Βιώσιμη Ανάπτυξη ιαχείριση Αδρανών Υλικών Νομικό Πλαίσιο Λατομείων Αδρανών Υλικών Ιωάννης Κυριαζής Μεταλλειολόγος Μηχανικός Ε.Μ.Π. Στέφανος Αργυράκης Γεωλόγος-Περιβαλλοντολόγος, Περιφ. Ενότητα Πέλλας Έδεσσα, Τρίτη 5 Απριλίου 2011 1
Περίληψη Εισήγησης Αντικείμενο της εισήγησης είναι η αναφορά στην υφιστάμενη Νομοθεσία που διέπει τη λειτουργία των λατομείων αδρανών υλικών, καθώς και τις προδιαγραφές των εμπορεύσιμων τελικών προϊόντων αυτών. Ειδικότερα, καταγράφονται οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των εκμεταλλευτών λατομείων αδρανών υλικών εντός και εκτός λατομικών περιοχών, οι δυσχέρειες που δημιουργεί το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο στις διαδικασίες αδειοδότησης των λατομικών χώρων, όπως επίσηςκαιοινέεςυποχρεώσειςδιασφάλισηςτηςποιότητας των αδρανών υλικών από την εναρμόνιση της ελληνικής με την κοινοτική νομοθεσία. Η εισήγηση ολοκληρώνεται με εφαρμογή των κοιτασματολογικών και περιβαλλοντικών δεδομένων στην περίπτωση του Νομού Πέλλας, ώστε να αποτελέσει αφορμή για διερεύνηση της δυνατότητας περαιτέρω αξιοποίησης των αποθεμάτων σε αδρανή υλικά του Νομού. 2
Λατομική Νομοθεσία Ν.1428/84, όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με τον Ν.2115/93 Αδρανή υλικά: υλικά διαφόρων διαστάσεων, προερχόμενα από απόληψη φυσικών αποθέσεων ή εξόρυξη κατάλληλων πετρωμάτων, για χρήση ως έχουν ή μετά από θραύση-ταξινόμηση-λειοτρίβηση, για παραγωγή κονιαμάτων ή ως σκύρα στην οδοποιϊα-τεχνικά έργα-οικοδομές Ειδικής χρήσης αδρανή υλικά ομικοί λίθοι 3
Προϋποθέσεις Λειτουργίας Λατομείου Αδρανών Υλικών Καταλληλότητα Πετρώματος - ορυκτολογική δομή - φυσικοχημικά & μηχανικά χαρακτηριστικά ικαίωμα Εκμετάλλευσης - ιδιοκτησία - μίσθωση Χωροθέτηση ραστηριότητας 4
Χωροθέτηση ραστηριότητας Εντός καθορισμένων λατομικών περιοχών Εκτός καθορισμένων λατομικών περιοχών, στις περιπτώσεις που: - δεν είναι δυνατός ο καθορισμός τους - εκμεταλλεύονται αδρανή υλικά ειδικής χρήσης - εκτελούνται εθνικά, διανομαρχιακά ή ειδικά δημόσια έργα 5
Ενεργοποίηση Λατομικής Περιοχής 1. Πλειοδοτικός διαγωνισμός 2. Έγκριση Περιβαλλοντικών & Τεχνικών Μελετών 3. Έγκριση επέμβασης σε δασική έκταση 4. Χορήγηση αδείας εκμετάλλευσης & λοιπών αδειών εγκαταστάσεων 6
Καθορισμός Λατομικής Περιοχής 1. ιαπίστωση αναγκών σε αδρανή υλικά: - ετήσια κατανάλωση - περιοχές κατανάλωσης - χρονικός προγραμματισμός 1. Σύσταση Επιτροπής Καθορισμού 2. ιαπίστωση καταλληλότητας του πετρώματος 3. ιερεύνηση απαγορευτικών λόγων 7
Απαγορευτικοί Λόγοι Κίνδυνος για την ασφάλεια εργαζομένων & περιοίκων Βλάβες σε κηρυγμένους αρχαιολογικούς χώρους & μνημεία ή τουριστικές εγκαταστάσεις Βλάβες σε έργα δημόσιας ωφελείας Σοβαρές αλλοιώσεις του φυσικού & πολιτισμικού περιβάλλοντος Κριτήρια απόστασης Θεσμοθετημένες χρήσεις γης 8
Λατομεία Αδρανών Υλικών εκτός λατομικών περιοχών 1. Προέγκριση Χωροθέτησης 2. Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων 3. Έγκριση Τεχνικής Μελέτης 4. Έγκριση επέμβασης σε δασική έκταση 5. Χορήγηση αδείας εκμετάλλευσης 9
Περιβαλλοντική Κατηγοριοποίηση Κατ. Α υποκατ. 2η τηςηπ15393/2332/02 Μέσης όχλησης βιομηχανική δραστηριότητα της ΚΥΑ 13727/724/03 Π.Π.Ε. της ΗΠ 11014/703/Φ104/03 Μ.Π.Ε. του Πίν. 2 της ΚΥΑ 69269/5387/90 10
Ανάκληση Αδείας Εκμετάλλευσης Μη αποτρέψιμοι κίνδυνοι για την ασφάλεια των εργαζομένων & των περιοίκων Λοιποί απαγορευτικοί λόγοι που δεν υπήρχαν κατά την χορήγηση της άδειας ή της μίσθωσης Παράβαση όρων αδείας ή μίσθωσης Παράβαση περιβαλλοντικών όρων (π.ο.) Μη ή καθυστέρηση παράτασης π.ο. Προσβολή από τρίτους της απόφασης έγκρισης π.ο. Ανάκληση έγκρισης επέμβασης κήρυξη αναδάσωσης 11
Πλεονεκτήματα Νομικού Πλαισίου Αυστηρός καθορισμός χώρων εξόρυξης Βέλτιστη προστασία του περιβάλλοντος ιαφύλαξη δικαιωμάτων ημοσίου & Ο.Τ.Α. 12
Μειονεκτήματα Νομικού Πλαισίου Υπερβολική προστασία του περιβάλλοντος σε σχέση με οικονομικά & κοινωνικά κριτήρια Αδυναμία εξεύρεσης κατάλληλων χώρων που να πληρούν την τρέχουσα Νομοθεσία Έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού Πλήθος εμπλεκόμενων φορέων με επικαλυπτόμενες αρμοδιότητες (Ο.Τ.Α. & Ελληνικό ημόσιο σε δημόσιες εκτάσεις) Μη διαφύλαξη των δικαιωμάτων του πλειοδότηεκμεταλλευτή-επενδυτή 13
Τεχνικός Ορισμός Αδρανών Υλικών κοκκώδη υλικά που προκύπτουν από την επεξεργασία φυσικών ή βιομηχανικά παρασκευασμένων ή και ανακυκλωμένων υλικών με ξηρή πυκνότητα μεγαλύτερη από 2,0 gr/cm 3 και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε σκυρόδεμα συνήθων κατασκευών 14
Πιστοποίηση Αδρανών & λήψη CE Κοινοτική Οδηγία 89/106/ΕΟΚ «Προϊόντα ομικών Έργων» Π 334/1994 «Προϊόντα ομικών Κατασκευών» εναρμόνισης της ελληνικής νομοθεσίας με την ανωτέρω Οδηγία ΚΥΑ 5328/122/2007 (ΦΕΚ 386/20.03.07) «Αδρανή ομικών Υλικών» 15
Στόχοι Πιστοποίησης ιασφάλιση τήρησης συγκεκριμένων προκαθορισμένων χαρακτηριστικών των εμπορεύσιμων αδρανών υλικών (προδιαγραφές προϊόντος) μέσω ελέγχου: - του τρόπου παραγωγής - των χαρακτηριστικών του τελικού προϊόντος 16
Πρότυπα Θραυστών Αδρανών Υλικών Λατομείου ΕΝ 12620 «Αδρανή Σκυροδέματος» ΕΝ 13043 «Αδρανή ασφαλτομιγμάτων & επιφανειακών επιστρώσεων οδών αεροδρομίων & άλλων περιοχών κυκλοφορίας αυτοκινήτων» ΕΝ 13055 «Ελαφρά Αδρανή Σκυροδέματος- Ασφαλτομίγματος» ΕΝ 13139 «Αδρανή Κονιαμάτων» ΕΝ 13242 «Αδρανή χωρίς ή με συνδετικά υλικά Βάσεων & Υποβάσεων» ΕΝ 13383 «Φυσικοί Ογκόλιθοι» ΕΝ 13450 «Αδρανή Έρματος σιδηροδρομικών γραμμών» 17
Ειδικές Απαιτήσεις Αδρανών Κοκκομετρία & Μορφολογικά χαρακτηριστικά Φυσικές ιδιότητες Χημικές ιδιότητες Απαιτήσεις ανθεκτικότητας 18
Περίπτωση Νομού Πέλλας 1/3 της συνολικής έκτασης καλύπτεται από προστατευόμενες περιοχές Μικρή εξάπλωση κατάλληλων ασβεστολιθικών πετρωμάτων των Ζωνών Αξιού & Πελαγονικής Εκτεταμένες λεκάνες Γιαννιτσών & Αριδαίας Εκτεταμένα ηφαιστειακά πετρώματα της Ζώνης Αξιού με πιθανή παρουσία αδρανών υλικών ειδικής χρήσης (αντιολισθηρών) 19
Προστατευόμενες Περιοχές Κορυφές Όρους Βόρα (SPA & SCI:GR124001) Όρη Τζένα (SPA & SCI:GR124002) Όρος Πάικο (SCI:GR124003) Λίμνη Άγρα (SCI:GR124004) Στενά Αψάλου - Μογλενίτσας (SCI:GR124005) Λίμνη & Φράγμα Άγρα (SPA:GR124006) Λίμνες Βεγορίτιδα - Πετρών (SCI:GR134004) Λίμνη Πετρών (SPA:GR134007) 20
Κατηγορίες Πετρωμάτων Κατάλληλα (ασβεστόλιθοι) Ακατάλληλα (φλύχης, μάργες, άργιλοι) Πιθανώς Κατάλληλα (δολομιτικοί ασβεστόλιθοι, γνεύσιοι, οφιόλιθοι, διαβάσες) 21