ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ Ε. ΠΑΝΟΥΡΓΙΑ Λέκτορας Ακτινολογίας Α. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑΣ, ΕΚΠΑ
ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΚΥΑΝΩΤΙΚΕΣ ΜΗ ΚΥΑΝΩΤΙΚΕΣ ΕΠΙΚΤΗΤΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΒΑΛΒΙΔΟΠΑΘΕΙΕΣ ΙΣΧΑΙΜΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΟΥ
ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ Α/α (αποτελεί 1 η προσέγγιση- ΚΘΔ) ΥΤ πολλαπλών σειρών ανιχνευτών (οι καρδιακά συγχρονισμένες μελέτες αποδίδουν εικόνες σε διαφορετικές φάσεις του καρδιακού κύκλου για τη μελέτη της λειτουργικότητας των κοιλοτήτων, των βαλβίδων και των στεφανιαίων) ΜΤ (γρήγορες ακολουθίες για τη μέτρηση των όγκων των καρδιακών κοιλοτήτων, μάζας του μυοκαρδίου, λειτουργικότητα ς κλπ) Υπερηχοκαρδιογράφημα, (1 η απεικονιστική μέθοδος στις περισσότερες παθολογίες, φτηνή, διαθέσιμη) Σπινθηρογράφημα ή PET CT (οι 2 τελευταίες διεξάγονται από καρδιολόγους και πυρηνικούς ιατρούς)
ΑΝΑΤΟΜΙΑ 4 κοιλότητες (2 κόλπους και 2 κοιλίες) Φυσιολογική θέση με την κορυφή στο αριστερό ημιθωράκιο Κολποκοιλιακή αύλακα (κάθετη στον επιμήκη άξονα) Μεσοκοιλιακή αύλακα (κάθετη στο βραχύ άξονα)
Οπισθοπρόσθια Ακτινογραφία, ΚΘΔ = λόγος της μεγαλύτερης διαμέτρου της καρδιάς προς μεγαλύτερη εσωτερική διάμετρο του θωρακικού κλωβού (<0.5)
Θέση καρδιάς, ΚΘΔ 2/3 αριστερά της μέσης γραμμής, 1/3 δεξιά Κορυφή της καρδιάς προς τα κάτω αριστερά
Τι προσέχουμε στην α/α θώρακος Μέγεθος, σχήμα, θέση της καρδιάς Πνευμονική αγγείωση, κατάσταση πνευμονικού παρεγχύματος Αποτιτανώσεις καρδιαγγειακών δομών Υπεζωκοτική ή περικαρδιακή συλλογή
Παράγοντες που επηρεάζουν τη φυσιολογική καρδιακή σκιά εισπνευστική φάση
Παράγοντες που επηρεάζουν τη φυσιολογική καρδιακή σκιά θέση λήψης
ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ Στην Α/α Θώρακα ΕΛΕΓΧΩ (5) ανατομικές δομές: 1. Πνευμονική Αγγείωση (ΟΛΙΓΑΙΜΙΑ ΠΛΗΘΩΡΑ) 2. Καρδιακές Κοιλότητες (Διάταση) 3. Situs (Θέση Καρδιάς Ήπατος Στομάχου) 4. Αορτικό Τόξο (Θέση) 5. Οστά (Αλλοιώσεις)
Δεξιοκαρδία
ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΚΥΑΝΩΤΙΚΕΣ 1. Τετραλογία Fallot 2. Ολική Μετάθεση Μεγάλων Αγγείων 3. Παραμονή κοινού αρτηριακού κορμού 4. Ατρησία τριγλώχινας 5. Ανωμαλία του Ebstein 6. Ολική μετάθεση Πνευμονικών Φλεβών
ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ (ΚΥΑΝΩΤΙΚΕΣ) Τετραλογία Fallot (Η συχνότερη Κυάνωση τον 3 ο 4 ο μήνα) 1. Στένωση Πνευμονικής (Στένωση Χώρου εξόδου ΔΚ) 2. Υπερτροφία ΔΚ 3. Μεσοκοιλιακή επικοινωνία 4. Η Αορτή εφιππεύει το έλλειμμα του μεσοκοιλιακού διαφράγματος
ΜΗ ΚΥΑΝΩΤΙΚΕΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ 1. Μεσοκολπική Επικοινωνία 2. Μεσοκοιλιακή Επικοινωνία 3. Ανοικτός Αρτηριακός (Βοτάλειος) Πόρος 4. Στένωση της Πνευμονικής 5. Στένωση της Αορτής 6. Διορθωμένη Μετάθεση Μεγάλων Αγγείων 7. Στένωση Ισθμού Αορτής 8. Συγγενείς Ανωμαλίες Θέσεως της Καρδιάς 9. Ανωμαλίες Αορτικού Τόξου και Κλάδων του 10. Ανωμαλίες Πνευμονικών Αγγείων
Μεσοκολπική Επικοινωνία ΕΙΔΗ: A. Έλλειμμα φλεβικού κόλπου B. Δευτερογενές Έλλειμμα ή του Ωοειδούς τρήματος (Secundum) C. Πρωτογενές Έλλειμμα (Primum)
Μεσοκολπική Επικοινωνία Σε μεγάλη διαφυγή: 1. Διάταση δεξιών κοιλοτήτων 2. Διάταση Πνευμονικής Κλάδων ΠΛΗΘΩΡΑ
Μεσοκοιλιακή Επικοινωνία - Μικρά ελλείμματα μπορεί να είναι ασυμπτωματικά - 80% στο μεμβρανώδες διάφραγμα Σε μεγάλη διαφυγή: 1. Διόγκωση Δεξιάς Κοιλίας 2. Διόγκωση Αριστερών κοιλοτήτων 3. Διάταση Πνευμονικής Κλάδων
ΕΠΙΚΤΗΤΕΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ
ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΒΑΛΒΙΔΩΝ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΑΟΡΤΙΚΗΣ ΒΑΛΒΙΔΑΣ Στένωση Αορτικής Βαλβίδας Ανεπάρκεια Αορτικής Βαλβίδας
Στένωση Αορτικής Βαλβίδας Συχνότερη η Βαλβιδική: 60-70% Αίτια: Ρευματικός Πυρετός Εκφύλιση γλωχίνων, >70 ετών Διγλώχινη διαμόρφωση βαλβίδας Α/α Θώρακα 1. Αποτιτάνωση βαλβίδας 2. Υπερτροφία ΑΡ Κοιλίας Φυσιολογικός ΚΘΔ Αρχικά 3. Διάταση της ΑΡ Κοιλίας Αυξημένος ΚΘΔ σε Προχωρημένα στάδια 4. Διάταση Ανιούσας Αορτής
Ανεπάρκεια Αορτικής Βαλβίδας Ρευματικός Πυρετός Υπέρταση (Διάταση Αορτικής Ρίζας) Διαχωρισμός Ενδοκαρδίτιδα Σ. Marfan Αγκυλοποιητική Σπονδυλίτιδα Α/α Θώρακα Υπερτροφία + Διάταση ΑΡ Κοιλίας Διάταση Ανιούσας Αορτής Σε Κάμψη: Διάταση και ΑΡ Κόλπου Σημεία Πνευμονικού Οιδήματος
ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΒΑΛΒΙΔΩΝ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΜΙΤΡΟΕΙΔΟΥΣ 1. Στένωση Μιτροειδούς 2. Ανεπάρκεια Μιτροειδούς
Στένωση Μιτροειδούς Ρευματικός Πυρετός Βακτηριακή Ενδοκαρδίτιδα και Θρόμβοι Α/α Θώρακα: Ευρήματα από την καρδιά Διάταση ΑΡ Κόλπου Φυσιολογική ΑΡ Κοιλία Αποτιτανώσεις Μιτροειδούς Ευρήματα από τους Πνεύμονες Φλεβική Πνευμονική Υπέρταση Διάμεσο Πνευμονικό Οίδημα (Γραμμές Kerley) Κυψελιδικό Πνευμονικό Οίδημα
Στένωση Μιτροειδούς
Στένωση Μιτροειδούς
Ανεπάρκεια Μιτροειδούς ΑΙΤΙΑ Ρευματικός Πυρετός Σύνδρομο Προπτώσεως (Barlow s Syndrome) Ενδοκαρδίτιδα Τραύμα Ρήξη χορδής Ρήξη θηλοειδούς μυός Δυσλειτουργία Θηλοειδών μυών από Έμφρακτο / Ανεύρυσμα
Ανεπάρκεια Μιτροειδούς Αύξηση ΚΘΔ Διάταση ΑΡ Κόλπου Υπερτροφία + Διάταση ΑΡ Κοιλίας Αποτιτανώσεις Δακτυλίου Μιτροειδούς Φλεβική Πνευμονική Υπέρταση (πιο ήπια από τη στένωση) Σε ΚΑΜΨΗ: Διάμεσο / Κυψελιδικό Οίδημα
ΙΣΧΑΙΜΙΚΗ ΝΟΣΟΣ
ΙΣΧΑΙΜΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΑΙΤΙΟ: Στενώσεις των Στεφανιαίων Αρτηριών κυρίως αθηροσκλήρυνση ΚΛΙΝΙΚΑ: Σταθερή / Ασταθής Στηθάγχη Έμφραγμα ΣΠΙΝΘΗΡΟΓΡΑΦΗΜΑ (στατικό/με κόπωση) ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΑ (επεμβατική μέθοδος) CT ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΑ (μη επεμβατική) MRI: Απεικόνιση εμφράκτου/ Έλεγχος βιωσιμότητας/κόπωση για απεικόνιση κλινικά σημαντικής ισχαιμίας
ΙΣΧΑΙΜΙΚΗ ΝΟΣΟΣ
ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ Πρωτοπαθείς Δευτεροπαθείς ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗ ΜΑΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ: Διατατική Υπερτροφική Περιοριστική
ΑΙΤΙΑ ΔΕΥΤΕΡΟΠΑΘΩΝ: 1. Ισχαιμία 2. Ιοί ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ 3. Παράσιτα (τοξόπλασμα, τρυπανόσωμα) 4. Τοξικά αίτια (αλκοόλη, κυτταροστατικά) 5. Ενδοκρινικά (σακχαρώδης διαβήτης, υπερθυρεοειδισμός, υποθυρεοειδισμός, ακρομεγαλία) 6. Κολλαγονώσεις 7. Σαρκοείδωση 8. Μυϊκές δυστροφίες
ΔΙΑΤΑΤΙΚΗ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ: Καρδιομεγαλία (ΑΡ Κοιλία > ΔΕ Κοιλία) US: Μειωμένη συσταλτικότητα κοιλιών
ΔΙΑΤΑΤΙΚΗ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΑ - Διάταση της αριστερής κοιλίας - Συχνότερη μυοκαρδιοπάθεια - Κλάσμα εξώθησης <40%
ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΚΗ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΑ 1. Ιδιοπαθής υπερτροφία της αριστερής και σπάνια (15%) της δεξιάς κοιλίας 2. Συνήθως κληρονομική με αυτόσωμο επικρατούντα τύπο και σποραδικά, μεταλλάξεις 3. ΣΥΧΝΟΤΕΡΟ ΑΙΤΙΟ ΑΙΦΝΙΔΙΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΣΕ ΝΕΑ ΑΤΟΜΑ <30 ΕΤΩΝ Ή ΝΕΑΡΟΥΣ ΑΘΛΗΤΕΣ
ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΚΗ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΑ
ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΠΡΩΤΟΠΑΘΗ ΚΑΛΟΗΘΗ 1. Ραβδομύωμα 2. Μύξωμα 3. Ίνωμα 4. Λίπωμα 5. Τεράτωμα 6. Αιμαγγείωμα ΠΡΩΤΟΠΑΘΗ ΚΑΚΟΗΘΗ 1. Ραβδομυοσάρκωμα 2. Αγγειοσάρκωμα 3. Ινοσάρκωμα 4. Μεσοθηλίωμα 5. Κακοήθες τεράτωμα 6. Λέμφωμα ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΑ (30 φορές συχνότερα): 1. Μελάνωμα 2. Πνεύμονας 3. Μαστός 4. Λέμφωμα / Λευχαιμία
ΜΥΞΩΜΑ: ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ Ο συχνότερος καλοήθης όγκος της καρδιάς στους ενήλικες 70-80% στον ΑΡΙΣΤΕΡΟ κόλπο Μπορεί να αποτιτανωθούν
ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΟ 1. Περικαρδιακή Συλλογή Υγρού 2. Συμπιεστική Περικαρδίτιδα 3. Όγκοι του Περικαρδίου 4. Συγγενείς ανωμαλίες του Περικαρδίου
Περικαρδιακή Συλλογή Υγρού
ΣΥΜΠΙΕΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΚΑΡΔΙΤΙΔΑ Φλεγμονώδης ιστός μεταξύ των πετάλων του περικαρδίου ο οποίος αργότερα αποτιτανώνεται ΑΙΤΙΑ: ΤΒ (η συχνότερη) Λοιμώξεις (Ιογενείς / Μικροβιακές) Χειρουργική Επέμβαση Καρδιάς Νεφρική Ανεπάρκεια Προηγηθείσα Ακτινοβολία