ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΤΜΗΜΑ VII ΠΡΑΞΗ 52/2019 Α)Μη κανονική δαπάνη Β)Παραγραφή απαίτησης αναδόχου για πληρωμή λογαριασμού έργου Εξόφληση 1ου λογαριασμού ακτομηχανικής μελέτης για εκτέλεση έργου. Μη κανονική δαπάνη διότι: α) μεταξύ των επισυναπτόμενων δικαιολογητικών δεν υπάρχουν αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης και αποφάσεις έγκρισης της δαπάνης και διάθεσης της απαιτούμενης πίστωσης για τα οικονομικά έτη 2010-2014 ούτε αποφάσεις ανατροπής της αναληφθείσας υποχρέωσης Πριν από οποιαδήποτε ενέργεια σχετική με εκτέλεση δημοτικής δαπάνης απαιτείται να έχει εκδοθεί από τον διατάκτη απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, με την οποία δεσμεύεται η αναγκαία πίστωση, ενώ, σε περίπτωση μη εξόφλησης εν όλω ή εν μέρει της δαπάνης εντός του οικείου οικονομικού έτους, απαιτείται να εκδοθεί από τον ίδιο ανακλητική απόφαση της ανάληψης υποχρέωσης (βλ. ΚΠΕΔ VII Τμ. πράξη 267/2017). Η διαδικασία αυτή πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε οικονομικό έτος, διαφορετικά η δαπάνη είναι μη κανονική (βλ. ΚΠΕΔ VII Τμ. πράξεις 215, 192/2015). και β) Η παραγραφή απαίτησης κατά ΟΤΑ είναι πενταετής, αρχόμενη από το τέλος του οικονομικού έτους κατά το οποίο γεννήθηκε και ήταν δυνατή η δικαστική επιδίωξή της (VII Τμ. πράξεις 87/2012, 1/2006).Με δεδομένο ότι ο 1ος λογαριασμός της μελέτης εκδόθηκε στις 7.12.2010, η σχετική απαίτηση έχει παραγραφεί. Ειδικότερα η απαίτηση του αναδόχου από τον 1ο λογαριασμό γεννήθηκε και κατέστη δικαστικώς επιδιώξιμη στις 8.12.2010, ημερομηνία έγκρισης αυτού και της σχετικής πιστοποίησης του επιβλέποντος μηχανικού από τον Προϊστάμενο της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου, η δε παραγραφή της άρχισε από το τέλος του οικονομικού έτους 2010 και έληξε στις 31.12.2015, καθώς δεν προκύπτει από τα στοιχεία του
φακέλου ότι έλαβε χώρα στο μεταξύ περιστατικό που συνεπάγεται την αναστολή ή τη διακοπή αυτής (άρθρα 92 και 93 ν. 2362/1995). Δείτε το πλήρες κείμενο ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΤΜΗΜΑ VII ΠΡΑΞΗ 52/2019 Αποτελούμενο από την Πρόεδρό του Ελένη Λυκεσά, Σύμβουλο και τους Παρέδρους Ευθύμιο Καρβέλη και Παναγιώτη Παππίδα (εισηγητή). Γραμματέας: Ιωάννης Αθανασόπουλος, υπάλληλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συνήλθε στις 28 Ιανουαρίου 2019, για να αποφανθεί αν πρέπει να θεωρηθεί το., οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα του Δήμου Πύδνας-Κολινδρού. Σκέφτηκε σύμφωνα με τον νόμο I. Με την από 11.12.2018 έκθεση της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Νομό Πιερίας ζητείται να αρθεί η διαφωνία που ανέκυψε μεταξύ αυτής και του ως άνω Δήμου (..2018 έγγραφο επανυποβολής) για τη θεώρηση του ανωτέρω χρηματικού εντάλματος, ποσού 8.617,50 ευρώ, που αφορά στη μερική εξόφληση του 1ου λογαριασμού της ακτομηχανικής μελέτης για την εκτέλεση του έργου «Μετατόπιση και αντιστήριξη δημοτικού δρόμου στην παραλία Μακρυγιαλού». Κατά την Επίτροπο α) μεταξύ των επισυναπτόμενων σε αυτό δικαιολογητικών δεν υπάρχουν αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης και αποφάσεις έγκρισης της δαπάνης και διάθεσης της απαιτούμενης πίστωσης για τα οικονομικά έτη 2010-2014 ούτε αποφάσεις ανατροπής της αναληφθείσας υποχρέωσης, β) δεν αποδεικνύεται ότι η συμβατική προθεσμία εκπόνησης της μελέτης δεν είχε λήξει στις 21.10.2016, ημερομηνία έκδοσης του 2ου λογαριασμού της μελέτης και γ) με δεδομένο ότι ο 1ος λογαριασμός της μελέτης εκδόθηκε στις 7.12.2010, η σχετική απαίτηση έχει παραγραφεί.
II. Στο β.δ/γμα της 17.5/15.6.1959 «Περί οικονομικής διοικήσεως και λογιστικού των δήμων και κοινοτήτων» (ΦΕΚ Α 114) οριζόταν ότι «Προ πάσης ενεργείας διά την εκτέλεσιν οιασδήποτε δαπάνης του δήμου, η αρμοδία δημοτική υπηρεσία συντάσσει "Έκθεσιν αναλήψεως δαπάνης" ( )» (άρθρο 13 παρ. 1), «Εις πάσαν πράξιν δι ης αναλαμβάνονται υποχρεώσεις εις βάρος του δήμου, δέον ν αναφέρηται ρητώς ότι ετηρήθησαν αι διατυπώσεις των άρθρων ( ) 13 ( ) του παρόντος» (άρθρο 16 παρ. 1), «Το παρά τη λογιστική υπηρεσία τηρούμενον βιβλίον των αναλαμβανομένων υποχρεώσεων περιέχει ( ) ποσόν ανατραπείσης αναλήψεως ( )» (άρθρο 17 παρ. 1 περ. στ ) και «Αι εις το βιβλίον αναλαμβανομένων υποχρεώσεων καταχωρηθείσαι αναλήψεις θεωρούνται ως αναλήψεις ως προς την ύπαρξιν και δέσμευσιν μόνον της πιστώσεως, μη επιτρεπομένης της δαπάνης πριν συντελεσθούν αι διά την εκτέλεσιν ταύτης προβλεπόμεναι έτεραι προϋποθέσεις και διατυπώσεις και απαγορευομένης επίσης της διαθέσεως της δεσμευθείσης πιστώσεως δι άλλην αιτίαν εκτός εάν ( ) διαταχθή η διαγραφή ή ανατροπή της» (άρθρο 18 παρ. 1), στον ν. 2362/1995 «Περί Δημόσιου Λογιστικού, ελέγχου των δαπανών του Κράτους και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α 247), οι ρυθμίσεις του οποίου εφαρμόζονταν και στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, ως φορείς της Γενικής Κυβέρνησης (άρθρο 1Β παρ. 1, 2 εδ. α και 6 του ίδιου νόμου), ότι «Πριν από κάθε ενέργεια για την εκτέλεση οποιασδήποτε δαπάνης ( ) των ( ) φορέων της Γενικής Κυβέρνησης απαιτείται σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης του αρμόδιου διατάκτη ( ), με την οποία δεσμεύεται η αναγκαία πίστωση (δημοσιονομική δέσμευση)» (άρθρο 21 παρ. 2), «Οποιαδήποτε απαίτηση κατά του Δημοσίου παραγράφεται μετά πενταετία, εφόσον από άλλη γενική ή ειδική διάταξη δεν ορίζεται βραχύτερος χρόνος παραγραφής αυτής» (άρθρο 90 παρ. 1) και «Επιφυλασσομένης κάθε άλλης ειδικής διατάξεως του παρόντος, η παραγραφή οποιασδήποτε απαιτήσεως κατά του Δημοσίου αρχίζει από το τέλος του οικονομικού έτους μέσα στο οποίο γεννήθηκε και ήταν δυνατή η δικαστική επιδίωξη αυτής» (άρθρο 91 εδ. α ), στο π.δ/γμα 113/2010 «Ανάληψη υποχρεώσεων από τους διατάκτες» (ΦΕΚ Α 145) ότι «Σε περίπτωση μη εκτέλεσης εν όλω ή εν μέρει της ανάληψης υποχρέωσης εντός του οικονομικού έτους στο οποίο αναφέρεται, αυτή ανατρέπεται μετά από σχετική ανακλητική απόφαση του διατάκτη για ολική ή μερική διαγραφή του ποσού που δεσμεύτηκε» (άρθρο 4 παρ. 5 εδ. α ) και «Κάθε ( ) δημοσιονομική δέσμευση, κατά την έννοια των παρ. ( ) 2 του άρθρου 21 του ν. 2362/1995, που αναλαμβάνεται ( ) κατά παράβαση των διαδικασιών του παρόντος π.δ., είναι αυτοδίκαια άκυρη ( )» (άρθρο 11 παρ. 1), στο άρθρο 30 παρ. 2 περ. γ, 4 εδ. α και 5 εδ. β του ν. 3316/2005 «Ανάθεση και εκτέλεση δημόσιων συμβάσεων εκπόνησης μελετών και παροχής συναφών υπηρεσιών και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α 42) ότι «Μετά την υποβολή κάθε σταδίου ανά κατηγορία μελέτης, κατόπιν
συνοπτικού ελέγχου της πληρότητας και επάρκειας αυτής, καταβάλλεται ανακεφαλαιωτικά ποσοστό εβδομήντα τοις εκατό (70%) της αμοιβής του σταδίου ( ) Για την πληρωμή της αμοιβής του ο ανάδοχος συντάσσει και υποβάλλει στη Διευθύνουσα Υπηρεσία λογαριασμούς ( ) Μετά από έλεγχο και προσυπογραφή του επιβλέποντα, ο οποίος βεβαιώνει τη σύνταξή τους κατά τις ισχύουσες διατάξεις και τη σύμβαση, οι λογαριασμοί εγκρίνονται από τη διευθύνουσα υπηρεσία μέσα σε έναν μήνα από την υποβολή τους και αποτελούν την πιστοποίηση για την πληρωμή του αναδόχου» και στο άρθρο 276 παρ. 2 εδ. α του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006 (ΦΕΚ Α 114), ορίζεται ότι «Για την παραγραφή των αξιώσεων κατά των ΟΤΑ εφαρμόζονται οι διατάξεις που διέπουν την παραγραφή των αξιώσεων κατά του Δημοσίου». Από τον συνδυασμό των ως άνω διατάξεων συνάγονται τα ακόλουθα: Πριν από οποιαδήποτε ενέργεια σχετική με εκτέλεση δημοτικής δαπάνης απαιτείται να έχει εκδοθεί από τον διατάκτη απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, με την οποία δεσμεύεται η αναγκαία πίστωση, ενώ, σε περίπτωση μη εξόφλησης εν όλω ή εν μέρει της δαπάνης εντός του οικείου οικονομικού έτους, απαιτείται να εκδοθεί από τον ίδιο ανακλητική απόφαση της ανάληψης υποχρέωσης (βλ. ΚΠΕΔ VII Τμ. πράξη 267/2017). Η διαδικασία αυτή πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε οικονομικό έτος, διαφορετικά η δαπάνη είναι μη κανονική (βλ. ΚΠΕΔ VII Τμ. πράξεις 215, 192/2015). Μη κανονική είναι η δαπάνη και στην περίπτωση που δεν έχει εκδοθεί απόφαση για την έγκρισή της και τη διάθεση της απαιτούμενης πίστωσης από το αρμόδιο όργανο, που, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 103 παρ. 2 περ. γ του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων και 72 παρ. 1 περ. δ του ν. 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης-Πρόγραμμα Καλλικράτης» (ΦΕΚ Α 87), όπως η τελευταία ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο, είναι καταρχήν η (πρώην δημαρχιακή και νυν) οικονομική επιτροπή. Εξάλλου, η παραγραφή απαίτησης κατά ΟΤΑ είναι πενταετής, αρχόμενη από το τέλος του οικονομικού έτους κατά το οποίο γεννήθηκε και ήταν δυνατή η δικαστική επιδίωξή της (VII Τμ. πράξεις 87/2012, 1/2006). Τέλος, η απαίτηση μελετητή για την καταβολή του 70% της αμοιβής του, σύμφωνα με τη διάταξη της περίπτωσης γ της παραγράφου 2 του άρθρου 30 του ν. 3316/2005, προϋποθέτει έγκριση από τη διευθύνουσα υπηρεσία του σχετικού λογαριασμού και της σχετικής πιστοποίησης του επιβλέποντος μηχανικού. III. Στην κρινόμενη περίπτωση, με την 54/8/16.6.2010 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Μεθώνης εγκρίθηκε η ανάθεση στο μελετητικό γραφείο «. ΕΕ» της ακτομηχανικής μελέτης για την εκτέλεση του έργου «Μετατόπιση και αντιστήριξη
δημοτικού δρόμου στην παραλία Μακρυγιαλού» έναντι ποσού 17.500,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ και στις 20.9.2010 υπογράφηκε η σχετική σύμβαση, με το άρθρο 3.3 της οποίας ορίστηκε ότι η αμοιβή του αναδόχου θα πληρωθεί σύμφωνα με λογαριασμούς και πιστοποιήσεις που ελέγχονται από την επιβλέπουσα υπηρεσία, όπως προβλέπεται από τις ισχύουσες διατάξεις. Στις 15.11.2010 συντάχθηκε από τον ανάδοχο ο 1ος λογαριασμός της μελέτης, στις 7.12.2010 πιστοποιήθηκαν από την επιβλέπουσα μηχανικό προς πληρωμή οι εκτελεσθείσες εργασίες, ποσού 15.067,50 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ και στις 8.12.2010 θεωρήθηκαν από τον Προϊστάμενο της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου ο 1ος λογαριασμός και η πιστοποίηση. Στο συνοδεύον τον 1ο λογαριασμό πινάκιο αμοιβής αναγράφεται ότι πιστοποιείται το 70% της αμοιβής της μελέτης με βάση την προσφορά του αναδόχου, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 30 παρ. 2 του ν. 3316/2005. Κατόπιν έκδοσης του 60/14.10.2016 τιμολογίου του αναδόχου, ποσού 8.617,50 ευρώ, για την καταβολή μέρους της ως άνω αμοιβής του, εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα. Εξάλλου, μεταξύ των στοιχείων του φακέλου δεν περιλαμβάνονται αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης και αποφάσεις έγκρισης της δαπάνης και διάθεσης της απαιτούμενης πίστωσης για τα οικονομικά έτη 2010-2014 ούτε αποφάσεις ανατροπής της αναληφθείσας υποχρέωσης. IV. Με τα δεδομένα αυτά, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι μη κανονική για τον πρώτο και τον τρίτο λόγο διαφωνίας, ενώ ο δεύτερος λόγος προβάλλεται αλυσιτελώς, καθώς αιτία πληρωμής αυτής είναι η (μερική) εξόφληση του 1ου και όχι του 2ου λογαριασμού. Ειδικά όσον αφορά στον τρίτο λόγο διαφωνίας, η απαίτηση του αναδόχου από τον 1ο λογαριασμό γεννήθηκε και κατέστη δικαστικώς επιδιώξιμη στις 8.12.2010, ημερομηνία έγκρισης αυτού και της σχετικής πιστοποίησης του επιβλέποντος μηχανικού από τον Προϊστάμενο της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου, η δε παραγραφή της άρχισε από το τέλος του οικονομικού έτους 2010 και έληξε στις 31.12.2015, καθώς δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι έλαβε χώρα στο μεταξύ περιστατικό που συνεπάγεται την αναστολή ή τη διακοπή αυτής, σύμφωνα με τις διατάξεις των αντίστοιχων άρθρων 92 και 93 του ν. 2362/1995. IV. Κατ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί. Για τους λόγους αυτούς
Αποφαίνεται ότι το., οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα του Δήμου Πύδνας-Κολινδρού, ποσού 8.617,50 ευρώ, δεν πρέπει να θεωρηθεί. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΠΑΡΕΔΡΟΣ ΕΛΕΝΗ ΛΥΚΕΣΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΠΙΔΑΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ