ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VII ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 73-19 Εφαρμογή της εξαιρετικής διάταξης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ Ν.4412/2016 λόγω κατεπείγουσας ανάγκης. «Εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης της παιδικής εξοχής κατασκήνωσης Νεράιδας Καρδίτσας»: Μη νομίμως το επίμαχο έργο ανατέθηκε δίχως να τηρηθεί η διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού του άρθρου 117 του ν. 4412/2016, καθόσον η προϋπολογισθείσα δαπάνη του υπερβαίνει το επιτρεπτό για τις απευθείας αναθέσεις όριο των 20.000,00 ευρώ χωρίς ΦΠΑ και περαιτέρω δεν αποδεικνύεται η απρόβλεπτη κατεπείγουσα ανάγκη ή ο σοβαρός κίνδυνος, ώστε να τύχει εφαρμογής η εξαιρετική διάταξη του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ του ν. 4412/2016. Συγκεκριμένα, οι επίμαχες εργασίες αφορούν κυρίως στη συντήρηση των εγκαταστάσεων των κατασκηνώσεων Νεράιδας και σε εργασίες πρασίνου, είχαν ήδη προγραμματιστεί από τον Ιανουάριο του 2017 και ως εκ τούτου δεν προέκυψαν εξ αιτίας των έντονων καιρικών φαινομένων που έλαβαν χώρα στις 15.6.2017, ούτε περιορίζονται στις απολύτως απαραίτητες για την αποκατάσταση ζημιών που προκλήθηκαν από τις ανωτέρω έκτακτες περιστάσεις. Εξάλλου, ούτε από την 127/29.6.2017 απόφαση ανάθεσης του Δημάρχου προκύπτει συνάφεια των ανατεθεισών εργασιών με τις επικαλούμενες έκτακτες περιστάσεις, παρά μόνο προβάλλεται η ανάγκη επισκευής ενός τοιχίου, ενώ η, αορίστως προβαλλόμενη, άμεση και επιτακτική ανάγκη θεραπείας του κινδύνου για τη δημόσια ασφάλεια, στερείται σε κάθε περίπτωση βασιμότητας, δεδομένου ότι η λειτουργία των παιδικών κατασκηνώσεων είχε ανασταλεί για το έτος 2017
Πράξη 0073/Συν. 3η/11.2.2019 2 με τη Δ22/οικ.23914/715 απόφαση της Αναπληρώτριας Υπουργού Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Το τελευταίο δε αυτό γεγονός σε συνδυασμό με τη σχετικά ταχεία διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού, όπου η ελάχιστη προθεσμία παραλαβής προσφορών ανέρχεται σε δώδεκα (12) ημέρες από την ημερομηνία δημοσίευσης της προκήρυξης της σύμβασης στο ΚΗΜΔΗΣ (παρ. 1γ του άρθρου 121 του ν.4412/2016), δεν δικαιολογεί την περιγραφή της διαδικασίας αυτής στη συγκεκριμένη περίπτωση. Περαιτέρω, ενόψει της αναμόρφωσης του προϋπολογισμού του Δήμου με την 5/30.1.2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου (εγκριθείσα με την 241/19401/17.2.2017 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας Στερεάς Ελλάδας) και του νομιζόμενου κατεπείγοντος χαρακτήρα του ελεγχόμενου έργου, σε συνδυασμό με το ότι επισυνάπτεται η 971/16.3.2018 Α.Α.Υ. για την υπό κρίση δαπάνη, συγγνωστώς τα όργανα του Δήμου δεν εξέδωσαν Α.Α.Υ. για το έτος 2017 και δεν ανήρτησαν το πρωτογενές αίτημα στο ΚΗΜΔΗΣ. Τέλος, ο λόγος περί μη δυνατότητας εκτέλεσης έργων πρασίνου, όπως προβάλλεται, πάσχει αοριστίας, διότι δεν αναφέρεται σαφώς ποια διάταξη παραβιάστηκε, αν υπάρχει τέτοια υποχρέωση από το νόμο ή αν προβλέπεται στην οικεία μελέτη, ενώ σε κάθε περίπτωση οι εργασίες πρασίνου, δαπάνης 4.855,00 ευρώ σύμφωνα με τον προϋπολογισμό της μελέτης, κρίνονται ήσσονος σημασίας και αξίας σε σύγκριση με τη συνολική αξία και το αντικείμενο της σύμβασης. Κατ ακολουθία των ανωτέρω, η υπό κρίση δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.
Πράξη 0073/Συν. 3 η /11.2.2019 3 ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΣΤΟ VII ΤΜΗΜΑ ΠΡΑΞΗ 73-19 Αποτελούμενο από την Πρόεδρό του Ελένη Λυκεσά, Σύμβουλο και τους Ιωάννη Νταλαχάνη, Πάρεδρο και Ανδρέα Σώκο, Εισηγητή (εισηγητή). Γραμματέας: Ιωάννης Αθανασόπουλος, υπάλληλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συνήλθε στις 11 Φεβρουαρίου 2019, για να αποφανθεί αν πρέπει να θεωρηθεί το 33, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα. Σκέφθηκε σύμφωνα με το νόμο 1. Με την από 24.12.2018 έκθεση της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό Καρδίτσας ζητείται να αρθεί η διαφωνία που ανέκυψε μεταξύ αυτής, βάσει της 31/31.5.2018 πράξης επιστροφής, και του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα (5044/24.12.2018 έγγραφο επανυποβολής) για τη θεώρηση του ανωτέρω χρηματικού εντάλματος, ποσού 38.982,48 ευρώ, που αφορά στην πληρωμή του έργου «Εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης παιδικής εξοχής κατασκήνωση Νεράιδας». Κατά την Επίτροπο α) μη νομίμως το έργο ανατέθηκε απευθείας καθόσον, ενόψει της προϋπολογιζόμενης δαπάνης αυτού και της μη συνδρομής εκτάκτων περιστάσεων, έπρεπε να τηρηθεί η διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού, β) η δαπάνη δεν είναι κανονική διότι δεν επισυνάπτεται Απόφαση Ανάληψης Υποχρέωσης για το έτος 2017 και πρωτογενές αίτημα στο ΚΗΜΔΗΣ και γ) «από την εργοληπτική βεβαίωση του αναδόχου που επισυνάπτεται δεν προκύπτει ότι μπορούσε να εκτελέσει έργα της κατηγορίας πρασίνου». 2. Στο άρθρο 32 παρ. 2 περ. γ του ν. 4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)» (Α 147) ορίζεται ότι «Η διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση μπορεί να χρησιμοποιείται ( ) στο μέτρο που είναι
Πράξη 0073/Συν. 3η/11.2.2019 4 απολύτως απαραίτητο, εάν λόγω κατεπείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε γεγονότα απρόβλεπτα για την αναθέτουσα αρχή, δεν είναι δυνατή η τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται για τις ανοικτές, κλειστές ή ανταγωνιστικές διαδικασίες με διαπραγμάτευση. Οι περιστάσεις που επικαλούνται οι αναθέτουσες αρχές για την αιτιολόγηση της κατεπείγουσας ανάγκης δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να απορρέουν από δική τους ευθύνη». Κατά τα ανωτέρω, η προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης μπορεί να εφαρμόζεται σε κατεπείγουσα ανάγκη ή σοβαρό επικείμενο κίνδυνο που οφείλονται σε απρόβλεπτες καταστάσεις, δηλαδή σε αιφνίδια πραγματικά γεγονότα, τα οποία αντικειμενικά και σύμφωνα με τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν, οι δε περιστάσεις που επικαλούνται οι αναθέτουσες αρχές για την αιτιολόγηση της κατεπείγουσας ανάγκης δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να απορρέουν από δική τους ευθύνη. Περαιτέρω, η επίκληση της κατεπείγουσας ανάγκης δικαιολογείται για την ανάθεση εκείνων μόνο των εργασιών που είναι απολύτως αναγκαίες για την άμεση εξυπηρέτηση των συγκεκριμένων αναγκών που προέκυψαν εξαιτίας των απρόβλεπτων γεγονότων και όχι για την κάλυψη των τακτικών ή προγραμματισμένων αναγκών των αναθετουσών αρχών. Σε κάθε περίπτωση, το βάρος απόδειξης, ότι πράγματι συντρέχουν σωρευτικώς οι εξαιρετικές περιστάσεις που δικαιολογούν την εκάστοτε παρέκκλιση, φέρουν οι αναθέτουσες αρχές, οι οποίες κάθε φορά τις επικαλούνται (ΕΣ Τμ. Μειζ. Επτ. Συνθ. 707/2013, VI Τμ. 1326/2018, VII Τμ. Πράξη 46/2018). 3. Στην υπό κρίση περίπτωση προκύπτει ότι με την 5/30.1.2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Λίμνης Πλαστήρα εγγράφηκε στον Κ.Α. 15-6484-02 του προϋπολογισμού του Δήμου «Εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης της παιδικής εξοχής κατασκήνωσης Νεράιδας Καρδίτσας» ποσό 39.000,00 ευρώ. Ακολούθησε η 127/29.6.2017 απόφαση του Δημάρχου (εγκριθείσα με την 280/2017 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής) με την οποία, αφού εκτιμήθηκε
Πράξη 0073/Συν. 3 η /11.2.2019 5 ότι «μετά από τη ραγδαία βροχόπτωση χαλαζόπτωση την 15.6.2017, στην περιοχή της Δ.Ε. Νεβρόπολης Αγράφων παρουσιάστηκαν έντονες ζημίες στο χώρο των κατασκηνώσεων Νεράιδας. Λόγω των ανωτέρω υπάρχει άμεσος και προφανής κίνδυνος για τη δημόσια ασφάλεια» και κρίθηκε ως «επιτακτική και κατεπείγουσα η ανάγκη για τις εργασίες επισκευής του τοιχείου», ανατέθηκε απευθείας, κατ επίκληση των άρθρων 32 παρ. 1 περ. γ του ν. 4412/2016 και 58 του ν. 3852/2010 το έργο «Εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης της παιδικής εξοχής κατασκήνωσης Νεράιδας Καρδίτσας», προϋπολογισθείσας δαπάνης 39.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α., στον εργολάβο Δημήτριο Γωγούλη. Σύμφωνα με τη 12/28.6.2017 μελέτη, οι ανατεθείσες εργασίες συνίστανται σε α) επισκευή της στέγης και βάψιμο του κτιρίου του εστιατορίου, β) αλλαγή της λαμαρίνας της στέγης του μαγειρείου και τμηματικό εσωτερικό βάψιμο αυτού, γ) επισκευή ξύλινης επένδυσης στην πρόσοψη και βάψιμο ενός εσωτερικού τοίχου και της πρόσοψης του αρχηγείου, δ) βάψιμο εσωτερικό και πρόσοψης, τμηματική αλλαγή λαμαρίνας στέγης και επέκταση αυτής στα κτίρια Ο15 και Ο16, ε) αλλαγή κυλίνδρου κλειδαριάς στα κτίρια Ο11, Ο12, Ο13 και Ο14 και εξωτερικό βάψιμο των τριών τελευταίων εξ αυτών, στ) επισκευή κεραμιδιών σε βρύσες, ζ) βάψιμο, επισκευή εξωτερικής θύρας και επισκευή εξώστη του κτιρίου ΑΜΕΑ, η) αλλαγή λαμαρίνας στέγης στα κτίρια Ο5, Ο4, Ο3 και Ο2 και εσωτερικό βάψιμο στα τρία πρώτα εξ αυτών και θ) εργασίες πρασίνου (κούρεμα πρασίνου, θάμνων και δέντρων, καθαρισμός από πεσμένα κλαδιά χόρτα και πεσμένα δέντρα). Σχετικά συνήφθη η 3109/6.7.2017 σύμβαση, ποσού 31.451,61 ευρώ πλέον ΦΠΑ, και μετά την έκδοση του από 30.8.2017 1 ου Π.Π.Α.Ε. και του από 28.12.2017 2 ου Π.Π.Α.Ε. και των σχετικών τιμολογίων του αναδόχου, εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής. 4. Με αυτά τα δεδομένα, μη νομίμως το επίμαχο έργο ανατέθηκε δίχως να τηρηθεί η διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού του άρθρου 117 του ν. 4412/2016, καθόσον η προϋπολογισθείσα δαπάνη του υπερβαίνει το επιτρεπτό για τις απευθείας αναθέσεις όριο των 20.000,00 ευρώ χωρίς ΦΠΑ και περαιτέρω δεν
Πράξη 0073/Συν. 3η/11.2.2019 6 αποδεικνύεται η απρόβλεπτη κατεπείγουσα ανάγκη ή ο σοβαρός κίνδυνος, ώστε να τύχει εφαρμογής η εξαιρετική διάταξη του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ του ν. 4412/2016. Συγκεκριμένα, οι επίμαχες εργασίες αφορούν κυρίως στη συντήρηση των εγκαταστάσεων των κατασκηνώσεων Νεράιδας και σε εργασίες πρασίνου, είχαν ήδη προγραμματιστεί από τον Ιανουάριο του 2017 και ως εκ τούτου δεν προέκυψαν εξ αιτίας των έντονων καιρικών φαινομένων που έλαβαν χώρα στις 15.6.2017, ούτε περιορίζονται στις απολύτως απαραίτητες για την αποκατάσταση ζημιών που προκλήθηκαν από τις ανωτέρω έκτακτες περιστάσεις. Εξάλλου, ούτε από την 127/29.6.2017 απόφαση ανάθεσης του Δημάρχου προκύπτει συνάφεια των ανατεθεισών εργασιών με τις επικαλούμενες έκτακτες περιστάσεις, παρά μόνο προβάλλεται η ανάγκη επισκευής ενός τοιχίου, ενώ η, αορίστως προβαλλόμενη, άμεση και επιτακτική ανάγκη θεραπείας του κινδύνου για τη δημόσια ασφάλεια, στερείται σε κάθε περίπτωση βασιμότητας, δεδομένου ότι η λειτουργία των παιδικών κατασκηνώσεων είχε ανασταλεί για το έτος 2017 με τη Δ22/οικ.23914/715 απόφαση της Αναπληρώτριας Υπουργού Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Το τελευταίο δε αυτό γεγονός σε συνδυασμό με τη σχετικά ταχεία διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού, όπου η ελάχιστη προθεσμία παραλαβής προσφορών ανέρχεται σε δώδεκα (12) ημέρες από την ημερομηνία δημοσίευσης της προκήρυξης της σύμβασης στο ΚΗΜΔΗΣ (παρ. 1γ του άρθρου 121 του ν.4412/2016), δεν δικαιολογεί την περιγραφή της διαδικασίας αυτής στη συγκεκριμένη περίπτωση. Περαιτέρω, ενόψει της αναμόρφωσης του προϋπολογισμού του Δήμου με την 5/30.1.2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου (εγκριθείσα με την 241/19401/17.2.2017 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας Στερεάς Ελλάδας) και του νομιζόμενου κατεπείγοντος χαρακτήρα του ελεγχόμενου έργου, σε συνδυασμό με το ότι επισυνάπτεται η 971/16.3.2018 Α.Α.Υ. για την υπό κρίση δαπάνη, συγγνωστώς τα όργανα του Δήμου δεν εξέδωσαν Α.Α.Υ. για το έτος 2017 και δεν ανήρτησαν το πρωτογενές αίτημα στο ΚΗΜΔΗΣ. Τέλος, ο λόγος περί μη
Πράξη 0073/Συν. 3 η /11.2.2019 7 δυνατότητας εκτέλεσης έργων πρασίνου, όπως προβάλλεται, πάσχει αοριστίας, διότι δεν αναφέρεται σαφώς ποια διάταξη παραβιάστηκε, αν υπάρχει τέτοια υποχρέωση από το νόμο ή αν προβλέπεται στην οικεία μελέτη, ενώ σε κάθε περίπτωση οι εργασίες πρασίνου, δαπάνης 4.855,00 ευρώ σύμφωνα με τον προϋπολογισμό της μελέτης, κρίνονται ήσσονος σημασίας και αξίας σε σύγκριση με τη συνολική αξία και το αντικείμενο της σύμβασης. 5. Κατ ακολουθία των ανωτέρω, η υπό κρίση δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι το 33, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου Λίμνης Πλαστήρα, ποσού 38.982,48 ευρώ, δεν πρέπει να θεωρηθεί. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΛΕΝΗ ΛΥΚΕΣΑ Ο ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΩΚΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ