Προαγωγη Υγειας 2/10/2014 Δρ. Ευριπιδου Πολυκαρπος Παθολογος-Διαβητολογος C.D.A. College Limassol
ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2014 Προαγωγη Υγειας Σημερα θα αναλυσουμε: -τους ορισμους -τις αρχες -τους στοχους.
Ορισμος: Ο ορος Προαγωγη Υγειας αναφερεται στη διαδικασια που παρεχει τη δυνατοτητα στους ανθρωπους να αυξησουν τον ελεγχο πανω στην υγεια τους και να την βελτιωσουν. Διεθνες συνεδριο για την προαγωγη υγειας στην Οταβα του Καναδα, υπο την αιγιδα του Π.Ο.Υ. 1986.
Για να υπαρξει πληρη σωματικη, ψυχικη και κοινωνικη ευεξια, ο ανθρωπος η η ομαδα θα πρεπει να μπορουν να καθορισουν και να πραγματοποιησουν τις προσδοκιες τους, να ικανοποιησουν τις αναγκες τους και να αλλαξουν η να συνεργασθουν με το περιβαλλον τους.
Η Προαγωγη Υγειας θεωρειται μια: -κοινωνικη -πολιτικη διαδικασια -περιλαμβανει στρατηγικες ενδυναμωσης του ατομου -στρατηγικες που αποσκοπουν σε αλλαγες των κοινωνικων, περιβαλλοντικων και οικονομικων συνθηκων (για προωθηση της δημοσιας και ατομικης υγειας).
Το American Journal of Health Promotion δινει το δικο του ορισμο για την Προαγωγη Υγειας: Είναι η επιστημη και η τεχνη που βοηθαει τα ατομα να αλλαξουν τον τροπο ζωης τους και να προχωρησουν προς ένα σταδιο θετικης υγειας.
Η Θετικη Υγεια οριζεται ως η ισορροπια μεταξυ: -φυσικης -συναισθηματικης -κοινωνικης -πνευματικης -και διανοητικης υγειας.
Χρονολογικα: Ορισμοι της Προαγωγης Υγειας Lalonde, 1974 Μια στρατηγικη η οποια αποβλεπει στο να ενημερωσει, να επηρεασει και να βοηθησει τοσο τα ατομα οσο και τους οργανισμους, να αποφασισουν να γινουν πιο υπευθυνα και πιο δραστηρια σε θεματα σχετικα με την σωματικη και πνευματικη τους υγεια. US Department of Health, Education and Welfare, 1979 Ο συνδυασμος της αγωγης υγειας και αλλων σχετικων οργανωτικων, πολιτικων και οικονομικων προγραμματων, σχεδιασμενα να υποστηριζουν αλλαγες στην συμπεριφορα και το περιβαλλον που βελτιωνουν την υγεια.
Green, 1980 Κάθε συνδυασμος αγωγης υγειας και αλλων σχετικων οργανωτικων, πολιτικων και οικονομικων παρεμβασεων σχεδιασμενα να υποβοηθουν αλλαγες στην συμπεριφορα και το περιβαλλον, που βελτιωνουν την υγεια. Green and Iverson, 1982 Κάθε συνδυασμος αγωγης υγειας και σχετικων οργανωτικων, οικονομικων και περιβαλλοντικων υποστηρικτικων δομων για την αναπτυξη συμπεριφορας που συντελει στην διατηρηση η βελτιωση της υγειας.
Perry and Jessor, 1985 Η καταβολη προσπαθειων που ενθαρρυνουν την βελτιωση της υγειας και της ευεξειας, με εφαρμογη και στις 4 διαστασεις της υγειας (σωματικη, κοινωνικη, ψυχολογικη, ατομικη). Nutbeam, 1985 Η διαδικασια που επιτρεπει στα ατομα να αυξανουν τον ελεγχο των παραγοντων που επηρεαζουν την υγεια, και κατά συνεπεια να βελτιωνουν την υγεια τους.
WHO, 1984,1986 and Epp, 1986 Η διαδικασια που επιτρεπει στα ατομα να αυξησουν τον ελεγχο πανω στην υγεια τους και να την βελτιωσουν. Goodstatd et al., 1987 Η διατηρηση και προωθηση των υπαρχοντων επιπεδων υγειας, με την εφαρμογη αποτελεσματικων προγραμματων, υπηρεσιων και πολιτικων.
Kar, 1989 Η προωθηση της ευεξιας και η αποφυγη παραγοντων κινδυνου για την υγεια, με την επιτευξη ιδανικων επιπεδων των συμπεριφορικων, κοινωνικων, περιβαλλοντικων και βιοιατρικων προσδιοριστικων παραγοντων για την υγεια. O Donnell, 1989 Η επιστημη και η τεχνη που βοηθαει τα ατομα να επιλεγουν τροπους ζωης, που τα οδηγουν προς την επιτευξη μιας θετικης καταστασης υγειας.
Labonte and Little, 1992 Κάθε δραστηριοτητα η προγραμμα, σχεδιασμενα να βελτιωνουν τις κοινωνικες και περιβαλλοντικες συνθηκες ζωης, κατά τροπο τετοιο που να αυξανεται η ευεξια των ατομων.
Συμφωνα με τον Παγκοσμιο Οργανισμο Υγειας, οι επαγγελματιες υγειας μπορουν να προαγουν την υγεια με 3 κυριους τροπους: -Υποστηριξη (advocacy). -Να καθιστα τα ατομα ικανα (enablement). -Διαμεσολαβηση (mediate).
5 Βασικες αρχες της Προαγωγης Υγειας 1) Η Προαγωγη της Υγειας αναφερεται κυρια στο γενικο πληθυσμο σαν συνολο μεσα στα πλαισια της καθημερινης του ζωης, χωρις να περιοριζεται στους πληθυσμους με αυξημενες αναγκες εξαιτιας συγκεκριμενων πορων και καθιστα τα ατομα ικανα να ελεγχουν και να είναι υπευθυνα για την υγεια τους. 2) Η Προαγωγη της Υγειας αναφερεται σε πραξεις, οι οποιες θεωρουνται καθοριστικοι η αιτιολογικοι παραγοντες υγειας. 3) Συνδυαζει διαφορες άλλες συμπληρωματικες μεθοδους η τροπους προσεγγισης, περιλαμβανοντας την εκπαιδευση, την επικοινωνια, την νομοθεσια, τα οικονομικα μετρα, και την κοινοτικη αναπτυξη κατά των κινδυνων της υγειας. 4) Αποβλεπει ιδιαιτερα στην αποτελεσματικη και συγκεκριμενη συμμετοχη του κοινου. 5) Η Προαγωγη της Υγειας βοηθα στην αναβαθμιση της υγειας, μεσω της συνδυασμενης ενεργειας σε διαφορετικα επιπεδα, των παραγοντων που επηρεαζουν την υγεια, όπως είναι οι οικονομικοι, περιβαλλοντικοι, κοινωνικοι και προσωπικοι παραγοντες.
Καταστατικος χαρτης της Οταβα The Ottawa Charter for Health. -Διακηρυξη της Alma-Ata 1978 -Πρωτο διεθνες συνεδριο για την προαγωγη υγειας -Στην Οταβα του Καναδα 21 Νοεμβριου 1986 -Οι εργασιες επικεντρωθηκαν στις αναγκες των ανεπτυγμενων βιομηχανικων χωρων.
Βασικες προυποθεσεις για την Προαγωγη της Υγειας συμφωνα με τον Χαρτη της Οταβα είναι: -η ειρηνη -η στεγη -η εκπαιδευση -η διατροφη -το εισοδημα -η εξασφαλιση βασικων πορων -η σταθεροτητα του περιβαλλοντος -η κοινωνικη δικαιοσυνη -η ισοτητα.
Στο Χαρτη της Οταβα σημειωνεται ότι για να φθασει ο ανθρωπος στην κατασταση της πληρους σωματικης, ψυχικης και κοινωνικης ευεξιας θα πρεπει να υπαρχει δυνατοτητα : -να μπορει να προσδιορισει και να παραγματοποιησει τις φιλοδοξιες του -να ικανοποιησει τις αναγκες του -να μπορει να αλλαξει το περιβαλλον -η να προσαρμοζεται σε αυτό που υπαρχει.
Στοχοι Προαγωγης Υγειας: -η μειωση των ανισοτητων στην υγεια -η εξασφαλιση ισων ευκαιριων ώστε ολοι οι ανθρωποι να είναι ικανοι να αναπτυξουν ολο το δυναμικο υγειας -η προστασια της υγειας του ανθρωπου και του περιβαλλοντος από κάθε τι που το απειλει -η συντονισμενη δραση από κάθε υπευθυνο φορεα, τομεα και ομαδα πολιτων που μεσολαβουν, προκειμενου να προστατευσουν την υγεια από τα διαφορα συμφεροντα που την απειλουν.
Τομεις δρασης για την προωθηση της προαγωγης της υγειας είναι: -η δημιουργια υγιους δημοσιας πολιτικης -η δημιουργια υποστηρικτικου περιβαλλοντος -η ενδυναμωση της κοινοτικης δρασης -η αναπτυξη προσωπικων δεξιοτητων -ο επαναπροσανατολισμος των υπηρεσιων υγειας.
2 ο Διεθνες Συνεδριο για την Προαγωγη της Υγειας, στην Αδελαιδα της Αυστραλιας: -συμμετοχη 42 κρατων -κυριο θεμα η αναπτυξη υγιους δημοσιας πολιτικης -το συνεδριο τονισε την αναγκη για την αντιμετωπιση θεματων όπως: Α.η γυναικεια υγεια Β.η διατροφη Γ.η χρηση καπνου και αλκοολ Δ.η δημιουργια υποστηρικτικου περιβαλλοντος και η αναγκη για την δημιουργια ισχυρων συμμαχιων για την προστασια της υγειας. 3 ο Διεθνες Συνεδριο για την Προαγωγη της Υγειας στο Sundsvall της Σουηδιας: -συμμετοχη 84 χωρων -κυριο θεμα η δημιουργια υποστηρικτικου περιβαλλοντος -το συνεδριο αναγνωρισε 4 βασικες διαστασεις ενός υποστηρικτικου περιβαλλοντος: Α.την κοινωνικη διασταση Β.την πολιτικη διασταση Γ.την οικονομικη διασταση Δ.την αναγκη αναγνωρισης των γυναικειων ικανοτητων και γνωσεων σε ολους τους τομεις.
4 ο Διεθνες Συνεδριο για την Προαγωγη Υγειας στη Jakarta: -πραγματοποιηθηκε το 1997 -σε αυτό το συνεδριο προεκυψε η Διακυρυξη της Jakarta η οποια επανελαβε την σημασια των αρχων της Οταβα -προσθεσε όμως τις προτεραιοτητες για την προαγωγη της υγειας στον 21 ο αιωνα: Α.την προωθηση της κοινωνικης ευθυνης για την υγεια Β.την αυξηση των επενδυσεων για την αναπτυξη της υγειας Γ.την επεκταση της συμμετοχης και της δρασης ολων των εμπλεκομενων φορεων για την προαγωγη της υγειας Δ.την αυξηση της κοινοτικης συμμετοχης, δρασης και την ενδυναμωση του ατομου Ε.την εξασφαλιση της καταλληλης υποδομης για την προαγωγη της υγειας.
5 ο Παγκοσμιο Συνεδριο για την Προαγωγη της Υγειας στο Μεξικο: -πραγματοποιηθηκε το 2000 στο Μεξικο -κυριο θεμα η βελτιωση της ζωης και της υγειας των κοινωνικα και οικονομικα ανισχυρων ομαδων του πληθυσμου -όπως με την αναπτυξη καταλληλων προγραμματων και στρατηγικων προαγωγης υγειας -υπουργικη δηλωση από υπουργους 87 χωρων (Από τις Ιδεες στην Δραση).