον υπέρμετρο δανεισμό για την απόκτηση της. Ένα δεύτερο σημείο που συνδέεται με "το ζήτημα της στέγασης" είναι η αδυναμία της αγοράς να ανταποκριθεί στις τεράστιες ανάγκες για στέγη που δημιουργήθηκαν λόγω των νεοφιλελεύθερων αναδιαρθρώσαν, σύμφωνα με τις οποίες η αγορά θεωρείται ότι είναι ο κύριος παράγοντας της κοινωνικής ρύθμισης. Αυτές οι δύο προαναφερθείσες πτυχές, δηλαδή η υπερπροσφορά στέγης που δεν μπορεί να απορροφηθεί και η απροθυμία της αγοράς να καλύψει τις ανάγκες στέγασης για ένα μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού, ουσιαστικά αποτελούν μία αντίφαση. Είναι αυτή όμως η αντίφαση που έχει αποκτήσει κρίσιμες κοινωνικές ανισορροπίες και αποκλεισμούς στην Ελλάδα των μνημονιακών πολιτικών κατοικίας και πρόσβασης στη στέγη. Η παρούσα διπλωματική εργασία τοποθετείται χωρικά στο αστικό περιβάλλον της πόλης της Αθήνας, ωστόσο δεν θα μπορούσε παρά να διαχέεται σε διαφορετικές

χωρικές κλίμακες, αναζητώντας αρχικά σε παγκόσμιο πλαίσιο τις στρατηγικές διαχείρισης της στεγαστικής κρίσης στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο καπιταλισμό. Η ελληνική στεγαστική κρίση ξεδιπλώνεται στο χώρο της πόλης ακολουθούμενη από όλες τις αρνητικές της κοινωνικές πτυχές. Άλλωστε η έρευνα αυτή τοποθετείται χρονικά την περίοδο όπου αρκετά κερδοσκοπικά funds εποφθαλμιούν την διαχείριση των κόκκινων δανείων, ένα θέμα που έχει ήδη ανοίξει με αφορμή την επικείμενη ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Χαρακτηριστική είναι η «έλευση» της εταιρίας επενδύσεων Blackrock ως συμβούλου της Τράπεζας της Ελλάδας σχετικά με τη «διευθέτηση» του προβλήματος των κόκκινων δανείων. Η παρούσα έρευνα διερευνά τις κοινωνικές και χωρικές εκφάνσεις της οικονομικής κρίσης στο ζήτημα της κατοικίας και της πόλης. Επιπλέον προσδοκά να συνθέσει την κοινωνική επίδραση του χρέους στη μικροκλίμακα του καθενός και της καθεμίας που βρίσκεται αντιμέτωπος με τα χρεολύσια του στεγαστικού του δανείου, «κοιτώντας» τη μεγάλη κλίμακα των χρεωμένων κρατών που βρίσκονται υπό καθεστώς διαρθρωτικών προγραμμάτων προσαρμογής και ως εκ τούτου οικονομικής επιτήρησης και κοινωνικού ελέγχου. Το ένα άλλωστε επιδρά και αντανακλάται στο άλλο και το αντίστροφο. Για το σκοπό αυτό η περιγραφή του τοπίου της στεγαστικής κρίσης συνδέεται με το τρίπτυχο του δημόσιου, ιδιωτικού και κοινωνικού χρέους ως μία βασική τεχνική διακυβέρνησης της εποχής μας. Η έρευνα αυτή αποσκοπεί προσθετικά να συνεισφέρει στη διερεύνηση της σχέσης των πολιτικών λιτότητας στο χώρο, την υφαρπαγή της γης και για το χρέος ως τεχνική διακυβέρνησης στην καθημερινή βιωματική εμπειρία των πολιτών. Η ανασφάλεια που υπάρχει στους πολίτες αλλά και σε ολόκληρες περιοχές συνδέεται άμεσα με το ιδιωτικό χρέος, στο οποίο επικεντρώνεται η παρούσα έρευνα, ενός χρέους που συμβάλλει ουσιαστικά στην κατασκευή μίας υπερχρεωμένης κοινωνίας ως σύνολο και ενός υπερχρεωμένου ανθρώπου ως το υποκείμενο αυτού του συνόλου. Η υλική αλλά και η ηθική διάσταση του χρέους προεξοφλεί συμπεριφορές στο παρόν αλλά και στο μέλλον, χωρίζοντας τους πολίτες της Ελλάδας σε εντός και εκτός νομιμότητας πράγμα που αντανακλάται στην επιτήρηση της επιβίωσης τους. Συγκεκριμένα σήμερα, όποιος καταφέρνει να υπαχθεί στο προστατευτικό καθεστώς της πρώτης κατοικίας, το κράτος αποφασίζει αντί για αυτόν ότι πρέπει να ζήσει στο προκαθορισμένο από τις τράπεζες επίπεδο «εύλογων δαπανών διαβίωσης». Όποιος δεν εντάσσεται βρίσκεται αντιμέτωπος αφενός με τη στεγαστική ανασφάλεια και αφετέρου

στο ψυχολογικό επίπεδο με μια ηθική ενοχής, οι κοινωνικές επιπτώσεις της οποίας ήδη είναι εμφανής στο χώρο της πόλης. Τα ζητήματα που τίθενται προς διερεύνηση είναι η υλική πτυχή της αδυναμίας αποπληρωμής του ιδιωτικού χρέους με τη μορφή του στεγαστικού δανείου, πώς τελικά αυτή η αδυναμία μεταλλάσει την κοινωνική πραγματικότητα του υποκειμένου στο χώρο της πόλης επηρεάζοντας και μετασχηματίζοντας την καθημερινή του ζωή και την κοινωνική του συμπεριφορά. Πάνω σε αυτή τη διττή υλική και ηθική πτυχή της στεγαστικής επισφάλειας αναπτύσσονται ομαδοποιήσεις με κινηματικό πρόσημο που στοχεύουν τελικά σε τρείς πυλώνες πολιτικής δράσης. Πρώτον, στην ψυχολογική στήριξη των υποκειμένων ώστε να σταματήσει η λογική της προσωπικής ενοχής (ένοχη συνείδηση) σχετικά με την αποπληρωμή του χρέους τους. Δεύτερον, στο υλικό επίπεδο ώστε η κατοικία και το δικαίωμα στη στέγη να αποτελέσει ένα καθολικό δικαίωμα προκειμένου να συρρικνωθεί η στεγαστική επισφάλεια αναξάρτητα από την αδυναμία τήρησης των όρων του δανείου. Τρίτον, η ύπαρξή των κοινωνικών κινημάτων ενάντια στους πλειστηριασμούς αμφισβητούν τα καθορισμένα όρια μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού, όπου τα «εν οίκω» δεν πρέπει να βγαίνουν στη δημόσια σφαίρα. Διεκδικώντας εν τέλει στη δημόσια σφαίρα το δικαίωμα στη στέγαση, επιχειρούν τελικά, να επαναπροσδιορίσουν το ίδιο το «κανονικό» πρότυπο αποσταθεροποιώντας τα αυστηρά δίπολα και τους διαχωρισμούς που αυτά συνεπάγονται. Έτσι ο χαρακτηρισμός ενός χώρου της πόλης ως δημόσιο ή ιδιωτικό διευρύνεται, και πέρα από την προσβασιμότητα ή την ιδιοκτησία και εν τέλει αναφέρεται στις διεκδικήσεις που αυτός φιλοξενεί. 1.2. Μεθοδολογική προσέγγιση Όσον αφορά τη μεθοδολογική προσέγγιση έμφαση δίνεται πέρα από τα εργαλεία και τις τεχνικές εξέτασης του αντικειμένου μιας έρευνας, στη σχέση ερευνητή/τριας και ερευνητικού αντικειμένου, καθώς αυτή η σχέση προσδιορίζει και προδιαγράφει τον τρόπο προσέγγισης, αποτύπωσης και ανάλυσης των δεδομένων ενώ ταυτόχρονα επηρεάζεται από τη θέση του/της απέναντι στο πρόβλημα της γνώσης και από τους κοινωνικούς του/της καθορισμούς 1 (Λυδάκη Α. 2001) 1 Λυδάκη Α., 2001. Ποιοτικές Μέθοδοι της Κοινωνικής Έρευνας. Αθήνα: Καστανιώτης.

Το δεύτερο κεφάλαιο βασίζεται σε βιβλιογραφική έρευνα όπου περιγράφεται αρχικά το παγκόσμιο πλαίσιο και η αφετηρία της κρίσης των επισφαλών ενυπόθηκων δανείων (subprimes). Ύστερα, διερευνά τις ισχύουσες πολιτικές κατοικίας και πως αυτές έφτασαν να επηρεάζουν και να αφορούν ένα διευρυμένο πληθυσμό διαφόρων κοινωνικών διαστρωματώσεων, που προϋπήρχαν της οικονομικής κρίσης και της επιβολής των μέτρων λιτότητας στην ελληνική κοινωνία. Σήμερα, η εμπειρία της κρίσης έχει γίνει αισθητή στο τοπικό επίπεδο, στην καθημερινή ζωή όσων πρέπει να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες τόσο της κρίσης όσο και των εφαρμοζόμενων προγραμμάτων λιτότητας με αποτέλεσμα το «ζήτημα της κατοικίας» να έχει αποκτήσει μια νέα πολιτική σημασία. Με σκοπό τη διερεύνηση των παραπάνω, στην εργασία παρουσιάζεται το νομικό πλαίσιο προστασίας της κατοικίας, οι τάσεις και οι νομοί που ανατρέπουν την ισχύουσα προ εποχής κρίσης, κατάσταση. Υποστηρίζεται επιπλέον η θέση ότι στις παρούσες συνθήκες οικονομικής ύφεσης και κοινωνικού αποκλεισμού, οι προσπάθειες για αλλαγές στους νομούς που προστατεύουν την πρώτη κατοικία από την απειλή των πλειστηριασμών, η αύξηση των «κόκκινων δανείων», που αποσκοπά στην απελευθέρωση της άρσης των πλειστηριασμών, στοχευουν ουσιαστικά στην περαιτέρω κερδοφορία των τραπεζών μέσω της απαλλαγής τους από τα δάνεια αυτά, με οποιοδήποτε κοινωνικό κόστος. Το τρίτο κεφάλαιο βασίζεται σε έρευνα πεδίου και περιλαμβάνει βιογραφικές συνεντεύξεις, με στόχο, μέσω βιωματικών καταστάσεων, να διερευνηθούν όψεις της κοινωνικής πραγματικότητας έτσι όπως βιώνεται από τα ερευνητικά υποκείμενα, τα χαρακτηριστικά των οποίων ποικίλουν, αναφορικά με την ηλικία, τη χώρα προέλευσης και την ταξική τους διαστρωμάτωση. Ειδικότερα, το στοιχείο του «εν δυνάμει» εκτοπισμού από την κατοικία εντοπίζεται σε ένα μεγάλο τμήμα της εργατικής τάξης, της νεολαίας και σε μερίδα της μικροαστικής τάξης. Ωστόσο πέραν της κοινωνικής αυτής έρευνας η ερευνητική εργασία μελετά την χωρική αντανάκλαση αυτής της πραγματικότητας και προβαίνει σε καταγραφή και χαρτογράφηση των πρωτοβουλιών οι οποίες δραστηριοποιούνται ενάντια στους Πλειστηριασμούς που επιχειρούν να υλοποιηθούν στη μητροπολιτική Αθήνα. Οι συλλογικότητες αυτές φέρουν κινηματική μορφή και προτάσσουν την αποδόμηση της ηθικής της ενοχής και της σιωπής, παράλληλα με τον άμεσο στόχο τους, της έμπρακτης διαφύλαξης του δικαιώματος στη στέγη. Επιπροσθέτως, με σκοπό την καλύτερη διερεύνηση των ερευνητικών

ερωτημάτων περιγράφεται η στεγαστική επισφάλεια στις χώρες της νότιας Ευρώπης, τα κοινά χρακτηριστικά, όπως και οι διαφοροποιήσεις τους με την κατάσταση στην Ελλάδα. Μέσα από τις διηγήσεις ενεργών πολιτών που συμμετέχουν σε κινηματικές πρωτοβουλίες υπεράσπισης του διακαιώματος στη στέγη προβάλλονται οι κινηματικές διεργασίες που συντελλούνται στις νοτιο-ευρωπαϊκές μητροπόλεις, ώστε να αναδειχθούν επιτυχημένες πρακτικές που τα κινήματα αυτά ανέπτυξαν. Τέλος, λαμβάνοντας υπόψη τις τελευταίες πολιτικές εξελίξεις, αυτή η ερευνητική προσπάθεια προτάσσει την ανάγκη για χάραξη μιας κοινωνικής στεγαστικής πολιτικής όπου θα προασπίζεται το δικαίωμα στην κατοικία, ευελπιστώντας ταυτόχρονα να εξαλείψει τις παθογένειες της παρελθούσας κρατικής στεγαστικής πολιτικής.