Ζ ΠΑΡΖΓΟΡΖΣΗΚΖ ΦΡΟΝΣΗΓΑ ΣΖΝ ΣΡΗΣΖ ΖΛΗΚΗΑ Χρσσούλα Καραναστάση Αναισθησιολόγος DEAA
ΠΑΡΖΓΟΡΖΣΗΚΖ ΦΡΟΝΣΗΓΑ Ζ πξνζέγγηζε πνπ βειηηώλεη ηελ Πνηόηεηα Εσήο ησλ αζζελώλ θαη ηεο νηθνγέλεηάο ηνπο πνπ ππνθέξνπλ από λνζήκαηα πησρήο πξόγλσζεο ή πξννδεπηηθά επηδεηλνύκελα, κέζσ ηεο πξόιεςεο, εθηίκεζεο θαη αληηκεηώπηζεο ηνπ πόλνπ θαη ησλ ινηπώλ θπζηθώλ ζπκπησκάησλ, θαζώο θαη ησλ ςπρνινγηθώλ, θνηλσληθώλ θαη πλεπκαηηθώλ αλαγθώλ ηνπο WHO 2002
ΓΖΡΑΝΖ ΣΟΤ ΠΛΖΘΤΜΟΤ Αλακελόκελε δηάξθεηα δσήο: 1900: 50 έηε 2010: 79 / 86 έηε (άλδξεο / γπλαίθεο) Αλαινγία πιεζπζκνύ άλσ ησλ 65 εηώλ: 1900: 5% 2020: 20%
ΝΟΖΜΑΣΑ ΣΡΗΣΖ ΖΛΗΚΗΑ Καθνήζεηα Καξδηαθή αλεπάξθεηα Αλαπλεπζηηθή αλεπάξθεηα Αγγεηαθά εγθεθαιηθά επεηζόδηα Άλνηα Μπνζθειεηηθά ζύλδξνκα αθραξώδεο δηαβήηεο Ν. Parkinson
ΠΑΓΚΟΜΗΑ ΓΗΑΚΤΡΖΞΖ ΣΧΝ ΓΗΚΑΗΧΜΑΣΧΝ ΣΟΤ ΑΝΘΡΧΠΟΤ Κάζε άλζξσπνο έρεη δηθαίσκα λα ληώζεη αζθάιεηα, ζε θάζε πεξίπησζε όπνπ θαηαζηάζεηο πέξα από ηνλ έιεγρό ηνπ ηνπ ζηεξνύλ ηε ραξά ηεο δσήο, όπσο είλαη... ε αζζέλεηα, ην γήξαο, ε ρεξεία... Άρθρο 25
ΠΦ ΣΖΝ ΣΡΗΣΖ ΖΛΗΚΗΑ Υξόλην πόλν (θαθνήζεηα, κπνζθειεηηθέο παζήζεηο, αγγεηνπάζεηα, λεπξνπάζεηα, θά) Νόζν ηειηθνύ ζηαδίνπ (θαθνήζεηα, νξγαληθή αλεπάξθεηα θιπ) Άλνηα θαη ινηπά λεπξνινγηθά ζύλδξνκα Καθνήζεηα
ΠΑΡΟΥΖ ΠΦ ε νπνηνδήπνηε ρώξν ππάξρεη ε αληίζηνηρε αλάγθε: ζπίηη, λνζνθνκείν, νίθνο επεγεξίαο, μελώλαο
ΓΗΚΑΗΧΜΑΣΑ ΑΘΔΝΟΤ Άξλεζε εηζαγσγήο ζε Ννζνθνκείν Άξλεζε ππνβνιήο ζε δηαγλσζηηθό έιεγρν Άξλεζε εθαξκνγήο ζεξαπεπηηθήο αγσγήο
ΓΗΚΑΗΧΜΑΣΑ ΑΘΔΝΟΤ Δθπιήξσζε επηζπκηώλ αζζελνύο Σόπνο θαη ζπλζήθεο ηειηθήο θάζεο δσήο Δπαλεθηίκεζε θαη αλαζεώξεζε αλά ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα Φξνληίδα νηθνγέλεηαο ζηε δηάξθεηα ηεο ηειηθήο θάζεο θαη ζηελ πεξίνδν ηνπ πέλζνπο
ΣΟΥΟΗ ΠΦ Μνλαμηά Πνηόηεηα ύπλνπ Έιιεηςε ςπραγσγίαο Φξνληίδα λνηθνθπξηνύ CAVE: stress relocation syndrome
ΠΟΝΟ πιαρληθόο πόλνο, θαξθηληθό άιγνο, θεθαιαιγίεο: Μπνζθειεηηθά άιγε, επώδπλα ζύλδξνκα θάησ άθξσλ: ΑΛΛΑ Ο πόλνο ζηνπο ειηθησκέλνπο, ζαθώο ππνζεξαπεύεηαη!
ΠΟΝΟ ΤΠΟΘΔΡΑΠΔΤΔΣΑΗ ΓΗΑΣΗ: Τπάξρεη δπζθνιία εθηίκεζήο ηνπ ιόγσ ηεο ηξνπνπνηεκέλεο απάληεζεο Τπάξρεη δπζρέξεηα επηθνηλσλίαο Αθαηάιιειεο θιίκαθεο αμηνιόγεζεο Τπάξρεη ε ιαλζαζκέλε αληίιεςε πσο ηξίηε ειηθία θαη πόλνο ζπκβαδίδνπλ... Τπάξρεη απξνζπκία αλαγλώξηζήο ηνπ σο μερσξηζηή λόζν αθόκα θαη από ηνπο ίδηνπο ηνπο αζζελείο
ΠΟΝΟ Αξρηθή εθηίκεζε: εληόπηζε, ραξαθηήξεο, ζπλνδά ζπκπηώκαηα, παξάγνληεο πνπ εθιύνπλ ή αλαθνπθίδνπλ ην άιγνο Παξαθιηληθόο έιεγρνο: ;;;
ΠΟΝΟ Αληηκεηώπηζε αλαζηξέςηκσλ αηηίσλ Διαζηηθή εθαξκνγή αλαιγεηηθήο θιίκαθαο ΠΟΤ Πξνζαξκνγή θαξκαθεπηηθήο αγσγήο Δλαιιαθηηθνί ηξόπνη αλαθνύθηζεο ηνπ άιγνπο
ΗΛΗΓΓΟ, ΝΑΤΣΗΑ, ΔΜΔΣΟ Φαξκαθεπηηθή αγσγή Καθνήζεηα Αξηεξηνζθιήξπλζε ελδνθξάληαο πίεζεο Παζνινγία γεο Γηαηαξαρέο ζηε ζύλζεζε θαη ηελ έθιπζε λεπξνδηαβηβαζηώλ
ΗΛΗΓΓΟ, ΝΑΤΣΗΑ, ΔΜΔΣΟ Αηηηνινγηθή αληηκεηώπηζε Αινπεξηδόιε, αληαγσληζηέο ζεξνηνλίλεο Ίιηγγνο: κεθιηδίλε θαη αγρνιπηηθά
ΓΤΚΟΗΛΗΟΣΖΣΑ Πάλσ από 50% ησλ ειηθησκέλσλ Γπλαίθεο, κεησκέλε δξαζηεξηόηεηα, αλνξεμία ή θαθή δηαηξνθή, θαηάζιηςε, θάξκαθα (αζβέζηην, ζίδεξνο, αλαζηνιείο αζβεζηίνπ, β-αδξελεξγηθνί αλαζηνιείο, δηνπξεηηθά, ηξηθπθιηθά αληηθαηαζιηπηηθά, αληηηζηακηληθά, νπηνεηδή θά) Ν. Parkinson, Γ, ππνζπξενεηδηζκόο, εθθνιπσκάησζε παρένο, αηκνξξνΐδεο
ΓΤΚΟΗΛΗΟΣΖΣΑ Απνθιεηζκόο ελδνθνηιηαθήο κάδαο Τπαθηηθά, καιαθηηθά ησλ θνπξάλσλ, νζκσηηθνί παξάγνληεο, ηξνπνπνίεζε δηαηξνθήο Πάληα ζπζηήλεηαη πξνιεπηηθά αγσγή θαηά ηεο δπζθνηιηόηεηαο όηαλ ζπληαγνγξαθνύληαη νπηνεηδή
ΓΗΑΡΡΟΗΑ Παξελέξγεηα θαξκάθσλ, δπζαπνξξόθεζε, αηκνξξαγία γεο, stress, δηαθπγή γύξσ από απόθξαμε CAVE! Αθπδάησζε θαη ε/ι δηαηαξαρέο Αηηηνινγηθή αληηκεηώπηζε, ηξνπνπνίεζε δηαηξνθήο, ινπεξακίδε, πεθηίλε θανιίλε, βάκκα νπίνπ, νθηξενηίδε
ΓΤΠΝΟΗΑ θαη ΡΟΓΥΟ 70% θαξθηλνπαζώλ 50-70% κε θαξθηλνπαζώλ πκθνξεηηθή θαξδηαθή αλεπάξθεηα, ΥΑΠ, ΒΑ, ινίκσμε αλαπλεπζηηθνύ, εηζξόθεζε Τπνθεηκεληθό αίζζεκα Ομπγνλνζεξαπεία, αηηηνινγηθή ζεξαπεία, ξεύκα αέξα Μνξθίλε, κηδαδνιάκε
ΒΖΥΑ Καθνήζεηα, ζπκθνξεηηθή θαξδηαθή αλεπάξθεηα, ΥΑΠ, ινηκώμεηο αλαπλεπζηηθνύ, γαζηξννηζνθαγηθή παιηλδξόκεζε, θάξκαθα (ΑΜΔΑ) Αληηβηνηηθά, θνξηηθνζηεξνεηδή, απνρξεκπηηθά, αληηβερηθά, αληηηζηακηληθά, βξνγρνδηαζηαιηηθά, νπηνεηδή Φπζηθνζεξαπεία αλαπλεπζηηθνύ
ΚΑΣΑΚΛΗΔΗ Καηάθιηζε, θαθή ζξέςε, ιεπηό θαη αηξνθηθό δέξκα, αθξάηεηα νύξσλ θαη θνπξάλσλ ΑΝΑΛΓΖΣΗΚΑ Έιεγρνο δπζνζκίαο: κεηξνληδαδόιε, ζνπιθαζεηαδίλε, θνληνξηνπνηεκέλε δάραξε
ΗΣΗΖ ΚΑΗ ΔΝΤΓΑΣΧΖ Μεραληθή απόθξαμε, μεξνζηνκία, αλνξεμία, λεπξνινγηθέο δηαηαξαρέο ΣΑ ΣΔΛΗΚΑ ΣΑΓΗΑ ΚΑΣΑΡΓΔΗΣΑΗ ΣΟ ΑΗΘΖΜΑ ΣΖ ΓΗΦΑ ΚΑΗ ΣΖ ΠΔΗΝΑ Ρηλνγαζηξηθόο ζσιήλαο, γαζηξνζηνκία, παξεληεξηθή δηαηξνθή
ΠΑΡΑΛΖΡΖΜΑ 90% ησλ αλζξώπσλ ζην ηέινο ηεο δσήο ηνπο Ζιηθία, λνεηηθή έθπησζε, ινηκώμεηο, θαηάγκαηα, νξγαληθή αλεπάξθεηα Αλαζηξέςηκα αίηηα: πόλνο, θαηαθξάηεζε νύξσλ, ππξεηόο, ε/ι δηαηαξαρέο Αληηςπρσζηθά
ΦΡΟΝΣΗΓΑ ΖΛΗΚΗΧΜΔΝΧΝ Οηθνγέλεηα γελλήζεσλ δηαζέζηκσλ θξνληηζηώλ Οηθνγέλεηεο κε ιηγόηεξα κέιε, κε ραιαξνύο δεζκνύο θαη γεσγξαθηθά δηαζθνξπηζκέλεο
ΠΑΡΖΓΟΡΖΣΗΚΖ ΦΡΟΝΣΗΓΑ: ΦΟΡΔΗ; Δθθιεζία (πξνγξάκκαηα ζίηηζεο) Γήκνη Κνηλόηεηεο (θαη νίθνλ λνζειεία) Δζεινληέο (απνπζία νξγαλσκέλεο δνκήο γηα ηελ αμηνπνίεζή ηνπο)
ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΑ Γελ εθαξκόδνληαη νη απνθάζεηο 92, 97, 01, 03 γηα ηελ θαη Οίθνλ λνζειεία Γελ παξέρεηαη ε δπλαηόηεηα λνζειείαο αζζελώλ ηειηθνύ ζηαδίνπ Γελ πξνβιέπνληαη ππεξεζίεο Παξεγνξεηηθήο Φξνληίδαο ζηα αληηθαξθηληθά λνζνθνκεία
ΠΡΟΣΑΔΗ ΠΑΡΖ.Τ.Α. Τπό εθπόλεζε λέν λνκνζρέδην κε ηε ζπκκεηνρή ηεο ΠΑΡΖΤΑ Αθνξά ηηο δνκέο ηεο Παξεγνξεηηθήο Φξνληίδαο, ηε δεκηνπξγία Ξελώλσλ θαη ηελ νξγάλσζε ηεο θαη νίθνλ λνζειείαο
ΑΡΥΔ ΠΦ ΣΖΝ ΣΡΗΣΖ ΖΛΗΚΗΑ λα γλσξίδνπλ όηη ν ζάλαηνο έξρεηαη θαη πώο λα είλαη ζε ζέζε λα ειέγρνπλ ό,ηη ηνπο ζπκβαίλεη λα εμαζθαιίδεηαη αηνκηθόηεηα θαη αμηνπξέπεηα λα ειέγρεηαη ν πόλνο θαη ηα ινηπά ζπκπηώκαηα λα έρνπλ επηινγέο γηα ηνλ ηόπν ηνπ ζαλάηνπ λα έρνπλ δπλαηόηεηα πιεξνθόξεζεο θαη ελεκέξσζεο
ΑΡΥΔ ΠΦ ΣΖΝ ΣΡΗΣΖ ΖΛΗΚΗΑ λα έρνπλ πξόζβαζε ζε πλεπκαηηθή θαη ζπλαηζζεκαηηθή ππνζηήξημε λα επηιέγνπλ ηνπο παξόληεο θαηά ηε ζηηγκή ηνπ ηέινπο λα έρνπλ ηε βεβαηόηεηα όηη νη επηζπκίεο θαη νη εληνιέο ηνπο ζα πξαγκαηνπνηεζνύλ λα έρνπλ ρξόλν λα απνραηξεηήζνπλ ηνπο δηθνύο ηνπο αλζξώπνπο λα κπνξνύλ λα «θύγνπλ» όηαλ έξζεη ε ζηηγκή, ρσξίο λα ηνπο παξαηείλεηαη ε δσή κόλν γηα ζηηγκέο...
ΔΘΝΗΚΖ ΠΟΛΗΣΗΚΖ ΤΓΔΗΑ Σν Gold Standard Framework: νξγάλσζε θαη εμαζθάιηζε πνηόηεηαο θξνληίδαο αζζελώλ ηειηθνύ ζηαδίνπ ζε επίπεδν θνηλόηεηαο. Ζ Liverpool Care Pathway: νιηζηηθή αληηκεηώπηζε ησλ ηειεπηαίσλ εκεξώλ, αλεμάξηεηα από ηε δηάγλσζε ή ηνλ ηόπν ζαλάηνπ ύζηεκα θαηαγξαθήο ησλ επηζπκηώλ ηνπ αζζελνύο ζρεηηθά κε ηε θξνληίδα ηνπ, ηηο επηινγέο ηνπ θαη ηηο πξνηηκήζεηο ηνπ, όπσο δηακνξθώλνληαη ζηελ πνξεία ηεο λόζνπ ηνπ.
ΜΟΝΣΔΛΟ TLC Σ L C Xξόλνο (time) / Oκάδα (team): Πξνιεπηηθή παξνρή ΠΦ από νξγαλσκέλε πνιπδύλακε νκάδα Aλαινγία (logo): Ζ ηζνξξνπία κεηαμύ ΠΦ θαη ζεξαπείαο είλαη κεηαβιεηή ζηελ πνξεία ηεο λόζνπ. πλεξγαζία (cooperative) / Οιηζηηθή θξνληίδα (care) : Μεηαμύ αζζελώλ, αηόκσλ πνπ παξέρνπλ ηε θξνληίδα θαη εηδηθώλ. Βηνινγηθή, ςπρνινγηθή, θνηλσληθή θαη ζπλαηζζεκαηηθή πξνζέγγηζε.
ΠΡΟΣΑΔΗ πληνληζκόο: ζπλεξγαζία κεηαμύ εηδηθνηήησλ πλεξγαζία: εμεηδηθεπκέλνη λνζειεπηέο Γηαζεζηκόηεηα: ππεξεζίεο δηαζέζηκεο ζε λνζειεπόκελνπο θαη κε αζζελείο, κε θαθνήζε ή κε θαθνήζε λόζν ρεδηαζκόο: εηδηθά ζε λνζήκαηα πνπ εμειίζζνληαη ζε απώιεηα ηεο απηνλνκίαο, όπσο ε λ. Parkinson πκκεηνρή άιισλ εηδηθώλ: ώζηε λα θαιύπηνληαη ζθαηξηθά ηα ζπκπηώκαηα, λα παξέρεηαη ςπρνινγηθή ππνζηήξημε, αιιά θαη ππνζηήξημε ζηνπο θξνληηζηέο.
Δπραξηζηώ πνιύ!