ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 5.04.2002 E(2002) 743 Θέµα: Κρατικές ενισχύσεις / Ελλάδα Ενίσχυση αριθ. N 139/00 Οικονοµική ενίσχυση στους γεωργούς οι καλλιέργειες των οποίων υπέστησαν ζηµίες λόγω αντίξοων καιρικών συνθηκών κατά τη διάρκεια του 1999 Κύριε Υπουργέ, Σύµφωνα µε το άρθρο 88 παράγραφος 3 της Συνθήκης οι ελληνικές αρχές κοινοποίησαν στην Επιτροπή την προτεινόµενη ενίσχυση µε επιστολή της 9ης Μαρτίου 2000, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 10 Μαρτίου 2000. Πρόσθετες πληροφορίες απεστάλησαν από τις ελληνικές αρχές µε επιστολές της 24ης Μαΐου 2000, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 26 Μαΐου 2000, της 29ης Σεπτεµβρίου 2000, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2000 και της 31 Ιανουαρίου 2001, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2001, της 30ής Μαΐου 2001, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 7 Ιουνίου 2001 και της 18ης Σεπτεµβρίου 2001, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 20 Σεπτεµβρίου 2001. Έχω την τιµή να σας πληροφορήσω ότι η Επιτροπή δεν προβάλλει αντιρρήσεις ως προς το µέτρο αυτό δυνάµει των άρθρων 87 και 88 της Συνθήκης. Η Επιτροπή έλαβε την απόφαση αυτή στηριζόµενη στα κάτωθι στοιχεία : Son Excellence Monsieur Giorgos PAPANDREOU Ministre des Affaires étrangères Vas. Sofias 5 GR - 10671 ATHENES Rue de la Loi 200, B - 1049 Bruxelles/Wetstraat 200, B - 1049 Brussel - Βέλγιο Τηλέφωνο: κέντρο 32 (0) 2 299.11.11. Τηλέτυπο: COMEU B 21877. Τηλεγραφική ιεύθυνση: COMEUR Brussels.
Λεπτοµερής περιγραφή της ενίσχυσης Νοµική βάση του καθεστώτος ενισχύσεων είναι µία κοινή διυπουργική απόφαση για την χορήγηση οικονοµικής ενίσχυσης στους γεωργούς των νοµαρχιών Φλωρίνης και Κοζάνης, των οποίων η παραγωγή φασολιών κατεστράφη λόγω υψηλών θερµοκρασιών τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1999. Οι φασολιές είναι αναρριχητικά φυτά που φθάνουν σε µεγάλο ύψος και καταστρέφονται όταν η θερµοκρασία είναι υπερβολικά υψηλά. Οι ελληνικές αρχές υπέβαλαν δικαιολογητικά µετεωρολογικά στοιχεία. Το καθεστώς θα έχει διάρκεια ένα έτος και ο συνολικός προϋπολογισµός ανέρχεται σε 750.000 ευρώ. ικαιούχοι ικαιούχοι της οικονοµικής ενίσχυσης είναι οι κατά κύρια απασχόληση γεωργοί και ορισµένες άλλες κατηγορίες ατόµων που ορίζονται στην απόφαση του Υπουργού Γεωργίας αριθ. 93/ε/14.1.99, όπως τροποποιήθηκε από την απόφαση του Υπουργού Γεωργίας αριθ. 358/ε/18.2.2000, τα οποία πληρούν επίσης τις σχετικές προϋποθέσεις και των οποίων το ποσοστό απώλειας ανά δραστηριότητα ήταν τουλάχιστον 30%. Οι απώλειες υπολογίζονται συγκρίνοντας τη µειωµένη απόδοση για το σχετικό έτος µε τη µέση απόδοση των προηγούµενων τριών ετών φυσιολογικής παραγωγής υπολογισµένη ανά εκµετάλλευση. Οι δικαιούχοι υπολογίζονται σε 500-1000. Ύψος της ενίσχυσης Το ποσό της επιδότησης ανέρχεται στο 30% της αξίας της απολεσθείσας παραγωγής. Οι παραγωγοί που έλαβαν ή θα λάβουν µεταγενέστερα οικονοµική ενίσχυση για τις απώλειες αυτές από κάποιον άλλο δηµόσιο φορέα π.χ. Ελληνικές Γεωργικές Ασφαλίσεις (ΕΛΓΑ) δεν θα είναι επιλέξιµοι για τις επιδοτήσεις. Η παραγωγή κατά το έτος των ζηµιών εκτιµάται από τις επιτροπές εξατοµίκευσης των ζηµιών. Για το σκοπό αυτό πραγµατοποιούνται επισκέψεις στις ενδιαφερόµενες εκµεταλλεύσεις, ενώ λαµβάνονται επίσης υπόψη τα ατοµικά στοιχεία παραγωγής όπως αναφέρεται πιο πάνω. Κατώτατο όριο Στο πλαίσιο του ελληνικού καθεστώτος, οι απώλειες πρέπει να αντιστοιχούν σε τουλάχιστον 30% της παραγωγής ενός φυσιολογικού έτους. Η µικτή παραγωγή ενός φυσιολογικού έτους πρέπει να υπολογίζεται βάσει της µέσης µικτής παραγωγής των προηγούµενων τριών ετών, αποκλειοµένου κάθε έτους για το οποίο ήταν καταβλητέα αποζηµίωση συνεπεία άλλων δυσµενών καιρικών συνθηκών. Το ποσό της καταβλητέας ενίσχυσης δεν πρέπει να υπερβαίνει το µέσο επίπεδο παραγωγής κατά τη διάρκεια της φυσιολογικής περιόδου, πολλαπλασιαζόµενο επί τη µέση τιµή σε επίπεδο νοµού κατά τη διάρκεια της ιδίας περιόδου µείον την πραγµατική παραγωγή του έτους επέλευσης του γεγονότος, πολλαπλασιαζόµενο επί τη µέση τιµή για το εν λόγω έτος. Από το ποσό της ενίσχυσης πρέπει επίσης να αφαιρεθεί το ποσό οποιασδήποτε άλλης άµεσης ενίσχυσης ή πληρωµής στο πλαίσιο ασφαλιστικού καθεστώτος. Οι ελληνικές αρχές απέκλεισαν το ενδεχόµενο υπεραντιστάθµισης. 2
Αξιολόγηση Για να εφαρµοστεί το άρθρο 87 παράγραφος 1 της Συνθήκης, τα µέτρα πρέπει να συνεπάγονται οικονοµικό όφελος για µία επιχείρηση, το οποίο δεν θα είχε κατά την κανονική επιχειρηµατική της λειτουργία, η ενίσχυση πρέπει να χορηγείται σε ορισµένες επιχειρήσεις, το όφελος πρέπει να παρέχεται από κράτος µέλος ή µε κρατικούς πόρους και η ενίσχυση πρέπει να µπορεί να επηρεάσει αισθητά τις µεταξύ κρατών µελών συναλλαγές. Εκ πρώτης όψεως, όλοι οι προαναφερόµενοι όροι φαίνεται ότι πληρούνται στην περίπτωση αυτή. Με το υπό εξέταση µέτρο χορηγούνται κρατικοί πόροι για την αποζηµίωση γεωργών για τις ζηµίες που υπέστησαν οι καλλιέργειές τους και οι οποίες οφείλονται άµεσα ή έµµεσα στις δυσµενείς καιρικές συνθήκες, στις περιπτώσεις που οι παραγωγοί ασκούν ανταγωνισµό στη διεθνή αγορά (βλ. πίνακα κατωτέρω). Οι παραγωγοί των εν λόγω προϊόντων βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση χάρη στην ενίσχυση. Συνεπώς, η ενίσχυση είναι πιθανόν να επηρεάσει τις συναλλαγές µεταξύ κρατών µελών. Εµπόριο φασολιών µεταξύ της Ελλάδας και άλλων κρατών µελών - 2000 Εξαγωγές Εισαγωγές 12 εκατ. ευρώ 109 εκατ. ευρώ. Το άρθρο 87 παράγραφος 2 στοιχείο β) της συνθήκης ΕΚ προβλέπει ότι οι ενισχύσεις για την επανόρθωση ζηµιών που προκαλούνται από θεοµηνίες ή άλλα έκτακτα γεγονότα συµβιβάζονται µε την κοινή αγορά. Σύµφωνα µε το σηµείο 11.3.1 των κοινοτικών κατευθυντηρίων γραµµών για τις κρατικές ενισχύσεις στο γεωργικό τοµέα 1 (στο εξής κατευθυντήριες γραµµές), η Επιτροπή υποστηρίζει ανέκαθεν ότι οι δυσµενείς καιρικές συνθήκες όπως ο παγετός, το χαλάζι, ο πάγος, η βροχή ή η ξηρασία δεν µπορούν από µόνες τους να θεωρηθούν θεοµηνίες κατά την έννοια του άρθρου 87 παράγραφος 2 στοιχείο β). Εντούτοις, λόγω των ζηµιών που ενδέχεται να προκαλέσουν τα γεγονότα αυτά στη γεωργική παραγωγή ή στα µέσα γεωργικής παραγωγής, η Επιτροπή έχει δεχθεί ότι τα γεγονότα αυτά µπορούν να εξοµοιωθούν προς θεοµηνίες όταν το επίπεδο των ζηµιών φθάνει ένα κατώτατο όριο το οποίο έχει καθοριστεί σε 20% της κανονικής παραγωγής στις µειονεκτικές περιοχές και σε 30% στις λοιπές περιοχές. Για να έχει η Επιτροπή τη δυνατότητα να αξιολογεί παρόµοια καθεστώτα ενισχύσεων, οι κοινοποιήσεις µέτρων ενίσχυσης για την αντιστάθµιση ζηµιών που προκαλούνται από δυσµενείς καιρικές συνθήκες πρέπει να περιλαµβάνουν µεταξύ των δικαιολογητικών τα κατάλληλα µετεωρολογικά στοιχεία. Επιλέξιµοι για την χορήγηση ενίσχυσης στο πλαίσιο του γενικού καθεστώτος είναι µόνο οι γεωργοί οι απώλειες των οποίων ανέρχονται, ανά δραστηριότητα, σε τουλάχιστον 30%. Οι ζηµίες υπολογίζονται συγκρίνοντας τη µειωµένη παραγωγή για το υπό εξέταση έτος µε τη µέση παραγωγή των τριών τελευταίων ετών κανονικής παραγωγής υπολογισµένης για κάθε εκµετάλλευση χωριστά. Οι ελληνικές αρχές υπέβαλαν δικαιολογητικά µετεωρολογικά στοιχεία σχετικά µε τις υψηλές θερµοκρασίας που επεκράτησαν τον Ιούλιο και τον Αύγουστο 1999 στους 1 ΕΕ C 28 της 1.2.2000, σ. 2 3
νοµούς Φλωρίνης και Κοζάνης. Συνεπώς, το καθεστώς µπορεί να θεωρηθεί ότι συµβιβάζεται µε το σηµείο 11.3.1 των κατευθυντηρίων γραµµών. Στο σηµείο 11.3.2 των κατευθυντηρίων γραµµών ορίζεται ότι όταν η ζηµία επέρχεται σε ετήσιες καλλιέργειες, το σχετικό κατώτατο όριο απωλειών, 20% ή 30%, πρέπει να καθορίζεται µε βάση τη µικτή παραγωγή της συγκεκριµένης καλλιέργειας κατά το εν λόγω έτος σε σύγκριση µε τη µικτή ετήσια παραγωγή ενός φυσιολογικού έτους. Κατ αρχήν, η µικτή παραγωγή ενός φυσιολογικού έτους πρέπει να υπολογίζεται µε αναφορά στη µέση µικτή παραγωγή των προηγούµενων τριών ετών αποκλειοµένου κάθε έτους για το οποίο ήταν καταβλητέα αποζηµίωση συνεπεία δυσµενών καιρικών συνθηκών. Αφού καθοριστεί το µέγεθος των απωλειών παραγωγής πρέπει να υπολογισθεί το ποσό της καταβλητέας ενίσχυσης. Προς αποφυγήν υπεραντιστάθµισης, το ποσό της καταβλητέας ενίσχυσης δεν πρέπει να υπερβαίνει το µέσο επίπεδο παραγωγής κατά τη φυσιολογική περίοδο, πολλαπλασιαζόµενο επί τη µέση τιµή κατά την ίδια περίοδο µείον την πραγµατική παραγωγή του έτους επέλευσης του γεγονότος, πολλαπλασιαζόµενη επί τη µέση τιµή για το έτος αυτό. Από το ποσό της ενίσχυσης πρέπει επίσης να αφαιρείται το ποσό οποιασδήποτε πληρωµής άµεσης ενίσχυσης. Στο πλαίσιο του ελληνικού καθεστώτος ενίσχυσης, οι απώλειες ενός φυσιολογικού έτους υπολογίζονται ως ο µέσος όρος των τριών ετών φυσιολογικής παραγωγής πριν από το 1999. Το ποσό της καταβλητέας ενίσχυσης δεν πρέπει να υπερβαίνει το µέσο επίπεδο παραγωγής κατά τη διάρκεια της φυσιολογικής περιόδου, πολλαπλασιαζόµενο επί τη µέση τιµή σε επίπεδο νοµού κατά τη διάρκεια της ιδίας περιόδου µείον την πραγµατική παραγωγή του έτους επέλευσης του γεγονότος πολλαπλασιαζόµενη επί τη µέση τιµή για το έτος αυτό. Από το ποσό της ενίσχυσης πρέπει επίσης να αφαιρείται το ποσό οποιασδήποτε άµεσης ενίσχυσης ή πληρωµής στο πλαίσιο ασφαλιστικών καθεστώτων. Οι ελληνικές αρχές διαβεβαίωσαν ότι δεν θα υπάρξει υπεραντιστάθµιση. Το ανώτατο ποσό ενίσχυσης είναι 30% των ζηµιών και οι παραγωγοί που λαµβάνουν ενίσχυση από άλλο δηµόσιο φορέα - π.χ. Ελληνικές Γεωργικές Ασφαλίσεις, δεν θα είναι επιλέξιµοι για την χορήγηση ενίσχυσης στο πλαίσιο του καθεστώτος αυτού. Η ενίσχυση υπολογίζεται ανά εκµετάλλευση. Οι ελληνικές αρχές διαβεβαίωσαν ότι δεν θα υπάρξει υπεραντιστάθµιση. Συνεπώς, το ελληνικό καθεστώς ενίσχυσης είναι δυνατόν να θεωρηθεί ότι συµβιβάζεται µε το σηµείο 11.3.2 των κατευθυντηρίων γραµµών. Στο πλαίσιο του ελληνικού καθεστώτος ενίσχυσης το ποσό της ενίσχυσης µειώνεται κατά το ποσό της αποζηµίωσης που καταβάλλεται στο πλαίσιο άλλων ασφαλιστικών καθεστώτων. Μπορεί λοιπόν θα θεωρηθεί ότι συµβιβάζεται µε το σηµείο 11.3.6 των κατευθυντηρίων γραµµών. Συµπέρασµα Εφόσον η ενίσχυση είναι σύµφωνη µε τις κατευθυντήριες γραµµές της Κοινότητας, θεωρείται ότι ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του άρθρου 87 παράγραφος 2 στοιχείο β) της συνθήκης. Συνεπώς, η Επιτροπή αποφάσισε να θεωρήσει την ενίσχυση συµβιβάσιµη µε τη συνθήκη ΕΚ. 4
Σε περίπτωση που η παρούσα επιστολή περιέχει εµπιστευτικά στοιχεία τα οποία δεν πρέπει να κοινοποιηθούν σε τρίτους, παρακαλείσθε να ενηµερώσετε σχετικά µε την Επιτροπή εντός δεκαπέντε εργάσιµων ηµερών από την ηµεροµηνία παραλαβής της παρούσας επιστολής. Εάν η Επιτροπή δεν λάβει σχετική αιτιολογηµένη αίτηση εντός της οριζόµενης προθεσµίας, θα θεωρήσει ότι είστε σύµφωνοι µε τη δηµοσίευση ολόκληρου του κειµένου της επιστολής. Η αίτηση αυτή πρέπει να αποσταλεί µε συστηµένη επιστολή ή µε τηλεοµοιοτυπία στην ακόλουθη διεύθυνση : European Commission, Directorate General for Agriculture Directorate Agro-economic legislation Office Loi 130 5/116 B-1049 Brussels (fax (+322) 296 21 51). Μετά τιµής, Για την Επιτροπή Franz FISCHLER Μέλος της Επιτροπής 5