ΚΑΤΣΑΤΟΥ ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΟΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Ν.Υ. ΑΙΜΟΔΟΣΙΑΣ Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ»
1 η ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ
ΑΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΒΟ ΟΜΑΔΑΣ Επίτοκος 36 ετών προσέρχεται στο Νοσοκομείο με φαινόμενα τοκετού Προσκομίζει ομάδα αίματος ΟRhD θετικό από δύο διαφορετικά εργαστήρια σε χρόνο εκτός εγκυμοσύνης Κατά τον προσδιορισμό της ομάδας σε αυτόματο αναλυτή μικροστηλών αιμοσυγκόλλησης (Autovue, Ortho) υπήρξε ασυμφωνία αποτελεσμάτων μεταξύ ορολογικού και ερυθροκυτταρικού προσδιορισμού
ΑΡΧΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΑΒΟ ΟΜΑΔΑΣ ΜΕΘΟΔΟΣ Anti A Anti B Anti AB Anti D Anti H A1 ερυθρά Β ερυθρά Ο ερυθρά Autovue 4+ ΔΕ 4+
ΑΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΒΟ ΟΜΑΔΑΣ Έγινε επανάληψη της ομάδας αίματος με νέο δείγμα από την επίτοκο και με τις εξής μεθόδους: Αυτόματος αναλυτής μικροστηλών αιμοσυγκόλλησης (Autovue, Ortho) Αυτόματος αναλυτής μικροσωληναρίων γέλης (Gel Station Diamed) Κλασσική μέθοδος επί πλακός (slide test) Μέθοδος σωληναρίου (tube test)
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΕΘΟΔΟΥΣ ΜΕΘΟΔΟΣ Anti-A Anti-B Anti-AB Anti-D Anti-H A1-ερυθρά Β-ερυθρά Ο-ερυθρά Autovue - - - 4+ ΔΕ - 4+ - Gel station - - +/- 4+ 4+ ΔΕ ΔΕ ΔΕ Slide test - - - 4+ ΔΕ - 4+ - Tube test +/- - +/- 4+ 4+ - 4+ -
ΑΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΒΟ ΟΜΑΔΑΣ Από τα παραπάνω αποτελέσματα ετέθη η υποψία υποομάδας Α Έγινε επιβεβαιωτική δοκιμασία προσδιορισμού ασθενούς Α αντιγόνου με μέθοδο προσρόφησης στους 4 o C με αντι Α ορό και στη συνέχεια με θερμή έκλουση, που ελέγχθηκε ακολούθως για συγκόλληση ερυθρών ομάδας Α1 ή Ο Η δοκιμασία απέβη ισχυρά θετική (4+) με 3 δείγματα ερυθρών ομάδας Α1, ενώ ήταν αρνητική με 3 δείγματα ερυθρών ομάδας Ο, καθώς και με το αρνητικό control της μεθόδου
ΑΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΒΟ ΟΜΑΔΑΣ Ακολούθησε μοριακός έλεγχος από τον οποίο προέκυψε ότι πρόκειται για Α υποομάδα Για την μοριακή τυποποίηση απομονώθηκε γενομικό DNA από τη στοιβάδα των εμπύρηνων κυττάρων με τη χρήση στηλών (Blood Mini Kit,Qiagen) και η γενοτύπηση έγινε με τη μέθοδο (SSP) PCR kit (ABO TYPE variant, BAGene) Η παραπάνω μέθοδος ανιχνεύει συγκεκριμένο αριθμό αλληλομόρφων γεγονός που δεν αποκλείει την ύπαρξη άλλων υποομάδων (υποομάδα Α3)
ΑΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΒΟ ΟΜΑΔΑΣ Τα ερυθρά των υποομάδων Α διαφέρουν στον αριθμό των αντιγονικών θέσεων που φέρουν στην επιφάνειά τους. Το παραπάνω γεγονός συχνά δημιουργεί ασυμφωνία μεταξύ ερυθροκυτταρικού και ορολογικού προσδιορισμού της ΑΒΟ ομάδας Οι υποομάδες Α είναι σπάνιες και οφείλονται σε μεταλλάξεις του γονιδίου το οποίο κωδικοποιεί τρανσφεράσες με μειωμένη δραστικότητα
ΑΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΒΟ ΟΜΑΔΑΣ Η κατάταξη των υποομάδων Α στηρίζεται στην παρουσία ή απουσία αντίδρασης των ερυθρών με αντιορούς αντι Α, Α1, Η, ΑΒ παρουσία αντι Α1 στον ορό παρουσία ουσιών Α και Η στη σίελο Η δοκιμασία επιβεβαίωσης υποομάδων Α ή Β με τη μέθοδο προσρόφησης/ έκλουσης είναι ιδιαίτερα χρήσιμη και εύκολα εφαρμόσιμη
2 η ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ
ΑΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΒΟ ΟΜΑΔΑΣ/ ΑΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΡΧΕΙΟΥ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΗ Ασθενής 81 ετών με MDS προσέρχεται τον 01/2008 στο Νοσοκομείο για μετάγγιση Η ομάδα του ασθενούς προσδιορίζεται A(+) θετικό με φαινότυπο CCee Kell(αρν) Ο ασθενής επανεισάγεται τον 10/2008 για τον ίδιο λόγο και κατά την επιβεβαίωση της ομάδας προκύπτουν τα ευρήματα του πίνακα:
ΑΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΒΟ ΟΜΑΔΑΣ/ ΑΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΡΧΕΙΟΥ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Anti-A Anti-B Anti-AB Anti-D A1-ερυθρά Β-ερυθρά Ο-ερυθρά Autovue - - - 4+ - 4+ - Slide test - - - 4+ - 4+ - Tube test - - - 4+ - 4+ -
ΑΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΒΟ ΟΜΑΔΑΣ/ ΑΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΡΧΕΙΟΥ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΗ Τα ευρήματα ήταν ίδια και με δεύτερο δείγμα από τον ασθενή καθώς και η ανάστροφη μετά από παρατεταμένη επώαση (αποκλεισμός λάθους αιμοληψίας) Η διασταύρωση ερυθρών ομάδας Α(+) ήταν συμβατή Τα παραπάνω ευρήματα είναι συμβατά με εξασθένηση του αντιγόνου Α υπόθεση που επιβεβαιώθηκε με μοριακό έλεγχο (απομονώθηκε γενομικό DNA από τη στοιβάδα των εμπύρηνων κυττάρων με τη χρήση στηλών [Blood Mini Kit,Qiagen] και η γενοτύπηση έγινε με τη μέθοδο [SSP] PCRkit [ABO TYPE variant, BAGene])
ΑΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΒΟ ΟΜΑΔΑΣ/ ΑΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΡΧΕΙΟΥ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΗ Αλλαγές στα ΑΒΗ αντιγόνα στις αιματολογικές κακοήθειες έχουν αναφερθεί από παλιά Απώλεια των παραπάνω αντιγόνων έχει αναφερθεί και σε κύτταρα από κακοήθεις όγκους (πνεύμονας, τραχήλου, θυρεοειδούς, ουροδόχου κύστης) Και στις δύο περιπτώσεις σχετίζεται με κακή πρόγνωση και εξέλιξη της νόσου
ΑΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΡΥΘΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΥ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΒΟ ΟΜΑΔΑΣ Οι ασυμφωνίες μεταξύ ορολογικού και ερυθροκυτταρικού προσδιορισμού της ομάδας ΑΒΟ πρέπει να διερευνώνται διότι, ανάλογα με την αιτιολογία τους, μπορεί να επηρεαστεί η επιλογή της μετάγγισης
3 η ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ
Ασθενής (Σ.Μ.) 86 ετών Κλινικά: Οξεία χολοκυστίτις, προς χ/ο Εργαστηριακά: ήπια ορθόχρωμη αναιμία, λευκοκυττάρωση (ΠΜΠ τύπος), όχι εργαστηριακά ευρήματα αιμόλυσης Ιστορικό: όχι μεταγγίσεις, άγνωστο το status των κυήσεων
Ζητούμενο: προεγχειρητικός έλεγχος (ομάδα/screening/διασταύρωση) Ευθεία ομάδα: Β RhD (+) Ανάστροφη ομάδα (πλάκα, σωληνάριο): συγκόλληση Α, Β και Ο κυττάρων!
DAT: αρνητική ΙΑΤ: Ortho (37 o C): I II III + +/ 0 Diamed (37 o C): I II III 0 0 0
Panel: Ortho (37 o C): anti M (θετικότητα μόνο στα ομόζυγα Μ ερυθρά ελέγχου) Diamed (37 o C): αρνητικό
L/C ENZ - - - - - - - - - - -
Panel: Diamed (4 o C): anti M Diamed (25 o C): anti M Tίτλος anti M(στο περιβάλλον): 1:64
Φαινότυπος ασθενούς για MNS: M: (+)! N: (+) S: ( ) s: (+) Fy a : (+) Fy b : ( )
Πρόκειται για αυτο anti M! Το αντίσωμα δρα πιο έντονα σε ψύχος και περιβάλλον
Αυτός ήταν ο λόγος που στην ανάστροφη ομάδα (στο περιβάλλον) ο ορός της ασθενούς συγκολλούσε τα προς εξέταση ερυθρά Α, Β και Ο, τα οποία ελέγχθηκαν εκ των υστέρων και ήταν όλα Μ(+) Εκτελέστηκε ανάστροφη ομάδα με ερυθρά ελέγχου Μ( ) και επιβεβαιώθηκε η Β ομάδα (συγκολλούσε πλέον μόνο τα Α ερυθρά)
Οδηγία: Μετάγγιση με Μ( ) αίματα Διασταύρωση με Diamed Μετάγγιση εν θερμώ (37 o C)
Σας ευχαριστώ!