Τµήµ ιικητικών Υπηρεσιών Β.Ε.. Από: ecocom-k ίev <ecocom-kίev@mfa.gr> Απστλή: Πρσκευή, 18 Ιυλ ίυ 214 1:58 µµ Πρς: ί ηf@acsmί.gr; ί ηf@bep.gr; Τµήµ ιικητικών Υπηρεσιών Β.Ε..; 'GRUA Chamber; @1.9Γ 'crete-exporters'; ί ηf@hepo.gr; segm@segm.gr; oaep@oaep.gr; ίnfotίf@tίf.gr; ί ηf@pemete.gr Θέµ: Ethsίa Ekthesί ths Oukranίas to 213 Συνηµµέν: ΕΤΗ SΙΑ ΕΚΤΗΕ5Η GIA Τ ΕΤ5 213.doc; Dίavίvastίko jpg Πρκλύµε νίξτε τ συνηµµέν. Ευχριστύµε Γρφεί.Ε.Υ. Κιέβυ 8 b ΤΕΕΧϊΚ επσεπητηρι Ε Σ ΣΑ i ΙΚ 1Σ Αριθ. πρωτ....f...., () Θεσσλνίκη..,,~!, 1
. ΤΗΣ ΕΑ Α β` Κ 1113(3 ΓΡΑΕΙ ΙΚΙΚ ΚΑΙ ΕλΣ.Γ Υ[ΙΕΣΕτ Α ΙΑΒΑ 1ΡιχΙΗΤ ΚΑΙΚ Γρ,. Ε, '.: ' Κίεβπ, 16 Ιυλίυ 21:3 ΑΓ[. 2111/191 ΤΙρς: - β2 ιλ/νt η (µε` ιc ί 'ι. Τ cχι Ατt77ε#ίτtί ν (µέσω τλ. τcιχtυδµc µε ί +ι) tl Ατεστιιλτ} ετήσις έκθε ης έτ ιυ 21 γι r ν υκρνί λε.τιτι. tτνη τις ελληνcι-υτ }ώ ς κι εριι(: ν ί Σωνµι ι, τ έτς 213. κνόµcτυ.ρ Υ. Α icvcsίν sirec, ϊ 44 254 375, 2:74 37ί ι1: νιγώ1 ί9ϋι 54 532ι
ΕΧΙΙ ΤλΥ 1ΚφΚΑΙ υιυιιυ F ΚΑΤΑΤΑΕ. Τυ ΥΚ 4Ιτ ς.. ια ΚΑΙ Τ λ ΧΕΧ ΛΑ - 1' ~ιιιι~~ι~ί Κίεβ, Ιύνις 214
ΠΙΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΕ ΚΕΑΛΑΙ Α' - ΥΚΡΑΙΑ - ΓΕΙΚΑ ΣΤΙΧΕΙΑ 4 1. Στιχεί Γεωγρφίς 4 2. Πληθυσµός 4 3. Πλιτικό Σύστηµ - Πλίτευµ 4 3.1. Χρτγράφηση πλιτικύ χώρυ 5 4. µθετική Εξυσί 5 5. Εξωτερικές σχέσεις 5 5.1. υκρνί - Ευρωπϊκή 'Ενωση 5.2 Συµµετχή της υκρνίς σε ιεθνείς ργνισµύς 6 5.3 ιεθνείς Συµφωνίες 6 5.4 ιµερείς Συµφωνίες 7 5.5 έσ ζικής Ενηµερώσεως 7 5.5.1 Τύπς 7 5.5.2 Ρδιτηλεόρση ΚΕΑΛΑΙ Β' - Η ΙΚΙΑ ΤΗΣ ΥΚΡΑΙΑΣ 8 1. Γενικά στιχεί g 2. Βσικά ικνµικά εγέθη 1 3. Εξέλιξη κι νάλυση βσικών ικνµικών µεγεθών 1 3.1 Ακθάριστ εγχώρι πρϊόν 11 3.2 Γεωργί/Αγρτική Πργωγή 12 3.3 Βιµηχνί/Βιµηχνική Πργωγή 13 3.4 Υπηρεσίες 14 3.5 Πληθωρισµός 15 3.6 Αγρά Εργσίς 16 3.7 Εξωτερικό Εµπόρι 19 4. Κρτικός Πρϋπλγισµός 19 5. ικνµικό-επιχειρηµτικό Περιβάλλν 22 6. Τρπεζικός Τµές 23 7. Υπδµές - ετφρές 23 8. Κννιστική Συµµόρφωση 23 9. Συνλλγµτικές Ιστιµίες 24 ΚΕΑΛΑΙ Γ' - ΙΚΙΚΕΣ ΠΡΒΛΕΨΕΙΣ 24 ΚΕΑΛΑΙ ' - ΙΚΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑ Σ -ΥΚΡΑΙΑΣ 24 1. ιµερές Εµπόρι 26 1.2 Εντπισµός ελληνικών πρϊόντων µε πρπτικές ύξησης εξγωγών 1.3 Πρτάσεις περιτέρω νπτύξεως των ελληνικών εξγωγών 27 27 2. Επενδύσεις 28 2.1 Πρτάσεις πρσέλκυσης επενδύσεων 28 3. Τυρισµός 3.1 Πρτάσεις ενίσχυσης τυριστικών ρών πρς τη χώρ µς 29 4. Τµείς Συνεργσίς Ελλάδς- υκρνίς 29 5. 'Εργ - Πρκηρύξεις 3 6. ράσεις ικνµικής ιπλωµτίς 7. Πρτάσεις νλήψεως εξειδικευµένων δράσεων πρς ενίσχυση της εξωστρέφεις της 31 ελληνικής ικνµίς στην γρά της υκρνίς 32 8. ιεθνείς Εκθέσεις 34 ΚΕΑΛΑΙ 1' - ΕΙΚΑ ΤΗΣ ΧΡΑΣ ΑΣ ΚΕΑΛΑΙ Ε - ΕΙ ΙΚΑ ΘΕΑΤΑ ΙΚΙΚΥ ΚΑΙ ΕΠΡΙΚΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ 35 38 ΚΕΑΛΑΙ ΣΤ' - ΕΠΙΣΗΑΣΕΙΣ-ΣΥΠΕΡΑΣΑΤΑ 2
ΚΕΑΛΑΙ Ζ' - ΧΡΗΣΙΕΣ ΙΕΥΥΣΕΙΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚ ΠΑΡΑΡΤΗΑ 33 41 3
ΚΕΑΛΑΙ Α' - ΥΚΡΑΙΑ - ΓΕΙΚΑ ΣΤΙΧΕΙΑ 1. Στιχεί Γεωγρφίς Η υκρνί είνι η δεύτερη µεγλύτερη χώρ στην Ευρώπη µετά τη Ρωσική µσπνδί µε έκτση 63,55 τ.χλµ. Συνρεύει µε τη λδβί, τη Ρυµνί, την υγγρί, τη Σλβκί, την Πλωνί, τη Λευκρωσί κι τη Ρωσί. Βρέχετι πό τν Εύξειν Πόντ κι την Αζφική Θάλσσ. Την υκρνί διρρέει νείπερς πτµός τ βρρά έως τ νότ, όπυ εκβάλλετι στν Εύξειν Πόντ. Τ µεγλύτερ µέρς της υκρνίς πτελείτι πό εύφρες πεδιάδες ενώ τ βόρει τµήµ της ρσειράς των Κρπθίων κλύπτει τ δυτικά της χώρς. Τ κλίµ της υκρνίς είνι εύκρτ ηπειρωτικό µε ψυχρύς χειµώνες κι σχετικά Θερµά κλκίρι. 2. Πληθυσµός Στ τέλς τν 213, συνλικός πληθυσµός της υκρνίς, νερχότν σε 45,426 εκτ. εκ των πίων στικός πληθυσµό ς 31,337 εκτ. κι γρτικ ός πληθυσµός 14,89 εκτ. ι µεγλύτερες πόλεις της υκρνίς µετά την πρωτεύυσ Κίεβ (πληθυσµός 2,847 εκτ.), είνι (µε πληθυσµό µεγλύτερ τν ενός εκτµµυρίυ) τ Kharkiv, τ Dnipropetrovsk, η δησσός, τ Donetsk κι (µε πληθυσµό µεγλύτερ των 5.) η Zaporizhia, τ Lνίν, τ Kryuyi Rih, τ Mykolaίv. ιικητικά, η υκρνί πτελείτι πό τις εξής 24 περιφέρειες: Cherkasy, Chernίhiu, Cherniutsί, Dnipropetrousk, Donetsk, Ινη-Frankiusk, Kharkίv, Κherson, Khmelnytskyί, Kieu, Kίrovohrad, Luhansk, Lνίν, Mykolaiv, Odessa, Poltava, Rivne, Sumy, Ternopίl, νιηηυtsί, Volyn, Zakarpattia, Zaporizhia, Zhytomyr, τις νεξ άρτητες διικητικές µνάδες της πόλης τυ Κιέβυ κι της Σεβστύπλης (η πί βρίσκετι υτή τη στιγµή υπό ρωσική κτχή) κι την Αυτόνµη ηµκρτί της Κριµίς (επίσης υπό ρωσική κτχή). 3. Πλιτικό Σύστηµ - Πλίτευµ Η υκρνί είνι πρεδρική ηµκρτί µε πλυκµµτικό σύστηµ. Πρόεδρς εκλέγετι πευθείς πό τ λό. 3.1. Χρτγράφηση πλιτικύ χώρύ Στις πρεδρικές εκλγές πυ έλβν χώρ τ 21, νικητής νδείχθηκε κ. V. Yanukovych. Η κύρι ντίπλς τυ κ. Yanukovych στις εκλγές τυ 21, κ Υ. Tymoshenko κτδικάστηκε, στις 11 κτωβρίυ 211, σε επτετή φυλάκιση γι υπεξίρεση κι κτάχρηση εξυσίς. Κτόπιν των επεισδίων τυ EuroMaidan, τ υκρνικό Κινβύλι πµάκρυνε στις 22 εβρυρίυ 214, τν κ. Yanukovych πό τ ξίωµ τν Πρέδρυ της χώρς. Η κ Tymoshenko πφυλκίστηκε στις 22 εβρυρίυ 214. Σύµφων µε τ πτελέσµτ των πρεδρικών εκλγών της 51 1ς ΐυ, βυλευτής κι λιγάρχης, κ. Ρ. Poroshenko, εξελέγη, πό τν πρώτ γύρ, Πρόεδρς της 4
υκρνίς, µε πσστό 54,7%. Η πρώην Πρωθυπυργός, κ Γ. Tymoshenko, ήρθε δεύτερη µε 12,81% των ψήφων. Τις κινβυλευτικές εκλγές πυ έλβν χώρ τ 212, κέρδισε τ Κόµµ των Περιφερειών ("Party σί Regίons") τυ τότε Πρέδρυ Yanukovych, µε επικεφλής τν κ.. Azarov (3%). Ακλύθησν σε πσστά η Πνυκρνική Ενωση "Πτρώ Γη" ("Batkίvshchyna") µε επικεφλής την Υ. Tymoshenko (25,55%), η υκρνική ετρρυθµιστική ηµκρτική Συµµχί ("UDAR") µε επικεφλής τν V. Klίtchko (13,97%), τ Κµµυνιστικό Κόµµ της υκρνίς µε επικεφλής τν Ρ. Symonenko (13,18%), κι η Πνυκρνική 'Ενωση "Ελευθερί" ("Svoboda") µε επικεφλής τν. Tyahnybok (1,45%). 4. µθετική Εξυσί Τη νµθετική εξυσί σκεί τ υκρνικό Κινβύλι (Verkhovna Rada / "Ανώττ Συµβύλι"), τ πί πτελείτι πό 45 βυλευτές, ι πίι εκλέγντι νά πεντετί. ι µισί εκ των βυλευτών εκλέγντι µε νλγική εκπρσώπηση πό λίστ τυ κόµµτς ενώ ι υπόλιπι µέσω συστήµτς πλειψηφίς σε µνεδρικές εκλγικές περιφέρειες. Γι την ψήφισή τυ, έν νµσχέδι πιτεί συνήθως τρεις νγνώσεις κι κθίσττι όµς κτόπιν της υπγρφής τυ πό τν Πρόεδρ της χώρς. Πρά τύτ, έν νµσχέδι µπρεί ν Θεωρηθεί ψηφισθέν µε πόφση τν Κινβυλίυ, µετά πό µί ή δύ νγνώσεις. 5. Εξωτερικές σχέσεις 5.1. υκρνί - Ευρωπϊκή 'Ενωση Η πρεί πρς την υπγρφή µις Συµφωνίς Σύνδεσης κι Στθερπίησης, η πί ξεκίνησε τ 28 κι υπστήριζε την ευρω-υκρνική πρσέγγιση συνεχίστηκε µέχρι τ 213, ότν κι είχε πργρµµτιστεί ν υπγρφεί Συµφωνί Σύνδεσης της υκρνίς µε την Ευρωπϊκή Ενωση, στις 28-29 εµβρίυ 213, κτά τη διάρκει της Συνόδυ Κρυφής της ΕΕ κι των χωρών της Αντλικής Ετιρικής Σχέσης στ Βίλνιυς. ι εβδµάδ πριν τη Σύνδ Κρυφής, κι πρά τ γεγνός ότι ι δύ πλευρές είχν ήδη µνγράψει τη συµφωνί, τότε Πρόεδρς της υκρνίς, κ. V. Yanukovych, νκίνωσε την πόφσή τυ ν µην υπγράψει τη συµφωνί. Η εν λόγω άρνηση ήτν κι η φρµή γι την ένρξη των διδηλώσεων κι, κτόπιν, των τρχών τυ EuroMaίdan, κτά τη διάρκει της πίς κ. Yanukovych πµκρύνθηκε πό τη Θέση τυ Πρέδρυ. Στις 3 ρτίυ 214, νές Πρωθυπυργός της υκρνίς, κ. Α. Yatsenίuk κι ι κ.κ. Η. νη Rompuy κι J.. Barroso, µζί µε τυς ηγέτες των κ.µ.-ε.ε. υπέγρψν στις Βρυξέλλες τις πλιτικές διτάξεις της Συµφωνίς Σύνδεσης Ε.Ε. - υκρνίς. Τ ικνµικό κι εµπρικό της τµήµ, ήτι η Σφιρική κι σε Βάθς Ζώνη Ελευθέρων Συνλλγών Ε.Ε. - υκρνίς, έχει πργρµµτιστεί ν υπγρφεί µετά τις πρεδρικές εκλγές της 511ς τυ 214. ε σκπό την υπστήριξη της υκρνίς, πάντως, στις 11 ρτίυ, η Ευρωπϊκή Επιτρπή υιθέτησε πρότση γι πρσωρινή µνµερή εξάλειψη εισγωγικών δσµών 5
γι τ υκρνικά πρϊόντ στην Ε.Ε. Σκπός της ενέργεις υτής είνι ν επιτχυνθεί η υλπίηση τυ τµήµτς της Συµφωνίς Σύνδεσης γι την Σφιρική κι σε Βάθς Συµφωνί Ελευθέρων Συνλλγών (DCFTA) πυ φρά στυς δσµύς, µέσω υτόνµυ πρτιµηστκύ κθεστώτς. Τ εν λόγω κθεστώς Θ είνι µνµερές κι Θ επιτρέπει στην υκρνί πρτιµησική πρόσβση στις γρές της Ε.Ε. Η εξάλειψη των δσµών Θ είνι πλήρης ή µερική, νάλγ µε τν τµέ κι τις σχετικές διτάξεις της ΓΚΕΤΑ. Τ εν λόγω κθεστώς πρβλέπετι ν διρκέσει µέχρι την 1η εµβρίυ 214. Ανµένετι ότι, µέχρι υτή την ηµερµηνί, Θ έχει υπγρφεί η DCFTA µετξύ της υκρνίς κι της Ε.Ε. κι Θ έχει τεθεί σε ισχύ γι µι µετβτική περίδ έως την κύρωσή της. 5.2 Συµµετχή της υκρνίς σε ιεθνείς ργνισµύς Η υκρνί είνι, µετξύ άλλων, µέλς των εξής διεθνών ργνισµών: τυ ργνισµύ Ηνωµένων Εθνών, τυ Συµβυλίυ της Ευρώπης, τυ ιεθνύς µισµτικύ Τµείυ, της Πγκόσµις Τράπεζς, της Ευρωπϊκής Τράπεζς Ανσυγκρότησης κι Ανάπτυξης, τυ Πγκσµίυ ργνισµύ Εµπρίυ, τυ ργνισµύ γι την Ασφάλει κι τη Συνεργσί στην Ευρώπη, τυ ργνισµύ ικνµικής Συνεργσίς Ευξείνύ Πόντυ, της Ενεργεικής Κινότητς, της Πγκόσµις ργάνωσης ινητικής Ιδικτησίς, τν Πγκόσµιυ ργνισµύ Υγείς, τν ιεθνύς ργνισµύ Πλιτικής Αερπρίς, τυ ιεθνύς Γρφείυ Εργσίς κ.. Τν άρτι τυ 214, η υκρνί ξεκίνησε τη διδικσί πόσυρσής της πό την Κινπλιτεί Ανεξάρτητων Κρτών. 5.3 ιεθνείς Συµφωνίες Η υκρνί έχει διπλωµτικές σχέσεις µε πάνω πό 17 χώρες. Εχει υπγράψει συµβάσεις γι την πφυγή διπλής φρλγίς µε 61 χώρες συµπεριλµβνµένης της Ελλάδς, ενώ έξι κόµη συµφωνίες διπλής φρλγίς διτηρύν την ισχύ τυς πό τη Σβιετική Ενωση. 5.4 ιµερείς Συµφωνίες ι ικνµικές σχέσεις των δυ χωρών διέπντι πό τ εξής συµβτικά κείµεν: Συνθήκη ιλίς κι Συνεργσίς µετξύ της Ελληνικής ηµκρτίς κι της υκρνίς (1997) - Συµφωνί ικνµικής, Βιµηχνικής, Επιστηµνικής κι Τεχνλγικής Συνεργσίς (Αθήν, 15.1.1992,.2142/1993 ΕΚ 86/ Α/ 28.5.1993). - Συµφωνί γι την Πρώθηση κι Αµιβί Πρστσί των Επενδύσεων (Κίεβ, 1.9.1994,.2317/1995 ΕΚ 125Α/19.6.1995, ένρξη ισχύς 4.1.1997) - Συµφωνί γι την Σύστση ικτής ιυπυργικής Επιτρπής ικνµικής, Βιµηχνικής, Επιστηµνικής κι Τεχνλγικής Συνεργσίς (1994) - Συµφωνί γι τις ιεθνείς δικές, Επιβτικές κι Εµπρευµτικές ετφρές (ΑΘήν, 11.11.1996.256/ 1997 ΕΚ 119/ Α/ 11.6.1997) - Συµφωνί Τυριστικής Συνεργσίς (ΑΘήν, 11.11.1996.2549/ 1997 ΕΚ 261/ Α/ 19.12.1997, ένρξη ισχύς 17.1.1998) 6
- Συµφωνί γι ικνµική, Τεχνική κι Επιστηµνική συνεργσί στν τµέ της Γεωργίς (Κίεβ, 15.12.1997,.2666/1998 ΕΚ 28/1998, ένρξη ισχύς 17.8.1999) - Συµφωνί Αερπρικών ετφρών (Κίεβ, 15.12.1997,.2982/22 ΕΚ 11Α/25.1.22, ένρξη ισχύς 16.7.22 ΕΚ 219/ Α/ 2.9.22) - Συµφωνί Απφυγής ιπλής ρλγίς (Κίεβ, 6.11.2.346/22 ΕΚ 199/ Α/ 27.8.22, ένρξη ισχύς 26.9.23 ΕΚ 263/ Α/ 18.11.23) - υτιλική Συµφωνί (Κίεβ, 6.11.2.2967/21, ΕΚ 277/Α/6.12.21, ένρξη ισχύς 14.3.22). - Συµφωνί Συνεργσίς σε Τελωνεικά Θέµτ (Κίεβ, 6.11.2.2977/21 ΕΚ 296/ Α/31.12.21) - Συµφωνί Συνεργσίς µετξύ τυ ΕΛΤ κι τυ υκρνικύ φρέ "State Commίttee for Technical Regulation and Consumer Polίcy" Γ511 στν τµέ της τυππίησης, (ΑΘήν, εκέµβρις 26) - Πρωτόκλλ 5ης Συνόδυ Ε ικνµικής, Βιµηχνικής. Επιστηµνικής κι Τεχνλγικής Συνεργσίς (ΑΘήν, 13.7.11) ιµερής Αερπρική Συµφωνί Ελλάδς - υκρνίς (ΑΘήν, 6.8.211) Πρωτόκλλ της 5ης Συνόδυ εικτής ιυπυργικής Επιτρπής ( Ε) ικνµικής, Βιµηχνικής, Επιυ ιι~µνικής κι Τεχνλγικής Συνεργσίς Ελλάδς - υκρνίς (ΑΘήν, 13.7.211) 5.5 έσ ζικής Ενηµερώσεως 5.5.1 Τύπς Αν κι υπάρχυν εκτντάδες εκδόσεις τύπυ στην υκρνί, ι πληρφρίες πυ φρύν στην ευρύτητ της κυκλφρίς τυς είνι συγκεχυµένες κι νξιόπιστες. Εκ των µεγλυτέρων εφηµερίδων πυ κυκλφρύν υτή τη στιγµή στην υκρνίά είνι ι: "Fakty / Fakty i kommentarii" (http://fakty.υa/) ιδικτησίς τν υκρνύ λιγάρχη V. Pίnchuk, "Argumenty i fakty" (υκρνική έκδση ρωσικής εφηµερίδς) (http://ωωω.ιf.υ/), η πί πό τ 214 νήκει στ ηµρχεί όσχς, "Segodnya" (http://wωw.segodny.ua/ ) ιδικτησίς τυ Ukraina Media ( τυρ τν υκρνύ λιγάρχη R. Akhmetov, η "Komsomolskaya Pravda" (υκρνική έκδση ρωσικής εφηµερίδς) (http://kρ.υ/), ιδικτησίς τυ Ρώσυ λιγάρχη Grigory Berezkin, κι η "Express" (http://expres.ua/) (η εφηµερίδ µε τη µεγλύτερη κυκλφρί στην υκρνική γλώσσ) ιδικτησίς "Express Media Group". Άξι νφράς είνι επίσης κι η εφηµερίδ "Zerkalo Nedeli / Dzerkalo Tyzhnia" (http://zη.υ/), η πί είνι κυρίως εφηµερίδ πλιτικών νλύσεων κι, πρά τη σχετικά µικρή της κυκλφρί, θεωρείτι ότι έχει ιδιίτερη επιρρή στην πλιτική ζωή τυ τόπυ. Τέλς, η γγλόφωνη εφηµερίδ µε την υψηλότερη νγνωσιµότητ στην υκρνί είνι η "KyivPost", (http://www.kyίvpost.com/). 5.5.2 Ρδιτηλεόρση Η υκρνική τηλεόρση χρκτηρίζετι τ τελευτί χρόνι πό την υξνόµενη επιρρή των πλιτικών κι ικνµικών συµφερόντων στυς τηλεπτικύς στθµύς, την τάση συγκέντρωσης των τηλεπτικών στθµών πό λιγρχικύς µίλυς 7
(χρκτηριστικά νφέρυµε ότι εννιά πό τυς πρώτύς δέκ τηλεπτικύς στθµύς σε τηλεθέση βρίσκντι στην ιδικτησί λιγρχών) κι τη χµηλή πρυσί ξένυ κεφλίυ κι επενδύσεων. ι δέκ τηλεπτικί στθµί της υκρνίς µε τ υψηλότερ πσστά τηλεθέσης είνι ι εξής: (1 σε θεµτικότητ) "Inter" (http:// ίnter.ua), (5 s ) "Κη1 Ukrayina" (http://kanalukraina.ty/) κι (8 s) "Τ" (http://ηtη.υ/υk/), ιδικτησίς τυ υκρνύ λιγάρχη D. Fίrtash, (2s) "1+1" (http://www.1plusl.ua/) κι (9 s) "ΤΕΤ" (http://tet.ty/uk/), ιδικτησίς τν υκρνύ λιγάρχη. Kolomyyskyy, (3 s) "ICTV" (http://ictv.ua/), (4 s) "STB" (www.stb.ua) κι (6 s) νyί Κη1 (http://www.novy.ty/), ιδικτησίς τν υκρνύ λιγάρχη V. Pίnchuk, (7 s) "5 Κη1" ('hllµ://ωωω.5.υ/"), ιδικτησίς τν υκρνύ λιγάρχη κι Πρέδρυ της χώρς, κτόπιν των εκλγών τυ ΐυ 214, Ρ. Poroshenko. εν λόγω τηλεπτικός στθµός πρσέφερε, µάλιστ, σηµντική κάλυψη στ γεγνότ τυ EuroMaidan. µόνς κρτικός τηλεπτικός στθµός της πρώτης δεκάδς, τ "Pershyί Natsίonalnyί ', βρίσκετι στη δέκτη Θέση. Στην υκρνί λειτυργύν εκτντάδες ρδιφωνικί στθµί σε τπικό κι περιφερεικό επίπεδ. ΚΕΑΛΑΙ Β' - Η ΙΚΙΑ ΤΗΣ ΥΚΡΑΙΑΣ 1. Γενικά στιχεί Τ 213 ήτν έν δύσκλ έτς γι την ικνµί της υκρνίς. Η συνεχιζόµενη υπτνικότητ της εξωτερικής ζήτησης γι τ κύρι βιµηχνικά πρϊόντ της χώρς δήγησε τη βιµηχνική πργωγή σε σηµντική συρρίκνωση επηρεάζντς την εν γένει ικνµική δρστηριότητ κι δηγώντς την ικνµί σε ύφεση γι τ τρί πρώτ τρίµην τυ έτύς. Η άνευ πρηγυµένυ, όµως, ύξηση στην γρτική πργωγή πρσέφερε σηµντική υπυ ιί)ριξη στην ικνµί κτά τ δεύτερ µισό τυ έτυς, µε πτέλεσµ η ύξηση τυ ΑΕΠ στ τέτρτ τρίµην τυ 213 ν ντιστθµίσει τις πώλειες των τριών πρώτων τριµήνων κι ν µηδενίσει την ύφεση της υκρνίς. Η ικνµί της υκρνίς πρέµεινε σε τιµλγική ισρρπί, µε τις τιµές κτνλωτή ν κυµίνντι κντά στ µηδέν, επιτυγχάνντς τν χµηλότερ πληθωρισµό στην ιστρί της υκρνίς - µε την εξίρεση των ετών 22 κι 212, ότν είχε σηµειωθεί ππληθωρισµός. ι πργµτικί µισθί σηµείωσν ύξηση διτηρώντς την κτνλωτική ζήτηση σε επρκώς υψηλά επίπεδ, κι, ως πτέλεσµ υτύ, δηµιυργώντς ύξηση στν κύκλ εργσιών τυ λινεµπρίυ. Επίσης, πρά τη µειωµένη ικνµική δρστηριότητ στην υκρνί κτά τ 213, η γρά εργσίς πρυσίσε Θετικά πτελέσµτ µε µείωση της νεργίς. Σε κάθε περίπτωση, ι εξελίξεις πυ ξεκίνησν µε τις τρχές στ Κίεβ κι άλλ σηµεί της χώρς µετά τη µη-υπγρφή της Συµφωνίς Σύνδεσης της υκρνίς µε την Ευρωπϊκή Ενωση στ τέλς εµβρίυ (βλ. Κεφ. Α.5.1), κι συνεχίστηκν µέχρι την πχώρηση τυ Πρέδρυ Yanukovych στ τέλη εβρυρίυ 214, κι, κτόπιν η πρσάρτηση της Κριµίς πό τη Ρωσί κι ι τρχές στην ντλική υκρνί πό φιλρώσνς υτνµιστές, έχυν επιβρύνει ιδιίτερ τ πλιτικό, ικνµικό κι επενδυτικό κλίµ στη χώρ. Η ικνµική κτάστση της χώρς νµένετι, µάλιστ, ν επιβρυνθεί έτι περιτέρω ν δεν βρεθεί κάπι ευνϊκή γι την υκρνί λύση στ θέµ της τιµής τυ ρωσικύ φυσικύ ερίυ πυ είνι άµεσ συνδεδεµένη µε την 8
ντγωνιστικότητ των ενεργβόρων βιµηχνιών της χώρς,. ε σκπό πάντως τη συνδρµή της υκρνίς, ενεκρίθη τν Απρίλι 214 πό τ ιεθνές µισµτικό Τµεί διετές δνειδτικό πρόγρµµ ικνµικής ενίσχυσης, ύψυς USD 17 δισ., µε στόχ την κάλυψη των τρεχυσών υπχρεώσεων της χώρς κι την πφυγή πιθνής χρεωκπίς, µε άµεση εκτµίευση της πρώτης δόσης, ύψυς USD 3,2 δισ., γι την ντιµετώπιση των τµεικών νγκών της χώρς. Από υτή την πρώτη δόση, τ USD 2 δισ., θ χρηγηθύν γι τη στήριξη τυ Πρϋπλγισµύ. Πρϋπόθεση γι την τµηµτική πδέσµευση των εγκριθέντων πόρων πτελεί η άµεση εφρµγή δέσµης ικνµικών µετρρυθµίσεων, µε περιτέρω περιστλή των δηµσινµικών δπνών κι ύξηση των εσόδων. Τ εν λόγω δάνει άνιξε, µάλιστ, τ δρόµ κι γι συνδρµή επιπλέν USD 15 δισ. πό την Ε.Ε., την Πγκόσµι Τράπεζ, την Ιπωνί, τν Κνδά κι τις Η.Π.Α. Όπως συνάγετι πό τ νωτέρω, πιεσδήπτε πό πλευράς µς πρβλέψεις γι την ικνµική εξέλιξη της υκρνίς τ επόµεν έτη είνι υτή τη στιγµή ιδιίτερ δύσκλες. εδµέν είνι, πάντως, ότι η υκρνική Κυβέρνηση έχει εγκτλείψει, πλέν, πό τις ρχές εβρυρίυ 214, τη de facto πρόσδεση της Γκρίβνς (UAH) µε τ λάρι Η.Π.Α. µε πτέλεσµ τ εθνικό νόµισµ της υκρνίς ν έχει χάσει µέχρι τη σύντξη της πρύσς σχεδόν 5% της ξίς τυ σε σχέση µε τ λάρι Η.Π.Α. κι τ Εύρώ. Επίσης, η υκρνική Κυβέρνηση έχει συµφωνήσει µε τ ιεθνές µισµτικό Τµεί, στ πλίσι ευρύτερων µετρρυθµίσεων µε ντάλλγµ την υπγρφή συµφωνίς δνειδότησης, ν δικόψει τη σηµντική επιδότηση των τιµών φυσικύ ερίυ γι τ νικκυριά, γεγνός τ πί Θ υξήσει κτά πλύ την επιβάρυνση των τελικών κτνλωτών φ.. (56% κτά µ.. µε χρνδιάγρµµ περιτέρω υξήσεων τ επόµεν έτη). Από µόν τ δύ υτά γεγνότ κθίσττι ευνόητ τ ισχυρόττ πλήγµ πυ έχυν δεχθεί ή Θ δεχθύν, µετξύ άλλων, τρπεζικός τµές, η ρευστότητ της ικνµίς, τ διθέσιµ εισόδηµ των υκρνών κι η εσωτερική ζήτηση, κι ι συνέπειες πυ θ έχυν στ διµερές εµπόρι της υκρνίς µε τη χώρ µς. ι πρβλέψεις της Κιs~βέρνησης γι τ ΑΕΠ τυ 214 νφέρύν ότι νµένετι ύφεση (-3%) κι γι τν πληθωρισµό ότι πρβλέπετι ύξηση σε 12-14%. Επίσης, σύµφων µε πρβλέψεις τυ..τ., τ ΑΕΠ γι τ 214 θ µειωθεί κτά -5%. 2. Βσικά ικνµικά εγέθη Πίνκς Α' Βσικά ικνυικά υενέθ 211 212 213 ΑΕΠ (νµστικό) (σε δισ. UAH) 1.32,1 1.411,2 1.454,9 ΑΕΠ (µετβλή %) 5,2,3, Κτά κεφλήν ΑΕΠ (σε UAH) 28.488 3,953 31.984 Κτά κεφλήν ΑΕΠ (σε USD) 3.575 3.873 4.2 Ανεργ ί (%) κτά Ι1 8,6 8,1 7,7 Πληθωρισµός (%) ( εκ. εκ.) 4,6 -,2,5 Εξγωγές εµπρευµάτων κι υπηρεσιών (σύνλ) (εκτ. USD) 88.844 9.35 85.312 Εισγωγές εµπρευµάτων κι υπηρεσιών (σύνλ) (εκτ. USD) 99.1 14.361 1.796 Ισζύγι εµπρευµάτων κι υπηρεσιών (εκτ.. USD) -1.157-14.326-15.484 Ισζύγι Τρεχυσών Συνλλγών (εκτ. USD) 1.245 14.315 16.355 Α=Ε (Τ1) στη χώρ (stocg Ι τέλς έτυς νφράς 49,362 54.462 58;157 9
Α=Ε (FDI) χώρς σε υπόλιπ κόσµ (stock 1 τέλς έτυς νφράς) (εκτ. 5) 6.898 6.482 6.575 ηµσινµικό ισζύγι ( / ΑΕΠ) -1,8-3,8-4,4 ηµόσι χρές (% ΑΕΠ) 36% 37% 41% Εξωτερικό µικτό χρές (% ΑΕΠ) 77% 77% 78% Συνλλγµτικά πθέµτ (USD εκτ.) 31.795 24.546 2.416 Πηγή: Κρτική Σττιστική Υπηρεσί της υκρνίς, Κεντρική Τράπεζ 3. Εξέλιξη κι νάλυση βσικών ικνµικών µεγεθών 3.1 Ακθάριστ εγχώρι πρϊόν Η υκρνί, κτόπιν µις δεκετίς υψηλής νάπτυξης, υπέστη, τ 29, τη µεγλύτερη ύφεση σε ευρωπϊκό έδφς, συνέπει της πγκόσµις χρηµτικνµικής κρίσης. Από τ 21, η ικνµί µπήκε σε διδικσί κυκλικής νάπτυξης κι, γι τη διετί 21-211, υπήρξε σχετικά ζωηρή ύξηση τυ ΑΕΠ µε 4,1% κι 5,2% ντίστιχ. πληθωρισµός συνέχισε ν κλυθεί την πτωτική πρεί πυ ξεκίνησε µετά την κρίση, γγίζντς, τ 21, γι πρώτη φρά πό τ 23, µνψήφι δείκτη τιµών κτνλωτή. Τ 212, ξεκίνησε µι εκ νέυ κάµψη της υκρνικής ικνµίς, µε τη χώρ ν µπίνει σε ύφεση στ δεύτερ εξάµην τυ έτυς. Η εν λόγω επιβράδυνση ήτν πτέλεσµ της κτάστσης της πγκόσµις ικνµίς - κι δη των εµπρικών ετίρων της υκρνίς - στην πί φείλετι κι η µείωση της εξωτερικής ζήτησης γι βσικά εξγωγικά πρϊόντ ρισµένων εκ των πλέν εξωστρεφών τµέων της υκρνικής βιµηχνίς, ήτι της µετλλυργίς, της χηµικής βιµηχνίς, κι της µηχνυργίς. Απτέλεσµ της εν λόγω κάµψης ήτν η σχεδόν µηδενική ύξηση τυ ΑΕΠ της υκρνίς (,3%) κτά τ 212, µε την εσωτερική ζήτηση ν κθίσττι µόνς υσιστικός πυλώνς στήριξης της βιµηχνικής κι επιχειρηµτικής δρστηριότητς. Τ 213, υσιστικά πτέλεσε, γι τύς ίδιυς λόγυς, συνέχει τυ 212, κθώς η χώρ πρέµεινε σε ύφεση γι τ τρί πρώτ τρίµην τυ έτυς (µετβλή ΑΕΠ: -1,2%, - 1,3% κι -1,2%) κι πέντε συνπτά τρίµην πό τ τρίτ τρίµην τυ 212. Τ τέτρτ τρίµην, πρά τύτ, η ύξηση τυ ΑΕΠ, υπστηριζόµενη πό την γρτική πργωγή, υπερέβη όλες τις πρσδκίες, κι σύµφων µε πρσωρινά στιχεί της Σττιστικής Υπηρεσίς της υκρνίς, νήλθε σε 3,3%, ισρρπώντς τις πώλειες των πρηγυµένων τριµήνων. Συνεπώς, γι τ 213 δεν υπήρξε µετβλή τυ ΑΕΠ (%). Σύνθεση κθάιστυ εννώιυ πϊόντc (εκτ. UAH 213 Ακθάριστ εγχώρι πρϊόν 1.454.931 1. Πρσέγγιση πρυωυπς Γεωργ ί, Θήρ κι δσκµί 132,245 ρυχεί κι λτµε ί 82.993 ετπιητικές βιµηχνίες 173.935 Πρχή ηλεκτρικύ ρεύµτς, φυσικύ ερίυ κι νερύ 48.344 Κτσκευές 36.367 Χνδρικό κι λινικό εµπόρι επισκευή υτκινήτων χηµάτων, µτσικλετών κι ειδών πρσωπικής ή ικικής χρήσης 229.117 ετφρές, πθήκευση κι επικινωνίες 134.79Τ 1
Εκπίδευση 78.92 Υγεί κι κινωνική µέριµν 57.212 Άλλες ικνµικές δρστηριότητες 333.148 - Χρηµτπιστωτικές δρστηριότητες 69.849 - Ακ ί νητη περιυσί, εκµισθώσεις κι επιχειρηµτικές δρστηριότητες 153.367 - ηµόσι διίκηση 67.492 Υπηρεσίες ενδιάµεσων χρηµτπιστωτικών ργνισµών έµµεσ µετρώµενες -37.879 φόρι επ ί των πρϊόντων 188.64 Επιδτήσεις επί των πρϊόντων -2.38 2. Πρσέγγιση εισδήµτς Αµιβές εξρτηµένης εργσίς 767.553 Κθρί φόρι επί της πργωγής κι των εισγωγών 189.646 Ακθάριστ λειτυργικό πλεόνσµ / µεικτό εισόδηµ 497.732 3. Πρσέγγιση δπάνης, Τελική κτνλωτική δπάνη 1.35.22 - ικκυριά 1.57.781 - η κερδσκπικά ιδρύµτ πυ εξυπηρετύν νικκυριά 1.765 - Γενική Κυβέρνηση 281.674 Ακθάριστς σχηµτισµός κεφλ ίυ 228.474 -Ακθάριστς σχηµτισµός πγ ίυ κεφλίυ 264.336 - ετβλή πθεµάτων -36.15 -Αγρές µείν πωλήσεις τιµλφών 243 Εξγωγ ές γθών κι υπηρεσιών 681.899 Εισγωγές γθών κι υπηρεσιών -85.662 Πηγή: Κρτική Σττιστική Υπηρεσί της υκρνίς 3.2 Γεωργί/Αγρτική Πργωγή ετά τις υξητικές τάσεις πυ σηµείωσε η υκρνική γρτική πργωγή γι τ 211, περιρισµός της ήτν µι φυσιλγική εξέλιξη γι τ 212. Συγκεκριµέν, µετά τη µείωση κτά -1,5% πυ υπέστη η γρτική πργωγή τ 21, η γρτική πργωγή τυ 211 υξήθηκε κτά 19,9%, µε κινητήρι δύνµη µι εξιρετική εσδεί σιτηρών. Γι τ 212, η γρτική πργωγή της υκρνίς, ν κι κινήθηκε σε ρκετά υψηλά επίπεδ, σηµείωσε - λόγω της υψηλής βάσης σύγκρισης πυ δηµιύργησε η πλύσι εσδεί τυ 211 - µείωση κτά -4,5%. Γι τ 213, όπως πρνφέρθηκε, η γρτική πργωγή φίνετι ότι ήτν τ υσιστικό στήριγµ της υκρνικής ικνµίς. Συγκεκριµέν, σύµφων µε τ δεδµέν της Κρτικής Σττιστικής Υπηρεσίς της υκρνίς, γι τ 213, η γρτική πργωγή όλων των κτηγριών των γρτικών επιχειρήσεων νήλθε σε UAH 38,1 δισ. σε τρέχυσες τιµές, µε ντίστιχη ύξηση κτά 13,7%, µι σηµντική µετβλή πό τη µείωση κτά -4,5% τυ 212. Η ύξηση στην γρτική πργωγή φείλετι κυρίως στην ευνϊκή µετβλή της φυτικής πργωγής - η πί, πρά τις δυσµενείς κιρικές συνθήκες, υξήθηκε κτά 18,1 % - κι ιδιίτερ στη εσδεί σιτηρών, η πί νήλθε σε 63 εκτ. τόνυς, υξηµένη κτά 36,3% πό τ πρηγύµεν έτς, σηµειώνντς την υψηλότερη επίδση πό τ 1991. Επίσης, σηµντικές υξήσεις σηµείωσν κι ι πργωγές ελιώδυς κράµβης, ηλίνθων κι στφυλιύ κτά 95,4%, 31,6%, κι 26.2%, ντίστιχ. 11
ι υξηµένες πσότητες γρτικής πργωγής κθώς κι η βελτιστπίηση των εγχώριων logistics στ σιτηρά κτέστησε δυντή µι επίσης σηµντική ύξηση στις εξγωγές σιτηρών, ι πίες ενδυνάµωσν τη Θέση της υκρνίς ως εκ των πγκσµίων ηγετών στις γρτικές γρές. Συγκεκριµέν, τ κλµπόκι πρέµεινε τ κύρι εξγόµεν σιτηρό, κθώς, κτά την περίδ Ινλίν - εκεµβρίυ 213, εξήχθησν 9,5 εκτ. τόνι (πσότητ κτά 5,8% υξηµένη πό την ντίστιχη περίδ τυ 212). Τ Υπυργεί Αγρτικής Πλιτικής κι Τρφίµων της υκρνίς υπλγίζει ότι, γι λόκληρη την περίδ εµπρίς 213/214, ι εξγωγές κλµπκιύ Θ φτάσυν τύς 16 εκτ. τόνυς. Αν η πρόβλεψη επιβεβιωθεί, η υκρνί Θ λάβει τη δεύτερη Θέση στυς πρµηθευτές κλµπκιύ πγκσµίως µετά τις Η.Π.Α. Η ζωική πργωγή σηµείωσε ύξηση σε όλυς τυς τύπυς των πρϊόντων η πί νήλθε σε 4,8%. Συγκεκριµέν, η πργωγή κρέτς υξήθηκε κτά 8,2% (η µεγλύτερη πό τ 27) κι η πργωγή γάλκτς κι υγών κτά 1,1% κι 2,5% ντίστιχ. 3.3 Βιµηχνί/Βιµηχνική Πργωγή Τ 29, η βιµηχνική πργωγή της υκρνίς κτκρηµνίστηκε κυριλεκτικά (- 21,9%), κλυθώντς την ήδη πτωτική πρεί τυ 28. Η εν λόγω δρµτική πτώση πτέλεσε, άλλωστε, την κύρι συνιστώσ γι την ύφεση στη χώρ. Τ 21, η ύξηση κτά 11,2%, κυρίως λόγω της χµηλής βάσης σύγκρισης τυ 29, κι τ 211, η ύξηση τυ 7,6%, δεν κτάφερν ν επνφέρυν τη βιµηχνική πργωγή της υκρνίς στ πρ 28 επίπεδ. Γι τ 212, η επιβράδυνση στην εξωτερική ζήτηση δήγησε στη µείωση της βιµηχνικής πργωγής κτά -1,8%, κυρίως λόγω της µειωµένης πργωγής στην µετπίηση (-3,7) κι πρά την ύξηση στην πργωγή της εξρυκτικής βιµηχνίς κτά 1,9% κι των ετιρειών κινής ωφελείς κτά 3%. Τ 213, η συγκρτηµένη νάκµψη της πγκόσµις ικνµίς κι τ χµηλά πγκόσµι πθέµτ σε χάλυβ πρκάλεσν µι ύξηση των πγκόσµιων τιµών χάλύβ στ µέσ τν έτυς. Πρά τύτ, η γενική εξωτερική ζήτηση, η πί πρέµεινε χµηλή, η περιρισµένη ντγωνιστικότητ των υκρνικών πρϊόντων - λόγω εν µέρει τυ υψηλύ ενεργεικύ κόστυς - κι η επιδείνωση στις εµπρικές σχέσεις µε τη Ρωσί κύρωσν τ Θετικό ντίκτυπ υτών των εξελίξεων κι επηρέσν σηµντικά την υκρνική βιµηχνί κι δη τη µηχνυργί, τη µετλλυργί, την πργωγή τρφίµων, χηµικών κι πλστικών κθώς κι τ χνδρεµπόρι κι τις µετφρές. Συνεπώς, γι τ 213, ντίθετ µε την πρεί πυ κλύθησε η γρτική πργωγή, η βιµηχνική πργωγή της υκρνίς συνέχισε ν µειώνετι (-4,3%). Η µεγλύτερη µείωση σηµειώθηκε στη µετπιητική βιµηχνί (-7,1%), µε την πργωγή ενέργεις ν σηµειώνει µικρότερη µείωση (-1,4%) κι την εξρυκτική βιµηχνί µικρή ύξηση (,6%) πό τ 212. Χρκτηριστικά νφέρύµε ότι η πργωγή χηµικών πρϊόντων σηµείωσε µείωση κτά -16,9%, η µηχνυργί, µείωση κτά -13,2% κι η µετλλυργί, µείωση κτά -5,3%. Κτσκευές ι κτσκευές ήτν κλάδς πυ επηρεάστηκε τ πλείστ πό τη διεθνή χρηµτικνµική κρίση κι την επκόλυθη ύφεση πυ έπληξε την υκρνί. Συγκεκριµέν, τ 28, η δρστηριότητ στις κτσκευές µειώθηκε κτά -15,8%, τ 29 κτά -48,2% κι τ 21 κτά -5,4%. Τ 211, κτσκευστικός τµές γνώρισε στδική νάκµψη κτά 11%, ως επκόλυθ τν υψηλύ επιπέδυ κυβερνητικής 12
χρηµτδότησης µε σκπό την κτσκευή υπδµών γι τ Ενρωπάίκό Πρωτάθληµ Πδσφίρυ τυ 212. Τ 212, λόγω της µείωσης των δηµσίων δπνών σε µεγάλες υπδµές, κι, δεδµένης της υψηλής βάσης σύγκρισης πυ δηµιύργησν ι δηµόσιες επενδύσεις τ 211, κτσκευστικός τµές γνώρισε µείωση δρστηριότητς κτά - 13,8%. Γι τ 213, όγκς των κτσκευστικών εργσιών πυ πργµτπιήθηκν στην υκρνί µειώθηκε κτά -11,1% πό τ 212. Συγκεκριµέν, ι κτσκευές τεχνικών έργων µειώθηκν κτά -16,7% κι ι κτσκευές κτιρίων µειώθηκν κτά -4,4%, 'σν φρά ιδιίτερ στις κτσκευές κτιρίων κτικιών, πρτηρήθηκε µι σχετική ύξηση κτά 1,4% πό τ 212, η πί ντιστθµίστηκε πό τη µείωση στις κτσκευές των λιπών κτιρίων κτά -11%. 3.4 Υπηρεσίες Η άνδς στυς πργµτικύς µισθύς της υκρνίς εντός 213 δήγησε, όπως ήτν φυσικό, κι στην ύξηση τυ κύκλυ εργσιών τυ λινικύ εµπρίυ. κύκλς εργσιών όλων των επιχειρήσεων (µε τµική ή ετιρική µρφή) λινικύ εµπρίυ µετά την άνδ πυ σηµείωσε τ 212 (15,9%), υξήθηκε κι γι τ 213 κτά 9,5% σε ΗΛΗ 884,2 δισ. Η µεγέθυνση υτή τυ κύκλυ εργσιών λινικής πώλησης ήτν η υψηλότερη πό τ 28 κι δείχνει τη συνεχιζόµενη Θετική επιρρή της ιδιωτικής κτνάλωσης στην ικνµί της υκρνίς. κύκλς εργσιών των επιχειρήσεων εστίσης σηµείωσε µι µικρή ύξηση κτά 1,4% σε UAH 24,3 δισ. κύκλς εργσιών τυ χνδρικύ εµπρίύ γνώρισε, τ 213, µικρή µείωση κτά περίπυ -2% πό τ 212 - ότν είχε επίσης σηµειώσει µικρή µείωση κτά -1% πό τ 211 - κι νήλθε σε UAH 1,53 τρισ. κύκλς εργσιών τυ χνδρικύ εµπρίυ τρφίµων, κάλυψε περί τ 18,6% τυ συνόλυ, ενώ κύκλς εργσιών τν χνδρικύ εµπρίυ των υπλίπων πρϊόντων νήλθε σε 81,4% τυ συνόλυ. Τ µερίδι των εγχώριων πρϊόντων στ χνδρικό εµπόρι νήλθε σε 54,3% (71,7% γι τ τρόφιµ κι 5,3% γι τ υπόλιπ πρϊόντ. ε την έντνη διλίσθηση της Γκρίβνς, πάντως, νµένετι ότι γι τ 214, τ εµπόρι Θ περιριστεί δρστικά κι Θ εστιστεί στ εγχώρι πρϊόντ. Όσν φρά στις µετφρές, όγκς των µετφερµένων εµπρευµάτων στην υκρνί µειώθηκε τ 213 κτά -1,9% (212: -4,9%) σε 757,6 εκτ. τόνυς κι κύκλς εργσιών των µετφρών εµπρευµάτων µειώθηκε κτά -3,9% (212: -7,6%) σε 379 δισ. τνχιλιόµετρ. ι σιδηρδρµικές µετφρές µειώθηκν κτά -3,4% σε 441,8 εκτ. τόνυς, ι δικές µετφρές υξήθηκν κτά 3% σε 183,5 εκτ. τόνυς, ι υδάτινες µετφρές µειώθηκν κτά -19% σε 6,3 εκτ. τόνυς, ι µετφρές µέσω γωγών µειώθηκν κτά -1,9% σε 125,9 εκτ. τόνυς κι ι ερπρικές µετφρές µειώθηκν κτά -19,2% σε,1 εκτ. τόνυς. Όσν φρά στις επιβτικές µετφρές, γι τ 213, όγκς των επιβτών πυ µετφέρθηκν εντός της χώρς µειώθηκε κτά -2,8% σε περίπυ 6,6 δισ. επιβάτες. κύκλς εργσιών των επιβτικών µετφρών µειώθηκε κτά -2,9% σε 128 δισ. χιλιόµετρ επιβτών. 13
3,5 Πληθωρισµός Σε συνέχει τυ υψηλότερυ πληθωρισµύ της τελευτίς δεκετίς, τ 28 (22,3%1), πληθωρισµός στην υκρνί κλύθησε στθερά µι τάση επιβράδυνσης (12,3% τ 29, 9,1% τ 21 κι 4,6% τ 211) φτάνντς σε ππληθωρισµό (-,2%) τ 212. Τ 213, πρά τις δύσκλες µκρικνµικές συνθήκες, η Κεντρική Τράπεζ της υκρνίς κτάφερε ν διχειριστεί τις πρσδκίες των γρών συνλλάγµτς τυλάχιστν µέχρι την ένρξη των τρχών τυ EuroMaίdan κι βηθύµενη πό την κρεσµένη γρά τρφίµων, λόγω της υψηλής πρσφράς κι της υψηλής γρτικής πργωγής, διτήρησε έν περιβάλλν χµηλύ πληθωρισµύ, ήτι,5% στ τέλς τυ έτυς. Συγκεκριµέν, η ύξηση τυ δείκτη τιµών κτνλωτή κυµάνθηκε µετξύ -,8%, τ άρτι κι τν Απρίλι, κι,5%, τ εκέµβρι. Η σχεδόν µηδενική ύξηση τυ πληθωρισµύ γι τ 213 φείλετι - στην ύξηση στην πρσφρά τρφίµων, τ πί πτελύν σηµντικό τµήµ τυ "κλθιύ της νικκυράς", σε συνέχει της κλής εσδείς σιτηρών, φρύτων κι λχνικών των δύ πρηγύµενων ετών, πυ δήγησν σε µείωση των τιµών τρφίµων κτά -,8% τ 213, κι δη µείωση κτά -1,5% στις τιµές των µη-κτεργσµένων τρφίµων. Σε ντίθεση µε τ 212, πάντως, ότν µειώθηκν ι τιµές όλων των τρφίµων, τ 213 ι τιµές δεν κλύθησν την ίδι πρεί. ηλδή, ν κι πρτηρήθηκν µειώσεις στις τιµές των φρύτων (-17,4%), των ψριών (-3,5%), τν κρέτς (-3,1%), πό την άλλη πλευρά, σηµειώθηκν σηµντικές υξήσεις στις τιµές της ζάχρης (18%), τν γάλκτς, των τυριών κι των ωµών υγών (6,2%) κι των λχνικών (5,8%). - στην πυσί σηµντικών υξήσεων στη στέγση κι τ κινόχρηστ (,3%) - στη νµισµτική πλιτική η πί δισφάλισε επρκή πρσφρά χρήµτς κι - στη µειωµένη πγκόσµι ζήτηση κι τις χµηλές τιµές στις πρώτες ύλες. Επίσης, µι ύξηση στύς ειδικύς φόρυς κτνάλωσης δήγησε σε σηµντική ύξηση στις τιµές πρϊόντων διτίµησης όπως τ ινπνευµτώδη πτά κι τ κπνικά πρϊόντ, ενώ γενικά ι τιµές στ πρϊόντ διτίµησης υξήθηκν κτά 3,7%. υφέρπων πληθωρισµός της υκρνίς γι τ 213 νήλθε σε,1%. δείκτης τιµών πργωγύ υξήθηκε κτά 1,7% τ 213, λόγω κυρίως της ύξησης κτά 5,2% των τιµών στην πρµήθει ηλεκτρικής ενέργεις, φυσικύ ερίυ, τµύ κι κλιµτισµύ κι κτά 13,6% στην εξόρυξη µετλλευµάτων. Η µείωση στις τιµές στη µετπίηση (-2,7% στη µετλλυργί κι -5,3% στη χηµική βιµηχνί), φείλετι στη χµηλή εξωτερική ζήτηση κι στις χµηλότερες διεθνείς τιµές. Από την τελική.κτνάλωση των νικκυριών, όπως φίνετι πρκάτω, κθίσττι σφές ότι µέσς όρς των νκρνικών εισδηµάτων, λόγω τυ µικρύ τύς µεγέθυς, δπνώντι ως επί τ πλείστν γι την κάλυψη πρώτων νγκών κι, συνεπώς, τ πσστό των δπνών σε τρόφιµ κι µη- ινπνευµτώδη πτά νέρχετι σε πλύ υψηλά επίπεδ, ενώ δπάνες πυ φρύν σε εκπίδευση, δισκέδση κι νψυχή βρίσκντι σε χµηλά επίπεδ. UAH εκτ. % συνόλυ πάνες τελικής κτνάλωσης νικκυριών (τρέχυσες τιµές) 1.57.781 1, 1. Τρόφιµ κι µη-ινπνευµτώδη πτά 414.536 39,2 1 Όλ τ πσστά πληθωρισµύ / ππληθωρισµύ σε εκ.- εκ. 14
2. ινπνευµτώδη πτά - Κπνικά πρϊόντ 82.949 7,8 3. "Ενδυση Ι Υπόδηση 65.282 6,2 4. Ενί κι - Επιχειρήσεις κινής ωφέλεις 118.5 11,2 5. Ηλεκτρικές ικικές συσκευές κι βελτίωση κτικιών 44.39 4,2 6 Πρστσ ί της υγε ίς 52.369 5, 7. ετφρές 131.16 12,4 8, Επικινωνίες 26.97 2,5 9. Ανψυχή κι πλιτισµός 44.455 4,2 1. Εκπίδευση 14.228 1,3 11. Εενδχεί κι εστιτόρι 25.717 2,4 12. Αλλ γθά κι υπηρεσίες 38.8 3,6 Πηγή: Κρτική Σττιστική Υπηρεσί της υκρνίς 3.6 Αγρά Εργσίς Η νεργί στην υκρνί κλυθύσε µι πτωτική πρεί γι την περίδ 24-28 (9,2% - 6,9% ντίστιχ), η πί νκόπηκε τ 29 (9,6%) λόγω της ύφεσης στη χώρ. Έκττε, ξεκίνησε µι νέ πτωτική φάση κι, σύµφων µε τη µεθδλγί τυ ιεθνύς ργνισµύ Εργσίς (Π), η επίσηµ κτγεγρµµένη νεργί στην υκρνί, τ 213, µειώθηκε κτά -,3% κι διµρφώθηκε στ 7,7% τυ ικνµικά ενεργύ πληθυσµύ της χώρς σε ηλικί εργσίς (1,576 εκτ.). Σηµειώνετι ότι, κτά τ 213, ικνµικά ενεργός πληθυσµός της υκρνίς νήλθε σε 2,5 εκτ., εκ των πίων τ 18,9 εκτ. ήτν σε µόνιµη πσχόληση κτά τη διάρκει τυ έτυς. Γι τ 213, η µεγλύτερη ζήτηση σε εργζόµενυς πρήλθε πό τη µετπίηση (18,9%), τη δηµόσι διίκηση (15,2%), τ εµπόρι (13,1%). Απδχές Όσν φρά στις πδχές των εργζµένων, γι τ 213, επίσηµς µέσς µισθός στην υκρνί νήλθε σε UAH 3.265 (περίπυ 3), υξηµένς κτά 7,9% πό τ 212. ι υψηλότερι µέσι µηνιίι µισθί γι τ 213 κτεγράφησν στις ερπρικές µετφρές (UAH 1.341), στις χρηµτικνµικές κι σφλιστικές δρστηριότητες (UAH 6.275) κι στις επικινωνίες κι την πληρφόρηση (UAH 4.599) ενώ ι χµηλότερι στ τχυδρµεί (UAH 1.915), στις επιχειρήσεις ξενίς κι εστίσης (UAH 2.249) κι στη γεωργί (ΗΛΗ 2.27). Τ 213 συνεχίστηκν ι µεγάλες πκλίσεις στ µέσ µισθό νά γεωγρφική περιχή της χώρς, µε τυς υψηλότερυς µέσύς µισθύς ν κτγράφντι στην πόλη τν Κιέβύ (UAH 5.7), στην περιφέρει τυ Donetsk (UAH 3.755), στην περιφέρει τν Κιέβυ (UAH 3.351), στην περιφέρει τυ Luhansk (UAH 3.337) κι στην περιφέρει τυ Dnipropetrovsk (UAH 3.336). ι χµηλότερι µισθί κτγράφηκν στις περιφέρειες Ternopil (UAH 2.359), της Χερσώνς (UAH 2.464) κι τυ Chernivtsi (UAH 2.484). Σύµφων, πάντως µε την Κυβέρνηση, πάνω πό τ έν τέτρτ των υκρνών σε ηλικί εργσίς πσχλύντι νεπισήµως κι δεν κτβάλυν σφλιστικές εισφρές. Συνεπώς, πέρν της εισφρδιφυγής, υδείς γνωρίζει υπό πιυς εργσικύς όρυς πσχλύντι, τι σφάλιση έχυν κτά τη διάρκει της εργσίς τύς, πι σφλιστική κάλυψη έχυν σε περίπτωση τυχήµτς ή νπηρίς κι πως θ λάβυν συντάξεις. Επίσης, σύµφων κι πάλι µε επίσηµες πηγές, τ πσστό των δήλωτων πδχών των εγγεγρµµένων πσχλύµενων νέρχετι κτά µέσ όρ σε σχεδόν έν 15
τρίτ τν συνλικύ τύς µισθύ. Στην υκρνί, η πφυγή πό τυς εργδότες της κτχώρισης των πσχλύµενων των επιχειρήσεών τύς ή η κτχώρισή τυς µε βσικό µισθό κι η κτβλή πιυδήπτε επιπλέν δήλωτυ µισθύ σε µετρητά, πτελύν ιδιίτερ διδεδµέν φινόµεν τ πί δεν περιρίζντι, ως είθιστι σε άλλες χώρες, στις µικρότερες επιχειρήσεις ή σε κλάδυς συγκεκριµένων ικνµικών δρστηριτήτων, λλά επεκτείνντι σε όλ τ φάσµ της πσχόλησης στη χώρ. Από την άλλη πλευρά, φίνετι ότι πρµένει πρς τ συµφέρν των επιχειρήσεων πυ πσχλύν νεπίσηµ πρσωπικό ν κτβάλλυν τ περιστσικά πρόστιµ ή σχετικές δωρδκίες πό τ ν κτχωρίζύν τύς εργζµένυς τυς κι ν κτβάλλυν τις σχετικές εισφρές, κθώς έτσι διτηρύν χµηλά τ εργσικά κόστη τυς κι υψηλά την ντγωνιστικότητά τυς. 3.7 Εξωτερικό Εµπόρι ε την εξίρεση τυ 29, ότν η ύφεση στη χώρ επηρέσε σφώς τις εξγωγές κι τις εισγωγές, τ υκρνικό εξωτερικό εµπόρι κλύθησε τ τελευτί χρόνι µι σφώς νδική πρεί. Η πρεί υτή µετριάστηκε τ 212 κι τελικά νεστράφη τ 213, µε τις υκρνικές εξγωγές ν µειώνντι κτά -8% σε USD 63 δισ. κι τις υκρνικές εισγωγές κτά -9% σε USD 77 δισ. Υπήρξε, επίσης, σφής µείωση τυ ελλείµµτς τυ εµπρικύ ισζυγίυ της υκρνίς, τ πί, πάντως, πρέµεινε ρκετά υψηλό στ USD -14 δισ. Κτόπιν των σηµντικών λλγών στην υκρνί πό τ τέλη τυ πρηγύµενύ έτυς, φίνετι ότι τ εξωτερικό εµπόρι της χώρς Θ σηµειώσει σηµντική µετβλή εντός τν 214. Ηδη, γι τ πρώτ τρίµην τυ 214, ι εξγωγές της χώρς µειώθηκν κτά περίπυ -7% ενώ ι εισγωγές κτά -2% - κυρίως λόγω της σηµντικής διλίσθησης τυ εθνικύ νµίσµτς. Πίνκε Β" - Εξωτερικό ευπόρι χώρc χιλ. USD ετβλή ετβλή 211 212 211211 2111212 213 ετβλή 2121213 Εξγωγές 68.394.196 33 / 68.89.811 1% 63.312.22-8 / Εισγωγές 82.68.24 36% 84.658.6 2% 76.963.965-9 / Ισζύγι -14.214.44 53% -15.848.249 11% -13.651.943-14% Πηγή: Κρτική Σττιστική Υπηρεσι της υκρνίς Όσν φρά, συγκεκριµέν, στις υκρνικές εξγωγές, τ σιδηρύχ µέτλλ κι τ δηµητρικά συνεχίζυν ν κτέχυν σηµντικό τµήµ στ σύνλ των εξγωγών µε συµµετχή επί τυ σύνόλυ 33% (212: 32,5%) πρά τη µείωση πυ έχυν υπστεί. Σηµειωτέν, ότι στην πρώτη δεκάδ βρίσκντι εννιά πρϊόντ πυ πάρτιζν την πρώτη δεκάδ τυ 212 - ν κι σε διφρετική σειρά. Χρκτηριστικό, τέλς, είνι ότι ι εξγωγές των δέκ πρώτων µάδων κλύπτυν περίπυ τ 69% τυ συνόλυ των υκρνικών εξγωγών. σν φρά στις υκρνικές εισγωγές, πρτηρύµε ότι τ ρυκτά κύσιµ (υσιστικά τ ρωσικό φυσικό έρι), πρά τη µείωση πυ πρυσίσν τ 213, συνεχίζυν ν κυριρχύν κλύπτντς πάνω πό τ 1/4 των εισγωγών (28%) Έπντι σε σηµντική πόστση ι κτηγρίες "84 - Πυρηνικί ντ/ρες, λέβητες, µηχνές, συσκευές κι µηχ. επινήσεις" κι "85 - ηχνές, συσκευές κι υλικά ηλεκτρικά κι τ 16
µέρη τυς". Στην πρώτη δεκάδ εισγωγών τυ 213, τ εννιά πρώτ πρϊόντ βρίσκντι στην ίδι Θέση πυ βρίσκντν κι τ 212. Επίσης, ι εισγωγές των δέκ πρώτων µάδων κλύπτύν επίσης τ 69% τν συνόλυ των υκρνικών εισγωγών. υκρνικές εξγωγές 213 νά µάδ πρϊόντς Πίνκς Γ" - έκ κύιεε υάδεε πρϊόντων χιλ. USD ετβλή πό τ 212 Συµµετχή Σύνλ 63.312.22-8 / 1% 1. 72 - Χυτσίδηρς, σίδηρς κι χάλυβς 14.319.271-7% 23 / 2. 1 - ηµητρικά 6.371.326-9 / 1% 3. 26 - ετλλεύµτ; σκυριές κι τέφρες 3.917.529 19 / 6 / 4. 84 - Πυρηνικί ντ/ρες, λέβητες, µηχνές, συσκευές κι µηχ. επινήσεις 3.84.916 1% 6 / 5. 85 - ηχνές, συσκευές κι υλικά ηλεκτρικά κι τ µέρη τυς ' 3.134.85-3 / 5% 6. 27 - ρυκτά κύσιµ, ρυκτά λάδι κι πρϊόντ της πότξης υτών 2.865.454-21% 5 / 7, 73 - Τεχνυρyήµτ πό χυτσίδηρ; σίδηρ ή Χάλυβ 2.589.818-9 / 4% 86 - χήµτ κι υλικό γι σιδηρ/κές ή πρόµιες γρµµές κι τ µέρη 8. τυς 2.463.649-4% 4 / 9. 12 - Σπέρµτ κί κρπί ελιώδεις 2.48.6 17 / 3% 1. 28 - Ανόργν χηµικά πρϊόντ 1.744.33 3% 3%σ ετβλή υκρνικές εισγωγές 213 νά µάδά πρϊόντς, χιλ. USD πό τ-212 Συµµετχή Σύνλ 76.963.965-9 / 1 / 27 - ρυκτά κύσιµ, ρυκτά λάδι κι πρϊόντ της πόστξης υτών 21226.79-19 / 28% 2. 84 - Πυρηνικί ντ/ρες, λ ητες, µηχνές, συσκευές κι µηχ. επινήσεις 6.99.554-4% 9 / 3. 85 - ηχνές, συσκευές κι υλικά ηλεκτρικά κι τ µέρη τυς 5.56.496-7 / 7% 4. 87 - Αυτκίνητ χήµτ, ελκυστήρες, πδήλτ κι άλλ χήµτ γι χερσίες µετφρές, τ µέρη κι εξρτήµτ τυς 5.443.974-8% 7%σ 39 -Πλστικές ύλες κι τεχνυ1ιyήµτ πό υτέςρς ύλες_ 3.552.49 4 / 5% 6. 3 - ρµκευτικά πρϊόντ 3.99.929-6% 4%σ 72 - Χυτσίδηρς, σίδηρς κι χάλυβς 2.23.664-3 / 3% 8. 48 - Χρτί κι χρτόνι. τεχνυργήµτ πό κυττρί νη, χρτί ή χρτόνι 1.684.723 7 / 2 / 38- ιάφρ χηµικά πρϊόντ 1.35.21 % 2% 1. 8 - Κρπί κι φρύτ βρώσιµ, φλύδες εσπεριδειδών ή πεπνιών 1.242.916 1% 2 / Πηγή: Κρτική Σττιστική Υπηρεσί της υκρνίς Πρά τη µείωση κτά -15% των ρωσικών εισγωγών πό την υκρνί, η Ρωσί πρέµεινε κι γι τ 213, µεγλύτερς κι σηµντικότερς πελάτης γι τ εξγόµεν υκρνικά πρϊόντ πρρφώντς σχεδόν τ έν τέτρτ (24%) των εξγωγών της. Η µείωση υτή πτελεί συνέχει της µείωσης τυ 212 (-11%), η πί διέκψε µι σειρά σηµντικόττων υξήσεων των υκρνικών εξγωγών πρς τη Ρωσί τ τελευτί χρόνι (47,6% τ 211, 58,1% τ 21 κι 54% τ 29). εύτερη, µε µεγάλη διφρά, κλυθεί η Τυρκί, η πί πρµηθεύτηκε τ 6% των υκρνικών εξγωγών γι τ 213 (µε ύξηση κτά 3%), τρίτη η Κίν η πί πρµηθεύτηκε τ 4% (µε ύξηση κτά 53%) κι έπντι ι Αίγυπτς, Πλωνί, Ιτλί κ.. Έτι σηµντικότερ ρόλ συνεχίζει ν πίζει η Ρωσί κι στις υκρνκώές εισγωγές κλύπτντς σχεδόν τ έν τρίτ τυ συνόλυ (3%), µε µείωση επίσης κτά -15% πό τ 212. εύτερη είνι η Κίν, κλύπτντς τ 1% των υκρνικών εισγωγών µε σχεδόν τ ίδι πσό µε τ 212, τρίτη η Γερµνί η πί κάλυψε 9% των υκρνικών εισγωγών γνωρίζντς µι ελφρά µείωση τυ -1% κι έπντι ι Πλωνί, Λευκρωσί, Η.Π.Α. 17
κ.. Π ίνκς ' - Κύριι Ευπρικί Ετίρι υκρνίς γιτ 213 υκρνικές εξγωγές 213 νά χώρ χιλ. USD ετβλή πό τ 212 Ισζύγι Σύνλ 63.312.22-8 / -13.651.943 '1. Ρωσί 15.65.124-15% -8.169,84 2. Τυρκ ί 3.85.478 3% 1.952.793 3, Κί ν 2.726.677 53% -5.174.77 4. Αίγυπτς 2.72.563-6 / 2.583.882 5, Πλωνί 2.547.823-1% -1.52,863 6. Ιτλ ί 2.357.634-5 / 27.976 7. Κζκστάν 2.12,25-14% 1.437,2 8. Λευκρωσί 1.983.616-12% -1.621.625 9. Ινδί 1.974.747-14% 1.136.249 1. Γερµνί 1.63.785-3 / -5.167.218 υκρνικές εισγωγές 213 νά χώρ χιλ. USD ετβλή πό τ 212 Ισζύγι Σύνλ 76.963.965-9 / -13.651.943 1. Ρωσί. 23.234.28-15% -8.169.84 2. Κ ί ν 7.9.754 % -5.174.77 3, Γερµνί 6.771.3 1% -5.167.218 4. Πλωνί 4.68.686 14% -1.52.863 5. Λευκρωσί 3.65.241 29% -χ.621.625 6. Η.Π.Α. 2.759.36-5% -1.871.87 7. ι Ιτλ ί 2.86.658 7% 27.976 8, Τυρκ ί 1.852.685-5 / 1.952.793 9.. 1.729.728 4 / λ.39.22 1. υγγρί 1.4.516 21% 156.437 Πηγή: Κρτική Σττιστική Υπηρεσί της υκρνίς Σε επίπεδ µάδων χωρών, τ 213, ι χώρες ΚΑΚ συνεχίζυν, πρδσικά, ν πρρφύν τ 35% των νκρνικών εξγωγών, µε την Ευρώπη όπως κι την Ασί ν πρρφύν περίπυ 27% τν συνόλύ η κάθε µί. Στις υκρνικές εισγωγές, όµως, η Ευρώπη κλύπτει, πλέν, τ 37% τυ συνόλυ, ντικθιστώντς την πρδσικά πρώτη µάδ των χωρών ΚΑΚ (36%). Γι τ 214, νµένετι η Ευρώπη ν πκτήσει κόµη µεγλύτερ µερίδι µετά την εφρµγή τν υτόνµύ πρτιµησικύ κθεστώτς µε την Ε.Ε. κι την υπγρφή της DCFTA. Π ίνκς Ε' - Εξνωνές νά νεωνρφικό πρρισµό 1 πρέλευσ υκρνικές εξγωγές 213 νά µάδ χωρών χιλ. USD ετβλή πό τ 212 Ισζύγι Σύνλ 63.312.22-8 / -13.651.943 Χώρες ΚΑΚ 22.63.599-13 / -5.867.65 Ευρώπη 17.64.374-2 / -11.493.961 Ασί 16.813,12-5% 1,579.735 Αφρική 5.99.528-1% 4.349.76 Αµερική 2,163.64-17% - 2.175,791 κενί 4.51-21% -53.654 18