1.Γενικά περί Ρευµατικών Νοσηµάτων 2.Συστηµατικός Ερυθηµατώδης Λύκος ( Σ. Ε. Λ.) 3. Ρευµατοειδής Αρθρίτιδα 4. Οστεοαρθρίτιδα 5. Σκληρόδερµα, Προοδευτική Συστηµατική Σκλήρυνση 01/15
1.Γενικά περί Ρευµατικών Νοσηµάτων Ρευµατικά Νοσήµατα Νοσήµατα που παρουσιάζουν διαταραχές του ερειστικού ιστού διαφορετικών κλινικών εκδηλώσεων, µε κοινό χαρακτηριστικό των νόσων η επώδυνη προσβολή των αρθρώσεων. Αυτοάνοσα Ρευµατικά Νοσήµατα Νοσήµατα µε εκδηλώσεις από πολλά συστήµατα ή όργανα, αγνώστου εν πολλοίς αιτιολογίας µε κεντρικό ρόλο στην παθογένεση την εκτροπή του ανοσολογικού µηχανισµού κατά των ιδίων του αντιγόνων. Χαρακτηρίζονται από διάχυτη αγγειακή φλεγµονή, εναπόθεση ινιδοειδούς ουσίας στο τοίχωµα του αγγείου και από φλεγµονώδεις αλλοιώσεις του συνδετικού ιστού. 02/15
2. Συστηµατικός Ερυθηµατώδης Λύκος ( Σ. Ε. Λ.) Εικ. 1: Εξάνθηµα πεταλούδας Χρόνια Φλεγµονώδης Νόσος που προσβάλλει: το δέρµα, τις αρθρώσεις τους νεφρούς, τον πνεύµονα, το Κ.Ν.Σ. και τους ορογόνους υµένες. Κύρια παθολογοανατοµική βλάβη είναι η αγγειακή και περιαγγειακή φλεγµονή (ανάλογα µε το στάδιο της νόσου). Χαρακτηριστική εναπόθεση ινώδους ουσίας µεταξύ των ινών του κολλαγόνου στο τοίχωµα του αγγείου. 03/15
Συστηµατικός Ερυθηµατώδης Λύκος ( Σ. Ε. Λ.) Κλινική Εικόνα: 1. Γενικά Συµπώµατα: Εύκολη κόπωση Αδιαθεσία Πυρετός Λόγω αποδιοργάνωσης του ανοσολογικού συχνές ευκαιριακές λοιµώξεις αναπνευστικού ή ουροποιητικού 2. Μυοσκελέτικό: Αρθραλγίες Αρθρίτιδα θερµότητα και οίδηµα άρθρωσης που υποχωρούν σε µια µέρα 3. Νεφροί: Νεφροπάθεια Σπειραµατονεφρίτιδα 4. Καρδία: Περικαρδίτιδα Συλλογή περικαρδιακού υγρού 04/15
5. Κ.Ν.Σ.: Λειτουργικά: ανησυχία, κατάθλιψη, πονοκέφαλοι Οργανικά συµπτώµατα: κεφαλαλγία, σπασµοί, ψύχωση, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, µηνιγγίτιδα άσηπτη ή λοιµώδους αιτιολογίας. 6. Το δέρµα και οι βλεννογόνοι: Φωτοευαισθησία ανάπτυξη εξανθήµατος µετά την έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία (κυρίως ηλιακό φώς). Κλασικό εφάνθηµα «πεταλούδας» (από τα ζυγωµατικά ως την µύτη) «ισκοειδής λύκος» Το 90% των ασθενών µε «δισκοειδή λύκο» έχουν νόσο που εντοπίζεται µόνο στο δέρµα. Περιγεγραµµένη δακτυλιοειδή, επηρµένη, ερυθηµατώδη πλάκα µε υπερκεράτωση. Συνήθως στο τριχωτό της κεφαλής, το έξω ους, το πρόσωπο και τον τράχηλο. Αλωπεκία στο τριχωτό της κεφαλής, διάχυτη αλωπεκία Έλκη στον βλεννογόνο του στόµατος η στη σκληρά υπερώα. Πνεύµονας: Πλευροδυνία λόγω µυοσκελετικών προβληµάτων Συλλογή πλευριτικού υγρού. 05/15
ιάγνωση: Πρέπει να πληρούνται 4 από τα 11 κριτήρια 1. Εξάνθηµα των ζυγωµατικών 2. ισκοειδές εξάνθηµα 3. Φωτοευαισθησία 4. Στοµατικά έλκη 5. Αρθρίτιδα 6. Πλευρίτιδα ή περικαρδίτιδα 7. Πρωτεινουρία ή εξεύρεση κυλίνδρων στην εξέταση των ούρων 8. Επιληπτικές κρίσεις ή ψύχωση 9. Αιµολυτική αναιµία ή λευκοπενία ή λεµφοπενία ή θροµβοπενία 10. Θετική δοκιµασία για ΑΝΑ 11. Αντι-dsDNA ή αντι-sm αντίσωµα ή ψευδώς θετική αντίδραση για σύφιλη 06/15
3. Ρευµατοειδής Αρθρίτιδα Χρόνια Φλεγµονώδης ιαταραχή, συστηµάτικής φύσης που χαρακτηρίζεται από τον τρόπο που προσβάλλει τις αρθρώσεις. Μπορεί να προσβληθεί όλος ο αρθρικός υµένας. Επανειληµµένες προσβολές µπορεί να οδηγήσουν σε µόνιµη βλάβη, παραµορφώσεις και Ανικανότητα Ρευµατοειδής παράγοντας= ειδικός βιολογικός δείκτης ανιχνεύεται στον ορό Επιδηµιολογία: 1% του πληθυσµού γυναίκες 3 : άντρες 1 07/15
3. Ρευµατοειδής Αρθρίτιδα ιάγνωση και Κλινική Εικόνα: Πρέπει να τηρούνται τα εξής κριτήρια 1.Πρωινή δυσκαµψία που διαρκεί πέραν της µιας ώρας 2. Αρθρίτιδα τουλάχιστον τριών περιοχών ταυτόχρονα 3. Μια τουλάχιστον άρθρωση της άκρας χειρός 4. Ταυτόχρονη προσβολή µιας άρθρωσης και αριστερά και δεξία (συµµετρική προσβολή) 5. Ρευµατοειδή Οζίδια 6.Ρευµατοειδής παράγον θετικός 7. Χαρακτηριστικές ακτινολογικές αλλοιώσεις στην άκρα χέιρα και τον καρπό (διαβρώσεις, οστική αραίωση εντοπισµένη σε προσβεβληµένη άρθρωση) 08/15
Εικ. 2: Ακτινογραφία φυσιολογικής άκρας χειρός Εικ. 3: Ακτινογραφία Ρευµατοειδούς αρθρίτιδας Εικ. 4: Μόνιµη παραµόρφωση αρθρώσεων σε ρευµατοειδή αρθρίτιδα 09/15
Εικ. 5: Ρευµατοειδή οζίδια: Ογκίδια που εµφανίζονται κάτω από το δέρµα, κοντά στις αρθρώσεις και σε εκτατικές επιφάνειες ασθενών µε βαριάς µορφής ρευµατοειδή αρθρίτιδα. 10/15
4. Οστεοαρθρίτιδα Αιτιολογία: σχετίζεται µε το γήρας 1. Ο αρθρικός χόνρδος εµφανίζει κατά τόπους µαλάκυνση, εξέλκωση και εκφύλιση 2. Αναπτύσσεται καινούργιο οστουν στα όρια της άρθρωσης (οστεόφυτα ) Η αλληλουχία των γεγονότων και η ακριβής αιτία τους δεν είναι γνωστή Κλινική Εικόνα: 1. Μια άρθρωση εκ των άκρων χειρών ή των µεγάλων αρθρώσεων που σηκώνουν το βάρος του σώµατος 2. Πόνος κατά την κίνηση 3. Περιορισµός του εύρους της κίνησης 4. ιόγκωση άρθρωσης 5. Κριγµός 6. Μετά τα σαράντα 7. Προσβάλλονται κυρίως: το ισχίο, το γόνατο, η σπονδυλική στήλη και οι αρθρώσεις των άκρων χειρών 11/15
4. Οστεοαρθρίτιδα ιάγνωση: 1. Ιστορικό 2. Φυσική εξέταση 3. Ακτινολογικά ευρήµατα Ακτινολογικά ευρήµατα Στένωση του µεσάρθριου διαστήµατος, περισσότερη έντονη στην περιοχή που δέχεται το βάρος Εικ. 6: Όζοι του Heberden, άπω µεσοφαλαγγικές αρθρώσεις Εικ. 7: Όζοι του Bouchard, εγγύς µεσοφαλαγγικές αρθρώσεις 12/15
5. Σκληρόδερµα, Προοδευτική Συστηµατική Σκλήρυνση Γενικευµένη νόσος του συνδετικού ιστού που χαρακτηρίζεται από πάχυνση του δέρµατος και παρόµοιες αλλοιώσεις των εσωτερικών οργάνων. Ο όρος σκλήροδερµα χρησιµοποιείται περιγραφικά για όλες εκείνες τις καταστάσεις που χαρακτηρίζονται από σκλήρυνση του δέρµατος, ορισµένες από τις οποίες ως προς την σοβαρότητα τους µπορεί να σχετίζονται ελάχιστα µε την προοδευτική συστηµατική σκλήρυνση. Συστηµατική σκλήρυνση: διάχυτη περιορισµένη Όταν συνυπάρχει µε άλλες νόσους του συνδετικού ιστού ονοµάζεται µικτη (όπως τον Σ.Ε.Λ., τη ρευµατοειδή αρθρίτιδα ή τη µυοσίτιδα) 13/15
5. Σκληρόδερµα, Προοδευτική Συστηµατική Σκλήρυνση Κλινική Εικόνα Οίδηµα δακτύλων και χειρών (βραχίονας, πρόσωπο, κορµός) Πάχυνση του δέρµατος: ξεκινά από τα δάκτυλα και τα χέρια και ακολουθεί δέρµα προσώπου, αυχένα και αντιβράχιου Αρχικά στάδια: έρµα λαµπερό, σκληρό και ερυθεµατώδες. Οι προσβεβληµένες περιοχές εµφανίζουν αργότερα υπο- ή υπέρχρωση Στα τελικά στάδια το δέρµα ατροφεί Λόγω της προσβολής: Περιορισµός κάµψης και έκτασης δακτύλων Ανέκφραστο πρόσωπο Περιορισµός διάνοιξης στόµατος Μυοσκελετικό: αρθρίτιδα οστεοπενία Γαστρεντερικό: Οισοφαγίτιδα υσφαγία Στεατόρροια Πνεύµονας: πνευµονοπάθεια Καρδία: Μυοκαρδιοπάθεια Νεφρός: βαρία υπέρταση µέχρι και νεφρική ανεπάρκεια 14/15
5. Σκληρόδερµα, Προοδευτική Συστηµατική Σκλήρυνση Εικ. 8: Μορφέα: εντοπισµένο σκληρόδερµα, προσβάλλεται µόνο το δέρµα υπο µορφή κηλίδων, πλακών ή και εκτεταµένων περιοχών. 15/15