Πρωτόκολλο Επεξεργασίας Λεµφικών Ιστών Θεοδώρα Παπαδάκη Αιµοπαθολογοανατοµικό Εργαστήριο Νοσ. «Ο Ευαγγελισµός»
ΑΙΜΟΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΑ: ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΙΛΗΜΑΤΑ ΜΕ ΑΜΕΣΕΣ ΚΛΙΝΙΚΟΠΡΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ ιαφορική ιάγνωση Μη Hodgkin λέµφωµα (ΜΗΛ ΜΗΛ) vs Aδιαφοροποίητο καρκίνωµα/µελάνωµα µελάνωµα Λεµφική υπερπλασία vs Κακοήθης λεµφοϋπερ- πλαστική εξεργασία (MH MHΛ / Nόσος Hodgkin) ΜΗΛ vs Noσος Hodgkin Οξεία λεµφοβλαστική vs Οξεία µυελογενής λευχαιµία λευχαιµια Οξεία λευχαιµία vs Ογκοι από βασίφιλα στρόγγυλα κύτταρα (Round blue cell tumors) Εξωµυελική οξεία µυελογε- vs ΜΗΛ από µεγάλα νής λευχαιµία (χλωρωµα χλωρωµα) κύτταρα Χρόνια Β-λεµφική vs Xρόνια Τ-λεµφική λευχαιµία λευχαιµία
ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΙΜΟΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΑ Βιολογία Νόσων Συµβολή ιάγνωση ιαφορική διάγνωση Πρόγνωση Πρόβλεψη Θεραπεία - (στοχευµένη θεραπεία)
ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΝΕΟΠΛΑΣΙΩΝ ΚΑTA WHO Αρχές Oρισµός διακριτών κλινικοπαθολογοανατοµικών οντοτήτων αναγνωρίσιµων από παθολογοανατόµους και µε κλινικοπρογνωστική αξία Οριοθέτηση κάθε οντότητας µετά το Συνδυασµό των Μορφολογικών, Ανοσοϊστοχηµικών, Καρυοτυπικών, Μοριακών και Κλινικών Γνωρισµάτων της Αναγνώριση ετερογένειας στο ιστολογικό βαθµό κακοήθειας (grade) κάθε οντότητας Ταυτοποίηση του «Φυσιολογικού Αντίστοιχου» των Νεοπλασµατικών Κυττάρων
Κακοήθη Αιµατολογικά Νοσήµατα Νέες τεχνολογίες Βιολογικά γνωρίσµατα φυσιολογικού κυττάρου Ειδική Μοριακή Βλάβη της Νόσου (κακοήθης εξαλλαγή) Οριοθέτηση ανεξάρτητων κλινικοπαθολογοανατοµικών οντοτήτων Αναγνώριση παραµέτρων µε προγνωστική αξία στην κάθε οντότητα
Παρελθόν Παρελθόν Παρελθόν Παρελθόν DNA DNA DNA DNA RNA RNA RNA RNA πρωτεϊνη πρωτεϊνη πρωτεϊνη πρωτεϊνη DNA DNA DNA DNA RNA RNA RNA RNA πρωτεϊνη πρωτεϊνη πρωτεϊνη πρωτεϊνη Παρόν Παρόν Παρόν Παρόν Βιολογία Βιολογία Βιολογία Βιολογία Νόσου Νόσου Νόσου Νόσου Μεταγραφή Μεταγραφή Μεταγραφή Μεταγραφή Μετάφραση Μετάφραση Μετάφραση Μετάφραση Μεταγραφή Μεταγραφή Μεταγραφή Μεταγραφή Μετάφραση Μετάφραση Μετάφραση Μετάφραση Τροποποιήσεις Τροποποιήσεις Τροποποιήσεις Τροποποιήσεις ιστονών ιστονών ιστονών ιστονών MicroRNA MicroRNA MicroRNA MicroRNA Σύνθετη Σύνθετη Σύνθετη Σύνθετη Γραµµική Γραµµική Γραµµική Γραµµική Eπιγενετικά πιγενετικά πιγενετικά πιγενετικά φαινοµενα φαινοµενα φαινοµενα φαινοµενα
Σύγχρονες Τεχνικές στην Παθολογοανατοµική ιάγνωση DNA-ISH FISH In situ PCR Πρωτεϊνες DNA Ανοσοϊστοχηµεία Iστικές µικροσυ- στοιχίες (ΤΜΑ ΤΜΑ) RNA-ISH RNA-FISH RT-in situ PCR Southern blot DNA-PCR Ηµιδιατοµή µε laser (PCR) DNA µικροσυστοιχίες (GEP) mrna RNA ιοί RT-PCR Nothern blot
ΜΟΡΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΗ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΕΣ FISH PCR / DNA RT-PCR ISH CGH GEP
ΜΟΡΙΑΚΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ Ανίχνευση Φυσιολογικές Αναδιατάξεις Κλωνικόττα (Β ή Τ) µεταθέσεις ειδικές νόσων (11;14) MCL t(2;5) ALCL Μεταλλάξεις Γονιδίων/microRNA Μεταλλαγµένη vs αµετάλλακτη ΧΛΛ
ΜΟΡΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ BIO ΕΙΚΤΕΣ διαγνωστικοί προγνωστικοί προβλεπτικοί ειδικοί & ευαίσθητοι για µία νόσο t(11;14) MCL t(2;5) ALCL σε µία διαγνωστική κατηγορία DLBL σε µία διαγνω- στική κατηγορία PTL PDGFRA + - Imatinib άλλη θεραπεία
ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ Βιοψία ιστού νωπή Εργαστήριο Βαθειά κατάψυξη + Βαθειά κατάψυξη -- < > Επεξεργασία σε θερµοκρασία 2 ώρες Νωπό υλικό Μονιµοποίηση σε φορµόλη Υγρό άζωτο ιστός Εντυπώµατα Κύβος παραφίνης OCT Ιστός ξηρός πάγος Φυσιολογικός ορός Βαθειά κατάψυξη -80 ο C
ΝΩΠΟ ΥΛΙΚΟ ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ Βαθειά κατάψυξη Ανοσοιστοχηµεία (τοµές κρυοστάτου) DNA-PCR-Sequencing RT-PCR (ανίχνευση RNA) DNA µικροσυστοιχίες CGH GEP DNAmethylation FISH ISH Proteomics (νέοι δείκτες για ανίχνευση νέων στόχων) Παραφίνη Μορφολογία (Η&Ε) Ανοσοϊστοχηµεία στοχηµεία DNA-PCR PCR-Sequencing FISH ISH Iστικές µικροσυστοιχίες ΤΜΑ (ανοσο ανοσο-, FISH) Μικροδιατοµή µε Laser ( PCR, FISH) DNA µικροσυστοιχίες -/+ RT RT-PCR -/+ ρουτίνα Ερευνα
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Αντικειµένου ΓΝΩΣΗ Ειδικού διαγνωστικού προβληµατισµού υνατότητες συγκεκριµένου υλικού
ΣΥΧΡΟΝΗ ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ TΩΝ ΛΕΜΦΡΙΚΩΝ ΙΣΤΩΝ Τοµές παραφ. Κρυοστάτου ISH Ανοσοϊστοχηµεία Ηµιδιατοµή µε Laser Αιµ. Ηωσιν. Gold standard C.G.H. FISH G.E.P. PCR DNA RNA
CD3+CD56 PE-> 10 0 10 1 10 2 10 3 10 4 10 0 10 1 10 2 10 3 10 4 ZAP-70 FITC-> 40%
ΣΥΧΡΟΝΗ ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ TΩΝ ΛΕΜΦΡΙΚΩΝ ΙΣΤΩΝ Τοµές παραφ. Κρυοστάτου ISH Ανοσοϊστοχηµεία Ηµιδιατοµή µε Laser C.G.H. FISH G.E.P. PCR DNA RNA Για να πάρεις πρέπει να δώσεις
GEP Mετάφραση Μονοκλωνικά αντισώµατα - ιάγνωση - Πρόγνωση (ZAP ZAP-70, Ki-67) - Πρόβλεψη / Θεραπεία ΧΡΟΝΙΑ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ «ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ» ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ TO MΕΛΛΟΝ ΕΙΝΑΙ Ε Ω ZAP-70 ZAP-70
Μarafioti Τ: From antibodies to disease: new markes for subsets of lympoid cells and lympho- ma XIV. Meeting of the European Association for Haematopathology. Βordeaux 2008.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τήρηση κανόνων σωστού χειρισµού και επεξεργασίας ιστών Προγραµµατισµός µελέτης µε βάση την αδρή µορφολογία Γνώση αντικειµένου Γνώση πλεονεκτηµάτων KM και µειονεκτηµάτων των ποικίλων µεθοδολογιών Ορθολογική επιλογή µεθοδολογίας διαγνωστικής προσέγγισης
ΤΕΛΙΚΗ ΙΑΓΝΩΣΗ Η συνισταµένη της αξιολόγησης των δεδοµένων «από όλες» τις µεθόδους µε βάση την αδρή µορφολογία. Όχι µεµονωµένα αποτελέσµατα µιάς τεχνικής.
ΣΥΧΡΟΝΗ ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΗ ΣΤΟ ΑΙΜΟΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Στην καθηµέρα πραξη (τοµές παραφίνης) Αιµ Ηωσ. Ανοσοϊστοχηµεία PCR FISH/ISH Σε σωστά επεξεργασµένο υλικό
Karl Lennet David York Mason
This book is dedicated to the patients behind the tissue specimens, with the hope that molecular genetic testing will increase diagnostic accuracy, provide reliable prognostic information, and identify effective treatment regimens to help ease the physical and psychological burden of their disease. John D. Pfeifer Molecular Centetic Testing in Surgical Pathology 2006