ΕΝΔΟΒΡΟΓΧΙΚΗ ΒΡΑΧΥΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΠΝΕΥΜΟΝΟΣ. Κ. Παπαλλά 1, Δ. Μπισιρτζόγλου2, Αθ. Ζέτος 2,Β.Αναστασάκος2, 2Γ. Ιωαννίδου 1, 2Δ. Ξεσφύγγη 1, Μ.Πλόχωρου1,Μ.Καραβαλλάκης 1 Ι.Τσαλαφουτας 1 Γ. Πολίτης 2, Ι. Κατσιλιέρης1 Γ Ακτινοθεραπευτικό Τμήμα 1 ΑΟΝΑ «Ο ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ» Πνευμονολογική Κλινική 2 ΑΟΝΑ «Ο ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ»
ΕΝΔΟΒΡΟΓΧΙΚΗ ΒΡΑΧΥΘΕΡΑΠΕΙΑ Είδος ακτινοθεραπείας Ιρίδιο 192 ΗDR τοποθετείται είτε εντός είτε πολύ κοντά στον κακοήθη ιστό με το εύκαμπτο βρογχοσκόπιο Ακτινοβολία αντιστρόφως ανάλογη του τετραγώνου της απόστασης Υψηλή δόση ακτινοβολίας στο κέντρο της ραδιενεργούς πηγής με γρήγορη ελάττωση προς την περιφέρεια
Αρχή των ισοδοσικών καμπυλών στην βραχυθεραπεία HDR
ΕΝΔΟΒΡΟΓΧΙΚΗ ΒΡΑΧΥΘΕΡΑΠΕΙΑ Εκπέμπονται υψηλές δόσεις ακτινοβολίας στους όγκους με εκλεκτική προφύλαξη του υγιούς περιβάλλοντος ιστού Οι επιδράσεις της ακτινοβολίας δεν είναι ο άμεσος κυτταρικός θάνατος, αλλά το σπάσιμο της αλύσου του DNA που οδηγεί στην απόπτωση και στην μείωση του κυτταρικού πολλ/σμού Το μέγιστο ορατό και ιστολογικό αποτέλεσμα συμβαίνει σε τρεις περίπου εβδομάδες
Διαδικασία τοποθέτησης Ένας αυλός από πολυαιθυλένιο με εξωτερική διάμετρο περίπου 2-3mm προωθείται ενδοαυλικά στην βλάβη με το ινοπτικό βρογχοσκόπιο Ένας δοκιμαστικός καθετήρας με ακτινοσκιερά σημάδια (dummy seed) εισάγεται στον αυλό για να ελεγχθεί το μονοπάτι της ραδιενεργούς πηγής με απλή ακτινογραφία θώρακος
CXR f-p, f εξομοίωση (πλάνο)
Τεχνική μεταφόρτισης Σε προστατευμένο δωμάτιο, με συνεχή χορήγηση οξυγόνου στον ασθενή, ο οποίος παρακολουθείται μέσω βιντεοκάμερας. Μετά την απομάκρυνση του δοκιμαστικού καθετήρα ο αυλός εφαρμογής συνδέεται με την μονάδα μεταφόρτισης ιριδίου που περιέχει την ραδιενεργό πηγή Η ραδιενεργός πηγή, δ: 1mm, προωθείται στην κατάλληλη θέση με τον έλεγχο του υπολογιστή και στη συνέχεια τραβιέται προς τα πίσω σε διαστήματα των 5mm. Παραμένει σε κάθε θέση για όσο χρόνο χρειάζεται μέχρις ότου επιτευχθεί η δόση που έχει καθοριστεί στον υπολογιστή.
Ενδείξεις Παρηγορητική θεραπεία στο στάδιο IV (απόφραξη κύριου βρόγχου, ανακούφιση συμπτωμάτων) και στην τοπική υποτροπή, π.χ. μετά από εξωτερική ακτινοβολία Συμπληρωματική θεραπεία μετά από μερική χειρουργική εξαίρεση (διήθηση του όγκου στα χειρουργικά όρια) Συμπληρωματική θεραπεία (boost) στα στάδια ΙΙ-III (T3-T4, T4, N0-N3) N3) Θεραπεία για τον υποβλεννογόνιο καρκίνο (in situ)
Επιπλοκές Σοβαρός βήχας και αυξημένη απόχρεμψη Πνευμοθώρακας Μετακτινική βρογχίτιδα Στένωση (10%) Συρίγγιο Θανατηφόρος αιμορραγία? Vergon et al, ERJ 2006
Συνδυάζεται με: άλλες τεχνικές που έχουν πιο άμεσα αποτελέσματα, όπως κρυοθεραπεία, laser, ηλεκτροκαυτηριασμό εξωτερική ακτινοβολία αυξάνοντας τον τοπικό έλεγχο της νόσου φωτοδυναμική θεραπεία χημειοθεραπεία
Θεραπευτικό σχήμα 45 Ασθενείς Ομάδα Α: Ασθενείς με πρωτοπαθή όγκο Ομάδα B: Ασθενείς με υποτροπιάζοντες όγκους 30-50 Gy εξωτερική ακτινοβολία - Ομάδα Α 2x8 Gy ενδοβρογχική ακτινοβολία - Ομάδα Α+B
Πλήρης ανταπόκριση των συμπτωμάτων 4-8 μήνες Ομάδα Α +Β 91% δύσπνοια 84% βήχας 94% αιμόπτυση 83% αποφρακτική πνευμονία
1 ο ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ Γυναίκα 62 ετών, με πλακώδες Ca πνεύμονος χειρουργηθέν με δεξιά κάτω λοβεκτομή Α.Α: Ca μαστού προ 3ετίας (χειρουργηθέν, ακτινοβοληθέν) 8 μήνες μετά την λοβεκτομή επανέρχεται με αιμόπτυση και ακατάσχετο βήχα. Βρογχοσκoπικώς πικώς: υποτροπή της νόσου Έλαβε 6 σχήματα χημειοθεραπείας χωρίς ανταπόκριση Υποβλήθηκε σε ενδοβρογχική βραχυθεραπεία
2 ο ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ Άνδρας 72 ετών, με πλακώδες Ca πνεύμονος χειρουργηθέν με αριστερή κάτω λοβεκτομή προ 18μήνου Αιμόπτυση Βρογχοσκοπείται και διαπιστώνεται υποτροπή Υποβλήθηκε σε ενδοβρογχική βραχυθεραπεία
3 ο ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ Άνδρας 76 ετών, με NSCLC επί εδάφους IPF Ατελεκτασία δεξιού κάτω λοβού Βρογχοσκοπείται και διαπιστώνεται εξωφυτική μάζα αποφράσσουσα σχεδόν πλήρως τον διάμεσο βρόγχο Υποβλήθηκε σε συνδυασμό κρυοθεραπείας και ενδοβρογχικής βραχυθεραπείας