Πυλώνας Ι (Κανονισμός 1307/2013): Η νέα αρχιτεκτονική των άμεσων ενισχύσεων

Π. Καρανικόλας

Πολλαπλή Συμμόρφωση Πυλώνας Ι (Κανονισμός 1307/2013): Η νέα αρχιτεκτονική των άμεσων ενισχύσεων Συνδεδεμένες Ενισχύσεις (8%) Σε αρκετά προϊόντα, εξαιρείται το χοίρειο κρέας και ο καπνός Περιοχές με Φυσικούς Περιορισμούς (5%) Μεταφορά στον 2ο Πυλώνα Μικροί Γεωργοί Διαφοροποίηση καλλιεργειών Μόνιμοι βοσκότοποι Περιοχή οικολογικής εστίασης 3 Περιφέρειες Κατ αποκοπήν ενίσχυση ανά εκτάριο Νέοι Γεωργοί (έως 2%) < 40 ετών Για 5 χρόνια από την έναρξη της δραστηριότητας Πράσινη Ενίσχυση (30%) Βασική Ενίσχυση (55%) Νέα δικαιώματα το 2015 Σταδιακή μερική σύγκλιση Εθνικό Απόθεμα Απλοποίηση αιτήσεων και ελέγχων Έως 1250 /έτος άμεσων ενισχύσεων Είσοδος το 2015 Ενεργός Γεωργός Ή (*) Τα ποσοστά αναφέρονται στο ετήσιο ποσό του «εθνικού φακέλου» (~ 2 δισ. ) 2

Αποδεσμευμένη Ενίσχυση = «Βασική» + «Πράσινη» Ενίσχυση 3

Μεταφορά στον Β Πυλώνα: 5% για χρήση σε περιοχές με Φυσικούς περιορισμούς Νέοι Γεωργοί: 2% (μέγιστο) Συνδεδεμένες ενισχύσεις: 8% Πράσινη Ενίσχυση: 30%, υποχρεωτικά Βασική ενίσχυση: 55% Βασική και «Πράσινη» Ενίσχυση = Δικαιώματα ενίσχυσης 4

Εθνικός Φάκελλος 2015 2.015.116.000 Μεταφορά στον 2 ο Πυλώνα για ενισχύσεις σε περιοχές με φυσικούς πειορισμούς 100.755.800 Νέοι Γεωργοί 38.287.204 Συνδεδεμένες Ενισχύσεις 153.148.816 «Πράσινη» Ενίσχυση 574.308.060 Βασική Ενίσχυση + Εθνικό Απόθεμα (3%) 1.148.616.120 5

Όσοι έλαβαν το προηγούμενο οικονομικό έτος συνολικό ποσό άμεσων ενισχύσεων έως και 5.000 Όσοι έλαβαν το προηγούμενο οικονομικό έτος συνολικό ποσό άμεσων ενισχύσεων άνω των 5.000 με την ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ: το ποσό αυτό να είναι τουλάχιστον το 5% των συνολικών τους εσόδων που αποκτήθηκαν από μη γεωργικές δραστηριότητες. Το αν κάποιος γεωργός είναι «ενεργός» θα εξετάζεται κάθε χρόνο, προκειμένου να λάβει άμεσες ενισχύσεις. 6

Πρέπει να τηρεί την ελάχιστη δραστηριότητα στη γη που δηλώνει: Αρόσιμες: ένα όργωμα ανά έτος Δενδρώνες: καθαρισμός υπορόφου βλάστησης μία φορά στα δύο χρόνια Βοσκότοποι: διατήρησή τους σε καλή κατάσταση, χωρίς επέκταση ξυλωδών και ελάχιστη πυκνότητα βόσκησης 0,7 ΜΜΖ/ha Κανείς δεν λαμβάνει ενίσχυση εάν αφήνει άνω του 50% της γης ακαλλιέργητη 7

Δεν λαμβάνουν ενισχύσεις οι εταιρείες που δεν έχουν κύριο στόχο τους τη γεωργία (αεροδρόμια, κάμπινγκ, ξενοδοχεία, γήπεδα, κ.λπ.) Λαμβάνουν ενισχύσεις οι «γεωργοί» που διευθύνουν τους παραπάνω τύπους επιχειρήσεων, αρκεί οι γεωργικές δραστηριότητες να αποτελούν τουλάχιστον το 1/3 του κύκλου εργασιών της εταιρίας Εξαιρούνται της εξέτασης των στοιχείων όσοι λαμβάνουν μέχρι 3.500 ενίσχυση ανά έτος 8

Οι γεωργοί οι οποίοι λαμβάνουν έως 1250 / έτος ενισχύσεις Απαλλαγή από «πρασίνισμα» και ελέγχους πολλαπλής συμμόρφωσης Υποχρέωση: η διατήρηση των γεωργικών εκτάσεων και του χαρακτήρα τους Είσοδος μόνο το 2015 Έξοδος με απόφαση γεωργού ανά πάσα στιγμή Σύνδεση με ορισμό ενεργού γεωργού Σημαντικότατο για την Ελλάδα (περίπου οι μισοί από το σύνολο των δικαιούχων) Αποφόρτιση του ΟΠΕΚΕΠΕ και αύξηση της αποτελεσματικότητάς του 9

I. Βοσκότοποι δημόσιοι και χαμηλής αξίας II. Αρόσιμες εκτάσεις υψηλής παραγωγικότητας και αξίας III. Δενδρώνες-Αμπελώνες με επενδεδυμένο κεφάλαιο Περιφέρεια Κατανομή Κονδυλίων Θεωρητική μοναδιαία αξία δικαιωμάτων το 2019 (βασική + «πράσινη) Βοσκότοποι 25% 250 /ha (25 /στρ.) Αρόσιμες 47% 420/ha (42 /στρ.) Δενδρώνες-Αμπελώνες 28% 500/ha (50 /στρ.) 10

Νέα δικαιώματα το 2015, τόσα σε αριθμό όσα τα δηλούμενα επιλέξιμα εκτάρια Αρχική Μοναδιαία Αξία Δικαιώματος (ΑΜΑΔ) = Συνολική Αξία 2014 (μειωμένη κατά 15%) δια του συνολικού αριθμού των επιλέξιμων εκταρίων του 2015 Αξία δικαιωμάτων: μεταβλητή στα έτη με σύγκλιση Μεταβιβάσεις δικαιωμάτων επιτρέπονται, μετά την οριστικοποίησή τους το 2015 Εκτάσεις δημοσίων βοσκοτόπων θα κατανεμηθούν ανάλογα με το μέγεθος του ζωικού κεφαλαίου κάθε κτηνοτρόφου με μία ενιαία τιμή πυκνότητας βόσκησης για όλη την Ελλάδα Δεν χορηγούνται ενισχύσεις <250 ανά δικαιούχο, εκτός αν η έδρα της εκμ/σης είναι στα μικρά νησιά του Αιγαίου 11

Ξεκινώντας από το 2015, σχετική σύγκλιση της αξίας των δικαιωμάτων μέχρι το 2019 Στην Πράξη: Αρχική Μοναδιαία Αξία Δικαιώματος (ΑΜΑΔ) της Βασικής Ενίσχυσης = Συνολική Αξία 2014 (μειωμένη κατά 15%) δια του συνολικού αριθμού των επιλέξιμων εκταρίων του 2015 Υπολογισμός Τελικής Μοναδιαίας Αξίας 2019: Η μέση αξία των δικαιωμάτων σε κάθε περιφέρεια [βλ. διαφάνεια #9] Σύγκλιση προς το 90% της μέσης αξίας που θα έχουν τα δικαιώματα το 2019 σε κάθε περιφέρεια [Α] Όσοι είχαν υπερβολικά υψηλά δικαιώματα: Η μέγιστη μείωση δεν θα υπερβεί το 30% σε σχέση με την αξία του 2015 Όσοι είχαν υπερβολικά χαμηλά δικαιώματα: Θα φτάσουν οπωσδήποτε στο 60% του [Α] Μεταβολές αύξησης ή μείωσης σε 5 ισόποσα βήματα (2015-2019) 12

Ο εθνικός «κουμπαράς» μέσω του οποίου θα ενισχύονται οι νεοεισερχόμενοι στη γεωργία Από το εθνικό απόθεμα παράγονται δικαιώματα ενίσχυσης σταθερής αξίας (ίσης με τη μέση περιφερειακή αξία) για όλη την περίοδο, χωρίς σύγκλιση Αποτελεί τμήμα (3%) της Βασικής Ενίσχυσης και θα κατανεμηθεί στους νεοεισερχόμενους στον τομέα Οι νεοεισερχόμενοι θα λάβουν δικαιώματα μοναδιαίας αξίας ίσης με τη μέση περιφερειακή αξία από το πρώτο έτος (2015). Αν είναι και νεαρής ηλικίας (μέχρι 40 ετών το 2015) θα λάβουν και την προσαύξηση του 25% 13

Χορηγείται σε όλους τους δικαιούχους βασικής ενίσχυσης, ως ποσοστό της συνολικής αξίας των δικαιωμάτων ενίσχυσης που ενεργοποιεί ο γεωργός. Το ποσό διαφέρει ανά περιφέρεια. Περιλαμβάνει συγκεκριμένες υποχρεώσεις τήρησης δεσμεύσεων: 14

Ι. Διαφοροποίηση καλλιεργειών Εκμεταλλεύσεις με αρόσιμες εκτάσεις άνω των 100 στρεμμάτων υποχρεούνται να έχουν τουλάχιστον 2 καλλιέργειες με μέγιστη κάλυψη 75% για την κύρια Εκμεταλλεύσεις με αρόσιμες εκτάσεις άνω των 300 στρεμμάτων υποχρεούνται να έχουν τουλάχιστον 3 καλλιέργειες με μέγιστη κάλυψη 75% για την κύρια και ελάχιστο 5% για κάθε μία από τις άλλες Εξαιρέσεις: ρύζι, ψυχανθή, βιολογικές ΙΙ: Περιοχή οικολογικής Εστίασης Εκμεταλλεύσεις με αρόσιμες εκτάσεις άνω των 150 στρεμμάτων: 5% της έκτασης υποχρεωτικά ως περιοχή οικολογικής εστίασης, η οποία μπορεί να είναι: Ακαλλιέργητη γη Δένδρα σε σειρά ή σε συστάδες, μέγιστης επιφάνειας 3 στρεμμάτων Τάφροι μεγίστου πλάτους 6μ Ψυχανθή για εμπλουτισμό του εδάφους με άζωτο 15

ΙΙΙ: Βοσκότοποι Οι εκτάσεις βοσκοτόπων (χαρακτηρισμός 2012) δεν μπορούν να μετατραπούν σε αρόσιμες ή δενδρώνες ή δάση. Η αναλογία των εκτάσεων βοσκοτόπων σε σχέση με τις υπόλοιπες γεωργικές εκτάσεις ελέγχεται για κάθε γεωργό και συνολικά για όλη τη χώρα. 16

Νέοι Αγρότες Κατανομή του 2% των ετήσιων άμεσων ενισχύσεων σε: Γεωργούς που δημιουργούν για πρώτη φορά γεωργική εκμετάλλευση ή Γεωργούς που έχουν ήδη εγκατασταθεί κατά τη διάρκεια των 5 ετών που προηγούνται της πρώτης υποβολής αίτησης στο ΟΣΔΕ Ενισχύσεις Αύξηση μέχρι 25% της αξίας των δικαιωμάτων τους Χορήγηση για τα 5 πρώτα χρόνια απασχόλησης Ευκολότερη άμεση εφαρμογή & απλοποίηση 17

Εθνικές προτεραιότητες: Ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο, Επάρκεια στην εσωτερική αγορά Βιωσιμότητα της μεταποιητικής βιομηχανίας που εξαρτάται από την παροχή πρώτης ύλης Κάλυψη κτηνοτρόφων που δε διαθέτουν βοσκότοπους και ήταν δικαιούχοι ειδικών δικαιωμάτων ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ: Ειδική Ενίσχυση Βαμβακιού 18

Όσπρια Κτηνοτροφικά ψυχανθή Ζαχαρότευτλα Σκληρό σιτάρι Μείωση εισαγωγών στο «εθνικό» μας τρόφιμο Επάρκεια ζωοτροφών και χαμηλές τιμές εισροών στις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις Βιωσιμότητα μεταποιητικής βιομηχανίας Διατήρηση της θέσης στις διεθνείς αγορές Βοοειδή Βελτίωση του ισοζυγίου μέσω αύξησης των ιθαγενών ζώων και μείωσης των εισαγωγών ζώντων ζώων Αιγοπρόβατα Παροχή ποιοτικού γάλακτος στη μεταποιητική βιομηχανία για παραγωγή φέτας 19

Ρύζι Βιωσιμότητα εκμεταλλεύσεων και διατήρηση εξαγωγών Βιομηχανική τομάτα Βιωσιμότητα εκμεταλλεύσεων και διατήρηση εξαγωγών Σποροπαραγωγή Αύξηση Ελληνικής προστιθέμενης αξίας και μείωση εισαγωγών σπόρων Πορτοκάλια χυμοποίησης Ροδάκινα χυμοποίησης Σπαράγγια Αξιοποίηση μεταποιητικής βιομηχανίας και μείωση εισαγωγών Αξιοποίηση μεταποιητικής βιομηχανίας Αύξηση Ελληνικής προστιθέμενης αξίας 20

Τομέας Χρήση σπόρου πιστοποιημέν ου Παράδοση προϊόντος σε φορείς ενταγμένους στο μητρώο ΟΠΕΚΕΠΕ Περίοδος παράδοσης Σύμβαση παραγωγού με επιχείρηση Παράδοση στη μεταποίηση Ελάχιστη έκταση αγροτεμαχίου Ρύζι 4 τόνοι/εκτάριο έως 28/2/2019 0,05 εκτάρια από 1/6/2018 Βιομηχανική τομάτα 50 τόνοι/εκτάριο έως 0,1 30/11/2018 εκτάρια από 1/1/2018 Πορτοκάλια χυμοποίησης 7 τόνοι/εκτάριο έως 0,1 31/12/2018 εκτάρια Σπόροι σποράς 0,05 εκτάρια Σπαράγγια 2,5 τόνοι/εκτάριο από 1/1/2018 έως 30/6/2018 Ζαχαρότευτλα έως 31/1/2018 Ροδάκινα χυμοποίησης 6 τόνοι/εκτάριο Κορινθιακή σταφίδα 1,5 τόνοι/εκτάριο από 1/6/2018 έως 1/11/2018 από 1/8/2018 έως 30/11/2018 0,05 εκτάρια 0,05 εκτάρια 0,1 εκτάρια 0,1 εκτάρια 22

Το ύψος των ενισχύσεων εξαρτάται από το κονδύλι που έχει κατανεμηθεί σε κάθε προϊόν, και τη συμμετοχή των γεωργών κάθε έτος. Δεν υπάρχει μια σταθερή τιμή η οποία θα εισπραχθεί ό,τι και αν συμβεί. Εάν προκύψει πολύ μεγάλη συμμετοχή, οι ενισχύσεις θα είναι μειωμένες. Εάν προκύψει μικρότερη συμμετοχή, το ύψος της ενίσχυσης ανεβαίνει μέχρι όμως ενός ορίου, διότι αν έχουμε υπερβολικά χαμηλό αριθμό δικαιούχων θα δοθεί η θεωρητική τιμή, που θα είναι κατά προσέγγιση: Σκληρό σιτάρι 6 /στρέμμα για χρήση πιστοποιημένου σπόρου, Ρύζι 27 /στρ., Ψυχανθή κτηνοτροφικά 17 /στρέμμα, Όσπρια 25 /στρέμμα, σποροπαραγωγή 30 /στρέμμα, τεύτλα 35, πορτοκάλια προς χυμοποίηση 45 /στρ, ροδάκινα για χυμό 22 /στρ, σπαράγγια 38 /στρ, βιομηχανική τομάτα 40 /στρ. Ζωική παραγωγή: οι αγελάδες θα λαμβάνουν 130 για κάθε γέννηση, και τα αιγοπρόβατα 5 στα πεδινά και 7 στα ορεινά για το ποιοτικό γάλα που θα παραδίδουν. Η ενίσχυση για τα πρώην ειδικά δικαιώματα υπολογίζεται περίπου στα 160 /ΜΜΖ. Για τους μεταξοσκώληκες έχει επίσης προβλεφθεί ενίσχυση 160 /κυτίο. 24

1 ος Πυλώνας 2 ος Πυλώνας Συνδεδεμένες Ενισχύσεις σε προϊόντα Ομάδες Παραγωγών Εφοδιαστική αλυσίδα Συνέργειες και Ομάδες Παραγωγών «Πρασίνισμα» Ενίσχυση στους μικρούς γεωργούς Ενίσχυση νέων γεωργών Γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα Μέτρο για τη μεγέθυνση των μικρών εκμεταλλεύσεων Πρώτη εγκατάσταση νέων γεωργών στην ύπαιθρο Ενισχύσεις σε περιοχές με φυσικά ή άλλα μειονεκτήματα Σύστημα Γεωργικών Συμβουλών 26

Ειδική καλλιεργητική ενίσχυση για το βαμβάκι Προβλέπεται ειδική ενίσχυση ανά εκτάριο επιλέξιμης έκτασης βαμβακιού (για την Ελλάδα: μέχρι 250.000 εκτάρια, δηλ. μέχρι 2.500.000 στρέμματα). Η ειδική αυτή ενίσχυση εκτιμάται ότι θα κυμανθεί από 65 /στρ. έως 90 /στρ. Ένας βαμβακοκαλλιεργητής, εκτός από την ειδική αυτή ενίσχυση, θα εισπράξει και τη βασική ενίσχυση των 43 /στρ. 27

Ο νεοεισερχόμενος γεωργός ή κάποιος που δεν υπέβαλε αίτηση ενιαίας ενίσχυσης το 2014, μπορεί να γνωρίζει κατά προσέγγιση αν ανήκει ή όχι στην κατηγορία των ενεργών γεωργών πολλαπλασιάζοντας τον αριθμό των επιλέξιμων εκταρίων που δηλώνει το 2015 με τη μέση εθνική άμεση ενίσχυση ανά εκτάριο το 2014. Το τελικό αποτέλεσμα θα το μάθει μετά τους υπολογισμούς που θα κάνει ο ΟΠΕΚΕΠΕ. 30

Περισσότερες Πληροφορίες: http://www.minagric.gr/index.php/el/the-ministry-2/agriculturalpolicy/koinagrotpolitik http://ec.europa.eu/agriculture/cap-post-2013/legal-proposals/index_en.htm http://ec.europa.eu/agriculture/cap-overview/2014_en.pdf http://www.opekepe.gr/vivliothiki.asp http://www.opekepe.gr/kathestwta_perif.asp 4 2