ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 17.07.2002 C(2002) 2604fin ΘΕΜΑ: Ενίσχυση αριθ. Ν 349/2002 ΕΛΛΑ Α ΙΟΡΘΩΤΙΚΟ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΑΡΤΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ (2000-2006) Κύριε Υπουργέ, I. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ 1. Με επιστολή της 23ης Μαΐου 2002, η οποία πρωτοκολλήθηκε από την Επιτροπή στις 27 Μαΐου 2002, οι ελληνικές αρχές κοινοποίησαν διορθωτικό στο χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων για την περίοδο 2000-2006. Ο χάρτης είχε εγκριθεί από την Επιτροπή µε την επιστολή αριθ. D/100661 της 21ης Ιανουαρίου 2000 (αριθ. ενίσχυσης N 469/99). 2. Με την επιστολή αριθ. D/52958 της 11ης Ιουνίου 2002, η Επιτροπή ζήτησε συµπληρωµατικές πληροφορίες σχετικά µε την κοινοποίηση. Οι διευκρινίσεις απεστάλησαν µε επιστολή της 21ης Ιουνίου 2002, η οποία πρωτοκολλήθηκε από την Επιτροπή στις 25 Ιουνίου 2002 (A/34666). II. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ 3. Ο ελληνικός χάρτης περιφερειακών ενισχύσεων που εγκρίθηκε το 1999 Με την επιστολή αριθ. SG(99) D/885 της 3ης Φεβρουαρίου 1999, η Επιτροπή ενέκρινε το νόµο για την περιφερειακή ανάπτυξη 2601/98 (αριθ. ενίσχυσης NN 59/A/98). Την εποχή εκείνη, πρόθεση της Ελλάδας ήταν να καλύπτει το πρόγραµµα όλες τις περιφερειακές ενισχύσεις που θα χορηγούνταν στη χώρα µέχρι τα τέλη του 2006. Κύριο Γεώργιο ΠΑΠΑΝ ΡΕΟΥ Υπουργό Εξωτερικών Βασ. Σοφίας 5 GR - 10671 ATHENS 1049 Bruxelles / 1049 Brussel - Βέλγιο-Γραφείο: Τηλέφωνο: κέντρο: 32 (0) 2 299.11.11. Τηλέτυπο: COMEU B 21877. Τηλεγραφική ιεύθυνση: COMEUR Brussels.
Όταν, στις 14 Απριλίου 1999, η Ελλάδα κοινοποίησε την πρότασή της για ένα χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων για την περίοδο 2000-2006, αποφάσισε να λάβει ως βάση για την κοινοποίηση το νόµο για την περιφερειακή ανάπτυξη. Έτσι, ο ελληνικός χάρτης περιφερειακών ενισχύσεων που εγκρίθηκε από την Επιτροπή (κρατική ενίσχυση N 469/1999) καθόριζε µία λεπτοµερή σειρά ανωτάτων ορίων ενισχύσεων, που διαφοροποιούνταν κατά περιοχή, αλλά και ανά είδος σχεδίου (κάνοντας συχνά ρητή αναφορά σε ειδικά άρθρα του νόµου για την περιφερειακή ανάπτυξη). εδοµένου ότι ο νόµος αυτός περιόριζε τα είδη των σχεδίων που κρίνονται επιλέξιµα για ενίσχυση στις πιο ανεπτυγµένες περιοχές της Ελλάδας (συγκεκριµένα στις ζώνες A και B των περιφερειών της Αττικής και της Κεντρικής Μακεδονίας που εµπίπτουν στο επίπεδο NUTS II), οι περιορισµοί αυτοί αυτοµάτως µεταφέρθηκαν στο χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων. Στον πίνακα 1 εµφανίζονται οι εντάσεις ενισχύσεων που εφαρµόζονται στις ζώνες A και Β των περιφερειών της Αττικής και της Κεντρικής Μακεδονίας, όπως καθορίζονται στο χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων που εγκρίθηκε µε την επιστολή της Επιτροπής της 21ης Ιανουαρίου 2000. Πίνακας 1: Ανώτατα όρια περιφερειακών ενισχύσεων εφαρµοστέα στις ζώνες A και B της Αττικής και της Κεντρικής Μακεδονίας (απόφαση της 21ης Ιανουαρίου 2000) Ζώνη A Κεντρική Μακεδονία Αττική 4. Λόγοι τροποποίησης του χάρτη: Ζώνη B Σχέδια για τον τουρισµό 23,4% Στις 28 Νοεµβρίου 2000, η Επιτροπή ενέκρινε το κοινοτικό πλαίσιο στήριξης (ΚΠΣ) για την Ελλάδα για την περίοδο 2000-2006 (απόφαση της Επιτροπής E(2000) 3405). Βάσει του ΚΠΣ, η Επιτροπή ενέκρινε επίσης το επιχειρησιακό πρόγραµµα για την ανταγωνιστικότητα, το οποίο αποσκοπεί στην ενδυνάµωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων στην Ελλάδα (απόφαση C(2001)550 της 14ης Μαρτίου 2001). Κατά τις διαπραγµατεύσεις του ΚΠΣ και του επιχειρησιακού προγράµµατος για την ανταγωνιστικότητα, η Επιτροπή ενθάρρυνε τις ελληνικές αρχές να εντείνουν τα οριζόντια µέτρα ενίσχυσης των επιχειρήσεων. Κατά την έναρξη εφαρµογής του επιχειρησιακού προγράµµατος, οι ελληνικές αρχές διαπίστωσαν ότι τα ανώτατα όρια των περιφερειακών ενισχύσεων που εφαρµόζονται στις ζώνες A και Β της Αττικής και της Κεντρικής Μακεδονίας περιορίζουν σηµαντικά τη δυνατότητα καθορισµού των οριζόντιων ενεργειών στήριξης των επιχειρήσεων που προβλέπονται στο πρόγραµµα. 2
5. Η κοινοποιηθείσα τροποποίηση: Με σκοπό να άρουν τους περιορισµούς αυτούς και να διευκολύνουν την εφαρµογή των επιχειρησιακών προγραµµάτων στο πλαίσιο του ΚΠΣ, οι ελληνικές αρχές κοινοποίησαν στις 23 Μαΐου 2002 διορθωτικό στο χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων, τροποποιώντας τις διατάξεις που εφαρµόζονται στις ζώνες A και B της Κεντρικής Μακεδονίας και της Αττικής. Προβλέπονται δύο διορθώσεις. Αφενός προτείνεται η καθιέρωση µιας συµπληρωµατικής κατηγορίας σχεδίων στις ζώνες A και B των δύο αυτών περιφερειών επιπέδου NUTS II (συγκεκριµένα σχέδια που χρηµατοδοτούνται από το ΚΠΣ). Αφετέρου προτείνεται να περιοριστούν τα ανώτατα όρια έντασης ενισχύσεων για τα σχέδια του άρθρου 5 και του ΚΠΣ στο 35% καθαρού ισοδυνάµου επιχορήγησης (ΚΙΕ) (βλ. πίνακα 2 παρακάτω). Πίνακας 2: Ανώτατα όρια έντασης ενισχύσεων εφαρµοστέα στις ζώνες A και Β της Αττικής και της Κεντρικής Μακεδονίας (κοινοποιηθέν διορθωτικό) Zone A Κεντρική Μακεδονία Αττική 6. ιάρκεια: Zone B Σχέδια για τον τουρισµό 23,4% Ο τροποποιηµένος χάρτης θα τεθεί σε ισχύ κατά την ηµεροµηνία έγκρισής του από την Επιτροπή. Η ισχύς του λήγει στις 31 εκεµβρίου 2006. III. ΕΚΤΙΜΗΣΗ: 7. ιαδικαστικά κριτήρια: Οι ελληνικές αρχές συµµορφώθηκαν µε τις διαδικαστικές απαιτήσεις του άρθρου 88, παράγραφος 3 της συνθήκης ΕΚ προβαίνοντας σε κοινοποίηση της ανωτέρω τροποποίησης πριν θέσουν σε ισχύ τον τροποποιηµένο χάρτη. 8. Νοµική βάση για την απαλλαγή: Η κοινοποίηση αφορά τροποποίηση του χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων για την Ελλάδα. Προς τούτο, η εκτίµηση της κοινοποίησης πραγµατοποιείται βάσει του 3
άρθρου 87, παράγραφος 3, στοιχείο α) και του άρθρου 87, παράγραφος 3, στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ, και πιο συγκεκριµένα βάσει των κατευθυντηρίων γραµµών σχετικά µε τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα (ΕΕ C 74, 10.3.1998, σ.8), που στο εξής θα αναφέρονται ως οι «κατευθυντήριες γραµµές». 9. Συµβιβάσιµο των κοινοποιηθεισών τροποποιήσεων: 9.1 Στην απόφασή της τής 21ης Ιανουαρίου 2000, η Επιτροπή ενέκρινε το χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων για την Ελλάδα για την περίοδο από 1ης Ιανουαρίου 2000 έως 31 εκεµβρίου 2006. Το σηµείο 5.7 των κατευθυντηρίων γραµµών προβλέπει ότι κατά το χρόνο ισχύος του χάρτη, τα ενδιαφερόµενα κράτη µέλη µπορούν να ζητήσουν ρυθµίσεις εάν αποδειχθεί ότι έχει επέλθει αξιοσηµείωτη µεταβολή των κοινωνικοοικονοµικών συνθηκών. Η παρούσα κοινοποίηση ασφαλώς δεν χαρακτηρίζεται τροποποίηση κατά την έννοια του σηµείου 5.7 των κατευθυντηρίων γραµµών, διότι δεν οφείλεται σε αξιοσηµείωτη µεταβολή των κοινωνικοοικονοµικών συνθηκών των υπόψη περιφερειών. Στην πραγµατικότητα, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Αττικής και της Κεντρικής Μακεδονίας (σε Μονάδες Αγοραστικής ύναµης) δεν έχει µεταβληθεί αισθητά κατά τα τελευταία έτη 1. Αντιθέτως, η παρούσα τροποποίηση πρέπει να θεωρηθεί µάλλον διόρθωση ενός λάθους που εντοπίστηκε στον ελληνικό χάρτη, το οποίο προέκυψε από παρερµηνεία των ελληνικών αρχών όσον αφορά τις διατάξεις των κατευθυντηρίων γραµµών σχετικά µε τους χάρτες περιφερειακών ενισχύσεων κατά το χρόνο της αρχικής κοινοποίησης το 1999. Η παρερµηνεία των κατευθυντηρίων γραµµών από τις ελληνικές αρχές τις οδήγησε να λάβουν ως βάση για την κοινοποίηση του χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων το 1999 ένα ενιαίο καθεστώς ενισχύσεων, συγκεκριµένα το νόµο για την περιφερειακή ανάπτυξη. 9.2 Οι κοινοποιηθείσες τροποποιήσεις των ανωτάτων ορίων έντασης των ενισχύσεων που εφαρµόζονται σε σχέδια του άρθρου 5 και του ΚΠΣ στις ζώνες A και B της Αττικής και της Κεντρικής Μακεδονίας συνάδουν µε τις διατάξεις που θεσπίζονται στο σηµείο 4.8 των κατευθυντηρίων γραµµών. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ των δύο περιφερειών ήταν µεγαλύτερο από το 60%, αλλά χαµηλότερο από το 75% του κοινοτικού µέσου όρου και στις δύο περιόδους αναφοράς (1994-1996 και 1997-1999). Συνεπώς, σύµφωνα µε το σηµείο 4.8 των κατευθυντηρίων γραµµών, το µέγιστο ανώτατο όριο περιφερειακών ενισχύσεων στις δύο περιφέρειες δεν πρέπει να υπερβαίνει το ανώτατο όριο του 40% καθαρού ισοδυνάµου επιχορήγησης (ΚΙΕ). Οι ελληνικές αρχές, µε το να αποδεχθούν να περιορίσουν στο 35% ΚΙΕ τα ανώτατα όρια για αµφότερα τα σχέδια του άρθρου 5 και του ΚΠΣ, συµµορφώνονται µε την τελευταία παράγραφο του σηµείου 4.8 των κατευθυντηρίων γραµµών, το οποίο προβλέπει ότι τα ανώτατα όρια έντασης των περιφερειακών ενισχύσεων προσαρµόζονται κάτω από το ανώτατο όριο του 40% ΚΙΕ έτσι ώστε να 1 Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ για την Αττική µεταβλήθηκε ελάχιστα µεταξύ των ετών 1994-1996 (περίοδος αναφοράς για την απόφαση του 1999 σχετικά µε τον ελληνικό χάρτη) και 1997-1999 (η πιο πρόσφατη περίοδος για την οποία υπάρχουν περιφερειακές στατιστικές ΑΕΠ). Σε ολόκληρη αυτή την περίοδο παρέµεινε µόλις κάτω από το 75% του µέσου όρου της Ένωσης. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ για την Κεντρική Μακεδονία αυξήθηκε ελαφρά από το 66% του κοινοτικού µέσου όρου το διάστηµα 1994-1996 στο 69% το διάστηµα 1997-1999. 4
αντανακλούν τη σοβαρότητα και την ένταση των περιφερειακών προβληµάτων όταν αυτά εξετάζονται σε κοινοτικό πλαίσιο. 9.3 Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι ο ελληνικός χάρτης περιφερειακών ενισχύσεων, όπως εγκρίθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2000, αποτελεί εξαίρεση κατά το γεγονός ότι βασιζόταν εξ ολοκλήρου σε ένα ενιαίο καθεστώς ενισχύσεων. Κανένας άλλος χάρτης περιφερειακών ενισχύσεων, ο οποίος εγκρίθηκε βάσει των κατευθυντηρίων γραµµών, δεν εµφανίζει τα ίδια χαρακτηριστικά. Η Επιτροπή αναγνωρίζει επίσης ότι, λόγω της σχέσης του µε το νόµο για την περιφερειακή ανάπτυξη, ο ελληνικός χάρτης περιφερειακών ενισχύσεων είναι πιο περιοριστικός απ όσο θα ήταν αν δεν υπήρχε τέτοια σχέση. 9.4 Η Επιτροπή δέχεται ότι ο χάρτης περιφερειακών ενισχύσεων, όπως εγκρίθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2000, αντιπροσωπεύει ένα περιττό εµπόδιο για την εφαρµογή των οριζόντιων µέτρων στήριξης των επιχειρήσεων που προβλέπονται στο πλαίσιο του ελληνικού κοινοτικού πλαισίου στήριξης για την περίοδο 2000-2006. Προς τούτο κρίνει λογική τη διεύρυνση της επιλέξιµης βάσης στις ζώνες A και B της Αττικής και της Κεντρικής Μακεδονίας µε την προσθήκη σχεδίων ΚΠΣ. 9.5 Οι ελληνικές αρχές διαβεβαίωσαν ότι οι εντάσεις των ενισχύσεων που θεσπίζονται στον τροποποιηµένο χάρτη θα εφαρµόζονται σε ολόκληρη την ενίσχυση, εφόσον χορηγείται ταυτόχρονα συνδροµή στο πλαίσιο διαφόρων καθεστώτων περιφερειακών ενισχύσεων και ανεξαρτήτως του αν η ενίσχυση προέρχεται από τοπικούς, περιφερειακούς, εθνικούς ή κοινοτικούς πόρους. 9.6 Οι ελληνικές αρχές διαβεβαίωσαν επίσης ότι θα αναστείλουν οποιοδήποτε καθεστώς περιφερειακών ενισχύσεων δεν είναι σύµφωνο µε τα ανώτατα όρια έντασης ενισχύσεων που ορίζονται στον πίνακα 2 ανωτέρω, από την ηµεροµηνία έναρξης ισχύος του τροποποιηθέντος χάρτη µέχρι τη συµµόρφωση του συγκεκριµένου καθεστώτος µε τα τροποποιηθέντα ανώτατα όρια. 10. Συµπέρασµα: Βάσει των ανωτέρω, η Επιτροπή εκτιµά ότι το κοινοποιηθέν διορθωτικό του χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων για την Ελλάδα συµβιβάζεται µε την κοινή αγορά. IV. ΑΠΟΦΑΣΗ: 11. Η Επιτροπή αποφάσισε συνεπώς να µην εγείρει αντιρρήσεις στο κοινοποιηθέν διορθωτικό του χάρτη περιφερειακών ενισχύσεων για την Ελλάδα για την περίοδο 2000-2006. 12. Σε περίπτωση που η παρούσα επιστολή περιέχει εµπιστευτικά στοιχεία τα οποία δεν πρέπει να δηµοσιεύονται, καλείστε να ενηµερώσετε σχετικά την Επιτροπή, µέσα σε προθεσµία δεκαπέντε εργάσιµων ηµερών από την ηµεροµηνία παραλαβής της παρούσας επιστολής. Εάν η Επιτροπή δεν λάβει σχετική αιτιολογηµένη αίτηση εντός της οριζόµενης προθεσµίας, θα θεωρήσει ότι είστε σύµφωνοι µε την δηµοσίευση ολόκληρου του κειµένου της επιστολής στην αυθεντική γλώσσα στη διεύθυνση Internet http://europa.eu.int/comm/secretariat_general/sgb/state_aids/. Η αίτηση αυτή 5
θα πρέπει να αποσταλεί µε συστηµένη επιστολή ή µε τηλεοµοιοτυπία στην ακόλουθη διεύθυνση Ευρωπαϊκή Επιτροπή Γενική ιεύθυνση Ανταγωνισµού State aid Greffe 200 rue de la Loi B - 1049 Bruxelles/Brussel Φαξ: (+32.2) 296.12.42 Στην αλληλογραφία σας παρακαλείσθε να αναφέρετε πάντοτε την ονοµασία και τον αριθµό της υπόθεσης. Μετά τιµής, Για την Επιτροπή Mario MONTI Μέλος της Επιτροπής 6