πού τόν καταδίκασαν χωρίς δίκη

ΑΥΛΩΝΑ 01-2360 ΕΛΤΙΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ Ι ΡΥΤΗΣ: Μητροπολίτης ττικ ς καί Μεγαρίδος ΝΙΚΟ ΗΜΟΣ ριθµός φύλλου 330 ούλιος-α γουστος 2013 Πρός τούς 19 δελφούς ρχιερε ς πού τόν καταδίκασαν χωρίς δίκη... γαπητο µου δελφο. Τ ν παρο σαν τ ν πευθ νω πρ ς µ ς ο χ δι ν καταδικ σω τ ς νεργε ας σας. Ενα ρχιερ α τ ν κρ νει συνε δησ ς του, στορ α κα πολ περισσ τερον Θε ς. Α δεκαενν α ψ φοι σας θ παραδοθο ν ε ς τ ν στορ αν κα ε ς τ ς χε ρας το ζ ντος Θεο κα θ κρι - θο ν. γ πιθυµ ν σ ς ε πω τι κ β θους καρδ ας σ ς συγχωρ. Ο δ τ ν παραµικρ ν σκι ν δ ν κρατ ε ς τ ν καρδ αν µου ναντ ον σας. Το το δ ν σηµα νει τι ποδ χοµαι τ ν πρ ξιν σας. ν καιρ τ δ οντι, θ πο - β λω νστασιν ε ς λ κληρον τ ν εραρχ αν, ε ς λους το ς ν Πνε µατι γ δελφο ς µου πισκ πους, καλ ν α το ς πως ποκαταστ σουν τ ν κανονικ ν Τ ξιν. ς δ Ελλην πολ της ε µαι ποχρεωµ νος ν ζητ σω τ ν βο θειαν τ ς δικαιοσ νης. λπ ζω τι δ ν θ πικραθο ν α καρδ αι σας δι τ ν προσφυγ ν µου ε ς α τ ν. Χ ρις το Κυρ ου µ ν ησο Χριστο κα γ πη το Θεο κα Πατρ ς κα κοινων α το γ ου Πνε µατος ε η µετ π ντων µ ν. λ χιστος ν Χριστ δελφ ς ττικ ς κα Μεγαρ δος ΝΙΚΟ ΗΜΟΣ

2 Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙ ΟΣ ΝΙΚΟ ΗΜΟΣ (δ) Μετά τήν παραίτηση το ρ - χιεπισκόπου ερωνύµου πρόβαλε στό κκλησιαστικό προσκή - νιο ωαννίνων Σεραφείµ. χι λόγ τ ν ποιµαντικ ν καί θεο - λο γικ ν πιδόσεών του, πού - ταν πολύ φτωχές, ο τε ξ α τίας τ ς ξωθεν καλ ς µαρτυρίας γιά τήν γιότητα το βίου του, πού δέν µαρτυρε το στήν ρτα ο τε καί στά Γιάννενα πού τοποθετή - θηκε µητροπολί της, φο λοι διαπίστωναν τό ξεστο καί - στα το το χαρακτή ρα του. Βρέ - θηκε στό πίκεντρο τ ν ξελίξε - ων, δη πρό τ ς παραιτήσεως ε ρωνύµου, ρκίζοντας τήν κυ - βέρ νηση το στενο φίλου του δικτάτορα ωαννίδη. φίλος του ωαννίδης το - πο σχέθηκε νά το δώσει ποια - δή ποτε νοµική φόρµουλα θελή - σει γιά νά ναρριχηθε στόν ρ - χιεπισκοπικό θρόνο. Συµβου - λευ όµενος τόν µεγάλο γνώστη περί τά κκλησιαστικά, τόν πρώ - ην θην ν άκωβο Βαβανάτσο ( πως ε δαµε στό προηγούµενο ρθρο), σχεδίασε µαζί του µιά σύνοδο πολυµελ ( χι λιγοµελ πως ταν ριστίνδην πού ξέλεξε τόν ερώνυµο), τήν ποία δέν νόµασε ριστίνδην λλά «κανονική εραρχία», 32 µητροπολιτ ν, πού πετελε το πό τήν «πρεσβυτέρα εραρχία» τ ν πρό ερωνύµου µητροπολιτ ν ( ξαιρουµένων τ ν συµµετεχόντων στήν ριστίνδην πού ξέλεξε τόν ερώνυµο). φόρµουλα α τή π ρε σάρκα καί στά µέ τήν 3 Συντακτική Πράξη τ ς δικτατορίας. νόµαζε τούς 32 µητροπολίτες «κανονική εραρχία» (µέ ποιό κριτήριο κοσµικός νοµοθέτης µπορε νά ποφανθε περί κανονικότητας µητροπολιτ ν; έν ε ναι πόθεση σωτερική τ ς κκλησίας κανονικότητα τ ν πισκόπων

3 της;). πό α τή τήν «εραρχία» τ ν 32 πέτυχε τήν κλογή του σέ ρχιεπίσκοπο. Καί κατά τήν κφραση το λευθερουπόλεως µβροσίου: «κυνικαί συναλλαγαί, φατριαστικαί δοσοληψίαι καί ταπεινά συµφέροντα» νέβασαν τόν Σεραφείµ µέ τή βοήθεια το ω - αννίδη στήν ρχιεπισκοπική κα - θέδρα. Μέ τήν πλειονότητα τ ς ε - ραρ χίας κτός καί τή µειονότητα νά συνεδριάζει γιά τήν τύχη τ ν πολλ ν, κκλησία τ ς λλάδος γιά να ξάµηνο λόκληρο µοια - ζε σάν να καζάνι πού βραζε καί ταν τοιµο νά κραγε. λλες στιγµές Σεραφείµ πειλο σε τούς πιό ζωηρούς τι θά τούς κηρύξει κπτωτους καί ταν τό µέτωπο τ ν κτός γινόταν συµ - παγές, κανε κινήσεις διπλωµα - τίας ναγνωρίζοντας πρόσκαιρα καί κατά τό δοκο ν κάποιους ς κανονικούς, χωρίς µως νά τούς ε σάγει στήν «κανονική εραρχία». πό τήν λλη βιαζόταν νά κπληρώσει τίς ποσχέσεις πού ε χε δώσει στούς ψηφοφό - ρους του. διαδικασία α τή ξεκίνησε µέ τήν κδοση το Νοµοθετικο ιατάγµατος π. ριθµ. 411 τ ς 16ης Μαΐου 1974: Περί δρύσεως ερ ν Μητροπόλεων ν τ κκλη - σί τ ς λλάδος καί τρόπου πλη - ρώ σεως α τ ν καί τ ν λοιπ ν τοιούτων. ύο ε ναι τά βασικά στοιχε α το Ν..: 1) δρύονται 8 νέες µητροπόλεις (4 στήν ρχιεπισκοπή, 2 -Μεγάρων καί Μεσογαίας- στήν µητρόπολη ττικ ς καί Μεγαρίδος καί λλες 2 στή µητρόπολη Θεσσαλονίκης) καί 2) πανέρχεται τό µεταθετό. Καί πάλι κοσµικός νοµοθέτης, µέ τήν παρότρυνση το Σεραφείµ (πού πρεπε νά κπληρώσει τίς ποσχέσεις του στούς ψηφο φό - ρους του), ρχεται νά νοµοθετήσει ντίθετα µέ τούς Κανόνες, πού ο τε τό µεταθετό πιτρέπουν ο τε τήν πόσπαση κοµ- µατιο πό µητρόπολη χωρίς τήν γκριση το ο κείου µητροπολίτη. τσι, ξαφνικά µακαριστός πίσκοπός µας βρέθηκε νά πο - κόβεται κούσια, βίαια καί ντε - λ ς προσδόκητα πό πληθώρα πνευµατικ ν του παιδι ν. ταν πρώτη µαχαιριά πού στερο σε τόν πατέρα πό τά παιδιά του. ς δο µε τά α σθήµατα κείνης τ ς ρας πό τό µερολόγιό του: «16-05-1974. Παρ λες τίς ντιδρ σεις τελικά σ µερα δηµοσιε - θηκε το Ν. ι ταγµα το χωρισµο τ ν Μητροπ λεων καί το Μεταθετο. π ψε ε µαι ρκετά ρεµος. χωρισµός πό τά µ λη τ ς κκλη -

4 σ ας, τά πο α διηκ νησα καί προσ - π θησα νά βοηθ σω, λες α τές τίς µ ρες µο φαιν ταν νυπ - φορος. µως π ψε ποδ χο- µαι ν ε ρ ν τό θ ληµα το Θεο. 17-05-1974. Κ ριος µο χ ρισε τή γαλ νη Του. Τό κ µα το π νου σπασε µ σα µου. Νοι θω µιά δ ναµι µ σα στήν γ πη το Θεο. Μέ τούς Χριστιανο ς, τά µ λη τ ς κκλησ ας, συνδ θηκα. Καί τά µοναστ ρια µέ ξεκο ραζαν. Κ ριος θ λησε ν µο φαιρ ση τό στ ριγµα. Ν µο στερ ση τήν πικοινων α µέ τούς ν - θρ πους α το ς. Γενηθ τω τό θ ληµ Του. ξι θηκα ξ χρ νια νά τούς διακον σω. Α τό ε ναι φτωχ µου προσφορά στό θρ νο το Κυρ ου µου. Τόν παρακαλ ν µο συγχωρ ση τά λ θη. 18-05-1974. Τό π γευµα π - ρα τηλεγρ φηµα πό τόν ρχιε - π σκοπο Σεραφε µ. ρισε τοπο - τη ρητ ς. Στά Μ γαρα τόν Κοριν - θ ας, πο ος προσωπικά τηλεφ νησε καί παρ γγειλε νά τόν µνηµονε ουν καί στά Μεσ γεια τόν ρχιµανδρ τη αµασκηνό Χαλκ τη. Το π ντησα διαµαρτυρ - µενος καί πιφυλασσ µενος διά π ν κανονικόν καί ν µιµον δικα ωµα». Στίς 22 Μαΐου 1974 γιναν ο πρ τες κλογές µέ τόν νέο ρ - χιεπίσκοπο. πιλογή τ ν προ - σώπων γινε σέ τυπη συνεδρία φατρίας πισκόπων καί µέσα - πό ντονες ντεγκλήσεις τ ν συνέδρων γιά τήν πικράτηση τ ν κλεκτ ν τους καί σκληρές - βρεις πρός τόν ρχιεπίσκοπο Σεραφείµ. Ο κλογές α τές νέδειξαν καί τούς ντικανονικούς διαδόχους το µακαριστο µη - τροπολίτη µας στά Μέγαρα καί τά Μεσόγαια, Βαρθολοµα ο καί γαθόνικο ντίστοιχα. Στίς 13 ουνίου ποτολµήθηκε πρώτη βίαιη κίνηση τ ς Συν - όδου. Ξαφνικά, π ρε τήν πόφαση νά θεωρήσει τούς Ζακύνθου πόστολο καί Θεσσαλιώτιδος καί Φαναριοφερσάλων Κων - σταν τίνο ντικανονικούς. (Ση - µει ωτέον τι στή συνεδρίαση τ ς 28ης Μαρτίου ο δυό α τοί µη - τροπολίτες ε χαν ναγνωριστε ς κανονικοί). Ο δυό πρ τες κ - πτώσεις µητροπολιτ ν, λοιπόν, πό τήν «εραρχία», χωρίς κα- µιά πολύτως δικαστική διαδικασία σαν πλέον γεγονός. Τή µέρα α τή, πίσης, ποφάσισαν νά ξεκινήσουν δικαστική διαδικασία κατά το Πολυαν ς καί Κιλκισίου Χαρίτωνα, πού µέ κεί - µε νά του πρός λους τούς πεύ - θυνους, κκλησιαστικούς καί κρα τικούς, ξέφραζε συνεχ ς τήν ντίθεσή του στά τεκταινό- µενα. (Σηµειωτέον τι, ντί νά -

5 λο κληρωθο ν ο νακρίσεις καί νά δικασθε, Σεραφείµ προτί - µησε -τό πιό ε κολο- νά τόν κη - ρύ ξει, ργότερα, κπτωτο νευ διαδικασίας δικαστικ ς). Καί λθε καί δεύτερη πόφα - ση τ ς Συνόδου. Κατά τή συνεδρίαση τ ς 25ης ουνίου 1974 χωρίς καµιά ε δοποίηση Σύν - οδος ποφάσισε τήν ποµά κρυνση το µητροπολίτου ττικ ς καί Μεγαρίδος Νικοδήµου. Τό σκηνι - κό πάντα διο: ιαδικασία στρα - πή, χωρίς παγγελία κατηγορί - ας, χωρίς νακρίσεις καί κκλη - σιαστικά δικαστήρια. Ο συνοδικοί σχυρίστηκαν τι τούς δίνει α τό τό δικαίωµα 3 Συντακτική Πράξη, παρ λον τι α τή δέν µίλαγε ρητά γιά τήν κπτωση ρ - χιερέων πό τούς θρόνους τους (γι α τό καί χρειάστηκε νά βγε καί 7 Συντακτική Πράξη, πού δηµοσιεύθηκε στίς 2 ουλίου 1974 καί δινε τό δικαίωµα νά κηρύσ - σωνται κπτωτοι «ρχιερε ς ο τινες δι νεργει ν καί κδηλώσεών των, διαταράσσουν τήν ε ρήνη καί τήν νότητα τ ς κκλησίας», δηλαδή, µέ λλα λόγια, καθένας πού µπο ρο σε νά διαφωνε πρός τήν κραία κτροπή πού ε χαν πά - ρει τά πράγµατα τ ς λλαδικ ς κ κλησίας. Τήν 7 Συντακτική Πράξη χρησιµοποίησαν γιά νά κδιώ - ξουν τούς πόµενους 9 µητροπολίτες). ε τε γιά τήν λη διαδικασία πού τηρήθηκε γιά τήν κπτωση το ττικ ς Νικόδηµου στό Ντοκουµέντο πού παραθέ - τουµε σέ λλο σηµε ο το περιο - δι κο. Στό προσωπικό µερο λό - γιό του ρχίζουν νά καταγρά - φονται µπειρίες σταυρο καί µαρτυρίου. «25-06-1974. Ε χαριστ τόν Κ - ρι µου γιά τή σηµερινή περιπ τεια. Μέ πρ τασι το Κορινθ ας πε - φ σισαν νά µέ κηρ ξουν ντικα - νονικ. πέρ τ ς προτ σεως ψ - φισαν 19. Κατά 9. Α σθ νοµαι πο - λύ ρεµος. Μ σα στήν πισκοπική διακον α τήν πρ τη θ σι τήν χει σταυρ ς. Παρακαλ τόν Κ ρι µου νά µέ ξι ση νά τόν σηκ νω µέ θ ρρος καί φοσ ωσι στό θ λη - µ του. λο τό π γευµα µ χρι ργά τό βρ δυ µέ συνεκ νησαν ο κδη - λ σεις πολλ ν νθρ πων. Τό πρωί πισκ φθηκα τόν Κ - τρους στό Νοσοκοµε ο. κριβ ς τήν ρα πού στή Σ νοδο παιρναν τήν π φασι νά µέ καταδικάσουν. έν το κανα καθ λου λ - γο γιά τά θ µατα α τ». έν µπορο σε ποτέ νά φανταστε πίσκοπός µας τέτοιο µέγεθος µισαδελφίας πό µερίδα τ ν πισκόπων (νά σκεφτε κανείς τι καταδικάσθηκε µόλις - πό 19 κ τ ν 78 πισκόπων τ ς

6 Στιγµές κκλησιαστικ ν φρικαλεοτήτων Γιά νά ρθουµε σέ µιά µεσότητα µέ τά γεγονότα πού καταδεικνύ - ουν τό µέγεθος τ ς α θαιρεσίας, τ ς παρανοµίας καί τ ς ντικα - νο νικότητας τ ς κπτώσεως το µακαριστο µητροπολίτη µας ττικ ς καί Μεγαρίδος Νικοδήµου πό τόν πισκοπικό θρόνο του, φέρνουµε στή δηµοσιότητα να νέκδοτο ντοκουµέντο. Φα νερώνει τήν πλήρη διαφορία τ ν πρωτεργατ ν τ ς κκλη - σιαστικ ς α τ ς θύελλας γιά τή ζηµιά πού πρόκειτο νά κάνουν στό πανάγιο Σ µα τ ς κκλησίας. ποδεικνύει τήν συδοσία, τή σκληρότητα καί τήν ναλγησία πού δειξαν ο παίτιοι. Τό ντοκουµέντο α τό ε ναι µιά ποµαγνητοφωνηµένη τηλεφω - νική συνοµιλία το µητροπολίτη µας, ττικ ς καί Μεγαρίδος Νικοδήµου, µέ τόν µητροπολίτη Μυτιλήνης άκωβο, πο ος ταν µέλος τ ς συνόδου πού τόν κανε κπωτο. Τόν νηµερώ - νει, λοιπόν, τί κριβ ς συνέβη στή συνεδρία τ ς συνόδου α - τ ς στίς 25-6-1974. λλαδικ ς κκλησίας). Κι τσι, µέσα σέ να διάστηµα νός µήνα πέστη δυό φορές βίαιη κτόπιση χωρίς καµιά ξήγηση, ναγκάσθηκε σέ σκληρό χωρισµό πό τά πνευµατικά του παιδιά. Τό µέλλον µετά τήν πόφαση α τή προδιαγραφόταν ζοφερό: κδοση διατάγµατος κπτώσε - ως γιά τόν ττικ ς καί Μεγαρί - δος Νικόδηµο, ρισµός τοπο τη - ρητή καί στήν ττική καί, τέλος, κλογή λλου µητροπολίτου γιά τήν ττική, ξωση πό τό πι σκοπε ο καί πορεία πρός τήν ξορία. ρχιµ. Ε ρηνα ος Μπουσδέκης

7 ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ: Λέει,...Εἶναι κα νονικός καί δέν ψηφίζω διότι δέν ὑπάρχει θέμα κανονικότη - τος. Καί οἱ 19 αὐτοί ἐψήφισαν ΑΤΤΙΚΗΣ: Τί νά ποῦμε. Καί τί ἀπόφαση πήραν τώρα; Ὅτι; Τί εἶμαι ἐγώ; ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ: Δέν εἶστε κανονικός. ΑΤΤΙΚΗΣ: Ἄρα; ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ: 19 ψήφους. ΑΤΤΙΚΗΣ: Ἄρα; ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ: Ἡ Μητρόπολη θά κηρυχθεῖ ἐν χηρείᾳ. Ὅταν βγεῖ τό Διάταγμα, θά διορίσει Τοπο - τη ρητήν. ΑΤΤΙΚΗΣ: Γιατί νά διορίσει; Ἔπρεπε νά φέρει τόν Ἰάκωβο (Βαβανάτσο) τότε.(*ἄν ἡ ἀντικανονικότητα εἶχε αἰτία ὅτι ὁ Ἰάκωβος ἦταν κανονικός, γιατί δέν ἀποκαθίσταται ὁ Ἰάκωβος;) ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ: Ἐμένα Στό διά - λειμμα συνεπλάκημεν μέ τόν Πρῶτον καί μοῦ εἶπε: μή νομίζεις ὅτι θά φέρω ἐγώ τόν Ἰάκωβο πίσω. Νά κοποῦν τά χέρια μου καί τά δυό, ἐάν φέρω ποτέ τόν Ἰάκωβο πίσω. ΑΤΤΙΚΗΣ: Ναί, ἀλλά αὐτό τί ση - μαίνει; Αὐτό τί σημαίνει; Ὅταν λένε ὅτι ἀντικανονικός εἶμαι ἐ - γώ, διότι εἶναι θέμα Ἰακώβου, ἔπρεπε νά τόν φέρει. Πῶς θά κά - νει ἄλλη ἐκλογή; Αὐτός δέν θά εἶναι ἀντικανονικός; Ὁ Ἰάκωβος ἐξακολουθεῖ νά ζεῖ. Καί ἐξακολουθεῖ νά εἶναι ὅπως ἦταν καί γιά μένα, ἦταν καί γιά τόν ὁποιονδήποτε ἄλλον. Τί πράγματα εἶναι αὐτά; ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ: Εἴπανε καναδυό, ὁ Μαρωνείας (*Τιμόθεος Ματ - θαι ά κης) καί οἱ ἄλλοι, νά περιμέ - νου με νά δημοσιευθεῖ ὁ νέος νό - μος τῶν δικαστηρίων, νά κάνει ἔφεση ὁ Ἰάκωβος, καί, ἄν ἀπαλλαγεῖ ἀπό τήν κατηγορία, τότε νά σκε φθοῦμε ἐάν πρέπει νά ἐ - πανέλ θει ἤ ὄχι. ΑΤΤΙΚΗΣ: Τί νά πεῖ κανείς! ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ: Ὑπομονή χρειά - ζεται. Τί νά κάνουμε; Αὐτά δέ θά πάν πολύ. Θά πέσουν ὅλα. ΑΤΤΙΚΗΣ: Μά, γέροντα, τί πρά - γματα εἶν αὐτά; ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ: Ὅταν πέσει τό κα-

8 θεστώς τό πολιτικό. Δυστυχῶς, τούς ἐνθαρρύνει τό πολιτικό κα - θεστώς. Ἔχουν τήν δύναμιν, τήν ἀντλοῦν τήν δύναμιν ἀπ τήν πολιτεία. Ἀπό ἕναν ὑπουργόν ἐλεεινόν καί ἄθλιον, ὁ ὁποῖος εἶναι ἡ ἀρχή τοῦ κακοῦ (*ὁ Ὑπουρ - γός Παιδείας Παναγιώτης Χρήστου) ΑΤΤΙΚΗΣ: Ἔκανε εἰσήγηση ὁ Σεραφείμ στήν ἀρχή; ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ: Δυό λέξεις εἶπε. Σηκώθηκε σταματῆστε τήν προ ηγουμένη ἑβδομάδα... Τώρα εἶ ναι ἡ σειρά τοῦ Ἀττικῆς Νικο - δή μου. Νά ἀποφανθεῖ ἡ Ἱεραρ - χία, παρακαλῶ, ἐάν εἶναι κανονικός ἤ ὄχι. Ποιός θά μιλήσει; Ποιός θά μιλήσει; Ποιός θά μι - λή σει; Κανείς. Κανείς. Κανείς. Ἐν τέλει, μίλησα ἐγώ. Μετά ἀπό μέ - να ἄρχισε ἡ ψηφοφορία. Εἶπε, θέ λει νά πεῖ κανείς τίποτα, κανείς ἄλλος; Τίποτα. (*Οἱ περισσότεροι ἀπό τούς μητροπολίτες πού συμμετεῖχαν περίμεναν ἀντ - αλ λάγματα ἀπό τίς ἐκπτώσεις τῶν Ἀρχιερέων καί δέν ἔφερναν τήν παραμικρή ἀντίδραση) ΑΤΤΙΚΗΣ: Ὁ Κοζάνης (*Διονύ- σι ος) δέν εἶπε τίποτα; ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ: Ὄχι, τίποτα. Ὅταν ἦρθε ἡ σειρά του νά ψηφίσει, εἶ - πε: ἐγώ τοῦτο μόνο θά πῶ, ὅτι αὐτά πού κάνουμε δέν εἶναι κανονικά πράγματα. Ὀνόμασα τήν ἀπόφασιν τῆς Ἱεραρχίας, λέει, ἀπόφασιν αὐτοκτονίας καί πα - ραφροσύνης. Καί ἐξακολουθῶ νά τό πιστεύω αὐτό, ὅτι παρε - φρονήσαμεν, ὅτι αὐτοκτονοῦ μεν μέ αὐτό πού κάνουμεν. Τοῦ εἶπαν ὅτι ἦρθε στήν Κηφισιάν, στήν Μητρόπολίν σου καί κάθισε τέσσερις ὧρες. Καί διεμαρτύ - ρετο. Ἐγώ, λέγει, εἶμαι βαρύς στίς ἐπισκέψεις καί δέν πηγαίνω. Πό - τε πῆγα, λέει. ΑΤΤΙΚΗΣ: Ποιός; Ὁ Κοζάνης; ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ: Ναί. Τόν κατηγό - ρη σαν ἄλλοι ὅτι πῆγε στήν Ἀττι - κή, ἦρθε στήν Μητρόπολίν σου. ΑΤΤΙΚΗΣ: Ὄχι, δέν ἦρθε ὁ ἄν - θρωπος ποτέ. ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ: Ἐπίσης, εἶπαν καί ὅτι στήν Μητρόπολιν Τρίκκης, στά Μετέωρα, συνῆλθαν περί

9 τούς τριάντα Ἀρχιερεῖς καί τόν ἐξέλεξαν Ἀρχιεπίσκοπον, τόν Κοζάνης.(*δύο ψέματα πού ἀποδεικνύουν τήν κακοήθεια αὐτῶν πού τά διέδωσαν). ΑΤΤΙΚΗΣ: Ὑπάρχει καί Θεός πά - νω ἀπό τό κεφάλι μας καί ὁ Θεός κάποτε θά μιλήσει. ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ: Βεβαίως, ὑπάρ - χει ὁ Θεός. ΑΤΤΙΚΗΣ: Τί νά πῶ γέροντα; Αὐ τό εἶναι Ἱεραρχία; Αὐτό εἶναι Ἐκκλησία; Εἶναι Ἐκκλησία αὐτό τό πράγμα; ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ: Πάρε τή μάνα σου καί ἔλα στή Μυτιλήνη. Ἔλα μερικούς μῆνες ἐκεῖ πέρα νά ξεκουραστεῖτε, ἕως ὅτου ἔρθει ἡ ἄλλη μέρα ἡ μεγάλη καί ἐπιφανής, νά ρθεῖ ἡ δικαιοσύνη. ΑΤΤΙΚΗΣ: Ἔχει ὁ Θεός. Ἔχει ὁ Θεός. Πιστεύω, εἶμαι πολύ ὑπερήφανος διότι διώκομαι ἀπό ἕνα τέτοιο καί ἐκκλησιαστικό καί πολιτικό καθεστώς. ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ: Ναί, ναί. ΑΤΤΙΚΗΣ: Ὅταν διώκεται κανείς ἀπό ὅλην αὐτή τήν ἀθλιότητα, νομίζω ὅτι πρέπει νά αἰσθάνεται ὑπερηφάνεια. Ἐάν εἶχα κάνει κάτι εἰς βάρος τῆς Ἐκκλησίας, θά ἤμουν ἕτοιμος νά δικαστῶ. ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ: Βέβαια, ποιός τό πε; Ἐσύ εἶσαι τίμιος ἄνθρωπος καί ἔχεις δίκαιο νά τά λές ὅλα αὐτά, διότι ὑπηρέτησε ἐκεῖ ἑφτά χρόνια στήν Μητρόπολίν σου. Ὄχι, λέγω. Ἐγώ θλίβομαι διά τό ποδοπάτημα πού ὑφίστανται οἱ Ἱεροί Κανόνες. ΑΤΤΙΚΗΣ: Ἐδῶ πρόκειται περί ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ: Ἐγώ εἶπα καί τό ἄλ λο, ὅτι ὑπάρχει ἄρθρο τό ὁποῖ - ον ἰσχύει ἀκόμα. Διότι ἰσχύει ἀ - κόμα ὁ παλαιός Καταστατικός Χάρτης. Οὐδείς Ἀρχιερεύς ἐκ - βάλ λε ται -τό λέει μέσα- ἄνευ τελεσιδίκου ἀποφάσεως ἐκκλη - σι α στικῶν δικαστηρίων. Ποῦ εἶναι τά δικαστήρια; Τό Δικαστήριο θά κρίνει ἐάν εἶναι κανονικός ἤ ἐάν δέν εἶναι. Ποῦ εἶναι; Ἔγινε ἀ νάκρισις; Ἔγινε ὁ φάκε - λος; Πρω τοβάθμιον ποῦ εἶναι; Δευτεροβάθμιον; Κ.λπ.

10 ΑΤΤΙΚΗΣ: Καλά αὐτό εἶναι καί ποινικῶς κολάσιμο, δηλαδή. Ὅλη αὐτή ἡ ἱστορία εἶναι καί ποινι - κῶς κολάσιμη. ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ: Λέει, μᾶς δίνει τό δικαίωμα αὐτό -εἶπε ὁ Κορινθί - ας- ἡ Πράξη (*ἡ 3 Συντακτική Πράξη τοῦ Ἰωαννίδη) νά κρί - νουμε ἐπί τῆς κανονικότητος τῶν ἀρχιερέων. ΑΤΤΙΚΗΣ: Ναί, ἀλλά δέν ἔχει τό δικαίωμα νά κάνει κατάχρηση ἐξουσίας. Αὐτό δέν τό ἔχει τό δικαίωμα. Πρέπει νά κρίνει, πρέ - πει νά εἶναι αἰτιολογημένο. Ἐάν ἐγώ εἶμαι ἀντικανονικός, ἔπρεπε καί οἱ δυό πού μπῆκαν ἑκα τέ ρω - θεν (*ὁ Μεγάρων καί ὁ Μεσογαίας ) νά εἶναι καί αὐτοί ἀντικανονικοί. Ἤ πρέπει νά γυρί σει ὁ Ἰάκωβος ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ: Διότι καί αὐτοί οἱ ὁποῖοι ἐξελέγησαν προχθές καί ἐχειροτονήθησαν ΑΤΤΙΚΗΣ: Γι αὐτούς δέν ζεῖ ὁ Ἰάκωβος; Γιά μένα ζεῖ μόνο; Τί πράγματα εἶναι αὐτά; Αὐτά... οἱ ἴδιοι ἔρχονται σέ ἀντίφαση. Τί νά κάνουμε; Δόξα τῷ Θεῷ. ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ: Θά περάσει καί αὐτή ἡ δοκιμασία. Ἔχει ὁ Θεός. ΑΤΤΙΚΗΣ: Ὑπάρχει Θεός. ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ: Ἡ δικαιοσύνη θά διαλάμψει. ΑΤΤΙΚΗΣ: Δόξα τῷ Θεῷ. ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ: Ἄντε τήν εὐχή σου. ΑΤΤΙΚΗΣ: Τήν εὐχή σας. Τήν εὐχή ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ: α) πό πο καί ς πο δέχεται µειοψηφία τ ς εραρχίας ( ρχικά ταν 32) νά κρίνει τήν κανονικότητα τ ς πλειοψηφίας (τ ν πόλοιπων 34) πειδή τ ς δωσε α τό τό δικαίωµα κοσµικός νοµοθέτης; Ε ναι δέν ε ναι α τό πέµβαση τ ς πολιτείας στά in - ter na τ ς κκλησίας; ( ποκινη - τής, βέβαια, τ ς πέµβασης α τ ς τ ς πολιτείας ταν Σεραφείµ). Π ς νοµιµοποιε ται τό σ µα τ ν πισκόπων α τ ν πό πλευρ ς κανονικο δικαίου νά κάνει τήν κρίση α τή; β) ν µοναδικός σκοπός τ ς συνόδου ταν ποκατάσταση τ ς κανονικ ς τάξεως, µέ τήν κπτωση το ττικ ς Νικοδήµου, γιατί δέν ποκατέστησαν α τόµατα τόν «ντικανονικ ς» (κατά τήν

11 - -. - -.. γνώµην τους) κτοπισθέντα άκωβο; γ) φο θελαν νά ποκαταστήσουν τήν «κανονική τάξη», γιατί τεµάχισαν τήν µητρόπολη το δ θεν «κανονικο» µητροπολίτου καί δώσανε τά κοµµάτια (Μέγαρα καί Μεσόγαια) σέ λλους µητροπολίτες; δ) ν κπτωση το ακώβου, πού δικάστηκε πό κκλησιαστικό δικαστήριο καί καταδικάσθηκε, ταν «ντικανονική»(!), πόσο µ λλον ντικανονική - ταν κτόπιση το Νικόδηµου χω ρίς τήν παραµικρή δικαστική δια δικασία. ε) ς δίνανε τήν δυνατότητα τ ς φεσης στόν άκωβο Βαβανάτσο, ς τόν δίκαζαν, ς τόν θώ - ω ναν ( ν συνείδησή τους τούς - - -. τό πέτρεπε) καί, ν ε χαν τό κου - ράγιο νά ποστο ν τή γενική κατακραυγή το πληρώµατος τ ς κκλησίας, ς τόν πανατο - π ο θε το σαν στήν ττική. Α τό ση µαίνει ποκατάσταση τ ς «κα - νονικ ς τάξεως». στ) Γιά τήν στορία, νά θυµίσου - µε τι µετά τήν πλήρωση τ ς µητροπόλεως ττικ ς πό τόν ωρόθεο, δόθηκε, πράγµατι, δυ - να τότητα στόν άκωβο Βαβανάτσο νά κάνει φεση. ικάστηκε, θωώθηκε καί ποκαταστάθηκε θικά(!!!) στορία θά στιγµατίσει α τή τήν παρωδία στήν λη διαδικασία κπτωσης το µακαριστο µη - τρο πολίτη µας, πού διήρκεσε κά - ποια λεπτά καί ξε λίχθηκε πως γλαφυρά καί τρα γικά πε ριγράφει Μυτιλήνης άκωβος.

12 -., -.! -. - -. - -.. -. - - - -. -. - - - - -... - -,,. -. -,. - - - ; (;),. Μηνια ο ελτίο κκλησιαστικ ς νηµέρωσης Κωδικός 2360 διοκτήτης- κδότης ρχιµανδρίτης Ε ρηνα ος Μπουσδέκης ιεύθυνση 190 11 Α λών- ττικ ς Τυπογραφε ο Κωνσταντίνου Σανιδ ωαννίνων 6, Μοσχάτο ISSN 1790-482X

13 ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ Κυρός ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ. (Στον ἀπόηχο τῆς Κοιμήσεώς του) Τήν 1η Ἀπριλίου ἐκοιμήθη ὁ πνευματικός μας πατέρας, ὁ Σεβ. Μη τρο πολίτης Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Κυρός Νικόδημος. Ὁ μακαρι - στός Ἱε ράρχης ἀποτέλεσε ἐξέχουσα φυσιογνωμία, πού ὡς ἀστέρας πρώ του μεγέθους διέλαμψε στό ἐκ - κλη σιαστικό στερέωμα. Διακρινό - ταν ὄχι μόνο γιά τή σοφία τῆς σκέψεώς του καί γιά τή δύναμη τοῦ λόγου καί τῆς γραφίδας του, ἀλλά πρό πάν των καί κυρίως γιά τήν ἁγία βι ο τή του, τό ἄψογο ἦθος του, τόν ἔνθεο ζῆλο του, τό ἀκέραιο ἐκ - κλη σιαστικό του φρόνημα, τήν ἐν - τιμό τητα καί τήν ἀγωνιστικότητά του, τή βαθιά θεολογική του κατάρτιση καί τό σπουδαῖο πατερικό θεολογικό του στοχασμό. Αὐτές οἱ πολλές ἀρετές του καί τά πλούσια προσόντα του, μέ τά ὁποῖα κατά πλησμονή τόν εἶχε προικίσει ἡ Θεία Πρόνοια, εἶναι «πασίδηλα», γιά νά χρησιμοποιήσουμε νομική ὀρολογία, τά γνωρίζουν καί τά ἀναγνωρίζουν οἱ πάντες, καί «οἱ ἐγγύς καί οἱ μακράν» καί ὡς ἐκ τούτου δέν χρήζουν οὔτε ἀποδεί ξε - ως οὔτε ὑπομνήσεως. Ἐκεῖνο, ὅμως, πού τόν διέκρινε χαρακτηριστικά ἦταν ἡ πιστή τήρηση τῆς ἱερῆς ἐπι - σκοπικῆς του ἀποστολῆς, τήν ὁ - ποία ἀνῆγε στό ὑπερῶον τῆς Πεντηκοστῆς καί ἡ αὐστηρή καί χωρίς καμμιά παρέκκλιση προσήλωση στήν κανονική ἐκκλησιαστική τά - ξη, μέ ὅποια προσωπική θυσία καί μέ ὅποιο προσωπικό κόστος. Ἀκολούθησε μία ἔμπονη ἀρχ - ι ε ρατική πορεία σαράντα καί πλέον ἐτῶν. Πορεία μαρτυρίας καί μαρτυ - ρίου, προσηλωμένος καί ἀμετακί - νητος στήν κανονική ἐκκλησιαστική τάξη. Καί στήν ἱερή αὐτή ἀγωνι -

14 στική του πορεία ὑπέστη πολλές ἀν τικανονικές καί διαδοχικές διώ - ξεις, πολλές ταπεινώσεις καί πολλές προσβολές ἀπό τούς κατά καιρούς διοικοῦντες τήν Ἐκκλησία καί τούς παράγοντές της. Το ἔτος 1974, κατά τήν περίοδο τῆς δικτατορίας Ἰωαννίδη, ἡ τότε φίλα προσκείμενη πρός ἐκεῖνο τό καθεστώς ἐκκλησιαστική ἡγε - σία, κήρυξε «ἔκπτωτο» τό μακαριστό Γέροντα καί μαζί του καί ἄλ - λους ἕνδεκα ἄξιους καί ἀνεπίλη - πτους Μητροπολίτες καί τούς ἀπε - μάκρυνε «βιαίως» (ὁ χαρακτηρισμός ἀνήκει στό Μακ. Χριστόδουλο) ἀπό τό ποίμνιό τους, χωρίς νά τούς ἀποδοθεῖ κανένα ἐκκλησια - στι κό παράπτωμα, χωρίς δίκη, χω - ρίς καμμιά διαδικασία, χωρίς ἀπολογία οὔτε κάν ἀκρόαση, μέ βάση ἀποκλειστικά καί μόνο τίς ἐπαί - σχυντες συντακτικές πράξεις τῆς δικτατορίας. Ἐπί πλέον, οἱ «ἐκπε - σόντες» Ἱεράρχες στερήθηκαν καί τοῦ στοιχειώδους δικαιώματος τῆς προσβολῆς τῶν καθαρά διοικητι - κῶν (βλ. δικτατορικῶν) ἐκπτωτι - κῶν πράξεων ἐνώπιον τοῦ Ἀνώτατου Ἀκυρωτικοῦ Δικαστηρίου (Σ.τ.Ε.) γιά τόν συνταγματικῶς ἐπιβαλλόμενο δικαστικό ἔλεγχο. Καί ὅταν αὐτό τούς ἐπιτράπηκε μεταδικτατορικά καί μετά 14 ἔτη ἀπό τήν ἀ - ποκατάσταση τῆς δημοκρα τίας, μέ βάση τό νόμο 1816 (ἄρθ. 15), πού δημοσιεύθηκε στίς 15.11. 1988 ἐπί ὑπουργίας Ἀγ. Κουτσό γιωργα, καί οἱ ἐμπερίστατοι Μη τρο πολίτες προσ- έφυγαν στό Συμ βούλιο τῆς Ἐπικρατείας, δικαιώθηκαν ἅπαντες πα - νη γυρικά καί ἀκυ ρώ θηκαν οἱ παράνομες ἐκπτώσεις τους ἀπό τό χρόνο πού τούς εἶχαν ἐπιβληθεῖ. Ἐπακολούθησαν τριάντα περίπου ἀκυρωτικές ἀποφάσεις τοῦ ἴδιου δικαστηρίου, πού ἀφοροῦσαν στίς μετέπειτα ἐξελίξεις ἐπάνω στό ἴδιο ζήτημα. Καί ὡς ἐπισφρά - γισμα ὅλης αὐτῆς τῆς δικαστικῆς διαδικασίας ἦλθε ἡ 1028 ἀπόφαση τῆς Ὁλομέλειας τοῦ Ἀνώτατου αὐ - τοῦ Δικαστηρίου (δημοσίευση 11. - 6. 1993), μέ τήν ὁποία κρίθηκε «Α - ΜΕΤΑΚΛΗΤΑ», ὅτι οἱ παραπάνω Ἱε ράρχες εἶναι οἱ μόνοι «νόμιμοι καί ἐν ἐνεργείᾳ Μητροπολίτες στίς ἕδρες τους». Ἡ τότε διοικοῦσα Ἐκκλησία ἀντέδρασε στήν παραπάνω ἀμετά - κλητη δικαστική κατάληξη τοῦ θέ - ματος, παραβιάζοντας προδήλως τίς ρητές συνταγματικές διατά - ξεις. Ἐνέργεια, ἡ ὁποία μάλιστα προ κάλεσε καί εἰσαγγελική παρέμβαση μέ τήν ἄσκηση ποινικῆς

15 διώξεως σέ βάρος συνοδικῶν Ἱε - ραρ χῶν γιά παράβαση συνταγματικῶν ἐπιταγῶν. Καί περαιτέρω, ἡ τότε ἐκκλη - σιαστική διοίκηση, μέ μοναδικό σκοπό νά ἀνακοπεῖ ἡ δικαστική πο - ρεία τῶν ὑποθέσεων στό Συμ - βούλιο τῆς Ἐπικρατείας (βλ. δήλωση Μητροπολίτη Μετεώρων στά πρακτικά της Δ.Ι.Σ. τῆς 1.9.1998), ἐπινόησε καί ἐφεῦρε, τόν Αὔγουστο τοῦ 1993, τά ἀνυπόστατα, ἀν τι κα - νονικά καί παράνομα «Ἐπιτίμια Ἀκοινωνησίας», τά ὁποῖα ἐπέβαλε «διά βοῆς καί ἐλαφρᾷ τῇ καρδίᾳ!», ὅπως χαρακτηριστικά ἐπισήμανε ὁ Μητροπολίτης Λαγκαδᾶ στή Σύνοδο τῆς Ἱεραρχίας τῆς 7.10.1998 (βλ. πρακτικά), μέ τά ὁποῖα ἀπέκοψε τούς ἐναπομείναντες πλέον τρεῖς Ἀρχιερεῖς ἀπό τό Σῶμα τῆς Ἱεραρ - χίας. Τά ἄθλια καί ἀνυπόστατα αὐ - τά ἐπιτίμια ἐπικρίθηκαν καί ἀπό διαπρεπεῖς ἀκαδημαϊκούς διδα - σκά λους καί ἀπό θαρραλέους Ἱεράρχες καί θά ἦταν περιττό νά τά ἐπαναλάβουμε. Ἡ παραπάνω ὅμως ἐπιβολή τῆς «Ἀκοινωνησίας» στούς τρεῖς Μη τροπολίτες ἔφερε τά ἐντελῶς ἀντίθετα ἀποτελέσματα στό εὐσεβές πλήρωμα, τό ὁποῖο, παραγνω - ρί ζοντας τήν ἀντιεκκλησιαστική αὐτή ἐνέργεια, ἔσπευδε στά πνευ - ματικά καταφύγια τῶν «ἀκοινώ - νητων!» Ἀρχιερέων, γιά νά μετά - σχει στή μυστηριακή ζωή, γιά νά τύχει τῆς εὐλογίας των καί γιά νά ἐνισχυθεῖ πνευματικά ἀπό τό μεστό πατερικό τους λόγο. Ἡ μόνη πού ἔμεινε σέ «ἀκοινωνησία» ἦταν ἡ διοικοῦσα Ἐκκλησία καί τό περι - βάλλον της! Ὁ μακαριστός Γέροντας, πιστός στήν ἐπισκοπική του ἀποστολή καί μέ ἀπόλυτο σεβασμό στήν κανονική ἐκκλησιαστική τάξη, συ - νέ χισε τήν πορεία του μέ προσωπικές θυσίες καί ταπεινώσεις, μέ ὁ - ποιοδήποτε προσωπικό κόστος. Καί ἀξίζει ἐδῶ νά προσθέσουμε τοῦτο τό χαρακτηριστικό. Διαπρεπής κληρικός, κήρυκας τοῦ θείου λόγου, σέ ἐπίσημη ἐκδήλωση στήν αἴθουσα τῆς Ἀρχαιολογικῆς Ἑταιρείας, ἀπευθυνόμενος ἀπό τοῦ βήματος στό Σεβ. Νικόδημο τόνισε: «Ἴστασθε, Σεβασμιώτατε, δίπλα στούς με γάλους πατέρες τῆς Ἐκκλη - σί ας». Καί ἕτερος κορυφαῖος ἀκα - δημαϊκός διδάσκαλος τῆς Θεολογίας κατ ἐπανάληψη ὑπενθύμιζε στό Σεβασμιώτατο ὅτι «Μέ τή ζωή σας γράφετε ΙΣΤΟΡΙΑ καί μέ τήν πέννα σας γράφετε ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ». Καί τό ἐπισφράγισμα

16 τῆς ἀφοσιώσεως τοῦ ποιμνίου στόν ἄξιο καί ἀγωνιστή ποιμενάρχη δό - θηκε μέ τό πλῆθος τῶν πιστῶν πού προσῆλθε αὐθόρμητα στό Μοναστήρι τοῦ Αὐλώνα στίς παρυφές τῆς Πάρνηθας, γιά νά προσευχηθεῖ καί νά τύχει τῆς εὐλογίας τοῦ Γέ - ροντα κατά τήν ἡμέρα πού τελέσθηκε ἡ ἐξόδιος ἀκολουθία. ΕΠΙΜΕΤΡΟ. Ὁ ἐκκλησια - στι κός ἱστορικός τοῦ μέλλοντος θά καταγράψει μέ τά μελανότερα χρώματα ὅλα αὐτά τά θλιβερά καί τραγικά γεγονότα πού καλύπτουν σαράντα χρόνια ἐκκλησιαστικοῦ βίου, ἀλλά θά συνδέσει ἀσφαλῶς τά γεγονότα αὐτά καί μέ τούς πρω - ταγωνιστές καί τούς συνεργούς τους. Ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι «πάλαι τε καί ἐπ ἐσχάτων» δημιούργησαν αὐ τές τίς ἀντιεκκλησιαστικές καταστάσεις, ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι συνέ - πραξαν μέ τό δικό τους τρόπο κατά τήν ἐξέλιξη τῶν γεγονότων καί ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι τά ἀνέχθηκαν καθ ὅλη τή μακρά αὐτή περίοδο, θά αἰσθάνονται, θά πρέπει νά αἰ - σθάνονται, βαρύ τόν ἔλεγχο τῆς συ νειδήσεώς τους, σήμερα πού ἡ ἁγία ψυχή τοῦ Δεσπότη περιίπταται στό θρόνο τοῦ δίκαιου Κριτή. Ἐμεῖς πού σταθήκαμε πολύ κοντά στό μάρτυρα Ἱεράρχη, ὅπως καί στούς ἄλλους ὁμοιοπαθεῖς ἀ - δελφούς του, καί ζήσαμε μαζί τήν ἔμ πονη πορεία τῶν ἀγώνων του, πού ἀπέβλεπαν ἀποκλειστικά καί μό νο στό συμφέρον τῆς Ἐκκλησίας καί πρός δόξα τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἁγίου Θεοῦ, κατεχόμαστε σήμερα ἀπό βαθιά πνευματική πληρότητα καί ἀπό ἀνείπωτη ἠθική ἰκανοποί - ηση. Καί εὐχαριστοῦμε ἐξ ὅλης τῆς καρδίας μας τόν Κύριο γιά τήν ἐξαιρετική αὐτή εὐλογία καί γιά τό με - γάλο προνόμιο πού μᾶς ἐπιφύλαξε νά βρεθοῦμε κοντά στόν ἄξιο αὐτό ἱεράρχη, τόν συνεπῆ συνεχιστή τῶν ἀγώνων τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἄς εἶναι αἰωνία ἡ μνήμη του. ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΩΛΗΣ ΕΠΙΤΙΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΦΕΤΩΝ «λεύθερη Πληροφόρηση» στό διαδίκτυο. ιεύθυνση: www.el-pliroforisi.gr Καί ο κδόσεις «Σπορά» στό διαδίκτυο (γιά µιά γνωριµία µέ τό συγγραφικό ργο το Μητροπολίτου ττικ ς καί Μεγαρίδος Νικοδήµου) ιεύθυνση: www.spora.gr