ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VII ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 22-2019 Απευθείας ανάθεση προμήθειας λιπαντικών κατ εφαρμογή του άρθρου 118 Ν.4412/16 λόγω δικαστικής εμπλοκής της διαγωνιστικής διαδικασίας- Διάρκεια σύμβασης στην περίπτωση αυτή.τρόπος εφαρμογής της παρ. 10 του άρθρου 6 Ν.4412/16 Περίληψη Ορθώς ανατέθηκε με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης κατ εφαρμογή του άρθρου 118 Ν.4412/16 η ελεγχόμενη προμήθεια των λιπαντικών ειδών στη φερόμενη ως δικαιούχο, ενόψει και της επιτακτικής ανάγκης εφοδιασμού των οχημάτων και λοιπών μηχανημάτων του Δήμου με λιπαντικά είδη, με στόχο την εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών του. Το δε άρθρο 6 παρ. 10 του ν. 4412/2016 εφαρμόζεται πρωτίστως στην εξαρχής δημοπράτηση μεμονωμένου τμήματος προμήθειας και όχι στην επιμέρους περιορισμένη προμήθεια για την κάλυψη των τρεχουσών αναγκών λόγω δικαστικών εμπλοκών σε μία ήδη σε εξέλιξη προμήθεια. Μη νομίμως, ωστόσο, στην προκειμένη περίπτωση συμφωνήθηκε τετράμηνη διάρκεια της σύμβασης, έως τις 26.8.2018, καθόσον έπρεπε να ορισθεί ότι αυτή θα ισχύει, δεδομένου ότι αποσκοπεί στην κάλυψη των άμεσων και προσωρινών αναγκών του Δήμου σε λιπαντικά, έως την ολοκλήρωση του διεθνούς δημόσιου διαγωνισμού, ήτοι έως την ανακήρυξη οριστικού μειοδότη προμηθευτή και όχι ανεξαρτήτως της προόδου της διαγωνιστικής διαδικασίας και για τέσσερις μήνες. Ως εκ τούτου, η υπό κρίση δαπάνη Ε.Α./prx/kltm7.19/0022
2 είναι μη νόμιμη, κατά το μέρος που αφορά σε διάστημα μεταγενέστερο του χρόνου κοινοποίησης της /8.5.2018 κατακυρωτικής απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής στον αναδειχθέντα οριστικό μειοδότη. Πλην όμως, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων τα όργανα του Δήμου υπέλαβαν ότι το διάστημα των τεσσάρων μηνών ήταν ο ελάχιστος απαιτούμενος χρόνος για την ολοκλήρωση της διαδικασίας των προσφυγών του υπό εξέλιξη διαγωνισμού και ότι η διάρκεια της σύμβασης για το χρόνο αυτό ήταν απαραίτητη για να εξασφαλισθεί η συνεχής και απρόσκοπτη λειτουργία της υπηρεσίας. Κατ ακολουθία τούτων, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη, ωστόσο το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί, λόγω συγγνωστής πλάνης, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει. Δείτε το πλήρες κείμενο ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VII ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 22-2019 Αποτελούμενο από την Πρόεδρό του Ελένη Λυκεσά, Σύμβουλο και τις Ιωάννα Ευθυμιάδου, Πάρεδρο και, κωλυομένων των λοιπών Παρέδρων, Αθανασία Μυροφόρα Σιδηροπούλου, Εισηγήτρια (εισηγήτρια). Γραμματέας: Ιωάννης Αθανασόπουλος, υπάλληλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συνήλθε, στις 28 Ιανουαρίου 2019, για να αποφανθεί αν πρέπει να θεωρηθεί το 270, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου Ν Α Ι Ρ.
3 Σκέφθηκε κατά το νόμο 1. Με την, από 20.9.2018, έκθεση του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο Ν ζητείται να αρθεί η διαφωνία που ανέκυψε, βάσει της /3.7.2018 πράξης επιστροφής, μεταξύ αυτού και του εν λόγω Δήμου ( / 9.8.2018 έγγραφο επανυποβολής) για τη θεώρηση του ανωτέρω χρηματικού εντάλματος, ποσού 1.058,71 ευρώ, που αφορά σε προμήθεια λιπαντικών, κατόπιν απευθείας ανάθεσης, συνολικού συμβατικού τιμήματος 13.382,46 ευρώ με το Φ.Π.Α.. Κατά τον Επίτροπο η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, διότι ο Δήμος προσέφυγε στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης εφαρμόζοντας το άρθρο 118 του ν. 4412/2016 (Α 147), προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες του σε λιπαντικά έως την ολοκλήρωση της οικείας διαγωνιστικής διαδικασίας που εκκρεμούσε και δεν έκανε χρήση της δυνατότητας που παρέχεται από το άρθρο 6 του ίδιου ως άνω ν. 4412/2016 για ανάθεση τμήματος της σύμβασης που δεν υπερβαίνει τις 80.000 ευρώ ή το 20% της συνολικής αξίας όλων των τμημάτων αυτής. 2. Α. Ο ν. 4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις οδηγίες και )» (Α 147) ορίζει στο άρθρο 32 ότι «Ως κατώτατα όρια, σε συνάρτηση προς την εκτιμώμενη αξία της σύμβασης, εκτός ΦΠΑ, ορίζονται τα ακόλουθα: ( ) β) 135.000 ευρώ για δημόσιες συμβάσεις προμηθειών ( ) που ανατίθενται από κεντρικές κυβερνητικές αρχές ( )», στο άρθρο 6 ότι «( ) 9. Όταν ένα σχέδιο αγοράς για την απόκτηση ομοιογενών αγαθών μπορεί να οδηγήσει σε ανάθεση συμβάσεων υπό τη μορφή χωριστών τμημάτων, λαμβάνεται υπόψη κατά την εφαρμογή του άρθρου 5 περιπτώσεις β' και γ' η συνολική εκτιμώμενη αξία όλων αυτών των τμημάτων. Όταν η συνολική αξία των τμημάτων ισούται ή υπερβαίνει το κατώτατο όριο που προβλέπεται στο άρθρο 5, το παρόν Βιβλίο εφαρμόζεται στην ανάθεση κάθε τμήματος. 10. Κατά παρέκκλιση από τα προβλεπόμενα στις παραγράφους ( ) 9, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αναθέτουν συμβάσεις για μεμονωμένα τμήματα κατά τις διατάξεις του
4 παρόντος Βιβλίου, λαμβάνοντας υπόψη την εκτιμώμενη αξία μόνο του τμήματος, εφόσον αυτή, χωρίς ΦΠΑ, είναι μικρότερη από 80.000 ευρώ για προμήθειες ( ) Πάντως, η συνολική αξία των τμημάτων που ανατίθενται με αυτόν τον τρόπο, δεν υπερβαίνει το 20% της συνολικής αξίας όλων των τμημάτων στις οποίες έχει διαιρεθεί ( ) η προτεινόμενη απόκτηση ομοιογενών αγαθών ( )». Σύμφωνα με τα ανωτέρω, όταν οι αναθέτουσες αρχές προτίθενται να προμηθευτούν αγαθά με ανάθεση σύμβασης κατά τμήματα, μπορούν να προχωρήσουν σε ανάθεση μεμονωμένου τμήματος αποσπώντας αυτό από τη συνολική ανάθεση, εφόσον η εκτιμώμενη αξία του είναι μικρότερη από 80.000 ευρώ και η συνολική αξία της μεμονωμένης ανάθεσης δεν υπερβαίνει το 20% της συνολικής αξίας όλων των τμημάτων. Β. Περαιτέρω ο ίδιος ως άνω ν. 4412/2016 ορίζει στο άρθρο 118 ότι «1. Προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης επιτρέπεται όταν η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης, χωρίς ΦΠΑ, είναι ίση ή κατώτερη από το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ ( )». 3. Στην προκειμένη περίπτωση προκύπτουν τα ακόλουθα: Α. Με την /28.11.2017 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Ν - Α. Ι. Ρ εγκρίθηκαν οι όροι της διενέργειας ηλεκτρονικού διεθνούς ανοικτού διαγωνισμού για την προμήθεια υγρών καυσίμων (πετρελαίου κίνησης και βενζίνης αμόλυβδης), πετρελαίου θέρμανσης και λιπαντικών για την κάλυψη των αναγκών των οχημάτων και μηχανημάτων του Δήμου και των νομικών του προσώπων για ένα (1) ημερολογιακό έτος, συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης 451.662,59 ευρώ πλέον Φ.Π.Α.. Ο προϋπολογισμός της επίμαχης κατηγορίας 4 ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ ανήλθε σε 40.302,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α., με κριτήριο κατακύρωσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά αποκλειστικά βάσει τιμής και με την προϋπόθεση ότι τα προσφερόμενα είδη καλύπτουν τις τεχνικές προδιαγραφές της
5 προμήθειας για το σύνολο της κατηγορίας των λιπαντικών. Στη δημοπρασία υπέβαλαν προσφορά τέσσερις (4) υποψήφιοι και η Επιτροπή Διαγωνισμού, με τα από 11.1.2018 και 16.1.2018 Πρακτικά, προέβη στον έλεγχο των προσφορών και, ακολούθως, στην ανακήρυξη ως προσωρινής αναδόχου της εταιρείας «G Λ». Τα Πρακτικά αυτά εγκρίθηκαν με την /23.1.2018 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου. Κατά της απόφασης αυτής, η εταιρεία «G... Δ. Δ Α.Ε.» άσκησε προδικαστική προσφυγή ενώπιον της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (Α.Ε.Π.Π.), στρεφόμενη κατά του συνόλου των συνδιαγωνιζομένων της, των οποίων οι προσφορές κρίθηκαν αποδεκτές και προηγήθηκαν σε σειρά μειοδοσίας, για λόγους που αφορούσαν στις προδιαγραφές των προσφερόμενων από αυτούς ειδών. Η προσφυγή έγινε δεκτή με την / 14.3.2018 απόφαση της Α.Ε.Π.Π. και ακυρώθηκε η προαναφερόμενη / 23.01.2018 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Ν Α. Ι. Ρ, κατά το μέρος που έγιναν αποδεκτές οι προσφορές των λοιπών διαγωνιζόμενων για την Κατηγορία 4 ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ και, ακολούθως, κατά το μέρος της προσωρινής κατακύρωσης της προμήθειας της εν λόγω Κατηγορίας στην «G Λ...». Ενόψει τούτων, η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου, με την /27.3.2018 απόφαση, προχώρησε στην εκ νέου προσωρινή κατακύρωση του διαγωνισμού, για την προμήθεια των λιπαντικών, στην εταιρεία «G Δ. Δ Α.Ε.» και με το από 3.5.2018 Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού, το οποίο εγκρίθηκε με την /8.5.2018 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, κατακυρώθηκε οριστικά το αποτέλεσμα της διαδικασίας στην εν λόγω εταιρεία. Β. Εντωμεταξύ και ενόψει της μη έγκαιρης ολοκλήρωσης του διαγωνισμού για την Κατηγορία 4 ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ, συντάχθηκε η από 22.2.2018 Τεχνική Έκθεση του Τμήματος Συντήρησης Οχημάτων της Διεύθυνσης Καθαριότητας και Ανακύκλωσης του Δήμου για την προμήθεια λιπαντικών ειδών με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης για την κάλυψη των λειτουργικών και κυκλοφοριακών αναγκών και
6 μετακινήσεων των υπηρεσιακών μέσων, οχημάτων και μηχανημάτων έργων του Δήμου για χρονικό διάστημα τεσσάρων (4) μηνών από την υπογραφή της σύμβασης και, σε κάθε περίπτωση, μέχρι την ολοκλήρωση του διεθνούς ανοικτού διαγωνισμού. Ακολούθως και, δεδομένου ότι με το από 27.3.2018 έγγραφο η Τμηματάρχης Αποθήκης της Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών ενημέρωσε το Τμήμα Συντήρησης Οχημάτων ότι το ισοζύγιο για τα λιπαντικά είδη είναι μηδενικό, με την /4.4.2018 απόφαση του Αντιδημάρχου Οικονομικών εγκρίθηκαν οι τεχνικές προδιαγραφές καθώς και η διενέργεια της προμήθειας λιπαντικών ειδών για τέσσερις μήνες, προϋπολογιζόμενης αξίας 24.708,24 ευρώ (με το Φ.Π.Α.), με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, σύμφωνα με το άρθρο 118 του ν. 4412/2016. Εν συνεχεία, κατόπιν της 18827/4.4.2018 πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος του Δήμου και την υποβολή προσφορών από τέσσερις (4) υποψήφιους αναδόχους, με το /17.4.2018 Πρακτικό Αξιολόγησης των προσφορών της Τμηματάρχη Προμηθειών, Υλικών και Εξοπλισμού Υπηρεσιών της Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Δήμου προτάθηκε η κατακύρωση της προμήθειας στην εταιρεία «Ο Ε.Π.Ε. Ε Π», έναντι του ποσού των 13.382,46 ευρώ με το Φ.Π.Α., για χρονικό διάστημα τεσσάρων (4) μηνών. Ενόψει τούτου, με την / 25.4.2018 απόφαση του Αντιδημάρχου Οικονομικών, η προμήθεια ανατέθηκε στην ανωτέρω εταιρεία και σε εκτέλεση της απόφασης αυτής υπογράφηκε η / 27.4.2018 σύμβαση, διάρκειας από την υπογραφή της στις 27.4.2018 έως 26.8.2018 (άρθρο 4 της σύμβασης). Τέλος, για την πληρωμή μέρους της αμοιβής της αναδόχου εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής. Όπως δε αναφέρεται στο σκεπτικό της.../27.3.2018 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου περί έγκρισης της δαπάνης των 24.708,24 ευρώ και ψήφισης της σχετικής πίστωσης, η ανάγκη της προμήθειας λιπαντικών ειδών για διάστημα τεσσάρων μηνών κατέστη επιτακτική για την εύρυθμη λειτουργία της κίνησης των υπηρεσιακών μέσων, οχημάτων και μηχανημάτων έργου του
7 Τμήματος Συντήρησης Οχημάτων της Διεύθυνσης Καθαριότητας και Ανακύκλωσης του Δήμου. 4. Με δεδομένα αυτά ορθώς ανατέθηκε η ελεγχόμενη προμήθεια των λιπαντικών ειδών στη φερόμενη ως δικαιούχο, ενόψει και της επιτακτικής ανάγκης εφοδιασμού των οχημάτων και λοιπών μηχανημάτων του Δήμου με λιπαντικά είδη, με στόχο την εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών του. Το δε άρθρο 6 παρ. 10 του ν. 4412/2016 εφαρμόζεται πρωτίστως στην εξαρχής δημοπράτηση μεμονωμένου τμήματος προμήθειας και όχι στην επιμέρους περιορισμένη προμήθεια για την κάλυψη των τρεχουσών αναγκών λόγω δικαστικών εμπλοκών σε μία ήδη σε εξέλιξη προμήθεια. Μη νομίμως, ωστόσο, στην προκειμένη περίπτωση συμφωνήθηκε τετράμηνη διάρκεια της σύμβασης, έως τις 26.8.2018, καθόσον έπρεπε να ορισθεί ότι αυτή θα ισχύει, δεδομένου ότι αποσκοπεί στην κάλυψη των άμεσων και προσωρινών αναγκών του Δήμου σε λιπαντικά, έως την ολοκλήρωση του διεθνούς δημόσιου διαγωνισμού, ήτοι έως την ανακήρυξη οριστικού μειοδότη προμηθευτή και όχι ανεξαρτήτως της προόδου της διαγωνιστικής διαδικασίας και για τέσσερις μήνες. Ως εκ τούτου, η υπό κρίση δαπάνη είναι μη νόμιμη, κατά το μέρος που αφορά σε διάστημα μεταγενέστερο του χρόνου κοινοποίησης της /8.5.2018 κατακυρωτικής απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής στον αναδειχθέντα οριστικό μειοδότη. Πλην όμως, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων τα όργανα του Δήμου υπέλαβαν ότι το διάστημα των τεσσάρων μηνών ήταν ο ελάχιστος απαιτούμενος χρόνος για την ολοκλήρωση της διαδικασίας των προσφυγών του υπό εξέλιξη διαγωνισμού και ότι η διάρκεια της σύμβασης για το χρόνο αυτό ήταν απαραίτητη για να εξασφαλισθεί η συνεχής και απρόσκοπτη λειτουργία της υπηρεσίας. 5. Κατ ακολουθία τούτων, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη, ωστόσο το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί, λόγω
8 συγγνωστής πλάνης, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι το 270, οικονομικού έτους 2018, του Δήμου Ν Α Ι Ρ, ποσού 1.058,71 ευρώ, δεν πρέπει να θεωρηθεί. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΕΝΗ ΛΥΚΕΣΑ Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΜΥΡΟΦΟΡΑ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ