ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 10 / 11 /2013 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. A1. Το δεύτερο μέλος της σειράς των κετονών ονομάζεται: α. προπανόνη β. βουτανόνη γ. εξανόνη δ. 2 μέθυλο 3 πεντανόνη A2. Το αλκένιο με συντακτικό τύπο: 2 2 = 2 ονομάζεται: α. 1- εξένιο β. 3,4- διμέθυλο- 1- εξένιο γ. 1- οκτένιο δ. 4,4- διμέθυλο- 1- εξένιο A3. Ο άνθρακας συνδέεται με άλλα άτομα άνθρακα με σταθερούς: α. ημιπολικούς δεσμούς β. ετεροπολικούς δεσμούς γ. ετεροπολικούς και ομοιοπολικούς δεσμούς δ. απλούς, διπλούς ή τριπλούς ομοιοπολικούς δεσμούς A4. Το πλήθος των άκυκλων συντακτικών ισομερών που αντιστοιχούν στο μοριακό τύπο 5 11 Ο είναι: α. οκτώ β. επτά γ. τέσσερις δ. πέντε A5. Η 2- πεντανόλη και ο αιθυλο- πρόπυλο- αιθέρας είναι: α. ισομερή αλυσίδας β. ισομερή ομόλογης σειράς γ. ισομερή θέσης δ. δεν είναι μεταξύ τους ισομερή Σελίδα 1 από 5
ΘΕΜΑ B Β.1 Να χαρακτηρίσετε καθεμία από τις παρακάτω προτάσεις ως σωστή (Σ) ή λανθασμένη (Λ). i. Όταν δυο οργανικές ενώσεις ανήκουν στην ίδια ομόλογη σειρά είναι ισομερείς. (Λ) Τα αλκάνια δεν εμφανίζουν ισομέρεια θέσης. (Σ) Όταν μια οργανική ένωση έχει στο μόριό της διπλό δεσμό είναι ακόρεστη. (Λ) Στον τύπο 4 8 αντιστοιχούν 2 ισομερή. (Λ) v. Υπάρχουν χημικές ενώσεις που ανήκουν στην ίδια ομόλογη σειρά και των οποίων οι μάζες διαφέρουν κατά 20. (Λ) B.2 Ποιες από τις παρακάτω ονομασίες είναι λανθασμένες; Σε περιπτώσεις που η ονομασία είναι λανθασμένη να δοθεί η σωστή. ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ i. 3- πεντ- εν- 2- όνη ΟΝΟΜΑ 3 3 Ο 2 μέθυλο 3 πεντινικό οξύ ΟΗ 4,4 διμεθυλο 1 χλωρο 2 εξανόνη 2 2 2 l 2 προπανικός ισοπροπυλεστέρας Σελίδα 2 από 5
B.3 Να αντιστοιχίσετε κάθε ένωση της στήλης Ι με τα ισομερή της που βρίσκονται στη στήλη ΙΙ: Στήλη Ι i. 1 - βουτένιο Διαιθυλαιθέρας 1 βουτίνιο Μέθυλο προπανικό οξύ v. Διμέθυλοπροπάνιο vi. 3 μέθυλο - πεντανάλη Στήλη ΙΙ Α. 1,3 - βουταδιένιο Β. πεντάνιο Γ. μεθανικός ισοπροπυλεστέρας Δ. μέθυλο 2 προπανόλη Ε. 3 μέθυλο 2 πεντανόνη ΣΤ. βουτανικό οξύ Ζ. 2,2 διμέθυλο βουτανάλη Η. 2 βουτένιο Θ. 1 βουτανόλη Ι. 1,2 - βουταδιένιο i. - Δ, Θ A, I Γ, ΣΤ v. B vi. E, Z ΘΕΜΑ Γ Γ1. Να προσδιορίσετε τους δυνατούς συντακτικούς τύπους : i. Αλκάνιο Α έχει σχετική μοριακή μάζα ίση με την αντίστοιχη του δεύτερου μέλους της ομόλογης σειράς των κετονών. To δεύτερο μέλος της ομόλογης σειράς των κετονών έχει μοριακό τύπο 4 8 και σχετική μοριακή μάζα, Mr, ίση με 72. Άρα αν συμβολίσουμε το αλκάνιο ως v 2v+2 προφανώς 12 ν + 2ν + 2 = 72 ή 14ν = 70 ή ν = 5. Τα ισομερή που αντιστοιχούν στον τύπο 5 12 είναι: 2 2 2 2 (I) (II) (III) 23,2 g αλκανίου Β καταλαμβάνουν όγκο 8,96 L μετρημένο σε STP συνθήκες. n(b)%= m Mr(B) = V 22,4 η/%mr(b)%= 23,2%22,4 8,96 η/%mr(b)%=%58 Προφανώς 12ν + 2ν + 2 = 58 ή 14ν = 56 ή ν = 4. Τα ισομερή που αντιστοιχούν στον τύπο 4 10 είναι: 2 2 (I) (II) Σελίδα 3 από 5
Γ2. Βρείτε τους συντακτικούς τύπους: i. Του εστέρα με τη μικρότερη μοριακή μάζα. Ο εστέρας με την μικρότερη μοριακή μάζα θα έχει συντακτικό τύπο: Η Του υδρογονάνθρακα με το μικρότερο αριθμό ατόμων υδρογόνου ανά μόριο. Από το γενικό τύπο των αλκινίων ο οποίος είναι ν Η 2ν- 2 με ν 2, το πρώτο μέλος της σειράς έχει μοριακό τύπο 2 2 και έχει τα λιγότερα άτομα υδρογόνου από όλους τους υδρογονάνθρακες. Του κορεσμένου μονοκαρβοξυλικού οξέος που περιέχει στο μόριό του τον ίδιο αριθμό ατόμων υδρογόνου και οξυγόνου. Από το γενικό τύπο των των κορεσμένων μονοκαρβοξυλικών οξέων ο οποίος είναι ν Η 2ν Ο 2 έχουμε: 2ν = 2 άρα ν = 1, δηλαδή είναι το μυρμηγκικό οξύ (). Γ3. Βρείτε το ισομερές που παρουσιάζει: i. Ισομέρεια θέσης με το 1 βουτένιο. 2- βουτένιο Ισομέρεια αλυσίδας με το βουτάνιο. Μεθυλο- προπάνιο Ισομέρεια ομόλογης σειράς με τον διμεθυλαιθέρα. Αιθανόλη Ισομέρεια θέσης με την 1 προπανόλη. 2- προπανόλη v. Ισομέρεια αλυσίδας με το βουτανικό οξύ. Μεθυλο- προπανικό οξύ vi. Ισομέρεια ομόλογης σειράς με την προπανόνη. Προπανάλη ΘΕΜΑ Δ Δ.1 Να γραφεί και να ονομαστεί ο συντακτικός τύπος ενός ισομερούς ομόλογης σειράς για καθεμιά από τις παρακάτω ενώσεις: i. 2 2 Βουτανόνη 3 2 2 2 2 %&%%&% Προπανικός μεθυλεστέρας 2 Αιθανόλη Σελίδα 4 από 5
2 2 == 2 1,3 βουταδιένιο v. 2 2 2 Βουτανικό οξύ Δ.2 Nα γράψετε όλα τα δυνατά συντακτικά ισομερή που αντιστοιχούν στους παρακάτω μοριακούς τύπους: i. 5 10 5 ισομερή i. 2 2 Η= 2 2 Η=Η 2 = 2 = v. 2 = 4 9 l 4 ισομερή i. 2 2 2 l 2 2 l l l 4 10 Ο 7 ισομερή i. 2 2 2 2 2 v. 2 2 vi. 2 2 v Σελίδα 5 από 5