ΣΚΟΠΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ
Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ Διάκριση Σκοπών * Στόχων
Σκοποί ελληνικού αναλυτικού προγράμματος σπουδών «Nα συμβάλει κατά προτεραιότητα στη σωματική ανάπτυξη των μαθητών και παράλληλα να βοηθήσει στην ψυχική και πνευματική τους καλλιέργεια καθώς και στην αρμονική ένταξή τους στην κοινωνία. Προτεραιότητα έχει η ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων των μαθητών και μέσω αυτών η καλλιέργεια των φυσικών τους ικανοτήτων και η ενίσχυση της υγείας τους» (Υ.Α.21072β/Γ2/2003) 23/10/2018 Απευθύνεται στους τρεις βασικούς τομείς μάθησης: α. Ψυχοκινητικό (διδασκαλία δεξιοτήτων, βελτίωση φυσικών ικανοτήτων, υγεία) β. Κοινωνικό-Συναισθηματικό (θετική στάση για ΦΑ, συνεργασία, αυτοεκτίμηση, αυτοπραγμάτωση, κτλ.) γ. Γνωστικό (γνώσεις προπονητικής, αξία άθλησης, κανονισμών) Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ
Σκοποί Η ανάπτυξη, δεξιοτήτων, ικανοτήτων και επιδόσεων Η κατανόηση της σημασίας αρχών, εννοιών, κανόνων Η κατανόηση ψυχολογικών, αισθητικών, και βιομηχανικών παραμέτρων της άσκησης και της φυσικής δραστηριότητας Η ανάπτυξη ατομικής και κοινωνικής υπευθυνότητας Η λήψη αποφάσεων 23/10/2018 Ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας Δια βίου άσκηση, καλές συνήθειες, ευημερία Θετική στάση προς την άσκηση Στόχοι Φυσική, συναισθηματική, ψυχική, κοινωνική υγεία Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ
Στη σύγχρονη εποχή προτείνονται ως πρωταρχικοί στόχοι της Φυσικής Αγωγής η δια βίου άσκηση για την υγεία & η συμπερίληψη (Bailey et al., 2009; Sallis et al., 2013; Qi & Ha, 2012; Penney et al., 2010) Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ
Αντιλήψεις σχετικά με τους στόχους της Φυσικής Αγωγής Όσο περισσότερες δεξιότητες διδαχθεί ένα άτομο, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει να παραμείνει κινητικά δραστήριο δια βίου Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ
Αντιλήψεις σχετικά με τους στόχους της Φυσικής Αγωγής Η συμμετοχή στη Φυσική Αγωγή θα πρέπει να λειτουργεί ως εκτόνωση στην πίεση που ασκούν τα υπόλοιπα μαθήματα Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ
Αντιλήψεις σχετικά με τους στόχους της Φυσικής Αγωγής Για να είναι ένα μάθημα Φυσικής Αγωγής αποτελεσματικό θα πρέπει να έχει χαρακτηριστικά προπόνησης Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ
Ερευνητικά Δεδομένα
1. Η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών Φ.Α. και των προπονητών δεν μπορεί να εκφράσει και να διαχωρίσει με σαφήνεια τους σκοπούς και τους στόχους των μαθημάτων τους (Ekberg, 2009; Kirk, 2006; Larsson & Redelius, 2008; Redelius, Fagrell, & Larsson, 2009; Tinning, 2000) 2. Οι ανάγκες της σύγχρονης εποχής διαφοροποιούν την προτεραιότητα σκοπών-στόχων, καθώς και το ρόλο των εκπαιδευτικών/προπονητών (Cothran, 2016; MacPhail, 2015) 3. Οι πεποιθήσεις εκπαιδευτικών και προπονητών σχετικά με το ρόλο τους και τη σημασία σκοπών και στόχων δεν διαφοροποιούνται εύκολα (Harvey, 2013; Warburton, 2017) Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ
23/10/2018 Οι υψηλές αθλητικές επιδόσεις στην παιδική ηλικία δεν αποτελούν εγγύηση της υιοθέτησης συνηθειών δια βίου άσκησης Η εμπλοκή και η επιτυχημένη συμμετοχή στην άσκηση και τον αθλητισμό εξαρτάται από: Ικανότητα Αυτονομία Σχέσεις Ευχαρίστηση (Stunz & Weiss, 2010; Vaeyens et al., 2009; Wall & Cote, 2007) Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ
23/10/2018 Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ Κατά τη διάρκεια των περιοδών ανάπτυξης (π.χ. εφηβεία) η ενασχόληση με ποικιλία δραστηριοτήτων επιδρά θετικά στην κινητική μάθηση Η πρόωρη αθλητική εξειδίκευση δεν συνίσταται για παιδιά ηλικίας 6-12 ετών. Σε αυτή την ηλικία χρειάζεται: περισσότερος χρόνος εμπλοκής σε σκόπιμα τροποποιημένα παιχνίδια και λιγότερος χρόνος σε δομημένες δραστηριότητες τεχνικής (αναλογία 3/1) (Cassidy et al., 2014; Cote & Abernethy, 2012)
Οι συναισθηματικές διαστάσεις της διδασκαλίας δεν λαμβάνονται σοβαρά υπόψη (Holt, Strean & Bengoechea, 2002; Zins, Bloodworth, Weissberg & Walberg, 2004) Απουσιάζει ο ενθουσιασμός και η αίσθηση της ευχαρίστησης (Kretchmar, 2005; O Reilly, Tompkins & Gallant, 2001) Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ
Η συμμετοχή στην άσκηση και τη φυσική δραστηριότητα συνδέεται με θετικές αλλαγές στη γνωστική ανάπτυξη και την ακαδημαϊκή επίδοση των ασκούμενων (Pesce, Faigenbaum, Crova, Marchetti, & Bellucci, 2013; Tomporowski, 2003; Tomporowski, McCullick, Pendleton, & Pesce, 2015) Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ
Eupea Survey 2.000 εκπαιδευτικοί, 20 χώρες (Fischer, Repond & Diniz, 2011; Hardman & Marshall, 2009; Klein, 2006) 1. Υγιεινός Τρόπος Ζωής 2. Ευημερία 3. Διαμόρφωση αξιών 4. Ασφαλείς πρακτικές άσκησης 5. Κινητική επιδεξιότητα 6. Διαθεματικότητα 7. Κοινωνική και πολιτισμική αξία αθλητισμού 8. Ικανότητα αξιολόγησης 9. Ανάπτυξη ηγετικών ικανοτήτων 10. Αναγνώριση της σημασίας της υγείας 11. Ανάπτυξη & εφαρμογή δεξιοτήτων 12. Αίσθηση του ανήκειν 13. Συμπερίληψη
Στόχος 1. Υγιεινός Τρόπος Ζωής Εκπαιδευτικοί Μαθητές Στόχος Ενίσχυση και υιοθέτηση υγιεινού τρόπου ζωής Σκοποί Μάθησης Μαθησιακά Αποτελέσματα 1. Επιλέγει ποικιλία δραστηριοτήτων εντός & εκτός σχολείου Κατάταξη εκπαιδευτικών Τι κάνουν οι μαθητές 3 1 2. Ασκείται σε συστηματική βάση 2 2 3. Κάνει τις σωστές επιλογές καθημερινά 4. Διατηρεί μία ισορροπημένη καθημερινή δράση 4 3 1 4
ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ (COTE & ABERNETHY, 2012)
18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 Ευχαρίστηση Υγεία Αναψυχή Αναψυχή Τροποποιημένο παιχνίδι Δομημένη εξάσκηση Έμφαση στη φυσική κατάσταση και την υγεία Μύηση Υψηλή επίδοση Υγεία Ευχαρίστηση Επένδυση Δομ. εξάσκηση (80%) Τροποπ. παιχνίδι (20%) Ένα άθλημα Εξειδίκευση Τροποπ. παιχνίδι (50%) Δομ. εξάσκηση (50%) Ποικιλία αθλημάτων Τροποποιημένο παιχνίδι (70%) Δομημένη εξάσκηση (30%) Ποικιλία δραστηριοτήτων Υψηλή επίδοση Κακή Υγεία Απουσία Ευχαρίστησης Πρόωση Εξειδίκευση Δομημένη εξάσκηση (80%) Τροποποιημένο παιχνίδι (20%) Ένα άθλημα 6 Είσοδος στη Φυσική Αγωγή και τον Αθλητισμό
Αρχή 1η Όταν το άτομο εκπληρώνει προσωπικούς στόχους επίτευξης μέσω της συμμετοχής του σε μία δραστηριότητα αυξάνονται οι πιθανότητες να την υιοθετήσει μελλοντικά αποκτώντας θετική στάση προς αυτή (Barkoukis & Hagger, 2013; Christodoulos, Douda, Polykratis, Tokmakidis, 2006; Hagger, Chatzisarantis & Biddle, 2002; Jaakkola et al., 2017; Theodosiou & Papaioannou, 2006; Sproule et al., 2007; Χατζηχαριστός, 2003) Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ
Αρχή 2η Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ Η ευχαρίστηση και η «αίσθηση του ανήκειν» που προσλαμβάνει το άτομο μέσω της συμμετοχής του στην άσκηση, επιδρά θετικά στην επιθυμία του για μάθηση, κατανόηση, συμμετοχή (Butler, 2016; Butler & Griffin, 2010; Kidman & Lombardo, 2010; Ryan & Deci, 2000; Williams, 2008; Χατζηχαριστός, 2003 )
Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ Αρχή 3η... Η ενασχόληση με την άσκηση και τον αθλητισμό στην παιδική ηλικία συμβάλει στη διατήρηση ενός δραστήριου τρόπου ζωής κατά την ενηλικίωση (Bélanger et al., 2015; Fernandes et al., 2011; Vanderlei et al., 2014; Χατζηχαριστός, 2003 )
Αρχή 4η... Χρειάζεται εξατομίκευση των προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων Τα συναισθήματα που βιώνει κάθε άτομο μέσως της συμμετοχής του στην άσκηση εξαρτώνται από την ερμηνεία που θα δώσει στα αποτελέσματα της άσκησης βάσει των ατομικών του στόχων. Π.χ. Εάν η αύξηση της καρδιακής συχνότητας συνδεθεί με προσωπικούς στόχους επίτευξης τότε το άτομο θα βιώσει θετικά συναισθήματα, αλλιώς θα αισθανεί εξουθένωση (Ekkekakis et al., 2008; Χατζηχαριστός, 2003) Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ
Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ Θεωρίες Μάθησης
Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ Ποιος διδάσκει Τι διδάσκεται Γιατί διδάσκεται Πώς διδάσκεται
Συμπεριφορισμός Γνωστικές Εποικοδομητισμός Κοινωνικές Πως Περιβαλλοντικά Εσωτερικές Υποκειμενικά Αλληλεπίδρα- μαθαίνουμε ερεθίσματα νοητικές νοήματα της ση εντός διαδικασίες αντικειμενικής πλαισίων πραγματικότητας μάθησης Επίκεντρο Μαθητής = Εσωτερικές Εσωτερική Αλληλεπί- μάθησης παθητικός γνωστικές κατασκευή της δραση ατόμου δέκτης δομές πραγματικότητας περιβάλλοντος Σκοπός Αλλαγές στη Ανάπτυξη Κατασκευή νέας Πρότυπα νέων εκπαίδευσης συμπεριφορά λογικής γνώσης που ρόλων και προς διαίσθησης συνδέεται με παλιά συμπεριφορών συγκεκριμένη αντίληψης γνώση κατεύθυνση
Τι συνεπάγεται κάθε θεωρία για τον εκπαιδευτικό Φ.Α. και τον προπονητή?
Ερέθισμα Αντίδραση Συμπεριφορισμός Μάθηση μέσω παρατήρησης & αναπαραγωγής πρότυπης εκτέλεσης του διδάσκοντα Κοινό επίπεδο δυσκολίας Αμοιβές για ενίσχυση της επίδοσης Προδιαγεγραμμένοι μαθησιακοί σκοποί Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ
Γνωστικές Θεωρίες Μάθηση = συνδέσεις μεταξύ μνήμης βραχείας και μακράς διάρκειας Έμφαση στις υπάρχουσες δυνατότητες εμπειρίες - ταλέντα Ποικιλία ερεθισμάτων Ευκαιρίες για νοερή εξάσκηση επίλυση προβλημάτων Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ
Εποικοδομητισμός Καθοδηγούμενη ανακάλυψη (ατομικά) και συζήτηση στην ομάδα Βιωματική μάθηση Αυθεντική μάθηση Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ
Κοινωνικές Θεωρίες Κοινότητες/ ομάδες μάθησης Αυτοαποτελεσματικότ ητα Κοινωνικές δεξιότητες Μαθητεία μέσω παρατήρησης Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ
Πως αντιλαμβανόμαστε τη μάθηση στη Φυσική Αγωγή και τον Αθλητισμό? Κατανοώ Ανακαλώ Δημιουργώ Αξιολογώ Αναλύω Εφαρμόζω Αναγνωρίζω Συνδέω Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ
* Για να ορίσουμε τους βέλτιστους δυνατούς τρόπους διδασκαλίας Ως μέσα κατανόησης και δόμησης του περιεχομένου της διδασκαλίας Ως μέσα αξιολόγησης των αποτελεσμάτων της μάθησης * * (Sfard, 1998) Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ
Εργασία 3η
Προσλαμβάνεστε ως προπονητής χάντμπολ σε μία τοπική ομάδα και αναλαμβάνετε το εφηβικό τμήμα Στην πρώτη προπόνηση αποφασίζετε να διδάξετε συνδυαστικά τις ακόλουθες δεξιότητες: «πάσα πάνω από τον ώμο» & «υποδοχή μπάλας» Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ
Χρησιμοποιήστε τις λέξεις που φαίνονται στο διπλανό πλαίσιο για να περιγράψετε πως θα διδάξετε τις συγκεκριμένες δεξιότητες χρησιμοποιώντας ως πλαίσιο τις παραπάνω θεωρίες Ποιος διδάσκει Τι διδάσκεται Γιατί διδάσκεται Πώς διδάσκεται Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας Ασπασία Δανιά, Επίκουρη Καθηγήτρια ΣΕΦΑΑ/ΕΚΠΑ