ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΣΤΟ 1 ο ΠΕΡΙΦΕΡΙΑΚΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΣΥΝΕ ΡΙΟ για την περίοδο προγραµµατισµού 2014-2020 Αγαπητοί προσκεκληµένοι, Βρισκόµαστε στον µέσον µιας πολύ σηµαντικής διαδικασίας. Αυτής του σχεδιασµού και της κατάρτισης του Περιφερειακού Αναπτυξιακού προγραµµατισµού της περιόδου 2014-2020, τουλάχιστον ως προς το σκέλος που αφορά στη συνδροµή των χρηµατοδοτικών πόρων από τα Ευρωπαϊκά ιαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταµεία της ΕΕ. Έχουν προηγηθεί: Οι διαπραγµατεύσεις σε εθνικό επίπεδο για το στρατηγικό πλαίσιο, τις τοµεακές και χωρικές πολιτικές και τους Κανονισµούς των Ταµείων που θα διέπουν τις αναπτυξιακές παρεµβάσεις της επόµενης προγραµµατικής περιόδου, Η διατύπωση των αρχικών θέσεων της Περιφέρειας για τις κατευθύνσεις αναπτυξιακών προτεραιοτήτων για την επόµενη προγραµµατική περίοδο και η τοποθέτησή της επί των θέσεων των υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το νέο ΕΣΠΑ της χώρας δηλ. το Σύµφωνο Εταιρικής Σχέσης για την περίοδο 2014-2020. Σύµφωνα µε το εγκεκριµένο από το Περιφερειακό Συµβούλιο Επιχειρησιακό Πρόγραµµα Κεντρικό Στρατηγικό Αναπτυξιακό Στόχο και Όραµα της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων για το 2020 αποτελεί «η Ορθολογική και Βιώσιµη Ανάπτυξη µε Αναγνωρίσιµη Πολιτιστική και Περιβαλλοντική Ταυτότητα και ιασφάλιση της Κοινωνικής Ευηµερίας και Συνοχής». Το ανωτέρω Όραµα, καθώς και οι Αναπτυξιακοί Άξονες Προτεραιότητας της ΠΙΝ εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο της Πολιτικής Συνοχής της ΕΕ, της Στρατηγικής Ευρώπη 2020 και των 11 θεµατικών στόχων της περίοδο 2014-2020, δίνοντας όµως ιδιαίτερη έµφαση στις ανάγκες, προτεραιότητες και αναπτυξιακές δυνατότητες της ΠΙΝ και των πολιτών της. 1

Από την προσεκτική µελέτη τόσο των θέσεων της ΕΕ, όσο και των εθνικών κατευθύνσεων αναπτυξιακού προγραµµατισµού της περιόδου 2014-2020, όπως αυτές παρουσιάζονται στην 2 η Εγκύκλιο του ΥπΑνΥΠ, εντοπίζεται σοβαρό έλλειµµα εστίασης σε τοµείς πολιτικής που προσιδιάζουν στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες ενός µεγάλου τµήµατος της επικράτειας, όπως είναι ο νησιωτικός ελλαδικός χώρος, τµήµα του οποίου αποτελεί και η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων. Ιδιαίτερα, η προτεινόµενη από τους Κανονισµούς της ΕΕ και τις θέσεις των υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πολιτική για τη θεµατική συγκέντρωση των Επιχειρησιακών Προγραµµάτων σε επιµέρους ειδικούς στόχους και επενδυτικές προτεραιότητες θα πρέπει να συµπληρωθεί και ενισχυθεί: την ενσωµάτωση της διάστασης της «νησιωτικότητας» και της πρόβλεψης για την ιδιαίτερη στήριξη των µικρών νησιών της χώρας, που αποτελούν µια διακριτή υπόσταση ως προς τα προβλήµατα, τις προοπτικές και τις στρατηγικές για την ανάπτυξή τους. Η Ε.Ε., παρά την υιοθέτηση της εδαφικής διάστασης της συνοχής, δεν έχει προχωρήσει µέχρι τώρα στο σχεδιασµό µιας συνεκτικής νησιωτικής πολιτικής για τις Περιφέρειες, που θα προβλέπει ιδιαίτερη µέριµνα ( π.χ. εφαρµογή αρχής αναλογικότητας και του ισοδύναµου, ειδικά καθεστώτα κλπ). Κατά συνέπεια κρίνεται σκόπιµη η δηµιουργία Ειδικού Προγράµµατος για τα νησιά µε ιδιαίτερη µνεία στα µικρά νησιά της εδαφικής επικράτειας της χώρας, καθώς και η υιοθέτηση ειδικού καθεστώτος ενίσχυσης των νησιών της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων (κατά το πρότυπο των νησιών του Αιγαίου Πελάγους) η υιοθέτηση της ιακήρυξης της Λεµεσού ότι η Στρατηγική Ευρώπη 2020 πρέπει να συνοδεύεται από µια δυναµική ατζέντα για τις θάλασσες και τους ωκεανούς που θα υποστηρίζει την ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα και την απασχόληση µε στόχο µια βιώσιµη γαλάζια οικονοµία, η υιοθέτηση και εφαρµογή στην πράξη της Θαλάσσιας Στρατηγικής για την Αδριατική Θάλασσα και το Ιόνιο 2

Πέλαγος (εκπόνηση και υποστήριξη εφαρµογής συγκροτηµένου Σχεδίου ράσης), αξιοποιώντας και τους πόρους των λοιπών, πλην των ιαρθρωτικών Ταµείων, υφιστάµενων ή/και νέων χρηµατοδοτικών µέσων και εργαλείων (Πρόγραµµα HORIZON 2020, LIFE+, Συνδέοντας την Ευρώπη, Πέραν αυτών, σηµαντικό για τα Ιόνια Νησιά είναι το ζήτηµα της «εσωτερικής» και «εξωτερικής» προσπελασιµότητας στους τοµείς των µεταφορών, αλλά και της ενέργειας και της ψηφιακής τεχνολογίας. Η πρωτοβουλία ιασυνδέοντας την Ευρώπη δεν µπορεί παρά να επεκταθεί και να καλύψει και το νησιωτικό ευρωπαϊκό χώρο. Στο πλαίσιο αυτό κρίσιµη θεωρείται η αντιµετώπιση των προβληµάτων στις θαλάσσιες µεταφορές, της συνδεσιµότητας µεταξύ των νησιών και της ηπειρώτικης χώρας, των νησιών µεταξύ τους, και κυρίως του προβλήµατος της προσπελασιµότητας αποµονωµένων περιοχών και πυλών εισόδου (πόλεων κλπ). Επίσης για τη διασπορά των αναπτυξιακών αποτελεσµάτων κρίσιµος κρίνεται ο σχεδιασµός και η εφαρµογή στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων: Τοπικών Προγραµµάτων Ανάπτυξης (στα πρότυπα των δράσεων Leader) τα οποία θα προωθούνται από την τοπική κοινωνία, θα επικεντρώνονται σε µία περιοχή (υποπεριφέρεια) και µπορούν να συγχρηµατοδοτηθούν από όλα τα Ταµεία. Μέσω αυτών, εκτός των άλλων θα αναδειχθεί και ο ρόλος των φορέων εκτός του δηµόσιου τοµέα (π.χ. ΜΚΟ, ιδιωτικός τοµέας) µέσω της υποχρεωτικής συµµετοχής άνω του 50%. ράσεων Βιώσιµης Αστικής Ανάπτυξης µέσω των Ολοκληρωµένων Χωρικών Επενδύσεων (Integrated Territorial Investments), των οποίων οι διατιθέµενοι πόροι δύναται να προέρχονται από πολλά ΕΠ και Άξονες Προτεραιότητας, στις οποίες θα διατεθεί το 5% τουλάχιστο των πόρων του ΕΤΠΑ. 3

Παρεµβάσεων στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για "Καινοτόµες δράσεις στο πλαίσιο της βιώσιµης αστικής ανάπτυξης", µε max χρηµατοδότηση 0,2% του ΕΤΠΑ. Επίσης, θα πρέπει να δηµιουργηθεί το πλαίσιο ενός καλύτερου συντονισµού στο επίπεδο της χάραξης της περιφερειακής στρατηγικής, περιλαµβανοµένων και των συγχρηµατοδοτούµενων από το Γεωργικό Ταµείο παρεµβάσεων, αντιµετωπίζοντας την πολυδιάσπαση ανάµεσα σε ΠΕΠ, Επιχειρησιακά Προγράµµατα Περιφερειών (Υπ. Εσωτερικών), κλπ. συγχρηµατοδοτούµενα και µη προγράµµατα, καθένα εκ των οποίων αναφέρεται σε µια ξεχωριστή συνολική ή επιµέρους στρατηγική. Σε όλη αυτή τη διαδικασία θα πρέπει να προστρέξουµε µε νηφαλιότητα αλλά και επιµονή λαµβάνοντας υπόψη την τρέχουσα δύσκολη οικονοµική συγκυρία, έχοντας στο εµπρός µέρος του µυαλού µας σε εκείνα τα τµήµατα της κοινωνίας που πλήττονται περισσότερο από την κρίση και τις αλλαγές που αυτή προκαλεί. Η εµβάθυνση επόµενα στα µέτρα και τις πολιτικές συνοχής αποτελεί προτεραιότητα Από την άλλη πλευρά η πρόοδος στη διοικητική και περιφερειακή αποκέντρωση δηµιουργεί τις προϋποθέσεις για την ανάληψη πιο σηµαντικού ρόλου από τις Περιφέρειες στα ζητήµατα της περιφερειακής ανάπτυξης. Αυτό θα πρέπει να υποστηριχθεί πρωτίστως από: 1. την αντιµετώπιση των καθυστερήσεων που παρουσιάζονται στην εφαρµογή του Προγράµµατος ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ και την ολοκλήρωση της ιοικητικής Μεταρρύθµισης, µε την ενδυνάµωση του ρόλου των Περιφερειών στα ζητήµατα σχεδιασµού, διαχείρισης και παρακολούθησης υλοποίησης των αναπτυξιακών παρεµβάσεων σε περιφερειακό επίπεδο, 2. την ενίσχυση των Περιφερειών µε το κατάλληλο έµψυχο δυναµικό προκειµένου να καλυφθούν ικανοποιητικά οι απαιτήσεις υποστήριξης σχεδιασµού, διαχείρισης και παρακολούθησης της υλοποίησης των αναπτυξιακών 4

παρεµβάσεων της τρέχουσας και πολύ περισσότερο της νέας προγραµµατικής περιόδου 3. την κατάλληλη αρχιτεκτονική των Προγραµµάτων της νέας προγραµµατικής περιόδου, δίνοντας ιδιαίτερη έµφαση στην περιφερειακή τους διάσταση, 4. τη χρηµατοδότηση των αναγκαίων µελετών, ερευνών ωρίµανσης των έργων και παρεµβάσεων της επόµενης προγραµµατικής περιόδου, προκειµένου να διασφαλισθεί η έγκαιρη υλοποίησή τους και η τόνωση του προσδοκώµενου από αυτά αναπτυξιακού αποτελέσµατος. Κρίσιµη τέλος αποτελεί η ανάγκη απλοποίησης του συνολικού συστήµατος παραγωγής και υλοποίησης των αναπτυξιακών παρεµβάσεων, προκειµένου αυτό να καταστεί ευέλικτο και αποτελεσµατικό εργαλείο γρήγορης προσαρµογής και απόκρισης στις απαιτήσεις της δύσκολης συγκυρίας της παρατεταµένης οικονοµικής και δηµοσιονοµικής κρίσης και της νέας προγραµµατικής περιόδου. Αγαπητοί προσκεκληµένοι, Με αυτές τις σκέψεις και σε συνεχή επικοινωνία µε την κοινωνία των πολιτών και τους τοπικούς και περιφερειακούς φορείς εκπροσώπησης των πολιτών και της επιχειρηµατικής κοινότητας της Περιφέρειας µας προσερχόµαστε σε αυτή την κρίσιµη διαδικασία της διαβούλευσης για τον αναπτυξιακό προγραµµατισµό της επόµενης προγραµµατικής περιόδου. Σήµερα και την επόµενη περίοδο µέχρι τη διαµόρφωση του νέου προγραµµατικού κειµένου της Περιφέρειας για την περίοδο 2014 2020 περιµένουµε τις προτάσεις και τις ιδέες σας. Προτάσεις που θα εστιάζουν στην έξυπνη, διατηρήσιµη και προσαρµοσµένη στις ιδιαίτερες ανάγκες της Περιφέρειάς µας ανάπτυξη. Σε όλη αυτή τη διαδικασία θα πρέπει να προστρέξουµε µε νηφαλιότητα αλλά και επιµονή, λαµβάνοντας υπόψη την τρέχουσα δύσκολη οικονοµική συγκυρία, έχοντας στο εµπρός µέρος του µυαλού µας εκείνα τα τµήµατα της κοινωνίας που πλήττονται περισσότερο από την κρίση και τις αλλαγές που αυτή προκαλεί. Η εµβάθυνση επόµενα στα µέτρα και τις πολιτικές 5

συνοχής, µε την καταπολέµηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισµού, της ανεργίας και της σχολικής διαρροής, αποτελεί µείζονα προτεραιότητα για την Περιφέρειά µας Στη συνέχεια, µε την κατάρτιση του νέου προγραµµατικού κειµένου, θα βρεθούµε και πάλι µαζί για να συζητήσουµε, να ανταλλάξουµε ιδέες και προτάσεις και να συν-διαµορφώσουµε το νέο Επιχειρησιακό Πρόγραµµα της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων. 6