Αγορές Συναλλάγματος (Foreign exchange markets) Συντάκτης :Σιώπη Ευαγγελία

Αγορές Συναλλάγματος (Foreign exchange markets) Συντάκτης :Σιώπη Ευαγγελία

Αγορά συναλλάγματος Αγορά συναλλάγματος είναι μια παγκόσμια αγορά η οποία περιλαμβάνει όλα τα χρηματοοικονομικά κέντρα του κόσμου και στην οποία γίνεται η αγοραπωλησία όλων των εθνικών νομισμάτων.

Αγορά συναλλάγματος Σκοπός των αγορών συναλλάγματος είναι να επιτρέπουν μεταφορές της αγοραστικής δύναμης από ένα νόμισμα σε ένα άλλο, δηλαδή η διαπραγμάτευση νομισμάτων. Οι περισσότερες συναλλαγές γίνονται μέσω της διεθνούς διατραπεζικής αγοράς (interbank market) όπου οι μεγαλύτερες τράπεζες διαπραγματεύονται μεταξύ τους.

Αγορά συναλλάγματος Τα κέντρα της αγοράς συναλλάγματος ανά τον κόσμο (Τόκιο, Σιγκαπούρη, Χονγκ-Κονγκ, Μπαχρέιν, Ευρώπη, Νέα Υόρκη, Λος Άντζελες, Σύδνεϋ) λειτουργούν όλο το 24ωρο και είναι άμεσα συνδεμένα μεταξύ τους ώστε να ελέγχουν ανα πάσα στιγμή τη θέση τους σε διάφορα νομίσματα.

Αγορά συναλλάγματος Η αγορά συναλλάγματος συνδέει άμεσα το εγχώριο με το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα και διευκολύνει την πρόσβαση των κατοίκων της ημεδαπής στις διεθνείς αγορές και των ξένων διαπραγματευτών στις εγχώριες.

Αγορά συναλλάγματος Οι εξελίξεις στην αγορά συναλλάγματος έχουν άμεση επίδραση στα εγχώρια μακροοικονομικά μεγέθη: πληθωρισμός, επιτόκια, προσφορά χρήματος, νομισματική πολιτική. Επηρεάζουν το ΑΕΠ, το ισοζύγιο πληρωμών, τις αποφάσεις των επιχειρήσεων για διεθνοποίηση ή μη των παραγωγικών δραστηριοτήτων τους.

Κατηγορίες συναλλαγματικών αγορών Η αγορά συναλλάγματος, ανάλογα με το μέγεθος των συναλλαγών, μπορεί να διακριθεί στη: Χονδρική αγορά (wholesale market) Στη χονδρική αγορά οι μεγαλύτερες τράπεζες, διαπραγματευτές (traders) και διαμεσολαβητές(brokers) νομισμάτων ανακοινώνουν τις συναλλαγματικές ισοτιμίες στις οποίες είναι διατεθειμένοι να διαπραγματευτούν μεταξύ τους αλλά και με μεγάλους οργανισμούς. Λιανική αγορά (retail market) Στη λιανική αγορά μπορεί κάποιος, ακόμα και ιδιώτης, να αγοράζει ή να πωλεί μικρότερες ποσότητες συναλλάγματος σε μία προκαθορισμένη τιμή.

Κατηγορίες συναλλαγματικών αγορών Οι βασικοί συμμετέχοντες στην αγορά ξένου συναλλάγματος είναι μεγάλες επενδυτικές και εμπορικές τράπεζες, μεσίτες νομισμάτων στην διατραπεζική αγορά, πολυεθνικές επιχειρήσεις, και κεντρικές εθνικές τράπεζες. Πολλοί συμμετέχοντες στην χονδρική αγορά δρουν και ως ειδικοί διαπραγματευτές (market makers) δηλαδή ανακοινώνουν σε ποιες τιμές είναι διατεθειμένοι να αγοράσουν και να πουλήσουν ένα νόμισμα σε άλλους συμμετέχοντες στην αγορά. Οι ανακοινώσεις τιμών από τους ειδικούς διαπραγματευτές είναι δεσμευτικές, δηλαδή αυτοί είναι υποχρεωμένοι να κάνουν συναλλαγές στις τιμές που ανακοίνωσαν. Ένα μεγάλο μέρος των συναλλαγών στην αγορά αυτή γίνεται μέσω μεσιτών νομισμάτων.

Ζήτηση Προσφορά Συναλλάγματος Η ζήτηση για συνάλλαγμα προκύπτει από φυσικά πρόσωπα ή επιχειρήσεις που για λόγους όπως πχ, ταξιδιού σε ξένη χώρα, επένδυσης ή εισαγωγών προϊόντων ή υπηρεσιών. Η προσφορά συναλλάγματος προκύπτει από φυσικά πρόσωπα ή επιχειρήσεις που έχουν στην κατοχή τους συνάλλαγμα και χρειάζονται το εγχώριο νόμισμα. Την στιγμή που οι συναλλαγματικές ισοτιμίες προσδιορίζονται ελεύθερα από την αγορά, η τιμή του συναλλάγματος, πχ του δολαρίου σε ευρώ, είναι αποτέλεσμα της ζήτησης και της προσφοράς στην αγορά συναλλάγματος.

Συναλλαγές στην αγορά συναλλάγματος Μία συναλλαγή στην αγορά ξένου συναλλάγματος μπορεί να είναι είτε τρέχουσα (spot) είτε προθεσμιακή (forward) είτε συναλλαγή ανταλλαγής νομισμάτων (swap). Μία συναλλαγή είναι συναλλαγή spot όταν απαιτεί άμεση παράδοση του ξένου νομίσματος (συνήθως δύο εργάσιμες ημέρες, αν και μπορεί να είναι μέχρι 7 ημέρες κατόπιν ειδικής συμφωνίας), ενώ όταν η παράδοση θα γίνει σε μία μελλοντική στιγμή σε ισοτιμία που συμφωνείται σήμερα πρόκειται για συναλλαγή forward (συνήθως 30, 90, 180, 270, και 360 ημέρες παράδοσης, αν και μεγαλύτερες προθεσμίες είναι δυνατές). Όταν η συναλλαγή συνδυάζει ταυτόχρονα μία spot και μία forward συναλλαγή στην αντίθετη κατεύθυνση (για το ίδιο ποσό) πρόκειται για συναλλαγή swap.

Τρέχουσα ισοτιμία: Οι δύο καμπύλες τέμνονται στο σημείο Ε όπου η τιμή S=Eur/USD=1

Προθεσμιακή Ισοτιμία Αφορά συναλλαγές που συμφωνούνται στο παρόν με την υπόσχεση ότι θα πραγματοποιηθούν στο μέλλον: Η τιμή της συναλλαγής (η συναλλαγματική ισοτιμία) ορίζεται πχ σήμερα, αλλά η ολοκλήρωσή της ( παραλαβή ή παράδοση του συναλλάγματος ) συμφωνείται ρητά μετά από μια προθεσμία (πχ 3μηνο, 6μηνο κ.α.) σε μια προκαθορισμένη τιμή. Η προθεσμιακή ισοτιμία ισορροπίας μεταξύ δύο νομισμάτων προκύπτει από τις καμπύλες ζήτησης και προσφοράς ξένου συναλλάγματος για μελλοντική παράδοση. Εάν η προθεσμιακή ισοτιμία (πχ 6-μηνιαία ) είναι χαμηλότερη από την σημερινή τρέχουσα ισοτιμία, το ξένο νόμισμα βρίσκεται σε προθεσμιακή προεξόφληση. Αν όμως,η προθεσμιακή ισοτιμία είναι υψηλότερη από την σημερινή τρέχουσα ισοτιμία, το ξένο νόμισμα βρίσκεται σε προθεσμιακό πριμ.

Γιατί χρησιμοποιούμε τις προθεσμιακές συναλλαγές? Συναλλαγματικός κίνδυνος: Απρόβλεπτες διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών που δημιουργούν σημαντικό κίνδυνο ζημιάς σε ιδιώτες, επιχειρήσεις και τράπεζες (χαρτοφυλάκιά σε ξένα νομίσματα) Ο άνθρωπος κατά κανόνα αποστρέφεται κάθε είδος κινδύνου. Η προθεσμιακή αγορά συναλλάγματος επιτρέπει μέσω της αντιστάθμισης κινδύνου - (Hedging) την κάλυψη μιας <ανοικτής> θέσης σε κάποιο νόμισμα. Αντιστάθμιση κινδύνου (hedging) είναι μια τεχνική κάλυψης απέναντι στις απώλειες κεφαλαίων που μπορεί να προκύψουν ως αποτέλεσμα απρόσμενων κινήσεων της αγοράς, με χαρακτηριστικότερη την προστασία έναντι του συναλλαγματικού (currency risk), του επιτοκιακού (interest rate risk) ή του συστημικού κινδύνου (market risk).

Αντιστάθμιση και κερδοσκοπία Ο κερδοσκόπος επιδιώκει τον συναλλαγματικό κίνδυνο με σκοπό το κέρδος. Αν προβλέψει με επιτυχία την μελλοντικές μεταβολές της τρέχουσας ισοτιμίας τότε θα έχει κέρδη, διαφορετικά ζημιές. Αν αγοράσει Ξ/Ν στην τρέχουσα ή προθεσμιακή αγορά με σκοπό να το πουλήσει με κέρδος σε υψηλότερη μελλοντική τρέχουσα τιμή,τότε παίρνει καλυμμένη θέση (long position) Αν πουλάει το Ξ/Ν στην προθεσμιακή αγορά με την προσδοκία να το αγοράσει σε χαμηλότερη τιμή στο μέλλον,τότε παίρνει ακάλυπτη θέση (short position). Στην πρώτη περίπτωση :καλυμμένη θέση (long position) ο κερδοσκόπος πρώτα αγοράζει το συνάλλαγμα και μετά το πουλάει, ενώ στην δεύτερη περίπτωση :ακάλυπτη θέση (short position), η πώληση προηγείται της αγοράς συναλλάγματος.

Αγορά συναλλάγματος Σκοπός των αγορών συναλλάγματος είναι να επιτρέπουν μεταφορές της αγοραστικής δύναμης από ένα νόμισμα σε ένα άλλο, δηλαδή η διαπραγμάτευση νομισμάτων. Οι περισσότερες συναλλαγές γίνονται μέσω της διεθνούς διατραπεζικής αγοράς (interbank market) όπου οι μεγαλύτερες τράπεζες διαπραγματεύονται μεταξύ τους.

Τιμές αγοράς και πώλησης συναλλάγματος ως προς το ευρώ Αγορά είναι η τιμή που αγοράζει η τράπεζα το συνάλλαγμα. Αν μια γραμμή αναφέρει USD αγορά 1,32 και πώληση 1,29, αυτό σημαίνει ότι με ένα ευρώ η τράπεζα αγοράζει 1,32 USD ενώ με 1 ευρώ θα πουλήσει 1,29 USD.

EUR Vs USD Latest (12 April 2019): EUR 1 = USD 1.1321

Παράδειγμα 1 Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει τις θετικές (κατέχει) και αρνητικές (οφείλει) θέσεις ενός ευρω παϊκού χρηματοπιστωτικού ιδρύματος (ΧΙ). Με βάση τα στοιχεία του πίνακα να αναλύσετε την έ ννοια του συναλλαγματικού κινδύνου για το ευρωπαϊκό τραπεζικό ίδρυμα. Τι φοβάται σε κάθε περίπτωση μετά από ένα χρόνο; Νόμισμα Θετικές Θέσεις Αρνητικές Θέσεις USD 10.000.000 8.000.000 GBP 5.000.000 12.000.000 CHF 15.000.000 10.000.000 JPY 100.000.000 130.000.000

Παράδειγμα 1, απάντηση Ο συναλλαγματικός κίνδυνος αφορά την πιθανότητα να μειωθεί το καθαρό εισόδημα ή και η καθαρή θέση ενός πιστωτικού ιδρύματος, λόγω μεταβολής της αξίας περιουσιακών του στοιχείων τα οποία αποτιμώνται σε ξένο, νόμισμα εξαιτίας της μεταβολής της ισοτιμίας ξένων νομισμάτων έναντι του εγχώριου. Νόμισμα Θετικές Θέσεις Αρνητικές Θέσεις Καθαρή Θέση Ανατίμηση Ξ/Ν= Υποτίμηση Ευρώ Υποτίμηση Ξ/Ν= Ανατίμηση Ευρώ USD 10.000.000 8.000.000 2.000.000 Κερδίζει Χάνει GDP 5.000.000 12.000.000-7.000.000 Χάνει Κερδίζει CHF 15.000.000 10.000.000 5.000.000 Κερδίζει Χάνει JPY 100.000.000 130.000.000-30.000.000 Χάνει Κερδίζει

Παράδειγμα 1, απάντηση, συνέχεια Ο κίνδυνος αυτός είναι μεγάλος κυρίως σε επενδυτές ή εταιρείες που δανείζονται ή επενδύουν σε ξένα νομίσματα. Για ένα πιστωτικό ίδρυμα αφορά τα περιουσιακά στοιχεία(επενδύσεις πχ στεγαστικά δάνεια (χρ ηματοδοτήσεις) σε ΞΝ, αγορά χρεογράφων σε ΞΝ,προθεσμιακές πράξεις αγοράς συν/τος ) κ αι υποχρεώσεις ( καταθέσεις πελατών σε ΞΝ, έκδοση τίτλων για άντληση κεφαλαίων σε ΞΝ, οι προθεσμιακές πράξεις πώλησης συν/τος ) που είναι σε ξένο νόμισμα. Το ΧΙ έχει θετική καθαρή θέση σε USDκαι CHF, σε περίπτωση που υποτιμηθεί το ευρώ κερδίζει, ενώ χάνει όταν ανατιμάται το ευρώ. Το ΧΙ έχει αρνητική καθαρή θέση σε GBPκαι JPY, σε περίπτωση που υποτιμηθεί το ευρώ χάνει, ε νώ κερδίζει όταν ανατιμάται το ευρώ. Το ΧΙ θα έχει τις μεγαλύτερες απώλειες όταν ανατιμηθεί το ευρώ έναντι του USDκαιCHF και υποτ ιμηθεί έναντι του GBP και JPY.

Παράδειγμα 2 Γνωρίζοντας τις τρέχουσες συναλλαγματικές ισοτιμίες: 1EUR 1,15USD, 1EUR 0,6898 GBP, 1EUR 1,65250 CHF, 1EUR 152,32 JPY, και αν υποθέσουμε ότι οι συναλλαγματικές ισοτιμίες αναμένεται να μεταβληθούν σε ένα έτος ως εξής: 1EUR 1,18USD, 1EUR 0,6838GBP, 1EUR 1,6280CHF, 1EUR 160,12JPY, να υπολογίσετε τον συνολικό συναλλαγματικό κίνδυνο (πιθανά κέρδη ή ζημίες) του ΧΙ.

Παράδειγμα 2, απάντηση Νόμισμα Ισοτιμία Eur -Ξένου Νομίσματος (Με ένα ευρώ πόσες μονάδες Ξένου Νομίσματος αγοράζουμε) Ισοτιμία Ξένου Νομίσματος έναντι του Ευρώ (Δηλαδή με μια μονάδα Ξένου Νομίσματος πόσα ευρώ αγοράζουμε) Καθαρή Θέση Αποτίμηση σε ευρώ Νόμισμα Ισοτιμία Eur - Ξένου Νομίσματος (Με ένα ευρώ πόσες μονάδες Ξένου Νομίσματος αγοράζουμε) Ισοτιμία Ξένου Νομίσματος έναντι του Ευρώ (Δηλαδή με Καθαρή Θέση μια μονάδα Ξένου Νομίσματος πόσα ευρώ αγοράζουμε) Αποτίμηση σε ευρώ USD 1,15 0,869565217 2.000.000 1739130,435 USD 1,18 0,8475 2.000.000 1694915,254 GDP 0,6898 1,449695564-7.000.000-10147868,95 GDP 0,638 1,5674-7.000.000-10971786,83 CHF 1,6225 0,61633282 5.000.000 3081664,099 CHF 1,628 0,6143 5.000.000 3071253,071 JPY 152,32 0,006565126-30.000.000-196953,7815 JPY 160,12 0,0062-30.000.000-187359,4804 Σύνολο Α (πριν) -5524028,196 Διαφορά (Ζημιά) -868950 Σύνολο Β (μετά από ένα έτος) -6392977,989