ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΗΝ ΣΑΞΗ & ΤΠΟΣΗΡΙΚΣΙΚΕ ΤΝΑΝΣΗΕΙ ΣΑ ΚΕ: ένας οδηγός για ειδικόηηηα ΠΕ 19-20 Eιζαγωγικά Οη εθαξκνγέο ζηελ ηάμε θαη νη αληίζηνηρεο ππνζηεξηθηηθέο ζπλαληήζεηο (ζπλνιηθά 8 +8) απνηεινύλ ζπλδπαζκέλεο δξάζεηο (ηε ιεγόκελε Πρακτική Άσκηση) θαη απνζθνπνύλ ζηελ εμάζθεζε ησλ επηκνξθνπκέλσλ ζηελ παηδαγσγηθή θαη δηδαθηηθή αμηνπνίεζε ησλ Τ.Π.Δ. ζηε ζρνιηθή ηάμε, ζηε δηδαθηηθή πξαθηηθή ησλ επηκνξθνπκέλσλ ζε πξαγκαηηθέο ζπλζήθεο. Η ΠΑ, δειαδή νη εθαξκνγέο ζηελ ηάμε θαη νη ππνζηεξηθηηθέο ζπλαληήζεηο, απνηεινύλ κηα πνιύ ζεκαληηθή θάζε ηεο Δπηκόξθσζεο, ίζσο ηελ πην ζπνπδαία, από κηα άπνςε. Σην κέξνο απηό ηνπ πξνγξάκκαηνο επηκόξθσζεο ζην ΚΣΔ πνπ αθνξά ζηελ Πξαθηηθή Άζθεζε (ΠΑ), επηδηώθεηαη λα θαηαζηνύλ ηθαλνί νη επηκνξθνύκελνη ζηα εμήο: λα ζρεδηάδνπλ θαη λα πινπνηνύλ ζελάξηα παηδαγσγηθήο αμηνπνίεζεο ησλ ΤΠΔ ζην ζρνιείν, ζπλδένληαο ηηο γλώζεηο πνπ απέθηεζαλ ζην ΚΣΔ θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ Γεληθνύ θαη Δηδηθνύ κέξνπο, κε ηα καζήκαηα ηεο εηδηθόηεηάο ηνπο, λα αλαπηύζζνπλ δεμηόηεηεο αλαδηακόξθσζεο ησλ πξνηεηλόκελσλ ζελαξίσλ θαζώο θαη ζρεδηαζκνύ καζεκάησλ κε ςεθηαθά εξγαιεία λα αλαζηνράδνληαη πάλσ ζην ζρεδηαζκό θαη ζηηο πξαθηηθέο πνπ αθνινπζνύλ γηα ηελ αμηνπνίεζε ησλ ΤΠΔ ζην ζρνιείν θαη ζηε δηδαθηηθή ηνπο πξαθηηθή θαη ν αλαζηνραζκόο απηόο λα απνηειεί έλα εξγαιείν γηα ηε βειηίσζε ηεο δηδαθηηθήο ηνπο πξαθηηθήο, λα ζπλεξγάδνληαη κε ηνπο ζπλαδέιθνπο ηεο εηδηθόηεηάο ηνπο θαη κε ηνπο δηδάζθνληεο ζην ΚΣΔ γηα ην ζρεδηαζκό, ηελ πινπνίεζε θαη ηελ θξηηηθή πξνζέγγηζε ζελαξίσλ, λα αλαπηπρζνύλ δειαδή ζπλεξγαηηθέο πξαθηηθέο κεηαμύ ησλ εθπαηδεπηηθώλ, λα νξγαλώλνπλ ηελ παηδαγσγηθή θαη δηδαθηηθή αμηνπνίεζε ησλ Τ.Π.Δ., ώζηε λα κπνξνύλ λα ηηο ρξεζηκνπνηνύλ ζηελ θαζεκεξηλή ηνπο δηδαθηηθή πξαθηηθή, όηαλ ην θξίλνπλ ζθόπηκν, ζην κέηξν ηνπ δπλαηνύ, λα είλαη ζε ζέζε λα εθηηκήζνπλ θαη λα αμηνπνηήζνπλ ελδερόκελεο κειινληηθέο δπλαηόηεηεο ησλ Τ.Π.Δ. ζηελ εθπαίδεπζε, λα πξνζαλαηνιηζηνύλ νη επηκνξθνύκελνη ζε κία καζεηνθεληξηθή πξννπηηθή θαηά ηελ δηδαθηηθή αμηνπνίεζε ηεο ηερλνινγίαο. Βέβαηα, όινη απηνί νη ζηόρνη δε ζα επηηεπρζνύλ ζε κηα ζπλεδξία, νύηε όινη ζηνλ ίδην βαζκό, αιιά επηδηώθεηαη λα επηηεπρζνύλ ζην κεγαιύηεξν δπλαηό βαζκό ζηε δηάξθεηα όιεο ηεο ΠΑ.
Η οργάνωζη ηης Πρακηικής Άζκηζης Γηα ηελ πινπνίεζε ηεο ΠΑ πξνβιέπνληαη 8 ζπλεδξίεο ζην ΚΣΔ (ππνζηεξηθηηθέο ζπλαληήζεηο) ζηε δηάξθεηα ησλ νπνίσλ νη επηκνξθνύκελνη ζα ζρεδηάδνπλ ηα ζελάξηα ηα νπνία ζα εθαξκόδνπλ ζηελ ηάμε ή αλαζηνράδνληαη πάλσ ζηηο εθαξκνγέο πνπ ήδε έρνπλ πινπνηήζεη. Δίλαη πξνθαλέο όηη ε ζρεδίαζε ησλ ζελαξίσλ, δξαζηεξηνηήησλ θιπ δε ζα εμαληιείηαη κόλν ζηηο ππνζηεξηθηηθέο ζπλαληήζεηο θαη νη επηκνξθνύκελνη ζα εξγαζηνύλ θαη εθηόο ππνζηεξηθηηθώλ ζπλαληήζεσλ (κόλνη ηνπο ή/θαη ζπλεξγαηηθά) πξνθεηκέλνπ λα νινθιεξώζνπλ ηε ζρεδίαζε ηνπο ή ηνλ αλαζηνραζκό. Ωζηόζν, νη ππνζηεξηθηηθέο ζπλαληήζεηο ζα επηηξέςνπλ ηελ αιιειεπίδξαζε κε ηνπο επηκνξθσηέο θαη ηε ζηελή ζπλεξγαζία κε ηνπο άιινπο επηκνξθνπκέλνπο κέζα ζε έλα ζπγθεθξηκέλν πιαίζην θαη κε ηελ έλλνηα απηή είλαη απαξαίηεηεο. Οη επηκνξθσηέο, θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ππνζηεξηθηηθώλ ζπλαληήζεσλ, έρνπλ σο θαζήθνλ ηνπο λα ππνζηεξίδνπλ θαη λα θαζνδεγνύλ ηνπο επηκνξθνύκελνπο θαη λα νξγαλώλνπλ ζε ζπιινγηθό επίπεδν ηε ζρεδίαζε ησλ εθαξκνγώλ ζηελ ηάμε ή ηνλ αλαζηνραζκό. Οη επηκνξθνύκελνη, πξαγκαηνπνηνύλ επίζεο 8 σξηαίεο (ηνπιάρηζηνλ σξηαίεο) παξεκβάζεηο/δηδαζθαιίεο (εθαξκνγέο ζηελ ηάμε) ηηο νπνίεο έρνπλ ζρεδηάζεη θαη εμεηάδνπλ θξηηηθά ηηο παξεκβάζεηο απηέο (αλαζηνραζκόο) ζηε δηάξθεηα ησλ ππνζηεξηθηηθώλ ζπλαληήζεσλ. Μέζα ζην πιαίζην απηό, ηνλίδεηαη θαη πάιη όηη νη 8 ππνζηεξηθηηθέο ζπλαληήζεηο είλαη πνιύ ζπνπδαίεο, θαζώο νη λεναπνθηεκέλεο γλώζεηο ησλ επηκνξθνπκέλσλ ζα κεηαθξαζηνύλ ζηε δεκηνπξγία θύιισλ εξγαζίαο, δξαζηεξηνηήησλ, ζελαξίσλ γηα πξαγκαηηθέο δηδαζθαιίεο (θαη όρη σο «αζθήζεηο επί ράξηνπ»). Δπηπιένλ, πξόθεηηαη γηα δξαζηεξηόηεηεο θαη ζελάξηα πνπ ζα δεκηνπξγεζνύλ θαη ζα εμεηαζηνύλ ζπιινγηθά θαη κε ηελ ππνζηήξημε-θαζνδήγεζε ηνπ επηκνξθσηή, όπσο έρεη ήδε αλαθεξζεί. Κάζε εθαξκνγή ζηελ ηάμε ζα ζρεδηάδεηαη πξνθαηαξθηηθά θαη, επηζπκεηό είλαη, λα εμεηάδεηαη αλαζηνραζηηθά κεηά ηελ πινπνίεζή ηεο. Απηό ίζσο δελ είλαη εθηθηό από ηελ άπνςε ηνπ δηαζέζηκνπ ρξόλνπ, αιιά ν επηκνξθσηήο ζα πξέπεη λα θξνληίζεη ώζηε ηνπιάρηζηνλ κηα εθαξκνγή ζηελ ηάμε γηα θάζε επηκνξθνύκελν λα εμεηαζηεί αλαζηνραζηηθά. Ο όξνο «αλαζηνραζηηθά» ζεκαίλεη ηελ θξηηηθή εμέηαζε ηεο πξαγκαηνπνηεκέλεο δηδαζθαιίαο, έηζη ώζηε, ηειηθά νη ελδερόκελεο παξαηεξήζεηο θαη επηζεκάλζεηο από ηνλ ίδην ην δηδάζθνληα, ηνλ επηκνξθσηή ή ηνπο ζπλεπηκνξθνύκελνπο, λα ρξεζηκεύζεη σο νδεγόο γηα ηηο κειινληηθέο δηδαζθαιίεο. Δίλαη πνιύ πηζαλόλ όηη νη πξώηεο 2-3 ππνζηεξηθηηθέο ζπλαληήζεηο ζα είλαη πεξηζζόηεξν αθηεξσκέλεο ζηε ζρεδίαζε παξά ζηνλ αλαζηνραζκό. Οη επόκελεο σζηόζν, ζα έρνπλ κάιινλ ζηνηρεία θαη από ηα δπν είδε δξαζηεξηνηήησλ (ζρεδίαζε θαη αλαζηνραζκό). Ο επηκνξθσηήο, αλάινγα κε ηελ πεξίπησζε, ζα θξίλεη ν ίδηνο θάζε θνξά πόζν ρξόλν ζα αθηεξώζεη ζην θάζε είδνο, κε πνηα ζεηξά ζα νξγαλώζεη ηελ θάζε θάζε θαη γεληθά είλαη ειεύζεξνο λα δηακνξθώζεη ηηο ζπλαληήζεηο, έηζη ώζηε λα κεγηζηνπνηήζεη ην καζεζηαθό απνηέιεζκα.
Η ζτεδίαζη Σηε ζρεδίαζε ησλ παξεκβάζεσλ/εθαξκνγώλ ζηελ ηάμε, νη επηκνξθνύκελνη θαιό είλαη λα εξγάδνληαη ζε νκάδεο πνπ επεμεξγάδνληαη ην ίδην ή παξόκνην ζέκα. Φπζηθά απηό δελ είλαη πάληα εθηθηό θαη ζηηο πεξηπηώζεηο απηέο νη επηκνξθνύκελνη ζα εξγάδνληαη κεκνλσκέλα. Κάζε εθπαηδεπηηθόο εκπιέθεηαη ζηε δηακόξθσζε απιώλ δξαζηεξηνηήησλ ή δηδαθηηθώλ ζελαξίσλ θαη πινπνηεί ην πιηθό πνπ έρεη εηνηκάζεη ππνζηεξηδόκελνο, όπνπ ρξεηάδεηαη, από ηνπο άιινπο εθπαηδεπηηθνύο ηεο νκάδαο ζην βαζκό πνπ απηό είλαη νξγαλσηηθά εθηθηό. Με βάζε ηηο δηδαθηηθέο ηνπ αλάγθεο, ηα κέζα ζηα νπνία έρεη πξόζβαζε θαη ηηο γλώζεηο πνπ έρεη απνθηήζεη από ηηο επηκνξθσηηθέο ζπλεδξίεο, θάζε επηκνξθνύκελνο ζρεδηάδεη ηηο δηδαθηηθέο παξεκβάζεηο πνπ ζα θάλεη ζηελ ηάμε. Δίλαη ρξήζηκν (αιιά όρη ππνρξεσηηθό) ν ζρεδηαζκόο λα ιακβάλεη ππ όςε (θαηά ην δπλαηόλ) ηα δηδαγκέλα ζελάξηα θαη ην πξνηεηλόκελν ππνζηεξηθηηθό πιηθό ηεο επηκόξθσζεο. Οη δξαζηεξηόηεηεο κπνξεί λα θιηκαθσζνύλ σο πξνο ζρεδηαζηηθέο απαηηήζεηο από απιέο δξαζηεξηόηεηεο κε ρξήζε Τ.Π.Δ. ζηελ ηάμε, κέρξη θαη ηελ εθαξκνγή ελόο νιόθιεξνπ ζελαξίνπ από ηνπο καζεηέο. Ωζηόζν, είλαη ππνρξεσηηθό ηνπιάρηζηνλ κηα από ηηο παξεκβάζεηο θάζε επηκνξθνύκελνπ λα απνηειεί κέξνο ελόο πιήξνπο ζελαξίνπ (ην νπνίν κπνξεί λα απαηηεί πνιύσξε εθαξκνγή, όηαλ εθαξκνζηεί πιήξσο). Οη δξαζηεξηόηεηεο ζα κπνξνύζαλ λα ραξαθηεξίδνληαη από κία θιηκάθσζε κε βάζε ηηο απαηηήζεηο ζρεδηαζκνύ θαη πινπνίεζεο θαη ηελ απμαλόκελε εκπεηξία ησλ επηκνξθνπκέλσλ. Έηζη, αξρηθά κπνξνύλ λα ζρεδηαζηνύλ απιέο δξαζηεξηόηεηεο πνπ λα πεξηιακβάλνπλ ρξήζε ελόο ινγηζκηθνύ ζπλδπαζηηθά κε ρξήζε ειεθηξνληθώλ δηαθαλεηώλ νη νπνίεο λα ζπλνδεύνληαη από δηαπξαγκάηεπζε ζηελ ηάμε. Υπελζπκίδεηαη πάλησο όηη νη παξνπζηάζεηο (ή άιιεο εθαξκνγέο γξαθείνπ) θαη άιια εξγαιεία γεληθήο ρξήζεο κπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ κε κε-ηεηξηκκέλνπο ηξόπνπο, θαζώο, γηα παξάδεηγκα, νη ςεθηαθέο παξνπζηάζεηο κπνξνύλ λα απνθηήζνπλ έλα ςεπδνδπλακηθό ραξαθηήξα (π.ρ. πνιιέο δηαθάλεηεο πνπ δηαδέρνληαη κε κεγάιε ηαρύηεηα ε κηα ηελ άιιε, δίλνπλ έλα ςεπδαίζζεζε θίλεζεο δεο ζρεηηθό θεθάιαην Γεληθνύ Μέξνπο). Οη αξρηθέο δξαζηεξηόηεηεο κπνξνύλ αθόκε λα πεξηιακβάλνπλ ζην εξγαζηήξην Η/Υ ρξήζε δηαδηθηύνπ κε αμηνπνίεζε ησλ εκπινπηηζκέλσλ βηβιίσλ ηνπ ςεθηαθνύ ζρνιείνπ ή δξαζηεξηόηεηεο ζην εξγαζηήξην Η/Υ ή ζηελ ηάμε κε ρξήζε θνξεηώλ ππνινγηζηώλ θαη αμηνπνίεζε ελόο εθ ησλ ινγηζκηθώλ ηεο επηκόξθσζεο ζηα πιαίζηα κηαο δξαζηεξηόηεηαο δηάξθεηαο κηαο ώξαο. Πξννδεπηηθά βέβαηα, νη δξαζηεξηόηεηεο απηέο ζα γίλνληαη πην νινθιεξσκέλεο ή ζα ζρεδηάδνληαη πιήξε ζελάξηα. Σηηο πξώηεο ππνζηεξηθηηθέο ζπλεδξίεο, ν επηκνξθσηήο κπνξεί λα επηθεληξσζεί ζηα πξνβιήκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ νξγάλσζε ησλ καζεηώλ, ηελ κνξθή ησλ δξαζηεξηνηήησλ θαη ηα απνηειέζκαηα ησλ εθαξκνγώλ. Γίλεηαη έκθαζε ζε παξαηεξήζεηο ησλ επηκνξθνπκέλσλ θαη πξνηείλνληαη πξαθηηθέο ιύζεηο ζε ζέκαηα ηερληθήο ή θαη παηδαγσγηθήο θύζεσο. Ο επηκνξθσηήο ππνδεηθλύεη ηξόπνπο ζύληαμεο ηεο αλαθνξάο (ησλ παξαδνηέσλ) ησλ επηκνξθνπκέλσλ. Δίλαη ρξήζηκν ε αλαθνξά ηεο εθαξκνγήο λα αλαθέξεηαη ζε ζηόρνπο, πιηθά, νξγάλσζε θαη λα πεξηέρεη κία κηθξή αλάιπζε ηεο ξνήο ηεο εθαξκνγήο θαζώο θαη κία ζύληνκε αμηνιόγεζε (αλαζηνραζκό). Παξαθάησ δίλεηαη κηα ιεπηνκεξέζηεξε πεξηγξαθή ησλ αλαθνξώλ.
Ο επηκνξθσηήο ζπκβνπιεύεη θαη θαζνδεγεί ηηο νκάδεο ή ηνπο κεκνλσκέλνπο ζπλαδέιθνπο ζηε ζρεδίαζε ζελαξίσλ ή δξαζηεξηνηήησλ. Καηαλέκεη ην ρξόλν ηνπ θαηάιιεια, βνεζώληαο ζε κεξηθέο πεξηπηώζεηο όιν ην ηκήκα κε ππνδείμεηο θαη ζπκβνπιέο γεληθνύ ραξαθηήξα θαη άιινηε εθ πεξηηξνπήο θάζε νκάδα ή κεκνλσκέλν επηκνξθνύκελν. Όζν ε ΠΑ πξνρσξά, ν ξόινο ηνπ επηκνξθσηή ζα πξέπεη λα γίλεηαη πην πεξηζσξηαθόο, θαζώο νη επηκνξθνύκελνη ζα απνθηνύλ εκπηζηνζύλε ζηηο δηθέο ηνπο δπλάκεηο θαη πξνζσπηθή εκπεηξία. Δάλ είλαη εθηθηό (θαη εθόζνλ πιεξνύληαη νη πξνϋπνζέζεηο πνπ πξνβιέπεη ε ζρεηηθή λνκνζεζία), ε δηδαζθαιία θαηαγξάθεηαη ςεθηαθά (καγλεηνθώλεζε ή θαηαγξαθή ηεο νζόλεο, βηληενζθόπεζε), θαζώο ε εμέηαζε ηνπ ςεθηαθνύ αξρείνπ (από ηνλ ίδην ην δηδάζθνληα) κπνξεί λα ζπκβάιεη κε νπζηαζηηθό ηξόπν ζηε βειηίσζε ηεο δηδαζθαιίαο. Πάλησο, ζε θάζε πεξίπησζε κηα δξαζηεξηόηεηα πξέπεη λα έρεη δηάξθεηα ηνπιάρηζηνλ κηα ώξαο (αιιηώο πξέπεη λα ζπλδπαζηεί κε άιιεο δξαζηεξηόηεηεο, ώζηε όιεο καδί λα έρνπλ δηάξθεηα ηνπιάρηζηνλ κηαο ώξαο) Ο αναζηοταζμός Οη δηδαζθαιίεο ζπδεηνύληαη κεηά ηελ πινπνίεζή ηνπο κε ηα κέιε ηεο νκάδαο (εθόζνλ απηό είλαη εθηθηό) ή ζε νιόθιεξν ην ηκήκα, ώζηε λα θαιιηεξγεζεί ν αλαζηνραζκόο. Με ηνλ όξν αλαζηνραζκόο ραξαθηεξίδνληαη νη δξαζηεξηόηεηεο επαλεθηίκεζεο ησλ πεπξαγκέλσλ, ησλ εθαξκνγώλ δειαδή ζηελ ηάμε ζε ζπλδπαζκό πάληα κε ην ζρεδηαζκό πνπ είρε πξνεγεζεί. Ο αλαζηνραζκόο κπνξεί λα απαληάεη ζε (ελδεηθηηθά) εξσηήκαηα όπσο ηα αθόινπζα: Υινπνηήζεθε ην ζελάξην ζύκθσλα κε ην ζρεδηαζκό θαη ηνπο ζηόρνπο ηνπ; Πξνθάιεζε ην ελδηαθέξνλ ησλ καζεηώλ ή αληίζεηα νη καζεηέο δελ ελεξγνπνηήζεθαλ; Πνηεο δπζθνιίεο παξνπζηάζζεθαλ; Πνηεο απζόξκεηεο αληηιήςεηο ή παξαλνήζεηο ησλ καζεηώλ δηαπηζηώζεθαλ; Αλ ζρεδηαδόηαλ πάιη ην ζελάξην ζα άιιαδε ν επηκνξθνύκελνο όιν ε επί κέξνπο ζηνηρεία ηνπ θαη πνηα; Σε ηη σθέιεζε ηνλ επηκνξθνύκελν εθπαηδεπηηθό ν ζρεδηαζκόο, ε πινπνίεζε θαη ν αλαζηνραζκόο ζην ζελάξην; Σηε δηάξθεηα ηεο αλαζηνραζηηθήο δηαδηθαζίαο κε ζπκκεηνρή ηνπ ηκήκαηνο, ν επηκνξθνύκελνο κπνξεί λα παξνπζηάζεη ηελ εθαξκνγή ζηελ ηάμε θαη λα ζπδεηήζεη κε ηνλ επηκνξθσηή θαη ηνπο ππόινηπνπο επηκνξθνπκέλνπο ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εθαξκνγήο, λα ζπδεηεζνύλ ελδερόκελεο ηξνπνπνηήζεηο θαη βειηηώζεηο ηνπ ζελαξίνπ ε ηεο δξαζηεξηόηεηαο θιπ. Ο επηκνξθσηήο παίδεη έλα ζεκαληηθό ξόιν όρη σο θξηηήο, αιιά θαηεπζύλνληαο ηε ζπδήηεζε, ώζηε νη επηκνξθνύκελνη ζπλεξγαηηθά λα εμεηάζνπλ θξηηηθά ηελ εθαξκνγή. Ο αλαζηνραζκόο ζπκπεξηιακβάλεηαη ππνρξεσηηθά σο επηπιένλ πεδίν ζηηο αλαθνξέο (παξαδνηέα) ησλ επηκνξθνπκέλσλ. Τα παραδοηέα ηων επιμορθοσμένων Γηα θάζε κηα από ηηο 8 εθαξκνγέο/παξεκβάζεηο ζηελ ηάμε ν επηκνξθνύκελνο παξαδίδεη ζηνλ επηκνξθσηή έλαλ πιήξε θάθειν κε κηα αλαθνξά θαη ην ζπλνδεπηηθό πιηθό κεηά από έλα εύινγν ρξνληθό δηάζηεκα (κεξηθέο κέξεο) από ηελ πεξάησζε θαη
ηνπ αλαζηνραζκνύ. Γειαδή ν επηκνξθσηήο ζην ηέινο ηνπ ζεκηλαξίνπ πξέπεη λα έρεη ζηε δηάζεζε ηνπ 8 θαθέινπο γηα θάζε επηκνξθνύκελν. Κάζε θάθεινο από απηνύο ζα πεξηιακβάλεη όια ηα ζηνηρεία κηαο εθαξκνγήο ζηελ ηάμε (δειαδή ππνρξεσηηθά ηελ αληίζηνηρε αλαθνξά, ηα θύιια εξγαζίαο ησλ καζεηώλ, ελδερνκέλσο ηελ παξαγσγή ησλ καζεηώλ, πξόζζεην πιηθό θιπ). Δάλ ν επηκνξθνύκελνο πινπνίεζε ζηελ εθαξκνγή ζηελ ηάμε έλα ζελάξην ή έλα ηκήκα ζελαξίνπ, ηόηε ε αλαθνξά πεξηιακβάλεη κηα πιήξε πεξηγξαθή ηνπ ζελαξίνπ, ζύκθσλα κε ηνλ ηππηθό νξηζκό ηνπ ζελαξίνπ. Δπηπιένλ, ζηελ αλαθνξά πξέπεη λα πεξηιεθζεί θαη έλα επηπιένλ πεδίν, πέξα από ηα πεδία πνπ πεξηιακβάλνληαη ζε έλα ζελάξην: ην πεδίν απηό είλαη ν αλαζηνραζκόο, όπσο δηακνξθώζεθε από ηνλ ίδην ηνλ επηκνξθνύκελν θαη κεηά από ζπδήηεζε κε ηνλ επηκνξθσηή θαη ελδερόκελε ζπδήηεζε κε ηελ νκάδα κε ηελ νπνία είρε γίλεη ε ζρεδίαζε ή νιόθιεξν ην ηκήκα. Σε θάζε πεξίπησζε ε αλαθνξά πξέπεη λα πεξηιακβάλεη ηελ «ηαπηόηεηα» ηεο παξέκβαζεο: ζρνιείν, ηκήκα θαη εκεξνκελία ηεο παξέκβαζεο, νλνκαηεπώλπκν ηνπ επηκνξθνύκελνπ θιπ, Δάλ ε ζρεηηθή παξέκβαζε είλαη κηα δξαζηεξηόηεηα, ε ζρεηηθή αλαθνξά δελ είλαη ππνρξεσηηθό λα πεξηιακβάλεη όια ηα ζηνηρεία ελόο ζελαξίνπ, αιιά πξέπεη λα πεξηιακβάλεη ηνπιάρηζηνλ ηα εμήο: Τάμε/Τκήκα (ζπγθεθξηκέλε αλαθνξά ζην ζρνιείν, Τκήκα, νλνκαηεπώλπκν επηκνξθνπκέλνπ θιπ), ηελ εκεξνκελία εθαξκνγήο, ηνλ ηίηιν ηεο δξαζηεξηόηεηαο ή ηνπ ζελαξίνπ, ηνπο ζηόρνπο (ζπλνπηηθά), ηελ νξγάλσζε ηεο ηάμεο, ηελ πιηθνηερληθή ππνδνκή θαη ην ινγηζκηθό πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε, κηα ζύληνκε πεξηγξαθή ηεο δξαζηεξηόηεηαο θαη ηηο αλακελόκελεο δπζθνιίεο ησλ καζεηώλ. Πξέπεη αθόκε λα πεξηιεθζνύλ θαη ηα θύιια εξγαζίαο ησλ καζεηώλ θαη ζην ηέινο λα πεξηιακβάλεηαη θαη ν αλαζηνραζκόο. Σην ζρεηηθό θάθειν, εθηόο από ηελ αλαθνξά πξέπεη λα πεξηιακβάλεηαη θαη πξόζζεην πιηθό πνπ παξήρζε ή ρξεζηκνπνηήζεθε ζηελ εθαξκνγή. Ο επηκνξθσηήο πξέπεη λα εμεηάδεη ηνπο θαθέινπο θαη λα θάλεη ζρεηηθέο ππνδείμεηο ζηνπο επηκνξθνύκελνπο γηα ηε βειηίσζε ησλ ζελαξίσλ, ησλ αλαθνξώλ θαη ηνπ ινηπνύ πιηθνύ. Λίγν πξηλ από ηελ έλαξμε ηεο ΠΑ, ην ΙΤΥΔ απνζηέιιεη ζηνπο επηκνξθσηέο θαη ηνπο επηκνξθνύκελνπο νξηζκέλεο θόξκεο γηα λα ζπκπιεξσζνύλ θαηάιιεια. Οη θόξκεο απηέο πεξηιακβάλνπλ ηελ πεξηγξαθή ησλ παξεκβάζεσλ κε πνιύ ζπλνπηηθό ηξόπν θαη πξέπεη λα ζπκπιεξσζνύλ, αλεμάξηεηα από ηνπο θαθέινπο πνπ παξαδίδνπλ νη επηκνξθνύκελνη ζηνπο επηκνξθσηέο. Διεσκρινιζηικές ερωηαποκρίζεις 1. Ερώηημα Μπνξνύλ νη επηκνξθνύκελνη λα ρξεζηκνπνηήζνπλ έηνηκα ζελάξηα ή δξαζηεξηόηεηεο από ην πιηθό ηνπ ΚΣΔ;
Ναη θαη κάιηζηα ίζσο ζηελ αξρή λα είλαη ε θαιύηεξε επηινγή, κέρξηο όηνπ νη επηκνξθνύκελνη λα απνθηήζνπλ θάπνηα πείξα. Τα ζελάξηα απηά κπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ απηνύζηα ή λα ηξνπνπνηεζνύλ από ηνπο επηκνξθνύκελνπο (αλάινγα κε ηηο δηδαθηηθέο ηνπο αλάγθεο), λα ζπληκεζνύλ ή λα επηκεθπλζνύλ, λα ζπλδπαζηνύλ θαη λα γεληθά λα ρξεζηκνπνηεζνύλ κε όπνην ηξόπν θξίλνπλ νη επηκνξθνύκελνη σο πην πξόζθνξν. Από ηελ άιιε πιεπξά, δελ είλαη βέβαηα ππνρξεσηηθό: θάζε επηκνξθνύκελνο είλαη ειεύζεξνο λα επηιέμεη πνηα ζελάξηα ή πνηέο δξαζηεξηόηεηεο ζα πινπνηήζεη θαη αλ ζα ρξεζηκνπνηήζεη ή όρη ην πιηθό ηνπ ΚΣΔ. Απηνλόεην είλαη όηη νη επηκνξθνύκελνη κπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηήζνπλ θαη ηα ζελάξηα ή ηα θύιια εξγαζίαο πνπ επεμεξγάζηεθαλ νη ίδηνη ζηηο ζπλεδξίεο 17 θαη 18 (πνπ είλαη αθηεξσκέλεο απνθιεηζηηθά ζηε δεκηνπξγία θύιισλ εξγαζίαο θαη ηε δεκηνπξγία ζελαξίσλ). 2. Ερώηημα Κάπνηνο επηκνξθνύκελνο ζρεδηάδεη κηα παξέκβαζε ζηελ Γ ηάμε Γπκλαζίνπ, δηάξθεηαο 1 ώξαο. Γηδάζθεη όκσο ζε ηξία ηκήκαηα ηεο Γ Γπκλαζίνπ. Μπνξεί λα θάλεη ηελ ίδηα παξέκβαζε ηξείο θνξέο; Ναη θαη απηό ζα ζεσξεζεί σο 3 δηαθνξεηηθέο παξεκβάζεηο από ηηο 8 (ζα πξέπεη λα παξαδνζνύλ ηξεηο πιήξεηο θάθεινη αθόκε θαη αλ νη αλαθνξέο είλαη ζε κεγάιν κέξνο ίδηεο - θαη λα ζπκπιεξσζνύλ 3 ζρεηηθέο θόξκεο). Πξνθαλώο ζα ππάξρνπλ κεξηθέο κηθξνδηαθνξέο: γηα παξάδεηγκα θάζε θνξά κπνξεί λα δηαθέξεη ειαθξώο ν αλαζηνραζκόο, αιιά ζηελ ππόινηπε πεξηγξαθή ηεο ε παξέκβαζε κπνξεί λα είλαη ε ίδηα (πέξα από ηηο πξνθαλείο αιιαγέο εκεξνκεληώλ θιπ). 3. Ερώηημα Τξεηο ζπλάδειθνη πνπ ηπραίλεη λα δηδάζθνπλ ίδηα αληηθείκελα ζηελ ίδηα ηάμε αιιά ζε δηαθνξεηηθά ζρνιεία ή ζην ίδην ζρνιείν (έζησ ηε Β Γπκλαζίνπ) ζρεδηάδνπλ από θνηλνύ έλα ζελάξην γηα κηα παξέκβαζε ζηελ ηάμε. Μπνξνύλ λα ην ρξεζηκνπνηήζνπλ θαη νη ηξείο; Ναη θαη απηό ζα ζεσξεζεί σο 3 δηαθνξεηηθέο παξεκβάζεηο (δειαδή ζα πξέπεη λα ζπκπιεξσζνύλ 3 ζρεηηθέο θόξκεο, λα παξαδνζνύλ ηξεηο θάθεινη, 1 από θάζε ζπλάδειθν αλ ππνζέζνπκε όηη ην ζελάξην δηαξθεί κηα δηδαθηηθή ώξα). Πξνθαλώο ζα ππάξρνπλ κεξηθέο κηθξνδηαθνξέο: γηα παξάδεηγκα ινγηθά ζα δηαθέξεη ν αλαζηνραζκόο θάζε ζπλαδέιθνπ, αιιά ζηελ ππόινηπε πεξηγξαθή ηεο ε παξέκβαζε κπνξεί λα είλαη ε ίδηα (πέξα από ηηο πξνθαλείο αιιαγέο εκεξνκεληώλ, νλνκαηεπώλπκν δηδάζθνληα θιπ). 4. Ερώηημα Μηα παξέκβαζε ζηελ ηάμε (εθαξκνγή) κπνξεί λα γίλεη ζηα πιαίζηα ελόο project;
Ναη. Φπζηθά ην project πξέπεη λα έρεη κηα «ζπληζηώζα» Πιεξνθνξηθήο (γηα παξάδεηγκα έλα δηαζεκαηηθό ζρέδην εξγαζίαο Μαζεκαηηθώλ Πιεξνθνξηθήο γηα ηνπο αξηζκνύο θαη ηελ αλαπαξάζηαζε ηνπο ζηηο αλζξώπηλεο θνηλσλίεο θαη ηνλ Η.Υ.). Η αληίζηνηρε αλαθνξά ηνπ επηκνξθνύκελνπ ζα πεξηγξάθεη θπξίσο ην κέξνο πνπ αθνξά ηελ Πιεξνθνξηθή. 5. Ερώηημα Οη παξεκβάζεηο ζηελ ηάμε ζα πξέπεη όιεο λα αληηζηνηρνύλ ππνρξεσηηθά ζε πιήξε ζελάξηα; Όρη, νη ζρεηηθέο νδεγίεο είλαη ζαθείο. Ωζηόζν, είλαη ππνρξεσηηθό γηα θάζε ζπλάδειθν λα ππάξρεη ηνπιάρηζηνλ κηα παξέκβαζε πνπ λα αληηζηνηρεί ζε έλα πιήξεο ζελάξην. Γηα παξάδεηγκα, έζησ όηη έλαο επηκνξθνύκελνο ζρεδηάδεη κηα δηδαθηηθή παξέκβαζε (έλα πιήξεο ζελάξην) ζπλνιηθήο δηάξθεηαο 3 δηδαθηηθώλ σξώλ. Μπνξεί αλ ζέιεη, ζην παξαδνηέν ηνπ, λα πεξηιάβεη κόλν ηελ πξώηε ώξα ηεο δηδαζθαιίαο ηνπ (δειαδή κόλν ηελ πξώηε ώξα ηνπ ζελαξίνπ) θαη λα κελ πεξηιάβεη ηηο άιιεο δπν. Οη ππόινηπεο 7 παξεκβάζεηο ηνπ (από ηηο 8) κπνξνύλ λα αθνξνύλ ζε άιια ζέκαηα, ζελάξηα, δξαζηεξηόηεηεο θιπ. Δίλαη θπζηθά έλα εξώηεκα γηαηί λα νξγαλώζεη έηζη ηελ παξέκβαζή ηνπ, αιιά δελ απαγνξεύεηαη. Από ηελ άιιε πιεπξά, κπνξεί λα πεξηιάβεη θαη ηηο ηξείο ώξεο ηεο δηδαζθαιίαο ηνπ ζελαξίνπ, σο ηξεηο σξηαίεο παξεκβάζεηο, αιιά ζα πξέπεη λα παξαδώζεη 3 παξαδνηέα (3 θαθέινπο) απηνηειή: θάζε θάθεινο ζα πεξηιακβάλεη νιόθιεξν ην ζελάξην πνπ θπζηθά ζα είλαη ην ίδην, αιιά λα εμεγεί θάζε θνξά πνην ηκήκα ηνπ πινπνίεζε, λα έρεη ην ζρεηηθό αλαζηνραζκό θιπ. 6. Ερώηημα Σε κηα πεξηγξαθή ζελαξίνπ είλαη πνιύ πηζαλόλ λα κε κπνξεί λα ζπκπιεξσζνύλ όια ηα «πεδία». Έηζη, γηα παξάδεηγκα, κπνξεί νη επηκνξθνύκελνη λα αγλννύλ εληειώο ηελ επηζηεκνινγηθή πξνζέγγηζε ηε έλλνηαο πνπ ζα δηδάμνπλ ή λα κελ είλαη ζε ζέζε λα πξνζδηνξίζνπλ εθ ησλ πξνηέξσλ ηηο απζόξκεηεο αληηιήςεηο ησλ καζεηώλ θιπ. Τη πξέπεη λα γίλεη ζηελ πεξίπησζε απηή; Σηελ πεξίπησζε απηή πξέπεη λα γίλεη ό,ηη γίλεηαη πάληνηε: ηα ζρεηηθά πεδία δε ζα ζπκπιεξσζνύλ. Ωζηόζν, είλαη ελδερόκελν κεηά ηελ εθαξκνγή λα ζπκπιεξσζνύλ κεξηθά πεδία πνπ δελ είραλ ζπκπιεξσζεί ζηελ αξρή. Γηα παξάδεηγκα, κεηά ηελ εθαξκνγή ζηελ ηάμε, ν επηκνξθνύκελνο λα ζπκπιεξώζεη ην πεδίν πνπ ζρεηίδεηαη κε ηηο δπζθνιίεο ησλ καζεηώλ αλ θαηά ηελ εθαξκνγή ζηελ ηάμε, δηαπίζησζε κεξηθέο από ηηο δπζθνιίεο απηέο. 7. Ερώηημα Πνηεο είλαη νη δηνξίεο γηα ηελ παξάδνζε ησλ θαθέισλ;
Πξνθαλώο είλαη ζηελ θξίζε ηνπ επηκνξθσηή. Σε θάζε πεξίπησζε, κεξηθέο κέξεο (ην πνιύ κηα εβδνκάδα) κεηά ηελ νινθιήξσζε ηνπ ζεκηλαξίνπ, ν επηκνξθσηήο πξέπεη λα δηαζέηεη όινπο ηνπο πιήξεηο θαθέινπο κε ηα ζηνηρεία ησλ ΠΑ. 8. Ερώηημα Ο θάθεινο πνπ παξαδίδεηαη είλαη ςεθηαθόο ή «ράξηηλνο»; Ό,ηη κπνξεί λα παξαδνζεί ζε ςεθηαθή κνξθή παξαδίδεηαη ζε ςεθηαθή κνξθή. Τα ππόινηπα (γηα παξάδεηγκα απαληήζεηο ησλ καζεηώλ ζε εξσηεκαηνιόγηα πνπ ηνπο δόζεθαλ έληππα) ζε κνξθή ραξηηνύ. 9. Ερώηημα Τη αθξηβώο είλαη ε «Ιθηγέλεηα» θαη κε πνην ηξόπν ζρεηίδεηαη κε ηελ επηκόξθσζε ζηα ΚΣΔ; Η «Ιθηγέλεηα» είλαη έλα απνζεηήξην ζελαξίσλ θαη δξαζηεξηνηήησλ δηαζέζηκν σο πεγή ςεθηαθνύ πιηθνύ ζην portal ηνπ έξγνπ. Έλα ηκήκα ΚΣΔ κε 12 επηκνξθνύκελνπο ζα «παξαγάγεη» 96 ζελάξηα, δξαζηεξηόηεηεο θιπ (12x8). Δίλαη πνιύ πηζαλό κεξηθά από απηά, ή όια, λα είλαη πνιύ θαιά. Τόηε ν επηκνξθσηήο, ζε ζπλελλόεζε κε ηνλ επηκνξθνύκελν, θάλεη ππνδείμεηο γηα ηε βειηίσζε ηεο κνξθήο ηνπ ζελαξίνπ ή ηεο δξαζηεξηόηεηαο (ελδερνκέλσο, γηαηί κπνξεί λα κε ρξεηάδεηαη) θαη αλεβάδεη ηε δξαζηεξηόηεηα ή ην ζελάξην ζην απνζεηήξην «Ιθηγέλεηα», όπνπ είλαη πξνζβάζηκν από όινπο ηνπο επηκνξθνύκελνπο. Δίλαη πξνθαλέο όηη θάζε ζελάξην ζηελ «Ιθηγέλεηα» παίδεη έλα ζεηηθό ξόιν γηα ηνλ επηκνξθνύκελν θαη δεπηεξεπόλησο γηα ηνλ επηκνξθσηή, αθνύ ν επηκνξθνύκελνο είλαη πιένλ παξαγσγόο εθπαηδεπηηθνύ πιηθνύ. Γεληθά είλαη επηζπκεηό νη επηκνξθσηέο λα ππνζηεξίμνπλ θαη λα πξνσζήζνπλ ηελ ηδέα ηεο αλάξηεζεο ζελαξίσλ θαη δξαζηεξηνηήησλ ζηελ «Ιθηγέλεηα», θαζώο όινη επσθεινύληαη: νη άκεζα ή έκκεζα εκπιεθόκελνη θπζηθά, αιιά θαη γεληθόηεξα ε θνηλόηεηα ησλ εθπαηδεπηηθώλ ΠΔ19-20, νη νπνίνη ζα βξίζθνπλ δηδαθηηθό πιηθό θαιήο πνηόηεηαο θαη πςειώλ πξνδηαγξαθώλ γηα ηηο δηδαζθαιίεο ηνπο. 10. Ερώηημα Τα γλσζηηθά αληηθείκελα ησλ ζελαξίσλ πξέπεη νπσζδήπνηε λα αληηζηνηρνύλ ζην κέξνο ηνπ αλαιπηηθνύ πξνγξάκκαηνο πνπ ζα δηδαρζεί Οθηώβξην-Ννέκβξην ή κπνξνύλ λα πεξηιακβάλνπλ θαη κεηαγελέζηεξα θεθάιαηα ύιεο; Σ απηήλ ηελ πεξίπησζε πόηε θαη πώο ζα γίλνπλ νη παξεκβάζεηο; Οη επηκνξθνύκελνη, κε ηε βνήζεηα ησλ επηκνξθσηώλ, κπνξνύλ λα δεκηνπξγήζνπλ ζελάξηα πνπ αληηζηνηρνύλ ζε θαηνπηλά θεθάιαηα ύιεο, ρσξίο πεξηνξηζκό, εθηόο από ηνλ πξνθαλή, δειαδή λα κελ παξαβηάδνπλ ηε λνκνζεζία ή ζρεηηθέο κε ηελ ύιε εγθπθιίνπο θαη εληνιέο. Οη παξεκβάζεηο ζα γίλνπλ σζηόζν ζην πξνθαζνξηζκέλν
ρξνληθό δηάζηεκα ησλ εβδνκάδσλ πνπ δηαξθεί ε ΠΑ, γηαηί κε ην πέξαο ηεο ΠΑ ηειεηώλεη θαη ην πξόγξακκα επηκόξθσζεο. O επηκνξθνύκελνο ζα πξέπεη γεληθά λα κεξηκλήζεη γηα ηελ νκαιή δηδαθηηθά παξεκβνιή ησλ θαηνπηλώλ θεθαιαίσλ πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζεη γηα ην ζελάξην ηνπ.