ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ Κυρίες και κύριοι καληµέρα σας. ΟΜΙΛΙΑ Α. ΤΣΟΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΤΟ ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΟΚC 2002 Του ALBA ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 5 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2002 Ιδιαίτερα σε εκείνους που έρχονται από τις διάφορες χώρες του εξωτερικού στην Ελλάδα να λάβουν µέρος σε αυτή τη σηµαντική εκδήλωση, για την οποία θα ήθελα να συγχαρώ και τη διοίκηση του ALBA. Συγχρόνως να συγχαρώ για τα πρώτα 10 χρόνια της λειτουργίας και της παρουσίας του στον επιχειρηµατικό κόσµο, στον κόσµο των εργαζοµένων, στην προσπάθεια να στηρίξει την εξειδικευµένη γνώση και κατάρτιση, τη µεταπτυχιακή που χρειαζόµαστε αυτή την εποχή περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Νοµίζω 10 χρόνια ολοκλήρωσης µιας ύπαρξης είτε ενός Ινστιτούτου, είτε µιας επιχείρησης είναι κάτι πολύ σηµαντικό. Αυτό εξάλλου φαίνεται και από τον τρόπο οργάνωσης που ξεκίνησε η σηµερινή διαδικασία. Σας εύχοµαι να αντιµετωπίσετε µε επιτυχία τον όγκο δουλειάς που διαπίστωσα ότι υπάρχει σε αυτό το τριήµερο και µια ευχή θα ήθελα να εκφράσω να συνεχίσει η δραστηριότητα του Ιδρύµατος, µε ένα ακόµη πιο αποδοτικό τρόπο, η οικονοµία των επιχειρήσεων που περισσότερο προτιµώ να χρησιµοποιήσω από το business administration, είναι µια επιστήµη η οποία τα τελευταία 20 30 χρόνια έχει αναδειχθεί ως ένας βασικός συντελεστής αξιοποίησης της γνώσης και της εξειδίκευσης πάνω στην οποία στηρίχθηκαν µετά τον πόλεµο για 50 περίπου χρόνια. Η εξειδίκευση της επιστήµης, η εξειδίκευση της γνώσης, η όσο το δυνατόν πιο πλατιά εξειδίκευση αποτέλεσε την κατεύθυνση που κινήθηκαν οι νέοι επιστήµονες, οι νέοι τεχνικοί, οι νέοι επιχειρηµατίες, οι άνθρωποι της αγοράς, για να µπορέσουν πραγµατικά να δηµιουργήσουν την βιοµηχανική ανάπτυξη του δεύτερου ήµισυ του αιώνα που τελείωσε. Η εποχή αυτή όµως ολοκληρώθηκε. Μπαίνουµε στον 21 ο αιώνα όπου πλέον η πλατιά, βαθιά εξειδίκευση δεν ωφελεί. Αυτό που χρειαζόµαστε πλέον στον 21 ο αιώνα είναι η ικανότητα κατάρτισης και εκπαίδευσης συνεχώς. Γι αυτό χρειαζόµαστε από τα Πανεπιστηµιακά Ιδρύµατα την παροχή µιας στέρεης
γενικής µόρφωσης, µε απόκτηση της ικανότητας κρίσης για πολιτικά, οικονοµικά, κοινωνικά, θεσµικά φαινόµενα που αντιµετωπίζουµε και µε βάση αυτή την ωριµότητα πλέον, να στηρίξουµε τη συνεχή ικανότητα κατάρτισης, τη δια βίου πλέον µάθησης του κάθε πολίτη, φυσικά του εργαζόµενου, αλλά θα έλεγα γενικότερα του κάθε πολίτη. Μπήκαµε στην κοινωνία της γνώσης παράλληλα µε την οικονοµία της γνώσης, τη νέα οικονοµία όπως συνηθίζουµε να λέµε. Αυτό το στοιχείο οφείλουµε να το συνειδητοποιήσουµε ότι επηρεάζει τα πάντα. Επηρεάζει την εργασία, τη βιοµηχανία, την παραγωγή, διότι πλέον υποκαθίσταται η σηµασία της µηχανής και της τεχνολογίας από τη γνώση και τον άνθρωπο. Βεβαίως η γνώση του ανθρώπου στηρίζεται και στην τεχνολογία, στην τεχνολογική επανάσταση, αλλά στην ικανότητα χρήσης και εκµετάλλευσης της τεχνολογικής επανάστασης. Γι αυτό µιλάµε για αξιοποίηση της γνώσης. Με δεδοµένο ότι γίνεται εµπόρευµα και αξία η γνώση και η τεχνολογία από τον άνθρωπο, αλλάζουν πάρα πολλά στην ίδια την επιχείρηση, στη βιοµηχανία, στη διοίκηση, στις δηµόσιες υπηρεσίες. Βεβαίως η επανάσταση της τεχνολογίας, η ηλεκτρονική πληροφορική έδωσε τη δυνατότητα να µπούµε σε αυτή την καινούρια εποχή. Όµως στη θέση της µηχανής που για 50 χρόνια µας έδωσε τα µεγάλα επιτεύγµατα της παγκόσµιας οικονοµίας, τη βιοµηχανία αυτοκινήτων, ή οι βιοµηχανίες πετρελαϊκών επιχειρήσεων και προϊόντων ενέργειας, ή και µια σειρά άλλες κλασικές παραδοσιακές βιοµηχανίες, βλέπουµε ότι µπαίνουν σε µια άλλη φάση εξέλιξη σήµερα πια σε παγκόσµιο επίπεδο. Αν ψάξετε να δείτε τις λίστες των πιο σηµαντικών, πιο κερδοφόρων, πιο ισχυρών επιχειρήσεων δεν θα βρείτε πια πουθενά στις πρώτες θέσεις ούτε αυτοκινητοβιοµηχανίες, ούτε πετρελαϊκές εταιρείες, αυτό που θα βρείτε θα είναι τεχνολογίες και επιχειρήσεις της γνώσης οι οποίες είναι στη πρώτη, δεύτερη, τρίτη, πέµπτη σειρά είτε είναι η Microsoft είτε είναι µια εταιρεία άλλες εταιρείες οι οποίες κατάφεραν µε την κίνηση της κοινωνίας παγκόσµια να µπει παράλληλα µε το νέο αιώνα τον 21 ο αιώνα, και στη νέα εποχή σε αυτό το νέο κύκλο ανάπτυξης κοινωνικής και οικονοµικής που σηµατοδοτεί για τους ανθρώπους η κοινωνία της γνώσης και η νέα οικονοµία. Υπάρχουν επηρεασµοί βέβαια όπως είπα αµοιβαία, υπάρχουν αλλαγές στη σχέση του ανθρώπου µε την τεχνολογία και τη µηχανή, που υποκαθίσταται από τη γνώση και την σύγχρονη τεχνολογία, την πληροφορική, τα ηλεκτρονικά, υπάρχει όµως και αλλαγή στον τρόπο εξέλιξης και διοίκησης της επιχείρησης, διότι πλέον ο άνθρωπος, ο εργαζόµενος γίνεται αναντικατάστατο στοιχείο στην επιτυχή λειτουργία της επιχείρησης. Αρα διαφοροποιείται η σηµασία της συµβολής του ανθρώπου, της δηµιουργικότητας, της επιχειρηµατικότητας και της καινοτοµίας την οποία µπορεί να προωθήσει καθοριστικά για την επιτυχή λειτουργία της επιχείρησης. 2
Παράλληλα όµως έχουµε και αλλαγές στην καθηµερινή µας ζωή, στον τρόπο εκπαίδευσης. Το γεγονός ότι πλέον από τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύµατα και τα Ανώτερα παραλαµβάνει ο νέος άνθρωπος ουσιαστικά τη βάση της απαραίτητης γνώσης, αυτής της πλατιάς γνώσης την οποία έχει ανάγκη να στηριχθεί όπως σας είπα προηγουµένως, επιβάλλει στον άνθρωπο στον πολίτη να βρει το αναγκαίο συµπλήρωµα καθ όλη τη διάρκεια της ζωής του, αποκτώντας αυτή την ευελιξία ερµηνείας συνεχώς νέων φαινοµένων, δίνοντας νέες λύσεις σε νέα προβλήµατα και νέες απαντήσεις που συνεχώς παρουσιάζονται. Εποµένως η δια βίου κατάρτιση, η ικανότητα πρόσβασης µέσω της τεχνολογίας, στο INTERNET στα διάφορα εκπαιδευτικά κέντρα, στα κέντρα πληροφόρησης σε όλο τον κόσµο δίνουν σήµερα τεράστιες, νέες δυνατότητες για την ατοµική εξέλιξη του ανθρώπου. Γιατί πρέπει να µας ενδιαφέρει παράλληλα µε την επιτυχία τη λειτουργική των επιχειρήσεων, η επιτυχής εξέλιξη του ανθρώπου. Σε τελική ανάλυση το ανθρώπινο κεφάλαιο είναι αυτό το οποίο ενδιαφέρει µια κοινωνία, το κοινωνικό κεφάλαιο πλέον αναδεικνύεται στη νέα εποχή, ως ένας καθοριστικός παράγοντας για την οικονοµική, την κοινωνική ανάπτυξη και την επιτυχία µιας χώρας. Ουδέποτε άλλοτε στο παρελθόν µπήκε ο άνθρωπος, οι ικανότητες του και η συµβολή του για την αναπτυξιακή πορεία µιας χώρας, τόσο καθοριστικά όσο αυτή την εποχή. Είναι πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι ο διεθνής καπιταλισµός ξεκίνησε ουσιαστικά ως η παντοδυναµία του κεφαλαίου, πριν 2 αιώνες περίπου και ανέδειξε σε τελική ανάλυση στον 21 ο αιώνα, στο πλαίσιο της παγκοσµιοποιηµένης οικονοµικής εξέλιξης, της παγκοσµιοποίησης, που βέβαια δεν περιλαµβάνει µόνο την οικονοµία, αλλά περιλαµβάνει και την πληροφορία, περιλαµβάνει και τη γνώση, ανέδειξε τον άνθρωπο ως το βασικό συστατικό στοιχείο µε το οποίο συνεργάζεται. Ο άνθρωπος και οι ικανότητές του είναι το κρίσιµο θέµα. Βρίσκεστε στο σωστό δρόµο, βλέπω τα θέµατα τα οποία περιέχονται στην ηµερήσια διάταξη ασχολούνται πράγµατι αναλυτικά. Όµως όσο θεωρητικές κι αν είναι αυτές οι διαπιστώσεις βρίσκονται στην καρδιά της ανάπτυξης, µιας ανάπτυξης η οποία αυτή την εποχή, για όλους τους λαούς του κόσµου και στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ελλάδα, αναδείξαµε σε ένα σχέδιο στρατηγικής ανάπτυξης για τη δεκαετία του 2010 λέγοντας ότι θέλουµε ένα sustainable development for 2010. Είναι η δεκαετία της βιώσιµης νέας ανάπτυξης, που χρειάζονται οι ευρωπαϊκές χώρες στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ενοποίησης, αυτής της νέας πορείας που ένα υποπεριφερειακό σύνολο του κόσµου ενοποιείται και είναι µια µοναδική διαδικασία ειρηνικής συνένωσης, δεκάδων χωρών, 15 µέχρι σήµερα, το 2003 θα αρχίσει η ένταξη άλλων 10 χωρών, αλλά µια Ευρωπαϊκή Ένωση 25 χωρών µέσα στο πρώτο ήµισυ της δεκαετίας του 2010 συγκροτούν µια ενότητα οικονοµική, µια κοινή αγορά µε κοινό νόµισµα. 3
Γίνεται προσπάθεια να υπάρξει συντονισµός στις οικονοµικές πολιτικές, είναι τελείως απαραίτητη η εξέλιξη και στη φορολογία και στις δηµοσιονοµικές πολιτικές για να υπάρξει ολοκληρωµένος συντονισµός οικονοµικών πολιτικών, έτσι ώστε να µπορέσει να πετύχει µια ανταγωνιστικότερη και αποτελεσµατικότερη λειτουργία της οικονοµίας των ευρωπαϊκών χωρών, αλλά και της κοινωνίας των ευρωπαϊκών χωρών. Το γεγονός της σύγκλισης παγκόσµια των χωρών που επιβάλλει και δηµιουργεί η παγκοσµιοποίηση, το δίληµµα δεν είναι καλή ή κακή η παγκοσµιοποίηση η απάντησή µας στηρίζεται στην ικανότητά µας ως χώρες, ως λαοί, ως επιµέρους σύνολα να επενδύσουµε στο νέο περιβάλλον και να προωθήσουµε τους όρους ολοκληρωµένης ενδογενούς περιφερειακής τοπικής ανάπτυξης. Ανάπτυξης όµως, η οποία έχει πλέον χαρακτηριστικά µιας βιώσιµης ανάπτυξης και είναι ανάπτυξη οικονοµική, είναι ανάπτυξη κοινωνική, είναι ανάπτυξη περιβαλλοντική, οικολογική, ποιοτική, πολιτισµική. Αυτές είναι οι τρεις διαστάσεις µιας νέας στρατηγικής βιώσιµης ανάπτυξης που έχει αποδεχτεί πλέον η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι χώρες κράτη µέλη της Ευρώπης βάζοντας στο περιεχόµενο της βιώσιµης ανάπτυξης µια αντίληψη η οποία ξεκίνησε από τις Σκανδιναβικές χώρες πριν 20 χρόνια, όπου το περιβάλλον και η προστασία του είχαν αναδειχθεί ως ένας βασικός παράγοντας, όχι µόνο για το περιβάλλον, αλλά για την οικονοµική ανάπτυξη. Μέσα από αυτή τη λογική της οικολογικής ανάπτυξης, προέκυψαν οι λογικές της φορολογίας της οικονοµίας µε σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος, προέκυψαν οι λογικές στη δεκαετία του 80 και του 90 πως επιβαρύνω είτε την ενέργεια, είτε τη βιοµηχανία, µε σκοπό να επωφεληθώ για την προστασία του περιβάλλοντος, δηµιουργώντας θέσεις εργασίας, δηµιουργώντας ένα ολόκληρο περιβάλλον καλύτερο. ιότι πρέπει και τη φύση να προστατεύσουµε για τις µετέπειτα γενιές. Βέβαια η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσµεύεται να τηρήσει το πρωτόκολλο του Κιότο έτσι ώστε να µειώσουµε τις συµβολές στους παγκόσµιους ρίπους σε µετρήσιµα ποσοστά, παρ όλα που οι ΗΠΑ δεν έχουν ακόµη συµφωνήσει να τηρήσουν αυτή τη συµφωνία, εντούτοις ενόψει του ότι το Σεπτέµβριο του 2002 στο Γιοχάνεσµπουργκ ξαναγίνεται αυτό το παγκόσµιο συνέδριο για την ποιότητα ζωής και το περιβάλλον, όλες οι χώρες του κόσµου θα λάβουν µέρος καταθέτοντας τις προτάσεις τους και οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης πηγαίνουν µε την πρόταση της βιώσιµης ανάπτυξης της δεκαετίας του 2010 και την ευθύνη, τη δέσµευση για συµβολή σε σταθερό ποσοστό µείωσης των ρίπων για τη δεκαετία αυτή στο χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βλέπουµε ότι η όποια ανάλυση των νέων δεδοµένων σχετικά µε την κοινωνία της γνώσης και την οικονοµία της γνώσης, πρέπει να επενδυθεί και να συνδυαστεί µε τις πραγµατικές κινήσεις της οικονοµίας και της κοινωνίας. Ιδιαίτερα στην Ελλάδα, στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης η ανάγκη να προχωρήσουµε στο χώρο της οικονοµίας και της παραγωγής και της διοίκησης, στην αξιοποίηση της νέας τεχνολογίας της πληροφορικής, των τηλεπικοινωνιών, γενικότερα της ηλεκτρονικής τεχνολογίας στη λειτουργία µας, έχει µπει ως µια πρώτη προτεραιότητα. 4
Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεσµευτήκαµε στο 2010 να γίνει η ευρωπαϊκή οικονοµία η πλέον ανταγωνιστική οικονοµία του κόσµου. Με ποιον τρόπο θα γίνει µια οικονοµία ανταγωνιστικότερη έναντι του παρελθόντος; Πρέπει να πάµε να µετρήσουµε την παραγωγικότητα της οικονοµίας. Η ανταγωνιστικότητα είναι ένα στοιχείο σύγκρισης σε µια συγκεκριµένη στιγµή µεταξύ χωρών, µεταξύ οικονοµικών. Η παραγωγικότητα όµως δίνει µε σαφή τρόπο την βελτίωση στην σχέση που υπάρχει µεταξύ τιµής και ουσιαστικά προϊόντος το οποίο παράγεται, έτσι ώστε ανεξάρτητα αν θα πας στην τιµή ή στην ποιότητα του προϊόντος το οποίο παράγεται, θα προσδιορίσεις την τιµή της αξίας. Μια παραγωγικότητα λοιπόν η οποία είτε µπορεί να βελτιωθεί µέσα από την µεγαλύτερη τιµή ή µέσα από την µεγαλύτερη ποιότητα του προϊόντος, αυτό τον λόγο που υπάρχει, γιατί η αξία τι είναι; Είναι η τιµή προς την ποιότητα του προϊόντος, αυτή είναι η αξία. Με µία τέτοια δυνατότητα επιλέγουµε αυτή την εποχή, ουσιαστικά, την ποιότητα. ηλαδή δεν παρεµβαίνεις στο επίπεδο της τιµής, προσπαθώντας να κρατήσεις την τιµή όσο γίνεται πιο σταθερή, γι αυτό χρειαζόµαστε και οικονοµίες οι οποίες είναι σταθεροποιηµένες, οι οποίες ελέγχουν τον πληθωρισµό, οι οποίες ελέγχουν τα ελλείµµατα, έχουν κατάλληλα επιτόκια για να µπορέσει να κινηθεί η αγορά και ο σκοπός είναι η βελτίωση, η παραγωγικότητα της όλης δράσης περνάει µέσα από την ενίσχυση της ποιότητας του προϊόντος. Η ποιότητα όµως είναι γνώση. Θα φτάσουµε σε εφαρµογή της γνώσης στην λειτουργία µας σε όλα τα επίπεδα. Και γι αυτό ακριβώς βλέπετε οι Ευρωπαϊκές οικονοµίες έχουν υποστηρίξει ολοκληρωµένα προγράµµατα βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας, εισαγωγής νέας τεχνολογίας, πρόσφατα αποφασίσθηκε το 6 ο Πλαίσιο Ερευνας για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αξίας 18,5 τρισεκατοµµυρίων δραχµών. Ενα πολύ σηµαντικό ποσόν, είναι π.χ. ότι η Ελλάδα παίρνει από την Ευρωπαϊκή Ενωση για το Γ Κ.Π.Σ.. Αυτό όµως είναι έρευνα και τεχνολογία για έξι χρόνια και δίνει πάλι την δυνατότητα εδώ πέρα σε µια σειρά από τοµείς στην διοίκηση, στο κράτος, στα ναυπηγεία, στις επιχειρήσεις, στις τράπεζες, να εντάξουµε ουσιαστικά την τεχνολογία την εφαρµοσµένη αυτή, µια σειρά από καινοτοµίες και εφαρµοσµένη αξιοποίηση τους, στην καθηµερινή µας λειτουργία. Κυρίες και κύριοι, πολλά πράγµατα θα µπορούσε να αναφέρει κανείς για µέτρα, πρωτοβουλίες, που µπορεί να πάρει µια χώρα ώστε να βελτιώσει πράγµατι την ένταξη της σ αυτή την νέα εποχή, στην οικονοµία της γνώσης, όπως λέµε. Βέβαια δεν έχει κανείς την ψευδαίσθηση ότι η ανταγωνιστικότητα, η νέα, η µεγαλύτερη, η νέα παραγωγικότητα την οποία ζητούµε για όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες θα προκύψει µόνο από τον χώρο της νέας οικονοµίας. 5
Σαφώς επενδύουµε στον εκσυγχρονισµό και την συνέχεια της υφιστάµενης οικονοµίας. ιότι, για να µπορέσει µέσα στην διάρκεια της 10ετίας, το σύνολο των Ευρωπαϊκών κρατών να γίνουν παραγωγικότεροι έναντι του παρελθόντος, πρέπει να υπάρξει άθροισµα, της επιπρόσθετης ανταγωνιστικότητας και παραγωγικότητας που θα προκύψει από την νέα οικονοµία και που είναι ένα σηµαντικό κοµµάτι, στην κλασσική, παραδοσιακή, παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα που προέρχεται µέσα από την υφιστάµενη παραδοσιακή οικονοµία. Το άθροισµα αυτών των δύο µεγεθών, µας δίνει την βεβαιότητα γιατί µπορούµε σ αυτή την δεκαετία να διαµορφώσουµε πραγµατικά µια σηµαντικά ανταγωνιστικότερη, παραγωγικότερη, οικονοµία και κοινωνία, στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης τουλάχιστον, γιατί υπάρχει εδώ ένα συγκεκριµένο σχέδιο. Αυτό φυσικά, υποθέτω κάθε µία χώρα το επιθυµεί, η Ελλάδα τουλάχιστον το έχει σχεδιάσει, κινείται σε διαφόρους τοµείς και συνδυάζουµε την επίτευξη αυτής της µεγαλύτερης παραγωγικότητας µε τον τρόπο που είπα προηγουµένως, µε την εξασφάλιση θέσεων εργασίας. ιότι το κρίσιµο θέµα στην εποχή που διανύουµε και λόγω του περάσµατος από την µία εποχή στην άλλη και της τεχνολογικής αλλαγής την οποία ζούµε, η δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας είναι πλέον κλειδί. Οπως σας είπα προηγουµένως, σε τελική ανάλυση και η ανάπτυξη δεν την θέλουµε απλά και µόνο για να µεγιστοποιηθεί το κέρδος των επενδεδυµένων κεφαλαίων. Χρειαζόµαστε και την κοινωνική ανάπτυξη η οποία συµβαδίζει. Σήµερα πια η συνοχή, η κοινωνική συνοχή, στις χώρες µας είναι η βασική προϋπόθεση για να υπάρξει και το οικονοµικό αποτέλεσµα. Η λογική ότι αναπτύσσω την οικονοµία στο οικονοµικό επίπεδο, διαµορφώνω το οικονοµικό αποτέλεσµα και από το πλεόνασµα του οικονοµικού αποτελέσµατος θα καλύψω και τις κοινωνικές παροχές και την κοινωνική συνοχή, που έχει ανάγκη µια κοινωνία, είναι σαφώς και καθαρά ξεπερασµένη. Σήµερα έτσι όπως διαµορφώνεται η ανάγκη κίνησης ολόκληρης µιας κοινωνίας, ενός ολόκληρου λαού, ενός Ευρωπαϊκού λαού, µια και είναι τµήµα ενός ευρύτερου συνόλου, είναι ανάγκη η κοινωνική συνοχή να λειτουργήσει ως προϋπόθεση για την ένταξη σ αυτή την αναπτυξιακή προσπάθεια, ολόκληρης της κοινωνίας, µε τις ιδιαιτερότητες της, µε τις αδυναµίες, µε τα θετικά της, οι διάφορες κοινωνικές οµάδες, είναι όµως κλειδί να εξασφαλίσει κανείς την πρόσβαση. Και η καλύτερη απόδειξη ότι εντάσσεται όλη η κοινωνία σ αυτή την προσπάθεια, η καλύτερη απόδειξη ότι συµµετέχει η κοινωνία, είναι η δηµιουργία θέσεων εργασίας. Είναι η απασχόληση. Νέες θέσεις εργασίας, νέους ανθρώπους. Είναι ένα, νέο, άλλο συµπέρασµα, επιπρόσθετο που προκύπτει µέσα απ αυτή την προσέγγιση. Ειδικότερα επειδή λέµε το µεγαλύτερο κοµµάτι παραγωγικότητας θα προκύψει νέα 6
οικονοµία, έχουµε ανάγκη να επενδύσουµε σε νέες επιχειρήσεις, νέες επιχειρήσεις της νέας οικονοµίας και νέους ανθρώπους. Αυτό είναι το κρίσιµο θέµα. Είναι ένα πρακτικό συµπέρασµα που προκύπτει από την ανάλυση της ανάπτυξης των τελευταίων δέκα ετών που δηµιουργεί µία σαφή κατεύθυνση και προτεραιότητα στην προσπάθεια µας. Αυτό για να επιτευχθεί όµως, χρειάζεται µεταπτυχιακά Ιδρύµατα, εκπαίδευσης, κατάρτισης, παροχής ικανοτήτων. Οπως είπα και στην αρχή, τέτοιου είδους λειτουργίες αποτελούν αναντικατάστατη πλέον προϋπόθεση, για την επίτευξη µιας τέτοιας στρατηγικής και βέβαια αναντικατάστατη προϋπόθεση υλοποίησης επιτυχούς, µιας τέτοιας στρατηγικής, είναι και η διάθεση και η βούληση των ίδιων των ατόµων και του ίδιου του λαού µιας κάθε χώρας, να πει ότι πράγµατι στρατεύεται σε µια τέτοια πορεία η οποία έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά. Πιστεύω ότι έχει πολύ περισσότερο ενδιαφέρον πλέον να µπαίνεις µ αυτό τον τρόπο στην παραγωγική διαδικασία, συγκρίνοντας τις δεκαετίες του 60, του 70 και του 80, το πρότυπο της εργασίας που για τον άνθρωπο συσπειρωνόταν και επικεντρωνόταν στην σχέση του ατόµου µε τον χώρο της εργασίας, µε το πως θα µετακινηθώ το πρωί για να πάω σε εργασία, πως θα αναπτυχθούν οι ανθρώπινες σχέσεις στο γραφείο, στην επιχείρηση στο εργοστάσιο, µε τον τρόπο πως θα διοικηθεί αυτή η υπόθεση. Οµως, όλα αυτά είναι παρελθόν. Είναι πλέον ξεπερασµένα. Εχουν βρει την λύση και την απάντηση από την εξέλιξη. Και έτσι µπαίνοντας σ αυτή την καινούργια εποχή, νοµίζω είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον να συνειδητοποιεί κανείς ότι βρίσκεται καθηµερινά σε ένα στάδιο όπου κρίνει και κρίνεται. Καθηµερινά έχει την δυνατότητα νέας ευκαιρίας. Καθηµερινά έχει την δυνατότητα νέας απάντησης σε κάποιο θέµα που παρουσιάζεται καινούργιο, κάθε φορά, κάθε µήνα, κάθε χρόνο. Αυτή λοιπόν, η διαφορετική προσαρµογή σε ένα νέο περιβάλλον, είναι νοµίζω, και το ωραίο της εποχής την οποία περνούµε, της εποχής στην οποία εισήλθαµε δυναµικά. Χωρίς τη χρήση της τεχνολογίας, δεν είναι δυνατόν να πετύχεις αυτά τα πράγµατα. Ουσιαστικά φιλοδοξούµε να γίνουµε ένα ηλεκτρονικό Υπουργείο, που θα έχουµε τη δυνατότητα µε τα σύγχρονα ή διαδικασίες σε όλους τους τοµείς, να καλύψουµε αυτούς τους τοµείς. Έρευνα και τεχνολογία είναι ένας τοµέας που ρίξαµε µεγάλο βάρος. Τα τελευταία δύο χρόνια και έχουµε σχεδιάσει για το σύνολο της 5ετίας, έχουµε µπει σε ένα ρυθµό ουσιαστικά διπλασιασµού του ποσοστού το οποίο επενδύουµε για την έρευνα και την τεχνολογία. Σ αυτά τα τρία χρόνια που πέρασαν, ο στόχος επιτυγχάνεται, γιατί έχουµε έναν υπερβολικό ρυθµό ανάπτυξης. Βέβαια, για να µη σας οδηγήσω σε λάθος συµπέρασµα, είµαστε από τις τελευταίες, αν όχι η τελευταία, η προτελευταία χώρα σε επενδύσεις στην έρευνα και τεχνολογία και αυτό το οποίο ζητάµε είναι το 0,35 που είχαµε να το 7
κάνουµε 0,80% µέσα στην 5ετία. Ο µέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι στο 3,5% και βέβαια µερικοί είναι 3,5 µε 4%. Άρα βλέπετε πόσο µεγάλη διαφορά έχουµε να επενδύσουµε στην έρευνα και τεχνολογία. Όµως, ξεκινήσαµε, είµαστε στην κατεύθυνση. Βέβαια πρέπει να τονίσω ότι δεν σηµαίνει αυτόµατα η αύξηση των επενδύσεων στην έρευνα και τεχνολογία αποτέλεσµα. Πρέπει να λαµβάνει κανείς πάντοτε υπόψη ιδιαίτερα στην έρευνα και στην τεχνολογική ανάπτυξη, στις τεχνολογικές εφαρµογές, το ποσοστό επιτυχίας είναι πολύ µικρό, δηλαδή ποσοστό αξιοποίησης µιλάω, διότι η έρευνα µπορεί να γίνεται αλλά να µην αξιοποιείται. Και εποµένως είναι και αυτό ένα συστατικό στοιχείο, που δείχνει πόσο ανάγκη έχουµε να αυξάνουµε σταθερά µε γεωµετρική πρόοδο τα επόµενα χρόνια την επένδυση σ αυτό τον τοµέα. Γι αυτό έχει πολύ µεγάλη σηµασία να σχεδιάζουµε µεσοπρόθεσµα και µακροπρόθεσµα. Μίλησα προηγουµένως για στρατηγική δεκαετίας. Είναι κλειδί για να αντιµετωπίσει κανείς τις ανάγκες της περιόδου που διανύουµε. Η Ελλάδα µάλιστα έχει το προνόµιο µέχρι το 2004 να έχουµε τους Ολυµπιακούς Αγώνες, που επιβάλουν την µαζική ολοκλήρωση συγκεκριµένων επενδύσεων. Έχουµε το πλεονέκτηµα να ολοκληρώνουµε µέχρι το 2006 το Γ ΚΠΣ, αυτό το πακέτο που σας είπα υποδοµών και παρεµβάσεων 17,5 τρισεκατοµµυρίων δραχµών. Και αυτό όµως τελειώνει. Άρα, όποιος σκεφτεί τη δεκαετία του 2010 το σχέδιο στρατηγικής ανάπτυξης, τότε µόνο βρίσκεται σωστά, γιατί από εκεί και πέρα το δεύτερο ήµισυ µετά το 2006 της δεκαετίας δεν θα υπάρχουν ούτε Ολυµπιακοί Αγώνες, δεν θα υπάρχει ούτε Γ ΚΠΣ. Οι χώρες της Ευρώπης από 15 θα έχουν γίνει 25 και θα είναι τελείως διαφορετικό, πιο ανταγωνιστικό, πιο δύσκολο το περιβάλλον. Άρα πρέπει να έχουµε δηµιουργήσει τις προϋποθέσεις εκείνη την εποχή πραγµατικά να σταθούµε όχι στο ίδιο και σε ένα ανώτερο επίπεδο ανάπτυξης, γιατί σε τελική ανάλυση όλη η προσπάθεια της ανάπτυξης που στοχεύει; Να βελτιώσουµε τη θέση της κοινωνίας και του ανθρώπου. Και µια και ζούµε σε µια πολύ ανταγωνιστική κοινωνία όπως είναι η Ευρωπαϊκή, είσαι υποχρεωµένος όχι µόνο να συµβαδίσεις, αλλά να τρέξεις µαζί αυτό το δύσκολο δρόµο της νέας ανάπτυξης την οποία σας ανέφερα προηγουµένως. Ευχαριστώ και καλή επιτυχία. Εύχοµαι σε όλους σας, να µπορέσετε την αξιοποιήσετε, να την απολαύσετε, διότι νοµίζω θέλει και λίγο διασκέδαση το πράγµα. Κάθε δουλειά, η πιο δύσκολη, εάν δεν υπάρχει κέφι, ενδιαφέρον και αν δεν απολαµβάνει κανείς κατά κάποιο τρόπο την προσπάθεια, τότε δεν διαµορφώνει τις καλύτερες δυνατές προϋποθέσεις επιτυχίας. Σας εύχοµαι λοιπόν, να απολαύσετε. Καλή επιτυχία. 8