ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΘΛΘΑ

ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΘΛΘΑ POUL THOMSEN ΑΝΑΠΛΗΡΩΣΗ ΔΘΕΤΘΤΝΣΗ ΕΤΡΩΠΑΪΚΟΤ ΣΜΗΜΑΣΟ, ΔΝΣ The 17 th Roundtable with the Government of Greece EUROPE UNBOUND OVERCOMING STAGNATION: RE-IGNITING GREECE S POTENTIAL ΓΔΤΣΔΡΑ 15 ΑΠΡΗΛΗΟΤ 2013

ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΘΛΘΑ POUL THOMSEN ΑΝΑΠΛΗΡΩΣΗ ΔΘΕΤΘΤΝΣΗ ΕΤΡΩΠΑΪΚΟΤ ΣΜΗΜΑΣΟ, ΔΝΣ The 17 th Roundtable with the Government of Greece EUROPE UNBOUND OVERCOMING STAGNATION: RE-IGNITING GREECE S POTENTIAL ΔΕΤΣΕΡΑ 15 ΑΠΡΘΛΘΟΤ 2013 Καιεζπέξα, επραξηζηψ πνπ κε θαιέζαηε λα έξζσ εδψ. Θα ήζεια λα μεθηλήζσ επηβεβαηψλνληαο φζα είπε ν Τπνπξγφο φηη ζήκεξα ην πξσί θαηαιήμακε ζε ζπκθσλία γηα ηηο ηξέρνπζεο ζπδεηήζεηο πνπ αθνξνχζαλ ηελ επαλεμέηαζε ηνπ πξνγξάκκαηνο θη απηφ ζα αλνίμεη δξφκνπο γηα πεξαηηέξσ βήκαηα. Αο μεθηλήζσ ινηπφλ ιέγνληαο φηη ε Διιάδα έρεη πξάγκαηη δηαλχζεη κία κεγάιε απφζηαζε. Θα ζαο δψζσ ηξία παξαδείγκαηα, πξψηνλ φπσο είπαλ ήδε πνιινί άιινη ε δεκνζηνλνκηθή πξνζαξκνγή ζηελ Διιάδα ήηαλ εμαηξεηηθή, ζε ζρέζε κε νπνηνδήπνηε δηεζλέο παξάδεηγκα. Ζ Διιάδα έρεη κε ζπλέπεηα επηηχρεη ηνπο δεκνζηνλνκηθνχο ηεο ζηφρνπο, παξά ην φηη ππήξμαλ αληίζεηνη άλεκνη θαηά ηελ πνξεία ηεο. Ζ Διιάδα ρξεηάδεηαη λα ζπλερίζεη λα ηεξεί ην πξφγξακκα δεκνζηνλνκηθήο πξνζαξκνγήο. Ζ απνζηνιή ηεο λπλ Κπβέξλεζεο ήηαλ θπζηθά απφ ηελ αλάιεςε ησλ θαζεθφλησλ ηεο θαη είλαη αθφκα πνιχ δχζθνιε.

Γελ ππάξρεη πεξηζψξην γηα επηπιένλ θνξνινγηθέο απμήζεηο, γηα πεξηθνπέο ζπληάμεσλ, κηζζψλ, δελ ππήξρε πεξηζψξην γηα πεξαηηέξσ επψδπλεο πεξηθνπέο δαπαλψλ πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζνχλ νη δεκνζηνλνκηθνί ζηφρνη. Καλείο δελ κπνξεί λα ακθηζβεηήζεη ηε ζέιεζε ησλ ειιεληθψλ θπβεξλήζεσλ λα ιάβνπλ δχζθνια κέηξα πξνθεηκέλνπ λα επηηχρνπλ ηνπο δεκνζηνλνκηθνχο ζηφρνπο. Γεχηεξνλ έρεη κεησζεί θαηά ην ήκηζπ ην έιιεηκκα θφζηνποαληαγσληζηηθφηεηαο θαηά ηελ ηειεπηαία ηξηεηία, κέζα απφ κεηαξξπζκίζεηο νη νπνίεο θαηέζηεζαλ δπλαηή ηελ επζπγξάκκηζε ησλ νλνκαζηηθψλ πνζνζηψλ ησλ κηζζψλ κε ηελ αληαγσληζηηθφηεηα ζε επηρεηξεκαηηθφ επίπεδν. Ο Πξσζππνπξγφο κίιεζε ήδε γηα κεγαιχηεξε επειημία ζηηο ηηκέο, σο απνηέιεζκα νη εηζαγσγέο θαη ην έιιεηκκα ησλ ηξερνπζψλ ζπλαιιαγψλ κεηψζεθε θαηά 40% θαη πάιη εμεηάδνληαο ζπγθεθξηκέλα απηέο ηηο κεηαξξπζκίζεηο θαλείο δελ ακθηζβεηεί ηε βνχιεζε ηεο ηξέρνπζαο Κπβέξλεζεο θαη ηεο πξνεγνχκελεο Κπβέξλεζεο λα ιάβνπλ απηέο ηηο δχζθνιεο απνθάζεηο. Σέινο ε ζηαζεξφηεηα ηνπ ρξεκαηννηθνλνκηθνχ ηνκέα δηαζθαιίζηεθε. Οη ηξάπεδεο επιήγεζαλ αξθεηά, αιιά κπφξεζαλ λα εμππεξεηνχλ. Παξά ηε κείσζε ηνπ ρξένπο ε νπνία νθείιεηαη ζε κία ρνξήγεζε 500 εθαηνκκπξίσλ επξψ ζηα πιαίζηα ηνπ επξσπατθνχ κεραληζκνχ ζηαζεξφηεηαο, νη ηξάπεδεο παξέκεηλαλ αζθαιείο, παξέκεηλαλ ηζρπξέο. Θα πξέπεη επίζεο λα αλαγλσξίζνπκε φηη ε πξνζαξκνγή πνπ έιαβε ρψξα δελ επηηεχρζεθε πάληνηε κε ηνλ θαιχηεξν ηξφπν. Απηφ έρεη εγείξεη ζέκαηα δηθαηνζχλεο θαη ίζσο έρεη ζέζεη ελ ακθηβφισ ηελ θνηλσληθή ππνζηήξημε γηα ην πξφγξακκα. Θα ήζεια θαη πάιη λα ζαο δψζσ ηξία παξαδείγκαηα: Ζ θνξνδηαθπγή εκκέλεη θαη ππάξρνπλ πάξα πνιινί νη νπνίνη δελ θαηαβάιινπλ ην θνξνινγηθφ θφζηνο πνπ ηνπο αλαινγεί. Έηζη θνξνινγνχληαη πεξηζζφηεξν νη κηζζσηνί θαη νη ζπληαμηνχρνη νη νπνίνη είλαη επθνιφηεξν λα θνξνινγεζνχλ θαη ππάξρνπλ πεξηθνπέο ζε ζπληάμεηο θαη κηζζνχο νη νπνίεο δελ είλαη δίθαηεο. Δπίζεο έηζη έρεη εληαζεί ε χθεζε. Απηνί νη πεξηβφεηνη δεκνζηνλνκηθνί πνιιαπιαζηαζηέο επεξεάδνπλ ηα ρακειφηεξα εηζνδήκαηα πεξηζζφηεξν. Κάηη άιιν ην νπνίν είλαη άδηθν, είλαη φηη ελψ νη κηζζνί φπσο 2

εμήγεζε ν Τπνπξγφο κεηψζεθαλ ζεκαληηθά, απηφ δελ απνηππψλεηαη ζε ρακειφηεξεο ηηκέο. Παξά ηα έμη ρξφληα χθεζεο κφιηο πξφζθαηα άξρηζαλ νη ηηκέο λα κεηψλνληαη ή έζησ λα παξνπζηάδνπλ κία ηάζε κείσζεο. Απηφ δε ζεκαίλεη φηη ην πξφγξακκα δελ ήηαλ επηηπρέο ή φηη ήηαλ απνγνεηεπηηθφ, απηφ ζεκαίλεη φηη ρξεηάδνληαη πεξηζζφηεξεο πξνζαξκνγέο, θαζψο ε πξνζαξκνγή δελ έρεη κέρξη ηψξα επηηχρεη φζα ζα έπξεπε. Κάηη αθφκε πνπ είλαη ζεκάδη αδηθίαο είλαη νη απνιχζεηο ζην δεκφζην ηνκέα. Γελ έρνπλ ππάξμεη αλαγθαζηηθέο απνιχζεηο ζην δεκφζην ηνκέα, πξέπεη λα εμηζνξξνπήζνπκε ην ηη γίλεηαη ζην δεκφζην ηνκέα κε ην ηη ζπκβαίλεη ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα. Τπάξρεη απμαλφκελε αλεξγία, απηφ γίλεηαη αληηιεπηφ σο έιιεηςε δηθαηνζχλεο θαηά ηε δηάξθεηα. Απηά ηα πξνβιήκαηα πξέπεη λα αληηκεησπηζηνχλ θαη πηζηεχσ φηη ην ζεηηθφ είλαη πσο ε Κπβέξλεζε γλσξίδεη απηά ηα πξνβιήκαηα ζε φινπο ηνπο ηνκείο θαη ιακβάλεη κέηξα δηφξζσζήο ηνπο. Ζ ζπκθσλία ζηελ νπνία θαηαιήμακε ηηο ηειεπηαίεο δχν εβδνκάδεο νπζηαζηηθά εζηηάδεηαη ζηελ επαλεμέηαζε ηνπ πξνγξάκκαηνο ζε απηνχο ηνπο ηνκείο. Πξψηνλ ζα ππάξμεη ηζρπξφηεξε κεγαιχηεξε πξνζπάζεηα πάηαμεο ηεο θνξνδηαθπγήο. Δηιηθξηλά ε Διιάδα δηαζέηεη ηα εξγαιεία γηα λα ην θαηαθέξεη θαη δελ είλαη ηερληθφ ην ζέκα, ην ΓΝΣ θαη νη Δπξσπαίνη ζπλάδειθνί καο έρνπλ παξάζρεη εμαηξεηηθή ηερληθή βνήζεηα ηελ ηειεπηαία δηεηία θαη λνκίδσ φηη ην νπζηαζηηθφ δήηεκα είλαη πσο ππάξρεη πνιηηηθή βνχιεζε ζε φια ηα επίπεδα γηα λα αληηκεησπηζηεί απηφ ην ζέκα. Έλα πξφβιεκα είλαη φηη ππάξρνπλ πάξα πνιιά δηνξηζκέλα κέιε ζηελ Δθνξία, ηα νπνία δηνξίζηεθαλ κε πνιηηηθά θξηηήξηα. Ζ Κπβέξλεζε ινηπφλ ηψξα ιακβάλεη κέηξα γηα λα απμήζεη ηελ απηνλνκία ηεο Φνξνινγηθήο Αξρήο πξνθεηκέλνπ λα ηεο ιχζεη ηα ρέξηα γηα ηε δηαρείξηζε ζεκάησλ θνξνδηαθπγήο. Ννκίδσ φηη είλαη κία πνιχ θαιή αληίδξαζε ζε απηφλ ηνλ ηνκέα. Γεχηεξνλ, φπσο είπε ν Τπνπξγφο ππάξρεη ε αλαγλψξηζε ηεο αλάγθεο φηη πξέπεη λα γίλνπλ πεξηζζφηεξα γηα λα εληζρπζεί ε αληαγσληζηηθφηεηα. Ζ Κπβέξλεζε είλαη δηαηεζεηκέλε είλαη απνθαζηζκέλε λα θάλεη θάηη ηέηνην, ζα θάλεη κεηαξξπζκίζεηο ζηελ αγνξά εξγαζίαο, έρνπκε ηέζζεξα-πέληε πξάγκαηα ηα νπνία αλαγλσξίδνληαη εχθνια θαη ζηα νπνία ζα 3

ζπκθσλνχζαηε φινη, φηη κπνξνχκε λα ηα θάλνπκε θαη κπνξνχκε λα ηα παξαθνινπζήζνπκε εχθνια. ηαλ γηα παξάδεηγκα κηιάκε γηα κεηαξξπζκίζεηο ζηελ αγνξά πξντφλησλ θαη εξγαζίαο κηιάκε γηα εθαηνληάδεο πεξηνξηζκνχο νη νπνίνη δελ κπνξνχλ λα ιεηηνπξγήζνπλ ζεηηθά κεκνλσκέλα, αιιηψο ζα ιεηηνπξγήζνπλ ζεηηθά ζπιινγηθά θαη γη απηφ είλαη θαη δπζθνιφηεξν λα παξαθνινπζνχληαη. Απηφ πξνυπνζέηεη απνθαζηζηηθφηεηα γηα λα γίλνπλ απηέο νη νπζηαζηηθέο κεηαξξπζκίζεηο. Υξεηάδεηαη ινηπφλ απνθαζηζηηθφηεηα θαζψο ζα ππάξμεη αλακθίβνια αληίζηαζε απφ ηα θαηψηεξα επίπεδα. Δπίζεο κεηαξξπζκίζεηο ζηε Γεκφζηα Γηνίθεζε. ε απηφλ ηνλ ηνκέα έρνπλ γίλεη αξθεηέο απφπεηξεο, αξθεηέο πξνζπάζεηεο, νη νπνίεο ήηαλ αλεπηηπρείο. Ζ έλλνηα φηη κπνξείο λα ζηεξηρζείο ζηε θπζηθή θζνξά ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα, ζηελ απνρψξεζε ησλ κειψλ ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα, δελ είλαη ζσζηή, ρξεηάδεζαη λέα άηνκα πξνθεηκέλνπ λα έρεηο έλαλ απνδνηηθφ θαη απνηειεζκαηηθφ δεκφζην ηνκέα. Έηζη κφλν ζα θαηαζηεί δπλαηή ε επίηεπμε ηνπ ζηφρνπ. Θα κπνξέζνπκε λα απνιχζνπκε άηνκα ηα νπνία δελ απνδίδνπλ, ηα νπνία είλαη πιενλαζκαηηθά, είλαη πεξηηηά θαη ζα ηα αληηθαηαζηήζνπκε απφ λέα άηνκα, δε ζα ππάξμεη απψιεηα ζέζεσλ εξγαζίαο. Έηζη ινηπφλ ζα κπνξέζνπκε λα απαζρνιήζνπκε ρηιηάδεο λέα άηνκα, ηα νπνία έρνπλ πξνζφληα θαη ςάρλνπλ απηή ηε ζηηγκή δνπιεηά, δελ είλαη ηακπνχ λα κηιάκε γη απηφ. Βξίζθνκαη ινηπφλ ζηελ πνιχ επράξηζηε ζέζε λα ζαο πσ φηη ε Κπβέξλεζε θάλεη πνιχ απνθαζηζκέλα απηή ηελ πξνζπάζεηα λα θηλεζεί κπξνζηά ζε απηφ ην πεδίν. Θα αλαξσηεζείηε αζθαιψο εάλ πιεζηάδνπκε ζην ηέινο ηεο ζήξαγγαο, ηειεηψλνπλ ηα ρξφληα ηεο χθεζεο, ηειεηψλνπλ ηα ρξφληα ηεο πςειφηεξεο αλεξγίαο, ζα ππάξμνπλ θη άιια δεκνζηνλνκηθά κέηξα πξνθεηκέλνπ λα αληαπεμέιζνπκε ζηνπο δχζθνινπο αλέκνπο πνπ είλαη αληίζεηνη πξνο εκάο; Ννκίδσ φηη ν επφκελνο ρξφλνο ζα είλαη θαιχηεξνο θαη ζα αλαθεξζψ ζε πέληε ζεκεία ελ ηάρεη. Πξψην θαη θχξην, θαλέλαο απφ φζνπο είδαλ ηελ απνθαζηζηηθφηεηα ηε βνχιεζε ηεο ησξηλήο Κπβέξλεζεο λα ιάβεη επψδπλα κέηξα δελ κπνξεί λα ακθηζβεηήζεη ηελ απνθαζηζηηθφηεηα ησλ 4

Διιήλσλ Πνιηηηθψλ λα θάλνπλ νηηδήπνηε ρξεηάδεηαη φπσο ζα ηνπο ην δεηήζνπλ νη Δπξσπαίνη εηαίξνη ηνπο. Αο δνχκε ηα γεγνλφηα, ηα είπα ήδε, δεκνζηνλνκηθή πξνζαξκνγή, δχζθνιεο κεηαξξπζκίζεηο, απηά είλαη πξάγκαηα ηα νπνία ε Κπβέξλεζε ιακβάλεη ζνβαξά θαη ιακβάλεη απνθάζεηο κε απνθαζηζηηθφηεηα. Ση ζπκβαίλεη κε ηηο δπλαηφηεηεο ηνπ ειιεληθνχ πιεζπζκνχ λα αληαπεμέιζεη; Φπζηθά δελ είλαη απεξηφξηζηεο, αιιά ε Διιάδα επηηπγράλεη ηνπο δεκνζηνλνκηθνχο ηεο ζηφρνπο θαη ζα γλσξίζεη ζχληνκα έλα πξσηνγελέο πιεφλαζκα ην νπνίν ήηαλ θαη πξνηεξαηφηεηα. Δπηπιένλ, απηφ ην πνιχ θηιφδνμν δεκνζηνλνκηθφ πξφγξακκα, ην νπνίν βξίζθεηαη ήδε ζε εθαξκνγή, λνκίδσ φηη ζα ρξεηαζηεί κία κηθξή πξνζαξκνγή αθφκε ηα επφκελα ρξφληα, αιιά ζα κπνξέζεη λα επηηεπρζεί εθφζνλ ε Κπβέξλεζε ζα επηκείλεη ζηηο κεηαξξπζκίζεηο θαη ζην θνξνινγηθφ ζχζηεκα θαη ζηε Γεκφζηα Γηνίθεζε θαη ρσξίο λα γίλνπλ πεξηθνπέο ζε κηζζνχο θαη ζπληάμεηο. Σξίηνλ, φπσο είπα ήδε νη ηξάπεδεο απηή ηε ζηηγκή είλαη πιήξσο θεθαιαηνπνηεκέλεο θαη ηα ηξαπεδηθά ζπζηήκαηα δελ έρνπλ νθεηιέο ζηνπο ηζνινγηζκνχο ηνπο πιένλ. Τπφ απηή ηελ έλλνηα ππάξρεη κία ελδερφκελε ζχλδεζε αλάκεζα ζηα θξαηηθά θαη ηα ηξαπεδηθά πξνβιήκαηα. Ννκίδσ φηη ππάξρεη κία πνιχ θαιή πηζαλφηεηα παξάηαζεο ηεο δαλεηαθήο εμφθιεζεο θαη κπνξνχλ θαη νη ηξάπεδεο λα ζπλερίζνπλ ζηγά-ζηγά λα εμηζνξξνπνχλ ηνπο ηζνινγηζκνχο ηνπο. Ζ πξφβιεςε κηιά γηα 44 δηζεθαηνκκχξηα επξψ, γεγνλφο πνπ ππνγξακκίδεη ηελ πίζηε καο. Σψξα φζνη κηινχλ γηα ην ρξένο ηεο Διιάδνο θαη αλαθέξνληαη ζε απηφ ην πξφβιεκα, ζίγνπξα ππάξρεη θάπνηα επαηζζεζία, ππάξρνπλ ηξσηά ζεκεία απφ απηή ηελ άπνςε, αιιά φπσο εμήγεζε ν Τπνπξγφο ππάξρεη ε βνχιεζε λα θάλνπκε νηηδήπνηε ρξεηαζηεί λα εθαξκνζηεί ην πξφγξακκα φπσο ζρεδηάζηεθε. Ννκίδσ φηη ζα δνχκε πνιχ ζεηηθά ζηνηρεία ζηνπο ηζνινγηζκνχο πνιχ ζχληνκα ζηνλ δεκφζην ηνκέα θαη ζηνλ ηξαπεδηθφ ηνκέα. Οη ηξάπεδεο είπαλ φηη έρνπλ θάπνηα πξνβιήκαηα, ε Πνιηηεία είπε φηη ζα ηα αληηκεησπίζεη, φηη αλ ρξεηαζηνχλ νη ηξάπεδεο βνήζεηα ζα ηελ παξάζρεη θαη ζα θάλεη 5

νηηδήπνηε ρξεηαζηεί πξνθεηκέλνπ λα ζπλερίζεη ην πξφγξακκα λα εθαξκφδεηαη λα παξακείλεη ζηελ πνξεία ηνπ. Γηα φζνπο απφ εζάο ακθηζβεηείηε ηε βνχιεζε ηεο Δπξψπεο λα θάλεη φηη ρξεηάδεηαη, ζα αξθεζηψ λα πσ φηη απηφ ζα ην δείηε πνιχ ζχληνκα. Ζ Δπξψπε έρεη ήδε δαπαλήζεη 175 δηζεθαηνκκχξηα επξψ ζε κία νηθνλνκία φπσο απηή ηεο Διιάδνο. Γηα λα ζπλνςίζσ ζπκπεξαζκαηηθά ε Διιεληθή Κπβέξλεζε θαη νη Δπξσπαίνη εηαίξνη ζα θάλνπλ νηηδήπνηε ρξεηαζηεί πξνθεηκέλνπ απηφ ην πξφγξακκα λα ζπλερηζηεί, παξά ηηο ελδερφκελεο δπζθνιίεο πνπ ζα πξνθχςνπλ. Καη λνκίδσ φηη ην πνηήξη είλαη κηζνγεκάην. Δπραξηζηνχκε πνιχ! ΤΝΣΟΝΘΣΗ: Πξηλ μεθηλήζνπκε κε ηηο εξσηήζεηο ζα ήζεια λα δψζσ ηελ επθαηξία ζηνλ Τπνπξγφ λα ζρνιηάζεη ηα ηξία ζεκεία εηδηθά κε δεδνκέλεο ηηο δπζθνιίεο ησλ δηαπξαγκαηεχζεσλ πνπ εμειίρζεθαλ θαη εηδηθά γηα ηα πεδία φπνπ ρξεηάδεηαη ελίζρπζε ηνπ πξνγξάκκαηνο, θνξνδηαθπγή, ην άλνηγκα ζπγθεθξηκέλσλ αγνξψλ θαη επαγγεικάησλ θαη ην δήηεκα ηνπ Γεκνζίνπ ηνκέα. Ση ζαο θάλεη λα πηζηεχεηε φηη ππάξρεη αξθεηά κεγάιε πξφνδνο ζε απηνχο ηνπο ηνκείο, θαζψο ππάξρνπλ αξθεηνί νη νπνίνη αληηζηέθνληαη ζε απηέο ηηο αιιαγέο; Γ. ΣΟΤΡΝΑΡΑ: Τπάξρεη πνιηηηθή βνχιεζε απηή ηε ζηηγκή. Ήδε έρνπκε θάλεη αξθεηά, βειηηψλνπκε ηνπο ειέγρνπο, νη πνηλέο είλαη απζηεξέο αθφκε θαη ε. δελ κνπ αξέζεη λα ην ιέσ, αιιά απηή ηε ζηηγκή πνιινί επψλπκνη ζπκπνιίηεο καο βξίζθνληαη ζηε θπιαθή γηα ρξέε πξνο ην Γεκφζην. Γελ είλαη θάηη επράξηζην απηφ αιιά πξέπεη λα εηπσζεί, γηα λα δείμεη αθξηβψο ηελ απνθαζηζηηθφηεηα απηήο ηεο Κπβέξλεζεο λα θάλεη φ,ηη κπνξεί γηα λα θαηαπνιεκεζεί ε θνξνδηαθπγή. Απφ εθεί θαη πέξα βέβαηα ρξεηαδφκαζηε ηερληθή βνήζεηα ηελ νπνία ηελ παίξλνπκε. Γψζακε αλεμαξηεζία ζηε Γεληθή Γξακκαηεία Γεκνζίσλ Δζφδσλ νχησο ψζηε ε θνξνινγηθή πνιηηηθή λα είλαη ζέκα ηεο Κπβέξλεζεο αιιά ε εθαξκνγή φκσο ηεο πνιηηηθήο λα αλήθεη ζε κηα εκηαπηφλνκε Γξακκαηεία δεκνζίσλ εζφδσλ, φπσο ζπκβαίλεη ζηα πεξηζζφηεξα θξάηε ηνπ θφζκνπ. ην δεχηεξν ζεκείν πνπ είπαηε γηα ηελ απειεπζέξσζε ησλ αγνξψλ θαη επαγγεικάησλ κελ μερλάηε φηη είκαη απφ ηνπο πξψηνπο πνπ εδψ 6

θαη πνιιά ρξφληα ζεσξψ φηη απηφ είλαη έλα ζεκαληηθφ δήηεκα θαη πξάγκαηη είλαη αιήζεηα απηφ φηη ζηε ρψξα καο ελψ έρνπλ πέζεη ζεκαληηθά νη κηζζνί, νη ηηκέο δελ έρνπλ πέζεη αθξηβψο ην ίδην. Θα είλαη πνιχ κεγάιε βειηίσζε φπσο είπα θαη ζηελ νκηιία κνπ ηψξα πνπ ν πιεζσξηζκφο αξρίδεη θαη πέθηεη, ζα ππάξμεη βειηίσζε ζην δηαζέζηκν εηζφδεκα θαη επίζεο ζηελ αληαγσληζηηθφηεηα εμ απηνχ ηνπ ιφγνπ. Καη αθξηβψο επεηδή ε Διιάδα έρεη αθφκε αξθεηφ δξφκν κπξνζηά ηεο, ζα κνπ επηηξέςεηε λα ρξεζηκνπνηήζσ ην καθηαβειηθφ επηρείξεκα φηη «φηαλ είζαη πνιχ ρακειά, κπνξείο λα αλέβεηο ςειά κεηά». ΤΝΣΟΝΘΣΗ: Ο θ. Σhomsen είπε φηη δελ είλαη δήηεκα θνξνδηαθπγήο δελ ήηαλ ηερληθφ ην δήηεκα, δελ ήηαλ δήηεκα έιιεηςεο ηερλνγλσζίαο γηα ηε ζπιινγή ησλ θφξσλ. Καηά πξψηνλ ζπκθσλείηε κε απηφ; Καη δεχηεξνλ απφ ηε ζηηγκή πνπ δελ είλαη ηερληθφ ην δήηεκα, πνην είλαη ην πξφβιεκα; Δίλαη ζέκα πνιηηηζκηθφ; Γ. ΣΟΤΡΝΑΡΑ: Δπίζεο ρξεηαδφκαζηε βνήζεηα γηα λα θαηαξγεζνχλ νη θνξνινγηθνί παξάδεηζνη παγθφζκηα. Δίρακε κηα θνπβέληα ζην Eurogroup θαη ζην Ecofin ηηο πξνεγνχκελεο εκέξεο, ειπίδσ λα ππάξρεη βνήζεηα πξνο ηελ Διιάδα πξνο ηελ θαηεχζπλζε απηή. Γηφηη πξέπεη λα θάλνπκε έλα θνξνινγηθφ ζχζηεκα δηαθαλέο παγθφζκηα. Οη επξσπατθέο Κπβεξλήζεηο θάζε ρξφλν έρνπλ απψιεηα αθνχζηε ην λνχκεξν!- 1 ηξηο επξψ απφ θνξνινγηθνχο παξαδείζνπο θαη απφ ηε θνξνδηαθπγή. Καη ε Διιάδα δπζηπρψο ππνθέξεη έλα δπζαλάινγν κεγάιν κέξνο απηήο ηεο απψιεηαο, ζε ζρέζε κε ην κέγεζφο ηεο. ΤΝΣΟΝΘΣΗ: Ωξαία. Κάπνηεο εξσηήζεηο ηψξα απφ ην θνηλφ. Πνηνο ζα ήζειε λα ζέζεη θάπνηα εξσηήκαηα; Γ. ΠΑΣΘΝΘΩΣΗ: Κχξηε Τπνπξγέ, επεηδή ην λφκηζκα έρεη δπν φςεηο, καο κηιήζαηε γηα ηε κία φςε ηελ νηθνλνκηθή. Ζ εξψηεζή κνπ αθνξά ηε δεχηεξε φςε ηνπ λνκίζκαηνο γηα λα έρεη θαη αμία, ηελ πνιηηηθή. Πσο εμεγείηε ηελ νπζηαζηηθή θαηάξγεζε ηεο θνηλνβνπιεπηηθήο δεκνθξαηίαο κέζα απφ πξάμεηο ηεο Κπβέξλεζεο θαη δεχηεξνλ πσο ζα αληηκεησπίζεηε ηελ άξλεζε γηα εξγαηηθφηεηα ησλ ελαπνκεηλάλησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ; Δπραξηζηψ. Γ. ΣΟΤΡΝΑΡΑ: Αλ ελλνείηε πξάμεηο λνκνζεηηθνχ πεξηερνκέλνπ πνπ ιακβάλνληαη γηα λα πξνιάβνπκε εκεξνκελίεο γηα ηηο εθηακηεχζεηο, απηέο 7

μέξεηε φηη επηθπξψλνληαη κεηά απφ ην Κνηλνβνχιην. Μπνξεί κελ πξάγκαηη λα ρξεζηκνπνηήζακε ηελ πξαθηηθή ησλ πξάμεσλ λνκνζεηηθνχ πεξηερνκέλνπ απηφ φκσο έγηλε γηα ιφγνπο ηαρχηεηαο ζηελ εθαξκνγή ησλ απνθάζεσλ, πξνθεηκέλνπ λα πξνιάβνπκε θαηαιεθηηθέο εκεξνκελίεο γηα ηηο εθηακηεχζεηο ησλ δφζεσλ. Γελ είλαη κηα πξαθηηθή ε νπνία ζα ζπλερηζηεί φζν νκαινπνηείηαη ε θαηάζηαζε. Μελ μερλάηε φηη ε Διιάδα έρεη βγεη εθηφο αγνξψλ, φηη ην πξφγξακκα είρε έμσ απφ ηηο ξάγεο ηνπ, άξα ζε πνιχ ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα απφ ηνλ Ηνχλην κέρξη ζήκεξα θάλακε πάξα πνιιά πξάγκαηα. Απηά ηα πξάγκα έπξεπε λα επηθπξσζνχλ θαη κε λνκνζεηηθέο πξάμεηο. Απηέο πεξλάλε κεηά βέβαηα απφ ην Κνηλνβνχιην θαη επηθπξψλνληαη. Αλ θαηάιαβα θαιά ην δεχηεξν εξψηεκα έρεη λα θάλεη πξάγκαηη κε ηελ πνηφηεηα ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα. Θα δείηε απφ ηε ζεκεξηλή ζπκθσλία φηαλ ζα αλαθνηλσζεί φηη παίξλνπκε αξθεηά απζηεξά κέηξα αμηνιφγεζεο δεκνζίσλ ππαιιήισλ πξνθεηκέλνπ λα πεηχρνπκε κηα πνιχ θαιχηεξε πνηφηεηα ζην Γεκφζην ηνκέα. Δ. ΛΑΚΑΑ: Καιεκέξα, είκαη ν Πξφεδξνο ησλ εμαγσγέσλ ηνπ ΔΒΔ. Ήζεια λα απεπζχλσ κηα εξψηεζε πξνο ηνλ θ. Σhomsen. Κχξηε Σhomsen φπσο έρεηε πιεξνθνξεζεί νη εμαγσγέο απφ ην 2009 έσο θαη ην 2012 έρνπλ κηα ζηαζεξή απμεηηθή πνξεία. Πην ζπγθεθξηκέλα ζχκθσλα κε ηα ηειεπηαία ζηνηρεία ηεο Eurostat ην 2012 είρακε κηα αχμεζε ηεο ηάμεσο ηνπ 17% θαη νη εμαγσγέο ησλ ειιεληθψλ πξντφλησλ έρνπλ πιεζηάζεη ηα 27 δηο ην νπνίν απνηειεί ηζηνξηθφ ξεθφξ. Ζ άπνςή καο είλαη φηη ζα πξέπεη λα ραξαρηεί κηα εζληθή ζηξαηεγηθή εμαγσγψλ, φπνπ ζην 2020 ζα πξέπεη λα βάινπκε έλα maelstrom έηζη ψζηε νη εμαγσγέο πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ λα θηάζνπλ ην 45%. Σν εξψηεκά κνπ είλαη: έρνπκε ηξεηο πξνηάζεηο θαη ηξία ζέκαηα ηα νπνία ζα ήζεια λα κνπ πείηε ηε γλψκε ζαο. Πξψηνλ πιεξψλνπκε ηξηπιάζην θφζηνο ρξήκαηνο εκείο νη εμαγσγείο ζε ζρέζε κε ηνπο αληαγσληζηέο καο ηνπο Γεξκαλνχο, αιιά θαη ζρεδφλ δηπιάζην ζε ζρέζε κε ηελ Ηζπαλία. Πσο ζα βιέπαηε κηα απφθαζε ηνπ Γηνηθεηή ηεο Σξάπεδαο ηεο Διιάδνο αληίζηνηρε κε απηή ηνπ Γηνηθεηή ηεο 8

Σξάπεδαο ηεο Ηζπαλίαο φπνπ έβαιε πιαθφλ ζηα επηηφθηα ησλ θαηαζέζεσλ κε απνηέιεζκα λα πέζνπλ ηα επηηφθηα ρνξεγήζεσλ 2 έσο 3 κνλάδεο; Πσο ζα κπνξνχζε λα πέζεη ην θφζηνο ηνπ ρξήκαηνο γηα λα απμεζεί ε αληαγσληζηηθφηεηα; Γεχηεξνλ, ηελ ηειεπηαία δεθαεηία ην θφζηνο ηεο ελέξγεηαο έρεη απμεζεί θαηά 60% άξα φ,ηη θεξδίζακε εκείο νη παξαγσγνί θαη νη εμαγσγείο απφ ηελ πηψζε ηνπ κηζζνινγηθνχ θφζηνπο ην ράζακε ζε ελέξγεηα θαη ζε θφζηνο ρξήκαηνο θαη ηξίηνλ πηζηεχεηε φηη ε εθαξκνγή ηνπ flat tax rate ζε έλα πνζνζηφ φπνπ ε ειαζηηθφηεηα ζα απμήζεη ηηο δαπάλεο θαη κηα καθξνρξφληα εθαξκνγή πεληαεηίαο ζα έθεξλε επηπιένλ έζνδα γηα ηελ Διιάδα; Δκείο πξαγκαηηθά ην πηζηεχνπκε σο εμαγσγείο γηαηί έρνπκε δεη θαη ην παξάδεηγκα ηεο ινβαθίαο. Ήζεια ηα ζρφιηά ζαο γη' απηά ηα ζέκαηα. Δπραξηζηψ. P. THOMSEN: Τπήξραλ αξθεηέο εξσηήζεηο ζε απηή ηελ εξψηεζε. Δπηηξέςηε κνπ λα πσ φηη ζπκθσλψ πσο ζα έπξεπε θαη είλαη πξαγκαηηθά θχξηνο ζηφρνο ηνπ πξνγξάκκαηνο λα θαηαζηεί πην αληαγσληζηηθή ε νηθνλνκία θαη λα έρνπκε κηα αλάπηπμε πξνζαλαηνιηζκέλε ζηηο εμαγσγέο. Δπίζεο ζέισ λα αλαγλσξίζσ φηη έλα κεγάιν βάξνο γηα ηελ νηθνλνκία φρη κφλν γηα ηνλ ηνκέα ησλ εμαγσγψλ, είλαη ε θαηάζηαζε ζην ρξεκαηννηθνλνκηθφ ζχζηεκα, ε ζπζηνιή ησλ πηζηψζεσλ πνπ βηψλνπκε ηα ηειεπηαία ρξφληα. Απηέο νη πεξηθνπέο ηεο πίζησζεο θξαηνχλ πίζσ ηελ νηθνλνκία. Ννκίδσ θαη ην έρσ ήδε πεη φηη έλαο απφ ηνπο θχξηνπο ιφγνπο γηα ηνπο νπνίνπο κπνξνχκε λα είκαζηε αηζηφδνμνη, είλαη φηη έρνπκε έλα ηξαπεδηθφ ζχζηεκα ην νπνίν σο απνηέιεζκα ηεο αλαθεθαιαηνπνίεζεο, ζα έρεη ηζνζθειηζκέλνπο ηζνινγηζκνχο. Σν θξαηηθφ ρξένο έρεη κεησζεί, νη Σξάπεδεο έρνπλ αλαθεθαιαηνπνηεζεί θαη ζα κπνξέζνπλ λα ρξεκαηνδνηήζνπλ επηρεηξήζεηο πνπ ζα έρνπλ έλα θαιφ επηρεηξεκαηηθφ πιάλν. Γελ ρξεηάδεηαη θάπνηα ζπγθεθξηκέλε πξσηνβνπιία. Ννκίδσ φηη ε Διιάδα ζα κπνξέζεη λα νδεγεζεί ζε αλάπηπμε κε βάζε ηηο εμαγσγέο θαη πηζηεχσ φηη ζηαδηαθά ζα δνχκε αλάθακςε ζηνπο επφκελνπο 12 κε 18 κήλεο. Ναη, αιιά πξέπεη λα πνχκε ιίγν θαη γηα ηελ άιιε εξψηεζε. Ννκίδσ φηη κηιήζαηε θαη γηα ην φηη ε Διιάδα ελδερνκέλσο έρεη έλα 9

αληαγσληζηηθφ κεηνλέθηεκα ζε ζρέζε κε ηνπο εηαίξνπο ηεο φζνλ αθνξά ηα επηηφθηα πνπ θαηαβάιινπλ νη εμαγσγείο. Ναη, απηφ είλαη ζσζηφ ζα απμεζεί ν φγθνο ησλ εμαγσγψλ θαη ζα κεησζνχλ νη ηηκέο. Έρνπκε 15 δηο ηα νπνία εηζξένπλ ζην ηξαπεδηθφ ζχζηεκα, απηφ ζπλέβε πξφζθαηα, έρνπκε Σξάπεδεο νη νπνίεο δελ έρνπλ πιένλ επηβαξπκέλα απνηειέζκαηα ρξήζεο θαη κπνξνχλ λα παξάζρνπλ πεξηζζφηεξε πίζησζε θαη θηελφηεξε πίζησζε. Αλακέλεηαη ινηπφλ φηη απηά φια ζα επηηεπρζνχλ κέζσ ηεο αχμεζεο ηνπ φγθνπ ησλ εμαγσγψλ. Ννκίδσ φηη νη Σξάπεδεο ζα κπνξέζνπλ λα ηζνζθειίζνπλ ηνπο ηζνινγηζκνχο ηνπο θαη λα κεηψζνπλ ηα αζθάιηζηξα θηλδχλνπ. πκθσλνχκε φηη ε ελέξγεηα πξέπεη λα είλαη πξνηεξαηφηεηά καο θαη ζα δείηε ζην πξφγξακκα φηη εκείο ζε ζπλεξγαζία κε ηελ Κπβέξλεζε ππεξδηπιαζηάδνπκε ηηο πξνζπάζεηέο καο γηα λα επηιχζνπκε απηά ηα πνιχπινθα πξνβιήκαηα. Απηφ είλαη θάηη, ην νπνίν ζα πεξηιακβάλεηαη ζην πξφγξακκα πην ελεξγά. Σειηθά απηή ε απειεπζέξσζε ηεο αγνξάο ελέξγεηαο θαη ππεξεζηψλ ζα δηαζθαιίζεη ηνπο κηζζνχο, ζα δηαζθαιίδεη ηελ αληαγσληζηηθφηεηα ησλ κηζζψλ ζηελ Διιάδα θαη ζα νδεγήζεη ζε γεληθφηεξε βειηίσζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο. Ννκίδσ φηη κφιηο μεθηλήζνπκε λα έρνπκε ζεηηθφ επελδπηηθφ θιίκα, νη ζρεηηθέο ηηκέο ζα αιιάμνπλ θαη ζα ππνζηεξίμνπλ ηελ αχμεζε ησλ εμαγσγψλ. ΤΝΣΟΝΘΣΗ: Πνιιά ρέξηα βιέπσ! Πξνηείλσ λα δερηνχκε δπν ηξεηο εξσηήζεηο καδί. Ν. ΖΑΥΑΡΘΑΔΗ: Δπραξηζηψ θαιεκέξα ζε φινπο. Έρσ λα θάλσ κηα εξψηεζε ζηνλ θ. Σhomsen θαη κία ζηνλ Τπνπξγφ. ρνιηάδνληαο ην επηρείξεκά ζαο θ. Σhomsen, φηη ε αζηνρία ζε ζρέζε κε ηνλ πνιιαπιαζηαζηή νθείιεηαη ζε κεγάιν βαζκφ ζηελ αληζνθαηαλνκή ησλ πεξηθνπψλ, ην βξίζθσ ηερληθά αηπρέο. Με ηελ έλλνηα φηη νη πεξηθνπέο απηέο πξάγκαηη έπιεμαλ θαη απηφ είλαη κηα νδπλεξή πξαγκαηηθφηεηα, εθείλνπο πνπ θεξδίδνπλ εκεξνκίζζηα θαη κηζζνχο θαη άθεζαλ εθηφο εθείλνπο πνπ κπνξνχλ λα έρνπλ εηζνδήκαηα πνπ δελ δειψλνληαη ζηε Δθνξία, φκσο απηφ δελ δηθαηνινγεί ηελ αζηνρία ηφζν ζε πνζνηηθφ, φζν θαη ζε πνηνηηθφ επίπεδν, ζε φ,ηη αθνξά ηνλ πνιιαπιαζηαζηή. 10

Πξάγκαηη φζνη θεξδίδνπλ κηζζνχο θαη εκεξνκίζζηα δαπαλνχλ κεγαιχηεξν πνζνζηφ ηνπ εηζνδήκαηφο ηνπο ζηελ θαηαλάισζε, ε νπνία θπξίσο απεπζχλεηαη ζε πξντφληα κηθξήο ειαζηηθήο δήηεζεο. Αλ απηνί έρνπλ ππνζηεί κηα πεξηθνπή 35% ππνζεηηθά, ζα έπξεπε θάηη αλάινγν λα είλαη θαη ε αζηνρία ζε πνζνηηθφ επίπεδν, ζε ζρέζε κε ηνλ πνιιαπιαζηαζηή. ινη μέξνπκε φηη δελ είλαη έηζη. Πεξηκέλσ ινηπφλ απφ εζάο κηα πην πεηζηηθή απάληεζε. ε φ,ηη αθνξά ηνλ Τπνπξγφ ζέισ λα πσ φηη εδψ ππάξρεη έλα δήηεκα πνπ αθνξά ζην πνπ γίλεηαη ε κεγάιε αζηνρία: ζην κηθξνεπίπεδν ή ζην καθξνεπίπεδν; ην καθξνεπίπεδν πηζηεχσ φηη ππάξρεη έλα πξφγξακκα ζπγθξνηεκέλν. ην κηθξνεπίπεδν νη δηαδηθαζίεο ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα θαη ηεο γξαθεηνθξαηίαο δελ έρνπλ ππνζηεί θακία βειηίσζε. Βιέπεη θαλέλαο ζηελ θαζεκεξηλφηεηά ηνπ παξαδείγκαηα γξαθεηνθξαηηθήο παξάλνηαο, πνπ εμαθνινπζνχλ λα πθίζηαληαη ρσξίο λα αλαιακβάλεη ηε δηαρείξηζή ηνπο θαλείο. Γελ λνκίδεηε φηη ήξζε ν θαηξφο γηα λα γίλεη έλα γεληθφ business process reengineering ζην Γεκφζην ηνκέα λα αλαζρεδηαζηνχλ φιεο νη δηαδηθαζίεο γηα λα βειηησζνχλ; Δπραξηζηψ. ΤΝΣΟΝΘΣΗ: ην ίδην ηξαπέδη άιιε κηα εξψηεζε. ΟΜΘΛΗΣΗ: Απφ ην «Sofokleousin.gr», κηα εξψηεζε πνπ απεπζχλεηαη θαη ζηνπο δχν. Διέρζε φηη ηα 50 δηο πνπ ζα κπνπλ ζηηο Σξάπεδεο ζα αλαθαηεπζπλζνχλ ζηελ πξαγκαηηθή νηθνλνκία. Οη ηξαπεδίηεο, κέζσ ηεο Έλσζεο Διιεληθψλ Σξαπεδψλ έρνπλ απαληήζεη πάξα πνιιέο θνξέο φηη απηά ηα 50 δηο δελ ζα βγνπλ ζηελ νηθνλνκία. Δίλαη θεθάιαηα αλαγθαία λα κείλνπλ κέζα ζηηο Σξάπεδεο. Άξα ζπκθσλείηε κε απηφ ην επηρείξεκα; Καη δεχηεξνλ. Ση ρξφλνο ζα ρξεηαζηεί απφ ηε ζηηγκή πνπ ζα αλαθεθαιαηνπνηεζνχλ νη Σξάπεδεο εθηηκάηε, γηα λα επαλέιζεη ζε κηα ηθαλνπνηεηηθή ξνή ε πίζησζε πξνο ηελ νηθνλνκία; Καη άξα κεηά απφ απηφ ζε πνηα ζα κπνξέζνπκε λα κηιήζνπκε γηα πηζησηηθή επέθηαζε; ΤΝΣΟΝΘΣΗ: πγλψκε, έρνπκε αξθεηέο εξσηήζεηο νπφηε ηηο θξαηάκε απηέο ηηο δχν. Παξαθαιψ ν θ. Γεκήηξεο Θσκάθνο, Καζεγεηήο ζην Παλεπηζηήκην Πεινπνλλήζνπ, έρεη ην ιφγν. 11

Δ. ΘΩΜΑΚΟ: Δπραξηζηψ πνιχ, ζα ήζεια λα απεπζχλσ ηελ εμήο εξψηεζε ζηνλ θ. Thomsen. Ζ θνξνδνηηθή ηθαλφηεηα ησλ Διιήλσλ, ιφγσ ηεο χθεζεο, έρεη κεησζεί δξακαηηθά. Ννκίδεηε φηη ζα κπνξέζεη λα απνθαηαζηαζεί απηή ε θνξνδνηηθή ηθαλφηεηα κε ηελ πξνζήισζε ζην εμαγσγηθφ κνληέιν ή ζα ρξεηαζηεί θαη ελίζρπζε ηεο δήηεζεο; Γεδνκέλνπ θαη ηνπ ηξφπνπ κε ηνλ νπνίνλ ιεηηνπξγνχλ νη άκεζνη θαη έκκεζνη θφξνη ζηελ Διιάδα. Δπραξηζηψ πνιχ. ΤΝΣΟΝΘΣΗ: Κχξηε Τπνπξγέ ζα απαληήζεηε εζείο πξψηνο; Γ. ΣΟΤΡΝΑΡΑ: Ζ πξψηε εξψηεζε πνπ απεπζχλεηαη ζε κέλα ήηαλ απφ ηνλ θ. Εαραξηάδε: Πξάγκαηη πξνζπαζνχκε λα βειηηψζνπκε ηε ιεηηνπξγία ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα, έρεηε δίθην ζε απηφ, αθφκα παξακέλνπλ αγθπιψζεηο, λνκίδσ φηη κε ηα κέηξα πνπ απνθαζίδνληαη ζήκεξα ζα έρνπκε κία ζεκαληηθή βειηίσζε, ζέισ λα πσ φκσο φηη δελ πξέπεη λα ππνηηκνχκε θαη ηελ πξφνδν πνπ έρεη γίλεη κέρξη ηψξα φζνλ αθνξά ηελ αδεηνδφηεζε επηρεηξήζεσλ θαη ηελ θαηάξγεζε εκπνδίσλ. Βέβαηα πνιιά εμαξηνχληαη απφ ηελ ίδηα ηελ πνηφηεηα ησλ αλζξψπσλ, γηα παξάδεηγκα πξηλ απφ ιίγν θαηξφ έθαλα έλα εζσηεξηθφ δηαγσληζκφ κέζα ζην Τπνπξγείν γηα λα βξσ πέληε ππαιιήινπο γηα λα ζηείινπκε ζηε κφληκε ειιεληθή αληηπξνζσπεία ζηηο Βξπμέιεο θαη δε θαληάδεζηε πφζν θαιά βηνγξαθηθά είρα, ειηθίεο απφ 33 κέρξη 45. Λνηπφλ απηνί νη άλζξσπνη αθφκα ιφγσ ηνπ λφκνπ, πνπ απαηηεί κεγάιε πξνυπεξεζία, δελ κπνξνχλ λα πξνσζεζνχλ ζε δηεπζπληηθέο ζέζεηο. Έρσ ζπλελλνεζεί ινηπφλ κε ηνλ θ. Μαληηάθε, λα πεξάζνπκε κία δηάηαμε, γηα λα κπνξέζνπκε αθξηβψο λα άξνπκε ηα εκπφδηα εθείλα πνπ εκπνδίδνπλ αλζξψπνπο κε ηφζα πηπρία κε ηφζε αμία ζην λα πξνσζεζνχλ ζε θνξπθαίεο ζέζεηο ζηε Γεκφζηα Γηνίθεζε, δηφηη παλ κέηξνλ άλζξσπνο εζηί. Οη δηαδηθαζίεο ζα βειηησζνχλ φηαλ έρνπκε ηνπο ζσζηνχο αλζξψπνπο, ζηελ θαηάιιειε ζέζε, ζπκθσλψ φκσο φηη θαη νη δηαδηθαζίεο πξέπεη λα βειηησζνχλ πξάγκαηη. Γηα παξάδεηγκα κε ην Τπνπξγείν Δκπνξηθήο Ναπηηιίαο λα ζαο πσ έλα παξάδεηγκα, πξνζπαζνχκε λα κεηψζνπκε ηνλ αξηζκφ ησλ ππνγξαθψλ γηα ηε λενιφγεζε ελφο πινίνπ, γηα λα ζαο πσ έλα παξάδεηγκα απιφ θη έρνπκε εθαηνληάδεο ηέηνηα. Έρνπκε αξθεηφ δξφκν κπξνζηά καο θαη 12

αθξηβψο φηαλ γίλνπλ φια απηά, φια απηά ζα κεηαθξαζηνχλ ζε κεγαιχηεξε ζπλνιηθήο παξαγσγηθφηεηαο ηεο ρψξαο. ΤΝΣΟΝΘΣΗ: Να ζαο θάλσ εγψ κηα εξψηεζε γηαηί ην ζεσξψ φηη είλαη πνιχ ζεκαληηθφ. Δηδηθά απηφ γηα ην ζέκα ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα, γηα ηε δπλαηφηεηα θάπνησλ αλζξψπσλ λα αλέιζνπλ, πσο δεκηνπξγείηε ην ρψξν γηα λα ζπκβεί απηφ; Γειαδή δεκηνπξγείηε ζέζεηο πξνο ηα πάλσ, αιιά ζα επηηξέςεηε θαη ηελ απνρψξεζε πξνθεηκέλνπ λα ππάξρεη ρψξνο; Γ. ΣΟΤΡΝΑΡΑ: Πξέπεη λα κελ μερλάηε θαη έλα άιιν, φηη απηή ηε ζηηγκή ε κείσζε ηνπ αξηζκνχ ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ είλαη πάξα πνιχ κεγάιε, κέζσ ηεο θπζηνινγηθήο απνρψξεζεο θαη ηεο εθαξκνγήο ηνπ λφκνπ γηα έλα πξνο πέληε, κία πξφζιεςε γηα πέληε απνρσξήζεηο, ή έλα πξνο δέθα. Με απνηέιεζκα ήδε απφ ην 2009 κέρξη ην 2012 ν αξηζκφο ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ αλ δελ απαηψκαη έρεη κεησζεί πεξίπνπ θαηά 200 ρηιηάδεο θαη ζίγνπξα ζα ηεξεζεί ν ζηφρνο γηα κείσζε θαηά 150 ρηιηάδεο απφ ην 2010 κέρξη ην 2015. Δπνκέλσο βεβαίσο αδεηάδνπλ ζέζεηο γηα λεψηεξνπο. Δπίζεο ζα αδεηάζνπλ ζέζεηο κε ηε δηαζεζηκφηεηα θαη κε ηηο αμηνινγήζεηο. Δγψ έρσ κεγάιε εκπηζηνζχλε ζηα λέα παηδηά πνπ έρνπκε ζηνλ δεκφζην ηνκέα, έρσ ηελ επθαηξία θη έρσ ζπλεξγαζηεί καδί ηνπο θαη πξέπεη εκείο αθξηβψο λα δεκηνπξγήζνπκε ην ρψξν γηα λα πξνσζεζνχλ κπξνζηά λένη άλζξσπνη. Δίλαη ιάζνο φζνη πηζηεχνπλ φηη ε Γεκφζηα Γηνίθεζε ζηελ Διιάδα είλαη λεθξή, είλαη δσληαλή, αιιά πξέπεη λα δψζνπκε ηελ επθαηξία ζε λένπο αλζξψπνπο θαη κε ηε ζεκεξηλή απφθαζε γηα ην δεκφζην ηνκέα γηα ηηο απνρσξήζεηο αθξηβψο δεκηνπξγείηαη παξαπάλσ ρψξνο γηα ηνπο λένπο αλζξψπνπο. ΤΝΣΟΝΘΣΗ: Αθξηβψο, απηφ ήηαλ θαη απηφ πνπ είπε ν θ. Thomsen φηη δελ αξθεί ε θπζηθή απνρψξεζε, ε ζπληαμηνδφηεζε, πξέπεη λα γίλνπλ πεξηζζφηεξα γηα λα επηηξέςνπκε ζηνπο ηαιαληνχρνπο λένπο λα ιάβνπλ απηέο ηηο ζεκαληηθέο ζέζεηο επζχλεο απφ ηνπο πξνεγνχκελνπο. Πσο απηφ πξφθεηηαη λα αιιάμεη; Σψξα δελ είλαη απιά ζέκα αμηνιφγεζεο ηεο απφθαζήο ηνπο γηα παξάδεηγκα, έρεη λα θάλεη κε ηα κέηξα πνπ ζα ιεθζνχλ. Μέζσ λα κάζσ φπσο θαηαιαβαίλεηε πνηεο είλαη νη 13

νπζηαζηηθέο αιιαγέο πνπ ζα γίλνπλ εηδηθά γηα ηνπο ιηγφηεξν ηθαλνχο πνπ εκπνδίδνπλ ηε βειηίσζή ηνπο. Γ. ΣΟΤΡΝΑΡΑ: Μέρξη ην 2014 ζα θχγνπλ αξθεηέο ρηιηάδεο κε ππνρξεσηηθέο απνρσξήζεηο θαη ζηε ζέζε ηνπο έλα πξνο έλα ζα πξνζιεθζνχλ λένη άλζξσπνη κε πξνζφληα θαη κε πηπρία. P. THOMSEN: Αλ ζα κπνξνχζα θη εγψ λα δψζσ κηα απάληεζε ζηελ εξψηεζε απηή, ην πξψην έρεη λα θάλεη κε ηνλ πνιιαπιαζηαζηή. Κάηη κνπ ιέεη φηη νη Έιιελεο γλσξίδνπλ ηνπο ηειεπηαίνπο κήλεο ππεξβνιηθά πνιιά γηα ηνπο πνιιαπιαζηαζηέο, δελ μέξσ αλ θαηάιαβα ηελ εξψηεζή ζαο πιήξσο αιιά αλαδξνκηθά κπνξεί θάπνηνο λα πεη φηη ν πνιιαπιαζηαζηήο δε δνχιεςε ζσζηά, ηνλ ρξεζηκνπνηήζακε πνιιέο θνξέο ζην πιαίζην ηνπ ΟΟΑ θαη εληνπίζακε ηειηθά φηη απηφο ν πνιιαπιαζηαζηήο ζε απηφ ην πεξηβάιινλ ήηαλ πνιχ κηθξφο θαη ρξεζηκνπνηνχκε δηαθνξεηηθνχο ηψξα. κσο αο κε γειηφκαζηε, ν ιφγνο γηα ηε βαζχηεξε χθεζε δελ ήηαλ έλα δήηεκα δεκνζηνλνκηθψλ πνιιαπιαζηαζηψλ, έρεη λα θάλεη κε ηελ εκπηζηνζχλε. Ζ νηθνλνκία βαζίδεηαη ζηελ εκπηζηνζχλε θαη ηνπο ηειεπηαίνπο δχν κήλεο ε εκπηζηνζχλε βξίζθεηαη ζε ζπλερψο θαζνδηθή πνξεία ηα ηειεπηαία δχν ρξφληα. Έρνπκε κία παξαηεηακέλε πνιηηηθή αλαζηάησζε, εδψ θαη δχν ρξφληα είρακε απηή ηελ αλαζηάησζε θαη αλακθίβνια επεξέαζε απηφ ηελ πξνζπκία θαη ηελ ηθαλφηεηα εθαξκνγήο ηνπ πξνγξάκκαηνο. Τπήξραλ Πνιηηηθνί ζηελ Διιάδα πνπ θψλαδαλ γηα έμνδν απφ ην επξψ, κε καο εθπιήζζεη ινηπφλ ην γεγνλφο φηη νη θαηαζέηεο ή νη επελδπηέο, φινη απηνί νη δείθηεο πνπ ζπλδένληαη κε ηελ εκπηζηνζχλε έθπγαλ θαη καδί ππνρψξεζε θαη ε νηθνλνκία. Απηφο ήηαλ ν βαζηθφο ιφγνο γηα ηνλ νπνίνλ μαλά θαη μαλά είδακε ηηο ππνζέζεηο εξγαζίαο πνπ θάλακε γηα ηελ αλάπηπμε λα κελ επηβεβαηψλνληαη. ίγνπξα ν πνιιαπιαζηαζηήο δελ είλαη ην βαζηθφ δήηεκα, ην βαζηθφ ζέκα θαη βεβαίσο κεηά εγείξεηαη ην ζέκα ηεο ηειεπηαίαο εξψηεζεο πνπ ηέζεθε αλαθνξηθά κε ηελ θαηαιιειφηεηα, πνην είλαη ην ζσζηφ δεκνζηνλνκηθφ κείγκα. ίγνπξα ε Διιάδα πξέπεη λα πξνβεί ζε θάπνηεο δεκνζηνλνκηθέο κεηαξξπζκίζεηο, φινη πξέπεη λα πξνζέμνπκε λα κελ πξνβνχκε ζε κία 14

ππεξβνιηθά πξνθπθιηθή θίλεζε παίξλνληαο αθφκε πεξηζζφηεξεο απνθάζεηο γηα κεηαξξπζκίζεηο φηαλ βξηζθφκαζηε ζε απηφλ ηνλ θχθιν ηεο νηθνλνκίαο. Πέξπζη ζηα ηέιε ηεο πεξζηλήο ρξνληάο θάλακε κηα θνπβέληα γηα ην λα δψζνπκε πεξηζζφηεξν ρξφλν δεκνζηνλνκηθήο πξνζαξκνγήο ζηελ Διιάδα. Ζ άπνςή κνπ ινηπφλ είλαη θαη παξακέλεη ζηαζεξά φηη αλ ππήξρε θάπνην ζνθ, ε Διιάδα ζα πξέπεη λα πξνζαξκνζηεί λα πξνβεί ζε θάπνηεο δεκνζηνλνκηθέο κεηαξξπζκίζεηο θαη απφ ηε ζηηγκή πνπ ην πξφγξακκα απηφ έρεη ζπκθσλεζεί ζηα ηέιε ηνπ πξνεγνχκελνπ έηνπο βιέπνπκε φηη πινπνηείηαη θαη βξίζθεηαη απηφ πνπ ιέκε on track, πεγαίλεη ζχκθσλα κε ηνλ πξνγξακκαηηζκφ ηνπ. Πξέπεη ινηπφλ λα θηλεηνπνηήζνπκε λα ελεξγνπνηήζνπκε ηε δήηεζε. Ζ δεκνζηνλνκηθή πνιηηηθή ινηπφλ ζα παξακείλεη γηα θάπνην ρξνληθφ δηάζηεκα έλα βάξνο ζην αθαζάξηζην εγρψξην πξντφλ, σζηφζν ζα είλαη πεξηνξηζκέλνο βεβαίσο ν ξφινο ηεο, ζα είλαη θάηη δηαρεηξίζηκν θαη ζεσξψ φηη ε νηθνλνκία ζα αξρίζεη λα αλαπηχζζεηαη παξά απηή ηελ θαηάζηαζε ράξε ζηελ θαιχηεξε θαηάζηαζε πνπ επηθξαηεί ζηηο ηξάπεδεο, ράξε ζηελ εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο θαη ζηελ πνξεία πνπ ζα έρεη. Αλαθνξηθά κε ην ηειεπηαίν εξψηεκα γηα ηελ αλαθεθαιαηνπνίεζε ησλ ηξαπεδψλ, απηά ηα 50 δηζεθαηνκκχξηα πήγαλ ήδε ζηηο ηξάπεδεο, θάζνληαη εθεί θαη ζα θάζνληαη εθεί έηζη ψζηε νη θαηαζέηεο λα γλσξίδνπλ φηη νη ηξάπεδεο είλαη αζθαιείο. Οη ηξάπεδεο ζηαδηαθά ζα επηζηξέςνπλ ζηηο αγνξέο, ζα ρξεκαηνδνηνχλ δηφηη ζα ππάξρνπλ άιιεο ηξάπεδεο πνπ γλσξίδνπλ φηη πιένλ νη ειιεληθέο ηξάπεδεο είλαη πιένλ θεθαιαηνπνηεκέλεο θαη απηφ ζα απμάλεηαη φπσο ζπλέβε ηνπο ηειεπηαίνπο έμη κήλεο ζε επίπεδν θαηαζέζεσλ ηνπιάρηζηνλ. Άξα ην θεθάιαην ζα παξακείλεη εθεί, αιιά ζα απμεζνχλ θαη νη θαηαζέζεηο, άξα πξφζζεηνη πφξνη κέλνπλ ζην ηξαπεδηθφ ζχζηεκα πνπ ζα επηηξέςνπλ ζηηο ηξάπεδεο λα επεθηείλνπλ ηνπο ηζνινγηζκνχο ηνπο θαη λα δψζνπλ ρξήκα πην θηελά. Απηά ηα 50 δηζεθαηνκκχξηα, φια απηά ηα 50 δηζεθαηνκκχξηα ηεο αλαθεθαιαηνπνίεζεο απνηεινχλ νπζηαζηηθά ηε βάζε γηα ηελ ππφζεζε εξγαζίαο φηη νη ηξάπεδεο αξγά αιιά ζηαζεξά ζα μεθηλήζνπλ λα δηεπξχλνπλ ηνπο ηζνινγηζκνχο ηνπο. 15

Καη πξέπεη λα πσ φηη βξηζθφκαζηε ζε κία πεξίνδν πνπ θάπνηεο ζεκαληηθέο ηξάπεδεο έρνπλ κεγάιν πνζνζηφ κεηνρψλ απφ ην δεκφζην. Δίλαη θαιφ ινηπφλ απηφ, είλαη θαιφ φηη έρνπκε απηφλ ηνλ κεραληζκφ, φηη δειαδή ην δεκφζην κπνξεί λα ππνζηεξίμεη απηέο ηηο ηξάπεδεο φηαλ ρξεηάδνληαη θεθάιαην. Γε ζέινπκε ζηεγλέο ηξάπεδεο, ζέινπκε ε Κπβέξλεζε λα έρεη ιφγν σο πξνο ηελ θαηαλνκή ησλ πηζηψζεσλ. Σν πξφγξακκα ινηπφλ πεξηιακβάλεη δηθιείδεο αζθαιείαο έηζη ψζηε λα κελ ππάξρεη παξέκβαζε ησλ κεηφρσλ ζηελ θαζεκεξηλή δηαρείξηζε ησλ ηξαπεδηθψλ δεηεκάησλ. Γ. ΣΟΤΡΝΑΡΑ: Να απαληήζσ θη εγψ ιίγν ζην πξνεγνχκελν εξψηεκα ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ηεο πνιηηηθήο. αθψο ε Διιάδα έρεη επζχλε θη έρεη επζχλε γηαηί ηα πξνεγνχκελα δέθα ρξφληα δε ζπκπεξηθέξζεθε σο ρψξα πνπ αλήθεη ζε έλα ζχζηεκα ζηαζεξψλ ζπλαιιαγκαηηθψλ ηζνηηκηψλ θαη ην πιήξσζε πάξα πνιχ αθξηβά. Αιιά απφ ηελ άιιε κεξηά φκσο θαη ε Δπξψπε δελ είρε έηνηκν κεραληζκφ θη ήηαλ ιάζνο πνπ ε Δπξψπε έβγαηλε θη έιεγε φηη γηα φια θηαίεη ε Διιάδα. Γε θηαίεη κφλν ε Διιάδα, ε αιήζεηα είλαη θαη λνκίδσ ππάξρεη αξθεηή αλάιπζε πάλσ ζε απηφ, φηη κε ηελ εηζαγσγή ζην επξψ αξρίζαλε θαη ππήξραλ αληζνξξνπίεο ζην ηζνδχγην ηξερνπζψλ ζπλαιιαγψλ. Γειαδή νη ρψξεο ηνπ επξσπατθνχ λφηνπ ζρεδφλ φιεο άξρηζαλ λα αλαπηχζζνπλ απμαλφκελα ειιείκκαηα ζην ηζνδχγην ηξερνπζψλ ζπλαιιαγψλ θαη νη ρψξεο ηνπ επξσπατθνχ βνξά πιενλάζκαηα. Δθεί ήηαλ ε βάζε ηνπ πξνβιήκαηνο θαη ηεο αξρηηεθηνληθήο θαη ε Δπξψπε θαη ε Δπξσδψλε άθεζε πνιιά ρξφληα λα πεξάζνπλ πξηλ αληηιεθζεί ην πξφβιεκα απηφ θαη φηαλ ην αληηιήθζεθε άθεζε λα θηάζεη πξαγκαηηθά ζην ηειεπηαίν δεπηεξφιεπην πξηλ απφ ηελ θαηαζηξνθή. Σψξα βέβαηα απηά ηα ιέσ κε ην φθεινο ηεο ζηεξλήο γλψζεο, δελ πξνζπνηνχκαη φηη γλσξίδσ πεξηζζφηεξα πξάγκαηα, καθάξη λα κπνξνχζακε θαη λα είρακε δεη ην πξφβιεκα θαη λα είρακε παξέκβεη γξεγνξφηεξα. Δπίζεο δελ ήηαλ ζσζηφ πνπ πνιινί ζέιαλε λα θάλνπλ ηελ Διιάδα Ηθηγέλεηα θαη ην ιέγαλε θαη αλνηθηά αθφκα, πξνθεηκέλνπ λα παξαδεηγκαηηζηνχλ νη άιινη. Γειαδή δψζαλε πνιχ κεγάιε έκθαζε ζε απηφ πνπ ιέκε moral hazard παξά ζηελ νπζία ηνπ πξνβιήκαηνο. 16

Σψξα βέβαηα φινη έρνπκε γίλεη ζνθφηεξνη, γηα ηελ Διιάδα είκαζηε ηπρεξνί δηφηη έρνπκε πάξεη έλα πνιχ κεγάιν δάλεην, πνιχ πεξηζζφηεξν απφ ην εζληθφ καο πξντφλ, 240 δηζεθαηνκκχξηα επξψ, κε φξνπο πνπ πνιιέο ρψξεο ζα δήιεπαλ θαη πνιιέο ρψξεο ζήκεξα πνπ είλαη ζε πξνγξάκκαηα ζέινπλ λα έρνπλ ηνπο φξνπο πνπ έρεη ε Διιάδα. Αο ην εθκεηαιιεπηνχκε ινηπφλ απηφ, αο μεράζνπκε ην παξειζφλ θαη αο δνχκε κπξνζηά, λα δνχκε φκσο κπξνζηά αλαγλσξίδνληαο φηη απφ ηελ θξίζε άιινη έραζαλ άιινη φκσο θεξδίδνπλ. Καη απηφ πνπ είπα ζήκεξα είλαη φηη πξέπεη λα βξνχκε έλα κεραληζκφ εάλ ζέινπκε ην επξψ λα παξακείλεη θαη αλ ζέινπκε ε αξρηηεθηνληθή ηεο Δπξσδψλεο λα γίλεη πην πνιχ απνηειεζκαηηθή, λα βξνχκε έλα κεραληζκφ δίθαηεο αλαθχθισζεο απηψλ ησλ πιενλαζκάησλ κε ηξφπν ακνηβαίσο επσθειή. Τπάξρνπλ ηξφπνη ακνηβαίσο επσθειείο γηα λα γίλεη απηή ε άξηζηε αλαθχθισζε. Σψξα, φζνλ αθνξά ηα 50 δηζεθαηνκκχξηα ζηηο ηξάπεδεο, θνηηάμηε, απηφ είλαη αλαγθαία αιιά φρη ηθαλή ζπλζήθε γηα λα μεθηλήζεη ε νκαιή ξνή πηζηψζεσλ. Ζ νκαιή ξνή πηζηψζεσλ ζα μεθηλήζεη φηαλ πηα θχγεη ν θφβνο, αξρίζνπλ θαη επηζηξέθνπλ νη θαηαζέζεηο θη επηπρψο έρνπλ αξρίζεη θαη επηζηξέθνπλ θαηαζέζεηο ζηελ Διιάδα. ήκεξα ε ζπκθσλία καο κε ηελ ηξφηθα πηζηεχσ φηη ζα ζπκβάιιεη ζηε βειηίσζε πεξαηηέξσ ηνπ θιίκαηνο θαη ζηελ άξζε απηήο ηεο αβεβαηφηεηαο θαη ζα πξέπεη απφ δσ θαη ζην εμήο λα γίλνπκε πην ζνθνί, λα βξνχκε κε ηελ ηξφηθα έλαλ ηξφπν λα ιχλνπκε ηηο δηαθνξέο καο, φρη κέζα ζε ηφζεο εβδνκάδεο. Έηζη ίζσο απφ ζήκεξα λα μεθηλήζνπκε ην review ηνπ επφκελνπ πξνγξάκκαηνο γηα λα κε δεκηνπξγείηαη αβεβαηφηεηα ζηνλ θφζκν φηη ηα ζπάζακε, φηη δελ ηα βξίζθνπκε, φηη ε Διιάδα δε ζα πάξεη ηε δφζε, λνκίδσ θαλέλαλ δε ζπκθέξεη ην λα δηεπξχλεηαη απηφο ν ρξφλνο δηαπξαγκαηεχζεσλ, πηζηεχσ ινηπφλ φηη ζα θαζίζνπκε θαη ζα βξνχκε κία ιχζε ζε απηφ. Σψξα ην πφζνο ρξφλνο απαηηείηαη, πηζηεχσ είλαη ζέκα εκπηζηνζχλεο. Δγψ ζπλερίδσ λα πηζηεχσ φηη ην καθξννηθνλνκηθφ καο ζελάξην δε ζα αιιάμεη, παξά ηα πξνβιήκαηα πνπ δεκηνπξγήζεθαλ απφ ηελ Κχπξν θαη κεηά θαη έρνπλ δεκηνπξγεζεί πξνβιήκαηα -ηα spreads κεηαμχ βνξά θαη λφηνπ 17

έρνπλ απμεζεί- πηζηεχσ φηη ε Δπξσδψλε έρεη απνθηήζεη ζνθία ζην ρεηξηζκφ θξίζεσλ θαη φηη νη θαιχηεξεο επηδφζεηο ζηνλ ηνκέα ηνπ ηνπξηζκνχ ζα εμνπδεηεξψζνπλ ηηο κηθξέο επηπηψζεηο απφ ηελ θξίζε ηεο Κχπξνπ ζηελ Διιάδα. ΤΝΣΟΝΘΣΗ: Δπηηξέςηε κνπ λα ξσηήζσ πφζν κεγάινο ήηαλ ν αληίθηππνο ζηελ Διιάδα κεηά ην δήηεκα ηεο Κχπξνπ; Αλαθέξαηε πην πξηλ φηη ν Πξσζππνπξγφο ν θ. ακαξάο έπξεπε λα βγεη θαη λα βεβαηψζεη ηνπο Έιιελεο φηη ηα ρξήκαηά ηνπο ήηαλ αζθαιή. Πηζηεχεηε φηη ήηαλ βαζχηεξνο ν αληίθηππνο ή φρη; Γ. ΣΟΤΡΝΑΡΑ: Γελ ππάξρεη ιφγνο λα ππάξρεη απνιχησο θακία αλεζπρία. Ζ Διιάδα έρεη εμαζθαιίζεη απφ ην πξφγξακκά ηεο ήδε 50 δηζεθαηνκκχξηα γηα ηηο Σξάπεδεο, ηα νπνία είλαη επαξθή γηα λα ηηο θεθαιαηνπνηήζνπλ. Βέβαηα ν θφζκνο κπνξεί λα έρεη αλεζπρίεο κεηαθπζηθέο ή νηηδήπνηε άιιν, αιιά εκείο είκαζηε εδψ αθξηβψο γηα λα δηαβεβαηψζνπκε ηνλ θφζκν φηη αθνινπζνχκε ηελ πνιηηηθή εθείλε πνπ εμαζθαιίδεη ηηο θαηαζέζεηο ηνπ. Ννκίδσ φηη ππάξρεη απφιπηε εμαζθάιηζε ησλ θαηαζέζεσλ ζήκεξα κε ηελ αλαθεθαιαηνπνίεζε θαη κε ην φηη ην πξφγξακκα φπσο είπε θαη ν θ. Thomsen είλαη εληφο ηξνρηάο. ΟΜΘΛΗΣΗ: Δπσθεινχκελνο ηεο παξνπζίαο ηνπ θ. Thomsen θαη ηνπ θ. ηνπξλάξα, λα ζέζσ ην ίδην εξψηεκα θαη ζηνπο δχν: Ζ ειιεληθή πιεπξά, πξφζθαηα δέρηεθε πξνηάζεηο γηα ηε δεκηνπξγία δηκεξψλ funds αλαπηπμηαθψλ κε έκθαζε ζηηο κηθξνκεζαίεο επηρεηξήζεηο, ηφζν απφ ην Καηάξ ζην χςνο ηεο ακνηβαίαο ζπκκεηνρήο απφ 1 δηο, φζν θαη ηνλ Πξφεδξν Οιάλη, απνθξηλφκελν ζηελ παξνπζίαζε ηνπ θ. ακαξά, γηα ηε δεκηνπξγία ζπλέξγεηαο κε ην Γαιιηθφ Σακείν Παξαθαηαζεθψλ θαη Γαλείσλ. Σαπηφρξνλα ην Τπνπξγείν Αλάπηπμεο νινθιήξσζε ηελ πξνεηνηκαζία κηαο πνιπκεινχο Δπηηξνπήο γηα ηε δεκηνπξγία ελφο fund επελδπηηθνχ κεηαβιεηνχ θεθαιαίνπ (open edit capital) επί ηνπ ηδίνπ αλαπηπμηαθνχ ζηφρνπ. Ζ εξψηεζή κνπ είλαη ε εμήο: Απφ αλαιχζεηο πξνζθάησο ζηα media πξνβιήζεθε ε ζέζε φηη ε ηξφηθα ζπγθπξηαθά είρε νξηζκέλεο ελζηάζεηο ζηε δεκηνπξγία ησλ επελδπηηθψλ funds νη νπνίεο ήξζεζαλ. Σν εξψηεκα θαη ζηνπο δχν αξκφδηνπο γηα ηελ νηθνλνκία, είλαη πνχ 18

βξίζθεηαη ε δηαδηθαζία. Δίλαη επηηξεπηηθφ ην πιαίζην γηα ηελ πινπνίεζε απηψλ ησλ ηξηψλ πξσηνβνπιηψλ; Γ. ΣΟΤΡΝΑΡΑ: Γε λνκίδσ φηη ε ηξφηθα ηνπιάρηζηνλ έρεη ελζηάζεηο κέρξη ηψξα, ηνπιάρηζηνλ ζ εκέλα δελ έρνπλ πεη θάηη ηέηνην, ζηε δεκηνπξγία επελδπηηθψλ funds. Δίλαη πξαγκαηηθά εππξφζδεθηα ηα επελδπηηθά funds ζηελ Διιάδα. Ννκίδσ φηη απηή ηε ζηηγκή ε Διιάδα έρεη φιεο ηηο πξνυπνζέζεηο, δειαδή είλαη ρψξα πνπ ζηελ νπζία μαλακπήθε ζε ηξνρηά, νη ηηκέο ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ είλαη ρακειέο, έρνπλ πέζεη, άξα πηζηεχσ φηη ππάξρνπλ φιεο νη πξνυπνζέζεηο γηα ηελ αλάπηπμε ηέηνηνπ είδνπο επελδπηηθψλ νρεκάησλ. P. THOMSEN: Eπηηξέςηε κνπ λα πξνζζέζσ φηη δελ έρνπκε θακία έλζηαζε ζ απηέο ηηο πξσηνβνπιίεο θαη νχηε εθθξάζακε θάπνηα αληίζεζε. Απηφ πνπ είπακε, ήηαλ φηη ζίγνπξα κπνξεί λα είλαη πξνο φθεινο, κπνξεί λα είλαη επεξγεηηθέο θαη γηα ηηο κηθξνκεζαίεο επηρεηξήζεηο φκσο ην πην ζεκαληηθφ γηα ηηο κηθξνκεζαίεο επηρεηξήζεηο είλαη ε εθθαζάξηζε ησλ Σξαπεδψλ. Τπάξρεη ινηπφλ έλα ηξαπεδηθφ ζχζηεκα πνπ νη Σξάπεδεο αλαγθάζηεθαλ λ απνδερζνχλ απψιεηεο απφ πνιχ παιηά δάλεηα, απφ κε παξαγσγηθέο επελδχζεηο, κε εμππεξεηνχκελα δάλεηα ηα νπνία θαηαγξάθφληαη ζηα βηβιία. Αλ ινηπφλ θαζαξίζνπκε ηνπο ηζνινγηζκνχο ηνπο, αλ δηαζθαιίζνπκε φηη έρνπκε ηζρπξή ηξαπεδηθή επίβιεςε, ηζρπξέο ηξαπεδηθέο ζρέζεηο, ηφηε νη Σξάπεδεο ζ αλαγθαζηνχλ λ απνδεηρζνχλ ηέηνηεο απψιεηεο απφ κε εμππεξεηνχκελα δάλεηα θαη επελδχζεη. Σφηε απηφ ζα δψζεη ην θίλεηξν γηα λ απειεπζεξσζνχλ θεθάιαηα πξνο ηηο κηθξνκεζαίεο επηρεηξήζεηο. Να επσθειεζνχλ νη κηθξνκεζαίεο επηρεηξήζεηο γηα λ αλαπηπρζνχλ. ίγνπξα απηή ε δηαδηθαζία πνπ πεξηγξάςακε πην πξηλ, απηή ε δηαδηθαζία γεληθήο αλάθηεζεο ησλ ηακεηαθψλ ξνψλ θαη ρακειψλ επηηνθίσλ ρνξεγήζεσλ, ζίγνπξα ζα ηηο αλακέλνπκε θαηφπηλ κηαο επαλαδφκεζεο, αλαδηάξζξσζεο θαη ζσζηήο δηαθπβέξλεζεο ησλ Σξαπεδψλ. κσο απηφ δε ζεκαίλεη φηη δε κπνξνχλ λα ππάξρνπλ ηέηνηεο ad hoc πξσηνβνπιίεο. Γ. ΣΟΤΡΝΑΡΑ: Γηα ηηο κηθξνκεζαίεο επηρεηξήζεηο είλαη πνιχ ζεκαληηθή ε πξσηνβνπιία ηεο Δπξσπατθήο Σξάπεδαο Δπελδχζεσλ. Θπκίδσ φηη ε πέξπζη ε Δπξσπατθή Σξάπεδα Δπελδχζεσλ γηα πεξίπνπ 11 κήλεο δελ είρε 19

εθηακηεχζεη νχηε έλα επξψ πξνο ηελ Διιάδα ιφγσ ηεο γλσζηήο βεβαηφηεηαο, ηνλ ηειεπηαίν κήλα εθηακίεπζε 900 εθαηνκκχξηα επξψ γηα κηθξνκεζαίεο επηρεηξήζεηο θαη κεγάια έξγα θαη θέηνο πεξηκέλνπκε απηφ ην πνζφ αθφκα θαη λα δηπιαζηαζηεί. Άξα, αξρίδεη πηα θαη απνθαζίζηαηαη κηα νκαιή ξνή πηζηψζεσλ. Απηφ έρεη λα θάλεη θαη κε ην πξνεγνχκελν εξψηεκα ηνπ θ. Λεθαζά πνπ είρε λα θάλεη κε ην θφζηνο ηεο ρξεκαηνδφηεζεο. Σν θφζηνο, ιφγσ ησλ κεγάισλ spreads έρεη λα θάλεη κε ηελ αβεβαηφηεηα πνπ πξνθιήζεθε ζηελ ειιεληθή νηθνλνκία απφ ην πξφβιεκα πνπ είρακε ηα πξνεγνχκελα ρξφληα. ζν ην πξφβιεκα απηφ απνθαζίζηαηαη θαη απνθαζίζηαηαη ε εκπηζηνζχλε, ηα spreads ζα κεηψλνληαη θη έηζη ζα κεησζεί θαη ην θφζηνο ρξεκαηνδφηεζεο. Γελ ππάξρεη άιινο ηξφπνο. ΟΜΘΛΗΣΗ: Έρσ δχν ζχληνκεο εξσηήζεηο ζηνλ θ. ηνπξλάξα: Μηιήζαηε γηα ηελ αλεξγία θαη γηα ην χςνο ηεο. δε κηιήζαηε γηα ηελ χθεζε. Τπνινγίδεηε φηη ε χθεζε ην 2013 εμαηηίαο θαη ηεο Κχπξνπ, ζα αλέιζεη πάλσ απφ ην 5%; Ζ δεχηεξε εξψηεζε είλαη φηη κηιήζαηε γηα ηελ αλάγθε ε Δπξσδψλε λα κεηαβάιιεη ηελ πνιηηηθή ηεο φζνλ αθνξία πξνο θάπνηα επέθηαζε ζπδήηεζεο ζηηο πιενλαζκαηηθέο ρψξεο. Δάλ απηφ δε ζπκβεί, ηη λνκίδεηε φηη κπνξεί λα γίλεη; Θα ππάξρεη κηα ηάζε αθφκα θαη δηάζπαζεο ηεο Δπξσδψλεο; Ση αθξηβψο έρεηε ζην λνπ ζαο φηη ζα κπνξνχζε λα μεπεξάζεη ε Δπξσδψλε κηα ηέηνηα πξννπηηθή ηδηαίηεξα κεηά ηηο εθινγέο ηεο Οκνζπνλδηαθήο Γεκνθξαηίαο ηεο Γεξκαλίαο ε νπνία ελδέρεηαη λα κε κεηαβάιιεη ηελ πνιηηηθή ηεο; Γ. ΣΟΤΡΝΑΡΑ: ζνλ αθνξά ην πξψην εξψηεκα γηα ηελ αλεξγία, φπσο είπα πξηλ, ε επίπησζε ηεο θππξηαθήο θξίζεο ζηελ Διιάδα, δελ είλαη ηφζν ζεκαληηθφ πνπ καο θάλεη λα κεηαβάιινπκε ηηο καθξννηθνλνκηθέο καο πξνβιέςεηο. Ζ επίπησζε ζα είλαη νηηδήπνηε κεηαμχ 0,2% θαη 0,4% ή 0,5%, πξνέξρεηαη θπξίσο απφ ηηο εμαγσγέο, πηζηεχνπκε φκσο φηη ε θαιχηεξε ηνπξηζηηθή πεξίνδνο πνπ αλακέλεηαη ζε ζρέζε κε ηηο αξρηθέο πξνβιέςεηο, ζα εμνπδεηεξψζεη απηή ηελ αξλεηηθή επίπησζε απφ ηελ Κχπξν. Σν ηξαπεδηθφ ζχζηεκα ζηελ Διιάδα είλαη πιήξσο ζσξαθηζκέλν κε ηα 50 δηο απηά πνπ ήδε έρνπκε εμαζθαιίζεη, άξα δε βιέπσ γηα πνην ιφγν ε θαηάζηαζε ζηελ Διιάδα λα ρεηξνηεξεχζεη. 20

Γηα ηελ αλεξγία, κελ μερλάηε φηη αθνινπζνχκε θαη ελεξγέο πνιηηηθέο απαζρφιεζεο. Πξνζπαζνχκε λα κεηαθέξνπκε ρξήκαηα απφ ηα Γηαξζξσηηθά Σακεία ζην Κνηλσληθφ Σακείν, νχησο ψζηε λα ρξεκαηνδνηεζνχλ πεξηζζφηεξν ελεξγέο πνιηηηθέο απαζρφιεζεο ζηελ Διιάδα. Πξφζθαηα είρακε κηα ηξηηνθνκκαηηθή ζχζθεςε, ησλ ηξηψλ θνκκάησλ πνπ ζηεξίδνπλ ηελ θπβέξλεζε γηα λα θάλνπκε έλα ζρέδην γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο αλεξγίαο. Σν λέν αλαπηπμηαθφ πξφηππν πνπ εθπνλείηαη καδί κε ην λέν πξφηππν απαζρφιεζεο ζα πάλε καδί θαη πην ζπγθεθξηκέλα, φια ηα εξγαιεία πνπ έρνπκε ζηα ρέξηα καο θαη ρξεκαηνδνηνχληαη απφ ηα Κνηλνηηθά Σακεία, ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ νχησο ψζηε νη κελ λεφηεξνη άλεξγνη είηε λα εθπαηδεπζνχλ είηε λα επηδνηεζνχλ θαη λ αθνινπζήζνπλ ην λέν αλαπηπμηαθφ πξφηππν, δειαδή λα βξνπλ δνπιεηά ζηνλ ηδησηηθφ ηνκέα απφ θιάδνπο πνπ δχνπλ θαη δεκηνχξγεζαλ ηελ αλεξγία, ζε θιάδνπο πνπ αλαηέιινπλ. ιε ε πνιηηηθή καο είλαη αθξηβψο ε απειεπζέξσζε αγνξψλ επαγγεικάησλ, είλαη γηα λα βνεζήζνπκε απηή ηελ αλαθαηαλνκή πφξσλ απφ θιάδνπο πνπ δχνπλ ζε θιάδνπο πνπ αλαηέιινπλ. Καη ζηελ πνξεία απηή ην θξάηνο θαη ηα Δπξσπατθά Σακεία θαη ην Κνηλσληθφ Σακείν λα έξζεη αξσγφο νχησο ψζηε λα επηδνηήζεη ή λα εθπαηδεχζεη ή αθφκα θαη λα δψζεη επίδνκα απαζρφιεζεο ζε λένπο αλζξψπνπο ζηελ πνξεία κεηάβαζεο απφ ηνπο θιάδνπο πνπ δχνπλ, ζε θιάδνπο πνπ αλαηέιινπλ. Γηα ηνπο κεγαιχηεξεο ειηθίαο, εθεί, κε ηα εξγαιεία απηά ζα πξνζπαζήζνπκε λα ηνπο βνεζήζνπκε ζην λα βξνπλ δνπιεηά πην πνιχ ζε θνηλσθειείο δξαζηεξηφηεηεο είηε Γήκσλ είηε ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα. Απηή πεξίπνπ είλαη, αλ κπνξψ λα ζθηαγξαθήζσ ιίγν ηελ πνιηηηθή καο. Βέβαηα ην κεγαιχηεξν θάξκαθν γηα ηελ αλεξγία είλαη ε Διιάδα λα επηζηξέςεη ζε ζεηηθνχο ξπζκνχο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο. Υσξίο απηφ δελ θάλνπκε ηίπνηα. Ση ζα ζπκβεί ηψξα ζηελ Δπξσδψλε εάλ δε αθνινπζεζεί ε ζπληαγή πνπ είπα: Γε ζα δηαζπαζηεί ε Δπξσδψλε, πηζηεχσ φηη ην θφζηνο ηεο δηάζπαζεο ζα είλαη πάξα πνιχ κεγάιν ηφζν γηα ηνλ επξσπατθφ λφην φζν θαη γηα ηνλ επξσπατθφ βνξξά. Γειαδή νη ζεσξίεο πνπ ιέλε φηη ίζσο ε Γεξκαλία λα ζέιεη κηα δηάζπαζε, εγψ πηζηεχσ φηη είλαη ηειείσο ιαλζαζκέλεο γηα ηνλ απιφ ιφγν φηη ζηελ πεξίπησζε απηή, αο ην πσ έηζη, ην λέν γεξκαληθφ κάξθν ζα ππνζηεί κηα ηεξάζηηα αλαηίκεζε κε απνηέιεζκα λα ρηππεζνχλ νη εμαγσγέο ηεο Γεξκαλίαο. Άξα δελ είλαη ινγηθφ απηφ. 21

Πηζηεχσ φκσο φηη αλ δελ είκαζηε proactive, αλ δελ θηλνχκαζηε γξήγνξα θαη αθήλνπκε ηα πξάγκαηα λα θηάλνπλ ζην ρείινο ηνπ γθξεκνχ πξηλ πάξνπκε ηα ζσζηά κέηξα, απιψο έρνπκε κεγαιχηεξν θφζηνο ζε φξνπο χθεζεο, ζε φξνπο κεγαιχηεξσλ επηηνθίσλ θαη ζε φξνπο αληαγσληζηηθφηεηαο. Υάλνπκε δξφκν, πξνο ηελ αλαηνιή θαη πξνο ηε δχζε. Γηα παξάδεηγκα απφ ην 2008 πνπ μεθίλεζε ε θξίζε κέρξη ηψξα, ε Ακεξηθή μεπέξαζε πάξα πνιχ ηελ Δπξψπε ζε αληαγσληζηηθφηεηα, ζε παξαγσγηθφηεηα θαη ζε εζληθφ πξντφλ, παξ φηη θαη ε Ακεξηθή είρε πξνβιήκαηα. Αιιά η αληηκεηψπηζε κε κεγαιχηεξε επειημία απ φ,ηη η αληηκεησπίδνπκε εκείο. Άξα ε ιχζε είλαη ζηα ρέξηα καο αξθεί λα επηθξαηήζεη ε θνηλή ινγηθή. Να κελ αθήλνπκε ηα πξάγκαηα λα θηάλνπλ ζηελ άθξε γηα λα παίξλνπκε κέηξα. Καη απηφ πψο ζα γίλεη; Πξέπεη λα πείζνπκε ηελ θνηλή γλψκε καο. Σφζν ε Γεξκαλία, λα ην πσ έηζη, φηαλ ιέσ Βεξνιίλν θαη Γεξκαλία ελλνψ φιεο ηηο ρψξεο κε πηζηνιεπηηθή ηθαλφηεηα 3Α, πξέπεη λα ζπγθιίλνπλ ιίγν θαη λα δνπλ θαη ηα πξνβιήκαηα ηνπ λφηνπ, αιιά θαη νη ρψξεο ηνπ λφηνπ λα θαηαιάβνπλ φηη θαη ζηηο ρψξεο απηέο Κνηλνβνχιηα απνθαζίδνπλ. Πηζηεχσ φηη ππάξρνπλ ακνηβαίσο επσθειείο πνιηηηθέο γηα λα βειηηψζνπκε ηελ αξρηηεθηνληθή ηεο Δπξσδψλεο θαη κέρξη ηψξα ε Δπξψπε δε κ έρεη απνγνεηεχζεη, παξά ηα φπνηα πξνβιήκαηα γίλνληαη βήκαηα πξνο ηε ζσζηή θαηεχζπλζε. Ίζσο φρη κε ηελ ηαρχηεηα πνπ ζα επηζπκνχζακε.. Α. ΑΠΟΣΟΛΘΔΗ: Δίκαη Αληηπξφεδξνο ηνπ πλδέζκνπ Φαξκαθεπηηθψλ Δπηρεηξήζεσλ Διιάδαο θαη Γηεπζχλσλ χκβνπινο ηεο Φαξκαθεπηηθήο APVI. Κχξηε Τπνπξγέ, αλαθεξζήθαηε γηα πξσηνγελέο πιεφλαζκα ηνπο πξψηνπο κήλεο ηνπ 2013 εάλ ελ κέξεη απηφ νθείιεηαη ζε θαζπζηέξεζε ησλ νθεηιψλ ηνπ Γεκνζίνπ πξνο ηνπο πηζησηέο ηνπ θαη λνχκεξν δχν, εάλ θαη θαηά πφζν είλαη πινπνηήζηκε ε δέζκεπζε ηεο θπβέξλεζεο γηα πιεξσκέο ζηνπο πηζησηέο ηνπ Γεκνζίνπ ην β ηξίκελν ηνπ 2013 θαη δεη ζηνλ θαξκαθεπηηθφ θιάδν πνπ ππεξβαίλεη ηα 2 δηο κεηαμχ 2010 θαη 2011. Δπραξηζηψ. Γ. ΣΟΤΡΝΑΡΑ: Αθφκα θαη αλ ιάβνπκε ππ' φςηλ ηηο θαζπζηεξήζεηο, αθφκα δειαδή θαη αλ πξνζζέηακε ηελ νκαιή ξνή, αλ είρακε πιεξψζεη φια, ηα 3,5 δηο γηα παξάδεηγκα, θάηη ην νπνίν ην Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ ην έρεη ήδε θάλεη, ην Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ έρεη πιεξψζεη ηα ιεμηπξφζεζκα πνπ πξέπεη λα πιεξψζεη, απιά έλα κέξνο κφλν απηψλ έρνπλ δηνρεηεπζεί ζηνλ 22

ηδησηηθφ ηνκέα, έλα άιιν κέξνο ιηκλάδεη αθφκα ζε θξαηηθνχο θνξείο ιφγσ κε θαηάιιεισλ δηαδηθαζηψλ. Σν Μάξηην φκσο έγηλε κηα πνιχ κεγάιε πξφνδνο. Σν Μάξηην απμήζεθε ε εθξνή απηψλ ησλ ιεμηπξνζέζκσλ πξνο ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα θαη απφ δσ θαη ζην εμήο απηή ε ξνή ζα επηηαρχλεηαη φιν θαη πεξηζζφηεξν. Δπνκέλσο κέρξη ην ηέινο ηνπ ρξφλνπ πηζηεχσ φηη ζα είκαζηε θνληά ζηα 8,5 πεξίπνπ δηο ηα νπνία πξέπεη λα εθηακηεπζνχλ πξνο ηνλ ηδησηηθφ ηνκέα απφ ιεμηπξφζεζκεο νθεηιέο. ΤΝΣΟΝΘΣΗ: Καη νη δχν ινηπφλ ζα ήζεια λα θιείζεηε κε κηα ζχληνκε δεπηεξνινγία. Δίπαηε ζήκεξα φηη επηηεχρζεθε ζπκθσλία κε ηελ ηξφηθα. Απηφ θπζηθά είλαη κηα πνιχ επράξηζηε είδεζε, αιιά ζα ήζεια λα πείηε θαη πεξηζζφηεξα γη απηή ηε δηαδηθαζία ε νπνία είλαη αξθεηά ζχλζεηε γηα φινπο ηνπο εκπιεθνκέλνπο. Πφζνλ θαηξφ αθφκε πηζηεχεηε φηη ζα κπνξείηε λα ζπλερίζεηε έηζη θ. Τπνπξγέ; Γ. ΣΟΤΡΝΑΡΑ: Πξέπεη λα γίλνπκε θη εκείο πην απνηειεζκαηηθνί, νχησο ψζηε ζην ζπληνκφηεξν ρξνληθφ δηάζηεκα λα θαηαιήγνπκε. Δμάιινπ νη βαζηθνί άμνλεο ηεο πνιηηηθήο έρνπλ ζπκθσλεζεί. Λεπηνκέξεηεο απνκέλνπλ. Θα πξέπεη λα γίλνπκε πεξηζζφηεξν απνηειεζκαηηθνί ίζσο θαη νη δπν καο, νχησο ψζηε λα κε δεκηνπξγείηαη αλεζπρία ζηελ θνηλή γλψκε. ΤΝΣΟΝΘΣΗ: Δίκαη κέζα γηα λα γίλνπκε πην απνηειεζκαηηθνί. Με απηή ηε ζεκείσζε γηα κεγαιχηεξε απνηειεζκαηηθφηεηα ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ θαη ηνλ θ. Τπνπξγφ, ηνλ θ. ηνπξλάξα θαη ηνλ θ. Thomsen γηα ηελ παξνπζία ηνπο, ήηαλ γεκάηε πιεξνθνξίεο απηή ε ζπλεδξία. Γελ ήξζαλ κε πνιιέο δηαθάλεηεο θαη κεγάια θείκελα, απιά επηηξέςακε κε απηφ ηνλ ηξφπν λα έρνπκε θαιχηεξε θαη επξχηεξε ζπδήηεζε. Δπραξηζηψ πάξα πνιχ. 23